Vitaal

Freek Sarink

Herman Finkers zong ooit ‘De allermooiste tijd is de seksualiteit’. Daar ben ik het niet mee oneens, maar er is ook niets mis met de vitaliteit.

Zo was ik laatst in Zuid-Limburg met mijn supermooie lichtgewicht racefiets waar ik als typische 45-jarige te veel geld aan uitgegeven had. En hoewel ik geen alcohol drink en daardoor geen bierbuik heb, mogen er ook bij mij een aantal kilo’s af. Je kunt het plaatje vast wel voor je zien. Hoe dan ook, onder het mom ‘je bent nooit te oud om aan je conditie te werken en je vitaal te voelen’ stond ik aan de voet van de Keutenberg. Dat is een van de beruchtste beklimmingen in ons land omdat die over 500 meter gruwelijk zwaar is. Maar ja, wie wil zichzelf nou niet testen? Wie wil nou niet tot het gaatje gaan om een megaprestatie op amateurniveau te leveren? Wie wil zich nou niet vitaal voelen als een jonge twintiger die nog zijn hele leven voor zich heeft? Nou, ik ook dus. Maar eenmaal halverwege die klim dacht ik dat ik zou ontploffen, dat het bloed mijn oren uit zou spuiten, dat ze me met drie hartinfarcten zouden moeten afvoeren.

Vitaliteit ammehoela!

Met die ervaring zat ik een paar weken later in gesprek met een jonge cliënte die alles voor elkaar had. Die al van alles ondernomen had en daar behoorlijk wat succes mee had behaald. Ze kon eigenlijk op haar lauweren rusten, had geen doelen meer en was helemaal ingekakt. Hoewel ze weer wat vitaliteit in haar jonge leven wilde pompen, herkende ik me in haar, alleen was ik al in de fase van acceptatie en zij nog in die van de weerstand. Acceptatie waarvan en weerstand waartegen? Nou, dat vitaliteit natuurlijk lariekoek van de bovenste plank is. Terwijl ik snakkend naar een derde long, mijn tweede jeugd en een nog lichtere lichtgewicht racefiets zwaar verzuurd terugpeddelde naar mijn vakantiehuisje in Limburg, zag ik een paar koeien in de wei staan grazen, malen en herkauwen. Een andere tilde haar staart op met een lome, onverschillige houding om de maaltijd van de dag ervoor te dumpen in hetzelfde weiland. Ik besefte dat vitaliteit ook maar gewoon een construct is, verzonnen door mensen, waarschijnlijk met een commercieel belang, om de menselijke meute een niet-bestaande lekkere worst voor te houden. Want het maakt natuurlijk niets uit of je nou heel veel uit het leven haalt of niet, uiteindelijk eindigen we toch allemaal hetzelfde: als voer voor de maden of vulling van een verbrandingsoven. Wat je in de tussentijd doet, tja, lekker belangrijk. En zo’n koe maakt zich er totaal niet druk om. Jong geleerd oud gedaan: waarom zou ze haar lethargische passieve houding aanpassen nu ze de daadwerkelijke zin van het leven onder ogen was gekomen?

Mijn cliënte keek me verbaasd aan, zuchtte een paar keer diep en zei dat ze het nog nooit zo bekeken had. Vitaliteit ammehoela? Tja, misschien wel. Redelijk beduusd verliet ze mijn spreekkamer. Wedden dat ze me de volgende sessie gaat overtuigen dat ze niet op die manier oud wil worden en met een paar doelen op de proppen komt om uit haar lethargische houding te komen!

Freek Sarink is provocatief psycholoog en systeemtherapeut. Hij werkt in zijn eigen praktijk en geeft trainingen en workshops. Daarnaast werkt hij samen met collega’s in Spanje en Latijns-Amerika om ook daar de provocatieve psychologie te verspreiden. Hij doet promotieonderzoek naar de rol van humor in therapie.