Lipiec 2011
Nr 1/2011
Wydanie specjalne miesięcznika „Świat Hoteli”
Certyfikacja i Promocja dla Twojej Firmy Usługa jest w 100% finansowana ze środków Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
Korzyści z uczestnictwa w Projekcie to uzyskanie: raportu menedżerskiego – diagnozy eksperckiej z oceną funkcji przedsiębiorstwa i rekomendacjami usprawnień w obszarach: • obsługi klienta zdalnie i na miejscu, • metod informacji i promocji oraz współpracy sieciowej, • polityki cenowej i promocji cenowych, • doskonalenia kadr organizacji hotelarskiej, godła promocyjnego – certyfikatu Złoty Standard dla najwyżej ocenionych, promocji firmy jako wzorca najlepszych praktyk branżowych. Jednostki certyfikowane godłem Złoty Standard będą prezentowane: • w mediach ogólnopolskich, • podczas seminariów i konferencji, • w publikacji podsumowującej najlepsze praktyki branżowe, • w dobrze pozycjonowanym serwisie branżowym, • poprzez inne działania informacyjno-promocyjne.
ZGŁOŚ UDZIAŁ W PROJEKCIE Skontaktuj się z konsultantem Projektu: Ewelina Jeżewska tel. +48 32 763 27 71, tel. kom. 883 357 213 e.jezewska@zlotystandard.info Sławomir Pytel tel. +48 32 763 27 70, tel. kom. 883 357 210 s.pytel@zlotystandard.info Marta Sitko tel. +48 32 763 27 72, tel. kom. 883 357 209 m.sitko@zlotystandard.info lub wypełnij i wyślij formularz zgłoszeniowy na stronie www.zlotystandard.info Liczba bezpłatnych audytów jest ograniczona do 250. Decyduje kolejność zgłoszeń. Rekrutacja uczestników jest ciągła, do wyczerpania alokacji.
Zdobądź zaufanie swoich gości Złoty Standard – wdrożenie innowacji i dyfuzja dobrych praktyk w hotelarstwie i gastronomii
zlotystandard.info
Fundusze europejskie dla rozwoju innowacyjnej gospodarki Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
LG – INTERAKTYWNE ROZWIĄZANIA HOTELOWE
Rozwiązanie hotelowe Pro Centric to elastyczna platforma interaktywnej telewizji hotelowej wspierająca różnorodne środowisko sprzętowe i aplikacyjne. Co więcej telewizory hotelowe LG serii Pro Centric wyposażono w funkcje dostępne dotychczas za pomocą urządzeń zewnętrznych. Dzięki temu nie musisz prowadzić i podłączać dodatkowego okablowania by w pełni wykorzystać możliwości interaktywnej komunikacji z gośćmi, dostarczyć zindywidualizowane usługi, czy udostępnić Internet. Również zarządzanie całą infrastrukturą możesz wykonywać zdalnie, bez konieczności angażowania dodatkowych pracowników.
OD RECEpCjI DO pOKOju GOśCIA
Internet
Transmisja przez IR
Transmisja przez Ip
LAN Cable Coax cable
Ip LAN Switch
Broadcast karta over MpIRFAp (Eternet przez kabel koncentryczny)
MDu
(Eternet Broadcast overprzez IP kabel koncentryczny)
Internet
MDU
(Ethernet Coax)
VOD + Server
VOD + Pro:Centric Server
Access Point Card
IP Over Coax
AP Card
Hybrid
IP Streaming (RF&IP)
Kabel LAN Kabel Koncentryczny
(Coax Ethernet)
LAN przewodowy Wired LAN
STB Embeddded*
IP
LAN LAN Wireles bezprzewodowy
Remote Manager
*Dotyczy serii pro-Centric p (modele 32/37/42/47LD650H). Seria pro-Centric V (model 22/26/32LD320H oraz 26/32/37LD322H) nie posiada wbudowanego modułu STB lecz wciąż umożliwia dostarczenie sygnału internetowego kablem koncentrycznym, wybranych treści informacyjnych oraz zdane klonowanie i zarządzanie telewizorami.
spis treści
Lipiec 2011
Nr 1/2011
Wydanie specjalne miesięcznika „Świat Hoteli”
Analiza rynku
Hotelarstwo odrabia straty . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Rok 2010 charakteryzował się dalszym wzrostem liczby nowych hoteli, jednakże dynamika ta ulegała już stopniowemu spowolnieniu. Związane to było z opóźnionym oddziaływaniem kryzysu, który w zakresie inwestycji objawiał się co raz trudniejszym dostępem do finansowania nowych projektów
Inwestycje
2,5 miliarda na inwestycje w 2010 r. . . . . . . . . 12 Rok 2010 zaowocował wzrostem liczby hoteli w Polsce. Mimo ostrzeżeń analityków, mimo kolejnego roku zapaści w turystyce przyjazdowej do Polski, w tym także w sferze turystyki biznesowej, a także kiepskich wyników większości hoteli w Polsce, inwestorzy nie ustawali w wysiłkach i realizowali plany inwestycyjne bez względu na ich skutki
Wydawca BROG Marketing Sp. z o.o. S.K. Al. Jerozolimskie 180,
Transakcje
02-486 Warszawa tel. 22 571 13 10, fax 22 571 13 11 biuro@brogmarketing.pl, www.brogmarketing.pl Zespół redakcyjny Michał Oksiński – Redaktor naczelny m.oksinski@brogmarketing.pl tel. 22 571 13 95 Karolina Owczarek – Dziennikarz k.owczarek@ brogmarketing.pl tel. 22 571 13 39 Dział reklamy Barbara Czarnecka Dyrektor Sprzedaży i Reklamy b.czarnecka@brogmarketing.pl tel. 22 571 13 65 Dawid Miedziocha – Doradca klienta d.miedziocha@brogmarketing.pl tel. 22 571 13 76 Wioleta Wiater – Doradca klienta w.wiater@brogmarketing.pl tel. 22 571 13 96 • Redakcja nie odpowiada za treść materiałów reklamowych. • Druk: TAURUS • Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą Wydawcy. © 2011 Copyright by BROG Marketing Sp. z o.o. All rights reserved.
Trendy na rynku nieruchomości hotelowych w 2010 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Kryzys obszedł się z Polską dosyć łagodnie i okazało się, że przez pewien czas funkcjonowaliśmy jako osamotniony zielony punkt na mapie zintegrowanej Europy, odnotowując dodatni przyrost PKB. Zdaniem wielu ekspertów przyczyniły się do tego m.in. dostępne na polskim rynku i konsumowane przez polskie podmioty środki z funduszy unijnych, pochodzące z programów strukturalnych
Korzystający z obiektów noclegowych
Turyści przyjeżdżają w interesach . . . . . . . . . . 24 Według danych Światowej Organizacji Turystyki (UNWTO) liczba międzynarodowych przyjazdów turystycznych w 2010 roku wyniosła 940 milionów i wzrosła o 58 milionów (6,6 proc.) w porównaniu z 2009 rokiem i o 23 mln w porównaniu z przedkryzysowym rokiem 2008
Zapraszamy do odwiedzenia portalu rynku horeca.
Warmia i Mazury to jeden z najpopularniejszych regionów turystycznych w Polsce. Jak pokazuje najnowszy raport firmy doradczej Cushman & Wakefield na rozwój bazy hotelowej w tym regionie ma wpływ stale rosnący popyt na usługi hotelowe, głównie ze strony turystów krajowych
FORUM RYNKU HOTELARSKIEGO 2011
Kontakt z organizatorem: tel. + 48 22 571 13 65, 571 13 96, 571 13 76
Pierwsza tura programu Złoty Standard zakończyła się 30 czerwca br. certyfikacją 17. hoteli i obiektów hotelowych w Polsce, które uzyskały najwyższą ocenę w audycie jakości obsługi gościa
Trendy w hotelarstwie
Condo hotele – sposób na dynamiczny rozwój rynku hotelarskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Condo hotel to obiekt najczęściej z segmentu premium, kategoryzowany na 4- czy 5-gwiazdek lub luksusowy tzw. holiday resort. Od typowego hotelu różni się dwoma aspektami: systemem finansowania oraz nieco innym sposobem użytkowania poszczególnych jednostek mieszkalnych, które są też często większe
Gastronomia
Gastronomia wizytówką hotelu. . . . . . . . . . . . . 42 Jak przyznają przedstawiciele sieci hotelarskich, usługi gastronomiczne w hotelach stanowią ok. 30 - 40 proc. przychodów ogółem. W związku z tym jest to bardzo ważny obszar działalności obiektu z punktu widzenia finansowego, ale też wizerunkowego
Euro 2012
Hotelarska rozgrzewka przed Euro 2012. . . . . . 46 Wieść na temat organizacji Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w Polsce obudziła w hotelarzach gorączkę złota. Szacuje się, że podczas trzech tygodni Euro 2012 przyjedzie do naszego kraju około 1 miliona turystów. Może się jednak okazać, że popyt na miejsca noclegowe będzie mniejszy, niż oczekiwano
Wybrane sieci i firmy hotelarskie
Rozwój segmentu hoteli ekonomicznych. . . . . . 50
Analiza rynku
Hotele na pojezierzach Warmii i Mazur. . . . . . . 32
Izba wydawców prasy
Złoty Standard w Obsłudze Klienta. Pierwsze certyfikaty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Sieci hotelarskie inwestują w rynek hoteli ekonomicznych w Polsce. Obiekty z tego segmentu, nazywane również budżetowymi, oferują coraz lepszy zakres usług w atrakcyjnej cenie, odbierając gości z klasy średniej hoteli biznesowych. Hotele ekonomiczne nie generują wysokich kosztów operacyjnych, przy czym są bezpieczną inwestycją, odporną na wahania koniunktury
Najważniejsze spotkanie
branży hotelarskiej w Polsce 4 listopada 2011, Hotel Hilton Warszawa
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
5
analiza rynku
2009 – 2010 Średnia cena w EURO
2009 - 2010 RevPAR w EURO zmiana 2010/2009
2009
2010
Polska
54,75
54,46
-0,53%
Czechy Słowacja Węgry
65,13 73,54 54,92
59,89 61,55 50,16
-8,05% -16,30% -8,67%
Źródło:STR Global
zmiana 2010/2009
2009
2010
Polska
28,67
30,16
5,20%
Czechy Słowacja Węgry
36,10 29,13 29,22
36,26 25,74 28,65
0,44% -11,64% -1,95%
Źródło:STR Global
Stopień wykorzystania pokoi
Jednostka terytorialna
764,5
752,5
ogółem
833,3
10,7% 9,0%
5*
4*
3*
2*
w trakcie kategoryzacji
1*
2009
2010
2009
2010
2009
2010
2009
2010
2009
2010
2009
2010
2009
2010
[%]
[%]
[%]
[%]
[%]
[%]
[%]
[%]
[%]
[%]
[%]
[%]
[%]
[%]
łódzkie
43,87
39,84
0
41,52
58,65
44,58
39,51
36,44
46,77
42,95
45,73
48,28
34,50
24,54
mazowieckie
50,50
54,71
61,87
68,85
54,32
59,71
43,59
47,11
42,44
45,25
52,40
56,06
36,36
35,61
małopolskie
42,99
44,19
51,25
52,63
46,61
50,24
42,40
43,12
38,80
37,98
36,32
37,19
36,52
33,60
śląskie
40,79
38,20
30,35
30,70
43,05
39,77
41,69
38,70
39,75
39,72
46,91
39,29
31,38
25,80
lubelskie
40,43
37,87
0
0
47,47
46,46
46,53
39,46
41,64
45,67
32,10
33,60
25,21
24,08
podkarpackie
35,86
36,38
0
0
46,10
40,27
34,55
34,56
35,21
39,62
38,79
40,38
49,35
35,12
podlaskie
40,31
40,36
0
0
29,14
33,20
46,07
45,05
48,52
47,33
28,19
25,25
29,63
24,97
świętokrzyskie
32,64
34,05
0
0
34,54
48,45
33,99
33,19
34,68
34,75
27,21
29,54
14,51
18,65
lubuskie
33,35
36,72
0
0
39,77
37,12
33,51
35,57
31,66
33,87
34,48
41,04
24,19
41,48
wielkopolskie
35,77
35,98
41,49
43,81
39,70
39,36
34,00
34,95
37,77
36,11
34,75
36,29
29,50
10,39
zachodniopomorskie
43,36
43,28
0
45,99
41,76
46,49
44,60
41,05
45,74
45,47
38,41
43,19
45,13
41,33
dolnośląskie
40,63
39,51
54,13
56,33
43,48
44,53
40,07
37,85
40,03
37,02
34,30
30,84
32,50
33,57
opolskie
39,15
38,43
0
0
0
0
45,85
43,17
28,67
28,49
34,93
34,73
21,29
21,80
kujawsko-pomorskie
37,77
37,97
42,04
43,01
42,82
42,18
36,08
37,12
36,50
35,50
52,30
52,37
29,10
25,57
pomorskie
37,74
37,48
44,81
44,31
47,50
47,91
38,26
37,41
32,26
31,72
36,78
36,80
29,78
23,49
warmińsko-mazurskie
34,23
34,65
47,98
48,57
39,04
45,90
37,21
31,98
28,07
29,19
24,11
14,20
28,09
28,50
Źródło: bank danych lokalnych GUS
R E K L A M A
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
7
analiza rynku
Dynamika wzrostu liczby hoteli 2010/2009 Dynamika wzrostu liczby hoteli 2010/2009 25,00%
2009–2010 Obłożenie
22,86%
70,0% 60,6%
60,0%
20,00%
52,4%
14,89%
15,00%
2009 ‐ 2010 Obłożenie
55,4%
57,1%
55,3%
53,2%
50,0%
15,24%
39,6%
40,0%
41,7%
2009
30,0%
10,00%
20,0%
4,72%
5,00%
2010
4,17%
10,0%
1,14%
0,0%
0,00% *****
Źródło: GUS
****
***
**
*
w trakcie kategoryzacji
Polska
Czechy
Słowacja
Węgry
Źródło: STR Global
2010 Średnia cena w EURO wskaźniku określającym przychód na pokazuje siłę warszawskiego rynku odczuli rosnący popyt na2009 ‐ swoje usłuprzychodów w stosunku do 2009 pokój (RevPAR), który w wyniku agrehotelowego. Na uwagę zasługuje rogi,80jednakże przy malejącej średniej roku. Pozytywnym zjawiskiem jest 73,54 sywnej polityki cenowej był często niżsnący popyt na usługi konferencyjne cenie – często nawet o 10 proc. – co fakt, iż popyt ten nasilał się w ciągu 70 65,13 szy niż w roku 2009. Była to cena, jaką w segmencie hoteli czterech i pięciu w praktyce spowodowało, że RevPAR 2010 roku, co spowodowało że w an61,55 59,89 60 hotele płaciły za wychodzenie z kryzysu. gwiazdek. w większości spadł o kilka kiecie badającej nastroje w branży ho54,92 54,75 hoteli 54,46 50,16 Podobnie sytuacja miała miejsce W Poznaniu w 2010 roku – wg daprocent. telarskiej – „Global Hotel Sentiment 50 w Katowicach, gdzie w roku 2010 wenych STR Global – wyniki poprawiły Z kolei w Gdańsku najlepiej wiodło Survey”, jaką Horwath HTL dwa 2009 razy szły na rynek dwa nowe hotele sieciowe w zasadzie jedynie hotele działające się40hotelarzom w segmencie pięciu w roku przeprowadza wśród hotelarzy 2010 w segmencie czterogwiazdkowym w segmencie czterogwiazdkowym, gwiazdek, gdzie niektórym obiektom 30 – Angelo oraz Best Western Premier – 20 oraz powiększony o nową część Hotel 10 partner Janusz Mitulski, Diament Park w segmencie trzech w dziale inwestycji hotelowych firmy0 doradczej Horwath HTL gwiazdek. Pojawienie się tak dużej iloOdreagowywanie spadków z 2009 roku było wPolska przeważającejCzechy mierze ści podaży nowych pokoi hotelowych Słowacja Węgry spowodowało wojnę cenową, którą we- powolne i zróżnicowane w zależności od rodzaju obiektu hotelowego. Hotele w dużych miastach – zwłaszcza te nastawione na gościa dług naszych informacji najbardziej od2009 ‐ 2010 RevPAR w EURO biznesowego – odnotowywały większą dynamikę wzrostu obłożenia. czuły działające już obiekty – Novotel 40 oraz Qubus Hotel Prestige. Sytuacja 36,10 36,26 ta o tyle pogłębiła spadki średniej ceny, 35 30,16 gdyż w SSE również nastąpił zastój 29,22 28,65 29,13 28,67 30 związany z inwestycjami. natomiast w pozostałych segmentach udało się uzyskać blisko 10 proc. wzrost 25,74 25 W przypadku Warszawy w 2010 wskaźnik RevPAR pozostał bez zmian. wskaźnika RevPAR w stosunku do 2009 roku nie doszło do otwarć nowych W mieście przybyło kilka nowych pryroku 20 2009. W pozostałych segmenobiektów, co przy rosnącym popywatnych obiektów. Novotel Centrum tach wzrost obłożenia w hotelach był 2010 15 cie spowodowało, iż hotele w tym zyskał czwartą gwiazdkę – po zakońodwrotnie proporcjonalny do spadku w ponad 50 krajach świata – to osoby mieście w największych stopniu czeniu remontów – a Blow Up Hall średniej ceny pokoju. zarządzające obiektami konferen10 poprawiły nie tylko obłożenie, ale 5050 został skategoryzowany jako W hotelach konferencyjnych pocyjnymi wykazały się największym 5 i poziom RevPAR. Z naszych ustaleń hotel pięciogwiazdkowy, dzięki czemu łożonych poza dużymi ośrodkami optymizmem spośród wszystkich seg0 wynika, że niektóre hotele klasy ekodołączył do jedynego przedstawiciela miejskimi w 2010 roku mogliśmy mentów rynku wobec zaczynającego Polska Czechy nomicznejZmiany liczby hoteli w województwach w latach 2009‐2010 wg GUS oraz budżetowej w drugiej w tamtym okresie w tym segmencie – zauważyć powolny wzrost popytu sięSłowacja wtedy 2011 roku.Węgry połowie 2010 osiągnęły poziom przy- hotelu Sheraton. na ich usługi, co w większości ho126 Inne wydarzenia 2010 chodów sprzed kryzysu – co Hotelarze we Wrocławiu również teli spowodowało niewielki wzrost 120 dobitnie W 2010 roku aktywniej zaczęły działać na polskim rynku międzynaZmiany liczby hoteliZmiany liczby hoteli w województwach w latach 2009‐2010 wg GUS w największych miastach w latach 2009–2010 rodowe sieci hotelowe. Na początku 2009 140 roku Choice Hotels ogłosił podpisanie 126 umowy z podmiotem zarządzającym 63 62 120 120 dawnymi hotelami sieci Hotel System, 2010 47 47 40 które otrzymały nowe marki – głów37 100 nie2009 Quality oraz Comfort, a obiekt 24 23 23 19 19 19 w Dźwirzynie (który został później 15 15 80 63 62 w ciągu roku sprzedany) dostał markę 60 Clarion. 2010 Aktywnie działał również 47 47 40 Hilton Hotels, który w 2010 roku Łódź Warszawa Kraków Katowice Poznań Szczecin Wrocław 37 Gdańsk 40 podpisał kilka umów franczyzowych. 24 23 23 19 19 19 Również Best Western poprzez 15 15 20 oddział w Finlandii rozpoczął silne 0 działania akwizycyjne, celem przyłąŁódź Warszawa Kraków Katowice Poznań Szczecin Wrocław Gdańsk czenia nowych obiektów do swojej Źródło: GUS
8
r aLiczba hoteli w największych miastach w 2010 roku wg GUS port rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
analiza rynku
Zmiany liczby hoteli w województwach w latach 2009–2010 Zmiany liczby hoteli w województwach w latach 2009‐2010 wg GUS 300 249 231
250
209
200
200
180 156 148
150 100
2009
178
156 146
144 135
86
74
71
50
39
87 92
84 52
49
66
2010
93 95
89 92
63 66 25 29
23 23
0
Jeśli chodzi o przychody, to powinniśmy spodziewać się poprawy wyników hoteli w największych miastach, gdzie RevPAR w niektórych segmentach może wzrosnąć nawet o 10 proc. (rok do roku) w stosunku do 2010 roku. Będzie to spowodowane stabilnym popytem na usługi hotelowe wśród gości krajowych, do których powinien dołączyć rosnący popyt ze strony turystów zagranicznych. Nie bez znaczenie będzie okres polskiej prezydencji, kiedy to w okresie wrzesień – listopad w dużych miastach odbywać się będzie wiele imprez towarzyszących temu wydarzeniu. W 2011 roku będziemy również świadkami rosnącej dynamiki jeśli chodzi o pojawianie się marek mię-
Źródło: GUS
sieci. Z kolei Orbis ogłosił strategię, mniejszej liczby otwarć nowych hoteli. otwarciami hoteli w latach 2012 – iż będzie pozbywał się wszystkich Spowodowane to będzie wpływem 2013. W 2011 powinno też nastąpić 5* obiektów, które nie zostaną zakwazablokowania przez banki środków ożywienie w segmencie transakcji Łódź Warszawa lifikowane jako kluczowe dla firmy Kraków i strategię tą skutecznie wdrożył w żyKatowice Poznań Marcin Stelmach, konsultant w dziale inwestycji hotelowych cie. Ponadto sieć celem pozyskania Szczecin Wrocław firmy doradczej Horwath HTL środków na nowe inwestycje planuje Gdańsk Na ogólnokrajową średnią słabą dynamikę wzrostu wpływ miał pozbyć się nieruchomości i sprzedać zwłaszcza regres jaki dotknął hotele konferencyjne, które najwolniej budynki w których działają ich hotele, odrabiały straty. Podobnie było z prywatnymi hotelami położonymi które pokoi jednocześnie wydzierżawi albo wykorzystania kategorii ** kategorii * w trakcie kategoryzacji kategorii *** przejmie w zarządzanie od nowych poza dużymi ośrodkami miejskimi. 2008 2009 2010 2006 2007 2008 2009 2010 2006 2007 2008 2009 2010 2006 2007 2008 2009 2010 [%] [%] [%]W ten [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] właścicieli. sposób[%]firma [%] chce [%] 44,87 39,71 39,08 41,13 43,69 43,22 38,44 38,28 41,65 43,86 44,58 40,98 41,87 34,44 34,28 31,43 30,94 29,23 skoncentrować się na tym, co jest finansowych na inwestycje hotelonajważniejsze – czyli na działalności hotelowych, jednakże ich boom powiwykorzystania pokoi we, jakie nastąpiło zwłaszcza w 2009 operacyjnej oraz rozwoju. kategorii ** nien nastąpićw w kolejnych latach, gdyż kategorii * trakcie kategoryzacji kategorii *** 2008 2009 2010 2006 2007 2008 2009 roku 2010 2006 2007 2008 2009 2010wielu 2006 2007 2008 2009 2010 i częściowo również w 2010. inwestorów będzie czekać na to, [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] [%] powinno rozpocząć aby ich obiekty 41,09 Rok 39,51 2011 36,44 48,19 48,57 50,99 46,77Natomiast 42,95 46,90 45,77 46,87 się 45,73 48,28 52,06 60,19uzyskały 0 lepsze 34,50 wyniki 24,54 50,30 43,59 48,32 50,38 49,78 42,44 45,25 58,21 63,90 59,22 52,40 56,06 25,16 45,29 36,36 35,61 Według47,11 Horwath finansowe, co26,95 powinno ich 49,14 42,40 43,12 52,44 HTL 52,10 46,82 38,80zdecydowanie 37,98 42,98więcej 44,46nowych 38,22 inwe36,32 37,19 50,87 59,11 41,28 wpłynąć 36,52 na33,60 46,30 41,69 38,70 42,71 44,70 46,28 39,75 39,72 31,76 39,14 48,03 46,91 39,29 48,64 49,40 32,95 31,38 25,80 w 2011 roku będziemy świadkami stycji, co będzie skutkować nowymi wyższą wycenę. 41,62 46,53 39,46 37,74 36,15 39,72 41,64 45,67 27,81 33,57 33,24 32,10 33,60 27,70 28,74 28,69 25,21 24,08 35,67 48,34 35,96 39,52 42,57 47,28 45,81 48,19 44,36 44,86 40,84
34,55 46,07 33,99 33,51 34,00 44,60 40,07 45,85 36,08 38,26 37,21
34,56 45,05 33,19 35,57 34,95 41,05 37,85 43,17 37,12 37,41 31,98
25,32 46,16 31,97 33,49 34,97 42,28 43,41 28,49 41,69 34,60 29,42
30,33 55,82 37,95 35,03 38,81 47,59 44,44 31,99 48,00 35,77 31,00
30,60 51,45 34,90 34,94 41,14 50,59 43,88 30,30 45,00 35,38 30,50
35,21 48,52 34,68 31,66 37,77 45,74 40,03 28,67 36,50 32,26 28,07
39,62 47,33 34,75 33,87 36,11 45,47 37,02 28,49 35,50 31,72 29,19
26,37 22,08 24,42 39,40 29,32 37,04 40,57 42,31 44,57 36,65 25,68
Liczba hoteli w największych miastach w 2010 roku 70
68
29,45 28,39 30,57 37,82 29,76 37,84 43,03 36,03 43,87 42,66 21,31
36,76 20,08 25,88 38,72 31,80 48,41 40,38 43,29 54,18 34,52 24,29
38,79 28,19 27,21 34,48 34,75 38,41 34,30 34,93 52,30 36,78 24,11
40,38 25,25 29,54 41,04 36,29 43,19 30,84 34,73 52,37 36,80 14,20
30,22 25,85 32,35 38,46 51,12 18,98 36,91 19,17 26,64 32,46 20,75
17,98 35,15 29,04 25,59 50,31 19,69 39,83 17,68 20,67 26,97 26,74
41,97 27,96 20,28 28,20 35,05 17,82 37,23 16,42 25,38 26,97 25,17
49,35 29,63 14,51 24,19 29,50 45,13 32,50 21,29 29,10 29,78 28,09
0 11 10 1 2 0 4 3
dzynarodowych sieci hotelowych, które widzą w naszym rynku duży potencjał rozwoju na kilka najbliższych lat.
35,12 24,97 18,65 41,48 10,39 41,33 33,57 21,80 25,57 23,49 28,50
60 Wykorzystanie pokoi w hotelach w latach 2006‐2010 w poszczególnych województwach wg GUS (w %) 50 ŁÓDZKIE
40
MAZOWIECKIE
30
19
20 10 0
11 9
10 9
13
Łódź
LUBELSKIE
12
10
8
3
2
Warszawa
5
4 2 2 1 3 3
Kraków
5*
4*
Katowice
3*
2*
Źródło: GUS
10
22
ŚLĄSKIE
17
2 1
0 1
MAŁOPOLSKIE
24
23
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
2
6
PODKARPACKIE PODLASKIE
3
Poznań
1*
0
0
4
7
3
5
Szczecin
0
4
8
10 4
2
Wrocław
w trakcie kategoryzacji
0
3 5
5
Gdańsk
0 1
inwestycje
2,5 miliarda na inwestycje w 2010 r.
Fot. Shutterstock
Rok 2010 zaowocował wzrostem liczby hoteli w Polsce. Mimo ostrzeżeń analityków, mimo kolejnego roku zapaści w turystyce przyjazdowej do Polski, w tym także w sferze turystyki biznesowej, a także kiepskich wyników większości hoteli w Polsce, inwestorzy nie ustawali w wysiłkach i realizowali swoje plany inwestycyjne bez względu na ich skutki
Jerzy Miklewski, prezes zarządu firmy Hotelon
W
kolejnym już roku nastąpił ilościowy wzrost liczby hoteli w Polsce. GUS podaje, że w 2010 r. było w Polsce 1796 hoteli, tj. o 162 hotele więcej niż w 2009 r., co oznacza wzrost o 9,91 proc. To najwyższe tempo wzrostu w ostatnich latach licząc rok do roku. Nie ma co ukrywać, że taki wzrost jest poważnym zmartwieniem dla już istniejących hoteli, które nie dość, że mają kłopoty z popytem na swoje usługi (czego przejawami są: bardzo niskie obłożenie hoteli w skali kraju i utrzymujące się na podobnym z roku na rok poziomie ceny wynajmu pokoi) to muszą walczyć z rosnącą konkurencją coraz większej liczby nowych hoteli. W takiej sytuacji znalezienie punktu równowagi, a raczej odpowiednio wysokiego pułapu opłacalności z pewnością nie jest łatwe i wymaga od właścicieli i operatorów często kosztownych wysiłków. Póki co cieszymy się jednak danymi obrazującymi wzrost liczebny bazy hotelowej w Polsce (wykres nr 1). Z nostalgią wspominamy okres lat 2000 – 2006, kiedy liczba hoteli w Polsce wzrastała średnio o 62 obiekty rocznie. Były to wzrosty stabilne i powtarzalne. Jeszcze w 2007 roku ten wzrost liczby hoteli nie odbiegał specjalnie od tego tu wspomnianego (wyniósł 75). To co obserwujemy w ostatnich 3 latach zaskoczyło wszystkich: jednych miło – patrz gości hotelowych, a innych mniej miło – patrz inwestorów, właścicieli i operatorów hoteli. W 2008 roku liczba hoteli w stosunku do 2007 roku wzrosła o 118 obiektów,
12
a w 2009 roku w stosunku do 2008 r. o 146, a w 2010 r. o 162. To stale znacznie powyżej średniej obserwowanej w latach 2004-2007. Średni wzrost hoteli dla okresu 2000 – 2010 jest więc znacznie wyższy niż ten obserwowany w okresie 2000-2006 i wynosi 81 obiektów, z czego znaczna część tych obiektów objawiła się w statystykach GUS w ostatnich 3 latach. Linia trendu jednoznacznie obrazuje
każdy nowy hotel miał średnio 35 pokoi hotelowych. W efekcie, mimo tego, że liczba hoteli w 2010 roku rosła szybciej niż w poprzednich dwóch latach, to liczba pokoi hotelowych nie rosła już tak szybko i jej wzrosty w odniesieniu do roku poprzedzającego utrzymały się na podobnym poziomie co w latach 2008/2009. Czy przedstawione wyniki działalności inwestorów hotelowych mogą być dla nich korzystne? Z pewnością nadal nie. Odpowiedź na tak postawione pytanie nie może być twierdząca, a przynajmniej wtedy, gdy mowa o opłacalności inwestycji w krótkoterminowym okresie. Gdyby jeszcze za wzrostem liczby hoteli i liczby pokoi nadążała liczba osób korzystających z hoteli (a więc liczba wynajętych pokoi hotelowych) albo/i gdyby następował wzrost średniej ceny wynajmu pokoi hotelowych, to można by spodziewać się odpowiedzi może nie twierdzącej, ale z przejawem optymizmu. Póki co niestety nic takiego w skali całego rynku się nie zdarzyło, co
w wielu przypadkach konkretnych hoteli miało negatywny wpływ nie tylko na ich cash flow, ale także na opłacalność ich działalności i inwestycji podjętych przez inwestorów. Trzeba jednak uznać, że tak duży wzrost liczby obiektów w 2010 roku to kolejny już świetny wynik i ogromny wysiłek inwestorów hotelowych. Najlepiej obrazuje go wykres nr 3, na którym zaprezentowano wartość inwestycji hotelowych w latach 2000 – 2010. Wartości te zostały skalkulowane szacunkowo między innymi na bazie publikowanych danych o kosztach jednostkowych budowy obiektów w Polsce w tym okresie, a także badań analitycznych
Jerzy Miklewski, prezes zarządu firmy Hotelon Duży wzrost liczby obiektów w 2010 roku to kolejny świetny wynik i ogromny wysiłek inwestorów hotelowych. W tym czasie na polskim rynku pojawiły się głównie niewielkie lub średniej wielkości obiekty. Statystycznie każdy nowy hotel miał średnio 35 pokoi hotelowych.
gwałtowny wzrost liczby hoteli pojawiających się w statystykach GUS w latach 2000 – 2010. Zresztą takie same zjawiska można zaobserwować przyglądając się liczbie pokoi hotelowych w tym samym okresie (wykres nr 2). W zeszłym roku cieszyliśmy się z tego, że polskie hotelarstwo zbliżyło się do liczby 85 000 pokoi hotelowych. W 2010 roku liczba tych pokoi przekroczyła liczbę 90 000 (wzrost o 5647 pokoi) i jak tak dalej pójdzie to zapewne w kolejnych dwóch latach przekroczy 100 000. No cóż, za wysokimi wzrostami liczby hoteli podąża liczba pokoi hotelowych. To wyjątkowo duży wzrost, który zrealizował się głównie w segmencie hoteli o standardzie 3 gwiazdek. Jak się okazuje, w 2010 roku pojawiły się na polskim rynku głównie niewielkie lub średniej wielkości obiekty. Statystycznie
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
Wyk. 1 Wzrost liczby hoteli w Polsce w latach 2000–2010 Wzrost liczby hoteli w Polsce w latach 2000‐2010 2 000 1 796
1 800 1 634 1 600
1 488
1 400 1 200 1 200 1 000
1 071 924
1 155
1 202
1 231
2004
2005
1 295
1 370
970
800 600 400 200 0 2000
2001
2002
Źródło: Instytut Turystyki
2003
2006
2007
2008
2009
2010
R E K L A M A
Wyk. 2 Wzrost liczby pokoi hotelowych w Polsce w latach 2000–2010
Wyk. 3 Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000–2010 (PLN) Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000‐2010(zł)
Wzrost liczby pokoi hotelowych w Polsce w latach 2000‐2010 3 500 000 000
100 000 90 000
3 000 000 000
80 000 2 500 000 000
70 000 60 000
2 000 000 000 2 000 000 000
50 000 1 500 000 000
40 000 30 000
1 000 000 000
20 000 500 000 000
10 000 0
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
Źródło: opracowanie własne Hotelon
Wyk. 4 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie Wartość inwestycji hotelowych w wojewodztwie dolnośląskim w latach 2000‐2010 (zł) dolnośląskim w latach 2000–2010 (PLN)
Wyk. 5 W artość inwestycji hotelowych w województwie Wartość inwestycji hotelowych w województwie kujawsko‐pomorskim w latach 2000‐ kujawsko-pomorskim w latach 2010 (zł) 2000–2010 (PLN)
350 000 000
120 000 000
300 000 000 100 000 000
250 000 000 80 000 000
200 000 000 60 000 000
150 000 000 40 000 000
100 000 000
20 000 000
50 000 000
0
0
2000
2001
2002
2003
Źródło: opracowanie własne Hotelon
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2000
2001
2002
2003
Źródło: opracowanie własne Hotelon
2004
2005
2006
2007
2008
2009
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
2010
13
inwestycje
Wyk. 6 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie lubelskim wWartość inwestycji hotelowych w wojewodztwie lubelskim w latach 2000‐2010 (zł) latach 2000–2010 (PLN) 90 000 000
Wyk. 7 Wartość inwestycji hotelowych w wojewodztwie lubuskim w latach 2000–2010 (PLN) Wartość inwestycji hotelowych w województwie lubuskim w latach 2000‐2010 (zł) 120 000 000
80 000 000 100 000 000 70 000 000 60 000 000
80 000 000
50 000 000 60 000 000 40 000 000 30 000 000
40 000 000
20 000 000 20 000 000 10 000 000 0
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2000
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
Wyk. 8 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie łódzkim w latach 2000–2010 (PLN) Wartość inwestycji hotelowych w województwie łódzkim w latach 2000‐2010 (zł)
Wyk. 9 Wartość inwestycji hotelowych w wojewodztwie małopolskim wWartość inwestycji hotelowych w województwie małopolskim w latach 2000‐2010(zł) latach 2000–2010 (PLN) 400 000 000
250 000 000
350 000 000 200 000 000 300 000 000 250 000 000
150 000 000 150 000 000
200 000 000 100 000 000
150 000 000 100 000 000
50 000 000 50 000 000 0
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2000
2010
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
Źródło: opracowanie własne Hotelon
Wyk. 10 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie Wartośc inwestycji hotelowych w województwie mazowieckim w latach 2000‐2010 (zł) mazowieckim w latach 2000–2010 (PLN)
Wyk. 11 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie opolskim w latach 2000–2010 (PLN)
Wartość inwestycji hotelowych w województwie opolskim w latach 2000‐2010 (zł)
2 000 000 000
40 000 000
1 800 000 000 35 000 000
1 600 000 000 30 000 000
1 400 000 000 1 200 000 000 1 200 000 000
25 000 000
1 000 000 000
20 000 000
800 000 000
15 000 000
600 000 000 10 000 000
400 000 000 5 000 000
200 000 000 0
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
prowadzonych przez Hotelon. Jak się okazuje, 2010 to kolejny już rok znacznego zaangażowania inwestorów w rozwój polskiej bazy hotelowej. Blisko 2,5 miliarda zainwestowanych złotych to poziom porównywalny z poprzednim rokiem. I choć to już o ok. 800 mln zł mniej niż w 2008 roku (w którym to zaangażowanie było najwyższe w okresie ostatnich 14
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
10 lat), to jednak i tak ta kwota robi wrażenie. Metodologia wyliczania wartości na danym rynku ustalona przed 4 latami dla potrzeb tego Raportu nie uwzględnia zaangażowania inwestorów w tzw. „hotele w trakcie kategoryzacji”. Warto o tym pamiętać, ponieważ oznacza to, że w rzeczywistości zaangażowanie inwestorów w powstawanie kolejnych hoteli było
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
znacznie wyższe. W sumie w ostatnich 4 latach zaangażowano w rozwój polskiego hotelarstwa przynajmniej 11 miliardów złotych. Inwestorzy z pewnością oczekują szybkiego zwrotu tych nakładów z odpowiednią wysoką rentą. Z pewną ostrożnością można stwierdzić, że koszty wytworzenia pokoju hotelowego w Polsce utrzymują się na podobnym poziomie
w ostatnich 4 latach. W 2010 roku większość inwestycji hotelowych w Polsce realizowana była w segmencie hoteli o standardzie czterech gwiazdek. Segment ten przyciągnął blisko 50 proc. wszystkich inwestycji. Uzasadnienie dla takich działań jest ciągle takie samo: segment czterogwiazdkowców z punktu widzenia wielu inwestorów jest w warunkach polskich
Stylowe telewizory hotelowe Hannspree SJ
telewizor hotelowy Full HD
HANNSapple
HANNSsoccer
28”, Full HD, MPEG 4
28”, Full HD, MPEG 4
Telewizory Hannspree doskonale pasują do stylowych pomieszczeń w hotelach, ośrodkach SPA lub uzdrowiskach. W ofercie, oprócz telewizorów hotelowych LCD z serii SJ, SK i SL znajdują się modele Full HD w oryginalnych kształtach, np. 28-calowe piłka nożna (HANNSsoccer) i jabłko (HANNSapple). Taki odbiornik wyeksponowany w lobby, barze, klubie czy gabinecie SPA zwróci uwagę każdego klienta. Telewizory LCD Hannspree SJ, SK i SL oferują: Klonowanie ustawień
Zarządzanie dostępem do funkcji MENU
Integrację z systemami telewizji interaktywnej
Z A P E W N I A M Y Media Hotel Robert Łuszcz FINANSOWANIE Tel. 507 120 198 | lcd@mediahotel.pl
Wyświetlanie powitania na ekranie
Full HD we wszystkich przekątnych
Blokowanie ustawień
Odtwarzacz cyfrowy (PVR)
www.hannspree.pl
Przedstawiciel Hannspree: Arkadiusz Brzezicki | Tel. 691 390 108 | arekbrzezicki@eu.hannspree.com
inwestycje
Wyk. 12 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie podkarpackim w latach 2000–2010 (PLN)
Wyk. 13 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie podlaskim w latach 2000–2010 (PLN)
Wartość inwestycji hotelowych w województwie podlaskim w latach 2000‐2010 (zł)
Wartość inwestcji hotelowych w województwie podkarpackim w latach 2000‐2010 (zł)
120 000 000
35 000 000
100 000 000
30 000 000
25 000 000
80 000 000
20 000 000
60 000 000 15 000 000
40 000 000 10 000 000
20 000 000
5 000 000
0
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2000
Źródło: opracowanie własne Hotelon
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
Wyk. 14 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie pomorskim Wartość inwestycji hotelowych w województwie pomorskim w latach 2000‐2010 w latach 2000–2010 (PLN)
Wyk. 15 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie śląskim w latach 2000–2010 (PLN) Wartość inwestycji hotelowych w województwie śląskim w latach 2000‐2010 (zł)
500 000 000
350 000 000
450 000 000 300 000 000
400 000 000 250 000 000
350 000 000 300 000 000 300 000 000
200 000 000
250 000 000 150 000 000
200 000 000 150 000 000
100 000 000
100 000 000 50 000 000
50 000 000 0
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2000
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
Wyk. 16 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie świętokrzyskim w latach 2000–2010 (PLN) Wartość inwestycji hotelowych w województwie świętokrzyskim w latach 2000‐2013(zł)
Wyk. 17 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie Wartość inwestycji hotelowych w województwie warmińsko‐mazurskim w latach 2000‐ warmińsko-mazurskim w latach 2000–2010 (PLN)
140 000 000
400 000 000
120 000 000
350 000 000
2010 (zł)
300 000 000
100 000 000
250 000 000 80 000 000 200 000 000 60 000 000 150 000 000 40 000 000
100 000 000
20 000 000
50 000 000
0
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
najbardziej bezpieczny. Polityka cenowa przyjmowana w tych hotelach najczęściej jest akceptowana zarówno przez tych bogatszych i średnio zarabiających, bardzo wymagających i mniej wymagających gości hotelowych, tych z kraju i z zagranicy. Większość nowych hoteli w 2010 roku zasiliła ten segment rynku. 16
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
Inwestycje hotelowe w 2010 roku według województw
Województwo warmińsko-mazurskie cieszyło się największym powodzeniem wśród inwestorów w 2010 roku. Po latach dominacji województw: mazowieckiego, dolnośląskiego, małopolskiego
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
i pomorskiego przyszła kolej właśnie na to województwo. Na taką sytuację złożyły się jednak nie tyle działania inwestorów hotelowych (bo liczba hoteli na tym terenie nie wzrosła w 2010 roku o 10 (+ o 6 w trakcie kategoryzacji), co decyzje właścicieli hoteli o standardzie trzech gwiazdek i hoteli w trakcie kategoryzacji
o ich przesunięciu do segmentu czterech gwiazdek. Nie mogło się to jednak odbyć na drodze samodzielnego zadekretowania takiego stanu rzeczy. Musiały być poczynione znaczne inwestycje dostosowujące do oczekiwanego standardu i zostały one uwzględnione w tej analizie. Takie działania inwestorów hotelowych
300 000 000
250 000 000
200 000 000
150 000 000
100 000 000
50 000 000
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
Wyk. 19 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie zachodniopomorskimw latach 2000–2010 (PLN) Wartość inwestycji hotelowych w województwie zachodniopomorskim w latach 2000‐ 2010 (zł) 250 000 000
200 000 000
150 000 000 150 000 000
100 000 000
50 000 000
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne Hotelon
Wyk. 20 Wartość inwestycji hotelowych w 2010 r. Wartość inwestycji hotelowych'2010 r.
400 000 000 350 000 000 300 000 000 250 000 000 200 000 000 150 000 000 100 000 000 50 000 000 0
Źródło: opracowanie własne Hotelon
potwierdzają atrakcyjność segmentu hoteli czterogwiazdkowych w warunkach polskich, a z pewnością na terenie województwa warmińsko - mazurskiego. Trzeba jednak zauważyć, że poziom zaangażowania inwestorów na poziomie bliskim 360 mln zł nie jest specjalnie wysokim w zestawieniu ze zwycięzcami
w kilku poprzednich latach (mazowieckie w 2008 roku – 1,8 miliarda złotych czy pomorskie w 2009 roku – 450 milionów zł). Nie zmienia to jednak faktu, że w 2010 roku w tym rankingu i przy tej metodologii, która została przyjęta dla tego Raportu, zwyciężyło województwo warmińsko -mazurskie. Kolejne
www.internetdlahoteli.pl
Wartość inwestycji hotelowych w województwie wielkopolskim w latach 2000‐2010 (zł)
miejsce zajęło województwo śląskie, dla którego 2010 rok był kolejnym rokiem rozwoju. Co prawda wartość inwestycji hotelowych na terenie tego województwa w 2008 roku była znacznie wyższa niż w 2010 roku (380 mln zł wobec ok. 285 mln), ale 2010 rok był drugim z kolei, w którym inwestycje osiągają niebagatelną wartość 285 mln. zł. Jest to region, w którym inwestorzy w ostatnich latach stabilnie inwestują w hotelarstwo. Podobnie ma się sytuacja z województwem małopolskim, które od wielu już lat znajduje się w czołówce zainteresowania inwestujących w hotelarstwo. Także w 2010 roku wartość inwestycji hotelowych na tym terenie przekroczyła 200 milionów złotych. Taka sytuacja utrzymuje się od 4 lat, choć i tak ten poziom inwestycji daleki jest od tych z 2004 roku (ponad 350 milionów zł). Województwo małopolskie stale znajduje się w czołówce pod względem inwestycji hotelowych w Polsce. Kolejne województwa w tej klasyfikacji, to: wielkopolskie, dolnośląskie, łódzkie, zachodniopomorskie i mazowieckie, potem następuje przepaść. Zwraca uwagę brak inwestycji hotelowych na terenie województw: opolskiego, kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, lubuskiego, opolskiego, podkarpackiego, podlaskiego. Sytuację miały poprawić fundusze unijne i jak z tej klasyfikacji wynika, bezskutecznie. Jak wynika z naszych obserwacji, pocieszającym dla tych województw jest to, że zainteresowanie inwestorów przesuwa się z roku na rok na coraz to inne województwo. Być może w przyszłym roku czarnym koniem będzie lubelskie? W ocenie Hotelon, polskie hotelarstwo w 2010 roku jako całość znajdowało się w trudnej sytuacji, którą zapewne pogłębi także kolejny rok. Pojawią się zapewne kolejne dziesiątki hoteli, tysiące nowych pokoi hotelowych. Pojawiać się będą także kolejne dziesiątki czy setki obiektów hotelowych wystawianych na sprzedaż, ale o tym już mówi się mniej. Na tym samym rynku można zauważyć także pewne pozytywne zmiany, jak np. obserwowany już od końca 2010 roku wzrost liczby turystów zagranicznych w Polsce czy ekspansję hoteli sieciowych w segmentach budżetowych na tym rynku. Polscy inwestorzy są coraz lepiej przygotowani do prowadzenia swoich projektów. Należy wierzyć, że nie będą popełniać takich błędów, jak jeszcze przed kilku laty. Ciągłe obawy i równocześnie nadzieję budzi jednak brak odpowiedzi na pytanie: co z polskim hotelarstwem po 2012 roku? Czy jego wieloletni, rytmiczny rozwój, który raptownie przyśpieszył, równie raptownie nie zostanie zahamowany po 2012 roku? Dziś nikt nie odważył się udzielić na to pytanie odpowiedzi.
INTERNET W HOTELU R E K L A M A
Wyk. 18 W artość inwestycji hotelowych w wojewodztwie wielkopolskim w latach 2000–2010 (PLN)
dedykowane rozwiązania dla hoteli i pensjonatów
794 985 434
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
17
inwestycje
Rynek hotelarski w minionym roku Franz Jurkowitsch, prezes Warimpex S.A.
Rok 2010 przyniósł powrót koniunktury na rynku hotelarskim w całej Europie, w tym również w Polsce. Pozytywna sytuacja ekonomiczna Polski dodatkowo przełożyła się na coraz lepsze funkcjonowanie rynku hotelarskiego. Ponieważ posiadamy hotele zarówno biznesowe jak np. andel’s w Łodzi czy Berlinie, jak i turystyczne – np. w Paryskim Disneylendzie – możemy z całą pewnością stwierdzić powrót koniunktury na całym rynku hotelarskim, bez względu na profil hotelu. Oczywiście widoczne są jeszcze różnice w obłożeniu hoteli np. między Berlinem a Pragą, ale wszędzie widać ożywienie. Lepsza sytuacja na rynku ma również swoje odzwierciedlenie w wynikach finansowych firm za 2010r. Warimpex zakończył rok 2010 z dobrymi wynikami jeśli chodzi o przychody. Pozytywny rezultat spółki za rok 2010 był wynikiem ożywienia gospodarczego i działalności nowo otwartych hoteli w 2009 roku – angelo Jekaterynburg, andel’s Łódź, andel’s oraz najmłodszego z portfolio spółki – hotelu angelo w Katowicach. Szczególnie widoczny był wyraźny wzrost obrotów w Monachium, Berlinie, Paryżu oraz Hotelu InterContinental w Warszawie. Ponieważ hotele są jedynym typem nieruchomości, których ceny najmu powierzchni – ceny za pokój – mogą być ustalane
Adam Milanowski, prezes zarządu Interferie S.A.
Rok 2010 był dla branży hotelarskiej bardzo trudnym rokiem, spadła sprzedaż zarówno na rzecz gości krajowych, jak i zagranicznych. Z naszego punktu widzenia ważne były nastroje w Niemczech, ponieważ przyjmujemy grupy zorganizowane z Niemiec i jesteśmy wrażliwi na spadek popytu w tym kraju. Wprawdzie widać już ożywienie u naszych zachodnich sąsiadów, ale to wciąż nie przekłada się bezpośrednio na sumy przeznaczane na usługi turystyczne. Przypuszczam, że dopiero w latach 2012 i 2013 odczujemy znaczącą poprawę. Jeśli chodzi o klienta polskiego, to obserwujemy lekką poprawę – więcej Polaków zostaje w kraju, a przyczyniła się do tego sytuacja w Afryce Płn. oraz w Grecji. Pamiętajmy jednak, że ważną rolę odgrywają w tym przypadku warunki pogodowe. Ludzie już nie kupują pobytów w kraju z dużym wyprzedzeniem, jak to miało miejsce dawniej. Teraz czekają na ostatnią chwilę, analizując też prognozy pogody, a ta potrafi być kapryśna. Obserwujemy też, że ruszył się powoli rynek konferencyjno-szkoleniowy. Firmy zaczynają powoli uruchamiać budżety przeznaczone na ten cel, które wcześniej były zamrożone. Jest więc szansa na to, że już w przyszłym roku sytuacja wróci do normy. Obecny kryzys gospodarczy zmusza wielu właścicieli hoteli do szukania pomocy: mamy mnóstwo propozycji zakupienia przez Interferie konkretnego obiektu albo nawiązania współpracy na zasadzie 18
dzierżawy. W dodatku ilość zapytań rośnie, zamiast się zmniejszać. W grę wchodzi tu kwestia obłożenia i polityki właścicieli. Jeśli zaoferują niższą cenę i potrafią za to przeżyć, szukając jednocześnie możliwości kontraktowania grup, to przejdą kryzys. O wiele gorzej sprawa wygląda w przypadku tych hoteli, które nastawiają się na klienta indywidualnego i nie mogą sobie pozwolić na obniżanie cen – wtedy kryzys zmusza je do poszukiwania operatora obiektu albo do sprzedaży nieruchomości. Ciężko jest hotelom miejskim zlokalizowanym w miejscowościach do 100 tys. mieszkańców oraz ośrodkom górskim, a zdecydowanie najlepiej radzą sobie obiekty nadmorskie i te, które przyciągają klientów bogatą ofertą oraz przystępną ceną. Coraz częściej kluczem do sukcesu jest właśnie zróżnicowana oferta, a więc nie tylko świadczenie usług pobytowych, ale również zabiegów w spa, pakietów rehabilitacyjnych, atrakcji mini aquaparku czy dodatkowych zajęć. Natomiast hotele miejskie, dzięki wspomnianej wcześniej poprawie na rynku konferencyjno-szkoleniowym, powinny w najbliższym czasie ponownie korzystać z tego źródła zysków. W naszej branży notujemy pewną stabilizację, udało nam się zakończyć rok 2010 zyskiem jednostkowym netto w wysokości prawie 2,5 mln zł i średnią frekwencją na poziomie ponad 63 proc., wyższą niż rok wcześniej. Liczymy, że obecny rok będzie podobny jak miniony.
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
z dnia na dzień, dlatego sektor ten reaguje najszybciej przy zmieniającej się koniunkturze gospodarczej. W obecnych warunkach wzrostu ekonomicznego na rynku nieruchomości, jest to znacząca przewaga nad innego typu nieruchomościami. Polski rynek hotelowy jest nadal na etapie rozwoju i intensywnych zmian. Korzystna sytuacja ekonomiczna w regionie, napływ funduszy unijnych przeznaczonych na rozwój infrastruktury, a także wcześniejsze niedoinwestowanie rynku hotelowego sprawią, że w ciągu najbliższych pięciu lat rynek budownictwa hotelowego w Polsce na pewno wzrośnie. Centralnym punktem strategii rozwoju Warimpexu pozostaje inwestowanie w aglomeracjach miejskich poza stolicami, które często są już przeinwestowane. Uważamy, że rynek hotelowy w Polsce nie jest jeszcze nasycony. Nadal popyt na nowoczesne i komfortowe hotele jest większy niż podaż. W szczególności brakuje obiektów 2 i 3 gwiazdkowych w mniejszych miastach. W 2010 r. ożywił się również rynek transakcyjny jeśli chodzi o sprzedaż hoteli. Podobnie jak w roku ubiegłym, w 2011 roku Warimpex oczekuje atrakcyjnych możliwości sprzedaży wartościowych nieruchomości z portfolio firmy. Potwierdza to naszą strategię rozwoju z ostatnich lat i utwierdza nas w przekonaniu, aby nadal stawiać na jakość naszych projektów.
dla hoteli
KONTAKT
Niezawodna japońska technologia Nowoczesny design Funkcjonalność
TV
DVD
Wyłącznym dystrybutorem telewizorów ORION w Polsce jest firma FG Poland S.A.
Warszawa 04-041, ul. Ostrobramska 101A, tel. (22) 517 36 00, fax (22) 879 99 07 Gdańsk 80-298, ul. Budowlanych 48, tel. (58) 768 03 33, fax (58) 768 03 00 Kraków 31-564, Al. Pokoju 78, tel./ fax (12) 341 47 07
info@fgpoland.pl
R E K L A M A
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
19
transakcje
Trendy na rynku nieruchomości hotelowych w 2010 r.
Fot. Odyssey ClubHotel Wellness & SPA w Dąbrowie k. Kielc
Kryzys obszedł się z Polską dosyć łagodnie i okazało się, że przez pewien czas funkcjonowaliśmy jako osamotniony zielony punkt na mapie zintegrowanej Europy, odnotowując dodatni przyrost PKB. Zdaniem wielu ekspertów przyczyniły się do tego m.in. dostępne na polskim rynku i konsumowane przez polskie podmioty środki z funduszy unijnych, pochodzące z programów strukturalnych. Nie bez znaczenia pozostawały również nakłady inwestycyjne czynione w związku ze zbliżającymi się mistrzostwami piłkarskimi Euro 2012
Katarzyna Klimkiewicz, partner w dziale doradztwa podatkowego TPA Horwath Małgorzata Dankowska, menadżer w dziale doradztwa podatkowego TPA Horwath
Z
arówno obydwa powyższe czynniki, jak i sam kryzys miały wpływ na kondycję rynku hotelowego w Polsce. Dodatkowo, na sytuację branży nałożyły się niespodziewane wydarzenia pierwszej połowy 2010 r., mianowicie katastrofa smoleńska, wybuch wulkanu o dźwięcznej nazwie Eyjafjallajokull oraz majowe powodzie, które dotknęły znaczną cześć terytoriów Polski. W konsekwencji, rok 2010 r. w branży hotelowej można podzielić na dwie części – pierwszą połowę roku, kiedy wyniki osiągane na rynku hotelowym były niższe od oczekiwanych i stanowiły wypadkową mijającego kryzysu oraz niekorzystnych wydarzeń politycznych i klimatycznych, oraz drugie półrocze, gdzie widoczne było wyraźne ożywienie i wzrost aktywności na rynku. Poprawa sytuacji w sektorze w drugiej części 2010 r. nie przez wszystkich oceniana jest optymistycznie, bowiem jest to również efekt niskiego poziomu, z którego startował rynek. Wiele projektów inwestycyjnych pozostawało w fazie projektowej, część inwestycji została zamrożona, z kolei wciąż dość restrykcyjne podejście banków do finansowania projektów hotelowych nie ułatwiało podejmowania nowych inwestycji.
20
Z perspektywy transakcyjnej, w sektorze nieruchomości hotelowych mieliśmy do czynienia ze stagnacją. Tak jak rynek innych nieruchomości komercyjnych wyraźnie się poprawił w stosunku do 2009 r. – szczególnie w zakresie obrotu nieruchomościami biurowymi czy też przemysłowymi (magazynowymi), tak na rynku nieruchomości hotelowych można było zaobserwować sytu-
hotelowym. Wręcz przeciwnie, rok 2010 upłynął pod znakiem pojawienia się nowych graczy lub przygotowania gruntu pod ich debiut na polskim rynku, ekspansji istniejących sieci, a także pojawienia się w Polsce nowych międzynarodowych sieci. Co więcej, pierwsze półrocze 2011 r. pokazało, że perspektywy transakcyjne i inwestycyjne na dalsze miesiące są obiecujące.
mieszkańców, który jest około dziesięciokrotnie niższy niż średnia Europy Zachodniej.
Katarzyna Klimkiewicz, doradca podatkowy w TPA Horwath Poprawa sytuacji w sektorze w drugiej części 2010 r. nie przez wszystkich oceniana jest optymistycznie, bowiem jest to również efekt niskiego poziomu, z którego startował rynek. Wiele projektów inwestycyjnych pozostawało w fazie projektowej, część inwestycji została zamrożona.
ację odwrotną. W roku 2009 r. na rynku hotelarskim miały miejsce trzy duże transakcje (sprzedane zostały krakowskie hotele andel's i Radisson Blu oraz stołeczny, dawny hotel Warszawa), o wolumenie oscylującym wokół 100 mln euro. Natomiast w ciągu 2010 r. jedną z nielicznych aktywności na typowym rynku transakcyjnym była sprzedaż przez Ministerstwo Skarbu Państwa 92,77 proc. udziałów uzdrowiska Ustka na rzecz spółki Hotel Lubicz w Ustce za 14 mln 28 tys. zł. Nie oznacza to jednak, że całkowicie zamarły inwestycje w sektorze
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
Eksperci upatrują bodźców do rozwoju sektora zarówno w fakcie przejęcia prezydencji unijnej przez Polskę, jak i w zbliżającej się imprezie EURO 2012. Są to niewątpliwie czynniki, które wpływają na krótkookresowe decyzje inwestorów. W długim okresie natomiast, do zintensyfikowania inwestycji w sektor hotelowy przyczyniają się wskaźniki i prognozy wskazujące na niskie nasycenie rynku obiektami hotelowymi. Należy pamiętać, że Polska wciąż odstaje od krajów Europy Zachodniej biorąc pod uwagę wskaźnik ilości pokoi na 10.000
Ekspansja sieci hotelowych
W 2010 roku obserwowaliśmy ekspansję na rynku polskim międzynarodowych graczy. Jednym z nich była jedna z największych międzynarodowych sieci hotelowych – Best Western. Pod koniec września ubiegłego roku do sieci dołączył hotel Best Western Premier Katowice, skategoryzowany jako hotel czterogwiazdkowy, o podwyższonym standardzie. Na koniec
transakcje
2010 r. planowane było również otwarcie innego hotelu należącego do tej sieci, zlokalizowanego przy trasie ekspresowej numer 8 łączącej Warszawę z Wrocławiem – Best Western Symfonia Osjaków, która to inwestycja została jednak ostatecznie zakończona w kwietniu 2011 r. Z kolei w lutym 2010 r. kolejna sieć, amerykańska Choice Hotels International, ogłosiła wejście na
polski rynek poprzez system franczyzowy. Umowa została podpisana z polską Hotel System, powiększając tym samym bazę obiektową Choice Hotels o kilka hoteli w Polsce, z których większość funkcjonuje pod marką Quality. W 2010 r. ponadto liczbę obiektów w Polsce zwiększyły Hilton (inwestycja w Gdańsku), Holiday Inn (Bydgoszcz) oraz DeSilva (Warszawa). Rok 2010 odznaczył się istotnym wzrostem
liczby obiektów funkcjonujących w systemie franczyzowym. W szczególności, transakcja zawarta z siecią Choice Hotels International przyczyniła się do niemalże podwojenia ilości hoteli działających w oparciu o franczyzę. Pewien przyrost, choć nieznaczny, można było zaobserwować również wśród obiektów działających w oparciu o umowę o zarządzanie. W 2011 r. oczy inwestorów zdają się kierować
w stronę segmentu hoteli ekonomicznych oraz tzw. segmentu Design Budget Hotels, charakteryzującego się dobrą jakością materiałów wykończeniowych przy jednoczesnym zachowaniu przystępności cen. Przykładem tej ostatniej kategorii jest otwarty w kwietniu 2011 r. Puro Hotel we Wrocławiu, należący do norweskiej grupy kapitałowej Genfer, zapowiadającej budowę 8 obiektów w największych R E K L A M A
GiP – Kompleksowe systemy hotelowe i gastronomiczne Oferowane produkty: system gastronomiczny GaH – zintegrowany system obsługi sprzedaży i produkcji, przeznaczony dla lokali gastronomicznych, obiektów hotelowo-gastronomicznych i firm cateringowych. system hotelowo-gastronomiczny RH-Pos – system do obsługi recepcji hotelowej, obejmujący rezerwacje i pobyty, konto rozliczeniowe gościa, definicje obciążeń hotelowych oraz kartoteki pokoi, gości i firm. system obsługi imprez KaliG – system do przygotowania i rozliczania imprez takich jak bankiety, bale, konferencje. system dla salonów odnowy biologicznej RH-sPA Zapraszamy do współpracy. Więcej szczegółów na www.gip.com.pl
m: yste ! s y Now ot 2012 ReH
GiP sp. z o.o., ul. Astronomów 3, 01-450 Warszawa tel./fax: 0 22 837-55-75, 837-51-30, 837-50-78, sprzedaz@gip.com.pl
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
21
transakcje
właśnie tych marek planuje realizację projektów w Polsce, Czechach oraz na Węgrzech i na Słowacji. Wszystkie hotele mają być prowadzone przez Louvre Hotels. Do peletonu dołączyła się także sieć Rezidor, zapowiadając otwarcie przed EURO 2012 206-pokojowego hotelu Park Inn we Wrocławiu. Jeśli sieci uda się zrealizować te plany, byłby to drugi obiekt Rezidora w Polsce, obok funkcjonującego już hotelu w Krakowie. Fot. Hotel B&B w Warszawie
Prognozy transakcyjne i inwestycyjne na rynku hotelowym
miastach Polski do końca 2015 roku. Wyróżnikiem hotelu Puro jest koncept inteligentnego hotelu, zakładającego intuicyjną samoobsługę procesu rezer-
ogłosiła podpisanie umowy franczyzowej dotyczącej hotelu Hampton by Hilton w Świnoujściu. W planach jest otwarcie hotelu do końca 2011 roku. Sieć nie poprzestaje jednak na tym jednym obiekcie, deklarując otwarcie 5 kolejnych obiektów w ciągu najbliższych 3 lat. W połowie ubiegłego roku Hilton Worlwide ogłosiła ekspansję na
w Katowicach, do sieci Best Western dołączył Hotel Felix, należący do PUHiT. W segmencie hoteli ekonomicznych swoją obecność rozwija również francuska grupa Louvre Hotels, należąca do międzynarodowego inwestora na rynku nieruchomości – grupy Starwood Capital Group, z markami
Małgorzata Dankowska, doradca podatkowy w TPA Horwath Rok 2010 upłynął pod znakiem pojawienia się nowych graczy lub przygotowania gruntu pod ich debiut na polskim rynku, ekspansji istniejących sieci, a także pojawienia się w Polsce nowych międzynarodowych sieci.
wacji, zameldowanie i wymeldowania z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, co umożliwia rezygnację z prowadzenia tradycyjnej recepcji, zmniejszenie kosztów obsługi hotelu, a w konsekwencji zaoferowanie przystępnej ceny. Dalszą ekspansję zapowiada także francuska sieć B&B Hotels. Po toruńskim hotelu otwartym w lipcu 2010r. przychodzi kolei na Warszawę i Wrocław. Plany inwestycyjne sieci zakładają posiadanie 10 obiektów w największych polskich miastach (m.in. w Gdańsku, Gdyni, Katowicach, Krakowie, Łodzi i Poznaniu). Kamień węgielny pod warszawski obiekt został wmurowany w maju 2011 r., równocześnie trwają pracę nad obiektem wrocławskim. Obecny rok upłynie również z ekonomicznym Hampton by Hilton. W lutym br. ta międzynarodowa sieć hoteli 22
terenie Polski. Rozszerzenie obecności na polskim rynku dotyczyło podpisania dwóch umów franczyzowych dla nowo wybudowanych hoteli Doubletree by Hilton w Warszawie i Łodzi. Obiekt warszawski będzie zarządzany przez Polaris Hospitality Enterprises, natomiast obiekt łódzki przez Film Hotel. W tym roku nastąpi również otwarcie obiektu Hilton Garden Inn w Rzeszowie, który dołączy do już działającego obiektu tej samej sieci w Krakowie. Natomiast nie są znane dalsze losy inwestycji hotelu Hilton oraz Hilton Garden Inn we Wrocławiu, gdzie projekty zostały zamrożone ze względu na brak finansowania. Dodać jeszcze należy, że w maju 2011 sieć ogłosiła podpisanie umów franczyzowych z Port Hotel na otwarcie dwóch kolejnych obiektów Hampton by Hilton, które będą zlokalizowane w pobliżu lotnisk w Warszawie i Gdańsku. W roku 2011 nie zapomnimy również o sieci Best Western. Oprócz otwarcia obiektu w Osjakowie oraz
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
Campanile i Premiere Classe. Budowa dwóch obiektów hotelowych - hoteli Campanile i Première Classe we Wrocławiu - ma się zakończyć pod koniec 2011 roku. Hotele dołączą do obecnych dziesięciu obiektów sieci w Polsce. Obecnie, poza omawianą budową obu hoteli we Wrocławiu, firma planuje kolejne projekty - w Zielonej Górze, Bydgoszczy i Katowicach oraz w Budapeszcie na Węgrzech. Inwestycja obsługiwana jest przez joint venture Warimpexu i Starwood Capital Group, które poprzez rozwój
Hotelowy rynek transakcyjny charakteryzuje się potencjałem rozwojowym, na co dowodem są transakcje już przeprowadzone w pierwszym półroczu 2011 r. Nabywcę znalazł m.in. zniesławiony szkielet hotelu zlokalizowany w ścisłym centrum Warszawy u zbiegu ulic Wspólnej i Chałubińskiego, należący pierwotnie do Hotel System (sieci powiązanej z krakowskim deweloperem, firmą Salwator). Nabywcą szkieletu jest austriacka grupa S+B Gruppe, której dokładne plany co do dalszego losu budynku nie są jeszcze znane. Prawdopodobnym scenariuszem jest to, że istniejący budynek zostanie zburzony, natomiast na jego miejscu wyroście nowa nieruchomość komercyjna. Czas pokaże, czy będzie to hotel, czy inna inwestycja w obiekty komercyjne. Kolejne transakcje wiążą się z obecnością w Polsce innego austriackiego podmiotu – grupy Warimpex. W marcu br. grupa ogłosiła finalizację transakcji sprzedaży 12.5 proc. udziałów w Hotelu Jan III Sobieski mieszczącego się przy Placu Zawiszy w Warszawie. Dodatkowo w opublikowanym komunikacie prasowym firma podaje, że liczy na dalszą korzystną koniunkturę na rynku transakcyjnym, szykując się do kolejnych sprzedaży. Na początku 2011 roku uaktywniła się również transakcyjna działalności grupy Orbis. Zgodnie z planem restrukturyzacji portfolio nieruchomości hotelowych w marcu 2011 r. Grupa sprzedała swoje hotele Cracovia
Formy współpracy z sieciami hotelowymi 1) Umowa franczyzowa – inwestor jest zarówno właścicielem, jak i podmiotem odpowiedzialnym za prowadzenia hotelu, uzyskując od sieci dostęp do marki, podręcznik operacyjny oraz dostęp do systemu rezerwacyjnego. 2) Umowa o zarządzanie – inwestor jest właścicielem spółki zarządzającej, prowadzenie działalności operacyjnej i odpowiedzialność za tę działalność leży po stronie sieci hotelowej. 3) Umowa operatorska – firma zarządzająca całkowicie przejmuje obowiązki operatora hotelu i zyski z tej działalności, w zamian za wynagrodzenie w postaci czynszu płaconego na rzecz inwestora.
transakcje
(Kraków) i Neptun (Szczecin). Wolumen transakcji to prawie 60 mln zł. Nabywcą obu tych obiektów są podmioty należące do grupy Echo Investment. Z kolei w połowie czerwca 2011 r. Orbis podpisała umowę sprzedaży hotelu Solny zlokalizowanego w Kołobrzegu wraz z wyposażeniem za kwotę 11,2 mln złotych. Z kolei na przełomie kwietnia i maja br. podjęto decyzję o sprzedaży hotelu Prosna w Kaliszu. Środki zdobyte ze sprzedaży tych obiektów mają przyczynić się do kontynuacji projektów deweloperskich odłożonych na półkę w okresie kryzysu oraz do rozpoczęcia nowych inwestycji. Zgodnie z panującym trendem i realizowaną strategią, Grupa zamierza skoncentrować się na markach ekonomicznych, Etap i Ibis, zlokalizowanych w głównych miastach kraju. Strategicznymi dla Grupy rynkami pozostaną nadal Warszawa i Kraków. Nie wiadomo jednak czy wkrótce ruszy zamrożona budowa hoteli w Krakowie czy też Grupa poczeka na dalsze ożywienie w gospodarce i sektorze. Do rynku transakcyjnego swoją cegiełkę dorzuca także J.W. Construction, wystawiając na sprzedaż obiekty należące do sieci Hoteli 500. Koniec pierwszego kwartału 2011 roku to również proces finalizacji pewnych inwestycji. W marcu br. symbolicznym zawiśnięciem wiechy ukończono stan surowy hotelu Interferie Medical SPA w Świnoujściu. Marzec to miesiąc otwarcia innych hoteli, chociażby czterogwiazdkowego hotelu Bukovina w Bukowinie Tatrzańskiej czy pierwszy w regionie, luksusowy, pięciogwiazdkowy hotel Odyssey ClubHotel Wellness & SPA. Wartość wolumenu inwestycyjnego w 2011 roku już teraz szacowana jest na ponad miliard złotych. Branża przyspiesza. Szacuje się, że do końca roku przybędzie kilkadziesiąt nowych, większych obiektów.
zwolnienie wyłącznie dla funduszy inwestycyjnych funkcjonujących na podstawie polskich przepisów. Oznacza to, że działalność transakcyjna oraz operacyjna zagranicznych funduszy w sektorze nieruchomości komercyjnych na polskim rynku pozostaje nieopodatkowana. Przedmiotowe zmiany w zakresie zasad opodatkowania podatkiem dochodowym wpłyną na zwiększenie
zainteresowania inwestorów polskim rynkiem. Możliwość reinwestowania zysków w pełnej wysokości, bez ponoszenia obciążeń podatkowych, wpływa w istotny sposób na wzrost opłacalności inwestycji. Na obecnym etapie znowelizowane przepisy, z uwagi na szereg warunków, jakie powinny być spełnione celem skorzystania ze zwolnienia, są poddawane oficjalnej interpretacji, w drodze
zapytań składanych do Ministra Finansów. Pozytywna odpowiedź dla poszczególnych wnioskujących będzie oznaczała uwolnienie tej części gotówki, która przypadałaby na zapłatę polskiego podatku dochodowego. Otwartą pozostaje kwestia, w jakim stopniu z tego dodatkowego zastrzyku wolnych środków skorzysta Polska, a w jakim inne rynki europejskie. R E K L A M A
Systemy Hotelowe Dometic - standard pierwszej klasy
Inwestycje a podatki
Jaki wpływ na rynek transakcyjny mogą mieć zmiany podatkowe? Przede wszystkim mogą w znacznym stopniu zwiększyć atrakcyjność polskiego rynku dla zagranicznych funduszy inwestycyjnych. Od 1 stycznia 2011 roku, odpowiadając na wezwanie Komisji Europejskiej do zaprzestania praktyk dyskryminacyjnych, polski ustawodawca wprowadził do ustawy o podatku dochodowym zwolnienie z opodatkowania CIT zagranicznych funduszy inwestycyjnych. Do tej pory ustawa przewidywała analogiczne
Ponad 40 lat doświadczenia w hotelarstwie Dometic to wiarygodny i sprawdzony partner światowego hotelarstwa. Nasze produkty łączą innowacyjne technologie i nowoczesne wzornictwo, a produkcja w krajach UE gwarantuje ich najlepszą jakość w korzystnej cenie. Systemy Hotelowe Dometic to idealny wybór dla wszystkich pragnących zaoferować swoim Gościom wysoki standard, komfort i bezpieczeństwo pobytu.
www.dometic.pl
info@dometic.pl
tel.: 22 414 32 00
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
23
korzystający z obiektów noclegowych
Fot. Shutterstock
Turyści przyjeżdżają w interesach
Witold Bartoszewicz, Instytut Turystyki
Sytuacja na świecie
Według danych Światowej Organizacji Turystyki (UNWTO) liczba międzynarodowych przyjazdów turystycznych w 2010 roku wyniosła 940 milionów i wzrosła o 58 milionów (6,6 proc.) w porównaniu z 2009 rokiem i o 23 mln w porównaniu z przedkryzysowym rokiem 2008. Ogólny wzrost liczby przyjazdów do Europy był na tle pozostałych części świata raczej skromny (3,3 proc.). Kraje Europy Środkowej i Wschodniej, po dużym spadku w 2009 r. zanotowały w 2010 roku wzrost o 5,4 proc., największy wśród regionów kontynentu. Wpływy z turystyki międzynarodowej na świecie sięgnęły w 2010 roku 919 miliardów dolarów (693 mld euro), w porównaniu z 851 mld dolarów (610 mld euro) w 2009 roku. W ujęciu realnym (po korekcie wahań kursu walutowego i inflacji) wpływy z turystyki międzynarodowej wzrosły o 4,7 proc. Tak więc, jak przewidywano, wzrost wpływów z turystyki międzynarodowej pozostaje w tyle za wzrostem liczby międzynarodowych przyjazdów, co jest typowe dla okresów ożywienia po poważnych załamaniu rynku. 24
roku wzrost liczby przyjazdów turystów wyniósł 3,4 proc., w drugim kwartale 4,4 proc., w trzecim – 5,3 proc., a zaś w czwartym – 6,0 proc. Liczba turystów z Unii Europejskiej w skali całego roku wzrosła nieznacznie o blisko 2 proc. Turystów z Ukrainy i Rosji również było wyraźnie więcej niż w 2009 roku, zwłaszcza z Rosji i Białorusi. Po dwóch latach poważnych spadków odnotować wypada poważny, kilkunastoprocentowy wzrost liczby przyjazdów z krajów pozaeuropejskich. Kwartalne zmiany liczby przyjazdów turystów przebiegały według innego wzoru niż zmiany przyjazdów ogółem, w których dominują wizyty jednodniowe, ale od drugiej połowy 2009 roku widać zatrzymanie tendencji spadkowej, Turyści korzystający i udzielone noclegi w 2010 r. – w mln a potem w miarę regularny wzrost. 10 Omawiane wyniki oszacowań Turyści korzystający i udzielone noclegi w 2010 r. – w mln Instytutu Turystyki 8,9 dotyczą wszystkich 9 przyjazdów turystów, bez względu na to, 8,4 10 gdzie nocowali i w jakim celu przybyli. 8 8,9 9 Ponieważ metody pomiaru liczby przy8,4 jazdów na granicach są obecnie mniej 7 8 dokładne, warto dokładniej się przyjrzeć 6 danym5,6 GUS pochodzącym z bazy noc7 5,2 legowej, pamiętając, że liczba tych tu4,7 5 do Polski. Obejmują zarówno gości rystów zagranicznych, którzy korzystali 6 5,6 4,1 5,2 Przyjazdy do Polski jednodniowych, jak i turystów (czyli z noclegów w obiektach zakwaterowania 4 4,7 3,4 5 3,3 W 2010 roku granice Polski przetych cudzoziemców, którzy spędzili 3,2 zbiorowego rejestrowanych przez GUS, 2,8 3 kroczyło, jak szacujemy, około 58,3 w Polsce co najmniej jedną noc, lecz jest znacznie niższa niż liczba wszystkich4,1 4 2,4 2,4 3,4 2,1 3,3 mln cudzoziemców (o 8,4 proc. więcej nie pozostawali dłużej niż rok). 2,0 3,2 1,9 przyjazdów turystów. 1,8 niż w 2009 r.). Warto odnotować 3 2 2,8 Według oszacowań 1,4 Instytutu 1,4 1,2 1,2 2,4 2,4 2,1 Turyści zagraniczni wzrost liczby przyjazdów z następują- 1 Turystyki, w 2010 roku było około 2,0 1,9 1,8 2 w bazie noclegowej cych kierunków: 12,5 mln przyjazdów turystów, czyli 1,4 1,4 1,4 1,2 1,2 Lata 2008 i 2009 przyniosły • sąsiedzi ze wschodu (Ukraina, o 4,9 proc. więcej niż w 2009 r. Trend 0 1 styczeń kwiecień maj spadek czerwiec lipiec sierpień korzywrzesień październ liczby cudzoziemców Białoruś i Rosja) – o 31 proc., wzrostowyluty narastałmarzec z kwartału na stających z obiektów noclegowych • nowe kraje członkowskie Unii kwartał: w pierwszym kwartale 2010 0 Europejskiej (o 12 proc.), zwłasz-styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listo cza Słowacja i Rumunia, Wynajęte pokoje w obiektach hotelowych w 2010 r. • ważne kraje zamorskie (Stany Wynajęte pokoje w obiektach hotelowych w 2010 r. Zjednoczone, Australia, Korea Płd. i Japonia) – o 21 proc. Wynajęte pokoje w obiektach hotelowych w 2010 r. 13,7% Liczba przyjazdów z krajów „starej Unii” nie zmieniła się, ale godny jest hotele 13,7% 3,2% podkreślenia wzrost z Holandii, Belgii, Finlandii, Włoch, Hiszpanii, Francji hotele 1,7% 3,2% i Wielkiej Brytanii. motele Nieliczne przypadki zmniejszenia 1,7% motele liczby wizyt dotyczą w szczególności pensjonaty Grecji, Estonii i Łotwy. W związku w wprowadzeniem wiz pensjonaty dla krajów spoza strefy Schengen nasi inne obiekty hotelowe 81,5% sąsiedzi ze wschodu od początku 2008 roku znacznie ograniczyli podróże do inne obiekty hotelowe 81,5% Polski. Jak widać, stopniowo odbudowują pozycję, osiągając w 2010 roku poziom zbliżony do 2007 roku. Przytoczone tu dane dotyczą Źródło: GUS wszystkich przyjazdów cudzoziemców
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
1
www.tork.pl
Jeśli mydło, to tylko w pianie!
mydło w pianie Tork to po prostu „więcej za mniej”
nik
Wyobraźmy sobie łazienkę w hotelu, w restauracji - umywalka, suszarka do rąk, papierowe ręczniki, szafka…czy to wszystko? Nie. Trudno dziś jest nam wyobrazić sobie łazienkę niewyposażoną w mydło. Mydło w pianie Tork, ze względu na swoją wydajność, idealnie nadaje się do toalet publicznych o dużym natężeniu ruchu. Jedna butelka mydła w pianie Tork to 2.500 porcji. W ten sposób obniża się częstotliwość uzupełniania dozownika. Mydło w pianie Tork Premium jest delikatne i bezzapachowe, nie tylko myje, ale i oczyszcza skórę. Posiada też właściwości antybakteryjne i może być stosowane nawet przez osoby o wrażliwej skórze. Mydło w pianie Tork jest również neutralne dla środowiska naturalnego.
SCA HYGIENE PRODUCTS SP. Z O.O., ul. Puławska 435A, 02-801 Warszawa, tel. /22/ 543 75 00, fax: /22/ 543 75 01, www.tork.pl
korzystający z obiektów noclegowych
Białoruś, Łotwa, Turcja, Norwegia, Belgia, Hiszpania, Portugalia (wzrost od 32 proc. do 11 proc.). Wśród krajów pozaeuropejskich największy wzrost zanotowały: Japonia, Brazylia, Chiny, Australia, Hong Kong, Stany Zjednoczone i Kanada (od 47 proc. do 16 proc.). Tylko kilka krajów charakteryzuje ponad pięcioprocentowy spadek liczby gości w bazie noclegowej rejestrowanej przez GUS. Są to: Korea Płd. (-22 proc.), Grecja (-18 proc.), Dania, Estonia i Szwecja (-9 proc. do -6 proc.). Tempo wzrostu w poszczególnych kwartałach było równomierne, z lekką tendencją do przyśpieszenia (5 proc., 6,3 proc., 6,3 proc. i 7,1 proc.). Analizując zmiany liczby korzystających z bazy noclegowej według krajów widzimy, że (odwrotnie niż w 2009 r.) wzrost występuje zdecydowanie częściej niż spadek. W sumie – goście z tych krajów, z których zanotowano ponad 1 proc. spadek, stanowią jedynie 7,2 proc. wszystkich korzystających. W 2010 roku stwierdzamy wzrost liczby korzystających z bazy noclegowej w większości województw z wyjątkiem zachodniopomorskiego, warmińsko-mazurskiego i łódzkiego (spadki o 5,7 proc., 3,2 proc. i 1,6 proc.). Kujawsko-pomorskie, lubelskie, dolnośląskie, świętokrzyskie, mazowieckie i małopolskie zanotowały wzrost przekraczający 10 proc. Pod względem liczby udzielonych noclegów tendencja wzrostowa jest mniej wyraźna. Więcej województw zanotowało spadek liczby noclegów niż liczby gości. Najbardziej
Przyjazdy turystów do Polski w latach 2009-10 (w tys.) rok 2009
rok 2010
Zmiana
Ogółem
11 890
12 470
4,9%
27 krajów Unii Europejskiej
8 345
8 500
1,9%
Stara UE
6 750
6 875
1,9%
Niemcy
4 560
4 520
-1%
Wielka Brytania
450
485
8%
Niderlandy
300
335
12%
Austria
280
310
11%
Włochy
245
265
8%
Francja
215
225
5%
Szwecja
155
150
-3%
Nowa UE
1 595
1 625
1,9%
Sąsiedzi spoza Schengen
2 480
2 720
9,7%
Ukraina
1 295
1 350
4%
Białoruś
865
970
12%
Rosja
320
400
25%
Ważne zamorskie*
390
460
17,9%
Reszta świata
675
790
17,0%
*) Kanada, Republika Korei, Japonia, Australia Źródło: badania i oszacowania Instytutu Turystyki
zakwaterowania zbiorowego oraz spadek liczby udzielonych im noclegów. W 2010 roku nastąpiło odwrócenie niekorzystnego trendu. Jak podaje GUS, w 2010 roku z obiektów zakwaterowania zbiorowego (przypis wkładamy do ramki) skorzystało 4103,9 tys. turystów zagranicznych, t.j. o 6,3 proc. więcej
niż w 2009 roku oraz o 1,4 proc. niż w 2008 roku. Liczba udzielonych noclegów wzrosła o 3,7 proc., a zaś w stosunku do 2008 roku zmalała o 2 proc. Do ważniejszych europejskich krajów o największym wzroście liczby korzystających z bazy noclegowej w 2010 r. należą: Rosja, Rumunia, Finlandia,
spadła liczba noclegów w opolskim (o 11,5 proc.), łódzkim (o 6,7 proc.) i warmińsko-mazurskim (o 5,2 proc.). Z kolei największy wzrost liczby noclegów był w kujawsko-pomorskim i mazowieckim. Liczba korzystających z hoteli wzrosła w 2010 roku w większym stopniu niż liczba korzystających z bazy noclegowej ogółem. W całej Polsce wzrost ten wyniósł 7,7 proc. (do 3384 tys.), a największy (o ponad 10 proc.) był: w kujawsko-pomorskim, dolnośląskim, świętokrzyskim, podkarpackim i małopolskim. Dokładniejszego obrazu terytorialnego rozmieszczenia ruchu turystycznego dostarcza analiza według powiatów (w tym miast na prawach powiatu). Tabela 2. zawiera dane o dwudziestu miastach lub powiatów o największej koncentracji liczby gości zagranicznych nocujących w rejestrowanych przez GUS obiektach noclegowych. Pod względem liczby udzielonych noclegów kolejność jest nieco inna, a także pojawiają się powiaty spoza czołowej dwudziestki przyjmującej najwięcej gości. Najwięcej noclegów przypada na Kraków (1813 tys. nocl.), druga pod tym względem jest Warszawa (1501 tys.). A dalej w kolejności malejącej następują: pow. kołobrzeski (908 tys.), Wrocław, Świnoujście, Gdańsk, Poznań, Szczecin, pow. lubański, pow. mrągowski, pow. tatrzański, pow. kamieński, pow. gryficki, Łódź i Katowice.
Turyści korzystający i udzielone noclegi w 2010 r. (w mln) Turyści korzystający i udzielone noclegi w 2010 r. – w mln 10 8,9
9
8,4
8 7 6
5,6
korzystający
5,2
4,7
5
udzielone noclegi
4,1
4 3 2
3,4
3,3
3,2
2,8
3,3
1,9 1,2
1,2
1,4
2,1
2,4
2,4
1,4
2,0
1,8
1,4
2,9
1,2
1 0
Źródło: GUS
styczeń 26
luty
marzec
kwiecień
maj
czerwiec
lipiec
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
sierpień
wrzesień październik listopad
grudzień
R E K L A M A
korzystający z obiektów noclegowych
Kto odwiedza te powiaty? Na ogół mamy do czynienia ze znaczną dominacją gości z Niemiec, niekiedy także z kilku innych krajów. I tak na przykład w powiecie lubańskim (dolnośląskie)
gości w wymienionych powiatach Zachodniego Pomorza, a zwłaszcza Szczecina, stanowią Duńczycy i Szwedzi. W województwie warmińsko-mazurskim najliczniej jest odwiedzany powiat mrągowski. I tu widzimy przewagę Niemców (68 proc. gości i 75
są Litwini (14 i 12 proc.). Zważywszy znaczny udział także Białorusinów, Ukraińców i Łotyszy, rysuje się obraz tego powiatu jako typowego centrum obsługi ruchu tranzytowego. W dużych miastach obserwujemy większe zróżnicowanie struktury gości
Adam Kucza, rzecznik prasowy Grupy Orbis Udział cudzoziemców pośród gości Grupy Hotelowej Orbis wyniósł w 2010 roku 47 proc., gdy tymczasem w 2009 roku było to 50 proc., a w 2008 – 53 proc. Wzrost udziału Polaków o 6 punktów procentowych w ciągu 2 ostatnich lat wynika z kilku przyczyn: rosnącego popytu wewnętrznego, zwiększania bazy hoteli ekonomicznych w Grupie Orbis oraz z wpływu kryzysu gospodarczego, który mocniej dotknął kraje europejskie niż Polskę, co spowodowało zmniejszenie napływu gości zagranicznych.
Niemcy stanowią 95 proc. liczby gości, a udzielone im noclegi – 99 proc. Podobnie jest w powiatach województwa zachodniopomorskiego: gryfickim (93 proc. i 96 proc.), kołobrzeskim (92 proc. i 96 proc.), Świnoujściu (89 proc. i 96 proc.) oraz kamieńskim (83 proc. i 89 proc.). W samym Szczecinie również widzimy przewagą turystów z Niemiec (48 i 39 proc.). Kolejną grupę stosunkowo licznych
proc. noclegów), a na drugim miejscu są Rosjanie (18 i 13 proc.). W województwie lubuskim przoduje powiat świebodziński, który zanotował w 2010 roku bardzo znaczny wzrost liczby wizyt. W powiecie tym, położonym blisko zachodniej granicy, przez który przebiegają główne szlaki komunikacyjne, wcale nie Niemcy są najliczniejsi. Najwięcej w 2010 roku było tam Rosjan (41 i 35 proc.), a po nich
w bazie noclegowej. We Wrocławiu, Poznaniu, Katowicach, Gdańsku i Łodzi wciąż najwięcej jest Niemców, ale liczni są również Brytyjczycy, Włosi, Francuzi, Amerykanie, a w Gdańsku również Skandynawowie.
Charakterystyka przyjazdów turystów
Na podstawie badań ankietowych Instytutu Turystyki możemy
scharakteryzować podstawowe cechy turystów odwiedzających Polskę. W 2010 roku struktura celów pobytu uległa tylko nieznacznym zmianom. Najwięcej jest przyjazdów służbowych i w interesach, jednak z roku na rok ich liczba maleje. Ten segment turystyki zmniejszył się do około 3,1 mln wizyt. Liczba wizyt turystyczno-wypoczynkowych spadła, jak szacujemy, nieznacznie – do ok. 2,8 mln (na tę liczbę składają się motywy typowo turystyczne (2,4 mln) i odwiedziny miejsca pochodzenia (0,4 mln). Istotnie wzrosły rozmiary turystyki zakupowej (1,3 mln). W latach 2009 i 2008 udział turystów zza wschodniej granicy przyjeżdżających na zakupy malał, a w bieżącym roku wzrósł – powracając do poziomu z poprzednich lat. Wielkość segmentu turystyki rodzinno-towarzyskiej (ok. 2,3 mln) jest stabilna. Po spadku w 2009 roku, wzrosła do 1,2 mln liczba podróżujących przez Polskę tranzytem. Pozostałe cele pobytu: zdrowotne, szkoleniowe, podjęcie dorywczej pracy, sprawy religijne występują bardzo rzadko. Liczba prywatnych przyjazdów szkoleniowych nieco spadła (z 370 do 290 tys.), wzrosła zaś liczba przyjazdów zdrowotnych (z 300 do 400 tys.).
Cudzoziemcy korzystający z bazy noclegowej w latach 2008 - 2010 (w tys.) według miast lub powiatów o największej liczbie gości
Miasto/powiat
Korzystający w 2008 r.
Korzystający w 2009 r.
Korzystający w 2010 r.
Zmiana 10/09
Zmiana 10/08
Warszawa
764,5
752,5
833,3
10,7%
9,0%
Kraków
684,1
688,9
770,2
11,8%
12,6%
Wrocław
228,2
182,3
226,0
24,0%
-0,9%
Poznań
159,5
153,5
163,3
6,4%
2,4%
Gdańsk
119,2
135,0
141,8
5,0%
19,0%
Szczecin
141,1
139,9
126,5
-9,6%
-10,4%
Kołobrzeski
98,0
125,7
118,0
-6,2%
20,4%
Mrągowski
65,9
63,3
57,8
-8,7%
-12,2%
Łódź
63,7
63,6
57,3
-10,0%
-10,1%
Katowice
57,3
54,1
56,3
4,1%
-1,9%
Tatrzański
61,5
47,9
52,2
8,9%
-15,1%
Świebodziński
37,3
38,3
52,0
35,9%
39,4%
Lublin
41,0
41,7
49,5
18,6%
20,6%
Świnoujście
41,9
42,8
46,4
8,5%
10,9%
Toruń
39,1
33,7
44,8
32,7%
14,5%
Częstochowa
42,4
37,9
39,9
5,2%
-5,9%
Sopot
35,5
33,9
39,1
15,4%
10,1%
Cieszyński
36,1
31,7
34,6
9,2%
-4,0%
Białystok
27,9
30,4
32,6
7,4%
17,0%
Słubicki
50,6
28,0
30,4
8,4%
-39,9%
Źródło: bank danych lokalnych GUS, opracowanie Instytut Turystyki
28
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
HOTELON niezależne doradztwo
badania SPA
analizy
lokalizacji pomysły
preopenning
wiedza
biznesplany
kreacja hoteli
personelu
oceny
szkolenia
plany marketingowe
gastronomia hotelowa
doradztwo
strategiczne
doświadczenie obrót
nieruchomościami
project finance
manuale
hotelowe
mystery client konferencje
technologie
referencje wellness i
szkolenia
innowacje pozyskiwanie
inwestorów
od
gaździny
seminaria po
spółki
giełdowe
wdrażanie standardów
dobór
personelu doprowadzanie operatorów
+48 12 384 80 85 www.hotelon.pl www.projekthotel.pl
Opiekun inwestora hotelarskiego
korzystający z obiektów noclegowych
Liczba udzielonych noclegów według województw w 2010 r.
5 653 001 2 407 502 9 445 058 903 286
2 668 695 5 572 996
1 319 987 3 060 711
1 959 656
1 612 094
4 814 319 552 041
6 000 000 do 9 500 000
1 206 889
7 973 724
2 059 123
4 000 000 do 6 000 000 2 000 000 do 4 000 000 1 000 000 do 2 000 000 550 000 do 1 000 000 Analizując rozmieszczenie terytorialne turystów ze względu na główne motywy przyjazdów, można wyróżnić następujące pięć obszarów o odmiennych charakterystykach: • w celach typowo turystycznych najczęściej odwiedza się na północy: zachodniopomorskie, na południu zaś małopolskie; • w interesach – obszar centralny: mazowieckie, świętokrzyskie, łódzkie i wielkopolskie; • w celu odwiedzenia krewnych i znajomych – śląskie, opolskie i warmińsko-mazurskie; • na zakupy – województwa na wschodzie: podlaskie, lubelskie i podkarpackie; • turyści tranzytowi zatrzymują się głównie w województwie lubuskim i pomorskim (które również przyjmuje wielu „typowych” turystów . 30
Źródło: GUS
Województwa kujawsko-pomorskie i dolnośląskie nie wykazały w 2010 roku zdecydowanej specjalizacji. W pierwszym z nich stwierdzamy pewną przewagę turystyki biznesowej i wizyt rodzinno-towarzyskich, w drugim – turystyki wypoczynkowej. Pozostałe analizowane cechy turystyki przyjazdowej nie przyniosły poważniejszych zmian. Średnia długość pobytu w Polsce jest wciąż niska (w 2010 roku jeszcze zmalała i wyniosła 3,9 noclegu), w dalszym ciągu z usług biur podróży korzysta mniejszość turystów (łącznie 23 proc., z czego 14 proc. przypada na pakiety i 9 proc. na zakup części usług). Niezmiennie turystów odwiedzających Polskę cechuje bardzo duży odsetek wielokrotnych wizyt w ciągu roku. Do regularnych gości w Polsce należą turyści z krajów sąsiedzkich,
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
zwłaszcza: Białorusini i Ukraińcy, z których ok. połowa odwiedza Polskę ponad 10 razy w ciągu 12 miesięcy, co wiąże się z licznymi podróżami handlowymi z tych krajów. Wydatki cudzoziemców w Polsce Przeciętne wydatki turystów poniesione na terenie Polski wyniosły 390 na osobę i 75 dolarów dziennie. Oznacza to niewielki spadek średniej na osobę w stosunku do 2009 roku (o 4,6 proc.) i utrzymanie średniej na 1 dzień pobytu na zbliżonym poziomie. Średnie wydatki odwiedzających jednodniowych wzrosły w 2010 r. do 113 USD na osobę. W 2010 roku łączne przychody z tytułu przyjazdów cudzoziemców szacujemy na 10 392 mln USD, z czego 5 230 mln (tj. 50,3 proc. wobec 54,4 proc. w poprzednim roku) to wpływy od turystów, a pozostała część od odwiedzających
jednodniowych. W stosunku do 2009 roku łączne przychody wzrosły o 9,3 proc. (wyrażone w USD). Udział rynku niemieckiego kolejny rok z rzędu zmniejszył się (35 proc. wobec 42,6 proc. w 2009 roku i 52 proc. w 2008 roku), wzrasta natomiast znaczenie pozostałych krajów sąsiedzkich (z 27 proc. w 2008 r. i 34,6 proc. w 2009 do 44 proc. w 2010). Zmiany w innych grupach rynków są mniej znaczące: wzrósł udział przychodów z nieościennych krajów Unii Europejskiej, spadł natomiast – z krajów pozaeuropejskich. Warto dodać, że w badaniach Instytutu Turystyki wyodrębniamy tę część wydatków, które zostały poniesione w związku z zakupami towarów na sprzedaż, co pozwala na skorygowanie łącznej sumy przychodów. Po spadku w 2009 roku, wydatki na zakupy w celu odsprzedania, poniesione zarówno przez turystów, jak i odwiedzających jednodniowych, ponownie wzrosły o około jedną piątą. Łączne przychody, pomniejszone o wartość zakupów w celu odsprzedania (zwane także skorygowanymi przychodami turystycznymi), wyniosły w 2010 roku 9 279,4 mln USD, o 7,9 proc. więcej niż w roku 2009. Podobnie jak to miało miejsce w poprzednich latach, korekta dotyczy w większym stopniu odwiedzających jednodniowych niż turystów i w szczególności odnosi się do przyjazdów z Ukrainy, z Republiki Czeskiej, Niemiec, a następnie z Białorusi i Rosji. Począwszy od momentu wejścia Słowacji do strefy euro obserwuje się wzrost takich wydatków wśród odwiedzających z tego kraju; należy to wiązać ze wzrostem cen na rynku wewnętrznym naszych południowych sąsiadów. W latach 2003 – 2010 relacja wpływów z turystyki przyjazdowej do całego eksportu towarów i usług była dość stabilna i wahała się w granicach od 5,2 proc. (2006) do 6,1 proc. (2007). W 2010 roku wzrost dochodów z tytułu wydatków cudzoziemców był nieznacznie wolniejszy niż z tytułu eksportu towarów i usług co spowodowało niewielki spadek znaczenia turystyki w bilansie płatniczym (do 5,3 proc.). Zmiany te zostały spowodowane dynamicznym wzrostem obrotów handlowych z zagranicą. Nie zmienia to faktu, że przychody z turystyki należy z pewnością traktować jako ważny element bilansu płatniczego.
analiza rynku
Hotele na pojezierzach Warmii i Mazur tu do dyspozycji tylko jeden hotel pięciogwiazdkowy – mówi Michał Kuliński, z działu Wycen i Doradztwa Cushman & Wakefield.
Usługi dodatkowe
Oferta hotelowa obiektów położonych na pojezierzach Warmii i Mazur jest stosunkowo bogata, szczególnie jeśli porównamy ją z zakresem usług świadczonych w hotelach zlokalizowanych w innych regionach turystycznych Polski. Z roku na rok zwiększa się liczba hoteli świadczących usługi z zakresu Spa & Wellness, rekreacyjno-sportowych, czy rozrywkowych. Również istniejące obiekty poszerzają zakres świadczonych usług.
Obłożenie
Fot. Shutterstock
Warmia i Mazury to jeden z najpopularniejszych regionów turystycznych w Polsce. Jak pokazuje najnowszy raport firmy doradczej Cushman & Wakefield na rozwój bazy hotelowej w tym regionie ma wpływ stale rosnący popyt na usługi hotelowe, głównie ze strony turystów krajowych. Działania promocyjne związane z udziałem regionu w światowym plebiscycie „Nowe 7 Cudów Natury”, w którym Mazury są jednym z liczących się kandydatów, dodatkowo przyczyniają się się do wzrostu konkurencyjności i atrakcyjności regionu
Stopień wykorzystania pokoi w hotelach położonych na obszarze pojezierzy Warmii i Mazur w 2009 r. wyniósł ponad 34 proc. i był niższy o 1,5 punktu procentowego w stosunku do 2008 r. Wynajęto około 493 000 pokoi, z czego prawie 29 proc. turystom
Z
godnie z raportem „Rynek Michał Kuliński, dział Wycen i Doradztwa hotelowy na pojezierzach Cushman & Wakefield Warmii i Mazur” przygoWzrost popytu na usługi konferencyjne w hotelach ze strony turystów towanym przez firmę Cushman & biznesowych wynikający z ogólnej poprawy sytuacji gospodarczej Wakefield w strukturze wszystkich oraz stale rosnący odsetek turystów krajowych korzystających z obiektów zakwaterowania zbiorobazy hotelowej w Polsce powinny przełożyć się na wyraźny wzrost wego w omawianym regionie najobłożenia pokoi hotelowych w regionie w najbliższych latach. liczniejszą grupę stanowią hotele. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego obecnie funkcjonują tu 154 całoroczne obiekty zakwateroi Mazur większość hoteli zarządzanych 2009 został sprzedany prywatnemu wania zbiorowego dysponujące 15.520 jest przez właścicieli prywatnych. inwestorowi. Pierwszą zmianą była miejscami noclegowymi, z czego 68 Hotel Mercure Mrongovia Resort nazwa, Omega Hotel. proc. oferują hotele. W Polsce hotele & SPA w Mrągowie jest zarządzany Kategoryzacja definiuje się jako obiekty zakwateprzez Grupę Hotelową Orbis, Hotel – Każdy obiekt hotelarski otrzyrowania zbiorowego posiadające co SPA Dr Irena Eris Wzgórza Dylewskie muje kategorię uzależnioną od jego najmniej 10 pokoi, w tym przede (Hotele SPA Dr Irena Eris), Hotel standardu i zakresu świadczonych wszystkim pokoi jedno- i dwuosoboGołębiewski w Mikołajkach (Hotele usług. W podziale na kategorie, na wych, świadczące szeroki zakres usług Gołębiewski), Hotel Rydzewski pojezierzach Warmii i Mazur domizwiązanych z pobytem klientów. w Ełku (Start Hotele), Hotel na nują hotele trzy- i dwugwiazdkowe. Hotele na pojezierzach Warmii Skarpie w Olsztynie (21 Hotele), W porównaniu do innych regionów i Mazur oferują około 9 040 miejsc Hotel Park (Park Hotele) oraz turystycznych, dość duży udział noclegowych w 4 280 pokojach, co Hotele Anders w Starych Jabłonkach, w rynku hotelowym mają hotele stanowi około 4 proc. krajowej podaMiłomłyn w Miłomłynie i Zamek czterogwiazdkowe (8). Hotele jedży. Liczba miejsc noclegowych nie jest w Rynie (Hotele Anders). nogwiazdkowe stanowią niecałe 2 tożsama z liczbą łóżek, gdyż te mogą Hotel Omega w Olsztynie do marproc. miejsc noclegowych regionu. mieścić jedno lub dwa miejsca nocleca 2010 działał pod marką Novotel, Najbardziej wymagający goście mają gowe. W regionie pojezierzy Warmii jednak zgodnie z transakcją z grudnia 32
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
zagranicznym. Obłożenie na poziomie 20 - 40 proc. związane jest z sezonowością turystyki w regionie przypadającej na okres od maja do września. – Największe obłożenie pokoi hotelowych występuje na Pojezierzu Mazurskim, natomiast najmniejsze na Pojezierzu Iławskim. W porównaniu z rokiem 2008 odnotowano jego spadek we wszystkich hotelach na pojezierzach Warmii i Mazur, oprócz hoteli na Pojezierzu Iławskim. Dodatni wynik w Iławie i okolicach świadczy o rosnącej popularności tego regionu i jego potencjale turystycznym. W kolejnych latach prognozuje się wzrost współczynnika obłożenia pokoi na terenie pojezierzy Warmii i Mazur.
R E K L A M A
DOPASOWANE ROZWIÄ„ZANIA
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
33
analiza rynku
3500
35
3500
35
3000
30
3000
30
2500
25
2500
25
2000
20
2000
20
1500
15
1500
15
1000
10
1000
10
500
5
500
5
0
0
0
0
* *
** **
liczba pokoi liczba pokoi
***
*** kategoria hoteli kategoria hoteli
**** ****
liczba miejsc noclegowych liczba miejsc noclegowych
***** *****
Wzrost popytu na usługi konferencyjne w hotelach ze strony turystów biznesowych wynikający z ogólnej poprawy sytuacji gospodarczej oraz stale rosnący odsetek turystów krajowych korzystających z bazy hotelowej w Polsce powinny przełożyć się na wyraźny wzrost obłożenia pokoi hotelowych w regionie w najbliższych latach – mówi Michał Kuliński, autor raportu.
liczba hoteli liczba hoteli
liczba pokoi i miejsc noclegowych liczba pokoi i miejsc noclegowych
Podaż hoteli na pojezierzach województwa warmińsko-mazurskiego
Prognozy
– Rynek hotelowy na pojezierzach Warmii i Mazur charakteryzuje się dużym potencjałem rozwojowym. Wyjazdy nad jeziora to wciąż jeden z najpopularniejszych sposobów spędzania wakacji w Polsce. Ponadto baza hotelowa
liczba hoteli liczba hoteli
Źródło: Cushman & Wakefield, Kwiecień 2011
pojezierzy Warmii i Mazur jest jedną z najlepiej rozwiniętych w Polsce pod względem oferty usług dodatkowych. Hotelarze stawiają zwłaszcza na SPA & Wellness. Usługi tego typu przyciągają turystów poza sezonem, dzięki czemu hotele utrzymują w miarę stały poziom obłożenia przez cały rok – podsumowuje Michał Kuliński. Wykorzystane dane pochodzą z raportu „Rynek hotelowy na pojezierzach Warmii i Mazur” przygotowanego przez międzynarodową firmę doradczą Cushman & Wakefield. Dokładny opis przyjętej metodologii znajduje się w raporcie. W celu przedstawienia bardziej czytelnej interpretacji rynku hotelowego w poszczególnych regionach, omawiane obszary zostały ujęte w klasyfikacji zgodnie z istniejącym podziałem administracyjnym (powiaty, gminy).
1. Region Pojezierza Iławskiego
1
2
3
4
2. Region Pojezierza Mazurskiego
Pojezierze Mazurskie charakteryzuje się najlepiej rozwiniętym rynkiem hotelowym. Najwięcej miejsc noclegowych oferują obiekty na terenie najpopularniejszych kurortów turystycznych: Mikołajek, Mrągowa oraz Giżycka. W 2010 r. baza hotelowa tego regionu powiększyła się o Hotel Ognisty Ptak w Ogonkach, Hotel Masovia w Giżycku oraz Hotel Solar Palace w Mrągowie. Atutami regionu Pojezierza Mazurskiego są Wielkie Jeziora Mazurskie z doskonałymi warunkami do uprawiania żeglarstwa i innych sportów wodnych, a także doskonale rozwinięta infrastruktura turystyczna. Prognozuje się, że w najbliższych latach powstaną kolejne obiekty hotelowe, zwłaszcza o wyższym standardzie. W trakcie budowy znajdują się obecnie 2 hotele w Mikołajkach. Duży wpływ na rozwój bazy hotelowej ma promocja regionu w związku ze światowym plebiscytem „Nowe 7 Cudów Natury”, w którym Mazury są jednym z liczących się kandydatów.
4. Region Pojezierza Ełckiego
Pojezierze Ełckie należy do regionów turystycznych ze słabo rozwiniętą bazą hotelową. Brak odpowiedniej infrastruktury turystycznej oraz szybkich i wygodnych połączeń drogowych czy kolejowych negatywnie wpływa na działalność hotelową w regionie. Pojezierze ma bardzo duży potencjał turystyczny, jednak bez odpowiednich inwestycji w budowę nowych, jak i unowocześnienie już istniejących obiektów sportowo-rekreacyjnych oraz intensyfikacji działań promocyjnych, rozwój bazy hotelowej będzie bardzo utrudniony.
34
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
Pojezierze Iławskie ma najsłabiej rozwiniętą bazę hotelową. Choć nie tak atrakcyjne jak Pojezierze Mazurskie, może się okazać korzystną alternatywą dla pozostałych regionów turystycznych Warmii i Mazur. Atutem regionu, podobnie jak w przypadku Pojezierza Olsztyńskiego, jest w miarę dogodny i szybki transport, który jeszcze się poprawi, gdy zostanie ukończona budowa trasy S7. Obecnie w budowie znajduje się jeden hotel czterogwiazdkowy w Iławie oraz jeden hotel trzygwiazdkowy, który ma zostać oddany do użytku nad brzegiem jeziora Jeziorak.
3. Region Pojezierza Olsztyńskiego
Pojezierze Olsztyńskie ma drugą co do wielkości bazę hotelową na pojezierzach województwa warmińsko-mazurskiego. Najwięcej obiektów znajduje się w Olsztynie, m.in. ze względu na pełnione przez miasto funkcje administracyjne. Większość hoteli w regionie została wybudowana w ostatniej dekadzie. Atrakcyjność tego miejsca wynika nie tylko z pięknych krajobrazów i czystego środowiska naturalnego, ale także w miarę dogodnego dojazdu z Warszawy czy Trójmiasta drogą krajową nr 7. Na Pojezierzu Olsztyńskim działalność prowadzi obecnie 57 całorocznych obiektów zakwaterowania zbiorowego dysponujących 6.064 miejscami noclegowymi, z czego 60,2 proc. oferują hotele. Budowa trasy ekspresowej S7, która znacznie skróci dojazd na Pojezierze Olsztyńskie ze stolicy i Trójmiasta powinna jeszcze bardziej uatrakcyjnić region i przyczynić się do rozwoju bazy hotelowej.
certyfikaty
Złoty Standard w Obsłudze Klienta Pierwsze certyfikaty
Pierwsza tura programu Złoty Standard zakończyła się 30 czerwca br. certyfikacją 17. hoteli i obiektów hotelowych w Polsce, które uzyskały najwyższą ocenę w audycie jakości obsługi gościa
W
yróżniono pierwsze obiekty świadczące usługi hotelarskie, które wzięły udział w I turze programu Złoty Standard w Obsłudze Klienta – wdrażanie innowacji i dyfuzja dobrych praktyk w hotelarstwie i gastronomii zakończonej 30 czerwca 2011r. Do tego czasu w programie, mającym na celu doskonalenie procesu obsługi gościa, udział wzięło 45 obiektów spełniających kryteria MŚP. Z tej grupy, wymagania związane z uzyskaniem certyfikacji Złoty Standard w Obsłudze Klienta dotyczące poziomu jakości obsługi w poszczególnych obszarach działalności, spełniło
17 przedsiębiorstw świadczących usługi hotelarskie. Podmioty te zostaną wyróżnione certyfikatem Złoty Standard i prawem do posługiwania się godłem programu. One też w największym stopniu skorzystają z szerokich działań promocyjnych, jakie zapewnia realizator programu. W szczególności będą promowane jako wzór najlepszych praktyk branżowych w mediach ogólnopolskich i podczas organizowanych konferencji. Obiekty, w których należy wprowadzić niewielkie usprawnienia, tak aby mogły stać się modelowymi w zakresie standardu obsługi, otrzymały promesy uzyskania certyfikacji
Złoty Standard w Obsłudze Klienta. Pozytywny odzew ze strony beneficjentów programu przekroczył oczekiwania organizatorów. Osoby zarządzające obiektami świadczącymi usługi hotelarskie potwierdzają potrzebę wdrożenia innowacji rekomendowanych im przez audytorów. Uczestnicy są zgodni, że przedsiębiorstwa świadczące usługi hotelarskie na najwyższym poziomie powinny być szczególnie promowane, a jakość obsługi klienta powinna być jedną z głównych wytycznych do budowania przewagi konkurencyjnej. Cele i założenia programu Złoty
Standard doskonale wpisują się w te oczekiwania. Dotychczasowa realizacja programu pokazała również, że wśród menedżerów hoteli występuje znaczące zainteresowanie możliwością podniesienia kwalifikacji personelu. Program Złoty Standard w Obsłudze Klienta – wdrażanie innowacji i dyfuzja dobrych praktyk realizowany będzie w trybie ciągłym, jednak tylko do końca 2012 roku i tylko dla pierwszych 250 obiektów udział jest w 100 proc. dofinansowany ze środków Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.
„Złoty Standard”. Wyróżnione hotele Przedstawiamy Państwu hotele dotychczas wyróżnione certyfikacją "Złoty Standard". Rekomendujemy Państwu ich usługi z przekonaniem, że reprezentują wysoki standard obsługi gości. 1
10
Hotel Azyl Kąty Wrocławskie, woj. dolnośląskie www.hotelazyl.pl 2
Hotel Planeta Brzesko, woj. małopolskie www. hotel.planetabrzesko.com.pl 11
Hotel 4 Pory Roku Krynica-Zdrój, woj. małopolskie www.4pory.pl
Pałac Wojanów Wojanów, woj. dolnośląskie www.palac-wojanow.pl 3
12
4
13
5
14
Dwór Elizy Długopole-Zdrój, woj. dolnośląskie www.dwor-elizy.pl Centrum Dikul Hotel Wrocław, woj. dolnośląskie www.dikul.pl Pałac Staniszów Staniszów, woj. dolnośląskie www.palacstaniszow.pl
6
15
7
16
Hotel Kotarz Brenna, woj. śląskie www.kotarz.com Hotel Łysoń Inwałd, woj. małopolskie www.parkhotellyson.pl
8
Ośrodek Usług Hotelarskich Redyk Ząb, woj. małopolskie www.redyk.pl
17
Hotel ArtNikifor Krynica-Zdrój, woj. małopolskie www.nikifor.pl Hotel Iskierka Mielec, woj. podkarpackie www.hoteliskierka.com.pl Villa Bohema Kazimierz Dolny, woj. lubelskie www.villabohema.pl Hotel Boss Warszawa, woj. mazowieckie www.hotelboss.pl Manor House (Pałac Odrowążów), woj. mazowieckie www.manorhouse.pl Hotel Masovia Giżycko, woj. warmińsko–mazurskie www.hotelmasovia.pl
9
Hotel Modrzewie Park Szczawnica, woj. małopolskie www.mparkhotel.pl
36
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
zlotystandard.info
R E K L A M A
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
37
trendy w hotelarstwie
Condo hotele – sposób na dynamiczny rozwój rynku hotelarskiego Condo hotel to obiekt najczęściej z segmentu premium, kategoryzowany na 4- czy 5-gwiazdek lub luksusowy tzw. holiday resort. Od typowego hotelu różni się dwoma aspektami: systemem finansowania oraz nieco innym sposobem użytkowania poszczególnych jednostek mieszkalnych, które są też często większe
D
eweloper w przeciwieństwie do konwencjonalnego hotelarza nie staje się właścicielem całego obiektu (wyjątkiem jest hotelarzwłaściciel, który dokonuje transakcji sale-and-leaseback z instytucją leasingową i przestaje być właścicielem). Sprzedaje poszczególne apartamenty, które następnie wynajmuje od właścicieli i na ich bazie, wykorzystując własną infrastrukturę, jak restauracje czy Spa & Wellness, w danym obiekcie, prowadzi hotel. W ten sposób w krótkim, kilkuletnim okresie komercjalizacji obiektu, pozyskuje środki na otwarcie hotelu. W dłuższym okresie czynsze wypłacane właścicielom apartamentów (koszt oprocentowania najmowania jednostek mieszkalnych) są alternatywą dla odsetek od bankowego kredytu inwestycyjnego na cały obiekt, którymi obciążani są tradycyjni hotelarze. Poza tym aktualnie, w związku z niepewnością na zglobalizowanych rynkach finansowych i niedawnym kryzysem w USA czy obecnym w Grecji, trudniej pozyskać wielomilionowy kredyt z banku. Właściciele apartamentów zaś, zarabiają na ich wynajmie. Oddając je w zarządzanie profesjonalistom uzyskują dużo wyższe stopy zwrotu, niż gdyby sami zajmowali się wynajmowaniem tych lokali turystom. Kolejnym atutem jest możliwość korzystania z apartamentów na własne potrzeby.
Systemy zarządzania
Na polskim rynku wykształciły się zasadniczo dwa systemy zarządzania przez operatorów. Obydwa oparte na rozbudowanych, zawieranych głównie na czas nieoznaczony lub 5–10-letni, umowach najmu/dzierżawy. Pierwszy polega na wypłaceniu stałej kwoty na poziomie ok. 5-10 proc. wartości zakupu apartamentu w ujęciu rocznym, w postaci czynszu płatnego najczęściej miesięcznie lub kwartalnie. Warto podkreślić fakt, że wysokość czynszu jest stała, niezależnie od obłożenia całego hotelu i wykorzystania danego apartamentu. Drugi system polega na udziale właściciela apartamentu w przychodach lub zyskach z jego wynajmu, w podziale najczęściej 50/50. Na 38
Fot. Marine Hotel w Kołobrzegu, Zdrojowa Invest
Jan Wróblewski
rynku funkcjonuje wiele wariantów tego rozwiązania. Niektórzy deweloperzy-hotelarze oferują systemy oparte na udziale w przychodach lub zyskach z konkretnego lokalu. Inni zaś, wszystkich jednostek mieszkalnych w danym obiekcie, które są następnie dzielone w proporcjach wynikających z wielkości lub cen sprzedaży poszczególnych apartamentów. Ten drugi wariant wydaje się bardziej racjonalny, ponieważ wskaźniki obłożenia poszczególnych lokali zasadniczo różnią się w sposób losowy (chociaż ta różnica może również wynikać z tego, że niektóre są bardziej atrakcyjne od pozostałych). Zatem wydaje się nieuzasadnione obciążanie tym właścicieli, gdyż hotel powinien być traktowany jako całość, a ogólne obłożenie jest sprawiedliwe i zależy od sprawności operatora, któremu właściciele powierzyli zarząd. W tym systemie, długoterminowo, właściciel może zarobić dużo więcej na wynajmie (nawet do kilkudziesięciu procent rocznie gdy RevPAR jest wysoki), ale równocześnie bierze na siebie ryzyko zarządzania obiektem, na które ma znikomy wpływ, ponieważ jego przychody zależą w takim przypadku w większym stopniu od wyników operatora. Szczególnie w początkowym okresie funkcjonowania hotelu, gdy obiekt taki wchodzi na rynek, wyniki mogą być niezadowalające dla właściciela. Stąd pojawiły się w Polsce systemy mieszane, np. przez pierwsze 2-3 lata stała roczna stopa zwrotu na poziomie 6-10 proc., a następnie udział w przychodach 50/50. Natomiast głównymi zaletami pierwszego
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
systemu, polegającego na stałych czynszach, opartych właśnie na prostej stopie zwrotu, a indeksowanych o wskaźnik inflacji, jest zwrot z zainwestowanego kapitału niezależnie od RevPAR w krótkim okresie. Prostota tego systemu polega również na stałym przychodzie, którego nie trzeba weryfikować z wynikami hotelu. Operator najczęściej pokrywa też koszty eksploatacji (z wyłączeniem oczywiście okresów kiedy właściciel sam korzysta ze swojego apartamentu). Zwalnia to właściciela z kontroli operatora oraz kosztów i obsługi ich płatności, co jest według klientów niezwykle wygodne. W takim przypadku po stronie kosztów właściciela pojawia się jedynie podatek od nieruchomości. Koszty eksploatacyjne, w tym koszty zarządu nieruchomością wspólną (bez infrastruktury hotelowej, która pozostaje własnością dewelopera-hotelarza i jest przez niego wykorzystywana w hotelu), często także w systemie opartym na podziale przychodów lub zysków przejmowane są dla wygody właściciela przez operatora. Należy dodać, że w obu systemach wypłaty czynszów zabezpieczone są kapitałem zgromadzonym przez dewelopera-hotelarza w wyniku realizacji marży ze sprzedaży apartamentów, gdy obłożenie hotelu jest słabe.
Lokalizacja kluczem do sukcesu
Dodatkowo condo hotele najczęściej lokalizowane są miejscowościach wypoczynkowych, chociaż zdarzają się również tego typu inwestycje w dużych miastach.
Wynika to z istoty tych apartamentów, które traktowane są jako tzw. second home, czyli dosłownie drugie domy, tylko że z usługami luksusowego hotelu szczególnie przydatnymi właśnie w czasie urlopu. Taka emocjonalna motywacja zakupu nie stoi w sprzeczności z wcześniej wspomnianym, dochodowym aspektem motywacji inwestycyjnej. Warto tutaj wspomnieć, że pierwsze condo hotele powstawały w latach 50-tych w kurorcie Miami Beach jako projekty hotel-to-condo, czyli konwersje typowych hoteli. Ten trend, modny również dziś, w USA był szczególnie popularny w latach 2006 – początek 2007, przed kryzysem nieruchomościowym, który drastycznie ograniczył popyt ze względu na spadek dostępu do tzw. kredytów mieszkaniowych.
Rynek i konkurencja
Pierwsze hotele tego typu od podstaw, jak słynne Shelborne, Casablanca czy Alexander, powstawały w latach 80-tych również w Miami Beach. Impulsem do powstania tego modelu biznesowego i wzmożonego rozwoju tego rynku w poszczególnych okresach, były problemy rynkowe wynikające z kryzysów lub znacznej konkurencji i nadzwyczajny rozwój rynków, który wymagał dopasowywanie się produktów do nisz. W ten sposób praktycznie ogólnoświatowa hossa w nieruchomościach (w pierwszej części dekady XXI w.) doprowadziła do rozkwitu tego typu inwestycji w USA, Europie oraz regionach turystycznych w innych częściach świata. Rynek jest młody i cechuje go niski stopień koncentracji. Najwięksi gracze w USA i Europie mają w swoim portfolio od kilku do kilkunastu, a rekordziści kilkadziesiąt inwestycji tego typu, co przy ogólnej ilości obiektów hotelarskich w tych regionach, szacowanej na podstawie danych z instytucji statystycznych na ok. 250 tys., ilość marginalna. Do największych należą: holding miliardera Donalda Trumpa z 7 otwartymi imponującymi wielkością condo hotelami w USA (kolejne 2 zostaną otwierte w tym roku w Kanadzie i Panamie, a następne 4 – w Szkocji, na Dominikanie, w Zjednoczonych Emiratach Arabskich
R E K L A M A
oraz USA – są w fazie przygotowawczej); amerykański Intrawest, założony niespełna 3 lata temu, z 35 inwestycjami na 4 kontynentach; francuski Pierre & Vacances, który działa na szerszym rynku apartamentów wakacyjnych / second home we Francji, Hiszpanii i Maroku, a ma aktualnie 23 inwestycje (warto dodać, że cały holding funkcjonuje na rynku od 40 lat i jest największym pośrednikiem w wynajmie apartamentów wakacyjnych turystom we Francji i Hiszpanii). Do dużych należą również hiszpańska Med Group z 5 projektami przy polach golfowych, czy na hiszpańskim wybrzeżu. Poza tym kilka międzynarodowych sieci hotelowych zdecydowało się na realizowanie obiektów w tym systemie. Polska na tym tle nie odstaje. Z uwagi na fakt, że rynek jest stosunkowo młody i w ciągu ostatniej dekady zaczął się dynamiczniej rozwijać na terenie Europy, krajowi deweloperzy-hotelarze również należą do pionierów. Każdy z nich aktualnie może pochwalić się kilkoma inwestycjami. Dwa największe i wyspecjalizowane podmioty to Condohotels z Ostródy oraz Zdrojowa Invest z Kołobrzegu. Zdrojowa Invest ma w portfolio 5 condo hoteli i 2 inwestycje apartamentowo-usługowe lub typu holiday resort z apartamentami wakacyjnymi oraz systemem zarządzania wynajmem nad morzem i w górach. Natomiast Condohotels 3 tego typu
inwestycje i 3 inne, hotelowe lub SPA, ale tylko w swojej rodzimej miejscowości.
3 w 1
Apartamenty w condo hotelach to rynek z pogranicza nieruchomości, turystki i finansów, pokrewny do apartamentów wakacyjnych, które bardziej zbliżają się do stricte nieruchomości i są wykorzystywane przez właścicieli zasadniczo w większym stopniu na ich własne potrzeby niż te w condo hotelach. Obydwa rodzaje inwestycji są lokalizowane głównie w regionach i miejscowościach wypoczynkowych, dlatego łącznie na określenie wszystkich tych apartamentów można się posłużyć wspomnianym już pojęciem segmentu second home z amerykańskiej terminologii. Nieruchomości, ponieważ apartamenty są odrębnymi nieruchomościami lokalowymi z ułamkowym udziałem w częściach wspólnych. W ten sposób, jak każde nieruchomości, w szczególności mieszkalne, z uwagi na swoją wartość użytkową, stanowią dla ich właściciela dobre zabezpieczenie przed inflacją (w dzisiejszych czasach jest na nią presja, ze względu na globalną sytuację makroekonomiczną i geopolityczną). Ponadto z wpisem hipoteki do własnej księgi wieczystej, mogą być zebezpieczeniem tzw. hipotecznych kredytów mieszkaniowych na ich zakup lub kredytów na inne cele. Wszystko to sprawia, że mogą lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
39
trendy w hotelarstwie
być w każdym czasie upłynnione, w tym z umowami przynoszącymi przychody, o których była mowa powyżej. Analizując wartość nieruchomości, w szczególności w tak atrakcyjnych lokalizacjach jak znane miejscowości wypoczynkowe, ze względu na zawsze ograniczoną podaż, można ogólnie stwierdzić, że rośnie ona w długim okresie. Potencjalnym nabywcom, oprócz standardu całej inwestycji, doradza się dokładną ocenę lokalizacji. Z zastrzeżeniem, że najbezpieczniejsze z punktu widzenia biznesowego i turystycznego są zawsze najlepsze lokalizacje. Spełniające ten warunek apartamenty, cechuje największa płynność i presja na wzrost cen ze względu na przewagę popytu nad stosunkowo niską podażą. Nad morzem to apartamenty w pierwszej linii brzegowej, przy plaży i z widokiem na morze. Natomiast w górach, blisko infrastruktury do uprawiania sportów zimowych (wyciągi czy trasy zjazdowe), a z widokiem na szczyty, zwłaszcza te znane. Analogicznie w przypadku apartamentów nad jeziorami, czy w innych regionach wypoczynkowych, muszą być zlokalizowane najbliżej atrakcji turystycznych i z pięknym widokiem. Apartamenty z segmentu second home mogą być postrzegane jako produkty finansowe, ponieważ jak wspomniałem przy omawianiu systemów zarządzania takimi apartamentami, deweloperzy-hotelarze kuszą potencjalnych nabywców parametrami z rynku finansowego, jak np. stopami zwrotu. Komunikując w szczególności, że są one wysokie w stosunku do bezpiecznych aktywów finansowych takich jak np. lokaty. W ten sposób pozycjonują się również na tym rynku. Jednocześnie apartamenty dają 100 proc. gwarancję kapitału, z uwagi na fakt, że niezależnie od przychodów z rynku turystycznego, właścicielowi zawsze pozostaje aktywo w postaci własności nieruchomości. Natomiast wpływ i obecność turystyki jest oczywista i wynika głównie z przychodów generowanych przez te apartamenty (o systemach ich uzyskiwania szczegółowo była mowa powyżej) i lokalizacji turystycznej. Należy przestrzec potencjalnych nabywców, że warto weryfikować poszczególnych deweloperow-hotelelarzy, zwłaszcza pod względem ich doświadczenia w hotelarstwie i ogólnie turystyce, ponieważ ma to wpływ na ich zdolność do uzyskiwania przychodów dla właścicieli apartamentów.
Usługi dodatkowe i wspólne interesy stron
Niemałe znaczenie (bardziej w przypadku condo hoteli niż ściśle apartamentów wakacyjnych) ma również infrastruktura, w tym usługi dostępne w danym obiekcie. Restauracje, kawiarnie czy centra 40
Spa & Wellness, wpływają nie tylko na większy komfort właściciela i gościa hotelowego, ale również atrakcyjność całego obiektu i w konsekwencji apartamentów. Pozwalają również wydłużyć sezon, co ze względu na warunki pogodowe jest szczególnie ważne w Polsce. W przypadku samych apartamentów wakacyjnych, warto zwrócić uwagę czy są oferowane z profesjonalnymi systemami zarządzania wynajmem i kto je oferuje. Gdy apartament nie jest tylko na własne potrzeby właściciela ważny jest dochód, który wygeneruje, a ten jest mniejszy w przypadku pojedynczego, prywatnego wynajmowania
lub nawet przypadkowych z poza branży, których przyciągnęła atrakcyjność sektora czy posiadane nieruchomości pod tego typu inwestycje. W większości bez odpowiedniego know-how i organizacji, które już ukończyło lub planuje pojedyncze projekty i tak osiągnie swój próg mobilności, więc nie rozpocznie kolejnych. Ewentualnie bardziej doświadczeni, więksi deweloperzy. Jak Inpro z Gdańska, który już ma jeden obiekt tego typu lub Marvipol z Warszawy, który dopiero planuje takie inwestycje, a dysponuje znacznym kapitałem, co może mu pomóc w budowaniu odpowiedniego zespołu. Ci
szybki rozwój, nie tyle ilościowy, ale przede wszystkim strukturalny i przestrzenny jest w kraju potrzebny. Na razie jest w różnym stopniu zagospodarowany w sensie geograficznym. Generalnie analizując tylko miejscowości turystyczne położone nad morzem i w górach, na Pomorzu jest większe nasycenie rynku, a w związku z tym i podaż, zarówno poważnych inwestycji apartamentowych oraz condo hoteli jak i samej konkurencji hotelowej. Do liderów należą Kołobrzeg i Sopot oraz Zakopane, z dużą ilością hoteli 4- i 5-gwiazdkowych, które świadczą o rozwinięciu miejscowości
Jan Wróblewski, członek zarządu rodzinnego holdingu Zdrojowa Invest, jednego z największych deweloperów second home w Polsce i sieci hoteli, w skład której wchodzą m.in. kołobrzeski kompleks Marine Hotel***** & Ultra Marine oraz Sand Hotel****, a w budowie lub przygotowaniu znajdują się obiekty w Szklarskiej Porębie, Ustroniu Morskim, Kudowie-Zdroju i Świnoujściu. Studiował na SGH w Warszawie i prawo na UW. apartamentu. Działają tu efekty skali, w tym marketing i PR całego obiektu. Poza tym, zwalnia to właściciela z poświęcania czasu na poszukiwanie klienta oraz obsługę apartamentu i gościa. Operator świadczy profesjonalne usługi zarówno dla właściciela jak i dla gościa, np. recepcyjną czy sprzątanie oraz utrzymuje apartament w najwyższym stanie technicznym. Nawet jeżeli potencjalny nabywca zamierza mieć taki apartament tylko dla siebie, to jest tak tylko w 20-25 proc. przypadków i przy ewentualnej odsprzedaży będzie miało to znaczenie. Korzystniejsza sytuacja jest również gdy deweloper sprzedający apartamenty oferuje również zarządzanie nimi. W ten sposób już na etapie projektowania i budowy bierze pod uwagę fakt, że w przyszłości sam może eksploatować te apartamenty i interesuje się etapem posprzedażowym. Ponadto bierze na siebie odpowiedzialność za ofertę apartamentów w zakresie ich zdolności do generowania przychodów. Zachodzi zatem atrakcyjna wspólność interesów i celów pomiędzy sprzedającym, a kupującym. Apartamenty z segmentu second home są bezpiecznymi aktywami, dywersyfikującymi portfel inwestycyjny. Z punktu widzenia potencjalnych deweloperów oznacza to atrakcyjność popytową, a z drugiej strony barierę wejścia z powodu wysokich wymagań, głównie w zakresie know-how i organizacyjnym.
O graczach na rynku ciąg dalszy
Wszystko to uzasadnia pojawianie się nowych uczestników. To wiele podmiotów, z rynku stricte deweloperskiego
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
inwestorzy z kolei mają szanse na szersze zaistnienie na rynku, którego konsolidacja na pewno będzie następowała w niedalekiej przyszłości.
Sposób na szybki rozwój bazy hotelowej?
Wspomniane wyżej trudności w pozyskiwaniu środków bankowych na realizacje hoteli w systemie jednego hotelarzawłaściciela, powodują, że condo hotele ze swoim innowacyjnym pozyskiwaniem pojedynczych inwestorów indywidualnych czy instytucjonalnych na poszczególne jednostki mieszkalne, są bardzo atrakcyjnym sposobem na szybki rozwój bazy hotelowej. Zwłaszcza, że Polacy są przywiązani do inwestowania w nieruchomości (wg badań PBS DGA z lutego 2011 roku 31,6 proc. Polaków uważa inwestowanie w nieruchomości za najbardziej zyskowne, a to dane już po okresie nadzwyczajnie wysokich zysków na tym rynku), a ze względu na hybrydowy charakter tego rynku, problemy np. w nieruchomościach mogą być rekompensowane lepszą koniunkturą w turystyce i odwrotnie. Podobnie jest z finansami. Niepewność na rynku bankowym po ostatnim kryzysie w USA, spowodowała chęć wycofywania przez klientów ich kapitału z banków (wg badań MillwardBrown SMG/KRC z październikaa 2008 roku 21 proc. Polaków trzymających pieniądze w bankach rozważało ich wycofanie), a część z tych pieniędzy z pewnością zostało przeznaczonych na apartamenty w w condo hotelach. Na rynku deweloperskim to atrakcyjna nisza. Natomiast na rynku hotelarskim w miejscowościach wypoczynkowych
wypoczynkowej, oraz inwestycji powyżej 50 apartamentów. Tam trudno spodziewać się dalszych spektakularnych inwestycji. Podobnie jak w małych nadmorskich miejscowościach typowo sezonowych, gdzie popyt inwestycyjny i turystyczny jest zbyt krótki i niski. Potencjał ma na pewno Świnoujście, które jest porównywalne do Kołobrzegu pod względem turystycznym, a ma 5-krotnie mniejszą bazę noclegową wg naszych badań własnych i GUS. Dodatkowo żadnego 5-gwiazdkowego hotelu (gdy w Kołobrzegu są dwa) i najszerszą plażę w Polsce. Natomiast patrząc na Wybrzeże od zachodu, takie miejscowości jak Dziwnówek, Ustka czy Łeba, gdzie potencjalny popyt jest duży, a brak profesjonalnych, dobrze zlokalizowanych inwestycji. Zatem należy się spodziewać bardziej dynamicznego rozwoju w szczególności w górach, w takich regionach jak okolice Krynicy-Zdroju czy Szklarskiej Poręby i Karpacza, z dobrze rozwiniętą infrastrukturą sportów zimowych lub atrakcjami turystycznymi i nienasycony rynkiem. Analogicznie w Kudowie-Zdroju, Zieleńcu, Polanicy-Zdroju i ŚwieradowieZdroju, które są dobrze przygotowane dla kuracjuszy z Niemiec oraz miłośników sportów zimowych. W tych miejscowościach wprawdzie jest odpowiednia baza noclegowa, ale brak inwestycji z apartamentami wakacyjnymi. W wieloletniej perspektywie można się spodziewać pojawienia się znaczących inwestycji tego typu również na Mazurach, a jeszcze dłuższej, Bieszczadach, które nie są jeszcze na nie przygotowane.
gastronomia
Gastronomia wizytówką hotelu
Fot. Shutterstock
Jak przyznają przedstawiciele sieci hotelarskich, usługi gastronomiczne w hotelach stanowią ok. 30 – 40 proc. przychodów ogółem. W związku z tym jest to bardzo ważny obszar działalności obiektu z punktu widzenia finansowego, ale też wizerunkowego
Karolina Owczarek
W
standardowym hotelu miejskim, średniej wielkości, gdzie podstawowym zakresem usług jest pokój i śniadanie, gastronomia może stanowić nawet 30 proc. przychodów hotelu ogółem. – W przypadku sprzedaży w obiekcie usług konferencyjnych udział gastronomii w sprzedaży ogółem może rosnąć. W skrajnych przypadkach obiektów o dużych powierzchniach konferencyjnych i salach bankietowych udział w przychodach usług hotelowych może być nawet mniejszy niż z gastronomii – mówi Mariusz Kubala, dyrektor zarządzający w PUHIT S.A. W przypadku hotelu Sheraton w Warszawie przychody z usług gastronomicznych (restauracje bary, catering oraz obsługa bankietów) stanowią ok. 40 proc. przychodów. – Oczywiście na wyniki działu
42
Tomasz Piórkowski, General Manager angelo Hotel Katowice Oferta restauracyjna w liczącym się czterogwiazdkowym hotelu musi zawierać zarówno dania regionalne pozwalające na zapoznanie się z lokalną kuchnią, jak również zestaw dań międzynarodowych zawierających wszystkim znane i lubiane smaki. W naszej restauracji Sunlight menu spełnia te wymogi w 100 proc. gastronomicznego bezpośrednio przekłada się obłożenie hotelu, ale klienci restauracji hotelowych to nie tylko podróżni. Bardzo często restauracje odwiedzane są przez mieszkańców miasta, którzy poszukują w nich przede wszystkim oryginalnych dań, wyszukanych przypraw i jakości. Moim zdaniem inwestycje i zaangażowanie w ten obszar funkcjonowania hotelu są bardzo zyskowne, stąd też trzeba konsekwentnie pracować nad urozmaicaniem oferty, jak również
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
poszerzaniem grupy klientów – przyznaje Jacek Sikorski, kierownik działu gastronomii hotelu Sheraton w Warszawie. Podobnie jest w angelo Hotel Katowice. – W hotelach konferencyjnych, takich jakim jest angelo Hotel Katowice, gastronomia pełni istotne źródło przychodów bezpośrednio wpływając na jego rentowność. W naszym obiekcie przychody z F&B wynoszą około 40 proc. Ten wynik jest skutkiem wprowadzenia szerokiego
wachlarza usług gastronomicznych począwszy od a’la carte, obsługi przyjęć okolicznościowych, spotkań biznesowych i konferencji, a skończywszy na
Tchibo Coffee Service. Twój partner w biznesie. Bogaty wybór najwyższej jakości kaw i asortymentu dodatkowego Nowości w ofercie! Szeroka oferta profesjonalnych ekspresów do parzenia kawy Atrakcyjne warunki zakupu i dzierżawy urządzeń Fachowe doradztwo przy wyborze produktów i ekspresów Profesjonalny serwis Silne wsparcie marketingowe
Tchibo Coffee Service Polska Sp. z o.o. ul. Fabryczna 5, 00-446 Warszawa Dział Telesprzedaży: tel.: +48 22 383 11 44 - 47
Kontakt dla potencjalnych Klientów: tel.: +48 22 383 11 40 - 42, fax: +48 22 383 11 50 e-mail: coffeeservice@tchibo.pl, www.tchibo-coffeeservice.pl
gastronomia
Mariusz Kubala, dyrektor zarządzający w PUHIT S.A. Inwestycja w gastronomię hotelową jest mocno uzależniona od zakresu pozostałych usług w hotelu. Ale nawet najbardziej ograniczony serwis gastronomiczny wymaga ciągłej kontroli nie tylko jakości obsługi ale też kosztów produkcji. Oferta gastronomii musi być dostosowana to charakteru obiektu i segmentu klienta. Warto poświęcić więcej czasu na odpowiedni dobór menu, które nie tylko powinno spełniać oczekiwania naszych gości ale też ma zapewnić rentowność. Stąd warto inwestować w fachowców i systemy, które ich wspomagają.
cateringu zewnętrznym – przyznaje Tomasz Piórkowski, General Manager angelo Hotel Katowice.
Podstawowa propozycja
Jak uważa Tomasz Piórkowski niezwykle ważne są śniadania, gdyż dla wielu gości jest to jedyny posiłek spożywany w hotelu w trakcie ich pobytu i często ma duży wpływ na ogólne wrażenia o hotelu. – Z kolei goście konferencyjni oczekują ofert spakietowanych – gotowych zestawów, które pozwalają zaoszczędzić czas przy wyborze menu. W naszej ofercie posiadamy aktualnie 10 pakietów, które można modyfikować. Przygotowanie specjalnego menu dopasowanego do indywidualnych potrzeb klienta rów-
podstawowym elementem usług świadczonych przez hotele – przekonuje Mariusz Kubala z PUHIT. Należy także pamiętać, że goście restauracji hotelowych to w większości przypadków osoby często podróżujące, obcokrajowcy, którzy w restauracji szukają zróżnicowanej oferty gastronomicznej oraz oczekują światowej jakości. – W naszym
kartą przetargową w organizacji szkoleń czy konferencji. Tak jak my staramy się serwować naszym gościom najwyższą jakość i smak, tak firmy korzystające z naszej oferty konferencyjnej starają sie zapewnić swoim klientom niepowtarzalne wrażenia – przekonuje Anna Olszyńska, General Manager andel’s Hotel Łódź.
Anna Olszyńska, General Manager andel’s Hotel Łódź Andel’s Hotel Łódź jest najczęściej wybieranym miejscem do organizacji wszelkiego typu eventów w centralnej Polsce, gdyż oprócz bogatego zaplecza konferencyjnego i oryginalnych rozwiązań, oferuje niepowtarzalną ofertę gastronomiczną, wyróżnioną przez ekspertów prestiżową statuetką Hermesa. hotelu oferta gastronomiczna dla gościa indywidualnego została skrojona kompleksowo. Oferujemy różne kuchnie począwszy do włoskiej, orientalnej, tex-mex po polską oczywiście. Również oferta restauracji, ich godziny otwarcia dostosowane są do potrzeb gości i strategicznie przemyślane. A zatem posiadamy
Ciągłe ulepszanie oferty
Oferta gastronomiczna jest niezwykle istotnym aspektem działalności każdego hotelu. Oprócz komfortowo wyposażonych pokoi i profesjonalnej obsługi warto zadbać również o podniebienia gości. – Apetyty i smaki są zróżnicowane, dlatego w andel’s Hotel Łódź stale wzbogacamy naszą ofertę
Jacek Sikorski, kierownik działu gastronomii hotelu Sheraton w Warszawie Mówiąc o gastronomii hotelowej nie sposób pominąć oferty bankietowej, która stanowi również ważny trzon przychodów całego działu gastronomii. W hotelach, które posiadają duże i mniejsze sale konferencyjne bardzo często przez klientów korporacyjnych organizowane są szkolenia, business lunche czy kolacje. Oferta działu konferencji jest ogromnie zróżnicowana rozpoczynając od tradycyjnych przerw kawowych po lunche, na wystawnych balach i kolacjach kończąc.
nież nie stanowi żadnego problemu – mówi Tomasz Piórkowski. – Nowe trendy pokazują, że jest spora grupa klientów, która akceptuje ograniczony serwis gastronomii do konceptu „śniadania samoobsługowego” włącznie. Niemniej jednak „klasyczna” gastronomia hotelowa ma się dobrze i zapewne jeszcze długo będzie 44
można z ponad stu różnego rodzaju produktów i dań. Sieć właśnie ze śniadań postanowiła uczynić jedną ze swych wizytówek. – Z mojego dotychczas zdobytego doświadczenia wynika, iż renomowany szef kuchni zwiększa popularność lokalu wśród gości hotelowych i okolicznych mieszkańców oraz wzmacnia wizerunek marki hotelu. A to później przekłada się na przychody hotelu. Dlatego jednym z naszych ostatnich strategicznych działań była inwestycja w dobrego szefa kuchni Piotra Nadolskiego –
restauracje, ale też i bary, w których goście podróżujący samotnie mogą wieczorem miło spędzić czas, nawiązując kontakty, które często okazują się korzystne w życiu biznesowym – mówi Jacek Sikorski, kierownik działu gastronomii hotelu Sheraton w Warszawie. - Wyśmienita kuchnia fusion, którą serwuje nasza Restauracja Delight i Oscar’s Bar, jest również często
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
wprowadzając potrawy sezonowe i specjalne oferty okolicznościowe. Z myślą o naszych stałych gościach raz w roku zmieniamy również nasze główne menu – mówi Anna Olszyńska. W ostatnim czasie sieć Qubus Hotel zapowiedziała, że planuje kolejne inwestycje związane z gastronomią w hotelu. Tym razem chodzi o śniadania, podczas których wybierać już
przyznaje Tomasz Piórkowski z angelo Hotel Katowice. W zależności od typu hotelu gastronomia pełni różne role. Może być ograniczona jedynie do serwowania śniadania, a i to w niepełnym zakresie. – Nowe koncepty hotelowe mają w swojej ofercie śniadanie samoobsługowe czy też jedynie „pakiet do zabrania ze sobą”. Z kolei w obiektach dysponujących salami konferencyjnymi bez pełnej obsługi gastronomicznej nie byłoby możliwe wynajęcie sali – mówi Mariusz Kubala, dyrektor zarządzający w PUHIT S.A. Jacek Sikorski, kierownik działu gastronomii hotelu Sheraton w Warszawie, zauważa, że w segmencie działalności gastronomicznej w hotelu można dostrzec nowinki i trendy. – Ostatnio ogromnym powodzeniem cieszą się lekkie oferty lunchowe, czy zdrowe przerwy kawowe, stąd też odpowiadając na zapotrzebowanie organizatorów spotkań nasza sieć wprowadziła autorskie przerwy kawowe – Sheraton Signature Meeting Break, które mają dostarczyć energii uczestnikom konferencji, którzy często spędzają kilka godzin w jednym pomieszczeniu – mówi Jacek Sikorski.
R E K L A M A
Euro 2012
Hotelarska rozgrzewka przed Euro 2012 Wieść na temat organizacji Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w Polsce obudziła w hotelarzach gorączkę złota. Szacuje się, że podczas trzech tygodni Euro 2012 przyjedzie do naszego kraju około 1 miliona turystów. Może się jednak okazać, że popyt na miejsca noclegowe będzie mniejszy, niż oczekiwano. Co więcej, część turystów może zrezygnować z hotelu na rzecz tańszych noclegów
O
becnie w Warszawie dostępnych jest koło 12 000 pokoi oferowanych przez hotele i hostele, a dodatkowo około 1500 pokoi dostępnych jest w akademikach i domach studenckich.
określenia, że któraś z tych inwestycji powstaje z myślą o UEFA EURO 2012. Zdecydowanie jednak uruchomienie obiektu przed czerwcem 2012 oznaczać będzie szybkie wejście na rynek i pełne obłożenie w dniach meczy – mówi Ewa Świderska ze Stołecznego Biura Turystyki. Turystów, którzy będą korzystać z polskiej bazy hotelarskiej podczas Euro, można podzielić na trzy grupy:
w Jachrance, Le Meridien Bristol w Warszawie, Holiday Inn Warszawa Józefów, Sielanka w Warce, Król Kazimierz i Spa Nałęczów, Uroczysko w Kielcach, Monopol we Wrocławiu, Pałac Wojanów w Jeleniej Górze, Piramida w Tychach, Radisson Blu w Krakowie oraz Turówka Stadion Miejski Wrocław Hotel & Spa Cracovii. Piłkarze zostaną zakwaterowani w obiektach cztero- lub pięciogwiazd-
Kamila Górecka-Kirwiel, PR Manager Condohotels Group Biorąc pod uwagę doświadczenia innych krajów, można się spodziewać wzmożonego ruchu turystycznego także w okresie 2-4 lat po Euro 2012. Na przykład w Portugalii po Mistrzostwach Europy w 2004 roku przychody branży turystycznej rosły w kolejnych 2-3 latach o 5 proc. rocznie.
– Przewidujemy, że do mistrzostw na rynku pojawi się także około 4 000 prywatnych mieszkań i apartamentów przeznaczonych pod wynajem. Łącznie daje to liczbę około 27-28 miejsc noclegowych dostępnych na warszawskim rynku. Zakładając, że około połowa z 55 000 kibiców (pojemność trybun Stadionu Narodowego) będzie przyjezdnych liczba dostępnych łóżek powinna być wystarczająca. Pamiętać należy również, że dodatkową bazą noclegową dla Warszawy podczas trwania rozgrywek będzie Łódź i tam również zanocują kibice – mówi Alex Kloszewski, partner w Colliers International, Dział Inwestycji Hotelowych i Rekreacyjnych. Z danych Stołecznego Biura Turystyki wynika, że do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 powstanie w Warszawie 5 nowych hoteli, w których łącznie znajdować się będzie 780 pokoi. - Oczywiście, jak wiemy w przypadku inwestycji terminy często ulegają zmianie. Wszyscy także zdajemy sobie sprawę, że hoteli nie buduje się z myślą o trzytygodniowej imprezie, zatem trudno użyć 46
tzw. Rodzinę UEFA, drużyny piłkarskie oraz kibiców. Dla tej pierwszej grupy rozszerzono zakres kategorii hoteli. Do obiektów pięcio- i czterogwiazdkowych dołączono hotele trzygwiazdkowe - pod warunkiem wysokiego standardu świadczonych usług. Złagodzono również wymóg dotyczący odległości hotelu od stadionu w danym mieście rozgrywek. Lokalizacja hotelu ma umożliwić gościom dojazd autokarem do stadionu w ciągu 2 godzin (wcześniej 1 godzina). Jeśli chodzi o zakwaterowanie drużyn piłkarskich, 21 luksusowych hoteli otrzymało rekomendację UEFA i będzie mogło - jako Centra Pobytowe - gościć narodowe drużyny piłkarskie podczas Mistrzostw Euro 2012. Polskie hotele rekomendowane przez UEFA to: Dolina Charlotty Resort & Spa k. Słupska, Velaves Spa & Resort w Pucku, Mistral Sport w Gniewinie, Nadmorski w Gdyni, Oliwski w Gdańsku, Willa Port Resort w Ostródzie, Spa Dr Irena Eris Wzgórza Dylewskie, Marine w Kołobrzegu, Olandia lub Hotel Pałac Wiejsce w Międzychodzie, Remes Sport & Spa w Opalenicy, Warszawianka Wellness & Spa
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
kowych. Ich lokalizacja ma umożliwić dojazd autokarem z hotelu do najbliższego lotniska maksymalnie w ciągu godziny. Zaplecze sportowe, czyli minimum dwa boiska treningowe o wymiarach 105 x 68 m z naturalnym oświetleniem, powinno być położone w odległości nie większej niż 20 minut jazdy autokarem od hotelu.
Wielkie nadzieje
– Oczekiwania przedsiębiorców co do mistrzostw Euro 2012 są ogromne.
Najbardziej liczę na wypromowanie Polski na arenie międzynarodowej – zarówno jeśli chodzi o turystykę, jak i podróże biznesowe. Trzeba jednak zrozumieć, że dla hotelarstwa nie jest najważniejszy sam czas rozgrywek i te kilka tygodni, kiedy hotele zapełnią się gośćmi, ale to, co stanie się potem. Myślę, że cała branża powinna zrobić wszystko, aby te mistrzostwa okazały się sukcesem i obcokrajowcy wyjechali z Polski zadowoleni i promowali ją za granicą – przekonuje Thomas Schoen, dyrektor generalny sieci Starwood Hotels & Resorts w Polsce. Oddany do użytku pod koniec 2010 roku Willa Port Resort w Ostródzie, razem ze stadionem miejskim zyskał status centrum pobytowego dla reprezentacji narodowej w czasie Euro 2012. Budowa obiektu kosztowała ok. 35 mln zł. Obecnie hotelem zarządza Condohotels Group, a wszystkie apartamenty zostały sprzedane prywatnym inwestorom i funkcjonują w systemie condo przynosząc im zyski w wynajmu. - Mistrzostwa Europy w piłce nożnej to dla naszego kraju duża szansa. W związku z ich organizacją w Polsce liczba turystów zagranicznych powinna sukcesywnie wzrastać począwszy od 2011 roku i osiągnąć szczyt w roku 2012 roku. Biorąc pod uwagę doświadczenia innych krajów, można się spodziewać wzmożonego ruchu turystycznego także w okresie 2-4 lat po Euro 2012. Na przykład
Fot. Shutterstock
Michał Oksiński
Euro 2012
w Portugalii po Mistrzostwach Europy w 2004 roku przychody branży turystycznej rosły w kolejnych 2-3 latach o 5 proc. rocznie. Jest to duża szansa także dla Ostródy, która otrzymała status centrum pobytowego na Euro 2012. Spodziewamy się wyraźnego wzrostu ruchu turystycznego zarówno w okresie poprzedzającym mistrzostwa, w ich trakcie, jak również po ich zakończeniu. Hotelu nie buduje się jednak na jedną imprezę i w związku z tym mamy długofalową strategię rozwoju i promocji, która zapewni nam wysokie obłożenie naszych obiektów przez cały rok – mówi Kamila Górecka-Kirwiel, PR Manager Condohotels Group. Nie wszyscy oceniają potencjał turystyczny w związku z Euro 2012 w równie optymistycznym tonie. Hotelarze zwracają uwagę na to, że niektórzy kibice, którzy przyjadą do Polski, zamiast noclegu w hotelu mogą wybrać dużo tańszą alternatywę, np. pole namiotowe. – Z pewnością nie będzie problemu z podażą miejsc noclegowych dla oficjeli UEFA, sponsorów, dziennikarzy czy sędziów.
Thomas Schoen, dyrektor generalny sieci Starwood Hotels & Resorts w Polsce Dla hotelarstwa nie jest najważniejszy sam czas rozgrywek i te kilka tygodni, kiedy hotele zapełnią się gośćmi, ale to, co stanie się potem. Myślę, że cała branża powinna zrobić wszystko, aby te mistrzostwa okazały się sukcesem i obcokrajowcy wyjechali z Polski zadowoleni.
I dotyczy to nie tylko Warszawy. Niewiadomą zaś pozostaje liczba kibiców. Zależy ona przede wszystkim od zespołów grających w danym mieście oraz od przyzwyczajeń poszczególnych nacji. Mecz np. Chorwacji z pewnością nie przyciągnie takiej ilości kibiców, co mecz piłkarskich potęg, jak Niemcy czy Anglia. Niektóre grupy kibiców, jak np. Holendrzy mają w zwyczaju podróżować za swoją reprezentacją samochodami i nocować na polach namiotowych. Biorąc pod
uwagę doświadczenia poprzednich organizatorów Euro, istnieje obawa, iż popyt będzie mniejszy niż oczekiwany – cześć kibiców albo będzie szukać o wiele ekonomiczniejszych rozwiązań, albo całkowicie zrezygnuje z noclegu – twierdzi Katarzyna Niezgoda, dyrektor sprzedaży Vienna International Oddział w Polsce. Dodaje, że największą wartością organizacji mistrzostw dla polskiego rynku hotelarskiego jest olbrzymia promocja, jaką otrzyma nasz kraj. – Które miasta najbardziej skorzystają na rozgrywkach, przyjmując najwięcej przyjezdnych okaże się ostatecznie 2 grudnia 2011, po losowaniu grup turniejowych UEFA EURO
2012 w Kijowie. Zdecydowanie największą popularnością i frekwencją przyjezdnych kibiców będą się cieszyły miasta, w których zagrają reprezentacje takich państw jak Niemcy, Hiszpania, Włochy, czy Francja – uważa Alex Kloszewski, Partner w Colliers International.
Kryzys podciął nogi inwestorom
Eksperci podkreślają, że ilość inwestycji hotelowych w Polsce przyrasta znacznie wolniej niż planowano po wyborze naszego kraju na współgospodarza Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 roku. – Organizacja imprezy tej rangi spowodowała bardzo R E K L A M A
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
47
Euro 2012
Alex Kloszewski, partner w Colliers International, Dział Inwestycji Hotelowych i Rekreacyjnych W kwietniu 2007, kiedy dowiedzieliśmy się, że gospodarzami mistrzostw będą Polska i Ukraina, w samej Warszawie w planach było wybudowanie około 2000 nowych pokoi hotelowych. 4 lata temu terminowa realizacja tych wszystkich zaplanowanych inwestycji wydawała się realna.
duże zainteresowanie budową nowych hoteli ze strony inwestorów i operatorów hotelowych, jednak spowolnienie gospodarcze i związane z tym problemy z finansowaniem inwestycji zweryfikowały wiele planów budowy hoteli – zaznacza Dorota Malinowska, konsultant ds. nieruchomości hotelowych Cushman & Wakefield. – Do ceremonii otwarcia Mistrzostw Europy w piłce nożnej Euro 2012, która odbędzie się 8 czerwca 2012 na Stadionie Narodowym w Warszawie, zostało zaledwie 11 miesięcy. W kwietniu 2007, kiedy dowiedzieliśmy się, że gospodarzami mistrzostw będą Polska i Ukraina, w samej Warszawie w planach było wybudowanie około 2000 nowych pokoi hotelowych. Cztery lata temu terminowa realizacja tych wszystkich zaplanowanych inwestycji wydawała się realna. Jednak kryzys ekonomiczny, który dotknął światową i europejską gospodarkę skutkował drastycznym zaostrzeniem warunków udzielania przez banki finansowania nowych inwestycji, a nawet zawieszeniem już udzielonych kredytów. To z kolei zaowocowało wstrzymaniem realizacji wielu kluczowych projektów, w tym także hotelowych – mówi Alex Kloszewski, partner w Colliers International. Również w ostatnim roku przyrost hoteli w miastach – gospodarzach Euro 2012 był mniejszy niż przewidywano. W Warszawie oddano do użytku jeden hotel trzygwiazdkowy De Silva oferujący 117 pokoi. W Gdańsku otwarto pięciogwiazdkowy Hilton ze 150 pokojami oraz trzy hotele trzygwiazdkowe (Amber, Impresja, Holland House) które łącznie zaoferowały około 100 nowych pokoi. W Poznaniu otwarto jeden czterogwiazdkowy hotel Twardowski z 58 pokojami. – We Wrocławiu w 2010 r. nie oddano do użytku żadnego hotelu skategoryzowanego, dopiero w bieżącym roku baza powiększyła się o jeden trzygwiazdkowy Hotel Puro ze 102 pokojami. 48
– Na koniec roku 2010 polska baza hotelowa obejmowała 1904 skategoryzowane hotele oferujące ok. 95 tys. pokoi. W podziale na kategorie zdecydowanie dominują hotele trzygwiazdkowe, w większości zarządzane samodzielnie. Odsetek hoteli w Polsce działających pod uznaną międzynarodową marką jest relatywnie niewielki – podsumowuje Dorota Malinowska. Jej zdaniem sytu-
(otwarcie planowane na połowę 2013 roku), 367-pokojowy 4-gwiazdkowy DoubleTree by Hilton w warszawskim Wawrze (otwarcie planowane na połowę 2013 roku), oferujący około 120 pokoi 5-gwiazdkowy hotel braci Likus, powstający w miejscu dawnego Hotelu Warszawa (otwarcie planowane na koniec 2012 roku), hotel Ibis & Etap realizowany przy ul Bitwy
popytu na usługi hotelowe wpływał bowiem przede wszystkim na wzrost obłożenia, ceny utrzymywały się długo na relatywnie niskim poziomie – mówi Dorota Malinowska z firmy Cushman & Wakefield. Dodaje, że obecnie obserwuje się wzrost koniunktury na rynku hotelowym, który powinien się utrzymywać między innymi dzięki wzrostowi ruchu biznesowego w związku z przejęciem przez Polskę w drugiej połowie roku Prezydentury w Unii Europejskiej, jak i przygotowaniami do organizacji Euro 2012. Co ważne, więcej obiektów jest w trakcie modernizacji, aniżeli w budowie. Często modernizacja jest wyma-
Dorota Malinowska, konsultant ds. nieruchomości hotelowych Cushman & Wakefield Organizacja imprezy tej rangi spowodowała bardzo duże zainteresowanie budową nowych hoteli ze strony inwestorów i operatorów hotelowych, jednak spowolnienie gospodarcze i związane z tym problemy z finansowaniem inwestycji zweryfikowały wiele planów budowy hoteli.
acja na rynku hotelarskim zaczęła się poprawiać w zeszłym roku i ta tendencja jest kontynuowana obecnie. Podobnego zdania jest Alex Kloszewski z Colliers International. Uważa, że sytuacja uległa poprawie. - Obrazuje to fakt wznowienia części wstrzymanych wcześniej dużych inwestycji hotelowych. W Warszawie
Warszawskiej 1920 r. w miejscu dawnego Hotelu Vera (otwarcie planowane na połowę 2012 roku) oraz 154-pokojowy ekonomiczny hotel francuskiej sieci B&B przy lotnisku F. Chopina (otwarcie planowane na początek 2012 roku). Jak widać zdecydowana większość wymienionych inwestycji nie zostanie zrealizowana przed rozpoczęciem mistrzostw UEFA EURO 2012 – podkreśla Alex Kloszewski, partner w Colliers International. – Lepsza kondycja finansowa wielu firm przekłada się na wzrost popytu na
gana, aby dostosować standard hotelu do oficjalnej kategoryzacji, zdarza się również, że prace modernizacyjne pozwalają na zwiększenie liczby gwiazdek. – Jednak to, czy właściciel/operator zdecyduje się na wystąpienie o wyższą kategorię hotelu zależy w dużej mierze od polityki marketingowej. W 2010 roku
Katarzyna Niezgoda, dyrektor sprzedaży Vienna International Oddział w Polsce Biorąc pod uwagę doświadczenia poprzednich organizatorów Euro, istnieje obawa, iż popyt będzie mniejszy niż oczekiwany – cześć kibiców albo będzie szukać o wiele ekonomiczniejszych rozwiązań, albo całkowicie zrezygnuje z noclegu.
ruszyła, bądź za chwilę ruszy budowa około 1000 nowych pokoi w znaczących, markowych obiektach hotelowych. Są nimi oferujący 240 pokoi 5-gwizdkowy Hotel Renaissance by Marriott przy lotnisku F. Chopina
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
usługi oferowane przez hotele. W efekcie rosną wskaźniki zarówno obłożenia, jak i średniej ceny (ADR). Ten drugi (ADR) jest szczególnie istotny, albowiem w okresie spowolnienia cena był jednym z głównych czynników decydujących o wyborze hotelu, co z kolei prowadziło do znacznych obniżek cen oferowanych, szczególnie przez hotele najwyższych kategorii. Ten trend trudno było odwrócić, stopniowy wzrost
ważnym wydarzeniem było oficjalne podwyższenie kategorii hotelu Novotel w Poznaniu z trzech na cztery gwiazdki. Na rynku poznańskim jest to znacząca zmiana w strukturze podaży hoteli, 480 pokoi oferowanych przez hotel Novotel stanowi w tej chwili 44 proc. podaży pokoi o standardzie czterogwiazdkowym w mieście – mówi Dorota Malinowska, konsultant ds. nieruchomości hotelowych Cushman & Wakefield.
WELLPOOL to grupa firm branży projektowo - budowlanej, której istotą działalności jest dostarczanie kompleksowych rozwiązań w zakresie: projektowania, budowy i serwisowania basenów kąpielowych oraz obiektów Spa i Wellness.
www.wellpool.pl
TWORZYMY NAJLEPSZE MIEJSCA WYPOCZYNKU
Basen w hotelu System - Dźwirzyno - wykonanie technologii basenowej
DORADZAMY • PROJEKTUJEMY • WYKONUJEMY Łaźnia w Centrum Kongresowym Warszawianka technologia i wykonanie kabiny
• • • •
Baseny prywatne Baseny pensjonatowe i hotelowe Baseny komunalne Fontanny
• • • •
Sauny, Łaźnie parowe, Minibaseny, Wellness & SPA
Dzięki nowoczesnemu oprogramowaniu oraz wyspecjalizowanej kadrze projektowej i budowlanej jesteśmy gotowi w krótkim czasie wykonać projekt a następnie zrealizować każde życzenie naszych klientów. Nasze duże doświadczenie i wykorzystanie tylko sprawdzonych i renomowanych produktów gwarantują wysoką jakość naszych realizacji. Sauna w hotelu Papuga Park Hotel Bielsko Biała technologia i wykonanie kabiny
Basen w Hotelu Król Kazimierz Kazimierz Dolny wykonanie technologii basenowej
Sauna w Termie Bukowina BukowinaTatrzańska technologia i wykonanie kabiny
Łaźnia w hotelu Papuga Park Hotel Bielsko Biała technologia i wykonanie kabiny
Dane kontaktowe:
Intem Katowice - centrala 40-678 Katowice, ul. Niska 3b tel. (032) 25 21 646, fax: (032) 252 33 14
Topsauna Sp. z o.o. centrala 40-678 Katowice, ul. Niska 3b tel: (032) 202 67 87, fax: (032) 252 33 14 biuro@topsauna.pl www.topsauna.pl
wybrane sieci i firmy hotelarskie
(liczba hoteli)
Orbis (59) Starwood (6)
Rozwój segmentu hoteli ekonomicznych Vienna Hotel (10) Qubus (6)
Rezidor (6)
Sieci hotelarskie inwestują w hotele ekonomiczne w Polsce.IHG (6) Obiekty z tego segmentu, nazywane również Louvre Hotel (5) budżetowymi, oferują coraz lepszy zakres usług w atrakcyjnej cenie, odbierając gości z klasy średniej hoteli biznesowych. Hotele ekonomiczne nie generują wysokichMarriott (2) kosztów operacyjnych, przy czym są bezpieczną inwestycją, odporną na wahania koniunktury 0 2 000 4 000 6 000 8 000 10 000 12 000 (liczba pokoi)
Michał Oksiński
P
osiadająca 7,2 tys. hoteli w 65 krajach Wyndham Hotel Group wchodzi do Polski. Zamierza w ciągu najbliższych kilku lat uruchomić kilkanaście obiektów Super 8. Marka hoteli ekonomicznych o standardzie 1,5-2 gwiazdek największą popularnością cieszy się w Stanach Zjednoczonych, gdzie istnieje ok. 2000 tego typu obiektów należących do sieci. Super 8 są najczęściej zlokalizowane przy drogach. Warimpex i Starwood Capital Group rozpoczęli pod koniec 2010 r. budowę dwóch hoteli ekonomicznych - Campanile i Première Classe w centrum Wrocławia. Inwestycje mają być gotowe w grudniu 2011. Hotel Campanile ma zaoferować 152 pokoje, Première Classe – 136 pokoi. Spółka poinformowała też, że pięć kolejnych projektów hoteli ekonomicznych – w Zielonej Górze, Bydgoszczy i Katowicach oraz w Budapeszcie – jest w fazie zaawansowanego planowania. W segmencie obiektów ekonomicznych działa również największy gracz na rynku polskim, Accor i Grupa Hotelowa Orbis. Zgodnie z przyjętą
strategią w 2011 roku Orbis będzie dysponował siecią 89 hoteli, w tym 56 proc. obiektów będą stanowiły Upscale właśnie 92% 35% hotele ekonomiczne, jednogwiazdkowe Etapy i dwugwiazdkowe Ibisy. Z kolei firmy Hilton Worldwide oraz Port-Hotel podpisały umowy franczyzowe dotyczące otwarcia hoteli Hampton by Hilton przy lotniskach w Warszawie i Gdańsku. Dwa nowe obiekty zostaną oddane do użytku na początku 2013 r. Obydwa hotele zaoferują gościom po 116 pokoi urządzonych w stylu charakterystycznym dla marki Hampton by Hilton. – To znakomity wybór dla gości podróżujących służbowo i turystów zwracających uwagę na korzystną relację wartości do ceny. W odpowiedzi na zapotrzebowanie na wysoką jakość obsługi przygotowaliśmy ofertę gwarantującą maksimum satysfakcji – podkreśla Phill Cordell, dyrektor ds. wyspecjalizowanej obsługi i marki Hampton. W styczniu 2011 r. w Krzywaczce, zainaugurował swoją działalność System Rodzinnego Wypoczynku Chaber. Pomysłodawca franczyznowej sieci hoteli ekonomicznych - Polska
Usieciowienie hoteli w Polsce 120%
100%
upscale 35%
80%
niesieciowe 92% 60%
midscale 48%
40%
20%
0%
markowe 8%
ekonomiczne 17%
Źródło: MKG Hospitality
Izba Hotelowa – liczy, że jeśli zainteresowanie inwestorów się nie zmniejszy to w ciągu 10 lat powstanie co najmniej 200 dwu- i trzygwiazdkowych hoteli SRW Chaber. Tylko do końca 2011 r. sieć planuje otworzyć hotele w Łodzi, Białymstoku i Ciborzu. – B&B otworzyło w ostatnim roku swój pierwszy hotel w Polsce w Toruniu, a w tym roku planuje otwarcie drugiego obiektu
w Warszawie. W najbliższych planach jest również budowa hotelu B&B we Wrocławiu i w Łodzi – mówi Dorota Malinowska, konsultant ds. nieruchomości hotelowych Cushman & Wakefield. B&B, francuska sieć hoteli ekonomicznych posiadająca w Europie ponad 230 hoteli (ponad 16 tys. pokoi), w ciągu trzech lat w największych miastach Polski zamierza zbudować kilkanaście obiektów.
B&B Hotels Polska Sieć B&B Hotels powstała w 1990 roku i zaczęła błyskawicznie rozwijać się na terenie Francji. Już w latach 90’ hotele B&B wypracowały sobie zasłużoną opinię niedrogich, lecz komfortowych, dziś to trzecia co do wielkości sieć hoteli we Francji. W roku 1998 otwarto pierwszy obiekt sieci na terenie Niemiec, gdzie dziś mieści się łącznie 37 hoteli B&B. Tylko w 2009 otwarto ich aż czternaście. Sieć obecna jest także we Włoszech, Hiszpanii i Portugalii, a do Polski weszła w lipcu 2010 roku otwierając swój pierwszy hotel w Toruniu. Kolejnym, oddanym do dyspozycji gości na przełomie 2011 i 2012 roku obiektem będzie B&B Warszawa-Okęcie. Rozpoczęły się już także prace nad trzecim hotelem B&B, który powstanie we Wrocławiu. To nie koniec inwestycji, ponieważ spółka pilnie poszukuje atrakcyjnych lokalizacji w takich miastach jak Gdańsk, Gdynia, Katowice, Kraków, Łódź, Poznań, Warszawa i Wrocław. 50
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
Krzysztof Potocki, prezes zarządu B&B Hotels Polska
Sytuacja B&B na polskim rynku jest bardzo dobra. Hotel w Toruniu działa na pełnych obrotach i jesteśmy bardzo zadowoleni z jego wyników. Niedługo powstaną nowe hotele w Warszawie, Wrocławiu i Łodzi, a w dalszej perspektywie następne obiekty. Po reakcji naszych klientów w Toruniu widzimy, że nasz produkt ma wielkie powodzenie i trafił w gusta Polaków, co oczywiście bardzo nas cieszy i umacnia w zamiarze szybkiego rozwoju. Myślę, że dzięki Prezydencji Polski w Europie w tym roku i mistrzostwach Europy w przyszłym, Polska nie będzie schodziła z łamów prasy na starym kontynencie, a nawet świecie i w związku z tym wiele osób zdecyduje się na przyjazd do Polski. Zresztą większe zainteresowanie turystów jest już teraz widoczne. Dzięki temu wyobrażenia na temat Polski zostaną zmienione z pewnością na korzyść naszego kraju, co zaowocuje większą liczbą przyjeżdżających.
Fot.: iStock®/gubcio
PO PROSTU BLIŻEJ! 2. TARGI BEAUTY FORUM & SPA wSPAniałe połączenie branży kosmetycznej
i Wellness & SPA Klarowny podział na strefy wystawiennicze Wellness & SPA, KOSMETYKA, STOPY i PAZNOKCIE Szeroki program szkoleniowy dla wymagających: – Międzynarodowy Kongres Kosmetyczny IFC – Kongres Wellness & SPA – Międzynarodowy Kongres Pielęgnacji Stóp i Podologii – Kongres Medycyny Estetycznej NOWOŚĆ – Orient w salonie – warsztaty zdobienia henną NOWOŚĆ Ekscytujące konkursy i mistrzostwa m. in.: – wSPAniałe miejsce na mapie urody – Mistrzostwa Makijażu Pemanentnego – Mistrzostwa Menikiuru Hybrydowego NOWOŚĆ Black & White – Mistrzostwa Facepainting Trophy NOWOŚĆ
Termin: 17-18 września 2011 Miejsce: Centrum Targowo-Kongresowe MT Polska ul. Marsa 56c, Warszawa
PLATYNOWI SPONSORZY TARGÓW BEAUTY FORUM & SPA 2011
Health and Beauty Media Sp. z o. o.
˙ Kubickiego 9/3 ˙ 02-854 Warszawa ˙ tel. +48 (22) 858 79 55 ˙ fax +48 (22) 858 79 53 ˙ www.beauty-fairs.com.pl
wybrane sieci i firmy hotelarskie
Best Western
Best Western to największa sieć hoteli na świecie, założona w 1946 roku. Wszystkie hotele należące do sieci są niezależnie zarządzane i stanowią własność prywatnych inwestorów. To, co łączy obiekty działające w sieci to jakość i standard obsługi klientów oraz programy sprzedażowo - marketingowe. W Polsce działa obecnie osiem hoteli pod szyldem Best Western. W tym roku do sieci Best Western dołączyły kolejne dwa obiekty w Polsce. Pierwszego dnia marca sieć otworzyła swój pierwszy hotel w Warszawie Best Western Hotel Felix ***. Natomiast w połowie kwietnia ruszył trzygwiazdkowy hotel Best Western Symfonia w Osjakowie, ósmy obiekt sieci w Polsce. W październiku tego roku do sieci Best Western dołączy trzygwiazdkowy hotel Poleczki w Warszawie. Będzie to drugi w stolicy i dziewiąty w całej Polsce obiekt sieci. Hotele Best Western liczą od 15 do 450 pokoi. Sieć stale prowadzi rozmowy z nowymi hotelami. Najbardziej obiecującymi kandydatami są hotele posiadające rokujący na przyszłość biznesplan i odpowiednią lokalizację
oraz wykazujące zainteresowanie współpracą w ramach międzynarodowej sieci hotelowej. Best Western nie wynajmuje ani nie kupuje nieruchomości. Best Western nie jest również spółką zarządzającą. Saija Kekkonen, dyrektor zarządzający Best Western na Finlandię, kraje Bałtyckie i Polskę
Naszym celem jest osiągnięcie liczby co najmniej 10 hoteli należących do sieci do końca 2011 roku. Jesteśmy w trakcie rozmów z kolejnymi właścicielami, rozważającymi przyłączenie się do sieci – powiedziała Saija Kekkonen, dyrektor zarządzający Best Western na Finlandię, kraje Bałtyckie i Polskę, podczas otwarcia Best Western Hotel Felix ***. – Otwarcie hotelu w Warszawie było jednym z najważniejszych etapów rozwoju sieci Best Western w regionie państw. Szczególnie w kontekście nadchodzących mistrzostw Euro2012, a także dynamicznego wzrostu znaczenia Warszawy jako ośrodka biznesowego w centralnej Europie, z roku na rok gromadzącego także coraz większy ruch turystyczny.
DeSilva
52
Obecnie prowadzone są rozmowy wstępne lub negocjacje (w tym, zawarte listy intencyjne) z inwestorami zainteresowanymi realizacją projektów hotelowych w kilkunastu lokalizacjach w Polsce, w tym m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Trójmieście, Łodzi, Białymstoku, Słupsku, Mielnie oraz na Mazurach.
Fot. DeSilva
Spółka Hotele DeSilva sp. z o.o. powstała w 2006 roku. Bodźcem do powstania spółki był naturalny rozwój usług we wszystkich krajach, które dołączyły do Unii Europejskiej, w tym rozwój branży hotelarskiej oraz rosnące zainteresowanie przyjazdami turystycznymi i biznesowymi do Polski i krajów Europy Wschodniej Blisko dwa pierwsze lata istnienia Spółki zostały poświęcone na opracowanie innowacyjnego produktu hotelowego, w oparciu o najlepsze wzory zagraniczne i dostosowanego do realiów hotelarskiego rynku w Polsce. Punktem wyjścia do działań był pomysł na przyjazny hotel, zarówno dla klienta biznesowego jak i turystycznego. Produkt hotelowy oznacza z jednej strony funkcjonalność i jakość usług oferowanych klientom – standardy DeSilva w tym zakresie czerpią z doświadczeń hotelarstwa amerykańskiego oraz, z drugiej strony, zasady zarządzania operacyjnego i technicznego działalności hoteli, oparte na wzorach sieci francuskich, gdzie Spółka dopracowała m.in. własny unikalny model zarządzania personelem, polegający na interdyscyplinarności pracowników operacyjnych i kierowników operacyjnych oraz program szkoleń (Akademia DeSilva) wieńczony certyfikatami De Silva. Wcześniejsze doświadczenia kadry zarządzającej Spółki z pracy w sieciach międzynarodowych doprowadziły do stworzenia koncepcji DeSilva, która jest połączeniem zalet obu nurtów w hotelarstwie, amerykańskiego i francuskiego. Te dwa elementy służą osiągnięciu celu strategicznego – pozycji polskiego lidera w segmencie hoteli 2 i 3 gwiazdkowych tworząc sieć najbardziej przyjaznych hoteli oferujących wyjątkową jakość w przystępnych cenach. Spółka planuje rozwijać sieć hoteli dla klientów biznesowych i turystycznych, w trzech kategoriach/ markach: w kategorii 3 gwiazdki plus pod marką DeSilva jako marka flagowa sieci, w kategorii 2
Piotr Kwiatkowski, dyrektor zarządzający Hotele De Silva
gwiazdki plus pod marką DeSilva Inn oraz w kategorii 4 gwiazdki plus pod marką DeSilva Premium, wszystkie o optymalnej wielkości 120-150 pokoi, z unikalnym ale ściśle określonym programem funkcjonalnym, użytkowym i technicznym. Dla hoteli już istniejących i działających, w zależności od ich parametrów technicznych i operacyjnych, oprócz wyżej wymienionych, proponujemy markę DeSilva Collection o elastycznym programie funkcjonalnym i technicznym, co pozwala na objęcie zasięgiem sieci również tych obiektów, które częściowo nie spełniają standardów DeSilva. Spółka prowadzi działalność w hotelu De Silva w Piasecznie (135 pokoi) otwartym w lipcu 2008 roku oraz De Silva Inn przy lotnisku międzynarodowym Katowice-Pyrzowice (77 pokoi) otwartym w kwietniu 2009 roku – oba hotele zostały wybudowane ze środków własnych spółki a następnie przeprowadzono transakcje leasingu i dzierżawy zwrotnej. Spółka podpisała również umowę o zarządzanie z właścicielem hotelu w budowie zlokalizowanym w Warszawie przy al. Krakowskiej (De Silva Airport 117 pokoi) otwartym w lutym 2010 roku. W kwietniu br. została podpisana umowa zarządzania na kolejny obiekt – istniejący już hotel w Pruszkowie (DeSilva Collection Victor 53 pokoje).
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
Miniony rok oceniamy pozytywnie, choć daleko jeszcze do dużego optymizmu. Ciągłe turbulencje pokryzysowe z lat 2008/2009 w krajach europejskich (Hiszpania, Portugalia, Irlandia, Grecja) mają przełożenie na warunki ekonomiczne prowadzenia działalności gospodarczej przez polskie podmioty, w szczególności na koszty finansowania tej działalności. A branża hotelowa w sposób nadproporcjonalny reaguje na ogólną sytuację gospodarczą w kraju. Na tym tle korzystnie oceniamy sukcesywną poprawę wyników naszych 3 hoteli: DeSilva w Piasecznie (135 pokoi, drugi pełny rok działalności), DeSilva Inn Airport w Pyrzowicach (77 pokoi, pierwszy pełny rok działalności) oraz DeSilva Airport w Warszawie (117 pokoi, pierwszy rok działalności), które poprawiły ogółem wyniki na poziomie GOP o ponad 40% w relacji do roku ubiegłego, przy wzroście zarówno frekwencji jak i średniej ceny oraz przychodów z gastronomii, jak również poprawy efektywności kosztów operacyjnych. Jedynym kierunkiem dalszego rozwoju naszej spółki jest „ucieczka do przodu”. Zarówno potencjał kadrowy centrali firmy jak i wdrożone procedury i standardy pozwalają już dzisiaj na objęcie zasięgiem sieci DeSilva minimum 10 hoteli. Tym czasem z naszych obserwacji najistotniejszą przeszkodą dalszego rozwoju są bardzo trudne warunki uzyskania finansowania dla projektów hotelowych realizowanych przez inwestorów indywidualnych, w szczególności wymagany przez banki wysoki udział wkładu własnego i krótki okres spłaty kredytu w relacji do typowego cyklu ekonomicznego zwrotu inwestycji hotelowej.
wybrane sieci i firmy hotelarskie
Grupa hotelowa Orbis Grupa Hotelowa Orbis jest największą siecią hoteli w Polsce i Europie Środkowej, oferuje 10,5 tysiąca pokoi w blisko 60 hotelach, które zlokalizowane są 24 miastach w Polsce oraz w Wilnie na Litwie. Grupę tworzą spółki Orbis S.A. oraz Hekon Hotele Ekonomiczne S.A., UAB Hekon i Orbis Kontrakty sp. z o.o. Hotele Grupy oferują kompleksową obsługę ruchu biznesowego oraz turystycznego. Działają pod znanymi na świecie markami należącymi do firmy Accor: Sofitel, Novotel, Mercure, Ibis i Etap, a także pod polską marką Orbis Hotels. Te ostatnie będą sukcesywnie modernizowane i dostosowywane do standardów marek Accor. W najbliższych latach Grupa zamierza rozwijać sieć hoteli klasy ekonomicznej, przede wszystkim marki Ibis i Etap. Aktualnie trwa budowa dwuhotelowego projektu pod markami Ibis i Etap w Warszawie. Ich 330 pokoi będzie otwarte jeszcze przed Euro
2012. Analizowana jest także możliwość ponownego uruchomienia podobnej inwestycji w Krakowie, z Etapem i Ibisem liczącymi blisko 300 pokoi, jak również rozpoczęcie budowy hotelu Novotel w Łodzi ze 160 pokojami. Laurent Picheral, prezes Grupy Orbis
Rok 2010 był okresem dekoniunktury na polskim rynku hotelarskim, jednakże z miesiąca na miesiąc rynek stabilizował się i zaczął wychodzić z kryzysu. Dla Grupy Orbis był to okres przekształceń - podjęliśmy strategiczną decyzję o koncentracji na podstawowej działalności, zaczynając od sprzedaży biura podróży, potem segmentu międzynarodowych przewozów autokarowych, a ostatnio - udziałów w spółce kasynowej. W drugiej połowie roku rozpoczęto wprowadzanie modelu biznesowego "asset light". Wystartowała także ambitna strategia rozwoju wewnętrznego Orbis ukierunkowana na poprawę wyników i zapewnienie
innowacyjnych odpowiedzi na wyzwania rynku. W pierwszym kwartale 2011 r. utrzymała się pozytywna tendencja zapoczątkowana pod koniec ubiegłego roku. Sytuacja na rynku hotelowym ulega poprawie, jednakże tempo zmian jest zróżnicowane w poszczególnych miastach. Najlepsze wyniki niezmiennie osiągają hotele warszawskie, odnotowany został także znaczący wzrost na rynku trójmiejskim. Niektóre rynki, jak na przykład Katowice i mniejsze miasta, nadal osiągają wyniki na poziomie z 2010 r. lub słabsze. Cały rok 2011 zapowiada się wzrostowo - mamy nadzieję, że kolejne rynki będą stopniowo dołączać do świetnych wyników Warszawy. Pomóc w tym mogą wydarzenia związane z Prezydencją UE, które będą rozłożone w różnych miastach i na przestrzeni całego półrocza. O ile utrzymany zostanie poziom wzrostu PKB w Polsce i Unii Europejskiej, możemy liczyć na kontynuację pozytywnego trendu w polskim hotelarstwie także w 2012 roku.
Hilton Worldwide Hilton Worldwide to sieć hoteli, która jest obecna na polskim rynku od 2007 roku. Pierwszy hotel pod brandem Hilton powstał w Warszawie - Hilton Warsaw Hotel & Convention Centre. W 2010 r. firma otworzyła drugi hotel w Polsce, ekskluzywny obiekt Hilton Gdańsk. Hotel jest położony w sercu gdańskiej starówki, bezpośrednio nad rzeką Motławą. Oferuje unikalną koncepcje Urban Beach z przeszklonym całorocznym basenem na dachu i letnim tarasem, z którego roztacza się widok na Motławę oraz starówkę. Na początku 2011 roku, firma otworzyła hotel średniej klasy, Hilton Garden Inn Kraków, który jest przeznaczony przede wszystkim dla gości biznesowych. Obiekt powstał w centrum miasta, na lewym brzegu Wisły Magdalena Sekutowska, dyrektor ds. rozwoju w Europie Wschodniej, Hilton Worldwide
Dla Hilton Worldwide, Polska jest rynkiem strategicznym. Wciąż się tu rozwijamy, planujemy otwarcia kolejnych hoteli w różnych lokalizacjach, szczególnie w największych miastach. Równocześnie, na polskim rynku widoczny jest niedosyt hoteli pod międzynarodowymi brandami. Sytuacja ta pokazuje, że można tę lukę wypełnić, wprowadzając na rynek kolejne marki z portfolio Hilton, zarówno średniej klasy hotele biznesowe, turystyczne jak i eleganckie luksusowe resorty. Hilton Worldwide wciąż odnotowuje wzrost wskaźnika obłożenia miejsc w hotelach należących do marki. Związane jest to z dużą liczbą organizowanych spotkań biznesowych, konferencji i wydarzeń specjalnych na
najwyższym światowym poziomie. Na tendencję wzrostową obłożenia będą miały również wpływ takie czynniki jak: przewodnictwo Polski w Unii Europejskiej oraz Euro 2012. Nie tylko w Polsce, ale też w całej Europie widzimy znaczny wzrost w branży hotelarskiej, szczególnie zauważalne jest to w Londynie, Paryżu czy Monachium. Dlatego też bardzo optymistycznie patrzymy w przyszłość. Polska jest strategicznym rynkiem dla rozwoju sieci Hilton Worldwide. Aktualnie, w Polsce są trzy hotele, które działają pod brandem Hilton. Do końca 2013 roku ma powstać 8 nowych hoteli, które teraz są w budowie: Hilton Wrocław, DoubleTree by Hilton w Łodzi, Hilton Garden Inn Wrocław, Hilton Garden Inn Kraków Airport, Hilton Garden Inn Rzeszów, Hampton by Hilton Świnoujście, Hampton by Hilton Warsaw Airport, Hampton by Hilton Gdańsk Airport. Mimo rozwoju branży hotelarskiej, w Polsce wciąż brakuje międzynarodowych marek, które mogą dostarczać swoim klientom usługi hotelarskie na najwyższym światowym poziomie. Niestety, wiele hoteli wciąż nie spełnia międzynarodowych standardów. Dlatego też widzimy ogromny potencjał w rozwoju poszczególnych marek z portfolio Hilton. W ciągu najbliższych 12 miesięcy, planujemy rozwój w strategicznych dla nas krajach, takich jak Polska, Rosja, Turcja, Włochy, Niemcy, Wielka Brytania i Półwysep Iberyjski. Dodatkowo, zauważyliśmy wzrost znaczenia w branży turystycznej i biznesowej w takich krajach jak: Bułgaria, Rumunia, Chorwacja czy Azerbejdżan, gdzie również planujemy rozwój marki Hilton w najbliższej przyszłości.
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
53
wybrane sieci i firmy hotelarskie
IBB Hotels Sieć IBB prowadzi w tej chwili osiem hoteli w takich krajach jak Hiszpania, Niemcy i Polska. Portfolio obejmuje 4- i 5-gwiazdkowe hotele biznesowe i centra konferencyjne w Niemczech i w Polsce oraz 3-gwiazdkowe hotele sezonowe w Hiszpanii. Sieć hotelowa IBB utworzona została w 1992 roku, na początku było to 20 apartamentów wakacyjnych na wyspie Menorka, które jeszcze dzisiaj należą do firmy. W roku 2002 został otwarty pierwszy hotel w Polsce, Grand Hotel Lublinianka, jeden z najpiękniejszych, historycznych budynków w Lublinie. W 2006 rozpoczęto ekspansję w Niemczech: nabyty został hotel Sorat w Erfurcie. W roku 2007 do grupy dołączył najnowocześniejszy biznesowy obiekt, IBB Andersia Hotel w Poznaniu. W 2008 IBB przejęło były hotel Holiday Inn w Passau, a w 2009 – pierwszy 5-gwiazdkowy hotel grupy, Grandhotel Römerbad w Badenweiler. W nadchodzących latach kontynuowana będzie dalsza ekspansja w Niemczech i w innych krajach europejskich. Centrala IBB Hotels znajduje się w Palma de Mallorca na wyspie Majorka w Hiszpanii. Wspólnikiem posiadającym większość udziałów jest grupa inwestycyjna Von der Heyden Group.
Javier Errejon Sainz de la Maza, dyrektor finansowy IBB Hotels, p.o. dyrektora sieci
W naszym portfolią są hotele IBB Grand Hotel Lublinianka w Lublinie oraz IBB Andersia Hotel w Poznaniu. Wkrótce planowane jest wznowienie prac remontowych w hotelu w Gdańsku. Po zakończeniu prac, czterogwiazdkowy hotel będzie dysponował 84 pokojami, restauracją, oraz salą bankietowo – konferencyjną. Jako sieć IBB Hotels zainteresowani jesteśmy głównie długoterminowym najmem obiektów hotelowych o standardzie 3 - 4 – 5 gwiazdek, posiadających 50 – 150 pokoi plus zaplecze konferencyjne, zlokalizowanych w dużych i średnich miastach. Najbardziej interesuje nas współpraca z hotelami już działającymi lub gotowymi do rozpoczęcia działalności. W chwili obecnej pracujemy nad biznes planami 3 ośrodków. Chętnie podejmiemy też współpracę na zasadzie zarządzania hotelami pod marką IBB. Jednocześnie spółka koncentruje się na budowaniu wizerunku IBB Hotels poprzez skuteczne zarządzanie hotelem IBB Grand Hotel Lublinianka w Lublinie oraz IBB Andersia Tower Hotel w Poznaniu. W ostatnich latach obydwa hotele, dążąc do ciągłego doskonalenia poziomu usług oraz zwiększania ich zakresu, a co za tym idzie – przewagi konkurencyjnej, utrzymują pozycję liderów na rynku hotelarskim w Poznaniu i Lublinie w zakresie obłożenia i wskaźnika REVPAR.
Grupa Hoteli InterContinental (lub w oryginale InterContinental Hotels Group) jest jedną z największych grup hotelowych, jeżeli chodzi o ilość pokoi. IHG posiada, zarządza, dzierżawi lub udostępnia swój znak poprzez różne podmioty, 4.422 hoteli i ponad 652.456 pokoi w prawie 100 krajach (i terytoriach) na całym świecie. Grupa posiada portfolio dobrze rozpoznawanych i respektowanych marek hotelowych wliczając w to InterContinental Hotels & Resorts, Crowne Plaza Hotels & Resorts, Holiday Inn Hotels and Resorts, Holiday Inn Express, Staybridge Suites, Candlewood Suites oraz Hotel Indigo, zarządza także największym hotelowym programem lojalnościowym Priority Club Rewards, w którym bierze udział ponad 37 mln członków na całym świecie. IHG było pionierem w przemyśle turystycznym, jeżeli chodzi o wspólnie opracowaną odpowiedź na kwestie ochrony środowiska naturalnego jako założyciel fundacji IHEI (the International Hotels and Environment Initiative). Organizacja ta skupia się na środowisku i społecznościach lokalnych. IHG jest pierwszą grupą hoteli, która monitoruje globalnie emisje dwutlenku węgla przez swoje hotele i jednocześnie podejmuje kroki w celu zmniejszenia tej emisji. W związku z rozwojem ponad 1 600 hoteli 54
IHG musi zatrudnić ponad 150 000 ludzi w przeciągu najbliższych kilku lat, aby sprostać postawionym sobie celom, jeśli chodzi o ekspansję hoteli na świecie. Na bieżący rok spodziewany jest relaunch marki Holiday Inn. InterContinental Hotels Group PLC jest holdingiem zarejestrowanym w Wielkiej Brytanii. Całkowity przychód brutto firmy wzrósł w 2010 roku o 11 proc. do wartości 18,7 mld dolarów. Całościowy RevPAR wzrósł zaś o 6,2 proc., przy czym w ostatnim kwartale ubiegłego roku jego wzrost wyniósł 8 proc. Stan posiadania sieci zwiększył się natomiast nieznacznie, bo tylko o 0,1 proc. Nowym prezesem IHG został Richard Salomon, dotychczasowy dyrektor finansowy i szef departamentu rozwoju koncernu. Pięciogwiazdkowy hotel InterContinental Warsaw oferuje 326 pokoi gościnnych oraz 75 luksusowo wyposażonych apartamentów mieszkalnych Residence Suites z aneksem kuchennym, przeznaczonych dla gości planujacych dłuższy pobyt w Warszawie. Jedną z największych atrakcji hotelu jest Riverview Wellness Centre mieszczące się na 43 i 44 piętrze. Hotel InterContinental Warszawa otrzymał dwie bardzo prestiżowe nagrody: EMEA Market Performance Award 2005 oraz EMEA Quality Award 2005.
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
Fot. Marcin Białek
InterContinental Hotels Group
wybrane sieci i firmy hotelarskie
Interferie Interferie to spółka z prawie 20-letnią tradycją w działalności na krajowym rynku turystycznym. W 2006 roku zadebiutowała na giełdzie. Obecnie pakiet większościowy akcji spółki posiada Fundusz Hotele 01, spółka celowa funduszu KGHM I FIZAN. Osiem ośrodków firmy znajduje się w miejscowościach, które ze względu na swoje naturalne właściwości lecznicze otrzymały status uzdrowiska (są to Kołobrzeg, Świnoujście, Świeradów Zdrój i Dąbki) oraz w innych znanych ośrodkach turystycznych (np. Ustronie Morskie, Szklarska Poręba). Ponadto firma posiada hotele w Lubinie i Głogowie oraz biuro podróży. Spółka świadczy szeroki wachlarz usług: wczasy rodzinne, pobyty profilaktyczno-lecznicze, sanatoryjno-rehabilitacyjne oraz spa i wellness, wycieczki, współorganizuje także kursy szkoleniowe, konferencje czy sympozja. Adam Milanowski, prezes zarządu Interferie
Spółka Interferie systematycznie się rozwija i konsekwentnie wdraża w życie strategię oferowania nie tylko wypoczynku, ale także usług z zakresu rehabilitacji – jesteśmy świadomi, że coraz więcej osób zwraca uwagę na własną kondycję i stan zdrowia. Dlatego też inwestujemy w modernizację i rozbudowę posiadanych obiektów: w „Chalkozynie” i „Cechsztynie” przeprowadzone zostaną prace obejmujące elewację budynków i remont balkonów, a także wprowadzenie usprawnień w zakresie systemu przeciwpożarowego. Dodatkowo w „Cechsztynie” planujemy wykorzystać niezabudowaną część działki z tyłu ośrodka na dodatkową przestrzeń pod usługi gastronomiczne. Zdajemy sobie również
sprawę, jak ważne jest oferowanie gościom szerokiej gamy usług i atrakcji. Dlatego też przymierzamy się do rozbudowy naszych hoteli górskich o miniaquaparki, które wzbogacą ofertę pobytową. Koncepcja architektoniczna przygotowana dla „Malachitu” zakłada wzniesienie nowego skrzydła hotelowego, które mieścić będzie mini aquapark ze strefą relaksacyjną. Obiekt o powierzchni użytkowej około 1300 mkw. posiadać będzie główny basen z lądowiskami dwóch zjeżdżalni, a także część wypoczynkową z mniejszymi basenami oraz sauną i leżakami. Wraz z rozbudową obiektu zostanie przeprowadzony jego gruntowny remont, już teraz trwają prace modernizacyjne w kawiarni. Według naszych planów dobudowana część z aquaparkiem ma pod koniec listopada osiągnąć stan surowy, a inwestycja wraz z modernizacją zakończy się w wakacje 2012 roku. Chcielibyśmy, aby „Malachit” służył zarówno mieszkańcom i gościom, ale również i kibicom, którzy przyjadą do Polski w związku z mistrzostwami Euro 2012. A kiedy uregulujemy ostatecznie kwestię dwóch działek przy hotelu „Bornit”, będziemy mogli rozpocząć planowanie inwestycji w tym hotelu. Myślimy o dobudowaniu do istniejącego basenu części z basenami jacuzzi i saunami, tak żeby strefa basenowa była około dwóch razy większa od obecnej. Natomiast w fazie końcowej znajduje się budowa nowoczesnego hotelu Interferie Medical SPA w Świnoujściu – otwarcie zaplanowane jest na wrzesień br. Od jesieni 2010 r. spółka Interferie ma nowego większościowego udziałowca. Dzięki wejściu w struktury KGHM I FIZAN mamy szansę na szybszy rozwój, możemy też służyć funduszowi naszym wieloletnim doświadczeniem w sektorze usług turystycznych i sanatoryjnych oraz wellness&spa, który dla funduszu jest obszarem podstawowej działalności.
Kristensen Group Kristensen Group specjalizuje się w budowaniu apartamentów wakacyjnych położonych w miejscowościach wypoczynkowych. Deweloper inwestuje w atrakcyjnych i unikatowych lokalizacjach nad morzem, w górach oraz na Mazurach. Nadmorska inwestycja Baltic Park urzeka śródziemnomorską lekkością, która uwypukla w Świnoujściu charakter kurortu wypoczynkowego. Projekt składa się z trzech etapów: Baltic Park Promenada, Baltic Park Plaża i Baltic Park Molo. Dwa pierwsze już zostały wybudowane. Łącznie dwanaście budynków o charakterze willi miejskich powstało między wydmami, plażą, parkiem a miejską promenadą. W Pasymiu, jednej z najstarszych miejscowości na Mazurach, powstał kameralny projekt - Osada Zamkowa. Osiedle dwudziestu dwóch ekskluzywnych domów jest położone na półwyspie, z jednej strony w sąsiedztwie zabytkowego rynku miasteczka, a z drugiej – jeziora Kalwa. Domy łączą lokalną, mazurską tradycję z nowoczesnymi rozwiązaniami architektonicznymi. Dzięki temu stanowią spójny element miasta, w którym na każdym kroku przemawia historia. Apartamenty Bukowa Góra w Wiśle to dwa sąsiadujące ze sobą budynki apartamentowe. Pierwszy z nich już powstał na górze Bukowej, na wysokości ponad 500 m n.p.m. Budowa drugiego etapu inwestycji, obejmującego 75 apartamentów,
wkrótce się rozpocznie. Apartamenty pod Śnieżką w Karpaczu przy ul. Myśliwskiej to osiedle 20 domów górskich. Właściciele apartamentów, zainteresowani wynajmem, mogą podpisać umowę z firmą profesjonalnie zarządzającą nieruchomościami. W ramach współpracy SUN&SNOW kompleksowo i na bieżąco administruje budynkami oraz mieszkaniami, a także pozyskuje turystów zainteresowanych spędzeniem wolnego czasu w wybranym apartamencie. Jacek Twardowski, dyrektor handlowy Kristensen Group
W segmencie nieruchomości wakacyjnych w miejscowościach wypoczynkowych widać ożywienie. Przejeżdżając przez kurorty wypoczynkowe czy to nad morzem, czy w górach, zauważyć można trwające prace budowlane nowych projektów lub przygotowane pod inwestycje działki. Apartamenty wakacyjne powstają nawet w miejscowościach górskich uzdrowiskowych, ale pozbawionych infrastruktury narciarskiej, np. w Polanicy Zdrój czy Kudowie Zdrój. Można domniemywać, że deweloperzy wyciągnęli wnioski zarówno z boomu, jak i zastoju na rynku nieruchomości. To była cenna lekcja, jak planować dobre inwestycje, by bez względu na koniunkturę znalazły one nabywców. Jeżeli deweloperzy nauczyli się czegoś, to zwiększająca się obecnie podaż powinna być odpowiedzią na zainteresowanie klientów. lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
55
wybrane sieci i firmy hotelarskie
Louvre Hotels Group Louvre Hotels Group powstała na początku kwietnia 2011 roku w wyniku zawiązania strategicznego aliansu pomiędzy Louvre Hotels oraz Golden Tulip Hospitality Group, jest 8. największą siecią hotelarską na świecie i drugą w Europie. Posiada ponad 1000 hoteli w 40 państwach, w standardzie od jednej do pięciu gwiazdek. Należy do niej siedem marek: Première Classe, Campanile, Kyriad, Kyriad Prestige, Tulip Inn, Golden Tulip oraz Royal Tulip. Louvre Hotels Group posiada w Polsce łącznie 10 hoteli, z czego trzy zlokalizowane są w Warszawie przy ul. Towarowej (Première Classe, Campanile oraz Golden Tulip Warsaw Centre - dotychczas Kyriad Prestige). Pozostałe siedem stanowią obiekty Campanile, w tym jeden w formule nowej generacji w Łodzi. We Wrocławiu Grupa Louvre Hotels rozpoczęła budowę kompleksu złożonego z hoteli Campanile i Premier Classe. Łącznie oferować one będą 280 pokoi, a otwarcie przewidziano na koniec pierwszego kwartału 2012 roku. Od 6 czerwca br. warszawski Kyriad Prestige kontynuuje działalność pod marką Golden Tulip. Proces rebrandingu, zainicjowany na początku 2011 roku, polega na zaadaptowaniu hotelu do standardów marki Golden Tulip. Całkowite zakończenie projektu przewidziano na 2011 rok. Z kolei latem 2011 rozpocznie się
PUHIT PUHIT SA jest właścicielem hoteli jedno i trzygwiazdkowych w Warszawie i Krakowie (łącznie na rynku warszawskim i krakowskim posiada 10 obiektów hotelarskich, w których oferuje 4 tys. miejsc noclegowych). Jest również właścicielem portalu rezerwacyjnego www.starthotel.pl skupiającego około 50 obiektów działających w na terenie całej Polski. PUHIT systematycznie modernizuje swoje obiekty. W roku 2010 został zakończony remont restauracji w trzech obiektach – Start hotel Atos*, Start hotel Aramis* oraz Start hotel Portos***. W roku bieżącym przeprowadzana jest właśnie zmiana elewacji w trzygwiazdkowym Start Hotel Portos*** oraz modernizacja lobby hotelowego i recepcji w Best Western Hotel Felix.*** Dodatkowo w dwóch wymienionych obiektach zostały wymienione windy gościnne – na nowoczesne, spełniające wszystkie normy bezpieczeństwa. Od marca 2011 r. Hotel Felix przystąpił do międzynarodowej sieci Best Western – jego całkowity remont pochłonął 12 mln PLN na przestrzeni kilku lat. Od 2008 roku po przejęciu RT Hotels – PUHIT dokonał modernizacji we wszystkich krakowskich obiektach zarówno jeśli chodzi o część hotelową jak i gastronomiczną. W roku 2010 dobudowana została nowa unikatowa część hotelu – RT Monopol Jazz z 18 nowoczesnymi, przestronnymi pokojami, gdzie motywem przewodnim jest muzyka jazzowa. W listopadzie 2010 r. PUHIT kupił od Ministerstwa Skarbu Państwa Białostockie Przedsiębiorstwo Usług Socjalnych W Białymstoku za ponad 15 mln zł. 56
Jeśli chodzi o inwestycje to w planach jest modernizacja CKR Promenada. PUHIT pracuje również nad koncepcją własnego obiektu 4* zlokalizowanego w Warszawie z dużym zapleczem konferencyjnym . Andrzej Wójcik, wiceprezes zarządu ds. rozwoju i sprzedaży PUHIT
Jeśli chodzi o wyniki roku 2010 to nastąpił wzrost w stosunku do roku 2009, w którym jak wszyscy hotelarze odczuwaliśmy skutki spowolnienia gospodarczego. Wyniki roku 2010 w PUHIT – zamknęły się na poziomie 10 proc. powyżej roku 2009, jednak ciągle wyniki te są słabsze od roku 2008, który był u nas rekordowy pod względem sprzedaży. Patrząc na dotychczasowe wyniki w roku bieżącym – liczymy, że osiągniemy poziom sprzedaży z roku 2008, aczkolwiek należy wspomnieć, że w pierwszych miesiącach nie odczuliśmy zwiększonego zapotrzebowania na usługi hotelarskie. Znaczny wzrost popytu nastąpił od marca/kwietnia oraz oczywiście w najbardziej biznesowych miesiącach: maju i czerwcu. Patrząc dalej na rok 2012 zakładamy, że organizacja Euro 2012 – będzie miała wpływ na wyniki naszych hoteli – nie tylko oczywiście w czerwcu, ale również w miesiącach poprzedzających, jak również po zakończeniu mistrzostw. Mamy nadzieję, ze zwiększona promocja Polski oraz Warszawy poprzez Prezydencję w Unii Europejskiej oraz organizację mistrzostw Europy, wpłynie na większe zainteresowanie naszym krajem wśród turystów i biznesmenów. Generalnie możemy powiedzieć, że jesteśmy w początkowej fazie kolejnego cyklu w hotelarstwie, co pozwala mi być optymistą na kilka kolejnych lat.
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
budowa kolejnych hoteli pod marką Campanile – w Bydgoszczy i Zielonej Górze. Kolejną inwestycją będzie kompleks Campanile i Premiere Classe w Katowicach, który łącznie oferować ma ok. 200 pokoi. W planach są także kolejne lokalizacje dla hoteli Campanile i Premiere Classe w Trójmieście. Olivier Derycke, Chief Operating Officer Europe, Louvre Hotels Group
Miniony 2010 rok dla branży hotelarskiej nie należał do najłatwiejszych, a w szczególności jego pierwsze dwa kwartały. Kiedy wydawało się, że mijają echa kryzysu z 2009 roku i rynek będzie miał szansę się odbudować, jedno po drugim następowały trudne i smutne wydarzenia, takie jak tragedia w Smoleńsku czy majowa powódź , które doprowadziły do odwołania wielu wydarzeń, konferencji i spotkań, na których hotelarze tradycyjnie korzystają. Na szczęście już trzeci kwartał 2010 roku przyniósł poprawę wskaźników i wzrost sprzedaży. W 2011 roku spodziewamy się dalszych wzrostów, między innymi dzięki polskiej prezydencji w Unii Europejskiej, a także nadchodzącym mistrzostwom Euro 2012. Polska jest rynkiem o ogromnym potencjale, bardzo chłonnym. W pierwszej kolejności zamierzamy rozwijać markę Golden Tulip, a także marki Campanile i Premiere Classe, które jako hotele ekonomiczne mogą liczyć na największe zainteresowanie na polskim rynku.
Qubus Hotel
Sieć Qubus Hotel działa w Polsce od 1996 roku, rozwijając grupę nowoczesnych hoteli dla biznesu oraz turystów indywidualnych. Każdy Qubus Hotel oferuje komfortowe warunki zarówno do wypoczynku, jak i pracy – sieć zapewnia łącznie ponad 1300 wygodnych, nowoczesnych pokoi oraz 40 sal konferencyjnych, wyposażonych w profesjonalny sprzęt audiowizualny i projekcyjny. W każdym obiekcie znajduje się również ekskluzywna restauracja, natomiast w wybranych hotelach goście mogą skorzystać z bogatej oferty fitness (baseny, sauny, siłownie pokoje relaksacyjne). Swoją działalność sieć Qubus Hotel rozpoczęła wraz z otwarciem hotelu w Zielonej Górze. Jako jedna
z pierwszych hotelowych sieci w kraju uzyskała w 2006 roku dla swoich obiektów certyfikat zarządzania jakością ISO 9001. Obecnie sieć oferuje czternaście 3- oraz 4-gwiazdkowych obiektów - m.in. w Krakowie, Gdańsku, Wrocławiu, Łodzi i Katowicach. Najnowszy – Qubus Hotel Bielsko-Biała – otwarty został w czerwcu 2011. Potwierdzeniem wysokiego standardu świadczonych usług są liczne nagrody - wśród nich Rekomendacja Forbes 2008 dla Qubus Hotel Kraków, Debiut Roku 2009 dla Qubus Hotel Gdańsk czy Godło Inwestor w Kapitał Ludzki. W roku 2010 Qubus Hotel - jako jedyny polski przedstawiciel - znalazł się w pierwszej setce prestiżowego rankingu hotelowego Expedia Insider’s Select.
Fot. Qubus Hotel
wybrane sieci i firmy hotelarskie
Rezidor Hotel Group
Scandic Hotels Scandic Hotels to największa sieć hotelowa w krajach skandynawskich. W Polsce posiada dwa hotele – we Wrocławiu i Gdańsku. Scandic Hotels prowadzi świadomą strategię ekspansji w regionie Europy Wschodniej. W Polsce planowany rozwój sieci przewidziany jest po 2011 r. Obydwa hotele Scandic w Polsce są 4-gwiazdkowe. Cechuje je miła obsługa oraz wysokiej jakości pokoje, oferowane po przystępnej cenie. Goście mają do dyspozycji nowoczesną siłownię, a w cenę pokoju wliczone jest smaczne śniadanie, które składa się z co najmniej 101 zdrowych, w tym ekologicznych produktów. W przypadku braku możliwości zjedzenia przez Gościa śniadania na miejscu, hotel proponuje je także na wynos. Ekologia i sport to główne wartości, które prezentowane są przez grupę Scandic. Scandic Hotels dążą do tego, aby Goście mieli świadomość, że spędzają noc w hotelu, który dba o środowisko i oferuje nieodpłatnie usługi dodatkowe, m.in. stały dostęp do internetu. Anders Ehrling, prezes i dyrektor generalny Scandic
W roku 2010 całkowity przychód Grupy Scandic wzrósł o 14 proc., a dochód za pokój o 9 proc. Odnotowaliśmy
Portfolio Grupy The Rezidor Hotel Group zawiera obecnie około 390 hoteli liczących ponad 83 tys. pokoi w 62 krajach w krajach Europy, Afryki i na Bliskim Wschodnie. The Rezidor Hotel Group zarządza obecnie markami Radisson Blu Hotels & Resorts, Regent Hotels and Resorts, Park Inn oraz Country Inns&Suites. W Polsce znajduje się sześć hoteli sieci Rezidor Hotel Group: Radisson Blu Krakow, Radisson Blu Warszawa, Radisson Blu Wrocław, Radisson Blu Szczecin, Radisson Blu Gdańsk oraz Park Inn Kraków. W czerwcu 2010 roku Rezidor Hotel Group – jedna z najszybciej rozwijających się firm hotelowych na świecie - ogłosiła zmianę nazwy jednej ze swoich marek. Do nazwy Park Inn zostanie dodane sformułowanie "by Radisson". Proces zmiany
Analizując pierwsze pięć miesięcy br. w stosunku do analogicznego okresu 2009 widzimy pewne oznaki ożywienia poprzez wzrost obłożenia w większości dużych miast. Należy podkreślić, że w ostatnich miesiącach 2010 r. – po tak dramatycznym pogorszeniu koniunktury światowej – całkowita kwota sprzedanych pokojonocy w Polsce rośnie w porównaniu do poprzedniego roku, co daje nam wiarę w powrót na ścieżkę wzrostu w najbliższej przyszłości.
zysk i wzmocniliśmy swoją pozycję m.in. poprzez otwarcie w ubiegłym roku 11 nowych hoteli. Zgodnie z European Guest Satisfaction Index Study, opublikowanym przez JD Power and Associates, sieć Scandic ma „najbardziej zadowoloną grupę Gości w Europie”. Razem ze Scandic zakończyliśmy rok 2010 dobrym wynikiem. Jestem wprawdzie ostrożny, ale z optymizmem oczekuję wyników za 2011 rok. Scandic zwiększył swoją pozycję w kluczowym dla nas rynku skandynawskim. Stało się to możliwe dzięki ożywionej gospodarce, rozwojowi turystyki i stopniowemu wzrostowi liczby klientów. Otwieramy kolejnych 12 hoteli w 2011 roku i chcemy skupić się na wzroście oraz rozwoju biznesu nie tylko w Norwegii i Finlandii. Zwiększenie przychodu liczonego za pokój, do tej pory głównie było napędzana pojawieniem się nowych hoteli z naszej sieci. W drugiej połowie 2010 roku, odnotowaliśmy rosnące ceny za pokój i większe zyski z działalności w segmencie konferencji oraz organizacji spotkań na rynku szwedzkim. Jestem dumny, że Scandic jest żywym dowodem na to, że można być efektywnym operatorem hoteli kierując się zrównoważonym i stopniowym podejściem w rozwoju. Dzięki takiej polityce chcemy osiągnąć jeszcze większą rentowność. Pierwszy semestr 2010 roku był pełen wyzwań, gdyż rynek krajowy (korporacyjny i konferencyjny) z opóźnieniem zareagował na kryzys
gospodarczy. Mieliśmy do czynienia z naciskiem ze strony kontrahentów dotyczącym obniżenia cen, który podyktowany został koniecznością redukcji kosztów. Dodatkowo efekt wybuchu wulkanu mocno ograniczył podróże międzynarodowe w kwietniu. Drugi semestr był już znacznie lepszy i dzięki temu hotele osiągnęły dobre wyniki.
nazwy rozpocznie się w Wielkiej Brytanii, która jest kluczowym rynkiem dla Park Inn, a następnie będzie systematycznie wprowadzana w pozostałych europejskich krajach. Ma być przeprowadzony do końca 2011 roku. Tom Flanagan, wiceprezes regionu Europy Wschodniej w Grupie Rezidor
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
57
wybrane sieci i firmy hotelarskie
Starwood Hotels & Resorts Starwood Hotels & Resorts jest najbardziej globalną firmą hotelarską na świecie posiadającą 1051 obiektów w 100 krajach. Sieć zatrudnia ponad 145 000 pracowników i zarządza obiektami pod 9 markami: St. Regis®, The Luxury Collection®, W®, Westin®, Le Méridien®, Sheraton®, Four Points® by Sheraton Aloft® oraz Element SM. W Polsce sieć działa od 15 lat i posiada portfolio 6 pięciogwiazdkowych hoteli: Sheraton w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Sopocie oraz The Westin Warsaw i Le Meridien Bristol. Starwood Hotels & Resorts posiada w Polsce 6 obiektów: hotele Sheraton w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Sopocie oraz The Westin Warsaw i Le Meridien Bristol. W planach jest otwarcie wiosną 2014 r. hotelu Sheraton na Mazurach. Sieć planuje wprowadzić również do Polski marki aloft i Four Points by Sheraton, które oferują
czterogwiazdkowy standard. Sieć aktywnie inwestuje w modernizację i podnoszenie jakości swojej bazy hotelowej. Tylko w 2011 r. planuje przeznaczyć 10-12 mln zł. na ulepszanie produktów w istniejących hotelach. Starwood planuje również rozwinąć portfolio swoich obiektów w Polsce, a w obszarze zainteresowań znajdują się następujące miasta: Zakopane, Katowice, Wrocław, Łódź czy Szczecin. Zarząd sieci jest na etapie poszukiwania inwestorów. Thomas Schoen, dyrektor generalny sieci Starwood Hotels & Resorts w Polsce
Ubiegły rok mimo trudnego początku był udany dla naszej branży w związku z erupcją wulkanu i tragedią narodową. W przypadku naszej sieci w każdym z czterech miast, w których zarządzamy hotelami, odnotowaliśmy poprawę wyników, zwiększając tym samym udział w rynku. W pierwszym kwartale, który był bardzo trudny dla całej branży nie spodziewaliśmy, że zamkniemy
ten rok tak dobrze. Na rynku wzrosło obłożenie – w samej tylko Warszawie w 2010 r. wynosiło ono 64 proc i było o 4 pkt. proc. wyższe niż w 2009 roku. Nasze warszawskie hotele uzyskały jeszcze lepszy wynik. Patrząc w przyszłość jestem optymistą. Bazując na wszystkich danych ekonomicznych, które posiadamy jestem przekonany, że uda nam się utrzymać obecny trend na
rynku. Przed nami ważny okres z punktu widzenia wizerunkowego i promocyjnego: Prezydencja Polski w Unii Europejskiej i Euro 2012. Jestem przekonany, że mimo obecnej sytuacji z przygotowaniami do Euro 2012 promocja, którą Polska otrzyma dzięki tym wydarzeniom będzie ogromna i skorzysta na niej w przyszłości nie tylko nasza branża, ale ekonomia kraju.
Warimpex Finanz- und Beteiligungs AG, Wiedeń, jest spółką zajmującą się zarządzaniem i obrotem nieruchomościami komercyjnymi, głównie skupioną na sektorze nieruchomości hotelowych w Europie Środkowej i Wschodniej. Prowadzi inwestycje w Czechach, Polsce i na Węgrzech, w Rumunii, Francji, Niemczech i Rosji. Strategią spółki jest dalsze rozszerzenie działalności na pozostałe kraje Europy Środkowej i Wschodniej. Warimpex opiera się na silnie rozbudowanej sieci handlowej umożliwiającej spółce wykorzystywanie możliwych okazji inwestycyjnych na wczesnym etapie. Sprawne struktury, długoterminowe relacje z partnerami biznesowymi, profesjonalna wiedza i wysokie standardy jakości przyczyniają się do sukcesu firmy. Celem Warimpexu jest objęcie pozycji lidera na rynku nieruchomości hotelarskich w regionie za pomocą realizacji efektywnych projektów oraz poszerzenia portfolio poprzez nowe przejęcia i inwestycje. Warimpex jest „hybrydową” spółką z branży nieruchomości, która jako Asset Manager i właściciel nieruchomości realizuje projekty do momentu, w którym sprzedaż umożliwia uzyskanie najwyższej wartości. Większość tych projektów jest zlokalizowana w Europie Środkowej i Wschodniej. W ten sposób z jednej strony Warimpex osiąga stabilne przepływy pieniężne 58
z prowadzenia obiektów i stały wzrost wartości swojego portfela, a z drugiej strony uzyskuje przychody ze sprzedaży nieruchomości. Jednoznaczna koncentracja na jakości i zrównoważonym rozwoju zapewnia Warimpexowi duży potencjał wzrostu także w przyszłości. Poprzez działalność w zakresie prowadzenia projektów w branży nieruchomości Warimpex wpływa na otoczenie w wymiarze społecznym, ekologicznym i ekonomicznym. Ten wpływ jest związany z dużą odpowiedzialnością, którą Warimpex rozumie nie tylko jako integralną część kultury firmy, ale również jako warunek jej sukcesu. Projekty w trakcie realizacji: 2 hotele z około 450 pokojami, 4 komercyjne i biurowe inwestycje z powierzchnią całkowitą około 81 000 mkw. Warimpex zapowiada rozwój sieci hoteli ekonomicznych wspólnie z Louvre Hotels; rozwój około 50 hoteli ekonomicznych w Europie ŚrodkowoWschodniej pod markami Campanile i Premiere Classe. W portfolio firmy znajduje się 21 hoteli luksusowych i klasy business z ponad 4 700 pokojami oraz 5 komercyjnych i biurowych inwestycji z całkowitą powierzchnią ok. 33 000 mkw. Marki hoteli należących do Warimpexu: Le Palais, angelo, andel’s.
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
Fot. Warimpex
Warimpex
wybrane sieci i firmy hotelarskie
Vienna International Hotelmanagement AG jest aktywna na europejskim rynku hotelowym już od ponad 20 lat i prawie od samego początku związana jest z polskim hotelarstwem. W jej portfolio znajduje się 6 wyróżniających się hoteli w 5 miastach. Łączy je wspólna idea: „gwarancja jakości i doskonałej obsługi”. W 1991r. pod jej auspicjami ruszył turystyczny Amber Baltic Międzyzdroje – hotel, który stał się wizytówką nadmorskiego kurortu i rozwijał się razem z nim. Na początku XXI w. do portfolio sieci dołączył Jan III Sobieski w Warszawie oraz 3-gwiazdkowy Chopin i designerski andel’s Hotel w Krakowie. andel’s obok angelo to własne marki Vienna International. W Polsce poza Krakowem można je spotkać w Łodzi (andel’s Hotel Łódź) oraz Katowicach (angelo Hotel Katowice). Poza Polską grupa Vienna International Hotels & Resorts to 27 hoteli i 2 projekty hotelowe w 9 państwach Europy: Austrii, Chorwacji, Czechach, Francji, Niemczech, Rumunii, Rosji, Słowacji oraz na Białorusi, gdzie firma buduje hotel Minsk Tower. Wśród nich znajduje się hotel należący do The Leading Hotels of The World – Le Palais w czeskiej Pradze. Bogate portfolio grupy sprawia, iż jej oferta jest skierowana do różnorodnych grup gości. W hotelach Vienna International komfortowy i luksusowy odpoczynek znajdą
zarówno turyści podróżujący indywidualnie, z rodzinami czy z wycieczkami, jak i biznesmeni podczas podróży służbowych. Wiele z obiektów ma rozbudowaną część konferencyjnobankietową, jak Jan III Sobieski czy angelo Katowice, oraz spa & wellness, jak andel’s Hotel Łódź czy Amber Baltic Międzyzdroje. Również osoby poszukujące bardziej ekonomicznych rozwiązań znajdą coś dla siebie wśród hoteli Vienna International – przykład: Chopin Hotel Kraków. Hotele Vienna International wiele różni, jednakże wiele je także łączy. We wszystkich obowiązują te same standardy i kultura organizacyjna oparta na jednej wizji: „gwarancji jakości i doskonałej obsługi” („a statement of quality and service”). Zasada ta obowiązuje od pierwszego kontaktu z gościem, niezależnie od jego wymagań oraz kategorii hotelu. Celem sieci jest bowiem zapewnienie swoim gościom jak najbardziej komfortowego i przyjemnego pobytu „w domu z dala od domu”. Dlatego poza dbałością o wyróżniający się design hoteli oraz wyposażenie pokoi i części wspólnych obiektów, Vienna International przykłada niezwykle dużą wagę do oferty gastronomicznej i relaksacyjnej. W każdym hotelu znajduje się restauracja, która serwuje dania przyrządzane przez doświadczonych szefów w oparciu o najnowsze trendy kulinarne.
Fot. Vienna International
Vienna International w Polsce
Paweł Mirski, Dyrektor Marketingu Vienna
Magdalena Synożyc, Dyrektor Revenue
International Oddział w Polsce
Vienna International Oddział w Polsce
Kondycja rynku hotelarskiego jest bardzo mocno związana ze światową koniunkturą gospodarczą i szybko reaguje na jej zmiany. Kryzys sprzed 2 lat dał się bardzo mocno we znaki, jednakże w 2010r. zauważyliśmy delikatne symptomy poprawy, które utrzymują się w roku bieżącym. Jeżeli chodzi o rynek MICE, sytuacja wygląda nieco inaczej. Duże konferencje nadal są rezerwowane z relatywnie krótkim okresem wyprzedzenia, a korporacje utrzymały ograniczenia kosztów wprowadzone w czasie kryzysu, takie jak zastępowanie standardowych spotkań wideokonferencjami.
Już w tym momencie można powiedzieć, iż obecny rok będzie dużo lepszy niż 2010. W polskich hotelach Vienna International odnotowaliśmy znaczący wzrost w ciągu pierwszych 6 miesięcy, a prezydencja europejska pozwala pozytywnie myśleć o drugiej połowie bieżącego roku. Rok przyszły będzie upływał pod znakiem EURO, które podniesie średnie obłożenie oraz cenę w czerwcu. Sytuacja w pozostalych miesiącach zależy od koniunktury na międzynarodowych rynkach. Niemniej zakładam, że będziemy mieć do czynienia ze stabilnym, ale umiarkowanym wzrostem na rynku hotelarskim w kolejnych latach.
Zdrojowa Invest Holding Zdrojowa Invest to kołobrzeski holding inwestycyjno-deweloperski i hotelarski, którego sztandarowym produktem są luksusowe hotele typu condo z apartamentami na sprzedaż –z gwarancją zysku dla kupującego i możliwością korzystania z apartamentu na własne potrzeby w ramach timesharing. Firma oferuje apartamenty turystyczne w wyjątkowych lokalizacjach, przywiązując szczególną wagę do architektury, standardu wykończenia i jakości materiałów. W segmencie nieruchomości turystycznych realizuje ponadto inwestycje apartamentowo-usługowe z opcją profesjonalnego zarządzania wynajmem. System hotelowy Zdrojowej Invest daje gwarancję dodatkowego,
stałego dochodu z wynajmu. W ten sposób właściciel zarabia nie tylko dzięki zwiększającej się wartości własnego apartamentu. Zdrojowa Invest ma już w swoim portfolio dwa hotele w systemie condo – pięciogwiazdkowy Marine Hotel, który oferuje 230 apartamentów oraz czterogwiazdkowy Sand Hotel w Kołobrzegu. Na początku sierpnia br. ruszy kolejny hotel Zdrojowej Invest – pięciogwiazdkowy Ultra Marine w Kołobrzegu. Kolejne cztery inwestycje grupy w budowie lub przygotowaniu to Cristal Resort Szklarska Poręba, Boulevard Ustronie Morskie, Baltic Par Molo Świnoujście i Kudowa Towers w Kudowie-Zdroju. Operatorem hoteli znajdujących się w portfelu firmy jest Zdrojowa Hotels. lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
59
wizytówki firm
Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. ul. Grunwaldzka 275 43-600 Jaworzno tel. 32 763 27 60 www.arl-jaworzno.pl
Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. w Jaworznie posiada bogate doświadczenie w realizacji projektów
Beaute Polska Sp. z o.o. ul. Adama Asnyka 4, 47-400 Racibórz tel./fax 32 418 50 11 kontakt@sferabeaute.com www.sferabeaute.com
Firma Beaute Polska jest wyłącznym przedstawicielem i dystrybutorem kosmetyków bułgarskiej firmy
CANAL+ Cyfrowy Sp. z o.o. al. gen. W. Sikorskiego 9, 02-758 Warszawa tel. 22 32 82 701, fax 22 32 82 750 cable@cplus.com.pl www.canalpluscyfrowy.pl
CANAL+ to pierwsza w kraju telewizja typu premium – obecna w Polsce od 1995 roku. Nadawcą
Dometic Poland Sp. z o.o. ul. Piękna 13/15 lok. 16, 00-549 Warszawa tel. 22 4143 200, fax 22 4143 201 info@dometic.pl www.dometic.com.pl
Dometic jest światowym dostawcą wyposażenia do przyczep kempingowych, pojazdów rekreacyjnych,
Europoles ul. Marszałkowska 84/92, 00-514 Warszawa tel. 22 244 19 70, fax 22 244 19 71 info@europoles.pl www. europoles.pl
Firma EUROPOLES jest czołowym europejskim producentem słupów, masztów i wież, które znajdują
FG Poland S.A. ul. Ostrobramska 101A, 04-041 Warszawa, tel. 22 517 36 00, fax 22 879 99 07 info@fgpoland.pl www.orion-poland.pl
FG Poland S.A. jest generalnym dystrybutorem telewizorów japońskiej marki Orion. Oferta marki Orion
GEQ System sp. z o.o. ul. Horbaczewskiego 57A, 54-130 Wrocław tel. 71 793 05 93, fax 71 793 42 90 biuro@geqsystem.pl www.geqsystem.pl
Telewizja dla małych i dużych obiektów hotelowych, cyfrowa i analogowa, telewizja Interaktywna, PAY
Gruper Sp. z o.o. ul. Szturmowa 2a, 02-678 Warszawa tel. 72 222 22 88 biznes@gruper.pl www.gruper.pl
Gruper to pierwszy i największy polski serwis zakupów grupowych. W kwietniu br. liczba użytkowników
Hanspree Przedstawiciel marki w Polsce: Arkadiusz Brzezicki tel. 691 390 108 arekbrzezicki@eu.hannspree.com www.hannspree.pl
60
współfinansowanych ze środków unijnych. W ciągu ostatnich lat realizowała z sukcesem kilkanaście projektów szkoleniowo-doradczych (wartość ponad 8,6mln zł) dla różnych grup beneficjentów. Wśród aktualnie realizowanych przez Agencję projektów są m.in. „Złoty Standard w Obsłudze Klienta - wdrażanie innowacji i dyfuzja dobrych praktyk w hotelarstwie i gastronomii”.
Rosa Impex Ltd. Firma zatrudnia ponad 250 pracowników, ma własne laboratorium, oddział innowacyjny, a kosmetyki produkowane są na najnowocześniejszych maszynach włoskich i niemieckich, oraz na produktach najwyższej jakości.
CANAL+ jest spółka CANAL+ Cyfrowy Sp. z o.o., która jest również operatorem platformy CYFRA+ oraz nadawcą kilku kanałów. CANAL+ czynnie wspiera polską kinematografię i jest czołowym inwestorem w polską piłkę nożną.
samochodów, ciężarówek oraz na rynek żeglugi. W ofercie firmy znajdują się również produkty przeznaczone dla hoteli: od klasycznych konstrukcji modeli minibarów do w pełni automatycznych systemów miniBar, seria sejfów hotelowych oraz wyposażenie do przechowywania wina. Produkty firmy są dostępne w prawie 100 krajach.
szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach gospodarki (m.in.: w telekomunikacji, energetyce i transporcie). Oferuje także produkty z różnych materiałów - z betonu, stali czy włókna szklanego.
kierowana do branży hotelarskiej to szeroki wybór kilkunastu modeli telewizorów LCD i LED o przekątnych od 19 do 46 cali wyposażonych w panel Full HD lub HD Ready oraz posiadających wszystkie kluczowe funkcje i parametry niezbędne do odbioru wysokiej jakości obrazu i dźwięku.
TV, internet dla hoteli i obiektów użyteczności publicznej, opieka techniczna i serwisowa nad istniejącymi instalacjami telewizyjnymi i Internetowymi, systemy nagłośnień
Grupera przekroczyła 1 000 000. Gruper to także wiodący portal sprzedaży usług turystyczno-hotelarskich. Do tej pory firma sprzedała ponad 500 000 kuponów zapewniając Partnerom tysiące nowych klientów oraz darmową promocję wśród milionów internautów.
Hannspree należy do grupy największych dostawców elektroniki użytkowej w Europie. Firma, założona w 2003 r. przez HannStar (producent matryc TFT), produkuje telewizory, monitory LCD, ramki cyfrowe i tablety. Fabryki Hannspree znajdują się na Tajwanie i w Chinach, a oddziały i sklepy firmowe rozlokowane są na całym świecie.
HEALTH AND BEAUTY MEDIA Sp. z o.o. Kubickiego 9/3, 02-954 Warszawa tel. 22 858 79 55, fax 022 858 79 56 info@health-and-beauty.com.pl www.health-and-beauty.com.pl
Firma jest członkiem grupy wydawniczej Health and Beauty. Publikacje ukazują się w 14 krajach Europy,
HELLMA Polska Sp. z o.o. ul. Kraszewskiego 10/6, 30-110 Kraków tel. 12 421 73 82, fax 12 261 80 29 biuro@hellma.pl www.hellma.pl
HELLMA Polska, członek Grupy PortionPack Europe to wiodący dostawca produktów porcjowanych na
Hiestand Polska ul. Zachodnia 10, 05-825 Grodzisk Mazowiecki tel. 22 755 77 11, fax 22 755 77 17 hiestand@hiestand.pl www.hiestand.pl
Firma jest producentem głęboko mrożonych produktów piekarniczych o różnym stopniu przygotowania
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
docierając co roku do ponad 1,3 mln czytelników. Ponadto grupa Health and Beauty to aktywny organizator targów i szkoleń dla profesjonalistów w zakresie kosmetyki i wellness.
rynku HoReCa. Spółka oferuje bogate portfolio produktów spożywczych w opakowaniach porcjowanych i stale rozszerza swoją ofertę odpowiadając na coraz wyższe wymagania konsumentów i profesjonalnej gastronomii.
do dalszego wypieku oraz dostawcą koncepcji serwisowych dla biznesu. Wszystkie produkty są tworzone na bazie naturalnych surowców. Firma posiada swoje oddziały w Szwajcarii, Niemczech, Austrii, Polsce, Malezji, Japonii i Turcji.
wizytówki firm
Hotelon ul. Miła 1 m. 32, 00-180 Warszawa tel. 22 831 81 48, kom. 606 996 946 dyrektor@hotelon.pl www.hotelon.pl
Hotelowe Projekty Inwestycyjne Jerzy Miklewski oferuje: analizy polskiego rynku hotelowego, regionalnych
KLIMA-THERM S.A. ul. Budowlanych 48, 80-298 Gdańsk tel. 58 768 0 333, fax 58 768 0 300 handlowy@klima-therm.pl www.klima-therm.pl
Klima-Therm S.A. to generalny przedstawiciel Fujitsu General w Polsce, Skandynawii oraz w krajach
LG Electronics Polska Sp. z o.o. Al. Jerozolimskie 162A, 02-342 Warszawa tel. 22 481 73 37, fax 22 481 73 33 kom: 601 338 651 www.lg.com.pl
LG Electronics jest jednym z największych na świecie producentów innowacyjnych urządzeń w dziedzienie
LSI Software S.A. ul. Przybyszewskiego 176/178, 93-120 Łódź tel. 42 680 80 90, fax 42 680 80 99 info@lsisoftware.pl www.lsisoftware.pl
LSI Software S.A. od wielu lat jest wiodącym na rynku polskim producentem oprogramowania dla sektorów:
Mapal Polska sp. z o.o. ul. Łąkowa 11, 90-562 Łódź tel. 42 66 34 200, fax 42 66 34 299 mapal@mapal.pl www.mapal.pl
Mapal Polska sp. z o. o. jest częścią grupy Mapal z siedzibą w Decines we Francji. Firma specjalizuje się
Mc Comp S.A. 02-170 Warszawa, ul. Słowicza 62, tel. 22 868 10 44 fax 22 846 33 64 www.mccomp.pl
Mc Comp S.A. jest najsilniejszą kompetencyjnie polską spółką informatyczną oferującą kompleksowe
i miejscowych rynków hotelowych, definiowanie i redefiniowanie hoteli, budżetowanie hotelowych projektów inwestycyjnych, zarządzanie hotelowymi projektami inwestycyjnymi, opracowywanie planów marketingowych, kompleksowe projektowanie obiektów hotelowych, szkolenia dla inwestorów i personelu.
nadbałtyckich. Od 1996 roku dostarcza klientom najnowocześniejsze rozwiązania w zakresie Klimatyzacji Komfortu oraz systemów Klimatyzacji Przemysłowej w oparciu o urządzenia wielu renomowanych marek: Fujitsu, Clint, Klimor, Aerial, HB Cotes.
elektroniki użytkowej, komunikacji mobilnej oraz sprzętu gospodarstwa domowego dla klientów indywidualnych. LG jest czołowym producentem płaskich ekranów, rozwiązań dla biznesu, urządzeń audio i wideo, telefonów komórkowych, klimatyzatorów oraz pralek i lodówek.
gastronomiczno-hotelarskiego, detalicznego oraz własnego systemu klasy ERP. Kompleksowa oferta firmy obejmuje oprogramowanie i automatykę, instalacje niskoprądowe, usługi konsultacyjne oraz wdrożeniowe, serwis a także dostawy specjalistycznych rozwiązań sprzętowych.
w wyposażaniu zakładów produkcji spożywczej, super i hipermarketów oraz sektora HoReCa w spełniające najwyższe standardy jakościowe meble i urządzenia ze stali kwasoodpornej.
rozwiązania ICT, w szczególności oprogramowanie, dla sektora przedsiębiorstw obsługujących rynek detaliczny. Obecnie są to obiekty hotelowe, restauracyjne i rekreacyjno-sportowe, sieci stacji paliw, a także obiekty sanatoryjne i centra konferencyjne. Ofertę Mc Comp S.A. stanowią trzy wiodące marki: Prokonekt, Vivo oraz McSpal.
Micros Fidelio Polska Sp. z o.o ul. Rakietników 52, 02-495 Warszawa tel. 22 53 24 700, fax 22 53 24 701 pl-sales@micros.com www.micros-fidelio.pl
Firma Micros Fidelio Polska Sp. z o.o. oferuje innowacyjne rozwiązania, wspierające specjalistów
MT Targi sp. z o.o. S.K. ul. Makowska 95, 04-307 Warszawa tel. 22 529 39 00/50, fax 22 529 39 30 recepcja@mttargi.pl www.mttargi.pl
MT Targi zostały wyodrębnione w 2009 roku z Międzynarodowych Targów Polska (MT Polska) – jednego z
MPI POLSKA ul. Kacza 7, 60-106 Poznań tel. 61 868 04 57, fax 61 666 03 01 biuro@mpipolska.pl www.mpipolska.pl
Grupa MPI POLSKA to największa w Polsce sieć ponad 100 portali tematycznych. Oferuje szeroki
Międzynarodowe Targi Poznańskie ul. Głogowska 14, 60-734 Poznań tel. 61 869 20 00, fax 61 869 29 99 info@mtp.pl www.mtp.pl
MTP posiadają 53 proc. udziałów w rynku targowym w Polsce i jest pierwszym organizatorem targów
Pepsi Cola General Bottlers Poland Sp. z o.o. ul. Hrubieszowska 2, 01-209 Warszawa tel. 22 366 22 00, fax 22 366 20 01 info@pepsico.com www.pepsicola.pl
Firma Pepsi w Polsce należy do grupy PepsiAmericas, która działa na terenie Stanów Zjednoczonych,
PPUH Voigt Sp. z o.o. ul. Jordana 90, 41-813 Zabrze tel./fax 32 272 25 73 www.voigt.pl
Firma Voigt jest producentem profesjonalnych środków czystości obecnym na rynku od prawie 20 lat.
z dziedzin hotelarstwa, gastronomii, sprzedaży, turystyki rejsowej i podróży. Nasze rozwiązania, obejmujące oprogramowanie, sprzęt, integrację systemów biznesowych, doradztwo i wsparcie techniczne, mają istotny wpływ na poprawę wydajności pracy firmy oraz środowiska, w którym funkcjonuje.
czołowych organizatorów imprez targowych w Polsce i największego na rynku warszawskim. Kilkunastoletnie doświadczenie, tradycja i profesjonalizm niezbędne przy organizacji imprez targowych i wydarzeń im towarzyszących pozostały w MT Targi, które zostały powołane do życia w 2009 roku, aby zająć się wyłącznie tą dziedziną.
zakres produktów i usług za pośrednictwem Internetu. Serwisy firmy generują miliony odwiedzin tysiące zadowolonych klientów oraz co najważniejsze dominują w danych branży za pośrednictwem czołowych pozycji we wszystkich wyszukiwarkach.
w Europie Środkowo-Wschodniej. Jako jedyny ośrodek w Polsce został ujęty w światowym rankingu miast targowych AUMA (33 miejsce w 2009 r.). MTP należą do organizacji skupiających liderów targowych z całego świata (UFI - Światowe Stowarzyszenie Przemysłu Targowego i Centrex - Międzynarodowy Związek Statystyk Targowych).
w Europie Środkowo- Wschodniej oraz na Wyspach Karaibskich. Pepsi Americas jest kluczowym partnerem koncernu PepsiCo. Istnieje dwóch takich partnerów na świecie: Pepsi –Cola Bottling i właśnie Pepsi Americas.
Produkty firmy są wpisane w technologie utrzymania czystości największych sieci restauracji i hoteli oraz całego obszaru facility. Oprócz szeroko rozwiniętej logistyki na terenie Polski, firma ma swoich partnerów biznesowych także na Łotwie, Litwie, Słowacji, Rumunii, Węgrzech i w Niemczech.
lipiec/raport rynku hotel arskiego w polsce 2011
61
wizytówki firm
62
Prima – Sara Lee Coffee and Tea Poland SA ul.Rubież 46, 61-612 Poznań tel./fax 61 822 03 05 office@prima.com.pl www.prima.com.pl
Producent kawy Douwe Egberts i herbaty Pickwick. Firma posiada w swojej ofercie maszyny do kawy
Przeds. Projektowo-Wdrożeniowe GiP Sp. z o.o. ul. Astronomów 3, 01-450 Warszawa tel./fax 22 837 55 75 handlowy@gip.com.pl www.gip.com.pl
Firma GIP powstała w 1989 roku jako pierwsza polska firma oferująca systemy komputerowe dla hotelarstwa
Ręcznikarnia.pl ul. Nawojowska 101, 33-300 Nowy Sącz kom. 506 091 985 recznikarnia@recznikarnia.pl www.recznikarnia.pl, www.bathandmore.pl
Ręcznikarnia/Bath&more to nowa siła na rynku tekstyliów hotelowych. Współpracuje z jednym
Samsung Electronics Polska Sp. z o.o. Marynarska 15, 02-674 Warszawa, tel. 22 607 40 00, fax 22 607 40 01 biuro@samsung.com.pl www.hannspree.pl
Samsung Electronics jest producentem telewizorów cyfrowych, układów pamięci, telefonów komórkowych
SCA Hygiene Products Sp. z o.o. ul. Puławska 435A, 02-801 Warszawa tel. 22 543 75 00, fax 22 543 75 01 info@sca.com www.sca.com
SCA jest globalną firmą higieniczną i papierniczą. Grupa SCA zatrudnia około 52 tys. pracowników w 60
Softech Sp. z o.o. ul. Palisadowa 20/22, 01-940 Warszawa tel 22 610 77 42, fax 22 379 17 28 program@gastro.pl www.gastro.pl
Softech Sp. z o.o. jest producentem najpopularniejszych w Polsce programów dla gastronomii Gastro
Tchibo Coffee Service Polska Sp. z o.o. ul. Fabryczna, 00-446 Warszawa tel. 22 383 11 40/42 office@tchibo.pl www.tchibo-coffeeservice.pl
Tchibo Coffee Service to znane marki, szeroki asortyment oraz kompleksowe rozwiązania dla HoReCa
Wellpool ul. Niska 3b, 40-678 Katowice tel. 32 252 16 46, fax 32 252 33 14 office@intem.com.pl, biuro@topsauna.pl www.wellpool.pl
Grupa Wellpool to firmy branży technologicznej specjalizująca się w kompleksowej realizacji obiektów
Wincor Nixdorf ul. Popularna 82, 02-226 Warszawa tel.22 572 42 00/0, fax 22 572 42 09 poland@wincor-nixdorf.com www.wincor-nixdorf.com
Wincor Nixdorf jest dynamicznie rozwijającą się globalną firmą informatyczną, oraz uznanym dostawcą
Wyższa Szkoła Gospodarki ul. Garbary 2, 85-229 Bydgoszcz tel. 52 567 00 47/48, fax 52 567 00 77 bip@byd.pl www.wsg.byd.pl
Wyższa Szkoła Gospodarki została założona przez Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „KOLFER” sp. z o.o.
Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa ul. Miszewskiego 12/13, 80-239 Gdańsk tel. 58 341 94 52, 58 520 26 14, fax 58 348 82 20 wstih@wstih.pl www. wstih.pl
Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku jest uczelnią niepubliczną, wpisaną do rejestru uczelni
Zakłady Wielobranżowe FaSt Sp. z o.o. ul. Grunwaldzka 211, 80-266 Gdańsk tel. 58 552 20 04, fax 58 554 33 62 info@fast.pl www.fast.pl
Firma FaSt istnieje na rynku meblowym i okrętowym od 1988 r. Zakres oferty firmy obejmuje realizacje
raport rynku hotel arskiego w polsce 2011/lipiec
Cafitesse – idealne rozwiązanie samoobsługowe podczas śniadań i konferencji w Twoim hotelu.
i gastronomii. Spółka zajmuje się tworzeniem oprogramowania oraz wdrażaniem i serwisowaniem, kompleksowych systemów hotelowych i gastronomicznych. Zespół firmy tworzą programiści, wdrożeniowcy, konsultanci i technicy, związani z branżą hotelarsko-gastronomiczną.
z największych producentów testyliów w Turcji. W swojej działalności wykorzystuje 15-letnie doświadczenie w produkcji ręczników, szlafroków oraz pościeli. Ambicją firmy jest zostać liderem rynku tekstyliów domowych w Polsce. Przedstawiciele firmy wierzą ,że Bath&more szybko podbije polski rynek i będzie rozpoznawalną marką gwarantującą zadowolenie klienta i najwyższą jakość produktów.
oraz ciekłokrystalicznych ekranów TFT. Firma zatrudnia około 150 tys. pracowników w ponad 134 oddziałach w 62 krajach Firma posiada szeroki asortyment produktów dla obiektów hotelowych,m.in. telewizory hotelowe, ekrany do miejsc publicznych, monitory komputerowe, sprzęt AGD do zastosowania w pokoju lub restauracji hotelowej.
krajach na świecie. W portfolio marek higienicznych firmy znajduje się m.in. marka Tork, obejmująca ofertę produktów i usług związanych z higieną i utrzymaniem czystości w toaletach w miejscach publicznych, służbie zdrowia, segmencie HoReCa i przemysłowych miejscach pracy.
i hotelarstwa Chart oraz dystrybutorem specjalistycznego sprzętu komputerowego. Oferujemy usługi wdrożenia i serwisu. Zasadniczym atutem firmy jest kilkunastoletnie doświadczenie i najwyższej klasy profesjonalizm tworzonych rozwiązań informatycznych.
związane z przygotowywaniem i serwowaniem kawy. Klienci Firmy mogą liczyć na atrakcyjną ofertę kaw ziarnistych, mielonych oraz rozpuszczalnych, takich jak ekskluzywna kawa Davidoff, premium – Piacetto Espresso Superiore oraz najczęściej wybierane Tchibo. Oprócz kawy Firma oferuje profesjonalne ekspresy do kawy oraz szereg akcesoriów niezbędnych przy parzeniu kawy.
SPA oraz systemach uzdatniania wody basenowej. Wellpool specjalizuje się w projektowaniu, budowie i serwisie innowacyjnych systemów uzdatniania wody basenowej, oraz SPA, w którego skład wchodzą przede wszystkim sauny, łaźnie parowe, prysznice wrażeń oraz wanny z hydromasażem.
technologii i usług m.in. dla: hoteli i gastronomii, obiektów sportowych i rekreacji. W Polsce Wincor Nixdorf prowadzi swoją działalność od 1990 roku. Główne biuro Wincor Nixdorf znajduje się w Warszawie, oddziały regionalne zlokalizowane są w Krakowie, Katowicach i Wrocławiu.
- znany organizator turystyki działający w branży turystyczno-hotelarskiej od 20 lat. WSG jest organizacją NON PROFIT. Wszystkie fundusze przeznaczone są na rozwój Uczelni, rozbudowę nowoczesnej bazy dydaktycznej oraz na utrzymanie wysokiego poziomu kształcenia i prowadzenie działalności naukowej.
niepublicznych i związków uczelni niepublicznych, prowadzonego przez Ministra Edukacji i Nauki pod poz. nr 88. Uczelnia powstała w 1996r. WSTiH kształci na studiach I stopnia, II stopnia, podyplomowych i kursach specjalistycznych.
wykorzystywane m.in. w hotelach, barach i restauracjach.