De Brandweer(m/v) 571 - 2019 by BrandweerVereniging Vlaanderen

2300 Turnhout Masspost Erkenningsnr. P 106052

#13 Brandgedrag in meerdere kamers

#28 Oefening natuurbrand: verslag S P EC IA LE ED IT IE

BRANDWEER CONGRES

571

november-december 2019 95e jaargang

Tijdschrift toelating gesloten verpakking verschijnt 5 x per jaar ISSN 1374-5867

nr. 571 - 95e jaargang · ISSN 1374-5867

COLOFON Alle correspondentie en adreswijzigingen Contacteer uw hulpverleningszone of secretariaat@brandweervlaanderen.be Verantwoordelijke uitgever V.U. Hans Clarysse Goudbergstraat 101, Wevelgem Technische realisatie EVM Print, De Koninckstraat 40 b17, 1080 Brussel 02 240 44 11, info@evmprint.be Adverteren info@brandweervlaanderen.be Abonnementen Jaarabonnement: € 36,30 (incl. btw en verzending) Oplage 10.800 ex. Teksten voor volgende nummers moeten ons bereiken: N r. 572 uiterlijk op 10 januari 2020 Coverfoto Brandweercongres 2019 Vormgeving Arti·Tude 0495 47 05 58 - www.arti-tude.be Eindredactie Filip Corselis Website BVV www.brandweervlaanderen.be De Brandweer[M/V] bestaat uit verschillende artikelen die aangeboden worden of in onderlinge toestemming en mits bronvermelding worden gepubliceerd. De mening of visie in deze artikelen zijn niet noodzakelijk de mening of visie van de redactie van Brandweer Vereniging Vlaanderen.

INHOUD #01 Brandpunt #02 Kort nieuws #06 BVV-info #09 Voor jouw brandweeragenda ... #10 BK Zaalvoetbal Bree #11 Rampenmanagement professionaliseert zich in één Vlaamse opleiding

#13 Brandgedrag in meerdere kamers #20 Fireforum Awards 2019 #22 Over het Brandweercongres 2019, de Hackaton en liefde voor ballonnen …

#32 Netwerk Brandweer als netwerk-

organisatie binnen de brandweer

#36 Oefening natuurbrand: verslag #37 Handel lokaal denk globaal #42 De brandweer in actie #44 Wanneer je dringende of iets minder dringende hulp nodig hebt …

#47 Drenkeling in Damse vaart

bovengehaald en gereanimeerd

#49 Een nieuwe thuis voor Brandweer Mechelen

#51 Tips & Tricks Ambulance #52 Voertuigen

BRANDPUNT BESTE LEZER, Nog enkele dagen en we mogen terug het nieuwe jaar inzetten. Een mo-

ment waar we met de familie rond de tafel plaatsnemen en even terugdenken aan het jaar 2019. Het eerste waar ieder van ons zal aan denken zijn de collegaâ&#x20AC;&#x2122;s die ons zijn ontvallen want zij, hun familie en collegaâ&#x20AC;&#x2122;s verdienen allen een plaats in ons hart. Dan denk ik ook terug aan de vele berichten over onze hulpverleners die meer en meer te maken krijgen met agressie terwijl ze hun taak uitvoeren. Agressie in alle vormen is onaanvaardbaar daar zijn we allemaal van overtuigd want wij zijn hulpverleners, wij verlenen hulp. Een toegestoken

#20

hand beantwoord je niet met een vuist. Gelukkig is er ook heel wat positief nieuws. 2019 zie ik toch ook als het jaar van preventie. Brandpreventie is nog nooit zo sterk aanwezig geweest in de media. Verschillende campagnes werden dan ook gelanceerd vanuit Netwerk Brandweer, de zones, het communicatieteam, brandpreventionisten en andere actoren. De burger werd aangesproken om zichzelf te beschermen. Een veilig Vlaanderen, daar gaan we voor en dit dankzij jullie.

#28

2019 is ook het jaar van communicatie. De noodcentrale niet bereikbaar, Hoe zit het met de processierups? Wie komt mijn wespennest verwijderen? Al deze vragen werden via sociale media beantwoord. Als laatste mogen we innovatie niet vergeten. Drones vinden standvastig een plaats bij de brandweer en last but not least, de Future Academy waar de brandweer durft toekomstgericht denken. Al deze realisaties geven mij vertrouwen dat het met de brandweer 2020 wel goed zal komen.

#38

Ik wens jullie en jullie familie dan ook een gelukkig en vooral veilig eindejaar en een schitterend 2020!

Hans Clarysse Voorzitter Brandweervereniging Vlaanderen

#56 1

POLITIEZONE ANTWERPEN EN BRANDWEER ZONE ANTWERPEN TESTEN DRONE TIJDENS INCIDENT Foto: BZA

Politie en brandweer onderzoeken in het kader van het Euro-

van het project Drones4Antwerp is om de juridische, techno-

pese project Drones4Antwerp in samenwerking met publie-

logische en de financiële haalbaarheid van de verschillende

ke en private partners DroneMatrix en BDO hoe drones ge-

toepassingen in kaart te brengen. In deze fase van het project

ïntegreerd kunnen worden in de werking van de politie- en

staan de private partners in voor de kosten van de ontwikke-

de hulpdiensten. Tijdens de testperiode wordt zowel overdag

ling van de technologie.

als ‘s nachts gevlogen en worden in samenwerking met verschillende diensten scenario’s op het terrein afgehandeld met

Succesvolle testvlucht

behulp van de drone. Uit de test moet blijken of drones een

Aldus werd de drone ingeschakeld tijdens een gesimuleerd

meerwaarde kunnen bieden aan de hulpdiensten en in welke

verkeersongeval op de Scheldekaaien. Omdat er sprake was

vorm.

van gevaarlijke stoffen in de wagen bleken de beelden van de drone zeer waardevol voor de brandweer. De bestuurder

Automatisch dronesysteem

van het verongelukte voertuig zette het te voet op een lopen.

De drones waarmee de testvluchten worden uitgevoerd,

De politie kon van de dronebeelden gebruik maken om de

worden deels door een automatisch besturingsysteem aan-

verdachte op te sporen en te vatten.

gestuurd, maar worden opgevolgd vanuit de commandokamer van de politie. Voor de testen werd toestemming ver-

Hieronder een link naar de podcast en het youtube-kanaal

leend door Skeyes, de de Regie der Luchtwegen. Binnen het

van Politiezone Antwerpen:

project wordt ook het huidige wettelijke kader geëvalueerd met betrekking tot het gebruik van drones door hulpdiensten.

Podcast van politie zone Antwerpen: https://soundcloud.com/user-487597849/

Tal van mogelijkheden

podcast-2-drones4antwerp

Het potentieel van drones is enorm en hun mogelijkheden evolueren razendsnel. Drones zouden vanuit de lucht on-

Youtube politie Antwerpen:

gevallen of branden in kaart kunnen brengen en verdachten

https://www.youtube.com/watch?v=s2g

in beeld kunnen brengen in de Antwerpse straten. Het doel

wFOxP0dQ

SYMPOSIUM OVER DE GEZONDHEID VAN BRANDWEERLIEDEN Op 13 november 2019 heeft het Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid (KCCE), in samenwerking met de vakbondsorganisaties, een symposium georganiseerd in de lokalen van de hoofdkazerne van de brandweer van Brussel. Het ging over het sensibiliseren van brandweerlieden over de risico’s die een impact kunnen hebben op hun gezondheid. Meer dan 100 deelnemers hebben naar de twee uiteenzettingen geluisterd. Een verslag van dit symposium kan je hier terugvinden: https://www.civieleveiligheid.be/nl/nieuws/symposium-over-de-gezondheid-van-brandweerlieden

OOK JOUW MENING IS BELANGRIJK Het laatste jaar is er vanuit de redactie van de brand-

JULLIE INBRENG IS BELANGRIJK

weer[M/V] extra aandacht besteed aan de inhoud van het

Brandweermensen zijn echte doeners. Een interventie

vakblad. Naast de vaste artikels die we elke editie trouw

kan je niet vooraf inplannen. Dus vinden we de meeste

mogen publiceren en waar we de auteurs enorm dank-

ervaring terug op het veld. Naast opleiding is deze erva-

baar voor zijn, willen we het vakblad voor jullie uitbou-

ring voor de collega’s een absolute meerwaarde. Als jullie

wen tot een solide bron van informatie en kennisdeling

een casus willen delen, kan je deze steeds bezorgen via

waar we ieder onderdeel van de hulpverlening een stem

redactie@brandweervlaanderen.be. Jullie ervaring kan an-

geven. De laatste edities merk je dan ook dat we meer

dere brandweermensen doen groeien. Ook als je iets hebt

aandacht besteden aan specialiteiten zoals red-teams,

bereikt waar je trots op bent, kan je ons dit laten weten.

brandweerduikers en Dringende geneeskundige hulpverleners. Dit laatste laten we ook deze editie uitvoerig

METEN IS WETEN

aan het woord met een artikel over een succesvolle re-

Meten is weten is een quote die we toch geregeld horen

animatie na 10 minuten en een artikel over de noodcen-

op het veld en er zit hier toch veel waarheid in. Jullie in-

trale. Ook willen we nog de administratieve medewerkers

breng, als trouwe lezers van De Brandweer[M/V] is voor

en de jeugdbrandweer

ons als goud dus via onderstaande enquête laten we jul-

een plaatsje geven in dit

lie aan het woord. Met deze resultaten gaan we zeker aan

vakblad. Als we trouwens

de slag om nog meer op jullie wensen in te spelen.

nog iemand zijn vergeten mag je dit zeker laten

www.brandweervlaanderen.be/

weten via onderstaande

JouwMening

enquête.

BELGISCHE LEGER HEEFT REEDS 100 PERSONEN GERED Meestal denken we bij de term hulpverlening aan de brandweer, ambulanciers, verpleegkundigen, artsen. De collega’s van het Belgische leger staan echter ook elke dag paraat om onze medemens te helpen. Vandaar zetten we ze ook even in de spotlight! Op 26 november om 3 uur werd gevraagd om de NH90 van vliegbasis kokzijde in te zetten bij een dringend organentransport van Duitsland naar België. Om 6 uur steeg de crew samen met het medisch team op richting Duitsland. Kort na de middag landde de NH90 terug op de basis van Koksijde en zo hebben ze de 100ste persoon gered sedert de NH90 wordt ingezet als vervanger van de Sea King. De missie had een duur van 11 uur. #Topprestatie

Bron: www.facebook.com/Basis-Koksijde-206763169370462

OOPS! In ons enthousiasme hadden we een overdaad aan inhoud om in dit vakblad te plaatsen. We willen jullie echter het artikel over een brandweeropleiding om veilig in de spoorwegomgeving te werken niet onthouden. U kan deze dus nog nalezen op www.brandweervlaanderen.be/Debrandweermv/571 .

MULTIDISCIPLINAIRE OEFENHAL GEOPEND IN ZWARTBERG VOOR HET TRAINEN VAN POLITIE, BRANDWEER EN AMBULANCIERS Op het voormalige mijnterrein van Zwartberg werd op 26 november de nieuwe oefenhal geopend van het PLOT, de politie-, brandweeren hulpverlenersschool van de provincie Limburg. Dit multifunctionele complex biedt plaats aan de praktijkopleidingen van onder andere politie, brandweer en ambulanciers. “De bouw van deze oefenhal is een belangrijke nieuwe stap in de uitbouw van een Limburgse veiligheidscampus”, aldus gedeputeerde Bert Lambrechts (N-VA) bevoegd voor het PLOT. De provincie Limburg kocht in 2012 voor drie miljoen euro bijna tien hectare industriegrond op het bedrijventerrein Zwartberg II. De intentie was om hier een Limburgse veiligheidscampus uit te bouwen die het Limburgse veiligheidsonderwijs huisvest en die daarnaast plaats biedt aan economische activiteiten die gerelateerd zijn aan veiligheid. “Deze intentie staat nog steeds overeind” aldus gedeputeerde Bert Lambrechts bevoegd voor het PLOT. “Dit is echter een langetermijnplan. Financiële middelen zijn vandaag schaarser dan in het verleden, maar dat het provinciebestuur achter een sterk provinciaal veiligheidsonderwijs staat, wordt met dit nieuwe gebouw nog eens onderstreept.” De nieuwe oefenhal heeft 1,8 miljoen euro gekost en werd

Daarnaast is dit project voor de provincie Limburg een nieu-

volledig bekostigd door de provincie.

we stap in het duurzaam uitbouwen van haar patrimonium. Bert Lambrechts is behalve voor het PLOT ook bevoegd voor

Het provinciaal veiligheidsonderwijs richt zich in hoofdzaak op de opleiding en training van politieagenten, brandweerlui en ambulanciers. De huidige oefenhal zal vooral dienen voor de praktijktrainingen in deze 3 disciplines. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het leren uitvoeren van verkeerscontroles, het aanleren van gerechtelijke vaststellingen, het optreden bij betogingen en en het beheersen van geweldsituaties. Maar denk ook aan het leren blussen van branden en het redden van een brandweerman in nood, slachtoffers bevrijden, eerste zorgen of levensreddende handelingen toedienen enzovoort. Jacky Vastmans, directeur van het PLOT, ziet de realisatie van deze oefenhal dan ook als een belangrijke mijlpaal voor het Limburgse veiligheidsonderwijs. “Limburg telt ruim 4300 poMilieu en Natuur: “Dit gebouw heeft een beperkte ecologi-

litieagenten, brandweerlui en hulpverlener-ambulanciers die

sche voetafdruk. Hier hebben wij als provincie bewust voor

we in de beste omstandigheden willen opleiden en trainen,

gekozen. Voor zover dat budgettair mogelijk was, is het prin-

nauw aansluitend op hun beroepsleven. Het aanleren van

cipe van circulair bouwen toegepast. Zo is de hal demon-

vaardigheden staat daarbij centraal, en daarvoor is een ge-

teerbaar gebouwd. Gebruikte materialen en bouwelementen

schikte accommodatie essentieel.” Het feit dat de hal multi-

krijgen een tweede leven na een eventuele sloop van het ge-

functioneel en multidisciplinair is opgevat, dat al het beno-

bouw, zonder kwaliteitsverlies.”

digde oefenmateriaal voorhanden is, en dat de oefenhal zelfs toegankelijk is met politiecombi’s, ambulances en personen-

Gouverneur Herman Reynders wees op het belang van de

auto’s, maakt het gebouw multi-inzetbaar voor verschillende

nieuwe oefenhal in eigen regio voor de professionalisering

doelgroepen”, aldus nog Jacky Vastmans.

van de Limburgse politie- en hulpdiensten. “Door meer te professionaliseren, werken we aan een veiliger Limburg, als

Het is nu afwachten wat de volgende stap zal zijn in de

basisvoorwaarde voor een sterke socio-economische om-

uitbouw van de veiligheidscampus. Dit moet blijken uit de

geving waar het goed leven en werken is. Via de opleidingen

standpunten die deputatie en provincieraad binnenkort zul-

en bijscholingen in het PLOT zullen we immers maximaal

len innemen over de budgetten voor de periode 2020-2025.

kunnen inspelen op de specifieke noden die er in onze pro-

Meer nieuws hierover wordt verwacht in december.

vincie zijn.”

bron: persbericht PLOT

BVV-INFO SAVE THE DATE - 30.05.2020 Op zaterdag 30 mei 2020 organiseert onze provinciale afdeling Antwerpen een voorjaarsevenement voor operationeel én niet-operationeel personeel. Een provinciaal congres? Neen, het wordt een inspirerend en vernieuwend ontmoetingsmoment. De voorbije maanden (zelfs jaren) vergaderde de provincia-

Vanuit dit evenement willen we basis en beleid dichter bij el-

le afdeling Antwerpen meermaals, maar we stelden een ge-

kaar brengen, en elkaar wederzijds en constructief prikkelen.

brek aan doel en vooruitgang vast. Het project “BVV - een

We nodigen dan ook graag iedereen uit om actief deel te ne-

hart voor brandweer” kwam onvoldoende tot zijn recht, we

men aan dit evenement. Zijn er thema’s die jullie genegen

hadden het gevoel dat de doelgroep (alle medewerkers van

zijn, waarover jullie meer willen ontdekken, waarvan ervarin-

de hulpverleningszones) niet bereikt werd. Het eerder klein-

gen uit andere zones gedeeld kunnen worden … ? Laat het

schalige maar weliswaar gewaardeerde initiatief van de toe-

ons weten via het webformulier https://bit.ly/334Q5Od . Het

lichting door de preventieadviseurs betreffende hygiëne na

gaat niet enkel om operationele thema’s, maar evenzeer om

brand (17 september 2018, Wuustwezel) kende jammer ge-

“welzijns-thema’s” (vb. hoe omgaan met fysieke paraatheid,

noeg geen vervolg in de verdere werking van de afdeling. Het

of hoe administratief/ondersteunend personeel betrekken

zag er naar uit dat de provinciale afdeling een stille dood zou

bij de operationele werking, of tips om brandweermensen

sterven, maar … niets is minder waar.

(weer) dichter bij elkaar te brengen …). Ieder idee is nuttig en inspireert ons .

We hebben besloten om de provinciale afdeling een nieuwe injectie te geven, met een klare blik vooruit. We willen de fo-

Meer info: gert.bax@hvztaxandria.be

cus verleggen en dichter bij de ‘brandweermens’ staan. Hiermee bedoelen we alle medewerkers van de hulpverlenings-

We nodigen iedereen graag uit aan onze vuurkorf …

zones, zowel operationeel als administratief / ondersteunend

Datum: zaterdag 30 mei 2020

personeel, zowel vrijwilligers als beroeps, ongeacht graad of

Locatie: APB vormingscentrum, Smekenstraat 61, 2390

functie. BVV wil in de kern het welzijn en welbevinden van

Malle

iedereen met een hart voor brandweer bevorderen. Dit door

Organisator: Brandweervereniging Vlaanderen - provinciale

de belangen van iedereen te verdedigen, de samenhorigheid

afdeling Antwerpen

te versterken en te waken over de waarden van de brand-

Doelgroep: JIJ! (operationeel en niet-operationeel personeel,

weer. We willen steun bieden om een correct en realistisch

vrijwilliger en beroeps, ongeacht graad of functie)

beleid te kunnen voeren (op federaal en zonaal niveau), door

Programma:

gebruik te maken van brandweertoetsen.

09u00 onthaal 09u30 https://bit.ly/334Q5Od

In plaats van tweemaandelijks te vergaderen zal de provin-

12u30 netwerkmoment (met een hapje en een drankje)

ciale afdeling Antwerpen haar pijlen in 2020 richten op de

Inschrijven:

organisatie van een inspirerend evenement. Niet zomaar een

meer info volgt later

congres of opleidingsmoment, maar een mix van kennisdeling, uitdagende workshops en ervaringsuitwisseling. Van leren naar inspireren! We mikken daarbij vooral op de medewerkers ‘on the floor’, praktijkgericht, vanuit de eigen ervaringen en/of bezorgdheden. We richten ons dus op … jou (de operationele en niet-operationele medewerker zelf)!

BPA-STUDIEVOORMIDDAG BRANDWEER WEST-VLAANDEREN Al voor de derde maal organiseerde brandweer West-Vlaanderen (provinciale afdeling BVV), in nauwe samenwerking met de BPA-coördinatoren, een studievoormiddag van en voor de brandpreventieadviseurs.

STUDIEDAG

BPA // 16 NOVEMBER 2019

Theaterzaal Zwevegem, Otege 8.00u

De 3de zaterdag van november wordt hiermee een vast bij-

8.25u

scholingsmoment voor de actieve BPA’ers. De sensibiliseren-

10.15u

de tak binnen de brandpreventie is dan ook een specialisatie binnen de hulpverleningszone. Ook op dit vlak is bijscholing noodzakelijk ondermeer door nieuwe innovaties, inzichten en maatschappelijke evoluties. Hierbij denken we bijvoor-

9.20u

11.45u 12.15u

mstraat 18

onthaal thema: CO en CO-detector en voorstelling zonale camp agnes i.k.v de Gouden rookmelder “Zo breng je overtuigend je brandpreventieboodsch ap” praktis che tips van en door Frederi

k Imbo

uitreiking De Gouden Rookm

netwerkmoment

elder 2019

REGISTREREN

TEGEN UITERLIJK 1 NOV EMB

www.brandweerwestvla anderen.be/studiedag bpa dresscode: dienstkledi j

beeld aan de gekoppelde rookmelders, het belang van ‘doe de deur dicht’, CO-melders wat zijn de actuele adviezen, wat leren we uit brandanalyse voor brandveilig samenleven … Ook up-to-date blijven wat betreft de preventiecampagnes

Dit jaar was de gouden rookmelder toe aan zijn tweede editie.

is belangrijk. Zo waren er dit jaar oa. initiatieven van Wonen

In het theatercentrum van Zwevegem was CO een belang-

Vlaanderen, Netwerk Brandweer en de verenigingen die zich

rijk thema. Een spoedarts kwam het medische luik toelichten,

inzetten voor slachtoffers van brandwonden zijnde Oscare

gevolgd door een boeiende uiteenzetting van ons preventie-

en de Stichting Brandwonden. Campagnes die tot stand ko-

verhaal. Net zoals een rookmelder geen brand voorkomt, zal

men door een nauwe samenwerking van BPA’ers en commu-

een CO-melder ook geen CO voorkomen. Het vermijden van

nicatiediensten.

brand en CO is uiterst belangrijk, maar welke rol speelt deze CO-melder plus welke adviezen geven wij nu juist?

De thema’s die aan bod komen tijdens deze studievoormid-

Het tweede thema luidde ‘hoe enthousiast uw preventie-

dag zijn dan ook uiteenlopend.

boodschap brengen’ en werd gebracht door Frederik Imbo

De eerste editie in Torhout behandelde;

(Imboorling). Een inspirerend verhaal, met concrete tips om

• Als BPA’er stevig in het veld

onze boodschap doeltreffend te brengen. Onderwerpen als:

• Rookmelders technisch toegelicht

hoe enthousiast spreken voor publiek, wat zijn de grootste

• Hoe kort en krachtig ons BPA verhaal brengen (communi-

valkuilen bij communicatie, hoe maak je verbinding met uw

catie thema)

publiek, wat zijn de aandachtspunten bij het gebruik van slides, kwamen onder andere aan bod. Alle deelnemers werden

In 2018, te Roeselare, was er tevens de introductie van de

actief betrokken tot één interactief geheel. Soms een reali-

gouden rookmelder. De gouden rookmelder heeft als doel-

ty-check maar een zeer gesmaakte sessie om onze commu-

stelling de zonale initiatieven te leren kennen, nieuwe ideeën

nicatieskills bij te schaven.

te delen en inspirerend te werken voor de collega’s. Andere thema’s waren:

We wensen brandweer West-Vlaanderen te bedanken voor

• Samen naar minder brandwonden en meer brandveiligheid

de ondersteuning tijdens deze studievoormiddag.

“LEEF!brandveilig”

Op naar 21 november 2020.

• Rookmelderspeiling bij wespenverdelging • Hé doe de deur dicht

BRANDWEER WESTHOEK WINT GOUDEN ROOKMELDER 2019 Tijdens de jaarlijkse studiedag brandpreventie van Brand-

lige projecten van het afgelopen jaar.

weer West-Vlaanderen mochten de brandpreventieadviseurs

Brandweer Westhoek stelde zijn acties rond het jaarthema

van Brandweer Westhoek de Gouden Rookmelder 2019 in

van â&#x20AC;&#x2DC;doe de deur dichtâ&#x20AC;&#x2122; en de daaraan gekoppelde markt-

ontvangst nemen. De winnaar van deze prijs wordt verkozen

dagen voor.

door de brandpreventieadviseurs van de 4 West-Vlaamse

Ze zijn dan ook heel trots deze Gouden Rookmelder in ont-

hulpverleningszones (Hulpverleningszone 1 West-Vlaande-

vangst te mogen nemen. Deze prijs is een erkenning voor al

ren, Brandweerzone Midwest, Hulpverleningszone Fluvia en

hun brandpreventieadviseurs die zich dag in dag uit inzetten

Brandweer Westhoek) na een presentatie van hun brandvei-

voor een brandveilige samenleving.

HERVORMING VAN DE CIVIELE VEILIGHEID Op 15 oktober hoorde de commissie Binnenlandse zaken van de Kamer verschillende partijen van de brandweer en civiele bescherming over de hervorming van de civiele veiligheid. Ook onze voorzitter Hans Clarysse was aanwezig.

VOOR JOUW BRANDWEERAGENDA ... ORGANISEER JE MET JE VRIENDENKRING OF KORPS EEN SPORTIEF EVENEMENT, EEN OPENDEURDAG OF STEUN JE EEN GOED DOEL? Stuur een foto, datum en een tekst naar redactie@brandweervlaanderen.be en wij publiceren dit voor je.

ZONDAG 29 MAART 2020

WOENSDAG 22 EN DONDERDAG 23 APRIL 2020

FIREFIGHTER MOUNTAIN TRAIL

EXPO RAMPENBESTRIJDING

De brandweermannen van Beringen, Heusden-Zolder en

Op 22 april 2020 opent de expo Rampenbestrijding, Inci-

Tessenderlo organiseren op zondag 29 maart 2020 voor

dentmanagement & Crisisbeheersing (eRIC) haar poorten

de vierde keer de avontuurlijke en uitdagende Firefighter

voor de 3e keer.

Mountain Trail, op de terrils van Beringen-mijn. De organisa-

Twee dagen lang is dit hĂ¨t verbindingsplatform voor ope-

tie draagt de Trail op aan de slachtoffers en hun familie van

rationele hulpverleners, vakorganisaties en aanbieders van

de brand in Beringen op 11 augustus 2019. Nog nieuw is de

producten en diensten. Om netwerken te smeden en zaken

afwezigheid van plastic bekertjes.

te doen; krachtig publiek-privaat

De brandweermannen van Beringen, Heusden-Zolder en

partnerschap voor een veiliger Nederland.

Tessenderlo nodigen lopers, joggers en trailrunners voor de

Open van 10.00 tot 18.00

vierde keer uit hun loopschoenen aan te trekken. Deze editie

Meer info: www.exporic.nl

van de Firefighter Mountain Trail vindt als vanouds plaats op de terreinen van be-MINE in Beringen. Deze editie wordt opgedragen aan de slachtoffers van de brand in Beringen op 11 augustus 2019. De opbrengst van dit loopevenement is voor de nabestaanden. www.facebook.com/events/ 852827255092830/ www.zuidwestlimburg.be/ nieuws/firefightersmountain-trail

BK ZAALVOETBAL BREE VERSLAG

Op zaterdag 12 oktober vond het BK Zaalvoetbal plaats in Bree. Deze editie werd ook een eerbetoon aan de overleden college van brandweer Zele (Hulpverleningszone Oost). Een verslag van de organisatoren Stef Droshout en Pascal Brebels:

In totaal waren 14 ploegen ingeschreven voor deelname aan

HVZNL in halve finale. Overijse naar huis met de wisselbeker.

het BK 2019. 13 ploegen kwamen opdagen en streden mee

• De halve finale werd gespeeld tussen onze eigen HVZ

om de titel, 1 ploeg gaf forfait.

Noord-Limburg en Edegem. Uitslag 0-2 in het voordeel van Edegem.

Trofee van respect voor Brandweer Zele Patrick van Malderen, de afgevaardigde van de ploeg van

• De finale werd gespeeld tussen Overijse en Antwerpen, uitslag 4-1 in het voordeel van Overijse.

Brandweer Zele, kwam kort na hun inschrijving plots te overlijden. De hele ploeg en familieleden stonden erop om deze

De burgemeester van Bree, Liesbeth van der Auwera, en zone-

deelname niet te annuleren en het tornooi te spelen als eer-

commandant, Kolonel Jan Jorissen waren aanwezig op de

betoon aan hun overleden collega en familielid. Zijn vader

prijsuitreiking.

Willy en zoon Sven waren aanwezig op het evenement. Na het horen van dit trieste verhaal hebben we met de or-

Overijse wint voor de tweede keer op rij het BK Zaalvoet-

ganisatie snel beslist iets speciaals te doen om de overleden

bal voor brandweerploegen in Bree en nam de wisseltrofee

collega te eren. Het was al laat in de middag toen we op zoek

“Ere-Commandant Mathijs” terug mee naar Overijse. Als ze

gingen naar een speciale trofee. De hele regio werd afgere-

hier nog een derde keer in slagen, dan mogen ze de trofee

den op zoek naar een gepast aandenken.

definitief mee naar huis nemen.

Voor de start van de officiële prijsuitreiking werd Willy, de

Wil je meer informatie?

vader van de overleden Patrick, naar voor geroepen voor het

Dan kan je terecht bij Pascal Brebels, de voorzitter van de

afhalen van onze Trofee van Respect.

zaalvoetbalploeg Bree, op het nummer 0499 22 56 48.

Diep ontroerd nam hij de trofee in ontvangst, en werd getroost door onze Breese Burgemeester. De hele zaal stond recht, en klapte minutenlang in de handen.

Winnaars van het BK zaalvoetbal 2019 (gele truitjes). In het grijs de ploeg van Brandweer Zele.

Brandweer Overijse mocht voor de tweede keer naar huis met de wisselbeker.

RAMPENMANAGEMENT PROFESSIONALISEERT ZICH IN EEN VLAAMSE OPLEIDING De processen in onze samenleving worden steeds complexer. Daardoor dreigen ook incidenten zwaarder en grootschaliger te worden. Om het hoofd te bieden aan deze evolutie smelten de bestaande multidisciplinaire opleidingen rampenmanagement samen tot een grote Vlaamse opleiding in samenwerking met vier Vlaamse universiteiten. Het nieuwe Postgraduaat Rampenmanagement werd op zaterdag 5 oktober voorgesteld in het Vlaams Parlement.

Terreuraanslagen, ongevallen met chemische producten,

Vanuit onderzoek en praktijk zal deze opleiding voor een

zware ontploffingen … Incidenten worden steeds ingewik-

volledig beeld van de hedendaagse principes en technieken

kelder. Een degelijke kennis van de betrokken diensten, een

zorgen.

goede ‘situational awareness’ en een snelle besluitvorming zijn meer dan ooit essentieel in het voorkomen van een ver-

Bert Brugghemans, Commandant Brandweer Zone Antwer-

dere escalatie en in het beheersen van de crisis en schade bij

pen: “Elke ramp leert ons dat er nood is aan een dergelijke

een grootschalig incident.

opleiding crisismanagement van topniveau. Een opleiding waar de leden van de hulp- en veiligheidsdiensten niet enkel

De universiteiten van Antwerpen (in samenwerking met

de inhoud en het vak leren van de beste experts, maar ook

Campus Vesta) en Leuven (in samenwerking met Defensie en

elkaar en elkaars werking beter leren kennen”

de beroepsorganisatie voor verpleegkundigen NVKVV) organiseren reeds jaren een multidisciplinaire opleiding rampenmanagement. Om een oplossing te bieden voor de groeiende nood aan een verdere professionalisering, verenigen de bestaande opleidingen zich nu in een enkele grote Vlaamse opleiding Rampenmanagement. Het partnership breidt zich verder uit met twee nieuwe partners: Universiteit Gent en de

Meer informatie: www.rampenmanagement.be

Vrije Universiteit Brussel.

Bron: Persbericht campus Vesta.

BRANDGEDRAG IN MEERDERE KAMERS 1 INLEIDING

ook niet die ambitie. De focus ligt op een brand die start in een enkele ruimte en die zich vervolgens via een deurope-

Elke brandweermens kent de curve in figuur 1. Deze curve

ning verspreidt naar een tweede ruimte.

stelt een manier voor waarop een brand zich kan gedragen in een gebouw. Opdat deze curve tot stand komt zijn er een

2 HET DRAAIT ALLEMAAL OM DE ROOK

aantal voorwaarden die vervuld moeten zijn: • Er moet voldoende brandstof zijn in de ruimte.

Bij elke brand wordt rook gevormd. Deze rook speelt een

• De brandstof moet zo gepositioneerd zijn dat een brand

cruciale rol bij de verspreiding van brand. De rookversprei-

kan ontstaan waarvan het vermogen (of de heat release

ding zorgt voor drie zaken die een zorg zijn voor de brand-

rate) hoger oploopt dan het vermogen nodig om flashover

weer:

te laten optreden in de ruimte.

1. Verspreiding van energie

• Er dient voldoende lucht (ventilatie) beschikbaar te zijn om

2. Verspreiding van brandstof 3. Verspreiding van toxiciteit

de brand toe te laten dit vermogen te ontwikkelen. Niet alle brandweermensen zijn zich ervan bewust dat de

Hieronder worden de rookverspreiding en de drie gevolgen

curve hierboven een evolutie van de temperatuur in functie

ervan in detail besproken.

van de tijd toont terwijl in de voorwaarden hierboven sprake is van vermogen. In het artikel De brandcurve anders beke-

2.1 Rookverspreiding

ken werd de brand voorgesteld als een tijdvermogenscurve [2]. De impact van verschillende variaties (ventilatie, brand-

Bij een brand ontstaat rook. Rook bestaat uit roetdeeltjes, ae-

last) op het ontwikkelde vermogen werd bekeken.

rosolen en gassen. Het grootste gedeelte van de rook bestaat uit lucht. Hoe komt dat eigenlijk?

Deze curve heeft betrekking op het verloop van de brand in een enkele ruimte. Hoe gedraagt een brand zich dan als er

Rook wordt lokaal ter hoogte van de brandhaard geprodu-

meerdere ruimtes aan te pas komen?

ceerd. Een groot deel van de energie (de warmte) die vrijkomt bij de brand, wordt gebruikt om de rook op te warmen.

In dit artikel wordt de focus gelegd op het gedrag van brand

Het vermogen van de brand speelt dus een belangrijke rol

in meerdere ruimtes. Het artikel zal niet volledig zijn en heeft

bij de rookverspreiding: hoe meer vermogen geproduceerd wordt, hoe meer “kracht” er als het ware is om de rook weg

figuur 1 De geventileerde brandcurve (Figuur: Karel Lambert)

hoeveelheid lucht die tot de brandhaard kan toetreden. De omtrek van de brand speelt daarbij een belangrijke rol. Hoe

T (°C) 1000

te duwen. De begintemperatuur van de rook hangt af van de

beginfase

ontwikkelingsfase

volontwikkelde fase

groter de omtrek van de brand is, hoe meer lucht kan toetre-

dooffase

den. Bij een constant vermogen zal de temperatuur van de rook die opstijgt van de brandhaard lager zijn bij een grotere

800

omtrek.

Flashover

600 400

Doordat de rook warmer is dan de omgevingslucht, stijgt hij

200

op. Dit effect is het principe waarop luchtballonnen gebaseerd zijn: warme lucht stijgt. Echter, in een luchtballon zit de

Tijd

warme lucht opgesloten in een ballon. De warme lucht kan zich niet vermengen met de koude omgevingslucht.

Bij rook ligt dat enigszins anders. De rook stijgt op en naar-

door zal de rookpluim minder afkoelen en stroomt de rook

mate de rook hoger komt, wordt er meer en meer lucht in-

met een hogere temperatuur de rooklaag in.

gemengd in de rookpluim. Hierdoor gebeuren een aantal dingen:

De hoogte van een lokaal speelt dus ook een belangrijke rol.

• De temperatuur van de rook neemt af. De oorspronkelijk

In een hal van acht meter hoog, zal de rookpluim gedurende

hete rook wordt immers vermengd met de koude omge-

8 meter afkoelen vooraleer in de rooklaag terecht te komen.

vingslucht.

De dikte van de rooklaag zal dan weer mee bepaald worden

• Hierdoor neemt het temperatuurverschil met de omge-

door de oppervlakte van het lokaal. De oppervlakte van het

vingslucht af en zal de rook minder snel opstijgen dan er-

lokaal bepaalt immers hoeveel rook er kan opgeslagen wor-

voor.

den in de rooklaag. Bij een groter lokaal zal het langer duren

• De massa van de rook neemt toe. Er heeft zich immers een gedeelte lucht bij de rook gevoegd.

om de rooklaag van één meter dik op te bouwen. Een groot, hoog lokaal vormt met andere woorden een soort van buffer voor de rook.

De temperatuur van de rook, de stijgsnelheid en de massa van de rook veranderen dus naarmate de rook hoger stijgt

Openingen in de wanden spelen hier ook een rol. Indien een

(zie figuur 2).

raam open staat, dan zal de rook naar buiten beginnen stromen zodra de rooklaag lager komt dan de bovenkant van

Elke brandweermens weet dat bij een brand in een lokaal eerst

het raam. Vanaf dat moment zal er zowel rook instromen in

een rookpluim en vervolgens een rooklaag gevormd worden.

de rooklaag (via de rookpluim) als er zal uitstromen (via het

De rookpluim botst namelijk tegen het plafond en daarna zal

raam). Er zijn dan - theoretisch - drie mogelijkheden:

de rook zich horizontaal gaan voortbewegen. De rook zal ver-

1. Er stroomt meer in de rooklaag dan eruit. De rooklaag zal

der uitspreiden tot deze op een muur botst. De wanden van het lokaal begrenzen de rooklaag. De rooklaag zal vervolgens

blijven zakken 2. Er stroomt exact even veel in de rooklaag dan eruit. De

dikker worden (= naar beneden uitzakken).

hoogte van de rooklaag zal constant blijven. 3. Er stroomt minder in de rooklaag dan eruit. De dikte van

Een effect hiervan is dat de verticale afstand die de rook af-

de rooklaag zal afnemen. Dit kan als bijvoorbeeld als

legt van de brandhaard tot de rooklaag afneemt. Dit betekent

rookluiken geopend worden in het plafond bij een brand-

dat de lucht die zich bij de rookpluim voegt, afneemt. Hier-

stof gecontroleerde brand.

figuur 2 Een schematische voorstelling van een rookpluim. Naarmate de rookpluim hoger komt, wordt ze breder. De temperatuur en de snelheid zijn het hoogst in het midden en nemen af naar de zijkant van de pluim. De temperatuur (T) en de snelheid (u) nemen af naarmate de rook opstijgt. De massa (m) neemt toe. (Figuur: [7])

Velocity - and temperature profile

Air entrainment

Z u0

Er zijn dus heel wat parameters die bepalen hoe de rook-

2.2 Verspreiding van energie

pluim en de rooklaag zich zullen gedragen: • Het vermogen van de brand

De rook die doorheen de deur stroomt, zal terug opstijgen

• De omtrek van de brand

tot tegen het plafond. De verschillende opmerkingen over de

• De hoogte van de ruimte

opbouw van de rooklaag (dikte, temperatuur) in het eerste

• De oppervlakte van de ruimte

lokaal zijn hier opnieuw van toepassing.

• Aanwezigheid van openingen Deze rooklaag vormt echter een belangrijke bedreiging voor Brand vormt een zeer complex systeem waarbij alles continu

alles en iedereen die zich in het tweede lokaal bevindt. Deze

evolueert.

rooklaag zal namelijk energie afgeven aan alle voorwerpen en personen die een lagere temperatuur hebben dan de

De rookpluim vormt de verbinding tussen de brandhaard en

rooklaag zelf.

de rooklaag. Doorheen de rookpluim stromen brandstof, Net zoals in het eerste lokaal, zal de rooklaag stralen naar

energie en giftige stoffen de rooklaag in.

alle objecten die eronder liggen. Deze straling kan behoorDe rooklaag heeft contact met het plafond en met de wan-

lijk oplopen in functie van de temperatuur van de rooklaag.

den. Bij de start van de brand hebben de binnenkanten van

Als de straling voldoende hoog is, zullen objecten onder de

die wanden ongeveer dezelfde temperatuur als de omge-

rooklaag na verloop van tijd beginnen pyrolyseren. Dit bete-

ving. Zodra ze in contact komen met de warme rook, zullen

kent dat de rooklaag ervoor zorgt dat er in het tweede lokaal

deze wanden beginnen opwarmen. Een deel van de energie

brandbare gassen gevormd worden.

uit de rooklaag wordt overgedragen op de wanden. Een speciale vermelding gaat uit naar brandbare plafond- en Zodra de rooklaag lager komt dan de bovenkant van de deur-

wandbekleding. Het plafond staat onmiddellijk in contact

opening tussen het lokaal waar de brand begonnen is en een

met de warme rook. De rook zal het plafond opwarmen door

naburig lokaal stroomt de rook dat tweede lokaal in. Deze

middel van convectie. Dit is een andere manier om warmte

stroom van rook zorgt voor een verplaatsing van energie,

over te dragen dan straling. Convectie vereist dat er direct

brandstof en toxiciteit (giftige stoffen).

contact is tussen de rook en het koude object. Indien de rook in contact komt met brandbare plafondbekleding (hout of brandbare isolatie) dan kunnen ook daar brandbare gassen gevormd worden. Het pyrolyseren van meubelen onder de

figuur 3 De voorstelling van een rookpluim die de rooklaag instroomt. In de rooklaag ontstaat een stroming (de “ceiling jet”). Deze stroming heeft een snelheidsverdeling (u) en een temperatuurverdeling (T). Beide zullen stijgen als het vermogen van de brand stijgt. Beide zullen dalen naarmate de ruimte hoger is. (Figuur: [7]) r Tw Umax

Tmax T

• Q

rooklaag is misschien nog waar te nemen door tussenko-

dat (lokale) vlammen 16 keer meer straling afgeven dan rook-

mende brandweermensen. De productie van brandbare gas-

gassen met een temperatuur van 200 °C. Als delen van de

sen in de rooklaag is echter onttrokken aan het oog van een

rooklaag ontsteken, wordt de straling plots 16 keer groter.

aanvalsploeg en is daarvoor veel verraderlijker.

2.4 Verspreiding van toxiciteit Uiteindelijk kan de warmte van de rooklaag ervoor zorgen dat er een ontsteking plaatsvindt in het tweede lokaal. Vanaf dan

Het derde probleem dat gepaard gaat met rookverspreiding

is een tweede flashover in het brandende gebouw niet meer

is de verspreiding van giftige stoffen. Dit is voor brandweer-

veraf. De tweede flashover zal echter in het tweede lokaal

mensen geen direct probleem in de zin dat zij over ademlucht

zijn en niet in het eerste. De brand is dan uitgebreid en ver-

beschikken. Ook al loopt de concentratie aan giftige stoffen

dere uitbreiding is mogelijk.

in de rook aardig op, zolang er lucht in hun fles zit, kunnen ze onbezorgd ademen. Dit geldt echter niet voor aanwezige

2.3 Verspreiding van brandstof

burgers. Zij kunnen afgeschermd zitten in een ander lokaal. Indien de deur tussen deze twee lokalen open staat, dan zal

Doorheen de deuropening stroomt ook gasvormige brand-

er met de rook een behoorlijke hoeveelheid giftige stoffen

stof de tweede kamer binnen. De omgeving bestond er voor

meekomen. Onderzoek van UL wees uit dat dit zeer snel leidt

de brand voor 100% uit lucht. Nu stromen brandstofdeeltjes

tot dodelijke concentraties. In een woning is de verwachting

(pyrolysegassen maar ook onvolledig verbrande gassen zoals

dat mensen slechts 5 minuten overleven indien ze zich in de

CO) het lokaal in. Aan het plafond wordt een rooklaag opge-

ruimte van de brand bevinden.

bouwd. Dit is eigenlijk een reservoir gasvormige brandstof. Indien er in het tweede lokaal zelf ook zaken beginnen te

Mensen die zich echter achter een gesloten deur bevinden,

pyrolyseren, dan komen deze ook in de rooklaag terecht.

zouden tot een half uur kunnen overleven. De gesloten deur houdt de meeste rookgassen tegen. Dit heeft ook een tacti-

Na verloop van tijd zal de rooklaag, al dan niet lokaal, de on-

sche implicatie voor brandweermensen in een situatie waar-

derste brandbaarheidsgrens bereiken (zie [8]). In functie van

bij ze search & rescue uitvoeren tijdens een woningbrand: Als

de temperatuur van de rooklaag zal de rook op een bepaald

een zoekploeg zich bevindt in een lokaal (bijvoorbeeld een

moment tot ontsteking komen. Dit kan op verschillende ma-

living of een keuken) dat volledig onder de rook staat met

nieren:

zeer beperkte zichtbaarheid, dan moeten ze toch voorzichtig

• Uitslaande vlammen doorheen de deuropening

zijn als ze deuren openen. Het is dan immers mogelijk dat ze

• Dancing angels in de rooklaag

vanuit de woonkamer (die volledig met rook gevuld is) een

• Rollover in het tweede compartiment

deur openen tot een slaapkamer die nog min of meer rookvrij is. Zodra de deur geopend is, zal rook de kamer instromen. In

Elk van deze fenomenen heeft brandstof nodig. Vandaar dat

die kamer kan nog een bewust slachtoffer aanwezig zijn. Er is

de verspreiding van brandstof van het eerste naar het tweede

daar immers nog lucht aanwezig van goede kwaliteit. Dit zal

lokaal (en het “produceren” van brandstof in het tweede lo-

snel veranderen eens de barrière voor de rook (de gesloten

kaal) zo belangrijk is.

deur) wegvalt. Het is dan best mogelijk dat de actie van de brandweer een bedreiging vormt voor de gezondheid van de

Elk van deze fenomenen produceert lokaal energie. Daar

betrokkenen. Dit is net het tegenovergestelde van het doel

waar de vlammen zijn, komt warmte vrij. De rooklaag zal (tij-

van search & rescue.

delijk) lokaal opgewarmd worden. Hierdoor zal de warmteoverdracht (via straling en convectie) ook toenemen. Op

Als een zoekploeg vaststelt dat ze een deur opent die toe-

deze manier ontstaat een zichzelf versterkende cyclus tussen

gang geeft tot een ruimte die nog rookvrij is, dan is het mis-

het verspreiden van energie en het verspreiden van brand-

schien een goed idee om deze deur onmiddellijk terug te

stof. Een hogere temperatuur leidt tot meer pyrolyse (= meer

sluiten. Eventuele aanwezigen in deze ruimte hebben wor-

brandstof). Bij voldoende brandstof kan ontsteking plaatsvin-

den waarschijnlijk (nog) niet bedreigd door de effecten van

den en dat leidt op zijn beurt terug tot meer energie.

de brand. Het is dan zeker een optie om de betrokkenen in die ruimte te laten, eventueel met een brandweermens die

In het artikel waarom sterven mensen in een brand? [9] werd

hen gezelschap houdt om hen gerust te stellen. In tussentijd

uitgelegd dat de hoeveelheid straling evolueert met de vierde

kan de brand neergeslagen worden en kan de meeste rook

macht van de absolute temperatuur. Dit principe leidt ertoe

met behulp van overdrukventilatoren verwijderd worden. Op

die manier kunnen de betrokkenen geëvacueerd worden

Er bestaan verschillende soorten maskers. Sommige werken

doorheen een ruimte waaruit de meeste rook is verdwe-

met filters, anderen met ademlucht. Indien gewerkt wordt

nen. Het is belangrijk dat de zoekploeg(en) hierover duidelijk

met filtermaskers dient er voldoende zuurstof in de rook te

communiceren met hun leidinggevenden.

zijn om de mensen veilig te kunnen evacueren. Dat is niet het geval als er met ademlucht gewerkt wordt. Indien de

Het zal immers niet altijd mogelijk zijn om mensen geduren-

rooktemperatuur beperkt is, dan kunnen reddingsmaskers

de lange tijd in een compartiment te laten. Soms duurt het

toelaten dat mensen toch doorheen dikke rook geëvacueerd

een hele tijd alvorens de brand onder controle kan gebracht

worden.

worden. Dan komt er steeds meer rook in de naburige lokalen terecht. Dit is ook zo indien er een (brand)deur tus-

Het is ook mogelijk dat een zoekploeg een deur opent en be-

sen deze twee lokalen staat. Een deur zal namelijk niet alle

seft dat er minder rook in het lokaal zit dat ze gaan betreden

rook tegenhouden. De meeste branddeuren zijn niet rook-

dan in het lokaal waar ze vandaan komen maar toch te veel

dicht. In Brussel deed de volgende situatie zich ooit voor. De

om er zeker van te zijn dat slachtoffers niet in de problemen

brandweer kwam tussen voor een brand in een hoogbouw

gaan komen. Het is immers zelden zwart/wit bij brandbestrij-

op de 12de verdieping. Eén appartement stond bijna volledig

ding. Zoekploegen zullen dan een snel een inschatting moe-

in lichterlaaie. De brandweer werd geconfronteerd met ver-

ten maken en naar best vermogen kiezen welke tactiek ze

schillende problemen (gebrekkige watertoevoer, zeer hoge

gaan gebruiken.

brandlast waardoor de inkomdeur niet volledig open kon …). Hierdoor duurde het zeer lang alvorens de brand onder controle kon gebracht worden. Aan de overkant van de gang zat

3 TWEEDE LOKAAL IN BRAND: ENKELE CURVES

een moeder met vier kinderen vast in hun appartement. De gang was gevuld met zeer dichte rook. Oorspronkelijk werd

Brandweermensen kennen het temperatuurverloop van een

geopteerd om het gezin daar de brand te laten “uitzitten”. Na

geventileerde kamerbrand zeer goed. Het is de grafiek die te

45 minuten was er echter dermate veel rook aanwezig dat ze

zien is in figuur 1. Hoe ziet dat er nu uit als de brand uitbreidt

toch gered moesten worden. Dit gebeurde met behulp van

naar een tweede ruimte?

reddingsmaskers (zie figuur 4). In figuur 5 wordt het geventileerde verloop uit figuur 1 opnieuw voorgesteld met de rode lijn. Deze rode lijn stelt het brandverloop voor van bijvoorbeeld een slaapkamer. Doorfiguur 4 Een reddingsmasker dat op het hoofd van een slachtoffer kan geplaatst worden. Dit masker moet voorzien worden van een longenautomaat. Die heeft best een extra lange middendrukslang zodat het slachtoffer en de redder vlot naast elkaar kunnen wandelen. (Foto: Pieter Maes)

dat de deur van de slaapkamer open staat, zullen rookgassen vanuit de slaapkamer naar de naburige kamer stromen (bijvoorbeeld een living). Zodra de rooklaag in de slaapkamer lager komt dan het linteel boven de deuropening, zal deze rookstroom op gang komen. Zoals hierboven beschreven, zal de warme rook de bron zijn van stralingswarmte naar alle objecten onder de rooklaag. De sofa in de woonkamer zal op die manier worden opgewarmd. Na flashover in de eerste kamer, zullen er uitslaande vlammen zijn doorheen de deuropening tussen de slaapkamer en de woonkamer. De temperaturen aan het plafond in de woonkamer zullen sterk oplopen. Hierdoor loopt ook de straling op (proportioneel met de vierde macht van de absolute temperatuur!). Hierdoor zal een brand starten in de woonkamer. Deze brand wordt voorgesteld door de blauwe curve. Deze curve kent ook een ontwikkelingsfase en kent ook flashover. Het is voor brandweermensen belangrijk om te weten dat twee branden in twee ruimtes elk in een verschillende fase kunnen zitten. De slaapkamerbrand kan volontwikkeld zijn (post-flashover) terwijl de brand in de woonkamer nog in

VERMOGEN IN FUNCTIE VAN TIJD Heatrelease rate (MW)

dooffase

FLASHOVER

600

volontwikkelde fase

FLASHOVER

800

ontwikkelingsfase

1000

beginfase

T (°C)

400

12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

200

Tijd (min.) Q1 —

0 1 2 3 4 5 10 15 Tijd

Q2 —

Qtot —

(min.)

figuur 5 Brandverloop in meerdere ruimtes. De rode curve stelt het brandverloop voor in de ruimte waar de brand ontstaat. Tijdens de volontwikkelde fase slaan vlammen doorheen een deur naar buiten. De vlammen komen dan in de tweede ruimte terecht. De warmtestraling van de vlammen zal uiteindelijk zorgen voor een secundaire brand (de blauwe curve). Na enkele minuten evolueert die ook tot flashover. (Tekening: Bart Noyens & Karel Lambert)

figuur 6 Een vereenvoudigde voorstelling van de opgebouwde vermogens tijdens een kamerbrand die uitbreidt naar de slaapkamer. Twee vermogens kunnen wel bij elkaar opgeteld worden. (Figuur: Bart Noyens & Karel Lambert)

Het is ook mogelijk om te kijken naar het HRR-verloop, het verloop van het vermogen opgebouwd tijdens de brand. Die curves zien er fundamenteel anders uit dan de curves in figuur 5. Het belangrijkste verschil zit hem in het volgende:

de ontwikkelingsfase zit (pre-flashover). Een volontwikkelde

twee temperaturen mag je niet zomaar optellen, twee ver-

brand in een kamer betekent niet dat er geen flashover meer

mogens wel.

kan optreden in een andere kamer. Lees: tijdens de vordering naar de volontwikkelde brand, kan in de kamer waarlangs de

In figuur 6 geeft de rode curve weer hoe het vermogen van

aanval uitgevoerd wordt, flashover optreden.

de brand (de heat release rate) in de slaapkamer (de rode curve in figuur 5) evolueert tijdens de beginfase, de ontwik-

Na verloop van tijd zal de brandlast in de eerste kamer op

kelingsfase en de volontwikkelde brand. De dooffase wordt

geraken. De intensiteit van die brand zal afnemen. De doof-

niet weergegeven. De evolutie van het vermogen wordt ver-

fase treedt in. De brand in de woonkamer is echter nog volop

eenvoudigd weergegeven. Eens de brand volontwikkeld ge-

bezig. Die brand zit nog in de volontwikkelde fase. Opnieuw

worden is, blijft het vermogen constant. De brand is immers

gedragen de twee branden zich fundamenteel anders (en

ventilatie-gecontroleerd geworden en het vermogen wordt

zullen ze er ook anders uitzien).

gecontroleerd door de hoeveelheid ventilatie die kan instromen. De blauwe curve geeft de vermogensopbouw in de tweede kamer weer (de blauwe curve in figuur 5). Ook hier blijft het ontwikkelde vermogen constant na de flashover. De tekening is niet helemaal accuraat. In realiteit is immers te verwachten dat flashover in de woonkamer een effect zal hebben op het vermogen van de eerste brand. Een (groot) deel van de zuurstof nodig voor de verbranding in de slaapkamer zal immers opgebruikt worden door de brand in de woonkamer. Dit mechanisme wordt hier echter buiten beschouwing gelaten. De gele curve heeft het totale opgebouwde vermogen weer. De gele curve is de som van de andere curves. Als de beide branden elk 5 MW aan vermogen produceren, dan wordt in totaal 10 MW aan vermogen geproduceerd. Hoewel temperatuur de grootheid is waarmee mensen het best vertrouwd zijn, wordt onze bluskracht uitgedrukt in ver-

mogen. Het is belangrijk voor onze veiligheid dat we altijd

[3] CFBT-BE (2019) Bijscholing instructeurs Attack Cell 2019

over meer bluskracht beschikken dan de brand aan vermo-

[4] Drysdale D (1999) An introduction to fire dynamics, 2nd edition,

gen ontwikkelt.

John Wiley & sons, England [5] Merci B (2010) Active fire protection II: smoke and heat con-

8 AFSLUITENDE BESCHOUWING

trol, postgraduate studies in fire safety engineering, Universiteit Gent.

Brandgedrag in één ruimte is vrij goed gekend door de brandweer. De regels waaraan een brand zich moet houden bij brandgedrag in meerdere ruimtes zijn veel complexer. In dit artikel is een poging gedaan om de belangrijkste regels vereenvoudigd weer te geven. Het is echter niet de ambitie van dit artikel om hierover volledig te zijn. De lezer moet dus goed beseffen dat er hier en daar vereenvoudigingen gebruikt zijn en dat de realiteit nog complexer in elkaar zit dan

[6] Merci B (2011) Fire dynamics, postgraduate studies in fire safety engineering, Universiteit Gent. [7] Karlsson B, Quintiere J (2000) Enclosure fire dynamics, CRC press [8] Lambert K (2016) Brandbaarheidsgrenzen, De BrandweerM/V, november 2016 [9] Lambert K (2019) Waarom sterven mensen in een brand, De BrandweerM/V, maart 2019

hier werd weergegeven.

9 BRONNEN [1] Lambert K & Baaij S (2018) Brandverloop: technisch bekeken, tactisch toegepast; 2nd edition, Sdu, Nederland [2] Lambert K (2019) De brandcurve anders bekeken, De Brand-

Karel Lambert

weerM/V, mei 2019

VANDEPUTTE ZORGT VOOR VEILIGHEID OP MAAT! Op basis van een persoonlijke, professionele consultatie verzorgen wij de Onze specialisten, bij u ter plaatse

uitvoering van Face Fit testen, alsook de aanmeting van correctieveiligheidsbrillen, otoplastieken en veiligheidsschoenen (én inlegzolen) voor jouw medewerkers.

www.vdp.com | info@vdp.com | 03 820 95 19 18

Alle winnaars en VIPS samen op het podium voor een extra feestelijk moment mét verjaardagstaart!

FIREFORUM AWARDS 2019

DIT ZIJN DE WINNAARS … Op dinsdag 26 november werden in het Koloniënpaleis in Tervuren voor de 5e maal de Fireforum Awards voor de beste projecten rond brandveiligheid uitgereikt. Hiermee heeft Fireforum de mensen en organisaties bekroond die zich op één of ander vlak in de wereld van de brandbestrijding verdienstelijk hebben gemaakt.

In de categorie ‘Brandveiligheid - sensibilisering en preventie voor de bevolking” waar 4 projecten genomineerd werden, ging de award naar het project van Netwerk Brandweer voor hun brandpreventieproject “En plots klinkt een rookmelder als muziek in de oren”.

Majoor Jan Peelaerts van Brandweer zone Kempen ontvangt de award voor Brandweer Zone Kempen van Vincent Agache (Sicli).

In de categorie ‘Brandbestrijding en interventie bij brand’ koos de jury voor “Citymesh en Hulpverleningszone FLUVIA” met het project “Safety Drone: autonome drone als verkenner”.

Kristof Louagie, Diensthoofd Communicatie en Woordvoerder bij Brandweer Westhoek en Kaat Nuyttens, Communicatie verantwoordelijke van Hulpverleningszone Fluvia, nemen de award namens Netwerk Brandweer in ontvangst.

In de categorie Brandveiligheid - sensibilisering en preventie in een professionele context’ontvingen de vertegenwoordigers van Brandweer zone Kempen, de award voor hun project “FireMaps: een multidisciplinair webportaal preventie met gis-toepassing. Charlotte De Mey (NBN) overhandigt de Award aan Kapitein Olivier Dorme van HVZ Fluvia en Ward Van Ooteghem van Citymesh 20

In de categorie ‘Brandveiligheid in bouwprojecten - nieuw-

De bijzondere prijs van de jury ging unaniem naar het pro-

bouw, renovatie van gebouwen, infrastructuur, …’ mocht de

ject van CTIF met internationale dimensies en uitstraling. We

samenwerking tussen Studiebureau Boydens en de firma

mogen terecht trots zijn dat vanuit de Belgische Brandweer

The Belgian voor hun project “Brandbeveiliging bij de her-

de basis gelegd en het project ontwikkeld werd voor de ISO

bestemming van de Gare Maritime op de Tour & Taxis” de

17840 standaard met uniforme “Rescue sheets en Emergen-

trofee ontvangen.

cy response Guides. De norm wordt nu internationaal uitgerold en toegepast. De felbegeerde Publieksprijs, uitgereikt door Minister De Crem zelf, werd toegekend aan het sensibiliserende project van Netwerk Brandweer, dat met meer dan 1500 stemmen afgetekend won.

Erik Wollaert (Promat) feliciteert Walter Tonoli, CEO van The Belgian en Kurt Covers, COO van Boydens Engineering.

In de categorie Wetenschappelijke studies of eindwerken in verband met brandveiligheidging FESG met de Award aan de haal voor het onderzoek naar het veiligheidsniveau in ge-

Kristof Louagie, Brandweer Westhoek, Minister De Crem en Kaat Nuyttens van Hulpverleningszone Fluvia

sprinklerde ondergrondse parkeergarages. Als afsluiter van de avond werd Donald Withouck, de winnaar van de Life Time Achievement 2017 op het podium geroepen om een tipje van de sluier op te lichten wie de winnaar van de Life Time Achievement 2019 zou kunnen zijn. Bij het opsommen van de verdiensten en de carrière van de voorgedragen persoon begreep eenieder al vlug dat het ging om Jérôme Glorie, tot voor kort directeur-generaal van de FOD Binnenlandse zaken en de drijvende kracht, van zowel de brandweerhervorming als de hervormingen van de opleidingen en de civiele bescherming. Met dank aan Dominique Du Tré, gedelegeerd bestuurder Arne Inghelbrecht en Melchior Schepens van het studiebureau FESG

van Fireforum voor tekst en foto’s.

Majoor Tom Van Esbroeck, CTIF en Kurt Vollmacher projectleider ISO van Brandweerzone Centrum Gent.

Kolonel Ir Donald Withouck overhandigt de Award Life Time Achievement aan Jérôme Glorie, tot voor kort directeur-generaal 21 van de FOD Binnenlandse zaken

OVER HET BRANDWEERCONGRES 2019, DE HACKATON EN LIEFDE VOOR BALLONNEN â&#x20AC;Ś HET BRANDWEERCONGRES 2019: FELICITATIES EN EEN DANKWOORD! Op 18 en 19 oktober 2019 ging het jaarlijkse brandweercongres door. Dit tweedaags evenement wordt elk jaar in elkaar gezet door BrandweerVereniging Vlaanderen en dit met een beperkt aantal eigen medewerkers. Als Netwerk Brandweer dragen we bij door een aantal personeelsleden uit de zones toe te laten om zich daarvoor in te zetten. Via deze weg willen we al deze medewerkers en het team van BVV bedanken. Zij hebben zich het hele jaar lang of op de dag zelf, ingezet om hun collegaâ&#x20AC;&#x2122;s uit de brandweerzones en het adminisKaat Nuyttens (HVZ Fluvia) presenteert op zo goed als professionele wijze het congres.

tratief kader te verwelkomen, te begeleiden en bovenal een leerzame, gezellige dag te bezorgen.

BACK2THEFUTURE Met de keuze van de titel was ineens het thema van het congres gekozen: Back2thefuture zet de toekomst van de brandweer en het brandweerwerk centraal. Met de Hackaton (zie verder) nemen we de technologische toekomst op onze schoot. Maar toekomst slaat ook op de brandweer nu, op de nabije toekomst: hoe functioneren we nu? Weten we Kaat, Maarten Van Severen (Hoofd Netwerk Brandweer) en Hans Clarysse (voorzitter BVV))

“ EEN ORGANISATIE VAN DE TOEKOMST IS EEN KWALITATIEVE ORGANISATIE” PROF. KRIS VANHAECHT Prof. Kris Vanhaecht is gespecialiseerd in kwaliteit. Hij kwam de resultaten van een kwaliteitsonderzoek in ziekenhuizen met de brandweer delen. En als we horen dat, ook bij deze hooggespecialiseerde hulp- en zorgverleners, er sterke en minder sterke momenten zijn, dan beginnen we toch even te draaien op onze stoel… Zijn wij wel altijd even goed bezig? Zijn we altijd even fris op interventie? Kennen en kunnen we alles zoals we dat zouden moeten kennen? Als een onderzoek in ziekenhuizen erin slaagt om te meten dat je er beter op maandag dan op vrijdag geopereerd wordt, dan is het toch maar confronterend als we onszelf dezelfde kritische vragen stellen. Niet leuk, wel noodzakelijk! Want makkelijk is onze job niet: onregelmatige tijdstippen, gevaarlijke interventies, situaties die mogelijks verergeren, fysiek belastend… zo zijn er genoeg aandachtspunten. In elk geval een geslaagde presentatie van Prof. Vanhaecht! Deze wake-up call past precies in één van de doelstelling van Netwerk Brandweer nl het meten en onderzoeken van dat? Willen we dat weten? Durven we ons de vraag te stellen? Of is dit te kritisch voor ons? Het is natuurlijk wel comfortabel om ons te scharen achter het merk ‘Brandweer’ dat op de eerste plaats staat bij onze inwoners en op onze lauweren te rusten. Die eerste plaats hebben we natuurlijk verdiend! Laat daar geen twijfel over bestaan! Als brandweer komen we immers altijd! Dat is ook de grootste zorg van de burgers (‘Burgers, bestuur en Brandweer’ door Ron De Wit). Onze inwoners zijn er zeker van dat, in nood, de brandweer komt. Punt.

Prof. Kris Vanhaecht: op weg naar uitmuntendheid 23

gegevens van branden, brandoorzaken, ongevallen, bijnaongevallen… Ooit zullen we een even goede presentatie geven met onderbouwde wetenschappelijke gegevens van de brandweer. Dit stukje toekomst is misschien dichterbij dan het lijkt.

Uitgebreide standenmarkt De congrestent, dit jaar nog groter dan anders, bood plaats aan 45 standen. Op de buitenparking stonden nog een 5-tal exposanten. Voor al wie ook maar iets met de brandweer te maken heeft, is deze beurs een must! Voor exposanten de unieke kans in Vlaanderen om op enkele dagen alle 20 brandweerzones aan te spreken, om van heel veel brandweermensen die met hun producten werken feedback te krijgen en in gesprek te gaan. De exposant die hier naar de brandweer luistert, staat er volgend jaar terug met een product dat perfect aansluit bij wat de gebruiker wenst.

Demonstraties Naast de uitgebreide standenmarkt, waar alle mogelijke soorten gereedschappen, kledij, IT of voertuigen uitgeprobeerd of gedemonstreerd zijn, kon er aan workshops deelgenomen worden. Het zeer populaire ‘brandweerbad’ voor administratieve medewerkers was zoals gewoonlijk al in snel tempo volzet. Een welgemeende dankjewel aan de hulpverleningszones om het materiaal uit te lenen (zowel pakken als flessen) en aan de operationele brandweermensen die hier de handen uit de mouwen steken om deze spoedcursus mogelijk te maken. Gevolg: blije gezichten om toch eindelijk een klein beetje te voelen hoe een brandweerman/-vrouw zich voelt tijdens een brandinterventie. Naast het brandweerbad, waren er natuurlijk ook andere praktische workshops en demonstraties voorzien o.a. van de jeugdbrandweer waar veel publiek naar kwam kijken.

Vele handen maak lichter werk

tief deel aan het congres. Dit heeft voor netwerk Brandweer

Volgend jaar gaat het congres opnieuw door in oktober. Heb

een dubbel doel: het zijn leerzame workshops, lezingen of

je zelf genoten van deze dag en wil je graag een handje hel-

oefeningen voor het personeel van de zones en we zorgen

pen met de voorbereiding of op de dag zelf, geef dan zeker

op deze manier voor een netwerkevenement voor het per-

een seintje aan voorzitter@brandweervlaanderen.be. Ook

soneel.

als je nog niet weet wat je wil doen of waarvoor je je wil inzetten, geef een seintje, samen met BVV overlopen jullie dan

Als netwerkevenement maken we daar dan ook gretig ge-

alle stappen in de organisatie van het congres waar iemand

bruik van om onze Nederlandse collega’s uit te nodigen,

iets kan doen voor een dag, voor enkele uren…Dit kan gaan

net zoals onze Nederlandse collega’s ons uitnodigen op

van een creatieve insteek, praktische handen uit de mou-

hun Brandweercongres. In 2020 zijn een aantal bijkomende

wen, de presentatie van de plenaire sessie doen, zorgen voor

buitenlandse congressen gepland in o.a. Frankrijk, Duitsland

online promotie, voorstel onderwerpen en thema’s, helpen

en natuurlijk Nederland.

met logistiek, catering zoeken, ontvangen aan de receptie, een idee voor programma…

Foto met Nederlandse en Vlaamse collega’s: Bert Brugghemans, Ben Ham, Ricardo Weever, Frank Maertens en Hans Hazebroek. Foto Cathy De Schryver (Netwerk Brandweer)

Internationale kennisdeling Naast Belgische sprekers wil BVV ook kennis van internationale sprekers naar Vlaanderen halen. Dit jaar nodigden ze Marcus Batge (D) uit voor een workshop rond kankerpreventie, Charles Bailey kwam overgevlogen uit Washington (V.S.) om twee workshops te leiden “Firefighter line of duty” en Steve Brisbois uit Montreal (Canada) met “The effects of life burn training”.

HET BRANDWEERCONGRES ALS NETWERKEVENT VOOR IEDEREEN Omdat Netwerk Brandweer aan BVV vraagt om een congres van deze omvang te organiseren, nemen we ook ac-

#HACKATON VOOR DE #BRANDWEER

lere interventie, veiliger optreden van de brandweer, minder schade voor verzekeringsmaatschappijen, daling van de ver-

In de vorige editie kondigden we de 24u-Hackaton aan die

zekeringspremie…

Netwerk Brandweer samen met VIAS en E&Y organiseerde op 17 oktober. De winnaars van de drie categorieën werden bekendgemaakt tijdens de plenaire sessie.

De #Fireplan-studenten, winnaars van de award voor “Smart Buildings”

In de categorie “Smart Homes & Buildings” werd gewonnen door studenten van de Thomas Moore Hogeschool uit Geel. De studenten van #Fireplan laten de brandweer een 3D-plan van huizen waar ze naartoe gestuurd worden, downloaden op weg naar het incident. De burger neemt op voorhand de tijd om zijn huis op te meten met aangeleverde software waarvan de gegevens opgeslagen worden op een server van de overheid. Al tijdens het aanrijden bekijkt de brandweer het plan van het huis. De hulpoproep kan gekoppeld worden aan de app 112. Mogelijke resultaten: snel-

ENKEL SFEERBEELDEN VAN DE 24U-DURENDE HACKATON

In de tweede categorie, “Smart Mobility”, gaat het #FastFor-

De derde winnaar is, voor de categorie “Smart Fire Service”,

ward of #FFWD - team van ’t Stad Antwerpen met de eerste

het #Aptus-team dat realtime de sensoriële toestand van de

prijs lopen. Door gebruik van Track & Trace-technologie in

brandweermensen wil meten tijdens een interventie aan de

de voertuigen en een interface met de verkeerslichten wordt

hand van een mobiele monitor. Data van hartslag, locatie en

de komst van het brandweervoertuig gedetecteerd. Nieuw

restdruk staan hierbij centraal. Daarmee weet de interven-

in dit systeem is dat het on board is van het voertuig. Dit

tieverantwoordelijk waar de manschappen zich bevinden,

wordt op korte termijn uitgerold en getest in Antwerpen.

hoeveel ademlucht ze nog hebben en hoe het met de ge-

Daarna kan het systeem generiek gemaakt worden voor heel

zondheid van de betrokkenen is. De registratie gebeurt via

Vlaanderen.

smartwatch, kledij of andere wearables.

Het #Aptus-team, winnaars van de “Smart Mobility”-award.

DE LIEFDE VOOR BALLONNEN

Het #Aptus-team, winnaars van de “Smart Fire Service”-award

(HVZ Zone 1) die ons eerst een foto stuurde van zijn kinderen met een blij gezichtje in hun pyjama (ja, het was al laat

Dit jaar was de stand van Netwerk Brandweer en de stand

wanneer papa thuiskwam) en dan de vraag van de kinderen

van BVV (net zoals vorig jaar trouwens) versierd met enkele

kreeg om aub niet in het boekje te staan met hun pyjama.

brandweerballonnen. En het blijft een heel leuk fenomeen

Jeroen stond samen met Wannes Verhegghe (Brandweer-

hoe een ballon een glimlach kan toveren op de gezichten

zone Antwerpen) in voor de programmatie van het congres.

van al deze stoere, volwassen brandweermensen. We kregen

Daarom een foto van de dag erna - in mooie kleren. Ook de

dan ook heel veel vraag naar onze ballonnen. Helaas meer

dochters van Kaat Nuyttens (HVZ Fluvia), die op professio-

dan er effectief aanwezig waren.

neel niveau de presentatie verzorgde van de plenaire sessie, nam een ballon mee. Nelle (6 jaar) schenkt ons haar mooie

We hebben de ballonnen verdeeld onder enkele medewer-

verwonderde blik. Eva (8 jaar) was al te groot om op de foto

kers van het congres die ons dan foto’s toestuurden van de

te staan, maar genoot toch van de ballon in de veilige thuis-

gelukkige gezichtjes van hun kinderen: kpt Jeroen Bonte

haven.

Maarten Van Severen, Hoofd Netwerk Brandweer, maakte dit jaar voor het eerst kennis met het Brandweercongres en werd samen met Hans Clarysse (voorzitter BVV) al ineens op het podium aan de tand gevoeld door Kaat in een speels interview. Zijn dochter Lieselot (8 jaar) werd ook verrast door een kleurrijke ballon.

Amélie, 1 dag oud, nieuwste aanwinst van Brandweer Zone Rand, dochter van Sandra Claessens en Gilles Rousseaux, die beiden een goede reden hadden om dit jaar het congres te missen.

En dan hadden we nog iemand die een goede reden had om Zonecommandant Katrien De Maeyer, Brandweer Zone

een ballon mee te nemen: kpt Nathalie Van Moorter (HVZ

Rand, nam een brandweerballon mee op kraambezoek! Ze

Zone 1) co-presentatrice van Kaat Nuyttens, ging haar eigen

bezorgde ons deze tekst en uitleg:

private brandweerman ophalen op de luchthaven. Majoor

“Bij deze een foto van de laatste “zonale aanwinst” met bal-

Karel Lambert werd verrast door Nathalie die zelf al gefo-

lon van het congres ;-) Amélie is geboren op 19 oktober (tij-

tografeerd was door het luchthavenpersoneel: een brand-

dens het congres dus) en is het dochtertje van Sandra Claes-

weervrouw in uniform met een brandweerballon. Dit stond

sens en Gilles Rousseaux. Sandra is bij ons HR-deskundige

vast in plaatselijke nieuwsbrief van Brussels Airport.

en Gilles is vrijwilliger in de post Schilde en beroeps in Zone Antwerpen. Veel meer brandweer zal je niet vinden denk ik

Foto’s Brandweercongres: Rani Dillen (Campus Vesta)

;-)”. Alvast proficiat aan de kersverse ouders!

Foto’s Hackaton: Annika Wallis

Lieselot, 8 jaar, dochter van Maarten Van Severen, Hoofd Netwerk Brandweer.

an groot naar klein: Jokke, Enna, V Annelou, kinderen van Jeroen Bonte.

Nelle (6jaar), dochter van Kaat Nuyttens. Eva (8 jaar) is te groot om op de foto te komen 

ELEKTRISCHE ACCU VENTILATOR E-FAN 18” - 35.050 M³/U DE KRACHTIGSTE ACCU VENTILATOR OP DE MARKT! • Debiet: 35.050 m³/u - 18.700 m³/u volgens AMCA 240

COMPACT, MOBIEL EN LAAG GELUIDSNIVEAU • Slechts 23,6 kg (met batterij) • Afmetingen: 581 x 660 x 280 mm

VERWISSELBARE LITHIUM ION BATTERIJ • Meer flexibiliteit • Langere levensduur en betere prestaties

MET DE GROOTSTE AUTONOMIE!

• 70 minuten autonomie met één batterij

ALS NETWERKORGANISATIE BINNEN DE BRANDWEER Binnen de structuur van Netwerk Brandweer waken we er

De dynamiek die ontstaat binnen deze groepen is verbazing-

nauwgezet over dat alle zones vertegenwoordigd zijn in alle

wekkend. Het is voor elkeen heel leerrijk om oplossingen te

belangrijke thema’s. Binnen deze thema’s richten we exper-

horen voor problemen waar de eigen zone nu voor staat. Of

tennetwerken op. Bij Netwerk Brandweer zijn nu 14 dergelij-

om te horen hoe hetzelfde probleem op verschillende ma-

ke netwerken actief: Dringende geneeskundige hulp, Welzijn

nieren kan opgelost worden. Het is ook zeer waardevol en

op het Werk, Operaties, HRM, Bedrijfsvoering, FIN, ICT-Ops-

lonend voor elke afgevaardigde van de zone om zelf een bij-

com, VTO, Logistiek, Brandveilig Samenleven (BPA), Techni-

drage te leveren en iemand anders te helpen met zijn oplos-

sche Brandpreventie (PREV), Brandevaluatie, Databeheer en

sing. Het #sharingiscaring-principe werkt!

Communicatie.

NETWERKENOVERLEG In elk netwerk vaardigt een zone zijn eigen expert af. Deze groepen van telkens 20 personen kiezen onderling een voor-

Elke groep van 20 experten kiest een voorzitter die de ver-

zitter en bepalen de vergaderfrequentie (maandelijks, twee-

gaderingen in goede banen leidt en die als aanspreekpunt

maandelijks). De onderwerpen worden aangebracht door de

fungeert. Maar hoe weet een voorzitter van Netwerk X wat

leden zelf, door de actualiteit, door de federale of Vlaamse

er gebeurt in Netwerk Y? Heel wat thema’s hebben immers

overheden, door de basis van de brandweer, door andere

een impact op elkaar en dienen afgestemd te worden: OPS

netwerken of via de zonecommandanten. Zij behandelen

die een SOP wil veranderen overlegt dat best met VTO en

onderwerpen die impact hebben op de dagdagelijkse wer-

met Welzijn op het Werk. Op termijn zal ook Communicatie

king in het veld. Dat vraagt van hen inzet en een open geest om in gesprek te treden met de collega’s en met voorstellen te komen die voor elke zone, hoe erg deze onderling ook kunnen verschillen, werkbaar zijn, nu, in de nabije of verre toekomst.

BUREAU NETWERK BRANDWEER Voorzitter + 6 zonecommandanten BUREAU NETWERK BRANDWEER Voorzitter + 6 zonecommandanten ONDERSTEUNINGSTEAM Coördinator + Stafmedewerkers

Expertennetwerk 1

Expertennetwerk 2

…

- Zonecommandant lid van het bureau

…

- Zonecommandant als themaverantwoordelijke

- Voorzitter van het netwerk

- 20 zonale experten

- Ondersteuningsteam

…

voorzitters zullen vragen kunnen stellen aan elkaar. In een tweede fase laten we de voorzitters een tête-à-tête doen met elke andere voorzitter … om na te gaan waar en hoe ze matchen … benieuwd naar welke kant ze swipen … Uiteindelijk is het de bedoeling dat de voorzitters van de netwerken elkaar op regelmatige basis gaan updaten over wat hen bezighoudt in hun netwerken en dat ze elkaar tijdig op betrokken worden. Het zijn allemaal radertjes die nodig zijn

de hoogte houden van veranderingen in hun vakgebied die

om vooruitgang te maken.

een impact hebben op andere netwerken. Stilaan bouwen we zo aan een brandweer van iedereen, met respect voor de

Daarom wordt op 29 november het eerste netwerkenover-

eigenheden van elke zone, een brandweer die steeds sterker

leg georganiseerd door Netwerk Brandweer. Daarop zijn alle

wordt. Door onze krachten te bundelen en vooruit te willen.

voorzitters of afgevaardigden van de netwerken uitgenodigd

Samen.

met alle zonecommandanten. Elke voorzitter zal zijn netwerk voorstellen aan de andere voorzitters. En de andere

Foto’s: Cathy De Schryver en Maarten Van Severen

PUBLIREPORTAGE

LAAT DE ORGANISATIE VAN DE BRANDWEER OVER AAN DE BRANDWEER Hans Clarysse spreekt op het brandweercongres over zijn vurige passie voor de brandweer. De afgelopen jaren is de brandweerwereld enorm veranderd. Daarom besloot BVV een paar jaar geleden om een nieuwe richting uit te stippelen voor hun jaarlijks congres. Om het format en de werking van het congres te optimaliseren, schakelde BVV de hulp van het communicatiebureau Sigmund in. “Door enkele wijzigingen in ons plan van aanpak, hebben we een groter draagvlak gecreëerd en staan we nog dichter bij onze mensen”, stelt BVVvoorzitter Hans Clarysse vast. “En als ik naar de resultaten van het Brandweercongres kijk, dan zie ik dat al dit harde werk ook zijn vruchten heeft afgeworpen!” voegt Guy Ooms van Sigmund daar nog aan toe. Hans: “De afgelopen jaren blies er een

Hans: “Dat vlammetje in ons hart staat

brand geblust wordt. Iedereen in onze or-

stevige wind van vernieuwing door BVV.

daarbij inderdaad centraal. Het is nodig

ganisatie helpt daarbij. Die vurige passie

Zo zetten we meer in op de provinciale

om gemotiveerd te blijven, maar ook om

voor de veiligheid van onze maatschappij

werking binnen onze koepelorganisatie.

bij te blijven met alle veranderingen en

bloeit in heel onze organisatie. Maar ook

Door die lokale verankering merken we

nieuwe ontwikkelingen die de samenle-

opleidingen zijn van cruciaal belang. Zo

een bredere betrokkenheid en staan we

ving op ons loslaat. Werken binnen de

bereiden we onze mensen voor op de

veel dichter bij onze collega’s. Vooral dat

brandweer is de dag van vandaag nog

nieuwe uitdagingen die hen te wachten

laatste vind ik enorm belangrijk. Vanuit de

uitdagender dan vroeger. Kijk maar naar

staan. Onze brandweermannen doen die

overtuiging dat wij als BVV de connectie

alle nieuwe competenties en verschil-

opleidingen ook graag, zolang we ze niet

zijn tussen alle verschillende takken van

lende profielen die je tegenwoordig kan

in een te schoolse omgeving organise-

de brandweer, probeer ik als voorzitter

vinden binnen onze korpsen. Dat vraagt

ren. Oersaaie aulalessen proberen we op

dan ook om zoveel mogelijk algemene

dan ook de nodige inspanningen: ener-

het Brandweercongres dus te vermijden.

vergaderingen, raden van bestuur, net-

zijds moeten we al die profielen binnen

Ik bedenk me net iets: wat als dat nu net

werkmomenten en studiedagen bij te

de brandweer samenbrengen in een

de sleutel tot succes was voor het Brand-

wonen. Op die manier voelen onze colle-

groot verhaal. Ongeacht of het nu gaat

weercongres 2019?”

ga’s ook echt dat BVV dicht bij hen staat.

om de brandweerman of -vrouw met een

Die connectie is voor ons van onschatba-

slang in de hand, de logistieke collega, de

re waarde. Niet alleen binnen BVV, maar

beleidsmaker of de ICT. Overal waar het

ook zij aan zij met Netwerk Brandweer is

brandt, zorgen wij er samen voor dat die

DE GROTE TRANSFORMATIE VAN HET BRANDWEERCONGRES

dat zo. Samen vormen we uiteindelijk één groot geheel: de brandweer.”

“Het is goed dat de sprekerstraining voor het congres er was. Ik heb tijdens deze

Guy: “En wat voor een geheel! Die drive,

sessie enorm veel tips meegekregen. Ik

dat vlammetje dat brandweermannen in

zie nog steeds voor me hoe Guy op de

zich hebben, is uitzonderlijk. Zoiets heb

grond ligt om duidelijk te maken dat ik

ik nog maar zelden meegemaakt. Die

niet naar de grond mag kijken tijdens het

vurige passie is natuurlijk ook nodig om

spreken.” - Kaat Nuyens, dagvoorzitster

altijd opnieuw paraat te staan voor de sa-

Brandweercongres

menleving. Een restaurant kan je zonder problemen twee weken sluiten voor ver-

Hans: “Het Brandweercongres is er in

bouwingen, de brandweer daarentegen

de afgelopen jaren enorm op vooruit ge-

kan nog geen twee seconden stilliggen.

gaan. Door verschillende brainstormses-

En dat siert de brandweer het meest, die

sies over het format, sprekerstrainingen

passie om elke dag opnieuw de volgende

met virtual reality en workshops te voor-

interventie aan te pakken.”

zien, hebben we het brandweercongres samen doen groeien tot waar het van-

PUBLIREPORTAGE

daag staat. Ook daarvoor zijn we Sig-

hier over een tweedaags event met bij-

mund dankbaar. Zijn jullie na al die jaren

na 900 deelnemers, internationale spre-

samenwerken met de brandweer onder-

kers van formaat en een heleboel trouwe

COMPLIMENTEN UIT HET BUITENLAND

tussen nog niet ingeburgerd, trouwens?”

sponsors. Wij zijn dan ook trots om onze

Ook de internationale sprekers waren

schouders onder dit project te mogen

onder de indruk van het Brandweer-

Guy: “We zullen altijd leken blijven,

zetten als sponsor. Ook als persoon is

congres 2019. Zo zei Charles Bailey,

Hans. Jullie zijn de echte professionals!

mijn bewondering en sympathie voor de

Amerikaans brandweercommandant

Wel is jullie vlammende drive en passie

brandweer nog vele malen groter gewor-

uit Montgomery Alabama, dat hij van

ons doorheen de opdrachten binnen de

den. De vonk is duidelijk overgeslagen!”

de toeschouwers enorm veel goede feedback kreeg op zijn presentatie.

brandweer sterk bijgebleven. Dat merk je ook aan de resultaten die we hier sa-

Hans: “Dat is voor de verandering een

“Eerst en vooral wil ik alle aanwezigen

men hebben neergezet. Ik leg de nadruk

vonk die we niet gaan blussen, denk ik!”

bedanken voor hun laaiend enthousiasme, jullie hebben hier een prachtige

op samen, want laten we niet vergeten dat het congres uiteindelijk gerealiseerd

Afspraak op het Brandweercongres 2020

organisatie vol met hartverwarmende

wordt door een combinatie van vaste

op vrijdag 16 en zaterdag 17 oktober.

mensen! Ik heb minstens evenveel

medewerkers en gemotiveerde vrijwilli-

geleerd van het publiek als dat ik hen

gers binnen het congresteam van BVV,

heb bijgebracht. Daarbovenop heeft

versterkt door de verschillende helpen-

het publiek van beide spreeksessies

de handen vanuit de hulpverleningszo-

mijn boodschap duidelijk begrepen.

nes. Als je met dat team op drie jaar tijd

Mission accomplished dus, zoals ze

een congres zo kan laten groeien, dan

dat bij ons zeggen!”

heb je sterk werk geleverd. We spreken

Haal het beste uit je mensen Vlotte interne communicatie Een soepel veranderingstraject Samen los je conflicten op Cultuurproblemen zijn verleden tijd Via workshops, consultancy & coaching helpen we jou vooruit Bel ons +32 3 685 28 87

Mail ons info@sigmund.be

Ga naar www.sigmund.be

OEFENING NATUURBRAND VERSLAG

Op 5 oktober 2019 vormde het militair domein ‘Kamp Beverlo’ het toneel van een grootscheepse brandoefening. Deze natuurbrandoefening verliep in samenwerking met zes verschillende brandweerzones, het KCCE (Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid), Defensie en politie en heeft als doel de vernieuwde uitgeschreven procedures te beproeven in de praktijk. De oefening werd mogelijk gemaakt dankzij de bijdrage van

Liefst 6 brandweerzones namen deel aan de oefening. De

het Kenniscentrum voor Civiele Veiligheid (KCCE). Defensie

coördinatie was in handen van de werkgroep ‘Bosbranden’

stelde het domein van Kamp Beverlo ter beschikking van de

binnen het Netwerk Brandweer. Specialisten van Hulp-

brandweer voor deze oefening.

verleningszone Zuid-West Limburg, Hulpverleningszone

Het doel van de oefening, ‘Zwarte heide’ genaamd, was om

Noord-Limburg en Zone Rand werkten de oefening uit. Het

de standaard operationele procedure ‘natuurbranden’ in de

Nationaal Geografisch Instituut (NGI) was aanwezig en gaf

praktijk te brengen. De procedure werd uitgewerkt door een

uitleg over het project rond cartografie. Aan de oefening

werkgroep van specialisten. In de voormiddag stonden er

namen verder ook deel: Brandweerzone Oost-Limburg,

enkele kleinere oefeningen op het programma. Vervolgens,

Brandweerzone Taxandria en Brandweerzone Kempen.

in de namiddag vanaf 13.00 uur, werd een grootschalige

Ook voor de piloten van de luchtsteun was het een goede

multidisciplinaire oefening gehouden. Groepen van bos-

oefening. Ze ondernamen verschillende succesvolle bluspo-

brandweerwagens werden strategisch ingezet. Het geheel

gingen met de helikopter van de federale politie (DAFA).

werd geleid vanuit de Commandopost Operaties.

Foto Martijn Wouters

Foto Nico Vande Kerkhof 36

Foto Jos Janssen 112euregio

Foto Nico Vande Kerkhof

ISO 17840 Wegvoertuigen - Informatie voor hulpverleners

HANDEL LOKAAL DENK GLOBAAL VLAAMSE BRANDWEERLUI NEMEN HET VOORTOUW IN DE ONTWIKKELING EN TOEPASSING VAN ISO-NORMEN

heid (KCCE) en in een later stadium met de steun van CTIF hebben Tom en Kurt het project op internationaal niveau uitgewerkt, in overleg met de andere leden van hun Commissie en in nauwe samenwerking met de wereldwijde voertuig-

Tom Van Esbroeck en Kurt Vollmacher, beiden de Belgische

industrie.

vertegenwoordigers in de CTIF Commission for Extrication

CTIF is verheugd dat de Belgische expertise een plaats heeft

& New Technology hebben een uitzonderlijke bijdrage ge-

gekregen in deze internationale context.

leverd aan het project CTIF ISO 17840. Het duo legde 7 jaar

De volledige ISO 17840-informatie zal worden opgenomen

geleden de basis voor dit project over reddingsinformatie bij

in de verschillende trainingsniveaus van de basistraining voor

de brandweer van Gent. Ze bouwden het samen verder stap

de nieuwe brandweerlieden, evenals in de experttraining

voor stap uit tot een internationaal gegeven met de steun van

voor reeds ervaren brandweerlieden, in het kader van Tech-

het Kenniscentrum voor Civiele Veiligheid (KCCE): Tom op

nische Hulpverlening.

strategisch niveau als voorzitter van de Commissie en Kurt als

De publicatie van de ISO 17840-norm is een echte blikvan-

technisch expert en projectleider voor de norm.

ger, omdat de brandweergemeenschap voor het eerst het voortouw heeft genomen bij de besluitvorming over interna-

BRANDWEERLUI VERDIENEN BETERE INFORMATIE

tionale industriële veiligheid!

NIET MEER ACHTER DE FEITEN AANLOPEN Het toenmalige eenvoudige idee was om de hulpverleners op het terrein betere informatie te geven.

Het initiatief kadert perfect in de filosofie van CTIF. De hulp-

Dankzij het Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veilig-

verleners willen niet als laatste in de veiligheidsketen geconfronteerd worden met onbekende of onvoorbereide risico’s en is daarom vragende partij om van bij het begin betrokken te worden bij een technologie- en energietransitie.

CTIF is de Internationale Vereniging van Brandweeren Reddingsdiensten en heeft als voornaamste doel het ondersteunen en stimuleren van de samenwerking tussen de brandweerdiensten en andere hulpdiensten van over de hele wereld. De organisatie werd in 1900 opgericht en telt intussen 39 leden, waaronder België, maar ook andere landen, zoals Japan, Zuid-Korea en de Verenigde Staten. CTIF bevordert de uitwisseling van ervaring en kennis op het gebied van bescherming en redding bij brand of andere rampen. Belangrijke doelen zijn het aanmoedigen, ondersteunen en ontwikkelen van een internatio-

nale samenwerking, zowel op technisch als op weten-

schappelijk gebied, inzake preventie, brandbestrijding, het redden van mensen en dieren en het verlenen van technische bijstand. Daarnaast streeft CTIF ook naar betere relaties tussen brandweeren andere hulpdiensten. Om dat allemaal mogelijk te maken, zorgt CTIF onder meer voor wetenschappelijk onderzoek, de publicatie van artikelen en rapporten, de organisatie van verschillende commissies en werkgroepen en de samenwerking met andere instanties, behalve de reddingsdiensten, die zich ook bezighouden met preventie en veiligheid.

UNIFORM, SIMPEL EN DUIDELIJK een gestandaardiseerd stappenplan zodat de juiste info op Het komt er op neer dat, als er iets nieuws ontwikkeld wordt,

de juiste manier bij de hulpdiensten terechtkomt.

de brandweer, van in het begin mee aan tafel moet zitten.

1. Reddingskaart (Rescue Sheet) voor personen en lichte

Met de doelstelling om:

commerciële voertuigen: snelle informatie

• Verstrekte reddingsinformatie “brandweerproof” te maken • Uitschakelsystemen zo “eenvormig” mogelijk te maken • Normen en wetten op te stellen die “hulpverleningsgericht” zijn

2. Reddingskaart (Rescue Sheet) voor vrachtwagens en bussen: snelle informatie 3. Hulpverleningsgids (Emergency Response Guide): uitgebreide informatie

• Informatie te hebben om opleidingen in “brandweertaal” te kunnen ontwikkelen

4. Symbolen voor de herkenning van de aandrijfbron: geplaatst op de voertuigen

ISO 17840

INFORMATIE IN BEIDE RICHTINGEN

Hiervoor werd ISO 17840 ontwikkeld. Dit is een internatio-

Soms hoor je wel eens “alles wordt ontwikkeld op de ivoren

nale norm die onder meer bestaat uit uniforme symbolen en

toren en wij zien er niets van terug”! Dit kan allesbehalve gezegd worden van dit project onder de vleugels van het Kenniscentrum voor Civiele Veiligheid

(KCCE). De noodzaak werd geformuleerd door de basis (brandweerman Sam), vervolgens stap voor stap ontwikkeld op het hoogste niveau, om nadien terug te stromen naar de hulpverleners op het terrein onder de vorm van: • Een standaard die de informatie verstrekking naar de hulpdiensten uniform maakt: ISO 17840 • De huidige opleidingen THV/alternatieve energie/voertuigbranden bij de brandweer • Return of Experience (RETEX) betreffende ongevallen inzake

alternatieve energie …

Hieronder zie je de flow in beide richtingen: stand van zaken november 2019.

Federale werkgroep KCCE THV

ONZE “BRANDWEER-STER” BIJ EURO NCAP

Op federaal niveau bestaat al meerdere jaren een actie-

De Belgische brandweerexperten zetten zich nu in om de

ve werkgroep met vertegenwoordiging van alle brand-

normen ook bekend te maken bij hun Europese en interna-

weerscholen die de invulling van de cursussen over

tionale collega’s en de stakeholders uit de transportsector.

THV/Alternatieve energie en voertuigbranden mee be-

Om de ISO-norm verder ingang te laten vinden, wordt er

paalt en ontwikkelt.

onder andere samengewerkt met Euro NCAP, de Europese organisatie die de veiligheidssterren (safety ratings) toekent

Uniformiteit staat daarbij hoog in het vaandel.

aan voertuigen. Een Rescue Task Force werd opgericht om de criteria en het

De internationale info die via CTIF verkregen wordt reeds

beoordelingssyteem te bepalen en verder te ontwikkelen.

meerdere jaren verwerkt in de bestaande cursussen.

Als een constructeur de criteria naleeft krijgt hij daar punten voor, doet hij dat niet wordt hij punten afgetrokken.

Hierbij een link naar deze cursussen/

De toepassing van de ISO 17840 norm krijgt voortaan een

retex zodat deze tevens op “post-

belangrijke plaats in het rijtje van bepalende criteria voor

niveau” kunnen gebruikt worden

de hoogste waardering (vijfde ster). Deze kan in feite gezien worden als een extra “brandweer-ster”.

GRATIS APP MET INFORMATIE OVER DE VOERTUIGEN VANAF MEI 2020 Momenteel wordt er door Euro NCAP en CTIF een database en bijhorende App ontwikkeld. De bedoeling is om de bovenvermelde informatie (onderdelen van ISO 17840) gratis ter beschikking te stellen voor alle hulpverleners wereldwijd!

Hierbij zijn in eerste instantie alle reddingskaarten (rescue

AWARD

sheets) van alle verkochte voertuigen in Europa in opgenomen.

Bij de officiële plechtigheid (ondertekening van het MOU) tij-

Vanaf 2022 zal deze info beschikbaar zijn in alle Europese

dens het CTIF Seminar van november 2018 mocht Kurt van

talen.

CTIF President Tore Eriksson een award ontvangen. Dit voor zijn sterke toewijding en harde werk als projectleider voor het ISO 17840 project.

ONDERTEKENDE MEMORANDA OF UNDERSTANDING (MOU) SAMEN MET CTIF Belgisch Niveau De Lijn, STIB/MIVB en de Federatie van de Belgische Auto-

TOEKOMSTIGE WERKDOMEINEN

bus- en Autocarondernemers (FBAA) hebben zich ertoe verbonden ISO 17840 toe te passen op hun vloot.

De ISO-norm werd ontwikkeld om uit te groeien tot bron van

Dit zal binnenkort in het ganse land heel goed merkbaar zijn

reddingsinformatie voor andere transportmiddelen, zoals

aan de symbolen die op de bussen worden aangebracht.

trams, treinen en vliegtuigen, die ook steeds meer gebruik maken van specifieke energiedragers. Zo zal de nodige infor-

Internationaal Niveau

matie terug in dezelfde herkenbare vorm aangeboden wor-

Ook de UITP (Internationale Vereniging van Openbaar Ver-

den voor de hulpdiensten.

voer), met 1600 leden in 99 landen, heeft in april 2019 een

Op het vlak van ontwikkeling van technische installaties en

MOU ondertekend.

technologie zelf worden er uitgewerkte voorstellen naar

Dit houdt in, dat wat in België werd ontwikkeld en toegepast,

de constructeurs toe gedaan. Bijvoorbeeld een uniforme

straks ook wereldwijd zal worden ingevoerd.

reddingssleutel “all-in-one” om onder meer de elektrische stroom (Hybride en elektrische voertuigen, …) of gastoevoer

De leiders van UITP, CTIF-president Tore Eriksson en de voorzitter van de CTIF Extrication & New Technology Tom Van Esbroeck op de bijeenkomst in Casablanca in april 2019 om het memorandum van overeenstemming tussen de twee organisaties te ondertekenen om de nieuwe ISO-norm te implementeren. (Foto UITP)

(CNG, LNG,..) af te sluiten. Het automatisch doorseinen van gedetailleerde ISO reddingsinformatie over het voertuig en inzittenden naar de aanrijdende hulpdiensten is dan weer een ander werkdomein. (E-call, datatransmissie) Ontwikkeling van nieuwe Retexen met beschrijving van lokale en wereldwijde incidenten, met ondermeer: • Energie Opslagsystemen • Ongevallen en brand met elektrisch aangedreven voertuigen Er wordt gewerkt aan de verdere ontwikkeling van opleidingsmateriaal.

GEEF ZELF HET GOEDE VOORBEELD

Dit kunnen jullie ook doen: Hieronder vind je alle informatie om de Iso-norm toe te

Lokale Implementatie

passen in jullie Zone/Stad/Gemeente.

Op lokaal niveau hebben Stad Gent, Ivago met de grootse

Ga naar Dutch (Nederlands) en important information

CNG vloot in België en Brandweerzone Centrum de handen

om info te verkrijgen over onder meer de symbolen

in elkaar geslagen om het goede voorbeeld te geven door de energiepictogrammen te voorzien op hun voertuigen.

1. Brandweer vrachtwagens

2. A ndere vrachtwagens (andere diensten, firma’s, …)

HET WERK IS ALLESBEHALVE AF Door de technologische (r)evolutie die op ons afkomt is het overduidelijk dat het huidige verrichte werk allesbehalve af is … Het is de bedoeling dat de bovenvermelde toekomstige werkdomeinen verder actief worden uitgewerkt zodat de hulpverlener op het terrein de info krijgt die hij verdient. Met dank aan: Chairman Commission Major Tom Van Esbroeck tom.vanesbroeck@bwzc.be Project Leader ISO Kurt Vollmacher kurt.vollmacher@bwzc.be

DE BRANDWEER IN ACTIE REDDING OP HOOGTE In Melsbroek trad het hoogtereddingsteam (GRIMP) in actie toen een kraanmachinist onwel werd in zijn cabine, op 50m hoogte. Er kwam een extra kraan en heel wat klimwerk aan te pas om het slachtoffer op de begane grond te krijgen en zijn overbrenging naar het ziekenhuis mogelijk te maken.

Foto’s ZVBW

VOOR ELK PROBLEEM IS ER EEN OPLOSSING In Moorsel haalden ze hun “Bigwheel” nog eens uit. Geen terrein is onbereikbaar voor deze probleemoplossende teams. Een persoon kwam ongelukkig ten val op een moeilijk berijd- en bereikbare plek. Wanneer de traditionele brancards op wielen niet geschikt zijn voor het terrein en de afstand te groot is voor het comfort van de patiënt of de draagkracht van de manschappen, dan worden aangepaste hulpmiddelen gebruikt. Deze brancard is voorzien van een groot centraal wiel en rolt makkelijk over hobbelig en moeilijk terrein. De teams zorgen voor het evenwicht en brengen de patiënt in alle veiligheid over naar de ambulance. Foto’s ZVBW 42

CHEMISCHE BROEI - WAAROM PREVENTIE ZO BELANGRIJK IS Een tijdje geleden kon een gezin in Brandweer Zone Rand een ramp vermijden. Er waren enkele flessen en potten spontaan beginnen te branden. Ze zijn gelukkig tijdig wakker geworden en hebben er een natte handdoek over gegooid. Eens het branden was gestopt, hebben ze de potten twee verdiepingen later buiten geplaatst om daar het blussen verder te zetten. De oorzaak van deze brand was hoogstwaarschijnlijk chemische broei van een doek met olie waarmee ze het parket hadden behandeld. Gelukkig waren de bewoners er net op tijd bij, en hebben ze correct gereageerd. Aldus een preventietip die wij als brandweer kunnen meegeven: Spoel brandbare stoffen (olie, benzine, white spirit …) goed de gebruikte doeken. Hang de doeken daarna buiten te drogen. Prop ze zeker niet op.

VEERTIG PEUTERS MET SPOED GEËVACUEERD UIT EEN KINDEROPVANG De peuters werden in veiligheid gebracht in de tuin van de kinderopvang en konden daarna terecht in een immokantoor aan de overkant van de straat. De brandweer van Roeselare kon het vuur snel blussen. Dat zou ontstaan zijn aan de droogkast in de kelder. De ouders zijn verwittigd en werden gevraagd om hun kindjes op te halen. Puik werk van de collega’s van Roeselare. Bron Radio2 - Barbara De Jonckheere

WANNEER JE DRINGENDE OF IETS MINDER DRINGENDE HULP NODIG HEBT … Om een goede crisisbeheersing te kunnen garanderen, is het belangrijk dat elke burger en hulpverlener op de hoogte is van de bestaande noodnummers. Naast de gekende noodnummers 112 en 101 zijn er de voorbije jaren door de overheid enkele nieuwe specifieke nummers en een app gelanceerd. Hieronder volgt een kort overzicht.

112 EN 101 VOOR DRINGENDE HULP

les 112 en 101 te bellen. Na de registratie kan je gewoon op het icoontje van brandweer, ziekenwagen of politie drukken

In België zijn er twee gratis noodnummers die 24/7 bereik-

als je hulp nodig hebt. Tijdens je oproep stuurt de app elke

baar zijn voor dringende hulp:

30 seconden je positie door naar de Noodcentrale 112 zodat

• 112 voor ziekenwagen en brandweer;

de operator ziet waar je je bevindt. Daarnaast kan je nuttige

• 101 voor politie.

medische informatie invullen in de app die wordt meegestuurd naar de Noodcentrale 112.

TIP: Als je naar 112 of 101 belt, wacht dan rustig op antwoord.

Meer info vind je op www.112.be (app).

Haak niet in, want daardoor kom je opnieuw aan het einde van de wachtrij te staan. De operator zal vragen stellen over

E-LOKET OF 1722 TIJDENS STORM

je locatie, de aard van het noodgeval, vragen of er gewonden zijn en eventueel instructies geven. Hou na het afronden

Als je Hulpverleningszone een e-loket of rechtstreeks num-

van de noodoproep je telefoonlijn vrij zodat de Noodcentra-

mer heeft, kan je daar rechtstreeks terecht om een brand-

le 112 je eventueel kan terugbellen indien nodig.

weerinterventie voor storm of wateroverlast aan te vragen. Je kan dit e-loket of rechtstreeks nummer ook gebruiken om

APP 112 BE

de brandweer een wespennest te laten verdelgen. Sinds 1 augustus 2017 kan je voor brandweerhulp tijdens een

Als je een smartphone hebt, kan je best de app 112 BE down-

storm of bij wateroverlast ook het nummer 1722 bellen als er

loaden. Dit is de meest efficiënte manier om de noodcentra-

niemand (mogelijks) in levensgevaar is. Dit nummer is enkel

rood van het KMI).

WANNEER JE ALS HULPVERLENER DRINGEND HULP NODIG HEBT…

NIET-DRINGEND ZIEKENVERVOER

Wil je als hulpverlener een noodoproep plaatsen dan bel je

beschikbaar tijdens hevig onweer (een code geel, oranje of

naar het noodnummer 112. De operator van de NoodcenAls je niet-dringend ziekenvervoer nodig hebt, mag je niet

trale 112 is verantwoordelijk voor de regulatie van de oproe-

naar 112 bellen, maar dien je beroep te doen op een zieken-

pen. Het is belangrijk om ook als hulpverlener alle gestelde

wagen voor niet-dringende hulp. Je kan contact opnemen

vragen te beantwoorden zodat de operator op basis van de

met je ziekenfonds om na te gaan of zij een ziekenwagen

‘Belgische Handleiding Medische Regulatie’ en de ‘Belgische

kunnen inplannen of neem rechtstreeks contact op met een

Handleiding Brandweerregulatie’ het correcte gebeurtenis-

ziekenwagendienst voor niet-dringend ziekenvervoer.

type kan selecteren en de correcte middelen kan alarmeren. De operator van de Noodcentrale 112 zal eerst een bevra-

1733 VOOR DOKTERS VAN WACHT

ging doen naar de incidentlocatie en eventueel bijkomende revelante situationele informatie. We denken hierbij aan:

In sommige regio’s dien je voor niet-dringende medische

• het type gebouw, de verdieping, naam op de bel

hulp geen nummer meer op te zoeken van de dokter van

• een mogelijke centrale verzamelplaats of receptie waar de

wacht, maar kan je een dokter van wacht bellen via het cen-

diensten zullen worden opgewacht

trale nummer 1733. In de volgende jaren zal “1733” in heel

• tips hoe de hulpdiensten het slachtoffer kunnen bereiken

België in gebruik genomen worden. Om te weten of 1733

of gemakkelijk vinden zoals: een blauwe bus met volgend

in jouw gemeente al actief is, kan je je postcode invullen op

opschrift

deze website van de FOD Volksgezondheid: w w w. h e a l t h . b e l g i u m . b e /n l /g e zo n d h e i d /o r g a n i s a -

Nadat de operator deze essentiële informatie heeft verza-

tie-van-de-gezondheidszorg/dringende-hulpverlening/

meld, wordt de brandweeren/of medische bevraging op-

wachtdiensten

gestart. Eerst zal de operator een medische bevraging uitvoeren over de toestand van elk (potentieel) slachtoffer. De

NIET-DRINGENDE POLITIEHULP

operator streeft er hierbij naar om de volledige bevraging binnen anderhalf tot twee minuten af te ronden. De opera-

Voor niet-dringende politiehulp kan je terecht bij het loket,

tor gaat eerst informatie verzamelen over de bewustzijns-

e-loket of telefoonnummer van je lokale politiezone. Je kunt

en ademhalingstoestand van het slachtoffer en gaat daarna

er terecht met al je niet-dringende vragen en meldingen aan

over tot een detailmatige bevraging van de symptomen en/of

de politie.

verwondingen die zich uiterlijk stellen. Een geschatte leeftijd van het slachtoffer stelt de operator in staat om in een aan-

SCHRIJF JE IN OP BE-ALERT

tal gevallen nog nauwkeuriger op te treden en zo de meest adequate middelen ter plaatse te sturen. Eens de operator

BE-Alert is een alarmeringssysteem waarmee de overheid

de bevraging heeft afgerond, gaat hij ook steeds een aantal

jou kan verwittigen in een noodsituatie.

relevante instructies overmaken aan de oproeper. Deze pre

Dankzij BE-Alert kan je rechtstreeks informatie krijgen

arrival instructies (PAI’s) kunnen uitgevoerd worden door de

via sms, een gesproken bericht of e-mail.

oproeper om de tijd tot de aanwezigheid van de eerste me-

Een burgemeester, gouverneur of minister activeert BE-

dische diensten te overbruggen om zo het comfort en/of de

Alert, om een bericht uit te sturen naar iedereen waarop de noodsituatie impact heeft. Zo kunnen inwoners op een snelle manier de nodige aanbevelingen krijgen, bv. ramen en deuren te sluiten bij een brand. Schrijf je snel in via www.be-alert.be en blijf op de hoogte tijdens een noodsituatie!

overlevingskansen van het slachtoffer te verhogen. De meest

Een hulpverleningszone kan tijdens een interventie een

bekende PAI is de Phone-CPR (cardiopulmonale resuscitatie

Noodcentrale 112 al dan niet telefonisch contacteren via

of reanimatie) waarbij de oproeper door de operator van de

voorbehouden telefoonnummers. Deze voorbehouden

Noodcentrale 112 begeleid wordt bij het opstarten van een

telefoonnummers zijn gemakkelijk te identificeren door

CPR. Andere PAI’s zijn: het niet meer uitvoeren van arbeid,

de operator van de Noodcentrale 112 en worden prioritair

het niet meer eten of drinken tot aankomst van de diensten,

aangenomen. Er zijn verschillende voorbehouden telefoon-

het stelpen van de bloeding. De PAI die van toepassing is

nummers beschikbaar met elk een andere finaliteit zoals

bij elke noodoproep is om terug contact op te nemen met

MIP, evenementen, brandweer, medisch, noodplanning,…

de Noodcentrale 112 wanneer de situatie ter plaatse wijzigt

De verantwoordelijke van de hulpverleningszone kan zijn

of het slachtoffer het bewustzijn verliest en/of een ademha-

of haar territoriaal bevoegde Noodcentrale 112 contacteren

lingsstilstand ontwikkelt.

voor meer informatie hierover.

Vervolgens doet de operator een brandweerbevraging met als doel, via een aantal gerichte vragen, het meest passende

Zo, we hopen dat je bovenstaande nummers nooit nodig

brandweergebeurtenistype te selecteren.

hebt, maar indien toch, ben je klaar om de Noodcentrale

Naast de basisbevraging moet de operator de oproeper zo

112 krachtig te briefen zodat snel adequate hulp je tegemoet

optimaal mogelijk adviseren en veiligheidsinstructies ge-

komt!

ven in afwachting van de komst van de brandweerdiensten. Enkele belangrijke aanbevelingen voor de oproeper zijn: de

Sofie Vanhoutte, Functionele Chef Noodcentrale 112

hulpdiensten opwachten of begeleiden naar de plaats van het

Oost-Vlaanderen

incident, evacueren en denken aan de eigen veiligheid indien

Anthony Blancquaert, Medische Adjunct Directeur

de oproeper hulp wil bieden aan het slachtoffer. Tijdens het

Noodcentrale 112 Oost-Vlaanderen

beheer van de oproep biedt de brandweerregulatie een link naar de medische regulatie indien er slachtoffers zijn.

Nieuw in ons gamma de HPS 7000 Pro De Dräger HPS 7000 Pro brandweerhelm is een klasse apart, dit heeft het te danken door het innovatieve , sportieve en dynamisch design, ergonomische pasvorm en componenten, waardoor het een multifunctioneel oplossingen biedt en dit terwijl het een optimale bescherming biedt tijdens elke operatie .

Ook superhelden kunnen gevloerd worden door asbest!

De HPS 7000 Pro is een volledige brandweerhelm met :

* schermende bril. * Gezicht bescherming (vizier). * Geïntegreerde helm lamp . * Nek bescherming.

Voor meer informatie www.draeger.com 46

Asbest is schadelijk bij inademing en kan leiden tot ernstige en vaak onomkeerbare longaandoeningen. Zeker bij herhaaldelijke blootstelling stijgt het risico aanzienlijk. Tijdens calamiteiten werkt Oesterbaai samen met de brandweer, milieuverantwoordelijke en/of bouwheer om een veiligheidsperimeter in te stellen en geeft ter plaatse advies om zo de asbestblootstelling tot een uiterste minimum te kunnen beperken. Meer info? www.kiwaoesterbaai.be of bel meteen met één van onze collega’s: 03 871 97 50.

DRENKELING IN DAMSE VAART BOVENGEHAALD EN GEREANIMEERD ZONDER NEUROLOGISCHE SCHADE NA ONDERDOMPELING VAN MEER DAN 10 MIN In de Damse vaart, aan de Noorweegse kaai in Brugge, werd

Bij de minste twijfel of iemand overleden is dient de persoon

op vrijdagmiddag 13 september een persoon die onder water

uit het water gehaald te worden en te worden gereanimeerd.

was terecht gekomen door een brandweerduiker terugge-

Het zou niet de eerste keer zijn dat een persoon in het water

vonden en bovengehaald. Op basis van enkele luchtbellen.

blijft liggen omdat er werd gezegd dat het om “een lijk” ging

Vooral de donkere wolk die ontstaan was door het contact

en er geen sporen mogen beschadigd worden voor het ge-

met de bodem bracht de duiker naar de drenkeling. “Plots

rechtelijk onderzoek.

had ik de enkel van de persoon vast”.

• Probeer een drenkeling steeds horizontaal uit het water te

Volgens getuigen en de geregistreerde tijden zou de persoon

halen en leg hem zo snel mogelijk plat. Ook een bewuste

meer dan 10 minuten onder water zijn gebleven.

persoon te water wordt best horizontaal uit het water ge-

Toen duiker en slachtoffer aan de oever kwamen, was onze

haald.

autoladder nog niet ter plaatse voor een horizontale evacu-

• Het gouden uur: tot 1 uur na onderdompeling gaan we er-

atie. Drie brandweermannen hebben het slachtoffer uit het

van uit dat de drenkeling nog gereanimeerd kan worden.

water getrokken, wat geen eenvoudige klus was.

Bij een vermiste zal daarna de cel vermiste personen coördineren.

Onmiddellijk werd de reanimatie gestart en kort daarna werd er terug een hartritme vastgesteld. De persoon werd over-

Een pluim voor Benedikt Leliaert en ploeg 4 voor de snelle en

gebracht naar de Spoedgevallen van AZ Sint-Jan en verder

efficiënte tussenkomst, voor de dame van het Rode Kruis die

behandeld op intensieve zorgen.

de hulpdiensten snel kon alarmeren, voor het back-up duikteam Cluster Oostende, de medische diensten … , voor onze

Intussen is deze man terug 100% bewust en aanspreekbaar.

zone die blijft investeren in goed getrainde duikers!

Hij liep geen neurologische schade op! Wel wordt hij nog beademd (via een tracheotomie met ca-

Duikteam zone 1, Cluster Brugge

nule) omdat z’n longfunctie het nog niet volledig zelfstandig kan overnemen. Het valt nog af te wachten hoe de toestand met de longen zal evolueren.

Enkele tips bij drenkelingen: • Hierbij is op de allereerste plaats de veiligheid van de redder belangrijk. Het is veiliger een touw of reddingsboei te werpen dan zelf te water gaan. Onderschat het koude water niet. • Door de moeilijke diagnostiek, het uiterlijk van een drenkeling en door misvatting dat na een onderdompeling van enkele minuten geen overleving meer mogelijk zou zijn, wordt waarschijnlijk dikwijls ten onrechte het besluit genomen om niet meer met de reanimatie te beginnen.

EEN NIEUWE THUIS VOOR BRANDWEER MECHELEN

Op dinsdag 15 oktober was het zover. De brandweermannen

Voortaan wonen onze brandweermannen, samen met hun

van brandweerpost Mechelen namen afscheid van hun oude

collega’s van de uitvoeringsdiensten, vlak bij de Nekkerhal in

kazerne in de Dageraadstraat en trokken in colonne naar hun

een indrukwekkend nieuw gebouw, de Waterduivel. Niets te

nieuwe thuis in de Plattebeekstraat 11. De colonne van gro-

vroeg, want de kazerne aan de Dageraadstraat was tot op

te voertuigen reed langs de Mechelse binnenring en kon op

de draad versleten en niet langer geschikt voor het moderne

veel bekijks rekenen. Bij hun aankomst aan hun nieuwe ka-

wagenpark van de brandweer.”

zerne werden de brandweermannen toegejuicht door collega’s en kindjes uit naburige scholen, die hun ogen uitkeken.

Dankzij de nieuwe ligging van de kazerne kan brandweerpost

In de loop van september en oktober gingen de administra-

Nekker (voordien brandweerpost Mechelen) een groter ge-

tieve diensten van Brandweerzone Rivierenland en de zonale

bied sneller bedienen. Zonecommandant Philippe Maudens:

dispatching hen al voor.

“Brandweerpost Nekker is een van de belangrijkste posten binnen ons wijdverspreid zonenetwerk van 15 brandweer-

Ook burgemeester Alexander Vandersmissen is enthousiast

posten, gaande van Heist-op-den-Berg aan de oostkant tot

over het nieuwe gebouw: “De Dageraadstraat wordt door

Sint-Amands aan de westkant. Brandweerpost Nekker staat

vele Mechelaars vaak in één adem genoemd met de brand-

immers in voor ongeveer 29% van alle interventies binnen

weer. Maar bijna 70 jaar later is dat tijdperk definitief voorbij.

onze zone.”

       

Inzetbaarheid Betrouwbaar Veilig Gebruiksgemak Nieuwste technologie Gunstige operationele kosten Makkelijk op te bouwen Duurzaam

Een Investering in een brandweerauto is een ingrijpende beslissing. Een brandweerauto gaat vele jaren mee en daarom is het ook een investering in de toekomst. Scania begrijpt dat als geen ander en biedt vandaag al de technologie en het rendement die morgen het verschil gaan maken. Scania – een veilige investering. www.scania.be

TIPS & TRICKS A MBUL ANCE In deze rubriek stellen we een nieuwe tip of trick voor die je als hulpverlener-ambulancier kan toepassen. Het gaat om kleine handigheidjes die je niet meteen leert in de opleiding. Ze komen tot stand door jarenlange ervaring van collega’s.

3 manieren om een vacuümmatras/spalk vacuüm te trekken 1. handpomp (zit bij de set spalken) 2. voetpomp (zit bij de vacuümmatras) 3. In geval van nood: aspiratietoestel (voorzien in de ziekenwagen) 1

Problemen om een vacuümmatras/ spalk vacuüm te trekken? › gaatje › ventiel niet dicht › binnenkant van de spalk aangezogen tegen het ventiel › pomp kapot andachtspunt bij gebruik van aspiratietoestel: A 4. › b ij het losdraaien van het ventiel, ligt er een dun netje met daarachter kleine bolletjes. ›h et aspiratietoestel met opbouwende kracht laten aspireren › i ndien te geweldig kan het netje scheuren en zijn de bolletjes weg. Spalk onbruikbaar …

Werkwijze 5. aspiratieleiding nemen 6. koppelstuk aspiratiesonde afnemen 7. aspiratieleiding koppelen aan de vacuümspalk/ matras 8. aspiratietoestel rustig laten aspireren 5

Auteur: Juan Herrero - HVZ Fluvia - Post Kortrijk

BRANDWEERVOERTUIGEN DRONEVOERTUIG HULPVERLENINGSZONE NOORD-LIMBURG MERCEDES SPRINTER Vanuit een reddingswagen werd deze Mercedes Sprinter omgebouwd tot een volwaardig dronevoertuig. Hiervoor werd een bodemplaat ingebouwd, werd de nodige elektriciteit voorzien en werd een lichtmast voorzien van moderne armaturen. De beelden kan de operator via een groot ledscherm waarnemen.

INSTEEK Het droneteam van 8 piloten is een samenwerking van hulpverleningszone Noord-Limburg, de politiezones Lommel en Kempenland (Leopoldsburg, Hechtel-Eksel en Peer) en de gemeenten die deel uitmaken van de hulpverleningszone Bocholt, Bree, Ham, HamontAchel, Hechtel-Eksel, Leopoldsburg, Lommel, Pelt en Peer.

DE DRONES Technische informatie over deze drones: De brandweer[M/V] editie 562

Fotograaf Jos Janssen - Euregio112

Merry Christmas and a Happy New Year