murk wymenga
nestelen in het stedelijke rots landschap een biodivers gastenverblijf
nestelen in het stedelijke rotslandschap een biodivers gastenverblijf
afstudeerproject Academie van Bouwkunst Amsterdam Master Architectuur augustus 2016 Murk Wymenga commissieleden: Jan-Richard Kikkert (mentor) Machiel Spaan Dingeman Deijs toegevoegde leden: Ira Koers Marcel van der Lubbe
Als inwoner van Amsterdam mis ik de betrokkenheid bij de natuur in mijn directe omgeving zoals ik dat had toen ik opgroeide in Friesland. De jaarlijks terugkerende zwaluwen onder de dakrand, het ruiken van de seizoenen uit het raam of de geluiden van het huis dat weerstand biedt aan een hevige storm. In de stad ziet men de natuurlijke wildernis eerder als probleem dan als waardevol. Terwijl deze ‘natuur’ ons voorziet in onze basale levensbehoeften en ook een antwoord kan zijn voor typische stedelijke problemen als piekbuien, luchtvervuiling of mentale stress. De verscheidenheid aan natuurlijke soorten die zich vestigen in een gebied zeggen veel over de kwaliteit van leven die er heerst. Deze biodiversiteit zou dan ook een cruciaal onderdeel moeten zijn voor een beter leven in de steeds drukker wordende stad. Dit afstudeerproject is een zoektocht naar de manier waarop de architectuur van het stedelijke landschap veel gastvrijer zou kunnen zijn voor de natuurlijke wildernis. Het ontwerp van een gastenverblijf voor mensen, stedelijke planten- en diersoorten samen illustreert de kansen en een strategie waarop een gebouw uit zou kunnen groeien tot een gemeenschappelijk omgeving.
De biodiversiteit is een weerspiegeling van de kwaliteit van leven in een gebied
het platteland is niet gastvrij, de stad niet gericht op biodiversiteit
/ ervaren/ benut
/ ervaren/ benut
/ ervaren/ benu
ten/ bescherm ten/ beschermen
tten/beschermen /beschermen
nu in de stad: van elkaar gescheiden
ervaren beschermen beschermen
/ ervaren/ benu
ermen
benutten
beschermen
benutt
tten/
te gast in gemeenschappelijke omgeving
a
ren
tropen tropenhotel
stedelijke rotslandschap
Planten en dieren kijken met een heel andere blik naar de stad dan mensen. Tussen de grasvelden is de gebouwde omgeving een rotsachtig eiland; een landschap met kieren, gaten en hoekjes waar meer ruimte, warmte en voedsel te vinden is dan het ommeland. Vanuit het perspectief van een vogel of een kikker hebben gebouwen en gebouwonderdelen een andere betekenis of gebruik. De bestaande architectuur van de stad is alleen gemaakt voor het gebruik van de mensen en omarmd niet wat er buiten gebeurt. Om zoveel mogelijk profijt te hebben van elkaars aanwezigheid zou een gebouw meer moeten worden benaderd vanuit het perspectief van de natuurlijke soorten en elementen. En dus meer als onderdeel van een gemeenschappelijk stedelijk rotslandschap.
Amsterdam, rotsachtig natuurgebied tussen de weilanden
Amsterdam, rotsachtig natuurgebied tussen de weilanden
stedelijke natuur:
soorten die gerelateerd zijn aan gebouwen ofenaan stedelijke omstandigden stedelijke omstandigheden
holenbroeders
hechters
kraak bewoners
klimmers
stedelijke natuur: soorten die gerelateerd zijn aan gebouwen en stedelijke omstandigheden
reservering
dec
nov
okt
sep
aug
jul
jun
mei
apr
mrt
feb
jan
verblijfs duur hotel gasten holenbroeders (vogels) mussen koolmees winterkoning merel spreeuw bonte specht uil slechtvalk torenval halsbandparkiet huiszwaluw gierzwaluw
nestver-
verblijf
winter-
holenbroeders (zoogdieren) dwergvleermuis konijn eekhoorn egel
nestver-
kraak bewoners (insecten) vlinders bijen/wespen lieveheersbeest
verblijf
verblijf
kraak bewoners (planten) straatliefde stinkende gouwe wolfspoot kruipklokje muurpeper klein glaskruid gele helmbloem muur leeuwenbek muursla
winter-
winter-
West 1-5 Z-West 00 Z-West 00 Z-West 00
Zuid 0-1 Zuid 0-1 Zuid 0-1
bloei
schubvaren eikvaren tongvaren koningsvaren muurvaren steenbeekvaren stekelvaren mannetjesvaren adelaarsvaren
Noord 0-10 Noord 0-10 Noord 0-10 Noord 0-10 Noord 0-10 Noord 0-10 Noord 0-10 Noord 0-10 Noord 0-10
klimmers kiwi druif vijg braamstruik
bloei
sterjasmijn blauwe kamperfoelie clematis klimop klimhortesia wilde
vrucht
bladval
Zuid 0-7 Zuid 0-7 Zuid 0-7 Zuid 0-7 oost/west 0-7 oost/west 0-7
verkleuring
Noord/ oost/west
hechters gerimpeld kronkelbladmos zwarte rotsmos driehoekmos korstmossen omliggende ÀRUD zomereik esdoorn gladde iep witte esdoorn hazelaar vleugelnoot beuk hollandse iep geelbonte
Oost 1-4 Oost 1-4 Oost 1-4 Oost 1-4 Oost 1-4 Oost 6-8 Noord 1-3 Zuid 9-10 Noord 9-10 Oost 6-8 Zuid 1-5 Zuid 1-5
groei
bloei
bladval
holenbroeders
holenbroeders 9.huiszwaluw 1.huismus 1.huismus 2.koolmees 3.pimpelmees 4.merel 5.spreeuw 6. Halsbandparkiet 10.gierzwaluw 2.koolmees 7.bonte specht 8.groene specht 11.kerkuil 9.huiszwaluw 10.gierzwaluw 3.pimpelmees 12.steenuil 4.merel 11.kerkuil 12.steenuil 13.bosuil 14.slechtvalk 15.torenvalk 13.bosuil 5.spreeuw 14.slechtvalk 6. Halsbandparkiet 15.torenvalk 7.bonte specht 8.groene specht
1.laatvlieger (donker, amberkleurig) 2.baardvleermuis 3.grootoorvleermuis 4.dwergvleermuis 5.egel 6.huismuis 7.konijn 1.laatvlieger (donker, amberkleurig) 2.baardvleermuis 3.grootoorvleermuis 4.dwergvleermuis
5.egel 6.huismuis 7.konijn
1.natuurliefhebber 2.meditator 3.vogelspotter 4.inspiratie zoeker 5.rustzoeker 6.digitale detoxer 7. back to basic levensgenieter 6.digitale detoxer 1.natuurliefhebber 7. back to basic levensgenieter 2.meditator 3.vogelspotter 4.inspiratie zoeker 5.rustzoeker
klimmers
1.kiwi(3,5m, bladverlies, vrucht) 2.druif(5m,vrucht,kronkel, bladverlies) 3.vijg (vrucht) 4.blauwe regen (10m,zelfhechtend,bladverlies) 5.klimhortesia (10m,zelfhechtend,bladverlies) 6.kamperfoelie (10m,groen blijvend, rankend) 7.klimop klimmers (zelfhechtend, klampend, groen blijvend) 8.Jasmijn (groen blijvend,kronkel,rankend) 9.Wilde wingerd 6.kamperfoelie (10m,groen blijvend, rankend) 1.kiwi(3,5m,(20m,rood/groen bladverlies, vrucht) zelfhechtend) 10.clematis7.klimop (6m,groen blijvend, rankend (zelfhechtend, klampend, groen blijvend) 2.druif(5m,vrucht,kronkel, bladverlies) 8.Jasmijn (groen blijvend,kronkel,rankend) 3.vijg (vrucht) 9.Wilde wingerd (20m,rood/groen zelfhechtend) 4.blauwe regen (10m,zelfhechtend,bladverlies) 10.clematis (6m,groen blijvend, rankend) 5.klimhortesia (10m,zelfhechtend,bladverlies)
kraakbewoners
Kraakbewoners 1.muurvaren 1.muurvaren 2.tongvaren 3.schubvaren 6.adelaarsvaren 4.eikvaren 5.mannetjesvaren 7.stekelvaren 2.tongvaren 9.koningsvaren 8.steenbreekvaren 3.schubvaren 6.adelaarsvaren 7.stekelvaren 8.steenbreekvaren 9.koningsvaren 4.eikvaren 5.mannetjesvaren
1.muur leeuwenbek 6.stinkende gouwe 2.gele helmbloem 7.wolfspoot 1.muur leeuwenbek 2.gele helmbloem 3.klein graskruid 4.muurpeper 3.klein graskruid 8.muursla 8.muursla 9.straatliefde 4.muurpeper5.moederskruid 6.stinkende gouwe 7.wolfspoot 9.straatliefde 5.moederskruid
1.wesp 2.bij 3.vlieg 4.bromvlieg 5.citroenvlinder 6.koolwitje 7.dagpauwoog 8.icarus blauwtje 9.groentje 10.rooie mier 11.pissbed 12.oorwurm
hechters
1.dooiermos 2.schildmos 3.landkaartmos 4.rotsmos 5.driehoek mos 6.muisjesmos 7.dikkopmos 8.zwarte rotsmos 9.gerimpeld kronkelbladmos
Biodiversiteit amsterdam konijnen vossen bijen en vlinders halsbandparkiet huismus bosuil gierzwaluw grote bonte specht slechtvalk vleermuizen boerenzwaluw spreeuw merel
verdubbeling Oosterpark
biotoop: stenen stad - steenwoestijn - overvloed voedsel: passief/ actief door mensen - soorten afkomstig uit bergachtige gebieden - bebouwing doorgaans te net en te dicht afgewerkt
biotoop: beheerd groen - belang biodiversiteit - parken, begraafplaatsen, volkstuinen, sportparken - intensief gebruikt & beheerd - gebrek aan ‘wildernis’, struikgewas
biotoop: water - grachtenstad - druk gebruikt waternetwerk - varenhoofstad, vogels nestelen in drijvend afval - veel excotische soorten komen mee met zeevaart
Biodiversiteit Oosterpark: konijnen vossen bijen en vlinders halsbandparkiet huismus bosuil gierzwaluw grote bonte specht slechtvalk vleermuizen boerenzwaluw spreeuw merel
Tropenhotel
artis
+
nieuw park
spoorlijn
park vijver
park vijver
biotoop: stenen stad -wijken onderdeel uitbreiding Kalff (1875) veelal grondig gerenoveerd - bebouwing komt in het park te liggen waaronder het Tropenmuseum en Tropenhotel
biotoop: beheerd groen - verdubbeling Oosterpark - Engels landschapsontwerp van Leonard Springer uit 1886 - onderdeel groene laan de stad uit: De hortus, Artis, Oosterpark, Frankendael - Veel vleermuizen, konijnen en stadsvogels (bv. 480 halsbandparkieten)
biotoop: water stad -vijver belangrijk voor de watervogels en als foerageergebied vleermuizen
nestelen
Iedereen in de stad zoekt een plekje waar ze kunnen overnachten, overwinteren, overleven of waar ze gewoon even tot rust kunnen komen. Bij de keuze welke plek geschikt is om te nestelen heeft elke levensvorm zijn specifieke wensen. Die te maken hebben met de klimatologische omstandigheden en comfortabele maatvoering. Op wat voor manier zou architectuur deze klimatologische omstandigheden kunnen sturen? En hoe zouden architectonische middelen kunnen uitnodigen tot gebruik door flora, fauna of mensen? De uitbreiding van het Oosterpark biedt een interessante locatie om dit te gaan onderzoeken. De stadsbiotopen: het beheerde groen en de stenen stad komen er samen en en daarmee dus ook veel natuurlijke soorten en mensen. Het bestaande rotslandschap in het ‘nieuwe park’, waaronder het Tropenhotelgebouw is hier niet op ontworpen. Als hotel functioneerd het gebouw nu in alle opzichten niet meer. Daarmee is het als potentieel gemeenschappelijk gastenverblijf een mooi startpunt om te kunnen onderzoeken met welke strategie en ontwerpprincipes je de bestaande stad toegankelijker zou kunnen maken voor de levende soorten die een plekje zoeken om te nestelen.
*bestaande rots
hoe functioneert het Tropenhotel nu?
noord-oost zijde
zuid-west zijde
oostzijde
de oostgevel, richting de linneausstraat
noordzijde
Begane grond, publiek gebied
zuidzijde
de zuidgevel, richting het park
westzijde
- ontwerp van Tjeerd Dijkstra uit 1965 - als studentenhuisvesting Topeninstituut & vrijstaande plastiek in het park - nu hotelgebouw met 80 kamers - toren in het werk gestorte beton verdiepingsvloeren, deschijfconstrcuctie kamers - sokkel van baksteen en prefab betondelen
4.
8.
5.
3. 1.
2.
6.
7.
1.het restaurant
2.de congres zaal
3.receptie 4.de bar 5.private dining 6.de keuken 7.het fietsenhok 8. personeelsruimtes
wildplukken in het park
afval composteren
avond functie restaurant (tussen de bomen)
publiek park pad inchecken
dag functie thee en koffiehuis (tussen de bloemen)
gastvrijheid
- er is geen fysieke of functionele verbinding met het park
>> park paden letterlijk door gebouw laten lopen >> park groen onderdeel van gebouw >> programma gericht op activiteiten in park >> programma in interactie met flora en fauna in omgeving
invloeden van buiten
de bestaande kamer
de bestaande kamer
soorten van buiten
invloeden van buiten
verblijf
- nu is verblijf eenzijdig en monogaam opsplitsen programma hotelkamers - steeds overgang van buiten naar binnen - rijke tussenruimtes - functie onderdeel van huis voor iedereen >> is opsplitsen programma hotelkamers - functies los te verhuren * elke functie specifieke plek/kwaliteit - losse functies op ideale specifieke plekken * steeds overgang van binnen naar buiten * rijke tussenruimtes * functie is onderdeel van huis voor iedereen * functies los te verhuren
*uitkleden
openstellen voor leven & levensbevorderende omstandigheden in omgeving
parkgrond - pad, wandelen, joggen
Tropen museum - veel bezoekers (weinig privacy)
Linneausstraat - veel verkeer (lawaai, vervuiling) - bebouwing 5 lagen hoog
noord-oost zijde
depot
parkvijver - veel watervogels & amfibieen - foerageergebied vleermuizen
parkveld - zomers veel bezoekers en lawaai park bosjes - veel broedvogels - schuilplekken konijnen - voedselbron
zuid-west zijde
geelbonte klimop daslook hazelaar zomereik hollandse linde hollandse iep beuk esdoorn rode berk vleugelnoot judasboom
vleermuizen foerageren broedvogels watervogels
flora en fauna
welke soorten leven vast rondom het tropenhotel?
menu en plukkaart oosterpark 1.speenkruid(salade/pesto) 2. Meidoorn (limonad/likeur) 3.Waterkers (salade) 4.madeliefjes (pesto)5.wilde marjolien (pesto) mos 6.Morielje 7.slakken (escargots) 8.eekhoorntjesbrood 9. daslook (salade, pesto) 10. vlierboesem (jam/likeur) 11. kastanjes (gepoft)12. Europees krentenboompje (jam/sap-lente)
fauna & Tropenhotel projectie van soorten in de omgeving op het gebouw met hun voorkeur oriĂŤntatie en nestelhoogte
klimatologische omstandigheden
hoe reageert het uitgeklede gebouw op de elementen
kale top
mossen & korstmossen
zuidzijde
noordzijde grassen
loofbos
rust & uitzicht over de stad
harde wind en regen
rotsachtige top
zon en warmte
zon en warmte
zuidzijde
noordzijde bergweide
lawaai en drukte
loofbos
meer
park
hoogtegordels
- hoogtegordels gebergte vergelijkbaar met verdiepingen gebouw -vegetatie gerelateerd aan omstandigheden hoogte & orientatie - water doorsnijd alle lagen
*uithollen
sturen van levensbevorderende omstandigheden
noord-oost zijde:
onderin:introvert (buiten omstandigheden extremer) bovenin: extravert (binnenhalen omstandigheden)
zuid-west zijde:
onderin: extravert (richting groen) bovenin: introvert (buiten omstandigeheden extremer)
boren
- de gaten boren in bestaande beton structuur - openen voor ‘leven’ & klimatologische omstandigheden
west-zijde - avondzon - regen vervoeren
zuid-zijde -middagzon -regen
lift -duisternis
oost-kamer - ochtendzon -middagzon
west-zijde - avondzon - regen vervoeren
noord-kamer - vochtig blijven
gaten verloop
geschikt uitholling
holtes
constructief
rand verloop
constructief
constructief
- huidige kamerruimtes geschikt voor uitholling - per zijde verschillende eigenschappen binnenhalen -verloop van gaten binnen of verloop aan de rand
ingreep: groeven
ingreep: gaten
restmateriaal: granulaat
restmateriaal: puin
zonlicht en warmte (noord-oostzijde)
me
ep
ak
ke
n
mi
dd
ag
-z
on kken
a meep
ho
ek
zo
me
rz
on
winterzon tussen verdiepingen door
n
d-zo
avon
(noord-oostzijde)
ho ek zo me on
rzo
n
rz zo me rz
hoe
ek
k z ome
ho on
on rz me ) zo den ek id ho t m o (t
on rz me ) zo den ek id ho t m o (t
di
ep
ep
di
ge hoe k z o (to t o merzon nde die raa p g n) ebo
uw
in
in
in
uw
uw
bo
bo
ge winterzo n tussen verdiepi ngen door
- zonnelicht en warmte zo diep mogelijk het gebouw door laten dringen
regenwater
(zuid-westzijde)
meeste regen/wind uit zuid/west richting
kleine watervallen (afvoer en filter douche & badwater)
opvang regenwater (bergmeer)
regenwater toelaten in gebouw
kleine vijvers - water voor beplanting
grote waterval - water voor beplanting - verkoeling
opgevangen regenwater Tropenmuseum
hergebruik water: -irrigatie -doorspoelen wc’s
Helofytenfilter (300m2) (genoeg voor 80p)
biotopen
(noord-oost zijde)
half schaduw groei en bloei
blijft vochtig: mossen varens
blijft vochtig en minder licht mossen varens
(zuid-west zijde)
rots achtig
half schaduw groei en bloei
volzon: groen blijvend half schaduw groei en bloei
volzon: vruchtdragend
- oriĂŤntatie gerelateerde holtes - naar binnen halen ideale specifieke omstandigheden
*innestelen
ruimte maken om te nestelen
noord-oost zijde:
onderin: dichte (geluid, privacy) bovenin: openen naar uitzicht
zuid-west zijde:
onderin: openen (richting bomen en park) bovenin: dicht (dominantste wind/regen richting)
nestelkast aan de rand - te openen kleine gevelopening massa: aan de buitenzijde op werk/slaap hoogte - nestelruimte voor grotere holenbroeders nestelruimte werkt als - --massa kieren enbekisting gaten voor kraakbewoners kleine (te openen) gevelopening op werk/slaap hoogte - kieren en gaten voor kraakbewoners
massa: tegenhouden extreme omstandigheden
luwte gebied
extreme omstandigheden
open/gefilterde omstandigheden
massa: aan binnenzijde nestelkast verdiept - nestelruimte en beschutting holenbroeders - grote (te gevelopening - openen) te openen transparante gevel - vensterbank met kieren en gaten voor kraakbewoners
- vensterbank met nestelplekken
massa tegen bestaande wand (geen nestkast)
massa: tegen bestaande wand - ruimtes voor holendroeders - ruimtes voor kleine holenbroeders - deurspionnen om te spiekenom uit te de gang - deurspionnen spieken - kieren en gaten voor kraakbewoners
vanuit gang
massa: filteren omstandigheden
toevoegen nieuwe massa
- beschermen tegen extreme omstandigheden - creĂŤren nestelruimte
beton mix met fruitafval Dappermarkt (dichtbijzijnde markt)
door verrottingproces onstaan holtes
overname ontstane nestelruimte
poreuse massa
gebruik beton (meest stedelijke materiaal) & toevoegen van organische materialen uit omgeving, waardoor massa poreuzer en toegankelijker word voor de levende soorten
+ kalk of azijn - vruchtbure ondergrond hechters
+ sloop granulaat - ruwer oppervlak voor hechters
+ aarde - gaten holenbroeders - gaten planten
+ snoeiafval Oosterpark - gaten insecten - gaten muurplanten
bodemlagen
- in het werk gestort beton - elke laag nestel eigenschappen meegeven gerelateerd aan hoogte en orientatie en de soorten die zich daar graag nestelen
oost 12
+ aarde & granulaat
11 wolfspoot
muurpeper
10 + aarde
klein graskruid
9
groene specht bonte specht
+ houtblokken
8
7
halsband parkiet
+ aarde spreeuw
6
merel
5
4 mus + fruit afval & aarde
3
koolmees
pimpelmees
2
1
0
+ s
citroenvlinder
groentje dagpauwoog
hommels wespen
wormen
noord + aarde & granulaat muisjesmos
kronkelbladmos muurpeper torenvalk
+ zuurtegraad ph >7 eikvaren
dikkopmos + aarde
driehoekmos zwarte rotsmos
+ zuurtegraad ph >7 steenbeekvaren mannetjes varen
schubvaren
+ aarde
+ zuurtegraad ph >7 stekelvaren
dooiermos
+ aarde
landkaartmos + kalk eikvaren
+ zuurtegraad ph >7 + aarde
muurvaren
+ zuurtegraad ph >7
steenuil
kerkuil
+ fruit afval & aarde bosuil
+ grof granulaat & aarde
snoeiafval + aarde mieren
konijn
bodemlagen gevels
muis
- elke laag nestel eigenschappen meegeven gerelateerd aan hoogte en orientatie en de soorten die zich daar graag nestelen
egel
west scholekster
+ granulaat
muurleeuwenbek
+ aarde & granulaat
muurpeper
s
+ zuurtegraad ph >7
+ aarde muurvaren
tongvaren
+ fruit afval & aarde
laatvlieger baardvleermuis
grootoorvleermuis
dwergvleermuis
+ snoeiafval
+ aarde egel egel
konijn
zuid
+ granulaat
+ aarde & granulaat
muursla
straatliefde
moederskruid
slechtvalk + aarde & granulaat
+ aarde
huiszwaluw
gierzwaluw
baardvleermuis
grootoorvleermuis
dwergvleermuis
+ fruit & aarde
+ snoeiafval
+ aarde muis
ijsvogel
libelle
oeverzwaluw
privacy
filteren omstandigheden (geluid,vuile lucht)
hemel water afvoer irrigatie
doorval beveiliging
toevoegen open structuur
- flora omhoog te laten groeien in het gebouw - open en veilige omgeving te maken
als klimstructuur
als ophangstructuur
als bewateringssysteem en hwa
Carl Stahl staaldraden
oost 12
11
10
clematis
9
blauwe regen
8
7 wilde wingerd
6 klimop
5
4
3 wilde wingerd
2
1
0
- filter geluid en lucht linneaustraat -zichtbaar maken seizoen: verkleuring
blauwe regen
noord
noord
muisjesmos
muisjesmos
blauwe regen
dooiermos
dooiermos
driehoekmos
driehoekmos
landkaartmos
landkaartmos
blauwe regen
blauwe regen
- privacy voor -Tropenmuseum privacy voor Tropenmuseum -filteren lucht-filteren en geluidlucht en geluid
open structuur gevels
- per zijde groeien bepaalde florasoorten beter dan de andere: omarmen - verschillende karakters en functies per zijde
west
jasmijn
klimhortesia
klimop
klimhortesia
bosrank
kamperfoelie
wilde wingerd
kamperfoelie klimop
- filter harde wind: groen blijvend - communicatief: bloeien, geurend: verschillende seizoenen
druif
zuid
vijg
druif
zuid
klimop
vijg
klimop
druif huisspin
huisspin
klimop
klimop
langpootspin langpootspin kiwi
kiwi braam
braam
- eetbaar: vruchtdragend eetbaar: vruchtdragend - filter zon - filter en harde zon wind: en harde groenwind: blijvend groen blijvend
gasten verblijf in het ooster park
de ska rit u a m
um use enm p o Tr
rk erpa Oost
t traa dens n i w an S 1e v
at stra eaus Linn
zicht vanaf Dappermarkt
begane grond
restaurant
boomhof
lift
inchecken helofytenfilter
pad richting Tropenmuseum
thee & koffie huis bloemehof
pad richting linneausstraat
daknestruimte afwatering gaten houd moswand vochtig
kronkelbladmos betonmengsel gemengd met hout snippers
boomhof
-ommuurd -gericht op west en zuid
bankrand restaurant zitplaats egelspion
deuren openen naar buiten - kiezen hoeveel verbonden met buiten
glasgevel om bestaande parkboom heen orangerie holte -achter glas in de zon
egel holte -300x400mm
hechters schildmos landkaartmos
bloemenhof
-ommuurd -gericht op oost en zuid mierenraam mierenkolonie klei en leem
honingraam - honingbijen
bankrand zitplaats in de ochtendzon en middagzon konijnenspion
Nectarbar wilde grassen en bloemen tussen de kraken
solitaire bijen gaten 2 mm - 6mm in houten staander vlinders spleten in houten staander 10x100mm
konijnen holte -doorgang 75mm -holte van aarde 500x350mm - onderdeel stelsel onder bank
entree bloemenhof, thee-& koffiehuis
1e verdieping
stroom dompelbad
hottub kleedruimtes waterval wellness
sauna
sauna
cactus sauna extreme hitte
varens - blijft vochtig donker buitendouche - afkoelen of opwarmen
vetplant hete stenen bak
2150+
halsbandparkieten 130x150x500 blauwe regen halfschaduw
licht en luchtgaten 2150+
spreeuw 250x130x..mm
spreeuw 130x130x250mm
mussen
nestspionnen 260x120x..mm
nesttrap
koolmees 130x130x250mm
2150+
koolmees 200x120x..mm
nestspionnen
oost-zijde 4e-6e verdieping 1:50
mussen 120x120x260mm
padde stoel lift
eetbare paddestoelen shi-take oesterzwammen fluweelpootjes
zakken met koffiedik (van koffie/theehuis)
open plateaulift
3e verdieping
atelier
vruchtbare gevel
padde stoel lift
slapen
atelier
douche
wc’s douche
nesttrap
klimop - beschutting (blijft groen in winter) Fruitwand - perzikboom
druivenrank
vruchtbare gevel bankstel - koken in de bank bank - vegatatielaag boom - zitbank
kiwiplant
4e verdieping Zuid, slaapkamers
4e verdieping
atelier
padde stoel lift
douches wc’s
badkamer
2150+
huiszwaluw - nestruimte 155x170mm
gierzwaluw - nestruimte 155x125mm schuifdeur - kiezen mate verbondenheid met buiten
veldbed
klimplanten -privacy- zonnescherm
2150+
groeigrond klimplanten -20 cm aarde (rest van mallen)
vensterbank - privacy door muursla, wolfspoot - zitbank
deur open draaiend naar buiten vleermuizenraam 1 richtingsspiegel (licht vanaf 1 kant)
batcave
werkplek
bank nis vleermuizengrot vleermuizenraam - verschillende 1 richtingspiegel ‘kamers’
kraakbewoners -stinkende gouwe - wolfspoot
6e verdieping, Noord, wc’s & nesttrap
7e verdieping
slapen
padde stoel lift
buitendouche wc’s
hottub
badkamer
sauna
zuidgevel
8e verdieping West-ateliers
9e verdieping
slapen
wc’s
baden
klimplanten -privacy - licht en luchtfilter - geurend -kleurt met de seizoenen
schuifdeur - kiezen mate verbondeneheid met buiten
badkamer
warm & vochtig klimaat
palmen
groeigrond klimplanten -20 cm
gemeenschappelijk bad -overstroom van bad is drink en waswater vogels
badkamer vloer - groeigrond met stepping stones
valkenrichel valkspion
bedrand loerend over het park
valkennest -holte 70x70cm
kraakbewoners - moederskruid - muurpeper
10e verdieping, oost, badkamers
10e verdieping
buiten hof
slapen schommelen
hemel douche sauna wc’s
nesttrap
scholekster nesteld op grindeiland
lisdodde
regen horen kletteren
hemelbed kijken naar de sterren
kraakbewoners muur leeuwenbek, gele helmbloem
waterval/verstuiving
10e verdieping, west, slaapkamers
11e verdieping
dakramen
wateropvang
sterrenkijken kamperen panoramadek
11e verdieping, daklandschap
holte - oostzijde - zomerochtend
holte - westzijde - herfstnamiddag
holte - zuidzijde - wintermiddag
holte noordzijde - lenteavond
Murk Wymenga Groendaalsteeg 8 2011 DH Haarlem mailmurk@gmail.com 06 30 12 56 03 Š 2016, Murk Wymenga Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieÍn, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Murk Wymenga