2300 Turnhout Masspost Erkenningsnr. P 106052
#14 Brandwonden vs. hittestress
#25 Brandweercongres ‘back2thefuture’ De brandweer in actie
#38
570
september-oktober 2019 95e jaargang
Tijdschrift toelating gesloten verpakking verschijnt 5 x per jaar ISSN 1374-5867
INHOUD
nr. 570 - 95e jaargang · ISSN 1374-5867
#01 Brandpunt #02 Kort nieuws COLOFON
Alle correspondentie en adreswijzigingen Contacteer uw hulpverleningszone of secretariaat@brandweervlaanderen.be
Verantwoordelijke uitgever V.U. Hans Clarysse Goudbergstraat 101, Wevelgem
Technische realisatie EVM Print, De Koninckstraat 40 b17, 1080 Brussel 02 240 44 11, info@evmprint.be Adverteren info@brandweervlaanderen.be Abonnementen Jaarabonnement: € 36,30 (incl. btw en verzending) Oplage 10.800 ex. Teksten voor volgende nummers moeten ons bereiken: N r. 571 uiterlijk op 15 oktober Coverfoto Brandweer Zone Antwerpen Vormgeving Arti·Tude 0495 47 05 58 - www.arti-tude.be Eindredactie Filip Corselis Website BVV www.brandweervlaanderen.be
II
›B randweerpost Lennik is verhuisd › 7500 euro t.v.v. vzw Pinocchio › Samenwerken werkt! › Groenere voertuigen voor Brandweer Zone Rand › Brandweerpost Bree neemt nieuwe bosbrandtankwagen in ontvangst › Cute › Man met hartproblemen succesvol gereanimeerd aan brandweerkazerne
#07 BVV-info #08 In memoriam #09 De “Leercommissie Brandweer” is opgestart!
#11 Voor jouw brandweeragenda ... #14 Brandwonden vs. hittestress #22 De Future Academy #25 Brandweercongres ‘back2thefuture’
#29 Brandweermannen Brecht en Michael gingen in Portugal bosbranden bestrijden
#32 Brandveiligheid blijvend zichtbaar maken
#34 De brandweer in actie #38 Autobrand Heulebrug - Heist #43 Tips & Tricks Ambulance #44 Voertuigen
BRANDPUNT BESTE LEZER, De laatste maanden is nog maar eens bevestigd dat wij, brandweermensen één
#04
grote familie zijn. Het grote verlies van Chris en Benni werd niet alleen gedragen, want samen stonden we daar om de zone en de families te ondersteunen. Het is een troost dat we in moeilijke tijden op elkaar kunnen rekenen. Ik wens dan ook mijn mateloze respect en een welgemeende dankbaarheid uit te drukken aan de brandweerpost Heusden-Zolder en de hulpverleningszone Zuid-West Limburg dat ze in deze moeilijke tijd toch dit afscheid mogelijk maakten voor de volledige brandweerfamilie. Wij als Brandweervereniging Vlaanderen vinden het dan ook een absolute
#08
meerwaarde dat KCCE en Netwerk Brandweer samen een ‘Leercommissie Brandweer’ met experten oprichten. Het is een moedige maar ook nodige beslissing om ook uit deze interventie te durven leren. De maand september voelt voor mij altijd aan als de start van een nieuw werkjaar. Na een welverdiende vakantie zijn de batterijen opgeladen om er terug tegenaan te gaan. Op 18 en 19 oktober gaat ons tweedaagse brandweercongres ‘Back to the future’ door op de site van de brandweerschool Campus Vesta. Brandweercongres empowered door BVV, Netwerk brandweer, KCCE, Campus
#14
Vesta. Dit wordt een congres waar we jullie meer dan 70 workshops over verschillende trajecten zoals mens, brand, middelen, ... aanbieden. Ook verwelkomen we dit jaar een aantal buitenlandse sprekers vanuit Nederland, Amerika, Duitsland en Griekenland die uiteenlopende thema’s aanbrengen. Gezien de zeer grote interesse dit jaar hebben we de beslissing genomen om uit te breiden met een heus cateringdorp, een tent van 1500 vierkante meter die zal fungeren als centrale ontmoetingsplaats voor ongeveer 800 congresgangers, 100 standhouders, 80 medewerkers,..... Campus Vesta stelt hiermee ook hun volledige site voor ons beschikbaar waarvoor we hen dan ook van harte willen bedanken. Netwerk Brandweer organiseert ook een heuse hackathon om na te denken
#22
over innovatieve en creatieve oplossingen voor onze toekomstige brandweerorganisatie en waar we als eerste het resultaat van de Future Academy kunnen uittesten. Zeker de moeite waard!! Ook Brandweervereniging Vlaanderen draait op volle toeren. Onze provinciale werking begint meer en meer vorm te krijgen. Dit dankzij verschillende collega’s die ons willen versterken. Wil jij ook samen met ons werken aan één grote brandweerfamilie aarzel dan zeker niet om contact op te nemen.
#29
Hans Clarysse Voorzitter Brandweervereniging Vlaanderen
1
EERST 112 BELLEN, DAN DE LIKES TELLEN Sociale media kunnen echt wel een meerwaarde bieden om medeburgers te waarschuwen voor potentieel gevaar of voor pakweg verkeersellende. Als er echter sneller online filmpjes circuleren dan dat de brandweer verwittigd wordt dan klopt er toch iets niet. Daarom lanceerde hulpverleningszone Fluvia deze unieke campagne. Wij zijn alvast overtuigd!
BRANDWEERPOST LENNIK IS VERHUISD Na 129 jaar, verhuisde post Lennik van de Karel Keymolenstraat (pal in het Lennikse centrum) naar een meer aangepaste en strategisch gelegen post langs de Assesteenweg in het gehucht Eizeringen. Een historisch moment en blijkbaar vond de Lennikse bevolking dat ook. Het was hartverwarmend om zoveel mensen langs het parcours van de brandweerwagens te zien staan. De collega’s waren ook bijzonder ontroerd door het warme onthaal van de mensen in de omgeving van de nieuwe kazerne. Een heel mooi moment, waarbij ze duidelijk hebben aangevoeld dat de mensen onze job en inzet appreciëren. Veel succes in jullie nieuwe post!
Foto: © Ineke Frèrejean voor ZVBW. 2
DWARS DOOR BEVEREN SCHENKT
7500 EURO T.V.V. VZW PINOCCHIO Loopwedstrijd Dwars door Beveren, georganiseerd door de brandweer van Roeselare, schenkt dankzij de lopers, de sponsors en de vele medewerkers 7500 euro aan vzw Pinocchio!!! Ten voordele van kinderen met brandwonden.
SAMENWERKEN WERKT! Dat we iets van onze noorderburen kunnen leren en vise versa, dat wisten we al. Maar wist je dat Sinds 2008 de brandweer van Baarle-Hertog (Nederlandse Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant) en de brandweer van Baarle-Nassau (Hulpverleningszone Taxandria) samen als een internationaal brandweerkorps werken. De twee hulpverleningszones hebben nu hun handtekening gezet onder een nieuwe convenant waarin is vastgelegd dat het brandweerkorps Baarle blijft bestaan uit 22 Nederlandse en 8 Belgische brandweerlieden. De Nederlandse brandweerlieden blijven in dienst bij Veiligheidsregio West- en Midden Brabant en de Belgische collega’s bij Taxandria. Het korps rukt uit met de brandweerwagens van de Veiligheidsregio op zowel het grondgebied van Nassau als van Hertog.
GROENERE VOERTUIGEN VOOR BRANDWEER ZONE RAND Brandweer Zone Rand heeft haar eerste voertuigen op alternatieve aandrijving in gebruik genomen. Bij de vervanging van de dienstvoertuigen van de posten in Zoersel en Westmalle kozen ze voor een Volkswagen Caddy Max, aangedreven op CNG (Compressed Natural Gas). De wagen biedt plaats aan 5 personen en beschikt achteraan over een grote opbergruimte waardoor die polyvalent inzetbaar is. De investering in op CNG aangedreven voertuigen is een bewuste, milieuvriendelijke keuze. CNG is aardgas onder druk en stoot minder stikstofoxides, fijnstof en CO2 uit dan traditionele brandstoffen. Een CNG-motor is ook minder lawaaierig. Het is de eerste keer dat Brandweer Zone Rand overgaat tot de aankoop van voertuigen op alternatieve energie. Mogelijks volgen nog gelijkaardige investeringen in een groener wagenpark. www.facebook.com/Brandweer.Zone.Rand
3
BRANDWEERPOST BREE NEEMT NIEUWE BOSBRANDTANKWAGEN IN ONTVANGST Brandweerpost Bree mocht haar nieuwe bosbrandtankwagen “Bravo11” in ontvangst nemen. De wagen heeft een dubbele cabine, biedt plaats voor 4 personen en is uitgerust met een autoprotectiesysteem: dankzij een sproeisysteem worden de bemanningsleden in de cabine en alle vitale onderdelen van het voertuig beschermd tegen een “overtrekkend vuurfront”. Voertuig - Renault (chassis), Fire Technics. Dubbele cabine type Crew Cab CCF voor 1+3 personen Pomp van Rosenbauer. Watertank 4000 liter. Schuiminstallatie Klasse A.
CUTE Hoe ‘cute’ is dit: terwijl papa en mama aandachtig luisterden naar alle info over rookmelders en vluchtplan tijdens een BPA-huisbezoek, kwam het dochtertje plots aangerend met een zelfgeboetseerd hartje. “Omdat jullie branden blussen”, was de uitleg … Bron: Facebook post Ingelmunster
MAN MET HARTPROBLEMEN SUCCESVOL GEREANIMEERD AAN BRANDWEERKAZERNE De brandweermannen van de post Tollembeek hebben donderdagavond een man succesvol gereanimeerd aan hun kazerne. Een familielid was met het slachtoffer daar gestopt en de nodige hulp werd meteen aangeboden. Het was een man die rond 19.30 uur aan de kazerne halt hield met een ouder familielid dat onwel geworden was. Hij zou naar verluidt op weg geweest zijn om medische hulp te zoeken, maar stopte dan uiteindelijk aan de kazerne. Op dat moment waren net verschillende brandweermannen aanwezig voor een persmoment, gevolgd door de vaste pelotonsoefening. De brandweermannen aarzelden geen seconde en boden onmiddellijk de eerste hulp aan en startten de reanimatie. Op dat moment zou er geen hartslag meer voelbaar geweest zijn bij het slachtoffer. De reanimatie bleek succesvol. Een MUG-team van het Algemeen Stedelijk Ziekenhuis snelde ter plaatse en na verdere verzorging door de arts werd de man met spoed overgebracht naar het ziekenhuis. Hoe de toestand daar evolueerde is niet duidelijk. Bron HLN Tom Vierendeels
4
VOOR ELK GEBRUIK DE JUISTE VENTILATOR VOERTUIGEN
CONTAINERS
AANHANGWAGENS
ONDERSTEL OP RUPSBANDEN / TREINSTEL
ROLCONTAINER Opbouw en opties kunnen volledig naar wens worden uitgevoerd.
VANASSCHE FFE NV | Brugsesteenweg 8 | B-8531 HARELBEKE | Tel. +32 (0) 56 710 130 | info@vanassche-fire.be | www.vanassche-fire.be 6
BVV-INFO LEVENSLANG LEREN, OOK BIJ DE BRANDWEER Een mooie zaterdagmorgen in het kasteel van Wallemote te
dagingen dus een daadkrachtig brandweer kunnen we al-
Izegem waar een honderdtal West-Vlaamse officieren sa-
leen maar verwelkomen.
menkomen voor terug een nieuwe studiedag georganiseerd
Na dit plenair gedeelte kregen de verschillende groepen ver-
door Brandweer West-Vlaanderen met als thema “Levens-
schillende workshops waaronder de correcte interpretatie
lang leren”.
van meetresultaten, leerzame IGS interventies, Noodplan-
Na een verwelkoming door burgemeester Bert Maertens
ning, LMRA, een casus over een industriebrand, SDG’s. Een
krijgen we een boeiende presentatie door mevr Jacquelien
goed gevulde voormiddag dus.
van ‘t Zand. In deze presentatie vertelt ze ons hoe de Neder-
Als afsluiter kregen we een primeur van Karel Lambert. Al
landse brandweer de stap zette naar een lerende organisatie
jaren leert hij onze Vlaamse brandweermannen over het
die voor elk belangrijk incident zichzelf durft in vraag te stel-
brandverloop en hoe een brand correct te lezen. Nu start hij
len d.m.v. evaluatie, reflectiemethodes maar ook gewoon in
echter een nieuw avontuur waar hij leiderschap in het vizier
de wandelhangen.
neemt met als doel: Effectieve, efficiënte en veilige interven-
Hierna bezorgt zonecommandant Frank Maertens de aan-
ties met gelukkige brandweermensen.
wezigen duiding over de 10 prioriteiten voor de brandweer.
Een streefdoel die wij alleen maar kunnen toejuichen.
Dit document werd door Netwerk Brandweer opgemaakt als hulpmiddel om een sterkere brandweer te creëren die
De studiedag werd afgesloten met een woordje van onze
in staat is om snel beslissingen te nemen. We leven in een
voorzitter Hans Clarysse zodat iedereen terug gewapend
steeds sneller veranderende omgeving met veel nieuwe uit-
met wat extra kennis tevreden huiswaarts kon keren.
Voor meer informatie gelieve te contacteren: VANASSCHE FFE NV | Brugsesteenweg 2 | B-8531 HARELBEKE | Tel. +32 (0) 56 710 130 | info@vanassche-fire.be | www.vanassche-fire.be 7
IN MEMORIAM In de vroege ochtend van zondag 11 augustus 2019 sloeg
Chris en Benni gaven hun leven terwijl ze streden voor onze
het noodlot toe voor hulpverleningszone Zuid-West Lim-
veiligheid. Dat zullen we nooit vergeten. Als brandweer dra-
burg. Tijdens een uitslaande brand in een leegstand pand
gen we hen, en de velen die hen zijn voorgegaan, in ons hart.
in Beringen kwamen twee brandweervrijwilliger van post
Het is – om het met de woorden van zonecommandant Bert
Heusden-Zolder om het leven. Chris Medo – instructeur bij
Swijsen van Zuid-West Limburg te zeggen – dan ook hart-
de brandweerschool PLOT – en Benni Smulders – beroeps-
verwarmend om te zien hoe groot de solidariteit bij onze
militair op de luchtmachtbasis van Kleine-Brogel – werden
brandweer is. “Met een werkelijk indrukwekkende erehaag
overmand door het vuur. Collega Arno kon ontsnappen
en de mooie afscheidsviering - met de eregroet als afslui-
maar raakte zwaargewond.
ter - denk ik dat we Chris en Benni het eerbetoon bezorgd hebben dat ze verdienden.
De ergste nachtmerrie die je als brandweerman of -vrouw, collega of familielid kun meemaken, werd werkelijkheid: ie-
Ook de deelname van ontelbare collega’s uit het hele land
mand die je liefhebt, sterft tijdens het uitvoeren van zijn job.
was ongezien. Zovelen die een eresaluut gaven in hun eigen
Neen, als je partner, je vader of je collega naar het werk ver-
kazerne, die steun betuigden vanuit alle zones van het land,
trekt, verwacht je die luttele uren later terug thuis. Misschien
zelfs vanuit het buitenland… Die solidariteit helpt ons op weg
moe en wat gestresseerd, of vol energie… Hoe dan ook, je
om het verlies van onze collega’s een plaats te geven. Daar-
verwacht niet dat je hem of haar nooit meer zult zien.
voor bedank ik elk van jullie langs deze weg.”
8
DE “LEERCOMMISSIE BRANDWEER” IS OPGESTART!
KCCE bundelt de krachten met Netwerk Brandweer In België bestaat geen traditie in het voeren van objectief onderzoek naar de oorzaken van brand en naar de principes van onze inzet. Na de brand in Beringen en het tragisch overlijden van twee collega’s vond Netwerk Brandweer dat zo’n incident niet mag voorbijgaan zonder ervan te leren. Daarom heeft Netwerk Brandweer de beste experts bij elkaar gebracht en budgetten voorzien om een leercommissie op te starten rond de brand in Beringen. Ondertussen heeft het kenniscentrum ook middelen voorzien en zullen de inspanningen gebundeld worden.
Netwerk Brandweer heeft de voorbije weken permanent de
onafhankelijk team, getrokken door wetenschappelijke ex-
druk opgevoerd voor het opstarten van het leren uit de inter-
perten brand en brandweerexperten uit andere brandweer-
ventie in Beringen. In België is immers (nog) geen traditie in
zones. Zij gaan, in overleg met het parket van Limburg dat
het voeren van een objectief onderzoek met als doel te leren
het strafrechtelijk onderzoek doet, de omstandigheden van
uit incidenten. Leren is broodnodig om ook in de toekomst
de brand en de evolutie van de brand onderzoeken. Zij gaan
de veiligheid van de manschappen te vebeteren.
na wat onze brandweermensen meer moeten weten om dit te voorkomen in de toekomst. Omdat we geloven dat leren
Ondertussen heeft, na de bekendmaking van de opstart van
uit incidenten de enige juiste weg is …
de “Leercommissie Brandweer”, het Kenniscentrum KCCE, contact opgenomen met Netwerk Brandweer. Het onderzoeken van branden behoort immers o.a. tot de taken van het Kenniscentrum. Netwerk Brandweer en het KCCE zijn overeengekomen om de handen in elkaar te slaan. Deze krachtenbundeling zal ervoor zorgen dat, dankzij de opgedane kennis, de brandweermensen in moeilijke omstandigheden opdrachten veiliger kunnen uitvoeren.
AANPASSING WET NOODZAKELIJK! Het wettelijk kader om onafhankelijk brandonderzoek te garanderen ontbreekt nog op dit moment. Het gerechtelijk onderzoek is prioritair en er bestaan nog geen wettelijke regelingen om te leren zoals dit bijvoorbeeld wel in Nederland bestaat. Netwerk Brandweer roept dan ook de wetgever op om daarvoor de nodige aanpassingen te doen. Op korte termijn starten we met de kaarten zoals die nu liggen: een
9
Gunvor Petroleum Antwerpen nv
GUNVOR PETROLEUM ANTWERPEN nv GPA opereert een raffinaderij in het noorden van de Antwerpse haven. Op een veilige en milieubewuste manier verwerken we ruwe aardolie tot een breed gamma aan tussen- en eindproducten (LPG, nafta, isomeraat, benzine, diesel, huisbrandolie, ‌). We combineren daarbij de logistieke voordelen van onze ligging met de flexibiliteit van onze installatie en de betrokkenheid en inzet van onze medewerkers.
Brandweerman (Shift) Takenpakket -
Je treedt op als interventieleider bij noodgevallen.
-
Je voert alle nodige brandweerhandelingen uit in geval van incidenten, alarm of noodsituaties.
-
Je levert een actieve bijdrage aan het oplossen van vragen rond vergunningen en brandweerproblemen.
-
Je voert controles op de werkplaats uit vooraleer het werk wordt aangevat, in overeenstemming met de geldende procedures en formuleert naar praktische oplossingen i.v.m. dienst gebonden werkomstandigheden.
-
Je staat in voor de training van medewerkers inzake interventie, redding- en blusmaterialen.
-
De brandweerman shiftmedewerker registreert en meldt niet-conforme situaties en handelingen m.b.t. het welzijn van de medewerkers en de veiligheid van de installaties.
Profiel -
Je bent in het bezit van een diploma in een technische richting.
-
Je hebt ervaring met brandbestrijding en brandpreventie in een industriĂŤle omgeving.
-
Je hebt een doorgedreven kennis van interventiemateriaal, reddingmateriaal en blusmateriaal.
-
Je bent stressbestendig, werkt graag in team, bent flexibel en leergierig.
-
Je kan zelfstandig werken en hebt zin voor initiatief.
-
Je hebt een hoog veiligheidsbewustzijn en een grote verantwoordelijkheidszin.
Aanbod -
Een afwisselende en boeiende functie met ruimte voor initiatief en veel aandacht voor vorming en opleiding.
-
Een contract van onbepaalde duur met aantrekkelijke arbeids- en loonvoorwaarden.
Interesse? -
Solliciteer online via https://www.gunvor-belgie.be/en/jobs/!
VOOR JOUW BRANDWEERAGENDA ... ORGANISEER JE MET JE VRIENDENKRING OF KORPS EEN SPORTIEF EVENEMENT, EEN OPENDEURDAG OF STEUN JE EEN GOED DOEL? Stuur ons een foto, datum en een tekst naar redactie@brandweervlaanderen.be en wij publiceren dit voor je.
17 EN 18 OKTOBER 2019
19 EN 20 OKTOBER 2019
HACKATHON
LEVENSLOOP BEVEREN
Netwerk Brandweer, Vias Instituut en EY organiseren een
Het is intussen de vierde keer dat Hulpverleningszone
unieke hackathon die plaatsvindt op 17 en 18 oktober 2019.
Waasland deelneemt aan Levensloop Beveren. Een evene-
De inzet van deze hackathon? Innovatieve toepassingen die
ment dat draait rond solidariteit en fondsenwerving voor de
bijdragen om de dagelijkse werking van de brandweer te up-
strijd tegen kanker. Onze organisatie is er 24 uur vertegen-
daten en burgers in nood nog beter bij te staan. De winnaars
woordigd, en jij kan je erbij aansluiten.
van de challenges krijgen de mogelijkheid om hun oplossing
Inschrijven bij ons team kan via www.levensloop.be/teams/
te presenteren op het Back2TheFuture Brandweercongres.
hulpverleningszone-waasland. Of je kan een hamburger
Het einddoel van het evenement is om in samenwerking met
komen eten natuurlijk! Voor verdere vragen contacteer:
de Brandweer een concreet project uit te werken.
steven.astle@hvzwaasland.be www.facebook.com/events/415444942430887
De hackathon zal zich op een aantal domeinen focussen waar brandweerdiensten vandaag mee te maken krijgen maar waar ze nog niet altijd op de meest efficiënte manier mee omgaan: 1. Smart Homes and Buildings: hoe kan slimme technologie in gebouwen brandweer bijstaan voor brandpreventie en -detectie? 2. Smart Mobility: hoe brandbestrijdingsmiddelen op de meest efficiënte manier toewijzen, volgen en op de locatie brengen? 3. Smart Fire Service: hoe kunnen opkomende technologieën (VR, AR, Drones, Wearable technologieën, enz.) brandweer op het terrein en tijdens trainingen ondersteunen? 21, 24, 25 EN 26 OKTOBER 2019 (NL) De hackathon vindt plaats in de Wavespace van EY Antwerp,
19, 22 EN 23 OKTOBER 2019 (FR)
Borsbeeksebrug 26 te Berchem. Voor meer informatie kan u de website raadplegen: hackathon.thefactory.works
BRANDWEEROPLEIDINGEN OVER SPOORWEGRISICO’S DOOR INFRABEL EN NMBS Samen met het Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid (KCCE) willen Infrabel en de NMBS de hulpverleners via opleidingen vertrouwd maken met de specifieke spoorwegrisico’s waarmee zij geconfronteerd worden vanaf de oproep 11
tot de aankomst van de vertegenwoordigers van de infra-
kwamen hun aanpak toelichten. Onder andere volgende
structuurbeheerder (Infrabel) of de spoorwegonderneming
onderwerpen kwamen aan bod: hoe kinderen inzetten als
(NMBS). Iedereen die minstens in bezit is van het brevet van
ambassadeurs voor brandveiligheid, brandveiligheid in een
sergeant of M01 kan aan de opleiding meedoen.
multiculturele omgeving, de invloed van vergrijzing, hoe
De opleidingen zijn voorzien omdat interveniëren in het
kunnen we de impact van onze campagnes meten, …
spoorwegmilieu specifieke risico’s inhoudt voor de persoon-
Dit jaar neemt België de handschoen op. Dit is een unieke
lijke veiligheid van de medewerkers van de hulpdiensten.
kans om in eigen land de Europese collega’s actief in brand-
Infrabel en de NMBS willen de hulpdiensten sensibiliseren
veiligheid te ontmoeten en om kennis te maken met Euro-
en ondersteunen zodat de operaties in de veiligst mogelijke
pese projecten voor de sensibilisering voor brandveiligheid
omstandigheden kunnen doorgaan.
in thuissituaties.
Per taalrol zijn er verschillende opleidingen voorzien, telkens
Het unieke aan dit jaar is dat de link zal gemaakt worden
voor 48 deelnemers per dag.
met de eerste EU Fire Safety Week die doorgaat van 18 tot
De opleiding zal doorgaan op de site LCI Klein Eiland,
21 november 2019. In samenwerking met de EU Fire Safety
Tweestationsstraat 128 te 1070 Brussel (vlak bij het Zuidsta-
Week zullen contacten georganiseerd worden met Europe-
tion en te voet van daaruit bereikbaar) waar de diverse risi-
se parlementsleden die begaan zijn met brandveiligheid en
co’s zullen aangesneden worden en dit zowel theoretisch als
zullen ook prijzen uitgereikt worden aan de beste Europese
aan de hand van praktijkgevallen. Speciale aandacht zal gaan
projecten inzake brandveiligheid.
naar ongevallen met gevaarlijke stoffen, en de verschillende
Tijdens het congres wordt ook een standenmarkt georgani-
rijtuigen en motorstellen zullen voorgesteld worden.
seerd waar de deelnemers kennis kunnen maken met ver-
De Nederlandstalige sessies vinden plaats op maandag 21,
schillende organisaties en bedrijven die actief zijn binnen het
donderdag 24, vrijdag 25 en zaterdag 26 oktober 2019.
domein van brandveiligheid.
De Franstalige sessies vinden plaats op zaterdag 19, dinsdag
Ben je gebeten door brandveiligheid?
22 en woensdag 23 oktober 2019.
Schrijf je dan zeker in. ises2019.eu
De inschrijvingen worden beheerd door het opleidingscentrum van de Brusselse brandweer, maar inschrijven doe je via je lokale VTO-vertegenwoordiger of de VTO-dienst van je zone. Infrabel en de NMBS hebben moeite noch kosten gespaard om deze opleiding te realiseren en we willen hen nu al dan-
25 JANUARI 2020
ken voor het initiatief. Het Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid (KCCE) wil dit bijzonder opleidingsproject dan ook
4E CROSSDUATLON WESTROZEBEKE
ten volle ondersteunen. De opleiding zal volledig gratis zijn
Op 25 januari 2020 organiseert Triathlon Team Ieper, met
en wordt erkend als voortgezette opleiding voor zes uren.
medewerking van brandweer Westrozebeke, voor de 4e maal de crossduatlon van Westrozebeke. De wedstrijd be-
19 EN 20 NOVEMBER 2019
staat uit 4 km lopen, 20 km mtb en nog eens 4 km lopen. Deelnemen kan zowel individueel als in groep.
ISES-CONGRES 2019
Deze wedstrijd geldt eveneens als Belgisch kampioenschap
Brandweer Zone Antwerpen, Oscare vzw en de ‘Federation
voor brandweermannen/vrouwen.
of the European Union Fire Officers Association’ (FEU) heb-
Meer info en inschrijvingen zijn terug te vinden op:
ben de krachten gebundeld om het ISES-congres voor 2019
crossduatlonwestrozebeke.wordpress.com
te organiseren. ISES staat voor International Safety Educati-
of op de facebookpagina:
on Seminar en zal doorgaan op 19 en 20 november 2019 in
www.facebook.com/crossduatlonWestrozebeke/?fref=ts
Antwerpen. Dit congres wordt elke twee jaar georganiseerd en heeft tot doel om ervaringen en goede praktijken uit te
28 MAART 2020
wisselen rond sensibilisering voor brandveiligheid in thuissituaties.
OLDTIMER RIT 150 JAAR HVZ TAXANDRIA
De vorige editie werd in 2017 georganiseerd door Brand-
De brandweerpost Hoogstraten van de HVZ Taxandria be-
weer Nederland, het IFV en de Nederlandse Brandwonden-
staat 150 jaar en dat wordt gevierd in 2020! De post orga-
stichting en bracht gedurende twee dagen 200 experts sa-
niseert verschillende activiteiten, waaronder een brandweer
men afkomstig uit 12 landen. Verschillende Europese landen
oldtimer rit op 28 maart 2020. Met deze spectaculaire op-
12
tocht katapulteren ze je terug naar ‘dieje goeien ouwen tijd’ en kan je genieten van de mooiste oldtimer pareltjes. We hopen massaal brandweerwagens van dichtbij en ver weg te mogen verwelkomen. OPROEP: Heb je zelf ook een brandweer oldtimer? Rij met ons mee en schrijf je in via steven.snels@HVZTaxandria.be
Nieuw in ons gamma de HPS 7000 Pro De Dräger HPS 7000 Pro brandweerhelm is een klasse apart, dit heeft het te danken door het innovatieve , sportieve en dynamisch design, ergonomische pasvorm en componenten, waardoor het een multifunctioneel oplossingen biedt en dit terwijl het een optimale bescherming biedt tijdens elke operatie .
De HPS 7000 Pro is een volledige brandweerhelm met :
* schermende bril. * Gezicht bescherming (vizier). * Geïntegreerde helm lamp . * Nek bescherming.
Voor meer informatie www.draeger.com V.U. Hans Clarysse Doorniksesteenweg 214a 8500 Kortrijk
figuur 1 De brandweer aan de slag bij het huis in Diksmuide. Deze foto is genomen nadat de brandweer al lang ter plaatse is. (Foto: Brandweer Westhoek - post Diksmuide)
BRANDWONDEN VS. HITTESTRESS 1 INLEIDING
Twee brandweermensen rusten zich helemaal uit met hun volledige beschermingskledij, inclusief een persluchttoestel.
Op 21 januari 2009 wordt de brandweer van Diksmuide op-
Zij zetten hun masker op drie minuten na de aankomst ter
geroepen voor een brand in een alleenstaande woning (zie
plaatse. Er is dus amper tijd verloren gegaan met de verken-
figuur 1). Ze komen ter plaatse en er wordt een verkenning
ning van de twee adjudanten. De adjudanten hebben een
uitgevoerd. Arbeiders zijn bezig op zolder met het plaatsen
snelle inschatting gemaakt van de situatie. Als de twee per-
van gespoten isolatie. Daarbij was een brandgeur ontstaan.
sluchtdragers aankomen op de zolder, is er niets te zien. Ze gaan verder op verkenning. Ze komen aan het ene uiteinde
Twee adjudanten voeren binnen een snelle verkenning
van de zolder. Op dat moment bevinden ze zich op de plaats
uit. Op het gelijkvloers is er niets van brand te merken. De
waar ze volgens de arbeiders iets zouden moeten vinden.
trap naar de zolder is een uitklapbare zoldertrap. De zolder
Daar waren de arbeiders isolatie aan het plaatsen en daar
is klein en erg smal. Als ze bovenaan de zoldertrap staan,
hadden ze een brandgeur geroken. Er is echter niets te vin-
kunnen ze hun hoofd in de zolder steken en rondkijken (zie
den. Daarop besluiten de beide brandweermensen om de
figuur 2). Ze beslissen op dat moment om terug naar be-
andere kant van de zolder te onderzoeken. Misschien komt
neden te gaan en de verdere verkenning te laten uitvoeren
de brandgeur wel daar vandaan? Misschien is er daar iets niet
door twee brandweermensen met volledige bescherming.
pluis? De brandweermensen maken rechtsomkeer. Ze gaan
Brandweer Diksmuide maakt daar een zeer professionele
nu weg van de plaats die de arbeiders aangeduid hebben in
keuze. Het is immers onduidelijk wat de risico’s zijn van die
de richting van het andere eind van de zolder. Nog steeds
verkenningsopdracht. Bovendien zou werken zonder pers-
is er niets te merken. Ze zijn nu een goede twee minuten
luchttoestel een stuk gemakkelijker zijn in zo’n smalle ruimte.
bezig met hun verkenning en er lijkt niets aan de hand. Het
14
Een aantal jaar terug breekt brand uit in een opslagplaats in een grote stad. De brandweer stuurt twee autopompen uit. Bij aankomst worden ze geconfronteerd met een felle brand, diep in het pand. Het is onmiddellijk duidelijk dat twee autopompen onvoldoende zullen zijn om deze brand aan te pakken. Daardoor beslist de officier ter plaatse om op te schalen. Er worden extra brandweervoertuigen uitgestuurd. Een bijkomende moeilijkheid bij deze brand is de buitentemperatuur. Het is zomer en de stad beleeft een hittegolf. De buitentemperaturen lopen op tot boven de 35°C. Dit betekent dat brandweermensen al aan het zweten zijn terwijl ze nog op weg zijn naar de brand. Het fitten van de kledij en het aandoen van een persluchttoestel op zich vormen voldoende inspanning om aan het zweten te gaan. Brandweermensen die aankomen op de interventieplaats voelen zich al niet meer kiplekker terwijl ze nog aan de start van hun interventie staan. De brandweer levert een hevige strijd om de brand te blussen. Ploegen worden aan- en afgevoerd. De meeste brandweermensen zijn uitgeput na een inzet en hebben rust nodig alvorens ze een tweede keer kunnen ingezet worden. Er wordt een rehab zone ingericht waar brandweermensen kunnen afkoelen, waar ze iets kunnen drinken, … Een dergelijke zone is echt nodig om de uitgeputte brandweermensen figuur 2 Zicht vanuit het trapgat naar de ene kant van de zolder. De foto toont mooi hoe smal de zolder is. (Foto: Brandweer Westhoek - post Diksmuide)
op te vangen. Plots zakt een brandweerman, die net uit het brandende gebouw gekomen is, in elkaar. Hij is na zijn inzet in het hete
lijkt één van die vele interventies waarbij er uiteindelijk niets
gebouw teruggekeerd naar buiten, net zoals veel collega’s
gevonden wordt. Plots worden ze ingehaald door een groe-
voor hem. Echter, in tegenstelling tot de anderen verliest hij
ne rookwolk. De oudste brandweerman beseft onmiddellijk
het bewustzijn eenmaal hij buiten is. Hij wordt onmiddellijk
dat er iets goed fout zit. Hij maakt zijn collega direct duidelijk
opgevangen door zijn collega’s. Ze verwijderen zijn kledij.
dat ze daar weg moeten. Het is echter te laat. Binnen enkele seconden ontvlamt de rooklaag en bevinden ze zich beiden in een met vlammen gevulde zolder. Beide brandweermensen weten het zolderluik terug te vinden en worden beneden
figuur 3 Dit is de vest van één van de brandweerlui. Ze is zeer zwaar beschadigd. (Foto: Brandweer Westhoek - post Diksmuide)
opgevangen door hun collega’s. Beiden zijn zwaar verbrand. Hun beschermkledij is zeer zwaar beschadigd (zie figuur 3) en wordt ter plaatse verwijderd. De eerste zorgen worden toegediend. Allebei worden ze overgebracht naar een brandwondencentrum. Er wacht hen een zeer lange revalidatie. Het is duidelijk dat de combinatie van beschermkledij en een persluchttoestel deze twee brandweermensen gered heeft. Dankzij de voorzichtige adjudanten, die beslisten dat perslucht hier noodzakelijk was, hadden we die dag geen twee doden te betreuren.
15
figuur 4 Zeer mooi voorbeeld van een rehab zone. Deze organisatie heeft een tent opgesteld waar persluchtdragers zich kunnen uitkleden en vervolgens iets kunnen eten, drinken en rusten in de schaduw. In de winter kan deze tent verwarmd worden. Deze foto dateert uit 2011. Tegenwoordig zou decontaminatie een onderdeel uitmaken van de genomen maatregelen. (Foto: Yoni Casteleyn, Brandweer Zone 1 - post Torhout)
Zijn lichaam voelt erg warm aan. Er zijn echter geen brand-
revalideren en dragen vaak voor de rest van hun leven de
wonden of andere verwondingen te bespeuren. Het nodi-
littekens van wat hen overkomen is.
ge wordt gedaan om hem af te koelen en een ziekenwagen brengt hem met zwaailicht en sirene naar het ziekenhuis.
De brandweer heeft hierop gereageerd. In de afgelopen 30
Twee uur later wordt hij daar dood verklaard. Hij is overleden
jaar is onze beschermkledij sterk verbeterd. Het is de be-
ten gevolge van hittestress.
schermkledij die ervoor gezorgd heeft dat de Diksmuidse collega’s hun ongeval overleefd hebben.
2 GROND VAN DE ZAAK Een aantal jaar terug is de brandweer beginnen inzetten op In de cases hierboven worden twee verschillende risico’s be-
onderkledij. Onderkledij zorgt ervoor dat er twee extra be-
schreven waaraan brandweermensen op interventie worden
schermingslagen ontstaan die de huid beschermen:
blootgesteld: het risico op brandwonden en het risico op
• De onderkledij zelf vormt een beschermende laag.
hittestress.
• De luchtlaag tussen de onderkledij en de binnenkant van brandkledij zorgt ook voor een bijkomende bescherming.
2.1 Brandwonden
Lucht is namelijk een zeer goede isolator voor warmte.
Het risico op brandwonden is bij de brandweer goed gekend. Iedereen krijgt in de basisopleiding een stukje EHBO
De wetgeving met betrekking tot Persoonlijke Bescher-
en leert over brandwonden. We weten allemaal dat we
mingsMiddelen (PBM’s) uit 2013 stelt dat de kledij die onder
brandwonden oplopen als onze huid te hoge temperaturen
de interventiekledij wordt gedragen, moet bestaan uit lange
te verwerken krijgt. Zodra de ernst van de brandwonden (en
mouwen en lange broekspijpen. Sommige korpsen kochten
vooral de betrokken oppervlakte) te groot wordt, ontstaat
overals voor hun personeelsleden. Anderen investeerden
er levensgevaar. Bij grote brandwonden, zoals in het geval
in polo’s met lange mouwen. Nog anderen investeerden in
van de collega’s uit Diksmuide, zijn er zeer grote gevolgen.
echte onderkledij van het type “pyjama”. Deze laatste wer-
Slachtoffers blijven zeer lang gehospitaliseerd, moeten lang
den en worden veelvuldig gebruikt tijdens warme oefe-
16
ningen van het type CFBT. Onderkledij zorgt dat de drager
heel wat mensen polo’s met lange mouwen. Enkel die laat-
ervan beter beschermd wordt tegen (lokale) brandwonden.
ste categorie is op dat moment aan het werken conform de
Het is dan ook zeer lovenswaardig dat de brandweer als or-
wetgeving op de PBM’s. Echter, als de bel gaat voor brand,
ganisatie hier aandacht aan heeft besteed en geld in heeft
gebeurt het volgende: Brandweermensen komen van alle
geĂŻnvesteerd.
kanten naar de stelplaats gestormd. Ze dalen af langs glijpalen en begeven zich zo snel mogelijk naar hun voertuig
Een probleem hierbij is echter het dragen van deze kledij op
om hulp te gaan bieden. Aangekomen bij de kapstokken,
interventie. Veel vrijwilligers dragen meestal korte mouwen
zullen velen onder hen hun laarzen uitdoen om vervolgens
en zien het niet zitten om zich eerst om te kleden vooraleer
hun lange, blauwe werkbroek uit te doen. Daarna kruipen ze
hun interventiekledij aan te trekken. Er wacht immers een
met hun blote benen in hun interventie broek. Deze door-
noodgeval op hen. In de zomer dragen ze regelmatig een
gewinterde brandweermensen kiezen er dus bewust voor
korte broek. In de permanent bemande posten wordt in veel
om die extra laag te verwijderen! Zij kiezen voor minder be-
gevallen een polo of T-shirt met korte mouwen gedragen. Er
scherming tegen brandwonden. Hun keuze lijkt bedenkelijk.
is dus op veel plaatsen al jaren een verschil tussen de wet-
Waarom zou je zoiets doen? Een actie nemen om jezelf min-
geving, die lange mouwen en een lange broek oplegt, en de
der te beschermen?
realiteit op het terrein. Deze brandweermensen hebben natuurlijk een reden voor
2.2 Hittestress
hun handelen. Ze hebben aan den lijve ondervonden dat ze
Sommige brandweermensen willen dus liever niet wisselen
met die extra laag bescherming snel opwarmen. Ze zijn dan
van kledij alvorens hun interventiekledij aan te trekken omdat
wel goed beschermd tegen brandwonden maar ze ervaren
ze geen tijd willen verliezen. In Brussel is de realiteit in veel
zeer snel dat hun lichaamstemperatuur stijgt. Dat laatste is
kazernes de volgende: Brandweermensen lopen rond met
zeker het geval tijdens de zomer. Met regelmaat van klok
een lange, blauwe werkbroek van het type Nomex. Daar-
wordt de Brusselse brandweer geconfronteerd met brand-
boven dragen ze een polo. Het grootste gedeelte van het
weerlui die na een inzet uitgeput zijn. Ze vertonen symp-
jaar is dit een polo met korte mouwen. In de winter dragen
tomen van hittestress. Op een brandinterventie werd ooit
figuur 5 Uitgeputte brandweermensen bekomen na een inzet. (Foto: TSL Hulpdienstfotografie)
17
door de MUG-ploeg 3,5 liter vocht toegediend aan een
wonden) doet het risico op hittestress toenemen. De Brus-
brandweerman met hittestress. Hiervoor werden meerdere
selse brandweermensen lijken dus gelijk te krijgen door de
infusen geplaatst. Hoe ver waren we toen verwijderd van de
wetenschappers die onderzoek gedaan hebben naar brand-
tweede case uit de inleiding? Met deze kennis in het achter-
wonden en hittestress.
hoofd lijken de acties van de Brusselse brandweermensen al helemaal zo onlogisch niet meer.
Bovendien is het zo dat de brandweer dacht goed te doen door onderkledij te verplichten. Ze waren er immers van
3 WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK
overtuigd dat dit een belangrijke extra bescherming zou bieden. Het onderzoek van Prezant spreekt dit tegen. Natuurlijk
In het buitenland is er onderzoek verricht naar de impact van
is het belangrijk om voorzichtig te zijn met de conclusies van
onderkledij op hittestress. McLellan heeft een onderzoek
een enkel onderzoek. Het was echter een vrij groot onder-
gedaan met 24 brandweermensen uit Toronto in Canada.
zoek dus het heeft toch enige waarde.
Hij vergeleek de impact van een korte en een lange broek bij alle soorten brandweerinterventies. Hij concludeerde dat
4 EN IN ANDERE LANDEN?
een korte broek de hittestress met 10 tot 15% verminderde bij aanhoudende lichte inspanningen (gedefinieerd als 4,5 km/h
Hoe gaat het er in andere landen aan toe? Wat is hun kijk
wandelen).
op onderkledij? Leggen zij, net zoals België het dragen van lange mouwen en een lange broek op via de wetgeving? Een
Een andere studie is deze van David Prezant. Hij deed een
rondvraag leverde het volgende resultaat op:
zeer groot onderzoek bij de brandweer van New York. Hij
• Argentinië: Er is geen regelgeving.
bekeek in totaal 29.094 branden over drie tijdsperiodes van
• Australië: Kledij is “stand alone” getest. Je kan bij wijze van
vier maanden elk in verschillende jaren. Brandweer New York
spreken naakt in de PBM’s kruipen. De bescherming is dus
was op die tijd twee keer veranderd van PBM’s. In de eerste
ok met short en T-shirt. Standaard kleding is korte mou-
periode (1993) droegen ze nog oude, traditionele kledij. De
wen
tweede periode (1995) droegen ze kledij die vergelijkbaar is
• Frankrijk: korte mouwen zijn toegelaten.
met onze moderne kledij. De Amerikaanse collega’s noemen
• Italië: korte mouwen zijn toegelaten.
deze kledij “bunker gear” om aan te geven dat je met deze
• Oostenrijk: Er is geen regelgeving.
kledij beschermd bent als in een bunker. Ze combineerden
• Polen: volgt de instructies van de fabrikant.
die kledij toen met lange mouwen en een lange broek onder
• Portugal: Er is geen regelgeving.
de interventiekledij, net zoals de Belgische wettekst uit 2013
• Spanje: Er is geen regelgeving.
voorziet. In de derde periode (1998) was de brandweer van
• Turkije: Er wordt gewerkt volgens de instructies van de fa-
New York geswitcht naar een korte broek en korte mouwen
brikant maar die legt geen lange broek noch lange mou-
onder de moderne interventiekledij. Hij concludeerde dat de
wen op.
moderne interventiekledij het risico op brandwonden sterk verminderd heeft. Het aantal dagen dat een brandweermens door brandwonden arbeidsongeschikt was, nam met 89% af. Hij concludeerde echter ook dat er geen significant ver-
• VS: Er is geen regelgeving op nationaal vlak. Veel korpsen dragen korte mouwen. • Zweden: Er is geen regelgeving die onderkledij oplegt. Ze baseren zich op de fabrikant.
schil was tussen moderne kledij gecombineerd met lange mouwen en een lange broek enerzijds en korte mouwen en
De wetgeving van een land is meestal enkel beschikbaar in
een korte broek anderzijds. Hij concludeerde ook dat korte
de taal van dat land. Hierdoor is het bovenstaande natuurlijk
mouwen en een korte broek een belangrijke reductie in hit-
slechts het gevolg van een rondvraag en geen diepgaande
testress teweegbrachten.
studie. Het lijkt echter alsof België eerder een uitzondering is met de verplichting om lange mouwen en een lange broek
Er is dus wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat
te dragen.
de brandweer de juiste keuze gemaakt heeft door over te schakelen naar moderne interventiekledij. De moderne in-
5 ANDERE ASPECTEN
terventiekledij levert een veel betere bescherming tegen brandwonden. Echter, het lijkt alsof de brandweer de mist
Zijn er nog andere aspecten die niet aan bod gekomen zijn in
in gegaan is door te opteren voor een lange broek en lange
dit artikel? Natuurlijk zijn die er. Onze werkomgeving wordt
mouwen. Deze onderkledij (= de bescherming tegen brand-
immers veelzijdiger en daardoor ook complexer.
18
5.1 Warme oefeningen (CFBT)
zitten en observeren. Ze moeten niet - zoals op een echte
In de afgelopen tien jaar zijn warme oefeningen (CFBT) gaan
brand - eerst met slangen sleuren, trappen doen, een afleg
behoren tot het standaard opleidings- en bijscholingspak-
klaarmaken, … vooraleer ze aan de brand worden blootge-
ket van de brandweer. Daar wordt typisch wel door iedereen
steld. Hierdoor is hun lichaamstemperatuur lager aan het
onderkledij gedragen. Wat is net het verschil tussen warme
begin van de oefening dan in realiteit het geval zou zijn aan
oefeningen en interventies?
het begin van de brandbestrijding. De kans op hittestress lijkt dus iets lager. Vandaar de keuze om bij dergelijke oefeningen
In sommige CFBT-oefeningen ligt de klemtoon op het be-
wel te kiezen voor onderkledij. CFBT-instructeurs worden in
studeren van brandontwikkeling. Sommige leerdoelen kun-
hun opleiding ingepeperd dat ze zeer bedacht moeten zijn
nen enkel gehaald worden door de deelnemers bloot te
voor optreden van hittestress. Het lijkt dat de brandweer er
stellen aan hogere temperaturen. Iedereen weet dan van bij
de afgelopen tien jaar in geslaagd is om op een veilige ma-
de start dat het risico op brandwonden hoger ligt. Er wordt
nier warme oefeningen te organiseren.
immers een situatie met hoge temperatuur gecreëerd om eruit te leren. Vervolgens is het zo dat de blootstelling aan
5.2 Arbeidshygiëne
die warme situatie langer gaat duren dan in realiteit het ge-
Een bijkomend probleem dat de afgelopen jaren de kop
val zou zijn. In realiteit zal de brandweer de brand neerslaan
heeft opgestoken is dat van arbeidshygiëne. Meer en meer
zodra ze die gevonden hebben. In een setting waarbij het
wordt de vraag gesteld wat de blootstelling aan rook doet
brandverloop bestudeerd wordt, zal de brand blijven groeien
met het lichaam. Vroeger werd de debriefing gedaan in
terwijl brandweermensen blootgesteld worden aan de stra-
brandweerkledij. Nu wordt gewerkt met een hete, warme
lingswarmte. Hierdoor ontstaat een warmtefront dat dieper
en koude zone en wordt alle gecontamineerde brandkledij
indringt in de kledij dan in realiteit het geval zou zijn.
uitgetrokken. Op lesdagen waarbij zowel ’s morgens als ’s namiddags warme oefeningen georganiseerd worden, is het
Het lijkt dan logisch om te kiezen voor een hogere bescher-
nu best practice om op het einde van elk dagdeel een dou-
ming tegen brandwonden. Daar staat tegenover dat der-
che te nemen. Dit alles moet ervoor zorgen dat we naast
gelijke oefeningen meestal vrij statisch zijn. De deelnemers
een bescherming tegen brandwonden en tegen hittestress,
figuur 6 Een brandweermens tijdens een oefening op bestuderen van fire gas ignitions. Bij het openen van de deur wordt de rooklaag aan het plafond ontstoken door uitslaande vlammen. De brandweermens in kwestie wordt onderworpen aan een zeer hoge warmtestraling tijdens zijn of haar leerproces. (Foto: Stijn Hermans)
19
ook een degelijke bescherming hebben tegen de gevaren
Misschien kan de Belgische brandweer in de toekomst ook
van rook op lange termijn.
overstappen op twee sets kledij: één voor brandrisico’s (gecombineerd met een korte broek en korte mouwen) en één
De vraag kan dus gesteld worden: Levert onderkledij een ex-
voor andere interventies.
tra bescherming op als het gaat over contaminatie door rook. Ook hier kan de redenering zijn: Het is een extra laag bescher-
7 BRONNEN
ming. Echter, deze redenering kan fout zijn of het effect ervan kan minimaal zijn. De toekomst zal het moeten uitwijzen.
[1] Prezant DJ et al. (2000) Impact of a design modification in modern firefighting uniforms on burn prevention outcomes in
6 DE TOEKOMST?
New York City firefighters, Journal of Occupational Environmental Medicine, Vol 42 (8), 827-834
Hoe ziet de toekomst eruit op vlak van beschermingskledij?
[2] McLellan TM et al. (2004) Heat stress while wearing long pants
In de Zweedse brandweerscholen krijgen leerlingen twee
or shorts under firefighting protective clothing, Ergonomics, Vol
sets kledij uitgereikt: een set brandkledij die enkel gebruikt
47, 75-90
wordt voor warme praktijk. Deze kledij biedt een goede be-
[3] Beernaert J & Sansen B, persoonlijke gesprekken
scherming tegen brandwonden en deze kledij moet na ge-
[4] Koninklijk Besluit van 30 augustus 2013 tot vaststelling van de
bruik gedecontamineerd worden. Intussen is geweten dat
minimale normen betreffende de persoonlijke beschermings-
dit decontaminatieproces na brand niet 100% lukt en dus
middelen en de bijkomende uitrusting die de hulpverlenings-
stoffen achterblijven. Dat is echter ook zo met kledij die op
zones en prezones ter beschikking stellen van hun operationeel
de snelweg gebruikt wordt. De grote hoeveelheden uitlaat-
personeel, Belgisch Staatsblad, 19 september 2013
gassen komen evengoed in onze kledij terecht. Onze maatschappij zit tegenwoordig dan ook vol van de chemische stoffen. De leerlingen krijgen ook een set kledij die bestaat uit een werkbroek en werkvest en een Petzl-helm. Deze set is geïsoleerd tegen de koude. In Zweden kan het namelijk erg koud zijn in de winter. Deze kledij wordt gebruikt bij alle
Karel Lambert
andere interventies. Brandweer London werkt ook al met meerdere sets kledij. Hun brandkledij is vergelijkbaar met hetgeen de Belgische brandweer gebruikt. Daar bestaat een risico op hittestress
ONDERKLEDING: DOEN OF NIET DOEN?
omwille van de stevige isolatie tegen hoge temperaturen. Deze twee gaan immers hand in hand. Ze hebben een twee-
“Er is inderdaad een evolutie in de bewustwording van
de set kledij voor technische interventies. Deze set heeft die
het belang van het gebruik van PBM’s waaronder on-
stevige warmte-isolatie niet en verlaagt hierdoor sterk het
derkleding en dat is positief. De verantwoordelijken
risico op hittestress. Daar komt bovenop dat die lichte kle-
binnen de brandweerzones volgen dit onderwerp van
dij bij technische interventies ook toelaat om gewoonweg
zeer nabij op. Momenteel is het echter van belang dat
beter werk te leveren. Een bijkomend argument hiervoor is
de procedures en richtlijnen die van toepassing zijn
dat deze technische kledij veel gemakkelijker te wassen en
binnen de eigen zone, gevolgd worden: het huidi-
te onderhouden is zonder risico’s voor de gezondheid. Dat is
ge materieel en de huidige procedures zijn immers
met brandkledij na een brandinzet niet het geval.
op elkaar afgestemd. Zodra een zone daar stappen in onderneemt (nieuw/ander materiaal en dus ande-
In België zijn er al heel wat korpsen die twee paar hand-
re richtlijn), zal dit gecommuniceerd worden naar de
schoenen gebruiken: één paar brandhandschoenen en één
rechtstreeks betrokkenen.
paar technische handschoenen. De brandhandschoenen
Bij vragen: contacteer de verantwoordelijke interne
hebben een dikke isolatie waardoor de fijne motoriek sterk
preventie adviseur!”
vermindert. Het is moeilijk om met brandweerhandschoe-
Kol. Marc Vande Velde, verantwoordelijk voor Welzijn
nen fijn te werken. De technische handschoenen bescher-
op het Werk bij Netwerk Brandweer
men tegen andere risico’s dan warmte en laten dan weer toe om wel fijn te werken.
20
De oplossing voor het reinigen van uw: • • • •
Boven- en onderkledij Textiel Uitrusting zoals maskers, zuurstofflessen, harnassen, ... Gereedschap
Wij geven u graag meer informatie en advies. Contacteer ons via professional@miele.be of 02 451 15 40.
21
DE FUTURE ACADEMY
Hoe staat het daar nu mee? Op 23 februari gaven we een start aan een nieuw initiatief: de Future Academy powered by Netwerk Brandweer. Met deze Future Academy willen we medewerkers van onze organisatie meer toekomstbestendig maken. We willen hen in staat stellen om na te denken over de toekomst en zelf actie te ondernemen om de toekomst op een positieve manier te benaderen. De Future Academy is niet bezig met vandaag en morgen, maar met overmorgen. De Future Academy kijkt naar het volgende beleidsplan en naar de ontwikkelingen die nu nog maar in hun kinderschoenen staan! OK, zal je denken, dat is belangrijk, maar ik heb niet veel meer gehoord sinds 23 februari. En toch zat de FA niet stil! We geven een kort overzicht:
BOOTCAMP EN TOOL
UITBREIDING KERNTEAM
Onze belangrijkste doelstelling werd op 23 februari geuit.
Het kernteam werd verder uitgebreid met 20 enthousiaste
We zouden een tool gaan ontwikkelen en ambassadeurs
ambassadeurs. Met hen bouwen we verder aan de FA die als
klaarstomen om de tool te gebruiken. Een bootcamp ‘toe-
een olievlek in het brandweerlandschap moet verspreiden.
komstdenken’ zou het worden! De voorbije maanden zijn de ambassadeurs 3 keer samengekomen om, samen met
PROJECT LOTTO
Pantopicon een tool te ontwikkelen om mensen te helpen ‘toekomstdenken’ en actie te ondernemen. Het is een heuse
Samen met VIAS werd een project ingediend bij Lotto om
serious game geworden. Een serieus spel waarmee de gees-
trendwatching en innovatie bij de brandweer nog beter in
ten worden opengezet en tot actie wordt aangezet.
te bedden. We duimen dat dit project positief wordt beant-
Dit spel zal voorgesteld worden op het congres van de
woord om de FA nog meer mogelijkheden te bieden!
brandweer op 18 en 19 oktober. We nodigen jullie dan ook uit om jullie massaal in te schrijven voor één van de sessies
PLENAIR MOMENT
van het toekomstbad en met ons te ervaren hoe het loopt. Wie weet wil je nadien wel zelf met het spel aan de slag? Dat
In 2020 voorzien we opnieuw een plenair moment om de
kan want er zullen train-the-trainers volgen.
stand van zaken van de FA te bespreken en samen te bepalen hoe we verder gaan! En natuurlijk om je opnieuw te inspireren met toekomstbeelden! Zoals je dus kan zien is er heel wat werk verricht. We spreken je op het congres en hopen dat je ons daar kan ondersteunen door de stand te bezoeken en in te schrijven voor het toekomstbad. Ga ook langs op de stand van EY om de resultaten van de hackathon te bekijken. En spread the word!
22
FIRESTARTER HACKATHON
24H & 3 CHALLENGES!! Tijdens de 24 uur zullen verschillende teams op zoek gaan
Netwerk brandweer Vlaanderen, EY en Vias institute orga-
naar antwoorden op drie “challenges”.
niseren de eerste grote hackaton voor brandweerdiensten. Hackers, startups, designers, IT-specialisten,.. zullen op 24
Challenge 1: Smart homes and smart buildings
uur tijd zoveel mogelijk digitale en innovatieve hulpmiddelen
Elk huis in elke stad gebruikt vandaag technologie die het
voor de brandweer bedenken.
leven van de bewoners vereenvoudigen. De voorbeelden
De Hackaton gaat door op 17 en 18 oktober en zal dus he-
zijn talrijk: slimme meters, internettoepassingen, elektroni-
lemaal overvloeien in het brandweercongres. Daarvoor zijn
ca, camera’s, sensoren, … Tijdens deze challenge proberen
nog steeds startups, scale-ups en ontwikkelaars en onwer-
deelnemers manieren te bedenken om deze technologieën
pers UI/UX welkom!!
ook in te schakelen in de preventie en detectie van branden.
WAAROM HEEFT DE BRANDWEER NOOD AAN EEN HACKATON?
Challenge 2: Smart Mobility
Binnen hun ‘toekomstvisie Brandweer 2030’ besliste Net-
gegeven. Op weg naar de interventie worden ze al gecon-
werk brandweer Vlaanderen technologische en innovatieve
fronteerd met verschillende hindernissen. Alleen de juiste
toepassingen te bestuderen en na te gaan hoe deze burgers
en snelle dispatching van brandweervoertuigen levert es-
over het hele land kunnen helpen. Voor veiligheidsdiensten
sentiële tijdwinst op. Maar ook het ontwijken van files kan
is het moeilijk en duur om startups, IT - specialisten en hac-
ervoor zorgen dat de brandweer cruciale minuten eerder ter
kers voor een lange tijd in dienst te nemen. Een hackaton
plaatse raakt. En stel je voor dat de brandweerdiensten al
biedt hierop een antwoord.
in de brandweerwagens kunnen inschatten waar gevaarlij-
Tijdens een intensieve 24 uur zal de brandweer kunnen re-
ke gasleidingen of essentiële waterreservoirs te vinden zijn...
kenen op de hulp van de meest innovatieve ideeën uit de
Deze challenge probeert er voor te zorgen dat de brandweer
technologiesector. De bedenkers van de oplossingen reke-
sneller en efficiënter aan het echte werk ter plaatse kan be-
nen dan weer op intensieve begeleiding van specialisten in
ginnen.
Interventies van brandweerdiensten zijn een zeer complex
de veiligheidssector. De winnaars krijgen zelf de kans hun ideeën voor te stellen op nationale en internationale brand-
Challenge 3: Smart Fire Service
weercongressen.
Eens op de interventielocatie aangekomen willen brandweerdiensten natuurlijk zo snel en veilig mogelijk hulp bieden, mensen evacueren of schade bekijken en onderzoeken. Ook daar is technologie een grote hulp. Deze challenge bekijkt hoe technologie zoals drones, artificiële intelligentie, virtual reality, … de brandweer kunnen bijstaan tijdens hun acties op het terrein.
WANTED FOR HACKATON BRANDWEER
Alle informatie over de hackathon is te vinden op de website
Ben je, heb je of ken je startups, scale-ups,
www.vlaio.be - Events - zoekwoorden: Netwerk Brandweer
ontwikkelaars, ontwerpers UI/UX? Gebruik dan deze
Hackaton (https://bit.ly/2mevIyr).
kans en sluit je aan bij de Hackaton op 17/10 en 18/10! WE WANT YOU!!
Inschrijven voor de Hackaton als deelnemend bedrijf? Contacteer arne.dormaels@vias.be
23
ANDEREN VOLGEN TRENDS WIJ ZIJN TRENDSETTERS BEZOEK ONS TIJDENS HET BVV-CONGRES 18 & 19 OKTOBER 2019 STAND 5 • CAMPUS VESTA • RANST texport.at
BRANDWEERCONGRES ‘BACK2THEFUTURE’ Nog enkele dagen geduld en dan staat het er terug. Het brandweercongres 2019. Enkele jaren geleden werd de eerste aanzet gegeven om er naast een belevingsmoment en de mogelijkheid om kennis te delen er eveneens een doe congres van te maken. In Herentals hadden we bv. enkele praktische workshop rond nettenduiken. Dit was meteen de aanzet voor een nieuw formaat die toch wel gesmaakt werd in de brandweerwereld maar resulteerde toch in enkele praktische problemen.
In 2018 werd dan ook beslist om de brandweerscholen aan te spreken en het congres Back2Basics zag het daglicht. Meteen hadden we de mogelijkheid om verschillende workshops en demo’s aan te bieden. Om toch onze exposanten nog een plaats aan te bieden hadden we een grotere ruimte nodig dus werd het idee om een tent te gebruiken besproken. Dit was niet meteen de eenvoudigste oplossing gezien er toch wel wat praktische problemen waren maar al snel vormde zich toch een totaal concept waar we nu op verder bouwen. Meteen werd ook de beslissing genomen dat de brandweer één familie is dus waarom niet meteen de administratieve collega’s een dag te verwelkomen. Terug een beslissing waar we nu tevreden op terugblikken. In een jaar tijd hadden we ons congres van ongeveer 350 brandweermensen laten groeien naar tot 650 aanwezigen. Een resultaat waar we terecht wel trots op waren. Er melden zich nieuwe exposanten aan en naast een beurs waar de laatste nieuwe materialen en technieken kunnen besproken worden, een “doe congres” waar we iets kunnen praktisch bijleren, hadden we meteen ook een beleving waar iedereen uit de brandweerwereld ervaringen kon uitwisselen. Op deze dag zijn we allemaal één brandweer familie.
25
Met spanning tellen we de dagen af tot we jullie mogen verwelkomen want dit congres zal er staan voor onze collega’s, een brandweer familie. Filip Corselis, Brandweer Vereniging Vlaanderen Foto’s: Tsl hulpdienstfotografie
OOK OP HET CONGRES:
DRONES Gezien de vorige edities zo succesvol waren vormt er zich toch onder het congresteam wat spanning voor deze nieuwe editie. Nog enkele dagen en het resultaat zal er staan. Er zijn nu reeds 750 personen ingeschreven en dagelijks komen er nog mensen bij. Ook merken we een gezonde interesse van onze collega’s uit Nederland die we dan ook met plezier verwelkomen. De laatste jaren merken we dat de we veel van elkaar kunnen leren dus willen absoluut deze samenwerking uitbreiden.
Drones krijgen steeds meer en meer een functie in onze maatschappij en kan een enorme meerwaarde
Om allen een mooi programma aan te bieden hebben de
bieden om snel en veilig een overzicht te krijgen van
gemotiveerde collega’s van de werkgroep programma zeker
de interventieplaats. In ons vakblad kwam dan ook
hun best gedaan. We mogen stellen dat enkelen van ons tot
hulpverleningszone Noord-limburg aan bod die toch
in de late uren bezig waren om een veelzijdig programma
wel de pioniers waren om drones te gebruiken als
samen te stellen.
eerste verkenning. Enkele maanden terug was er dan
Dit zijn de cijfers momenteel:
de ‘safety drone’ die als proefproject gelanceerd werd
• Meer dan 70 verschillende workshops
In Antwerpen, Kortrijk en Gent.
• Internationale sprekers uit Nederland, Amerika, Duitsland
De Nederlandse brandweer is hier trouwens al een
en Griekenland. • Momenteel 750 personen ingeschreven
tijdje mee bezig en we mogen dan ook een nieuwe gast verwelkomen op ons congres.
• 80 medewerkers • 45 exposanten, ongeveer 100 standhouders.
De Snuffeldrone
• Een heus cateringdorp
Deze drone werd in samenspraak met Brandweer Twente ontwikkeld door hogeschool Saxion en Robor Electronics in Bentelo.
Naast een camera en
warmtebeeldcamera kan deze drone via elektronische gassensoren en gasmeetbuisjes kunnen in totaal 20 verschillende gassen detecteren. Daarnaast beschikt het ook over plastic zakjes (Tedlar bag) waarin luchtmonsters kunnen worden bewaard. We zijn dan ook zeer tevreden dat we deze drone op ons congres mogen verwelkomen. Zowel vrijdag als zaterdag zal er een presentatie plaatsvinden waarin de verschillende Brandspecifieke drone toepassingen zullen worden behandelen.
26
Audi is een Premium merk in de automobielsector. Hun site in Brussel maakt deel uit van de toekomststrategie van de groep. Wij dragen technologie maar ook veiligheid hoog in het vaandel. We hebben ervaren en professionele bewakingsagenten nodig, met een achtergrond of certificaat van brandweer.
Helemaal klaar hiervoor?
VOOR ONZE PARTNER AUDI BRUSSELS ZOEKEN WE
Bedrijfsbrandweermannen Brandwachten
Reageer via
Het aan jou toegewezen bedrijfsterrein is jouw domein. Je voert preventieve controlerondes uit, bent alert, bewaakt de veiligheid en grijpt in waar nodig. Je drukt je correct uit in het NL en het FR, je beschikt over een wagen en hebt een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Vergunningen FOD IBZ: Bewaking/Alarmsystemen/Camera systemen/Opleidingen
Haal het beste uit je mensen Vlotte interne communicatie Een soepel veranderingstraject Samen los je conflicten op Cultuurproblemen zijn verleden tijd Via workshops, consultancy & coaching helpen we jou vooruit Bel ons +32 3 685 28 87
Mail ons info@sigmund.be
Ga naar www.sigmund.be
jvanwaeyenberghe@seris.be
of op +32 (0)490 57 89 04
Brandweermannen Michael De Nijs en Brecht Geeroms waren voor een weekje Portugese bombeiros. © Koen Moreau
BRANDWEERMANNEN BRECHT (29) EN MICHAEL (33) GINGEN IN PORTUGAL BOSBRANDEN BESTRIJDEN Dat een echte brandweerman ook tijdens zijn verlof brand-
brandweerman Brecht Geeroms. Hij versterkte twee jaar
weerman blijft, zie je letterlijk bij vrijwilligers Brecht Geeroms
geleden post Lede van hulpverleningszone Zuid-Oost en
(29) en Michael De Nijs (33) van brandweerpost Lede. Beide
is bijna even bezeten als collega Michael De Nijs. Die is al
mannen gingen tijdens hun vakantie naar Portugal om als
8 jaar aan de slag al brandweervrijwilliger in Lede, bemant
‘bombeiro’ bosbranden te bestrijden.
beroepshalve al enkele jaren de noodkamer van de hulpverleningszone Waasland en gaat in september - naast zijn taak
Dat land wordt in de zomer enorm geteisterd door bosbran-
als vrijwilliger in Lede - als beroepsbrandweerman aan de
den en kan alle hulp goed gebruiken. De in Kruibeke op-
slag voor brandweerpost Aalst.
gerichte vzw Gear-Up-Safety zette daarom een samenwerkingsverband op met het provinciaal centrum van het Corpo de Bombeiros in Castro Daire in centraal Portugal. Daardoor helpen Belgische brandweermannen de regio alle enkele jaren actief met het bestrijden van bosbranden. “Een enorm mooie ervaring die je toch een keertje moet meegemaakt hebben”, vertelt mechanieker en vrijwillig
“ De Portugese brandweer behoort tot de wereldtop qua bosbrandbestrijding.” Brandweerman Brecht Geeroms
29
Die bosbranden zijn wel de meest voorkomende interventies. “Vorig keer zijn we tientallen keren uitgerukt voor bosbranden en die kunnen best omvangrijk zijn.” Interventies met 350 brandweermannen zijn geen uitzondering.” Het enige verschil met de lokale brandweermannen is de helm. “Die van ons zijn zwart en dat is wel belangrijk aangezien ons Portugees toch vrij beperkt is.” In vergelijking met België zijn er wel meer verschillen. “Hun korps bevat tientallen jeeps met beperkte watervoorraden van 2.000 liter en hun andere wagens zijn echt uitgerust voor interventies in de bergen.” De manier van brand bestrijden verschilt eveneens. “Wij dragen hier steeds perslucht op de rug.” Iets dat in Portugal voor bosbranden ondoenbaar is door de hitte en te leveren inspanning.“Om de reden is de interventiekledij waarmee je geregeld met de hand brandgangen moet maken veel lichter. Het ontbreken van perslucht voor buitenbrandbestrijding wordt opgevangen door “Zelf had ik twee jaar geleden al eens de kans om met een
maskers met filters tegen de rook en bescherming voor oren
groep mee te gaan naar Portugal en dat was best indruk-
en ogen.”
wekkend”, vertelt Michael. “De Portugese brandweer be-
“ Blusheli’s en -vliegtuigen zijn in Portugal de gewoonste zaak van de wereld.”
hoort dan ook tot de wereldtop qua bosbrandbestrijding”, vult Brecht aan. Als buitenlandse pompier maak je in Portugal overigens effectief en volwaardig deel uit van de lokale brandweer. “We vertrekken mee met de eerste uitruk voor eender welke noodsituatie zoals een zwaar ongeval, woningbrand of bosbrand.”
“ Interventies met 350 brandweermannen”
Brandweerman Michael De Nijs Het gebied dat de brandweer beschermt, is eveneens veel uitgestrekter dan bij ons. “Vorige keer werden we in bijstand
Het wagenparkt van de Portugese brandweer valt in niks te vergelijken met dat van pakweg Lede. © Repro Moreau
30
woonste zaak.” Verder zijn er militaire elite-eenheden die men per parachute in de bossen dropt. “Hun taak is dan om met de hand brandgangen te maken.” Wanneer er geen interventies zijn, krijgen Brecht en Michael een divers trainingsprogramma voorgeschoteld. “In dat geval leren we offroad rijden in de bergen, oefenen we - met perslucht - mee om binnenbranden te bestrijden, reddingen op hoogte uit te voeren en bezoeken we de luchthaven vanwaar de blusvliegtuigen en helikopters vertrekken.” Het was dus zonder meer een week waarbij de Leedse pompiers flink wat ervaring opdeden. “Maar uiteraard wilden we vooral te kunnen helpen bij echte branden”, besluiten Brecht en Michael. Koen Moreau, het laatste nieuws Bronnen: geroepen voor een grote bosbrand en moesten we ander-
› https://www.hln.be/in-de-buurt/lede/brandweermannen-
half uur rijden vooraleer we ter plaatse waren.” De bijstand
brecht-29-en-michael-33-gaan-in-portugal-
zelf verschilt overigens vrij essentieel van de brandweer hier.
bosbranden-bestrijden~a5ccb1426/
“Als een brand te groot wordt, roep je daar gewoon bijstand
› https://gear-up-safety.be
op van een blushelikopter of -vliegtuig. Dat is daar de ge-
› https://www.facebook.com/GearUpSafetyVZW/
ATTACK
DÉ MULTI-OPTIE BRANDWEERHANDSCHOEN
Touchscreen bediening (enkel met lederen palm)
Uniek Air System op de rug beschermt extra tegen stralingswarmte
Beschikbaar in leder en/of synthetische grondstoffen
WE PROTECT THE PEOPLE WHO PROTECT US Verkrijgbaar in 3 kleuren
www.vdp.com
BRANDVEILIGHEID BLIJVEND ZICHTBAAR MAKEN In de editie van september-oktober 2016 haalde ik aan dat we als brandweerzone makkelijk brandveiligheid zichtbaar kunnen maken via onze voertuigen. Drie jaar later blijkt het nog steeds nodig om de levensreddende boodschap van voldoende rookmelders en het hebben van een vluchtplan te blijven verspreiden.
BRANDWEERWAGENS ALS RECLAMEBORDEN VOOR BRANDVEILIGHEID
derman van FOD Binnenlandse Zaken: “Laat je leven niet in rook opgaan! Plaats rookmelders.” Op de rechterzijde van de autopomp vlucht een vrouw naar buiten door de voordeur. “Heb jij een vluchtplan? Wees sneller dan de rook!”
Brandweer Brussel was het eerste brandweerkorps in Bel-
In juli van hetzelfde jaar werden ook 5 nieuwe kleinere voer-
gië dat zijn wagens bestickerde met een brandveilige bood-
tuigen bestickerd om de mogelijkheid van een gratis huisbe-
schap. Sinds 11 september 2015 rijden er 87 brandweer-
zoek door een brandpreventieadviseur onder de aandacht
voertuigen en ziekenwagens in Brussel die het belang van
te brengen.
rookmelders in de kijker zetten. De aanleiding hiervoor was de 14-daagse van de veiligheid in 2015 van FOD Binnenlandse Zaken: verschillende brandweerzones namen deel aan de actie waarbij lokale beroemdheden en een brandweerman of -vrouw met rookmelders op de foto gingen. Brandweer Brussel gebruikte dit materiaal om hun voertuigen te bestickeren. In mei 2016 koos ook de hulpverleningszone Oost Vlaams-Brabant ervoor om de boodschap van brandveiligheid te verspreiden via hun wagens. Zo werden de 8 autopompen van elke brandweerpost langs beide zijden volledig bestickerd. Op de linkerzijde roept de gekende rookmel-
32
Hulpverleningszone Noord-Limburg nam in hetzelfde jaar de bestickering van rookmelders en vluchtplan over en de collega’s van Waasland volgden in 2017. Begin dit jaar stelde zone Zuid-West-Limburg hun bestickerde logistieke vrachtwagen met dezelfde boodschap voor. Nu rijden alle 16 autopompen van de zone Oost Vlaams-Brabant rond met de brandveilige boodschap. HVZ Oost Vlaams-Brabant blijft zoals voordien de bronbestanden van de stickers van rookmelders en een vluchtplan gratis ter beschikking stellen van alle hulpverleningszones. De enige voorwaarde is dat het beeld niet gewijzigd wordt. Het is immers veel sterker als we allemaal dezelfde uniforme boodschap brengen. In 2016 koos hulpverleningszone Rivierenland om elke 1ste autopomp van hun 15 brandweerposten te bestickeren met hun aangeleverde affiches van de eerder vernoemde campagne ‘Zij hebben er al en u?’ van FOD Binnenlandse Zaken. Roos Van Acker, Walter Grootaers en Steven Goegebeur verleenden hieraan hun samenwerking. Hulpverleningszone Fluvia startte in 2017 ook met bestickering rond het belang van rookmelders. Deze campagne met de ronde stickers en hun hond Max kende een groot
Het aantal doden door woningbrand in België blijft immers
succes bij hun collega’s op de eigen privé-wagens. Vandaag
schrikwekkend hoog.
rijden er nog collega’s mee rond. Deze actie kende navolging in de andere zones van West-Vlaanderen. Ook zijn zo’n
Ik blijf dus nog steeds hopen dat alle autopompen in Vlaan-
40 operationele, karwei- en pendelwagens van Fluvia be-
deren ooit zullen rondrijden met de levensreddende bood-
stickerd met een brandveilige boodschap over rookmelders
schap van het belang van rookmelders en een vluchtplan. Zo’n sticker maakt immers van een autopomp een echte
Ik hoop dan ook dat alle hulpverleningszones de kans grijpen
multi-functionele autopomp!
om reclame te maken rond brandveiligheid op hun wagens.
Samen naar meer brandveiligheid!
Brandweerwagens vallen immers altijd op en je ziet ze dagelijks in het verkeer. De brandveilige boodschap wordt
Tim Renders
door deze rijdende reclameborden voortdurend verspreid,
Brandpreventieadviseur HVZ Oost Vlaams-Brabant
ook naar doelgroepen die men via de normale weg niet kan
tim.renders@hvzoost.be
bereiken.
33
DE BRANDWEER IN ACTIE BUIZERD IN DE TIJSMANSTUNNEL Enkele dagen geleden kwam een interventieploeg van Brandweer Zone Antwerpen deze mooie buizerd te voet tegen in de Tijsmanstunnel. Daar hadden ze op dat moment de handen vol met een lang oliespoor. Omdat buizerds horen te vliegen, vingen ze dan ook de vogel tijdelijk even op in hun brandweerwagen. Collega’s van Brandweer Zone Rand brachten hem (of haar?) daarna naar Wilde dieren in nood - VOC Brasschaat/Kapellen waar hij/zij goed wordt verzorgd. Een fijne samenwerking!
BEVRIJDING VAN EEN REE
Foto: Brandweer Zone Antwerpen
Een groene afscheiding in een groen landschap is niet altijd goed zichtbaar. In vorige editie van de brandweer[M/V] hadden we reeds een identieke interventie. Brandweerzone Vlaams-Brabant West had gelukkig slechts enkele minuten werk met hun hydraulisch bevrijdingsmateriaal en deze ree kon opnieuw vrolijk rondhuppelen in de Londerzeelse natuur.
Foto’s: © ZVBW 34
ONWEL IN DE KERK In Sterrebeek werd in de kerk iemand van het koor onwel. De medische diensten beslisten de patiënt horizontaal te evacueren. Dit is één van de situaties waarvoor het gespecialiseerde team voor reddingen op moeilijk bereikbare plaatsen in het leven geroepen werd. Hun inzet is niet altijd even spectaculair, maar wel altijd even nuttig.
Foto’s: © Brandweezone Vlaams-Brabant West
BEVRIJDEN VAN EEN GEKNELDE BESTUURDER De collega’s van post Kasterlee oefenden gisteren op het zo snel en veilig mogelijk bevrijden van een geknelde bestuurder. De wagen zat vast onder een vrachtwagencontainer. Een grondige en geslaagde oefening! Keep up the good work. Bron facebook Hulpverleningszone Taxandria
35
KOEIEN NEMEN EEN FRISSE DUIK 30 augustus, s’avonds besloten een 15-tal koeien een frisse duik te nemen in Wulpen. Brandweerpost Oostduinkerke, het duikteam De Panne & Veurne en het dierenreddingsteam van Veurne en Diksmuide waren volop bezig met het redden van de dieren uit het water. Bron: facebook brandweer Westhoek
TWEE BESTELWAGENS BOTSTEN Brandweerzone Vlaams-Brabant West bezorgt ons een mooi voorbeeld waarom we altijd alert moeten zijn, ook op een “banale” interventie. Omdat gevaar vaak uit onverwachte hoek komt …. In Meise botsten twee bestelwagens. Beide kwamen in de berm terecht. Vier mensen raakten gewond. Deze collectie gasflessen vonden ze in één van de bestelwagens terug. Ze bleven gelukkig onbeschadigd.
Foto’s: © ZVBW 36
ONZE-LIEVE-VROUWEKATHEDRAAL Het RED-team van Brandweer Zone Antwerpen kreeg de unieke de kans om op de toren van de mooie Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te oefenen. Al de ploegen van klimmers passeerden er zo in de afgelopen maand. Een geweldig uitzicht over de ruime regio daar, maar ook een heel goede locatie om een evacuatie op grote hoogte te oefenen. Zouden jullie het ook aandurven?
Foto’s: © Brandweer Zone Antwerpen
AANDACHTSPUNT BIJ VOERTUIGBRANDEN In Grimbergen gingen onze collega’s een autobrand te lijf. Niet meteen iets uitzonderlijks. Autobranden behoren tot de meest courante interventies van Brandweerzone Vlaams-Brabant West. Toch blijven ze ook bij deze voor hun meer banale interventies altijd waakzaam. Niet alleen kan er van alles in zo’n auto steken dat de brandlast verhoogt, het vuur kan de interventieploeg ook gewoon tegemoet stromen. Op deze foto is dat goed te zien. Het fenomeen ontstaat wanneer de brandstoftank gaat lekken en de brandstof wegstroomt. Nogal onschadelijk hier, maar wel vervelend wanneer dat brandende stroompje bijvoorbeeld andere geparkeerde auto’s bereikt. Foto’s: © ZVBW
EEN INTERESSANTE INTERVENTIE, OEFENING OF IETS WAAR JE TROTS OP BENT? Daar hebben we zeker een plaats voor in de brandweer[m/v]. Stuur een foto met een korte beschrijving naar redactie@brandweer[m/v] en misschien staat jouw korps binnenkort in de kijker.
37
AUTOBRAND HEULEBRUG - HEIST 1 OPROEP - ALARMERING EN UITRUK
2 AANKOMST - VERKENNING - 1E INZET
Op woensdag 26 juni 2019 ontving NC 112 omstreeks 4 u
De ambulance van post Knokke-Heist was als eerste ter
30 ’s nachts een oproep voor een autobrand van meerdere
plaatse en meldde onmiddellijk aan de zonale dispatching
voertuigen in “Bakboord” in Knokke-Heist.
dat het appartementsgebouw bedreigd werd door de auto-
Een voertuig had de controle over het stuur verloren en ram-
brand.
de daarbij twee geparkeerde voertuigen. Door de klap vatte
Hierop werd ook de ladder van post Knokke-Heist gealar-
het voertuig van de veroorzaker vuur en ontstond een auto-
meerd nadat deze een horizontale evacuatie hadden afge-
brand. Het tweede voertuig vatte eveneens vuur.
werkt.
De brand dreigde uit te breiden naar het aanpalend appar-
Twaalf minuten na de oproep was de autopomp en tankwa-
tementsgebouw.
gen ter plaatse.
De NC 112 maakt een interventiefiche voor autobrand aan
Tijdens het aanrijden stond de bevelvoerder voor volgend
en via de zonale dispatching van HVZ Zone 1 werd daar een
dilemma. Enerzijds kiezen voor het toepassen van de nieuwe
ziekenwagen, een multifunctionele autopomp, een com-
SOP AUTOBRAND waarbij de AP op 30/50 m van de inter-
mandowagen en een tankwagen aan gekoppeld.
ventieplaats stopt en 1-2 en 3-4 een diepe aanval laat uitvoe-
De dichtstbijzijnde brandweerpost (Knokke-Heist) leverde
ren met LD 250 l/min. Anderzijds kiezen voor de oude me-
een ziekenwagen en tankwagen, de post kon verder geen
thode waarbij de AP stopt op 5 à 10 m van de brand en met
middelen meer uitsturen omdat het op moment van de op-
inzetbevel 1-2 HD A-schuim, 3-4 LD diepe aanval A-schuim.
roep een andere interventie aan het afwerken was.
Eens ter plaatse besliste de bevelvoerende overste om de
De post Brugge leverde een autopomp en commandowa-
oude inzetmethode toe te passen.
gen.
Foto van een omstaander een paar minuten voor de aankomst van de brandweer
38
editie van “de brandweer[m/v]”. In dit artikel werd aangehaald dat “de tijd” een belangrijke factor is binnen brandbestrijding en de brand “zo snel mogelijk” dient aangevallen te worden. Men moet dus proberen zo snel mogelijk en op een veilige manier een brand te bestrijden.
3 BEELDVORMING EN BLUSSING De inzet De autopomp werd voor het brandend voertuig geplaatst (i.p.v. voorbij het brandend voertuig te rijden) gezien de zware rookontwikkeling. • 1 en 2 (beide met volledige adembescherming) deden een aanval met HD met A-schuim met de wind in de rug. Zij gaven het brandend voertuig eerst een korte blusbeurt om daarna snel de voordeur en het balkon te blussen. • 3 en 4 (beide met volledige adembescherming) maakten een opstelling “diepe aanval” met A-schuim en namen de De overste maakte die keuze vooral wegens het uitbreidingsgevaar. Ook liet de overste zijn keuze afhangen van 1 van de 5 “non-negotiables” bij brand.
nabluswerken over van 1 en 2. • 5 zorgde voor verlichting en kreeg de voeding van een hydrant aangereikt door de ambulanciers van post Knokke. • 6 (volledige adembescherming) deed controle van de
Die vijf puntjes kwamen al eens ter sprake in een artikel van
voertuigen en het appartementsgebouw mbv de warmte-
Majoor Karel Lambert (brandweer Brussel) in een vroegere
beeldcamera.
39
De bewoners konden niet geëvacueerd worden wegens de geblokkeerde voordeur door de autobrand, eveneens kon de ladder zich niet opstellen voor evacuatie aan de voorzijde. In overleg met de bevelvoerder van tankwagen post Knokke werd beslist om de tankwagen niet in te zetten. De hydrant leverde voldoende debiet om de blussingswerken te voeden. De autobrand en de branduitbreiding waren door deze inzet binnen de 5 minuten volledig onder controle.
4 CONTROLE EN NAZORG De beide auto’s werden m.b.v de warmtebeeldcamera gecontroleerd en hierbij werd er vastgesteld dat de onderkant van het volledige uitgebrande voertuig nog brandde. Hier hadden we de mogelijkheid om dit op volgende wijze
positie was een evacuatie met een ladder mogelijk geweest.
manieren op te lossen:
Bij brandalarm komt de lift automatisch naar het gelijkvloers,
• hetzij m.b.v. van een afsluitbaar waterschild de onderkant
de deuren openen zich in een compartiment volledig onder
van het voertuig te blussen • hetzij m.b.v. A-schuim de ruimte onder de wagen volledig te vullen met schuim • hetzij de auto op te tillen m.b.v. spreider om zo de onderkant te blussen
de rook. De NC 112 alarmeert eerst discipline 2 vooraleer discipline 1 wordt gevraagd. In dit geval was het zinvoller geweest om vanuit de dichtstbijzijnde post Knokke-Heist een autopomp met 4 personen te laten vertrekken en de overige middelen van elders te la-
De laatste optie werd gekozen.
ten komen.
Tijdens de controle van de beide traphallen van het apparte-
Het verschil in aanrijtijd had er voor kunnen zorgen dat de
mentsgebouw werd rookverspreiding waargenomen.
brand niet was over geslagen naar het gebouw.
De brandweer heeft de beide traphallen geventileerd met
In vele gevallen is er eerst een inzet van de brandweer nood-
een overdrukventilator na het openen van de rookluiken
zakelijk om een slachtoffer uit een onveilige zone te evacu-
(bediening aan de inkom van het gelijkvloers).
eren.
Doordat het rookluik geopend werd bleef er een alarmsignaal afgaan.
We hebben vastgesteld dat de blussing met HD hier voor een
Het alarmsignaal werd gestopt door de voeding van het
snelle blussing heeft gezorgd.
rookluik af te sluiten.
De aanvalsploeg 1 HD (1-2) had de brand bijna volledig ge-
Na de interventie werd de licht vervuilde kledij en interven-
blust tegen dat aanvalsploeg 2 (3-4) met LD klaar was om te
tielaarzen van de interventieploegen ter plaatse proper ge-
blussen. De brand en de uitbreiding was snel onder controle.
maakt.
De ontplooiing volgens de nieuwe SOP zou veel meer tijd
De gebruikte vervuilde adembeschermingstoestellen wer-
gevraagd hebben. Het blijft voor een bevelvoerder uiterst
den samen met de vervuilde slangen apart verzameld.
belangrijk om steeds een risicoanalyse te maken van de situ-
Einde interventie 6 u 17.
atie en de best passend en veiligste oplossing te bieden voor het eigen personeel en de omgeving.
5 BESLUIT
In de nieuwe SOP wordt de nadruk misschien te veel gelegd op voertuigen met alternatieve brandstoffen, terwijl in de re-
De brand belemmerde de vlucht via de hoofdingang van het
aliteit misschien slechts een zeer beperkt aantal voertuigen
appartementsgebouw. De tweede vluchtweg via de gevel
hiermee zijn uitgerust.
was evenmin toegankelijk. Aan de bewoners werd gevraagd zich schuil te houden op
Adj. Van Damme Olivier
de balkons aan de achterzijde van het gebouw, van op die
Overste Peloton 3 post Brugge
40
Inzetbaarheid Betrouwbaar Veilig Gebruiksgemak Nieuwste technologie Gunstige operationele kosten Makkelijk op te bouwen Duurzaam
Een Investering in een brandweerauto is een ingrijpende beslissing. Een brandweerauto gaat vele jaren mee en daarom is het ook een investering in de toekomst. Scania begrijpt dat als geen ander en biedt vandaag al de technologie en het rendement die morgen het verschil gaan maken. Scania – een veilige investering. www.scania.be
TIPS & TRICKS A MBUL ANCE In deze rubriek stellen we een nieuwe tip of trick voor die je als hulpverlener-ambulancier kan toepassen. Het gaat om kleine handigheidjes die je niet meteen leert in de opleiding. Ze komen tot stand door jarenlange ervaring van collega’s.
We starten in een casus met een gesloten femur fractuur. (MUG indicatie) 1
2
3
4
5 6
1. been in tractie 2. persoon scheppen onder tractie 3-4-5. grote beenspalk ligt al op de brancard, verlengstuk heup reeds gekleefd 6. slachtoffer plaatsen op de juiste positie op de brancard, onder tractie, zoals op foto 7
8
7. bovenste lint boven de heup, 2 de lint net onder het kruis 8. linten beginnen sluiten van aan de heup naar de voet 9
10
9. voetlinten kleven 10. voetlinten kleven 11. vacuĂźm trekken van de spalk
11
12
13
14
12. linten opnieuw aanspannen 13. capillaire refill 14. eindresultaat
TIP! Dit is de enige manier om de tractie bij een femur fractuur te behouden, omdat je het bovenste gewricht ook mee spalkt. (heup) In de vacuummatras heb je te weinig steun rond het been en geraak je de tractie kwijt.
Auteur: Juan Herrero HVZ Fluvia - Post Kortrijk
43
BRANDWEERVOERTUIGEN BRANDWEERZONE KEMPEN INVESTEERT IN 7 NIEUWE MULTIFUNCTIONELE AUTOPOMPEN In Brandweerzone Kempen werden 7 nieuwe multifunctionele autopompen voorgesteld. De keuze viel op drie halfzware en vier zware autopompen. Sinds 1 juli 2019 rijdt in elke brandweerpost identiek dezelfde autopomp met dezelfde uitrusting naar een interventie. Sinds de zonehervorming werken de brandweerposten van Balen, Geel, Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Mol en Westerlo als één zone samen’. Nu wordt deze samenwerking nog versterkt doordat elke brandweerman in de zone, gelijk welke schuif van gelijk welke autopomp kan opentrekken om hierin hetzelfde terug te vinden. Dit kan kostbare tijd opleveren wanneer elke seconde telt’. ‘Het basisvoertuig zal - naast het blussen van branden - ook ingezet worden als redvoertuig bij ongevallen met geknelde personen, bij incidenten met gevaarlijke stoffen, logistieke opdrachten ...Meer dan 80% van het materieel in deze wagens is nieuw.” Via deze aankoop kunnen 11 autopompen en 6 reddingswagens vervangen worden (een deel van deze wagens zullen gerecupereerd worden als logistiek voertuig). De voertuigen zijn dan ook goed gevuld: elke vierkante centimeter wordt benut. Dat was soms puzzelen. Zo beschikt het voertuig over een brandbluspomp van 2.000 of 4.000 liter per minuut, een watervoorraad van 2.500 liter en schuimvoorraden van 200 en 100 liter. Voor industriële brandbestrijding is er een nevelslang om een watergordijn op te zetten en voor incidenten met gevaarlijke stoffen is het voertuig uitgerust met uitgebreide meetapparatuur, specifieke beschermkledij en diverse materialen voor het afdichten van lekken en opvangen van vloeistoffen. Ook het bevrijden van geknelde personen uit voertuigen behoort tot de mogelijkheden met de autopomp dankzij een assortiment bevrijdingsmaterialen zoals een schaar, spreider, diverse rammen, een pedaalknipper en een reddingsplatform. Op de voertuigen staat nog wel ‘Brandweer Kempen’ maar niet langer de brandweerpost waar ze vandaan komen. Via een nummer op de flank moeten de brandweerlui bij interventies de wagen herkennen waarmee ze gekomen zijn. Deze standaardisatie heeft enkel voordelen. Zo heeft ook de officier van dienst zekerheid over mensen en middelen die na een oproep ter plaatse komen.’ bron: HLN - Wouter Demuynck, Brandweerzone Kempen
44
45
INNOVATIONMAKERS: STARTUPS, SCALE-UPS, DESIGNERS OF THE FUTURE … OP 17 EN 18 OKTOBER 2019!
24 HOURS › CHALLENGE 1: SMART HOMES & BUILDINGS › CHALLENGE 2: SMART MOBILITY › CHALLENGE 3: SMART FIRE SERVICE
WANTED FOR HACKATON BRANDWEER Ben je, heb je of ken je startups, scale-ups, ontwikkelaars, ontwerpers UI/UX? Gebruik dan deze kans en sluit je aan bij de Hackaton op 17/10!
WE WANT YOU!!
Voor deze Hackathon is EYnovation op zoek naar startups, ontwikkelaars, scale-ups en UI/UX-ontwerpers die de kans willen grijpen om bij te dragen aan de toekomst van de openbare veiligheid. “Toekomstvisie Brandweer 2030” is een programma van de Vlaamse brandweer, waarbij wordt gekeken naar opkomende technologieën en innovaties en hoe deze kunnen worden toegepast ten behoeve van burgers en brandweer in het hele land. Informatie en inschrijvingen: arne.dormaels@vias.be