jouw streek vroeger & nu
LIMBURG
VROEGER EN NU – LIMBURG
Dit is deel 12 van de twaalfdelige serie Jouw Streek vroeger & nu -boeken 2017, mogelijk gemaakt door Unox
bronvermelding pagina Fietstocht over de St. Servaasbrug in Maastricht, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Servaasbrug nieuw, Thomas Schlijper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Puntentellers bij een boogschietwedstrijd op de Limburgse Schuttersfeesten , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
concept en productie Blue in Green BV, Eric Holman – Amsterdam
beeldredactie Esther Kroeze
tekst en eindredactie Gerard van Midden
grafische verzorging Studio BAR – Amsterdam
drukwerkbegeleiding Eric Daams
met dank aan Govert Verbeek Promotieadvies
uitgever Blue in Green Publishing
Amstel Gold Race 16 april 1974, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/ANP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Carnaval, Duinen, […] van / Anefo, Nationaal Archief / Fotocollectie Anefo, Publiek domein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 Carnaval, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 Boerenkar [paard en wagen] te Gulpen , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Duitse automobilist tankt bij Standard benzinepomp langs de kant van de weg. , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . 14 Electrische spoorlijn/treinen bij Valkenburg. , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Henk Blansjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 Opening van het Julianakanaal, passagiersboot met aan boord Prinses Juliana, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Jan de Jong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 Jong gehuwd paartje gearmd op de fiets, Midden-Limburg, circa 1930. , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 verwoestingen Venlo, 10 juli 1945. Vernielde Maasbruggen. , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Wiel van der Randen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Maasbruggen, Vaans Ruijten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Uitzicht drielandenpunt, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Drielandenpunten Uitkijktoren, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Kolentreinen bij een Limburgse kolenmijn, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Mijnwerkers in de lift van de domaniale steenkolenmijn in Limburg, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Henk Blansjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Sluiting van de Staatsmijnen- Mijnwerkers met de laatste lading antraciet , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/ANP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 Werk in de mijnen, vullen van de lorrie met de hand , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 Ramp bij DSM in Beek (Limburg); brandende opslagtanks, Peters, Hans / Anefo, Nationaal Archief / Fotocollectie Anefo, Publiek domein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Ramp bij DSM in Beek (Limburg), tweede dag; r, Verhoeff, Bert / Anefo, Nationaal Archief / Fotocollectie Anefo, Publiek domein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
ISBN 978-94-92526-24-3 NUR 653 © 2017: Blue in Green BV. All Rights Reserved. Dit boek is voor promotionele doeleinden en is gratis verkrijgbaar bij aankoop van Unilever-producten. Verkoop van dit boek is niet toegestaan. Voor meer informatie: info@blueingreenbv.nl
DSM Limburg, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Grendelpoort Valkenburg, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Een lantaarnopsteker pleegt onderhoud aan een straatlantaarn in de Boschstraat in Maastricht, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Jan de Jong . . . . . . . . . . . 24 Marskramer per boot op de Maas in Limburg. Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Wiel van der Randen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Boeren bezig met de bewerking van vlas. , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Een jongeman in een bierbrouwerij roert met een houten stok in een bak. , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . 25 Landbouw, koolcampagne Tuinder met pet en pijp tussen de opgestapelde kolen, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . 25 Vishandelaar in klederdracht maakt de haring op zijn bakfiets schoon , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Popfestival Pinkpop 1988 , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/ANP/Marcel Antonisse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Pinkpop, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Wassen anno 1930. , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Vrouwen met planken met vlaaien op erf Elke boerderij heeft zijn eigen oven, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Co van der Wal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Roerbrug Roermond, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Luchtfoto van de overstroming van het dorp, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 Overstroming van januari 1926, familie op het dak van hun boerderij. Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Maaswerken, Fotograaf onbekend / Anefo, Nationaal Archief / Fotocollectie Anefo, Publiek domein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 Maaswerken, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 Vleesstraat venlo nieuw, Vaans Ruijten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Vrijthof, concert Andre Rieu, Marcel van Hoorn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Grotten Valkenburg, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/CNF/Zeijlemaker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Kerstmarkt Grotten Valkenburg, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Raadhuisplein Arcen, Made by Clau fotografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
jouw streek vroeger & nu LIMBURG
VRIJTHOF, MAASTRICHT
vroeger & nu 80 jaar Nederlandse geschiedenis. De bevolking verdubbelt van 8,5 miljoen in 1937 naar ruim 17 miljoen in 2017. Een steeds kleurrijker samenleving met mensen die allemaal op hun eigen manier willen werken en leven. En die dankzij internet in verbinding staan met de hele wereld. 17 miljoen mensen die elkaar appen, foto’s sturen en elkaar liken. Die samen de straat oranje maken als de voetbalgekte weer toeslaat. Die kratten bier op elkaar stapelen als tribune in de tuin om op groot scherm de wedstrijden te volgen. Die op Nieuwjaarsdag een duik nemen in het ijskoude water van de Noordzee. Die graag over het weer en de files praten en in het weekend eropuit willen. In hun eigen omgeving of verder weg. Dit boek laat je met andere ogen naar je eigen streek kijken. Naar gebouwen met een geweldig verhaal. Naar feesten en gewoontes in de tijd dat alles nog zwart-wit leek. Van al die foto’s krijg je zin om er zelf op uit te gaan. En dat is ook precies de bedoeling van dit fotoboek. In dit deel uit de serie ‘Jouw streek vroeger en nu’ kijk je met de ogen van nu naar het Limburg van vroeger.
Geniet ervan!
6
Nederland & Unox Nederland en Unox horen bij elkaar. Al vanaf 1937, want toen werd het merk Unox geboren. En nu, in 2017, viert het alweer zijn tachtigste verjaardag. Dat is voor iedereen een feestje. Daarom trakteert Unox op dit fotoboek over ‘Jouw streek vroeger & nu’, een kijk- en leesboek over de iconen van ons land. Over bijzondere gebouwen en tradities. Over de mensen die die tachtig jaar geschiedenis met elkaar hebben gemaakt. Die genieten van mooie momenten in het leven, in het groot en in het klein. Zoals van de gezelligheid van lekker eten. En iedere streek heeft weer zijn eigen lekkernijen. Wie voor typisch Limburgs gaat, kiest voor vlaaien, zoervleisj of asperges. Dat Unox zich thuis voelt bij die Hollandse gezelligheid is wel duidelijk.
Als het buiten kouder wordt, maken we het gezellig warm binnen met stamppot en rookworst. Ieder feestje wordt leuker met een broodje knaks. En wie is niet opgegroeid met een warme kom snert tijdens een koude winterdag… Het zijn iconen van de Hollandse keuken. In 1997 verschijnt tijdens de Elfstedentocht voor het eerst een oranje Unoxmuts. Ook de Nieuwjaarsduik is intussen uitgegroeid tot een ware Hollandse traditie. En over tradities gesproken... Op 1 januari 1998 adopteerde Unox de eerste Unox Nieuwjaarsduik in de Noordzee bij Scheveningen. Duik nu in dit boek over Limburg, een warme ontmoeting met alles wat jouw streek zo mooi maakt!
Thuis wacht een warm welkom.
Dat kan alleen maar Unox zijn.
7
PANORAMA VALKENBURG
Valkenburg ligt in eedonordal dat gevormd is eul het riviertje de G 8
Het Limburgse Heuvelland. Met bekende hellingen als de Cauberg, de Sibbergrubbe en de Emmaberg. Deels bebost. De bodem bestaat uit Limburgse klei of lรถss met in de ondergrond dikke lagen mergel; soms afgewisseld met vuursteen.
WIST JE DAT?
urg start In het centrum van Valkenblang een populaire wandeling sDrdeie Geul en kasteel Oost naar deariegroep Beeldjes, een 18e-eeuwse calv
WIST JE DAT?
De Sint Servaasbrug wordt gezien als de oudste brug van Nederland
Fietstocht over de Sint Servaasbrug in Maastricht, rond 1900
9
VRIJE TIJD
Gaia Zoo in Kerkrade, geopend in 2005, heeft 130 verschillende diersoorten
Eropuit in Limburg? Keuze genoeg! Van het Drielandenpunt bij Vaals tot de grotten van Valkenburg. En natuurlijk Maastricht met het gezellige Vrijthof.
Gaia is de godin van de aarde Puntentellers bij een boogschietwedstrijd op de Limburgse Schuttersfeesten bij kasteel Aldenghoor in Haelen, 1931
Kabelbaan Valkenburg: van dalstation Neerhem naar de 68 meter hoger gelegen Wilhelminatoren
10
Tekst
Jan Raas won de wedstrijd vijf een record, en de race werd daa keer, de Amstel Gold Raas genoemrod m
De Amstel Gold Race is een eendaagse wielerwedstrijd voor profs in de Limburgse heuvels. In 1974 deden toppers als Joop Zoetemelk, Henk Lubberding en wereldkampioen Gerrie Knetemann mee die de race in dat jaar ook won. En ook nog in 1985.
11
CARNAVAL MAASTRICHT Carnaval is van oorsprong een rooms-katholiek volksfeest en eetfestijn en komt vermoedelijk van het Italiaanse carne levare dat ‘wegnemen van vlees’ betekent. Het was de laatste kans vóór de Vastentijd om nog lekker veel te eten en te drinken.
Vastelaovend in Mestreech, met de Bóonte Störmoptoc ht op zondag. Daarin zie je altijd de Mestreecher Goovies, grote politieagenten die voorop lopen, én de reus Gigantius. Begeleid door tientallen dweilorkesten: zate hermeniekes.
12
WIST JE DAT?
Je ziet steeds meer t sa mbabands tijdens heal. M aastrichtse carnav as Het begin hiervan w t een spontaan drumfees in de jaren ’90.
Canravalsverenigingen en harmonieĂŤn in Maastricht, 2011
13
Jouw streek vroeger & nu Verder kijken door de historische vergelijkingen van jouw streek? Ga tussen 30 oktober en 2 december naar een van de onderstaande winkelformules en bij aankoop van 3 UNOX actieproducten krijg je het boek gratis mee. Op is op! Controleer bij de winkelformule voor de actieperiode.
Dit fotoboek is een cadeautje van Unox, een oer-Hollands bedrijf dat in 2017 tachtig jaar bestaat en je graag de iconen uit jouw streek, vroeger en nu, laat zien.
Verza mel ze alle twaalf!
Wilt u de delen over de andere provincies aanschaffen? Dat kan! Ga naar www.jouwstreekboeken.nl en maak uw serie compleet.