Anneke Sluijter-Jacobsen Goud Waard De kracht van lange lijnen in gebiedsontwikkeling
06-41844235 aesluijter@gmail.com Linkedin: Anneke Sluijter-Jacobsen Stedenbouwkundig ontwerper bij Rijnboutt
Urbanism
Anneke Sluijter-Jacobsen Goud Waard De kracht van lange lijnen in gebiedsontwikkeling
‘Goud Waard’ richt zich op de transformatie van een verouderd woon-werkgebied aan de Oostzijde van de Leidse binnenstad; De Waard. De gemeente Leiden heeft voor ogen het bedrijventerrein in dit gebied te ontwikkelen, met een nieuw aan te leggen ringweg als ontwikkel-as voor nieuwe en bestaande bedrijvigheid. Het bestaande woon- en werkgebied worden hierbij gescheiden ontwikkeld en de ringweg wordt als een vrijstaand verkeerskundig project behandeld. Met dit plan komen het potentieel en de schoonheid van het gebied echter onvoldoende tot hun recht en wordt het gebied nog sterker van de omgeving geïsoleerd. Vanwege de strategische ligging in de regio, de nabijheid van het centrum en de aanwezigheid van vier bijzondere waterlijnen, kan het gebied in zijn geheel uitgroeien tot een aantrekkelijke stadswijk. Daarom was het mijn opgave om de herontwikkeling van De Waard vorm te geven vanuit de bestaande kwaliteiten. Hierbij wordt de noodzakelijke infrastructuurlijn benut voor het behalen van deze ambitie. Om de potentie van het gebied vorm te geven heb ik een strategisch raamwerk van lijnen ontwikkeld. Hierbij wordt de ringweg ingepast, verbonden met de buurt en benut voor de herontwikkeling van de gehele Waard. Het ontwerp gaat uit van de vier omliggende waterwegen, die samen met de ringweg als lange lijnen in het gebied liggen en het verankeren in de context. In het ontwerp worden de verschillende identiteiten van deze lange lijnen benut, om ze op verschillende schaalniveaus in het gebied in te passen en in te zetten als generator voor herontwikkeling. Mijn fascinatie voor de kracht van lange lijnen heeft daarbij als ruggengraat voor het ontwerp gefungeerd. Met het raamwerk wordt ingezet op de transformatie van De Waard tot een aantrekkelijk Water-Woon-Werk-milieu. De nadruk ligt hierin op de kwaliteit van het water en de verschillende lange lijnen. Zo wordt het stedelijk gebied van Leiden uitgebreid en voegt De Waard iets unieks toe. Het ontwerp voor dit stedelijke milieu is tevens gefundeerd op mijn liefde voor de kracht van collectief ruimtegebruik in de Scandinavische stedenbouw. In het ‘stedelijk samenwonen’ van De Waard heb ik een stedenbouwkundig patroon ontworpen waarin de overgang tussen publiek en privé heeft geleid tot een interessante gelaagdheid van collectiviteit. De overgang van de publieke lange lijnen naar het achterliggende woongebied heeft vorm gekregen in een variëteit aan openbare routes, semi-openbare hoven en collectieve/privétuinen. Een strategisch programma van stedenbouwkundige spelregels waarborgt, samen met het raamwerk, dat de geleidelijke transformatie verloopt volgens deze visie op het collectieve stedelijke wonen. Elk deelgebied heeft een maatwerk aan spelregels met een eigen strategie en tempo, waarbij de bestaande kwaliteiten als leidraad dienen voor herontwikkeling. Mettertijd zal De Waard zich zo ontwikkelen tot een aantrekkelijke Leidse stadswijk, met een unieke identiteit gebaseerd op de kwaliteiten van het gebied.
Graduation date 17 12 2012
Commission members Ad de Bont (mentor) Maike van Stiphout Jeroen Ruitenbeek
Additional members for the examination Ton Schaap Riëtte Bosch
Anneke Sluijter-Jacobsen
Urbanism Gemeente Leiden
De Waard
Goud Waard Ringweg
Werken Wonen
De plannen van de gemeente Leiden met de nieuwe binnenring en daaraan gekoppeld stadsvernieuwingsprojecten. Met rechts het stedenbouwkundig concept voor De Waard (2012).
Met Goud Waard worden de kwaliteiten van de lange lijnen doorgetrokken tot in De Waard en wordt de buurt gehecht aan de context.
Anneke Sluijter-Jacobsen Singel
Gemeente Leiden
Ringweg Oude Rijn
Goud Waard www-milieu Vliet
Nieuwe Rijn
Elke lange lijn brengt een eigen identiteit en sfeer met zich mee, als aanjager en leidraad voor herontwikkeling.
In tegenstelling tot de tweedeling van de Gemeente, wordt De Waard getransformeerd tot stedelijk Water-Woon-Werk-milieu, waarin de nadruk op de kwaliteiten van de lange waterlijnen en de ringweg ligt.
Met de herontwikkeling van De Waard worden de kwaliteiten van de waterlijnen in de buurt gebracht en wordt de ringweg onderdeel van het stedelijk milieu en het nieuwe Vlietpark.
Urbanism
Goud Waard
Voorstel gemeente Leiden / MAXWAN 2012
Lange Rijn ‘Ringweg’ -
Voorstel Gemeente Leiden
Goud Waard
Van autogerichte racebaan naar een dynamische stadsweg, die contact maakt met de buurt en het nieuwe Vlietpark.
P P
P P
P
P
0 5 10 15 20
30
40
50
75
100
Het Raamwerk en de Spelregelkaart waarborgen een geleidelijke en flexibele herontwikkeling.
Uitgangspunt voor de Spelregelkaart zijn de bestaande kwaliteiten, die als basis dienen voor de herontwikkelingsstrategieën, waardoor die verschillend zijn per deelgebied.
Anneke Sluijter-Jacobsen
Goud Waard
Huidige situatie
Huidige situatie
Goud Waard
in rooilijn bouwen min.10m, max.25m breed min.200m2 max.550m2
gebouwd parkeren
plint 4m 30%
40%
30%
mix kapsoorten
De spelregels per deelgebied zijn maatwerk, gericht gebiedseigen herontwikkeling, met een eigen tempo.
aanleg Ringweg & route Oude Rijn
2020 30
40
50
75
100
Aanleg interne structuur en park
25m diep
0 5 10 15 20
2040
Ontwikkelen als individuen in ensemble
2013
wonen commercie bedrijvigheid/ voorzieningen
realisatie Oude en Nieuwe Rijn
RINGWEG
uitgangspunt herontwikkeling
Van niet-toegankelijke bedrijfszone naar recreatieve stadsoever als verbinding tussen de nieuwe regiohaven en de historische binnenstad.
2030
Lange Rijn ‘Oude Rijn’ -
De Waard zal geleidelijk transformeren tot gemengd stedelijk www-milieu, waarbij de ringweg wordt ingepast als onderdeel van de buurt.
Master of Architecture / Urbanism / Landscape Architecture Amsterdam Academy of Architecture
Architects, urban designers and landscape architects learn the profession at the Amsterdam Academy of Architecture through an intensive combination of work and study. They work in small, partly interdisciplinary groups and are supervised by a select group of practising fellow professionals. There is a wide range of options within the programme so that students can put together their own trajectory and specialisation. With the inclusion of the course in Urbanism in 1957 and Landscape Architecture in 1972, the academy is the only architecture school in the Netherlands to bring together the three spatial design disciplines. Some 350 guest tutors are involved in teaching every year. Each of them is a practising designer or a specific expert in his or her particular subject. The three heads of department also have design practices of their own in addition to their work for the Academy. This structure yields an enormous dynamism and energy and ensures that the courses remain closely linked to the current state of the discipline. The courses consist of projects, exercises and lectures. First-year and second-year students also engage in morphological studies. Students work on their own or in small groups. The design projects form the backbone of the curriculum.
On the basis of a specific design assignment, students develop knowledge, insight and skills. The exercises are focused on training in those skills that are essential for recognising and solving design problems, such as analytical techniques, knowledge of the repertoire, the use of materials, text analysis, and writing. Many of the exercises are linked to the design projects. The morphological studies concentrate on the making of spatial objects, with the emphasis on creative process and implementation. Students experiment with materials and media forms and gain experience in converting an idea into a creation. During the periods between the terms there are workshops, study trips in the Netherlands and abroad, and other activities. This is also the preferred moment for international exchange projects. The academy regularly invites foreign students for the workshops and recruits wellknown designers from the Netherlands and further afield as tutors. Graduates from the Academy of Architecture are entitled to the following titles: Master of Architecture (MArch), Master of Urbanism (MUrb), or Master of Landscape Architecture (MLA). The Master’s