De brandweer(m/v) 563 - 2018 by BrandweerVereniging Vlaanderen

2300 Turnhout Masspost Erkenningsnr. P 106052

#15 De stijgleiding

#26 Het verhaal van een bierkaartje Wind Driven Fire

#42

563

maart-april 2018 94e jaargang

Tijdschrift toelating gesloten verpakking verschijnt 5 x per jaar ISSN 1374-5867

nr. 563 - 94e jaargang · ISSN 1374-5867

COLOFON Alle correspondentie en adreswijzigingen secretariaat@brandweervlaanderen.be Redactie redactie@brandweervlaanderen.be Verantwoordelijke uitgever V.U. Marc Ceyssens Kerkenblookstraat 22 b1, 3550 Heusden-Zolder Technische realisatie EVM Print, De Koninckstraat 40 b17, 1080 Brussel 02 240 44 11, info@evmprint.be Adverteren Martijn Wouters martijn.wouters@brandweervlaanderen.be 0473 819158 Abonnementen Jaarabonnement: € 36,30 (incl. btw en verzending) Oplage 12.500 ex. Teksten voor volgende nummers moeten ons bereiken: - Nr. 564 uiterlijk op 7 mei 2018 Coverfoto Belga Vormgeving Arti·Tude 0495 47 05 58 - www.arti-tude.be Website BVV www.brandweervlaanderen.be

INHOUD #01 Brandpunt #02 Kort nieuws

› Ambulanciers in nieuw ‘jasje’ › Stagiairs beter herkenbaar op interventie › Wijziging statuut brandweerpersoneel › 2de film uit de reeks ‘brandweer’

#04 Voor jouw brandweeragenda ... #06 BVV-info › BVV in een nieuw kleedje › De brandweertoets: het vervolg › Wintercongres 2018

#11 Netwerk Brandweer #15 De stijgleiding #22 Alternatieve brandstoffen: LNG #26 Het verhaal van een bierkaartje …

#32 Fasten your seatbelts #36 Europees onderzoek naar brandveiligheid meubels

#42 Dossier Wind Driven Fire #49 Redding op en onder ijs #52 Iedereen brandpreventieadviseur

#54 Brandweerzone Midwest

stelt haar brandpreventieteam voor!

#57 Tips & Tricks Ambulance #58 Ledenvoordeel #60 Nieuwe brandweervoertuigen II

BRANDPUNT Collega’s, “De ene verandering legt altijd de grondslag voor de verandering die erop volgt.”

Deze uitspraak van Machiavelli is voor BVV zeker van toepassing.

#15

#26

Die ‘ene verandering’ kwam met de oprichting van het Netwerk Brandweer in juli 2017. De zonecommandanten die daarvoor nog vergaderden binnen de structuur van BVV, organiseren zich nu onafhankelijk van BVV, binnen het nieuwe Netwerk Brandweer. Ook de kennisnetwerken - vroeger bekend als de BVV-cellen werden ondertussen ondergebracht binnen deze nieuwe structuur. BVV is zich dan ook gaan herbronnen en heeft haar missie en structuren aangepast aan de nieuwe situatie. BVV gaat nu resoluut voor kennisdeling en het geven van een stem aan al het personeel werkzaam binnen de zones. BVV zal ook een overkoepelende netwerk- en kennisorganisatie blijven, voor iedereen met een hart voor brandweer in Vlaanderen. Als kennisnetwerk kan BVV blijven inzetten op al haar kanalen, waaronder dit vaktijdschrift, maar ook studiedagen, zoals binnenkort het congres van de Oost-Vlaamse brandweer en natuurlijk het jaarlijkse brandweercongres. Nu BVV de vertegenwoordiging van al het personeel als één van haar hoofddoelen vooropstelt, werden de structuren hierop aangepast. Zo krijgt ook het medisch en administratief/technisch kader een plaats (zie artikel “BVV in een nieuw kleedje”). Ook zal deze nieuwe structuur de werking en de invloed van de provinciale afdelingen versterken, om zo de BVV-werking dichter bij de mensen te brengen. De wijze waarop BVV haar nieuwe missie zal waarmaken en de concrete samenwerking met Netwerk Brandweer verder uitbouwt, zal je in de toekomstige edities van De Brandweer[m/v] lezen.

#32

Geniet alvast weer van de artikels in dit nummer, aangeboden door mensen en organisaties die stuk voor stuk een hart hebben voor de brandweer.

#42

Marc Ceyssens Voorzitter BVV

KORT NIEUWS

STAGIAIRS BETER HERKENBAAR OP INTERVENTIE Om de zichtbaarheid van stagiairs bij de interventies te ver-

AMBULANCIERS IN NIEUW ‘JASJE’

beteren, wordt een markering toegevoegd op de helm. Op

Het KB van 26 januari 2018 bepaalt de vereisten waaraan de interven-

die manier wil men op het ter-

tiekledij moet voldoen voor de personen die actief zijn in de Dringende

rein meer duidelijkheid bren-

Geneeskundige Hulpverlening. Doel is om de herkenbaarheid van de

gen over de rol van de stagiairs bij de interventie.

hulpdiensten op het veld te bevorderen.

Dit zal gelden voor stagiair-brandweermannen,

Op elk onderdeel van de bovenkledij (parka, zomerjas, polo, T-shirt en

-sergeanten en -kapiteins.

kazuifel) van de hulpverleners dient de ‘Star of Life’ aangebracht te wor-

Het kenteken van stagiair is een groene band van

den. Zowel op de rechterborst als centraal op de rug. Enkel de arts,

10 tot 15 mm breed die loopt in het midden van

verpleegkundige en de hulpverlener-ambulancier mogen deze ‘Star of

de helm, op de kam, vanaf de frontplaat aan de

Life’ dragen. Alle kledingonderdelen moeten bestaan uit een combina-

voorkant van de helmschaal tot aan de achter-

tie van fluorescerend geel en enamel blauw.

kant.

Onderaan op de rug mag het logo of de naam van de dienst worden ver-

In de omzendbrief van 26 februari 2018, tot wij-

meld, indien voldaan is aan de voorwaarden opgenomen in EN20471.

ziging van de ministeriële omzendbrief van 2 ok-

Alle interventiekledij moet uiterlijk tegen 22 februari 2022 aan deze ver-

tober 2007 betreffende de markering van brand-

eisten voldoen.

weerhelmen, zijn deze bepalingen opgenomen.

Een volledig overzicht van de vereisten en specifica-

Er is een periode voorzien van één jaar om de

ties kan je terugvinden in het KB van 26 januari en de

markering op de helmen in orde te brengen. De

bijhorende tabel. Deze documenten kan je vinden op

volledige omzendbrief met al haar bepalingen

www.civieleveiligheid.be.

kan je terugvinden op www.civieleveiligheid.be

WIJZIGING STATUUT BRANDWEERPERSONEEL In het Belgisch Staatsblad van 20 februari 2018 werden 4 nieuwe KB’s over het statuut van het operationeel personeel van de hulpverleningszones gepubliceerd. Zo is er aanwerving op niveau van sergeant voorzien en zijn de diplomavoorwaarden vanaf kapitein geschrapt. De meerderheid van deze bepalingen treedt in werking op 2 maart 2018. De wijzigingen van het geldelijke statuut treden in werking op 1 april 2018. Bepalingen waar bijvoorbeeld overgangsmaatregelen gelden, zullen later in werking treden. De belangrijkste nieuwigheden vind je terug op www.brandweervlaanderen.be en www.civieleveiligheid.be

2DE FILM UIT DE REEKS ‘BRANDWEER’ GELANCEERD De langverwachte film over de brandweeropleiding is in maart gelanceerd! Dit is de tweede film in de filmreeks brandweer, waarin het volledige traject om brandweerman te worden in beeld komt. De eerste film over de federale geschiktheidsproeven ging al online bij de lancering van de rekruteringscampagne. Na deze film over de opleiding, zullen er nog video’s komen over jeugdbrandweer, de brandweerloopbaan, de handvaardigheidsproeven … Bekijk de film op ikwordbrandweer.be

advertentie_brandweerman_4.pdf

12/04/13

14:14

NT HYBRID STRONGEST AND MOST VERSATILE RESCUE LIFTING VOOR ELKBAG PROBLEEM

DE 20% MORE CAPACITY

14 TON CAPACITEIT

BESTE OPLOSSING Connect for maximum lifting capacity height ARC CAPABILITY

AFSTAND Stability OP center

BEDIENBAAR

We zijn er trots op de pionier te zijn in High Performance Rescue Bags. De NT Bag werd meer dan 20 jaar geleden ontwikkeld en is nog KOPPELBARE HEFKUSSENS VOOR MEER KRACHT ENsteeds HOOGTEonovertroffen. Het ontwerp van de NT-hybrid is de drijvende kracht achter de vele functies en mogelijkheden. Probeer en vergelijk! VOLLEDIGE INTEGRATIE VAN VERSCHILLENDE PRODUKTEN

PA R T O F

BRABO Brandbeveiliging NV BRABO Brandbeveiliging NV Toekomstlaan 1A, B-2170 Merksem T + 32(0)3/645.48.05 | W www.brabo.be Toekomstlaan 1A, B-2170 Merksem T +32 (0)3/645.48.05 F + 32 (0)3/645.39.62 H E AV Y R E S C U E S Y S T E M E info@brabo.be E www.brabo.be TM

WWW.RESQTEC.COM

sinds 1913

www.brabo.be

BRABO Brandbeveiliging NV Toekomstlaan 1A, B-2170 Merksem T +32 (0)3/645.48.05 F + 32 (0)3/645.39.62 E info@brabo.be - www.brabo.be

VOOR JOUW BRANDWEERAGENDA ... 2 JUNI - AALTER

16 SEPTEMBER - GENK

VOORJAARCONGRES OOST-VLAAMSE BRANDWEER

BELGIAN FIRE GAMES

Na het succesvolle Wintercongres van Brandweer West-Vlaan-

16 september kan je in Genk terecht voor de derde editie van de

deren, organiseert ook de Oost-Vlaamse brandweer een studie-

Belgian Fire Games. In samenwerking met de FOD Binnenland-

voormiddag rond het thema van nieuwe energie en alternatieve

se Zaken en Anpi vzw. Brandweer Brussel en hulpverleningszo-

aandrijvingen. Een organisatie van Brandweer Oost-Vlaanderen

ne Vlaams-Brabant West wonnen de vorige edities.

en KOB.

Ga jij met jouw zone in 2018 aan de haal met de hoofdprijs?

Informatie en inschrijven op www.brandweervlaanderen.be

Info en inschrijven op www.belgianfiregames.be

6 JUNI - VODELEE

De inschrijvingen voor de Belgian Fire Games zijn geopend! Op

19 EN 20 OKTOBER - ASSE

SAFETY DIVE DAY

BRANDWEERCONGRES BACK2BASICS

Na het onverhoopt succes van de vorige edities van de Safety

Op vrijdag 19 en zaterdag 20 oktober 2018 organiseert Brand-

Dive Day, nodigen wij jou hierbij uit op de 4e editie. Wees pre-

weervereniging Vlaanderen het Brandweercongres ‘Back to

sent op woensdag 6 juni 2018 in de ultieme duiklocatie van de

basics’. Dit jaar zal het brandweercongres plaatsvinden in de

steengroeve in Vodelée (Doische, provincie Namen). Wat ook je

Brandweerschool PIVO in Asse. Kom naar het brandweercongres

brevet of niveau is, je bent van harte welkom.

en volg er sessies van verschillende Belgische en internationale

Dit jaar kan je deelnemen aan deze prachtige duikdag voor de

sprekers, neem zelf deel aan workshops en ontmoet de belang-

prijs van 40 euro. Dit omvat koffie met croissant bij aankomst,

rijkste bedrijven actief in de veiligheidssector op de vakbeurs.

2 duiken, een flesvulling voor de 2e duik, de deelname aan de barbecue en de fingerfood als afsluiter. Ook dit jaar wordt een T-shirt voorzien voor alle deelnemers. Inschrijven kan nog tot 23 mei. Let wel, het aantal plaatsen is beperkt. Meer info en het inschrijvingsformulier kan je vinden op www.brandweervlaanderen.be in de kalender.

20 JULI - HOOGLEDE (GITS)

Voor wie? Het brandweercongres is er voor álle mensen actief in de brandweer, alle personeel werkzaam binnen de brandweerzones. Niet alleen operationelen, ook administratief en ondersteunend personeel, ambulanciers … Bovendien zijn ook andere geïnteresseerden en belanghebbenden uiteraard meer dan welkom.

2-daags event Gezien het succes van de vorige jaren, wordt het congres dit

MTB VOOR HULPDIENSTEN

jaar uitgebreid naar een tweedaags evenement. Alle aspecten

Blink je fietsschoenen al maar op! Want

van de brandweerwerking worden belicht, waardoor alle colle-

in Gits kan je op 20 juli terecht voor het

ga’s de kans hebben om relevante sessies te volgen.

BK mountainbike. Sportievelingen van de

Op vrijdag zijn er workshops rond niet-operationele thema’s,

hulpdiensten (politie & brandweer) zullen

zoals HRM, ICT, Preventie en opleidingen voor de zonelei-

het tegen elkaar opnemen in verschillende

ding en administratieve diensten. Op zaterdag zal het congres

races. Er is een klassement voor vrouwen,

plaatsvinden zoals we het kennen, met allerhande koude en

voor mannen (-40 j. en +40 j). Deelnemen

warme workshops en presentaties. Dankzij de mooie locatie

kost 15 euro. ‘s Avonds kan je aanschuiven

van de brandweerschool, zijn er dit jaar heel wat mogelijkheden

bij een heerlijke barbecue, die start na de

om praktijkoefeningen en workshops aan te bieden. Op die ma-

laatste rit. Je kan hiervoor inschrijven aan 20 euro pp.

nier maken we er een echt ‘doe-congres’ van.

Meer info en inschrijven via www.brandweerwestvlaanderen.be

Meer info op www.brandweercongres.be

V.U. Marc Ceyssens Kerkenblookstraat 22 bus 1 3550 Heusden-Zolder

BVV-INFO BVV IN EEN NIEUW KLEEDJE

Leden BVV geven groen licht voor nieuwe statuten Op 17 maart kwamen de leden van de algemene vergadering BVV samen in de luchthaven Antwerpen voor de jaarlijkse ‘statutaire’ vergadering. Op deze vergadering worden traditioneel de krijtlijnen uitgezet voor het komende jaar, de begroting goedgekeurd, nieuwe leden aangesteld … Dit jaar stond ook een wijziging van de statuten op de agenda. Met deze statutenwijziging zal BVV als organisatie beter kunnen inspelen op het veranderde brandweerlandschap en met de provinciale bonden nog dichter bij de mensen staan.

AANLEIDING VOOR DE VERNIEUWING

Ten slotte wil BVV de werking van de provinciale afdelingen versterken, om van daaruit haar doelstellingen waar te ma-

Na de oprichting van Netwerk Brandweer medio 2017, is BVV

ken.

zich gaan ‘herbronnen’. Enkele geëngageerde leden hebben de koppen bij elkaar gestoken en gebrainstormd over de rol

WAT WIJZIGT ER?

en positionering van BVV. Het moment was aangebroken om een nieuwe missie en visie uit te stippelen. Met resultaat.

Nu de zonecommandanten het Netwerk Brandweer hebben

BVV gaat nu resoluut voor kennisdeling, ten behoeve van alle

opgericht en BVV de vertegenwoordiging van al het perso-

brandweer(m/v). Daarnaast willen we een stem geven aan

neel als een van haar hoofddoelen heeft vooropgesteld, was

het personeel. BVV wil ook een overkoepelende netwerk-

een wijziging van de statuten aan de orde. De wijzigingen

en kennisorganisatie zijn, voor iedereen met een hart voor

hebben voornamelijk betrekking op de samenstelling van de

brandweer in Vlaanderen.

BVV-organen: de provinciale afdeling, de algemene vergadering en de raad van bestuur (zie schema).

De provinciale afdelingen In de provinciale afdelingen hadden we een vertegenwoordiging van 6 leden per zone, met een evenwichtige verdeling uit de verschillende kaders (basis-, midden- en hoger kader) en statuten (beroeps/vrijwilligers). Nieuw is dat er ook een lid per zone uit het administratief kader en uit het medisch kader kan deelnemen. Op die manier krijgt iedereen binnen de brandweerorganisatie een stem.

De zonecommandanten waren tot op heden automatisch lid van de provinciale afdelingen. Ze nemen vanaf nu facultatief deel aan de vergaderingen.

Algemene vergadering en raad van bestuur De leden van de algemene vergadering en van de raad van bestuur worden voortaan allemaal verkozen vanuit de provinciale afdelingen. Waar vroeger de zonecommandanten nog automatisch deel uitmaakten van de algemene vergadering en de raad van bestuur, zal dat niet meer het geval zijn in de toekomst. Zij kunnen zich wel nog laten verkiezen vanuit de provinciale afdelingen, net als alle andere leden. In de algemene vergadering zitten voortaan 56 leden, waaron-

Na de vergadering brachten de leden een bezoek aan de

der 10 afgevaardigde leden uit elke provincie, 3 leden afge-

brandweerdienst van Antwerp Airport. Met bijzondere dank

vaardigd door de Dienst voor Brandbestrijding en Dringende

aan Dhr. Charles Smit, diensthoofd Luchthavenbrandweer,

Medische hulp van Brussel (de DBDMH) en 3 leden afgevaar-

voor de prima ontvangst en rondleiding.

digd door de Technische Commissie voor Industriële brandbestrijding (de TKIB) welke de bedrijfsbrandweerdiensten vertegenwoordigt.

Bouw mee aan de brandweer van morgen

In de raad van bestuur zullen in de toekomst 12 bestuursleden zetelen, waaronder de vijf provinciale voorzitters (of

Vanuit jouw zone kan je je kandidaat stellen om lid te

hun vervangers). Naast de voorzitter van de provinciale af-

worden van de zonale vertegenwoordiging in de pro-

deling/bond, kan er nog een tweede lid vanuit de provincie

vinciale afdeling. Elke zone kan zes operationele perso-

bestuurslid worden. De vijf provinciale afdelingen hebben

neelsleden afvaardigen naar deze provinciale afdeling,

op die manier twee bestuursleden. Deze worden aangevuld

aangevuld met een personeelslid uit het administratief

met één lid vanuit Brussel en één van de bedrijfsbrandweer

kader en iemand uit het medisch kader.

(TKIB).

Elke zone bepaalt zelf de wijze van verkiezingen (bv. van-

De gewijzigde statuten werden met unanimiteit van de aan-

uit adviesraad). Vraag in jouw zone na hoe jij je kandidaat

wezige en vertegenwoordigde leden goedgekeurd.

kan stellen voor deze provinciale afdeling.

Foto’s: Herwig De Brandt

DE BRANDWEERTOETS: HET VERVOLG De brandweertoets werd afgenomen onder het personeel

De analyses op microniveau van 21 hulpverleningszones zul-

van de 20 Vlaamse hulpverleningszones en het Nederlands-

len worden aangevat na de zomer van 2018. Deze worden

talig personeel van de Brusselse brandweer. Op 21 maart om

stuk voor stuk opgeleverd wanneer ze klaar zijn. De eerste

vijf voor middernacht exact werd de vragenlijst afgesloten.

worden voor de kerstvakantie verwacht, het laatste rapport tegen ten laatste december 2019.

Nu al een succes

De verwerking van de resultaten gebeurt volledig anoniem

Van Universiteit Antwerpen kregen we enkel brutocijfers.

en wordt slechts uitgevoerd door de onderzoekster van de

Zo’n 5 700 collega’s startten met het invullen van de vragen-

Universiteit Antwerpen. Hierin wordt anonimiteit verzekerd

lijst. Deze cijfers worden nu nog verder verfijnd, want niet

door de wijze waarop informatie wordt doorgegeven. De

alle vragenlijsten zijn geldig. Dubbele vragenlijsten worden

onderzoekster is de enige persoon die inzage heeft in de

verwijderd, net zoals vragenlijsten die onvoldoende inhou-

eigenlijke data en geeft deze op geen enkel moment tijdens

delijke data kunnen bijbrengen aan het onderzoek. Toch

of na de verwerking uit handen. Het is dus niet mogelijk dat

mogen we nu al van een succes spreken. De brutorespons

zones zelf analyses zullen doen op de data. Anderzijds heeft

van 50% toont aan dat heel wat brandweerzielen werden ge-

de onderzoekster geen zicht op persoonlijke gegevens van

triggerd voor de brandweertoets.

werknemers binnen de posten. Er is dus ook geen mogelijkheid dat deelnemers geïdentificeerd worden d.m.v. kennis

Het toont aan dat het merendeel van de mensen met een

van de leeftijd, geslacht, functie en de post/HVZ. Deze con-

brandweerhart zich betrokken voelt bij de hulpverlening. Als

fidentialiteit is een essentieel onderdeel van de samenwer-

BVV kunnen we alleen maar dankbaar zijn voor dit topresul-

king tussen BVV en de Universiteit Antwerpen en zal dan ook

taat. Een oprechte dankjewel is hier op zijn plaats!

strikt bewaakt worden.

Academisch vervolgtraject

Maatschappelijk vervolgtraject

Na de verificatie van de brutocijfers, start onze onderzoek-

Het ontslag van een buschauffeur die in zijn rusttijd vrijwil-

ster Elke Claessens met haar analyses. In een eerste fase zal

lig ambulancier was en het arrest van het Europees Hof van

dat op macroniveau (Vlaanderen) gebeuren. Een vergelijking

Justitie met betrekking tot de interpretatie van het begrip ar-

met het resultaat van de het gelijkaardig onderzoek in Ne-

beidstijd waren onlangs actuele brandweerthema’s. Ze illus-

derland is ook aan de orde.

treren alleen maar dat een duidelijke kadering van de brandweervrijwilliger noodzakelijk is in de maatschappij. In de

“Het is een tof project om hieraan te mogen meewerken. Als

brandweertoets hebben we jullie verschillende vragen rond

mens heb ik nog meer respect gekregen voor iedereen die

dit thema voorgelegd. De antwoorden zullen ongetwijfeld

zich inzet bij de brandweer. Het geeft mij als wetenschapper

helpen dit kader rond de brandweervrijwilliger te schetsen.

de motivatie om een goed onderzoek neer te leggen.” Niet alleen voor de actuele zaken, maar ook voor andere zaken zullen we het debat kunnen voeden, met de antwoorden, recht uit jullie brandweerhart.

BBQ Elk project verdient een feestelijke afsluiter. Dit kan misschien met een barbecuepakket. Na screening van de antwoorden zal er zicht zijn de nettocijfers. Deze bepalen vervolgens de posten die als winnaar van een barbecuepakket uit de bus komen. Hou onze facebook-pagina in de gaten!

Elke Claessens Mandaatassistent dept. Sociologie (UA)

WINTERCONGRES 2018 Terugblik op een geslaagd leerrijk event rond nieuwe energie en alternatieve aandrijvingen Ondanks het koude weer op zaterdag 10 maart kon het Win-

zeer snel inzetbare en compacte reddingsboot voor redding

tercongres van Brandweer West-Vlaanderen rekenen op 175

op ondiep water. Iets later kon men ook de demonstratie van

enthousiaste aanwezige brandweermensen en geïnteres-

een draagbare winch meemaken.

seerden. Dit jaar werd beslist om dit evenement te organise-

Kurt Vollmacher, ISO Projectleider CTIF Commission for

ren in Kubox in Kuurne (hulpverleningszone Fluvia). Meteen

Extrication and New Technology toonde de aanwezigen

werd ook afgesproken om het Wintercongres vanaf nu elk

via enkele boeiende videofragmenten de gevaren en aan-

jaar in een andere West-Vlaamse zone te organiseren.

dachtspunten bij brand en ongevallen met CNG- en LNG-

De collega’s waren reeds vroeg uit de veren en konden

aangedreven wagens.

eerst een half uurtje met elkaar bijpraten bij een koffie en

Het gebruik en de evolutie van waterstof werd gebracht door

assortiment koffiekoeken om wat later plaats te nemen in de

Bart Biebuyck , Executive Director Fuel Cells and Hydrogen

grote zaal waar Hans Clarysse, de voorzitter van Brandweer

Joint Undertaking. In deze infosessie werd de toekomst van

West-Vlaanderen, en Claude Croes, de voorzitter van Fluvia,

waterstof als aandrijving besproken en de voordelen t.o.v.

de aanwezigen welkom heten.

CNG.

Na een korte toelichting over de werking van CTIF België door

Enkele weken voor het congres werd aan iedereen de mo-

Tom Van Esbroeck, Voorzitter CTIF Belgium/CTIF Commis-

gelijkheid geboden om enkele vragen te formuleren. De vra-

sion for Extrication and New Technology was het woord aan

gen die niet tijdens de infosessies werden opgelost, werden

Robby Testard van Brandweer Audi Brussel. Via een uitge-

dan door Hans Clarysse en Fanny Decock van Brandweer

breid model werden de functies en aandachtspunten van elk

West-Vlaanderen in een panelgesprek met de sprekers be-

individueel onderdeel van een elektrische wagen besproken.

handeld.

Gezien de talrijke inschrijvingen werden met een camera deze

Daarna was er nog een netwerkmoment en mogelijkheid tot

onderdelen op een groot scherm geprojecteerd.

aansluitende lunch zodat iedereen tevreden naar huis kon

Daarna volgde een korte pauze om de innerlijke mens te

keren.

versterken en het nieuw reddingsmateriaal bij de stand van Vanassche FFE te bekijken. In de zaal kon men ook nog enkele voertuigen op alternatieve energie bezichtigen. Lawrence Harris van Water Rescue Systems in samenwerking met Condor Safety toonde een nieuw model van een

NIEUWE HEFKUSSENS 12 BAR Hogedrukserie

Maximale veiligheid en controle met 50% meer kracht Holmatro introduceert een complete serie 12 bar hefkussens met 50% hogere prestaties. De nieuwe hefkussens hebben 50% meer hefvermogen dan even grote kussens met een werkdruk van 8 bar. Bovendien kunt u nu met een kleiner, lichter kussen hetzelfde werk doen. Bij de ontwikkeling van de hefkussens stonden maximale veiligheid en controle maar ook gebruiksgemak centraal.

Veilig en gecontroleerd heffen

Met de intuïtieve knopbediening van de nieuwe bedieningsunit regelt u nauwkeurig en gecontroleerd de luchtstroom om vervolgens veilig aan het werk te kunnen. De bedieningsunit en de slangen zijn voorzien van veiligheidskoppelingen die in twee stappen worden ontgrendeld, zodat de druk vrijkomt voordat u de slangen afkoppelt.

Gebruiksvriendelijke eigenschappen

De hefkussens hebben tal van slimme functies, zoals een geïntegreerd handvat, glijplaatjes voor eenvoudige plaatsing en optionele hijsogen.

Het ontstaan van de zones heeft heel het brandweerlandschap door elkaar geschud. Netwerk brandweer zelf is gegroeid vanuit de noodzaak van de zones om zich te verbinden en krachtig de sector te vertegenwoordigen. Dit heeft natuurlijk ook een impact op de traditionele federaties.

Van oudsher staat BVV aan de zijde van brandweermensen.

NETWERK BRANDWEER

Vooral als het gaat over informatie over materieel, technieken, leerrijke branden, grote en kleine evenementen in

Met het ontstaan van Netwerk Brandweer is dit principe her-

brandweerland … Hiertoe zijn het tijdschrift van BVV ‘De

zien. Vanaf 2018 betaalt geen enkele zone nog lidgeld aan

Brandweer[m/v]’, de congressen en later de website en de

BVV, VVB of een andere federatie.

verschillende sociale media dé kanalen om informatie op

Netwerk Brandweer is echter wel overtuigd van het belang

grote schaal te verspreiden. BVV haalde vroeger haar finan-

van de federaties en de noodzaak van financiële ondersteu-

ciering van de gemeente, de brandweer was toen immers

ning om hun werking voort te zetten. Om deze organisa-

gemeentelijk georganiseerd.

ties van de nodige financiële middelen te voorzien om hun activiteiten zoals een tijdschrift, studiedagen, vormingen …

Heel veel goede initiatieven zijn gegroeid uit de inzet en

verder te blijven ontwikkelen, wordt met de financiering van

de gedrevenheid van alle leden van BVV. De Nationale Kas

projecten gewerkt. Voorstellen waarvoor financieringspro-

(K.N.K.O.H.) bijvoorbeeld, is een steunfonds voor brand-

jecten ingediend worden zijn de provinciale werking, het

weerlieden waarvan BVV mede-eigenaar is en dat ooit ont-

tijdschrift ‘De Brandweer[m/v], het brandweercongres, stu-

staan is om (de familie van) gewonde of overleden brand-

diedagen …

weermensen een financiële steun te geven. Dit was van

In de zones zal nagegaan worden wie het tijdschrift ‘De

groot belang omdat alles rond verzekeringen van (vrijwillige)

Brandweer[m/v]’ wenst en er zullen zonale afspraken ge-

brandweermensen - naar onze huidige normen - onvol-

maakt worden voor de levering van het tijdschrift. Voor con-

doende voorzien was.

gressen en studiedagen zal Netwerk Brandweer deelnameplaatsen ter beschikking stellen voor alle zonepersoneel.

Bij de zonevorming in 2015 besloten de meeste zones om het lidgeld van BVV te laten betalen door de zone zelf, zoals

BEN IK NU NOG LID OF NIET?

dit vroeger door de meeste gemeentes gebeurde. Dit verzekerde de zones ervan dat de informatie, de verzekering …

Het staat u volledig vrij om ten persoonlijke titel lid te worden

bleven doorlopen na de start van de hulpverleningszones.

van eender welke federatie of organisatie. Vanuit de hulpver-

In deze periode kwam ook de Vereniging Vlaamse Brand-

leningszones zal er geen individuele financiële tussenkomst

weervrijwilligers (VVB) in beeld. De ongerustheid van vrijwil-

meer zijn voor een betalend lidmaatschap.

lige brandweerlieden en de wil om hun stem te laten horen zorgde voor een extra omwenteling in het brandweerland-

2018 - 2019

schap. Verder maken we een onderscheid tussen 2018 en 2019. Dit

LIDMAATSCHAP BVV - VVB

jaar is een overgangsjaar. Met BVV zijn afspraken gemaakt over de ledenvoordelen (daarover zal BVV verder communi-

Waar de brandweerlieden vroeger in veel zones zowat au-

ceren) en de Nationale Kas.

tomatisch lid werden (gemaakt) van BVV, zorgde de komst

Voor 2019 gaan we na op welke manier we de ledenvoorde-

van VVB ervoor dat dit automatisme in vraag gesteld werd.

len kunnen verderzetten in samenwerking met BVV. Zodra

De brandweermensen in de zones konden vanaf dan een

daar meer informatie over beschikbaar is, geven we dit via de

organisatie aanduiden die hun voorkeur had. Daarvan zou de

kanalen van de zones en de federaties mee.

zone een deel van het lidgeld betalen.

ACTUEEL! De Vlaamse zonecommandanten komen maandelijks samen om actuele onderwerpen die de brandweersector aanbelangen te behandelen. We geven u hier informatie over belangrijke thema’s.

HET BUREAU VAN DE VRIJWILLIGERS

zitter. De zonecommandant en de voorzitter van de zone-

Onlangs is het artikel 66/1 gepubliceerd. Dit artikel voorziet

raad (een burgemeester) maken automatisch deel uit van het

de oprichting van een ‘Bureau van de vrijwilligers’ binnen

bureau.

elke zone die vrijwillige brandweermensen heeft. Het doel

Het bureau van de vrijwilligers is opgericht om de aanwerving

van de regering met deze maatregel is te garanderen dat de

van nieuwe vrijwilligers te bevorderen, advies uit te brengen

vrijwilligers voldoende vertegenwoordigd worden binnen de

om vrijwilligers aan zich te binden en erop toe te zien dat de

overlegorganen van de hulpverleningszones.

hulpverleningszone voldoende rekening houdt met de bij-

Dit bureau zal samengesteld zijn uit vertegenwoordigers

zonderheden en vragen van vrijwillige brandweermensen.

van de kaders van het vrijwillig personeel, aanwezig in de

Het bureau geeft advies aan de zonecommandant over on-

zone. Naargelang de grootte van de kaders zullen naar

derwerpen die belangrijk zijn voor de inzet van vrijwilligers.

evenredigheid vrijwilligers een plaats hebben in dit bureau.

Daarnaast zal het bureau ook de vrijwillige brandweerlieden

Het maximaal aantal leden van het bureau van vrijwilligers

bijstaan en adviseren. Voorbeelden van taken van het bureau

wordt vastgelegd door de zoneraad. In de zoneraad zetelen

zijn de administratieve ondersteuning bieden, sociale bege-

alle burgemeesters van de zone. De zonecommandant heeft

leiding verzekeren, educatief verlof regelen, kandidaat-vrijwil-

een adviserende functie binnen de zoneraad.

ligers begeleiden tijdens het FGA en de stageperiode, bege-

De leden van het bureau van vrijwilligers worden aangesteld

leiden op vlak van mobiliteit en loopbaan en de vrijwilligers in

voor een periode van 4 jaar. De leden kiezen zelf hun voor-

het algemeen informeren en met hen communiceren.

STANDPUNTEN De Raad van Zonecommandanten vergadert maandelijks rond thema’s waarvoor de standpunten van alle zones besproken worden. In dit onderdeel willen we een aantal standpunten meegeven rond enkele onderwerpen die behandeld werden in de Raad van 6 februari 2018.

FYSIEKE PARAATHEID De Raad van Zonecommandanten adviseert positief om de kandidaten 4 kansen te geven om te slagen in module 5 voor het brevet BO1 en module 7 van deel 1 voor het brevet OFF2. De Raad erkent de belangrijke rol van de hulpverleningszones om de kandidaten voldoende voor te bereiden op deze testen. Toch zijn voldoende herkansingsmogelijkheden nodig: › de sanctie bij het niet-slagen is zeer zwaar, m.n. ontslag en geen mogelijkheid meer om nog deel nemen aan volgende selecties; › de optie om interne (zonale) proeftesten te organiseren werd niet weerhouden om overbodige investeringen in

zonale infrastructuur te vermijden en de vergelijkbaarheid van de testen maximaal te houden; › voor alle andere examens krijgen de kandidaten 4 kansen om examen af te leggen, met 1 uitzondering voor de module fysieke paraatheid.

BRANDWEERVRIJWILLIGER Belastingvrijstelling

› Opname van deze beelden voor leerdoeleinden;

De Raad van Zonecommandanten steunt het voorstel om

› Het gebruik van bodycams tegen agressie tegenover

het vrijgestelde bedrag tot 6.000 euro per jaar op te trekken

brandweerpersoneel.

voor de vrijwillige brandweerlieden en ambulanciers, met

De Raad stemt hiermee in.

dien verstande dat de voorwaarden van de huidige regeling behouden blijven.

OKB MOBILITEIT CIVIELE BESCHERMING Hulpverleningszones die volgens dit KB personeelsleden van

Vakantiegeld

de Civiele Bescherming willen aanwerven, zullen proeven

In Vlaamse zones krijgen vrijwilligers die RSZ-afdrachten be-

kunnen organiseren die gelijkwaardig zijn aan de aanwer-

talen, vakantiegeld uitbetaald. Dit vakantiegeld omvat zowel

vingsproeven van brandweerman.

het enkel als het dubbel vakantiegeld. Het enkel vakantiegeld

Gezien de beperkte duur van de detachering zal het niet be-

komt overeen met vakantiedagen, het dubbel vakantiegeld

schikken over een brevet van brandweerman sterk (negatief)

is hetgeen een werknemer onder vakantiegeld verstaat. De

doorwegen in het interview dat de inzetbaarheid van de kan-

Raad vraagt aan het netwerk HR om na te gaan wat de im-

didaat nagaat. Het bezitten van het brevet brandweerman

pact is op andere sociale rechten, en de mogelijke meer-

kan, volgens het OKB, niet als voorwaarde gesteld worden,

kosten.

en de kans wordt klein geacht dat dit nog zal gewijzigd worden.

EVALUATIE STORM 2018.01.18 – 1722 De werking van 1722 tijdens de storm van 18 januari 2018 werd geëvalueerd. Het idee is positief maar de praktische uitwerking heeft bijsturing nodig. Dit punt zal meegenomen worden in het overleg met minister Jambon.

WETSONTWERP CAMERABEWAKING Op dit moment ligt er een wetsontwerp ter discussie in het parlement voor een aanpassing van de camerawet. De VVSG stelt voor om hiervan gebruik te maken om een wettelijke basis te creëren voor het gebruik van mobiele camera’s door de hulpverleningszones en dit voor drie doelen: › Gebruik van bodycams door interventieploegen om de ploegleider toe te laten in realtime deze beelden te bekijken;

SPECIAL

ANNIVERSARY EDITION

ASTRID

WOENSDAG 3/10/2018 DONDERDAG 4/10/2018

SQUARE MEETING CENTRE BRUSSEL*

SAVE THE DATE WELKOM!

BEURS, DEMO’S EN WORKSHOPS

Gratis toegang voor alle overheidsdiensten en ASTRID-gebruikers!

VRAGEN?

De ASTRID User Days bieden een zeer ruim overzicht van actuele en toekomstige toepassingen op het gebied van kritieke communicatie, lokalisatie, paging, track & trace, alarmering, dispatching, video, drones, enz. We verwelkomen alle hulp- en veiligheidsdiensten, experts en partners op 3 en 4 oktober 2018 op een unieke locatie in hartje Brussel.

REGISTREER NU OP WWW.ASTRID.BE/USERDAYS * Vlot bereikbaar met de trein (naast het Centraal Station) en ruime autoparking beschikbaar.

In samenwerking met:

Op de 7de editie van deze tweedaagse beurs (3500m²) kunt u kennismaken met de nieuwste toepassingen van tientallen leveranciers. Experts in de communicatie van de hulp- en veiligheidsdiensten delen hun kennis in actuele en boeiende workshops. U krĳgt de kans om collega’s uit alle disciplines te ontmoeten.

userdays@astrid.be

©SQUARE-Filip Dujardin

USER DAYS

DE STIJGLEIDING

Een link tussen brandpreventie en brandbestrijding 1 INLEIDING

Er werd een ploeg brandweerlui naar boven gestuurd met een lijn van 45 mm. Ze namen de lift naar de 6de verdie-

Op 29 juli 2003 om 20.44 uur wordt de brandweer van Lon-

ping. Daar kwamen ze iemand van het kuispersoneel tegen

den opgeroepen voor een brandalarm in een hoog gebouw.

die naar boven wees en vervolgens de trap afdaalde. Een-

In het verslag van Assistant Divisional Officer Dudeney vinden

maal aangekomen bij de deur van de kantoren op de 7de ver-

we het volgende relaas terug: The Telstar House in London is

dieping konden ze duidelijk de rook en de vlammen zien.

een kantoorgebouw dat gebouwd werd op het einde van de

Dit wordt gemeld aan de bevelvoerder, die beneden geble-

jaren ‘60. Het gebouw neemt een oppervlakte in van onge-

ven was. Er werd gevraagd om de stijgleiding onder druk te

veer 1700 m² (17 x 100 m). Het gebouw is niet gesprinklerd

plaatsen. Intussen werd de lijn van 45 mm aangesloten op

en de verdiepingen zijn ingericht als landschapskantoren. Er

de stijgleiding en deed de ploeg een eerste bluspoging met

zijn droge stijgleidingen in het gebouw. Voor een dergelijke

een muurhaspel. Dit haalde echter niets uit. De werkplek die

oproep stuurt de brandweer van Londen twee autopompen

ze aanvielen, stond van boven tot beneden in lichterlaaie. De

en één autoladder uit.

mannen moesten zich terugtrekken.

De eerste autopomp is aangekomen drie minuten na de

Op het moment dat ze de deur achter zich sloten, kwamen

oproep. Bij hun aankomst waren er geen uitwendige teke-

twee collega’s aan met de lijn van 45 mm. De lijn werd onder

nen van brand. Er was dan ook geen enkele reden dat deze

druk geplaatst. Er werd een tweede aanval ingezet op het

interventie anders zou verlopen dan de talloze andere in-

vuur enkele minuten nadat de eerste aanvalspoging mislukt

terventies met brandmeldingen in kantoorgebouwen. De

was. Zodra de brandweerlui het compartiment betraden,

bevelvoerder sprak met de bewaker van het gebouw en ver-

werden ze geconfronteerd met een enorme hitte. De ploeg

nam dat de branddetectie een alarm gegeven had voor de

moest zich opnieuw terugtrekken. Ongeveer op dat moment

7 verdieping.

hoorde de bevelvoerder buiten een knal en stelt vast dat een

deel van de ramen van de 7de verdieping gesprongen was.

het debiet van de aanvalslijnen was te beperkt. Doordat alle

Hij schaalde op naar vier autopompen De brandweer is dan

ramen open stonden, was de volledige vloeroppervlakte in

slechts 6 minuten ter plaatse (20.53 uur). In die zes minuten

brand komen te staan. Het ging hier over meer dan 1000 m²!

heeft de Londense brandweer een verkenning uitgevoerd en een ploeg naar de 7de verdieping gestuurd. De stijgleiding

Ook deze aanvalspoging mislukte door de te hete omstan-

werd gelokaliseerd en onder druk geplaatst en er werden

digheden en de ploeg moest terugtrekken. Ongeveer op dat

twee bluspogingen gedaan (één met een muurhaspel en

moment begon de brand uit te breiden naar de 8ste verdie-

één met een lijn van 45 mm). Best een mooie prestatie met

ping. Er werd opgeschaald naar tien autopompen en er wer-

slechts twee autopompen ter plaatse.

den extra ladderwagens gevraagd. De Londense collega’s begonnen problemen te krijgen met

Omstreeks 20.57 uur, dus nog eens vier minuten later, wordt

hittestress. Eén brandweerman moest door zijn collega’s ge-

opgeschaald naar zes autopompen. Intussen worden er

red worden. Het incident liep verder uit de hand. Uiteindelijk

ploegen naar de 6de verdieping en de 8ste verdieping ge-

waren er 20 autopompen en vier autoladders nodig. In totaal

verdieping wordt een bruggenhoofd ge-

kwamen hier 135 brandweermensen aan te pas. De brand

ïnstalleerd en op de 8ste verdieping moet een zoekactie uit-

kon pas gestopt worden op de 11de verdieping omstreeks 2u.

gevoerd worden onder dekking van een lijn van 38 mm. Op

In totaal heeft 5000 m² in brand gestaan in dit kantoorge-

het moment dat deze ploeg de 8ste verdieping wil betreden

bouw.

stuurd. Op de 6

met hun gewapende lijn staat die verdieping al helemaal onder de rook. Er leek echter nog geen brand te zijn op de 8ste

2 TRAVELLING FIRES

verdieping. De meeste ramen van de 7de verdieping liggen er intussen uit. De vlammen slaan langs de gevel. Dit betekent

Er is de afgelopen jaren zeer veel aandacht geweest voor

een belangrijke thermische aanval op de ramen van de 8ste

opleiding over brandgedrag. Brandweermensen van nu kun-

verdieping.

nen veel beter een brandverloop beschrijven dan hun collega’s van 15 jaar geleden. Iedereen kent intussen de evolutie

Op de brandverdieping zijn de omstandigheden intussen iets

van een brand in een geventileerd compartiment. De brand

beter geworden door de massale ventilatie. Alle ramen wa-

begint, groeit, en na een viertal minuten treedt flashover op

ren immers open. Er werd opnieuw een aanval ingezet maar

en staat het hele compartiment in lichterlaaie. Er wordt minder aandacht besteedt aan het feit dat deze beschrijving een model is, een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid. Dit model is heel handig voor ons omdat het meestal juist is. Het model van het geventileerde brandverloop heeft eigenlijk betrekking op één ruimte die qua afmetingen beperkt is. We denken hierbij aan een slaapkamer, een living … De Belgische brandweer wordt vooral geconfronteerd met kleinere branden (< 60 m²). Bij deze branden is het model zeer goed toepasbaar. In het geval van de Telstar House Fire is het compartiment meer dan 1000 m². In zulke ruimtes werkt het model niet meer goed. Het is dan niet zo dat de hele ruimte plots in brand komt te staan omdat flashover optreedt. Het is eerder plaatselijk dat er op een bepaald moment omstandigheden opduiken die op flashover lijken. Op een beperkte oppervlakte staat alles in brand maar verder in de ruimte is de brand nog in de ontwikkelingsfase. En nog verder in de ruimte brandt er nog niets. Daar is enkel rook afkomstig van de brand in het naastliggende gedeelte. Er worden steeds meer landschapskantoren gebouwd.

Foto: brand in Telstar House, Londen, juli 2003

In België zijn compartimenten tot 2500 m² toegelaten. Wereldwijd staan heel wat torengebouwen waarbij eigenlijk

elke verdieping één groot landschapskantoor is. Er zijn in de

doel van 8 minuten. In dit geval betekent dit wel dat de brand

voorbije decennia ook al enkele zeer grote branden geweest

op dat moment al 172 m² groot is. Naar onze standaarden

in dergelijke gebouwen. Daarom is er wetenschappelijk on-

is dat al een zeer grote brand. Het is echter niet omdat de

derzoek verricht naar branden in zo’n compartimenten.

brandweer ter plaatse is, dat er ook direct water op het vuur belandt. In praktijk zal het eerder 15 minuten duren vooral-

De universiteit van Edinburgh in Schotland heeft hier hard

eer de blussing ingezet wordt. We moeten immers nog naar

op gewerkt en de theorie van de Travelling fires ontwikkeld.

boven gaan, de verkenning doen en bluslijnen afleggen. Hoe

Deze theorie gaat ervan uit dat de brand lokaal woedt en

hoger de brand zich situeert, hoe langer dit zal duren. De

dat die zich verplaatst doorheen de oppervlakte. Het gevolg

brandweer wordt dan geconfronteerd met 330 m² branden-

hiervan is dat de brand lokaal op zijn piekvermogen zit (per

de oppervlakte of meer.

m² die in brand staat). Vervolgens zal er naastliggend een zone zijn die begint te branden maar nog niet op zijn top-

De Belgische preventiewetgeving laat toe dat er comparti-

vermogen zit. Later in het verloop van de brand zal er een

menten gebouwd worden met een oppervlakte van 2500

zone zijn waar de brand in de dooffase zit. De brand produ-

m². In theorie is het dus mogelijk om op de 30ste verdieping

ceert er nog een zeker vermogen per m². Naastliggend zal

een landschapskantoor te bouwen dat ongeveer die grootte

er een zone zijn die op zijn maximumvermogen brandt. En

heeft.

daarnaast zal een zone zijn die in de ontwikkelingsfase zit. Op die manier verschuift de brand doorheen de ruimte. (zie

3 WELK DEBIET IS HIERVOOR NODIG?

figuur 3) Dit brengt ons bij de vraag welk debiet er nodig is om zo’n Paul Grimwood beschrijft in zijn excellente boek Eurofire-

brand aan te pakken. Hierover is ook al heel wat weten-

fighter 2 dat een uitbreidingssnelheid van 22 m² per mi-

schappelijk onderzoek gebeurd. Belangrijke onderzoekers

nuut een realistische schatting is. Dit is een getal dat men

in dit domein waren Grimwood, Särdqvist en Hadjisopho-

gehaald heeft uit de analyse van verschillende branden in

cleous.

landschapskantoren. Dit getal lijkt groot maar in een landschapskantoor zijn er – in tegenstelling tot een gebouw met

Vroeg onderzoek ging over de vraag wat het minimaal de-

kleine compartimenten – geen wanden die de branduitbrei-

biet is om een brand te blussen? Dit debiet werd het kritisch

ding kunnen vertragen.

debiet (critical flowrate of CFR) genoemd. Indien een brand aangevallen wordt met een debiet dat lager ligt dan het kri-

Deze waarde geeft een goed beeld van de problemen die te

tisch debiet, dan zal de brand niet geblust worden. De brand

verwachten zijn bij een dergelijke brand. Hoe lang doet de

blijft dan verder branden totdat hij uit zichzelf dooft bij ge-

brandweer erover om ter plaatse te komen? Wat is m.a.w. de

brek aan brandstof. De waarde die meestal gebruikt wordt

aanrijtijd? In België wordt al eens gewerkt met een streef-

voor het kritische debiet is 2 liter per minuut per m² (2 lpm/

figuur 3 Schematische voorstelling van een travelling fire. De brand zit 25 minuten na de start in de rechterbenedenhoek. Na 37 minuten is deze zone in de dooffase maar brandt de linkerbenedenhoek hevig. Na 49 minuten woedt de brand het felst in de linkerbovenhoek en zitten de onderste twee zones in de dooffase. Na 65 minuten is de brand op zijn piek in de rechterbovenhoek en zitten de andere drie zones in de dooffase. De brand heeft zich gedurende al die tijd over de volledige verdieping verplaatst. (Tekening: Paul Grimwood)

25 minutes

37 minutes

49 minutes

65 minutes

m²). Deze formules houden rekening met de oppervlakte die in brand staat en dus niet de oppervlakte van het compartiment. De oppervlakte van het compartiment is echter wel potentieel de brandende oppervlakte. De brand zal immers snel uitbreiden indien de brandweer onvoldoende water kan inzetten. Paul Grimwood had in de jaren ’90 al een onderzoek gedaan naar het nodige blusdebiet bij brand. Hij bedacht toen

figuur 4: smooth bore straalpijp

het idee van het tactische debiet (tactical flowrate of TFR). Het tactische debiet is het debiet (uitgedrukt in liter per minuut) waarbij de brand in een korte tijdsspanne onder controle gebracht wordt en waarbij in totaal zo weinig mogelijk

voor elke muurhydrant. De grote kantoorgebouwbrand First

water (uitgedrukt in liter) gebruikt wordt. Hij gaf aan dat het

Interstate Bank in 1988 had daar waarschijnlijk wel iets mee

tactisch debiet 4 lpm/m² bedraagt voor een middelmatige

te maken. Door deze wetgeving heeft men een correct de-

brandlast en 6 lpm/m² voor een zwaardere brandlast. Om

biet bij een correcte druk en kan men op de juiste manier

deze gegevens juist te interpreteren, is het belangrijk om te

zo’n brand aanpakken. Meestal worden de stijgleidingen in-

weten dat de inboedel van een woning beschouwd wordt als

gebouwd in de traphal. Hierdoor kunnen brandweermensen

een zwaardere brandlast. In een latere versie van zijn werk

hun aanvalslijn aansluiten op een veilige positie en vervol-

stelde Paul voor om met 5 lpm/m² te werken als vuistregel

gens de brand aanvallen.

op de interventieplaats zelf. Deze vuistregels zijn een goede benadering en omwille van hun eenvoud zijn ze erg handig

In België heeft een aantal korpsen gekozen voor de G-force

op de interventieplaats. Ze vertalen zich naar een maximum

straalpijp die bij lage druk (< 4 bar) toch nog een degelijke

brandende oppervlakte van 30 m² voor een hoge druk lijn en

waterstraal produceert. Deze straalpijp laat toe om in een

60 m² voor een lage druk lijn Ø 45 mm.

hoog gebouw toch te werken vanop de stijgleiding, zelfs indien de druk te laag is.

In 2015 heeft Paul Grimwood een doctoraatsonderzoek voltooid naar dit onderwerp. Hij maakt hierin het onderscheid

In Kent heeft Paul Grimwood een moderne variant van de

tussen verschillende functies die gebouwen kunnen hebben.

oude straalpijp (zie figuur 4) ingevoerd. Dergelijke straalpij-

Voor kantoorbranden kwam hij met de volgende formule:

pen worden in de VS smooth bore genoemd. Er kan niet mee aan gaskoeling gedaan worden. Omwille van de volle straal

0.57 F = 61 x A fire

is er echter wel een langere reikwijdte, ook bij lagere drukken. Een dergelijke straalpijp genereert minder wrijvingsverliezen dan moderne straalpijpen. Wereldwijd (en dus ook

Dit is natuurlijk een moeilijk formule voor brandweermensen

in Europa) gebruiken heel wat korpsen smooth bore voor

en daardoor is ze niet bruikbaar op het terrein. Ze laat ech-

brandbestrijding in hoge gebouwen om de te lage drukken

ter wel toe om af te toetsen of de stijgleiding van een kan-

te proberen ondervangen. Ze kiezen voor een minder veilige

toorgebouw voldoende debiet aanvoert om een eventuele

benadering van de brand (geen gaskoeling mogelijk) in ruil

brand te blussen. Op het moment dat er de waarde van 1000

voor een grotere slagkracht. Indien er overal stijgleidingen

m² wordt ingevuld dan komt er een debiet van 3128 liter per

zouden zijn die voldoende druk leveren, kunnen standaard

minuut uit de formule. De formule is dan ook bedoeld voor

straalpijpen gebruikt worden en kan er wel gewerkt worden

ontwerpers en ze zou kunnen overgenomen worden in de

met gaskoeling zonder in te boeten op slagkracht.

wetgeving. Ontwerpers worden dan verplicht om de stijgleiding in een gebouw te dimensioneren op een manier die

4 WAT VOORZIEN WE IN BELGIË?

voldoende bluswater zal leveren voor de brandweer.

4.1 Plaats stijgleiding en muurhydranten Het debiet is echter niet de enige parameter. De druk is ook belangrijk. Moderne straalpijpen hebben meer druk nodig

In België is het niet toegelaten om een stijgleiding te plaatsen

dan hun tegenhangers van 50 jaar terug. In Los Angeles

in de traphal. Dit is een bepaling in de preventiewetgeving

heeft men in 1993 een minimale druk van 7 bar ingevoerd

die betreurenswaardig is. Hierdoor komen de muurhydran-

ten soms in het midden van een landschapskantoor terecht.

groter is dan 100 m². Eigenlijk weten we dat een echte brand

Brandweermensen moeten dan op de verdieping onder de

in een landschapskantoor zonder sprinklers of één waar de

brand gaan zoeken waar de stijgleiding zit. Zelfs als ze op die

sprinklers defect zijn tot een inferno zal leiden.

verdieping geen deuren moeten openbreken, gaat er onnodige tijd verloren. Zoals hierboven vermeld werd, kan een

Er zou in de brandpreventiewetgeving een richtlijn moeten

brand in een landschapskantoor snel uitbreiden. Elke minuut

komen m.b.t. het nodige blusdebiet in functie van de groot-

telt!

te van de compartimenten. Het huidige debiet (500 lpm)

Het zou beter zijn mocht deze bepaling in onze wetgeving

is aanvaardbaar in de meeste appartementsgebouwen.

(art. 4.2.2.7) aangepast worden. Een verplichte aanwezigheid

Appartementen zijn immers zelden groter dan 100 m². Bijna

van de stijgleiding in de traphal zou leiden tot een snelle-

altijd zijn er verschillende binnenmuren in het appartement

re interventie terwijl het niet hoeft te leiden tot een hogere

die ervoor zorgen dat de brand minder snel uitbreidt dan

kostprijs voor de bouwheer.

22 m² per minuut. In winkels en kantoren komen grotere oppervlaktes echter veelvuldig voor. Zeker als deze zich in een

4.2 Druk op de stijgleiding

hoog gebouw bevinden, is het logisch dat de brandweer met vertraging aankomt. De brandweermensen moeten immers

De minimale druk die gevraagd wordt in België bedraagt 2,5

eerst tot bij de brandverdieping geraken en dat vraagt tijd.

bar. Daar valt eigenlijk niet zoveel mee te beginnen. In heel wat landen heeft men deze eis aangescherpt. Sommige lan-

5 INVLOED VAN DE GROTE OPPERVLAKTE

den eisten al een minimumdruk van 7 bar voor het verschijnen van onze basisnormen voor de preventie. In een aantal

De grote compartimenten kunnen leiden tot zeer grote

zones wordt nu al meer druk gevraagd op de stijgleiding. Er

branden die zich bovendien ver boven de grond bevinden.

kan dan bovendien gewerkt worden met drukreduceerin-

Dergelijke branden vragen de inzet van zeer veel brand-

richtingen om ook een bovendruk te realiseren. Zonder der-

weermensen. Er moeten immers heel wat middelen naar

gelijke inrichtingen zal er bovenaan 7 bar geleverd worden

boven gebracht worden. Het gaat dan over persluchtfles-

maar wordt de brandweer 60 meter lager geconfronteerd

sen, slangen, eten en drinken voor de brandweermensen,

met 13 bar. Dit laatste is niet handelbaar voor de brandweer-

EHBO-materiaal, …

mensen. Er zou dus een drukrange moeten opgelegd worden voor de muurhydranten die de brandweer kan aantref-

Als de stijgleiding onvoldoende water levert om de brand

fen binnenin een gebouw. Bijvoorbeeld tussen de 7 en de

vlot te bestrijden, dan zal men hiervoor een oplossing moe-

10 bar.

ten zoeken. Bij brandweer Brussel kent men de procedure van de mobiele stijgleiding waarbij met cassettes van Ø 70

4.3 Debiet

mm een leiding afgelegd wordt in de traphal. In elke autopomp zitten twee cassettes van 70 mm. Een dergelijke cas-

De Belgische wetgeving legt een stijgleiding op met een

sette bevat 40 m slangen en is goed om vier verdiepingen te

diameter van 70 mm. Deze stijgleiding moet een debiet

overbruggen. Per autopomp kunnen dus acht verdiepingen

garanderen van 500 lpm bij 2,5 bar. Het vroege werk van

overbrugd worden. In theorie is het op die manier mogelijk

Grimwood leert ons dat een dergelijk debiet toelaat om een

om water te transporteren tot bijvoorbeeld op de 40ste ver-

brand met een oppervlakte van 100 m² effectief aan te pak-

dieping.

ken. De case Telstar house is een mooi voorbeeld van wat er kan gebeuren als de brandweer niet snel over het juiste

Er ontstaat echter vanaf een bepaald moment een probleem

debiet beschikt. De brand breidt uit en de schade wordt een

met de druk. Een standaard autopomp heeft een werkgebied

veelvoud van wat het had moeten zijn. De brandweer wordt

tot 15 bar. Hoe hoger de pomp het water moet duwen, hoe

blootgesteld aan enorme risico’s.

meer hydrostatische verliezen en wrijvingsverliezen ze moet overwinnen. Op een bepaald moment zal er onvoldoende

De theorie van de travelling fires toont mooi aan dat de

druk overblijven aan de straalpijp.

brandweer bijna altijd zal geconfronteerd worden met een brand die groter is dan 100 m². Enkel smeulbranden of kleine

Dit probleem zou dan weer opgelost kunnen worden door

branden die niet kunnen uitbreiden omdat de brandstofver-

motorpompen naar boven te brengen met de lift. Op hal-

deling niet optimaal is, kunnen dan geblust worden. Bij ech-

ve hoogte kan de leiding dan aangekoppeld worden aan de

te, groeiende branden is het de verwachting dat de brand al

motorpomp die vervolgens de druk kan opvoeren. Brand-

weerzones met landschapskantoren op grote hoogte zou-

6 WETGEVING

den moeten nadenken over deze problematiek. Niet elke motorpomp is immers geschikt om via de lift naar boven te

We hebben in België goede brandpreventiewetgeving. In de

brengen. De aandrijving van deze motorpomp is ook een

voorbije decennia hebben heel wat professionals er hard

zorg. Voor een elektrische pomp zal een voldoende sterke

aan gewerkt. Door de band hebben we ook erg brandveilige

elektrische voeding nodig zijn. Een motorpomp met een

gebouwen. Op vlak van brandbestrijding in grote en hoge

verbrandingsmotor zal dan weer uitlaatgassen produceren.

gebouwen kan er echter nog het een en ander verbeteren.

De preplanning moet al dergelijke zaken bekijken en er moet

Hopelijk wordt daar de komende jaren werk van gemaakt.

hierop ook geoefend worden.

7 BRONNEN Een brand op een grote oppervlakte kan ook leiden tot een zeer lange inzet. De hoge temperaturen gecombineerd met een zeker aantal trappen zullen een grote belasting zijn voor

[1] Steve Dudeney (2003) Telstar House – Londen – 2003, www.highrisefirefighting.co.uk

de brandweerlui. Deze zullen dan ook op een bepaald mo-

[2] Paul Grimwood (2017) Eurofirefighter 2

ment vermoeid geraken of onder invloed van de hitte ver-

[3] Jamie Stern-Gottfried, Guillermo Rein (2012) Travelling

vangen moeten worden. Bij heel wat kantoorgebouwbran-

fires for structural design – Part I: literature review, Fire

den werd gewerkt in 3 ploegen die elk 15 of 20 minuten

Safety Journal, Vol 54, p 74-85

blusten om daarna 30 of 40 minuten uit te rusten. Veel van

[4] Paul Grimwood, persoonlijke communicatie, 2008-2018

die branden hebben uren geduurd. De impact op de ploegen is dan ook enorm groot. Als de brandweer van bij het begin van de interventie kan beschikken over een adequaat debiet, zal dit leiden tot een veel kortere interventie. De kans op ongevallen met brandweer-

Karel Lambert

mensen neemt dan sterk af. Dit is op zich eigenlijk al een reden om de wetgeving op de stijgleidingen te herbekijken en aan te passen. In appartementsgebouwen dient men de drukeis van 2.5 bar op te waarderen. In kantoorgebouwen moet daarnaast ook gezorgd worden voor een adequaat debiet. Voor de brand in de Telstar house mobiliseerde de London Fire Brigade 135 mensen. Recent waren er bij de brand in de Grenfell tower (zie foto) zelfs 400 brandweerlui betrokken. Londen heeft een zeer groot brandweerkorps in vergelijking met alle Belgische brandweerzones. Brussel heeft als grootste zone een effectief van 160 mensen die van wacht zijn. Een 50-tal ervan zit echter op ziekenwagens. Dit betekent dat er in eerste instantie slechts een 100-tal brandweermensen kan ingezet worden. De zeer grote korpsen zoals Londen en New York kunnen het falen van de brandpreventie nog min of meer opvangen door zeer veel mensen in te zetten. Hun dagelijkse werking komt niet in het gedrang als er een paar 100 mensen worden ingezet op één incident. Dit is echter niet het geval in Belgische korpsen. De oproep van majoor Brugghemans, de zonecommandant van Antwerpen, om in het geval van een brand in een hoog gebouw de 5 grootste korpsen van het land samen te laten werken, lijkt dan ook een zeer goed voorstel. Daarnaast is het aanpassen van de wetgeving op de stijgleidingen ook broodnodig om de kans op een inferno à la Telstar house te voorkomen.

Foto: brand in Grenfell Tower, Londen, 14 juni 2017 (Belga)

ALTERNATIEVE BRANDSTOFFEN: LNG In de reeks over alternatieve brandstoffen nemen we dit keer LNG onder de loep. De afkorting staat voor Liquified Natural Gas. In feite is LNG vloeibaar gemaakt aardgas. LNG maakt als brandstof snel opmars en wordt wel eens de ‘brandstof van de toekomst voor vrachtwagens en scheepvaart’ genoemd. In dit artikel bekijken we de eigenschappen van LNG, het onderscheid met de andere gassen als LPG, het gebruik en de opslag ervan en ten slotte de variant bio-LNG.

Verschillen met LPG LNG bestaat voor ongeveer 90-99 % uit methaan. Het is vloeibaar gemaakt door koeling tot ongeveer -162 °C bij atmosferische druk. LNG moet niet verward worden met LPG, Liquified Petroleum Gas. LPG bestaat voornamelijk uit propaan en butaan en wordt vloeibaar door het onder verhoogde druk te houden. Dit in tegenstelling tot LNG, dat vloeibaar is onder atmosferische druk, maar bij zeer lage temperatuur. Door de ver-

Foto: vrachtwagen met aandrijving LNG. Kurt Vollmacher

schillende eigenschappen zijn ook de componenten en de materialen voor beide brandstoffen verschillend.

LNG: ONDERSCHEID MET DE ANDERE COURANTE GASSEN

De eigenschappen van LPG zijn ook geheel anders dan die van LNG. Omdat LNG na het verdampen dezelfde eigen-

Om het onderscheid met de andere courante gassen duide-

schappen heeft als hoogcalorisch aardgas, heeft het ook

lijk te maken, vind je hier het overzicht met de voornaamste

dezelfde voor- en nadelen. Aardgas is lichter dan lucht en

eigenschappen van de verschillende gassen:

verspreidt en verdunt dan ook snel in tegenstelling tot LPG, dat zwaarder is dan lucht. LPG is explosiever dan LNG.

Overzicht Afkorting

Betekenis

Vertaling

LPG

Liquified Petroleum Gas

Vloeibaar gemaakt Petroleumgas (Butaan en Propaan)

CNG

Compressed Natural Gas

Samengedrukt aardgas

LNG

Liquified Natural Gas

Vloeibaar gemaakt aardgas

CH2

Compressed Hydrogen Gas

Samengedrukte Waterstof

Temp

Lichter of zwaarder lucht

Druk

Geur

Zichtbare Vlam

Propaan - 0°C

Zwaarder

8 bar

NVT

Lichter

200 a 250 bar

Soms niet

-162° C

Eerst zwaarder dan lichter

Max. 16 bar

Nee

Soms niet

NVT

Lichter

350 en 700 bar

Nee

Butaan - 40°C

Bij een lek van LNG, zullen de dampen zich eerst laag tegen

Hieronder een installatie waar geurstof wordt toegevoegd

de grond verspreiden. Afhankelijk van de buitentemperatuur/

aan de LNG bij omzetting naar CNG.

temperatuur grondoppervlak en luchtvochtigheid, zal het

Hierbij wordt 1 druppel THT (Tetrahydrothiofeen) per twee

gaan verdampen en lichter worden dan lucht.

kubieke meter gas toegevoegd. Deze geurstof kan niet aan LNG toegevoegd worden omdat

Eigenschappen van LNG

ze bevriest.

› Tot vloeistof gekoeld aardgas › Formule CH4 › Volume van LNG 600 keer kleiner dan de gasvorm - Blauwe kubus LNG bij -162°C - Dezelfde kubus maar bij 20°C

Figuur: Verschil in volume 1 liter aardgas bij -162°C en + 20°C (Bart Bruyneel)

› Bevat niet de onzuiverheden van aardgas (vooral stikstof) dus meer energie › De energiedichtheid van LNG is ongeveer 60% van die van benzine en diesel › Opslag en vervoer vereisen zeer goed geïsoleerde opslagtanks › Druk: tot 16 bar › Heldere kleurloze vloeistof › Explosiegrenzen 5% - 15% › LNG is lichter dan water › Bij temperatuur boven -110 °C Is LNG lichter dan lucht

Foto’s: Toevoeging geurstof (THT) bij omzetting naar CNG. Kurt Vollmacher

› LNG Densiteit: +/- 450 kg/m3 @-160°C bij 1 bar - Ter vergelijking: CNG densiteit: +/- 194 kg/m3 @ 30°C bij 250 bar

Foto LNG is een cryogene vloeistof. Wegens gevaar voor vrieswonden zijn aangepaste PBM’s vereist.

› LNG overgegaan in gasvorm heeft een zelfontbrandingstemperatuur van 620°C › Cryogeen (zeer koud) gevaar voor vrieswonden: speciale PBM vereist › Hou rekening met kans op laaghangende gaswolk op grote afstand. LNG neemt omgevingstemperatuur aan en vermengt zich met lucht. › De (zichtbare) wolk is afhankelijk van temperatuur LNG en omgevingsfactoren zoals temperatuur buitenlucht en luchtvochtigheid. › Bevat geen geurstof (pas toegevoegd indien omgezet naar CNG).

› LNG kleurloos: wordt zichtbaar als witte mist als gevolg

Gebruik en opslag van LNG

van het condenseren van de omliggende lucht (water-

› Maritieme LNG-aandrijfsystemen

damp)

- Binnenvaart

› Een zichtbare wolk hoeft niet altijd LNG te bevatten, dit kan ook alleen condens zijn! - bij lekkage in besloten ruimtes is de aanvoer van vochtige

- Zeevaart › LNG-bunkersystemen - Vaste installaties op land

lucht beperkt, waardoor er gemakkelijker een onzicht-

- Installaties op bunkerschepen

baar te ontsteken mengsel kan ontstaan.

› LNG-vulstations voor wegvervoer

- Indien een overdrukventiel afblaast, is dit duidelijk hoorbaar.

› LNG-systemen voor industrie › …

Foto: condens bij het lossen van LNG, geen LNG lek! Kurt Vollmacher

Figuur: overzicht LNG - Bron Fluxys

LNG wordt traditioneel op grote schaal ingezet: LNG-sche-

Technologie

pen brengen per losbeurt tot 266.000 m³ LNG naar invoer-

Biogas kan bekomen worden via de vergisting van:

terminals, die het in grote hoeveelheid weer gasvormig ma-

› Dierlijk mest

ken.

› Zuiveringsslib › GFT, bermgras

GEZUIVERD EN AFGEKOELD BIOGAS: BIO-LNG OF LBM (LIQUID BIO METHANE)

› Zeewier › … Voor het omzetten van ‘vuil’ biogas in nagenoeg zuiver (99 %) en vloeibaar methaan van -162 graden Celsius, zijn er verschillende technieken. Deze technieken hebben met elkaar gemeen dat ze hoge drukken en lage temperaturen gebruiken om gassen van elkaar te scheiden en vloeibaar te maken. In een volgend artikel wordt de toepassing bij vrachtwagens en een RETEX (Return of Experience) van een ongeval met een vrachtwagen aangedreven op LNG toegelicht. Tom Van Esbroeck tom.vanesbroeck@brandweerzonecentrum.be Kurt Vollmacher kurt.vollmacher@brandweerzonecentrum.be CTIF Commission For Extrication & New Technology

Figuur: vrachtwagen aangedreven door bio LNG - Bron IVECO

Hoe wordt biogas en LNG gemaakt?

1. Vergisting

2. Biogas behandeling

3. Vloeibaar methaangas

Via vergisting van organisch materiaal komt er biogas vrij.

Hierbij worden de sporen verwijded en CO2 gescheiden van methaangas, zodat je uiteindelijk 99 procent zuiver methaangas over houdt.

Methaangas wordt afgekoeld tot -162 °C, zodat het vloeibaar wordt.

Biogas CO2

Sporen van bijvoorbeeld stikstof en waterstofsulfide Methaan

-140 °C

Water en waterstofsulfide worden verwijderd Organisch materiaal

Biogas wordt gekoeld, waardoor CO2 bezinkt en methaangas overblijft

-162 °C

Vloeibaar methaangas

Figuur: biogas en bio LNG - Bron Gastreatmentservices.com, DMT 25

Postoverste Leo Buermans die de schets maakt op het bierkaartje.

Hebben we iets geleerd uit ons verleden?

HET VERHAAL VAN EEN BIERKAARTJE â&#x20AC;Ś Al decennialang worstelen we met een cultuur waarin we ongevallen niet ter sprake brengen, laat staan er lessen uit willen trekken. De realiteit is dat we incidenten en accidenten binnenskamers houden. Uit zoekopdrachten op het net, maar ook uit diverse ontmoetingen, blijkt dat velen onder ons een verhaal kunnen vertellen over een gevaarlijke situatie waar we zelf middenin zaten. Daarom dit pleidooi om incidenten te benutten, om toekomstige accidenten te voorkomen. En lessen te trekken uit onze effectieve ongevallen.

1 TELEFOONTJE VAN EEN BRANDWEERMAN Vorige week werd ik opgebeld door Johan Broos, een colle-

(bijna-ongevallen) niet oordelend en veroordelend beke-

ga uit het Antwerpse. Hij vroeg me of ik even tijd had om te

ken worden. Ze worden gezien als leerkansen dankzij leer-

luisteren naar het verhaal van zijn ongeval. Ongeveer 17 jaar

documenten. Het was voor Johan een vrij confronterende

geleden was hij zwaargewond geraakt tijdens het bestrijden

ervaring. Hij voelde terug de hulpeloosheid die hij ervaarde

van een brand. Een paar dagen voor hij mij opbelde, was

tijdens het ongeval. Hoe hij had afgezien en gevochten heeft

hij een deelnemer tijdens een Brandweerman In Nood (BIN)

om te herstellen na het ongeval. Niet alleen fysiek, maar ook

Fireground Survival (FGS) opleiding. Voor de eerste keer in

mentaal. Geen idee hebben waar je naartoe kan met je erva-

zijn carriĂ¨re had hij geleerd dat er een manier was om als

ringen. Maar eigenlijk niets anders willen dan die ervaringen

brandweerman hulp te vragen tijdens een interventie. Het

delen om anderen te laten leren uit je ongeval. Zijn toen-

uitzenden van een Mayday-bericht. Hij ontdekte dat bin-

malige collega en ploegmaat die mee betrokken was in het

nen het BIN FGS-programma ongevallen en incidenten

ongeval zou nooit meer terugkeren naar de brandweer.

QR code voor leerdocument Arendbergstraat

Wanneer Johan ontdekt dat we

volledig zou zijn, zelfs niet voor wat betreft de laatste 20

recent nog een leerdocument ge-

jaar. Het was gelijktijdig een ontgoochelend en een hoop-

schreven hadden, gebaseerd op

vol moment. Ontgoochelend omdat het heel waarschijnlijk

een ongeval amper 6 maanden eer-

is dat we nooit alle zware of zelfs dodelijke ongevallen met

der, besloot hij ons te contacteren

collega’s uit het verleden gaan kennen. Dat stemt een mens

met de vraag of we een gelijkaardig

droevig. Het gebrek aan respect voor de prijs die gewonde

leerdocument zouden willen schrij-

of overleden collega’s betaald hebben is onbegrijpelijk. Maar

ven over zijn ongeval. Daarop ben ik

het is ook hoopvol. Hoopvol omdat Johan beslist had om

eens gaan kijken in onze database

ons aan te spreken. Mijn hoop is dat we hem kunnen helpen

om na te gaan of Johan zijn ongeval

om zijn verhaal te delen via een leerdocument.

al gekend was bij ons. Maar zoals ik vreesde, moest ik vaststellen dat we niks hadden. Een zwaar ongeval van slechts 17 jaar geleden en er was niks over terug te vinden … Ik stond

2 HET VERHAAL VAN HET BIERKAARTJE

perplex. Eens we besloten hadden dat het de moeite kan lonen om De dag voordien had ik nog door de kelders van het internet

Johan zijn ongeval in een leerdocument te verwerken was

zitten zoeken. Nog maar eens. Lezen en zoeken doorheen

de volgende stap contact opnemen met zijn postoverste.

250 webpagina’s naar ongevallen bij de brandweer in België en Nederland. De motivatie hiertoe was het herstarten van

Toen ik de postoverste, Leo Buermans, ontmoette, was hij

de opbouw van een zo compleet mogelijke database met

eerst heel positief en gaf hij zijn steun. Maar dan nam het ge-

alle mogelijke ongevallen met brandweermensen sedert de

sprek een wending. “Wacht even, laat me je nog een ander

Tweede Wereldoorlog. Het blijkt een verdomd moeilijke op-

verhaal vertellen” terwijl hij zijn hand op mijn arm legde om

dracht te zijn. Zo moeilijk dat ik op zeker moment al eens

te voorkomen dat ik weg wandelde. Ik zie zijn hand en merk

een oproep op sociale media had geplaatst. Mijn hoop was

hoe het bedekt is met oude littekens. Je ziet het niet zo da-

dat brandweermensen te lande zouden gaan rondvragen bij

delijk, maar als je even keek was er geen twijfel mogelijk. Dit

collega’s, in archieven duiken, oude collega’s aanspreken, … om zo informatie te verzamelen van ongevallen die we nog niet kenden. Het resultaat was niet echt wat ik hoopte. We

Kapitein Leo Buermans.

hebben zeven nieuwe ongevallen leren kennen. Er zijn er ongetwijfeld tientallen meer.

Oude kranten die digitaal gearchiveerd zijn, maar pas na 70 jaar kunnen we het volledige artikel zo lezen omwille van copyrights. Iemand moet dus in de fysieke archieven duiken om alles manueel door te nemen. Een gigantische opdracht. © Erfgoed Brugge

In één enkele dag zoekwerk op het internet had ik 62 omgekomen brandweermensen gevonden, 76 zwaargewonden en 41 lichtgewonden. De verhalen die je er soms bij leest, geven je koude rillingen. Als je op het internet zoekt, verwacht je meer complete informatie te vinden betreffende de laatste decennia. Maar aangezien Johan zijn ongeval slechts 17 jaar geleden gebeurde, besefte ik dat onze database nooit

zijn oude brandwonden. Ik kijk op (Leo is een impressionante

ze hem zien, grepen hem vast en haalden hem eruit. Hij was

man) en hij begint te vertellen. In 1991, op 19 januari, kreeg

buiten. Het waren diezelfde collega’s die, na Leo’s radio-op-

hij een oproep voor een woningbrand. Tijdens het aanrijden,

roep, een licht op de grond in de deur hadden geplaatst. Het

krijgt de ploeg de informatie dat een oudere vrouw wellicht

is dit licht dat Leo had gezien en heeft gevolgd om zijn weg

nog in de woning zit. Gepassioneerd en levendig vertelde

naar buiten te vinden. Het heeft zijn leven gered.

Leo zijn verhaal verder. Terwijl ik probeerde te begrijpen wat hij aan het vertellen was, vroeg ik wat meer informatie over

Eens buiten zag Leo zijn handen, die trouwens geen pijn

de plattegrond van de woning. “Wacht effe, laat het me effe

meer deden. Maar hij had wel begrepen dat zijn handen

tekenen …” en hij nam een bierkaartje. Hij begon een schets

verbrand waren. Zoals zijn voorkennis het hem voorschreef,

te tekenen op het bierkaartje. Hij tekende het huis, gaf aan

ging hij zijn handen tien minuten koelen onder water. Hij

waar hij de oude vrouw had gevonden en succesvol naar

besefte duidelijk de ernst van zijn verwondingen niet … Hij

buiten had gebracht en legt uit hoe hij terug naar binnen is

had geen pijn meer omdat het derdegraads brandwonden

gegaan met een hogedruklijn. Terwijl hij verder tekende, gaf

waren.

hij meer en meer details. We bleven informatie toevoegen op het bierkaartje om de situatie zo goed mogelijk te be-

Even later werd Leo met een ziekenwagen naar het Stuiven-

grijpen. We komen tot een gemeenschappelijk besluit. Ge-

bergziekenhuis gebracht, waar hij terecht kwam op de af-

baseerd op wat we vandaag de dag weten over het brand-

deling Brandwonden. Leo werd er in een kunstmatige coma

gedrag in een compartiment (kamer), besluiten we dat Leo

gebracht voor een periode van twee weken. De pijn zou an-

waarschijnlijk in een flashover terecht is gekomen.

ders ondraaglijk geweest zijn. De daaropvolgende maanden kreeg Leo verdere verzorging toegediend en moest hij reva-

Kort voor de flashover, had Leo zijn brandhandschoenen uit-

lideren, om uiteindelijk na twee jaar de werkzaamheden bij

getrokken om zijn radio te bedienen. Zittend op zijn knieën,

de brandweer weer te kunnen hervatten.

vroeg hij via de radio om een lagedruklijn en licht om meer zichtbaarheid te krijgen. Maar hij heeft nooit de tijd gekregen

Ik was met verstomming geslagen. Het enige wat ik als ge-

om zijn brandhandschoenen terug aan te doen. De flasho-

paste reactie kon bedenken, was mijn hand uitreiken naar

ver komt er in volle kracht door … Onmiddellijk voelde Leo

Leo en als teken van respect hem een handdruk te geven.

hoe zijn handen aan het verbranden waren. Koste wat kost,

Een stevige. Ik voel de littekens terwijl we elkaar een hand

probeerde hij zijn handen te beschermen tegen de hitte. Vrij

geven. Het was voor mij een doorslaggevend moment. Ik

kort daarop kon Leo niets meer zien. Het vizier van zijn ge-

was nog aan het bekomen na het ontdekken van het eerste

laatsmasker was letterlijk bruin gebakken in een fractie van

ongeval en nog geen 24u later krijg ik een getuigenverslag uit

seconden. Terwijl hij rond kroop op zijn buik, botste hij met

de eerste hand van nog een zwaar ongeval, niet zo heel lang

zijn helm tegen een muur. Ook al zat hij amper 5 meter diep

geleden. Het is voor mij duidelijk dat het zo niet verder kan.

in de woning, kon hij zich niet meer oriënteren in de richting

Ja, het is een goed idee om de meest complete database

van de buitendeur waarlangs hij de woning was binnenge-

van ongevallen bij de brandweer proberen samen te stellen.

komen.

Maar er is meer nodig. We moeten ons ervan verzekeren dat dergelijke belangrijke momenten in de toekomst niet meer

Hij was het huis binnengegaan via de achterdeur. Dan direct

verloren kunnen gaan. We gaan het ongeval van Leo en zijn

rechts langs de gevel, om na een viertal meter een binnen-

ervaringen kunnen verwerken in een leerdocument. Maar

deur te bereiken. Het is net na deze deur dat Leo zijn uitweg

we moeten met een systeem op de proppen komen om te

aan het zoeken was. “Waar is de uitgang? Hoe geraak ik hier

vermijden dat we steeds achter de feiten moeten aanhollen.

uit?” waren vragen die door zijn hoofd joegen. De hitte bleef toenemen tot op het punt dat een deel van zijn gelaatsmasker begon te smelten. Net boven zijn rechteroog ontstond er

3 HET WAS NOG NIET GEDAAN …

zo een gat in zijn gelaatsmasker. Neerliggend probeerde hij rond te kijken. Plots besefte hij licht te zien doorheen het gat

Even later was ik aan het lesgeven tijdens een instructeurs-

dat in zijn masker gesmolten was. Onmiddellijk kroop hij zo

opleiding BIN FGS. We waren aan het werken rond Spiegel-

snel mogelijk in de richting van het licht. Tot hij plots voelde

realiteit. Ervaringen uit het verleden aanwenden om leerdo-

hoe hij werd vastgegrepen en naar buiten gesleurd. Collega’s

cumenten op te stellen. Zoals steeds binnen BIN FGS zoeken

die aan het binnen kijken waren, vreesden voor zijn leven.

we niet te oordelen of te veroordelen. We zijn op zoek naar

Toen Leo dicht genoeg bij de deur was gekropen, konden

leerkansen. Het is tijdens deze les dat één van de deelne-

Het bierkaartje, uit het gesprek met Leo Buermans.

mers, Kris Oostvogels, zijn ervaring van de dag voordien deelde met de groep. “Ik zat vast in een woningbrand …” Ik heb toch even moeten vragen of hij dat eens wou herhalen. “Ik ben komen vast te zitten in een woningbrand …” herhaalde hij. Daar Kris voor mij zat en blaakte van gezondheid

De deuropening en het kapotte rolluik waar Kris doorheen is moeten ontsnappen. ©Brandweer Zone Rand

moest zijn avontuur een goed einde gekend hebben. Maar hij had natuurlijk 100% van mijn aandacht en ik vroeg hem

met opwarmende rookgassen. Niet echt begrijpende wat er

even uit te leggen wat er gebeurd was. Zo kwam het dat ik

aan de hand was, gebruikte Kris zijn handen om op de tast de

voor de derde keer in 24 uur tijd naar een brandweerman zat

deur terug te vinden, ervan uitgaande dat deze was dichtge-

te luisteren die zijn leerervaring met mij deelde. Het grote

vallen. Kris ontdekte dat de lagedrukslang ergens onderdoor

verschil was natuurlijk dat dit geen ongeval was, maar een

ging. Maar daarboven kon hij niks vinden dat op een deur

incident (bijna-ongeval).

leek. Wanneer hij zijn handen dan maar in het midden van dat ‘iets’ plaatste, voelde hij dat het meegaf. Hij kon het ob-

De dag voordien was Kris met zijn ploeg aangekomen bij een

ject dat zijn uitweg afsloot, naar buiten duwen. Kris besefte

woningbrand. Om toegang te krijgen tot de woning, hebben

snel dat hij nu nog twee opties had: zelfredding doorheen

ze de voordeur moeten forceren. Als ze naar het stromings-

wat zijn uitweg blokkeerde, of een Mayday uitzenden. Hij

profiel keken, zagen ze uitgaande hete rookgassen in het

ging voor optie één. Hij zette enkele stappen achteruit, om

bovenste deel van de deuropening en instroom van verse

een kleine aanloop te nemen. In gebukte positie nam hij een

lucht in het onderste deel van de deuropening. Ze hadden

paar passen en gooide zichzelf in de - wat hij veronderstelde

een lagedruklans klaar en besloten om over te gaan tot een

- deuropening. Onmiddellijk lag hij buiten op de grond. Pas

binnenaanval. Kris bleef laag en ging door de deuropening

wanneer hij achter zich kon kijken besefte hij onmiddellijk

binnen terwijl hij rookgaskoeling toepaste. De omstandig-

wat er gebeurd was.

heden waren aanvaardbaar. Enige voelbare - maar houdbare - warmte en een goede zichtbaarheid onder de rooklaag door. Wanneer Kris ongeveer een meter diep in de woning zat, hoorde hij een ratelend lawaai achter hem. Plots werd

4 LEREN VAN HET INCIDENT IS HET ACCIDENT VERMIJDEN

het donker en de temperatuur begon voelbaar te stijgen. Voor Kris was het onduidelijk wat er net gebeurd was. Maar

De deur waarlangs Kris binnen gegaan was, had een rolluik

met nul zicht en stijgende temperatuur wist hij dat hij snel

aan de buitenzijde. Het lint om dit rolluik te bedienen, was

moest reageren. Hij gebruikte het kort stukje slang om de

van kunststof gemaakt. Het systeem zelf zat boven de deur,

deur opnieuw te lokaliseren. Tot zijn verbazing kon hij geen

dus in de stroming van de hete rookgassen. Hoogstwaar-

deur meer vinden. Hij leek opgesloten te zijn in een woning

schijnlijk is de kunststof riem, die het rolluik omhoog hield,

gesmolten door de hitte. Daardoor is het rolluik vanzelf kun-

bekijken. Dit is een gevolg van ons wettelijk kader omtrent

nen dichtvallen. Kris zat uiteindelijk een 20-tal seconden in-

arbeidsongevallen.

gesloten in de woning.

Het wettelijke kader betreffende arbeidsongevallen is intern,

Dit incident heeft een goed einde. Kris heeft goede beslis-

in het bedrijf, gericht op preventie. Mensen die betrokken zijn

singen genomen. Dankzij de BIN Fireground Survival oplei-

bij dergelijke dossiers, zullen zich bij de preventie van on-

ding besefte hij dat, als plan A niet zou werken (zelfredding),

gevallen vaak baseren op ervaringen uit het verleden. Maar

hij een mayday zou moeten uitzenden. Dat was zijn plan B

dit is zuiver interne aangelegenheid. De meeste organisaties

en hij was klaar om het te doen.

streven ernaar om dit discreet af te handelen, intern. Indien mogelijk. Want als het een echt ernstig ongeval is, dan zal er

4.1 Tijden veranderen, incidenten worden besproken

zeer snel een juridisch luik ontstaan. Dan is er een belangrijke verschuiving in de doelstellingen. Het onderzoek gaat zich dan niet zo zeer concentreren op preventie, maar wel

Het incident met Kris gebeurde natuurlijk in een heel andere

op het vinden van het antwoord op de vraag “Wie is er ver-

tijdsgeest dan de ongevallen van Johan en Leo. Hier en daar

antwoordelijk?” Iedereen kan zich inbeelden dat deze ande-

worden zaken bespreekbaarder en gaan organisaties kijken

re benadering niet echt gaat helpen om mensen te motive-

naar leerkansen wanneer er een incident gebeurt. Brand-

ren hun ervaring te delen en mogelijke verbeteringspunten

weerzone Rand is hier hard mee aan het werk. Ze hebben

te formuleren. Dit is zeer zeker niet het geval als het ongeval

in het recente verleden al intern documenten verspreid over

een blijvend letsel, belangrijke materiële schade of in het

incidenten. Bovendien voorzien ze een maandelijks overleg

ergste geval een overlijden tot gevolg heeft. Het perverse ef-

om incidenten te bespreken. Ook komt er een intern docu-

fect van onze manier van onderzoeken van ongevallen is dat

mentbeheersysteem om dergelijke documenten zo efficiënt

hoe groter de gevolgen zijn, hoe kleiner de kans dat we ooit

mogelijk te kunnen delen met heel de zone.

volledig zullen begrijpen of weten wat er precies gebeurd is.

Het is dan ook alleen maar een voorbeeld voor alle andere

Bijgevolg gaan er heel wat kansen tot het bepalen van leer-

brandweerorganisaties, om binnen de 48 uur na een incident

punten verloren. Wat op zich betekent dat een gelijkaardig

een eerste kort rapport te laten opmaken door de betrokken

ongeval opnieuw kan gebeuren.

brandweerpost (Wuustwezel), die dit op zijn beurt doorgeeft aan de zone. Want wat deze keer blijf bij een incident, zou

4.3 De verloren erfenis …

volgende keer een accident kunnen zijn. De enige manier om dat te vermijden, is door kostbare lessen te trekken uit dit

De cultuur van oordelen en beschuldigen, eerder dan on-

incident. Het simpele feit dat brandweermensen de volgen-

derzoeken en leren, heeft ernstige gevolgen. Ten eerste is

de keer zullen kijken of er een rolluik op een deur zit maakt

het de vraag of er waardevolle lessen geleerd kunnen wor-

al een groot verschil. Dan kunnen maatregelen genomen

den. Is de doelstelling om een herhaling van een gelijkaardig

worden om te waarborgen dat de in- en uitgang bruikbaar

ongeval te vermijden echt behaald? We kunnen namelijk niet

blijft voor de ploeg die binnen aan het werk is. Er kunnen

zeker zijn dat alle betrokkenen daadwerkelijk hun volledige

gereedschappen klaargelegd worden indien het rolluik zich

aandeel tot in detail uit de doeken gaan doen. Er is er dus

toch zou sluiten zodat de ploeg buiten snel terug een bruik-

ook geen garantie dat elke steen omgekeerd wordt. In het

bare uitweg kan creëren.

huidige wettelijke kader omtrent arbeidsongevallen is een zo volledig mogelijk relaas van de feiten geven eigenlijk gelijk

4.2 Een cultuur om ongevallen te vermijden.

aan je blootstellen aan vervolging. Ten tweede, je kan het de betrokken personen niet verwij-

We mogen niet op onze lauweren rusten. Over het algemeen

ten dat ze niet zomaar alles vertellen. Ze maken zich terecht

benutten we de gebeurde incidenten vandaag de dag veel te

zorgen over de consequenties die een zware impact op hun

weinig om toekomstige accidenten te voorkomen. Nog pijn-

leven en gezin kunnen hebben. Als gevolg hiervan kun je

lijker is wellicht dat we zelfs niet leren uit onze effectieve on-

langs de andere zijde dus ook niet verwachten dat de on-

gevallen. De lessen die we daaruit zouden kunnen halen om

derzoekers alles 100% kunnen begrijpen en correct kunnen

een gelijkaardig ongeval in de toekomst te vermijden, gaan

verklaren. Beide zijden, het niet (volledig) kunnen vertellen,

verloren. De realiteit is dat er op vele plaatsen een cultuur

of niet kunnen begrijpen, zijn mechanismen waarvan men

heerst om incidenten en accidenten discreet binnenskamers

weet dat ze de risico’s op Posttraumatisch Stresssyndroom

te houden. We hebben het gewoonweg nooit geleerd om

(PTSS) verhogen. Als je wil dat mensen mentaal kunnen om-

ze op een niet-beoordelende of -veroordelende wijze te

gaan met moeilijke ervaringen, dan help je hen niet met een

cultuur van verzwijgen en veroordelen. Je moet ze een vei-

“Hoe kunnen we zorgen dat dit nooit meer kan gebeuren?”

lige omgeving garanderen, waar ze hun bezorgdheden en

Dit in plaats van op zoek te gaan naar de verantwoordelijke

ervaringen kunnen delen. Op zodanige wijze dat ze kunnen

die de schuld in zijn schoenen geschoven zal worden. Zou-

aannemen alles gedaan te hebben om een herhaling van

den we eens niet ernstig over een leer-cultuur moeten gaan

hun ongeval te voorkomen.

nadenken in plaats van een straf-cultuur? Hebben er al niet

Want zeg nu zelf: mocht je een ongeval meemaken, is het

te veel collega’s en familieleden enorm geleden en wat heb-

de meest natuurlijke menselijke reflex om al het mogelijke

ben we geleerd …?

te doen om ervoor te zorgen dat een collega of vriend dit niet overkomt? Is het niet de meest pure en belangrijke wijze om respect te tonen voor de collega’s die de prijs betaald

5 DE CULTUUR, DIE ZIJN WIJ!

hebben? Moeten we naar hen toe niet kunnen zeggen “We begrijpen hoe jouw ongeval is kunnen gebeuren en we gaan

We moeten niet gaan uitvinden hoe we dit kunnen doen.

nu alle mogelijke maatregelen nemen om te zorgen dat het

Er zijn meer dan genoeg voorbeelden in heel de wereld die

niet opnieuw gebeurt. Dit ongeval, hoe spijtig ook, zal ons

ons tonen hoe je een leercultuur gebaseerd op incidenten

helpen om de veiligheid van brandweermensen te verbete-

en ongevallen kan bekomen.

ren.” Heel vaak hoor je de boodschap van familieleden en vrienden van iemand die in een ongeval overleden is: “Als-

In de volgende editie (564 - juni 2018) zal je kunnen lezen

jeblieft, laat dit niet opnieuw gebeuren. Laat andere mensen

hoe onze collega’s in de Verenigde Staten en Nederland dit

niet meemaken waar wij hebben moeten ondergaan.” We

realiseren. We evalueren hoe ver we hiermee in België ge-

moeten onszelf de vraag durven stellen, met alle nobelheid

vorderd zijn en beraden ons over de stappen die BIN reeds

die ons beroep draagt, respecteren we echt de erfenis van al

heeft ondernomen en de verder te nemen stappen.

onze gewonde en overleden brandweercollega’s? Auteur en foto’s: Pieter Maes

4.4 Uiteindelijk zijn we maar mensen. De maatschappij ziet hulpverleners en brandweermensen als onfeilbaar. We weten allemaal, diep in ons hart, dat dit niet de realiteit is. We maken fouten. Maar fouten zijn niet intentioneel. Er kunnen tientallen redenen zijn waarom een

Nieuw in ons gamma de HPS 7000 Pro

situatie plots fout gaat en een ongeval wordt. Vaak zal niemand van de personen betrokken in het ongeval het moment zelf beseffen dat hij of zij misschien een fout gemaakt heeft. Of om het beter te zeggen: niemand zal zich realiseren dat er misschien een betere tactiek was om het probleem aan te pakken. We mogen niet vergeten dat er in ons werk ontzettend veel variabelen zijn die we niet altijd kunnen controleren of nog niet kennen. Dat maakt dat het niet altijd loopt zoals we verwachten. En daarenboven doen we dit in een wereld die sneller aan het evolueren is dan ooit tevoren. We kunnen maar met moeite alle evoluties rondom ons bijhouden. Maar geen van deze twee zaken zijn een excuus om geen lessen

De Dräger HPS 7000 Pro brandweerhelm is een klasse apart, dit heeft het te danken door het innovatieve , sportieve en dynamisch design, ergonomische pasvorm en componenten, waardoor het een multifunctioneel oplossingen biedt en dit terwijl het een optimale bescherming biedt tijdens elke operatie .

De HPS 7000 Pro is een volledige brandweerhelm met :

* schermende bril.

te trekken uit situaties die niet gelopen zijn zoals we gewild

* Gezicht bescherming (vizier).

hadden. Ongevallen zullen steeds blijven gebeuren. Daarvan

* Geïntegreerde helm lamp .

kunnen we ons excuseren. Maar we kunnen geen valabel ex-

* Nek bescherming.

cuus vinden om niet op de meest efficiënte mogelijke wijze te leren uit een ongeval. Is het geen tijd dat onze beleidsmakers eens gaan aanvaarden dat ongevallen altijd zullen blijven gebeuren en dat de eerste zorg (in het kader van het onderzoek) dan moet zijn:

Voor meer informatie www.draeger.com 31

Foto Shutterstock

FASTEN YOUR SEATBELTS

Relaas van een grootschalige rampenoefening op de luchthaven van Zaventem Op zaterdag 2 december 2017 werd de luchthaven Brussels Airport het toneel van een grootschalige rampenoefening. Aan deze oefening, ‘Hammer’ genoemd, participeerden zowel de hulpdiensten van de luchthaven als externe hulpdiensten.

De oefening wordt verplicht om de twee jaar gehouden. Dit

HET OEFENSCENARIO

is zo bepaald in de richtlijnen van het EASA (European Aviation Safety Agency) en voorzien in het BNIP BAC.1 Bij deze oe-

Volgens het scenario van deze oefening was een geland lijn-

fening werd vertrokken van een zeer zwaar incident, waarbij

vliegtuig, met een 50-tal passagiers en bemanningsleden

verschillende disciplines de voorgeschreven procedures zo

aan boord, om een nog onbekende reden tegen Terminal

uitvoerig mogelijk testten. Brandweer, medische diensten,

A getaxied. In de terminal bevonden zich ook nog eens een

politie, veiligheids -en andere diensten van Brussels Airport

50-tal personen. Als gevolg van de botsing, lekte het toestel

Company en de provincie Vlaams-Brabant waren betrokken

kerosine. Het toestel had bovendien gevaarlijke stoffen aan

partij, dit volgens het beschreven noodscenario in het BNIP

boord. Daardoor is er gevaar voor de omgeving.

BAC.

1 In dit BNIP BAC (Bijzonder Nood en Interventieplan Brussels Airport Company) staan alle procedures en noodscenario’s beschreven die moeten worden gevolgd in het geval van een ongeval, ramp of noodsituatie op de luchthaven. De laatste verplichte multidisciplinaire oefening werd georganiseerd in 2015. Het vroeger bestaande BNIP Luchthaven werd na de aanslagen van 22 maart 2016 bijgestuurd. Dit gebeurde in samenspraak met de provincie, de diverse disciplines en de betrokken diensten van de luchthaven. Hiervoor werd het canvas van het ADCC ( Algemene Directie CrisisCentrum ) gehanteerd. Tijdens de oefening werd de werking van de interne en externe hulpdiensten en het in werking stellen van het vernieuwde BNIP BAC nagegaan en getest.

Zowel in het vliegtuig als in de terminal waren dodelijke,

sanitair voertuig, een OVD, een autopomp, een hoogtewer-

zwaargewonde en een groot aantal lichtgewonde slachtof-

ker, een ziekenwagen en de reddingstrap uitgestuurd voor

fers gevallen. Het volledige vliegtuig en de Terminal A moes-

de oefening.

ten worden ontruimd. In het vliegtuig zelf zaten nog enkele slachtoffers bekneld.

BETROKKEN HULPDIENSTEN TER PLAATSE

DE REALITEIT BENADERD …

De gouverneur van Vlaams-Brabant kondigde voor de oefening de provinciale fase af en de benodigde acties werden

Om alles zo echt mogelijk te laten lijken, werden alle ac-

uitgevoerd. Ondertussen kwamen ook de hulpdiensten van

ties live gesimuleerd. Zo werd gebruik gemaakt van een echt

de Hulpverleningszone Vlaams-Brabant West naar de lucht-

vliegtuig (oefentoestel Boeing 737 van Brussels Airport), de

haven gesneld. Zij waren vertegenwoordigd met vijf auto-

crash bel, geluidssignalen, rook en figuranten. In totaal na-

pompen, een ladderwagen, een tankwagen, een schuim-

men 250 mensen deel aan de oefening, waarbij 100 figuran-

container, een zonale CP-OPS en twee ziekenwagens.

ten de rol van slachtoffer op zich namen.

Daarnaast kwam ook brandweer Brussel ter plaatse met drie autopompen, een ladderwagen en tankwagen. Volgens de

De luchthaven bleef tijdens de oefening operationeel voor

procedure stellen de externe hulpdiensten zich op vóór de

geplande vertrekkende en landende vluchten. De oefening

brandweerpost Noord op de luchthaven.

werd gehouden aan het uiteinde van terminal A, om zo de dagdagelijks operationele activiteiten van de luchthaven niet

Naast 4 MUG-teams en ziekenwagens van brandweer en

in het gedrang te brengen. Er werd voldoende gecommuni-

Rode Kruis, kwam ook een medisch team in DIR-MED func-

ceerd dat het om een multidisciplinaire oefening ging en er

tie van het militair hospitaal ter plaatse. Het BNIP bepaalt dat

géén reden was tot paniek. Mocht dit ongeval zich in werke-

het militair hospitaal de functie ‘DIR-MED’ op zich neemt

lijkheid voordoen, zou de luchthaven wel gesloten worden,

bij een grootschalige interventie op of rond de luchthaven.

om alle hulpdiensten de nodige ruimte voor hulpverlening

Het team bestaat uit een geneesheer (DIR-MED) en een ver-

te geven. Om de eerste hulpvoertuigen van de luchthaven-

pleegkundige (adjunct DIR-MED). Hun taak bestaat erin om

brandweer de mogelijkheid te geven om de starten lan-

alle medische activiteiten operationeel te coördineren.

dingsbaan 25 R te kruisen, werd deze baan wel gedurende een halfuur afgesloten. Ook de hulpdiensten van de luchtha-

VERLOOP VAN DE OEFENING

ven moeten toelating krijgen van de controletoren om een landingsbaan te moeten kruisen.

De voertuigen van de externe hulpdiensten werden stelsel-

Aangezien de luchthaven operationeel bleef tijdens de oe-

matig - en afhankelijk van de noodzaak - onder begeleiding

fening werden niet alle brandweervoertuigen naar “het

van een ‘Follow-me voertuig’ naar de oefensite geëscor-

ongeval” gestuurd. Een deel bleef operationeel in de drie

teerd. 2

brandweerposten om in geval van een echte noodsituatie te kunnen ingrijpen. Zo werden 2 zware crashwagens, een

De luchthavenbrandweer komt als eerste aan bij het ongeval en begint met de blussing van de vliegtuigbrand

2 Om op de luchthaven airside te mogen rijden, is een speciaal rijbewijs vereist, wat chauffeurs van externe hulpdiensten niet hebben.

van de VMP doen een geneesheer en verpleegkundige de echte triage: deze door middel van de METTAG-kaart3. Indien de situatie het vereist, komt een gespecialiseerd brandwondenteam van het militair hospitaal ter plaatse. Alle gewonden komen uiteindelijk in de VMP. Als VMP wordt de brandweerpost Noord gebruikt. Deze is door de externe hulpdiensten gekend. Er is voldoende ruimte, sanitair, verlichting en verwarming. Verder zijn er ook medisch materiaal en zuurstofleidingen aanwezig. Overleden slachtoffers mogen niet verplaatst worden. Gewonde slachtoffers kunnen tijdens de medische keten of in de VMP overlijden. Vandaar Eerste motorkapoverleg

dat ook een noodmortuarium voorzien wordt.

De blusvoertuigen kwamen bij aankomst direct in ac-

Aan de rand van het rampterrein werd de CP-OPS van zone

tie om verdere brand van het vliegtuig te beperken en de

Vlaams-Brabant West opgesteld voor de brandweerinzet.

uitstromende kerosine te neutraliseren. Stelselmatig kwa-

Daarnaast werd de nieuwe commandobus van de lucht-

men ook de andere hulpdiensten aan op de oefensite. Na

havenbrandweer (zie foto) geplaatst. De mensen die van

een eerste motorkapoverleg werd er gestart met de eva-

hieruit de acties op het terrein coördineren, zijn vast bepaald

cuatie van de slachtoffers uit het vliegtuig en uit terminal

voor alle noodinterventies die zich kunnen voordoen op en

A (zie foto). De mensen die niet gewond waren, konden

rond de luchthaven. Het zijn de DIR CP-OPS (gekwalificeerd

onder begeleiding van het aanwezige luchthavenperso-

officier van de zone Vlaams-Brabant West), DIR-BW, DIR-

neel uit de terminal geraken en zich via de nooduitgangen

MED, DIR-POL en DIR-Logistiek.

naar de voorziene verzamelzone begeven. De ongewonde mensen uit het vliegtuig en terminal A werden met bus-

Voor deze oefening, zoals in het BNIP voorzien en bevestigd

sen naar een opvangcentrum op de luchthaven gebracht.

door de gouverneur, werd er beslist om het coördinatiecomité te laten samenkomen in de crisisruimte van Brussels

BEHANDELING SLACHTOFFERS EN TRIAGE

Airport. De leden van het Coördinatieteam zijn bepaald in het BNIP

Het sanitair voertuig van de luchthavenbrandweer werd op-

BAC. Tot de vaste leden behoren de gouverneur van de pro-

gesteld aan de rand van het rampterrein.

vincie Vlaams-Brabant, de provinciale ambtenaar Noodplan-

Dit voertuig is ingericht als een ‘mass casualty unit’. In een

ning, de burgemeesters en de ambtenaren Noodplanning

opgestelde verwarmde tent gebeurt een eerste triage. Daar

van de gemeenten Zaventem, Kortenberg en Steenokker-

worden de slachtoffers onderverdeeld in vier categorieën aan de hand van gekleurde schijven. Rode schijf: met prioritijd afvoeren naar de VMP Gele schijf: afvoeren naar de Vooruitgeschoven Medische Post (VMP) na de rode schijven Zwarte schijf: slachtoffer overleden Witte schijf: schijnbaar niet gekwetst

Vanaf deze eerste triage worden de gewonden volgens kleurcode met klaarstaande ziekenwagens naar de Vooruitgeschoven Medische Post (VMP) vervoerd. Aan de ingang 3 In België wordt de internationaal bekende METTAG-kaart (Medical Triage Tag) gebruikt voor het labelen, de indeling, van de slachtoffers overeenkomstig hun urgentiecategorie. (zie figuur 1) Afbeelding van de METTAG-kaart 34

Verdere evacuatie van het vliegtuig via het reddingstrapvoertuig van de luchthavenbrandweer en het wegbrengen van slachtoffers naar het sanitaire voertuig voor een eerste triage

zeel, een vertegenwoordiger van elke discipline van de hulp-

Waarnemers van overheidsdiensten/organisaties, Brussels

verlening, de CEO en verschillende managers van Brussels

Airport Company en de diverse disciplines observeerden

Airport Company, de betrokken luchtvaartmaatschappij, de

en evalueerden de oefening. Achteraf werd een evaluatie-

provinciale informatieambtenaar, de militaire Provinciecom-

vergadering georganiseerd met alle verantwoordelijken van

mandant en - afhankelijk van het incident - enkele specialis-

de verschillende interventiediensten. Over het uiteindelijke

ten ter zake om de nodige adviezen te verlenen.

resultaat, het officiële audit rapport, wordt niet gecommuniceerd. Volgens een eerste evaluatie on the spot met de deel-

Het crisiscentrum is uitgerust met de modernste commu-

nemers, verliep de oefening vlot en goed gecoördineerd.

nicatieapparatuur en hulpmiddelen om de noodsituatie op de voet te volgen. Denk maar aan een videowall, waar tot 9

Met dank aan: de Hulpverleningszone Vlaams-Brabant West,

beelden simultaan kunnen worden getoond. Vanuit het cri-

het militair hospitaal en Brussels Airport Company.

siscentrum kan men alle camera’s van de luchthaven bedienen, maar ook projecteren op de videowall.

Tekst en foto’s: Henri De Beul

Opstelling van de nieuwe CP-OPS bus van de luchthavenbrandweer aan de rand van het rampterrein 35

Foto Shutterstock

EUROPEES ONDERZOEK NAAR BRANDVEILIGHEID MEUBELS Deel 2

In de vorige editie van â&#x20AC;&#x2DC;de Brandweer(m/v)â&#x20AC;&#x2122; hebben wij beschreven dat er in continentaal Europa op dit moment geen weten regelgeving is op het gebied van meubels1 en matrassen, maar dat deze producten wel van grote invloed zijn op de ontwikkeling van een brand en de beperking van de kansen op ontvluchting of overleving van brand. Door de Federation of the European Union Fire Officer Associations (FEU) is besloten om een project op te starten om te komen tot een advies rondom testmethoden voor meubels en matrassen. Oftewel, wat vindt de brandweer dat er moet gebeuren om de brandveiligheid van deze producten te vergroten? Dit onderzoek is uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de FEU door middel van een werkgroep bestaande uit experts op het gebied van brandweer, brandveiligheid en testmethoden. In dit artikel zullen wij ingaan op de overwegingen die hebben geleid tot een advies en de aanbevolen testmethoden voor meubels en matrassen in de woonomgeving.

1 Onder meubels wordt in dit artikel verstaan: bekleed meubilair zoals bankstellen en fauteuils

ALGEMENE OVERWEGINGEN Alvorens wij ons gingen richten op de testmethoden, zijn een

Naar de mening van de FEU zouden de huidige FFR’s,

aantal overwegingen in acht genomen waarover een me-

inclusief de voorgestelde wijzigingen, de brandveiligheid

ning moest worden gevormd. Zo hebben sommige landen

van meubels zeker verhogen als ze in heel Europa worden

al voorschriften voor de ontvlambaarheid van gestoffeerde

geïntroduceerd. Statistieken en rapporten uit het Verenigd

meubels en matrassen en hebben zij testmethoden vastge-

Koninkrijk hebben bewezen dat de FFR’s succesvol zijn

steld. De bekendste zijn de UK Furniture and Furnishings (Fire

in het voorkomen van letsel en verlies van mensenlevens.

Safety) Regulations (FFR’s) uit het Verenigd Koninkrijk en de

Aangezien sommige landen in Europa echter helemaal geen

Californian standard (TB 117) uit Californië.

brandvereisten hebben voor huishoudelijk meubilair, zou de stap om de Britse FFR’s te volgen substantieel zijn. Een eerste

Regelgeving in het Verenigd Koninkrijk

stap in de richting van de FFR’s zou zijn als elk Europees land de sigaret- en kleine open vlamtest zou uitvoeren op

Het Verenigd Koninkrijk is het land in Europa met de meest

meubels en matrassen. Dit zou de brandveiligheid van deze

uitgebreide regelgeving voor gestoffeerde meubels en ma-

producten verhogen. Om de veiligheid verder te vergroten,

trassen. De regelgeving voor brandveilig meubilair, de FFR’s,

zou het doel voor de industrie moeten zijn om ook een

werd geïntroduceerd in 1988 na het zien dat het aantal bin-

crib 5-test te halen.

nenlandse branden en sterfgevallen in het Verenigd Koninkrijk in de jaren zestig en zeventig was toegenomen.

Regelgeving in de Verenigde Staten

De FFR’s eisen dat meubels zowel worden getest met een

In oktober 1975 werd de TB 117 in Californië geïntroduceerd.

sigarettest als met een kleine open vlam test. Echter wil men

Het doel van deze norm was het beperken en verminde-

in het Verenigd Koninkrijk minder vlamvertragers toepassen

ren van branden in gestoffeerde meubels, die elk jaar een

in meubilair en om die reden worden de regels op dit mo-

groot deel van de branddoden en -verwondingen uitmaken.

ment herzien. Nu de FFR’s herbekeken worden, is het idee

In TB 117 moesten polyurethaanschuim en andere vullingen

naar voren gekomen om de sigarettest af te schaffen voor

die in gestoffeerde meubels worden gebruikt, bestand zijn

meubilair dat de open vlam test doorstaat. De verwachting

tegen blootstelling aan een kleine open vlam (zoals een vlam

is dat, wanneer een meubelstuk bestand is tegen een kleine

van kaarsen, lucifers of aanstekers) gedurende 12 seconden

open vlam, het ook bestand is tegen een smeulende sigaret.

én een smeulende sigaret.

Figuur 1: Testopstelling volgens BS5852-1. Op de foto ziet u de sigarettest (links) en een kleine open vlam test (rechts).2

Figuur 2: Testopstelling volgens BS5852-2. Te zien is crib 7 (links), crib 5 (midden) en een grotere open vlam.3

2 & 3 Afbeeldingen afkomstig uit het rapport ‘Fire safety of upholstered furniture and mattresses in the domestic area’. Te downloaden via www.brandweeracademie.nl

OVERWEGINGEN VOOR TESTMETHODEN Naast de algemene overwegingen om te komen tot een advies voor testmethoden van meubels en matrassen, moest er ook voor de testmethoden zelf een oordeel gevormd worden over enkele aspecten voordat een advies opgesteld kon worden. Deze aspecten hebben echter, in tegenstelling tot de eerder beschreven overwegingen, een directe relatie met de bepaling van de testmethoden.

BRANDSCENARIO’S EN TESTMETHODEN Figuur 3: Voorbeeld van testopstelling van de TB117. Op deze afbeelding ziet u een vulling in combinatie met een standaard weefsel. Een gloeiende sigaret wordt in de kruising tussen de zitting en de rugleuning van het schaalmodel geplaatst.

Er zijn vijf relevante brandscenario’s waarmee rekening moet worden gehouden. Elk van deze scenario’s kan worden getest met bepaalde testmethoden3: 1. Scenario’s voor een ontsteking door sigaretten: smeu-

Op 1 januari 2014 trad de herziene TB 117-2013 in werking.

lende ontsteking door licht tabaksproduct, voornamelijk

In deze herziene versie van de regelgeving is alleen de siga-

sigaretten. Dit kan getest worden met de sigarettest.

rettest behouden. Een van de redenen voor de herziening is

2. Open vlamontsteking door een andere brand: het scena-

dat, om TB 117 te kunnen passeren, fabrikanten voorname-

rio waarin een meubelstuk het belangrijkste item is dat

lijk vlamvertragende chemicaliën hebben gebruikt in vullin-

bijdraagt tot de branduitbreiding, maar niet het eerste

gen en schuimen. De afgelopen jaren is de weerstand tegen

ontstoken item is. Dit kan getest worden door de mate

chemische vlamvertragers echter toegenomen. Zo hebben

van warmteafgifte te meten en de tijd tot flashover.

studies een verband aangetoond tussen blootstelling aan

3. Ontsteking door vonkoverslag of hitte van bedieningsap-

chemische vlamvertragers in gestoffeerde meubels en on-

paratuur. Dit scenario valt niet onder een specifieke test,

der andere kanker en vruchtbaarheidsproblemen . 2

maar kan worden afgedekt door andere tests. 4. Kleine open vlamontsteking: ontsteking door kaars,

Daarnaast zijn volgens brandstatistieken de meubelbranden

lucifer of aansteker. Dit scenario kan worden getest met

in woningen in de Verenigde Staten sinds het begin van de

een kleine open vlam (lucifer of kleine butaanvlam). Ook

jaren tachtig aanzienlijk gedaald. Statistieken tonen ook aan

kunnen grotere ontstekingsbronnen zoals de crib 5 en

dat de vermindering van het aantal sterfgevallen onder bur-

grotere gasvlammen van toepassing zijn.

gers voornamelijk te wijten is aan de vermindering van bran-

5. Smeulende ontsteking door as of een niet-geclassifi-

den veroorzaakt door smeulende materialen, en niet aan

ceerd heet of smeulend voorwerp. Dit scenario kan niet

branden veroorzaakt door kaarsen, aanstekers en lucifers.

direct aan een specifieke test gekoppeld worden, maar

Om die reden wordt verwacht dat ontstekingen van meubels

kan worden onderzocht door middel van de sigarettest.

door middel van een open vlam als primaire ontstekingsbron een relatief klein probleem vormen, en daarom werd de klei-

Bovengenoemde scenario’s kunnen resulteren in brand-

ne open vlamtest in TB 117 als niet relevant gezien.

en rookverspreiding. Dit kan worden onderverdeeld in

Naar de mening van de FEU zijn de brandvereisten in

drie fasen. In de figuur hieronder is fase 1 het beginnende

TB 117-2013 te laag en zijn wij er niet van overtuigd dat dit de

gedeelte van de brand, fase 2 is de groei, flashover en

brandveiligheid van meubilair zou verbeteren en het aantal

volledig ontwikkelde verbranding van het object en fase 3 is

branden in Europa zou verminderen, onder meer omdat

de doofperiode van de brand.

bijvoorbeeld opladers van telefoons en tablets nieuwe smeulbranden veroorzaken.

4 Department of Consumer Affairs’ Office of Publications , Design & Editing, ”Consumer Connection, Spring 2014 2012, volume ten, edition one,” 2012. [Online]. Available: http://www.dca.ca.gov/publications/newsletter/fall2012 . 5 National Fire Protection Association, ”White Paper on Upholstered Furniture Flammability,” NFPA, 2013.

testmethoden dan ook de volgende ontstekingsbronnen

1. Ontsteking door een sigaret 2. Ontsteking door een kleine open vlam 3. Ontsteking door een kleine houten constructie (crib 5) De FEU is van mening dat aanbevelingen 1 en 2 op dit mo-

decay

fully developed burning

flashover

growth

incipient

T/°C

aan:

ignition

ment haalbaar zijn voor de meeste meubels. Daarnaast wil de FEU dat fabrikanten verklaren te gaan werken aan het in t

de nabije toekomst voldoen aan crib 5 (of een vergelijkbare test).

Figuur 4: Brandverloopcurve van het object

MANIER VAN TESTEN Al deze fasen hebben invloed op de omstandigheden in de

Meubels en matrassen kunnen worden getest op ware

woning. De eerste fase zegt iets over hoe moeilijk het is om

grootte, of met kleinschalige testen op een kleiner model of

het object te ontsteken. Ontsteking kan worden vermeden,

op monsters van de stof, de tussenlaag of de vulling van het

of op zijn minst worden vertraagd, als het object een vrij

meubelstuk. Kleinschalige testen hebben het voordeel dat

grote ontstekingsbron kan weerstaan. De tweede fase vindt

er minder materiaal nodig is en dat de kosten en het trans-

plaats na ontsteking van het object. Afhankelijk van de snel-

port voor de fabrikant lager zijn. Echter geeft dit niet altijd

heid van de ontwikkeling van de brand en wanneer flasho-

een goede weergave van de brandveiligheid van het eind-

ver optreedt, kan dit niet alleen de branden rookproductie

product.

in de ruimte zelf, maar ook in andere delen van de woning beïnvloeden.

Daarnaast kunnen kleinschalige testen worden uitgevoerd door ieder onderdeel van het product afzonderlijk te tes-

Omdat het de bedoeling is om de overlevingskansen en de

ten (component test) of door de verschillende onderdelen

mogelijkheid van ontvluchting in woningen te verbeteren,

uit het eindproduct samen te stellen en hier de testen op

lijkt het logisch om te focussen op fase één en twee. Om

uit te voeren (composite test). De componenttesten worden

praktische redenen is ervoor gekozen om alleen te focus-

echter vaak uitgevoerd door de verschillende onderdelen te

sen op fase één, omdat fase twee grootschalige tests zou

testen in combinatie met gestandaardiseerde materialen en

vereisen die momenteel niet haalbaar zijn voor de meubel-

geven om die reden geen representatief beeld van de ont-

industrie. Daarnaast spelen in fase 2 en fase 3 zoveel varia-

vlambaarheid van het eindproduct.

belen een rol waardoor het vrijwel onmogelijk is om hier een goede teststandaard voor te ontwerpen. Door de ontsteking

De conclusie van de FEU is dat testen op ware grootte -

van meubels en matrassen te voorkomen of te vertragen,

vanwege de vele mogelijke combinaties - niet realistisch is.

worden ook de overlevings- en ontvluchtingsmogelijkhe-

Composite testen vormen het beste alternatief. De test dient

den vergroot. Dit zou kunnen worden bereikt door bij het

te worden uitgevoerd op kleine schaal, maar met dezelfde

testen een ontstekingsbron zoals een sigaret en een lucifer

materiaalcombinaties als in het eindproduct. Als er veel ma-

te gebruiken. Om echter de grotere ontstekingsbronnen die

teriaalcombinaties beschikbaar zijn, dan kunnen deze wor-

in een woning kunnen worden gevonden ook te vertegen-

den gegroepeerd en kunnen tests worden uitgevoerd op de

woordigen, en om de bijdrage van bijvoorbeeld een bank

worst case-combinaties.

aan de ontwikkeling van een in een ander voorwerp ontstane brand te beperken, gelooft de FEU dat een ontstekings-

Samengevat beveelt de FEU aan dat meubilair op de volgen-

bron zoals crib 5 ook noodzakelijk is.

de manier wordt getest:

De FEU concludeerde dat de focus op het vergroten van de

1. Testen op het samengestelde product

overlevingskans en de mogelijkheid van ontsnapping moet

2. Test de combinatie van materialen zoals in het

worden bereikt door eisen te stellen om de ontbranding van meubels en matrassen te voorkomen. De FEU beveelt voor

eindproduct gebruikt wordt 3. Test de representatieve combinaties

TESTEN VAN MATRASSEN

levens te redden, wil de FEU zich richten op de beginfase van de brandcurve: ontsteking voorkomen of op zijn minst

Matrassen worden altijd getest in de combinatie zoals ge-

de tijd tot ontsteking verlengen. Om dit te doen, is gecon-

bruikt wordt in het eindproduct, ongeacht of het een matras

cludeerd dat meubilair en matrassen in de woonomgeving

op ware grootte is of een kleiner model. Vanuit het oogpunt

bestand moeten zijn tegen verschillende ontstekingsbron-

van de ontsteking is er dus geen verschil tussen het testen

nen zoals sigaretten of een kleine open vlam.

van een matras op ware grootte of een kleinschalig model. Het is praktischer om met kleinere modellen te werken tij-

Als het gaat om het testen van meubels, concludeerde de

dens het testen. Daarbij zijn de materiaal- en transportkosten

FEU dat het testen van meubels op ware grootte niet realis-

waarschijnlijk lager voor de fabrikant. Sommige fabrikanten

tisch is en dat composite testen het beste alternatief is. De

vinden het echter moeilijker om kleinschalige modellen te

test wordt vervolgens op kleine schaal uitgevoerd, maar met

produceren, vooral als de matras een houten frame en een

dezelfde materiaalcombinaties als in het eindproduct. Als

veersysteem heeft. Om die reden heeft de FEU geen speci-

er veel materiaalcombinaties beschikbaar zijn, kunnen deze

fiek advies over de grootte van de matras tijdens het testen.

worden gegroepeerd en kunnen tests worden uitgevoerd op

De ontstekingstest kan worden uitgevoerd op een matras op

de worst case-combinatie.

ware grootte of op een kleiner model. Voor matrassen kan de ontstekingstest worden uitgevoerd Samengevat beveelt de FEU aan dat matrassen op de

op een matras op volledige schaal of op een kleinschalig

volgende manier worden getest:

model.

1. Test uitvoeren op ware grootte of op een kleiner model 2. Test de representatieve combinaties

Dit alles leidt tot onderstaand advies voor testmethoden voor meubels en matrassen. Voor dit advies is gezocht naar aansluiting bij bestaande normen, omdat het ontwikkelen van nieuwe normen veel tijd vergt.

ADVIES NAMENS DE BRANDWEER Statistieken laten zien dat branden vaak beginnen in meubilair of matrassen en dat deze items bijdragen aan veel do-

Object

Meubels

delijke slachtoffers van brand in woongebouwen. De meest voorkomende ontstekingsbron voor bekleding is een sigaret, maar ook andere ontstekingsbronnen zoals kleinere open vlammen komen vaak voor. Om brand te verminderen en

Matrassen

Ontstekingsbron

Test methode afkomstig uit

Sigaret

EN 1021-1

Open vlam

EN 1021-2

Crib 5

BS 5852

Sigaret

EN 597-1

Open vlam

EN 597-2

Crib 5

BS 6807

WAT IS FEU? De FEU is van mening dat de sigaret- en kleine open vlamDe FEU is de ‘Federation of the European Union Fire

test op dit moment haalbaar zijn voor de meeste meubels en

Officer Associations’. Deze Europese federatie buigt

matrassen in Europa. Daarnaast wil de FEU dat fabrikanten

zich over allerlei thema’s inzake rampenmanage-

verklaren te gaan werken aan het in de nabije toekomst vol-

ment, brandveiligheid, brandbestrijding, redding en

doen aan crib 5 (of een vergelijkbare test).

andere noodoperaties. De voorzitter van de FEU is Chris Addiers.

De FEU richt deze aanbevelingen aan overheden (t.b.v. wetgeving) en fabrikanten om ook zonder wettelijke plicht hun

Voor België zetelen in de FEU zonecdt. Jan Jorissen,

producten met deze testen brandveiliger te maken.

Frank Maertens en Wim Van Zele. Auteurs: René Hagen en Margo Karemaker www.f-e-u.org

Beiden zijn werkzaam bij de Brandweeracademie in Nederland en hebben dit artikel geschreven namens de FEU.

De nieuwe Scania CrewCab

Altijd klaar voor het onverwachte De nieuwe Scania CrewCab zit vol met nieuwe functies die speciaal zijn afgestemd op noodhulpdiensten, zonder dat daarbij op ergonomie, veiligheid of kwaliteit is ingeleverd. Dankzij de flexibele indeling, uitgebreide opbergmogelijkheden

en uitstekende verlichtingsopties, is iedereen altijd klaar voor elke noodsituatie. Daarnaast kan de CrewCab uitgerust worden met nieuwe extraâ&#x20AC;&#x2122;s zoals het Scania City Safe-window en een afzonderlijk klimaatsysteem voor de crew-ruimte.

Meer info op www.scania.be of via koen.lefebvre@scania.com

DOSSIER WIND DRIVEN FIRE Een brand is een complex gegeven. Dankzij wetenschappelijke inzichten kan brandbestrijding gelukkig evolueren. Wanneer een brand ook nog eens onderhevig is aan sterke wind (Wind Driven Fire), krijgen de brandweerploegen nog enkele extra uitdagingen op hun bord. De ervaringen van Hulpverleningszone Fluvia en Brandweer Zone Antwerpen in dit artikel tonen aan dat ook hier steeds meer kennis over is in de brandweerwereld.

Hevige brand in leegstaande rijwoning in het centrum van Waregem

WIND DRIVEN FIRE BIJ EEN KLASSIEKE WONING 17 januari 2018. 13u20. “BRAND GEBOUW”. Zo komt de alarmering binnen bij de centrale dispatching van Hulpverleningszone Fluvia. Onmiddellijk worden twee autopompen, de hoogtewerker, de tankwagen en het commandovoertuig opgeroepen. Om 13u24 rukt post Waregem als eerste uit met bevelvoerder sergeant Wim D’haeveloose in de eerste autopomp, aangevuld met een ladder- en tankwagen. De hevige wind speelt een belangrijke factor in deze woningbrand.

“Bij aankomst zien we donkergrijze laminaire rook ontsnap-

analyseert sergeant-majoor Geert Phyfferoen de situatie. De

pen uit de linkerbovenhoek van de garagepoort van deze

woning is vermoedelijk gebouwd rond 1930. De voordeur

rijwoning in een vrij smalle centrumstraat”, schetst sergeant

met bovenvenster, wijst bovendien op een hoog plafond. De

Wim D’haeveloose zijn eerste indruk. Vanop een afstand is

garagepoort zal oorspronkelijk niet in het concept van de

er ook duidelijk een pulserende zwarte rook waar te nemen, komende van aan de achterzijde van het gebouw. “En dat is onze blinde vlek, want slechts van op afstand waarneembaar. Door de rookval is het niet altijd duidelijk te zien, maar de rook komt eveneens van onder de dakpannen aan de linkerzijde van het huis en ter hoogte van de aangebouwde woning aan de rechterzijde.”

CONSTRUCTIE Wanneer we het gebouw in beeld brengen, zien we een klassieke rijwoning in lintbebouwing, gelegen in een centrumstraat. “Bij een blik op de voorgevel is er een doorgang links georiënteerd die vermoedelijk ook tot achteraan doorloopt”,

woning zitten en duidt op verbouwingen. “De indeling en grootte van de ruimtes zijn een vraagteken. En als we kijken naar het bouwjaar, het uitzicht en de ligging, kunnen we veronderstellen dat de vloerplaat van het eerste verdiep en de afscheiding met de zolder zal bestaan uit een houten constructie. Met een potentieel gevaar tot doorslag dus.”

“ Een brand evalueren is een continu proces, waarbij tactiek en techniek telkens opnieuw afgestemd worden.” Wat eveneens niet onbelangrijk is, is het weerbeeld. Die woensdag is het een droge dag bij een temperatuur van ongeveer 8 graden Celcius. Wel staat er een strakke wind, die tegen de achterzijde van de woning aanwaait.

DE EERSTE ACTIES Wanneer de brandweermannen bij aankomst de garagedeur Bevelvoerder D’haeveloose analyseert bij aankomst ter

openen om een zicht te krijgen op de situatie vooraan, vindt

plaatse de situatie, op basis van het GO-RSTV-model. “Het is

er onmiddellijk een verandering plaats in het ventilatiepro-

belangrijk om een brand goed te lezen en deze analysetool

fiel en wordt een duidelijke stroming waargenomen. Dikke

laat ons toe een aantal parameters te bekijken en deze sa-

zwarte rook ontsnapt, waarbij er duidelijk turbulentie aan-

men te evalueren om de tactische inzet te bepalen. We

wezig is. “We spreken van een dubbelzijdige uni-directione-

moeten ons hierbij heel bewust zijn dat evaluatie een con-

le stroming”, aldus sergeant bevelvoerder D’haeveloose. “De

tinu proces is, waarbij tactiek en techniek telkens opnieuw

strakke wind zorgt er zo voor dat de achterkant van de wo-

afgestemd worden op basis van de nieuwe input.”

ning als inlaatopening fungeert en de opening aan de voorkant van de woning wordt de uitlaat.”

“ De pulserende rook van aan de achterzijde en de evaluatie van de verschillende indicatoren, wijzen op een Wind Driven Fire.” INTERVENTIEVERLOOP ‘Afleggen diepe aanval’ luidt het eerste bevel, waarbij de vuurhaard van aan de voorkant van de woning wordt aangevallen. Daarbij wordt door gebruik te maken van rookgaskoe-

ling een poging ondernomen tot binnenaanval en vordering. “Bij het opnieuw openen van de deur, wijzigt het ventilatieprofiel ook weer. De volledige opening aan de voorkant van de woning fungeert hierbij weer als afvoer van de rookgassen; de opening aan de achterkant als inlaat”, vervolgt sergeant D’haeveloose. “Het bleek dus absoluut onmogelijk om te vorderen via deze weg.” Een terechte beslissing van de bevelvoerder. Dat beaamt ook sergeant-majoor Phyfferoen. “De opening in de garagepoort aan de voorzijde fungeert dus enkel als afvoer van de hete rookgassen die een hoge temperatuur hebben gezien de auto-ignition. De rookgassen zitten boven hun zelfontbrandingstemperatuur en bij een ideale mengverhouding ontsteken de rookgassen na contact met zuurstof. Het is dan ook een levensgevaarlijke actie om via deze weg te vorderen.” Van buitenaf wordt er ondertussen ook systematisch aan water in de rooklaag gebracht. De afvoer wordt gedeelte-

haard teruggebracht naar de situatie voor het openen van

lijk afgestopt, waardoor er opnieuw rook aan de achterzij-

de deur. Hierbij is opnieuw duidelijk pulserende rook aan de

de waarneembaar is. Bij het stoppen met het inbrengen van

achterzijde te zien.”

water, volgt er een directe verandering van het stromingspatroon.

Bij het starten van de aanval via de voorzijde van de woning,

De bevelvoerder zet zijn verkenning verder en neemt de an-

komt er opnieuw verandering in het ventilatieprofiel, waar-

dere ingang, links in het gebouw georiënteerd. Zo kan hij zijn

bij het stromingspatroon heel duidelijk is. Het vorderen in

blinde vlek wegnemen en zicht krijgen op de achtergevel.

een afvoeropening is hierbij niet evident én gevaarlijk. De

Om 13u30 stuurt hij het bericht uit: “Uitslaande brand aan de

uitstromende rookgassen zijn zo heet dat deze in de juiste

achterzijde, we starten een massieve aanval en zullen vorde-

mengverhouding met de aanwezige buitenlucht ontsteken.

ren.” Om de nodige afvoer van de hete rookgassen en stoom

De rookgassen zitten hierbij boven hun zelfontbrandings-

te voorzien, blijft de garagedeur aan de straatkant open en

temperatuur.

worden enkele openingen in de dakconstructie gemaakt. Om 14u04 volgt de melding dat de brand onder controle is.

Door een massieve aanval aan de achterzijde van de woning,

Nablussen duurt nog tot 16u37.

is de vuurhaard onder controle en kan de nablussing starten.

CONCLUSIE AANBEVELINGEN De eerste vaststelling bij aankomst laat uitschijnen dat de

› Voer een 360°-verkenning uit.

brand in ontwikkelingsfase zit. Toch laat het pulserend rook-

Zo sluiten we blinde vlekken uit en krijgen we

patroon komende van de achterzijde en zichtbaar boven de dakconstructie iets anders vermoeden. De wind speelt hier-

een totaalbeeld voor het nemen van tactische beslissingen.

bij een cruciale rol.

› Neem alle indicatoren van het GO-RSTV mee in de

Bovenstaande factoren zijn van dichtbij vaak moeilijker waar

› Maak geen onverwachte openingen.

te nemen. Door de tijdsdruk worden de eerste beslissingen

Deze veranderen het ventilatieprofiel en hebben een

besluitvorming.

vaak genomen met beperkte informatie. Een 360°-verkenning kan hierbij het totaalbeeld in kaart brengen.

invloed op het brandverloop. › Gebruik geen openingen die als rookafvoer dienen om te vorderen naar de vuurhaard.

Bovendien bracht het openen van de deur een wijziging in het ventilatieprofiel, waardoor er een duidelijke stroming ontstaat. “Belangrijk hierbij is dat deze stroming opnieuw meegenomen wordt in de evaluatie én de bijsturing van de

Tekst en analyse: sergeant-majoor Geert Phyfferoen en

tactische inzet.” Bij het sluiten van de deur, wordt de vuur-

sergeant Wim D’haeveloose

DOSSIER WIND DRIVEN FIRE Brand in appartementsgebouw Deurne: onverwachte uitdagingen en lessons learned

WIND DRIVEN FIRE BIJ EEN APPARTEMENTSGEBOUW Op zaterdag 21 oktober 2017 komen er - pal op de middag - meerdere oproepen binnen voor een brand in een appartement aan de Bisschoppenhoflaan in Deurne. Brandweer Zone Antwerpen stuurt vanuit de posten Deurne en Noord meteen de nodige hulp uit. De brand blijkt enkele bijzondere uitdagingen in petto te hebben. Dankzij helmcamera’s kunnen er unieke beelden gemaakt worden van deze interventie. Een kans die sgt. Bart Gielen greep om er een zeer degelijke en bruikbare ‘Lessons learned’-case van te maken.

1 OPROEP EN ALARMERING

Een basisuitruk van BZA bestaat uit twee autopompen, een ladderwagen of hoogtewerker en de commandowagen met

Op zaterdag 21 oktober 2017 rond 12.10 uur komen er op

officier van dienst. Vanuit post Deurne vertrekken een auto-

het HC-112 van Antwerpen meerdere meldingen binnen

pomp en ladderwagen onder leiding van een sergeant. Vanuit

over een brand in een appartement op de Bisschoppenhof-

post Noord vertrekt een autopomp onder leiding van een ad-

laan in Deurne. De datastring komt omstreeks 12.11 uur bin-

judant en een commandowagen met de officier van dienst.

nen in de seinkamer van Brandweer Zone Antwerpen (BZA). Vrijwel ogenblikkelijk stuurt de aanwezige seinkamerwacht een basisuitruk uit voor ‘Brand Gebouw’.

Hoe ontstaat een Wind Drive Fire? Een wind driven fire begint bijvoorbeeld bij een gewone kamerbrand. Als er vervolgens ramen in de gevel breken, krijgt de brand plots veel zuurstof. De wind zorgt ervoor dat de escalatie van de brand razendsnel plaatsvindt tot een volledige brand in de brandruimte. Daarnaast zorgt de wind er in deze situatie voor dat de brand het gebouw ingedrukt wordt. Wind driven fires kunnen bij allerlei soorten gebouwen optreden. Hoge gebouwen zijn hier, vanwege hun vrije windvang, het meest vatbaar voor. (bron: IFV, publicatie Kwadrantenmodel Gebouwbrandbestrijding) Meer informatie over Wind Driven Fire en specifiek over deze interventie kan je terugvinden op www.brandweervlaanderen.be/dossiers”

2 INFO EN AANKOMST De Bisschoppenhoflaan is een drukke verbindingsweg tussen Deurne en Wijnegem met in beide rijrichtingen twee rijstroken met een breed voet- en fietspad. Typisch aan deze omgeving zijn de lange rijbebouwingen met appartementen van 5 tot 7 verdiepingen hoog, met op het gelijkvloers handelspanden. Tijdens het aanrijden krijgen de aanrijdende ploegen bevestiging dat er wel degelijk brand is. Vanuit de autopomp ‘Deurne’ is er met momenten hevige rooktontwikkeling te zien, maar deze verdwijnt ook weer. Onderweg geeft de

verdeelstuk geplaatst (1e staat aan de inkomdeur) en worden

bevelvoerder het bevel: complexe afleg 1 aanvalslijn, zijnde

de bundels ontplooid. Eén duo vormt de aanvalsploeg, het

afleg met bundels en cassettes 70 mbv 2 verdeelstukken.

andere duo doet standaard aan ‘slangmanagement + deur-

Omstreeks 12.16 uur, vijf minuten na de initiële melding door

controle’. Op vraag van de bevelvoerder kunnen ze andere

de oproeper, zijn de autopomp en ladderwagen van de post

taken uitvoeren zoals het plaatsen van de smokestopper,

Deurne ter plaatse. De bevelvoerder stelt vast dat er wegen-

SAR, ventilatie … De primaire taak van de tweede autopomp

werken zijn op het fiets/voetpad waardoor de afstand tussen

is een voeding voorzien voor de eerste autopomp ter plaat-

het gevelvlak en de rijbaan ongeveer 20 meter is .

se, hierna krijgt de autopomp een nieuwe opdracht.

Hij past het GORSTV-model toe:

Een dikke, dichte, laaghangende, zwarte rooklaag zorgt er-

› G ebouw: oud appartement, vijf verdiepingen, betonnen

voor dat er geen zicht is op het brandverdiep. De aanvals-

structuur, één toegangsdeur voor 20 appartementen (vier

ploeg start ogenblikkelijk met lange pulsen in de rooklaag

appartementen per verdieping te zien aan de inkombel).

in functie van rookgaskoeling. Met behulp van de warmte-

› Omgeving: droge dag, 10°C, hevige wind op de ALFA-zijde

beeldcamera wordt het brandend appartement gevonden.

(hevig wapperende vlaggen)

De voordeur staat open en is stuk, waardoor deze niet meer

› Rook: onderweg was er pulserende rook te zien, bij aan-

gesloten kan worden. De aanvalsploeg vordert traag - en

komst wordt de donkere rook tegen het gevelvlak gedrukt

met de nodige aandacht voor de rookgaskoeling - in de

en verdwijnt over het dak.

gang tot aan de voordeur van het appartement. Hier blijft de

› Stroming: geen duidelijke stroming te zien, enkel uit-

ploeg minutenlang zitten om aan rookgaskoeling te doen.

stroom tegen de wind. › Temperatuur: weinig of geen indicatie mogelijk.

De volgende acties gebeuren gelijktijdig door de verschillen-

› Vlammen: geen vlammen zichtbaar, enkel zwartgeblaker-

de ploegen aanwezig op de interventie: voedingslijn voorzien

de ramen.

voor de eerste autopomp, naastgelegen gebouwen evacueren, stroom afzetten in het gebouw. De ladderwagen voert

3 INZET

nog een verkenning uit op het dak maar treft niemand aan.

De onderofficier tracht meer info te verkrijgen bij de aanwe-

De aanvalsploeg zit in de inkomhal en blijft uitvoerig de

zige mensen buiten. De omstaanders weten hem te vertellen

rookgassen koelen. Ze werken in moeilijke omstandigheden

dat er nog personen aanwezig zijn in het gebouw.

tegen het stromingspad in. De overige appartementen op de

De ploeg verzamelt het nodige materiaal en de ladderwagen

‘brandverdieping’ worden gecontroleerd door het tweede

krijgt het bevel zich op te stellen. BZA zet in op 1 aanvals-

duo, maar ze treffen niemand aan.

lijn per autopomp, waar iedereen aan meehelpt. Bijkomend

Ondertussen is een tweede aanvalsploeg (van de tweede

worden standaard de smokestopper, een halligantool en bijl

autopomp) - gewapend met een bundel - onderweg naar

meegenomen per autopomp bij iedere afleg binnen BZA.

de verdiepingen boven de brand op zoek naar eventuele slachtoffers of branduitbreiding. Vanwege de hevige rook en

Een diepe gang leidt de ploeg tot een zeer smalle draaitrap.

hitte kunnen ze onmogelijk doorstoten, daarom blijven ze

Op de tweede verdieping treffen ze een burger aan die meldt

op de trap van de brandverdieping zitten en starten ook hier

dat er nog mensen aanwezig zijn. Hier wordt het tweede

rookgaskoeling.

4 SMOKESTOPPER / VENTILATIE / BIN De rookgaskoeling werpt zijn vruchten af en de aanvalsploeg kan stap voor stap vorderen in het appartement. Op vraag van de onderofficier wordt de smokestopper geplaatst in de deuropening van de voordeur. Kort hierna geeft de tweede aanvalsploeg aan dat de condities in de traphal beter worden en besluit door te stoten naar de bovenliggende verdiepingen. De onderofficier en officier die nog buiten staan, laten de ploegen binnen weten dat de overdrukventilator klaar staat en dat er een hevige wind op de ALFA gevel staat. Zolang de brand niet onder controle is, wordt er afgesproken de overdrukventilator nog niet te starten. te zoeken en te openen. Onderweg naar het raam komt de De vele lange pulsen zorgen voor grote stoomontwikke-

straalpijpdrager van de aanvalsploeg vast te zitten in enkele

ling, waar de aanvalsploeg al snel last zal ondervinden. Ze

elektriciteitskabels. Dankzij de opleiding BIN (Brandweer-

staan voor volgende keuze: terugtrekken (tot achter de smo-

man in Nood) weet deze collega rustig te blijven. Hierdoor

kestopper) en overgaan tot een aanval via de ladderwagen,

kan hij zichzelf bevrijden en een raam openen. Hydraulische

of een opening vinden om te ventileren.

ventilatie wordt toegepast, maar tegen de wind in heeft dit geen effect.

Er wordt gevraagd aan de ladderwagen om een raam aan de ALFA-zijde te openen, maar de ladder geraakt niet tot aan

Een kleine laatste brandhaard in de keuken wordt door een

de gevel. Hierna beslist de aanvalsploeg om zelf een raam

directe aanval geblust. De situatie is onder controle en alle ramen worden geopend op de brandverdieping en alle bovenliggende verdiepingen, omdat er geen rook- en warmteafvoer aanwezig is in het gebouw.

5 WIND DRIVEN FIRE? Enkele collega’s die buiten op straat staan tijdens de interventie begrijpen niet goed wat er zich binnen afspeelt. Er kwam zo goed als geen rook uit het openstaande raam en toch werd er over de radio gesproken over extreme condities binnen. Hoe kunnen we dit verklaren? De hevige wind op de ALFA-zijde speelt van bij de aankomst tot de ventilatie een grote rol en is naar alle waarschijnlijkheid de reden waarom de brand zo laat is opgemerkt langs deze drukke weg. Dit klopt met het beeld van de bevelvoerder onderweg naar de brand. Hij zag met momenten de rookontwikkeling en besefte na de verklaring van de aanvalsploeg dat ze tegen de stroming in moesten werken. Hebben we hier te maken gehad met een Wind Driven Fire (WDF)? Alle elementen voor een WDF waren aanwezig: › hevige wind op de gevel › rook tegen wind in naar buiten › deur van het appartement stond open

Wat was het brandverloop geweest als er één raam van de

manschappen zich kunnen douchen, nieuwe kledij voorzien

ALFA-zijde gesprongen/geopend was? In welke condities

en de voertuigen aanvullen. Een nieuwe autopomp blijft nog

waren de ploegen terecht gekomen? Wat kunnen we in de

1 uur ter plaatse brandwacht houden.

toekomst doen om onze ploegen beter hierop voor te bereiden? Dit zijn vragen waar we de dag van vandaag geen

Eén brandweerman (straalpijpdrager van de eerste aanvals-

gepast antwoord op kunnen bieden.

ploeg) krijgt last van zijn handen en wordt ter controle naar het ziekenhuis gebracht. Hij heeft eerstegraads brandwon-

Een appartement met vijf verdiepingen komt de dag van

den aan beide handen opgelopen en is enkele dagen werk-

vandaag vrijwel voor in iedere stad of gemeente in België.

onbekwaam.

Dit wil zeggen dat deze brand eender waar kan voorvallen. Bovendien moeten we ons ervan bewust zijn dat een WDF

Wat een doodgewone brand bleek te zijn, is door invloed

niet enkel bij hoogbouw voorkomt.

van de wind veranderd in een complexe appartementsbrand. Dankzij een goede doeltreffende aanpak van alle aanwezige

Wind zal steeds een effect hebben op het verloop van onze

ploegen is deze interventie tot een goed einde gebracht.

interventies, zowel bij de huis-, tuin- en keukenbranden, als bij een industriebrand of brand op de 17e verdieping. Wind

Omdat BZA meewerkt aan het TV-programma ‘Helden van

kan zowel onze vijand als onze bondgenoot zijn. De bevel-

hier’ bestaan er beelden van deze interventie. Rond deze

voerder moet steeds bij zijn verkenning notie nemen van de

interventie is er een ‘lessons learned-document’ gemaakt.

wind en hiermee rekening houden bij zijn inzetplan.

Dankzij verspreiding via BZA , CFBT.be, BIN.be, Facebook … is het document zijn weg aan het zoeken binnen de brand-

6 BESLUIT

weerwereld.

Twee personen die zich met een brandladder in veiligheid

Mensen die meer info wensen over het document of de in-

hebben kunnen brengen vanaf de vierde verdieping, zijn

terventie kunnen steeds contact met mij opnemen via on-

overgebracht naar het ziekenhuis met lichte rookinhalatie.

derstaand mailadres. Het leerdocument kan je vinden op

De procedure ‘Arbeidshygiëne’ wordt opgestart zodat de

www.brandweervlaanderen.be/dossiers

vervuilde kledij, ademlucht en slangen niet meer op de hulpwagens terecht komen. De twee autopompen en de ladder-

Bart Gielen - Sergeant BZA - 1e Compagnie post Deurne

wagen gaan buiten dienst terug naar hun kazernes zodat de

bart.gielen@brandweerzone.antwerpen.be

REDDING OP EN ONDER HET IJS OEFENCASE 1: ZONE 1 - OEFENDUIK ONDER EEN IJSLAAG Op vrijdag 2 maart kregen we de kans om in een visput in Steenbrugge een ijsduik te doen. Negen brandweerduikers van Cluster Brugge tekenden present om in deze - toch wel uitzonderlijke omstandigheden te oefenen onder het ijs. Nog maar enkele dagen daarvoor was een oudere man door het ijs gezakt en daarbij jammer genoeg overleden. Omdat we daar weinig op kunnen oefenen, spreekt het voor zich dat elke brandweerduiker zich op een dergelijk voorval goed wil voorbereiden.

Voor onze nieuwe brandweerduikers was het toch een beet-

het kappen vielen de bijl en moker in het water. Dus we had-

je een spannend moment. Want eens onder het 8 cm dikke

den al een klusje te klaren!

ijs, kun je niet direct weer naar boven komen. Gelukkig is er een mentaliteit gegroeid waarbij je mag toegeven dat je

Ondertussen waren beide openingen voldoende groot om

onzeker bent in dergelijke omstandigheden en waarbij nie-

in het water te gaan.

mand onnodige risico’s hoeft te nemen.

Na de veiligheidsbriefing, maakten de eerste twee brandweerduikers zich klaar. Hun taak bestond erin om de twee

Onze eerste uitdaging was om een opening te maken in het

openingen met een touw te verbinden. Op die manier zou-

ijs. Met een kettingzaag werden twee gaten gemaakt, op een

den de volgende duikers makkelijk de weg kunnen terugvin-

afstand van een 20-tal meter van elkaar. Omdat de ketting-

den. Hierbij werden beide duikers met een buddy-lijn aan

zaag was stilgevallen en niet meer kon worden gestart, werd

elkaar vastgemaakt en was er één duiker verbonden met een

het ijs opengekapt met een brandweerbijl en moker. Tijdens

seinkoord.

venties, voor de samenwerking tussen de collega’s, voor de seingevers … We moeten eerlijk toegeven dat het - zelfs voor ervaren duikers - aanvoelt als een overwinning om het tweede gat te bereiken. Dat is nadien duidelijk te zien aan het speelse gedrag van sommige volwassen brandweermannen. Waar overigens niks mis mee is, want dit kan de minder leuke momenten compenseren die we bij sommige interventies meemaken! Het was alweer een productieve oefening en een uitstekende voorbereiding op het echte werk, waarbij we hopen om af en toe eens een leven te kunnen redden. Zo bleef enkele Het is hier erg belangrijk dat je aangelijnd bent, want de te-

jaren geleden een jongen zeker 20 minuten onder water na

rugweg vinden is bijna onmogelijk. Om bevriezing van de

een auto-ongeval. Twee weken later kon hij zonder hersen-

ontspanner te voorkomen, wordt pas ingeademd eens de

letsel zijn vader vergezellen. Daarvoor doen we het!

duikers onder water zijn (3°C werd gemeten). Water aan 4 °C weegt het zwaarst. Vandaar dat je deze temperatuur vaak op

Eens uit het water, bij een temperatuur van -2 graden celsius,

de bodem terugvindt.

kon je perfect een standbeeld nabootsen! En trouwens, de bijl en moker van de zone werden teruggevonden!

Het is erg belangrijk dat je in dergelijke omstandigheden rustig blijft. Het is een ideale oefening om vertrouwen te

Duikteam Cluster Brugge (Zone 1)

winnen als duiker, ter voorbereiding van moeilijke duikinter-

Foto’s: Bram Nuytten

OEFENCASE 2: ZONE RIVIERENLAND - OEFENING OP HET IJS Op donderdag 1 maart hield het duikersteam van zone Rivierenland een demonstratieoefening ‘redding op ijs’. De oefening vond plaats in het natuurdomein ‘Het Broek’ in Willebroek, in aanwezigheid van burgemeester Eddy Bevers van Willebroek en de pers. Van de gelegenheid werd gebruik gemaakt om ook de schaatsers te waarschuwen voor de gevaren van het ijs en uit te leggen op basis van welke informatie zij het best kunnen terugvallen. er verschillende methoden. Een duiker kan in droogpak op handen en knieën tot bij het slachtoffer trachten te geraken. Of men kan een rescue board gebruiken. Met dit board, een soort brancard, tracht de hulpverlener al schuivend over het ijs tot bij het slachtoffer te geraken. Om te vorderen op het ijs, kan men bijvoorbeeld ijspriemen gebruiken. In de plank is ook een opening met kijkglas voorzien waar je door kan kijken. Aan de achterzijde is er een trekoog waaraan de reddingslijn wordt bevestigd. Zodra de drenkeling op het board is getild, kan men de lijn vanop de oever intrekken waarbij de hulpverlener en het slachtoffer in veiligheid worden gebracht. Redding op het ijs met rescue board. Foto: Joris Herregods

Als deze methoden van oppervlakteredding niet meer lukken, worden duikers ingezet die - aangelijnd onder het ijs

Elke minuut in het koude water is voor een slachtoffer bij-

- op zoek gaan naar slachtoffers.

zonder lang. Vandaar is het belangrijk dat de hulpdiensten bij het aanrijden zo goed mogelijk weten waar een slachtoffer

Bekijk ook het filmpje van de oefening op de zonale website

zich precies bevindt. Om dit te vergemakkelijken, heeft het

van zone Rivierenland: http://rivierenland.brandweerzone.be

natuurdomein sinds kort borden aan de ingangen, met daarop instructies over hoe men de hulpdiensten naar de juiste

Bronnen

plek kan geleiden. Elke ingang heeft een eigen code. Met die

Persbericht zone Rivierenland

code weten de hulpdiensten waar zij opgewacht worden.

GVA 2/3/2018, S. Van Haezendonck

Eens ter plaatse is het voor de brandweer van belang om

Meer info

zo snel mogelijk bij het slachtoffer te geraken. Hiervoor zijn

Maj. Jan De Borger

REEKS: FIRE SAFETY FIRST

IEDEREEN BRANDPREVENTIEADVISEUR STAP 3 Wordt 2018 het jaar van ‘Iedereen BPA’? In 2016 schreef ik twee artikels over ‘Iedereen BPA’ (Cf. De Brandweerman, edities 553 en 556). Nu we twee jaar verder zijn, hoop ik dat in 2018 echt elke brandweerman/-vrouw mini-brandpreventieadviseur wordt.

WAT ERAAN VOORAFGING

4. Het opzetten van een beleid met specifieke aandacht voor de doelgroepen die het meest worden blootgesteld

Het BPA-verhaal ontstond in België in 2010 met de lancering

aan de risico’s.

van het ‘Nationaal Brandpreventieplan 2020’. Het streefdoel

5. Een wetenschappelijke onderbouwing van het brandpre-

van dit plan is: een veiligere samenleving met een significan-

ventiebeleid t.a.v. woningen op federaal en lokaal niveau

te vermindering van het aantal woningbranden en CO-in-

(bv. via statistieken, risicoanalyses, studies …).

toxicaties, het terugdringen van het aantal doden en gewonden en het beperken van de schade in en rond de woning,

Tevens werd het profiel en takenpakket voor brandpreventie-

en dit door:

adviseurs uitgetekend en werden de eerste opleidingen door

1. Het bewustmaken van de bewoners van de risico’s op

Binnenlandse Zaken gegeven. In 2011 kwam de verplichting

brand en CO-intoxicatie waaraan ze zich blootstellen.

voor de prezones om werk te maken van een zonaal brand-

2. Het aanzetten van de bewoners tot het nemen van pre-

preventiebeleid voor de burger en moest de prezone onder

ventieve maatregelen om brand of CO-intoxicatie te

meer 3 brandpreventieadviseurs aanstellen.

voorkomen.

De hulpverleningszones kregen een wettelijk kader voor de

3. Het aanstellen van brandpreventieadviseurs (minstens

organisatie van de brandpreventie via het KB van 19 decem-

één BPA per brandweerpost) die kwalitatief advies inzake

ber 2014. Dit KB legt de volgende opdrachten vast voor de

preventie aan de bewoners geven.

zones in het kader van de brandpreventie:

1. Opstellen van een actieplan aangaande de brandpreventie;

Het begint immers bij onszelf. Als brandweerman/-vrouw hebben we een voorbeeldfunctie. We zijn de partner bij

2. Sensibiliseren;

uitstek om mensen bewust te maken van het belang van

3. Verlenen van advies;

brandveiligheid en de noodzaak van voldoende rookmelders

4. Opstellen van een brandpreventieverslag na het uitoefe-

en een vluchtplan. We moeten dan ook zorgen dat iedere

nen van controle op de stukken van een dossier of na het

brandweerman/-vrouw over de basiskennis van een brand-

uitvoeren van inspectie ter plaatse;

preventieadviseur beschikt.

5. Meewerken aan het opstellen van voorafgaande interventieplannen.

De doelstelling is te komen tot een drastische daling van het aantal doden en gewonden. Dit kunnen we enkel bereiken als iedereen binnen de brandweerzones het juiste verhaal

De Kadernota Brandpreventie van 2015 dient als hulp bij het

kent en verspreidt zodat we samen zoveel mogelijk mensen

opstellen van een actieplan Brandpreventie. Het actieplan

kunnen bereiken.

moet een evenwicht zijn tussen de technische en de sensi-

Hiervoor dient men aan elke brandweerman/-vrouw een

biliserende brandpreventie (BPA).

opleidingsmoment rond BPA van twee uur aan te bieden. Er zijn zones die dit al gedaan hebben. Ik hoop dat het heel

In 2015 werd de opleiding BPA volledig herbekeken en voor

snel opgenomen kan worden in de verplichte permanente

het eerst werd een syllabus uitgewerkt. Er werden eveneens

opleiding van elke zone. We kunnen immers pas mensen

de laatste opleidingen BPA gegeven door Binnenlandse Za-

overtuigen van en sensibiliseren over brandveiligheid als we

ken. Zo’n 200 Vlaamse collega’s volgden de tweedaagse op-

zelf allemaal het verhaal kennen.

leiding. Dit kwam al eerder aan bod (De Brandweerman nr. 548 - maart-april 2015).

Tim Renders

In 2016 werden twee Train-The-Trainer-sessies voor de mo-

Brandpreventieadviseur

dule Brandpreventieadviseur georganiseerd voor alle brand-

HVZ Oost, Vlaams-Brabant

weerscholen. Deze module maakt deel uit van het preven-

tim.renders@hvzoost.be

tiebrevet PREV-1.

WAAROM IS BPA BELANGRIJK?

VERWARMINGSLOKAAL

Een brandpreventieadviseur (BPA) is een belangrijk wapen in de strijd naar meer brandveiligheid. De persoon is een spe-

Rookmelders

ciaal opgeleide brandweerman of -vrouw die aan burgers

redden je leven!

gratis advies op maat geeft over hoe zij goede gewoonten kunnen aanleren en hun huis brandveiliger kunnen inrichten.

SLAAPKAMER

GANG

BADKAMER

Brandpreventie is de belangrijkste taak van de brandweer. Elke brandweerman/-vrouw draagt hierin verantwoordelijkheid en neemt dus deel aan het verhaal van brandveiligheid. KEUKEN

HALL

LIVING

WASPLAATS

KELDER

GARAGE

X WAAR ROOKMELDERS PLAATSEN?

NOODZAKELIJK

X AF TE RADEN

Er is te veel kans op vals alarm. Plaats daarom een rookmelder in de omgeving.

BRANDWEERZONE MIDWEST STELT HAAR BRANDPREVENTIETEAM VOOR! De brandweer van morgen zal niet meer automatisch met vuur geassocieerd worden. De brandweerzones in West-Vlaanderen zetten volop in op minder blauwe zwaailichten en loeiende sirenes, maar op meer brandweermannen die brandpreventieadvies verstrekken.

BRANDPREVENTIE ALS PRIORITEIT

verantwoordelijkheid het initiatief te nemen.

Het bestrijden van branden en het redden van mensen en

De brandweer moet

dieren behoren sinds jaar en dag tot de kerntaken van de

zichtbaar worden. De

brandweer. De recente brandweerhervorming heeft hier

brandweermannen en

niets aan gewijzigd. Integendeel, de hervorming heeft o.a.

-vrouwen moeten de kazerne uit. Er valt veel winst te be-

tot doel de repressieve kwaliteiten van de brandweer nog

halen op het vlak van veiligheid, door de burger gericht op te

meer te garanderen.

zoeken. Brandveiligheid is een zaak van iedereen. Iedereen

Anderzijds is binnen de brandweer de aandacht voor de

draagt hierin zijn of haar verantwoordelijkheid.

schakel ‘preventie’ in de veiligheidsketen de voorbije jaren wel toegenomen.

Welke inspanningen - of zelfs heldendaden - door de brandweer ook maar worden geleverd, voor personen in een brandende ruimte komt brandweerhulp vrij vaak te laat. Repressie alleen schiet te kort.

Een brandpreventieadviseur (BPA) kan een groot verschil maken, het goede voorbeeld geven, zorgen dat de boodschap massaal verspreid wordt en aanzetten tot positieve gedragsverandering. Een brandpreventieadviseur is een maatschappelijk bewogen man/vrouw met een hart voor brandweer. We moeten blijven ijveren totdat iedereen binnen de brandweer brandpreventieadviseur is.

De brandweer alleen kan niet de oplossing bieden voor het beperken van het aantal woningbranden en het aantal hierbij betrokken slachtoffers. De oplossing ligt bij de burger (en in de woning zelf) en moet er al zijn vooraleer een brand kan ontstaan. Bij de burgers: door hen te sensibiliseren rond het thema brandveiligheid, door hen meer risicobewust te maken. Het plaatsen van voldoende rookmelders doet bijvoorbeeld de kans op het overleven toenemen. Voor het aanbieden van deze oplossingen is de brandweer de partner bij uitstek, om vanuit haar expertise en gevoel voor Enkele BPA’ers op de foto met Mariette, wier rookmelder een wasmachinebrand tijdig signaleerde. 54

BRANDPREVENTIE BINNEN BRANDWEERZONE MIDWEST

Vertrouw er toch niet blindelings op. Hang daarom rookmelders op! Ze kan je je leven redden!

Binnen onze brandweerzone werd midden 2011 de sensibiliserende brandpreventie opgericht. Het startschot hiervoor

Wel vielen er opnieuw meer dan 50 doden bij woning-

werd op televisie gegeven in de Villa van Marcel Vanthilt en

branden waarvan 9 in onze eigen provincie. Deze hadden

in het bijzijn van de toenmalige Minister van Binnenlandse

misschien ook vermeden kunnen worden! De brand-

Zaken Annemie Turtelboom.

weerzones in West-Vlaanderen zijn ervan overtuigd dat

Verschillende campagnes werden gelanceerd. Met één van de projecten mochten we de 1ste Fireforum Award in ontvangst nemen. Een jaar later vielen we opnieuw in de prijzen met de gouden rookmelder voor het project rond moeilijk bereikbare doelgroepen.

we moeten blijven investeren in brandveiligheid en het sensibiliseren van de bevolking. Binnen de interzonale campagne rond de hond Max zetten we in op: 1 Het voorkomen van brand 2 Snelle detectie door een rookmelder 3 Het opmaken van een vluchtplan Toon Dumoulin - Verantwoordelijke preventie brandweerzone Midwest

Maar we beseften ook dat onze inspanningen een kleinscha-

Fons De Backere - Coördinator brandpreventieadvies

lige impact kenden en de resultaten van de acties beperkt

brandweerzone Midwest

bleven. We waren - en zijn nog steeds - ervan overtuigd dat

BPA-team brandweerzone Midwest

persoonlijk contact met de inwoner een grote meerwaarde heeft. Maar dit is natuurlijk zeer arbeidsintensief en hiervoor

Meer info via: www.brandweerzonemidwest.be

moeten we op zoek naar externe partners. 14 steden en gemeenten engageerden zich dan ook in 2014

Zijn er in jouw zone nieuwe projecten rond BPA op til?

om samen met de brandweerzone actief campagne te voe-

Wil je een BPA-project graag in de kijker zetten?

ren. Via een groepsaankoop van rookmelders en via lokale

Laat het ons weten: stuur een mailtje naar

verkooppunten binnen de gemeenten was de doelstelling

redactie@brandweervlaanderen.be

om 1000 woningen met rookmelders uit te rusten. De sensibiliseringscampagne ‘Wees gewaarschuwd’ werd een groot succes. We bereikten heel wat inwoners van onze brandweerzone met de boodschap dat de rook die ontstaat bij een brand de dodelijkste factor is. Tijdverlies bij brand speelt in ons nadeel! Uiteindelijk werden meer dan 3 000 rookmelders verkocht! Ondertussen hebben de vier West-Vlaamse brandweerzones de handen in elkaar geslagen voor een nieuwe campagne. Zo kunnen we met onze boodschap een nog grotere

MAX RUIKT HET NIET ALTIJD ...

HANG ROOK MELDERS!

JE HUPPELENDE VIERVOETER ALS IDEALE WAKER? VERTR OUW ER TOCH NIET BLINDELINGS OP. HANG DAAROM ROOKMELDERS! ZE KUNNEN JE LEVEN REDD EN!

doelgroep bereiken. Jouw huppelende viervoeter als ideale waker?

Heb jij al rookmelders hang en? Neen? Weet je dat er nog steeds mensen sterve een woningbrand? Dat kan n in voorkomen worden. Snel daarom nu nog om rookm Onze handleidings gidst elders. je door een ideale plaats ing. TEL 056 22 99 70 / WWW .HVZFLUVIA.BE

TIPS & TRICKS A MBUL ANCE In deze rubriek stellen we een nieuwe tip of trick voor die je als hulpverlener-ambulancier kan toepassen. Het gaat om kleine handigheidjes die je niet meteen leert in de opleiding. Ze komen tot stand door jarenlange ervaring van collega’s.

Hoe een brancard opmaken met schouderriemen, om ervoor te zorgen dat het slachtoffer niet kan doorschuiven. 1

Schouderriemen zitten in de weg bij de opmaak van de brancard. Bij het verbedden van de patiënt is de nek NIET ondersteund.

Zonder schouderriemen = gevaar om door te schuiven!

Het steeklaken als volgt opvouwen tot aan de schouderriemen. Altijd de schouderriemen gebruiken. TIP! Steek alle riemen door de wervelplank, vacuümmatras.

Alvorens slachtoffer te verbedden, het steeklaken doorschuiven tot boven. Nu is de nek wél ondersteund.

Auteur: Juan Herrero - HVZ Fluvia - Post Kortrijk

JOUW BRANDWEERVOORDEEL Overuren, opt-out, avondvergaderingen, nachtelijke interventies … Als de pager afgaat, staan we paraat. Om dan laat in de nacht nog even een paar uurtjes in te dommelen. Een weekend start pas zaterdagavond na een dagje opleiding. Je geplande uitstapje met het gezin wordt zo op de lange baan geschoven. Die zeldzame dagen, wanneer je met je gezin wat tijd samen kan doorbrengen, willen we vanuit BVV graag mee ondersteunen. Via deze weg willen we, uit respect voor jullie werk, dat ene uitstapje extra aangenaam maken.

BELEEF EEN DOLFIJNE FAMILIEDAG IN BOUDEWIJN SEAPARK BRUGGE

MUMMIES – SECRETS OF ANCIENT EGYPT Van 31 maart t.e.M. 11 november 2018 Dagelijks van 10u tot 18u

3 shows, 20 outdoor attracties, een outdoor waterpark én 12 indoor attracties!

Unieke expo met echte mummies in Brugge!

Geniet van de gloednieuwe dolfijnenshow “Moana’s Blue

Bezoek de tijdelijke tentoonstelling “Mummies in Bruges –

World” en bewonder de spectaculaire sprongen van onze

Secrets of Ancient Egypt” in Xpo Center Bruges (site Oud Sint-

dolfijnen! Ontdek het prachtig verlichte dolfinarium met

Jan in Brugge). Deze fascinerende expo belicht 3 thema’s in

projecties op een gigantisch scherm van 40 x 8 meter breed.

3 verschillende zalen: het leven in het oude Egypte, de dood

Dolfijn Moana neemt je mee op ontdekkingstocht doorheen

en het hiernamaals. De expo bevat 9 menselijke én dierlijke

de evolutie van dolfijnen en de pracht van onze natuur.

mummies uit het oude Egypte van meer dan 2 000 jaar oud.

Boudewijn Seapark biedt niet alleen shows. Het pretpark

Speciaal voor kinderen (8-12 jaar) is er een speurtocht met

heeft ook 20 attracties buiten zoals de coole rollercoaster

Dummie de Mummie, bekend uit de gelijknamige, populaire

Orca Ride, de piratenboot Sancta Maria, of de reuzengro-

kinderboekenreeks. Aan de hand van een speur- en doe-

te speeltuinen. Beleef dolle pret in het openlucht waterpark

boekje begeleidt Dummie de Mummie het jonge publiek

Bobo’s AquaSplash met 8 glijbanen en de Splash Emmer.

doorheen deze tentoonstelling. Kraak de mummie-code en

Regenweer? Dan zorgt Bobo’s Indoor

leer je naam schrijven in hiërogliefen!

met 12 overdekte attracties voor urenlang speelplezier!

Hoe werkt het ? Via de webshop op www.xpo-center-bruges.be ga je

Hoe werkt het?

naar de tickets en geef je de promocode BRANDWEER in.

Via de webshop https://tickets.boudewijnseapark.be/ geef je de code BRANDWEER in. Je betaalt tot en met 31 mei slechts

Promocode BRANDWEER

€ 15 ipv € 26,50 voor een bezoeker vanaf 1 meter.

Xpo Center Bruges Ticket expo mummies TrioTicket expo’s mummies + Picasso + Andy Warhol

Kassaprijs

Prijs Brandweer t.e.m. 11/11/18

€ 14

€ 10,50

€ 17,50

€ 13

GENIET VAN PLOPSA-VOORDEELTICKETS Promocode: 147mayaland De Plopsa-parken staan te popelen om je te ontvangen en jouw en je kids onder te dompelen in de magische wereld van Studio 100! Bestel dankzij BVV online je voordeeltickets voor al de Plopsa-parken en geniet een fikse korting!

Hoe bestel ik mijn Plopsa-voordeeltickets? › Ga naar www.plopsa.com › Kies je park en klik op de button “koop tickets” › Geef je promocode in het vak “bedrijfsklant” in: 147mayaland › Bevestig door op het zoek icoontje te klikken › Selecteer je voordeeltickets › Bestel je voordeeltickets en rond het aankoopproces af De tickets zullen via e-mail toegestuurd worden van zodra de betaling ontvangen is. Uw online ticket blijft bovendien 2 jaar na aankoopdatum geldig! Wij wensen je veel plezier toe in één van de Plopsa-parken!

Balaclava

Shirt

Long Johns

Elke professional heeft nood aan functionele en duurzame onderkleding om goed te kunnen presteren, warm te blijven en zich extra te beschermen tegen brandwonden.

EN 1149 EN ISO IEC 11612 61482

Woolpower Protection LITE wordt gemaakt uit de fijnste Merinowol gecombineerd met brandvertragende vezels en voldoet aan de EU normen voor vlamvertragendheid, antistaticiteit en vlamboog. Merinowol heeft sterke thermische eigenschappen waardoor het zich uitstekend aanpast aan het niveau van de geleverde inspanning.

Contacteer ons voor meer informatie over vlamvertragende onderkleding | 03 460 04 60 | info@vdp.com | www.vdp.com

NIEUWE BRANDWEERVOERTUIGEN NIEUWE VERREIKER + TRANSPORTCONTAINER + TOEBEHOREN BRANDWEERZONE VLAAMS-BRABANT OOST POST DIEST

EIGENSCHAPPEN CONTAINER › Container: Fire Technics/Foets › Transportrek toebehoren verreiker (Fire Technics) › Op maat gemaakte oprijplaten, gemonteerd (Fire Technics). De verreiker kan horizontaal toebehoren monteren en demonteren. › Bevestiging voor hijsjuk met haak in vloer van container › Hydraulische aangedreven borstel, afneembaar vanaf de voorkant container › Pelikaanbak afneembaar vanaf achterkant container › 4 ogen gemonteerd aan de vloer van de container voor beveiligingspunten verreiker tijdens transport

EIGENSCHAPPEN VERREIKER Manitou MLT 629 20” C, Hefcapaciteit: 2900 kg, Max. hefhoogte: 5,5m, Voorwaartse vlucht: 3,2m, Reikwijdte bij max. hefhoogte: 0,9m, Motor: Perkins - Stage 3B Type: 854E-34TA, Cilinderinhoud: 3400cm³, Vermogen: 102pk, Max. koppel: 420Nm, Trekkracht: 7100daN, 4 versnellingen, Max. snelheid: 28km/h, Hydraulische tandwielpomp 85 l/min bij 260 bar, Inhoud hydrauliekolie: 98l, Inhoud brandstoftank: 104l, Leeggewicht: 6025 kg, Bodemvrijheid: 0,40m, Wielbasis: 2,52m, Draaicirkel: 3,58m

TOEBEHOREN VERREIKER Manitou light material bucket, Manitou agricultural multifuncion grab bucket, Manitou palletvorken met hydraulisch verstelbare vorken, Bema 20 hydraulisch aangedreven borstel, hijsjuk met haak met een hefcapaciteit van 4000 kg

ELEKTRISCHE VERLICHTING VERREIKER 2 LED-werklampen op de hefarm van de verreiker, 2 grote LED-werklampen op de wielkasten van de verreiker, 2 LED-werklampen op het dak van de cabine, 2 LED-werklampen achteraan de cabine

Tekst en fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Pierre-henri Demeyere pierre-henri.demeyere@brandweervlaanderen.be

Emergency vehicles, special vehicles and equipment for fire fighting, police and medical intervention.

Somati Vehicles NV • Industrielaan 17a (Zuid III) • 9320 Erembodegem

T +32 53 83 16 16 • F +32 53 84 06 86 • info@somativehicles.be • www.somativehicles.com

vehicles Somati VEHiCLES heeft meer dan 40 jaar ervaring in binnen- en buitenland in het leveren en onderhoud van brandweermaterialen, brandweervoertuigen, politievoertuigen en utilitaire voertuigen, evenals ziekenwagens en MUG voertuigen zowel voor brandweer als de meest gerenommeerde ziekenhuizen. Het ontwerpen van de wagen gebeurt in nauwe samenwerking met de eindklant. Hierbij heeft deze steeds inspraak in de gebruikte materialen, indeling en montagemogelijkheden. Alvorens de productie te starten, kan men de wagen in een 3D tekening bekijken.

www.somativehicles.com Industrielaan 17A (Zuid III) I B-9320 Erembodegem tel +32 (0)53 83 16 16 I fax +32 (0)53 84 06 86 info@somativehicles.be

Somati VEHiCLES is ISO 9001:2015 9001:2008 gecertificeerd waardoor wij een perfecte afhandeling en after-service kunnen garanderen.