Prawnik radzi: Pracownik a upadłość pracodawcy?

Pracownik a upadłość pracodawcy?

Fo t. Mare k Lazowski

PAWEŁ LEWANDOWSKI

Kwalifikowany Doradca Restrukturyzacyjny Adwokat

Fo t. Ma re k Lazows k i

IZABELA WARDASZKO

Radca prawny Kancelaria Adwokata i Doradcy Restrukturyzacyjnego Pawła Lewandowskiego kancelaria@lewandowskikancelaria.pl www.lewandowskikancelaria.pl

Upadłość pracodawcy jest niewątpliwie stresującym wydarzeniem dla jego pracowników i wpływa na ich sytuację. Warto w tym wypadku wiedzieć, z czym wiąże się ten proces oraz czego pracownicy mogą oczekiwać i jakie przysługują im uprawnienia.

Syndyk wykonuje wszelkie obowiązki przewidziane przepisami o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. W przypadku upadłości pracodawcy, przepisy nie chronią pracownika przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Dotyczy to wszystkich grup osób, w tym m.in. osób przebywających na urlopach wypoczynkowych, macierzyńskich, rodzicielskich czy w wieku przedemerytalnym.

Syndyk upadłego pracodawcy ma prawo skrócić okres wypowiedzenia i wypłacić za to stosowne odszkodowanie. W przypadku zwolnień grupowych zatrudnionym przysługuje także odprawa pieniężna.

Bardzo istotną kwestią jest to, że wszystkie roszczenia pracownicze, a zwłaszcza zaległe wynagrodzenia, są uprzywilejowane, co oznacza, że zostaną spłacone w pierwszej kolejności. Aby do tego doszło muszą być spełnione pewne warunki.

Pierwszym problemem z jakim możemy się spotkać w przypadku upadłości pracodawcy są trudności i kwestie sporne w ustaleniu wysokości przysługującej pracownikowi wierzytelności z tytułu wynagrodzenia i innych roszczeń pracowniczych.

Jeżeli upadły pracodawca nie prowadził należycie dokumentacji, co niestety często się zdarza, wysokość i istnienie wierzytelności mogą być trudne do ustalenia. Postępowanie upadłościowe powinno być przeprowadzone sprawnie i zapewnić zaspokojenie wierzycieli w jak najwyższym stopniu, jednakże pracownicy muszą spodziewać się wystąpienia opóźnień w spłacie bieżących zobowiązań.

Syndyk powinien wypłacić odszkodowanie bez zwłoki, jeżeli tylko upadły ma na to odpowiednie środki. Jeśli natomiast ich brakuje, to należność może zostać zaspokojona za pomocą środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Syndyk składa w tym celu marszałkowi województwa wykaz niezaspokojonych roszczeń. Fundusz wypłaci pracownikom równowartość wynagrodzenia maksymalnie za okres trzech miesięcy przed ogłoszeniem upadłości. To samo dotyczy sytuacji,

w której ustanie stosunku pracy nastąpiło w okresie 12 miesięcy przed ogłoszeniem upadłości. Przekazane z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych środki nie wchodzą do masy upadłości ani nie mogą służyć zaspokojeniu innych wierzycieli niż uprawnieni do ich odbioru.

ZGŁOSZENIE WIERZYTELNOŚCI

PRZEZ PRACOWNIKÓW

Ze względu na szczególną ochronę pracowników, należności ze stosunku pracy w toku postępowania upadłościowego nie wymagają zgłoszenia wierzytelności, bowiem są brane pod uwagę z urzędu. Syndyk sporządzając listę wierzytelności w postępowaniu upadłościowym na podstawie ksiąg rachunkowych upadłego, uznaje wierzytelności pracowników.

Jak wskazano powyżej, w związku z tym, że znaczna część pracodawców posiada braki lub błędy w dokumentacji, dla zabezpieczenia osobistej sytuacji warto jest dokonać takiego zgłoszenia wierzytelności. Pozwoli to wychwycić syndykowi błędy i nieprawidłowości.

Jak to zrobić? Obecnie postępowanie upadłościowe prowadzone jest za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych (dalej: KRZ). Pisma procesowe oraz dokumenty wnoszone za pośrednictwem Systemu KRZ należy podpisać w jeden z poniższych sposobów: kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo uwierzytelnić w sposób zapewniający możliwość potwierdzenia pochodzenia i integralność weryfikowanych danych w postaci elektronicznej, dostępny w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe.

Do pisma procesowego wnoszonego za pośrednictwem Systemu KRZ dołącza się załączniki w postaci elektronicznej. Skany dokumentów papierowych wprowadzone przez pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej albo doradcą restrukturyzacyjnym stanowią poświadczony elektronicznie odpis dokumentu, a złożone przez inne podmioty stanowią elektroniczną kopię dokumentu.

W przypadku złożenia elektronicznej kopii dokumentu, zgodnie z przepisem, niezbędne jest złożenie w sądzie/kancelarii syndyka bez oczekiwania na wezwanie w terminie 3 dni od dnia wniesienia pisma oryginału dokumentu albo jego odpisu poświadczonego za zgodność z oryginałem. W przypadku zgłoszenia wierzytelności, warto skontaktować się z syndykiem i zapytać, czy tego oczekuje. Samo zgłoszenie wierzytelności, co do zasady nie wymaga załączania dowodów, aby zostało uznane. Nie jest to wymóg formalny. Zgłoszenie wierzytelności nie podlega opłacie.

Co ważne: pracownik może dokonać zgłoszenia wierzytelności z pominięciem KRZ – wysyłając dokumenty w formie pisemnej (papierowej) na adres kancelarii syndyka. Takie uprawnienia przyznają pracownikom przepisy prawa upadłościowego.

W zgłoszeniu wierzytelności (czy tym składanym przez KRZ, czy z jego pominięciem) należy podać: • imię i nazwisko wierzyciela albo jego nazwę oraz numer

PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku ich braku – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację oraz firmę, pod którą działa wierzyciel będący przedsiębiorą, miejsce zamieszkania

albo siedzibę, adres oraz NIP, jeżeli wierzyciel ma taki numer, • określenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi oraz wartość wierzytelności niepieniężnej, • dowody stwierdzające istnienie wierzytelności; jeżeli wierzytelność została uznana w spisie wierzytelności sporządzonym w postępowaniu restrukturyzacyjnym, wystarczające jest powołanie się na tę okoliczność, • kategorię, do której wierzytelność ma być zaliczona, • zabezpieczenia związane z wierzytelnością, • w razie zgłoszenia wierzytelności, w stosunku do której upadły nie jest dłużnikiem osobistym, przedmiot zabezpieczenia, z którego wierzytelność podlega zaspokojeniu, • stan sprawy, jeżeli co do wierzytelności toczy się postępowanie sądowe, administracyjne, sądowo-administracyjne lub przed sądem polubownym, • numer rachunku bankowego wierzyciela, jeżeli wierzyciel posiada taki rachunek.

W celu zgłoszenia wierzytelności należy wykorzystać specjalny formularz udostępniony w systemie KRZ. Zgłoszenie w formie papierowej należy wykonać na podstawie formularza umieszonego na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. W obu formularzach należy m.in. podać sygnaturę akt sprawy, nazwę upadłego oraz wskazać syndyka. Zgłoszenie w formie papierowej przesyła się w dwóch egzemplarzach.

Na obecnym rynku możemy się spodziewać coraz większej liczby upadłości, tym samym pracownicy powinni w miarę możliwości poszerzać swoją wiedzę prawną w tym zakresie. z Oprac. red.