Txell Diaz-Master of Architecture-Vinexmarkt

Page 1




mijn hond en ik, verder niemand




INLEIDING Waar is iedereen? Mijn naam is Txell en ik woon in de Vinex-wijk Leidsche Rijn. Omdat er in mijn wijk nauwelijks ontmoetingsplekken zijn, heb ik als afstudeerproject voor de Academie van Bouwkunst gewerkt aan het creĂŤren van openbare ruimte en het ontwerpen van een markt in Leidsche Rijn: de Vinexmarkt. Met deze markt probeer ik een betere publieke leefomgeving en een sterkere identiteit aan mijn wijk te geven. Het boek dat voor u ligt is opgedeelt in VIER delen: ONDERZOEK Leidsche Rijn: een wijk in ontwikkeling, gaten en invullingen.

CONCEPT

Nederlandse markten en Vinex markten, gaten maken als concept voor nieuwe gebieden.

ONTWERP

Locatie van het marktplein. Markthuisjes. Water als verbindende factor.

REALISATIE

Hoe nu verder? Project NU te realiseren en doelen te stellen.


Anders dan de huidige manier van projectontwikkelen, wil ik gedurende het ontwikkelingsproces dicht bij de eindgebruiker blijven. Het idee is om dit afstudeerproces toegankelijk te maken voor reacties van de bewoners en daarop in te spelen. Gedachten, interventies in het publieke domein, onderzoek, tekeningen, ontwerpoplossingen worden op een blog getoond. Iedereen is welkom om daarop te reageren.

WWW.VINEXMARKT.WORDPRESS.COM


ONDERZOEK


LEIDSCHE RIJN 2012 HET NIEUWSTE EN GROOTSTE “ONTWIKKELINGS-GEBIED” VAN NEDERLAND... ...EN MISSCHIEN WEL HET LAATSTE


ONDERZOEK

Dit is het verhaal van de VINEX-wijk; een eindeloze bouwput. Een wijk die in de jaren 80 gepland was om 80.000 mensen te huisvesten is nog lang niet klaar. Leidsche Rijn is het grootste stadsontwikkelingsproject dat Nederland ooit gekend heeft en waarschijnlijk ook het laatste van deze omvang. Het lijkt op het eerste gezicht vooral een woonwijk voor families die binnenshuis leven en verder niks met de wijk of de buren te maken willen hebben, maar is dat ook zo? Leidsche Rijn is uitgegroeid tot een wijk die vooral voor wonen is bestemd. Winkelcentra zijn de ontmoetingsplekken van een wijk die geen publieke ruimtes kent. Straten lijken ontworpen om van A naar B te gaan zonder ergens spontaan te stoppen. De repetitie van rijtjeshuizen maakt de straatbeleving saai. Het is dus ook niet verwonderlijk dat mensen binnen blijven. Door middel van een markt probeer ik een betere publieke leefomgeving te creĂŤren en een sterkere identiteit te geven aan de VINEX-wijk. Het is een algemene opvatting dat VINEXwijken geen ziel en identiteit hebben, maar is dat ook waar? Inmiddels wonen in Leidsche Rijn 25.500 mensen, maar omdat het project nog in ontwikkeling is houdt op dit moment geen enkele partij zich bezig met de leefbaarheid. We bevinden ons in een soort gat tussen het verleden en de toekomst.


LEIDSCHE RIJN EEN GAT TUSSEN VERLEDEN EN TOEKOMST


Leidsche Rijn: Google Earth 2012. Ik woon in Leidsche Rijn sinds 2011... Waarom staat mijn huis er nog niet op?



Inzoomen op ĂŠĂŠn gat in Leidsche Rijn Wanneer ik inzoom op een bepaalde plek stel ik me een park voor. Natuur en ongebruikte bouwmaterialen op braakliggende terreinen vormen spontaan verschillende landschappen en ecosystemen.


station ter

wijde

LOCATIE TERWIJDE 1 op 1000

10 m

20 APRIL 2012


berg zand met gras

moeras

vallei met mos egel bestaande bomen

zand met gras eentjes

man gemaakt emaak

rietland

station ter

klinkers

stenen

wijde

LOCATIE TERWIJDE

wild g

honden

bandensporen nden

1 op 1000

20 APRIL 2012

10 m

tijdelijk gebouw

klinkers

te slopen gebouw

stenen

berg stenen

berg klinkers

weg

bestaand gebouw

berg zand hekk

nieuw gebouw

berg zand met gras bandensporen nden

permanente mobiele verkoop wagens

vallei met mos bestaande bomen

verkoopwagens op vrijdagen van 12 :00 tot 20:00

berg stenen

graafmachine

berg klinkers

stoomwals

gras

weg berg zand

zand

bloemen mensen

hekk plas

berg zand met gras honden

bandensporen nden

moeras

vallei met mos egel bestaande bomen

n

zand met gras eentjes rietland



berg ongebruikte bouwmaterialen




Invulling gat nummer 1: ONTMOETINGSPLEKKEN CREĂ‹REN

De ongebruikte bouwmaterialen die eerder in kaart werden gebracht worden tijdelijk anders benut.







Waar zijn de mensen? Alleen plekken creĂŤren is niet genoeg.



Invulling gat nummer 2: MENSEN ZOEKEN met Het FOTOSHOPPER initiatief

Uitnodiging voor een groepsfoto op straat.






Met dit beeld willen wij aan de toekomstige bewoners laten zien hoe “wij� waren toen Leidsche Rijn nog niet klaar was. Na een aantal jaren is onze wijk volgebouwd en tijdelijke ontmoetingsplekken, zoals deze markt, zullen verdwijnen om plaats te maken voor nieuwe winkelcentra en woningen. Het leven zoals het NU is zal er niet meer zijn. Daarom wil ik dat kunnen rapporteren, omdat wij NU ook bestaan. Dit project hoort bij een groter kunstproject van twee vrouwen uit de Kersenboomgaard Atelierwoningen in Terwijde. Het gaat er om de kwaliteiten van onze omgeving te versterken, en te genieten van onze wijk. Omdat wij hier NU zijn, de eerste bewoners van Leidsche Rijn.

www.burenmarkt.wordpress.com




Invulling gat nummer 3: FUNCTIE AAN EEN PLEK GEVEN met Het BURENMARKT initiatief

Om te kijken of er behoefte is in Leidsche Rijn aan ontmoetingsplekken hebben wij samen met mijn huisgenoot een markt voor, en door buren BIJ ONS THUIS georganiseerd. HET BURENMARKT INITIATIEF is succesvol geweest. In september 2013 krijg het initiatief een vervolg. Meer info: www.burenmarkt.wordpress.com








Er is in Leidsche Rijn wel behoefte aan ontmoetings plekken


Gaten maken voor toekomstige invullingen= DE VINEXMARKT

Als de Vinex-wijk vol gebouwd is, zal er ruimte open blijven voor publieke bestemmingen?


Bouwplaats Leidsche Rijn



Markten in Nederland



CONCEPT



CONCEPT

De huidige identiteit van Leidsche Rijn is dat het nog niet klaar is, maar juist deze gaten van een wijk in ontwikkeling geven ruimte voor verrassende initiatieven en gebeurtenissen. Het ontwerp van de Vinexmarkt is gebaseerd op het bouwproces van een typisch ‘Vinexrijtjeshuis’. Het proces wordt onderbroken op het moment dat de gevel nog niet is geplaatst. Omdat er geen gevel is, is de ruimte in en eromheen altijd open en toegankelijk. Onder de huisjes blijf je droog. In plaats van een achtertuin ontstaat er een achterplein. Markten in Nederland zijn niet permanent, maar de pleinen waarop ze plaatsvinden zijn dat wel. Pleinen worden door openbare gebouwen omringd. Het openbare marktgebouw omringt het plein met een Vinex-rijtjteshuis skelet, typisch beeld van een Vinex-wijk in ontwikkeling. Het rijtjeshuis skelet maakt het mogelijk de markt tijdelijk in en om het gebouw te laten plaatsvinden. Op het moment dat er geen markt plaatsvindt, blijft het gebouw en de ruimte altijd open voor publiek.


De markt in Nederland onstaat tussen gebouwen met publieke functies op pleinen en straten, hij is niet permanent maar vinden slechts enkele dagen per week plaats.


Het overgrote deel van de bebouwing in Leidsche Rijn is bestemd om te wonen. Mensen wonen op straat niveau, ruimte voor publieke activiteiten op straat is daardoor beperkt.

Een markt lijkt hier niet mogelijk te zijn.


Het is opmerkelijk dat bij het ontwerpen van Vinexwijken geen plekken voor markten zijn bedacht.

Als er geen plekken voor markten in de Vinexwijken zijn, dan moeten wij deze creĂŤren. Als openbare gebouwen pleinen vormen, wat gebeurt er dan als de markt zelf het openbare gebouw is waar binnen zich het plein vormt? Dan blijft er ruimte open in het midden voor andere activiteiten en ontmoeting.


Een marktgebouw kan typerend zijn voor de tijd en de plek waar het zich bevindt. Kenmerkend voor Leidsche Rijn is dat deze wijk nog in ontwikkeling is.

De marktkoopleden vinden bij de Vinexmarkt tijdelijk onderdak in het skelet van een Vinexrijtjeshuis. Een typisch beeld van de Vinex-wijk in ontwikkeling.


De markt in Nederland neemt de ruimte, de vinexmarkt vormt de ruimte.

Het marktgebouw in de verschijningsvorm van de voor een kenmerkende vinex rijtjeshuis skelet vormt een plein. De ruimte in en eromheen is altijd open voor publiek. In plaats van achtertuinen, ontstaat er op deze manier een ‘achterplein.’




HET VERHAAL VAN DE VINEX eindeloze bouwput

BRAAKLIGGEND

FUNDERING EN BEKISTING

BETON

ISOLATIE EN METSELWERK

Er ligt nog veel braak in Leidsche Rijn. De grootste Vinex lokatie van Nederland.

Na veel overleg en het sluiten van overeenkomsten waarmee miljoenen gemoeid zijn is men 15 jaar geleden gestart met de bouw.

Het beton is gestort. Er staat een gebouw. Leidsche Rijn heeft inmiddels genoeg woningen. Zullen we de bouw stoppen?

Alleen indien noodzakelijk



ONTWERP


LOCATIE

Het plein grenst aan een park, treinstation Terwijde, een hoge woontoren en het nog te bouwen winkelcentrum. Nu is de locatie nog een tijdelijke parkeerplaats. Er staan een paar verkoopwagens en een “tijdelijke container supermarkt�. Bezoekers parkeren hun auto dicht bij de ingang van de winkel en verdwijnen na het boodschappen doen weer snel. Er is geen ruimte om even te gaan zitten en bijvoorbeeld iets te eten.


VINEXMARKTPLEIN

In mijn voorstel zie ik het plein als drie rechthoekige ringen die naar binnen lopen. De buitenste ring is het voorplein. Hier kunnen bezoekers parkeren of kan de markt uitbreiden. Het ontbreken van parkeerbelijning is een bewuste keuze. Minder regels in een “alles-geregelde Vinexwijk”. De tweede ring bestaat uit het publiek toegankelijke marktgebouw. De derde ring vormt het achterplein. Dit is een plek om even uit te blazen of om een broodje te eten. Om bij het binnenplein te komen moet je altijd door de huizen heen. Dit zorgt ervoor dat er een plein ontstaat met intimiteit. Het plein zal, net als de huisjes, van beton worden gemaakt. Hiervoor gebruik ik groot formaat stelcon platen. Naast de open huizen zal er een “sofa-gebouw” komen voor opslag, containers en de technische ruimte.


BESTAANDE LOCATIE WATERINGSPARK

AH CONTAINER (tot 2015)

NIEUW WINKELCENTRUM GEBIED WOON BLOKEN MET BENEDEN WINKELS... “EEN GOEDE KOPIE VAN EEN STADS CENTRUM WINKEL GEBIED” (TE OPENEN IN 2015)

WOONTOREN

MARKTGEBIED OP VRIJDAGEN

TERWIJDE STATION

Als het winkel centrum klaar is... Wat zal er met deze locatie gebeuren?


BESTAANDE LOCATIE

op vrijdagen komt er een markt op wielen

WOONTOREN

WATERINGSPARK

AH CONTAINER

MARKTGEBIED OP VRIJDAGEN

TERWIJDE STATION


BESTAANDE LOCATIE

Voorstel om het marktgebied te verspreiden op het bestaande parkeerterrein op zoek naar knussere ontmoetings plekken


BESTAANDE LOCATIE


VINEXMARKT OP LOCATIE

WATERINGSPARK

NIEUWE WINKELCENTRUM GEBIED

WOONTOREN

TERWIJDE STATION


VINEXMARKT OP LOCATIE RUIMTELIJK GEBRUIK VAN HET VINEXMARKTPLEIN VOORPLEIN = Extra ruimte voor mobiele marktkramen/parkeerplaats. Ook bruikbaar voor grote evenementen. VINEXMARKT HUISJES = Permanent toegankelijke kramen/huizen. Huisjes gebouwd in een voor deze VINEX-locatie herkenbare ‘Rijtjeshuis betonstructuur’. Het achter de huisjes verscholen plein kan worden gebruikt voor activiteiten zoals het kijken van films, spelen of om gewoon even bij te komen.

ACHTERPLEIN = Plein dat kan dienen als podium of speelruimte.

DRIE RECHTHOEKIGE RINGEN WOONTOREN

TERWIJDE STATION

WATERINGSPARK



MARKTHUISJES Hoe gebruik je een “hedendaagse” ruïne? We gaan “Back to present”. Doordat we van tevoren hebben besloten de huizen niet “af te bouwen” en de gevel weg te laten kan er extra functionaliteit worden toegevoegd aan het betonnen karkas. Rijtjeshuis structuren zijn bedacht om een familie te huisvesten tussen muren. De afstand tussen de muren is een standaardmaat (in mijn geval 5,10m), vergelijkbaar met de afmeting van een marktkraam (4m). Marktactiviteiten als uitgangspunt: Bij markten maakt men veelal gebruik van CLB en EPS fusten met standaard maten. Markten maken gebruik van deze fusten om spullen op te slaan, te verplaatsen en koopwaar te presenteren aan de klant. De Vinexmarkt laat de maten van deze fusten terugkomen in betonnen trappen en muren om de fusten makkelijk plaatsbaar te maken en ze zodoende op een bijzondere manier in het gebouw op te nemen. In de muren zijn verder sockets opgenomen met bijvoorbeeld stopcontacten en haken ter ondersteuning van de marktactiviteiten. Het plafond heeft rails voor gordijnen, katrollen of lampen. Op een aantal plekken zal de wapening van het beton zichtbaar blijven. Deze wapening kan ook gebruikt worden om dingen aan te bevestigen. Wanneer er geen markt is, heeft de trap de ideale hoogte om op te zitten. Omdat de markt niet dagelijks plaatsvindt, is er ook rekening gehouden met andere activiteiten op de locatie. Zo zijn er in het ontwerp speelplekken opgenomen. Hierbij valt te denken aan een glijbaan, twee wipkippen en drie swings. De lege huisjes/marktkramen dienen de rest van de dagen als ontmoetingsplek voor zowel ouderen als jongeren.


3m

2m

een kraam


4m

3m 4m 2m

een huis aangepast aan de plattegrond van de kraam



De hedendaagse ru誰ne catalogus


begane grond


dak


De markt maakt altijd gebruikt van CLB fusten,

1110 740

X2=HOOGTE VAN EEN WERKTAFEL

600 300

370 VERDUBBELD

185 EEN GEWONE TRAP

CBL EN EPS FUSTEN

X3=HOOGTE VAN EEN BAR


en functioneert het beste in een onafgebouwd huis. Door een trap die afgebroken is, kom je niet meer boven. Bovenverdieping functioneert als dak en begane grond leeft in de Vinexwijk als nooit tevoren.



wanden, dak en vloeren geven aansluitingsmogelijkheden






KRAAM 2


Elke kraam is anders.


KRAAM 4


Daarom krijgen marktkoopleden verschillende gebruiksaanwijzing brochures.


de vinexmarkt als er niemand is



de vinexmarkt op markt dagen



de vinexmarkt op andere dagen



de vinexmarkt op markt dagen



de vinexmarkt op andere dagen



de vinexmarkt op markt dagen



de vinexmarkt op andere dagen



Programering van bekisting


k06

kno ck k noc k jo ke


oe k oe swi ng

k

k23


k24

glijt rap


WATER OP DE MARKT

Water vormt de connectie tussen gebouw en plein. Toen Leidsche Rijn is ontworpen, is rekening gehouden met het opvangen van regenwater. De achterliggende gedachte hierbij was het overbodig maken van extra zuivering. Door minder regenwater het riool in te sturen zou er een schonere bodem moeten ontstaan. Groene openbare gebieden maken gebruik van zogenaamde wadi’s (verdiepte paden), deze zorgen voor tragere waterafvoer. Het nadeel van de wadi’s is dat mensen er niet kunnen samenkomen. Daarom stel ik een betonnen variant van de wadi voor. In het ontwerp is een “slimme put” opgenomen. Als het weinig regent, dan hoeft er geen afvoer van water plaats te vinden. Wanneer het hard regent stuurt de put het eerste uur het water naar het riool. Op dat moment is het plein schoongespoeld. Het water dat erna valt kan via een infiltratieriool naar sloten en het grondwater worden gestuurd. Het water zorgt tegelijkertijd voor een extra verbindingselement tussen mensen. Wanneer het regent kunnen bezoekers zich terugtrekken in de huizen. Tijdens een vorstperiode kan het plein onder water gezet worden zodat er bijvoorbeeld geschaatst kan worden. De huizen/marktkramen kunnen dan gebruikt worden voor het verhuren van schaatsen of de verkoop van warme chocolademelk. Bij droog weer kan het plein gebruikt worden voor buitenvoorstellingen.


ALS VERBIENDE FACTOR

Er zullen er scheuren worden aangebracht in het beton. Hierdoor kan het regenwater via de scheuren naar binnen lopen. Op deze plekken zal vegetatie ontstaan, wat zorgt voor de zuivering. Onder de scheuren zitten infiltratiekratten die het water afvoeren. De scheuren worden al tijdens het storten van het beton aangebracht. Dit zorgt voor de uitstraling van een ru誰ne. Ook het afvalwater van de drinkwatervoorziening zal aangesloten worden op de intelligente put. Onder een van de trappen komt een openbaar toilet dat gespoeld zal worden met regenwater. Om dit regenwater op te vangen is het voorzien in een bak van 10m3. Het plein kan door de marktkooplui worden gereinigd met biologisch afbreekbare zeep. Door dit over te laten aan de kooplui is het zowel goedkoper voor de kooplui als voor de gemeente.


WATER AFVOER


dr

ink

wc

riool

groene wadi

Water in Leidsche Rijn


10m3 dr

ink

wc

riool

Sloot onder het Station Terwijde

infiltratieriool

1 uur

intelligente p


put

betonnen wadi

scheur afvoer

infiltratie krat

Waterwinpark

Water in de Vinexmarkt


d

er

w rink at


Drinkwater tegelpatronen



Regenwater scheurpatronen



Doorsnede scheur in de wand


WC gespoeld met regenwater


wc


KRAAM 02

KRAAM 01


REALISATIE


TIJDELIJKE STUK MARKTPLEIN:

WIJ GAAN BOUWEN eindloos bouwput

1e STAP IN HET ONTWIKKELINGSPROCES VAN DE VINEXMARKT

BRAAKLIGGEND

FUNDERING EN BEKISTING ZONDER GROTE INVESTERING. DOOR HET AANBRENGEN VAN EEN TIJDELIJKE BEKISTING, WEKT MEN INTERESSE. DE GEMEENTE EN DE BEVOLKING WORDEN NIEUWSGIERIG.

BETON

ISOLATIE EN METSELWERK


PROJECT TE REALISEREN

HOGE WOONTOREN

K 02

K 01

WATERWINPARK

AH CONTAINER

TERWIJDE STATION

Het is moeilijk om nieuwe ideeĂŤn aan een wijk die nog in ontwikkeling is toe te voegen. Het afstudeer project zal de komende tijd verder groeien. Het is misschien NU nog mogelijk om de toekomst van deze Vinexwijk publieker te maken. Daarom zijn er verschillende partijen uitgenodigd om deel te nemen aan dit project.


Het Vinexmarktplein is bedacht om in de toekomst plaats te vinden op een stuk grond dat nu tijdelijk dient als parkeerplek voor een tijdelijke Albert Heijn en een paar koopwagens. Het plein grenst aan een park, Station Terwijde, een hoge woontoren en het nog te bouwen winkelcentrum. Als het winkelcentrum klaar is wordt Albert Heijn daar naartoe verhuisd. Wat er op het stuk grond dat braak komt te liggen gaat gebeuren blijft een mysterie. Door een tijdelijk plein te realiseren op dit -of een andere braakliggend terrein willen wij het gesprek bij de gemeente en de bevolking aanzwengelen. In deze fase zal er een traditionele bekisting worden geplaatst die de vorm en de ruimte van een stuk uiteindelijke plein laat zien. Een stap eerder in het bouwproces van de Vinexmarkt. Hoe zullen de bewoners reageren op dit vreemde object in de wijk? Hoe gaat de ruimte eromheen gebruikt worden? Hierdoor kunnen er ideeĂŤn ontstaan voor de realisatie. Nadat de constructie er een jaar heeft gestaan kunnen wij beslissen of het in beton zal worden gestort of dat het verplaats zal worden naar een andere locatie. Als wij besluiten het af te breken kunnen de materialen hergebruikt worden in een ander project.

HOGE WOONTOREN


SKELET VAN BEKISTING

WATERWINPARK

TOEKOMSTIG WINKEL CEN-

K 01

K 02

AH CONTAINER

STATION TERWIJDE


4200

K 02

K 01


DOELEN

De marktmeester van Utrecht doet mee aan dit project door eenmaal per week marktkooplui een plaats te bieden op dit plein. Een actieve groep bewoners die zich verenigd hebben in de Wijkiosk zoekt een plek in de wijk dat kan dienen als cultureel- en ontmoetingscentrum. Hun plannen kunnen een plaats krijgen op het tijdelijke plein. Het initiatief De Burenmarkt verbindt zich aan dit plein. Hier kunnen mensen zich aanmelden voor de komende editie. Verder is dit een plein voor de bewoners van Leidsche Rijn dat altijd open en toegankelijk is. Instellingen zoals Platform Openbare Ruimte kunnen een bijdrage leveren door hier debatten te organiseren tussen ontwerpers, gemeenten, woningcorporaties, lokale architectuurcentra en iedereen die zich aangesproken voelt, over het definiĂŤren en het nieuwe gebruik van het veranderde karakter van openbare ruimte. Stichting Bouwloods (een opleiding tot timmerman voor werklozen in Leidsche Rijn) is geĂŻnteresseerd om dit plein door haar leerlingen te laten bouwen. Op die manier leren ze het timmervak en onderstunen tegelijk een project dat de publieke leefomgeving van de wijk wil verbeteren. Andere organisaties zoals Expodium of de Academie van Bouwkunst willen ook het project onder de aandacht brengen door het te documenteren, archiveren, contextualiseren en publiceren.


4200

4200

K 02

K 01


De kans om Leidsche Rijns publieke leefomgeving aan te passen aan de nieuwe tijden zou NU benut moeten.




Met dank aan:

Lada Hrsak, Jochem Heijmans, Kamiel Klasse, Asia Komarova, Kees Van Vuuren, Marco Redeman, NoĂŤl van Dooren, Stichting Bouwloods, deelnemers van de Fotoshopper, marktkoopleden van Terwijde Markt, deelnemers van de Burenmarkt, Hans Verwoerd, Corina Nijssen, Jacques Abelman, Rob Hendriks, Karin van der Weele, Bart Thiesen, Tim van der Maden, Klaas de Jong, Isolde Woudstra, Kai de Witt, Thijs Koerselman, Jan Richard Kikkert, Marcel van der Lubbe, Lluis Blanco, Alexandra Bonazzi, Eleni en Boris, Wendy van der Knijff, Ivar van de Zwan, Hein van Lieshout, Femke Poppinga, Margaux Platenburg, Jarrik Ouburg, Anco Schut, Frank Verschoor, Jesse van Boheemen, Maria Stijger, Bart Broeze, en Luka Broeze, Stephen Doyle, Xexek en Janekke, Merel Koning, Merel Maissan, Aannemersbedrijf GremmĂŠ, deelnemers van de Halte buurttuin, Bilal, Dries van Dijk, Egle Suminskaite, NAP architecten, Jesse De Bosch Kemper, Cristina Carrillo, Sofia en Grace, Maia Matches, Elsbeth Falk, Pilar Diaz Morillas, Jordi Blanco, Tomas Sanchez Morales, Bernat Canet en David, Tania en Biel Blanco, de mensen van Intermezzo, de mensen van de Kersenboomgaard Woonatelier en alle Vinexmensen...


Txell Blanco Diaz www.vinexmarkt.wordpress.com txell.blanco@gmail.com





Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.