Schoolfacilities maart 2021 by Bouwstenen voor Sociaal

School

facilities

jaargang 37 nummer 3 maart 2021

www.schoolfacilities.nl

Platform voor huisvesting en facilitaire processen in het onderwijs

Effectief afstandsonderwijs Wet nieuwe scholen SUVIS-regeling

Van de redactie

Inhoud

13 Effectief afstandsonderwijs

Instructievideo’s voor leraren

Hoe geef je effectief online les?

Tips en tricks van lerarenopleider Ralf Hillebrand

Meer digitaal Voor 2021 hebben we grote plannen met Schoolfacilities. Het belangrijkste is dat we het blad steviger met het onderwijs willen verbinden. Het blad dient als spreekbuis van de sector én voor de sector, over alles wat de organisatie en de bedrijfsvoering van het onderwijs betreft. En daarbij maken we dit jaar ook de slag naar een meer digitale vorm. Zo zijn we te vinden op LinkedIn om te horen wat er speelt en om met u in gesprek te gaan over actuele onderwerpen. U kunt het vakblad in 2021 als u wilt ook in uw mailbox ontvangen. We blijven het blad ook in fysieke vorm uitgeven, zodat het op de tafels in de lerarenkamer kan blijven liggen. We willen iedereen zo goed mogelijk bereiken. Voor modern en duurzaam onderwijs heb je namelijk alles en iedereen nodig, zeker de mensen in de eigen organisatie. Voor de artikelen in dit blad maken we gebruik van de input uit de netwerken die binnen Bouwstenen voor Sociaal actief zijn. Daarin wisselen scholen kennis en ervaringen uit rond onderwijshuisvesting; onderling, maar ook met andere partijen. Samen met TK advocaten notarissen organiseren we netwerkbijeenkomsten over de bedrijfsvoering van het onderwijs. Er zullen ongetwijfeld meer activiteiten volgen.

SUVIS-regeling

Wet nieuwe scholen

Het loopt storm met de SUVIS aanvragen

Wet ‘Meer ruimte voor nieuwe scholen’ van start

Rubrieken: Nieuw op de markt (10), Gezien & Gelezen (22), Beroep & Branche (28), Kennispartners (32). Columns: Nico Rosenbaum (12), TK-Advocaten (19), BTW Instituut (29). En verder: Samenwerkingsgebouw zoekt eigenaar, IKC's (4), Zo bouwen we ze niet meer (6), Gemeente doet onderhoud scholen (8), Nog geen zicht op extra geld (16), Veranderingen in het onderwijs in 2021 (26), Open dagen met dichte deuren (28), Wie meet, die weet! (32),

Colofon Schoolfacilities is een onafhankelijk magazine voor huisvesting en facilitaire processen in het onderwijs. Oplage en bereik: Verschijnt 4 keer per jaar in een oplage van 3.800 exemplaren, bij het VO, BVE, HBO, Universiteiten, gemeenten en het bovenschools management van het PO.

Kortom, laat het ons weten als u een goed verhaal of een mooie aanpak heeft ontwikkeld die het waard is om breder te delen, want samen komen we beter vooruit.

Eindredactie: Ingrid de Moel Hooglandseweg Zuid 34 3813 TC Amersfoort Telefoon: 033 - 258 7160 E: redactie@schoolfacilities.nl

Ingrid de Moel

Vormgeving: Charlot Luiting Ontwerp

Schoolfacilities, maart 2021

Uitg ave van: Bouwstenen voor Sociaal ISSN: 1383-6331 Aansprakelijkheid: Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die zijn gebaseerd op bedoelde informatie.

Gedroomde kandidaat heeft zich nog niet gemeld

Samenwerkingsgebouw zoekt eigenaar Door: Schoolfacilities

Schoolgebouwen zijn vaak eigendom van scholen zelf, maar bij multifunctioneel gebruik is dat niet altijd een logische keuze. De vraag wie wél de gedroomde eigenaar is, is niet eenvoudig te beantwoorden. Dat is de kern van het gesprek tussen Peter Meijboom, adviseur Huisvesting bij basisschool Innoord uit Amsterdam, Gerard van Leeuwen, beleidsmedewerker onderwijshuisvesting bij de gemeente Veenendaal en Marc van Leent, ondernemer Bijzondere Plekken Amersfoort. Zij verkenden de vraag wie de meest geschikte eigenaar is vanuit meerdere oogpunten tijdens de Maatschappelijk Vastgoed van Bouwstenen op 3 december 2020 onder leiding van Ingrid de Moel, directeur van Bouwstenen.

seur huisvesting Peter. “Van integrale kindcentra willen we zelf de eigenaar zijn, maar van brede MFA’s laten we het eigendom graag bij gemeente.” In Veenendaal heeft de gemeente juist niet zulke goede ervaringen als eigenaar van een multifunctioneel gebouw, zegt beleidsmedewerker Gerard. “Om de gebruikers bij elkaar te brengen heb je een soort beheerstichting nodig. In de praktijk vraagt dat veel aandacht en uiteindelijk ligt het risico bij de gemeente.” Ondernemer Marc meent dat veel van de problemen rond MFA’s zijn terug te voeren op wat hij de ‘exotische regelgeving’ rond onderwijshuisvesting noemt. Door de regelgeving zijn scholen op een eiland beland en missen ze de aansluiting met de rest van de vastgoedwereld. “Ook zie ik de jarenlange schoolstrijd nog meespelen in de wijze waarop gemeenten en scholen met elkaar omgaan. Dat werkt niet in hun voordeel.”

Zelf eigenaar zijn “Ik wil onderscheid maken tussen een MFA met een sporthal en een buurthuis enerzijds en een integraal kindcentrum anderzijds”, zegt advi-

100% verantwoordelijk Alle drie zijn ze van mening dat het voordelen heeft als de gebruiker van een gebouw ook de eigenaar is. De

Schoolfacilities, maart 2021

gebruiker weet immers het best wat past bij het primaire proces. Maar bij multifunctioneel gebruik gaat het om meerdere processen en gebruikers. Dan valt de blik al snel op een vereniging van eigenaren (VvE). “Je wil een eigenaar die het beste de wensen en behoeftes van je gebruikers begrijpt”, vindt huisvestings adviseur Peter. Maar wie past daar het beste bij? “Als je uitgaat van het kind, vind ik dat die rol niet bij een gemeente moet liggen”, zegt Peter. “Je hebt inhoudelijk iemand nodig die voor 100% verantwoordelijkheid wil nemen en vanuit één teamgedachte denkt. Dat past vaak niet bij het karakter van een VvE; een school heeft dat juist wel.” Als de school een brede taakopvatting heeft, bijvoorbeeld onderwijs in de context van de buurt en als daar ook een publieksfunctie bij past, kan het werken. Anders gaat het botsen. Die botsende belangen zijn de reden waarom kinderopvang- en buurtorganisaties zich niet altijd thuis voelen in een gebouw waar de school de

IKC's dienst uitmaakt. Uiteindelijk trekken zij aan het kortste eind: zij lopen het risico dat ze het gebouw worden uitgezet als de school meer ruimte nodig heeft. Een oplosbaar probleem, vindt Peter. “Ik ga er vanuit dat partijen aan de voorkant regelen wat ze bij een scheiding doen.”

krijg je te maken met complexe samenwerkingsvormen, huur- en gebruiksovereenkomsten en ingewikkelde financiële constructies. Dat vraagt tijd, professionaliteit en een zeker schaalniveau vinden Peter, Gerard en Marc. Kies voor het onderhoud dus een eigenaar die lang meegaat, zeggen ze.

Markt of gemeente?

Je wil een eigenaar die het beste de behoeftes van je gebruiker begrijpt Eenheid in exploitatie Als meerdere organisaties ruimtes delen moeten ze duidelijke afspraken maken ze met die ruimte omgaan. De eigenaar moet ervoor zorgen dat de gebruikers de afspraken nakomen. Gerard, beleidsmedewerker bij de gemeente, ziet ook in dit geval het meest in een VvE-constructie. Betrokkenen kunnen dan onderling zelf uitmaken welke ruimte wanneer wordt gedeeld. Marc voegt daar aan toe: “Als je het hele gebouw wil gebruiken, zou ik streven naar eenheid in ontwikkeling, eigendom en exploitatie. Dan maakt het niet zozeer uit wie eigenaar is, als het maar één partij is met overkoepelende verantwoordelijkheid.”

Lange adem bij onderhoud Wie is de beste eigenaar als het gaat om het onderhoud van een multifunctioneel gebouw? Dat kan in principe iedereen zijn. Net als huiseigenaren kunnen kleine scholen eigenaar van hun gebouw zijn. Maar bij multifunctionele gebouwen komt al gauw meer kijken. Dan

Als het gaat om verduurzaming is een VvE niet de gedroomde eigenaar, vinden de drie heren. Het verkrijgen van de benodigde financiering en de besluitvorming is bij een VvE een complex proces. Bij nieuwbouw heb je de keuze, maar bij bestaande bouw moet je het doen met de bestaande partijen. Gerard kiest voor de gemeente als beste eigenaar, Peter voor de school en Marc pleit voor de marktpartij. “Als marktpartij kan je de aandeelhouders bellen, tot een besluit komen en dat doorvoeren. Zo simpel is het. Je hebt wel maatschappelijk geëngageerde marktpartijen nodig die de druk voelen om actuele thema’s als verduurzaming op zich te nemen”, stelt Marc.

Van een afstand Volgens Peter en Gerard zijn scholen de beste eigenaar als het gaat om risicobeheersing en waardeontwikkeling. Zij hebben zelf immers de meeste invloed op de risico’s. Marc is het niet met hen eens. Vanuit de plek en het vastgoed bezien is een eigenaar met iets meer afstand tot het primaire proces beter in staat naar de toekomst van het gebouw te kijken en daarop te anticiperen, vindt hij. “Als particuliere vastgoedbeleggers zijn wij steeds met de risico’s bezig. Wat als de school of de

kinderopvang omvalt? Hoe richten we het gebouw zo in dat het in de toekomst ook waarde heeft voor andere gebruikers?”

Kies voor het onderhoud een eigenaar die lang meegaat Samenwerking Hoe dan ook stelt een gebouw dat door meerdere organisaties wordt gebruikt eisen aan de samenwerking, niet alleen tussen gebruikers onderling maar ook tussen de eigenaar en de gebruikers. Gerard: “Welke eigendomsconstructie je ook kiest, het is belangrijk is dat je duidelijk onderscheid maakt tussen de gebruiker en de eigenaar van een gebouw omdat ze verschillende belangen hebben. Daar moet je in de samenwerking rekening mee houden.” Peter: “Waar ik last van heb, is dat de gemeente net als wij IKC’s willen, maar dat de beleidsafdeling onderwijshuisvesting en de vastgoedafdeling het onderling niet eens worden. Zij kijken verschillend tegen IKC’s aan en daardoor komt het niet van de grond.” In Veenendaal hebben ze daar geen last van: daar is onderwijshuisvesting bij de vastgoedafdeling ondergebracht.

Dit artikel is onderdeel van een serie over Eigendomsvarianten MFA’s en IKC’s (zie Schoolfacilities nummers 1 en 2 uit 2020). Het gesprek is terug te zien op Youtube via de QR code. Peter Meijboom

Gerard van Leeuwen

Marc van Leent

Schoolfacilities, maart 2021

Rubriek

“Zo bouwen we ze niet meer”

Door: Schoolfacilities

“In een betere bouwtijd konden we nog een duurzame school bouwen”, zegt Sonja Pool, projectleider nieuwbouw en renovatie bij de Haagse Scholen. “Nu moeten we meer op gebruikskwaliteit inleveren.” Ze pleit voor strakkere regels en bijpassende budgetten. Gezonde en duurzame schoolgebouwen staan op het wensenlijstje van veel schoolbesturen. Belangrijk is dat concreet wordt vastgesteld wat men onder duurzaamheid verstaat en dat bij nieuwbouwprojecten de speerpunten hiervan worden vastgesteld. Voor de Haagse Scholen zijn dat: energiebesparing, energieopwekking,

regulering goed binnenklimaat en duurzame afwerkingen, inpandig en aan de buitenzijde van het gebouw. Aan beleid ontbreekt het in ieder geval niet. Warme zomers en corona laten het belang van gezonde schoolgebouwen zien. Helaas wordt er bij nieuwbouw te veel bezuinigd op juist die aspecten die voor gebruikers en het beheer belangrijk zijn. Sonja Pool weet dat als geen ander. Ze zit al meer dan 12 jaar in het vak. Aan de hand van basisschool Het Volle Leven in Scheveningen laat ze zien wat er in een betere bouwtijd nog wél kon. Het Volle Leven kreeg in 2017 een nieuw gebouw. Dit gebouw blijkt het afgelopen jaar goed bestand te zijn tegen de uitdagingen rond klimaatverandering en corona.

Schoolfacilities, maart 2021

Ingepast in het ontwerp In het ontwerp is goed nagedacht over de vormgeving van het gebouw en over de inrichting van de ruimte. Zo heeft de school overstekken in de gevel tegen de zonbelasting, veel ramen die open kunnen en deuren die direct naar buiten openslaan. De luchtbehandelingskasten zijn niet op het dak geplaatst, maar inpandig ondergebracht. Het dak is volledig gevuld met zonnepanelen en elk klaslokaal heeft een eigen warmte terugwin systeem (WTW) die op CO2 wordt gestuurd. Die voert automatisch de vervuilde lucht af en voert schone lucht aan via ventilatiekanalen, die keurig zijn weggewerkt in het ontwerp. Zo wordt automatisch een goed binnenklimaat geregeld, maar kan de docent ook de ramen openen als dat gewenst is.

Plan van Eisen

Bijna een klaslokaal Als je ergens ruimte voor maakt, moet je ergens anders ruimte inleveren, zegt Sonja. “De bekostiging is vaak gebaseerd op strakke ruimtenormen en daarin is geen rekening gehouden met de huidige omvang van de luchtbehandelingsinstallaties. Je wilt die installaties ook niet op het dak. Mensen in de flats hier in de buurt kijken liever op een groen dak dan op een dak met installaties. En je hebt het dak ook nodig voor zonnepanelen”. Alle inpandige installaties nemen bij het Volle Leven zo’n 50m2 BVO in beslag. Bij elkaar bijna een klaslokaal...

Bouwbesluit voor scholen “Je wilt individueel les kunnen geven en in groepjes kunnen werken op leerpleinen. Dat levert soms te kleine klaslokalen of vergaderruimtes op, waar kinderen en docenten te dicht op elkaar moeten zitten”, vertelt Sonja verder. Om dat te voorkomen moeten er volgens haar richtlijnen komen voor de minimale afmetingen die ruimten in schoolgebouwen moeten hebben, gerelateerd aan het aantal personen dat de ruimte gebruikt. “Net zoals je een Bouwbesluit hebt voor woningen, dat bepaalde eisen stelt, zou je ook een Bouwbesluit voor scholen moeten hebben. Waarin staat dat een lesruimte voor een x-aantal leerlingen met een docent niet kleiner mag zijn dan zoveel vierkante meter.”

Zand in de gang

schoolplein, iets dat indruist tegen het klimaatbeleid, maar ze hebben vanwege de bekostiging weinig andere keuze.” Sonja pleit er ook voor om eerst bouwkundig goed te bouwen, voordat je aan de slag gaat met installaties. Die installaties vragen niet alleen veel ruimte maar leiden ook tot extra energie- en onderhoudskosten in de exploitatie van de school.

Meer investeren “Waar ik bij nieuwbouw tegenaan loop is dat je, vanwege de beschikbare budgetten, moet bezuinigen op zaken waar je juist niet op wilt bezuinigen.” In het geval van Het Volle Leven is het wél gelukt om het gebouw zo goed mogelijk te realiseren, maar ook daar is bezuinigd op een duurzame afwerking aan de binnenzijde. In de huidige bouwmarkt worden duurzame afwerkingen steeds lastiger te realiseren. Een gezond leefklimaat is in elk gebouw van belang. Het goed kunnen onderhouden en schoonmaken draagt daar ook aan bij, bijvoorbeeld het toepassen van goede lambriseringen in gangen en trappenhuizen. “Daar moet niet op bespaard worden, daar moet juist meer in geïnvesteerd worden.” Het Programma van Eisen verscherpen is een goede eerste stap, volgens Sonja Pool. “Het onderwijs moet niet alleen in onderwijs vernieuwen, maar ook in huisvestingsnormen, -eisen en -voorwaarden.”

In de gang en andere loopruimten van de school zijn tegels gelegd. “Dat is een dure oplossing, maar daar hebben we bewust voor gekozen”, zegt Sonja. “De school heeft namelijk ook een klimaatadaptieve natuurtuin en dan lopen de kinderen veel zand naar binnen. Dat leidt tot extra slijtage van de vloerbedekking en schoonmaakkosten. Veel scholen willen een groen speelplein, maar voor de bijkomende kosten is geen financiering.”

Feiten over het Volle Leven School stedelijke omgeving Gebouw: 3203 m2 BVO , incl. gymzaal, waarvan 50 m2 voor inpandige installaties Buitenruimte ca. 6100 m2 waarvan ca. 30% verhard Bouwkosten destijds € 1570,-/m2 Energielabel: A Energiegebruik 26,5 kWh/m2/jaar

Sonja Pool is lid van het Bouwstenen-netwerk gericht op kennisuitwisseling en kennisontwikkeling rond onderwijshuisvesting. Belangstelling om mee te doen? Mail naar info@bouwstenen.nl of bel 033 - 258 4337.

Het gesprek met Sonja is terug te zien op Youtube via de QR code.

“In de financieringsnorm wordt rekening gehouden met een verhard

Schoolfacilities, maart 2021

Gemeente doet onderhoud scholen

Geen omkijken naar! Door: Schoolfacilities

Geen zorgen om kapotte installaties, geen externe vakkundigen inschakelen en geen frustraties bij storingen. Volledige focus voor het onderwijs en voor de organisatie. Dat klinkt voor veel scholen als muziek in de oren. Voor scholen in Amstelveen is dit geheel vanzelfsprekend. Onderwijsgroep Amstelland besteedt namelijk het onderhoud van twaalf scholen en achttien bijbehorende gebouwen uit aan de gemeente. De gemeente Amstelveen is verantwoordelijk voor het beheer van de gebouwen. De gemeente is namelijk op meerdere vlakken gebaat bij een goed functionerend gebouw. “De gemeente doet onderhoud niet alleen voor de scholen, maar ook voor andere gebouwen die zij in beheer hebben”, vertelt Gerard Jongenelen, beleidsmedewerker huisvesting & facilitaire zaken bij Onderwijsgroep Amstelland. “Dat maakt dat zij een

aantal specialisten in dienst hebben of inhuren, al naar gelang het meerjarenonderhoudsplan.”

Geen specialist Veel scholen doen juist zelf het onderhoud en schakelen externe hulp in waar nodig. “Ik kan me voorstellen dat je onderhoud uitbesteedt aan een andere partij, maar dan moet je wel goed weten wat je nodig hebt”, zegt hij. “Dat vereist veel gespecialiseerde kennis. Die kennis hebben wij in onze organisatie niet voorhanden. Niet zoals de gemeente dat heeft althans.”

Direct actie De gemeente en Onderwijsgroep Amstelland werken nauw samen als het gaat om het onderhoud van de schoolgebouwen. Zo kan een school contact opnemen met de helpdesk van de gemeente als er een probleem of mankement is. Dat is ook het enige wat de school hoeft te doen, ze hebben er verder weinig omkijken naar. De gemeente ziet er vervolgens op toe dat er direct actie wordt ondernomen.

Gerard ziet het als voordeel dat het onderhoud uitbesteed is aan de gemeente. Iedere maand bekijkt hij samen met de gemeente wat er die maand is gedaan aan onderhoud en welke kosten daar tegenover staan. Alle problemen worden aangepakt en verholpen, zonder dat hij zelf specialisten in huis hoeft te halen. Dat doet de gemeente wel! Gerard Jongenelen

Schoolfacilities, maart 2021

Onderhoud Ook op de lange termijn werken de twee partijen goed samen aan de hand van een meerjarenonderhoudsplanning. Elk jaar maken ze op basis daarvan een actieplan. Afgelopen jaar lag de focus onder andere op het verduurzamen van de schoolgebouwen. Alle scholen hebben inmiddels LED-verlichting, de helft heeft zonnepanelen en voor de nieuwbouw onderzoeken ze de mogelijkheden op het gebied van duurzaamheid. “We willen niet alleen in de aanbesteding van het schoolgebouw goed bezig zijn, maar ook in de verlaging van de exploitatielasten”, zegt Gerard.

Als er iets mis is stuurt de gemeente een monteur Alleen een belletje Samenwerking met de gemeente ontzorgt de scholen. Dat kan Martijn de Vries, adjunct-directeur Brede School Roelof Venema in Amstelveen, beamen. “Als er iets stuk is of er moet iets worden vervangen, dan is het een belletje naar de gemeente en dan komt iemand het fixen. Vaak weet ik het niet eens. Het is fijn dat ik me geen zorgen hoef te maken over het onderhoud.”

De school zit in een relatief nieuw gebouw, dat beschikt over allerlei moderne duurzame en groene installaties. De installaties vereisen expertise en kennis, waarover de school niet beschikt. Geen probleem, want als er iets mis is stuurt de gemeente een monteur. Dat is één van de voordelen van een gemeente als onderhoudsmanager.

9 Voor Onderwijsgroep Amstelland is het duidelijk dat er veel voordelen zitten aan de uitbesteding en samenwerking. Ze hebben geen omkijken naar het onderhoud en zijn weinig tijd kwijt aan het oplossen van de problemen die het onderhoud van een gebouw met zich meebrengt. Scholen kunnen zich daardoor weer volledig focussen op wat echt belangrijk is: het onderwijs.

Focus op onderwijs Naast het snelle schakelen en de hoeveelheid expertise, zitten er volgens Gerard nog meer positieve kanten aan deze samenwerking. Hij somt er een paar op: de maandelijkse afstemming in het kader van de meerjarenonderhoudsplanning geven hem grip en sturing op de werkzaamheden. En de regelmatige afstemming zorgt volgens hem voor goede communicatie naar de aangesloten scholen over wanneer onderhoud plaatsvindt. “De onderhoudsafdeling van de gemeente heeft niet alleen expertise op onderhoud, maar ook op andere zaken die een rol spelen binnen een gemeente. Zoals verkeersproblematiek rondom de scholen. Door de contacten met de gemeente als onderhoudspartij zijn deze zaken sneller op de agenda te krijgen”, zegt Gerard. Ten slotte geeft het zekerheid de gemeente als onderhoudspartij te hebben: zo kan de onderhoudsafdeling niet failliet gaan.

Niet alleen de Onderwijsgroep Amstelland ziet voordelen aan deze manier van samenwerken. Ook de gemeente Amstelveen ervaart het positief vertelt Mario Bok, teamleider Vastgoed gemeente Amstelveen. “De gemeente krijgt directe terugkoppeling van scholen over waar ze tegenaan lopen. Daardoor kan de gemeente gelijk inzien waar ze hun inwoners het best in kunnen dienen. Dat is erg fijn voor de gemeente.” Mario gaat verder met het benoemen van voordelen. “Scholen liften ook mee in de aanbesteding van diverse raamovereenkomsten van onderhoudswerkzaamheden aan het gebouw en de installaties. Dat heeft een groot positief effect in de onderlinge relatie en samenwerking tussen beide besturen, merken we!”

Het verhaal van de Onderwijsgroep Amstelland is via de QR code ook te bekijken op Youtube.

Schoolfacilities, maart 2021

Nieuw op de markt Gemaakt van afval

Balanskruk

Van het afval ín de bak een nieuwe vuilnisbak maken? De BrickBin wordt gemaakt van gescheiden ingezameld plastic en is te gebruiken om afval gescheiden in te zamelen. De Nederlandse afvalbakken worden gemaakt van oude flessendoppen en plastic verpakkingen die in een nieuwe vorm gegoten worden.

Veel mensen zitten lange dagen achter de computer: ze werken op een klassieke bureaustoel of misschien wel thuis aan de keukentafel. Lang stilzitten is niet alleen slecht voor je rug, maar ook voor je longen en stofwisseling. De ergonomische balanskruk wil daar verandering in brengen.

Inmiddels zijn er afvalbakken van verschillend afval in de maak: naast de bakken van gerecycled plastic zijn er ook bakken van oud kunstgras, en is er een bak die gemaakt wordt van een mix van flessendoppen en koffiedrab. De fabrikant kan op verzoek zelfs van je eigen gescheiden afvalstromen nieuwe afvalbakken maken.

In de zitting van de balanskruk is een bewegingsmechanisme verwerkt dat ervoor zorgt dat je zittend toch kunt bewegen. Je zit daardoor automatisch actief en rechtop. Ook worden de spieren in je benen en onderrug geactiveerd waardoor je bloedsomloop gestimuleerd wordt. Bang zijn dat je van de kruk valt, hoeft niet: als je te ver achterover kantelt, blokkeert de kruk vanzelf.

www.vepabins.nl

www.balergo.eu

Schoolfacilities, maart 2021

Internetknop

De virtuele kleuterklas

Met laptops in de klas werken is fijn, maar hoe zorg je ervoor dat leerlingen ook écht met de les bezig blijven? Eenmaal online is de verleiding groot om toch spelletjes te spelen of op TikTok op YouTube te kijken. De myndr-switch zorgt ervoor dat leraren met één knop het internetgedrag van leerlingen kunnen veranderen.

Een liedje zingen of het stiltesignaal geven: wat is nu de beste manier om de aandacht van kleuters te krijgen? Voor sommige studenten op de academische pabo zijn de stageplekken in de kleuterklas het moeilijkst. Hoe kun je het beste met deze leeftijdsgroep omgaan? De Rijksuniversiteit Groningen heeft speciaal voor deze doelgroep een virtuele kleuterklas ontwikkeld.

Het is een fysieke draaiknop voor aan de muur van het klaslokaal, met vijf standen waarmee de leerkracht zelf bepaalt hoeveel internet er op de laptops van de leerlingen beschikbaar is. Zo kan een leerkracht met een simpele draai de knop in stand 1 zetten, waardoor alleen de online lesmethodes beschikbaar zijn. Dus hebben de leerlingen geen verleiding om te gaan gamen of op zoek te gaan naar sites waar ze niks te zoeken hebben.

Met een VR-bril en sensoren staan studenten voor de virtuele kleuterklas, waar ze de strategieën die ze geleerd hebben kunnen uitproberen. Zo kunnen de studenten hun eigen lesgeefstijl ontdekken. Bedenker en universitair docent Jolien Mouw merkte dat het voor studenten lastig was geleerde onderwijsstrategieën in de praktijk te brengen, ook omdat de docenten niet kunnen meekijken wanneer studenten op stage gaan. In de virtuele klas kan dat wél. Nu lopen ze naast reguliere stage ook stage in de virtuele kleuterklas.

Bij elke volgende stand is er steeds iets meer internet beschikbaar; altijd veilig en zonder advertenties. De leerkracht hoeft dus niet meer bezig te zijn met schermen te controleren.

www.aob.nl

www.myndr.nl

Redactie Onderwijsblad, beeld Jan Anninga

Schoolfacilities, maart 2021

Column

Terwijl de avondklok alarmbellen doet rinkelen ben ik optimistisch

Een feit is ook maar een mening Terwijl de avondklok alarmbellen doet rinkelen ben ik optimistisch. Als we van bovenaf kijken dan zien we dat veruit de meeste mensen hun uiterste best doet om zich aan te passen aan de nieuwe, niet zo fijne, tijden. Slechts enkele groepjes komen in opstand of verliezen hun verstand. Hen hoor je het meest. Het is de zogenaamde zwijgende meerderheid die nooit wordt gehoord maar die in wezen de meeste ketelmuziek maakt. Vanwaar deze inleiding? Als directeur van een school voor VSO met vooral autistische leerlingen zie ik natuurlijk hetzelfde. Na een stevige periode thuisonderwijs vonden we het noodzakelijk om onze examenleerlingen weer naar school te laten komen. We hebben ongeveer 50 leerlingen in deze groep. Een tweetal zeer intelligente en goed van de tongriem gesneden havisten vond dit onzin.

gezegd? Voor autisten heel ingewikkeld, maar iets zegt me dat dit niet alleen geldt voor autisten... En zo kom ik op de titel van deze column. Het idee dat alles bediscussieerbaar is, is diep doorgedrongen in de maatschappij. ‘Ik mag zeggen wat ik wil’ en ‘ik mag doen en vinden wat ik wil’, gevolgd door geen vertrouwen in de ander zit diep. Ook dit merken wij dagelijks.

Dan kan je heel mooi zien wat een Gelukkig zitten we in een oud en niet kleine groep, overtuigd van hun warm te krijgen gebouw. Daardoor ‘valse’ argumenten, kan bereiken. wordt het nooit te heet onder onze Veel gedoe, veel mails, veel uitleg, voeten. Dat de gemeente van mening veel bombarie. Overigens hebben is dat ons gebouw voldoet zien wij we deze gebeurtenis keurig ingefeitelijk anders, maar ja: een overkapseld in lessen maatschappijleer. heid moet je vertrouwen en volgen, Wat is democratie? Wanneer mag je nietwaar. Waar zouden we anders meepraten en beslissen en wanneer blijven? moet je gewoon doen wat er wordt ‘Bijschrift van de foto’

Schoolfacilities, maart 2021

Nico Rosenbaum Directeur VSO Berg en Bosch College Bilthoven. ‘Bijschrift van de foto’

Hoe geef je effectief online les? Door: Schoolfacilities

Van de één op de andere dag moesten scholen een digitaal lespakket aanbieden. Maar hoe doe je dat op een zo effectief mogelijke manier? De Inspectie van het Onderwijs heeft, in samenwerking met de universiteit Maastricht, een handreiking samengesteld: Effectief afstandsonderwijs. Afstandsonderwijs is bedoeld als tijdelijke oplossing om zo min mogelijk leerachterstanden op te lopen zolang de scholen gesloten zijn. Niet elke organisatie heeft daarvoor de nodige expertise en vaardigheden in huis. De handreiking van de Onderwijsinspectie biedt scholen en docenten houvast voor het geven van afstandsonderwijs, gebaseerd op wetenschappelijke inzichten.

Zes bedreigingen In de handreiking wordt een onderscheid gemaakt tussen risico’s van het lesgeven op afstand voor leerlingen en risico’s voor scholen. Leerlingen lopen het gevaar een leerachterstand op te bouwen, minder motivatie te krijgen om zich in te zetten tijdens de lessen en daardoor beperkter deel te nemen aan het onderwijs. Dat laatste kan gebeuren als een leerling te weinig digitale middelen of studiemateriaal heeft, of in een gebrekkige studieruimte moet werken.

Scholen kunnen te kampen krijgen met gebrekkige continuïteit en hoge werkdruk. Ook kunnen praktijkvakken niet optimaal gegeven worden. Voor die vakken blijkt afstandsonderwijs echt een uitdaging. Maar door de manier van lesgeven te verbeteren, kunnen de negatieve gevolgen van de schoolsluitingen zoveel mogelijk verkleind worden.

Minder overzicht De meest effectieve vorm van onderwijs blijft fysiek onderwijs. Maar de handreiking laat zien dat de huidige situatie ook kansen biedt om elementen van fysiek onderwijs op te nemen in het afstandsonderwijs. Interactie is een belangrijk onderdeel van fysiek onderwijs. Dat zorgt voor meer motivatie bij de leerlingen en resulteert in betere leerprestaties. Met digitaal lesgeven is dat nog best een uitdaging: leerlingen hebben thuis meer last van afleiding en hebben vaak minder overzicht. Om leerlingen toch actief te betrekken bij de les kan een docent bijvoorbeeld communicatie- en samenwerkingsapplicaties inzetten.

Extra steun Scholen en opleidingen die onderwijs op afstand verzorgen, doen er daarnaast goed aan ervoor te zorgen dat alle leerlingen beschikken over de nodige middelen. Dat is namelijk niet voor alle gezinnen vanzelfsprekend. Verder adviseert

Schoolfacilities, maart 2021

de Inspectie om in te zetten op de professionalisering van docenten en werknemers. Bijvoorbeeld door extra begeleiding te bieden bij het gebruik van digitale platformen als Microsoft Teams of Google Classrooms. Dat geeft ook docenten de motivatie en zekerheid om mee te gaan met de ontwikkelingen. Leerlingen die niet gemotiveerd zijn om online lessen te volgen, dreigen een leerachterstand op te lopen. Organiseer daarom voor die leerlingen extra steun of inhaalprogramma’s, luidt het volgende advies. Betrek ook ouders bij de ondersteuning van het afstandsonderwijs om hun kinderen gemotiveerd te houden. Zeker nu hebben zij veel invloed op de leeromgeving van hun kinderen.

Zelf analyseren Er zijn veel uitdagingen rondom digitaal onderwijs die vragen om meer investeringen vanuit scholen. Tegelijkertijd biedt het ook nieuwe kansen, verrijking van het lesaanbod en ruimte voor ontwikkeling van de organisatie. Met behulp van de wetenschappelijke handreiking van de Inspectie van het Onderwijs kunnen scholen en docenten zelf analyseren of de lessen voldoen aan effectief afstandsonderwijs. Zo kunnen zij de lessen aanpassen om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en te waarborgen.

Rubriek

Lerarenopleider Ralf Hillebrand deelt zijn online tips en tricks

‘Instructievideo’s voor docenten’ Schoolfacilities, maart 2021

Online onderwijs Door: Ivo van der Hoeven

Zit je als docent tijdens de lockdown met de handen in het haar omdat je niet overweg kunt met MS Office? Lerarenopleider Ralf Hillebrand biedt uitkomst met zijn site Docent247. Hij deelt hierop tips en tricks over vooral MS Teams en alles wat daarbij komt kijken. Het afgelopen jaar was in veel opzichten een bijzonder jaar voor iedereen in het onderwijs. Voor Hillebrand misschien nog wel meer dan voor anderen. Hij startte in oktober zijn eigen bedrijf Docent 24/7 en nam voor twee dagen in de week ontslag bij de Hogeschool Rotterdam waar hij werkt als lerarenopleider en projectbegeleider vanuit de Werkplaats Onderwijsleertechnologie.

De lockdown heeft als een katalysator gewerkt Online magazine “In maart werden we redelijk plotseling met de eerste lockdown geconfronteerd. Aan mij en mijn collega’s van de werkplaats werd gevraagd een online magazine te maken over onderwijs op afstand als handreiking naar de docenten binnen de hogeschool. Toen heb ik voor het eerst sinds lange tijd weer een video opgenomen over MS Teams.” Het filmpje was een basic uitleg over hoe docenten de volgende dag al met hun studenten online aan de slag konden. Een soort MS Teams voor Dummy’s. “Vanaf dat moment ben ik steeds meer tips en tricks gaan delen met mijn collega’s op de hogeschool.”

Positieve reacties Al snel pikte een docent uit Groningen een filmpje van Hillebrand op en plaatste dat op LinkedIn. “Daar kreeg ik zoveel positieve reacties op dat ik besloot om mijn kennis actief te gaan delen met alle docenten in het land.” De domeinnaam Docent247 had de Rotterdamse lerarenopleider al zes jaar eerder vastgelegd, maar hij was er nooit toe gekomen om hier actief mee aan de slag te gaan. “De eerste lockdown heeft als een katalysator gewerkt voor mijn online activiteiten”, stelt Hillebrand. “Dat heeft ertoe geleid dat ik in oktober de stap heb gewaagd en officieel met mijn bedrijf ben begonnen.”

moeten toe naar een situatie waarin blended onderwijs de standaard is. Vanuit mijn activiteiten voor de werkplaats Onderwijsleertechnologie zag ik hiervan al veel langer de voordelen.” Het ontbreekt in het onderwijs nu nog aan de tijd en de ruimte om een goede visie te ontwikkelen op blended onderwijs, denkt Hillebrand, maar hij hoopt vurig dat dit na de lockdown wel gaat gebeuren. “We zullen hierover met elkaar in gesprek moeten gaan. Wat willen we hier nu precies mee en hoe gaan we dat vervolgens vormgeven? Het zou doodzonde zijn als we na het corona-onderwijs terugrennen naar het klaslokaal zoals het was.”

MS Office Hillebrand richt zich met zijn bedrijf nu nog vooral op MS Office, het platform dat op de hogeschool Rotterdam wordt gebruikt. “Maar dat ga ik de komende tijd breder trekken. Zo werk ik momenteel aan een reeks over Padlet, dat gaat helemaal buiten MS Office om.” De meest populaire video’s op de site van Docent 24/7 gaan over de mogelijkheden van PowerPoint, de opties bij het delen van het scherm en het delen van geluid. “Ook over de breakout rooms die sinds kort beschikbaar zijn, heb ik video’s gemaakt. Die worden ook heel goed gekeken.” Over Microsoft 365 is Hillebrand nog lang niet uitgepraat. “Maar voor het onderwijs zijn we inmiddels wel een heel eind. Nu komt er voor mij ruimte om ook andere educatieve tools onder de loep te nemen en ook daar mijn kennis over te delen. Zowel binnen de werkplaats Onderwijsleertechnologie als binnen mijn bedrijf Docent 24/7.”

Blended onderwijs Ook na de lockdown wil Hillebrand verder met Docent 24/7. “Wat we nu doen, kun je een soort van crisisonderwijs noemen. Er is opeens een noodzaak tot online onderwijs. Alle docenten moeten hierin mee, of ze het nu leuk vinden of niet. Maar we

Schoolfacilities, maart 2021

Het zou doodzonde zijn als we terugrennen naar het klaslokaal zoals het was Sociale contacten “We gaan echt niet naar 100% online onderwijs, dat zou nooit werken”, stelt Hillebrand. “De sociale contacten vormen het fundament van ons onderwijs. Maar we moeten wel naar een situatie toe waarin we studenten op meerdere manieren ondersteunen. Het leren vindt echt niet alleen plaats in het klaslokaal.” Volgens Hillebrand moeten we vooral proberen lessen te leren uit het corona-onderwijs. “We moeten de positieve aspecten duidelijk benoemen en daarmee aan de slag gaan. Zo valt het mij op dat de verschillende stafdiensten binnen organisaties veel dichter bij elkaar zijn gekomen. Wat ict-afdelingen voor elkaar hebben gekregen is fantastisch. Hoe die nu omgaan met de vragen uit het werkveld en hoe ze problemen oplossen, dat moeten we echt vast proberen te houden. Ook na de lockdown.”

Financiering verduurzaming

Nog geen zicht op extra geld Door: Schoolfacilities

Voor de verduurzaming van schoolgebouwen is een flinke investering nodig. Waar het geld vandaan moet komen, is nog steeds onduidelijk. De komende 30 jaar moet zo’n € 42 miljard extra in gebouwen worden geïnvesteerd om de CO2-doelen voor 2050 te halen. Dat schreven de PO-Raad, VO-raad en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in hun sectorale routekaart van oktober 2020. Een groot deel van deze investering kan niet met een lagere energierekening worden terugverdiend. Door de extra installaties gaan de energie- en onderhoudskosten in de praktijk juist vaak omhoog. Waar het geld vandaan moest komen was bij het uitbrengen van de routekaart nog onduidelijk.

Wel voor ventilatie In mei 2020 kondigde minister Ollongren van binnenlandse zaken een investeringsimpuls van € 50 miljoen aan voor investeringen in scholen en sportgebouwen, om te voorkomen dat de werkgelegenheid in de bouw vanwege corona achteruit zou gaan. Dit bedrag is alleen beschikbaar met cofinanciering. Op deze wijze hoopt de minister dat in totaal voor € 150 tot € 250 miljoen aan investeringen zouden worden gedaan. Later is deze regeling gekoppeld aan de regeling voor de verbetering van de ventilatie op scholen, de zogenaamde SUVIS-regeling.

Veel gemeenten en scholen zitten met de vereiste van cofinanciering in hun maag omdat het geld er niet is. De bekostiging die gemeenten en scholen van het Rijk voor onderwijshuisvesting ontvangen is immers al jaren structureel te laag, blijkt uit meerdere onderzoeken.

Niet voor uitvoering De Raad van het Openbaar Bestuur (ROB) heeft onderzoek laten doen naar de extra kosten die gemeenten moeten maken om hun vastgoed te verduurzamen. Uit het onderzoeksrapport van AEF komt naar voren dat het de komende jaren gaat om zo'n € 10 tot € 15 miljoen per jaar aan uitvoeringskosten; dus exclusief de investeringen in maatregelen. In haar adviesrapport van 25 januari 2021 adviseert de raad echter deze kosten buiten beschouwing te laten bij de bekostiging van het Rijk aan gemeenten. Volgens de raad is het niet logisch de extra kosten bij het Rijk neer te leggen, omdat het Rijk dergelijke kosten ook heeft. In Nederland hebben we het zo geregeld dat als de kosten van het Rijk omhoog gaan, de bijdrage die gemeenten in het gemeentefonds ontvangen ook omhoog gaat. Op deze wijze blijven de financiële verhoudingen tussen Rijk en gemeenten gelijk. Anders dan voor de andere extra uitvoeringskosten leidt dit advies op korte termijn niet tot extra geld.

Weinig aandacht bekostiging Ook loopt er nog een lnterdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) waarin het Rijk onderzoekt welke

Schoolfacilities, maart 2021

opgaven er liggen op het gebied van onderwijshuisvesting en hoe hieraan voldaan kan worden. De verwachting is dat dit onderzoek zich met name richt op de verdeling van verantwoordelijkheden tussen gemeenten en schoolbesturen, en er niet veel aandacht is voor de te lage bekostiging. In het IBO participeren alleen ministeries en de rapporten die ze opleveren zijn niet openbaar. De hoop is nu vooral gevestigd op het nieuwe kabinet.

Meer informatie De routekaarten en genoemde subsidieregelingen en onderzoeken zijn terug te vinden op de website van Bouwstenen (informatie - duurzaam en fris). Komend jaar werkt het Bouwstenen-netwerk graag mee aan een oplossing voor het financieringsvraagstuk. Zie in dit verband de Agenda Maatschappelijk Vastgoed 2021.

Column

Instructierecht werkgever en COVID-vaccinatie Inmiddels zijn er twee vaccins ontwikkeld en goedgekeurd door het Europese geneesmiddelenbeoordelingscomité van het EMA (European Medicines Agency) dat besmetting van COVID-19 voorkomt. Voor onderwijswerkgevers is het van groot belang dat personeel zich laat vaccineren. Mag de onderwijswerkgever personeel dat zich weigert te vaccineren opdragen zich te vaccineren?

Geen wettelijke plicht Er is in Nederland geen wettelijke vaccinatieplicht. Iedereen in Nederland heeft het grondwettelijk recht op onaantastbaarheid van zijn of haar lichaam. Dit betekent onder meer dat de overheid niet dwingend mag opleggen welke medicijnen een persoon toegediend moet krijgen. Hierop bestaan enkele uitzonderingen die bij wet zijn geregeld. Wat betreft het COVID-vaccin is er (nog) geen wettelijke plicht tot het laten inenten.

De instructiebevoegdheid van werkgevers (al dan niet op basis van een protocol) wordt beperkt door de rechtmatigheid en redelijkheid van de instructie. De rechtmatigheid en redelijkheid van de instructie wordt beoordeeld aan de hand van de invulling van de belangenafweging tussen enerzijds de grondrechten van de werknemer die in het geding kunnen komen en anderzijds de noodzakelijkheid en proportionaliteit van de instructie.

Gerechtvaardigd belang

Beoordeling instructie

Hoewel geen wettelijke vaccinatieplicht voor het COVID-vaccin geldt, heeft een werkgever wel een gerechtvaardigd belang bij vaccinatiebeleid. Dat geldt zeker in het onderwijs. Met vaccinatie wordt immers voorkomen dat collega’s ziek worden en uitvallen. Ook wordt besmetting van (kwetsbare) leerlingen voorkomen. Indien werknemers gevaccineerd zijn, kan het onderwijs weer doorgaan als voorheen.

Ter beoordeling of een instructie tot vaccinatieplicht in de vorm van een vaccinatieprotocol passend en noodzakelijk is, kan het onderwijs aansluiting zoeken bij het afwegingskader dat de Gezondheidsraad heeft opgesteld in haar rapport “Werknemers en infectieziekten – Criteria voor vaccinatie” uit 2014 in samenhang bezien met de criteria kwetsbare personen zoals gedefinieerd en opgesomd door het RIVM. Dit afwegingskader weegt de ziektelast bij derden af tegen de aanwezigheid van de beschikbare andere maatregelen om besmetting te voorkomen en eventuele nadelige gezondheidseffecten van de vaccinatie (bijwerkingen) bij de werknemer en de last die de werknemer door de vaccinatie ondervindt en/ of deze in een redelijke verhouding staat tot de gezondheidswinst van derden. Naarmate de gezondheidswinst bij derden (collega’s en leerlingen) groter zal zijn en de voorziene last van de werknemer kleiner, zal de belangenafweging eerder in het voordeel van de werkgever uitvallen.

Vaccinatiebeleid Het ligt daarom in de rede dat onderwijswerkgevers vaccinatie onder werknemers stimuleren. Dat kan door vaccinatiebeleid op te stellen waarin eenduidige informatie wordt verstrekt. De vraag die opkomt is of de werkgever in het vaccinatiebeleid aan het weigeren van een vaccinatie consequenties mag verbinden (bijvoorbeeld door in het beleid op te nemen dat nieuwe werknemers dienen aan te tonen dat zij gevaccineerd zijn of werknemers bij weigering van een vaccinatie worden herplaatst of in het uiterste geval dat hun arbeidsovereenkomst wordt beëindigd).

Reikwijdte instructierecht Werkgevers hebben op basis van de wet een instructiebevoegdheid. Dit houdt in dat de werknemer verplicht is om zich te houden aan de redelijke voorschriften van de werkgever over ‘het verrichten van arbeid alsmede aan die welke strekken ter bevordering van de goede orde in de onderneming van de werkgever.’

Deze bijdrage is geschreven door Iris Hoen, advocaat bij TeekensKarstens advocaten notarissen te Leiden. Wilt u meer over dit onderwerp weten dan kunt u van TK advocaten kosteloos een uitgebreide handleiding ontvangen over digitaal afstandsonderwijs. Indien u dat wenst stuurt u een mail naar Iris Hoen (hoen@tk.nl).

Schoolfacilities, maart 2021

ventilatie

Het loopt storm met de SUVIS aanvragen Door: Schoolfacilities

Aanvragen voor de Specifieke Uitkering Ventilatie in Scholen (SUVIS) mogen nog tot 30 juni worden ingeleverd. Al flink wat gemeenten hebben aanvragen ingediend. Het laat zien dat de regeling noodzakelijk is.

Samen aanvragen Ook bij de indienprocedure plaatsen gemeenten vraagtekens. Zo kan het aanvraagformulier alleen door gemeenten worden ingevuld, met een e-herkenning. Als alleen gemeenten de aanvraag mogen indienen, hoe kan een school zich dan ook buigen over de aanvraag?

Het aanvragen van de subsidie gaat niet zonder slag of stoot. Gemeenten hebben dan ook moeite met de gestelde eisen voor de aanvraag. Toch wordt de regeling aangegrepen om extra financiering te krijgen voor betere ventilatie in scholen.

Daarvoor heeft Peter Swets van gemeente Haarlem gelukkig een oplossing bedacht. Hij heeft het aanvraagformulier vertaald naar een document waarmee schoolbesturen de aanvraag samen met de gemeente kunnen voorbereiden, zowel qua inhoud als financieel.

De SUVIS-regeling kon vanaf 4 januari 2021 door gemeenten worden aangevraagd. Voor de regeling is bijna € 100 miljoen beschikbaar. Oorspronkelijk was dit een deel van de uitkering die bedoeld was voor verduurzaming en gericht op het doorbouwen tijdens corona. De focus ligt nu echter op ventilatie. De uitkering kan wel nog steeds voor andere energiebesparende maatregelen worden aangevraagd.

Gemeenten ontvangen maximaal 30% van de totale bouwen installatiekosten. De maximale subsidie varieert van € 150.000 voor kleine scholen tot maximaal € 1 miljoen voor grote scholen. Het beschikbare subsidiebedrag is veel te laag om de ventilatieproblemen in scholen op te lossen. Daarbij is de opgave niet nieuw en veel groter dan alleen ventilatie.

Lastige voorwaarden Er is een aantal voorwaarden waaraan je moet voldoen, wil je in aanmerking komen voor de regeling. Zo moet de aanvraag voor 30 juni worden ingediend en moeten de activiteiten starten tussen 1 oktober 2020 en 1 januari 2022. De voorwaarden leveren soms problemen op. Martin Timmermans, afdelingsmanager vastgoed bij gemeente Den Bosch: “Het wordt nog een hele uitdaging om tijdig en met het gevraagde tempo aan de subsidievoorwaarden te kunnen voldoen. Het zou fijn zijn als de subsidies van het Rijk beter aansluiten bij wat in de praktijk mogelijk is”.

Waar komt de rest vandaan?

Veel partijen worstelen met de vraag waar de overige 70% vandaan moet komen. In totaal gaat het volgens de PO-Raad om zo’n € 840 miljoen. Vaak wordt er naar scholen gekeken om het resterende bedrag bij te leggen. Het probleem is dat zowel gemeenten als scholen vaak niet het budget hebben om deze investeringen te doen.

Zorgvuldige afweging Het Bouwstenen-netwerk pleit voor een bredere blik bij het zoeken naar oplossingen voor het binnenklimaat-probleem bij scholen. De subsidies voor Frisse Scholen hebben destijds ook niet overal overtuigend

Schoolfacilities, maart 2021

gezorgd voor een beter binnenklimaat. Ze hebben wel geleid tot hogere bouwen exploitatiekosten voor scholen. De oplossing voor het binnenklimaat kan ook gezocht worden in (een combinatie van) low tech oplossingen waaronder natuurlijke ventilatie en kleinere klassen, betere (inregeling van) installaties en mogelijk ook aanpassingen in de organisatie van het onderwijs. Benieuwd naar het laatstgenoemde? Lees ook het artikel over Sonja Pool in deze editie van Schoolfacilities.

Het formulier van de gemeente Haarlem waarmee schoolbesturen samen met de gemeente de aanvraag kunnen voorbereiden is te vinden op de website van Bouwstenen voor Sociaal (zoekwoord SUVIS)

wet nieuwe scholen

Wet ‘Meer ruimte voor nieuwe scholen’ van start

Beter passend onderwijs en meer verscheidenheid Door: Ivo van der Hoeven

De nieuwe wet ‘Meer ruimte voor nieuwe scholen’ treedt op 1 juni 2021 in werking en maakt het mogelijk om een school te stichten op basis van belangstelling van ouders en leerlingen. Doel van de wet is om te komen tot beter passend onderwijs. De reacties in het werkveld zijn verdeeld. Het wetsvoorstel ‘Meer ruimte voor nieuwe scholen’ kent een lange historie. Een voorstel van onder andere GroenLinks uit 1993 ligt ten grondslag aan dit wetsvoorstel

dat op 12 mei 2020 door de Eerste Kamer werd goedgekeurd. Vanaf 1 juni 2021 kunnen initiatiefnemers zich bij DUO melden als ze een nieuwe school willen starten. De nieuwe wet moderniseert de regels om een nieuwe school in het basis- en voortgezet onderwijs op te richten, stelt Arno Breuer, beleidsmedewerker bij het ministerie OCW. “Er wordt daarbij beter gekeken of er voldoende belangstelling is voor een nieuwe school en of deze voldoende kwaliteit kan bieden.”

Schoolfacilities, maart 2021

Bekostiging Een nieuwe bijzondere school kreeg voorheen alleen bekostiging van de overheid als deze uitging van een ‘erkende richting’ (bijvoorbeeld rooms-katholiek of islamitisch). Dat is bij de nieuwe wet niet langer nodig.

Het ministerie van OCW kijkt of een school levensvatbaar is

20 nieuwe school te stichten. Daarbij kunnen we met de nieuwe regels veel directer kijken of een school levensvatbaar is.”

PO-raad is positief

Arie Slob

Arie Slob: ‘We beschermen de grondwettelijke vrijheid Minister Arie Slob voor Basis- en Voortgezet Onderwijs zei hier eerder over: “Onderwijsvrijheid is een van de belangrijkste verworvenheden van onze parlementaire democratie. Ouders kunnen zelf kiezen aan welke school ze hun kinderen toevertrouwen. Met deze nieuwe wet beschermen we die grondwettelijke vrijheid én maken het toekomstbestendig.’’

Kwaliteitstoets Maar bij die vrijheid hoort ook verantwoordelijkheid. Zo komt er een nieuwe methode waarmee de daadwerkelijke belangstelling van ouders wordt gemeten. Ook een kwaliteitstoets, uitgevoerd door de Onderwijsinspectie, wordt onderdeel van de startprocedure. En uiteraard moeten de initiatiefnemers een verklaring omtrent het gedrag kunnen overleggen. Op dit moment beoordeelt de Onderwijsinspectie de onderwijskwaliteit pas nadat een school van start is gegaan. Breuer: "In de nieuwe wet speelt het begrip richting daar waar het gaat om het stichten van een school geen directe rol meer. Bepaalde beperkingen worden weggenomen waardoor er meer kansen komen om een

De PO-raad is positief over de nieuwe wet. De raad vindt het mooi dat ouders echt iets te kiezen hebben door de grote verscheidenheid aan scholen en onderwijssoorten. Zo kunnen zij een school kiezen die het beste bij hun kind past. Ook is de PO-raad blij met het nieuwe, wat zwaardere, beoordelingsproces bij de start van een nieuwe school. De VO-raad heeft zich eerder negatief uitgelaten over de nieuwe wet, omdat het bestuurlijke samenwerking - belangrijk in het kader van leerlingendaling - kan belemmeren, en daarnaast segregatie bevordert. In tijden van krimp en kansenongelijkheid vindt de VO-raad het stimuleren van concurrentie een slecht idee.

Stap achteruit “Dit is geen stap vooruit maar achteruit”, stelde Paul Rosenmöller, voorzitter van de VO-raad, eerder. De VO-raad was aanvankelijk voorstander van de nieuwe wet, maar door een flinke daling in het aantal leerlingen zijn de uitgangspunten veranderd. “Tot 2030 daalt het leerlingenaantal met 10 procent – we gaan van een miljoen naar 900.000 leerlingen. Dat vraagt om een enorme reorganisatie waarbij scholen veel meer moeten samenwerken in plaats van concurreren. Dit wetsvoorstel werkt concurrentie juist in de hand.” Het wetsvoorstel ondermijnt volgens Rosenmöller de samenwerking tussen scholen en is bovendien slecht voor gelijke kansen in het onderwijs. “De kans is groot dat veel nieuwe scholen zich richten op de bovenkant van de markt, de toppers. Wij willen het aanbod niet op slot zetten, maar om gelijke kansen te bevorderen zijn brede scholen beter dan specifieke doelgroepscholen.”

Schoolfacilities, maart 2021

Demografische ontwikkelingen Breuer wijst er op dat in de nieuwe regels de demografische ontwikkelingen in een gebied worden meegenomen. In gebieden die te maken hebben met krimp is het daardoor moeilijker om voldoende belangstelling aan te tonen voor een nieuwe school. Vooral in gebieden waar bevolkingsgroei is, kan het onderwijslandschap door de nieuwe regels in de komende jaren veranderen. “Hier kunnen makkelijker nieuwe initiatieven van de grond komen”, stelt Breuers. “Met als uiteindelijke doel: beter passend onderwijs.” Het ministerie OCW gaat er niet vanuit dat nieuwe scholen de komende jaren als paddenstoelen uit de grond schieten. Breuers: “De verwachting is dat er twintig tot vijftig PO- en VOscholen per jaar bij komen. Na tien jaar zijn dat ongeveer 300 nieuwe scholen op een totaal van ongeveer 10.000 scholenvestigingen in PO en VO. Die groei is niet anders dan nu, maar lokaal kunnen er wel verschillen ontstaan.”

Onderwijsvernieuwing Nieuwe initiatieven kunnen volgens Breuers ook zaken in beweging zetten. “Initiatiefnemers moeten de partijen in de omgeving uitnodigen voor een gesprek: de bestaande schoolbesturen, samenwerkingsverbanden en de gemeente. Dit hoeft niet meteen tot een nieuwe school te leiden, maar kan er voor zorgen dat het bestaande aanbod zich beter aanpast aan de levende wensen in de omgeving. De nieuwe wet kan hiermee een mechanisme zijn om het onderwijs beter te laten passen bij de wensen van ouders en leerlingen.” De nieuwe procedure voor de start van een nieuwe school zal vanaf volgend schooljaar ingaan. Concreet betekent dit dat initiatiefnemers vanaf 1 juni 2021 voor het eerst volgens de nieuwe procedure kunnen melden dat ze een school willen starten. In november komen de nieuwe aanvragen dan in de nieuwe systematiek.

wet & regelgeving

Goed voorbereid op de nieuwe wet Door: Schoolfacilities

De gemeente Lansingerland ontwikkelde een aanpak voor hoe je als gemeente omgaat met aanmeldingen voor nieuwe scholen. “We hebben hier ook echt behoefte aan nieuwe vormen van onderwijs”, zegt betrokken wethouder Ankie van Tatenhove. Samen met Jeffrey Quartel, senior adviseur onderwijs, ontwikkelde wethouder Ankie van Tatenhove een aanpak voor hoe je als gemeente omgaat met initiatiefnemers die volgens de nieuwe wet een eigen school willen oprichten. “De onderwijsvisie die we in 2017 maakten vormt een belangrijke basis voor onze aanpak”, vertelt Ankie. “Uit eerder onderzoek bleek dat de mensen in onze gemeente meer moderne vormen van onderwijs willen. Het gaat vooral om Montessori- en Jenaplanscholen, niet zozeer om bijvoorbeeld islamitische scholen. Die leerlingen hebben hier allemaal een plekje in de bestaande scholen gevonden.”

Er was enige angst binnen de gemeente dat scholen zich op verschillende momenten zouden melden. Ankie: “We willen niet in een proces terechtkomen van wie het eerst komt, wie het eerst maalt.” Daarom heeft de gemeente een procesaanpak ontwikkeld. De gemeente heeft ervaring met een school die het niet gelukt is te beginnen. “Het ging om een ‘natuurlijk leren’-school”, zegt Ankie. “Het initiatief viel in het oude systeem en kwam er niet door vanwege de regels rond de stichtingsnorm. Dat was jammer en er is veel gedoe om geweest. Teleurgestelde ouders, ontevreden politiek en veel verloren energie. Dat willen we met de nieuwe aanpak voorkomen.”

Een tipje van de sluier De aanpak van Lansingerland bestaat uit drie hoofdbestanddelen. De gemeente heeft uitgangspunten geformuleerd, een proces ingericht en een afwegingskader opgesteld. Jeffrey: “We hebben acht uitgangspunten geformuleerd. Het gaat om

21 zaken als verbinding met de wijk, duurzaamheid, goede spreiding van onderwijsaanbod en het waarborgen van openbaar onderwijs.” “Deze aanpak maakt het ook eenvoudig om onze zienswijze voor het Ministerie van OCW op te stellen als er een concrete aanvraag ligt waarover zij moeten beslissen”, vult Ankie aan. Dat die beslissing nu niet meer bij de gemeente ligt vindt zij niet erg. “We gaan er vanuit dat het ministerie haar besluit zorgvuldig afweegt en daarin ook onze zienswijze betrekt.”

Weten waar je aan toe bent De scholen hebben tot nu toe positief gereageerd op de aanpak van de gemeente. Ze weten dat ze zelf moeten bewijzen dat er vraag is naar de nieuwe school. De aanpak geeft alle betrokken partijen duidelijkheid: iedereen weet waar hij of zij aan toe is. Wat het gaat opleveren? Ankie en Jeffrey verwachten dat er met de nieuwe wetgeving in de bestaande wijken van de gemeente niet veel zal veranderen. Maar ze denken dat in de nieuwbouwwijk Wilderszijde er, naast bestaande scholen, ook nieuwe toetreders belangstelling zullen tonen om zich in deze buurt te vestigen.

Het IHP van Lansingerland en de aanpak is te vinden op de website van Bouwstenen voor Sociaal.

Voorkomen van teleurstelling Lansingerland is een Vinexgemeente: op dit moment wordt de nieuwbouwwijk Wilderszijde ingevuld. “Daar is ruimte voor twee of drie nieuwe scholen. We willen hier geen scholen van duizend leerlingen, dat past niet bij het karakter van het dorp. Deze uitbreidingswijk was een belangrijke aanleiding om te formuleren wat we wél willen”, legt de wethouder uit. Jeffrey Quartel

Schoolfacilities, maart 2021

Ankie van Tatenhove

Gezien &gelezen Gratis internet

Kleine klas beter

Voor onderwijs op afstand is goed internet essentieel. Maar lang niet alle leerlingen hebben thuis een stabiele internetverbinding. Die leerlingen kunnen nu gratis internet krijgen. De PO-raad, de VO-Raad en het Ministerie van OCW hebben SIVON gevraagd schoolbesturen te ondersteunen om dit mogelijk te maken. De voorraad is beperkt, dus meldt het aantal nodige internetverbindingen zo snel mogelijk aan.

Wat elke leraar al vermoedt, is nu wetenschappelijk bewezen: in kleine klassen geef je beter les. Voor het onderzoek van hoogleraar psychologie Peter Blatchford van University College Londen zijn honderden scholen jarenlang gevolgd. De resultaten weerleggen eerder onderzoek waaruit blijkt dat klassengrootte geen effect heeft op schoolresultaten.

Hoe werkt het? Geef op het aanmeldformulier van SIVON aan hoeveel leerlingen per schoollocatie niet over internet beschikken en welke optie het beste past. Samen met telecomproviders wordt een verdeling gemaakt. Schoolbesturen ontvangen de internetverbindingen en kunnen die zelf onder de leerlingen verspreiden die ze nodig hebben.

www.sivon.nl

Volgens onderzoeker Blatchford werd eerder onderzoek vooral gedaan door economen, die klassengrootte vergeleken met behaalde schoolresultaten. Daaruit bleek dat kleinere klassen geen betere resultaten opleverden. Volgens Blatchford komt dat omdat economen meestal alleen keken naar schoolresultaten op taal en rekenen. Bij grote klassen gaan leraren zich vooral op die twee vakken richten, waardoor andere - ook belangrijke - zaken blijven liggen. Kortom: het opvangen van de klap van grotere klassen komt vooral op de schouders van de docenten te liggen, met hoge werkdruk en stress tot gevolg. Blatchfords boek ‘Rethinking class size’ is gratis te downloaden.

Groen plein Hoe ziet het schoolplein van jouw school eruit? Voor de meesten zal het er overwegend grijs uitzien, met stenen en een paar speeltoestellen. Dat het anders kan, laat de Brederoschool in Groningen zien: daar hebben kinderen uitzicht op een schoolplein met bomen en een moestuin. In de regenton wordt water opgevangen, waarmee de kinderen in warme zomers de planten water kunnen geven. De school deed vorig jaar mee aan een televisieprogramma om samen met leerlingen het schoolplein groener te maken. Zo wilden de kinderen graag hangmatten en boomstronken, en heeft de school nu ook een groen dak en zonnepanelen.

www.aob.nl

www.jeugdjournaal.nl

‘Bijschrift van de foto’

Schoolfacilities, maart 2021

‘Bijschrift van de foto’

Gezien&gelezen

Klassen op tour Naar aanleiding van de veelbekeken documentaireserie Klassen van omroep HUMAN komt er een landelijk impactprogramma over kansenongelijkheid in het onderwijs. De serie, gemaakt door Sarah Sylbing en Ester Gould, gaf een gezicht aan de groeiende kansenongelijkheid in het onderwijs in Nederland. Dat het anders moet, staat vast. Daarom trekt Klassen het land in om met beleidsmakers en onderwijsprofessionals de onderwijskansen van elk kind te verbeteren. Vanaf januari zijn er meet-ups in elke provincie, waarin docenten, schoolleiders, schoolbestuurders, lokale politici en onderwijsondersteuners oplossingen bedenken en concrete stappen zetten. Ook de nieuwe landelijke jongerenraad praat mee. Alle provinciale oplossingen worden gebundeld en in het najaar overhandigd aan de landelijke politiek en landelijke organisaties.

Klassen heeft ook een toolkit voor onderwijsprofessionals gemaakt, om zelf kansenongelijkheid tegen te gaan.

Klassen - Jean Counet

www.human.nl

School

&TK

facilities

Nieuw: Kennisnetwerk bedrijfsvoering Schoolfacilities en TK Advocaten bundelen hun

Voor in de agenda van 2021

krachten en starten in 2021 met een interactief

we met elkaar de actualiteiten rond inkoop en

11 maart 3 juni 16 september 4 november

aanbesteding, contractmanagement, fiscaliteiten,

De bijeenkomsten starten steeds om 10.00 uur.

kennisnetwerk ‘Bedrijfsvoering in het onderwijs’. Tijdens de online netwerkbijeenkomsten bespreken

gegevensbescherming of een ander thema. De bijeenkomsten zijn bedoeld voor bestuurders en schoolleiders in het PO, VO, MBO, HBO en WO.

Onderwijspartners van Bouwstenen kunnen gratis deelnemen. Anderen betalen € 125,- per keer. Aanmelden kan via:

www.schoolfacilities.nl

Gezien&gelezen

24 Op nummer één Wageningen University & Research is de duurzaamste universiteit van de wereld. Het is voor de vierde keer op rij dat de universiteit de groenste ter wereld is volgens de Green Metric ranglijst. De ranglijst wordt ieder jaar gemaakt door de Universitas Indonesia. Ze kijken hoe universiteiten omgaan met energie, klimaat, afval en recycling, transport en water. Ook wordt gekeken hoe de campus en de infrastructuur ingericht zijn. Ook de universiteiten van Leiden en Groningen staan in de top 10. Dit jaar deden 912 universiteiten in 82 landen mee.

Beeld: Vincent Koperdraat

www.wur.nl

Les in de winkel Van winkelvloer tot onderwijslocatie: in Almere krijgen leerlingen sinds kort les in een voormalig retailpand. De stad heeft, net als in veel andere regio’s, te maken met leegstand in de binnenstad. Hogeschool Windesheim zag kansen en liet haar oog vallen op een ruim, leegstaand winkelpand aan het Stadhuisplein: in totaal 4.600 m2. Genoeg ruimte om de hele studierichting ICT onder te brengen. Nu zijn er onderwijslokalen en kantoorruimtes in het winkelpand gebouwd, afgezonderde plekken om in stilte te werken en eilanden voor overleg en groepswerk. Tot nu toe is het er rustig vanwege de coronamaatregelen, maar de verbouwing beviel goed: vanaf volgend jaar wil de hogeschool nog eens 3.000 m2 van het winkelgebouw gaan gebruiken. Beeld: Lucas van der Wee www.architectenweb.nl

Schoolfacilities, Schoolfacilities, september maart 2021 2018

Gezien&gelezen tigheid, filteren verontreinigende stoffen en geven schone lucht terug aan een ruimte. Ook laat onderzoek laat zien dat bepaalde soorten groene planten een positief effect hebben op de concentratie van kinderen. De Wageningen Universiteit (WUR) is bezig om verder onderzoek te doen naar de effectiviteit van planten in de klas.

Frisse lucht Ventilatie en een gezond binnenklimaat staan extra in de aandacht. Kunnen planten helpen om voor een gezonder klimaat in scholen te zorgen? Planten zorgen namelijk voor een verhoging van de luchtvoch-

Scholen doen al op kleine schaal mee met ‘plant in de klas’-projecten, zoals in de gemeente Westland. Zij hebben hun ervaringen opgeschreven: welke planten het beste werken, welke verzorging ze nodig hebben en wat de kosten en baten zijn. Het is te lezen in het handboek ‘Planten in de klas - Westland’.

25 Huisvestingsvideo Mbo-instelling Zadkine heeft meer dan 110.000m2 vloeroppervlakte in de regio Rotterdam. Wat de toekomst is van al die vierkante meters, dat is te zien in de video die Zadkine maakte. In samenwerking met Aestate heeft Zadkine een huisvestingsvisie en een huisvestingsstrategie voor 2030 opgesteld. Daar vertellen ze meer over in de video, die te zien is op YouTube.

www.zadkine.nl

www.eco-schools.nl

Verduurzaming maatschappelijk vastgoed in 7 stappen Wilt u: Snel in- en bijgepraat worden over de aanpak van de verduurzaming van het maatschappelijk vastgoed? In gesprek gaan met mensen die al wat stappen hebben gezet? Horen over hun ervaring met tools en tips voor de eigen praktijk?

7 april 12 mei 2 juni 7 juli 1 september 6 oktober Datum volgt

Stap 1: Stap 2: Stap 3: Stap 4: Stap 5: Stap 6: Stap 7:

Breng opgave in beeld Inventariseer ontwikkelingen Maak aanpak op hoofdlijnen Reken door Stel uitvoeringsstrategie op Regel randvoorwaarden Monitor

pasjes sensoren

Meld u dan aan voor de Bouwstenen serie ‘Verduurzaming maatschappelijk Vastgoed in 7 stappen’. Per stap een online bijeenkomst:

De colleges zijn gratis voor partners van Bouwstenen, maar ook los te volgen voor andere geïnteresseerden. Aanmelden kan via www.bouwstenen.nl Schoolfacilities, Schoolfacilities, september september 2018 2018 Schoolfacilities, maart 2021

energiesystemen

klimaatsystemen

Wat verandert in 2021? Door: Schoolfacilities

Welke veranderingen in het onderwijs staan ons dit jaar te wachten? Van de SUVIS-regeling tot de Wet meer ruimte voor nieuwe scholen: in 2021 staan heel wat wijzigingen op stapel. Hieronder de belangrijksten op een rij.

Algemene wijzigingen De volgende veranderingen gelden zowel voor het primair als het voortgezet onderwijs.

• In 2021 komt € 210 miljoen be-

• Dit jaar treedt de Wet meer ruimte voor nieuwe scholen in werking. De regels voor het stichten van een nieuwe school worden gemoderniseerd. Nieuwe derdelen zijn het gesprek in de regio, een belangstellingsmeting, een kwaliteitstoets en aangescherpte eisen aan bestuurders.

• Vanaf dit jaar houden controleurs

van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit toezicht op het handhaven van het rookverbod op schoolterreinen.

Primair onderwijs

schikbaar voor de regeling Extra hulp in de klas. Hiermee kunnen scholen en instellingen extra hulp inschakelen tijdens de coronacrisis.

De onderstaande aanvulling is daarnaast van toepassing op het primair onderwijs.

• Gemeenten kunnen dit jaar aanvraag doen voor de SUVIS-regeling (Specifieke uitkering ventilatie in scholen). Hiermee kunnen ze een tegemoetkoming krijgen om het binnenklimaat van bestaande schoolgebouwen te verbeteren. Voor meer informatie, zie het artikel over de SUVIS-regeling in deze editie van Schoolfacilities.

bestuur van kracht. Deze code is, ten opzichte van de vorige, principle based.

• Het Ministerie van OCW versoepelt de manier waarop scholen moeten verantwoorden hoe ze geld besteden uit de Subsidieregeling inhaal- en ondersteuningsprogramma’s onderwijs 2020-2021. De wijzigingen worden begin 2021 gepubliceerd.

• In 2021 is de nieuwe Code goed

Voortgezet onderwijs Naast de algemene veranderingen wordt er in het VO dit jaar nog meer gewijzigd.

• De subsidieregeling Tel mee met

taal is uitgebreid en aangepast. De subsidie biedt jaarlijks budget voor activiteiten die gericht zijn op het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid.

• Er komt een nieuwe invulling van

de Regeling prestatiebox voortgezet onderwijs. De VO-Raad komt in samenwerking met het ministerie met een inhoudelijke handreiking voor schoolbesturen.

Schoolfacilities, maart 2021

• Er zijn wijzigingen in het centraal

examen 2020-2021. Dit jaar kunnen de examens gespreid worden afgenomen. Ook kunnen leerlingen een extra herkansing doen.

• De subsidieregeling Voorkomen

van zittenblijven gaat veranderen. De nieuwe regeling wordt op korte termijn gepubliceerd.

• De wet Bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR) treedt op 1 juli in werking. De nieuwe wet is bedoeld om het bestuur van onder meer verenigingen en stichtingen te verbeteren.

• Per 1 augustus 2021 wordt de

wet Vrijwillige ouderbijdrage van kracht. In de wet is bepaald dat, ook wanneer de ouders de vrijwillige ouderbijdrage niet betalen, leerlingen kunnen meedoen met schoolactiviteiten.

• De aangescherpte wet

Burgerschapsonderwijs gaat naar verwachting vanaf augustus 2021 in. De beoogde aanpassing verplicht scholen op een doelgerichte en meer samenhangende wijze aandacht te besteden aan actief burgerschap en sociale integratie.

• Er komt een wijziging in

Loondoorbetaling bij ziekte. Het medisch advies van de bedrijfsarts wordt vanaf 1 september 2021 leidend.

Column

Vergoeding btw belast? Een lesje in digitaal onderwijs Door: BTW-INSTITUUT Alle lessen digitaal: wat we tot enkele jaren geleden niet voor mogelijk hielden, is in de onderwijswereld nu toch al bijna een jaar aan de orde. Leerlingen volgen thuis online lessen en docenten geven les via hun beeldscherm in plaats van voor de klas. Een ontwikkeling die al wel aan de orde was, maar niet op grote schaal, is door de coronacrisis in een enorme versnelling terechtgekomen.

Breder inzetten De kans bestaat dat als de scholen weer open mogen en het onderwijs de ‘normale’ gang van zaken weer kan volgen, het online onderwijs is beklijfd en deels toegepast blijft worden. Het is zelfs denkbaar dat onderwijsinstellingen de online lessen niet alleen voor de eigen leerlingen (gaan) gebruiken, maar ook voor collega-instellingen in binnen- en buitenland. Want zeg nu zelf, waarom zou een goede les, waar veel voorbereiding in zit, niet breder ingezet worden? Een digitale les die alleen binnen de eigen onderwijsinstelling gebruikt wordt heeft geen btw-gevolgen. Dit is anders op het moment dat een les ook voor anderen wordt ingezet en er een gebruiksvergoeding voor wordt gevraagd. Hoe werkt dat btw-technisch eigenlijk, een les op de onderwijsmarkt brengen?

Digitale diensten Allereerst moet er dan een onderscheid gemaakt worden tussen een digitale dienst en een niet-digitale dienst. Want hoewel een ‘live’ online les behoorlijk digitaal is, is dit in btw-termen géén digitale dienst.

Digitale diensten zijn namelijk diensten die grotendeels geautomatiseerd zijn en dus behoorlijk ‘star’ zijn: geen les met spontane gesprekken en interactie, maar bijvoorbeeld een vooraf opgenomen video. Niet-digitale lessen – de onderwijsdiensten met interactie – zijn in principe belast met 21% btw als ze worden verricht aan andere Nederlandse onderwijsinstellingen. Als deze diensten aan een buitenlandse onderwijsinstelling verricht worden, zijn ze belast in het land waar deze onderwijsinstelling gevestigd is. Worden de ‘live lessen’ echter verricht aan buitenlandse particulieren? Dan is in dat geval weer geen buitenlandse btw, maar 21% Nederlandse btw verschuldigd.

Buitenlandse studenten Dit ligt iets anders voor digitale diensten: deze zijn belast in het land waar de afnemer woont of gevestigd is. Als de afnemer een Nederlandse onderwijsinstelling is, zijn de diensten daarom belast met 21% btw. Is de afnemer een onderwijsinstelling in een ander land, dan is de dienst in het buitenland land belast. Dit geldt in principe ook als de afnemer een

Schoolfacilities, september 2018 Schoolfacilities, maart 2021

particuliere student is. Vooral dit laatste kan administratieve problemen opleveren, want moet een onderwijsinstelling die enthousiaste leerlingen of studenten bedient, zich dan in elk denkbaar land gaan registreren als btw-ondernemer? Dit is gelukkig niet het geval als het om landen binnen de Europese Unie gaat; de onderwijsinstelling kan dan de mini One Stop Shop-regeling (MOSS) gebruiken. Met deze regeling kunnen ondernemers de btw over de digitale diensten die ze leveren aan particulieren aangeven via één EU-land. Tot een omzet van € 10.000 per jaar is het zelfs toegestaan ‘gewoon’ 21% Nederlandse btw te berekenen.

Kortom Het digitale onderwijs opent letterlijk een wereld aan nieuwe mogelijkheden, maar deze buitenlandse avonturen kunnen btw-technisch onontgonnen land zijn. Laat uw onderwijsinstelling zich daar vooral niet door laten ontmoedigen; in onderwijsland geldt immers: met de juiste hulp is alles te leren – al dan niet digitaal.

Rubriek

Open dagen met dichte deuren

5 manieren om leerlingen te werven in corona tijd Door: Schoolfacilties

De sluiting van scholen maakt het werven van nieuwe leerlingen een uitdaging. Scholen doen er alles aan om een zo goed mogelijk beeld te geven van de school, maar dat valt nog niet mee. Want hoe kun je leerlingen enthousiast maken voor jouw school, terwijl ze de sfeer niet kunnen komen proeven? Door corona zit een gewone open dag er niet in en moeten leerlingen hun keuze gaan baseren op introductiefilmpjes en online proeflessen. Het

is een lastige opgave, maar het heeft wel geleid tot creatieve initiatieven en oplossingen om de aankomende leerlingen en studenten toch te bereiken.

Elke dag open dag Veel scholen hebben dit jaar een online open dag georganiseerd. Zo konden leerlingen alsnog een indruk krijgen van de manier van lesgeven en het curriculum, ondanks dat de gebouwen gesloten waren. Het Kompaan College in Zutphen is hier een mooi voorbeeld van. De middelbare school organiseerde in januari en februari namelijk elke dag een digitale open dag.

Schoolfacilities, maart 2021

Je kon net als altijd door het gebouw wandelen en lessen bijwonen, maar deze keer digitaal. Verder hadden leerlingen vlogs gemaakt om nog meer over de school te vertellen. In februari was er ook de mogelijkheid om fysiek in kleine aantallen de school te komen bekijken en lessen te volgen. Voordeel aan deze digitale open dagen? Je kon als geïnteresseerde het geheel in eigen tempo volgen en wanneer en waar het jou uitkwam. Het was weliswaar niet hetzelfde als een fysieke open dag, maar het Kompaan College kijkt er toch tevreden op terug.

Corona Van kamer tot studentencafé Het zijn niet alleen middelbare scholen die inzetten op digitale werving. Ook hogescholen en universiteiten bieden talloze webinars aan tijdens hun open dagen. Zo krijgen nieuwe studenten alsnog een goed beeld van een opleiding. De Haagse Hogeschool doet zelfs nog een stapje extra om potentiële studenten te enthousiasmeren over het studieleven... De hogeschool heeft namelijk een downloadbaar thuispakket samengesteld. Nieuwe studenten krijgen zo een voorproefje van de studententijd die hen te wachten staat. En het maakt het thuis zitten een stuk gezelliger. Wat versiering, een recept voor een mocktail en een lekkere playlist. Je tovert zo je (woon)kamer om tot een gezellig studentencafé!

Studenten aan het woord Het Mediacollege Amsterdam heeft een andere aanpak gekozen. Zij geven de organisatie, opbouw en presentatie dit jaar geheel uit handen aan de studenten van de opleiding. Een gesprek met studenten werd altijd erg gewaardeerd tijdens de open dagen, maar die zijn nu niet mogelijk. Daarom staan studenten centraal bij de nieuwe digitale voorlichting; “op een manier die helemaal past bij de mediabranche waartoe wij opleiden”, meldt de website van het Mediacollege. Via het eigen platform Digital Talks gaf het college een week lang voorlichting. Met elke avond een live-uitzending. Studenten, stagiaires en afgestudeerden kwamen aan het woord en vertelden over hun opleiding en deelden ervarin-

gen. Aankomende studenten konden vragen stellen via de chat en kregen gelijk reactie van het chatteam.

Pakketten thuisgestuurd Curio Prinsentuin in Andel heeft de creatieve oplossing bedacht om de open dag bij je thuis te bezorgen. Leraren van deze middelbare school vertellen trots: “Wij brengen onze lessen dit jaar letterlijk bij jou thuis met onze doe-het-zelf workshops. Alle aanmelders ontvangen thuis maar liefst drie leuke knutselpakketten: techniek, food en bloem. In online workshops ga je vervolgens met de pakketten aan de gang. Een superleuke en interactieve manier om kennis te maken met ons onderwijs.” In de pakketten zitten onder andere bloembollen, aardappelen, wol, stukken hout en korte instructies wat je er mee kunt maken. Maar om daar echt achter te komen, moet je de website van de school raadplegen. Daar staan filmpjes op waar je toekomstige leraar of lerares uitlegt wat je moet doen. Door deze creatieve oplossing kunnen nieuwe leerlingen gelijk aan de slag met vakken van de opleiding en maken ze direct kennis met de docenten.

Gamen Open dagen zijn niet de enige manier om potentiële leerlingen te bereiken. Zo heeft Stichting Platforms VMBO, in samenwerking met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, onlangs de game Go VMBO gelanceerd. De game bereidt leerlingen op een interactieve manier voor op het voortgezet onderwijs in het algemeen en op het vmbo

Schoolfacilities, maart 2021

in het bijzonder. Leerlingen kunnen vragen stellen aan docenten en puzzels oplossen in virtuele lokalen. Zo ontdekken ze spelenderwijs het voortgezet onderwijs én hun eigen talenten en interesses. Rielinde Faber, projectmanager bij het marketing- en communicatiebureau Baaz&co - promoter van de applicatie, vertelt ons meer over de game. “We hebben gekozen voor een interactieve game, omdat dit naadloos aansluit bij de leerling en zijn/haar belevingswereld. Bijkomend voordeel is dat waar je ook bent, je overal de game kunt spelen, thuis en op school. Door middel van een game zorgen we ervoor dat leerlingen op een speelse wijze kennis kunnen maken met het vmbo. Veel ouders ‘pushen’ hun kinderen richting de havo, terwijl dat voor sommige leerlingen helemaal niet realistisch is. We hebben het vmbo nodig omdat dit de vakmensen zijn van de toekomst. Door een positief imago te creëren en te laten zien wat je met het vmbo allemaal kunt bereiken stimuleren wij kinderen om juist blij te zijn om naar het vmbo te gaan”.

Werkt het? Scholen verzonnen in de lockdown de meest originele alternatieven om leerlingen alsnog een goede indruk van een school of opleiding te kunnen geven. En al dat harde werk werd beloond! Universiteiten en hogescholen hebben namelijk een recordaantal aanmeldingen voor volgend studiejaar ontvangen.

Beroep &branche Aandacht voor het gebouw en de bedrijfsvoering zijn onderdeel van een ‘Whole School Approach’ voor duurzame ontwikkeling. Dit is een

Heft in eigen hand Op ruim 160 scholen in Nederland en 59.000 scholen wereldwijd nemen leerlingen het heft in eigen hand: met behulp van het programma Eco-Schools werken zij van binnenuit aan de verduurzaming van hun school. Vaak ontdekken zij dat in het gebouw en de bedrijfsvoering nog veel winst te behalen valt. Daarvoor hebben ze u nodig, als schoolbestuurder, facilitair manager of schoolleider. U kunt ervoor zorgen dat de school een voorbeeldrol voor leerlingen vervult en duurzaam gedrag stimuleert. Dit kan op veel manieren. Denk aan duurzame energie, afvalscheiding, een duurzame kantine, lokalen en pleinen met veel groen, het faciliteren van duurzaam vervoer en het hanteren van duurzaamheidscriteria in contracten (inkoop en schoonmaak). Ook kunt u ervoor zorgen dat het verduurzamen van gebouw en bedrijfsvoering hand in hand gaat met ontwikkelingen in het onderwijs. Zo creëert u een school waar duurzaam denken en doen vanzelfsprekend is.

raamwerk dat scholen ondersteunt om onderwijs voor een duurzame toekomst in samenhang vorm te geven.

www.eco-schools.nl.

Beroepsstandaard Op maandag 25 januari 2021 was een feestelijk moment voor het Schoolleidersregister VO (SRVO): de nieuwe beroepsstandaard voor schoolleiders in het vo werd gelanceerd. Het is een handzaam, kleurrijk en gemakkelijk te lezen boekje. In een ingerichte tv-studio op het Gerrit Rietveld College in Utrecht volgden bijna 200 schoolleiders, bestuurders en andere deelnemers die werkzaam zijn in het voortgezet onderwijs de lancering via een livestream.

“Onderschrift bij de foto”

Schoolfacilities, Schoolfacilities, september maart 2021 2018

“Wij zijn zeer trots op een geslaagde lancering en, nog belangrijker, we zijn zeer trots op de nieuwe beroepsstandaard,” zegt Martine Maes, projectleider bij SRVO. Ze is trots omdat de nieuwe beroepsstandaard vanuit de beroepspraktijk is geschreven. Daarmee bedoelt ze dat het is geschreven op basis van onderzoek, in samenwerking met diverse schoolleiders en in een taal waarin menig schoolleider zich herkent. Kortom: gelijk toepasbaar in de praktijk. SRVO was ook blij met de videoboodschappen van demissionair minister van onderwijs Arie Slob en van Paul Rosenmöller, voorzitter van de VO-raad. Directeur Noortje Schadenberg van SRVO vertelt: “Dit benadrukt niet alleen maar hoe belangrijk wij de vernieuwde beroepsstandaard vinden, ook politiek Den Haag steunt het. Het geeft een goed gevoel dat minister Slob de schoolleiders een hart onder de riem steekt in deze roerige tijden.” Wil je meer weten over de nieuwe beroepsstandaard, deze aanvragen of de lancering terugkijken?

www.schoolleidersregistervo.nl

spreekt met Michel Rog (CDA), Paul van Meenen (D66), Gert-Jan Segers (ChristenUnie), Lisa Westerveld (GroenLinks) en Roelof Bisschop (SGP).

Onderwijsvrijheid Op een eigentijdse manier inhaken op wat er speelt in de onderwijswereld: dat is de nieuwe Verus podcastserie pdcst23. Journaliste en presentatrice Rinke Verkerk gaat in de serie in gesprek met invloedrijke opiniepeilers en Nederlandse politici over de vraag wat het belang van vrijheid van onderwijs in Nederland is. Wat is de waarde van artikel 23 voor ons onderwijs? In het najaar van 2020 lanceerde landelijke onderwijsvereniging Verus het eerste seizoen van de podcastserie. Bekende onderwijscritici als Rosanne Hertzberger, Erik Borgman en Marietje Beemsterboer vertelden over hun visie op artikel 23. Onderwerpen zoals segregatie, kansengelijkheid en identiteitskwesties kwamen aan bod. In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen interviewt Verkerk vijf politici in een nieuwe reeks over vrijheid van onderwijs. Over actuele zaken zoals de commotie rondom de identiteitsverklaringen, religieuze vrijheid in het onderwijs, burgerschapsvorming en sociale veiligheid op school. Ze

Met de podcastserie pdcst23 hoopt Verus invloedrijke stemmen uit de maatschappij, politici en onderwijsmedewerkers dichter tot elkaar te brengen. De podcasts zijn te beluisteren via de website, Spotify en Google Podcasts.

www.verus.nl

Regionale planning Voor een succesvolle aanpak van het lerarentekort en/of -overschot is samenwerking en inzicht nodig in de arbeidsmarktontwikkelingen op de middellange termijn. Niet alleen op het niveau van het team, de vestiging of school. Maar ook op bestuursniveau of in de regio.

leerlingenprognoses op basis van cijfers van DUO, het CBS en het Planbureau voor de leefomgeving af tegen de personeelsgegevens die u zelf geanonimiseerd invoert. Zo wordt per vak en/of functie duidelijk of er in de toekomst sprake is van over- of ondercapaciteit. Een nieuwe functionaliteit maakt het nu mogelijk en eenvoudig om samen met andere scholen of besturen een gezamenlijke (regionale) strategische personeelsplanning te maken. Met de uitkomsten van zo’n gezamenlijke planning kunt u op alle niveaus (school, bestuur, regionaal) het gesprek aangaan om tot goed strategisch personeelsbeleid te komen. De nieuwste regionale arbeidsmarktramingen (2020-2025) van CentERdata zijn onlangs verwerkt in het model waardoor deze als referentie kunnen dienen voor de eigen gemaakte scenario’s. En in maart wordt het Scenariomodel-VO geactualiseerd met de meest recente cijfers, zoals leerlingtellingen en bevolkingsprognoses, waardoor u nog actuelere scenario’s kunt maken. Geïnteresseerd? Neem voor een kosteloze online demo contact op via scenariomodelvo@caop.nl.

www.voion.nl

Het Scenariomodel-VO kan dit inzicht geven. Het model zet

“Onderschrift bij de foto”

Schoolfacilities, september 2018 Schoolfacilities, maart 2021

Wie meet, die weet! Door: Schoolfacilities

Scholen zijn steeds actiever bezig met het verduurzamen van hun bedrijfsvoering, zo ook de Marnix Academie in Utrecht. Van dunner printpapier tot klimaatbeheersing per klaslokaal. De academie let voortdurend op kansen rondom vergroening. Het monitoren van het energieverbruik speelt een belangrijke rol. De Marnix Academie waakt aan de hand van metingen, milieujaarverslagen en meerjarenplannen over de duurzaamheidsdoelen. Minder CO2-uitstoot en steeds minder energieverbruik, zijn daar twee van. De hogeschool treft allerlei maatregelen om alledaags duurzamer

te opereren. Marc Linthorst, hoofd bedrijfsbureau, somt er een aantal op: “We besparen op papier, gebruiken kartonnen drinkbekers, kopen materialen duurzaam in en reguleren het schoolklimaat per ruimte.”

Kijk naar het geheel Met energiemonitoring houdt de school de langetermijndoelstellingen in de gaten en besluit het waar acuut aandacht voor nodig is. Daarvoor is een regelmatig check-in moment gewenst. “We bespreken wekelijks de stand van zaken tijdens ons werkoverleg. Daar waar problemen zijn geweest, gaan we evalueren en ondernemen we actie”, vertelt Marc. Kijk breder dan alleen naar de bedrijfsvoering, adviseert hij. De Marnix Academie maakt gebruik van het

Schoolfacilities, maart 2021

AISHE-model. Marc: “Het model is vrij onbekend, maar heeft ons wel gebracht tot waar we nu zijn. Het AISHE model kijkt niet uitsluitend naar de bedrijfsvoering, het focust juist op de organisatie als geheel. Dus ook naar hoe duurzame ontwikkelingen structureel onderdeel zijn van het onderwijscurriculum.”

Duurzaam jaarverslag Het gezegde meten is weten, is voor de school maar al te herkenbaar. Alle resultaten worden namelijk vastgelegd in het Milieujaarverslag. Met dit jaarverslag legt de academie verantwoording af hoe zij een prettige werken leeromgeving creëert en hoe ze rekening houdt met het milieu. De Marnix Academie wil met dit verslag ook medewerkers en studenten bewust maken van eigen keuzes en welke consequenties hun keuzes hebben voor het milieu.

We kopen duurzame materialen in

Duurzaam jaarverslag

In het uitgebreide verslag worden ambities, doelstellingen en resultaten jaarlijks vastgelegd. Ze monitort onder andere de resultaten van het gas-, water- en elektriciteitsverbruik. Maar ze meet ook de resultaten van alledaagse investeringen in de bedrijfsvoering zoals het gebruik van dunner papier, het invoeren van nieuwe ICTsystemen en het hergebruiken van materialen.

Terugverdienen Door jaarlijks te kijken naar het energieverbruik, ziet de school dus ook wat de investeringen opleveren. Daar geeft Marc trots een voorbeeld van. “We hebben in de gangen, in de middenruimtes en in negen lokalen ledverlichting”, vertelt Marc. “Net als bij alle overige hf-verlichting in het gebouw werkt ook de ledverlichting met daglicht- en aanwezigheidssensoren. De voordelen van led zijn aanzienlijk, merken we: minder stroomverbruik, minder afgifte van warmte, meer branduren, minder armaturen voor dezelfde lichtopbrengst, langere levensduur. En dat met een terugverdientijd die korter is dan vijf jaar!” Marc Linthorst. Beeld: Eddy Steenvoorden

Kijk breder dan alleen naar bedrijfsvoering Advies De Marnix Academie is een inspiratie voor duurzame hogescholen. De academie heeft drie adviezen voor collega-instellingen, die ook actief (willen) zijn in energiemonitoring en duurzaamheid: Maak mensen enthousiast met je doelstellingen en acties. “Wij hebben bijvoorbeeld OV-kaarten aan onze medewerkers aangeboden om het gebruik van openbaar vervoer te bevorderen”, vertelt Marc. Deel resultaten en herhaal je boodschap. Het milieujaarverslag wordt digitaal gepubliceerd op de website van het RVO. De Marnix Academie maakt ook een publieksversie die ze op verschillende manieren deelt met onder andere de studenten. En wanneer het even kan doen ze dat op een creatieve wijze. Zo heeft de school eerder de kantine gevuld met pallets vol papier om het aantal bespaarde velletjes papier te laten zien.

Blijf je resultaten monitoren, bestudeer ze en blijf jezelf ontwikkelen. Marc: “Geef aan waarom je iets doet en wat je ermee wilt bereiken. Denk niet in problemen maar in oplossingen, want anders kom je er nooit.”

Wat is het AISHE-model? Het AISHE model, voluit: Auditing Instrument for Sustainability in Higher Education, wordt gebruikt als basis voor het keurmerk Duurzaam Hoger Onderwijs (DHO). Deze wordt afgegeven door de NederlandsVlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO), die de kwaliteit van het hoger onderwijs waarborgt.

Meer informatie Het verhaal van de Marnix Academie is ook te vinden op de website van het Energieloket van de gemeente Utrecht (zoekwoord duurzaam ondernemen). Het Energieloket ondersteunt bedrijven en instellingen bij het verduurzamen. Wilt u ook verduurzamen, neem dan contact op met het Energieloket in uw eigen gemeente. Het Milieujaarverslag van de Marnix Academie is te vinden op de website van Bouwstenen voor Sociaal (zoekwoord duurzaam Marnix Academie). Daar treft u ook voorbeelden van andere scholen.

Schoolfacilities, maart 2021

Kennispartners

Lekkere koffie op school?

BTW: risico of kans?

Wie in het onderwijs werkt heeft een mooi, maar pittig beroep. Zeker in deze tijd! Wat ondersteuning daarbij in de vorm van goede kop koffie of heerlijke thee is altijd welkom. Op een manier die voor de school betaalbaar is, praktisch en vooral erg smakelijk.

Sinds anderhalf jaar is BTW-Instituut Kennispartner van Schoolfacilities. BTWINSTITUUT is een specialistisch en onafhankelijk kantoor dat zich dagelijks volledig met de btw bezighoudt. Onder andere door publicaties in vakbladen, vertegenwoordiging bij het Ministerie van Financiën, het geven van advies, het voeren van bezwaar- en beroepsprocedures en het verzorgen van lezingen geniet zij veel naamsbekendheid.

Koffie is er voor het gesprek ’s ochtends in de lerarenkamer met de andere docenten, om de handen warm te houden tijdens de pleinwacht met koud weer of om wakker te blijven tijdens de schriftelijke examens. Een solide koffieautomaat zorgt ervoor dat de gewenste, lekkere koffie steeds weer beschikbaar is. Of je het nu alleen voor jou en een ouder nodig hebt, voor alle collega’s tegelijk in de pauze of tijdens een ouderavond waarop je in een razend tempo heel veel koffie moet kunnen serveren. Wil je ook altijd echt lekkere koffie op school? Nodig de koffieleverancier bij jou in de buurt dan eens uit. Hij denkt graag met je mee hoe je met het jaarlijkse budget een goede koffieautomaat van Fortune bij jullie kan neerzetten. Dit is altijd zonder contract en er zijn geen addertjes zoals bijkomende servicekosten of arbeidsloon. Gewoon lekkere koffie uit een type koffieautomaat die het meest geschikt is voor jullie. Meer informatie of zelf proeven? Neem dan nu contact op!

Fortune Coffee

De klantenkring van BTW-INSTITUUT spreidt zich uit over nationale en internationale klanten, in zowel de profit- als de non-profitsector, rechtstreeks of via een intermediair. Alle btw-vraagstukken worden door het kantoor van een antwoord voorzien, waarbij zij zich naast de inhoud, ook onderscheidt door een bondige en praktische wijze van advisering in plaats van het opleveren van uitvoerige theoretische verhandelingen. Niet de lengte bepaalt immers de meerwaarde van een advies, maar de inhoud! BTW-INSTITUUT vertegenwoordigt een groot aantal onderwijsinstellingen en heeft de afgelopen jaren voor hen diverse procedures gevoerd, onder andere over de kluisverhuur, de fiscale eenheid tussen een onderwijsinstelling en een zogeheten ‘schoonmaak-BV’ en over het leerstuk van kosten voor gemene rekening. Veel onderwijsinstellingen zien de btw als een voor het onderwijs niet zo relevante belasting, als kostenpost of risico, maar zien over het hoofd dat de btw ook veel kansen kan bieden. Bij nieuw- of verbouw, kluisverhuur of detachering kan de btw nét de kostenbesparing zijn waardoor een project doorgang kan vinden.

www.fortune.nl

BTW-Instituut www.btwinstituut.nl

Lumia van Rentokil

Schoolfacilities, Schoolfacilities, september maart 2021 2018

Kennispartners Betaaldienstverlener

Digitalisering MJOP

Binnen onderwijsinstellingen wordt vaak gebruik gemaakt van interne betaalsystemen, waarmee print/kopieertransacties of -betalingen bij warme drankenautomaten kunnen worden afgerekend. Meestal gaat het hier om een (interne) database waar tegoeden in staan, die gekoppeld zijn aan een gebruiker (leerling/student/medewerker).

Scholen hebben zelf de verantwoordelijkheid voor het opstellen en actueel houden van het MJOP voor gebouwen en installaties. Hoogstwaarschijnlijk bent u in het bezit van een MJOP in statisch pfd- of Excelbestand. De regelgeving van de verslaglegging groot onderhoudskosten is per 2019 veranderd. De onderhoudskosten kunnen alleen nog via de componenten regeling of onderhoudsvoorziening worden geboekt.

Vanaf februari 2019 is er wetgeving van toepassing op de leveranciers van deze systemen. Hierdoor is het voor bedrijven/instellingen niet meer toegestaan om zonder een vergunning (toestemming of vrijstelling) van De Nederlandsche Bank (DNB) een gesloten betaalsysteem met elektronisch geld te faciliteren. Een zogenaamde betaaldienstverlener is een onderneming die zijn bedrijf maakt van het verlenen van betaaldiensten. Conform de Wet Financieel Toezicht (en de bijbehorende PSD2 wetgeving) is het u als (onderwijs)instelling niet toegestaan om, zonder een specifieke door DNB verleende vergunning, elektronisch geld uit te geven, tenzij u of uw dienstverlener staat ingeschreven in het openbaar register van betaaldienstverleners van De Nederlandse Bank. Stel u als onderwijsinstelling dus altijd de vraag of u of uw leverancier in dit openbaar register ingeschreven staat. Bij Xafax Nederland is dat het geval. Voor meer informatie kunt u bij ons het ‘whitepaper betaaldienstverlener’ opvragen of neem contact op met Bert Vink of Eric Blok, accountmanagers onderwijs.

School Facility vertelt u graag hoe u daar aan kan voldoen. Wij hanteren een werkwijze die aansluit bij de regels voor groot onderhoud conform de RJ onderwijs. Om te voorkomen dat het MJOP een statisch document is, biedt School Facility de optie op het MJOP te beheren in een eenvoudige software en is te koppelen met het Facilitair Management Informatie Systeem (FMIS). Het importeren van het MJOP in de software van School Facility maakt het mogelijk een dynamisch MJOP te hanteren. Planning en financiële reserveringen worden automatisch aangepast over de looptijd. U creëert digitale werkbonnen, jaarplan en een overzichtelijk dashboard. School Facility biedt een nog efficiëntere aanpak, door het koppelen van de MJOP software aan ons FMIS. Hierdoor is het mogelijk het MJOP te integreren met andere facilitaire processen zoals meldingen en logboeken. De cijfers aanleveren voor het financieel jaarverslag? Met één druk op de knop beschikt u over een correct format voor de accountant. Bent u benieuwd naar de mogelijkheden het opstellen van MJOP of software voor MJOP? School Facility helpt u graag.

Xafax www.xafax.nl

Lumia van Rentokil

School Facility van Young Group www.younggroup.nl

Lumia van Rentokil

Schoolfacilities, maart 2021

Doe mee!

Kennisuitwisseling en -ontwikkeling

Meer informatie: www.bouwstenen.nl

Home Over Bouwstenen Publicaties In de Pers Doelen 2020 Netwerken Ontwikkelwerk Bijeenkomsten Nieuwsbrief Begrippen Managementsystemen Spelregels Informatie Scripties Organisaties Vacatures

Over Bouwstenen

Veel dicht en ander gebruik

Verduurzamen kost € 42 miljard