De Brandweer(m/v) 565 - 2018

2300 Turnhout Masspost Erkenningsnr. P 106052

#08 Brandweer netwerkt zich naar de 21ste eeuw

#15 Lesgeven over straalpijptechnieken

Special ‘Congres’ back2basics

#21

565

september-oktober 2018 94e jaargang

Tijdschrift toelating gesloten verpakking verschijnt 5 x per jaar ISSN 1374-5867

nr. 565 - 94e jaargang · ISSN 1374-5867

INHOUD #01 Brandpunt #02 Kort nieuws

COLOFON Alle correspondentie en adreswijzigingen Contacteer uw hulpverleningszone of secretariaat@brandweervlaanderen.be Verantwoordelijke uitgever V.U. Marc Ceyssens Kerkenblookstraat 22 b1, 3550 Heusden-Zolder Technische realisatie EVM Print, De Koninckstraat 40 b17, 1080 Brussel 02 240 44 11, info@evmprint.be Adverteren info@brandweervlaanderen.be Abonnementen Jaarabonnement: € 36,30 (incl. btw en verzending) Oplage 10.800 ex.

Teksten voor volgende nummers moeten ons bereiken: - Nr. 566 uiterlijk op 30 oktober Coverfoto Brandweer Zone Antwerpen Vormgeving Arti·Tude 0495 47 05 58 - www.arti-tude.be Eindredactie Martijn Wouters Website BVV www.brandweervlaanderen.be

II

› Nieuwe webstek hulpverleningszone Oost › Zone 1: alle info in één app ›B randweer Westhoek: verhuis hoofdzetel en nieuwe kazerne › Verzekering Nationale Kas › Oprichting oefenschool voor reddingshonden › Fire for Life › Studiedag officieren › Bureau van de vrijwilligers

#05 Voor jouw brandweeragenda ... #07 Redding met touwen #08 Netwerk Brandweer #12 Passie verandert de brandweerwereld #15 Lesgeven over straalpijptechnieken #22 Besloten ruimte, een allround inzet #24 Meten & detecteren in besloten ruimtes #26 Rijopleidingen PIVO Brandweerschool #29 Cobra in Wobra #33 De brandweer & de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen: een match! #39 BBQ Time! #41 Brandveiligheid bij ouderen #44 Jouw brandweervoordeel #46 Tips & Tricks Ambulance #47 Nieuwe brandweervoertuigen

BRANDPUNT Collega’s,

#7

Begin juli werd het wettelijk kader rond de zonale bureaus van de vrijwilligers goedgekeurd (zie ook ‘Kort nieuws’ op pagina 4). Een lege doos, of een mooi werkinstrument?

De fundamentele keuze voor de opstart van een bureau, met daarin enkel afgevaardigden van de vrijwilligers, geeft alleszins kansen tot meer betrokkenheid, dynamiek, tijd en aandacht voor de vrijwilligerswerking. Wat duidelijk de grootste meerwaarde gaat zijn.

#15

De grootste sterkte van het bureau van de vrijwilligers zou echter ook wel eens haar grootste zwakte kunnen worden. Een opsplitsing in vakjes kan ook contraproductief werken voor de vrijwilligers.

De afschaffing van de verplaatsingstijd naar de opleidingscentra voor de vrijwilligers, terwijl deze voor de beroeps behouden bleef, is daar een voorbeeld van.

#22

Logischerwijs moeten beroeps en vrijwilligers in de gemengde posten ook gemeenschappelijke afspraken maken. Bureaus van de vrijwilligers die hier geen rekening mee houden, dreigen in de schaduw te komen staan van de zonale informatiecomités (adviesraden). Hierin zijn wél beide groepen – beroeps en vrijwilligers – vertegenwoordigd.

Het is dan ook aan te raden niet te fel uiteen te groeien en, bij het opstellen van structuren, duidelijke linken in te bouwen tussen de zonale bureaus van de vrijwilligers en de zonale informatiecomités.

Het is nu aan ons om er het maximum uit te halen. Alle partijen kunnen er alleen mee winnen.

#33

De vrijwilligers kunnen we ondertussen alleen maar aanmoedigen om deze nieuwe kans aan te grijpen en voluit te gaan voor beide overlegplatformen.

Marc Ceyssens Voorzitter BVV

#39

Provinciale afdeling Limburg

1

KORT NIEUWS

ZONE 1: ALLE INFO IN ÉÉN APP Hulpverleningszone 1 lanceerde voor de zomer een app voor burgers én voor personeel. Deze app is gratis beschikbaar en kan worden gedownload via de app store of via de google play store.

Voor de burgers bevat de app info over brandveilig samenleven, vragen in verband met tech-

NIEUWE WEBSTEK ZONE OOST

nische preventie ...

Binnenkort wordt de app nog uitgebreid met andere items, waaronder tips &

Hulpverleningszone Oost

tricks en maatrege-

(Oost-Vlaanderen) lanceerde

len bij eerste hulp.

op maandag 3 september een nieuwe website. De

De app bevat ook

website maakt deel uit van het platform Smoothy,

een afgeschermd

dat specifiek werd ontworpen voor zonale websites.

gedeelte, waar me-

Zone Oost is momenteel de zevende zone die ge-

dewerkers van de

bruik maakt van het platform. Wist je trouwens dat je

zone kunnen inlog-

via de hoofdpagina www.hulpverleningszone.be heel

gen en zo allerlei

makkelijk een hulpverleningszone kan terugvinden

relevante zaken te-

door de postcode of gemeente in te geven? Je wordt

rugvinden.

zo doorverwezen naar de juiste site. www.zoneoost.be

BRANDWEER WESTHOEK

VERHUIS HOOFDZETEL EN NIEUWE KAZERNE De zonale administratie neemt in het voorjaar van 2019 haar intrek in een gebouw aan de Zeelaan in Koksijde. Het gebouw, dat nu nog in gebruik is als politiecommissariaat, is gelegen recht tegenover de bestaande brandweerkazerne van Koksijde.

Tot op vandaag zijn de administratieve diensten van Brandweer Westhoek nog gehuisvest in een gebouw op de luchtmachtbasis (Robert Vandammestraat, eveneens in Koksijde).

De verhuisplannen kaderen in de uitbouw van het zonale masterplan rond de werking van de hulpverleningszone. Ook een nieuwe kazerne voor Poperinge past in dit plan. Met de bouw van een nieuwe multifunctionele brandweerkazerne aan de Ouderdomseweg in Poperinge zullen de posten Poperinge en Reningelst samensmelten tot één grote brandweerpost.

Tijdens de zoneraad van 28 juni 2018 werd een eerste stap gezet in de ontwikkeling. In deze eerste fase gaat de zone op zoek naar een ontwerpbureau.

In de toekomst zullen er in andere gemeenten, in het kader van de integratie van brandweerposten, nog nieuwe kazernes gebouwd worden. (bron: Brandweer Westhoek)

Locatie bouw kazerne Poperinge (Foto: Brandweer Westhoek)

OPRICHTING OEFENSCHOOL VOOR REDDINGSHONDEN Op het terrein van het provinciale opleidingscentrum PLOT in Genk wordt dit najaar de eerste Vlaamse oefenschool voor reddingshonden en hun baasjes aangelegd. Zij kunnen er straks trainen in het

VERZEKERING NATIONALE KAS De werking via de verzekering van de Koninklijke Nationale Kas voor Onderlinge Hulp der Brandweerlieden (KNKOH) wordt in 2018 verdergezet. Na overleg met de organisatie, is overeengekomen om alle personeelsleden van de Vlaamse hulpverleningszones aan te sluiten in 2018. Dit betekent dat arbeidsongevallen ook voor het lopende jaar kunnen worden aangegeven. De aansluiting geldt ook voor administratief personeel en jeugdbrandweer.

FIRE FOR LIFE Geen editie 2018, wel 2019

opsporen van mensen in nood, en dat in de meest realistische omstandigheden.

De oefenschool komt tot stand met de steun van stichting Vicky & Alexis. Bij de gasexplosie van 8 jaar geleden in Luik kwamen de 24-jarige Vicky Storms en haar verloofde Alexis Robert om het leven. De ouders richtten de stichting Vicky & Alexis op en zamelden via benefietacties fondsen in. Dat geld willen de ouders nu investeren in een opleidingscentrum voor reddingshonden. In samenwerking met de provinciale veiligheidsschool zal het opleidingscentrum vorm krijgen. Op een terrein van 10 ha komt een infrastructuur om de reddingshonden op te leiden en ook specialisatieteams zoals brandweer, politie en medische interventieploegen hierbij te betrekken. De opgeleide hondenteams ontvangen hiervoor een accreditatie. (bron: TVL, HBvL)

STUDIEDAG OFFICIEREN

Fire For Life, waarbij honderden brand-

Brandweer West-Vlaanderen organiseerde voor de eerste keer een

weermannen- en vrouwen in de kerst-

studiedag voor het hoger kader en postoversten. Deze leerrijke dag

periode afzakken naar Music For Life,

vond plaats op zaterdag 1 september in het Provinciehuis in Brugge.

slaat een jaartje over. Het bestuur van

Vorig jaar, na een succesvolle tweede studiedag voor het midden-

Fire For Life heeft besloten om dit ge-

kader, rees de vraag of een dergelijk initiatief ook voor het hoger

beuren om de twee jaar te organiseren.

kader kon worden georganiseerd. De provinciale afdeling Brand-

Dit jaar zal er dus geen Fire For Life zijn.

weer West-Vlaanderen, voegde de daad bij het woord.

Maar niet getreurd: de volgende editie

Cases als ‘Wind driven fire’ (zie ook De Brandweer[mv] editie 563),

staat ingepland in december 2019.

rampenmanagement bij extreme weersomstandigheden, waterbeheer in de provincie, overstroming uit zee, de rol van de gouverneur en discipline 1 bij extreme weersomstandigheden, blauwalgen en botulisme …

3

BUREAU VAN DE VRIJWILLIGERS Wettelijk kader voor de oprichting van de ‘zonale bureaus van de vrijwilligers’ goedgekeurd Op 6 juli 2018 werd in de plenaire zitting van de Kamer het wettelijk kader voor de oprichting van de zonale bureaus van de vrijwilligers goedgekeurd.

In titel III, hoofdstuk 1, van de wet van 15 mei 2007 betreffende

- zonale rekruteringsinitiatieven te ondersteunen; - de vrijwillige operationele personeelsleden vertrouwd te maken met en te binden aan de zonale organisatie; - ervoor te zorgen dat binnen de zonale organisatie rekening wordt gehouden met de bijzonderheden van het voluntariaat.

de civiele veiligheid, wordt een afdeling V ingevoegd, met vol-

Daartoe kan het bureau:

gende bepalingen rond “Het bureau van vrijwilligers”:

1° de zonecommandant adviseren hetzij op eigen initiatief,

(Onder voorbehoud van de definitieve tekst die nog in het

hetzij op vraag van de zonecommandant over specifie-

staatsblad moet verschijnen)

ke onderwerpen die een impact hebben op de vrijwillige

› Binnen elke hulpverleningszone die vrijwillige personeels-

operationele personeelsleden;

leden heeft, wordt een bureau van vrijwilligers gecreëerd.

2° de vrijwillige operationele personeelsleden adviseren en

› Het bureau van vrijwilligers wordt samengesteld uit verte-

begeleiden in de verschillende aspecten verbonden aan

genwoordigers van de kaders van het vrijwillig personeel

hun bijzonderheden als vrijwilliger.

aanwezig in de zone en naar evenredigheid, rekening hou-

In de memorie van toelichting werd ook het volgende nog

dend met de kandidaturen.

opgenomen:

› De zoneraad legt het maximumaantal leden van het bureau

› Om de vrijwillige brandweerlieden te rekruteren en aan zich

van vrijwilligers vast, per kader van het vrijwillig personeel.

te binden, is het bureau belast met de relaties tussen de

› Indien er meer kandidaturen zijn dan het door de zoneraad

zone, de hoofdwerkgever en de vrijwilliger, om oplossin-

vastgelegde maximumaantal, worden er verkiezingen georganiseerd. › De leden van het bureau van vrijwilligers worden aangesteld voor 4 jaar. › De leden van het bureau die lid zijn van het vrijwillig perso-

gen op maat te zoeken die voor alle partijen voldoen. › Dit bureau houdt zich ook bezig met de volgende opdrachten door gebruik te maken van de diensten van de zone: - administratieve ondersteuning verzekeren; - sociale begeleiding verzekeren;

neel, duiden in hun midden de voorzitter van het bureau

- het educatief verlof regelen;

aan.

- de kandidaat-vrijwilligers begeleiden tijdens het FGA

› De voorzitter van de raad en de zonecommandant maken van rechtswege deel uit van het bureau van vrijwilligers. › De zoneraad legt het huishoudelijk reglement van het bureau vast, op voorstel van deze.

en de stagedoende vrijwilligers begeleiden tijdens de opleiding; - begeleiden op het vlak van de loopbaan; - begeleiden op het vlak van de mobiliteit;

› Het bureau van de vrijwilligers heeft tot doel:

- de vrijwilligers informeren en met hen communiceren.

- kandidaat vrijwillige brandweerlui aan te trekken, te

(bron: ontwerp-KB, wijziging van de wet van 15 mei 2007 mbt civiele veiligheid)

informeren, begeleiden en adviseren;

HERVORMING DGH: STAND VAN ZAKEN Op initiatief van minister van Volksgezondheid Maggie De

baarheid van het personeel van de ambulancediensten. Er

Block heeft de regering 35 miljoen euro uitgetrokken om

wordt ook rekening gehouden met de duur en afstand van

de sector van de dringende geneeskundige hulpverlening

de ritten, zodat bijvoorbeeld diensten in plattelandsgebie-

(DGH) extra te ondersteunen en de subsidies voor de ambu-

den niet benadeeld worden. Er is in overgangsmaatregelen

lancediensten te verhogen.

voorzien om een vlotte overgang naar de nieuwe manier

Vanaf 2018 ontvangen de diensten samen 35 miljoen euro

van financiering te garanderen. De kwaliteit van de gelever-

extra. Vanaf 2019 wordt er ook stapsgewijs een nieuw fi-

de dienst zal permanent geëvalueerd en bijgestuurd worden

nancieringsmodel ingevoerd en wordt de organisatie van de

om de dienstverlening naar de burgers optimaal te houden.

ambulancediensten verder geoptimaliseerd. Dat zal toelaten

Verder pleit de minister voor een maximumfactuur voor de

om de subsidie op een beter aangepaste en correcte manier

patiënt, een bedrag van 60 euro. Hierover is er echter nog

te berekenen. Binnen het nieuw financieringsmodel zal men

geen beslissing.

meer rekening houden met de organisatie en de beschik-

(bron: persmededeling kabinet De Block; vrtnieuws)

4

VOOR JOUW BRANDWEERAGENDA ...

11, 12, 13 OKTOBER - ZAANSTAD (NL)

25 OKTOBER - ASSE

CONGRES BRANDWEER NEDERLAND

STUDIEDAG SPRINKLERS

Brandweer Nederland organiseert het Brandweercongres,

Een studiedag over positieve

met als thema ‘De kracht van het verschil’.

impact van sprinklersystemen op ontwerp, architectuur en exploitatie van gebouwen.

Een sprinklersysteem is niet alleen een performant actief brandveiligheidssysteem dat, in geval van brand, een grote positieve impact heeft op de gevolgschade. Het biedt ook in heel wat gevallen een volwaardige en gelijkwaardige oplossing die toelaat af te wijken van de basisnormen. Om een duidelijk inzicht te geven, organiseert het opleidingscentrum voor de brandweer (PIVO) in samenwerking met het Belgian Fire Sprinkler Network (BFSN) deze interessante studiedag.

9 & 10 NOVEMBER - BRUSSEL

CTIF SEMINARIE Fire, rescue & new challenges

19 EN 20 OKTOBER - ASSE

Seminarie over diverse onderwerpen: welzijn en gezondheid van brandweerm/v, innovatie, nieuwe energie, robots.

BRANDWEERCONGRES BACK2BASICS Op vrijdag 19 oktober zijn er workshops rond thema’s als HRM, ICT, Preventie en opleidingen. Op zaterdag 20 okto-

20 NOVEMBER - BRUSSEL

ber zal het congres plaatsvinden zoals we het kennen, met allerhande koude en warme workshops en presentaties.

CONGRES FIREFORUM

Dankzij de mooie locatie van de brandweerschool, zijn er

Fireforum vzw organiseert de 5de editie van het Fireforum

dit jaar heel wat mogelijkheden om praktijkoefeningen en

Congres. De presentaties worden ingedeeld in 2 categorieën:

workshops aan te bieden. Op die manier maken we er een

wetenschappelijk onderzoek en toegepaste brandveiligheid.

echt ‘doe-congres’ van.

Brussels Airport Company gunt de deelnemers een exclusief

Meer info op www.brandweercongres.be

bezoek aan de gloednieuwe brandweerkazerne.

Inschrijven via www.fireforum.be

5

®

DUBBEL GESTIKTE KEVLAR NADEN

VUURBESTENDIGE RITSSLUITING AN GEKEURDE ENKELBESCHERMING

TORCH C HI3+CI+AN(F2A)

OVERNEUS IN RUBBER

KETTINGZAAGBESCHERMING KLASSE 2

VOERING IN GORE-TEX

EN 381-3:1996

REFLECTOREN AAN BEIDE ZIJDEN

Exclusief te verkrijgen bij Vandeputte. Contacteer ons voor meer informatie. | 03 460 04 60 | info@vdp.com | www.vdp.com

REDDING MET TOUWEN

Nieuwe ontwerp van MB belooft meer uniformiteit Een nieuwe wetgeving is op komst rond de reddingen met

GELIJKSTELLINGEN

touwen. Doel is om meer uniformiteit te brengen op het

Voor de huidige teamleden kan de

terrein, wat de opleiding en samenwerking alleen maar ten

zonecommandant andere opleidin-

goede kan komen.

gen dan RED en GRIMP erkennen

Reeds in november 2016 is men gestart met de opmaak van

voor een periode van 10 jaar.

een ontwerp van ministerieel besluit dat betrekking heeft

Wel wordt aanbevolen om de per-

op de opleiding en het getuigschrift ‘Redder’ en ‘Teamchef’

sonen die niet zijn opgeleid in de

Redding met touwen voor de leden van de openbare hulp-

nieuwe erkende systemen, een van

diensten. Het ontwerp is op vandaag nog niet gepubliceerd

de aangeboden verkorte bijscholin-

in het Staatsblad, maar kan binnenkort wel verwacht wor-

gen te laten volgen.

den.

Op het einde van de periode moeten trouwens alle leden

Als team kan je er best op voorbereid zijn, daarom geven we

van de hoogteteams een test afleggen, om ingeschakeld te

hier een korte samenvatting van de wijzigingen die met de

kunnen blijven in een van de erkende systemen.

nieuwe wetgeving op til zijn. Een meer gedetailleerde toe-

Nieuwe kandidaten dienen een van de erkende opleidingen

lichting vind je op de website (zie verwijzing onderaan).

te volgen.

Er komen 2 functieprofielen, namelijk ‘Redder’ en ‘Team-

PRESENTATIE

chef’ Redding met touwen.

BVV organiseerde i.s.m. het KCCE een infoavond voor ieder-

Voor beide niveaus is een opleiding gevalideerd die tot het

een die betrokken is bij reddingen op hoogte. Deze infoses-

bijhorende getuigschrift leidt.

sie vond plaats op 26 juni 2018 in het PIVO in Asse.

Aangezien er nog altijd 2 werksystemen gevalideerd worden

In de presentatie vind je heel wat meer info en kan je terug-

(RED en GRIMP), zullen de opleidingen ook worden gegeven

vinden op www.brandweervlaanderen.be/dossiers of via

aan diverse opleidingscentra.

de QR-code rechts onderaan deze pagina.

Nieuwe logo RED-GRIMP, onder voorbehoud van goedkeuring

De opleiding RED ‘Redder’ (120 uren) en ‘Teamchef’ (80 uren) zal worden gegeven in PAULO. De opleiding ‘Redder’

Met dank aan: Bart Van Looveren (Zone Vlaams-Brabant

GRIMP IMP2 zal worden voorzien door Campus VESTA, en

West) en Peter Laureyssens (Zone Centrum), beiden lid van

‘Teamchef’ GRIMP IMP3 in de school EFL in Aywaille.

de werkgroep ‘Redding met touwen’, voor de toelichting.

Foto: Centre de Formation GRIMP Aywaille

Foto: Bart Van Looveren 7

In ‘Lokaal’, het maandblad van VVSG, verscheen in juni dit artikel van zonecdt. Bert Brugghemans over het belang van netwerken voor de brandweer in de 21ste eeuw. Vanuit Netwerk Brandweer VVSG kregen we toelating om het artikel ook in De Brandweer[mv] te publiceren.

BRANDWEER NETWERKT ZICH NAAR DE 21STE EEUW De brandweerhervorming is vooral het resultaat van het harde werk en de ideeën van veel mensen in het begin van deze eeuw. De afgelopen twintig jaar is de maatschappij veranderd, de wereld is nog complexer geworden. Het organisatiemodel van de brandweer en bij uitbreiding van alle interventiediensten staat onder druk door deze stijgende complexiteit en de (terecht) stijgende verwachtingen tegenover openbare diensten. Hoe moeten de brandweer en de hulpverlening zich organiseren voor de toekomst?

De brandweerhervorming was gebaseerd op drie grote

hinder van ondervindt. Het liefst behandelen we het incident

principes: de snelste adequate hulp, schaalvoordelen door

ook nog eens duurzaam, of toch zo duurzaam mogelijk, en

de grotere zones en gelijke bijdrage voor gelijke zorg. Deze

maken we daarbij gebruik van alle digitale middelen die een

principes zijn allemaal georiënteerd op efficiëntiewinst.

smart city ons biedt.

Ze hebben dan ook geleid tot de zonevorming en tot een brandweer die bedrijfsmatiger ging denken en werken, met een organisatievorm die sterk aansluit bij het New Public Management.

De wereld wordt almaar meer VUCA (volatile, uncertain, complex and ambiguous, volgens Bennett en Lemoine in 2013) en dus staat de brandweer voor een hoop uitdagingen die er vroeger niet waren. Bovendien zijn de verwachtingen van de klanten ook niet meer dezelfde als vroeger.

Vroeger was het voldoende als de brandweer een relatief snel en relatief goed antwoord bood op relatief eenvoudige problemen. Vandaag verwachten burgers en bedrijven een integraal antwoord van elke overheidsdienst en dus ook van de brandweer. De snelheid en de kwaliteit moeten er nog steeds zijn, maar een incident moet nu van A tot Z worden behandeld, zodat de maatschappij er zo weinig mogelijk

8

Het businessmodel van de brandweer staat dus onder druk.

De impact van bijvoorbeeld zelfrijdende voertuigen is nog niet duidelijk. Zijn er over tien jaar nog verkeersongevallen?

Wat gebeurt er als een merk wordt gehackt? Kunnen we dan nog auto’s openknippen, hebben onze mensen dan nog de juiste vaardigheden? Wat zal de impact zijn van veel meer batterijen en van nieuwe types batterijen? We merken nu al dat je een elektrisch voertuig moeilijk kunt blussen. Welke invloed zullen smart homes en smart cities hebben op het voorkomen, ontstaan en melden van branden? En wat betekent de klimaatwijziging voor de brandweer? Zullen er minder interventies zijn of worden ze juist complexer of massaler? Wat voor weerslag krijgen virtual reality of augmented Zal de zelfrijdende auto er over tien jaar staan? Betekent dit het einde van de vele verkeersongevallen? De impact ervan is vandaag nog niet duidelijk. (Foto: Shutterstock)

reality op onze opleidingen en preventie? Zullen we hackers en gamers aanwerven bij de brandweer? Het antwoord is gissen, maar alles wijst toch op een aanzienlijke wijziging van de risico’s en werkvormen waarmee we te maken zullen

GEWIJZIGDE VALUE PROPOSITION

krijgen.

De brandweer ondergaat hetzelfde proces als de andere

Blijft de brandweer voor eeuwig brandjes blussen en men-

(overheids)bedrijven. Vooral onder impuls van gewijzigde

sen redden of kunnen we onze toegevoegde waarde anders

technologie en een aantal andere maatschappelijke proces-

definiëren en anders handelen? Misschien moeten we onze

sen, moeten we nadenken over de waarde die de brandweer

waarde wel herdefiniëren naar dienstverlening die de conti-

creëert voor de maatschappij. Om als organisatie een toe-

nuïteit van de maatschappij kan garanderen, wanneer deze

komst te behouden moet deze waardecreatie veel groter en

wordt bedreigd door een probleem in verband met civiele

integraler zijn dan vandaag.

veiligheid. Uiteraard kan de brandweer zo’n opdracht nooit

Smart cities zullen een impact hebben op het voorkomen, ontstaan en melden van branden. (Foto: Shutterstock) 9

alleen vervullen, maar dat neemt niet weg dat het wel ons doel kan zijn en dat we partners zoeken om dit doel samen te bereiken.

EEN NETWERK VAN ORGANISATIES De brandweer is vandaag zonaal georganiseerd. De zones zijn het organiserende niveau en ze zijn noodzakelijk om een gezond bedrijf tot stand te brengen dat zich vooral richt op zijn eigen sterktes. De posten staan in voor hulpverlening dicht bij de burger en vormen de grote slagkracht van de

“De regels voor brandpreventie worden complex en de kennis is enkel multidisciplinair aanwezig, ze kan niet meer door één enkele dienst beheerd worden.”

brandweer. Deze decentrale kracht is de echte sterkte van de

Netwerken hoeven niet gebonden te zijn aan de huidige

brandweer. Wanneer incidenten complexer worden, werken

geografische afbakening van de hulpverleningszones of

we vandaag al in een netwerk met andere diensten.

provincies. Een netwerk kan over de zones heen gevormd worden om om te gaan met specifieke risico’s van bijvoor-

In de noodplanning bijvoorbeeld doet elke discipline waar ze

beeld havengebieden. Zo’n netwerk zou de maatschappij

zelf het best in is. Samen kunnen we heel complexe proble-

beter kunnen beschermen tegen de menselijke en materi-

men aan. Voor een klassieke woningbrand blijft de organisa-

ële schade, maar ook tegen de economische en ecologi-

tie van de brandweer op lokaal niveau en in een kleine post

sche impact. Een netwerkorganisatie met hulpverlenings-

optimaal. Voor een complex probleem als een aanslag of

zones, civiele bescherming, gespecialiseerde bedrijven en

een brandende trein is er een complexere organisatievorm

overheidsdiensten zou veel beter in staat zijn om chemische

nodig. Een netwerkorganisatie werkt volgens de specifie-

incidenten te bestrijden dan dat individuele organisaties dit

ke omstandigheden: hoe complexer de situatie, hoe beter

vandaag zijn, welke investeringen ze ook doen. Een ander

deze organisatievorm geschikt is. Bij crisissen is een netwerk

netwerk zou zich dan weer kunnen richten op de brandbe-

dus logisch, omdat er voor complexe problemen maatwerk

strijding in hoge gebouwen, waarbij verschillende grootste-

nodig is waarvoor niet alle kennis aanwezig is in één orga-

delijke hulpverleningszones samen met private partners een

nisatie. In deze omstandigheden is een netwerkorganisatie

gericht netwerk ontwikkelen om fatale branden zoals Gren-

superieur aan andere organisatievormen.

fell in Londen te voorkomen en te bestrijden.

10

“ Misschien moeten we onze waarde wel herdefiniëren naar dienstverlening die de continuïteit van de maatschappij kan garanderen, wanneer deze wordt bedreigd door een probleem op het vlak van civiele veiligheid.”

woorden bieden op woelige omstandigheden, definiëren hun doel dikwijls breed, maar ze zijn duidelijk over wat ze kunnen doen om het doel te bereiken. Ze zoeken dus verbinding met andere organisaties die aanvullende diensten kunnen leveren om het doel te bereiken.

Vanuit de gedachte dat de brandweer er is om de continuïteit van de maatschappij te garanderen, kunnen we ook nadenken over de complexe situaties die ons te wachten staan. De klimaatverandering zal ons de komende jaren bijvoorbeeld heel wat meer stormen opleveren. Door onze parate kennis over hoe we moeten handelen bij een storm, zijn we goed in het oplossen van sommige dringende problemen die de veiligheid bedreigen.

Hetzelfde geldt voor brandpreventie en sensibilisering. Onze

Vanuit de nieuwe waarde van de brandweer gaat het echter

brandpreventieadviseurs zullen moeten overleggen met

om veel meer. We willen dat de maatschappij na een storm

zorgverleners, mantelzorgers, woningcoöperaties en andere

zo snel mogelijk weer normaal kan functioneren. De hele

partijen die toegang hebben tot woningen. Enkel zo kunnen

keten van verwittiging, leniging van de acute nood en nazorg

ze reële impact hebben op het gedrag van mensen. Preven-

moet samenwerken om de getroffen mensen en buurten

tionisten zullen in het kader van de verdichting van stedelij-

zo snel mogelijk weer in hun normale toestand te brengen.

ke en gemeentelijke kernen in netwerk moeten werken met

Daarvoor moeten alle callcenters, alle hulpdiensten en aller-

architecten, studiebureaus, aannemers en sectorfederaties.

lei externe partners zoals dakwerkers, aannemers en verze-

De regels voor brandpreventie worden complex en de ken-

keraars samenwerken. De keten moet gesloten worden van

nis is enkel multidisciplinair aanwezig, ze kan niet meer door

alarm tot en met nazorg en verzekering. Daarom moeten de

één enkele dienst beheerd worden. Daarnaast beperken veel

hulpverleningszones dus architect worden van een hulpver-

organisaties zich niet tot dezelfde geografische omgeving

leningsnetwerk dat veel verder gaat dan een netwerk van

als de hulpverleningszones en dus zijn er andere samenwer-

posten, maar dat de slagkracht van een lokale post wel maxi-

kingsvormen nodig.

maal benut! En Netwerk Brandweer kan een heel belangrijke rol spelen om de doelstellingen bovenzonaal uit te werken.

ROL VAN DE POSTEN, DE ZONES EN NETWERK BRANDWEER

NETWERK DE TOEKOMST

De huidige organisatievormen zijn niet meer aangepast aan

De lokale besturen zijn de drijvende kracht achter de brand-

alle komende uitdagingen. Betekent dit nu dat we heel onze

weer. De brandweer is gegroeid vanuit de gemeenten en de

organisatie overboord moeten gooien in ruil voor een nieu-

lokale posten moeten ook hun verbinding behouden met die

we, grote brandweerhervorming? Nee, voor eenvoudige

gemeenten. Daar zit de drijvende kracht en de aantrekke-

problemen zoals de klassieke woningbrand zijn onze huidi-

lijkheid van de brandweer. Anderzijds verandert de wereld

ge organisaties goed voorbereid. De posten voeren de op-

en dus moeten de bestuurders van de brandweer ook zicht

dracht effectief en dicht bij de bevolking uit. Door bepaalde

krijgen op de toekomst van hun organisatie. De brandweer

processen binnen de zone op grotere schaal te organiseren

moet dus heel erg goed nadenken over wat ze zelf wil doen,

neemt de efficiëntie toe. Dit kan nog incrementeel verbe-

zich daar perfect in bekwamen, en voor het globale doel de

teren door alle zones op de juiste schaalgrootte te brengen

beste samenwerking zoeken met andere partners. Netwerk

en door een goed evenwicht uit te werken tussen wat de

Brandweer kan een drijvende kracht zijn om die bovenlokale

posten, de zones en de hogere overheid organiseren en be-

doelstellingen uit te werken en de netwerken te beheren.

slissen. Daar loopt het vandaag vaak nog grondig mis. Zulke aanpassingen helpen ons echter niet helemaal om de orga-

Met dank aan Lokaal, het tijdschrift van VVSG.

nisatie klaar te maken voor de toekomstige uitdagingen.

Wat we ook moeten doen is de brandweer meer open en

Bert Brugghemans

genetwerkt organiseren. Organisaties die succesvolle ant-

Zonecommandant - Brandweer Zone Antwerpen

11

PASSIE VERANDERT DE BRANDWEERWERELD Verandering is overal zichtbaar. Mensen veranderen, technologieën veranderen, organisaties veranderen. Daarom is het belangrijk dat ook de brandweer mee verandert. Bert Brugghemans (zonecommandant van Brandweer Zone Antwerpen) en Guy Ooms (expert in veranderingscommunicatie bij Sigmund) blikken terug op de veranderingen die de brandweer meemaakte en vertellen ons in detail waarom en hoe de brandweer deze verandering omarmt en naar de toekomst kijkt.

Guy: Zeker en vast. We doen al jaren workshops in organisaties. Ook met de brandweer werken we ondertussen al een tijdje samen, maar zelden heb ik de passie zo sterk gevoeld als bij jullie. Het is duidelijk dat de brandweer niet alleen een beroep is, maar een hechte community. Het zit vervlochten in het privéleven van jullie mensen. Dat is heel uitzonderlijk in een organisatie.

Bert: Dat klopt, mensen bij de brandweer leven voor hun job. Ik merk dat die passie vaak samenhangt met lokale verbondenheid. Ze doen het vaak voor de eigen gemeenschap, de omgeving en de mensen die ze goed kennen. Maar de brandweer zit met een uitdaging.

Bert Brugghemans: Je hoort wel eens dat de enigen die ver-

We moeten bepalen welke bevoegdheden uitgevoerd wor-

andering willen baby’s met vuile luiers zijn. Ik ben het daar niet

den op federaal, zonaal of post-niveau. Er zijn veel voordelen

helemaal mee eens. Een mens is niet bang van verandering,

aan schaalvergroting, denk bijvoorbeeld aan aankopen van

want hij verandert voortdurend: je gaat met iemand samen-

materiaal: dat kan veel goedkoper als je het met een groeps-

wonen, je verhuist, je trouwt, je krijgt kinderen, enzovoort.

aankoop doet. Dat is iets wat je lokaal niet kan bolwerken.

Daar hebben mensen helemaal geen probleem mee. Enkel

Anderzijds ben ik nog steeds een voorstander van lokale

in een professionele omgeving zijn mensen terughoudend.

beslissingsbevoegdheden. Brandweer is een risicovol beroep.

In een organisatiecontext komt verandering bedreigend over,

Wanneer alle mensen weglopen van een brand, lopen wij er

omdat je zelf niet kiest voor die verandering. Daardoor be-

naartoe. Dan moet je op elkaar kunnen rekenen en moet je

ginnen mensen zich onzeker te voelen: wat gaat er voor mij

elkaar goed kennen om dit tot een goed einde te brengen.

veranderen? Wat zal mijn plaats zijn als de veranderingen

Rekrutering naar het lokaal niveau brengen zou meer vertrou-

doorgevoerd zijn?

wen brengen binnen een team, aangezien de collega’s elkaar

Guy Ooms: Daarom is het belangrijk om aan procescom-

dan door en door kennen – ook al ben je nieuw.

municatie te doen: wat is de huidige situatie, waar staan we op dit moment en waar willen we uiteindelijk naartoe? Het

BRANDWEERCULTUUR VOEDEN

belangrijkste bij verandering is dat mensen ervan overtuigd

Bert: De brandweer heeft een heel specifieke cultuur: we

zijn dat de verandering nodig is en dat de situatie achteraf

zijn gepassioneerd en trots. We hebben 2 grote doelen als

beter zal zijn dan de huidige. Intrinsieke overtuiging dus. Dat

organisatie: brandpreventie en snelle professionele hulpver-

is eenvoudig in kleine organisaties, maar minder evident bij

lening. In de toekomst zullen beide anders lopen. Er gaan

grotere groepen zoals de brandweer.

misschien minder ongevallen gebeuren door slimme tech-

Bert: Dat is de uitdaging waar de brandweer ook voor staat.

nologie, maar als het misloopt loopt het ook echt grondig

Gelukkig hebben we bij de brandweer één groot voordeel:

mis. Bovendien zal onze preventie ook rekening moeten

passie.

houden met andere technologieën.

12

Guy: Dus ondanks technologie blijft de brandweer in de toe-

onderzoek naar “de brandweer van de toekomst”. Hiervoor

komst wel noodzakelijk?

werken we samen met privébedrijven en daar leren we veel

Bert: De maatschappij zal altijd een cultuur en structuur no-

uit. Aan de andere kant blijven we de brandweer actief op de

dig hebben waarbij we op korte tijd veel mensen en mate-

kaart zetten als organisatie, want we laten zien dat we actief

riaal ter plaatse kunnen krijgen. Daar slagen we momenteel

nadenken over leiderschap. We zijn een organisatie die high

heel goed in en blijven we op focussen. In plaats van die

potentials opleidt. Als die mensen daarna vertrekken naar de

bestaande cultuur af te breken, zoeken we naar een manier

privésector is dat natuurlijk heel jammer, maar ze dragen op

om de bestaande brandweercultuur te versterken en zo toch

hun beurt weer uit waar de brandweer voor staat in andere

goede resultaten te behalen.

sectoren. Zo trekken we steeds nieuwe mensen aan.

Guy: Dat is ook wat een goede leider doet: focussen op de sterktes en daarop inzetten. Je moet er niet insteken wat je

VAN BINNENUIT

niet hebt, maar er uithalen wat al aanwezig is. Bovendien is

Guy: Er zijn tal van mogelijkheden om de brandweer te laten

de brandweer een lerende organisatie, die elke oplossing

groeien, zo lang het maar van binnenuit gebeurt. Die aan-

evalueert en verbetert naar de toekomst toe. Van binnen

pak hebben we ook gehanteerd bij de opstart van Netwerk

naar buiten dus.

Brandweer. Jullie waren al sinds de brandweerhervorming van 2015 bezig om deze structuur op te starten, maar de

NETWERK BRANDWEER

concrete lijnen waren nog niet zichtbaar. Door fysiek samen

Bert: We hebben een heel complexe job. Deze job zal in de

te komen tijdens de workshops, leerden de 20 zonecom-

toekomst enkel nog complexer worden, aangezien er steeds

mandanten elkaar – maar ook zichzelf – beter kennen. Zo

meer technische knowhow nodig zal zijn om branden te

kwam het geheel opeens in een stroomversnelling terecht:

blussen. Een wagen die in brand staat was vroeger een re-

de workshops vonden plaats in maart 2017 en in juli werd

latief eenvoudige klus, maar een elektrische wagen die in

Netwerk Brandweer al gelanceerd.

brand staat is moeilijker te blussen. Deze complexiteit vind

Bert: De vooruitgang in de samenwerking tussen de zone-

je niet alleen terug op lokaal niveau, maar ook op zonaal en

commandanten is te danken aan de aanpak die gehanteerd

federaal niveau.

werd door Sigmund. Een voorbeeld van geslaagde samen-

Guy: Om die complexiteit aan te pakken, is Netwerk Brand-

werking met de privésector! Door de mens en de passie van

weer opgestart: een nieuw niveau tussen het zonaal en het

de brandweer als centraal thema voor de workshop te ne-

federaal niveau. Het doel van Netwerk Brandweer is om

men, kwamen de gesprekken vlot op gang. Het begon al-

vanuit de verschillende zones met één stem naar buiten te

lemaal met de vragenlijst die Sigmund voor de tweedaagse

komen. Zo kan de brandweer haar standpunten op een dui-

doorstuurde naar de zonecommandanten, waarin we zelf

delijke manier naar voren schuiven. Mede dankzij de betrok-

konden aangeven wat de aandachtspunten zijn. De invul-

kenheid van de burgemeesters, is Netwerk Brandweer een

ling van de tweedaagse werd hierop gebaseerd, waardoor

succes geworden.

iedereen meteen een connectie voelde. Door fysiek samen te zitten en de uitdagingen op tafel te gooien, kwamen we

DE TOEKOMST

zelf tot het besef dat sommige van die uitdagingen naar een

Bert: Netwerk Brandweer is inderdaad een succes. Er blijft

hoger niveau getild konden worden. De basis van Netwerk

natuurlijk altijd ruimte voor verbetering. De wereld is niet per-

Brandweer was gelegd. Natuurlijk heeft dit veranderingspro-

fect, ook organisaties niet. Dat zal ook nooit zo zijn. Daarom

ces heel wat tijd en energie gevraagd, maar uiteindelijk zijn

moeten we ons steeds aanpassen. De brandweer is wereld-

we gekomen tot wat we willen: een gezamenlijke, gedragen

wijd een sterk merk, mensen voelen onze passie. Als mensen

visie en een goede samenwerking tussen de zones.

niet weten wie ze moeten bellen, bellen ze de brandweer.

Guy: Ik had al veel vertrouwen in de brandweer, maar nu ik

Dat wil zeggen dat mensen ons vertrouwen, wat een gewel-

jullie beter heb leren kennen is dat vertrouwen alleen maar

dig gevoel geeft. Toch moeten we blijven opletten, want als

verder gegroeid. De brandweer is klaar voor de toekomst,

we talent willen blijven aantrekken, moeten we zorgen voor

dat is duidelijk. Combineer dat met de passie die de brand-

doorgroeimogelijkheden. Bij de brandweer zijn we steeds

weer zo typeert, en je weet meteen waarom de brandweer

op zoek naar talent, of die nu uit onze eigen opleidingen

het sterkste merk ter wereld is. Veel succes in de toekomst!

of uit de privésector komt. In Antwerpen loopt momenteel een samenwerking met de Antwerp Management School,

Dit artikel is een ingekorte versie,

omdat wij vinden dat de privésector en de mensen van de

lees de volledige versie op de website

brandweer veel van elkaar kunnen leren. We doen samen

www.sigmund.be/blog

13

LESGEVEN OVER STRAALPIJPTECHNIEKEN Hoe en waarom de focus wordt verlegd van ‘techniek’ naar ‘doelstelling’

1 HISTORIEK

De echt grote verbetering kwam in 1672. De Nederlander Jan van der Heyden heeft toen de brandweerpomp be-

De brandweer blust branden. Dat doet ze al zeer lang. Voor-

dacht. Hij combineerde een pomp met slangen. Er waren

dat er echte brandweerkorpsen waren, werden branden ge-

zuigslangen en persslangen. De zuigslangen zorgden ervoor

blust door burgers. Ze vormden lange rijen tussen een rivier

dat de pomp dicht bij het open water moest opgesteld wor-

of een vijver en de brand. Er werden emmers doorgegeven

den. Vervolgens transporteerden de persslangen het water

en het water werd, zo goed en zo kwaad als het kon, op de

naar de brand. Hierdoor werd de rij mensen, die emmer-

brand gegooid.

tjes moesten doorgeven, overbodig. Bovendien was het ook mogelijk om de straalpijp te bewegen. Dit was ook het begin

Dit was geen efficiënte manier van blussen. Al snel werden er

voor de binnenaanval.

pompen uitgevonden die water onder druk in een bepaalde richting konden spuiten. Dit waren echter pompen die in

In de afgelopen eeuwen zijn de brandpompen sterk verbe-

een bak met water stonden. Het water werd van de pomp

terd. Ook de straalpijpen zijn enorm verbeterd. De eerste

in een soort van straalpijp geduwd. Door de opgebouwde

straalpijpen konden enkel een volle straal produceren. Ge-

druk, ontstond er een zekere worplengte. Hierdoor moest

durende een paar eeuwen bleef het ontwerp van de straal-

de pomp dicht genoeg bij de brand opgesteld worden.

pijp vrij constant. Eerst was er zelfs geen afsluitkraan voor-

Vervolgens moest de bak zo opgesteld worden, dat de

zien op de straalpijp. Vervolgens zorgde een bolkraan ervoor

waterstraal op de juiste plaats terecht kwam. De spuitmond

dat de straalpijpdrager de waterstroom aan en af kon zetten.

was immers vast op de bak gemonteerd onder een hoek van 45°. De bak moest continu met water worden gevuld. Dit gebeurde door de mensen met de emmertjes. Het was dus slechts een kleine verbetering van het systeem. figuur 1: De eerste bluspompen beschikten over een vaste spuitmond die niet van richting kon veranderen.

(Foto: Brandweermuseum Hellevoetsluis Nederland)

figuur 2: De genormeerde straalpijp (Foto: Warre St-Germain)

In België resulteerde dit in de “genormeerde” straalpijpen van 45 en 70 mm. Deze straalpijpen beschikten over een kop die je er kon afdraaien. Zonder kop werd de diameter van de opening groter en werd het debiet verdubbeld. Deze straalpijpen waren begin jaren 2000 nog volop in gebruik in ons land. De volle straal liet toe om water behoorlijk ver te gooien.

15

In de VS zijn dergelijke straalpijpen nog steeds populair,

De brandweer heeft dus verschillende straalpijptechnieken

weliswaar onder een meer moderne vorm. Ze worden er

omdat ze het water zo anders kan gebruiken in functie van

smooth bore straalpijpen genoemd. Ze worden getypeerd

de situatie. Hierdoor kan ze efficiënter optreden. Nu kan er

door de volle straal die ze produceren.

veel meer gedaan worden met dezelfde hoeveelheid water als in de tijd van de emmertjes.

In de afgelopen decennia kwamen meer moderne straalpijpen op de markt die, naast een gebonden straal, ook sproei-

3 NAAMGEVING

stralen konden produceren. Dergelijke straalpijpen worden combination nozzles of fog nozzles genoemd. De gebon-

Bij de introductie van de moderne straalpijpen en straalpijp-

den straal uit zo’n straalpijp is niet meer helemaal vol, maar

technieken, zijn er ook allerlei namen op de proppen geko-

het is wel nog mogelijk om het water relatief ver vooruit te

men. Het kind moet immers een naam hebben. Elk van de

spuiten. Dergelijke straal wordt in de VS een straight stream

pioniers heeft geprobeerd om goede, klinkende namen te

genoemd. Heel wat mensen vinden dat een straal uit een

vinden voor de nieuwe technieken. Een goede naam blijft

smooth bore andere zaken kan dan wat je met een straight

immers hangen en draagt bij tot het leereffect.

stream kunt. Vandaar dat de smooth bore straalpijpen in sommige delen van de VS nog steeds standaard zijn.

In België kwam eerst de 3D-techniek op de proppen. Dit noemen we tegenwoordig de korte puls. Later kwam daar

De introductie van de fog nozzle zorgt er ook voor dat er

een lange puls bij. De 3D-techniek was het begin van rook-

verschillende straalpijptechnieken ontstaan.

gaskoeling in de lage landen. Het heeft echter een aantal jaren geduurd vooraleer de brandweer begreep dat de

2 WAAROM STRAALPIJPTECHNIEKEN?

3D-techniek geen vervanger was voor de volle straal. Met rookgaskoeling blus je geen branden. Deze boodschap werd

Waarom zijn er nu verschillende straalpijptechnieken ont-

in het begin echter onvoldoende benadrukt, net als het toe-

staan? Waarom wil de brandweer per se water in verschillen-

passingsgebied van deze techniek. Hierdoor ontstonden

de vormen kunnen spuiten?

ongewenste fenomenen zoals brandweermensen die pul-

De belangrijkste vormen zijn:

sen naar volontwikkelde branden.

› De gebonden of volle straal › De sproeistraal

Technieken die ook onze richting uitkwamen, waren

› Het waterscherm

pulsing-penciling en painting. Penciling is een techniek waarbij de straalpijp ingesteld wordt op een volle straal.

Deze verschillende vormen hebben elk een andere toepas-

Vervolgens wordt er gepulseerd waardoor kleine pakketjes

sing. De gebonden straal heeft als voordeel dat ze het water

water “afgeschoten” worden op de vuurhaard. Dit werkt zeer

ver weg kan werpen. Daarnaast is het zo dat de waterdrup-

goed in een oefencontainer en het helpt bij het aanleren

pels dan geconcentreerd zijn. Er komt veel water op één

van de beheersing van de straalpijp. Het nadeel ervan is

plaats terecht. Indien je een vaste stof moet blussen, dan is dat een voordeel. Wil je echter rookgassen koelen, dan is het een nadeel. Tijdens rookgaskoelen wil je dat de waterdruppels verdeeld worden over een groot volume.

De sproeistraal is een betere methode voor het koelen van rookgassen. Een belangrijke parameter is de hoek van de sproeikegel. Hoe groter deze wordt, hoe breder de straal wordt, maar hoe minder ver de druppels vliegen. Binnen de categorie “sproeistraal”, kan je dus de hoek variëren.

Het waterscherm wordt vooral gebruikt in industriële toepassingen. De bekendste toepassing is het benaderen van een ontvlamd gaslek om, onder bescherming van een waterscherm, een afsluiter toe te zetten.

16

figuur 3: Penciling is een techniek waarbij water met een gebonden straal in de richting van de vuurhaard wordt “geschoten”.

Zodra het water de vuurhaard bereikt, wordt de straalpijp gesloten.

(Foto: Christophe Gardin)

echter dat deze techniek in realiteit enkel werkt bij een zeer

puls van John McDonough uit Australië is een denkstroming

kleine brandhaard zoals een beginnende brand of een klein

op gang gekomen die anders kijkt naar straalpijptechnieken.

geïsoleerd object (vb. bureaustoel of een hoverboard). Ook

Er wordt gesproken van 3 soorten technieken en de tech-

deze boodschap kwam onvoldoende over. Dit leidde in

nieken worden ingedeeld in functie van het hun doelstelling.

praktijk tot brandweermensen die pencilden op een brand

Elke brandweermens die een straalpijp vasthoudt, zou moe-

die te groot was. Daardoor bleef het branden en vroegen

ten weten wat hij of zij daarmee wil bereiken. In functie van

deze mensen zich af waarom de brand niet reageerde zoals

de doelstelling zijn er drie categorieën technieken:

in de oefencontainer.

› Gaskoeling › Indirecte aanval

Painting was een techniek die gebruikt werd om af te blus-

› Directe aanval

sen. Na het realiseren van de knockdown, kwamen de brandweermensen dichter. Met een zeer korte volle straal (ca. 1 m)

4 MODERNE KIJK OP LESGEVEN

werd de brandhaard lokaal verzopen. Later werd deze naam ook gebruikt om de brandhaard aan te vallen vanop een gro-

De nieuwe visie op lesgeven over straalpijptechieken heeft

tere afstand. Blussen vanop vier à vijf meter met een volle

vooral aandacht over de doelstelling en de drie manieren om

straal, maar zonder de straalpijp volledig te openen, werd

een doelstelling te verwezenlijken. Daar staat tegenover dat

ook painting genoemd. Een vroege benaming voor diezelfde

er veel minder - of zelfs geen - aandacht gaat naar het be-

techniek was sweeping.

noemen van de techniek zelf.

Eén van de volgende technieken die werd aangeleerd,

4.1 Gaskoeling

is in Vlaanderen gekend onder de naam massieve aan-

De doelstelling van gaskoeling is het creëren van een veilige

val. In Frankrijk wordt die de ZOT-methode genoemd. In

werkomgeving voor de aanvalsploeg. De rooklaag boven (of

Noord-Amerika wordt hij ook wel de combination attack

rondom) de aanvalsploeg vormt een belangrijke bedreiging

genoemd. Het belangrijkste toepassingsgebied van deze

voor hen. Door deze rooklaag te koelen en de rook te men-

methode is de volontwikkelde brand. Door één of twee O’s

gen met onbrandbare stoom, neemt het risico af. Dit gebeurt

te draaien met een straalpijp (met een voldoende hoog de-

door met een sproeistraal pulsen te geven in die rooklaag.

biet), wordt in een normale kamer een knockdown gerealiseerd. Het vuur wordt ogenblikkelijk neergeslagen. Het is

Er kan erg veel verteld worden over rookgaskoeling. De

een zeer krachtige techniek die toelaat met zeer weinig water

hoek van de sproeikegel is belangrijk, alsook de hoek met

een situatie die aan een snel tempo uit de hand loopt, onder

de grond, het gebruikte debiet, de openingstijd, de manier

controle te krijgen. Er worden ook andere letters gebruikt als

waarop de straalpijp wordt vastgehouden …

patroon: de T en de Z, het -symbool … Deze techniek is ook bruikbaar als onderdeel van de deurprocedure, in het geval

De belangrijkste techniek in deze categorie is de lange puls.

van een brand die voortekenen van backdraft vertoont. Met

Daar staat tegenover dat er ook een korte puls bestaat. In

behulp van deze techniek kan een grote hoeveelheid water,

praktijk kan een straalpijpdrager echter elke nodige aanpas-

in druppelvorm, worden vermengd met de hete rookgassen.

sing doen om het optimale resultaat te bekomen. De openingstijd voor een specifieke situatie is misschien wel tussen

Tot daar het overzicht van de straalpijptechnieken die mo-

kort en lang in …

menteel in België worden aangeleerd. Er zijn nog een heleboel andere straalpijptechnieken die wij niet (meer) ge-

4.2 Directe aanval

bruiken maar die ook elk een vorm en een naam hebben.

Het doel van de directe aanval is het blussen van de brand.

Al deze namen zijn goed bedoeld. Het leidt echter tot een

Dit gebeurt door de temperatuur van de brandstof zoda-

vrij complex geheel. Heel wat brandweermensen zien door

nig te laten zakken, dat de pyrolyse stopt. Immers, op het

de bomen het bos niet meer. Daarnaast is er in Vlaanderen

moment dat er onvoldoende pyrolysegassen geproduceerd

ook een duidelijke vraag om minder Engelse benamingen te

worden om de verbranding te onderhouden, stopt de brand.

gebruiken. Dit wordt door sommigen als complex ervaren.

Praktisch gebeurt dit door water op de brandhaard te gooien. Omwille van de stralingswarmte van de vlammen, is het

Lesgevers zoeken naar manieren om de leerstof zo efficiënt

moeilijk om tot bij de brandhaard te komen. Dit is ook niet

mogelijk over te brengen. Tenslotte is er geen onbeperkte tijd

nodig. Door een gebonden straal te gebruiken kan vanop

beschikbaar om brandweermensen op te leiden. Onder im-

een afstand geblust worden.

18

figuur 4 en figuur 5: De korte en de lange puls zijn allebei technieken om rookgassen te koelen. De lange puls zal het meest gebruikt worden. Er kan verder en hoger mee gewerkt worden. Bovendien zal deze techniek ook hetere gassen kunnen behandelen.

(Foto’s: Geert Vandamme)

Water spuiten op de brandhaard om de brand te blussen

De focus wordt nu gelegd op het aanpassen van de techniek

d.m.v. een daling van de brandstoftemperatuur, wordt een

aan de brandhaard. Een keukenkast die in brand staat, zal

directe aanval genoemd.

anders aangepakt worden dan een driezitsbank die aan het branden is.

In functie van de grootte van de brandhaard, kan er met veel of weinig water worden gewerkt. De straal kan continu

4.3 Indirecte aanval

spuiten, of er kan al ‘pulsend’ gewerkt worden. De straal-

Het doel van de indirecte aanval is een volontwikkel-

pijp kan gedeeltelijk of volledig worden geopend. Al deze

de brand onder controle krijgen of - in het geval van een

technieken vallen onder de noemer van de directe aanval.

pre-backdraft situatie - rookgassen inertiseren.. In beide

figuur 6: De evolutie van een beginnende brand (linksboven) die volontwikkeld wordt (rechtsboven). Vervolgens wordt de volontwikkelde brand aangepakt met een indirecte aanval. Die indirecte aanval is volop bezig op de foto linksonder. Na knockdown moet overgeschakeld worden op een directe aanval om de brand definitief te blussen. (Foto: New South Wales Fire & Rescue Service)

19

gevallen gebeurt dit door energie aan de gassen te ont-

De bedoeling is dat in de toekomst meer aandacht gaat naar

trekken. Bij een volontwikkelde brand zijn dit de vlammen.

de basisprincipes (rookgaskoeling, indirect & direct). Brand-

Vlammen zijn niets anders dan brandende rookgassen. Het

weermensen in opleiding wordt nog altijd aangeleerd wat

onttrekken van energie aan de gassen leidt tot een tempera-

een sproeistraal en een volle straal is maar de focus wordt

tuurdaling. Daarnaast wordt er stoom geproduceerd door-

verlegd naar het aanpassen aan de situatie. De vraag moet

dat er water verdampt, in de gassen en tegen hete opper-

altijd zijn: “Wat wil ik bereiken?” Na de toepassing van de

vlaktes (plafond en muren). Deze grote hoeveelheid stoom

techniek moet de vraag zijn: “Heb ik bereikt wat ik wilde?”.

zorgt voor een thermische ballast en maakt het mengsel van

Indien dat niet (helemaal) zo is, wordt de vraag: “Wat moet ik

rookgassen en lucht onbrandbaar.

aanpassen voor een beter effect?”

Een indirecte aanval werkt het best door het introduceren

Op deze manier bekomen we brandweermensen die effi-

van een grote hoeveelheid waterdruppels in de gassen. De

ciënter met hun water omspringen. Ze zullen zorgen voor

manier om dit het best te doen, is door “een O te trekken”

een sneller brandweeroptreden en ook in staat zijn om, met

in de ruimte. De vorm van een O zorgt ervoor dat er overal

dezelfde straalpijp als vroeger, iets grotere branden aan te

water terechtkomt. Een deel van het water zal ook op de

pakken.

brandstof terechtkomen en daar dus “direct” werken. Dit deel is echter verwaarloosbaar ten opzichte van het water dat in de gassen zijn werk doet. Omwille van die reden wordt

5 BIJSCHOLING OVER STRAALPIJPTECHNIEKEN

gekozen voor de benaming indirecte aanval waar dit vroeger werd beschouwd als een combinatie van directe en indirecte

De nieuwe manier rond lesgeven over straalpijptechnieken

werking. Een bijkomend voordeel is dat de O een gemakke-

dringt beetje per beetje door in de brandweerscholen.

lijke beweging is om uit te voeren, zelfs met een behoorlijke

Nieuwe generaties brandweermensen zullen op deze

reactiekracht.

manier worden opgeleid. Maar wat met de reeds actieve brandweermensen? Hoe worden zij bijgeschoold? De

4.4 Resultaten

snelste manier om dit te doen, is tijdens de oefeningen in

Wat zijn nu de resultaten van deze nieuwe manier van lesge-

de kazerne. Meestal worden deze oefeningen gegeven door

ven? Mensen vinden het over het algemeen veel eenvoudi-

onderofficieren.

ger. Hoewel sommigen het lastig hebben om de verschillende benamingen los te laten, is het voor de grote meerderheid

Het is dan ook cruciaal dat deze onderofficieren op de

eenvoudiger om zich af te vragen welke doelstelling ze wil-

hoogte zijn van de nieuwste evoluties. Dat ze hierover vra-

len behalen?

gen kunnen stellen en zo de nieuwe kennis mee kunnen hel-

› Wil ik een omgeving met rook veiliger maken? ➔ Gaskoe-

pen uitdragen. Enkel op deze manier kan de brandweer als

len

organisatie snel veranderingen doorvoeren.

› Wil ik de brand neerslaan? ➔ Indirecte aanval › Wil ik de brand blussen? ➔ Directe aanval

Er zou dus een bijscholing moeten komen voor de mensen die in de posten lesgeven. Op die manier kunnen zij delen

Er is een speciale vermelding voor de pre-backdraft situatie.

van de nieuwe opleiding aanleren aan de mensen die al bij

Daar wordt ook de indirecte aanval voor gebruikt.

de brandweer zijn. Dit zal ertoe leiden dat nieuwe mensen

Alle details over de instellingen van de straalpijp worden

opgevangen worden door oudere collega’s die dezelfde taal

aangepast in functie van het te bereiken doel.

spreken. Dat is nu niet altijd het geval.

“ Hoeveel water?

Zoveel als nodig!”

6 BRONNEN [1] Brandspuit, nl.wikipedia.org [2] John McDonough, persoonlijke communicatie, 2009-2018

Vroeger werd brandweermensen in detail uitgelegd hoe ze een techniek (zoals penciling of painting) moesten toepassen. Op het einde van de les konden ze dat ook. Wat ze niet konden was het aanpassen van die techniek aan de situatie: de straalpijp iets langer openhouden, iets hoger inzetten …

20

Karel Lambert

advertentie_brandweerman_4.pdf

1

12/04/13

14:14

NT HYBRID STRONGEST AND MOST VERSATILE RESCUE LIFTING VOOR ELKBAG PROBLEEM

DE 20% MORE CAPACITY

14 TON CAPACITEIT

BESTE OPLOSSING Connect for maximum lifting capacity height ARC CAPABILITY

AFSTAND Stability OP center

BEDIENBAAR

We zijn er trots op de pionier te zijn in High Performance Rescue Bags. De NT Bag werd meer dan 20 jaar geleden ontwikkeld en is nog KOPPELBARE HEFKUSSENS VOOR MEER KRACHT ENsteeds HOOGTEonovertroffen. Het ontwerp van de NT-hybrid is de drijvende kracht achter de vele functies en mogelijkheden. Probeer en vergelijk!

VOLLEDIGE INTEGRATIE VAN VERSCHILLENDE PRODUKTEN

PA R T O F

BRABO Brandbeveiliging NV BRABO Brandbeveiliging NV Toekomstlaan 1A, B-2170 Merksem T + 32(0)3/645.48.05 | W www.brabo.be Toekomstlaan 1A, B-2170 Merksem T +32 (0)3/645.48.05 F + 32 (0)3/645.39.62 H E AV Y R E S C U E S Y S T E M E info@brabo.be E www.brabo.be TM

WWW.RESQTEC.COM

Y

sinds 1913

www.brabo.be

BRABO Brandbeveiliging NV Toekomstlaan 1A, B-2170 Merksem T +32 (0)3/645.48.05 F + 32 (0)3/645.39.62 E info@brabo.be - www.brabo.be

BESLOTEN RUIMTE, EEN ALLROUND INZET Over het werken in besloten ruimtes zijn reeds volledige boeken geschreven.

Over reddingen in besloten ruimtes al wat minder. En Nederlandstalige publicaties die beschrijven hoe de brandweer moet werken in een besloten ruimte, zijn al helemaal dun gezaaid.

Maar wanneer we kijken naar de praktische opleidingen die

‘een ruimte die niet bestemd is voor het continu verblijf

gegeven worden en de Engelstalige literatuur erbij halen,

van personen, met besloten karakter en waar gevaarlijke

kunnen we als brandweerzones wel de noodzakelijke zaken

stoffen aanwezig kunnen zijn’. Uit deze definitie kunnen

destilleren. Want de wetenschappelijke kennis die nodig is

we reeds een aantal zaken afleiden waarvan de aanwezige

voor deze interventies is zeer beperkt. De moeilijkheid zit

brandweerlieden, onderofficieren en officieren zich bij elke

hem in het herkennen en onderkennen van de risico’s en

redding bewust moeten zijn.

gevaren, het in stelling brengen van de noodzakelijke mid-

Ten eerste wijst het ‘besloten karakter’ niet enkel op opslag-

delen, het overzien van de interventie door de Leider Van de

tanks, schepen en industriële ruimtes, maar evengoed op ri-

Operaties (LVO) en het beheersen van de mogelijke gevaar-

olen, (bouw)putten of tunnels. Binnen het beschermingsge-

lijke stoffen die vrijkomen.

bied van Brandweer Zone Antwerpen bijvoorbeeld, vielen de laatste jaren dodelijke slachtoffers in een scheepsruim alsook

HERKENNEN VAN RISICO’S EN GEVAREN

in de put van een doorsnee bouwwerf. Aannemers en nuts-

De definities van een besloten ruimte uit de literatuur kun-

bedrijven die hierrond interne richtlijnen uitschrijven, hante-

nen zeer breed gaan. De auteur van dit artikel gaat uit van

ren vaak een diepte van enkele meters t.o.v. de vrije buitenlucht (bijvoorbeeld 2 tot 5 meter) als richtinggevend getal om een put of schacht als besloten ruimte te bestempelen.

Evengoed zijn tankcontainers, graansilo’s en machinekamers te beschouwen als besloten ruimte. De Nederlandse Onderzoeksraad voor Veiligheid produceerde een uiterst interessant onderzoeksrapport alsook bijhorende video over een dodelijk ongeval in een mestsilo te Makkinga (NL). Deze zijn gratis te downloaden van hun website, alsook op Youtube terug te vinden.

Het niet herkennen van het besloten karakter is een eerste risico voor interventieleiders van de brandweer. Uit het besloten karakter volgen ook risico’s zoals beknelling en insluiting.

Ten tweede vinden we in de definitie een verwijzing naar ‘gevaarlijke stoffen’. De aanwezigheid hiervan kan duiden op een rechtstreeks gevaar zoals vergiftiging, brand- of explosiegevaar. Onrechtstreeks kan de aanwezigheid van vreemde stoffen ook de omgevingslucht verdringen en dreigt er een potentieel zuurstoftekort voor de betreders. Ventilatie (natuurlijk of gedwongen) kan hier enige uitkomst bieden, maar let op waar de aan- en afgevoerde lucht naartoe gaat.

Tot slot vervolledigen temperatuur, lawaai, elektrocutie, bewegende delen en besmetting het lijstje van risico’s waar de LVO om bezorgd moet zijn.

Redding uit opslagtank - GRIMP Brandweer Zone Antwerpen 22

Klaarmaken voor betreding - GRIMP Brandweer Zone Antwerpen

dure (SOP) klaarliggen. Tot slot is stabilisatie van het slachtoffer met ademlucht in de meeste gevallen aangewezen en dient de LVO de nodige logistiek te voorzien. Het gebruik van ademluchtslangen (type 80 meter of meer, gekoppeld op ademluchtbatterij) vergroten het comfort voor het slachtoffer én de ingezette manschappen enorm.

Na de redding is aandacht voor nazorg wenselijk. We denken hierbij aan ontsmetting, vrijmeten van ruimtes, psychologische bijstand en debriefing.

OVERZICHT OP DE INTERVENTIE Het besloten karakter van de interventieplaats berooft de LVO van zijn visueel contact met zijn manschappen. Ook communicatie met radio en/of stem wordt vaak bemoeilijkt.

Het is aan de zones om zich hierop te organiseren d.m.v. touwsignalen, radiocommunicatie over draad, fluitsignalen,

IN STELLING BRENGEN VAN DE NOODZAKELIJKE MIDDELEN

ASTRID-repeaters of andere oplossingen. Verder is ook het

De minimale middelen voor een ‘redding in een onder-

van een plotter en bijbehorende notities of whiteboard. Het

grondse ruimte’ zijn wettelijk vastgelegd1 op 5 brandweerlie-

opstellen van een mangatwacht (iemand die permanent vi-

den, 1 onderofficier en 1 officier. Dat is een prima uitruk voor

suele en/of auditieve controle uitvoert over de betreders) is

een eenvoudige horizontale ontzetting waarbij basis PBM’s

essentieel voor de veiligheid van de eigen personeelsleden.

opvolgen van persluchtverbruik aangewezen, door middel

volstaan. We denken hierbij aan een inzet met horizontale betreding in een ruimte met gekende inhoud (bijvoorbeeld

CONCLUSIE

omgevingslucht en mogelijks CO). Deze valt te betreden

Je hebt als brandweerzone geen professor of raketgeleerde

met ademlucht, standaard interventiekledij en meettoestel.

nodig om na te denken over reddingen in besloten ruimtes.

En het slachtoffer kan met mankracht worden geëvacueerd.

Wel gezond verstand en coördinatie van verschillende zaken

Denk er wel aan dat een zuurstofmeetcel niet in staat is een

zoals metingen, IGS, touwtechnieken, persluchtmanage-

daling van minder dan 0,2 % O2 op te merken en dus ook de

ment en EHBO. Ook zal je merken dat bij inzetoefeningen

giftige concentraties van stoffen in het ppm bereik niet kan

het gelijktijdig trainen van deze zaken in het begin zal zorgen

voorspellen2. Ook volstaat de basisuitruk meestal om con-

voor chaos en verwarring. En dan weet je dat dit op interven-

tact te maken met het slachtoffer en deze te voorzien van de

tie gegarandeerd fout loopt omwille van tijdsdruk. Afzonder-

nodige ademlucht en eerste zorgen.

lijk trainen van de deelaspecten en - in een later stadium - gecombineerde inzetoefeningen zullen hun vruchten af-

Bij enige complexiteit dringt een opschaling zich op. Denk

werpen. Roep bij complexere interventies ook onmiddellijk

hierbij aan IGS-apparatuur voor chemische incidenten en

bijstand in van experten, zoals hoogtereddingsteams. Beter

metingen. Ook de Adviseur Gevaarlijke Stoffen (AGS) kan u

enkele personen te veel gealarmeerd dan enkele te weinig.

bijstaan met raad en daad, indien beschikbaar voor uw zone.

Een hoogtereddingsteam is noodzakelijk voor verticale eva-

Kapitein Kristof Cremer - Brandweer Zone Antwerpen

cuaties en takelingen van het slachtoffer. In Antwerpen werd

Vakofficier GRIMP en Adviseur Gevaarlijke Stoffen

daarom het GRIMP-team bijgeschoold om deze reddingen met de gepaste PBM’s, metingen en technieken uit te voe-

TER INFO

ren. Zij worden automatisch gealarmeerd bij interventies van

Op het congres ‘back2basics’ is de sessie over ‘Redding in besloten

dit type en hebben een volledige Standaard Operatie Proce-

ruimtes’ gepland op zaterdag 20 oktober om 15.00 uur.

1 Koninklijk besluit van 10 november 2012 tot vaststelling van de minimale voorwaarden van de snelste adequate hulp en van de adequate middelen.

2 CO en H2S zijn stoffen die vaak natuurlijk voorkomen en dodelijk zijn in lage concentraties.

23

PUBLIREPORTAGE

METEN & DETECTEREN IN BESLOTEN RUIMTES In dit artikel gaan we niet in op wat nu wel of geen besloten ruimte is, want iedereen heeft daar een andere definitie voor. Voor ons is het simpel! Als je twijfelt of het een besloten ruimte is, behandel het dan als een besloten ruimte. Better Safe than Sorry!

MSA Altair 4x glow in the dark Š MSA

Voor je de juiste maatregelen kan nemen moet je op de hoogte zijn van de gevaren. Hier even voor jou op een rijtje!

DE GEVAREN In een besloten ruimte moet je rekening houden met drie mogelijke gevaren!

Verstikking,

explosie-

of

toxisch

gevaar.

Normaal moet er 20,9 vol% zuurstof aanwezig zijn. Inerte gassen kunnen de zuurstof verdringen. Ook kan de zuurstof verbruikt worden. Als de zuurstof daalt, betekent dat een direct gevaar voor jouw eigen veiligheid! En dat moet

Een verstoorde ademhaling, bewuste-

Een tweede gevaar is de aanwezigheid

je kunnen monitoren. Daal dus nooit af

loosheid of hartritmestoornissen zijn

van brandbare gassen en dampen. Is er

als je niet zeker bent van de juiste con-

maar enkele gevolgen van een tekort

een explosieve atmosfeer in de ruimte,

centratie zuurstof!

aan zuurstof.

dan kan je dat maar beter vooraf weten!

Vroeger werd er enkel rekening gehouden met het explosiegevaar, maar de meeste gassen zijn ook toxisch. En dat betekent een acuut gevaar voor jouw eigen gezondheid. Wil je later van je pensioen kunnen genieten, dan kan je maar beter weten of je in een toxische atmosfeer afdaalt! Als de grenswaarde van een toxisch gas overschreden is, dan betreed je de ruimte beter niet, of met adembescherming.

Maar hoe monitor je dat nu? Hoe kom je erachter of er voldoende zuurstof,

Radius Š Industrial Scientific

brandbaar en/of toxisch gas aanwezig is? Het antwoord is simpel: door de juis-

PUBLIREPORTAGE

te sensoren te gebruiken. Hierbij een

welke meetstrategie en sensor(en) het

overzicht van de mogelijkheden.

meest geschikt zijn. Voor trainingen,

Multirae besloten ruimte © RAE

verkoop, verhuur of service van gasde-

DE SENSOREN DIE JE KAN EN/OF MOET GEBRUIKEN

tectie kan je ons contacteren via ine@safetydetection.be of +32 468 12 50 58.

Een zuurstofsensor is altijd de basissensor! Je zou de eerste niet zijn die het niet meer kan navertellen. Een besloten ruimte afdalen zonder eerst een zuurstofmeting te doen, is spelen met je leven.

Wil je brandbare gassen detecteren?

Dan neem je een LEL-sensor. Maar ken jij het verschil tussen een katalytische en een infraroodsensor? In onze blog op www.safetydetection.be/verschiltussen-lel-katalytische-en-lel-infra

S&D EEN DIFFUUS OF EEN GEPOMPT TOESTEL?

rood-sensor/ lees je er alles over.

Ken je de mogelijke gevaren en heb je

Als de ruimte is vrijgegeven, neem je

In onze trainingen merken we dat niet

een idee van de mogelijke sensoren.

een diffuus toestel mee. Omdat de at-

iedereen op de hoogte is van het ver-

Soms gaat het mis met het gebruik van

mosfeer tijdens jouw verblijf kan veran-

schil tussen deze twee sensoren. En dat

het toestel.

deren. En dat moet je monitoren!

kan een leven kosten … of redden!

Ken jij het verschil tussen een diffuus en een gepompt toestel? Een diffuus toe-

Wil je weten welke sensoren er zijn &

Wil je toxische gassen kunnen detecte-

stel heeft geen pomp. Er kan geen gas

de Do´s & Don´ts van gasdetectie? Kom

ren, dan heb je iets meer mogelijkhe-

aangezogen worden. Maar toch zien we

dan naar onze praktische workshop tij-

den. Dat kan je doen met een elektro-

nog altijd mensen vrijgave- metingen

dens het brandweercongres op zater-

chemische sensor. Er bestaan onder

doen met een diffuus toestel, aan een

dag 20 oktober!

andere sensoren voor koolmonoxide,

koordje naar beneden.

Of lees ons boek ‘Gasdetectie van A

waterstofsulfide,

blauw-

Wat daar het gevaar van is? Dat je jouw

tot SAFE’! Meer hierover vind je op

zuur, stikstof(di)oxide, fosfine, ethyleen-

display niet kan zien. Als jouw meet-

www.safetydetection.be.

oxide … Keuze te over.

waarde niet boven het ingestelde alarm

ammoniak,

komt, krijg je geen alarm. Sensoren

Tekst: Ine Vanhofstraeten

Maar niet voor elk gas bestaat een ´spe-

hebben een responstijd of vertraging.

Safety & Detection

cifieke´ elektrochemische sensor. Be-

Als jij jouw toestel terug naar boven

staat er geen sensor voor jouw gas, kan

trekt, is de kans groot dat jouw display

je meetbuisjes gebruiken.

gewoon terug op 0 staat (of 20,9 vol% voor de zuurstofsensor).

Of misschien ben je op zoek naar een digitale oplossing? Dan is een PID-sen-

En wat doe jij? Juist, afdalen in een po-

sor de oplossing!

tentieel gevaarlijke atmosfeer.

Belangrijk is om eerst te definiëren wat

Gebruik altijd een gepompt toestel vóór

er aanwezig kan zijn en dan de juiste

jij de ruimte betreedt. Zorg dat je jouw

keuze te maken. Hier kan S&D jou hel-

display altijd kan zien en gebruik de

pen! Wij kijken samen met jou welke

juiste slang om een meting over een af-

mogelijke gevaren er kunnen zijn en

stand te doen.

RIJOPLEIDINGEN PIVO BRANDWEERSCHOOL Van rijbewijs tot prioritair rijden …

Bij het PIVO kan je als brandweerman- of vrouw terecht voor alle rijopleidingen.

NIEUWE CEL RIJOPLEIDINGEN EN VERKEER

op maat van het voertuig. Hierin komen vrijwel alle facetten

De PIVO Brandweerschool heeft de laatste jaren sterk inge-

aan bod die nodig zijn om een dienstvoertuig veilig te kun-

zet op rijopleidingen en verkeersveiligheid. In het voorjaar

nen besturen.

van 2017 werd een cel opgericht, specifiek voor rijopleidingen en verkeer. Van hieruit worden multidisciplinaire op-

De basis blijft de kennis van de wegcode en de regels om

leidingen op een gespecialiseerd niveau aangeboden. Het

prioritair te rijden. De deelnemers kunnen hun kennis opfris-

PIVO richt zich hiermee tot alle openbare besturen, hulp-

sen aan de hand van een e-learning. Vervolgens leren ze in

en controlediensten en in het bijzonder tot bestuurders die

een veilige leeromgeving meer complexe of gevaarlijke ver-

bevoegd zijn om een prioritair voertuig te besturen.

keerssituaties uitvoeren. Hiervoor worden in de rijsimulatoren verschillende types vrachtwagens en scenario’s gepro-

BEHALEN VAN EEN RIJBEWIJS C

grammeerd. De aandacht van de bestuurder wordt tijdens

De PIVO Brandweerschool heeft voor het behalen van een

deze oefening meteen op scherp gesteld.

rijbewijs C de voorbije jaren fors geïnvesteerd in een platform voor e-learning, een gehomologeerd oefenterrein,

Op het oefenterrein herhalen ze de rijmanoeuvres onder

verschillende vrachtwagens, rijsimulatoren en gespeciali-

het toeziend oog van een deskundig docent, om nadien de

seerde cameratechnieken in en rond het lesvoertuig waar-

openbare weg op te gaan met een lesvoertuig dat is uit-

van de praktijkbeelden op didactische wijze geïntegreerd

gerust met 8 camera’s. Tijdens de oefenrit op de openbare

worden tijdens de verkeerslessen.

weg filmt deze hightechtool constant alles wat zich in het

In 2017 begeleidde het PIVO een 100-tal nieuwe brand-

gezichtsveld van de camera bevindt. Alles wat de chauffeur

weerlieden tot het behalen van een rijbewijs C.

kan zien, wordt rechtstreeks of via de spiegels opgenomen,

Hiervoor geven de docenten niet alleen rijles aan de cursist, maar leiden ze ook een korpsbegeleider op, met aandacht voor de rijtechniek en het wettelijk kader. Zo kan de cursist met een voorlopig rijbewijs op het eigen werkterrein en met de eigen korpsvoertuigen zijn/haar rijvaardigheid oefenen.

De school kan alvast terugblikken op een positief resultaat, met een gemiddeld slaagpercentage van meer dan 90% bij de deelname aan het eerste rijexamen.

RIJVAARDIGHEID VERBETEREN MET “CARROUSEL-OPLEIDINGEN” Het bezit van een rijbewijs geeft geen garantie op veiligheid in het verkeer. Chauffeurs van de brandweer rijden niet dagelijks met vrachtwagens en missen hierdoor diepgaande ervaring. Brandweervoertuigen zijn bovendien verschillend van elkaar en zeer specifiek qua afmeting en grootte.

Om de rijvaardigheid van brandweerlieden te verbeteren, ontwikkelde de brandweerschool een carrouselopleiding

26

incl. gebruik van richtingaanwijzers, achteruitversnelling alsook de G-krachten, snelheid en toerental. Elke interessante gebeurtenis wordt vastgelegd. Simultaan worden ook de kijktechniek en de houding achter het stuur opgenomen.

Na de rit worden de beelden samen met de brandweerman op constructieve wijze via zelfreflectie geanalyseerd en besproken. Dit leidt tot bewustwording in een correct en doordacht rijgedrag. Reflecteren is hierbij een belangrijke competentie: leren door terug te kijken op de eigen rijstijl en stil te staan bij hoe ze zelf achter het stuur rijden en anticiperen in het verkeer. Deze vorm van reflecteren richt zich vooral op een methodische aanpak. Chauffeurs van de brandweer moeten nu eenmaal al hun hulpverleningsmateriaal in

de openbare weg voor de politiediensten. Bij de Lokale Po-

zware voertuigen snel en adequaat ter plaatse krijgen om de

litie Antwerpen - het grootste politiekorps van Vlaanderen

hulpbehoevende tijdig te kunnen helpen. Elke seconde telt,

- daalde het aantal schadegevallen en ongevallen, waarbij

maar ongevalvrij ter plaatse aankomen is nog veel belang-

de politie in fout was, in drie jaar tijd van 40 naar 12%. Dat is

rijker! De uiteindelijke doelstelling is dat hulpverleningszo-

meteen een duidelijke ‘return on investment’, waarbij niet al-

nes besparen in kosten op onderhoud, maar ook materiële

leen het ziekteverzuim en voertuigschade vermindert, maar

en fysieke schade (die ontstaat door ongevallen en manoeu-

ook het menselijke leed. En het komt meteen ook het imago

vreren) beperken. De brandweerschool stelt deze opleiding

van het korps ten goede.

als tweede stapsteen in het opleidingstraject voor, om op termijn een prioritair dienstvoertuig veilig en professioneel

Met de nieuwste tools en binnen de juiste regelgeving blijft

te kunnen besturen.

PIVO inzetten op rijvaardigheid en verkeersveiligheid via een professioneel en gevarieerd opleidingsaanbod: ‘Samen leren

PRIORITAIR RIJDEN: “SNELHEID WORDT VEILIGHEID!”

voor veilig verkeer’.

Sinds kort biedt het PIVO ook prioritaire rijopleidingen voor

Voor meer informatie: www.pivo.be/rijopleidingen.

de brandweer aan, op maat van het dienstvoertuig en in de eigen zone. Deze opleidingen bestaan in drie categorieën:

Kom er ook meer over te weten in een van de PIVO-work-

het besturen van een prioritair commandovoertuig, een am-

shops op het Brandweercongres Back2basics:

bulancevoertuig en een brandweerwagen.

› Prioritair rijden met grote brandweervoertuigen

Telkens krijgt de cursist een evaluatie mee van zijn eigen kunnen, die bij het persoonlijk dossier gevoegd kan worden en waarbij gerichte recyclages gevolgd kunnen worden om

(20 oktober om 11.00u, 13.30u en 15.00u) › Hoe gaat het gerecht om met verkeersongevallen van prioritaire voertuigen (20 oktober om 15.00u)

de vaardigheden prioritair rijden nog verder te ontwikkelen.

Dat deze opleiding zijn vruchten afwerpt, heeft het PIVO

Brandweerschool

bewezen in de jarenlange ervaring in prioritaire rijlessen op

PIVO Vlaams-Brabant

27

NIMBUS HOGE DRUK SNIJ- en BLUSUNITS

NIMBUS N300-60 DS Autonome snijblus-unit met geluidsgedempte dieselmotor.

Hier in actie bij een test op scheepsstaalplaat 7mm.

Perforatietijd: +/- 26 seconden Toekomstgericht, efficiënt, veilig en eenvoudig in gebruik en onderhoud Zien is geloven: onze demobus staat voor u klaar.

Voor meer informatie of een afspraak graag een seintje op info@vanassche-fire.be

Verkrijgbaar via de markt FOD BiZa - II/MAT/A26-314-13 geldig tot 12/12/2018 Leverbaar in de versies: • N300-60 DS met dieselmotor - 300 bar - 60 l/min • N300-30 P met benzinemotor - 300 bar - 30 l/min • N300-60 H met hydraulische aandrijving voor inbouw en aandrijving via de voertuigmotor VANASSCHE FFE NV | Brugsesteenweg 8 | B-8531 HARELBEKE | Tel. +32 (0) 56 710 130 | info@vanassche-fire.be | www.vanassche-fire.be

COBRA IN WOBRA Wobra test coldcut™ cobra, een hogedruk koud snijdende nevelblusser.

Een bruikbare tool of ‘cool’ speeltje?

Half november 2017 tekenden 14 collega’s van Zone 1 en

brandverloop, en vooral wat de impact was met het gebruik

zone Fluvia present in Wobra om dit in een week opleiding

van het systeem. Geen theorie, maar zeer leerrijke prakti-

uit te zoeken. In 2013 werden reeds Belgische collega’s op-

sche oefeningen.

geleid tot instructeur, maar sindsdien was het project in de koelkast blijven liggen.

DE PRINCIPES VAN HET HOGEDRUK NEVELBLUSSYSTEEM

Onder supervisie van kapt. Jean-Claude Vantorre, post Knokke-Heist en bij een lekker kopje koffie werden de col-

Een inzet met een hogedruk nevelblusser, voorafgaand aan

lega’s van Northamptonshire Fire and Rescue Service voor-

een binnenaanval, zal - in bepaalde situaties en bij correct

gesteld. Dan, Derek, Martin en Lee zijn één voor één erva-

gebruik - zorgen voor veiligere omstandigheden voor de

ren brandweermannen die zich mogen verwachten aan een

brandweerlui, om nadien te kunnen vorderen. In combinatie

geïnteresseerd - maar ook enigszins sceptisch - publiek van

met tactische ventilatie worden brandweerlui en kledij min-

CFBT-instructeurs. Krijgen ze het zoveelste brandweerspeel-

der blootgesteld aan hittestress, schadelijke rookgassen en

tje voorgeschoteld? Of zal de mystiek rond een controver-

bv. ook aan mogelijke vormen van snel brandverloop zoals

siële techniek van (binnen-)brandbestrijding verdwijnen en

flashover. Veiliger werken, minder blootstelling en tijd kopen

plaats maken voor nieuwe inzichten die ook bruikbaar zijn in

op de brandcurve zijn de voordelen van het systeem.

ons land? Om op die vragen een antwoord te krijgen, namen de CFBT’ers graag een weekje verlof.

De week werd opgedeeld in een theoretisch en een praktisch gedeelte. In het theoretisch luik werd aandacht besteed aan de opbouw en de werking van het systeem, de integratie in voertuigen, opfrissing rond het toepassen van water in rookgassen en op vuur en tactische ventilatie. Het praktisch gedeelte was uitgebreider en gaf cursisten de kans om het systeem uit te proberen en de procedure rond het gebruik aan te leren. Scan-Cool-Clear-Progress bleek het ‘mantra’.

Vrij vertaald: 360° verkenning met camera, inzet tool, ventileren en vorderen.

Opstellingen om materialen (betonblokken, vezelplaat, plaatstaal) bloot te stellen aan de hogedruk koud snijdende nevelblusser, werden enthousiast en ten volle benut. Het principe is als volgt: een abrasief (ijzer-silicaat) wordt zoveel als nodig meegestuurd in de waterstraal.

Om het grote enthousiasme en de aanhoudende leergierigheid van de groep te stimuleren, werden op het einde van de week zelfs tactische inzetoefeningen georganiseerd.

Wobra stelde hiervoor graag een container ter beschikking.

Met behulp van thermokoppels kon worden gemonitord wat de omstandigheden waren tijdens een (onder)geventileerd Foto: Northamptonshire Fire & Rescue Service Voor meer informatie gelieve te contacteren: VANASSCHE FFE NV | Brugsesteenweg 2 | B-8531 HARELBEKE | Tel. +32 (0) 56 710 130 | info@vanassche-fire.be | www.vanassche-fi re.be 29

In geval van brand met bevestigde slachtoffers, kan de

mogelijke waterschade. Het aflegsysteem bestaat standaard

brandweer met een dergelijke inzet sneller betere condities

uit 80 meter lengte, met een slangdiameter van 12,5 mm, en

creëren, zowel voor de eigen brandweerlui als voor de aan-

is verlengbaar tot 300 meter. Op die manier creëer je een

wezige slachtoffers. Alles staat of valt met de omvang van de

ruime vrijheid (denk bijvoorbeeld aan hoogbouw). In verge-

brand, de fase in het brandverloop en verschillende andere

lijking met de piercing nozzle, die een eerder beperkende

factoren. Training en competenties van de ingezette man-

statische opstelling is, krijgen we ook een debiet van 30 à 60

schappen zullen ook een belangrijke factor zijn, vergelijk-

liter per minuut, met een lagedruk opstelling en ook een iets

baar met bv. PPA (positive pressure attack, tactische ventila-

beperktere worplengte.

tie gevolgd door een binnenaanval).

Het argument dat stoomvorming slachtoffers benadeelt,

Kortom, een erg hanteerbaar en makkelijk handelbaar af-

weegt niet op tegen de snelle verbetering van de situatie.

legsysteem. De verneveling onder hoge druk zorgt voor

Een klassieke vordering en blussing met ‘search and rescue’

druppels van 0,1 mm. Ter vergelijking, bij een straalpijp spe-

zal in veel brandweerposten een slachtoffer langer bloot-

cifiek ontworpen voor een binnenaanval met lage druk, zal

stellen aan schadelijke rookgassen en intense hitte.

de verneveling tussen 0,3 tot 0,9 mm druppeldiameter zijn.

Uit de CFBT weten we: hoe efficiënter het water wordt aan-

Wil dit zeggen dat elke binnenaanval zonder voorafgaan-

gebracht in de rookgaslaag, hoe beter we de rookgassen

de inzet van een hogedruk nevelblusser onveilig is? Wil dit

kunnen koelen en de gevaren verminderen. Eenzelfde hoe-

zeggen dat elke binnenaanval deze inzet vereist? Neen,

veelheid water verdeeld in kleinere druppeltjes zal dus een

uiteraard niet. Ter vergelijking: bij een ongeval wordt ook niet

grotere oppervlakte bestrijken en de efficiëntie en effecti-

elk voertuig ontmanteld met hydraulisch materiaal om een

viteit van het gebruikte water verhogen.

slachtoffer te laten uitstappen. De brandweer beschikt over dit materiaal om - indien nodig - op een veilige, ergonomi-

CONCLUSIES

sche en snelle manier te kunnen werken. Een bevelvoerder maakt nog steeds een inschatting op basis van de situatie,

Investeren in deze systemen zal ongetwijfeld een positieve

aanwezige risico’s, beschikbare middelen en manschappen.

impact hebben op de gezondheid en veiligheid van brandweermensen en de werking van de brandweer. De coldcut™

In vergelijking met een klassieke binnenaanval (lage of hoge

cobra unit, zoals hier getest, of een gelijkaardige koudsnij-

druk), wordt bij een inzet met hogedruk nevelblusser minder

dende nevelblusser, kan bij brand perfect en op een veilige

water gebruikt, onder hogere druk. We spreken bij de hoge-

manier worden bemand door een bevelvoerder, chauffeur

druk nevelblusser over ongeveer 60 liter per minuut, bij een

en 2 manschappen, waarbij men zich beperkt tot de acties

druk van 250 à 300 bar. Minder water betekent ook minder

omschreven in het KB minimale middelen.

Foto: Northamptonshire Fire & Rescue Service 30

De groep sloot de week af, overtuigd van de meerwaarde

Het vooroordeel dat de koudsnijdende nevelblussystemen

van de hogedruk nevelblusser. Het systeem laat zich perfect

enkel bruikbaar waren bij ondergeventileerde branden, is

in een autopomp inbouwen, of kan als zelfstandige unit in

dus zeker achterhaald.

een bestelwagen worden geïnstalleerd. De Scottish Fire and Rescue Service (SFRS) bijvoorbeeld, investeerde recent in 40

Sgt. Bas Verniest - Hulpverleningszone 1 - Post

units op basis van een Iveco Daily 7,5 ton, met de achterlig-

Ruddervoorde

gende gedachte om sneller, veiliger en waterbesparend (!)

Bastiaan.verniest@zone1.be

te werken.

Foto’s van wagens van Northamptonshire Fire Department

Het systeem is niet ‘allesvervangend’ maar ongetwijfeld

Bronnen:

een bruikbare meerwaarde bij bv. kelder- en zolderbran-

- Karel Lambert, Piercing nozzles, 2015.

den, scheeps- en containerbranden, silobranden, (onder)

- Cobra tactical firefighting instructor course, Wobra

geventileerde branden, hoogbouw en ingesloten branden.

Zedelgem 2017.

Foto: Nicolas Dupuis 31

AUTOVERZEKERING BRANDWEERLIEDEN GOEDKOPER! Protectas heeft voor u als brandweerman of –vrouw extra gunstige voorwaarden voor uw autoverzekeringen (en dit zowel voor uzelf als voor uw gezinsleden). Aan goede bestuurders kunnen we een tarief aanbieden dat tot de beste van de markt behoort en bovendien geniet u van de service van een professionele makelaar. Zo betaalt u niet te veel maar staat u ook niet alleen in geval van schade.

BRANDVERZEKERING BRANDWEERLIEDEN GOEDKOPER! U, brandweerman of –vrouw, bent expert op het gebied van brandbestrijding én brandpreventie.

Tegenover een kleiner risico staat een lagere premie. Daarom biedt Protectas brandweerlieden aangesloten bij een beroeps- of een vrijwilligerskorps, een bedrijfskorps of een federatie, een brandverzekering aan tegen unieke voorwaarden.

Wij nemen als voorbeeld iemand die in Aalst (postcode 9300) woont.

Het gaat om een aanpalende woning of een appartement, met beveiligingsinstallatie of gepantserde deur. .

Gebouw Inhoud Diefstal Als eigenaar Als huurder

Formule 1

Formule 2

Formule 3

Formule 4

Formule 5

Formule 6

150.000 EUR 50.000 EUR 25.000 EUR 214,14 EUR 173,74 EUR

180.000 EUR 60.000 EUR 30.000 EUR 256,42 EUR 207,94 EUR

240.000 EUR 80.000 EUR 40.000 EUR 337,71 EUR 273,07 EUR

300.000 EUR 100.000 EUR 50.000 EUR 421,45 EUR 340,65 EUR

360.000 EUR 120.000 EUR 60.000 EUR 475,81 EUR 408,23 EUR

420.000 EUR 140.000 EUR 70.000 EUR 554,65 EUR 475,81 EUR

De premies zijn inclusief waarborg natuurrampen en taksen - Risicogebieden natuurrampen = aangepaste voorwaarden.

Verzekerde waarden > formule 6 zijn eveneens mogelijk.

Familiale- en autoverzekering voor brandweerlieden ook goedkoper.

ANTWOORDSTROOK Ja, ik ben geïnteresseerd in uw uniek aanbod.

Ik ben nog geen klant bij Protectas.

Gelieve mij informatie voor mijn private verzekeringen te bezorgen op volgend adres: Ik ben reeds klant bij Protectas.

Gelieve mij informatie voor mijn autoverzekeringen te bezorgen op volgend adres: Naam: ………………………………. Voornaam: …………………………………

Adres: ………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………….

Tel : ………………………………. Korps: ……………………………………...

Stuur deze antwoordstrook naar Protectas, Zelliksesteenweg 12 te 1082 Brussel of bel voor meer informatie op het nummer 02/465.91.01 of fax: 02/468.02.34 of e – mail : Info@Protectas.be Registratienummer CDV 16896

DE BRANDWEER & DE DUURZAME ONTWIKKELINGSDOELSTELLINGEN: EEN MATCH! DE DUURZAME WAT?

manier verweven met andere delen op aarde. De SDGs bieden een kader om met deze verbonden samenleving om

De Duurzame Wat? Dat is vaak nog de reactie wanneer de

te gaan. Ze zijn universeel en gelden voor alle landen in de

Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (de Sustainable De-

wereld, noord en zuid, oost en west. Ze richten zich op over-

velopment Goals of kortweg de SDGs) ter sprake komen. De

heden, bedrijven, universiteiten, verenigingen, organisaties,

SDGs werden in september 2015 door de Verenigde Naties

en op de burgers, waar ook ter wereld. De 17 doelstellin-

op de mondiale agenda gezet. Het is een set van 17 concre-

gen kunnen enkel behaald worden als al deze actoren hun

te doelstellingen die wereldwijd duurzame ontwikkeling

steentje bijdragen.

nastreeft tegen 2030. De doelstellingen omvatten zowel sociale en economische als ecologische en institutionele

SDG VOICE?

uitdagingen: Op dit moment ligt de uitdaging vaak nog in het bekendmaOnze wereld is voortdurend in beweging. Wat aan de ande-

ken van de SDGs. Weinig Belgen weten waarover het gaat

re kant van de wereld gebeurt, is steeds meer voelbaar bij

als ze de fleurige logo’s krijgen voorgeschoteld. Mensen

ons en omgekeerd. Denk maar aan sociale media, klimaat-

vertrouwd maken met deze globale agenda is een crucia-

opwarming en migratie. In deze mondiale samenleving is

le eerste stap om vervolgens tot actie over te kunnen gaan.

onze gemeente, ons land, ons continent op een complexe

Zowel in Vlaanderen als elders in de wereld zijn overheden

33

op alle niveaus daarom druk bezig met sensibilisering rond de SDGs. Zo ook onze eigen federale minister voor Duurzame Ontwikkeling, Marie Christine Marghem. Marghem duidt sinds 2016 jaarlijks een aantal ‘SDG Voices’ aan: organisaties die de opdracht krijgen om het brede publiek te informeren over de SDGs via inspirerende en creatieve campagnes.

In 2018 is de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) één van hen. Als SDG Voice probeert VVSG al haar leden, alle 308 Vlaamse steden en gemeenten dus, achter de 17 doelstellingen te scharen. Dat doen we – onder andere – door vormingen te geven, sensibiliseringsmateriaal te ontwikkelen, goede praktijkvoorbeelden te delen en tips aan te reiken voor het opstellen van duurzame lokale beleidsplannen. Duurzame ontwikkeling is voor de Vlaamse steden en gemeenten nochtans niets nieuws. Lokale besturen nemen al veel initiatieven die bijdragen aan één of meerdere SDGs, zoals compostmeesters (doelstelling 12), sociale restaurants (doelstelling 1), de Europese burgemeestersconvenant (doelstelling 13) of buddysystemen voor nieuwkomers (doelstelling 10). Deze activiteiten moeten in de eerste plaats worden erkend en ondersteund. Die boodschap draagt VVSG als Voice ook uit tijdens een heuse campagneweek in september: De Week van de Duurzame Gemeente. Tijdens de campagneweek zetten 81 Vlaamse gemeenten (meer dan 1 op 4!) beKazerne brandweerpost Berendrecht (Foto: Brandweer Zone Antwerpen)

staande duurzame initiatieven in de kijker, door lokale ‘Duurzame Helden’ aan te duiden. Die helden zijn burgers, scholen, organisaties, bedrijven of andere groepen die op hun manier bezig zijn met duurzame ontwikkeling. Zij worden de lokale

BEN-standaard: goede isolatie en luchtdichtheid, installatie

gezichten van de 17 mondiale doelstellingen. Op www.duur-

van een warmtepomp, zonwering, fotovoltaïsche zonnepa-

zamegemeente.be lees je alles over de campagne en worden

nelen, ledverlichting en temperatuurregeling via koelbalken.

alle Duurzame Helden uitgebreid voorgesteld.

Ook de recent gebouwde kazerne in Berendrecht (foto) is een goed voorbeeld van ecologisch bouwen. Het skelet be-

DE BRANDWEER GEEFT HET GOEDE VOORBEELD!

staat uit (behandeld) hout, beton en veel glas. Alles is extra geïsoleerd, het water wordt verwarmd in een zonneboiler op het dak en er is een rietveld om het afvalwater van het ge-

De lokale besturen in Vlaanderen mogen dus best trots zijn

bouw te zuiveren.

op de duurzame initiatieven die ze reeds tonen, en dat geldt evengoed voor de Vlaamse brandweerzones. Ook voor de

En ook de nieuwe kazerne van brandweerpost Melle halen

brandweer is duurzaamheid al lang geen ver-van-mijn-bed-

we graag aan: die beschikt over driedubbele beglazing, een

show meer. Denk daarbij in de eerste plaats aan de meest

zonneboiler en ventilatie met energievriendelijke koeling. Bo-

voor de hand liggende interpretatie van duurzaamheid: eco-

vendien werd er geïnvesteerd in moderne technologie. De

logische duurzaamheid of dat wat goed is voor onze pla-

poorten kunnen vanop afstand worden geopend, de omroe-

neet. Bij de bouw van nieuwe kazernes bijvoorbeeld, wordt

pinstallatie staat in direct contact met de noodoproepen en

de laatste jaren vaak een stapje verder gegaan dan het res-

de werking van de pompen is zelfs via apps controleerbaar.

pecteren van de wettelijke bepalingen en normen. Verschillende zones kiezen bewust voor Bijna Energie Neutrale

Dergelijke duurzame kazernes dragen in de eerste plaats bij

(BEN) kazernes, of kazernes waarin ecologische principes

aan SDG 7 (duurzame energie) maar ook aan SDG 9 (innova-

worden toegepast. Zo zal het administratief gebouw van

tie en duurzame infrastructuur). ‘Ondeelbaarheid’ is trouwens

de nieuwe brandweerpost in Mechelen voldoen aan de

een van de kerneigenschappen van de SDGs. Alle 17 doelstel-

34

Kazerne Mechelen in opbouw

lingen zijn onderling verbonden. Draag je aan één doelstelling bij, dan krijg je ook voortgang op andere doelstellingen. Als een rimpeleffect in het water. Zo kan je bijvoorbeeld stellen dat een efficiënt gebruik van moderne technologieën (SDG 9), zoals in Melle, bijdraagt aan de betrouwbare en veilige werking van een post en dus aan het welzijn van de brandweermannen en -vrouwen (SDG 3: goede gezondheid & welzijn).

Het FiST (Firefighter Stress Team) werd in 1993 opgericht in

De intensieve zuivering van afvalwater (SDG 11: o.a. duurzaam

Leopoldsburg en bestaat uit meer dan 200 terreinwerkers

afvalbeleid), zoals in Berendrecht, heeft dan weer een posi-

– brandweerlui, ambulanciers, artsen, psychologen, enzo-

tief effect op de kwaliteit van grond en grondwater (SDG 6:

voort – die een opleiding volgden om hun eigen collega’s

schoon water en SDG 15: leven op het land).

te kunnen bijstaan bij de preventie, aanpak en nazorg van traumatische ervaringen. FiST breidde doorheen de jaren uit

DE VIJF P’S VAN DUURZAME ONTWIKKELING

naar Wallonië en behandelt de laatste tijd ook steeds meer

Wanneer we spreken over duurzame ontwikkeling spreken

sten) benadrukken de Verenigde Naties het belang van bur-

we over meer dan ecologie. Duurzame ontwikkeling is het

gerparticipatie en inspraak. Ook daar scoort de Vlaamse

verbeteren van de huidige levensomstandigheden van

brandweer goede punten: samen met het Instituut Fysieke

iedereen op aarde zonder daarbij die van toekomstige

Veiligheid (IFV) in Nederland en de Universiteit Antwerpen

generaties in gevaar te brengen. Ontwikkeling met

organiseert de brandweer dit jaar de ‘brandweertoets’, een

aandacht voor mens, milieu én economie. De 17 Duurzame

belevingsenquête voor alle Vlaams hulpverleningszones.

Ontwikkelingsdoelstellingen streven dus naar vooruitgang

Alle operationele, ondersteunende en administratieve me-

op al die terreinen. Je kan de doelen in dat opzicht opdelen

dewerkers worden daarbij uitgenodigd om een vragenlijst

in vijf groepen, de ‘vijf P’s van duurzame ontwikkeling’:

naar hun ervaringen en hun beleving bij de brandweer in te

People (mens), Planet (milieu), Prosperity (economie), Peace

vullen.

(vrede) en Partnership (samenwerking).

Wat samenwerkingen betreft (SDG 17: partnerschappen) is

vragen vanuit Nederland.

Onder SDG 16 (vrede, veiligheid & sterke publieke dien-

het niet ver zoeken naar inspirerende voorbeelden. Zo bunKunnen we de Vlaamse brandweerzones ‘duurzaam’ be-

delden in 2017 de 20 Vlaamse hulpverleningszones, de Raad

schouwen in die brede definitie? Vaak wel. Ook op het ge-

van Zonecommandanten én de VVSG hun krachten in het

bied van people, peace en partnership toont de Vlaamse

Netwerk Brandweer. Het Netwerk wil samenwerken met

brandweer zich een inspirerende voortrekker:

overheden op alle niveaus om een efficiënte en toekomst-

De brandweer in Vlaanderen heeft ten eerste gezonde aan-

gerichte brandweer uit te bouwen en de hulpverleningszo-

dacht voor de mens achter de brandweerman of -vrouw.

nes te professionaliseren. De zones willen als collectief meer

Het vormings-, trainings- en opleidingsbeleid (VTO) is kwali-

wegen op de besluitvorming – bijvoorbeeld rond de finan-

teitsvol en opgebouwd rond pijlers als fysieke fitheid (SDG 3:

ciering van ziekenwagendiensten. Het Netwerk Brandweer

goede gezondheid & welzijn), permanente bijscholing (SDG

zet op zijn beurt weer nieuwe samenwerkingen op, rond

4: kwaliteitsonderwijs) en mentaal welzijn (SDG 3). Vlaande-

kennisuitwisseling en concrete projecten, met onder ande-

ren is zelfs een voortrekker wat dat laatste aspect betreft:

re BVV (Brandweer Vereniging Vlaanderen), VVB (Vereniging

35

Vlaamse Brandweervrijwilligers) en de FEU (de Federatie

› De

GroeneVentscan

van

OVAM

van Verenigingen voor Brandweerofficieren in de Europese

(Openbare Vlaamse Afvalstoffen-

Unie). Partners stimuleren elkaar: als de Vlaamse brand-

maatschappij) geeft je inzicht in de

weerzones de SDGs in het hart sluiten, zullen hun nationa-

afval- en milieudruk van jouw eve-

le en internationale partners gemotiveerd worden om ook

nement. Je krijgt tips om je event

hun steentje bij te dragen.

te vergroenen en tegelijkertijd te besparen op je uitgaven. Elk open-

UITDAGINGEN VOOR DE TOEKOMST?

baar evenement dat minimum 500 bezoekers trekt en zich registreert op www.groeneventscan.be maakt trouwens

Het is één ding om de bestaande sterktes en initiatieven te

kans op de jaarlijkse Groenevent Award en een geldprijs

benoemen. Het is een andere zaak om daarna de stap ver-

tot 6000 euro.

der te zetten, te verduurzamen, de uitdagingen binnen de

› De Mobiwijzer helpt je de juiste keu-

eigen werking in kaart te brengen. De brandweerkorpsen

zes te maken over de mobiliteit rond

in Vlaanderen geven op verschillende manieren het goede

jouw evenement om zo een vlotte

voorbeeld. Maar er is evengoed nog werk aan de winkel. De

bereikbaarheid én toegankelijkheid

ambities moeten scherpgesteld worden op álle 17 domei-

te garanderen.

nen. Hoe zit het met de gendergelijkheid en -beeldvorming

› V VSG komt gratis langs om een

binnen de korpsen? Hoe duurzaam is het aankoopbeleid en

infosessie over de SDGs te geven

hoe ethisch zijn eventuele investeringen? Kiest de brandweer

aan jouw post. Indien gewenst kan alles meteen con-

voor duurzame producten bij het organiseren van evene-

creet gemaakt worden via de ‘cirkeloefening’: een inter-

menten? En wat met de CO2- en watervoetafdruk van cate-

actieve spelbordoefening waarbij

ring en vergaderlocaties? De eigen werking bewust aftoet-

je een analyse maakt van hoe jouw

sen aan élk van de 17 doelstellingen levert vaak verrassende

organisatie al bijdraagt en nog kan

nieuwe inzichten op. En nadien hoeven alle ‘werkpunten’

bijdragen aan de duurzame ont-

ook niet in één keer aangepakt te worden. Een prioriteiten-

wikkelingsdoelstellingen. Je kan het

lijst of plan van aanpak opstellen kan al een mooie eerste

spel zelf downloaden via de qr-code

stap zijn. Liefst in samenspraak met de hele post.

hiernaast of je kan iemand van VVSG vragen om te komen begeleiden

AAN DE SLAG? NIEUWSGIERIG? › Doe zoals brandweerzone Rivierenland en maak in al je communicatie en campagnebeelden duidelijk dat ook

Voor meer informatie, inspiratie, materiaal en praktijk-

vrouwen welkom zijn bij de brand-

voorbeelden: Surf naar www.vvsg.be/sites/sdgs of neem

weer. In Rivierenland organiseren

contact op met de dienst Internationaal van VVSG via

ze de jaarlijkse kennismakingsdagen

internationaal@vvsg.be.

voor nieuwe vrijwilligers bovendien op een gezinsvriendelijk manier, zodat eventuele drempels verlaagd

Heleen Voeten

worden.

Stafmedewerker Dienst Internationaal - VVSG

36

Emergency vehicles, special vehicles and equipment for fire fighting, police and medical intervention.

Somati Vehicles NV • Industrielaan 17a (Zuid III) • 9320 Erembodegem

T +32 53 83 16 16 • F +32 53 84 06 86 • info@somativehicles.be • www.somativehicles.com

vehicles Somati VEHiCLES heeft meer dan 40 jaar ervaring in binnen- en buitenland in het leveren en onderhoud van brandweermaterialen, brandweervoertuigen, politievoertuigen en utilitaire voertuigen, evenals ziekenwagens en MUG voertuigen zowel voor brandweer als de meest gerenommeerde ziekenhuizen.

Het ontwerpen van de wagen gebeurt in nauwe samenwerking met de eindklant. Hierbij heeft deze steeds inspraak in de gebruikte materialen, indeling en montagemogelijkheden.

Alvorens de productie te starten, kan men de wagen in een 3D tekening bekijken.

www.somativehicles.com Industrielaan 17A (Zuid III) I B-9320 Erembodegem tel +32 (0)53 83 16 16 I fax +32 (0)53 84 06 86 info@somativehicles.be

Somati VEHiCLES is ISO 9001:2015 9001:2008 gecertificeerd waardoor wij een perfecte afhandeling en after-service kunnen garanderen.

De nieuwe Scania CrewCab

Altijd klaar voor het onverwachte De nieuwe Scania CrewCab zit vol met nieuwe functies die speciaal zijn afgestemd op noodhulpdiensten, zonder dat daarbij op ergonomie, veiligheid of kwaliteit is ingeleverd.

Dankzij de flexibele indeling, uitgebreide opbergmogelijkheden

en uitstekende verlichtingsopties, is iedereen altijd klaar voor elke noodsituatie. Daarnaast kan de CrewCab uitgerust worden met nieuwe extra’s zoals het Scania City Safe-window en een afzonderlijk klimaatsysteem voor de crew-ruimte.

Meer info op www.scania.be of via koen.lefebvre@scania.com

Mooi gedekte tafel en buffet in Westrozebeke

BBQ TIME!

Winnaars deelname Brandweertoets staken barbecue aan Voor een keertje mag de brandweer ook het vuur aansteken. Zoals je al kon lezen in dit magazine (De Brandweer[mv] 563 – april 2018), werd een beloning voorzien voor de posten en zones met de hoogste deelnamescore, in de vorm van een barbecuepakket.

Ook al is het niet meer echt ‘zomer’... De leden van de brandweerposten en -zones die de barbecue in de wacht sleepten, lieten het niet aan hun hart komen. En in bijna alle gevallen waren de weergoden gunstig gezind. In verschillende posten (Westmalle, Kortrijk, Sint-Lievens-Houtem, Brugge, Westrozebeke …) was het aangenaam tafelen.

DE BRANDWEERTOETS: HOE GAAT HET VERDER? De enquête liep begin 2018 in alle Vlaamse hulpverleningszones, inclusief de Nederlandstalige brandweer van Brussel.

In totaal namen 5 575 collega’s deel, wat een totale respons geeft van 46 procent. Meer dan de helft daarvan bevindt zich tussen de 35 en 45 jaar en de overgrote meerderheid is tewerkgesteld binnen het basiskader.

Ook de niet-operationele collega’s zijn goed vertegenwoordigd: 359 onder hen dienden een volledige enquête in.

De meeste respons kwam uit Brandweer Zone Rand (73%) en Hulpverleningszone Taxandria (68%).

ONDERZOEK TOONT GROTE BEROEPSFIERHEID Maar liefst 94 procent van onze collega’s is trots om bij de brandweer te werken. In verhouding tot andere sectoren, is Hans Clarysse (voorzitter Brandweer West-Vlaanderen) en Kapt. Jeroen Bonte (postoverste post Brugge) verwelkomen de deelnemers.

39

dit een uitzonderlijk hoge score! Daaruit blijkt duidelijk dat

Sinds de zonevorming ervaart meer dan 60 procent van

jullie een echt hart voor de brandweer hebben. De belang-

de operationele collega’s een verlaagd familiegevoel. Dat

rijkste drijfveer om deze passie uit te oefenen, is dat we al-

betreuren we, want uiteindelijk geven jullie aan het sociale

lemaal iets willen betekenen voor onze medemens. Ook de

contact met collega’s de derde belangrijkste reden is om bij

werktevredenheid is hoog: 88 procent gaat met plezier wer-

de brandweer te zijn (24%).

ken en bij de vrijwillige operationelen loopt dat cijfer zelfs op

Met grote voorsprong, op de eerste plaats (63%): “iets bete-

tot 90 à 97 procent.

kenen voor mijn medemens”. En op de tweede plaats (44%):

De betrokkenheid bij het eigen werk is groot: binnen alle

“ik hou ervan om regelmatig op interventie te gaan”. Een

aanstellingen gaat minstens een grote meerderheid akkoord

meerderheid van het operationeel personeel (56%) heeft het

met deze stelling. De betrokkenheid bij de hulpverlenings-

gevoel een nummer te zijn. Bij het ondersteunend niet-ope-

zone is opmerkelijk lager, althans bij het operationeel per-

rationeel personeel vindt amper 29 procent zich hierin. De

soneel (54%). Dit staat in scherp contrast met het onder-

grote meerderheid geeft aan dat ze minder waardering krij-

steunend personeel, waarvan een grote meerderheid (76%)

gen van het management dan vóór de zonevorming.

aangeeft betrokken te zijn bij de hulpverleningszone.

HUISWERK VOOR VLAAMSE BRANDWEER

CONCRETE ACTIEPUNTEN OP BRANDWEERCONGRES

Uiteraard geven jullie de Vlaamse brandweer ook heel wat

We waarderen jullie input ten zeerste en willen iedereen dan

huiswerk mee. Zo merken we dat er veel bezorgdheden leven

ook bedanken voor de grote respons. Het mag duidelijk zijn

over de hoge opleidingsdruk. Vooral vrijwilligers worstelen

dat de hulpverleningszones deze resultaten niet licht opne-

met de verhoogde werklast omdat de evenwichtige verdeling

men. Jullie zitten immers niet te wachten op wat loze cijfers

van werk, gezin en brandweer daarmee in het gedrang komt.

en woorden, wel op daden. De grote uitdaging wordt name-

Bijna 40 procent stelt zich dan ook minder beschikbaar door

lijk om in samenwerking met alle partners concrete stappen

de stijging van het aantal opleidingen.

te zetten naar een beter personeelsbeleid.

Bovenal blijkt het privéleven wel de meest bepalende factor,

BVV voorziet voldoende tijd op het brandweercongres in

want zo’n 60 procent geeft aan dat het privéleven bepaalt

oktober, waar we met elkaar verder in gesprek kunnen gaan.

hoe vaak men zich beschikbaar stelt. Het gevoel van de ver-

Op de eerste congresdag worden de resultaten kort toege-

hoogde opleidingsdruk, de invloed van het privéleven en de

licht. Op de tweede congresdag wordt dieper ingegaan op

uitstroom van personeel, verklaren de bezorgdheid om vol-

enkele thema’s van het onderzoek, in een interactieve work-

doende nieuwe vrijwilligers te werven en te behouden. Deze

shop.

bezorgdheid is het grootste bij het operationele personeel (85%).

Tekst: BVV & werkgroep Brandweertoets Foto’s: Filip Corselis

De verbinding tussen het management en de brandweermensen op het veld verdient aandacht. Uit het onderzoek blijkt dat de ondersteunende niet-operationele collega’s over het algemeen een hogere waardering hebben voor het management dan de operationele collega’s. Toch beweren beide groepen duidelijk dat de managers niet weten wat er op de vloer speelt en dat er weinig transparantie is over de keuzes die ze maken. We merken ook een groot verschil over de mate van inspraak. Iets meer dan de helft van de ondersteunende collega’s (61%) vindt dat het management goed reageert op hun voorstellen, voor het operationeel personeel is dat slechts een vijfde. Over het algemeen geldt doorheen de gehele organisatie: hoe dichterbij de leidinggevende, hoe beter deze geëvalueerd wordt. Dit is een algemeen herkenbaar fenomeen, dat zich ook in andere sectoren bij grote ondernemingen manifesteert.

40

Post Kortrijk (zone Fluvia) presenteerde een mooi gedekte tafel met bijpassende placemats over de enquête.

BRANDVEILIGHEID BIJ OUDEREN

FOD Binnenlandse Zaken beloont hulpverleningszones die inzetten op brandveiligheid bij ouderen Naar aanleiding van de 14-daagse van de Veiligheid van 2017, beloonde de FOD Binnenlandse Zaken projecten van de hulpverleningszones die de brandveiligheid in de woning verhogen en daarbij specifieke aandacht hebben voor de brandveiligheid bij ouderen. Die aandacht voor brandveiligheid bij ouderen was trouwens het thema van de 14-daagse van vorig jaar.

DE WINNENDE HULPVERLENINGSZONES

loos geïnstalleerd door een medewerker van IGO. Naast het plaatsen van de rookmelders letten de vrijwilligers ook op

De vier laureaten met de beste projecten voor ouderen kre-

eventuele nood- en zorgbehoeften van de jarige. Elke jarige

gen elk 500 rookmelders. Uiteraard zijn het rookmelders

kon ook een gratis en vrijblijvend bezoek van een brandpre-

met een niet-vervangbare batterij met een levensduur van

ventieadviseur aanvragen, net zoals elke andere inwoner van

10 jaar.

de zone.

‘NERGENS BETER DAN THUIS’

‘HET GESCHENK VOOR EEN LANGER LEVEN’

Hulpverleningszone Oost Vlaams-Brabant (in samenwer-

Hulpverleningszones Zuid-West Limburg, Noord-Limburg

king met OCMW Aarschot en IGO).

en Oost-Limburg (i.s.m. Provinciebestuur Limburg en PLOT)

Elke inwoner van Aarschot die in 2017 80 jaar werd en nog

Het provinciebestuur van Limburg zette een sensibiliserings-

thuis woont, kreeg tijdens de week van zijn of haar verjaar-

campagne rond het thema “Veiligheid en Senioren” op. Deze

dag een bezoek van een vrijwilliger van de seniorenraad.

campagne richtte zich tot individuele personen, maar ook

Deze vrijwilligers werden opgeleid over de werking en het

tot verenigingen.

belang van rookmelders en een vluchtplan en mogen zich

Seniorenverenigingen konden via een inschrijvingsmodu-

mini-brandpreventieadviseurs of rookmeldersambassadeurs

le op de website een infosessie integrale veiligheid boeken.

noemen.

In deze infosessie gaf de politie informatie over diefstalpre-

De vrijwilliger installeerde een gratis rookmelder bij de ja-

ventie, en een brandpreventieadviseur uit één van de drie

rige. Er werd gekozen om de rookmelder op te hangen in

Limburgse hulpverleningszones zorgde voor een toelichting

de omgeving van de keuken. Een pot op het vuur kan im-

over brandveiligheid. Als locatie voor de infosessie had-

mers al snel vergeten worden. Uiteraard is één rookmelder

den ze de keuze tussen het Provinciehuis van Limburg, de

onvoldoende. Indien gewenst, konden zij via het OCMW

brandweerschool van het PLOT, een brandweerkazerne in

bijkomende rookmelders aankopen. Deze werden koste-

de buurt of een andere locatie in de eigen gemeente.

41

Naar aanleiding van de 14-daagse van de Veiligheid, werd

De gemeentepersoneelsleden, die instonden voor de ver-

het luik brandveiligheid van de informatiesessies uitgebreid

koop, kregen een basisopleiding BPA. Zo kon het personeel

met de tijdelijke campagne ‘Een geschenk voor een langer

een antwoord geven op de meest elementaire vragen. Het

leven’. Elke 65-plusser die nog in zijn eigen woning woont,

personeel werd gemotiveerd om mensen aan te sporen vol-

kreeg na afloop van de informatiesessie een gratis rookmel-

doende rookmelders te plaatsen. Voor meer uitgebreide in-

der aangeboden.

formatie kon een afspraak met een BPA’er geregeld worden.

Per woning was één gratis rookmelder voorzien. De senioren konden bijkomende rookmelders van hetzelfde type aan

‘TELEVISIESPOT SENSIBILISERING’

een voordelige prijs aankopen.

Hulpverleningszone Wallonie Picarde De hulpverleningszone maakte een pakkend filmpje om

‘ROOKMELDERS DICHT BIJ DE MENS’

ouderen te sensibiliseren om rookmelders te plaatsen. Het

Hulpverleningszone Westhoek (i.s.m. Stichting Brandwon-

filmpje toont een ouder koppel dat hun kleinkinderen in bed

den en de verschillende gemeentebesturen)

stopt, waarna een brand ontstaat aan het televisietoestel.

De hulpverleningszone Westhoek is hoofdzakelijk een lan-

Dankzij de aanwezigheid van rookmelders worden ze tijdig

delijk gebied. Daardoor zijn er niet zoveel commerciële ver-

verwittigd, kan iedereen de woning veilig verlaten en zijn de

kooppunten waar rookmelders te koop zijn. De afstand naar

hulpdiensten ook snel ter plaatse. Dit filmpje werd verspreid

een doe-het-zelf-zaak is vaak te groot, vooral voor oudere

via de lokale televisie NoTéle.

mensen. Bovendien weten mensen niet altijd welke rookmelder te kopen en hebben ze vragen bij het aantal rookmelders en de plaats waar deze moeten worden opgehan-

WAT DOEN DEZE HULPVERLENINGSZONES MET 500 ROOKMELDERS?

gen.

Om die reden werd elk gemeentehuis van de Westhoek om-

De hulpverleningszones zijn vrij om deze gewonnen rook-

gevormd tot een verkooppunt van rookmelders.

melders te gebruiken bij hun sensibiliseringscampagne.

42

Zone Oost Vlaams-Brabant Hulpverleningszone Oost Vlaams-Brabant gaat een samenwerking aan met vier organisaties die werken rond begeleid wonen.

Via een Train-The-Trainer wordt het personeel van Begeleid Wonen Leuven en Tienen en de vzw’s Apojo en Resonans opgeleid om de gewonnen rookmelders te plaatsen bij gezinnen die zij ondersteunen. Uiteraard gaat het om meer dan enkel het correct plaatsen van rookmelders: de begeleiders worden opgeleid tot mini-brandpreventieadviseurs. Zo zijn ze in staat om de thuissituatie van hun cliënteel brandveiliger te maken, na te gaan of er voldoende rookmelders zijn geplaatst en of er een afgesproken vluchtplan is. Door de vertrouwensband en het langdurig contact met cliënten kunnen zij zorgen voor een gedragsverandering bij deze doelgroep.

Uiteraard nemen de begeleiders de tips voor een brandveili-

ophangen van de rookmelders kan beroep gedaan worden

ger leven mee naar huis en kunnen ze deze delen met familie

op de technische diensten van de OCMW’s.

en vrienden. Zo worden weer heel wat extra mensen bereikt en komen we via hen bij mensen die wij als brandpreventie-

Hulpverleningszone Wallonie Picarde

adviseurs en brandweer moeilijk kunnen bereiken.

Hier is men volop de oefening aan het maken om te komen

De verdeling van de rookmelders over de verschillende part-

tot een effectieve plaatsing met een gelijke verdeling over de

ners zal gebeuren op basis van het inwonersaantal binnen

verschillende gemeenten, rekening houdend met het aan-

hun regio.

tal inwoners. Na een zeer aangenaam gesprek met kapitein D’Herde ben ik ervan overtuigd dat zij gaan komen tot een

Hulpverleningszones Zuid-West Limburg, NoordLimburg en Oost-Limburg

mooi project.

65-plussers die deelnemen aan de provinciale infosessie In-

FOD BINNENLANDSE ZAKEN BLIJFT BELONEN!

tegrale Veiligheid ontvangen na afloop van de infosessie een gratis rookmelder.

Per woning of appartement wordt één gratis rookmelder ter

Dit jaar herhaalt FOD Binnenlandse Zaken de rookmelder-

beschikking gesteld. Tijdens de infosessie leert een brand-

wedstrijd voor de hulpverleningszones. Dit gebeurt tijdens

preventieadviseur van een Limburgse brandweerpost de

de 14-daagse van de Veiligheid, die dit jaar loopt van 8 tot 23

senior wat de beste plaatsen zijn om de rookmelder op te

september. Drie zones die inspanningen doen op het gebied

hangen en hoe eenvoudig het is om een rookmelder op te

van brandveiligheid naar burgers toe en die de beste cam-

hangen.

pagnes naar voor brengen, worden beloond met 500 gratis

Surf ook eens naar www.preventiesenioren.be.

rookmelders! De wedstrijd heeft de toepasselijke naam: ‘Elke rookmelder telt’.

Hulpverleningszone Westhoek Hulpverleningszone Westhoek wenst de 500 rookmelders

Ik hoop dat alle zones ondertussen een project ingediend

te brengen tot bij het doelpubliek van de 14-daagse van de

hebben. Brandveiligheid is immers onze belangrijkste taak.

Veiligheid van vorig jaar, namelijk senioren. Ze willen deze

En met ‘rookmelders’ als thema kan ik mij niet inbeelden dat

voornamelijk laten plaatsen bij senioren die het financieel

er een zone is die hier niet rond heeft gewerkt.

moeilijk hebben en nog zelfstandig wonen. De rookmelders

Voldoende rookmelders en een afgesproken vluchtplan red-

zullen verdeeld worden over de 18 gemeenten, op basis van

den levens! We betreuren eind juli van dit jaar in België al

het aantal inwoners. Dit geeft een resultaat van drie tot der-

minstens 34 doden door brand. We moeten dus blijven in-

tig rookmelders per gemeente/stad. De verschillende OCM-

zetten op voldoende en onderhouden rookmelders.

W’s zoeken bij hun cliënteel de juiste mensen uit en bezorgen de rookmelders. Samen met de rookmelders wordt er

Tim Renders, brandpreventieadviseur

info meegegeven en een uitnodiging voor een bezoek door

tim.renders@hvzoost.be

een BPA. Dit moeten de mensen zelf aanvragen. Voor het

HVZ Oost Vlaams-Brabant

43

JOUW BRANDWEERVOORDEEL Vernieuwd aanbod Dankzij een overeenkomst tussen BVV en Orange kan je voordeliger bellen, sms’en en gebruik maken van data op je smartphone.

Klanten die vroeger waren aangesloten bij de BVV-fleet (toen nog: Mobistar), kunnen nu ook eenvoudig intekenen op deze nieuwe formules. Deze abonnement maken deel uit van het nieuwe aanbod voor Business-klanten van Orange.

Meer info en de tarieven vind je op: brandweervlaanderen.be/orange Wil je de nieuwe formule kunnen genieten?

Mail je vraag naar orange@brandweervlaanderen.be

MUMMIES IN BRUGES – SECRETS OF ANCIENT EGYPT Van 31 maart t.e.M. 11 november 2018 - dagelijks van 10u tot 18u Unieke expo met echte mummies in Brugge!

Hoe werkt het ?

Bezoek de tijdelijke tentoonstelling “Mummies in Bruges –

Via de webshop op www.xpo-center-bruges.be ga je naar

Secrets of Ancient Egypt” in Xpo Center Bruges (site Oud

de tickets en geef je de promocode BRANDWEER in.

Sint-Jan in Brugge). Deze fascinerende expo belicht 3 thema’s in 3 verschillende zalen: het leven in het oude Egypte, de dood en het hiernamaals. De expo bevat 9 menselijke én

Promocode BRANDWEER

dierlijke mummies uit het oude Egypte van meer dan 2 000

Xpo Center Bruges

jaar oud.

Speciaal voor kinderen (8-12 jaar) is er een speurtocht met Dummie de Mummie, bekend uit de gelijknamige, populaire kinderboekenreeks. Aan de hand van een speur- en doeboekje begeleidt Dummie de Mummie het jonge publiek doorheen deze tentoonstelling. Kraak de mummie-code en leer je naam schrijven in hiërogliefen!

44

Ticket expo mummies

Kassaprijs

Prijs Brandweer t.e.m.

11/11/18

€ 14

€ 10,50

€ 17,50

€ 13

TrioTicket expo’s mummies + Picasso + Andy Warhol

GENIET VAN PLOPSA-VOORDEELTICKETS Promocode: 147mayaland De Plopsa-parken staan te popelen om je te ontvangen en jouw en je kids onder te dompelen in de magische wereld van Studio 100! Bestel dankzij BVV online je voordeeltickets voor al de Plopsa-parken en geniet een fikse korting!

Hoe bestel ik mijn Plopsa-voordeeltickets? › Ga naar www.plopsa.com › Kies je park en klik op de button “koop tickets” › Geef je promocode in het vak “bedrijfsklant” in: 147mayaland › Bevestig door op het zoek icoontje te klikken › Selecteer je voordeeltickets › Bestel je voordeeltickets en rond het aankoopproces af De tickets zullen via e-mail toegestuurd worden van zodra de betaling ontvangen is.

Uw online ticket blijft bovendien 2 jaar na aankoopdatum geldig!

Wij wensen je veel plezier toe in één van de Plopsa-parken!

Nieuw in ons gamma de HPS 7000 Pro Omdat een gezonde geest in een gezond lichaam bij de brandweer zo belangrijk is, bieden we via oxygen fitness een aantrekkelijk abonnement aan.

Oxygen Fitness bestaat uit 17 clubs verspreid over Vlaanderen en biedt een uitgebreid lessenaanbod op professionele cardiotoestellen.

Bij Oxygen vind je de meeste moderne apparatuur en is er deskundige begeleiding aanwezig. Elke dag is er een uitgebreide keuze aan live groepslessen waar je kan aan deelnemen.

Zin om het beste van jezelf te geven tijdens de

De Dräger HPS 7000 Pro brandweerhelm is een klasse apart, dit heeft het te danken door het innovatieve , sportieve en dynamisch design, ergonomische pasvorm en componenten, waardoor het een multifunctioneel oplossingen biedt en dit terwijl het een optimale bescherming biedt tijdens elke operatie .

De HPS 7000 Pro is een volledige brandweerhelm met :

* schermende bril.

spinning, BBB, yoga of dagelijkse buikspierles-

* Gezicht bescherming (vizier).

sen?

* Geïntegreerde helm lamp . * Nek bescherming.

Via BVV betaal je slechts €24,99 per maand (normaal tarief: €34,99 per maand). Je inschrijvingskost is gratis (normale prijs: €59,99).

Je betaalt wel nog de instapkost van €39,99.

Voor meer informatie www.draeger.com

Meer info op: www.brandweervlaanderen.be (Klik rechts op ‘kortingen bij partners’)

45

TIPS & TRICKS A MBUL ANCE In deze rubriek stellen we een nieuwe tip of trick voor die je als hulpverlener-ambulancier kan toepassen. Het gaat om kleine handigheidjes die je niet meteen leert in de opleiding. Ze komen tot stand door jarenlange ervaring van collega’s.

Draaien in blok-rol en het creĂŤren van een 3de ambulancier door middel van een halskraag 1

Ambulancier 1 neemt het hoofd in de MILS (manual in line stabilisation) en is geknield NAAST het slachtoffer.

3

Ambulancier 2 neemt de schouder en de heup vast.

5

2

Als er geen verwondingen aan de benen zijn, plaatst de ambulancier 2 een halskraag rond de enkels.

4

Ambulancier 1 geeft het commando om te draaien.

De benen blijven mooi samen.

Ambulancier 1 zit nu recht achter het slachtoffer.

Ambulancier 2 kan nu de halskraag losmaken aan de enkels en deze aanleggen rond de nek.

TIP! Wanneer je de halskraag plaatst, de platte kant van de halskraag doorschuiven onder de patient.

De sluiting aan de zijkant plaatsen om gemakkelijker te openen.

Auteur: Juan Herrero HVZ Fluvia - Post Kortrijk

NIEUWE BRANDWEERVOERTUIGEN HULPVERLENINGSZONE OOST (OOST-VLAANDEREN) De hulpverleningszone Oost Oost-Vlaanderen is één van

TECHNISCHE SPECIFICATIES

de 6 hulpverleningszones in Oost-Vlaanderen.

De wagens zijn geproduceerd door de firma Fire Technics.

Zone Oost is operationeel vanuit 7 posten, nl.: Berlare,

Voertuig

Buggenhout, Hamme, Dendermonde, Lebbeke, Lokeren

› Merk: MAN - Type: TGM 15.290 4×2

en Zele. Deze posten worden bemand door 380 brand-

› Dubbel cabine type Rosenbauer ATIII geïntegreerd in de

weerlieden, waaronder voornamelijk vrijwilligers, en be-

opbouw

schermen ruim 179.000 inwoners over een gebied van

› Motor: 290 pk

ruim 287 km².

› Versnellingsbak: ZF AS Tronic

Recent werd er geïnvesteerd in twee nieuwe materiaal-

› Bladvering rondom

wagens, voor de posten Buggenhout en Hamme en een

Cabine/Opbouw

nieuw haakarmvoertuig voor de post Zele.

› Type Rosenbauer AT III – Alu Technology › Zitcombinatie: 2+3+2

MATERIAALWAGEN

› Persluchttoestelhouders Rosenbauer Comfort voor 2

De materiaalwagen is een veelzijdige vrachtwagen binnen

personen in de rijrichting (dubbelcabine) + 3 personen

het wagenpark. Afhankelijk van het specifieke materiaal in

in de tegen-rijrichting. Bijrijder is voorzien van een

de wagen wordt hij zowel mee opgeroepen voor een wes-

Bostrom PA-houder.

penverdelging, als voor bvb een brand. Een voertuig biedt

Laadruimte

plaats aan 7 personen.

› Laadklep Merk: Palfinger

Met het voertuigenplan wordt er gewerkt aan een unifor-

› In de laadruimte is plaats voor 3 rolcontainers van het

misering van de transportmiddelen binnen de zone. Voor

merk Jerg

het eerst sinds de uitvoering van het voertuigenplan zijn

Elektrische installatie

er twee identieke voertuigen aangekocht, een eerste stap

› Dak cabine: 2 blauwe LED-lichtbalken geïntegreerd in

naar eenvormigheid.

de witte afschermkap

Bij de nieuwe wagens is specifiek ingezet op multifunctio-

› Kasten voorzien van rondom LED-lampen (3 per kast)

naliteit. Er is ruimte voor heel wat materiaal, zelf ‘wissel-

› Grill: 2 blauwe LED lampen in de grill, apart bedienbaar

belading’ via de achterklep achteraan. Anderzijds is er ook maximaal gewerkt op de zichtbaarheid van de wagens.

vanuit de cabine › Zijkanten: geïntegreerde LED omgevingsverlichting, apart bedienbaar (zijkanten), bedienbaar vanuit de cabine en afstandsbediening › Achteraan: LED Traffic Advisor type Rosenbauer (richtingaanwijzers + tekst), bedienbaar vanuit de cabine en afstandsbediening › Klaptrede verlichting met LED › Het voertuig is voorzien van een spanningsbewaking, wanneer de batterijspanning te laag is (bij niet-draaiende motor) valt automatisch de omgevingsverlichting uit en is er een melding om het voertuig terug te starten.

Lichtmast › Rosenbauer lichtmast type Flexilight met draai- en kipinstallatie voor de lampen › Voorzien van 8x LED schijnwerpers

47

ZONE IN DE KIJKER BRANDWEER ZONE RAND NIEUW MATERIEEL VOORGESTELD OP JAARLIJKS ZONEFEEST

omsingeld raakte door het vuur. De inspiratie voor deze

Tijdens het jaarlijkse zonefeest worden volgens de traditie

korpsen met enorm veel ervaring in bosbrandbestrijding.

voertuigen werd gehaald in het zuiden van Frankrijk, bij

de ereleden van de Brandweer Zone Rand gevierd. Op de feestelijke bijeenkomst, dit jaar op 12 juli 2018, werd ook het

MEER PERSONEEL

nieuwe materieel ingehuldigd. Dit alles gebeurde onder

Er wordt niet alleen in materieel geïnvesteerd. Het afgelopen

goedkeurend oog van burgemeesters en meer dan 100

jaar wierf Brandweer Zone Rand 46 vrijwillige brandweer-

brandweermannen en -vrouwen uit de zone.

mannen(m/v), 3 beroepsonderofficieren en 4 beroepsofficieren aan. Er kwamen ook 8 nieuwe ambulanciers bij en

MULTIFUNCTIONEEL EN UNIFORM MATERIEEL

het middenkader werd versterkt door de bevordering van 10

Brandweer Zone Rand investeert fors in haar materieel. In

van de brandweerzone versterkt.

sergeanten. Ten slotte werd ook het administratieve team

totaal beschikken de 20 brandweerposten in de zone over 195 voertuigen en containers. Gezien de grootte van de

OVER DE ZONE

zone en het wagenpark, moet er continu geïnvesteerd wor-

Brandweer Zone Rand verenigt 20 brandweerposten in 21

den in het brandweermaterieel.

gemeenten in de Antwerpse rand. 800 brandweermannen

“Als burgemeester wil je het beste voor je burgers. Daarom

staan elke dag klaar voor 417.000 burgers. Meer dan 90 %

investeren we weloverwogen in de brandweerzorg in

procent is vrijwilliger. Brandweer Zone Rand bestaat uit de

onze gemeenten. Brandweer Zone Rand levert de juiste

volgende gemeenten: Boechout, Borsbeek, Brasschaat,

inspanningen om adequaat te kunnen reageren op

Brecht, Edegem, Essen, Hove, Kalmthout, Kapellen, Kont-

verschillende risico’s en moderne hulpverlening te bieden,”

ich, Lint, Malle, Mortsel, Ranst, Schilde, Schoten, Stabroek,

aldus zonevoorzitter Bart Seldeslachts.

Wommelgem, Wuustwezel, Zandhoven en Zoersel.

Brandweer Zone Rand kocht het afgelopen jaar zes multifunctionele autopompen aan. Vijf daarvan, met 4x2 aan-

OVERZICHT NIEUWE VOERTUIGEN

drijving, zijn bestemd voor de posten Borsbeek, Edegem,

› 5 multifunctionele autopompen 4×2

Kontich, Schilde en Sint-Job. De post Wuustwezel kreeg -

Borsbeek, Edegem, Kontich, Schilde en Sint-Job

vanwege het grondgebied dat voor een groot stuk bestaat

Mercedes Atego 1529 F 4×2

uit bos, heide en landbouwgebied - een 4×4 autopomp.

mei-juni 2018

De zes autopompen zijn ingericht met de standaard zonale

› Multifunctionele autopomp 4×4

bepakking voor brand, bevrijding en incidenten met gevaar-

Wuustwezel

lijke stoffen. De brandweerzone zet heel bewust in op een

Mercedes Atego 1629 AF 4×4

gelijklopende en logische inrichting van de brandweerwa-

februari 2018

gens, om de samenwerking op het terrein te vergemakke-

Vanwege het verzorgingsgebied van de post Wuustwezel

lijken.

werd geopteerd voor een 4×4 aangedreven voertuig.

In de post Edegem nam Brandweer Zone Rand een nieuwe

› Tankwagen 4×2

tankwagen van 8.000 liter in gebruik. De tankwagen is, ge-

Edegem

zien de vele kilometers snelweg op het grondgebied van de

Scania G360 LB 4×2 MSZ

zone, ook volledig uitgerust voor reinigen wegdek.

Watertank van 8000 liter

Ook voor de natuurgebieden in de zone werden tankwa-

oktober 2017

gens aankocht. De 4×4 tankwagens hebben een auto-

› 3 bostankwagens 4000 l 4×4

protectiesysteem: sproeiers zorgen voor waternevel op

Essen, Kapellen en Wuustwezel

cruciale onderdelen van het voertuig, en door een lamp op

Renault D14 P4x4 CCF 280 Euro

het dak wordt aandacht van de luchtsteun getrokken. De

Capaciteit: 4.000 liter

aankoop van deze bostankwagens is een rechtstreeks ge-

Uitgerust met autoprotectiesysteem

volg van de grote heidebrand in 2011, waarbij een voertuig

februari 2018

48

UITGELICHT DRIE NIEUWE BOSTANKWAGENS

Autoprotectiesysteem in werking met waternevel die de bemanning in de cabine beschermt.

De posten van Essen, Kapellen en Wuustwezel kregen een nieuwe bostankwagen. De voertuigen vervangen er de oude bos(tank)wagens en zijn identiek aan de eerste reeks van drie bostankwagens die in 2015 aan Brandweer Zone Rand werd geleverd.

De krachtpatsers zijn Renaults van het type D14 P4x4 CCF 280 Euro.

De uitstekende 4x4 capaciteiten zorgen ervoor dat de wagens zich probleemloos door moeilijk berijdbaar terrein een weg kunnen banen.

Na de grote heidebrand in 2011 werden verschillende initiatieven genomen om nog beter voorbereid te zijn op dergelijke incidenten. Enkele officieren van Brandweer Zone Rand zijn onder andere naar het zuiden van Frankrijk afgezakt omdat de collega’s daar veel ervaring hebben met natuurbranden. De officieren hebben er kennis gemaakt met de Franse wijze van werken, de cartografie en de bijzondere bosvoertuigen.

De bostankwagens bezitten een cabine voor 4 personen die vanbinnen versterkt is door een rolkooi. De wagen bezit ook een autoprotectiesysteem dat in geval van nood door één druk op de knop kan geactiveerd worden. Verschillende sproeiers zorgen dan voor een waternevel op de cruciale onderdelen van het voertuig. Tegelijk treedt een geluidssignaal in werking en trekt een wit knipperlicht op het dak de aandacht van de luchtsteun. Deze acties dienen de bemanning te beschermen bij een overtrekkend vuurfront als de wagen ingesloten zou geraken door het vuur. Daarnaast zijn er in de cabine halfgelaatsmaskers aanwezig zodat de bemanning tijdens deze noodprocedure zichzelf kan beschermen tegen de rook.

Het voertuig beschikt over een watertank van 4000 liter waarvan 400 liter steeds gereserveerd wordt voor het autoprotectiesysteem. De pomp staat achteraan het voertuig en wordt, in tegenstelling tot wat in België courant is, niet afgesloten door een kast. Kabels en kwetsbare onderdelen zijn beschermd tegen temperaturen tot 130 °C. Aan beide

Slangen en armaturen

zijden van het voertuig zijn er materieelkasten voor het opbergen van slangen en armaturen. Er is ook plaats voorzien voor de rugzakken die we tijdens natuurbranden gebruiken om materieel op een efficiënte en ergonomische wijze te verplaatsen over lange afstanden.

Meer info en foto’s vind je ook op www.brandweerzonerand.be Foto’s: Brandweer Zone Rand

Inhuldiging nieuwe materieel door de zonevoorzitter en de waarnemend zonecommandant (foto: Jean-Paul Salden)

Bostankwagen in 4x4 op terrein

49

OP HET KRUISPUNT VAN VEILIGHEID EN STERKE TECHNOLOGIE

3 4 15 M Z0 R ECH T E H O EK Tot 329 lumen ATEX gecertifieerd Zone 0

9 4 5 5 Z0 R A LS Tot 1600 lumen ATEX gecertifieerd Zone 0

AT E X ZO N E 0 G EC E R T IF IE E R D Krachtig / Betrouwbaar / Multifunctioneel Sinds 1976 is Peli Products de wereldleider op vlak van ontwikkeling en fabricatie van hoogwaardige draagbare ATEX verlichting.

De Peli producten worden ingezet in de petrochemie, industrie en bij brandweer. Bekijk de nieuwe hoeklamp 3415MZ0 met pivoterende lampkop en de performante 9455Z0 LED-schijnwerper Zone 0 op www.condorsafety.be.

EMEA HEADQUARTERS: Peli Products, S.L.U. C/ Provença, 388 Planta 7 • 08025, Barcelona • Spain • Tel +34 93 467 4999 All trademarks are registered and/or unregistered trademarks of Pelican Products, Inc., its affiliates and/or subsidiaries.

Follow us on:

SEE PELI.COM/WARRANTY FOR FULL DETAILS.

WWW.CONDORSAFETY.BE