2300 Turnhout Masspost Erkenningsnr. P 106052
#06 25 jaar jeugdbrandweer
#32 Dossier Brandweererfgoed
Brandweercongres: fotoreeks
#36
566
november-december 2018 94e jaargang
Tijdschrift toelating gesloten verpakking verschijnt 5 x per jaar ISSN 1374-5867
nr. 566 - 94e jaargang · ISSN 1374-5867
INHOUD #01 Brandpunt #02 Kort nieuws
COLOFON Alle correspondentie en adreswijzigingen Contacteer uw hulpverleningszone of secretariaat@brandweervlaanderen.be Verantwoordelijke uitgever V.U. Marc Ceyssens Kerkenblookstraat 22 b1, 3550 Heusden-Zolder Technische realisatie EVM Print, De Koninckstraat 40 b17, 1080 Brussel 02 240 44 11, info@evmprint.be Adverteren info@brandweervlaanderen.be Abonnementen Jaarabonnement: € 36,30 (incl. btw en verzending) Oplage 10.800 ex. Teksten voor volgende nummers moeten ons bereiken: - Nr. 567 uiterlijk op 11 januari Coverfoto T.S.L. Hulpdienstenfotografie Vormgeving Arti·Tude 0495 47 05 58 - www.arti-tude.be Eindredactie Martijn Wouters Website BVV www.brandweervlaanderen.be
II
› F 4N naar Nepal voor tweede missie › YOUCA: werken voor het goede doel › Samenwerking Brussels Airport en PIVO › ISO-symbolen voor bussen, trams en metro ›B randweer Brussel wint Belgian Fire Games
#06 25 jaar jeugdbrandweer #09 Voor jouw brandweeragenda ... #11 BVV-info
› Nieuwe bestuursleden › BVV zwaait penningmeester uit ›P rovinciale afdeling BVV - Antwerpen
#15 Hoe lang duurt search & rescue? #22 Netwerk Brandweer: Brandweer 2030
#25 Weg met de atlas … hier is Geopunt
#30 Brandweer en zonnepanelen: vriend of vijand?
#32 Dossier brandweererfgoed #36 Brandweercongres ‘back2basics’: fotoreeks
#42 Uniek voorlichtingsvoertuig ‘Van Vlam’
#44 Jouw brandweervoordeel #47 Tips & Tricks Ambulance #48 Voertuigen: IGS-container
BRANDPUNT Collega’s,
#02
#15
#32
Dit najaar zagen we de brandweer in Vlaanderen van haar beste kant. In oktober vond het brandweercongres plaats, waar jullie massaal aanwezig waren. Voor het eerst in de geschiedenis een tweedaags evenement, met veel praktijksessies. Het mooist van al was dat er voor alle personeel uit de brandweerorganisatie een aanbod was. Kijk maar naar de workshop ‘brandweerbad voor niet-operationeel ondersteunend personeel’, die binnen de kortste tijd volzet was. Uiteraard zullen we hier een vervolg aan geven, zodat ook anderen de kans krijgen deze brandweerdoop te volgen. De jeugdbrandweer verdiende het al langer om in de kijker te staan. Dit gebeurde in november in Bellewaerde, waar jeugdbrandweer Vlaanderen haar 25-jarig bestaan vierde. De jongens en meisjes die er deel van uitmaken, zijn onze toekomst. Zij zullen mee aan de wieg staan van de hulpverlening van morgen. Bijzondere waardering dan ook voor iedereen die betrokken is bij deze jeugdwerking. Ook het CTIF zette een belangrijke stap, met de overeenkomst over de identificatie van de energiebronnen bij het openbaar vervoer. Dit zal ons, hulpdiensten, in staat stellen om bij een incident sneller het type aandrijving te achterhalen. Inmiddels ging BVV van start met een nieuwe raad van bestuur. Op hen wacht een mooie uitdaging, om BVV met haar provinciale afdelingen als meerwaarde te tonen. Nieuwe gezichten zullen nieuwe visies opleveren (Lees meer op p. 11). In de volgende editie zal je meer te weten komen over de nieuwe aanpak van deze raad van bestuur.
#36
Met spijt in het hart neemt BVV afscheid van haar penningmeester Jan Jorissen, na 20 jaar trouwe dienst. Verder in het magazine (p. 11) blikt Jan terug op deze periode. Ik gun jullie veel leesplezier met deze laatste editie van De Brandweer[m/v] in 2018, en wens iedereen veilige eindejaarsfeesten.
#48
Marc Ceyssens Voorzitter BVV Provinciale afdeling Limburg
1
KORT NIEUWS
Nepalese brandweerlieden met de interventiekledij die in BelgiĂŤ werd ingezameld. Foto: Pieter Maes
BELGISCHE VRIJWILLIGERS VAN F4N REISDEN NAAR NEPAL VOOR TWEEDE MISSIE Na een eerste missie in 2017, is het team van vrijwilligers van
aal was aangekomen begin november. De eerste ploeg van
Firefighters for Nepal opnieuw afgereisd naar Kathmandu.
vier personen die als eerste ter plaatse was in Nepal, is me-
Nadat op 10 november vier personen (Bert, Mathieu, Pieter
teen aan de slag gegaan met het uitladen van de container,
en Tom) afreisden om de nodige voorbereidingen te treffen,
terwijl de andere ploeg op punt stond om naar Kathmandu af
vervoegde twee dagen later de rest van het team hen ter
te reizen. BIN-modules werden in elkaar gezet en al snel kon
plaatse. Ook minister Jan Jambon, staatssecretaris Pieter De
men starten met de opleidingen. Nepalese brandweerman-
Crem, de ereconsul van Nepal waren aanwezig bij hun ver-
nen- en vrouwen kregen de afgeschreven interventiepakken
trek op de luchthaven in Zaventem.
van Belgische brandweerposten overhandigd en leerden de
In het kader van de Warmste Week gingen de instructeurs
technieken rond adembescherming en brandbestrijding.
lesgeven in Nepal, onder andere over adembescherming,
In scholen werd basic life support aangeleerd. De missie
EHBO en Fireground Survival. Gedurende de missie wer-
haalde zelfs het tv-nieuws in Nepal.
den een 60-tal mensen opgeleid, waaronder voornamelijk brandweerlieden, maar ook enkele mensen uit bergdorpen
Steun het initiatief via de Warmste Week
die niet over een brandweerkorps beschikken. Een 15-tal
Je kan F4N steunen via De Warmste Week van Studio Brus-
Nepalese brandweermensen kreeg een klassieke CFBT-op-
sel. Firefighters 4 Nepal is op zoek naar enthousiastelingen
leiding. Op zich al een enorme stap vooruit. Tijdens een
die een actie willen ondernemen tijdens de Warmste Week.
volgende missie wil F4N zo mogelijk ter plaatse instructeurs
Jouw actie registreren kan via: https://dewarmsteweek.
CFBT opleiden.
stubru.be/goededoelen/firefighters-4-nepal
De vrijwilligers van F4N hadden op voorhand heel wat ma-
Elke euro die je bijdraagt, gaat rechtstreeks naar de brand-
teriaal verzameld. Brandweer- en ambulancierskledij, tech-
weer in Nepal!
nisch materiaal, adembeschermingsapparatuur en com-
Het reisverslag kan je terugvinden op de website
pressoren, slangen, helmen ‌ werden nog voor de missie
www.f4n.be en de Facebook-pagina:
verscheept naar Nepal. De container met 15 ton aan materi-
https://www.facebook.com/Firefighters4Nepal/
De tweede delegatie vertrok op 12 november naar Nepal en werd op Brussels Airport uitgewuifd door min. Jambon. Foto: f4n 2
YOUCA: WERKEN VOOR HET GOEDE DOEL Verschillende brandweerzones namen deel aan het Youca-project. Zo verwelkomde hulpverleningszone Rivierenland Shari, Lukas en Aaron tijdens de jaarlijkse YOUCA-dag. Als steun voor het goede doel draaiden ze een dagje mee in de zone. Zo zetten ze zich niet alleen administratief in, maar kregen ze ook meteen een voorproefje van het brandweerman-zijn. Dit jaar steunt YOUCA een jongerenproject in Ecuador en twee projecten in België. In Ecuador zijn seksuele intimidatie en geweld een groot probleem. Mede daardoor zijn er ook veel tienerzwangerschappen. YOUCA en Plan International willen hierop een antwoord bieden met de vorming van jongerengroepen waarin jongeren in groep onder andere seksuele voorlichting krijgen. Daarnaast krijgen jonge vrouwen de kans om mee te beslissen in hun gemeenschap en kunnen jongeren samenwerken aan een cultuur waar gendergerelateerd geweld geen plaats heeft. Foto: Hulpverleningszone Rivierenland
SAMENWERKING BRUSSELS AIRPORT EN PIVO Brussels Airport en opleidingscentrum PIVO gaan samen opleidingen organiseren rond incidenten op de luchthaven en vliegtuigcrashes. Op 25 oktober werd een intentieverklaring ondertekend. Tot op heden kregen alleen de brandweermannen en -vrouwen van Brussels Airport en hun tientallen collega’s die actief zijn op andere luchthavens in ons land een doorgedreven opleiding rond interventies op luchthavengebied. Brandweerlieden in de zones werden hierin niet opgeleid. Met deze samenwerkingsovereenkomst willen het PIVO en de luchthavenbrandweer van Brussels Airport samen een expertise-opleiding rond incidentbestrijding uitbouwen. Concreet zullen brandweermannen van de luchthaven zelf opleidingen geven aan het PIVO, met betrekking tot het luchtverkeer. Brandweermannen in opleiding zullen op hun beurt op de luchthaven oefenen. Waar er in eerste instantie vooral in Asse getraind zal worden, plant Brussels Airport tegen 2025 ook de bouw van een eigen Fire Academy — naast de nieuwe brandweerkazerne Oost op het luchthavendomein. Daar zullen meer praktijkoefeningen mogelijk zijn. Zo zullen brandweermensen er onder meer in een romp van een vliegtuig kunnen trainen. Bron: hln.be, Henri De Beul
Foto: Henri De Beul
3
ISO-VEILIGHEIDSSYMBOLEN VOOR BUSSEN, TRAMS EN METRO Op zaterdag 10 november, tijdens het seminarie van CTIF
De brandweerexperten van het federaal Kenniscentrum
International Association of Fire and Rescue Services, on-
voor de Civiele Veiligheid (KCCE), die België vertegen-
dertekenden de minister van Veiligheid en Binnenland-
woordigen in de CTIF, hebben deze ISO-norm op in-
se Zaken, Jan Jambon, en vertegenwoordigers van de
ternationaal niveau ontwikkeld en het overleg met de
transportsector een akkoord voor de identificatie van de
vertegenwoordigers van de Belgische vervoersmaat-
energiebronnen die gebruikt worden in de voertuigen van
schappijen georganiseerd dat heeft geleid tot de onder-
vervoersmaatschappijen. De energiebron zal zichtbaar
tekening van dit nationale akkoord.
weergegeven worden door een gestandaardiseerd symbool dat snel en gemakkelijk herkenbaar is voor de hulp-
Bron: civiele veiligheid, CTIF (International Association
diensten. Op die manier kunnen ze hun veiligheid op de
of Fire and Rescue Services)
plaats van een incident en de zorg voor de slachtoffers optimaliseren. Dankzij dit symbool zullen de hulpdiensten bij aankomst op de plaats van een ongeval op korte tijd duidelijkheid hebben over de energiebron die het voertuig gebruikt. Naast benzine- en dieselvoertuigen zijn er steeds meer voertuigen met alternatieve energiebronnen (LPG, CNG, waterstof ...) en hybride voertuigen die verschillende energiebronnen combineren. Elke energiebron vereist een specifieke aanpak van de brandweer.
Internationale symbolen op de vervoermiddelen De vertegenwoordigers van de Belgische vervoersmaatschappijen (TEC, De Lijn, STIB/MIVB en FBAA) verbinden zich ertoe deze internationale symbolen te gebruiken door etiketten aan te brengen op hun voertuigen.
Tore Eriksson (voorzitter CTIF), min. Jan Jambon, Maj. Tom Van Esbroeck (CTIF België) met het memorandum van overeenstemming. Foto: CTIF
GOUDEN ROOKMELDER VOOR ZONE MIDWEST Op zaterdag 17 november vond in Brandweerpost Roeselare (zone Midwest) de studiedag BPA van Brandweer West-Vlaanderen (BWV) plaats. De studiedag was een initiatief van BWV en de vier West-Vlaamse brandweerzones. Zijn blusdekens veilig of niet veilig? Stefaan Lauwaert (Stichting Brandwonden) stelde hun bevindingen voor naar aanleiding van een test bij ANPI. Luk Vancauwenberghe presenteerde de resultaten van de interzonale rookmelderstelling bij wespenverdelging. LeefBrandveilig bracht het verhaal van de totstandkoming van het voertuig Van Vlam (lees meer op p.42). Dick Jongeneel, Nederlands expert Brandveilig Leven gaf duiding bij de campagne ‘Doe de deur dicht’. Want binnendeuren sluiten + hoorbare rookmelders = minder slachtoffers bij brand! Foto Studiedag BPA - Brandweerzone Midwest mocht de wisselbeker ‘de gouden rookmelder’ houden, met een project rond klasbezoeken.
4
BRANDWEER BRUSSEL WINT BELGIAN FIRE GAMES 2018 De 3de editie van de Belgian Fire Games vond plaats op zondag 16 september 2018 op de site van het PLOT (Provincie Limburg Opleiding en Training) in Genk. Verdeeld over 18 teams, hebben meer dan 120 brandweerlieden vanuit het hele land, deelgenomen aan de wedstrijd. In zes deelproeven werden strategie, technische capaciteit, fysieke conditie en teamspirit aan de dag gelegd. Op het einde van de wedstrijd strandden Brandweer Brussel en brandweerzone Oost-Limburg op een ex aequo. Omdat er maar één winnaar kon zijn, werd in een wedstrijd touwtrekken (waarbij een brandslang dienstdeed als ‘touw’) beslecht wie uiteindelijk de trofee mee naar huis mocht nemen. En de eerste prijs ging naar … Brandweer Brussel. De prijs werd uitgereikt door ANPI (Nationale Vereniging voor brand- en diefstalbestrijding) en biedt het winnende team de kans om deel te nemen aan de World Police and Fire Games. Deze internationale Spelen vinden volgend jaar plaats in Chengdu (China). Om de twee jaar komen er 12.000 politieagenten en hulpverleners uit meer dan 70 landen samen. Het podium werd vervolledigd door de heren van brandweerzone Oost-Limburg op de tweede plaats. Brandweerzone Vlaams-Brabant West eindigde derde. Brandweer Brussel ging met de trofee naar huis. Foto: Belgian Fire Games - G. Corbisier
Brandweerzone Centrum stuurde deze mooie foto in van hun deelname aan de Belgian Fire Games. Hun team, samengesteld uit beroeps en vrijwilligers, eindigde dertiende in de rangschikking. Zij getuigen van een ‘perfecte teambuilding’. Foto: Robin Reynders
5
Jeugdbrandweerlieden die geslaagd waren, kregen hun deelbrevet ‘brandweerkadet’ overhandigd. Voorzitter Jeugdbrandweer Vlaanderen Kapt. Philippe Taelman (links). Foto © TSL Hulpdienstenfotografie
25 JAAR JEUGDBRANDWEER Meerwaarde jeugdbrandweer en opleiding ‘brandweerkadet’ in de kijker
Op zaterdag 3 november toonde de jeugd zich van haar beste kant. In Bellewaerde werd het 25-jarig bestaan van de Vlaamse jeugdbrandweer gevierd. In de voormiddag waren er demonstraties rond eerste hulp, brandbestrijding en redding van een gekneld persoon. Vervolgens werd het officiële gedeelte in de voormiddag afgesloten met een academische zitting, waarbij heel wat jeugdbrandweerlieden hun deelbrevet kregen overhandigd. In de namiddag kon de jeugd met vrienden en familie genieten van een dagje Bellewaerde.
HET BELANG VAN DE JEUGDBRANDWEER
OPLEIDING BRANDWEERKADET
Elk jaar moeten brandweerposten afscheid nemen van
Volgens de nieuwe regeling kunnen de jongens en meisjes
waardevolle collega’s die zich jarenlang hebben ingezet als
van de jeugdbrandweer hun opleiding versneld afwerken.
brandweerman of -vrouw. Het spreekt voor zich dat ook een
Vanaf de leeftijd van 16-17 jaar, kan men al 74 uren volgen
kwalitatieve instroom van groot belang is. Bij de jeugdbrand-
van de opleiding B01 ‘brandweerkadet’. Vanaf 17-18 jaar
weer worden de leden al van jongs af aan klaargestoomd
worden dat 78 uren.
voor een carrière bij de brandweer, zij het als beroeps of als
Het grote voordeel van de opleiding brandweerkadet is dan
vrijwilliger. De jeugdbrandweer past dan ook perfect bin-
ook dat jongeren, eens ze bij de ‘echte’ brandweer komen,
nen het aanwervingsbeleid van de hulpverleningszones, om
niet meer de volledige opleiding B01 hoeven te volgen. Zij
voldoende instroom te behouden van gemotiveerde brand-
volgen wel het tweede gedeelte, met daarin ook de warme
weermensen.
praktijk en hulpverlening. De eerste modules, met voor-
6
al theorie, hoeven ze niet meer opnieuw te volgen. Bij het
BESLUIT
volgen van de opleiding BO1 is men immers vrijgesteld van deel 1, gedurende een periode van tien jaar vanaf de datum
Elke hulpverleningszone die een toekomst wil uitbouwen
vermeld op het brevet van brandweerkadet.
met vrijwilligers, zal oog moeten hebben voor de jeugd. Kijk naar de droom van een 14-jarige, om piloot, brandweer-
De brandweer wil op die manier jongeren sneller klaarsto-
man … te worden. Dit moment kunnen we aangrijpen om de
men voor het echte werk en zo het tekort aan vrijwilligers bij
jongeren aan te spreken en warm te maken voor de jeugd-
de brandweer doen dalen.
brandweer. Op die manier krijgen zij een goed beeld van wat het inhoudt om brandweerman of -vrouw te zijn. Door hen
Nu al zien we dat in posten die over een jeugdbrandweer be-
te begeleiden in het FGA en de basisopleiding brandweer
schikken, gemiddeld 30 tot 40% bestaat uit leden die vroeger
(brandweerkadet), kunnen ze vlotter instromen bij de brand-
in de jeugdbrandweer actief waren. In brandweerpost Bree
weer. Hun opgedane kennis is nooit verloren. Deze jonge-
bijvoorbeeld, komt 50% van de brandweermannen en -vrou-
ren zullen in de maatschappij een meerwaarde betekenen,
wen vanuit de jeugdbrandweer.
dankzij de kennis die zij opdoen en de vaardigheden die ze krijgen aangeleerd.
HET BELANG VAN DIT EVENEMENT Volg ons op facebook! Jeugdbrandweer Vlaanderen heeft Op het officiële gedeelte waren zo’n 100 mensen aanwezig.
sinds kort een facebook-pagina.
In de namiddag waren er 360 inschrijvingen voor een bezoek aan het park Bellewaerde.
kapt. Philippe Taelman Hulpverleningszone 1,
Het effect van deze bijzondere dag rond het 25-jarig bestaan
voorzitter Jeugdbrandweer
was ook al meteen zichtbaar. De mogelijkheid om de versnelde opleiding te kunnen volgen, werd al snel opgepikt door de nationale pers. Er komen nu al reacties van jongeren om lid te worden. In die zin kunnen we zeker spreken van
SPEERPUNTEN VAN DE ORGANISATIE
een groot succes. › De jeugd:
VISIE EN MISSIE
- beginselen van het brandweerwerk bijbrengen (via
De jeugdbrandweer volgt de ontwikkelrichting van de brand-
- het veiligheids- en risicobewustzijn bij de jeugd
theoretische en praktische oefeningen); weer. Dit brengt een verbreding in kennis en vaardigheden
aanwakkeren;
met zich mee, wat zal leiden tot “een brandveilig denken”.
- een kweekvijver voor de brandweer aanleggen.
Eenmaal lid van de brandweer zullen ze dan ook gemakkelijk
› Aanleren van sociale competenties:
hun taken kennen en kunnen toepassen.
- samenwerken; - verantwoordelijkheid nemen;
Door de inzet van de jeugd wordt ook een bijdrage geleverd
- zorg voor de omgeving;
aan een (brand)veilige samenleving.
- oplossingsgericht denken. › Bewustzijnswording van bepaalde gedragsnormen:
De opgedane kennis zal een maatschappelijke meerwaarde
- discipline;
betekenen. Denk bijvoorbeeld aan de levensreddende han-
- beleefdheid;
delingen, ook al wordt het jeugdbrandweerlid geen effectie-
- respect voor collega’s, anderen, materiaal;
ve brandweerman of -vrouw.
- leren initiatief nemen; - op eigen benen staan.
De jeugdbrandweer is een uiting van een maatschappelijke betrokken brandweerorganisatie. Zij bevordert de verbinding met en van de lokale jeugd en het aanleren van competenties zoals samenwerken, verantwoordelijkheid nemen, zorg voor de omgeving en oplossingsgericht denken.
› Voorbereiden van de leden op het Federaal Geschiktheidsattest (FGA). › Ondersteunen en begeleiden bij de opleiding ‘brandweerkadet’. › Veilig leren oefenen met PBM’s.
7
Nieuw in ons gamma de HPS 7000 Pro
CONGRES FIREFORUM Op 20 november vond in het Sheraton Hotel bij Brussels
De Dräger HPS 7000 Pro brandweerhelm is een klasse apart, dit heeft het te danken door het innovatieve , sportieve en dynamisch design, ergonomische pasvorm en componenten, waardoor het een multifunctioneel oplossingen biedt en dit terwijl het een optimale bescherming biedt tijdens elke operatie .
Airport het Fireforum-congres plaats. Min. Jan Jambon verzorgde de opening. Dankzij een uitgebreid programma hadden de congresdeelnemers keuze uit verschillende sessies. Thema’s als brandveiligheid van gevels (naar aanleiding van de brand in de Grenfell Tower in Londen), bluswateropvang, nieuwigheden in het AREI, brandveiligheid van scholen ...
De HPS 7000 Pro is een volledige brandweerhelm met :
* schermende bril. * Gezicht bescherming (vizier). * Geïntegreerde helm lamp . * Nek bescherming.
Voor meer informatie www.draeger.com
kwamen aan bod. De congresdag werd afgesloten met een debat over de brandveiligheid van gebouwen in België na de Grenfell-ramp. Foto: Tim Renders
VOOR JOUW BRANDWEERAGENDA ... 26 JANUARI 2019 - WESTROZEBEKE
2, 3 & 4 APRIL 2019 - KORTRIJK
CROSSDUATLON
INFOPOL XPO112 VAKBEURS
Op 26 januari kan je in Westrozebeke terecht voor de 3de
Sinds de start in 1995 groeide INFOPOL uit van een
editie van de crossduatlon, met afstanden van 4 km lopen,
regionaal initiatief tot dĂŠ referentie in uitrusting van
20 km mountainbike en opnieuw 4 km lopen.
politie-, bewakings- en veiligheidsdiensten voor alle
Deelnemen kan zowel individueel als in duo.
aankoopverantwoordelijken en beslissingsnemers uit de
Info en inschrijven via www.tdti.be of
volledige veiligheidsketen binnen de Benelux.
crossduatlonwestrozebeke.wordpress.com
Om de 2 jaar stellen de meest gespecialiseerde bedrijven hun nieuwste producten en diensten voor op deze vakbeurs in Kortrijk. Meer info en de lijst van exposanten kan je vinden op www.infopol-xpo112.be
2 MAART 2019 - BRANDWEER WESTHOEK
WINTERCONGRES BRANDWEER WEST-VLAANDEREN Naar jaarlijkse gewoonte organiseert Brandweer West-Vlaanderen een Wintercongres.
Ook de FOD Binnenlandse Zaken zal dit jaar weer deelnemen aan de beurs.
Noteer 2 maart alvast in je agenda. Je kan binnenkort inschrijven via www.brandweerwestvlaanderen.be
24 MAART 2019 - BE-MINE (BERINGEN)
FIREFIGHTER MOUNTAIN TRAIL Keuze tussen afstanden van 12 -21 - 30 km De brandweermannen van Beringen, Heusden-Zolder en Tessenderlo organiseren op zondag 24 maart 2019 voor de derde keer een avontuurlijk en uitdagend loopevenement: de Firefighter Mountain Trail, op de terrils van BeringenMijn. Met heel wat hoogtemeters en een gemiddeld stijgingspercentage van 5,11% is dit een stevige kuitenbijter! Meer info: www.zuidwestlimburg.be Foto: HVZ Zuid-West Limburg
9
De nieuwe Scania CrewCab
Altijd klaar voor het onverwachte De nieuwe Scania CrewCab zit vol met nieuwe functies die speciaal zijn afgestemd op noodhulpdiensten, zonder dat daarbij op ergonomie, veiligheid of kwaliteit is ingeleverd. Dankzij de flexibele indeling, uitgebreide opbergmogelijkheden
en uitstekende verlichtingsopties, is iedereen altijd klaar voor elke noodsituatie. Daarnaast kan de CrewCab uitgerust worden met nieuwe extra’s zoals het Scania City Safe-window en een afzonderlijk klimaatsysteem voor de crew-ruimte.
Meer info op www.scania.be of via koen.lefebvre@scania.com
BVV-INFO NIEUWE BESTUURSLEDEN De algemene vergadering van BVV is op 19 oktober samengekomen in Asse. Belangrijkste item op de agenda was de aanstelling van de nieuwe bestuursleden. Volgens de nieuwe samenstelling telt de raad van bestuur nog 12 personen: 2 leden uit elke provincie, 1 lid van Brandweer Brussel en 1 lid vanuit de TKIB (Bedrijfsbrandweer). Provincie Antwerpen
De nieuwe structuur voor BVV werd in maart 2018
› Kol. Dirk Geens (Brandweer Zone Antwerpen)
al bekrachtigd. De statuten en samenstelling van
› Sgt. Peter De Jager (Brandweerzone Kempen)
de organen werden gewijzigd en BVV kreeg een
Provincie Limburg
nieuwe rol toebedeeld, met focus op kennisdeling,
› Maj. Marc Ceyssens (Hulpverleningszone Zuid-West Limburg)
de provinciale afdelingen met een vertegenwoor-
› Bwm. Bram Daerden (Brandweerzone Oost-Limburg)
diging van de verschillende geledingen.
Provincie Oost-Vlaanderen › Kapt. Hillert Bingé (Brandweerzone Centrum) › Kapt. Marc Coen (Hulpverleningszone Zuid-Oost)
Provinciale afdelingen
Provincie West-Vlaanderen
In de provinciale afdelingen is er vertegen-
› Sgt. Fanny De Cock (Hulpverleningszone Fluvia)
woordiging van 6 leden per zone, met een
› Bwm. Hans Clarysse (Hulpverleningszone Fluvia)
evenwichtige verdeling van het basiskader,
Provincie Vlaams-Brabant
middenkader en hoger kader, vrijwilligers en
› Maj. Stefaan Van Broeck (Hulpverleningszone Oost Vlaams-Brabant)
beroepspersoneelsleden. Daarnaast kan ook
› Kapt. Gustaaf Cools (Hulpverleningszone Vlaams-Brabant West)
een lid uit het administratief kader en een lid uit
Brandweer Brussel
het ambulancierskader in de provinciale afde-
› Lid nog aan te duiden.
ling zetelen. Wil je graag participeren in jouw
TKIB
provinciale afdeling? Vraag na bij jouw zone
› Walter Meyvis (Cdt. Covestro Bedrijfsbrandweer)
op welke manier je je kan laten verkiezen.
BVV ZWAAIT PENNINGMEESTER UIT BVV neemt afscheid van een vertrouwd gezicht. Gedurende een periode van liefst 20 jaar was Jan Jorissen de trouwe penningmeester van de vzw Brandweervereniging Vlaanderen (BVV). Kol. Jorissen schetst de evolutie die hij gedurende al die jaren heeft meegemaakt: “In de beginfase zijn we gestart met een boekhouding op papier. Na verloop van tijd zijn we overgegaan naar een digitaal systeem met een officiële dubbele boekhouding zoals wettelijk voorgeschreven. Dit is een systeem waarbij iedere verrichting een tegenverrichting kent. Jaarlijks wordt een balans opgemaakt en een jaarrekening opgesteld. In die tijd werkte BVV nog zonder personeel. Er was geen ondersteuning. Om de ledenregistratie bij te houden, zijn we na verloop van tijd gestart met een online databank.
11
Stap voor stap werkten we aan de verdere uitbouw voor de
der het belang van de brandweer te kunnen verdedigen.
vzw BVV. In een eerste fase met een deeltijds secretariaat,
Vandaag ligt de rol van BVV anders. Deze nieuwe focus ligt
dat na enkele jaren overging naar een voltijdse tewerkstel-
vooral op het democratisch platform, waarbij de achterban
ling. Ook werd een directeur aangesteld, die deeltijds naar
kan worden bevraagd. Die ‘brandweertoets’ is van groot be-
het Kenniscentrum werd gedetacheerd.
lang, om op termijn de toekomst van de brandweer veilig
Jaar na jaar heb ik ook de congressen enorm zien groeien.
te stellen. Ook de aanpak van de recente grootschalige en-
Vroeger hadden we 2 standhouders en 120 aanwezigen. Dit
quête bij het brandweerpersoneel moet in dit licht worden
jaar verwelkomden we al 650 congresdeelnemers en waren
gezien. De democratisering van BVV is een belangrijke stap
er bijna 50 exposanten van de partij. Een groot succes dus,
geweest in de hervorming van BVV. Dit stelt BVV in staat om
en nog steeds een groeiend evenement.
haar rol te kunnen opnemen in de nieuwe organisatie met
Ook het vakblad werd steeds professioneler. Tot drie keer
de brandweerzones. In de toekomst zal de doorstroom van
toe kreeg het vaktijdschrift een volledig nieuw jasje aange-
afgevaardigden uit alle geledingen (via de posten naar de zo-
meten. Om niet achter te blijven, werd een website gelan-
nes en vervolgens naar de provinciale afdelingen) alle zones
ceerd. Ook deze is twee keer volledig herzien.
bovenzonaal verbinden. Dit zorgt ervoor dat alle belangen
Als penningmeester heb ik verschillende voorzitters mogen
bottom-up in de besluitvorming kunnen spelen.
dienen: Marc Vande Velde, Donald Withouck, Chris Addiers
Uiteindelijk ben ik fier dat ik een steentje heb mogen bij-
& Marc Ceyssens. Jaren hebben we moeten vechten voor
dragen aan de uitbouw en de groei van de brandweer. Het
één zinnetje in het regeerakkoord. Ondertussen is het al
moment is nu aangebroken om de fakkel over te dragen aan
een evidentie dat de civiele veiligheid deel uitmaakt van een
een nieuwe penningmeester. Uiteraard heb ik als zonecom-
regeerakkoord.
mandant ook een rol te vervullen in het Netwerk Brandweer
De uitbouw van BVV en de hervorming van de civiele veilig-
en wil ik anderen allerminst in de weg staan. Het is na 20
heid zijn hand in hand gegaan. BVV is de grote bezieler ge-
jaar tijd voor nieuwe ideeën en een nieuwe wind. Zo werd ik
weest van de zonevorming en heeft steeds geijverd voor het
destijds als een jonge snaak aanzien, en is het nu tijd voor de
belang van beroeps én vrijwilligers in een gezonde organisa-
jongere garde om voor veranderingen te zorgen, want blij-
tie, ook nu nog. Uit BVV is uiteindelijk ook Netwerk Brandweer
ven stilstaan is in onze snel evoluerende maatschappij geen
gegroeid, om als link met het bestuurlijke niveau nog zwaar-
optie meer.”
PROVINCIALE AFDELING BVV - PROVINCIE ANTWERPEN
HET VUUR WORDT AANGEWAKKERD … Tot en met 2015 werden de brandweerlieden in de pro-
ging Vlaanderen (BVV). Het duurde dan nog een jaar alvo-
vincie verenigd in de “Koninklijke Antwerpse Provinciale
rens een (eerste) herstart een feit was. De vernieuwde sa-
Brandweerbond”, of kortweg de KAPB. Deze provinciale
menstelling van de provinciale afdeling, met meervoudige
bond organiseerde tal van activiteiten zoals studiedagen en
vertegenwoordiging vanuit iedere hulpverleningszone, en
brandweeroefeningen (wedstrijden), al mag gezegd dat de
vooral ook met een goede input vanuit het basis- en mid-
focus zich geleidelijk aan verlegde richting preventie- en
denkader, gaf een nieuwe dynamiek aan de provinciale sa-
beleidsthema’s. Het leek moeilijker te worden om ook het
menwerking. Aanvankelijk wat moeizaam en aftastend (met
basis- en middenkader van de brandweer te betrekken bij
vooral een ‘informerende’ insteek), geleidelijk aan groeiend
de werking van de KAPB (getuige het aantal aanwezigen tij-
naar een overlegplatform. Tot … de opstart van het Netwerk
dens algemene vergaderingen). Misschien ook niet geheel
Brandweer een heroriëntering van de Brandweervereniging
verwonderlijk, vermits in het huishoudelijk reglement (sta-
Vlaanderen op gang bracht. Ook de provinciale afdeling
tuten) voorzien was dat de bestuursleden een officiersgraad
moest zichzelf opnieuw uitvinden en het geweer (of beter
moesten bekleden.
‘de lans’) van schouder veranderen. Maar het zouden geen
Tijdens de algemene vergadering van 29 oktober 2015 be-
brandweerlieden zijn, mochten ze de moed opgeven. Met
sliste de KAPB om haar werking stop te zetten en over te
vernieuwde krachten (en hier en daar enkele nieuwe verte-
dragen aan de provinciale afdeling van de Brandweervereni-
genwoordigers) kijkt de provinciale afdeling nu reikhalzend
12
uit naar de toekomst, een toekomst waarin de afdeling een
tieve (en bovenal ludieke) activiteit, of misschien wel een
duidelijke meerwaarde kan betekenen voor iedereen met
provinciale barbecue … Laat de ideeën maar brouwen.
een hart voor de brandweer. En met iedereen, bedoelen ze
Wil je meer weten over de provinciale afdeling, en/of je
ook echt wel iederéén, ongeacht de graad of functie (ook
steentje bijdragen, spreek gerust je zonale collega’s in de
ondersteunend personeel en ambulanciers).
afdeling aan. Jammer genoeg is de Brandweer Zone Ant-
Tijdens de vergadering van 17 september l.l. werd - onder
werpen vandaag wat ondervertegenwoordigd in de provin-
de deskundige leiding van preventieadviseurs van de hulp-
ciale afdeling, hopelijk vinden we hier enkele enthousiaste
verleningszones - de thans ter validatie voorliggende pro-
brandweermannen of -vrouwen, onderofficieren, officieren,
cedure omtrent ‘hygiëne na brandinterventie’ uitvoerig be-
administratieve en logistieke krachten die hun hart voor de
sproken. Niettegenstaande een beperkt aantal deelnemers
brandweer willen delen met BVV.
buiten de reguliere vergadering, was iedereen het erover eens dat dergelijke avonden zéér gewaardeerd worden. De
Voor meer info:
provinciale afdeling heeft zich dan ook uitgesproken om op
Gert Bax, Voorzitter provinciale afdeling Antwerpen
dit elan door te gaan. Een leerrijk minicongres of een spor-
gert.bax@HVZTaxandria.be
OVERLIJDEN ERE-CDT RENÉ VANDENHOUDT Met droefheid melden we het overlijden van René Vandenhoudt. René was ere-cdt. van Brandweer Lommel (Hulpverleningszone Noord-Limburg) en erelid van de toenmalige KBBF-Nederlandstalige vleugel (nu BVV). Namens BVV wensen we zijn echtgenote, kinderen en kleinkinderen veel sterkte toe.
Argus Mi-TIC E
Big screen warmtebeeldcamera voor de brandweer 60 of 90 mm LCD Display Duidelijk beeld tot 760°C (tot 1.100 °C met MI-TECS) Zeer gedetailleerd, ook in Fire mode (geen blur) Met 1 of 3 knopsbediening (wel/niet programmeerbaar) Tot 6 modi beschikbaar met 1 druk op de knop Hittebestendige Lithium Iron Phosphate batterijen Directe download van beelden op PC zonder extra software
13 Exclusief te verkrijgen bij Vandeputte. Contacteer ons voor meer informatie. | 03 460 04 60 | info@vdp.com | www.vdp.com
HOE LANG DUURT SEARCH & RESCUE? 1 INLEIDING
We weten nu meer over het gedrag van brand en begrijpen het ook beter. We kunnen nu een getal plakken op de tijd
In de afgelopen jaren heeft de brandweer meer aandacht
tot flashover. We kunnen echter geen getal plakken op hoe
gehad voor brandgedrag. Tot 10 jaar geleden beperkte de
lang het duurt om een kamer te doorzoeken. We weten ook
kennis van brandgedrag zich tot flashover en backdraft. Er
niet erg goed welke verschillen er zijn tussen verschillende
werd een brandcurve aangeleerd in de opleiding, maar er
zoekmethodes. Vroeger was dat niet zo belangrijk. Er was
was niet echt een besef over het tijdsverloop binnen deze
immers voldoende tijd om de reddingsactie uit te voeren.
curve. Binnen de brandweer wist men niet of de tijd tot
Doordat brand zoveel sneller geworden is, wordt het nu wel
flashover 3 minuten, 30 minuten of 3 uur was.
belangrijk om te weten hoe snel ploegen een ruimte kunnen doorzoeken. Leidinggevenden kunnen dan inschatten hoeveel ploegen ze nodig hebben om een bepaald gebouw te
T (°C) Beginfase 1000
Ontwikkelingsfase
Volontwikkelde fase
Dooffase
doorzoeken.
800
In juli 2017 zijn er in Oostkamp experimenten uitgevoerd 600
Flashover
om inzicht te krijgen in search & rescue methodes. Hoe lang duurt het om een kamer te doorzoeken? Welke methodes
400
zijn efficiënt en welke niet? 200
2 DE EXPERIMENTEN
0
Tijd
Figuur 1: De klassieke brandcurve. Tegenwoordig wordt deze aangeduid als het geventileerde brandverloop. Op de Y-as zijn verschillende temperaturen vermeld. Dit is echter niet het geval op de X-as. Daar worden geen eenheden voor tijd vermeld. (Figuur: Karel Lambert)
2.1 De deelnemers Er werden twee dagen na elkaar experimenten uitgevoerd: een vrijdag en een zaterdag. Op die manier konden zowel beroeps- als vrijwillige brandweermensen gemakkelijk meedoen. Brandweermensen uit 12 Vlaamse brandweerzones,
Een aantal mensen hadden wel begrepen dat deze tijd-
brandweer Brussel en Nederland hebben zich aan testen
spanne evolueerde. Het leek alsof brand steeds sneller werd.
onderworpen. In totaal waren er 88 deelnemers die samen
Steve Kerber heeft dit bestudeerd. Hij heeft een woonkamer
44 duo’s vormden. De deelnemers waren een goede ver-
- uitgerust met hedendaags meubilair - in brand gestoken.
tegenwoordiging voor de brandweermensen die in België
Vervolgens heeft hij hetzelfde gedaan met een woonkamer
de autopompen bemannen en dus op het terrein search &
met meubilair uit de jaren ’50. Hij stelde vast dat de tijd tot
rescue acties uitvoeren. We kunnen dit stellen omwille van
flashover (de beginfase en de ontwikkelingsfase van op fi-
de volgende redenen:
guur 1) bij modern meubilair tussen de twee en de vier minu-
› De leeftijd van de deelnemers varieerde van 21 tot 62 jaar.
ten bedraagt. Bij een woonkamer uit de jaren ’50 bedraagt dit
› Het aantal jaren dienst varieerde van 1 tot 33 jaar.
echter 30 minuten. Dit is een belangrijk verschil dat invloed
› De lengte varieerde van 1m68 tot 1m98.
heeft op de manier waarop we branden gaan bestrijden.
› Het gewicht varieerde van 57 tot 118 kg. › De BMI varieerde van 18 tot 36.
Vroeger was het motto “Eerst redden, dan blussen”. Dat is een logische keuze wanneer er een half uur beschikbaar is om een search & rescue actie uit te voeren. Omwille van het veranderende brandgedrag is het motto veranderd naar
› Ongeveer een derde van het aantal aanwezigen was actief als beroepsbrandweerman of -vrouw. › Er waren mensen uit drukke posten en mensen uit posten waar er niet zoveel brandinterventies zijn.
“First, put the fire out”.
15
› Er waren brandweerlui die regelmatig warme oefeningen
Voor het starten werd er informatie verzameld: de druk in
konden doen. Daarnaast ook mensen die zelden of nooit
de persluchtfles, de hartslag en de saturatie. De deelnemers
de kans kregen om warm te oefenen.
zelf moesten aangeven of ze voldoende hersteld waren van de vorige oefening.
2.2 De manier van werken Elk duo diende een testbatterij van acht experimenten te
Vervolgens moest het duo, in volledige interventiekledij en
overlopen. Na elke test was er een rustpauze. De rustpauzes
geblinddoekt, onder adembescherming een oefening uit-
varieerden in lengte en er waren suikerhoudende dranken,
voeren. In zeven van de acht gevallen betrof dit een search
snoep en fruit voorzien opdat iedereen voldoende kon uit-
& rescue actie. Het resterende experiment ging over een
rusten tussen de experimenten door. Dit was nodig om de
vordering met een straalpijp naar de brand.
verschillende experimenten met elkaar te kunnen vergelijken.
Nadat de test was voltooid, werden de flesdruk, de hartslag en de saturatie opnieuw geregistreerd. De deelnemers zelf
Elke test startte met een briefing. De briefing was gedrukt
dienden op dat moment aan te geven hoe ze de oefening
op papier zodat elk duo exact dezelfde informatie kreeg. Het
hadden ervaren: hoe zwaar was de oefening voor hen?
was de bedoeling om te simuleren dat brandweermensen zouden werken in een met rook gevulde omgeving. Om het
2.3 Zeven search & rescue experimenten
gebrek aan zichtbaarheid te simuleren, kregen de deelne-
Er werden met bouwhekken zeven verschillende ruimtes
mers een blinddoek op. Hierdoor konden ze niets meer zien.
gebouwd. De ruimtes werden bekleed met zwart plastic,
Het was eveneens de bedoeling om de moderne werkwijze
zodat van buitenaf niet kon worden gezien wat er zich bin-
te simuleren waarbij brandweerlui laag bij de grond opere-
nen afspeelde. Bovendien werden extra wanden gebouwd,
ren. Daarom kregen alle deelnemers de instructie mee dat
zodat deelnemers niet doorheen de deuropening naar bin-
ze gedurende het hele experiment minstens ĂŠĂŠn knie op de
nen konden gluren om al een beeld te krijgen van de situatie
grond dienden te houden.
binnen vooraleer ze hun test moesten starten.
Zicht op de opstelling met bouwhekken en zwart plastic. (Foto: Nathalie Van Moorter) 16
Het vorderingsexperiment (Foto: Nathalie Van Moorter)
Het doorzoeken mét brandslang duurt langer en het luchtdebiet neemt toe. (Foto: Steve De Blauwe)
Vier ruimtes stelden een slaapkamer voor en drie ruimtes
minder dan de helft van de tijd terwijl de traagste ploegen er
deden dienst als ‘kantoor’. Er was een onbemeubelde slaap-
drie keer zoveel tijd voor nodig hadden.
kamer en een onbemeubelde kantoorruimte. De slaapkamer was ongeveer 12 m² groot: 3.5 op 3.5 meter. Het bureel
Tabel 1 Testresultaten van de vier slaapkamerexperimenten:
was ongeveer 31 m² groot: 6.82 op 4.50 meter. Elk van deze
de gemiddelde tijd (in minuten) voor het doorzoeken van de
ruimtes was ook bemeubeld uitgevoerd, waarbij de plaats
kamer alsook de tijd van de snelste en de traagste ploeg. De
van elk meubel vastgelegd was. Vervolgens werden elk van
snelste en traagste tijd werd ook uitgedrukt als percentage
deze ruimtes, naast het meubilair, ook van een slachtoffer
van de gemiddelde tijd.
voorzien. Het slachtoffer was een 70 kg zware pop. Deze zes ruimtes waren binnen opgesteld. Het was de bedoeling dat elk duo deze zes experimenten zou doen zonder dat ze een slang met zich meebrachten. Hiertoe kregen ze een brie-
Onbemeubeld
Gemiddelde
Snelst
Traagst
2.33
0.95
7.28
41%
312%
0.83
6.33
26%
200%
1.42
7.60
37%
198%
1.98
19.53
32%
318%
fing waarin vermeld werd dat een andere ploeg voor hen de brand onder controle gebracht had en bezig was met de blussing ervan. De zevende ruimte was een slaapkamer, met
Bemeubeld
3.17
meubilair en een slachtoffer dat buiten was opgesteld. Daar moest de oefening worden uitgevoerd met een slang. De
Met slachtoffer
3.84
briefing werd daarvoor aangepast.
2.4 Eén vorderingsexperiment
Met slang
Er werd ook een 10 meter lange gang gebouwd in bouwhekken. Net zoals bij de andere experimenten, was de opstelling
6.14
bekleed met zwart plastic, zodat van het van buitenaf zelfs niet duidelijk was dat het experiment een gang betrof. Het
De bemeubelde slaapkamer werd doorzocht in een iets
was de bedoeling dat de deelnemers doorheen de gang op-
langere tijd. Indien de ploeg een slachtoffer diende te
rukten naar een brand. Bij de vordering diende voldoende
evacueren, nam de tijd opnieuw toe. Hierbij wordt de
aandacht te gaan naar het koelen van de rookgassen.
kanttekening gemaakt dat het slachtoffer bewust niet te ver van de deuropening geplaatst werd om vermoeidheid
3 RESULTATEN
te vermijden. Het was immers de bedoeling dat de brandweermensen elk experiment in dezelfde toestand
3.1 De slaapkamers
konden beginnen.
Er was een duidelijk verschil tussen de vier verschillende slaapkamerexperimenten. De onbemeubelde slaapkamer
Het doorzoeken met een slang had de grootste impact.
werd het snelst doorzocht. Dit gebeurde met een snelheid
Gemiddeld genomen was er 60% meer tijd nodig om te
van 4.63 m²/min. Er waren echter grote verschillen tussen
zoeken met een slang in vergelijking met zoeken zonder
de verschillende ploegen. De snelste ploegen deden het in
slang.
17
De tijd om de slaapkamer te doorzoeken is echter niet het
maar het is toch mogelijk om enkele conclusies te trekken
enige dat varieert. Ook het luchtverbruik is geen constante.
en aanbevelingen te doen.
Het werken zonder slang resulteert in een gemiddeld luchtverbruik van 66 à 70 liter per minuut. De individuele verschil-
4.1 Luchtverbruik
len zijn echter enorm groot: tussen 29 en 184 liter per mi-
Een persluchtfles bevat 2040 liter lucht bij 300 bar. Er wordt
nuut. Het gemiddeld verbruik bij het werken met slang is 84
een reserve van 50 bar aangehouden. Er kan dus 1700 liter
liter per minuut. Dat is 21% meer verbruik. Door de langere
lucht besteed worden aan een inzet door de persluchtdrager.
zoektocht en het hogere debiet wordt er in totaal bijna twee keer meer lucht verbruikt met een slang dan zonder.
Er wordt in de cursussen soms gesproken over 40 liter per minuut. Voor een zoektocht zonder slang blijkt dit eerder
3.2 Het kantoor
70 liter per minuut te zijn; met slang wordt het 84 liter per
Het kantoor was ongeveer 2.5 keer zo groot als de slaap-
minuut. Gemiddeld genomen kan er dus 24 minuten gezocht
kamer. Dit leidde echter niet tot een tijd die 2.5 keer langer
worden zonder slang en 20 minuten met slang, vooraleer de
was. In de lege ruimte werd er slechts 22% langer gezocht.
terugtocht moet aangevat worden. Bij een vordering met
Dit werd ongeveer 70% langer in het bemeubelde kantoor en
een slang in de richting van een brandhaard bedraagt het
het bemeubelde kantoor met slachtoffer. Het gemiddelde
luchtverbruik gemiddeld 98 liter per minuut. Dat is dus 2.5
luchtverbruik in de drie kantoor-experimenten lag tussen
keer zo hoog als de aangenomen waarde van 40 liter per mi-
de 62 en 74 liter per minuut en was dus vergelijkbaar met
nuut. Dergelijk verbruik leidt tot een inzettijd van ongeveer
het luchtverbruik van de drie slaapkamer experimenten
17 minuten. Dat is veel lager dan in de opleiding aangeleerd
zonder slang.
wordt. In de opleiding van brandweermensen maar ook onderofficieren en officieren zouden deze waarden aangepast
Tabel 2 De testresultaten voor de 3 kantoor-experimenten:
moeten worden zodat men een realistisch beeld krijgt van
de gemiddelde tijd (in minuten) voor het doorzoeken van de
wat mogelijk is met de inhoud van een persluchtfles.
kamer alsook de tijd van de snelste en de traagste ploeg. De snelste en traagste tijd werd ook uitgedrukt als percentage
4.2 Search & Rescue
van de gemiddelde tijd.
Er is een groot verschil tussen de verschillende ploegen. Sommige ploegen slagen erin om zeer snel te werken terwijl anderen er veel langer over doen. Hiervoor zijn verschillende
Gemiddelde
Snelst
Traagst
2.85
1.15
5.40
40%
189%
2.58
9.50
47%
174%
Vroeger werd in de opleiding aangeleerd dat beide pers-
2.50
10.07
luchtdragers achter elkaar moesten gaan zitten. Op deze
39%
155%
Onbemeubeld
Bemeubeld
Met slachtoffer
5.46
6.48
redenen: › “Breed gaan”: onmiddellijk naast elkaar gaan zitten › Vlot werken › Omgevingsbewustzijn
manier werd er vroeger gewerkt. Intussen wordt aangeleerd dat het duo bij brandbestrijding gerust enkele meters achter elkaar mag gaan zitten. Op die manier kunnen ze gemakke-
3.3 De vordering
lijker de slang verplaatsen. Bij het doorzoeken van een ruim-
De tijd nodig om tien meter te vorderen met een slang was
te zonder slang kunnen ze elkaar een hand geven en direct
gemiddeld 1.71 minuten. De snelste ploeg deed het in 0.63
zo breed mogelijk zoeken. Op deze manier kunnen ze een
minuten terwijl de traagste ploeg er 4.57 minuten over deed.
veel grotere oppervlakte doorzoeken.
Een belangrijk verschil met de zoekactie was het luchtverbruik. Het gemiddelde luchtverbruik bedroeg hier 98 liter
Sommige ploegen doorzochten aarzelend de ruimtes. Er
per minuut.
werd niet vlot doorgewerkt en zelfs af en toe gestopt. Andere ploegen gingen wel vlotjes doorheen de ruimte.
4 LESSEN VOOR DE BRANDWEER Een derde reden voor de grote onderlinge verschillen is dat Wat betekenen die experimenten nu concreet voor de
sommige ploegen blijkbaar geen (goed) omgevingsbewust-
brandweer? Het aantal experimenten is natuurlijk beperkt,
zijn hadden. Zij doorzochten sommige delen van de ruimte
18
Bij het zoeken kunnen brandweermensen direct “breed” gaan door naast elkaar te gaan zitten. Hierdoor kunnen ze sneller een groot oppervlak doorzoeken. (Foto: Steve De Blauwe)
meerdere keren. Hierdoor gaat natuurlijk kostbare tijd verloren. Hier staat tegenover dat sommige van de snelle ploegen delen van de ruimte overgeslagen hebben. Er werd bv. niet altijd in de kast gekeken of het bed werd onvoldoende gescand. Er moet dan ook een compromis gezocht worden tussen snelheid en grondigheid. Deze drie items zouden opgenomen kunnen worden in een update van de opleiding brandweerman (B01). In de koude en warme praktijk kan hier aandacht aan besteed worden, opdat iedereen leert uit deze experimenten. Uit de experimenten is gebleken dat het gebruiken van een slang tijdens de zoektocht ervoor zorgt dat er meer tijd nodig is en dat het luchtdebiet toeneemt. Hierdoor kan een veel kleinere oppervlakte doorzocht worden met de inhoud van een persluchtfles. In een aantal gevallen is het nodig dat de zoekploeg een slang bij zich heeft. Een voorbeeld is het zoeken naar slachtoffers in een appartement waar de brandhaard nog niet gelokaliseerd is. Daar kan de zoekploeg op de brandhaard botsen en zal de zoekploeg evengoed aan rookgaskoeling moeten doen. Hier staat tegenover dat er ook situaties zijn waar een slang misschien niet nodig is. Een voorbeeld van deze situatie is het doorzoeken van een appartement boven het brandende appartement in een
Deze ploeg volgt op rechterhand en blijft netjes achter elkaar zitten. De tweede man houdt het persluchttoestel van de eerste man vast, net zoals het vroeger aangeleerd werd. Hierdoor werken ze minder efficiënt. De eerste man is zich nog niet bewust van het slachtoffer dat hij gepasseerd is. Indien de tweede persoon naast hem zou komen te zitten, zou die onmiddellijk het slachtoffer vinden. (Foto: Steve De Blauwe)
19
gebouw met betonnen vloeren. Daar is de kans kleiner dat
5 DANKWOORD
de zoekploeg water nodig heeft. Deze experimenten waren het resultaat van het werk en Het is aan officieren en onderofficieren om hierover te
de bijdrage van veel mensen en organisaties: de gemeen-
oordelen. In hun opleiding zou een stukje moeten voorzien
te Oostkamp heeft de locatie ter beschikking gesteld; het
worden om hen te helpen bij deze keuze.
KCCE heeft haar steun verleend bij het opzetten van de experimenten. Hulpverleningszone 1 heeft een autopomp en
De snelste duo’s hadden over het algemeen meer ervaring
een persluchtcontainer voorzien, alsook personeel om die
en/of hadden meer mogelijkheid om te oefenen. Hierin
te bemannen. Ikea heeft de meubelen geleverd die tijdens
zit ook een les voor de brandweer. Er moet voldoende
de experimenten gebruikt werden. CFBT-BE heeft alle zaken
geoefend worden op search & rescue opdat een dergelijke
betaald die niet gratis werden geleverd (eten, bouwhekken,
actie vlot zou verlopen. Hier hangen letterlijk levens vanaf.
blinddoeken …).
4.3 Verder onderzoek
De hulpverleningszones Zone 1, Brandweerzone Midwest,
Deze experimenten waren eerder beperkt en er waren veel
Brandweer Westhoek, Brandweer Zone Antwerpen, Brand-
verschillen met de realiteit:
weer Brussel, Zone Oost, HVZ Kempen, Brandweer Zone
› Elk experiment ging over het doorzoeken van één enkele
Rand, HVZ Waasland, HVZ Noord-Limburg, HVZ Fluvia, HVZ
ruimte. In realiteit zullen meestal meerdere ruimtes na
Meetjesland en Vlaamse Ardennen hebben proefpersonen
elkaar doorzocht moeten worden.
geleverd. Zonder hen zouden deze testen geen zin hebben
› Het experiment startte telkens aan de deur van die ruimte.
gehad. Elk van deze mensen heeft zich aan een reeks testen
In realiteit is er dikwijls een weg naar de start van de
laten onderwerpen. De sfeer was goed en het waren voor
zoektocht. Gedurende die weg wordt ook al lucht verbruikt.
iedereen twee leuke dagen.
Deze weg is ook een inspanning op zich waardoor brandweermensen met een hogere hartslag beginnen aan
Verder kwamen er op de testdagen 29 vrijwilligers gratis
hun zoektocht. Dit is zeker het geval wanneer er trappen
meehelpen bij het begeleiden van de deelnemers. De dagen
moeten worden gedaan.
voor en na de testen waren er 8 vrijwilligers die geholpen
› De grootte van de ruimte was beperkt tot 12 m² en 31 m².
hebben bij het opzetten en afbreken van de experimenten.
In realiteit zullen grotere ruimtes doorzocht moeten worden.
Als laatste wil ik Neja Jekovec bedanken, de studente bur-
› Er was telkens maximaal één slachtoffer dat altijd dicht
gerlijk ingenieur die haar thesis geschreven heeft over deze
bij de deur lag om ervoor te zorgen dat deelnemers niet
experimenten en voor zeer bruikbare inzichten gezorgd
uitgeput raakten. Ze moesten immers volledig gerecu-
heeft.
pereerd aan het volgende experiment kunnen beginnen. Ook dat zal in realiteit anders zijn.
Door met veel mensen en organisaties samen te werken, is
› Er was geen echte rook, geen warmte.
er een klein stukje wetenschappelijk onderzoek gedaan naar
› Er werd gewerkt met een blinddoek waardoor de zicht-
search & rescue. Hopelijk kunnen we daar in de toekomst op
baarheid tot nul herleid werd. In realiteit is er dikwijls wel
voortborduren.
een klein beetje zichtbaarheid.
6 BRONNEN In de toekomst zouden er nieuwe experimenten kunnen opgezet worden waar meerdere van de bovenstaande
[1] Kerber (2012) Analysis of Changing Residential Fire Dynamics
beperkingen opgelost worden. Dergelijke experimenten
and Its Implications on Firefighter Operational Timeframes, Fire
zouden ons nog meer inzicht geven in de manier waarop
Technology, 48, 865–891
we aan search & rescue doen. Zodra we met echte rook werken, kunnen we de blinddoek achterwege laten en met een warmtebeeldcamera werken. We zullen nog meer inzicht krijgen in wat we kunnen en wat niet. Het is voor de brandweer immers belangrijk om te weten wat onze capaciteit is.
20
Karel Lambert
Features Rechargeable HAND LAMP Ingress protection: IP66. Weight: 1,1 Kg. Measures: 26 x 11 x 11 cm. LEDEngine optic: 7 LEDS (1 x 3W high power-spot beam and strobe function / 2 x flood light / 2 x signalling-blue or amber light / 2 x tail beacon-red light). Burning time: 3 different light setting 3/6/12 hours. Torch body material: Thermoplastic resin with high resistance to the impacts, extreme temperatures and corrosive substances. Swivelling head: -30º / 0º / 30º / 60º / 90º. Lighting source: 160.000 candle power. Switches: Two button switches of soft touch material ergonomic and oversized to guarantee easy pushing. Main: On/Off and light setting. Tail light On. Strobe function.
160000 cd
Auxiliary: Flood light mode. Signalling-blue or amber light. Battery: Rechargeable Li-ion | Voltage: 3,7 V. | 8800 mAh. Accessories: Shoulder strap - included.
800 m 2m
CHARGER Marking: CE e9. Ingress protection: IP54. Charging time: 8 h. Disconnection at the end of the charge: Automatic. Charge indication: Red LED: charging | Green LED: charged. Feeding source: DC 12 V. / 24 V. | AC: 100/240 V. 50/60 Hz.
24 h
SWIVELLING HEAD www.vanassche-fire.be www.vanassche-fire.be VANASSCHE FFE NV | Brugsesteenweg 8 | B-8531 HARELBEKE | Tel. +32 (0) 56 710 130 | info@vanassche-fire.be ADARO Tecnología, S.A.
Customer Service
e
DE BRANDWEER IN 2030 NIEUWE UITDAGINGEN EN KANSEN
De brandweer heeft in onze maatschappij een cruciale rol te vervullen. Meer dan 15.000 mannen en vrouwen zetten zich dagelijks in om het leven en de bezittingen van onze inwoners in Vlaanderen te beschermen. Dit doen ze met passie, moed, energie en een sterke wil om ‘het verschil’ te maken.
CONTINUÏTEIT GARANDEREN IN EEN VERANDERENDE WERELD
noodsituaties. Een steeds complexere samenleving vraagt immers om nieuwe technieken en organisatievormen, om weerbaarheid en ‘samenredzaamheid’ te ontwikkelen en te
Aan de vooravond van het derde decennium van het der-
garanderen.
de millennium (2020) merken we dat de samenleving in een
Als stip aan de horizon hebben we het jaar 2030 voor ogen.
ontzettend snel tempo evolueert. We leven in een wereld
Evoluties zoals digitalisering, automatisering en robotisering
waarin organisaties worden blootgesteld aan steeds com-
tonen vandaag al hun transformatieve kracht in verschillen-
plexere omstandigheden. Dit maakt dat de brandweer van-
de facetten van het leven. Daarnaast neemt de mondigheid,
daag en morgen nog meer voor de uitdaging staat om de
de participatiegraad en zelfredzaamheid van inwoners toe.
continuïteit van de samenleving te garanderen, hetgeen altijd
Tel daar enkele socio-demografische en klimatologische
al onze missie is geweest. Netwerk Brandweer wil vermijden
veranderingen bij op en het is helder dat ook in Vlaanderen
dat de brandweer van morgen achteroploopt, dat er lacunes
het komende decennium ongeziene verschuivingen zicht-
ontstaan, en dat men daardoor onvoorbereid is op komende
baar zullen worden.
BAKEN VAN VERTROUWEN, OOK IN TURBULENTE TIJDEN Ook wanneer de samenleving in transitie is, wil de brandweer de continuïteit van de samenleving garanderen en instaan voor een zelfredzame en weerbare bevolking. Om de gerespecteerde en dynamische dienstverlener te blijven
22
NOODOPROEP BIJEN-UITBRAAK
die voor iedere inwoner een duidelijke plaats in het integrale
Mobiele eenheid met ziekte-resistente, agressieve exotische bijen losgebroken uit bestuivingsgebied. De zwerm vliegt nu richting een residentiële wijk.
vervullen. Vanuit iedere rol heeft ze een haalbare (én nood-
zorg- en veiligheidslandschap heeft, wil Netwerk Brandweer een aantal innovatiepaden bewandelen rond de verschillen-
NOODOPROEP zakelijke) transformatie voor ogen. HYPERLOOP LOCK
de rollen die de brandweer naar de toekomst toe dient te
De onderstaande zes rollen staan elk voor een innovatiepad
40 Hyperloopcapsules met samen 578initiatieven waarrond we toekomst- en innovatiegerichte passagiers boord zijn tot stilstand zullen ontplooienaan op korte, middellange en lange termijn. gekomen. Geen meldingen van gewonden, maar er moet worden overgegaan tot evacuatie.
PR ST
Na bra om wo 60 bra sch pre tec Sta naz bet (br
n,
rm n
Na een periode van 36 jaar als operationeel brandweerman, heeft Staf zich omgeschoold tot preventieadviseur in woon- en kantoortorens die hoger zijn dan 60 meter. Dankzij zijn ervaringen als brandweerman weet hij waar de gevaren ROLLEN ENinINNOVATIEPADEN schuilen de hoogbouw. De job preventieadviseur kent zowel een 1. DE BRANDWEER technische als ALS een HULPVERLENER sociale invulling. Zo is “VanStaf klassieke brandjesblusser naar veelzijdigevoor bewaker bijvoorbeeld verantwoordelijk de van continue veiligheid” nazorg en evaluatie na een noodsituatie en De brandweer wilburgers ook in deen toekomst betrekt hij buurteneen in hulpverlener zijn die middenin de samenleving staat. Noodsituaties worden (brand)veiligheidstrajecten. naar verwachting straks nog diverser en mogelijk ook complexer, zeker als onze steden nog verder zullen verdichten. Ook zal onze samenleving in toenemende mate afhankelijk zijn van technologie; denk hierbij aan slimme woningen, vervoerssystemen, etc. Als deze systemen toch falen, zal van de brandweer verwacht worden dat ze ingrijpt. Daarnaast verwacht men dat klimaatverandering zal leiden tot extremere natte en droge perioden met meer piekmomenten. Ook
N TO
14e lich geb cotra
NOODOPROEP STORM OP KOMST Combinatie springtij en plotse winterstorm vannacht. Geschatte waterpeilstijging van 9 meter.
klimaatgerelateerde noodsituaties vragen om ingrijpen van de brandweer. Het gebruik van duurzame energie, nieuwe
vergroten door ze beter te informeren en beter uit te rusten
generaties materialen en circulaire gebouwen brengt ook
met geschikte technologie. Naast technologische vaardig-
nieuwe (brand)gevaren met zich mee.
heden stelt dit tevens hoge eisen aan onze communicatie.
Netwerk Brandweer wil ervoor zorgen dat de brandweer uit-
De samenleving krijgt een meer gestructureerd karakter.
gerust blijft met actuele technologie en transportmodi zodat
Denk bijvoorbeeld aan burgerplatformen die op buurtniveau
ze deze noodsituaties succesvol kan trotseren. In geval van
ontstaan. Deze zijn straks verbonden met de brandweer en
zeer gevaarlijk, routineus of repetitief werk zal beroep wor-
worden o.a. actief ingezet in haar preventiebeleid. Concreet:
den gedaan op robotica.
zowel met lokale veiligheidscafés als digitale platformen die uitgerust zijn met de nieuwste snufjes kunnen wij inwoners
2. DE BRANDWEER ALS PREVENTIEADVISEUR
betrekken bij preventievraagstukken. Tegelijkertijd zijn er
“Van curatieve speler naar preventieve en proactieve speler”
mensen die minder zelfredzaam en georganiseerd zijn. De
Met behulp van nieuwe technologie - denk aan sensoren,
brandweer zal er ook voor hen zijn en extra inspanningen
internet-of-things, big data en artificiële intelligentie - zullen
leveren om de veiligheid van hun omgeving te versterken.
we in de toekomst in staat zijn om bepaalde noodsituaties te voorspellen en/of te voorkomen. De brandweer is de part-
3. DE BRANDWEER ALS WERKGEVER
ner bij uitstek om het anticiperend vermogen en de zelfred-
“Van klassieke werkgever naar ondersteunende en uitdagen-
zaamheid van onze inwoners, organisaties en bedrijven te
de coach” Met een breed palet aan mogelijke noodsituaties en carrièremogelijkheden, biedt werken bij de brandweer ook straks veel afwisseling en uitdaging. Ook in de toekomst wil de brandweer nog steeds fier zijn op haar vak. De uitdaging bestaat erin voldoende hulpverleners aan de organisatie te kunnen binden. Het team van de brandweer is straks diverser geworden, niet
NOODOPROEP TORENBRAND
enkel in termen van achtergronden van mensen en gender,
14e verdieping van de toren staat in lichterlaaie. IoT shut-down. Let op: het gebouw kent meerdere functies zoals co-living, urban farming, fablabs en transport.
petenties aan. Daarom wil de brandweer evolueren naar een
maar ook wat betreft benodigde profielen: brandweerlieden, data-analisten, preventieadviseurs en planologen werken bij de brandweer van morgen samen en vullen mekaars comcoachende organisatie. Naast opleidingsmogelijkheden (levenslang leren) wil ze inzetten op andere aantrekkelijke acti-
NOODOPROEP kersBOOT blijft centraal CRASH staan in onze organisatie.
viteiten zoals het testen van nieuwe technologieën. Ook de fysieke en mentale gezondheid van onze medewer-
Een binnenvaartschip dat een grote hoeveelheid waterstof transporteert, heeft zich dwars door een kade geboord. De thermische elektriciteitscentrale die aan de
23
BR D
Na &c De hou haa Voo hoo een we zee ma com gez
Tevens willen we de semi-professionele hulpverlener uit
reren ter onderbouwing en sturing van onze strategie. Hierbij
het bedrijfsleven opwaarderen, waarbij een win-winsituatie
is er nood aan meer ruimte voor innovatie en experimenten.
wordt gecreëerd voor beide organisaties. Een nieuwe uitda-
De omgeving waarin de brandweer opereert wordt in de
ging voor de brandweer is hoe ‘samenredzaamheid’ te sti-
toekomst slimmer. Er is immers heel wat data beschik-
muleren en inwoners als vrijwilligers te betrekken bij brand-
baar. De brandweer zelf genereert er ook en kenniswerkers
weeractiviteiten in noodsituaties.
destilleren deze tot bruikbare inzichten en kennis. Al deze data worden vanuit bovengenoemde rollen verzilverd. Door
4. DE BRANDWEER ALS SAMENWERKINGSPARTNER
voorspellende data kunnen we bijvoorbeeld onze preven-
“Van uitvoerder naar beleidspartner van de overheid en be-
tieve rol efficiënter invullen. Ze stelt ons tevens in staat om
drijfsleven”
als bedrijfsvoerder onze eigen processen te optimaliseren.
De brandweer wil mee aan de tekentafel zitten bij beleids-
In de rol van hulpverlener zullen we in staat zijn accurater en
makers en strategen. Ze mikt erop een volwaardige ge-
veiliger op te treden. Op basis van al deze data kunnen we
sprekspartner te zijn van de overheid en het bedrijfsleven,
een nieuw soort kenniscentrum voeden waarbinnen zowel
van lokaal tot Europees niveau. Als er nieuw beleid of nieuwe
internen als externen experimenten kunnen opzetten en in-
ruimtelijke plannen worden ontworpen, denkt de brandweer
novaties structureel kunnen testen. Op deze manier wordt er
mee op welke wijze de veiligheid en de continuïteit van de
systematisch gebouwd aan de uitbreiding van de innovatie-
samenleving gewaarborgd kan blijven. Door deze positie te
capaciteit van de brandweer en haar omgeving.
bekleden, versterkt ze haar rol op vlak van preventie. Ook denkt ze beleidsmatig en strategisch mee over het aan-
6. DE BRANDWEER ALS BEDRIJF
pakken van breedmaatschappelijke vraagstukken die uit-
“Van bedrijfsvoerder naar maatschappelijk verantwoorde
eindelijk ook haar werking raken. Denk hierbij bijvoorbeeld
ondernemer”
aan terrorismebestrijding, klimaatverandering, elektrisch
Dankzij de hervorming zijn de hulpverleningszones ope-
vervoer, mobiliteit als dienstverlening, etc. De brandweer
PREVENTIEADVISEUR STAF MERCKX rationeel doelmatiger geworden. Als onderneming van de
staat schouder aan schouder met de steden, gemeenten en
toekomst moeten ook bij de brandweer de termen ‘modern,
andere partners uit het zorg- en veiligheidslandschap (o.a.
betrokken, efficiënt opererend, en duurzaam’ brandweerman, heeft Staftransparant zich
politie, ziekenhuizen en defensie). Zij zijn vaste partners in deze ontwikkelingen en ondersteunen mekaar met een gezamenlijk ontwikkelde visie op kwaliteitsvol en veilig leven.
Na een periode van 36 jaar als operationeel
vanzelfsprekend zijn. Ditpreventieadviseur kunnen we alleen maar omgeschoold tot in bereiken door als samenwerkend netwerkdie te opereren. Wedan willen op woonen kantoortorens hoger zijn
zoek naarDankzij een gezond tussen 60gaan meter. zijn evenwicht ervaringen als automatisering,brandweerman optimalisatie, duurzaamheid, weet hij waarkwaliteitsmanagement de gevaren
5. DE BRANDWEER ALS KENNISHUB “Van databezitter naar kenniscreator” De brandweer wil meer inzetten op onderzoek en ontwikkeling. Via data willen we inzichten verwerven en kennis gene-
enerzijds en anderzijds een interne schuilen in de hoogbouw. Decultuur job waarin fierheid,
passie, betrokkenheid, teamgevoel, preventieadviseur kent zowelverantwoordelijkheidseen
technische als een sociale invulling. Zozijn. is zin en een leergierige, kritische attitude voelbaar
Staf bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de nazorg evaluatie na een noodsituatie en VAN VISIEenNAAR ACTIE betrekt hij burgers en buurten in Wat(brand)veiligheidstrajecten. wordt de drijvende kracht van zoveel innovatie
rond
deze zes verschillende rollen? Bij Netwerk Brandweer geloven we in een transformatie die bestaat uit een aaneenschakeling van praktijkgerichte initiatieven. We willen innovatie doen ontstaan, groeien en borgen binnen en voorbij de
it
24
NOODOPROEP HYPERLOOP LOCK
grenzen van de hiërarchie en de logica van veiligheidszones.
40 Hyperloopcapsules met samen 578 passagiers aan boord zijn tot stilstand gekomen. Geen meldingen van gewonden, maar er moet worden overgegaan tot evacuatie.
ties versnelt, voor iedereen die wil. De Future Academy biedt
Elke zone wordt extra leven ingeblazen door het centrale programma van de Future Academy - een denk- en doetank die de uitwerking van toekomst geïnspireerde innovaeen programma aan dat inspireert en activeert. We willen niet alleen schrijven en spreken over de toekomst, maar er ook actief op anticiperen. We maken de toekomst zelf. Van denken naar doen: Brandweer 3.0 in actie!
NO ST
Com van 9m
TRENDVERSNELLERS
gemeten. De steden en gemeenten zullen zich moeten voorbereiden op klimaatgerelateerde noodsituaties.
Een handvol markante verschuivingen bepalen de reali-
De brandweer wil de samenleving voorbereiden op de
teit van de samenleving in 2030 en daarna. Daar wil de
risico’s die klimaatverandering met zich meebrengt.
brandweer zich op voorbereiden:
Socio-demografisch Technologisch
• Van Statbel weten we dat er in 2030 naar verwachting
• Van de Amerikaanse verzekeraar Morgan Stanley leren
1,6 miljoen Vlamingen ouder zullen zijn dan 65 jaar. Dat
we dat zelfrijdende wagens het jaarlijks aantal verkeers-
zijn er zo’n 480.000 of 44% meer dan vandaag. In 2030
slachtoffers door menselijke fouten mondiaal met 90%
zullen naar schatting 195.000 80-plussers zelfstandig
kunnen reduceren. Dit geldt niet alleen voor mobiliteit.
alleen wonen. Dat zijn er 90.000 meer dan vandaag.
Voor zowat alle logistieke operaties in de samenleving
30% van ons BBP zou in 2030 gebruikt worden om de
zijn toepassingen gedreven door artificiële intelligentie in opmars. De uitdaging verschuift naar het indijken van het risico op systeemfouten.
vergrijzing te bekostigen. De brandweer wil de brandweerzorg garanderen voor en met een bevolking die ouder wordt.
• Van de Vlaams Bouwmeester vernemen we dat zelf-
• Met 7% meer inwoners en een toenemende gezinsver-
rijdende deelwagens het potentieel hebben om van-
dunning zouden er in 2030 wel eens 300.000 bijko-
af 2030 in de behoefte aan individuele mobiliteit in
mende wooneenheden nodig kunnen zijn in Vlaande-
Vlaanderen te voorzien met slechts 25% van het huidig
ren. De grootste bevolkingstoename zal zich voordoen
autoarsenaal in de steden, en 30% ervan in het buiten-
in de steden. De betonstop zorgt ervoor dat we meer
gebied.
mensen kwalitatief moeten gaan huisvesten op een steeds schaarser wordend bouwoppervlak in Vlaande-
De brandweer wil voorbereid zijn op de effecten van de
ren.
automatiseringsgolf in logistiek en mobiliteit door optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden die hier-
De brandweer wil zowel preventief als curatief antici-
door ontstaan.
peren op de snel veranderende morfologie van de bebouwde ruimte.
• PWC verwacht dat 40% van de jobs in de VS en 30% van de jobs in het VK tegen 2030 verloren zullen gaan door
ORGANISATORISCH
automatisering en robotisering. Artificiële intelligentie
• In Nederland zijn er vandaag naar schatting meer dan
zou 20% van de bestaande jobs vernietigen, maar er
8.000 WhatsApp-buurtpreventiegroepen. De landelij-
ook evenveel nieuwe creëren.
ke daling in het aantal woninginbraken, die sinds 2014 is
• Het budget van de GAFA-tech-giganten (Google, Ama-
ingezet, alsook de afname van het onveiligheidsgevoel,
zon, Facebook en Apple) voor Smart City-toepassin-
wijt men aan de doeltreffendheid van deze netwerkge-
gen zal naar schatting de komende 4 jaar toenemen
stuurde en ‘samenredzame’ aanpak. WhatsApp-buurt-
van 425 naar 1200 miljard dollar. De aanwas aan digi-
preventiegroepen hebben sinds 2017 ook stevig hun
tale infrastructuur in stadsvernieuwing zal ongetwijfeld
intrede gedaan in Vlaanderen.
voelbaar zijn in 2030. Het lijkt een uitdaging te worden
• Uit een studie van PWC in 2016 bleek dat de deeleco-
voor steden en gemeenten om in de regisseursstoel te
nomie tot en met 2030 met 10% per jaar zou kunnen
blijven.
groeien. In Vlaanderen verdubbelde het aantal autodelers in 2017 van 14.000 naar 28.000. De stijging liet zich
De brandweer wil mee een sturende rol opnemen in de
volgens autodelen.net vooral optekenen bij jongeren.
evolutie naar slimme steden en regio’s.
Steeds meer functies in de samenleving worden ingevuld met platformgedreven en participatieve organisa-
Klimatologisch
tiemodellen.
• Van het UNFCCC (het secretariaat voor klimaatverandering van de Verenigde Naties) weten we dat in de pe-
De brandweer wil van zichzelf een organisatie maken die
riode 2013-2017 vier van de warmste jaren ooit zijn op-
op innovatieve manier samenredzaamheid organiseert.
25
BEN JIJ KLAAR VOOR DE FUTURE ACADEMY?
Bij de brandweer willen we niet alleen schrijven en spreken over de toekomst, maar er ook actief op anticiperen. Daarom lanceren we vanuit het Netwerk Brandweer de Future Academy! De Future Academy biedt een inspirerend en uitdagend programma voor iedereen binnen de organisatie.
Wat je kan verwachten in de Future Academy: Een tweedaagse bootcamp toekomstdenken waar je wordt ondergedompeld in de wondere wereld van ‘Foresight’. Je leert ook hoe je de visie tot leven kunt wekken in je korps. Met een delegatie van de Future Academy Europa’s voornaamste beurs voor veiligheidsdiensten, Intersec Frankfurt bezoeken. Wat we leren, laten we via de Future Academy doorstromen naar de eigen organisatie. Kleine teams van internen en externen worden samen gezet tijdens de big data hackaton en ontwerpen innovatieve veiligheidsoplossingen rond uitdagingen zoals ‘defensie tegen cybercriminaliteit’, ‘monitoring van veiligheid in gebouwen dankzij IoT’, ‘risico-preventie op snelwegen in een tijdperk van zelfrijdende wagens’, etc. Uitdaging-gedreven, met je handen prototypes bouwen in het do-lab IoT. Je leert hoe je met behulp van ICT, automatisering, robotisering en elektronica de operaties van de brandweer effectiever kan maken. Op het podium event TEDxCivilSafety worden tech- en trendwatchers, risico-analisten en preventieadviseurs, visionaire denkers en doeners, beleidsmakers en -dragers uitgenodigd uit binnen- en buitenland. Kruisbestuiving tussen sectoren en experts is hier het objectief. Een serious game waar teams van medewerkers uit alle lagen van de organisatie enkele fictieve, ongewone maar zeer realistische noodsituaties uit 2030 krijgen voorgeschoteld. In deze competitie kan iedere deelnemer verschillende rollen uittesten. Het team met het beste scenario wint. Living labs bestaande uit een serie opstellingen waar nieuwe technologieën en nieuwe plannen van aanpak in-vivo worden uitgetest. Af en toe doen we simulaties waar ook burgers bij worden betrokken. De lessons learned vloeien via de Future Academy terug naar de organisatie. Realistische toekomstgeoriënteerde fictiefilms en -series (denk aan Black Mirror, Her, Arrival, Big Hero 6, Westworld…) worden vertoond in een tot bioscoop omgebouwde kazerne en achteraf worden de take-aways voor de brandweer besproken in de Science Fiction Club.
Wil je meer weten over de Future Academy? Mail Kris Versaen (VVSG/Netwerk Brandweer) via kris.versaen@vvsg.be
WEG MET DE ATLAS … HIER IS GEOPUNT In november 2013 lanceerde het Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen www.geopunt.be. Geopunt is het unieke geoportaal van de Vlaamse overheid en bundelt een schat aan geografische informatie voor burger, bedrijf, overheid en hulpdiensten. Sinds 1 januari 2016 is het AGIV opgegaan in het nieuwe agentschap Informatie Vlaanderen en onderhoudt Informatie Vlaanderen verder Geopunt.
Geopunt is de centrale toegangspoort tot geografische
de eigenschappen en de bruikbaarheid van het terrein. Een
(overheids)informatie. Het portaal richt zich met een uit-
burger op zoek naar een bouwgrond of woning kan naar
gebreid data-, diensten- en toepassingenaanbod naar een
een geschikte locatie zoeken in functie van de nabijheid van
breed en divers publiek. Van burgers op zoek naar een ge-
scholen, kinderopvang, openbaar vervoer, ... Een bedrijf kan
schikte bouwgrond, de GIS-coördinator van een gemeen-
op zoek gaan naar een geschikte bedrijfs- of winkellocatie
te, het studiebureau dat een milieustudie wenst uit te voe-
op basis van demografische gegevens, mobiliteit, beschik-
ren of hulpdiensten op zoek naar het correcte adres of op
baarheid van bedrijventerreinen … Hulpdiensten kunnen
zoek naar werken en manifestaties op het openbaar domein
actuele kaartlagen van adressen, gebouwen, werken en
in Vlaanderen. Geopunt maakt een laagdrempelig gebruik
manifestaties op de openbare weg, scholen of andere inte-
mogelijk van geografische informatie. Maatschappelijk
ressante plaatsen in de buurt … eindeloos combineren om
relevante geografische gegevens en diensten worden immers
zo de geschikte hulpverlening te kunnen aanbieden.
op een slimme en gebruiksvriendelijke wijze bijeengebracht.
Elke databeheerder draagt zijn steentje bij aan Geopunt.
Geopunt maakt het mogelijk om gegevens uit verschillende
Het nobele principe ‘wanneer iedereen voor zijn deur veegt
bronnen te combineren en inzicht te krijgen in de waarde,
hebben we een propere straat’ is hier zeker van toepassing.
Bron: www.geopunt.be – datalagen Terreinen van Seveso-inrichtingen en Rioleringsdatabank Vlaanderen 29
Wijzigingen in bijvoorbeeld adressen, straten en ruimtelijke
geodata is waarmee hij aan de slag gaat en of deze geodata
bestemmingen worden vaak geïnitieerd op lokaal niveau.
geschikt is voor zijn specifiek gebruik. Het gebruik van een
Gemeenten zijn dus de beste partij om die wijzigingen te
gemeenschappelijke referentie is de garantie voor de geo-
registreren en bij te houden. Andere gegevens, zoals fiets-
metrische interoperabiliteit van de verschillende afgeleide
routenetwerken en gewestwegen, worden door provincies
geodata. Als iedereen dezelfde basiskaarten gebruikt om zijn
en het Vlaams Gewest beheerd. Door het voorzien van een
eigen geometrie in te tekenen of af te bakenen, dan is de
geografische data-infrastructuur GDI die tegemoet komt
garantie hoger dat die data onderling bruikbaar is.
aan de noden van de verschillende besturen, kan de gegevensuitwisseling en de samenwerking tussen de verschil-
Geopunt bestaat uit:
lende besturen vlotter verlopen. Hierdoor kunnen gegevens
› de Geopunt-kaart met verschillende kaarttoepassingen
sneller geactualiseerd, verwerkt en ter beschikking gesteld
(Reis door de tijd, Hinder in kaart, Vrije tijd …) gericht op
worden via Geopunt. Dit leidt tot een beter en sneller be-
gebruikers met verschillende behoeften en achtergrond
slissingsproces binnen de overheid, en uiteindelijk tot een
(van specialist tot leek) ;
betere dienstverlening voor de burger, de bedrijven en de hulpdiensten.
› de Geopunt-catalogus, een laagdrempelige productcatalogus waarin je kan grasduinen doorheen het beschikbare aanbod ;
WAT IS ER ALLEMAAL TE VINDEN OP GEOPUNT?
› en de rubriek ‘Voor experts’ waar je als geïnteresseerde of ervaren gebruiker kan verdiepen in de achtergrondinformatie, technische richtlijnen en aanbevelingen.
Vlaamse basisregistraties Op het grootschalig niveau is de Vlaamse Basiskaart (Groot-
Hiermee wordt het grootste deel van de behoeften van de
schalig Referentiebestand of GRB) en het Centraal Referen-
gebruikers afgedekt, en dat zonder GIS of knip- en plakwerk
tieadressenbestand (CRAB) gebiedsdekkend beschikbaar.
van url’s om geowebservices te kunnen benutten.
Op het middenschalig niveau kan je beschikken over luchtopnames (orthofoto’s) die vanaf 2013 jaarlijks gevlogen wor-
Bijzonder is dat Geopunt door iedereen zonder veel GIS-ken-
den en de Vlaamse Hydrografische Atlas. Binnen GDI-Vlaan-
nis te gebruiken is. Men gaat naar www.geopunt.be en krijgt
deren wordt voor alle geodata ook metadata aangemaakt.
dan een scherm dat ongeveer hetzelfde werkt als Google-
Een gebruiker weet dus te allen tijde wat de kwaliteit van de
of Bing Maps. Het volstaat om een adres, interessante plaats
30
(school, kinderopvang …) of coördinaat in te tikken, of een locatie op de kaart van Vlaanderen aan te duiden. Luchtfoto’s worden binnen de 1 à 2 seconden getoond dankzij snelle tegeldiensten, en dat geldt ook voor het Grootschalig Referentiebestand (GRB). Via een navigatiemenu ziet de gebruiker vervolgens wat er aan informatie beschikbaar is. De gebruiker kan onder andere het GRB, een wegenkaart of jaarlijks geactualiseerde luchtfoto’s als ondergrond nemen, alle themalagen die beschikbaar zijn over elkaar leggen, spelen met de transparantie, printen …
EEN SCHAT AAN DATA
via een URL of HTML-code om te verwerken in een iframe op je eigen website.
Geopunt draait om generieke overheidsinformatie, dus informatie die voor veel mensen relevant kan zijn. Een ICT- of
GEOPUNT PLUG-INS
GIS-medewerker kan verder zoeken in de uitgebreide Catalogus om zo nog veel meer elektronische diensten te kun-
Om GIS-gebruikers binnen en buiten de Vlaamse overheid
nen oproepen of data te downloaden.
dezelfde functionaliteit ter beschikking te stellen als aangeboden in Geopunt, heeft Informatie Vlaanderen
Er zijn veel gegevens beschikbaar. Om te beginnen alle be-
kant-en-klare software plug-ins ontwikkeld die deze
schikbare geodata binnen de Vlaamse overheid, maar óók
functionaliteiten
geodata die aan een locatie of een adres kunnen worden
meest gangbare GIS-desktop omgevingen. Op basis
gekoppeld en als POI (Place Of Interest) beschikbaar worden
van voorafgaand overleg met de GDI-Vlaanderen werd
gesteld.
volgende GIS-software geselecteerd: Quantum GIS (QGIS)
geïntegreerd
aanbieden
binnen
de
en ESRI ArcMap. Beide plug-ins worden als ‘open source’ ter De beschikbare geodata worden aangeboden volgens
beschikking gesteld via de rubriek ‘Voor Experts’.
thema. Elk thema bevat verder nog een aantal rubrieken.
GEOPUNT API MEERWAARDE DOOR INTEGRATIE EN INNOVATIE
Het merendeel van de geografische gegevens op Geopunt is ook beschikbaar als publieke webservices, aangeboden
Gebruikers kunnen de functionaliteit van Geopunt breed ge-
door databeheerders binnen de Vlaamse overheid. Via
bruiken in hun organisatie. Men kan met weinig moeite de
de Geopunt-Catalogus kan je gericht zoeken in het
gratis en actuele dataservices betrekken vanuit Geopunt en
dienstenaanbod. Er wordt ook een publieke generieke
integreren in front-end en back-end processen, in plaats van
Geopunt-API aangeboden, die voorziet in: geolocatie op
zelf databases op te bouwen en bij te houden. Bovendien
basis van CRAB adressen en POI’s, geocoding op basis van
zullen buitendienstmedewerkers behoefte krijgen aan appli-
CRAB, POI, metadata zoekdienst, kaartdiensten (mini-maps,
caties die nóg eenvoudiger zijn dan Geopunt zelf. Om aan
kaarten delen …) en een hoogteprofieldienst op basis van
deze behoefte tegemoet te komen kunnen mobiele apps
het Digitaal Hoogte Model. Deze API verlaagt de drempel
gebouwd worden bovenop de Geopunt-diensten die toege-
voor applicatieontwikkelaars binnen bedrijven en openbare
spitst worden op de noden van de brandweer, de nutssecto-
besturen om geo-informatie in hun eigen toepassingen en
ren, de aannemers, ... Men zal steeds vaker gewoon een POI
processen te integreren.
aanklikken op de smartphone of de iPad om locatie-specifieke contextuele informatie op te vragen.
Wil je meer weten over Geopunt? Surf dan naar https://overheid.vlaanderen.be/informatie-vlaanderen.
Misschien niet voor echte beginners, maar men kan in Geo-
Er worden ook regelmatig infosessie aangeboden over
punt een eigen datalaag opladen om in een kaartje te com-
Geopunt.
bineren met wat in Geopunt wordt aangeboden. Geowebservices (WMS) kunnen rechtstreeks opgeladen worden. Tot
Evy Tortelboom, Informatie Vlaanderen
slot kan de aangemaakte kaart geprint of gedeeld worden
evy.tortelboom@kb.vlaanderen.be
31
advertentie_brandweerman_4.pdf
1
12/04/13
14:14
NT HYBRID STRONGEST AND MOST VERSATILE RESCUE LIFTING VOOR ELKBAG PROBLEEM
DE 20% MORE CAPACITY
14 TON CAPACITEIT
BESTE OPLOSSING Connect for maximum lifting capacity height ARC CAPABILITY
AFSTAND Stability OP center
BEDIENBAAR
We zijn er trots op de pionier te zijn in High Performance Rescue Bags. De NT Bag werd meer dan 20 jaar geleden ontwikkeld en is nog KOPPELBARE HEFKUSSENS VOOR MEER KRACHT ENsteeds HOOGTEonovertroffen. Het ontwerp van de NT-hybrid is de drijvende kracht achter de vele functies en mogelijkheden. Probeer en vergelijk! VOLLEDIGE INTEGRATIE VAN VERSCHILLENDE PRODUKTEN
PA R T O F
BRABO Brandbeveiliging NV BRABO Brandbeveiliging NV Toekomstlaan 1A, B-2170 Merksem T + 32(0)3/645.48.05 | W www.brabo.be Toekomstlaan 1A, B-2170 Merksem T +32 (0)3/645.48.05 F + 32 (0)3/645.39.62 H E AV Y R E S C U E S Y S T E M E info@brabo.be E www.brabo.be TM
WWW.RESQTEC.COM
Y
sinds 1913
www.brabo.be
BRABO Brandbeveiliging NV Toekomstlaan 1A, B-2170 Merksem T +32 (0)3/645.48.05 F + 32 (0)3/645.39.62 E info@brabo.be - www.brabo.be
PUBLIREPORTAGE
CASE STUDY – HOE BEHEERT BRANDWEERZONE CENTRUM HAAR VLOOT EN LOGISTIEKE PROCESSEN? De brandweerhervorming heeft voor heel wat verandering gezorgd. Brandweerzone Centrum heeft dit – zoals vele zones – stapsgewijs aangepakt. Majoor Yves Pieters, Directeur Logistiek, en Luitenant Wouter Michiels, verantwoordelijke Service Center, vertellen hoe de zone tot de beslissing is gekomen om Ultimo te gaan inzetten en wat de meerwaarden zijn.
BRANDWEERHERVORMING
een mee op de kar te hebben, en dat lukt
weerzone Centrum behoren namelijk tot
Met het oog op de brandweerhervor-
dankzij het gebruikersgemak van Ultimo
het kledijfonds en werken dus met een
ming werd de organisatiestructuur van
en de beschikbaarheid van alle info”.
puntensysteem. In de webshop kan elke
de logistieke dienst in 2016 aangepast.
medewerker zien waar hij of zij recht op
“Vroeger waren we continu bezig met
VLOOTBEHEER
heeft volgens zijn of haar categorie. Dit
dringende, dagelijkse taken en hadden
“Ultimo biedt ons een duidelijk over-
vergemakkelijkt niet enkel de kledij-aan-
we daardoor minder tijd voor expertise-
zicht van alle voertuigen zodat we zeer
vraag voor de gebruiker, maar ook de
gedreven taken”, aldus Maj. Yves Pieters.
gemakkelijk info kunnen zoeken en se-
opvolging voor de magazijnier.
Zo is de zone gekomen tot een model
lectielijsten kunnen maken”, aldus Lt.
van 3 expertcellen enerzijds: vlootbeheer,
Michiels. Zo krijgt de zone per voertuig
gebouwenbeheer en interventiemate-
een soort infofiche met algemene info,
VOORRAADBEHEER LOGISTIEK
riaal & PBM’s. En anderzijds een service
zoals type wagen, merk en brandstof,
De webshop logistiek is naar analogie
center voor alles wat valt onder het dage-
maar ook meetwaarden zoals pompuren
opgebouwd volgens de webshop kledij.
lijks beheer.
en kilometerstanden. Daarnaast staat er
Voorraadinstellingen, plaats in magazijn,
In 2017 was het tijd voor de zoektocht
telkens welke operationele status het
maximale voorraad, afgifte-eenheid, le-
naar een geschikt beheersysteem. “Voor
voertuig heeft en op welke post het zich
veranciers, interne verrekenprijs, etc. zijn
ons was het vooral belangrijk dat de soft-
bevindt. Bovendien zijn ook de schade-
belangrijke onderdelen die met inzet van
ware zoveel mogelijk standaard was,
dossiers en andere documentatie zicht-
Ultimo geregeld worden. In de toekomst
maar tegelijk ook flexibel aanpasbaar
baar. Ook bij het niet-rollend materiaal
wil de zone nog een magazijn voor me-
aan de organisatie”, vertelt Maj. Pieters.
wordt een meldingshistoriek bijgehou-
disch materiaal inrichten in Ultimo, als-
“Het was voor ons belangrijk om ieder-
den en legt men allerlei relevante infor-
ook een magazijn voor economaat. Nog
matie vast. “Zo weten we bijvoorbeeld
op de planning staan gebouwenbeheer,
wanneer en door wie een toestel uit een
ICT-opvolging en tankbeurtregistraties.
bepaald voertuig is gehaald en in welk
Handig om weten is dat Ultimo samen-
magazijn het nu ligt,” aldus Lt. Michiels.
werkt met programma’s zoals ZoneForce (Magenta) en FrontForce Emergency
KLEDIJBEHEER
(Ferranti). “Met Ultimo heeft u dus niet al-
Vanaf januari 2019 gaat Brandweer-
leen de perfecte tool in huis voor het be-
zone Centrum haar kledijbeheer doen in
heer en onderhoud van uw vloot, gebou-
Ultimo, en dit grotendeels op basis van
wen en niet-rollend materiaal”, vertelt
het kledijreglement. Van elk kledingstuk
Wim De Beer, Manager Sales bij Ultimo,
wordt een soort infofiche aangemaakt,
“de combinatie met een HRM-systeem
met daarin algemene gegevens: soort
en een dispatching-systeem biedt u de
kledingstuk, leverdatum, garantie, ver-
meest complete totaaloplossing”.
vangingstermijn, wasbeurten, etc. Daarnaast wordt ook weergegeven of het kledingstuk tot het kledijfonds behoort. Alle beroepsmedewerkers van Brand-
BRANDWEER EN ZONNEPANELEN: VRIEND OF VIJAND? Toen we in 2006 voor het eerst hoorden van zonnepanelen op particuliere woningen, dachten velen: “zo’n vaart zal het niet lopen”. Ondertussen zijn we ruim 10 jaar verder en zien we dat er 342.000 installaties staan in Vlaanderen. Daarvan liggen er 336.000 op privéwoningen en zijn er 6.000 industriële installaties.1 Gelet op dit groot aantal is het belangrijk om hieraan aandacht te besteden. In dit artikel lees je meer over de basisprincipes van een huishoudelijke installatie (minder dan 10 kilowattpiek) en gaan we dieper in op de risico’s.
WAT
De panelen worden (meestal op het dak) geplaatst en elek-
Zonnepanelen zijn elektronische panelen die onder invloed
trisch met elkaar verbonden. Alle aansluitingen komen sa-
van zonlicht elektriciteit opwekken. Soms wordt deze elek-
men in een aftakdoos. Vanaf de aftakdoos lopen er een of
triciteit opgeslagen in batterijen, maar meestal wordt de
meerdere kabels naar de omvormer die de gelijkstroom om-
energie op het elektrisch net geplaatst door middel van een
zet in wisselstroom. Deze wisselstroom gaat via de schakel-
omvormer.
kast terug naar het elektriciteitsnet. Merk op: er bestaan ook installaties die de gelijkstroom op-
HERKENNING
slaan in batterijen, maar dat valt buiten het bestek van dit
Eén of meerdere panelen van ongeveer een vierkante meter
artikel.
groot met glas of plexi beschermd en zo mogelijk zuidelijk gericht.
RISICO’S De risico’s voor de brandweer kunnen we onderverdelen in
WERKING
drie groepen: elektrische, mechanische, en milieugerela-
Elk paneel levert gelijkstroom af van zodra er licht op valt. De
teerde risico’s.
spanning varieert van fabrikant tot fabrikant, maar bedraagt doorgaans niet meer dan 100 volt. Als vuistregel mag je
Elektrische risico’s
aannemen dat elk paneel ongeveer 250 watt levert.
De zonnepanelen worden in serie geplaatst, om minder kabels te hebben die naar de omvormer gaan. De spanning op één kring kan oplopen tot 750 volt. Bij het doorknippen van zo’n kabel zal er dus een grote vlamboog ontstaan. Daarnaast weten we dat elektriciteit en water geen goede vrienden zijn. UL - een wereldwijd actief bedrijf met hoofdzetel in Illinois (VS) dat instaat voor consultancy rond veiligheid en certificaten - heeft een studie2 gemaakt waarin duidelijk wordt gesteld dat er kan geblust worden met water, op voorwaarde dat er voldoende afstand wordt gehouden en geblust
Zonnepanelen bevestigd op dak. Foto: wikimedia commons
1 https://www.energiesparen.be/sites/default/files/atoms/files/PV_gegevens_website_20180731.xlsx 2 https://www.ul.com/global/documents/offerings/industries/buildingmaterials/fireservice/PV-FF_SafetyFinalReport.pdf: Firefighter Safety and Photovoltaic Installations Research Project
34
wordt met sproeistraal. (Vernevelde blusstraal en 5 meter afstand3). Het is evident dat er niet mag geblust worden met vervuild water of zeewater omdat dit geleidend kan zijn. Bovendien geven panelen altijd stroom, tenzij het een pikzwarte nacht is. De werklichten van een hoogtewerker of het licht van de maan zijn voldoende om spanning op te wekken.
Mechanische risico’s Installatie van photovoltaïsche panelen. Foto: shutterstock
Als gevolg van brand of storm kunnen panelen los komen te liggen op het dak, dus moeten we altijd rekening houden met vallende panelen of onderdelen. Om letsels te voorko-
- Onderbrekers: sommige installaties kunnen gedeeltelijk
men, doe je er goed aan een perimeter in te stellen.
stroomloos worden gemaakt met de aanwezige onder-
Het gewicht van een paneel is meestal kleiner dan 20
brekers. Ook het afschakelen van de elektriciteit kan een
kilogram. Een dakgebinte in goede staat kan het gewicht makkelijk dragen. Hou er wel rekening mee dat bij brand of storm het dak kan verzwakt worden. Merk op: bij platte daken worden er veelal metalen rekken op het dak gezet om de panelen op te bevestigen. Soms worden de rekken vastgeschroefd op het dak, maar het is ook mogelijk dat de rekken worden verzwaard met betonblokken om wegwaaien te voorkomen. Het spreekt voor zich dat dit een heel zware belasting is voor een (verzwakt) dak en een groot gevaar kan zijn voor de brandweermensen die onder dit dak aan het werk zijn.
deel van de installatie stroomloos zetten. - Nooit knippen, demonteren, ontkoppelen … ook niet bij nacht. - Afdekken met dekens, schuim ... is niet alleen tijdrovend, maar ook gevaarlijk en niet betrouwbaar. - Geen volle straal! Vernevelde blusstraal vanop minimum 5 meter - Draagstructuren en spanten zijn geleiders, ook afvloeiend water kan voor elektrocutie zorgen. - Wees heel aandachtig bij het maken van een ventilatieopening in het dak, snijd niet door de elektrische kabels! › Mechanisch
Milieu Zonnepanelen zijn elektronische componenten die bij brand
- Perimeter instellen om ongevallen met vallende brokstukken te vermijden.
schadelijke stoffen afgeven. Blijf uit de rook en vraag burgers
- Draagkrachtstructuur kan verzwakt zijn.
die in de rook staan om zich te verplaatsen. Omwonenden
- Soms een grote ballast op het dak door betonblokken.
kunnen best ramen en deuren sluiten en de ventilatie
- Soms liggen de panelen plat op het dak. Risico op slip-
uitschakelen.
gevaar. › Milieu
ACTIES VOOR DE BRANDWEER
- Draag PBM’s, ook adembescherming!
› Algemeen
- Omwonenden schuilen, ramen deuren sluiten, ventilatie
- Tijdens 360°-verkenning altijd aandachtig zijn voor zon-
uitschakelen.
nepanelen. Als er zonnepanelen aanwezig zijn, breng de andere hulpverleners hiervan op de hoogte.
CONCLUSIE
- Het moet een reflex zijn voor de mensen in de hoogte-
Zonnepanelen op een particuliere woning hoeven niet nood-
werker om de interventieleider op de hoogte brengen
zakelijk een probleem te zijn voor de brandweer. Door de nodi-
van “installaties” op het dak.
ge voorzorgsmaatregelen te treffen kan een interventie perfect
- Bij beschadiging aan de installatie, vraag een deskundig
worden afgewerkt. Wees beducht voor de specifieke gevaren
installateur om ter plaatse te komen (eventueel via de
en laat je zo nodig bijstaan door een deskundig elektricien.
verzekeraar, zodat er al meteen een afspraak is over de
Je kan de aanbeveling ook nalezen op:
kosten).
https://stormrots.wordpress.com/zonnepanelen/
› Elektrisch - Zonnepanelen geven altijd spanning (ook door volle maan/brand/werklichten).
Kapt. Dirk VENS, Hulpverleningszone Fluvia Postoverste brandweerpost Heule-Bissegem
3 Cursus B01 Module 4 hulpverlening deel 1 hoofdstuk 2 Mechanica en Elektriciteit
35
DOSSIER ERFGOED
NAAR EEN WAARDERING VAN HET BRANDWEERERFGOED IN VLAANDEREN De brandweer is een cruciale pijler in onze huidige maatschappij: als organisatie staat de brandweer dicht bij de bevolking, waardoor deze een hoge graad van (h)erkenning geniet. Het erfgoed van de brandweer is echter minder bekend. Nochtans geeft het erfgoed ons een zicht op de geschiedenis en de verhalen achter vele eeuwen brandpreventie en -bestrijding. Daarom willen we dit technisch en industrieel erfgoed onder de aandacht plaatsen.
Dankzij een waarderingsproject worden in eerste instantie
dit type bewaard in Vlaanderen? Is er een associatie met een
de collecties in Aalst en Mechelen onder de loep genomen.
plaats of een historische gebeurtenis, zoals de brand in de
Het project is een initiatief van ETWIE, het Expertisecentrum
Innovation? Is het een typische wagen voor Vlaanderen in
voor Technisch, Wetenschappelijk en Industrieel Erfgoed in
een bepaalde periode? Hebben de huidige brandweerpos-
Vlaanderen, in samenwerking met Erfgoedcel Denderland,
ten nog herinneringen aan deze wagen? Uiteindelijk komen
Hof van Buysleden, De Bardijnen en de stad Aalst en met
we tot een ‘waardenstelling’ waarbij alle informatie en waar-
steun van de Vlaamse overheid.
den gebundeld worden en als basis dienen om beslissingen te nemen op vlak van bewaring, presentatie en restauratie.
WAARDEREN Bij het waarderen gaat het niet om het bepalen van de gel-
AALST EN MECHELEN
delijke waarde van een voertuig of object. Wel worden de
Bij dit project gaat het concreet om de collecties die zijn
historische en maatschappelijke waarden onderzocht. In
uitgebouwd door het Brandweermuseum in Aalst en het
welke toestand bevindt de wagen zich? Zijn er nog veel van
Brandweermuseum in Mechelen.
36
DOSSIER ERFGOED Het Brandweermuseum in Aalst werd opgericht in 1993. De
en het Mechelse stadsbestuur. Voor de andere deelcollecties
collectie is tot stand gekomen door de jarenlange verzame-
wordt een nieuwe bestemming gezocht.
ling van een actieve groep vrijwilligers. Zij beschikken over een enorme kennis van het materiaal en hebben doorheen
ERFGOEDGEMEENSCHAP
de jaren de collectie zo goed mogelijk beheerd en ontslo-
De erfgoedgemeenschappen in Aalst en Mechelen hebben
ten. Het grootste deel van de collectie staat uitgestald in het
een zeer belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van
museum, waar vooral de omvangrijke collectie voertuigen
de collecties, en worden nauw betrokken bij de waardering
in het oog springt. De bewaring van de stukken is over het
ervan. Tijdens de waardering van beide collecties wordt er
algemeen goed en de wagens worden zoveel mogelijk rij-
ook onderzoek gedaan naar andere brandweercollecties, de
klaar gehouden. Men bewaart ook een ruime collectie kledij,
geschiedenis van de brandweer in Vlaanderen en de restan-
tijdschriften en documentatie rond de geschiedenis van het
ten van die geschiedenis vandaag. Graag willen we bij het
brandweerwezen.
onderzoek en de waardering ook de actieve brandweergemeenschap bij het project betrekken om het materieel én
Het museum benut echter onvoldoende het potentieel van
immaterieel brandweererfgoed in kaart te brengen, te bewa-
deze collecties. Het komende jaar wil men met het project
ren en te documenteren voor de volgende generaties.
een collectiebeleid uitstippelen en het ontwikkelpotentieel onderzoeken van de collectie op de huidige site. Het col-
Heeft jouw brandweerpost of -zone nog oude objecten
lectiebeheersplan en de waardering van de collectie zullen
en/of wagens? Heb je zelf thuis nog brandweererfgoed
zorgen voor een objectief referentiekader om met de col-
(objecten, documentatie, foto- en filmmateriaal …)?
lectie om te gaan. Het zal het museum doen evolueren van
Laat het ons weten! Samen brengen we het
verzamelen naar echt beheren.
brandweererfgoed in Vlaanderen in kaart!
Het Brandweermuseum in Mechelen heeft een collec-
Heb je vragen rond het materiaal dat je bezit of ben
tie van ongeveer 1000 stukken. Het beheer ligt volledig in
je geïnteresseerd om deel te nemen aan het project:
handen van de brandweermannen en wordt op vrijwillige
stuur dan een mailtje naar sanne@etwie.be of volg
basis in stand gehouden. Door de hervorming ontstond er
de vorderingen van het project op de website of
onduidelijkheid over het eigenaarschap en ook over de ver-
Facebookpagina van ETWIE.
antwoordelijkheid over deze collectie. Hoewel de collectie enkele mensen nauw aan het hart ligt, is het geen kerntaak van de Mechelse brandweer en blijft er bijzonder weinig tijd,
Save the date! Op 24 januari kan je in het
ruimte en middelen over om een museumwerking te voor-
Brandweermuseum in Aalst terecht voor een
zien. Met de bouw van de nieuwe brandweerkazerne werd
ontmoetingsdag rond het Vlaamse brandweererfgoed.
geen rekening gehouden met ruimte voor de collectie. ln
Het programma kan je vinden op www.etwie.be
Mechelen vraagt de dringendheid van het herbestemmen van de collectie naar een degelijke waardering. Men wil tot een afbakening van de kerncollectie komen. Alles wat geen
Tekst & foto’s: Sanne Van Bellingen
Mechelse kerncollectie is, wordt afgestoten of herbestemd.
Onderzoeker ETWIE - Expertisecentrum voor Technisch,
Voor de kerncollectie wordt een verantwoorde bestemming
Wetenschappelijk en Industrieel Erfgoed
gezocht in samenspraak met het Mechelse brandweerkorps
www.etwie.be
37
DOSSIER ERFGOED
BRANDWEERMUSEUM BREIDT VRIJWILLIGERSTEAM UIT Het Brandweermuseum in Aalst blies dit jaar 25 kaarsjes uit. In 1993 staken enkele brandweermannen de koppen bij elkaar: zij besloten om oude brandweerwagens die uit dienst gingen, te verzamelen en zo te redden van mogelijk verval. De collectie groeide in die 25 jaar uit tot wellicht de grootste collectie brandweererfgoed van Europa en misschien zelfs ter wereld. Het Brandweermuseum vertelt het verhaal van 200 geschiedenis van brandweer en dringende hulpverlening in België, van 1815 tot 2015: de start van de brandweerzones. Bij de bezoeken wordt daarnaast ook aandacht besteed aan het brandweerwerk en de preventietaken die de brandweerzones vandaag uitvoeren.
BINNEN 6 JAAR ERKEND WORDEN ALS REGIONAAL MUSEUM
het museum krijgt een nieuwe huisstijl en een landelijke promotie. De grootste uitdaging is de omvorming van de huidige loods naar een museaal belevingscentrum. Het museum
Sinds dit jaar is het zeker dat de collectie de komende ja-
geeft zichzelf 6 jaar tijd om deze uitdaging te realiseren. Het
ren in Aalst kan blijven. Hierdoor kan er nu pas echt gestart
uiteindelijke doel is om over 6 jaar, in 2024, de erkenning van
worden met de omvorming van de enorme collectie tot een
‘regionaal museum’ te bekomen vanuit de Vlaamse overheid.
echt museum en belevingscentrum rond de geschiedenis
Het hele project gebeurt in verschillende fasen, omdat het
van de Belgische brandweer. Deze omschakeling moet de
museum zelf de nodige financiële middelen moet zien te
toekomst van het museum helemaal verzekeren. Hiertoe
vinden. Dankzij de stad Aalst is de huurkost voor het gebouw
werd een strategisch plan ontwikkeld voor een volledige
voor 6 jaar gegarandeerd. Maar voor de make-over moet het
make-over van het museum.
museum rekenen op sponsoring en inkomsten uit bezoeken.
Achter de schermen wordt de werking van het museum
Een landelijke promotiecampagne moet zorgen voor een
sterk geprofessionaliseerd. Er komt een collectiebeleidsplan,
verhoging van het aantal bezoekers en van de inkomsten.
38
DOSSIER ERFGOED VRIJWILLIGERS GEZOCHT Om dit doel te bereiken, wil het museum haar vrijwilligersteam versterken met nieuwe enthousiaste en gemotiveerde mensen die willen werken aan dit unieke project. Er worden vrijwilligers gezocht voor zowat alle functies in het museum: › Gidsen: we zijn op zoek naar actieve of gepensioneerde brandweerlieden die graag 1 à 2 keer per maand groepen willen rondleiden in het museum, hun ervaringen delen met de bezoekers van het museum en demonstraties geven van frituurbrand, blustechnieken ... We ontvangen bezoekers elke tweede en vierde zondag van de maand. Groepsbezoeken kunnen gedurende het hele jaar, mits reservatie. › Publiekswerking: het onthaal van de bezoekers aan de
meebouwen aan de make-over van het museum. Idealiter
inkombalie, verkoop van bezoekersgidsen en artikelen in
mensen met vakkennis: elektriciteit, loodgieterij, schrijn-
de museumshop.
werkerij, schilderwerk …
› Bar en catering: openhouden van het cafetaria van het museum tijdens de open zondagen (2 zondagen per
Heb je interesse om mee te bouwen aan de ontsluiting
maand), bediening van groepen die een ontbijt of lunch
van de grootste collectie brandweererfgoed in België?
geboekt hebben bij hun bezoek (tijdens weekdagen).
Neem dan contact op met Johan Vencken, directeur
› Archief & documentatiecentrum: het archief en docu-
van het Brandweermuseum.
mentatiecentrum van het museum moet geïnventariseerd
Dit kan telefonisch via 0477 568 501 of via mail naar
en gedigitaliseerd worden. We willen het toegankelijk
info@brandweermuseum.be
maken via een professionele beeldbank op onze website. › Collectiebeheer en -onderhoud: onze collectie bestaat
In februari 2019 plant het museum een informatievergade-
uit brandweerwagens, ambulances, pompen, ladders en
ring over de werking van de museum. Wil je graag nu al tij-
heel wat hulpverleningsmateriaal. Deze collectie vergt
dens de wintermaanden meewerken aan de diverse werven
geregeld onderhoud en inventarisatie. Bovendien starten
in het museum, mag je dat ook zeker laten weten!
we in 2019 opnieuw met de restauratie van oldtimers. Hiervoor zijn we specifiek op zoek naar geschoolde
Wil je het museum steunen, maar kan je moeilijk tijd
techniekers.
vrijmaken? Je kan het museum ook financieel een duwtje
› Onderhoud van de infrastructuur: ook de museumin-
in de rug geven. Word lid van het steuncomité “Vrienden
frastructuur in het algemeen vraagt onderhoud. Dit gaat
van het Brandweermuseum”: hiervoor stort je een bedrag
niet alleen over de algemene netheid, het gras maaien
(minstens 10 euro) op de zichtrekening van het museum:
voor en naast het museum … Ook zoeken we mensen die
BE16 0682 1318 1674.
39
BRANDWEERCONGRES ‘BACK2BASICS’: FOTOREEKS Omdat een beeld meer zegt dan duizend woorden, vind je hier een fotoreeks van de afgelopen editie van het brandweercongres. De fotografen van TSL fotografie waren op beide congresdagen van de partij en legden alles vast op de gevoelige plaat.
Brandweer en PIVO. Zonecdt. maj. Dominic Knapen (Brandweerzone Oost- Limburg) zat het coördinatieteam voor. Het coördinatieteam bestond naast de voorzitter uit trekkers van de verschillende werkgroepen: programmatie, financieel-logistiek Verhegge
en
(Brandweer
communicatie. Zone
Kapt.
Antwerpen)
Wannes nam
de
programmatie voor zijn rekening en Hans Clarysse (HVZ Fluvia) deed de algemene coördinatie. Op dé tweedaagse voor de brandweer - want zo mogen we het congres nu wel noemen - speelde de Brandweerschool PIVO een grote rol. Het was de eerste keer dat het PIVO dit event mee
organiseerde. Dankzij de goed uitgeruste en
drukbezochte site, die gedurende het hele jaar het vaste decor vormt voor tal van opleidingen voor onder andere brandweerpersoneel en bedrijven, konden wij op dit congres een brede waaier van praktische workshops aanbieden. Binnen het jaarthema ‘back2basics’ lag de focus op de basiskneepjes van het vak, die een belangrijke fundering vormen in onze brandweertaak. Enkele interessante cijfers: V.U. Marc Ceyssens Kerkenblookstraat 22 bus 1 3550 Heusden-Zolder
› 650 deelnemers › 90 sprekers en instructeurs › 70 sessies op 2 dagen
Het brandweercongres is ondertussen een vaste waarde op de brandweerkalender. Dat wil niet zeggen dat we alles altijd bij het oude laten. Het brandweercongres wil een goede
› het congresteam bestaat uit 8 leden en veel helpende handen › 47 standen op de vakbeurs
ontmoetingsplaats voor brandweermensen blijven en maakt daarom, net als de brandweer, een groeiproces door.
UITGEBREID PROGRAMMA
De organisatie van het brandweercongres was dit jaar
Het brandweercongres was er dit jaar voor het eerst op twee
een
dagen. Zo konden we meer aspecten van onze hulp- en
40
intensieve
samenwerking
tussen
BVV,
Netwerk
dienstverlening aan bod laten komen. Want de brandweer, dat is veel meer dan branden blussen. Onze interventies zijn veel diverser én onze organisatie is er niet alleen tijdens interventies: preventie, training en opleiding, onderhoud ... vormen vandaag belangrijke clusters in de werking van een brandweerzone. Door de brandweerhervorming is ook het aantal nietoperationele personeelsleden bij de brandweer exponentieel gegroeid. Hun taken (HR, financiën, communicatie, ICT ...) zijn niet nieuw, maar werden voorheen uitgevoerd door
Toespraak van Peter Vermeulen, adviseur civiele veiligheid kabinet minister Jan Jambon
de gemeenten. Nu kunnen ze toegespitst worden op de brandweer en dat heeft alleen maar voordelen, want
brandweervoertuigen als gaan luisteren naar de juridische
brandweer is een vak apart.
kant van het verhaal. Collega’s uit ondersteunende diensten konden op de eerste congresdag een heuse brandweerdoop
Op
het
brandweercongres
zetten
we
volop
in
op
ondergaan en kennismaken met het vakjargon.
kennisdeling: over de zones heen en tussen verschillende kaders, specialisaties en diensten. Dat daar nood aan is, bleek
De helft van de aangeboden sessies dit jaar waren praktische
ook zeer duidelijk uit de resultaten van de brandweertoets.
workshops. We leggen ook de nadruk op ‘samen’: het
Op dit brandweercongres werd een uitgebreid programma
congres stelt in de eerste plaats kennisdeling centraal, maar
voorzien,
niet-operationele
mensen samenbrengen is even cruciaal. We zijn dan ook blij
onderwerpen, en dat op beide dagen. Zo kon je op zaterdag
met
operationele
en
dat we zo veel collega’s mogen verwelkomen en ontmoeten
zowel praktische sessies volgen over prioritair rijden met
op het congres.
Brandweerzone Centrum gaf een workshop ‘redden van dieren’ 41
BEDANKT! Vanuit de organisatie zijn we heel tevreden met het congres ‘nieuwe stijl’. We hopen dan ook volgend jaar de ingeslagen weg verder te zetten en opnieuw jullie in groten getale te mogen verwelkomen. Blokkeer alvast 18 en 19 oktober 2019 in je agenda! Met bijzondere dank aan: › Dagvoorzitsters Kaat Nuyttens (HVZ Fluvia) en Nathalie Zonecdt. Maj. Dominic Knapen verwelkomde de aanwezigen in de plenaire sessie op vrijdag 19/10.
Van Moorter (Hulpverleningszone 1) › Gustaaf Cools & Lieselot Roelens (PIVO) die mee hun schouders hebben gezet onder de organisatie van dit groots event › De vele standhouders op de vakbeurs › De talrijke kwalitatieve sprekers en instructeurs › Het Kenniscentrum voor de civiele veiligheid › De helpers op beide dagen › De mensen van TSL Hulpdienstenfotografie …
Dagvoorzitster Kapt. Nathalie Van Moorter staat de congresdeelnemers te woord.
SAVE THE DATE
18 EN 19 OKTOBER 2019 BRANDWEERCONGRES
42
Dagvoorzitster Kaat Nuyttens schept beeld van ‘back2basics’ tijdens de opening.
Dames en heren uit het administratief kader wagen zich aan een ‘brandweerdoop’. CFBT-instructeur Sgt. Kurt D’Helft leert hen o.a. ademlucht opzetten en lanstechnieken toepassen. 43
Extractie met bandlussen
Grootschalige inzet bij ontzetting met zwaar hulpverleningsmaterieel
Demo van het Casualty Extraction Team (CET) van Brandweer Brussel, samen met het bijzonder bijstandsteam van de politiezone Brussel-Hoofdstad Elsene.
44
Brandpreventieadviseurs wisselen kennis uit
Nederlandse brandweervrouwen waren van de partij
45
UNIEK VOORLICHTINGSVOERTUIG ‘VAN VLAM’ Hulpverleningszone Oost van Vlaams-Brabant blijft inzetten op brandveiligheid! Op 19 september werd ‘Van Vlam’ aan het grote publiek voorgesteld. De naam ‘Van Vlam’ zal direct een belletje doen rinkelen. Het is inderdaad de brandveilige familie van ‘Leef Brandveilig’, die brandveilig leven wil promoten en preventietips geeft met de focus op het belang van voldoende rookmelders en een afgesproken vluchtplan. Onze familie, die bestaat uit grootouders, ouders, (klein-) kinderen en de hond Fikkie, stelt de bezoekers vragen in de vorm van een interactieve quiz aan het voor België uniek voorlichtingsvoertuig. Onze familie ‘Van Vlam’ moet uit haar brandende woning en zo snel mogelijk op de afgesproken verzamelplaats geraken. De deelnemers helpen onze familie hierbij door het beant-
naar hun afgesproken verzamelplaats waar ze veilig zijn. Wie
woorden van vragen. Bij elk juist antwoord gaat een perso-
als eerste aankomt op de verzamelplaats wint het spel. De
nage twee stappen vooruit. Bij een onjuist antwoord gaat
quiz is geanimeerd met geluid, rook en lichteffecten.
het één stap vooruit. De antwoorden worden gegeven door
Tussen de vragen komt er telkens een kort filmfragment over
het indrukken van de ‘waar’ of ‘niet waar’-knop. De knop-
hoe je de weg vrijmaakt voor de brandweer. Elke deelnemer
pen zijn trouwens de deksels van ondergrondse hydranten.
krijgt een kaartje van het personage van de familie ‘Van Vlam’
Bij elke vraag, zowel gesproken als in tekstvorm, krijgen de
mee waarmee hij of zij gespeeld heeft.
deelnemers even de tijd om na te denken om te kunnen ant-
Na de quiz komen vier filmpjes aan bod. Deze gaan over
woorden.
rookmelders, een vluchtplan, een blusdeken en plaats ma-
Daarna volgt het juiste antwoord, weer in gesproken en
ken voor de brandweer. Daarna start de quiz opnieuw. De
geschreven vorm. En afhankelijk van de juiste antwoorden
volgende groep van vier deelnemers krijgt andere vragen.
gaan de familieleden ‘Van Vlam’ snel vooruit en dus sneller
We hebben gewerkt met blokken van acht thema’s: rookmelders, een vluchtplan, trek de stekker uit, brandveiligheid in de keuken, brandwonden, help de brandweer, brandveiligheid buiten en CO. Telkens komen andere vragen aan bod. Toeschouwers kunnen heel de tijd het spel en de quiz volgen. De quiz kan ingesteld worden voor vier doelgroepen: kinderen, studenten, gezinnen en senioren. De mascottes/ figuren worden aangepast aan de doelgroep. Aan de achterzijde van het voertuig is er een televisiescherm waarop beelden en zelfs presentaties kunnen worden afgespeeld. De binnenkant van de deuren vormen een whiteboard en de schuiven bevatten didactisch materiaal over rookmelders, brandcentrale, pictogrammen … Het is dus
46
een open leslokaal. Hier geven de brandpreventieadviseurs meer uitleg en worden alle vragen beantwoord. Voor de buitenzijde werd gekozen voor het uitzicht van een brandweervoertuig met uiteraard brandveilige boodschappen en met de nodige aantrekkingskracht om mensen naar het voertuig te lokken. Het unieke voertuig zal worden gebruikt voor voorlichtingsactiviteiten, met als doel de burger te informeren over brandveiligheid. Het kan worden ingezet op verschillende plekken (bijv. tijdens opendeurdagen, evenementen, in scholen ‌) en voor diverse doelgroepen (o.a. kinderen, studenten, jongvolwassenen, gezinnen en ouderen). Bezoekers krijgen heel wat boodschappen over brandveiligheid mee. De resultaten van de quiz verschaffen onze preventiedienst informatie over de kennis van brandveiligheid bij de deelnemers. Op basis van deze data en statistieken kunnen toekomstige campagnes, acties en initiatieven worden uitgewerkt. Door het ontwerp van het voertuig, de visuele aantrekkelijkheid en het gebruik van tv-schermen worden ook de omstaanders bereikt en wordt de boodschap ruim verspreid. We zijn heel trots op het resultaat. Het heeft de testen door
carrosserie bedanken omdat we, na anderhalf jaar hard
onze burgemeesters, de voorstelling op opendeurdagen,
werken, samen tot dit mooie resultaat zijn gekomen.
infosessies, onze tweede bijscholingsdag en het brandweercongres doorstaan.
Tim Renders, brandpreventieadviseur
Ik wil dan ook majoor Dieter Brants, BPA-coĂśrdinator Arne
tim.renders@hvzoost.be
Dewaet, Peter Van Rossum, vzw Oscare, FireWare en Feld
HVZ Oost, Vlaams-Brabant
47
JOUW BRANDWEERVOORDEEL 10% KORTING BIJ HOLIDAY SUITES Holiday Suites, dat zijn comfortabele vakanties op bruisende locaties! De Belgische kust, Limburg, de Franse Opaalkust. De kortste weg naar betaalbaar vakantiecomfort met het hele gezin, vrienden of gewoon romantisch met z’n tweetjes.
9 fantastische bestemmingen, 13 vakantieresidenties, 502 vakantieverblijven › Belgische kust
› Franse kust
- Westende - Oye-Plage - Zeebrugge - Bray-Dunes - De Haan - Hardelot-Equihen - De Panne
› Limburg
- Blankenberge
- Houthalen-helchteren
Meer info op hoidaysuites.be. De korting kan je terugvinden op brandweervlaanderen.be/ledenvoordelen.
Omdat een gezonde geest in een gezond lichaam bij de brandweer zo belangrijk is, bieden we via oxygen fitness een aantrekkelijk abonnement aan. Oxygen Fitness bestaat uit 17 clubs verspreid over Vlaanderen en biedt een uitgebreid lessenaanbod op professionele cardiotoestellen. Bij Oxygen vind je de meeste moderne apparatuur en is er deskundige begeleiding aanwezig. Elke dag is er een uitgebreide keuze aan live groepslessen waar je kan aan deelnemen. Zin om het beste van jezelf te geven tijdens de spinning, BBB, yoga of dagelijkse buikspierlessen? Via BVV betaal je slechts €24,99 per maand (normaal tarief: €34,99 per maand). Je inschrijvingskost is gratis (normale prijs: €59,99). Je betaalt wel nog de instapkost van €39,99. Meer info op: www.brandweervlaanderen.be (Klik rechts op ‘kortingen bij partners’)
48
people • communicate • connect
Veranderingscommunicatie
Workshops, training en coaching
Interne communicatie
HR communicatie
Communicatie infrastructuur
Neem een kijkje op www.sigmund.be
49
PUBLIREPORTAGE
WAT BEPAALT DE KWALITEIT VAN EEN WARMTEBEELDCAMERA? Warmtebeeldcamera’s spelen een belangrijke rol als hulpmiddel voor brandbestrijding. De technologie is er flink op vooruitgegaan, maar waarop moet je letten bij je keuze? BEELDKWALITEIT
fast en kan in praktijk het verschil maken bij
camera voor gevaarlijke omstandigheden,
bv. het waarnemen van gassen die op het
mogen er geen toegevingen worden ge-
punt van ontvlamming staan.
daan op het vlak van kwaliteit.
zo duidelijk mogelijk beeld weer te geven.
DYNAMISCH BEREIK
Enkele vragen bij de keuze van een warm-
Indien de DSP niet voor brand is geoptima-
De minimale meetbare bovengrens voor
tebeeldcamera voor brandbestrijding:
liseerd, leidt dit mogelijk tot een verstoord
temperatuur moet minstens 650°C be-
1. Is het scherm te helder? Test de came-
beeld. Het zuiverste beeld wordt verkre-
dragen. Bij brandkorpstrainingen wordt al
ra in een donkere of met rook gevulde
gen door een sensor/display-pixelverhou-
vaak een temperatuur van meer dan 700°C
ding van 1 op 1, wat tot minder DSP en dus
tot 800°C bereikt. Een camera met een ho-
minder ruis of storingen leidt.
ger dynamisch bereik is dus zeker aan te
Moderne lcd-schermen geven een scherp
raden.
3. Is de omgeving rond een warmtebron 4. Hoe nauwkeurig is de temperatuurindi-
blootgesteld aan donkere, met rook ge-
VASTSTAANDE KLEURCODES (NFPA)
vulde omgevingen. Een te helder scherm
De kleurinformatie van het scherm kan
5. Wat is het dynamische bereik?
veroorzaakt dan ongewenste verlichting,
veel verwarring veroorzaken, vooral indien
6. Is de camera CE- en NFPA-gecertifi-
met vermoeide ogen en nachtblindheid tot
de warmtebeeldcamera niet volgens het
gevolg.
standaard NFPA-temperatuurbereik werkt.
Een goed beeld krijgen van de warmste
Warmtebeeldcamera’s
bewakings-
Wil je graag een demo uitvoeren met
zone is nodig, maar belangrijker is een ge-
doeleinden of zoekacties maken gebruik
warmtebeeldcamera’s? Neem dan contact
detailleerd zicht op de omgeving rond het
van software die de warmste en koudste zo-
op met Vandeputte, exclusieve verdeler
vuur, waar zich slachtoffers, in- en uitgan-
nes van het waargenomen gebied inkleurt
voor AVON in België. Je kan de toestellen
gen, struikelgevaren … kunnen bevinden.
en de kleuren overeenkomstig spreidt. Bij
ook bekijken op de stand van Vandeputte
Veel camera’s leveren een goed beeld van
het scannen passen de kleuren zich voort-
op XPO112 in Kortrijk.
de brandhaard, maar niet van de achter-
durend aan. Voor brandweertoepassingen
gronddetails.
is het belangrijk dat een bepaalde tempe-
Moderne
warmtebeeldcamera’s
maken
gebruik van digitale signaalverwerking (‘Digital Signal Processing’ of DSP) om een
play 1 op 1? goed zichtbaar? Test bij bv. een kaars.
beeld, maar zijn geoptimaliseerd voor thuisgebruik. De brandbestrijder wordt
ruimtes 2. Is de verhouding tussen sensor en dis-
voor
catie?
ceerd?
ratuur consistent met een kleur wordt geas-
TEMPERATUURGEVOELIGHEID
socieerd. Bv, rood betekent 900°C of hoger,
Warmtebeeldcamera’s meten de tempera-
oranje is tussen 800°C en 900°C …
tuur om hun beeld te vormen. Onnauwkeu-
Yves Cluytmans
rige metingen worden uitvergroot en resul-
CONCLUSIE
Product Manager Vandeputte
teren in een foute inkleuring. Een afwijking
Grote schermen en makkelijk leesbare dis-
03 460 04 60 | info@vdp.com
tot 10% is aanvaardbaar, maar meer is ne-
plays zijn leuk, maar bij een warmtebeeld-
www.vdp.com
Afbeelding 1. Voor de veiligheid van de brandweerman is het essentieel dat hij de volledige omgeving ziet en niet alleen de brand.
Afbeelding 2 + 3. Het linkerbeeld geeft een standaard NFPA-inkleuring van 0°C tot 1100°C weer. Let op de ‘hot spot’ tracker en de spot temperatuur. Het rechterbeeld geeft de ‘size up’ modus weer met temperatuur van 0°C tot 250°C. Op het eerste gezicht lijkt deze omgeving warmer.
TIPS & TRICKS A MBUL ANCE In deze rubriek stellen we een nieuwe tip of trick voor die je als hulpverlener-ambulancier kan toepassen. Het gaat om kleine handigheidjes die je niet meteen leert in de opleiding. Ze komen tot stand door jarenlange ervaring van collega’s.
Bovenarmfractuur & sleutelbeen fixeren met behulp van een immobilisatieverband. 1
5
2
3
6
4
7
1 Maak de clipsen open. 2 Breng de binnenlus aan rond de duim. 3 Sluit de clipsen. 4 Breng de draagdoek aan rond de onderarm. 5 Bevestig de band achter de bovenarm en schouder, door de beugel en kleef de velcro vast. 6 Bevestig de band acher de rug, door de onderste beugel en maakt vast met velcro. 7 Vooraanzicht 8 Achteraanzicht
8
Bovenarmfractuur & sleutelbeen fixeren met behulp van de trui van het slachtoffer. 9
10
11
12
13
14
9 Laat de onderarmfractuur ondersteunen door het slachtoffer. 10 Plooi het onderste van sweater over en ondersteun de onderarm. 11 Laat de onderarm weer ondersteunen door het slachtoffer. 12 Verder overplooien van de sweater. 13 Plooi de achterkant van de sweater op om nog meer spanning te bekomen ter ondersteuning van de onderarm. 14 Perfecte ondersteuning.
TIP! Best deze techniek toepassen op een sweater met een elastische band onderaan.
Auteur: Juan Herrero HVZ Fluvia - Post Kortrijk
51
BRANDWEERVOERTUIGEN UITGELICHT
IGS-CONTAINER ZONE VLAAMSE ARDENNEN Deze container was onderdeel van de static show van het brandweercongres en willen we toch even in de spotlights zetten. Bij de treinramp in Wetteren werden deze container én de leden van de werkgroep IGS van de hulpverleningszone Vlaamse Ardennen gedurende vijf dagen in twee shiften de klok rond ingezet. De container, in gebruik sinds 2008, doet dienst als materiaalcontainer bij incidenten met gevaarlijke stoffen. Eenmaal ter plaatse, kan een deel ervan ook ingericht worden als coördinatieruimte. De inhoud van de container kan worden opgedeeld volgens thema: › Beschermende kledij: chemie-overalls, laarzen, handschoenen, 8 gaspakken, siliconen overpakken voor cryogene toepassingen › Adembescherming: 8 persluchttoestellen met communicatie, filtermaskers › Lekafdichting: rioolbuisafsluiters, rioolafdichtzakken, lekafdichtpasta, houten spieën, dichtingsmoffen, luchtdrukspieën, lekdichtkussens › Opvang en absorptiemateriaal: vaten, overmaatse vaten, absorberende korrels, PE-zakken en folies, zuurbestendige absorberende doeken › Verpompen: vatenpomp, membraanpomp › Decontaminatie: bassins, opblaasbare douche, detergenten, PEG 400, javeltabletten › Tent met verwarming › Verlichting: Diverse EX-handlampen en 2 EX PELI area lights › Coördinatie: tafel en banken, weerstation, whiteboard › De vaste uitrusting bestaat uit een elektrogeengroep, een vaste én een verplaatsbare lichtmast en verlichting in beide compartimenten.
52
Emergency vehicles, special vehicles and equipment for fire fighting, police and medical intervention.
Somati Vehicles NV • Industrielaan 17a (Zuid III) • 9320 Erembodegem
T +32 53 83 16 16 • F +32 53 84 06 86 • info@somativehicles.be • www.somativehicles.com
vehicles Somati VEHiCLES heeft meer dan 40 jaar ervaring in binnen- en buitenland in het leveren en onderhoud van brandweermaterialen, brandweervoertuigen, politievoertuigen en utilitaire voertuigen, evenals ziekenwagens en MUG voertuigen zowel voor brandweer als de meest gerenommeerde ziekenhuizen. Het ontwerpen van de wagen gebeurt in nauwe samenwerking met de eindklant. Hierbij heeft deze steeds inspraak in de gebruikte materialen, indeling en montagemogelijkheden. Alvorens de productie te starten, kan men de wagen in een 3D tekening bekijken.
www.somativehicles.com Industrielaan 17A (Zuid III) I B-9320 Erembodegem tel +32 (0)53 83 16 16 I fax +32 (0)53 84 06 86 info@somativehicles.be
Somati VEHiCLES is ISO 9001:2015 9001:2008 gecertificeerd waardoor wij een perfecte afhandeling en after-service kunnen garanderen.
ALS FALEN GEEN OPTIE IS
Meer dan 500 verschillende groottes om uw uitrusting te beschermen
V R IJ W E L O N B R E E KB A R E KO F F E R S VO O R E E N E X T R E M E B E S C H E R M IN G Militair getest / Chemisch resistent / Waterdicht
Het Peli Air gamma, de lichtste koffers op Aarde
Koffers speciaal ontwikkeld voor brandweer en medische diensten
Peli koffers zijn niet alleen nagenoeg onbreekbaar, luchtdicht, waterdicht, stofvrij en chemisch resistent - ze zijn ook nog eens herbruikbaar. Interventie na interventie kan u er op rekenen om uw kostbare uitrusting te beschermen onder de meeste zware omstandigheden. Niets beschermt als een Peli. Bekijk ons volledige assortiment op www.condorsafety.be.
EMEA HEADQUARTERS: Peli Products, S.L.U. C/ Provença, 388 Planta 7 • 08025, Barcelona • Spain • Tel +34 93 467 4999 All trademarks are registered and/or unregistered trademarks of Pelican Products, Inc., its affiliates and/or subsidiaries. Follow us on:
SEE PELI.COM/WARRANTY FOR FULL DETAILS.
WWW.CONDORSAFETY.BE