Broker's Time #44 by Broker's Time

TPIПTYXO EΞΑΣ

ФAЛIΣHΣ TOY EПIXEIPEIN

Σ ΜΕΛΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΥΘΥΝΗ ΟΥΛΙΟΥ ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒ

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

BROKER’S TIME

ΕΥΘΥΝΗ Η Κ Ι Τ Σ Α ΛΜΑΤΙΑ Ε Γ Γ Α Π Ε

TO TETΡΑΜΗΝΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΟΥ ΣΕΜΑ ΧΡΟΝΟΣ 14ος / IANOYAΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2016

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΚΙΟΚΑ

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΤΣΟΧΑ

ΚΩΣΤΑΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ

Η ενίσχυση της οικονοµίας, η ανάκαµψη της αγοράς εργασίας και η αύξηση της εµπιστοσύνης των επιχειρήσεων αναµένεται να οδηγήσουν σε υψηλότερες ανάγκες ασφαλιστικής κάλυψης των προϊόντων ευθύνης. Οι ασφαλιστικές εταιρίες είναι έτοιµες να παρέχουν νέα προγράµµατα, κυρίως στις µµε.

Η ασφάλιση της αστικής ευθύνης αποτελεί µία βασική κάλυψη την οποία ανέκαθεν παρείχαν οι ασφαλιστικές εταιρίες και απευθυνόταν σε σταθερό κοινό, κυρίως τις επιχειρήσεις. Τα τελευταία χρόνια, όµως, συναντάται άνθηση του ενδιαφέροντος για την ασφάλιση αυτή στην Ελλάδα, ως αποτέλεσµα, κυρίως, της ραγδαίας ανάπτυξης του τουρισµού, καθώς και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων.

Ολοένα και περισσότερες εταιρίες από διάφορους κλάδους της οικονοµίας επιλέγουν προγράµµατα D&Ο για να προστατεύσουν τα στελέχη τους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η παγκόσµια οικονοµική κρίση δηµιούργησε ένα σύνθετο επιχειρηµατικό περιβάλλον, µε πτωχεύσεις, εξαγορές, συγχωνεύσεις, περικοπές και µειώσεις µισθών.

lΑw

03 03

EDITO VIEW

Σιγουριά στις επιχειρηµατικές αποφάσεις

Ασφαλιστικές λύσεις Ευθύνης Στελεχών ∆ιοίκησης απο την AIG Σήµερα, περισσότερο από ποτέ, διευθυντικά και διοικητικά στελέχη αντιµετωπίζουν µεγαλύτερους κινδύνους λόγω της αυξηµένης πολυπλοκότητας και της διαρκώς αυστηρότερης εφαρµογής του κανονιστικού πλαισίου στο οποίο δραστηριοποιούνται και παίρνουν αποφάσεις. Η επαρκής ασφαλιστική κάλυψη καθίσταται απαραίτητη. Στην AIG προσφέρουµε πρωτοποριακές ασφαλιστικές λύσεις ειδικά προσαρµοσµένες στις προκλήσεις της ευθύνης των στελεχών διοίκησης του σήµερα και συνεχίζουµε να καινοτοµούµε για να ανταποκριθούµε στις προκλήσεις του αύριο. Μάθετε περισσότερα στο www.aig.com.gr/BusinessGuard ή επικοινωνήστε µε τον ασφαλιστικό σας σύµβουλο.

H ασφαλιστική κάλυψη παρέχεται απο την ασφαλιστική εταιρία AIG Europe Limited µε νόµιµο αντιπρόσωπο στην Ελλάδα την AIG ΕΛΛΑΣ ΑΕ. Η παρούσα καταχώρηση ειναι ενηµερωτική και δεν παρέχει καµία απολύτως ασφαλιστική κάλυψη.

lΑw ΕΔΡΑ: Παπαδιαμαντοπούλου 24Γ, Αθήνα, τηλ.: 210-77.92.171 / fax: 210-77.17.180 www.sema.gr / info@sema.gr

BROKer’S TIME TO TETΡΑΜΗΝΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΟΥ ΣΕΜΑ ΧΡΟΝΟΣ 14 ος / ιανουαΡΙΟΣ - AΠΡΙΛΙΟΣ 2016

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ t.44

06 08 12 16 18 20 22 25

Μια συγκριτική ανάλυση για την ασφάλιση επαγγελματικής αστικής ευθύνης Η ασφάλιση αστικής ευθύνης από το A eωσ το ω Επένδυση η ασφάλιση αστικής ευθύνης προϊόντος Η ασφάλιση, «φίλτρο» προστασίας από τους κινδύνους του κυβερνοχώρου Τα προγράμματα D&Ο «ομπρέλα» προστασίας για τα στελέχη Ο ασφαλιστικός κίνδυνος στα ασφαλιστήρια «Claims made» Η ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΩΝ Ασφάλιση από τον ανάδοχο Ή τον κύριο του έργου; Το κόστος της ελλιπούς επικοινωνίας

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤEΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΣΙΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ (Μη κερδοσκοπικό σωματείο Ιδρυθέν δυνάμει της υπ’ αριθμόν 6618/1997 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών) Εκδότης - Διευθυντής: Γιώργος Καραβίας Υπεύθυνη Σύνταξης περιοδικού: Ευγενία Καφφετζή Σύμβουλος Επικοινωνίας Πλάτων Τσούλος Σχεδιασμός Εντύπου Κατερίνα Γεωργοπούλου Παραγωγή - γραφείο: ANΔΡΕΟΥ ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΕ Οδυσσέα Ελύτη 96, 133 41 Άνω Λιόσια, τηλ. 210 5150668, 210 5150221. Διοικητική Υποστήριξη: Άννα Βάιμπεργ Μέλη Δ.Σ. του ΣΕΜΑ Πρόεδρος: Γιώργος Καραβίας Αντιπρόεδρος: Γιώργος Κούμπας Γ. Γραμματέας: Ευγενία Καφφετζή Ταμίας: Κωστής Αλφιέρης Μέλη: Ευάγγελος Κάτσικας Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος Θεοδώρα-Ιωάννα Οικονομοπούλου Φάνης Παπανικήτας Μαρία Τσιλιμπάρη Επίτιμοι Πρόεδροι του ΣΕΜΑ Λάμπρος Κόκκινος Νικόλαος Α. Μακρόπουλος Ιωάννης Μακρυμίχαλος Σίμος Ξηρογιαννόπουλος

EDITO

Aπό τον κ. Γ. Καραβία, Πρόεδρο του ΣΕΜΑ

Η ελληνική οικονομία είναι έτοιμη να περάσει σε νέα φάση. Όλες οι δυνάμεις του επιχειρείν, δίχως να έχουν χάσει τη θέλησή τους, τη δυναμική τους, αλλά και την επιμονή τους να «γυρίσουν» τη χώρα σε αναπτυξιακούς ρυθμούς, παρουσιάζονται αποφασισμένες να αναβιώσουν τα πλάνα τους, πιστεύοντας ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα δοθούν λύσεις σε μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα, όπως είναι τα κόκκινα δάνεια, η ενεργοποίηση του αναπτυξιακού νόμου, η εκμετάλλευση κάθε νέου εργαλείου χρηματοδότησης, καθώς και η ορθολογική χρήση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Αφήνοντας σιγά σιγά πίσω της τις εικόνες των σκληρών διαπραγματεύσεων για το τρίτο μνημόνιο και την τελευταία αξιολόγηση, η επιχειρηματική κοινότητα ελπίζει ότι το κλίμα στην οικονομία και κυρίως η ψυχολογία όλων θα βελτιωθούν, παρά τα νέα μέτρα τα οποία επιβλήθηκαν στην αγορά. Οι ασφαλιστές δηλώνουν έτοιμοι να συνδράμουν στην προσπάθεια αναβίωσης της ανάπτυξης στη χώρα και οι μεσίτες ασφαλίσεων είναι αποφασισμένοι να στηρίξουν κάθε νέο εγχείρημα, καθώς και να ακολουθήσουν τις νέες τάσεις στην αγορά. Έτσι, πέρα από τα κλασικά ασφαλιστικά προϊόντα στα οποία βάσισαν μέχρι σήμερα τη δραστηριότητά τους, οι διαμεσολαβούντες είναι αποφασισμένοι να υποστηρίξουν την ευρύτερη καθιέρωση στο επιχειρείν ασφαλιστικών προγραμμάτων τα οποία σε άλλες με-

γάλες εθνικές αγορές έχουν καθιερωθεί στη συνείδηση του επιχειρηματία. Πρόκειται για τα ασφαλιστήρια Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης, τα προγράμματα Ασφάλισης Προϊόντος και την ασφάλιση Ευθύνης Μελών Διοικητικού Συμβουλίου. Οι εν λόγω καλύψεις λειτουργούν ως ένα σύγχρονο τρίπτυχο ασφαλιστικών παροχών, ένα λειτουργικό και άκρως αποτελεσματικό εργαλείο περιορισμού του επενδυτικού και επιχειρηματικού ρίσκου. Αν και έχουν θέση εδώ και πολλά χρόνια στα χαρτοφυλάκια με τις παρεχόμενες υπηρεσίες της ασφαλιστικής αγοράς, πρόκειται για παροχές οι οποίες ουδέποτε γνώρισαν μεγάλη διείσδυση στο επιχειρείν. Κατά κύριο λόγο, την ευθύνη γι’ αυτό φέρει η ίδια η ασφαλιστική αγορά. Ωστόσο, το κρίσιμο στην παρούσα φάση είναι ο κλάδος να κερδίσει το χαμένο έδαφος και να περάσει τα σωστά μηνύματα στους επιχειρηματίες. Να καταστήσει τα ασφαλιστήρια Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης, Ασφάλισης Προϊόντος και Ευθύνης Μελών Διοικητικού Συμβουλίου αναπόσπαστο τμήμα της «εργαλειοθήκης» του κάθε επιχειρηματία. Και αυτό μπορεί να συμβεί σήμερα, διότι οι συνθήκες το ευνοούν. Επιχειρηματίες και επενδυτές θέλουν να παλέψουν για την επόμενη μέρα της χώρας. Για το οικονομικό μέλλον της Ελλάδας, που θα πρέπει να έχει προοπτικές, εξασφαλισμένες όμως σε μεγάλο βαθμό, με λελογισμένο ρίσκο το οποίο θα «ρυθμίσει» η ασφαλιστική αγορά.

lΑw MARKET

Η ασφάλιση της αστικής ευθύνης αποτελεί μία βασική κάλυψη, την οποία ανέκαθεν παρείχαν οι ασφαλιστικές εταιρίες και απευθυνόταν σε σταθερό κοινό, κυρίως τις επιχειρήσεις. Τα τελευταία χρόνια, όμως, συναντάται άνθηση του ενδιαφέροντος για την ασφάλιση αυτή στην Ελλάδα, η οποία είναι αποτέλεσμα κυρίως της ραγδαίας ανάπτυξης του τουρισμού καθώς και της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων, που εν μέσω οικονομικής κρίσης επιχειρούν στο εξωτερικό. Στo πλαίσιo αυτής της άνθησης, είναι ενδιαφέρον να εξετάσουμε τις βάσεις ασφάλισης στις οποίες παρέχεται η κάλυψη της αστικής ευθύνης: α) loss occurrence: κάλυψη που αφορά περιστατικά που θα προκύψουν (occur) κατά τη διάρκεια ισχύς του ασφαλιστηρίου, ανεξάρτητα από το πότε θα εγερθεί αίτημα αποζημίωσης και β) claims made: κάλυψη που ενεργοποιείται όταν τόσο το αίτημα αποζημίωσης όσο και το ζημιογόνο γεγονός προκύπτει εντός της ασφαλιστικής περιόδου. Κατά το παρελθόν η ασφάλιση της αστικής ευθύνης παρεχόταν, διεθνώς, κατά κύριο λόγο σε βάση loss occurrence. Σύμφωνα, δηλαδή, με την ημερομηνία συμβάντος -ακόμη και εάν το ασφαλιστήριο είχε λήξει ή διακοπεί- και το δικαίωμα γνωστοποίησης στην ασφαλιστική εταιρία και ενεργοποίησης της κάλυψης, ακολουθούσε την προβλεπόμενη εκ του νόμου παραγραφή. Στην ασφάλιση αστικής ευθύνης loss occurrence η αποζημίωση εξετάζεται σύμφωνα με τα όρια ευθύνης, τους όρους και τις προϋποθέσεις που ίσχυαν στην ασφάλιση κατά την επέλευση του συμβάντος. Ωστόσο, τη δεκαετία του 1980 η διεθνής ασφαλιστική αγορά υπέστη σημαντικές απώλειες στον κλάδο της αστικής ευθύνης, καθώς όχι μόνο αυξήθηκαν σημαντικά οι αποζημιώσεις, αλλά και παρουσιάστηκαν υψηλές ζημίες οφειλόμενες σε αμίαντο, μόλυνση περιβάλλοντος και ιατρικές ευθύνες, οι οποίες κλυδώνισαν τα αποτελέσματα των εταιριών στη Δυτική Ευρώπη και την Αμερική. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση των ασφαλίσεων επαγγελματικών ευθυνών, οδήγησαν τις ασφαλιστικές εταιρίες να κινηθούν σε μια πιο ορθολογική προσέγγιση της ασφάλισης αστικής ευθύνης. Η πρόταση των ασφαλιστικών εταιριών ήταν η ασφάλιση claims made.

Μια συγκριτική ανάλυση για την ασφάλιση επαγγελματικής αστικής ευθύνης Άρθρο της κας Ιφιγένειας Τσόχα *

τη δεκαετία του 1980 η διεθνής ασφαλιστική αγορά υπέστη σημαντικές απώλειες στον κλάδο της αστικής ευθύνης, καθώς αυξήθηκαν σημαντικά οι αποζημιώσεις, αλλά παρουσιάστηκαν και υψηλές ζημίες, οι οποίες κλυδώνισαν τα αποτελέσματα των εταιριών στη Δυτική Ευρώπη και την Αμερική. Σε αντίθεση με το loss occurrence, η βάση ασφάλισης claims made, κατά γενική εφαρμογή, ενέχει τους ακόλουθους περιορισμούς: 1. Το ζημιογόνο γεγονός, το οποίο επιφέρει απαίτηση προς αποζημίωση, να έχει συμβεί εντός της περιόδου ασφάλισης. 2. Η απαίτηση προς αποζημίωση ή η δήλωση πιθανής ζημίας να γνωστοποιηθεί στην ασφαλιστική εταιρία εντός της περιόδου ασφάλισης. 3. Η ζημία να μην είναι γνωστή στον ασφαλισμένο πριν από την έναρξη της ασφάλισης. Σε ένα ασφαλιστήριο claims made είναι διακριτή η αναγραφή της ημερομηνίας αναδρομικής ισχύος, η οποία κατά κανόνα είναι η ημερομηνία έναρξης της ασφάλισης και αναφέρεται σε κάθε ανανέωση αυτού. Αξίζει να σημειωθεί ότι η βάση ασφάλισης claims made προβλέπει συνήθως και εκτεταμένη περίοδο αναγγελίας απαιτήσεων. Με άλλα λόγια, μια προσυμφωνημένη περίοδο μετά τη λήξη ή διακοπή του ασφαλιστηρίου εντός της οποίας ο ασφαλισμένος μπορεί να γνωστοποιήσει γεγονότα ή απαιτήσεις που αφορούν την περίοδο κατά την οποία η κάλυψη ήταν σε ισχύ. Γνωστοποιήσεις περιστατικών ή απαιτήσεων μετά την πάροδο της εκτεταμένης περιόδου αναγγελίας απαιτήσεων δεν γίνονται αποδεκτές. Για την ασφαλιστική εταιρία, η εφαρμογή του claims made αποσκοπεί στον περιορισμό της

* Η κ. Ιφιγένεια Τσόχα είναι στο Τμήμα Underwriting Εταιρικών Ασφαλίσεων της Generali

περιόδου γνωστοποίησης ζημιάς. Για τον ασφαλισμένο, παρά το γεγονός ότι η βάση ασφάλισης claims made τον ωθεί να ανανεώσει και να διατηρήσει την ασφάλισή του στην ίδια εταιρία, προσφέρει και το σημαντικό πλεονέκτημα του χαμηλότερου κόστους, απ’ ό,τι εάν είχε το ίδιο ασφαλιστήριο σε βάση ασφάλισης loss occurrence. Έτσι, κάθε επαγγελματίας μπορεί να εξασφαλίσει εκτεταμένη κάλυψη για πολλαπλάσιους κινδύνους, με προσιτό κόστος. Πρακτικά, στην ελληνική ασφαλιστική αγορά το loss occurrence συναντάται στην ασφάλιση κινδύνων γενικής αστικής ευθύνης, π.χ. ασφάλιση επιχειρήσεων και εργοδοτικής ευθύνης, ενώ το claims made εφαρμόζεται ενδεικτικά σε κινδύνους επαγγελματικής ευθύνης, ευθύνης προϊόντος, ευθύνης διευθυντών και στελεχών (D&O) και τη μόλυνση περιβάλλοντος. Με την παγκόσμια εμπειρία και διάχυση τεχνογνωσίας εντός των χωρών του Ομίλου, η Generali είναι μία από τις κορυφαίες εταιρίες στον κλάδο αστικής ευθύνης, προσφέροντας tailor-made λύσεις για κάθε είδους κίνδυνο. Επίσης, έχει την ευελιξία να προσφέρει λύσεις είτε σε βάση claims made είτε σε loss occurrence, ανταποκρινόμενη στις εξειδικευμένες ανάγκες των επαγγελματιών και παρέχοντάς τους την απαραίτητη καθοδήγηση για την επιλογή της κατάλληλης επιλογής ασφάλισης.

EDITO

lΑw MARKET

Η ασφάλιση αστικής ευθύνης από το

έως το

Άρθρο της κας Κατερίνας Γκιόκα *

Όταν κάποιος ακούει για ασφάλιση αστικής ευθύνης θα νομίζει ότι αφορά κάλυψη από ευθύνες που μάλλον δεν τον αφορούν με βάση συγκεκριμένα άρθρα του νόμου και πεδίο δράσης των νομικών και εξειδικευμένων ασφαλιστών. Στην πραγματικότητα όμως αφορά απλά την ευθύνη που έχει ο κάθε ιδιώτης και επαγγελματίας στην καθημερινότητά του, σε περίπτωση που προκαλέσει ζημιές κατά τρίτων, είτε αυτές είναι υλικές είτε σωματικές. Χτύπησε ο πελάτης μέσα στο κατάστημά του, πλημμύρισε το διπλανό σπίτι από διαρροή νερού στο δικό του και ούτω καθεξής. Η Γενική Αστική Ευθύνη παρέχει αποζημίωση για την εκ του νόμου ευθύνη του ασφαλισμένου προς τους τρίτους για σωματικές βλάβες και ζημιές ή απώλειες στις ιδιοκτησίες. Καθορίζει τη συγκεκριμένη δραστηριότητα ή το ενδιαφέρον του ασφαλισμένου με το οποίο η αποζημίωση σχετίζεται και προϋποθέτει ένα χρηματικό όριο που συμφωνήθηκε μεταξύ ασφαλιστή και ασφαλισμένου. Η ασφάλιση αυτή καλύπτει τις ευθύνες που επιβάλλονται από τον νόμο για βλάβη ή ζημιά που δεν οφείλεται σε δόλο ή τέλεση αξιόποινης πράξης από τον ασφαλισμένο. Τελευταίες εξελίξεις καταδεικνύουν μια παγκόσμια τάση αύξησης των ζημιών και του κόστους αυτών, όπως επίσης και των δικαστικών αποφάσεων όσον αφορά την ευθύνη. Αυτή η τάση διαφοροποιείται ανάμεσα στις χώρες, με ορισμένους παράγοντες να είναι πιο εμφανείς σε ορισμένες χώρες, όπως είναι η κοινωνική συμπεριφορά. Καθώς οι άνθρωποι ενημερώνονται και αποκτούν περισσότερες γνώσεις δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα δικαιώματά τους και είναι πιο αποφασισμένοι να τα διεκδικήσουν και συνεπώς έχουν περισσότερη συνείδηση για απαιτήσεις «claims concsious». Αυτή η συμπεριφορά αναφέρεται κυρίως στον καταναλωτή

σε σχέση με το προϊόν το οποίο τον ενδιαφέρει, έχοντας επίγνωση των νομικών δικαιωμάτων του και των οργανισμών στους οποίους μπορεί να απευθυνθεί, όπως είναι ο Συνήγορος του Καταναλωτή. Επιπλέον υπάρχει μια αυξανόμενη κοινωνική προκατάληψη υπέρ του θύματος στη νομοθεσία. Η υπάρχουσα νομοθεσία μπορεί να ερμηνευθεί υπέρ του ενάγοντα σε θέματα όπως το βάρος της απόδειξης, την ποιότητα των αποδεικτικών στοιχείων και τον βαθμό της αμέλειας. Βέβαια, η ίδια η νομοθεσία μπορεί να αλλάξει π.χ. στον περιορισμό του δικαιώματος κατά τη σύναψη συμβάσεων

αρκετά χρόνια μετά από τη διάρκεια της ασφάλισης στην οποία είχαν εισπραχθεί τα ασφάλιστρα, διότι τα περισσότερα συμβόλαια στηρίζονται σε βάση ασφάλισης «occurrence» και όχι «made» που σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη περίοδο αξιώσεων. • Λόγω των κοινωνικών συνθηκών, απαιτήσεις ζημιών για θάνατο ή σωματική βλάβη τείνουν να παρουσιάζουν υψηλότερο ποσοστό πληθωρισμού σε κάποια δεδομένη στιγμή από τον τρέχοντα ρυθμό οικονομικής πληθωρισμού. • Μια αποζημίωση μπορεί να αυξηθεί εάν υπάρχει αλλαγή στη νομοθεσία μεταξύ της

Η Γενική Αστική Ευθύνη παρέχει αποζημίωση για την εκ του νόμου ευθύνη του ασφαλισμένου προς τους τρίτους για σωματικές βλάβες και ζημιές Ή απώλειες στις ιδιοκτησίες. ευθύνης ή τη διεύρυνση της κατηγορίας των προσώπων στα οποία η νομική ευθύνη ανήκει σε ειδικές περιπτώσεις. Τέλος, έχουμε παρατηρήσει ότι το επίπεδο των δικαστικών αποζημιώσεων αυξάνεται ανάλογα με τις αποδοχές των ζημιωθέντων ατόμων, τις αυξήσεις της αξίας των ιδιοκτησιών και το κόστος της εργασίας. Το αυξανόμενο κόστος της υγειονομικής περίθαλψης και της νομικής υπεράσπισης δημιουργεί κίνητρα για την αύξηση των ορίων της κάλυψης ευθύνης για την πλειοψηφία των επιχειρήσεων των οποίων τις εγκαταστάσεις επισκέπτονται τακτικά πελάτες και κοινό. Θα πρέπει, λοιπόν, να λαμβάνεται υπόψη στην ασφάλιση ευθύνης και στα όρια ασφάλισης ότι οι αποζημιώσεις θα δοθούν με μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις. • Οι ασφαλιστικές αποζημιώσεις για ζημιές που καλύπτονται από την εν θέματι ασφάλιση, ίσως θα πρέπει να πληρωθούν

έναρξης της ασφάλισης και της ημερομηνίας της αποζημίωσης και τελικής εκτίμησης. • Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι σημαντικό να υπάρχει σωστή λειτουργία της ασφαλιστικής κάλυψης και ολοκληρωμένο πλαίσιο. Το πλαίσιο λειτουργίας της ασφάλισης ευθύνης Η ασφάλιση ευθύνης αφορά τη σύμβαση μεταξύ ασφαλισμένου και ασφαλιστικής εταιρίας η οποία αποδεικνύεται από το ασφαλιστήριο, το οποίο και αποτελεί σύμβαση αποζημίωσης, η οποία δίνεται στον ασφαλισμένο και όχι στον τρίτο ζημιωθέντα. Η ευθύνη προκύπτει από το κοινό δίκαιο (το δίκαιο των αδικοπραξιών, τον αστικό κώδικα) ή από το συμβόλαιο και την κάλυψη που παρέχεται. Ο όρος «Ζημία» συνιστά νομική έννοια και αναφέρεται στο ποσό της χρηματικής απο-

EDITO

10 010

lΑw MARKET ζημίωσης που μπορεί να επιδικασθεί από ένα αστικό δικαστήριο και να επιβληθεί συνεπεία αστικού αδικήματος το οποίο μπορεί να συνίσταται είτε σε αδικοπραξία είτε σε παραβίαση όρου της σύμβασης. Πρέπει να σημειωθεί ότι: ποινικές κυρώσεις, οικονομικές ζημιές, ποσά για πρόστιμα, ρήτρες, χρηματικές υποχρεώσεις που απορρέουν από εγγυητικές, πληρωμές προβλεπόμενες από κάποιο καταστατικό που δεν εξαρτάται από αδικοπραξία όπως αποζημιώσεις από το ΙΚΑ, δεν θεωρούνται ζημιές. Το όριο αποζημίωσης περιλαμβάνει τις ζημιές και τα δικαστικά έξοδα -δαπάνες του ενάγο-

νήθως είναι η χώρα όπου ο ασφαλισμένος και η απασχόλησή του εδρεύουν. Τα γεωγραφικά όρια παρ’ όλα αυτά μπορούν να επεκταθούν για δραστηριότητες εκτός των χωρών για ένα μικρό διάστημα και για επισκέψεις που είναι συνδεδεμένες με τη δραστηριότητα του ασφαλισμένου. Σημασία της δραστηριότητας του ασφαλισμένου Είναι η κάλυψη που αφορά τη βλάβη ή τη ζημιά που πραγματοποιείται στο πλαίσιο άσκησης της επιχείρησης του ασφαλισμένου και εξ αφορμής αυτής. Οπότε είναι σημαντικό να περιγράφεται με κάθε δυνατή λεπτομέρεια η επαγγελματική δραστηριότητα και επιχείρηση του ασφαλισμένου. Η έννοια αυτή περιλαμβάνει την κυριότητα ή κατοχή των χώρων που χρησιμοποιούνται από την επιχείρηση, μαζί με τυχόν επισκευές ή συντηρήσεις που απαιτούνται. Πολλές επιχειρήσεις έχουν εγκαταστάσεις sports ή clubs κ.λπ. και η έννοια της δραστηριότητας επεκτείνεται περιλαμβάνοντας και αυτές τις εγκαταστάσεις.

Είναι πολύ σημαντικό για σωστή και ολοκληρωμένη ασφαλιστική κάλυψη να παρουσιάζονται όλα τα στοιχεία του μελλοντικού πελάτη, προκειμένου να γίνει σωστή εκτίμηση του κινδύνου και ανάληψη από την ασφαλιστική εταιρία. ντος-, ενώ δαπάνες με τη συναίνεση του ασφαλιστή είναι πληρωτέες πέραν του ορίου αποζημίωσης που ορίζεται στο συμβόλαιο. Ατυχηματική Σωματική Βλάβη & Υλική Ζημιά σε ιδιοκτησία Οποιαδήποτε βλάβη σε πρόσωπα ή υλική ζημιά πρέπει να είναι αποτέλεσμα ενός ατυχήματος και να χαρακτηρίζεται ως ατυχηματική. Συνεπώς, βλάβη ή ζημιά που προκαλείται σκοπίμως ή με πρόθεση από τον ασφαλισμένο δεν καλύπτεται. Η βλάβη προσώπων ορίζεται ως σωματική βλάβη και περιλαμβάνει τον θάνατο, αλλά προσωπική βλάβη (personal injury) όπως η συκοφαντική δυσφήμηση, προσβολή υπόληψης, βλάβη από διαφήμιση (βλ. εξώδικο του κ. Ψωμιάδη για τον «Αγαπούλα»), δεν θεωρούνται ζημιά σε πρόσωπα ή κοινωνικές ομάδες. Επίσης οι σωματικές βλάβες εξαιρούν τα ζώα διότι ορίζονται ως πράγματα. Υλική Ζημιά ορίζεται ως φυσική απώλεια ή ζημιά με την έννοια της «φυσικής» να σημαίνει κάποια μορφή ορατής αποζημίωσης, αλλοίωσης ή καταστροφής. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι περιλαμβάνει την απώλεια της χρήσης, αλλά δεν υπάρχει κάλυψη όπου δεν έχει προκληθεί βλάβη ή ζημία σε ιδιοκτησία. Η ζημιά θα πρέπει να είναι σε υλικά απτά και όχι άυλες και αφηρημένες ιδιότητες. Η βλάβη ή ζημιά πρέπει να υπάρξει εντός των γεωγραφικών ορίων όπως ορίζονται και συ-

Πώς γίνεται η αξιολόγηση του κινδύνου και η ανάληψη (underwriting) Τα χαρακτηριστικά που λαμβάνονται υπόψη όταν γίνεται εκτίμηση του κινδύνου είναι: • Οι επικινδυνότητες ή οι περιοχές πιθανής ζημίας εντός του κινδύνου • Το πεδίο της νομικής ευθύνης • Η σχέση του τρίτου με τον κίνδυνο • Προηγούμενο ιστορικό ζημιών • Ηθικός κίνδυνος Γενικότερα η συνολική δραστηριότητα και το περιβάλλον ενός κινδύνου, σε συνδυασμό με την έκταση των επαφών με τρίτους, είναι εξίσου σημαντικό για την εκτίμηση εντός κινδύνου. Ειδικές κατηγορίες γενικού ενδιαφέροντος α) εκθέσεις, συνεδριακοί χώροι, κέντρα ψυχαγωγίας, στάδια Όταν υπάρχει σημαντική συνάθροιση κοινού σε ένα συγκεκριμένο χώρο υπάρχει και συγκέντρωση κινδύνου. Τα προβλήματα ασφαλείας σε συναθροίσεις είναι αρκετά πολύπλοκα και μπορεί τα μέτρα ασφαλείας να είναι ικανοποιητικά, αλλά υπάρχουν σημεία που πρέπει να εξεταστούν, όπως το είδος των ατό-

* H κα Κατερίνα Γκιόκα είναι Senior Account Executive for Large Corporate Risks, AXA Insurance SA

μων που θα συμμετέχει, η φύση της ίδιας της εκδήλωσης, η οργάνωση, ο έλεγχος κ.λπ. Τα τελευταία χρόνια δυσάρεστα γεγονότα έχουν συμβεί σε τέτοιους χώρους: κατάρρευση στέγης, συντριβή υποστηριγμάτων, φωτιά σε παλαιά στάδια κ.ά. β) ξενοδοχεία Για τα ξενοδοχεία ενδεχομένως, οι πιο σοβαροί κίνδυνοι είναι η φωτιά όπου μπορεί να απαριθμεί σημαντικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και υλικές ζημιές σε περιουσίες. Τα μέτρα πυρασφάλειας και γενικότερα ασφαλείας θα πρέπει να βρίσκονται σε υψηλά πρότυπα, με ρυθμίσεις ιδιαίτερα στη διαδικασία ασφαλούς εκκένωσης. Άλλα σημεία αξιώσεων μπορεί να είναι: Ολίσθημα και πτώση στο πάτωμα από σκαλιά ή ανεπαρκή φωτισμό της περιοχής, τροφική δηλητηρίαση, ζημιά των προσωπικών αντικειμένων των πελατών στα δωμάτια, ζημιές στους χώρους Parking, ατυχήματα σε πισίνες, σε κολύμβηση, αθλητικές δραστηριότητες, water Sport, γυμναστήρια, ευθύνη από προϊόντα που διατίθενται από τα καταστήματα των ξενοδοχείων. Επιπλέον, ευθύνη από αμέλεια γενικότερα των concenssionaires, αλλά ακόμα και επιθέσεις σε ενοίκους μέσα στο ξενοδοχείο. Είναι πολύ σημαντικό για σωστή και ολοκληρωμένη ασφαλιστική κάλυψη να παρουσιάζονται όλα τα στοιχεία του μελλοντικού πελάτη, προκειμένου να γίνει σωστή εκτίμηση του κινδύνου και ανάληψη από την ασφαλιστική εταιρία. Το φάσμα της ασφάλισης για Γενικής Αστικής Ευθύνης είναι τόσο εκτενές, που μια γενική πρόταση ασφάλισης μπορεί να μην περιλαμβάνει όλες τις ερωτήσεις για τον συγκεκριμένο κίνδυνο. Το μοντέλο της πρότασης ασφάλισης συνήθως είναι γενικό και προσπαθεί να εκμαιεύσει βασικές πληροφορίες για τον κίνδυνο, παρ’ όλα αυτά υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις για ειδικές κατηγορίες όπως για τα «ξενοδοχεία». Ανακεφαλαιώνοντας, πρέπει να τονίσουμε ότι η ενίσχυση της οικονομίας, η ανάκαμψη της αγοράς εργασίας και η αύξηση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων αναμένεται να οδηγήσουν σε υψηλότερες ανάγκες ασφαλιστικής κάλυψης των προϊόντων της ΕΥΘΥΝΗΣ. Οι ασφαλιστικές εταιρίες περιμένουμε να συνεχίσουν να προσφέρουν ανταγωνιστικά ασφάλιστρα, ιδιαίτερα σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με κόστη συνδεδεμένα στο ιστορικό ζημιών και επιπλέον εκπτώσεις για πελάτες με υψηλά standards, πρακτικές ασφαλείας καθώς και εύρωστες διαδικασίες ελέγχου ποιότητας.

011

EDITO

12 012

lΑw MARKET

Επένδυση η ασφάλιση

αστικής ευθύνης προϊόντος

Άρθρο της κας Ελίνας Παπασπυροπούλου *

Ο παραγωγός έχει την υποχρέωση να παρέχει οδηγίες χρήσεως και να παρακολουθεί συνεχώς τα προϊόντα του τα οποία έχουν κυκλοφορήσει στην αγορά, ώστε αν παρουσιασθεί ελάττωμα να τα ανακαλέσει και να τα αντικαταστήσει. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το κόστος των σωματικών βλαβών και θανάτων που προκαλούνται ή σχετίζονται με τη χρήση προϊόντων υπερβαίνει το 1 τρισ. δολάρια ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο. Η μαζικοποίηση και τυποποίηση της παραγωγής, η παγκόσμια αγορά πρώτων υλών, το outsourcing συστατικών και ανταλλακτικών σε χώρες με φθηνό εργατικό δυναμικό και συχνά μακριά από την έδρα της επιχείρησης, καθιστούν εξαιρετικά δυσχερή τον απόλυτο έλεγχο της ποιότητας των προϊόντων. Οι κατασκευαστές έχουν

χρεωθεί σε αποζημιώσεις πολλών εκατομμυρίων και μαζικές ανακλήσεις και η φήμη της να υποστεί σοβαρή βλάβη. Την ίδια στιγμή, η επέκταση των πωλήσεων σε μακρινές από την έδρα του παραγωγού χώρες δίνει διαφορετικές νομικές και δικονομικές διαστάσεις στο ζήτημα της διεκδίκησης των απαιτήσεων. «Όποιος ζημίωσε κάποιον οφείλει να αποκαταστήσει τη ζημία» Αυτός ο πολύ παλιός κανόνας αποτελεί αρχή σε όλα τα συστήματα δικαίου στον κόσμο και μία από τις βασικότερες αρχές του δικού μας Αστικού Δικαίου. Η παραγωγή και διάθεση επικίνδυνων ή ελαττωματικών προϊόντων, δηλαδή εμπορευμάτων που θέτουν σε κίνδυνο εννόμως προστατευόμενα αγαθά όχι μόνο ενός προσώπου, αλλά αορίστου αριθμού ατόμων, συνιστούν άδικη πράξη. Ο καταλογισμός της ευθύνης του παραγωγού κρίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις περί αδικοπραξιών, στις οποίες κυρίως στηρίζεται η προστασία της ακεραιότητας των έννομων αγαθών της ζωής, της υγείας και της περιουσίας. Παρασκευάζοντας και θέτοντας σε κυκλοφορία ελαττωματικά προϊόντα, ο παραγωγός παραβιάζει υποχρεώσεις οι οποίες συνίστανται: στην εξασφάλιση των επιβαλλόμενων μέσων παραγωγής, στη συνεχή παρακολούθηση των τεχνικών μέσων, στον έλεγχο των προϊόντων από την προμήθεια και εισαγωγή της πρώτης ύλης στην επιχείρηση μέχρι το τελικό στάδιο της εξόδου τους από αυτήν, καθώς και στη συνεχή εποπτεία, την τεχνική ενημέρωση και την εκπαίδευση του προσωπικού του. Τα μέτρα αυτά αποβλέπουν στο να περιορισθούν οι πιθανότητες εμφάνισης τεχνικού ή ανθρώπινου λάθους, όμως, παρά

Ο παραγωγός οφείλει πλέον να αποκαλύψει την παραγωγική διαδικασία που εφαρμόζει και να αποδείξει ότι δεν υπήρξε σφάλμα σε κανένα στάδιο της διαδικασίας αυτής Ή ότι το σφάλμα δεν θα μπορούσε να το διαπιστώσει ούτε αυτός ούτε το προσωπικό του, όση επιμέλεια και αν κατέβαλαν. πλέον μετατραπεί σε εγκαταστάσεις συναρμολόγησης, με περιορισμένη καθετοποίηση της παραγωγής τους, καθώς αυτή μοιράζεται ανάμεσα σε πολλούς και διαφορετικούς προμηθευτές που δεν σχετίζονται μεταξύ τους. Ενώ διασφαλίζεται χαμηλότερο κόστος παραγωγής και τυποποιημένο αποτέλεσμα, σε περίπτωση ενός κατασκευαστικού λάθους σε κάποιο εξάρτημα, μίας λανθασμένης ένδειξης στην ετικέτα ή ενός μολυσμένου συστατικού μπορεί να προκληθούν σωματικές βλάβες ή και θάνατοι, η επιχείρηση να υπο-

13 013

EDITO MARKET

14 014

lΑw MARKET την επιμελή τήρησή τους, μπορεί να προκύψει κάποιο ελάττωμα. Ο παραγωγός έχει την υποχρέωση να παρέχει οδηγίες χρήσεως και να παρακολουθεί συνεχώς τα προϊόντα του τα οποία έχουν κυκλοφορήσει στην αγορά, ώστε αν παρουσιασθεί ελάττωμα να τα ανακαλέσει και να τα αντικαταστήσει. Μέχρι το 1988 ο καταναλωτής μπορούσε να καταφύγει για προστασία είτε στις διατάξεις που ρύθμιζαν τη σύμβαση με βάση την οποία απέκτησε το προϊόν, είτε στις γενικές διατάξεις του Αστικού Δικαίου που ορίζουν ότι όποιος παράνομα ζημιώσει άλλον υποχρεούται να τον αποζημιώσει. Η υποχρέωση

Με την αλλαγή της κοινοτικής νομοθεσίας υπήρξε τροποποίηση στις αρχές του ελληνικού δικαίου της αποζημίωσης. Με τον Ν. 2251/94 που ενσωματώνει την κοινοτική οδηγία, πλέον δεν χρειάζεται ο ζημιωθείς καταναλωτής να αποδείξει το πταίσμα του παραγωγού, αλλά επιβάλλεται στον παραγωγό να αποδείξει ότι συντρέχει μία από τις περιοριστικά αναφερόμενες περιπτώσεις του νόμου, για να αποφύγει την υποχρέωσή του προς αποζημίωση. Ενδεικτικά τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να αφορούν: προϊόν που δεν τέθηκε σε κυκλοφορία από τον ίδιο τον παραγωγό (αλλά ξέφυγε της εξουσίας του ακουσίως), π.χ. κλεμμένα προϊόντα, ελάττωμα που δεν υπήρχε όταν το προϊόν τέθηκε σε κυκλοφορία, ελάττωμα που οφείλεται στο γεγονός ότι το προϊόν κατασκευάστηκε σύμφωνα με αναγκαστικούς κανόνες δικαίου, κ.ά. Ο παραγωγός οφείλει πλέον να αποκαλύψει την παραγωγική διαδικασία που εφαρμόζει και να αποδείξει ότι δεν υπήρξε σφάλμα σε κανένα

Ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο αποτελεί επένδυση για τη συνέχιση της λειτουργίας μιας επιχείρησης, προστατεύοντας τα οικονομικά αποτελέσματά της, με τη μεταφορά του ρίσκου από την επιχείρηση στην ασφαλιστική εταιρία. αυτή προϋπέθετε την ύπαρξη δόλου ή αμέλειας στη συμπεριφορά του παραγωγού, η οποία οδήγησε στη ζημιά. Έπρεπε, λοιπόν, ο καταναλωτής να αποδείξει ότι το πρόσωπο που του προμήθευσε το ελαττωματικό προϊόν ενήργησε εκ προθέσεως ή εξ αμελείας και ότι το ελάττωμα που εμφανίσθηκε στο προϊόν εξαιτίας της συμπεριφοράς αυτής συνδέεται με την πρόκληση της συγκεκριμένης ζημίας. Ως αποτέλεσμα, οι καταναλωτές σπανίως προχωρούσαν σε δικαστικό αγώνα κατά των παραγωγών, καθώς η αποτυχία ήταν σχεδόν δεδομένη και το κόστος δυσανάλογο σε σύγκριση με τη ζημία. Αντικειμενική ευθύνη Ο ευρωπαϊκός νομοθέτης, θέλοντας να προστατεύσει τον καταναλωτή, καθιέρωσε την αντικειμενική ευθύνη του παραγωγού, δηλ. την ύπαρξη ευθύνης χωρίς την προϋπόθεση απόδειξης της υπαιτιότητας. Ο παραγωγός ευθύνεται για κάθε ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος του: • Χωρίς να είναι απαραίτητο να αποδειχθεί η υπαιτιότητά του • Χωρίς να μπορεί να δικαιολογηθεί επικαλούμενος μεμονωμένο λάθος της παραγωγής που δεν υπέπεσε στην αντίληψή του • Χωρίς να απαλλάσσεται με το να υποδείξει ότι για το ελάττωμα ευθύνονται οι προμηθευτές του.

στάδιο της διαδικασίας αυτής ή ότι το σφάλμα δεν θα μπορούσε να το διαπιστώσει ούτε αυτός ούτε το προσωπικό του, όση επιμέλεια και αν κατέβαλαν. Η λογική του νομοθέτη για την προστασία του καταναλωτή -δηλαδή της κατά προτεραιότητα εξασφάλισης των θυμάτων- οδηγεί σε ένα άλλο είδος «αδικίας», επιβαρύνοντας μερικές φορές υπερβολικά τον παραγωγό. Για να προστατευτούν από τους κινδύνους αυτούς, οι παραγωγοί καταφεύγουν στην ασφάλιση Αστικής Ευθύνης Προϊόντων. Οι ασφαλιστικές εταιρίες γίνονται αρωγοί της επιχειρηματικότητας προστατεύοντας τον ισολογισμό, τη φήμη και συχνά την ίδια τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, καθώς και, πάνω απ’ όλα, τους ανθρώπους που επηρεάζονται από αυτήν. Η ασφάλιση καλύπτει την εκ του νόμου αστική ευθύνη για ζημίες τρίτων που οφείλονται σε ελαττωματικά προϊόντα τα οποία παράχθηκαν, πουλήθηκαν, διατέθηκαν, τροποποιήθηκαν ή συντηρήθηκαν από τον ασφαλισμένο. Καλύπτει επίσης τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τη στιγμή που το προϊόν δεν βρίσκεται πια στις εγκαταστάσεις του κατασκευαστή και όταν ο ασφαλισμένος δεν έχει πλέον άμεσο έλεγχο στο προϊόν του. Ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο αποτελεί επένδυση για τη συνέχιση της λειτουργίας μιας επιχείρησης, προστατεύοντας τα οικονομικά αποτελέσματά της, με τη μεταφορά του ρίσκου από την επιχείρηση στην ασφαλιστική εταιρία. Συμβάλλει στη διατήρηση του μεριδίου αγοράς σε περίπτωση ατυχήματος και προσφέρει κάλυψη σε ένα άγνωστο νομικό περιβάλλον για τον επιχειρηματία, δίνοντάς του τη δυνατότητα να συνεχίσει απρόσκοπτα τη λειτουργία της επιχείρησής του.

* Η κα Ελίνα Παπασπυροπούλου είναι Director, Insurance Technical Division, HDI Global SE, Hellas

015

EDITO

16 016

lΑw MARKET

Η ασφάλιση, «φίλτρο» προστασίας από τους κινδύνους του κυβερνοχώρου

κυρώσεις στις εταιρίες που δεν κατάφερναν να προστατεύσουν τα δεδομένα των πελατών τους, κάτι αντίστοιχο συμβαίνει τώρα στην Ευρώπη με την υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού Γενικού Κανονισμού για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων. Εκτός από το νομοθετικό πλαίσιο, σημαντικoί παράγοντες είναι η αύξηση των περιστατικών παραβίασης συστημάτων και απώλειας εμπιστευτικών πληροφοριών, οι συνέπειες στην εταιρική φήμη και η απώλεια εσόδων λόγω διακοπής εργασιών και απώλειας πελατολογίου.

Τι προσφέρει η ασφάλιση Cyber Insurance: Άρθρο του κ. Νίκου Γεωργόπουλου *

Η πρόσβαση στον κυβερνοχώρο έχει δημιουργήσει νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες γιατί προσφέρει δυνατότητα αποτελεσματικής επικοινωνίας με τα δίκτυα διανομής, τον τελικό πελάτη, απλοποιεί τις διαδικασίες λειτουργίας τους και δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε νέα τμήματα της αγοράς με προϊόντα και υπηρεσίες χαμηλότερου κόστους. Αυτό άλλωστε είναι και το σημαντικότερο πλεονέκτημα από τη χρήση του κυβερνοχώρου. Όμως, σε αυτόν δραστηριοποιούνται και κυβερνοεγκληματίες οι οποίοι έχουν στόχο να υποκλέψουν δεδομένα και εμπιστευτικές πληροφορίες που διατηρούν οι εταιρίες, όπως: οικονομικές εκθέσεις, μισθοδοσίες υπαλλήλων, βάσεις δεδομένων πελατών, κωδικούς πρόσβασης, εμπορικά μυστικά, σχέδια μάρκετινγκ, σχέδια δημιουργίας νέων προϊόντων και υπηρεσιών, συμβάσεις συνεργασίας με τα δίκτυα διανομής, δεδομένα υγείας, αριθμούς των πιστωτικών καρτών και τραπεζικών λογαριασμών, περιουσιακά στοιχεία πελάτη, προσωπικά οικονομικά στοιχεία πελατών. Επίσης μπορούν να δημιουργηθούν προβλήματα στην ομαλή λειτουργία και διαθεσιμότητα των συστημάτων της εταιρίας μέσω κυβερνοεπιθέσεων που οδηγούν σε άρνηση παροχής υπηρεσίας (DDoS) των συστημάτων εξυπηρέτησης και καταβολής λύτρων σε κυβερνοεκληματίες για να επιτρέψουν σε μια εταιρία στόχο να επαναλειτουργήσει. Η χρήση του κυβερνοχώρου δημιουργεί σημαντικό λειτουργικό κίνδυνο στις εταιρίες για τη διαχείριση του οποίου εκτός από τις λύσεις που προσφέρει η τεχνολογία, οι πολιτικές ασφάλειας και διαδικασίες που ακολουθεί κάθε εταιρία απαραίτητο εργαλείο είναι η ασφάλιση. Ευρωπαϊκός Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων O νέος Ευρωπαϊκός Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων που εγκρίθηκε στις 14/04/2016 προβλέπει ότι οι εταιρίες που δεν θα καταφέρουν να διατηρήσουν την ασφάλεια των δεδομένων τους κινδυνεύουν με διοικητικά πρόστιμα για παραβίαση των κανόνων που φθάνουν έως 4% του ετήσιου τζίρου τους ή 20 εκατ. ευρώ όποιο από τα δύο είναι μεγαλύτερο. Επίσης προβλέπει υποχρεωτική γνωστοποίηση των συμβάντων στις αρμόδιες αρχές εντός 72 ωρών. Η εφαρμογή του Κανονισμού θα γίνει το 2018, μέχρι τότε οι εταιρίες θα πρέπει να ετοιμαστούν εσωτερικά δημιουργώντας πολιτικές και διαδικασίες, εκπαιδεύοντας το ανθρώπινο δυναμικό τους και δημιουργώντας τις κατάλληλες υποδομές διαχείρισης κινδύνου και αντιμετώπισης περιστατικών. Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη της αγοράς Καθοριστικός παράγοντας ανάπτυξης της αμερικανικής αγοράς ήταν η υιοθέτηση του νομοθετικού πλαισίου για την προστασία της ιδιωτικότητας, το οποίο προέβλεπε ενημέρωση των εποπτικών αρχών σε περιστατικά παραβίασης προσωπικών δεδομένων, πρόστιμα και διοικητικές * Ο κ. Νίκος Γεωργόπουλος είναι Cyber Risks Advisor, Cromar Coverholder at Lloyd’s

• Αστική ευθύνη έναντι τρίτων, οι οποίοι υπέστησαν ζημιά λόγω απώλειας των προσωπικών τους δεδομένων από την εταιρία στην οποία τα είχαν δώσει. • Ανταπόκριση στα περιστατικά: Έξοδα και υπηρεσίες διαχείρισης περιστατικών παραβίασης συστημάτων και απώλειας εμπιστευτικών πληροφοριών. • Διακοπή εργασιών - Κάλυψη για απώλεια εσόδων λόγω διακοπής της επιχειρηματικής δραστηριότητας από περιστατικά παραβίασης συστημάτων και απώλειας εμπιστευτικών πληροφοριών. • Κυβερνοεκβιασμός - Κάλυψη για διαχείριση περιστατικών εκβιασμού από απειλές που μπορεί να βλάψουν ένα δίκτυο ή να οδηγήσουν σε διαρροή εμπιστευτικών πληροφοριών. Λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των επιχειρήσεων, η Cromar δημιούργησε σε συνεργασία με την αγορά των Lloyd’s τη λύση Cyber Secure Solution. Μέσω της λύσης αυτής προσφέρεται και το Beazley Global Breach Solution το οποίο αποτελεί μια συνολική λύση αποτελεσματικής διαχείρισης των κινδύνων παραβίασης συστημάτων και απώλειας δεδομένων. Η Beazley είναι ο μεγαλύτερος ασφαλιστής cyber insurance στην αγορά των Lloyd’ς και μπορεί να προσφέρει κεφάλαια κάλυψης που φθάνουν τα 100 εκατ. ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες για την ασφάλιση Cyber Insurance μπορείτε να βρείτε στα www.cyberinsurancegreece.com www.privacyrisksadvisors.com και στο LinkedIn Group Cyber Risks Advisors.

017

EDITO

σίγουρα, γρήγορα ... απλά!

Η Interasco εξ-ασφάλιση...εγγυάται. ...γιατί είμαστε στον ασφαλιστικό χώρο από το 1890. ...γιατί πάνω από 125 χρόνια εξ-ασφαλίζουμε με συνέπεια, εντιμότητα και σιγουριά χιλιάδες πελάτες μας. ...γιατί σήμερα σαν μέλος του ομίλου Harel που έχει 3 εκ. πελάτες, 2,3€ δις κύκλο εργασιών, 1€ δις ίδια κεφάλαια και 38€ δις επενδυμένα κεφάλαια είμαστε δυνατοί περισσότερο από ποτέ. Βασ. Γεωργίου 44 & Κάλβου, 152 33 Χαλάδρι Τηλ.:+302106793100, Fax:+302106776035 www.interasco.gr, e-mail: info@interasco.gr

Πάνω από όλα όμως λογαριάζουμε εσάς που μας εμπιστεύεστε την υγεία σας, την περιουσία σας, το μέλλον και την ευτυχία σας. Αυτή την εμπιστοσύνη μετατρέπουμε σε σίγουρη δύναμη για να δημιουργείτε απερίσπαστοι και να προοδεύετε. Έτσι, γιατί ασφάλεια σημαίνει σίγουρα, γρήγορα ... απλά Interasco!

18 018

lΑw MARKET

D&Ο

Τα προγράμματα

«ομπρέλα» προστασίας για τα στελέχη Άρθρο του κ. Κώστα Βούλγαρη *

Η ασφάλιση Ευθύνης Στελεχών Διοίκησης είναι ένα ζήτημα που απασχολεί εδώ και δεκαετίες τα διοικητικά συμβούλια των εταιριών, ειδικότερα στις αγορές των ΗΠΑ και της Αγγλίας. Προφανώς, η Ελλάδα δεν μπορεί να συγκριθεί με τις παραπάνω χώρες σε επίπεδο ασφαλιστικής αντίληψης. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια το συγκεκριμένο προϊόν παρουσιάζει συνεχόμενη ανοδική πορεία, καθώς η χώρα μας έχει ενσωματώσει στο δίκαιό της τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες, αναλαμβάνοντας ουσιαστικά νομοθετικά μέτρα για την προστασία των μετόχων και άλλων τρίτων που επηρεάζονται από τις πράξεις των στελεχών μιας εταιρίας. Παλαιότερα επικρατούσε η λανθασμένη αντίληψη ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα αφορά πολυεθνικές εταιρίες ή εισηγμένες επιχειρήσεις στο Χρηματιστήριο, με ιδιαίτερα μεγάλο κύκλο εργασιών. Παρ’ όλα αυτά τα στοιχεία μάς δείχνουν πως αυτό δεν ισχύει, καθώς ολοένα και περισσότερες εταιρίες με μικρότερα οικονομικά μεγέθη από διάφορους κλάδους της οικονομίας επιλέγουν προγράμματα D&Ο για να προστατεύσουν τα στελέχη τους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι από το 2008 και έπειτα η παγκόσμια οικονομική κρίση δημιούργησε ένα σύνθετο περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, με τις πτωχεύσεις, τις εξαγορές και τις συγχωνεύσεις, τις περικοπές προσωπικού και τις μειώσεις μισθών, να μπαίνουν πλέον στην ημερήσια διάταξη. Επιπλέον, το θεσμικό πλαίσιο έγινε πιο αυστηρό, τόσο σε τοπικό όσο και σε ευρωπαϊκό/παγκόσμιο επίπεδο, ενώ οι έλεγχοι των κατά τόπους εποπτικών αρχών πιο συχνοί. Παράλληλα, η φωνή του καταναλωτικού κοινού έγινε πιο δυνατή και πλέον ένα μικρό φαινομενικά περιστατικό είναι ικανό να προκαλέσει μια σοβαρή κρίση με επιπτώσεις, τόσο στην εταιρία όσο και στους εκπροσώπους της. Δεν πρέπει να παραλείψουμε πως όσα περισσότερα κρίνονται από τις αποφάσεις στελεχών διοίκησης, τόσο πιο πιθανό είναι να υπάρξουν αξιώσεις από την πλευρά των μετόχων, των εργαζομένων, των πελατών ή των υπόλοιπων stakeholders μιας εταιρίας, όταν θεωρήσουν ότι η απόφαση τους ζημιώνει. Σε αυτή την περίπτωση, αυτοί οι «τρίτοι» έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν οικονομική αποζημίωση από τα στελέχη, ενώ θα πρέπει να τονιστεί ότι μπορεί να συμβεί και αρκετά χρόνια μετά το ενδεχόμενο «λάθος», ακόμα και όταν το στέλεχος έχει αποχωρήσει από την εταιρία. Ας δούμε πιο αναλυτικά σε ποιες περιπτώσεις ενδέχεται να εγείρουν αξιώσεις. Ξεκινώντας από τις πλέον προφανείς, θα πρέπει να αναφέρουμε τις συγχωνεύσεις και εξαγορές, τις αναδιαρθρώσεις ή ακόμη και την επέκταση μιας εταιρίας. Πέραν όμως αυτών των περιστάσεων, έχουμε και τις περιπτώσεις λανθασμένων χειρισμών και αποφάσεων,

ολοένα και περισσότερες εταιρίες με μικρότερα οικονομικά μεγέθη από διάφορους κλάδους της οικονομίας επιλέγουν προγράμματα D&Ο για να προστατεύσουν τα στελέχη τους

* Ο κ. Κώστας Βούλγαρης είναι Financial Lines Head, Greece, Cyprus & Malta της AIG

λαθών ή απλώς παραλείψεων. Εδώ πλέον δεν μιλάμε μόνο για αξιώσεις τρίτων, αλλά και για έρευνες των εκάστοτε ρυθμιστικών αρχών, καθώς και για πολυετείς δικαστικές διαμάχες με σημαντικά έξοδα τόσο για τα στελέχη όσο και για τις ίδιες τις εταιρίες. Τέτοια περιστατικά μπορεί να σχετίζονται με την πτώση της τιμής της μετοχής, την κακοδιαχείριση, τη μεροληπτική διάκριση εις βάρος των εργαζομένων, τον αθέμιτο ανταγωνισμό ή ακόμη και την πτώχευση της εταιρίας. Η σημασία, λοιπόν, της συγκεκριμένης κάλυψης είναι πως επιτρέπει στα στελέχη να συνεχίζουν να ασκούν τα καθήκοντά τους, γνωρίζοντας πως είναι ατομικά καλυμμένοι σε περίπτωση αξιώσεων τρίτων έναντι της προσωπικής τους περιουσίας ή σε ενδεχόμενη έρευνα των εκάστοτε ρυθμιστικών αρχών, που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πολυετείς δικαστικές διαμάχες και μεγάλα δικαστικά έξοδα τόσο για τους ίδιους όσο και για τις εταιρίες. Αναμφίβολα, τα στελέχη έχουν αντιληφθεί πλέον τις ευθύνες που έχουν και απαιτούν να είναι καλυμμένοι για τον προσωπικό κίνδυνο που διατρέχουν. Δεν είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν την περιουσία και το όνομά τους για ένα λάθος, μία παράλειψη ή μία άστοχη απόφαση που δεν είναι καν δική τους, αλλά μοιράζονται την ευθύνη της. Με βάση όλα τα παραπάνω, δεν είναι τυχαίο ότι η ασφάλιση ευθύνης στελεχών διοίκησης βρίσκεται αυτή τη στιγμή ιδιαίτερα ψηλά στην agenda των διοικητικών συμβουλίων, εισηγμένων εταιριών αλλά και επιχειρήσεων με μικρότερο κύκλο εργασιών. Στο πλαίσιο αυτό, η AIG, με ηγετική θέση στην παγκόσμια αγορά του D&O παρέχει δύο προγράμματα, το Business Guard και το Management Guar που επεκτείνει την κάλυψη και στο νομικό πρόσωπο, ανάλογα πάντα με τον κύκλο εργασιών των εταιριών.

019

EDITO

20 020

lΑw MARKET

Ο ασφαλιστικός κίνδυνος στα ασφαλιστήρια «Claims made» Άρθρο του κ. Νίκου Παπαχρονόπουλου *

Όπως είναι γνωστό, ασφαλιστικός κίνδυνος είναι η δυνατότητα της επέλευσης περιστατικού με το οποίο συνδέεται η υποχρέωση του ασφαλιστή προς αποζημίωση (καταβολή ασφαλίσματος), ενώ, αναλόγως των παρεχόμενων από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις καλύψεων, διακρίνουμε διάφορες κατηγορίες ασφαλίσεων, όπως η ασφάλιση περιουσίας, αστικής ευθύνης, ατυχημάτων και ασθενειών κ.λπ. Θεμελιώδες στοιχείο όλων των ασφαλίσεων είναι ο προσδιορισμός και η οριοθέτηση του περιστατικού από το οποίο εξαρτάται η υποχρέωση του ασφαλιστή για καταβολή ασφαλίσματος, η επέλευση του οποίου ονομάζεται ασφαλιστική περίπτωση. Για την οριοθέτηση των περιστατικών που συνιστούν την ασφαλιστική περίπτωση, στη διεθνή ασφαλιστική πρακτική έχουν διαμορφωθεί δύο κατηγορίες ασφαλιστικών καλύψεων, που προσδιορίζονται με ανάλογους όρους των συμβάσεων: Οι ασφαλίσεις που βασίζονται στο ζημιογόνο περιστατικό («occurrence» κατά την αγγλική ορολογία) και οι ασφαλίσεις που βασίζονται στην ανακάλυψη της ζημίας («discovery limitation clause»). Στην ασφάλιση περιουσίας, με την ασφαλιστική σύμβαση του τύπου occurrence καλύπτονται οι ζημίες που θα προκληθούν εντός της ουσιαστικής διάρκειας της ασφαλιστικής σύμβασης, ενώ με την ασφαλιστική σύμβαση του τύπου discovery limitation (ανακάλυψη ζημίας) καλύπτονται οι ζημίες που θα ανακαλυφθούν εντός της ασφαλιστικής περιόδου, χωρίς απαραίτητα και να έχουν προκληθεί εντός αυτής. Η διαφορά μεταξύ των δύο μορφών καλύψεως είναι πολύ σημαντική, διότι στην ασφάλιση occurrence η ασφαλιστική περίπτωση επέρχεται με την επέλευση του ζημιογόνου περιστατικού και την πρόκληση της ζημίας, ενώ στην ασφάλιση discovery limitation με την ανακάλυψη της ζημίας. Όπως χαρακτηριστικά παρατηρείται από τους Tracey Santor, Armen Shahinian and Andrew S. Kent, σε Handling Fidelity Bond Claims, Limits of Liability, σελ. 20, Eds. 2005- «τα ασφαλιστήρια του τύπου “ανακάλυψης” καλύπτουν ζημία που προκλήθηκε από πράξεις που έλαβαν χώρα οποτεδήποτε, ακόμη και χρόνια πριν από την περίοδο ασφάλισης, υπό την προϋπόθεση ότι η ζημία ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια της περιόδου ασφάλισης». Τα ασφαλιστήρια του τύπου «discovery» απαντώνται συνήθως στην ασφάλιση της απιστίας υπαλλήλων. Στον χώρο της αστικής ευθύνης, η ασφάλιση της κατηγορίας ανακάλυψης ζημιών βρίσκει εφαρμογή ως ασφάλιση του τύπου «claims made» (αξιώσεων που θα προβληθούν) και με αυτήν καλύπτεται η αστική ευθύνη του ασφαλισμένου από αξιώσεις που προβλήθηκαν εναντίον του και αναγγέλθηκαν στον ασφαλιστή κατά τη διάρκεια της ασφαλιστικής περιόδου, ή της πρόσθετης περιόδου αναγγελίας, η οποία προβλέπεται, συνήθως, στα ασφαλιστήρια και που θα πρέπει έτσι να ανακαλυφθούν εντός της εν λόγω ασφαλιστικής περιόδου. Οι αξιώσεις του τρίτου κατά του ασφαλισμένου πρέπει να απορρέουν από ζημιογόνα περιστατικά που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της ασφαλιστικής περιόδου, ή και πριν από αυτήν, μετά την οριζόμενη στο ασφαλιστήριο ημερομηνία αναδρομικής ισχύος (retroactive * Ο κ. Νίκος Παπαχρονόπουλος είναι Δικηγόρος

date). Έτσι, η ασφάλιση claims made είναι υποκατηγορία της ασφάλισης discovery limitation. Οι ασφαλιστικές συμβάσεις claims made ή discovery limitation μπορούν να απαντώνται υπό διάφορες παραλλαγές, που διαμορφώνονται με τους ασφαλιστικούς όρους, συνήθη δε παραλλαγή αποτελεί η κάλυψη των αξιώσεων ή ζημιών, τα γενεσιουργά περιστατικά των οποίων αναγγέλθηκαν στον ασφαλιστή εντός της ασφαλιστικής περιόδου. Η εγκυρότητα των ρητρών, με τις οποίες διαμορφώνονται οι ασφαλιστικές συμβάσεις, κατά τα παραπάνω, έχει ήδη αναγνωριστεί με σειρά αποφάσεων του Αρείου Πάγου και πρόσφατα με τις αποφάσεις της Ολομέλειας με αριθ. 18 και 19/2015. Η ρήτρα claims made απαντάται πλέον συχνά στα ασφαλιστήρια της επαγγελματικής αστικής ευθύνης των διαμεσολαβούντων στην ασφάλιση, που έχουν το πλεονέκτημα ότι με αυτά καλύπτεται και η αστική ευθύνη από περιστατικά που έλαβαν χώρα πριν από την έναρξη της ασφάλισης και ο διαμεσολαβών αγνοεί ότι ενδέχεται να οδηγήσουν σε άσκηση εναντίον του απαίτησης. Σημειώνουμε ότι πρέπει να αναγγέλλονται στον ασφαλιστή τα γνωστά περιστατικά, από τα οποία ενδέχεται να γεννηθεί ευθύνη του ασφαλισμένου. Διαφορετικά, θα υπάρξει άρνηση της ασφαλιστικής κάλυψης, για απόκρυψη ουσιωδών περιστατικών (non disclosure or misrepresentation). Επίσης, οι τυχόν απαιτήσεις τρίτων θα πρέπει να αναγγέλλονται εμπρόθεσμα στον ασφαλιστή (εντός της ασφαλιστικής περιόδου ή της πρόσθετης περιόδου γνωστοποίησης), διότι η υποχρέωση αναγγελίας, στα ασφαλιστήρια claims made, συνιστά προϋπόθεση από την πλήρωση της οποίας εξαρτάται η γέννηση της αξίωσης του ασφαλισμένου προς αποζημίωση και όχι απλό ασφαλιστικό βάρος, κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 2496/1997, ώστε, ακόμη και αν δεν υπάρχει, να δικαιούται αυτός το ασφάλισμα.

Η υψηλή κερδοφορία συνοδεύεται από υψηλή ευθύνη. Tην ευθύνη να επιστρέφεις κέρδη στην κοινωνία και την ευθύνη να φροντίσεις ώστε αυτοί οι πόροι να χρησιμοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να βοηθηθούν όσοι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.

021

EDITO

Bill Gates

25 χρόνια προσφέρουμε...αλλιώς

Η κοινωνική μας προσφορά • Κοινωνικά Παντοπωλεία (προσφορά έξι τόνων τροφίμων) • Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο του μαστού «Άλμα Ζωής» Ν. Θεσσαλονίκης • Βρεφοκομείο Άγιος Στυλιανός • Γιατροί του Κόσμου • ΕΛΕΠΑΠ • Πανελλήνιος Σύλλογος Παραπληγικών Βορείου Ελλάδος • Ναυτικός Όμιλος Θεσσαλονίκης • Μαραθώνιος Κρήτης • Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος • Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος • Ελληνική Ρητορική Εταιρία • Περιβαλλοντική Οργάνωση «Καλλιστώ» • Ελληνική Ομάδα Διάσωσης • Αθλητικά Σωματεία

14ο χλμ. Ε.Ο. Θεσ/νίκης - Πολυγύρου, Τ.Κ. 57 001 Θέρμη - Θεσσαλονίκη, E-mail: info@interlife.gr, www.interlife.gr

22 022

lΑw MARKET

Η ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΩΝ Ασφάλιση από τον ανάδοχο Ή τον κύριο του έργου; Άρθρο της κας Ντορίνας Οικονομοπούλου *

Στο στάδιο της σύνταξης των ασφαλιστικών υποχρεώσεων ενός έργου που ένας επιχειρηματίας ή οργανισμός υλοποιεί, τακτικά τίθεται το δίλημμα σχετικά με το ποιος θα υλοποιήσει την ασφάλιση των ευθυνών που απορρέουν από την υλοποίηση της κατασκευής. Στις αναπτυγμένες αγορές είναι όλο και πιο διαδεδομένο ο ιδιοκτήτης να αναλαμβάνει την ασφάλιση ευθύνης σε μεγάλα έργα μέσα από ειδικά προγράμματα, τα λεγόμενα OCLIP (Owners or Principal Controlled Liability Programmes). Η εμπειρία σε μεγάλα έργα δείχνει ότι ο ιδιοκτήτης τυπικά διατηρεί μια ευρύτερη εικόνα του έργου, χωρίς να εστιάζει σε επιμέρους εργασίες, γεγονός που τον καθιστά σε θέση να

κατανοεί και να χαρτογραφεί καλύτερα τους κινδύνους που αφορούν το έργο και άρα να υλοποιήσει μια ασφάλιση ευθύνης στα μέτρα του έργου, ελαχιστοποιώντας την πιθανότητα ανασφάλιστων ζημιών λόγω απουσίας ασφαλιστικής προστασίας ή λόγω έλλειψης κατανόησης αναφορικά με το ποιος φέρει την ευθύνη ασφάλισης του συγκεκριμένου κινδύνου. Ένα σωστό ασφαλιστικό πρόγραμμα γι’ αυτές τις περιπτώσεις θα μπορούσε να προσφέρει προστασία για όσους εμπλέκονται στο έργο, στον σχεδιασμό, διαχείριση και έλεγχο, εξαιρώντας βεβαίως δικηγόρους, λογιστές (white collar) ή άλλες κατηγορίες επαγγελματιών λόγω των διαφορετικών καθηκόντων τους,

Ένα σωστό ασφαλιστικό πρόγραμμα θα μπορούσε να προσφέρει προστασία για όσους εμπλέκονται στο έργο, στον σχεδιασμό, διαχείριση και έλεγχο, εξαιρώντας βεβαίως δικηγόρους, λογιστές (white collar) Ή άλλες κατηγορίες επαγγελματιών λόγω των διαφορετικών καθηκόντων τους, αλλά και προφίλ κινδύνων.

αλλά και προφίλ κινδύνων. Το πρωταρχικό στάδιο σε κάθε έργο παρέχει τον πιο ενδεδειγμένο χρόνο για να ληφθούν αποφάσεις για τη διαχείριση κινδύνων ευθύνης χρησιμοποιώντας τέσσερις βασικές τεχνικές προσεγγίσεις: • Ελαχιστοποίησης κινδύνων • Απάλειψης κινδύνων • Αποδοχής κινδύνων • Μεταφοράς (ασφάλιση) κινδύνων Υλοποιώντας μια σύγκριση μεταξύ των προσεγγίσεων που κάποιος μπορεί να ακολουθήσει, δηλαδή ασφάλιση ευθύνης από τον ανάδοχο ή τον κύριο του έργου, θα μπορούσε να εντοπίσει μια σειρά πλεονεκτημάτων ή μειονεκτημάτων κατά περίπτωση τα οποία θα πρέπει να αξιολογούνται κατά τη φάση που ο κύριος του έργου αποφασίζει για την ανάθεση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων στα μέρη που εμπλέκονται στο έργο. Τα πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα της κάθε προσέγγισης παρουσιάζονται αναλυτικότερα στον πίνακα που ακολουθεί.

Πρόγραμμα ασφάλισης ελεγχόμενο από τον κύριο του έργου

Πρόγραμμα ασφάλισης ελεγχόμενο από τον ανάδοχο

Ένας μεγαλύτερος όγκος ασφαλίστρων συνεπάγεται & καλύτερη αγοραστική δύναμη των ορίων προς ασφάλιση, κάλυψης και λεκτικών (όρων ασφάλισης)

Το σύνηθες είναι ο κύριος του έργου να αποδέχεται ετήσια ασφαλιστήρια που υλοποιεί κατά κανόνα στα πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριότητας.

Ο κύριος του έργου, επιλέγει τα όρια με τα οποία αισθάνεται ασφαλής.

Συνήθως ο ανάδοχος, επιθυμεί να παρέχει χαμηλότερα όρια ευθύνης και αποζημίωσης από τα επιθυμητά από τον κύριο του έργου.

24 024

lΑw MARKET Είναι πιθανό να αγοραστεί υψηλότερο όριο το οποίο θα καλύπτει και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη & τις εργασίες τους.

Μεμονωμένα όρια ευθύνης θα εφαρμόζονται από τον κάθε ασφαλισμένο ανάδοχο και εργολάβο/υπεργολάβο, βεβαίως αθροιζόμενα μπορεί να παρέχουν υψηλότερο όριο προστασίας, εξαρτώμενα βέβαια άμεσα από τον προκαθαριζόμενο τρόπο λειτουργίας τους και από το κατά ποσό θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν σε περίπτωση επέλευσης ζημιογόνου γεγονότος.

Η κάλυψη είναι κοινή για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, εφαρμόζονται ίδιοι όροι.

Η παρεχόμενη κάλυψη μπορεί επίσης να ποικίλλει κατά ανάδοχο εργολάβο/υπεργολάβο, ανάλογα με τον ασφαλιστή και το εφαρμοζόμενο λεκτικό.

Η αγορά πολυετών ασφαλιστηρίων συνιστάται ώστε να κλειδώνονται ασφάλιστρα και όροι ασφάλισης. Συμβόλαια τριετούς έως οκταετούς διάρκειας είναι διαθέσιμα στην αγορά και είναι άμεσα βέβαια συναρτώμενα από την «όρεξη» του ασφαλιστή για το εκάστοτε έργο.

Παρέχοντας ετησίως ανανεούμενη κάλυψη σημαίνει ότι οι όροι και οι συνθήκες ασφαλίσεως υπόκεινται στις διακυμάνσεις/αλλαγές της αγοράς, ενώ το προφίλ των κινδύνων μπορεί να είναι επίσης μεταβαλλόμενο.

Η κάλυψη αφορά σε ζημιές που σχετίζονται μόνο με το συγκεκριμένο έργο, επομένως τα όρια δεν υπάρχει περίπτωση να απορροφηθούν από άλλα έργα μη συναφή με το συγκεκριμένο.

Η ασφάλιση εφαρμόζεται για το σύνολο των έργων που το κάθε μέρος αναλαμβάνει και ως εκ τούτου μπορεί να εξαντληθεί από ζημιές άσχετες με το συγκεκριμένο έργο.

Η κάλυψη είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες του έργου.

Η ασφάλιση παρέχεται για την κάλυψη των αναγκών του αναδόχου εργολάβου με βάση τις επιχειρηματικές/επαγγελματικές του ανάγκες.

Υπάρχει συνήθως ένας εμπλεκόμενος ασφαλιστής, γεγονός που διευκολύνει τη διαχείριση απαιτήσεων.

Πολλοί διαφορετικοί ασφαλιστές έχουν ως αποτέλεσμα συνθετότερη διαχείριση απαιτήσεων και μεγαλύτερο διαχειριστικό κόστος.

Ο κύριος του έργου ελέγχει την ασφαλιστική κάλυψη, άρα και τη διατήρησή της σε ισχύ για όσο διάστημα είναι αναγκαίο.

Ο κύριος του έργου εξαρτάται από τον ανάδοχο, εργολάβο/υπεργολάβο να υλοποιήσει τις ασφαλίσεις που απαιτούνται συμβατικά. Δυσκολίες μπορεί να υπάρξουν στην περίπτωση που το εμπλεκόμενο μέρος δεν μπορεί να βρει ασφαλιστική κάλυψη λόγω κακού ιστορικού ζημιών ή ο ασφαλιστής του έχει περιορίσει την ασφαλιστική κάλυψη ή αντιμετωπίζει οικονομικού χαρακτήρα ζητήματα ή πτωχεύσει.

Σημαντικές και ουσιαστικές αλλαγές στο έργο επικοινωνούνται ευκολότερα στον ασφαλιστή.

Εξάρτηση από το κάθε εμπλεκόμενο μέρος αναφορικά με την τήρηση των ασφαλιστικών βαρών.

Η διαχείριση της ασφάλισης είναι ευκολότερη για τον κύριο του έργου.

Τα πολαπλά ασφαλιστήρια συνεπάγονται υψηλότερο διαχειριστικό κόστος αφού επιβάλλεται η παρακολούθηση και τήρηση αρχείων από τον κύριο του έργου αναφορικά με τη διατήρηση της κάλυψης την οποία ο ανάδοχος συμβατικά έχει δεσμευτεί να παρέχει.

Ως συμπέρασμα, δεν είναι επαρκές να υπάρχει μία γενική κατανόηση των κινδύνων που σχετίζονται με τα έργα και των αναγκαίων ασφαλιστικών λύσεων όταν παρέχονται συμβουλές σε σημαντικά project που

ένας επιχειρηματίας εκτελεί. Απαιτούνται εμπειρία, εξειδίκευση και η γνώση του συμβούλου ώστε οι οργανισμοί και επιχειρηματίες να κατανοούν τις προκλήσεις και να λαμβάνουν τις σωστές αποφάσεις.

* Η κα Ντορίνα Οικονομοπούλου είναι Γενική Διευθύντρια της Marsh ΕΠΕ Μεσίτες Ασφαλίσεων

25 025

EDITO MARKET

Το κόστος της ελλιπούς επικοινωνίας Άρθρο της κας Αγγελίνας Μιχαηλίδου *

Seniors b. 1920-1945

COMMUNICATION IS THE ART OF BEING UNDERSTOOD Peter Ustinov

Baby Boomers b. 1946-1965

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Deloitte, σε μια επιχείρηση 100 εργαζομένων υπολογίζεται ότι δαπανώνται περισσότερες από 17 ώρες την εβδομάδα για τη διευκρίνιση θεμάτων που προκύπτουν από ελλιπή ή ανεπιτυχή ανθρώπινη επικοινωνία. Αυτό ισοδυναμεί με απώλεια σχεδόν 500.000 ευρώ ετησίως! Η επικοινωνία δεν έχει μόνο την «εταιρική» της πλευρά, δηλαδή τον τρόπο που η επιχείρηση μεταφέρει στο εξωτερικό περιβάλλον και στην αγορά τις απόψεις και τις θέσεις της. Η επικοινωνία όλο και περισσότερο δείχνει την επικαιρότητά της για τις πλευρές εκείνες που αφορούν το εσωτερικό περιβάλλον. Τα σύγχρονα στελέχη αντιμετωπίζουν την πίεση του χρόνου, τις αυξημένες ευθύνες και αντικρουόμενες προτεραιότητες, κάνοντας την επικοινωνία με τους πελάτες και τους συνεργάτες τους πιο πιεστική και πολύπλοκη από ποτέ. Ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας που διευρύνει το χάσμα επικοινωνίας είναι η συνύ-

Gen Xers b. 1966-1979

Ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας που διευρύνει το χάσμα επικοινωνίας είναι η συνύπαρξη 4 εργασιακών γενεών στον χώρο εργασίας, από βετεράνους, baby boomers, έως Gen Xers και Millennials.

Gen Yers b. 1980-2000

παρξη 4 εργασιακών γενεών στον χώρο εργασίας, από βετεράνους, baby boomers, έως Gen Xers και Millennials. Λόγω του ηλικιακού εύρους που δημιουργείται οι συνάδελφοι αυτοί, που καλούνται να συνεργαστούν στην καθημερινότητά τους, χρησιμοποιούν διαφορετικά λεκτικά και μη λεκτικά μέσα. Οι συνήθειές τους, το ντύσιμο, η χρήση ηλεκτρονικών μέσων και η λεκτική τους σημειολογία δεν είναι στον ίδιο βαθμό κατανοητά ούτε γίνονται αυτονόητα σεβαστά. Είτε πρόκειται λοιπόν για γραπτή επικοινωνία είτε πρόσωπο με πρόσωπο, τηλεδιάσκεψη ή ηλεκτρονική αλληλογραφία, 9 στα 10 στελέχη ξοδεύουν το 80% του χρόνου τους επικοινωνώντας, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες. Κάθε στέλεχος θα επιδιώκει να επικοινωνεί αποτελεσματικά, να επηρεάζει, να εμπνέει και να συνεργάζεται με σκοπό να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των εσωτερικών και εξωτερικών πελατών επιτυγχάνοντας τους επαγγελματικούς του στόχους.

26 026

lΑw MARKET Με μία γρήγορη ματιά στις στατιστικές ανακαλύπτουμε ότι η πιο πάνω επιδίωξη απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Το 86% των υπαλλήλων και των στελεχών που συμμετείχαν σε έρευνα του

Η Επικοινωνία δεν αποτελεί «soft-skill», δηλαδή απλά δεξιότητα. Η Επικοινωνία αποτελεί μια ουσιαστική, καθημερινή πρόκληση, με σημαντικές επιπτώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Salesforce.com διέκριναν έλλειψη συνεργασίας και αναποτελεσματική επικοινωνία, ειδικά σε ό,τι σχετίζεται με τους μη ποσοτικούς στόχους. Η ελλιπής επικοινωνία και οι περιορισμένες προσωπικές δεξιότητες συνεργασίας μπορεί να μην εμφανίζονται ως ένα επείγον πρόβλημα μέχρι να δημιουργήσουν, ξαφνικά, ουσιαστικά προβλήματα, τα οποία λειτουργούν σαν χιονοστιβάδα, εμποδίζοντας με τη σειρά τους την καθημερινή εργασιακή πραγματικότητα και παρασύροντας μακριά την επίτευξη των κοινών στόχων. Είναι ποικίλες και διακριτές οι περιοχές που σχετίζονται με την αποδοτική επικοινωνία. Μελέτη της Integrity Solutions, συμβουλευτική εταιρία ανάπτυξης στελεχών με πάνω από 40 χρόνια διεθνή εμπειρία, εντοπίζει τη συμβολή της εσωτερικής επικοινωνίας ενδεικτικά στους ακόλουθους τομείς: Πειστικότητα μεταξύ συνεργατών Για να «γίνει αυτό που χρειάζεται»: Στατιστικά, μόνον 1 στους 9 εργαζόμενους εργάζεται στις πωλήσεις, ενώ οι υπόλοιποι 8 εμπλέκονται εμμέσως με κάποιο τρόπο σε «πώληση» με την έννοια ότι χρειάζεται καθημερινά πάνω στη συνεργασία, να πείσουν για τις θέσεις τους, να ασκήσουν επιρροή και τελικά να βρουν το κοινό σημείο της συμφωνίας με τον συνομιλητή τους, ώστε να κάνει αυτό που χρειάζεται. Βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων: Εταιρίες με υψηλό δείκτη εσωτερικής επικοινωνίας είναι κατά 3,5 φόρες πιο πιθανόν να ατυχούν καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα σε σχέση με τις λοιπές εταιρίες της αγοράς τους. Ακόμα έχει μετρηθεί ότι το 98% των πολύ επιτυχημένων εταιριών παγκοσμίως -σύμφωνα με την ιδία έρευνα της Deloitte- κατανοούν & αξιοποιούν τα βασικά μηνύματα που προέρχονται από τα πιο αποδοτικά στελέχη τους. Με αυτόν τον τρόπο δεν βελτιώνονται μόνο τα οικο-

νομικά αποτελέσματα, αλλά χτίζεται ένα στιβαρό κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων στον οργανισμό. Τουναντίον, μόνον το 42% των λιγότερο επιτυχημένων εταιριών επικαλούνται ότι αξιοποιούν τα μηνύματα που προέρχονται από τα στελέχη τους. Συνεπώς, η αποδοτική αμφίδρομη επικοινωνία βελτιώνει τα αποτελέσματα είτε ασκείται οριζοντίως είτε καθέτως μέσα στις εταιρικές δομές. Απόδοση & δέσμευση των στελεχών: Η πλειονότητα των στελεχών, άνω του 70%, θεωρεί ότι δεν δέχεται από τους managers τους αποτελεσματικές εξηγήσεις για τους στόχους τους και την αναγκαιότητά τους. Αν κατανοήσουν τον ρόλο και τον στόχο τους όμως δεσμεύονται σε ποσοστό άνω του 90% να δουλέψουν γι’ αυτόν. Σε αντίθετη περίπτωση μη κατανόησης, δεσμεύονται σε πόστο μόνο 23% να προσπαθήσουν να τον ατυχούν. Επίσης οι περισσότεροι θεωρούν ότι δεν εισακούονται ούτε παίρνουν από τη διοίκηση αρκετές διευκρινίσεις για θέματα αλλαγής στους στόχους και τις προτεραιότητες. Αύξηση παραγωγικότητας: Εντοπίσαμε από την αρχή του άρθρου τη διαπίστωση ότι η κακή εσωτερική επικοινωνία περικλείει ένα εξαιρετικά σημαντικό και απόλυτα μετρήσιμο κόστος, που επηρεάζει το bottom line και συγχρόνως πλήττει την εμπιστοσύνη. Η αποδοτική επικοινωνία ακόμα διαπερνά τα «σιλό», τις κλειστές, μικρές δομές που τείνουν να δρουν αυτόνομα. Δυστυχώς, όμως, τις περισσότερες φορές είναι οι managers που δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένοι για να μεταδώσουν αποδοτικά τα αναγκαία μηνύματα και να σιγουρευτούν ότι έχουν γίνει κατανοητά. Βελτίωση στην υλοποίηση έργων: Αυτονόητα, οι 9 στους 10 σημαντικούς CEOS πιστεύουν ότι η αποδοτική επικοινωνία είναι κρίσιμη για την επιτυχία των μεγάλων έργων σ’ όλους τους τομείς, αναδιάρθρωσης, τεχνολογίας, κατασκευαστικούς κ.λπ. Σε εξίσου μεγάλο βαθμό το πιστεύουν και οι διοικητές έργων (Project Managers), αλλά αναγνωρίζουν τουλάχιστον σε ποσοστό 55% ότι δεν έχουν οι ίδιοι τα εφόδια ώστε να επικοινωνούν και να διαπραγματεύονται, με αποτέλεσμα παρέκκλιση από τον στόχο του έργου σε χρόνο, χρήμα και άσκοπη κατανάλωση δυνάμεων. Η Επικοινωνία διαπιστώνουμε λοιπόν ότι δεν αποτελεί «soft-skill», δηλαδή απλά δεξιότητα. Η Επικοινωνία αποτελεί μια ουσιαστική, καθημερινή πρόκληση, με σημαντικές επιπτώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Συνεπώς κάθε επαγγελματίας σε κάθε επίπεδο ιεραρχίας και λειτουργίας (level & function) χρειάζεται αποτελεσματική επικοινωνία όπως και οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Χρειάζεται μία ολοκληρωμένη διαδικασία εκπαίδευσης, που έχει σχεδιαστεί για να επηρεάσει θετικά τις στάσεις, τις πεποιθήσεις και τις δεξιότητες των στελεχών στη συνεργασία, την επιρροή και την επικοινωνία με τους άλλους. Η εκπαίδευση αποσκοπεί: • στην ενίσχυση των εσωτερικών συνεργασιών • στη βελτίωση της επικοινωνίας και τη μείωση σφαλμάτων κατανόησης • στην ισχυρότερη οργανωτική κουλτούρα και δέσμευση • στη βελτίωση των υπηρεσιών εξυπηρέτησης και την επίλυση προβλημάτων και τελικά, • στην αυξημένη κερδοφορία. Στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον η παραγωγικότητα και η επικοινωνία πάνε «χέρι με χέρι». Με την τεχνολογία να προσφέρει όλο και περισσότερους τρόπους στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση, οι ηγέτες και τα στελέχη οφείλουν να αναπτύξουν ένα βαθύτερο επίπεδο γνώσης και πρακτικής στον τρόπο που συνδέονται, πείθουν και παρακινούν τους άλλους σε δράση, Επικοινωνώντας πάντα με ακεραιότητα.

Η κα Αγγελίνα Μιχαηλίδου είναι Γενική Διευθύντρια της RESPONSE SA και μέλος της Επιτροπής Γυναικών της ΕΑΣΕ

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΣΙΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ AMIΛΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ / 9ο χλμ. Θεσ/νίκης-Θέρμης,

Erb ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Αema / ΤΡΥΦΩΝ ΑΝΝΥ /

57 001 Θεσσαλονίκη / T: 2310 474247 / www.ami-agency.gr / info@ami-agency.gr

Σίνα 2-4, 106 72 Αθήνα / T: 210 9303850 / www.erbinsurancebrokers.gr / vboura@erbbrokers.gr

ΑΜΥΝΑ ΕΠΕ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ / ΝΤΟΒΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ /

EUROBROKERS AE / ABDO WALID / Κηφισίας 100 & Μαραθωνοδρόμων 83, 151 25 Μαρούσι / T: 210 8123920-3 / www.eurobrokers.gr / abdo@eurobrokers.gr

AMT ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ - ΤΖΩΡΤΖΩΡΗΣ Μ. & ΣΙΑ ΕΕ ΤΖΩΡΤΖΩΡΗΣ ΜΙΧΑΗΛ / Τζαβέλλα 15-17, 185 33 Πειραιάς /

EUROMARE INS. BROKERS AE / EYΣΤΑΘΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ /

AON GREECE AE / ΔΑΛΙΑΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Tζαβέλλα 1-3 &

EUROPROTECTION INS. BROKERS ΜΕΣ. ΑΣΦΑΛ. & ΑΝΤΑΣΦ. ΑΕ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Ηπείρου 2, 153 41 Αγ. Παρασκευή /

Κηφισίας 74, 151 25 Μαρούσι / T: 210 6140591 / www.amyna.gr / info@amyna.gr

T: 210 41 33 644 / www.amt.gr / info@amt.gr

Εθν. Αντιστάσεως, Business Plaza (κτίριο 1), 152 31 Χαλάνδρι / T: 213 0177100 / aonhellas@aon.gr

ΑΠΟΛΛΩΝ Α.Ε. ΜΕΣΙΤΕΙΑΣ ΑΣΦ. / ΒΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ /

Λ. Αθηνών 71, 101 73 Αθήνα / T: 210 3483431-4 / gvaropoulos@saracakis.gr

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΓΓΥΗΣΗ ΕΠΕ / ΣΟΥΡΙΚΑ ΜΑΡΙΛΕΝΑ /

Καποδιστρίου 5, 144 52 Μεταμόρφωση / T: 210 2801105 / www.insurg.gr/ info@insurg.gr / marilena@insurg.gr

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ & ΣΙΑ ΕΕ ΜΕΣ. ΑΣΦ. & ΑΝΤ. DAEDALUS LIFE INS. & REINS. BR. EE / ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ / Λ. Κηφισίας 10-12 (Αgora Center), 151 25 Mαρούσι / T: 210 6843888 / www.daedaluslife.gr / info@daedaluslife.gr

Λ. Ποσειδώνος 93, 166 74 Γλυφάδα / T: 210 3314030 / www.euromare.gr / info@euromare.gr

T: 211 1036503-587 / www.europrotection.gr / info@europrotection.gr

EXECUTIVE INSURANCE BROKERS AE ΑΝΩΓΙΑΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ / Σπύρου Πάτση 58-60, 118 55 Αθήνα / T: 210 3469549, 210 3469241 / www.executive.gr / p_anogiatis@executive.gr

EXPERT ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ ΚΑΠΑΝΤΑΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ / Μεσογείων 280, 155 62 Χολαργός / T: 210 6898210 / www.expertinsurance.gr / jsapoutzis@expertinsurance.gr

ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΗΤΑΣ & ΣΙΑ ΕΕ ΑΣΦΑΛ. & ΑΝΤΑΣΦ. ΜΕΣΙΤΕΙΩΝ BRITANNIA / ΠΑΠΑΝΙΚΗΤΑΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ / Χασιώτη 13,

ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ / Αμερικής 19 & Βαλαωρίτου, 106 71

151 23 Μαρούσι / T: 210 6857686-7 / www.britannia.gr / info@britannia.gr / fpapanikitas@britannia.gr

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΡΑΚΟΥ / Λεωφ. Βασιλέως Κωνσταντίνου 44, 11635 Αθήνα / Τ: 210 7209589 / drakouvas@gmail.com

GLOBALNET INSURANCE BROKERS LTD / ΚΑΦΦΕΤΖΗ ΕΥΓΕΝΙΑ /

Αθήνα / T: 210 3609000 / btriantafyllou@gmail.com

BRITISH PROVIDENCE AE / αναστασιαδου αναστασια / Εθνικής Αντιστάσεως 48,152 31 Χαλάνδρι / T: 210 2808650 / www.britishprovidence.gr / a.anastasiadou@britishprovidence.gr

BROKINS 3 AE / IΑΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΒΙΡΓΙΝΙΑ / Βουλιαγμένης 99 & Ιλίου 1,

166 74 Γλυφάδα / T: 210 8931600 / www.brokins.gr / iatvi@brokins.gr

COMERGON SA risk managers - INSURANCE BROKERS ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Μπραχαμίου 9, 151 24 Μαρούσι / T: 210 6196525 /

www.comergon.gr / info@comergon.gr

CONSENSUS INSURANCE SERVICES Φ. ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ & ΣΙΑ ΜΕΣ. ΑΣΦ. ΕΕ / ΜΥΤiΛhΝΑΙΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ / Ηρώδου Αττικού 7, 145 61

Κηφισιά / T: 210 6253724 / www.consensus-ins.gr / info@consensus-ins.gr

ΓΚΡΑ ΣΑΒΟΥΑ ΓΟΥΙΛΛΙΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ ΑΕ ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ / Ευριπίδου 2Α, 176 74 Καλλιθέα / T: 219 9999200 / info@willis.grassavoye.gr

Αρτέμιδος 7, 151 24 Μαρούσι / T: 210 6100990 / www.globalnet.gr / eugenia@globalnet.gr

GRAS SAVOYE WILLIS NET TRUST AE MEΣΙΤΕΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ Κωνσταντινοσ μαυροπουλοσ / Ευριπίδου 2Α, 176 74 Καλλιθέα /

T: 210 9465501 / info@willis.grassavoye.gr

INFOTRUST AE / ΚΟΠΤΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / 9χλμ. Θεσ/κης-Μουδανιών, Τ.Θ.60832, Τ.Κ. 57001 / T: 2310 492492 / www.infotrust.gr / broker@infotrust.gr

INSURE-IT Γ. & Κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΕ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΗΣ / Ξάνθου 2, 106 73 Αθήνα / T: 210 7225915 / www.insure-it.gr / cc@insure-it.gr

Ι. ΣΑΜΟΛΑΔΑΣ - Μ.ΓΕΩΡΓΑΡΟΥΔΗ ΟΕ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ - ΑΣΦ. ΣΥΜΒ. - ΣΥΝΤ. ΑΣΦ. ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΣΑΜΟΛΑΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / Λ. Ειρήνης 151, 188 63 Πέραμα /

T: 210 4416888 / www.anyinsurance.gr / samoladas@anyinsurance.gr

ΓΚΡΙΝΓΟΥΝΤΣ ΜΕΣ. ΑΣΦ. ΕΠΕ / ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ/ Δασκαρόλη 67, 166 75 Γλυφάδα / T: 210 9690700 / www.greenwoods.org / kostas@greenwoods.org

IONIOS BROKERS ΑΕ / ΡΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΣ/ Λεωφ. Κηφισίας 32, 15125 Μαρούσι / Τ: 211 1047268 / www.ioniosbrokers.gr / info@ioniosbrokers.gr

ΔΕΚΑΘΛΟΝ ΑΕ / ΣΤΑΜΟΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ / Μεσογείων 71,

ΙΩΑΝΝΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ / Αγ. Ιωάννου 6, 152 33 Χαλάνδρι / T: 210 6899199 /

ΕΛΕΝΗ ΛΑΜΠΡΟΥΚΟΥ / Ηρώων Πολυτεχνείου 2-4, 146 71 Ν. Ερυθραία / T: 210 6250920 / lamprouk@otenet.gr

KAΠΟΥΑΝΟ ΑΕ / ΚΑΠΟΥΑΝΟ ZAK / Αγ. Βαρβάρας 37, 152 31 Χαλάνδρι / T: 210 6777200 / www.mjcapuano.gr / jacques.capuano@mjcapuano.gr

115 26 Αθήνα / T: 210 7454000 / dekathlon@atlantiki.gr

ΕΛΠΑ ΜΕΣ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ / ΚΑΠΑΝΤΑΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ /

Λ. Μεσογείων 280, 155 62 Χολαργός / T: 210 6898210 / sales@elpaasfalies.gr

ΕΛΥΖΕ Α.Ε. / ΣΟΥΦΕΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Λ. Κηφισίας 240-242, 152 31 Χαλάνδρι / T: 210 6700600 / www.elysee.gr / info@elysee.gr

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΣΙΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ

www.ip-insurance.gr / info@ip-insurance.gr

KAΡΑΒΙΑΣ ΜΕΣ. ΑΣΦ. & ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΣΦ. ΑΕ KARAVIAS UNDERWRITING AGENCY / ΚΑΡΑΒΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Ευριπίδου 12, 105 59 Αθήνα / T: 210 3640618 / www.gkaravias.gr / info@gkaravias.gr / george@gkaravias.gr

www.sema.gr

ΚΑΡΠΕΝΤΕΡ ΤΕΡΝΕΡ ΑΕ ΜΕΣΙΤΕΙΑΣ ΑΣΦΑΛ., ΑΝΤΑΣΦ. & ΑΣΦ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ / ΤΕΡΝΕΡ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ / Γρανικού 7, 151 25 Mαρούσι /T: 213 0119000 /

www.carpenterturner.gr / welcome@carpenterturner.com

ΚΟΥΪΔΟΥΡΜΑΖΗ ΙΩΑΝΝΑ ΜΕΣ. ΑΣΦ. ΑΕ, I.C. INSURANCE BROKERS / ΚΟΥΪΔΟΥΡΜΑΖΗ ΙΩΑΝΝΑ / Α. Αρτέμιδος 4-Κηφισίας, 151 24 Μαρούσι / T: 210 6109921 / www.credit.com.gr / info@credit.com.gr

ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Κηφισίας 100 & Μαραθωνοδρόμων 83, 151 25 Mαρούσι / Τ: 210 8123700 / www.koumbas.gr / sakali@koumbas.gr

ΛΑΖΑΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ παπαδοπουλοσ λαζαροσ / Ι. Κωλέττη 22, 546 27 Θεσσαλονίκη /

τηλ. & fax: 2310 567520 / lazpap1972@gmail.com

ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΣ INSURANCE BROKERS ΑΕ ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ / Ερμού 44, 105 63 Αθήνα / Τ: 210 3253825 /

www.kokkinos-insurance.gr / kokinsur@otenet.gr

MARSH EΠΕ ΜΕΣiteσ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ / οικονομοπουλου Θεοδωρα iωαννα / Κηφισίας 16 & Χαλεπά 1, 151 25 Μαρούσι /

Τ: 210 8176000 / ioannatheodora.economopoulou@marsh.com

Αμερικής 20, 106 71 Αθήνα / T: 210 3602226-9 / www.xirogiannopoulos.gr / info@xirogiannopoulos.gr / ioannis@xirogiannopoulos.gr

OMIKΡΟΝ ΑΕ / ΘΩΜΑΔΑΚΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ / Λ. Κηφισίας 34, 115 26 Αθήνα / Τ: 210 7705622 / www.omikroninsurance.gr / info@omikroninsurance.gr

(ΟΜΙΚΡΟΝ ΚΑΠΑ) Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΣ & ΣΙΑ ΜΕΣ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΕ ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ / Λ. Κηφισίας 34, 115 26 Αθήνα / Τ: 210 7793646 / www.omikroninsurance.gr / kkarabetsos@omikroninsurance.gr

ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΓΚΟΣ / Αμερικής 20, 106 71 Αθήνα / Τ: 210 3622862 / yagospan@otenet.gr / eurofinservices@yahoo.gr ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΑΕ ΜΕΣ. ΑΣΦ. / ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ /

Τσιμισκή 17, 546 24 Θεσ/νίκη / T: 2310 236126 / www.papadakis.com.gr / st.papadaki@papadakis.com.gr

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΜΕΣ. ΑΣΦ. & ΑΝΤΑΣΦ. ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΕ / Λεωφ. Συγγρού

163, 171 21 Αθήνα / T: 210 3288015

ΠΕΝΚΟ ΑΕ / ΚΡΟΚΙΔΑΣ στελιοσ / Κονίτσης 5, 151 25 Μαρούσι / T: 210 6140292 / www.penco.gr / stelios@penco.gr

ΜΑΡΤΕΝ ΒΑΣ. ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΜΕΣΙΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ ΜΑΡΤΕΝ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ / Ελ.Βενιζέλου 155-157, 176 72 Καλλιθέα /

ΠΟΛΑΡΙΣ ΕΠΕ ΑΣΦ. ΥΠΗΡ. ΚΑΙ ΜΕΣ.ΑΣΦ. / ΚΑΚΟΥΡΗΣ ΠΕΤΡΟΣ /

Τ: 210 9570333 / www.marten.gr / demosthenes.marten@marten.gr

Λεωφ.Συγγρού 229, 171 21 Ν. Σμύρνη/ T: 210 9522777 / www.polarisbrokers.gr / info@polarisbrokers.gr

MDB GREECE ΕΠΕ / ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΗ / Ιωνίας 124, 136 71 Αχαρνές / Τ: 210 6742020 / mdbgreece@mdbre.gr

POST INSURANCE BROKERAGE ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. ΑΕ ΔΑΜΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ / Ομήρου 22, 106 72 Αθήνα /

MEGA INSURANCE BROKERS AE / XATZΗΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ / Λ. Συγγρού 122, 117 45 Αθήνα / Τ: 210 9225824-5 / www.megabroker.gr / ihagi@megabroker.gr

ΜΕΡΚΙΟΥΡΙ Α.Ε. ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦαλισεων / ΚΑΤΣΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ /

T: 210 3734413 / www.postinsurance.eu / info@postinsurance.eu

PREMIUM BROKERS AΕ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ / ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ ΧΑΡΗΣ / Βασιλίσσης Σοφίας 69, 11521 Αθήνα/ T: 216 6004200 /

www.premiumbrokers.gr / chkostoulas@premiumbrokers.gr

Μομφεράτου 148, 114 75 Αθήνα / Τ: 210 6466641 / www.mercury-insbrokers.gr / katsiotisg@mercury-insbrokers.gr

PRIMARY LINK SA / ΒΑΚΑΛΗΣ ΑΛΕΞΗΣ / Λ. Συγγρού 97, 117 45 Αθήνα / T: 210 9224451 / www.primarylink.gr / vakalis@primarylink.gr

ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. ΑΘΗΝΑΣ ΑΕ / ΑΛΦΙΕΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ /

ΠΡΑΞΙΣ ΜΕΣiteσ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ / ΠΑΠΠΑ ΙΩΑΝΝΑ /

Eλ. Βενιζέλου 99, 171 23 Νέα Σμύρνη / Τ: 210 9323700 / www.aib.gr / info@aib.gr / alfieris@aib.gr

ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. ΜΟΥΤΟΥΑΛ ΑΕ / ΝΙΚΟΛΙΝΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ /

Σελευκείας & Πρεβέζης 1, 143 42 Ν. Φιλαδέλφεια / T: 210 2580451, 458 / www.praxis-insurance.gr / info@praxis-insurance.gr / ipappa@praxis-insurance.gr

Κοραή 7, 15341 Αγ. Παρασκευή / Τ: 210 6549515 / www.mutualnet.gr / dnikolinakos@mutualnet.gr /

REAL ΑΕ / ΤΖΩΡΤΖΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / Πανεπιστημίου 13, 105 64 Αθήνα /

MONEY MARKET AE / ΠΑΠΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ /

SAFE PLUS ΑΕ / ΤΑΝΙΑ ΚΥΡΛΑΚΗ / Καραΐσκου 117, Πειραιάς 18535 / Τ: 210 4102070 / www.safe-plus.gr / info@safe-plus.gr

Ν. ΓΑΒΡΙΛΗΣ & ΣΙΑ ΕΕ-ΜΕΣ. ΑΣΦ. / ΓΑΒΡΙΛΗΣ ΝΙΚΟΣ /

ΣΙΓΜΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΜΕΣ. ΑΣΦ. EGS INSURANCE BROKERS ΣΕΡΑΦΕΙΜΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Ομήρου 10-12, 171 21 Νέα Σμύρνη /

Αγ. Δημητρίου 4, 105 54 Αθήνα / Τ: 210 3245000 / info@insurancemarket.gr

T: 210 3232490 / www.real-ib.gr / info@real-ib.gr / gtzortzis@real-ib.gr

Παπαναστασίου 4, 185 34 Πειραιάς / Τ: 210 4122093 / www.gavrilis.com / info@gavrilis.com

T: 210 9346635 / www.sigmaib.gr / info@sigmaib.gr

NBG ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ / Χατζόπουλος Αναστάσιος /

TE-TΡAΣΤ ΑΕ / ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ / Aιγαίου 4, 171 21

Σόλωνος 75, 106 79 Aθήνα / Τ: 210 3388793-799 / insurancebrokers@nbg.gr

ΝΙΜΑ Α.Ε. ΜΕΣΙΤΕΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΑΣΦ. & ΑΝΤΑΣΦ. αντωνογεωργοσ θεοδωροσ / Φιλελλήνων 25, 105 57 Αθήνα / Τ: 210 3236917 / nima1@otenet.gr

Ν. ΚΑΤΣΙΜΠΕΡΗΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΜΕΣ. ΑΣΦ. ΕΠΕ, NAK INSURANCE BR. ΚΑΤΣΙΜΠΕΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ / Δεκελείας 9, 143 43 Ν. Χαλκηδόνα /

Τ: 210 2517840 / www.nakinsurance.gr / nkatsib@nakinsurance.gr

NN ΕΑΕ Μεσιτείας Ασφαλίσεων, NN Μεσιτική

Λ. Συγγρού 198, 176 71 Καλλιθέα /Τ: 210 9506816 / Ababouri@nnhellas.gr

NOBILIS ΕΠΕ ΜΕΣ.ΑΣΦΑΛ. / ΤΣΙΛΙΜΠΑΡΗ ΜΑΡΙΑ / Αρχαίου

Θεάτρου 8, 174 56 Άλιμος / Τ: 210 9912260 / www.nobilisbrokers.gr / Maria.tsilibari@nobilisbrokers.gr

ΝΤΑΛΙΑΝΗ ΕΠΕ - ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. / ΑΘΥΡΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / Πολυτεχνείου 45, 546 25 Θεσ/νίκη / Τ: 2310 542 280 / www.daliani-insurance.gr / daliani@daliani-insurance.gr

ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ike / ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ /

Ν. Σμύρνη / T: 210 9355886 / www.te-trust.gr / poulantzas@te-trust.gr

U.I.S. AE ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ & ΑΝΤΑΣΦ. / ΛΑΜΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ / Εγνατίας 53, 546 31 Θεσ/νίκη / T: 2310 232 066 / uisins@otenet.gr

ΥΔΡΑ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ / ΚΑΤΣΙΜΠΕΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ /

Αγ. Φιλοθέης & Ναυ. Νικοδήμου 30, 105 56 Αθήνα / T: 210 3724900 / www.nakinsurance.gr / nkatsib@nakinsurance.gr

ΦΙΛΗΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ EFIB LTD / ΦΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ / Παρασκευοπούλου 4, 121 32 Περιστέρι / T: 210 5766100 / filis@filis.gr

ΦΟΥΤΑΔΑΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ / ΦΟΥΤΑΔΑΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ /

X. Τρικούπη 146 & Στροφιλίου, 146 71 Νέα Ερυθραία / T: 210 6206380 / www.foutadaki.gr / foutadaki@gmail.com

VESTER ΑΕ / ΚΑΤΣΙΚΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ / Βαλαωρίτου 17 & Αμερικής, 106 71 Αθήνα / T: 210 3259811 / www.vester.gr / vkatsikas@vester.gr

ΩΜΕΓΑ ΜΕΣ. ΑΣΦ. & ΑΝΤΑΣΦ. ΑΕ / ΣΙΑΧΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ / Βαλαωρίτου 17 & Αμερικής, 106 71 Αθήνα / T: 210 6829720 / www.omegabrokers.gr / info@omegabrokers.gr

MEMBER’S LIST OF HELLENIC INSURANCE BROKERS ASSOCIATION AMILLIS NIKOLAOS / 9ο klm Thess.-Thermis, 57 001 Thessaloniki /

280 Mesogion Ave., 155 62 Holargos / Τ: 210 6898210 / sales@elpaasfalies.gr

AMYNA LTD INSURANCE BROKERS / NTOVAS VASILIOS /

ELYSEE SA / GEORGIOS SOUFERIS / 240-242 Kifisias Ave., 152 31 Halandri / Τ: 210 6700600 / www.elysee.gr / info@elysee.gr

Τ: 2310 474247 / www.ami-agency.gr / info@ami-agency.gr

74 Kifisias Ave. 151 25 Marousi / Τ: 210 6140591/ www.amyna.gr / info@amyna.gr

AMT INSURANCE BROKERS - TZORTZORIS M & SIA EE TZORTZORIS MICHAEL / 15-17 Tzavella Str., 185 33 Piraeus /

Τ: 210 41 33 644 / www.amt.gr / info@amt.gr

AON GREECE SA / DALIANIS GEORGIOS / 1-3 Tzavella &

Eth. Antistaseos Str., Business Plaza (Building 1), 152 31 Halandri / Τ: 213 0177100 / aonhellas@aon.gr

ΑPOLLON SA INSURANCE BROKERS / VAROPOULOS GEORGIOS / 71 Athinon Ave., 101 73 Αthens / Τ: 210 3483431-4 / gvaropoulos@saracakis.gr

ΑSFALISTIKH EGGYISI LTD / SOURIKA ΜΑRILΕΝΑ /

5 Kapodistriou Str., 144 52 Μetamorfosi / Τ: 210 2801105 / www.insurg.gr / info@insurg.gr / marilena@insurg.gr

ATHENS INSURANCE BROKERS SA / ALFIERIS KONSTANTINOS /

EUROBROKERS SA / ABDO WALID / 100 Kifisias Ave. & 83 Marathonodromon Str., 151 25 Marousi / Τ: 210 8123920-3 / www.eurobrokers.gr / abdo@eurobrokers.gr EUROMARE INS. BROKERS SA / EFSTATHIOY ATHANASIOS /

93 Posidonos Ave., 166 74 Glyfada / Τ: 210 3314030 / www.euromare.gr / info@euromare.gr

EUROPROTECTION INSURANCE BROKERS INS. & REINS. BROKERS SA / PAPAGIANNOPOULOS GEORGIOS / 2 Epirou Str., 153 41 Ag. Paraskevi / Τ: 211 1036503 / www.europrotection.gr / info@europrotection.gr

EXECUTIVE INSURANCE BROKERS SA / anogiatis panagiotis / 58-60 Spyrou Patsi Str., 118 55 Athens / Τ: 210 3469549, 210 3469241 / www.executive.gr / p_anogiatis@executive.gr

EXPERT ΙNSURANCE BROKERS LTD KAPANTAIS PANAGIOTIS / 280 Mesogion Str., 155 62 Holargos /

99 El. Venizelou str., 171 23 N. Smyrni / Τ: 210 9323700 / www.aib.gr / info@aib.gr / alfieris@aib.gr

Τ: 210 6898210 / www.expertinsurance.gr / expert@expertinsurance.gr

BRITISH PROVIDENCE SA / anastasiadou anastasia /

4 Paraskevopoulou Str. 121 32 Peristeri / Τ: 210 5766100 / filis@filis.gr

48 Ethnikis Antistaseos Str. 152 31 Halandri / Τ: 210 2808650 / www.britishprovidence.gr / a.anastasiadou@britishprovidence.gr

BROKINS 3 SA / IATROPOULOU VIRGINIA / 99 Vouliagmenis Ave.

& 1 Iliou Str., 166 74 Glyfada / Τ: 210 8931600 / www.brokins.gr / iatvi@brokins.gr

CAPUΑΝΟ ΑΕ / CAPUΑΝΟ ZAK / 37 Ag. Varvaras Str., 152 31 Halandri / Τ: 210 6777200 / www.mjcapuano.gr / jacques.capuano@mjcapuano.gr

CARPENTER TURNER SA INS. & REINS. BROKER & CONSULTANT ΤΕRΝΕR ALEXANDER-GEORGE / 7 Granikou Str., 151 25 Μarousi /

Τ: 213 0119000 / www.carpenterturner.gr / welcome@carpenterturner.com

COMERGON SA risk managers - INSURANCE BROKERS ZAFIRIOU GEORGIOS / 9 Βrahamiou Str., 151 24 Marousi / Τ: 210 6196525 / www.comergon.gr / info@comergon.gr

CONSENSUS INSURANCE SERVICES F. MYTILINEOS & SIA INS. BROK. ΕΕ / MYTILINAIOS PHILIPPOS / 7 Irodou Attikou Str., 145 61

Kifisia / Τ: 210 6253724 / www.consensus-ins.gr / info@consensus-ins.gr

FILIS INSURANCE BROKERS LTD E.F.I.B LTD / FILIS NIKOLAOS / FOUTADAKI ANASTASIA / FOUTADAKI ANASTASIA /

146, Ch. Trikoupi Str. & Strofiliou, 146 71 Nea Erithrea / Τ: 210 6206380 / www.foutadaki.gr / foutadaki@gmail.com

GLOBALNET INSURANCE BROKERS LTD / ΚΑFFΕΤΖΙ ΕUGENIA / 7 Artemidos Str., 151 24 Μarousi / Τ: 210 6100990 / www.globalnet.gr / eugenia@globalnet.gr

GRAS SAVOYE WILLIS INSURANCE BROKERS SA MAVROPOULOS KONSTANTINOS / 2A Evripidou Str., 176 74 Kallithea / Τ: 219 9999200 / info@willis.grassavoye.gr

GRAS SAVOYE WILLIS NET TRUST SA INSURANCE BROKERS mavropoulos konstantinos / 2A Evripidou Str., 176 74 Kallithea / Τ: 210 9465501 / info@willis.grasavoye.gr

INFOTRUST AE / KOPTSIS GEORGIOS / 9klm. Thes/kis-Μοudanion, Τ.Θ.60832, Τ.Κ. 57001 / Τ: 2310 492492 / www.infotrust.gr / broker@infotrust.gr INSURE-IT C & Κ CONSTANTINOPOULOS LTD CONSTANTINOPOULOS COSTIS/ 2 Xanthou Str., 106 73, Athens /

GREENWOODS INS. BROKERS LTD / ΚΑLOGERΑΚΟs ΚOΝSΤΑΝΤΙΝΟs / 67 Daskaroli Str., 166 75 Glyfada / Τ: 210 9690700 /

Τ: 210 7225915 / www.insure-it.gr / cc@insure-it.gr

DALIANI LTD-INSURANCE BROKERS / ATHIRIDIS IOANNIS /

I. SAMOLADAS - Μ.GEORGOUDI ΟΕ INS. BROKERS - INS. ADV. - INS. COORDIN. / SAMOLADAS IOANNIS / 151 Irinis Ave.,

www.greenwoods.org / kostas@greenwoods.org

45 Polytechniou Str., 546 25 Thessaloniki / Τ: 2310 542280 / www.daliani-insurance.gr / daliani@daliani-insurance.gr

188 63 Perama / Τ: 210 4416888 / www.anyinsurance.gr / samoladas@anyinsurance.gr

DEKATHLON SA / STAMOGIORGOS DEMETRIOS /

IONIOS BROKERS SA / RONTOGIANNIS MARKOS / 32 Kifisias Av.,

71 Mesogion Str., 115 26 Αthens / Τ: 210 7454000 / dekathlon@atlantiki.gr

Erb INSURANCE SERVICES aema / TRYFON ANNY /

15125 Marousi / Τ: 211 1047268 / www.ioniosbrokers.gr / info@ioniosbrokers.gr

2-4 Sina Str., 106 72 Athens / Τ: 210 9303850 / www.erbinsurancebrokers.gr / vboura@erbbrokers.gr /

ΙOANNOU ΑNDREAS / 6 Ag. Ioannou, 152 33 Halandri /

ELENI LAMBROUKOU / 2-4 Ir. Polytehniou Str., 146 71 N. Erythrea /

KARAVIAS INS. BROK. & INS.CONS. SA KARAVIAS UNDERWRITING AGENCY / KARAVIAS GEORGIOS /

Τ: 210 6250920 / lamprouk@otenet.gr

ELPA INSURANCE BROKERS SA / KAPANTAIS PANAGIOTIS / HELLENIC INSURANCE BROKERS’ ASSOCIATION

Τ: 210 689999 / www.ip-insurance.gr / info@ip-insurance.gr

12 Εvripidou Str., 105 59 Athens / T: 210 3640618 / www.gkaravias.gr / info@gkaravias.gr / george@gkaravias.gr

www.sema.gr

ΚOUIDOURMAZI ΙOANNA INSURANCE BROKERS SA I.C. INS. BR. ΚOUIDOURMAZI ΙOANNA / 4 Amarisias Artemidos Str., 151 24 Marousi /

PANAGIOTOPOULOS YIAGOS / 20 Amerikis Str., 106 71 Αthens /

KOUMBAS GEORGIOS / 100 Kifisias Ave. & 83 Marathonodromon Str.,

PAPADAKIS SA INSURANCE BROKERS PAPADAKIS KONSTANTINOS / 17 Tsimiski Str., 546 24 Thessaloniki /

LAZAROS PAPADOPOULOS INSURANCE BROKER PAPADOPOULOS LAZAROS / 22 I. Koletti Str., 546 27 Thessaloniki /

PENCO SA / KROKIDAS stelios / 5 Konitsis Str., 151 25 Marousi / Τ: 210 6140292 / www.penco.gr / stelios@penco.gr

Τ: 210 6109921 / www.credit.com.gr / info@credit.com.gr

151 25 Marousi / Τ: 210 8123700 / sakali@koumbas.gr

tel. & fax: 2310 567520 / lazpap1972@gmail.com

LAMBROS KOKKINOS INSURANCE BROKERS SA KOKKINOS NIKOLAOS / 44 Ermou Str., 105 63 Athens /

Τ: 210 3253825 / www.kokkinos-insurance.gr / kokinsur@otenet.gr

MARSH Llc insurance brokers / εconomopoulou th. i. /

16 Kifisias Ave. & 1 Halepa, 151 25 Marousi / Τ: 210 8176000 / ioannatheodora. economopoulou@marsh.com

MARTEN DIMOSTHENIS INSURANCE BROKER MARTEN DIMOSTHENIS / 155 -157 El. Venizelou Str. 176 72 Kallithea / Τ: 210 9570333 / www.marten.gr / demosthenes.marten@marten.gr

MDB GREECE ltd / stavrou stiliani / 124 Ionias Str., 136 71 Aharnes / Τ: 210 6742020 / mdbgreece@mdbre.gr

MEGA INSURANCE BROKERS SA / HATZITHEODOSIOU IOANNIS /

122 Syngrou Ave., 117 45 Athens / Τ: 210 9225824-5 / www.megabroker.gr / ihagi@megabroker.gr

MERCURY SA INSURANCE BROKERS / KATSIOTIS GEORGIOS /

Τ: 210 3622862 / eurofinservices@yahoo.gr / yagospan@otenet.gr

Τ: 2310-236126 / www.papadakis.com.gr / st.papadaki@papadakis.com.gr

POLARIS INS. / KAKOURIS PETROS / 229 Syngrou Ave. 171 21 N. Smyrni / Τ: 210 9522777 / www.polarisbrokers.gr / info@polarisbrokers.gr PIRAEUS INS. & REINS. BROKERS SA / 163 Sigrou Ave., 171 21 Athens

/ Τ: 210 3288015

POST INSURANCE BROKERAGE INSURANCE BROKERS SA DAMDIMOPOULOS ANASTASIOS / 22 Omirou Str., 106 72 Athens / Τ: 210 3734413 / www.postinsurance.eu / info@postinsurance.eu

PRAXIS INS. BROKERS LTD / PAPPA IOANNA / Selevkias & Prevezis 1 Str., 143 42 N. Philadelphia / Τ: 210 2580451, 458 / www.praxis-insurance.gr / info@praxis-insurance.gr / ipappa@praxis-insurance.gr PREMIUM BROKERS SA INSURANCE BROKERS / CHARIS KOSTOULAS / 69 Vasilissis Sofias Str., 11521 Athens / T: 216 6004200 / www.premiumbrokers.gr / chkostoulas@premiumbrokers.gr

PRIMARY LINK SA / VAKALIS ALEXIS / 97 Syngrou Ave., 117 45 Αthens / Τ: 210 9224451 / www.primarylink.gr / vakalis@primarylink.gr

Momferatou 148, 114 75 Athens / Τ: 210 6466641 / www.mercury-insbrokers.gr / katsiotisg@mercury-insbrokers.gr

REAL sa / tzortzis ioannis / 13 Panepistimiou Str., 105 64 Athens /

MONEY MARKET sa / papantonopoulos sotirios / 4 Ag. Dimitriou Str., 105 54 Athens / Τ: 210 3245000 / info@insurancemarket.gr

SAFE PLUS SA / TANIA KYRLAKI / 114 Karaiskou Str., Piraeus 18535 / Τ: 210 4102070 / www.safe-plus.gr / info@safe-plus.gr

MUTUAL ASSURANCE BR. SA / NIKOLINAKOS DEMETRIOS /

SIGMA SA INSUR. BROKERS EGS INSURANCE BROKERS SERAFIMIDIS GEORGIOS / 10-12 Omirou Str.,171 21 N. Smyrni /

7 Korai Str., 153 41 Ag. Paraskevi / Τ: 210 6549515 / www.mutualnet.gr / dnikolinakos@mutualnet.gr

NAK INSURANCE BR. / KATSIMPERIS NIKOLAOS / 9 Dekeleias Str., 143 43 N. Xalkidona / Τ: 210 2517840 / www.nakinsurance.gr / nkatsib@nakinsurance.gr nbg INSURANCE BROKERS SA / HATZOPOULOS ANASTASIOS /

Τ: 210 3232490 / www.real-ib.gr / info@real-ib.gr / gtzortzis@real-ib.gr

Τ: 210 9346635 / info@sigmaib.gr

ΤΗΕΟPHANIS PAPANIKITAS & SIA EE INS. & REINS. BROKING BRITANNIA / PAPANIKITAS THEOPHANIS / 13 Chasioti Str.,

151 23 Marousi / Τ: 210 2801105 / www.britannia.gr / info@britannia.gr / fpapanikitas@britannia.gr

75 Solonos Str., 106 79 Athens / Τ: 210 3388793-799 / insurancebrokers@nbg.gr

TE-TRUST SA / POULANTZAS CHARALAMBOS / 4 Aegeou Str., 171 21

N. GAVRILIS & SIA EE-INS. BROK. / GAVRILIS NIKOS /

U.I.S AE INSURANCE & REINSURANCE / LAMBOS XRISTOS /

NIMA SA INTERN. INSURANCE & REINSURANCE BROKERS antonogeorgos theodoros / 25 Filellinon Str., 105 57 Athens /

VASILIOS FOTOPOULOS & SIA ΕΕ INS. & REINS. BROKERS DAEDALUS LIFE INS. & REINS. BR. EE FOTOPOULOS KONSTANTINOS / 10-12 Kifisias Ave. (Αgora Center),

NN Hellenic Ins. Brokerage SA, NN Brokerage

VASILIS TRIANTAFYLLOU INSURANCE BROKER / 19 Amerikis &

NOBILIS INSURANCE BROKERS / TSILIBARI MARIA /

VASILIKI DRAKOY / 44 Vasileos Konstantinou Av., 11635 Athens /

OMEGA INS & REINS. BROKERS SA / SIACHOS KONSTANTINOS /

VESTER SA / KATSIKAS EYAGGELOS / 17 Valaoritou & Amerikis Str., 5th floor, 106 71 Athens / Τ: 210 3259811, fax: 210 3210684 / vkatsikas@vester.gr / www.vester.gr

4 Papanastasiou Str., 185 34 Piraeus / Τ: 210 4122093 / www.gavrilis.com / info@gavrilis.com

Τ: 210 3236917 / nima1@otenet.gr

198 Sygrou Ave. 176 71 Kallithea / Τ: 210 9506816 / Ababouri@nnhellas.gr 8 Arxaiou Theatrou Str., 174 56 Alimos / Τ: 210 9912260 / www.nobilisbrokers.gr / Maria.tsilibari@nobilisbrokers.gr

17, Valaoritou Str. & Amerikis, 106 71 Athens / Τ: 210 6829720 / www.omegabrokers.gr / info@omegabrokers.gr

(ΟΜΙΚΡΟΝ ΚΑPΑ) Κ. ΚΑRAMPETSOS & SIA INS. BROKERS EE ΚΑRAMPETSOS ΚONSTANTINOS / 34 Kifisias Ave., 115 26 Αthens / Τ: 210 7793646 / www.omikroninsurance.gr / kkarabetsos@omikroninsurance.gr

OMIKRON SA / THOMADAKI ELISABETH / 34 Kifisias Ave.

115 26 Athens / Τ: 210 7705622 / www.omikroninsurance.gr / info@omikroninsurance.gr

N. Smyrni / Τ: 210 9355886 / www.te-trust.gr / poulantzas@te-trust.gr

53 Egnatias Str., 546 31 Thessaloniki / Τ: 2310 232066 / uisins@otenet.gr

151 25 Marousi / Τ: 210 6843888 / www.daedaluslife.gr / info@daedaluslife.gr Valaoritou, 106 71 Αthens / Τ: 210 3609000 / btriantafyllou@gmail.com

Τ: 210 7209589 / drakouvas@gmail.com

XIROGIANNOPOULOS pc / XIROGIANNOPOULOS IOANNIS /

20 Amerikis Str., 106 71 Athens / Τ: 210 3602226-9 / www.xirogiannopoulos.gr / info@xirogiannopoulos.gr / ioannis@xirogiannopoulos.gr

YDRA SA INSURANCE BROKERS / KATSIMBERIS NIKOLAOS / 30 Αg. Filotheis & Νav. Nikodimou Str., 105 56 Αthens / Τ: 210 3724900 / www.nakinsurance.gr / nkatsib@nakinsurance.gr

031

EDITO

032

lΑw

“To μέλλον ανήκει σε αυτούς που το προετοιμάζουν” H ευθύνη να κατανοείς βαθύτερες ανάγκες, να

κερδίζεις την εμπιστοσύνη, να ενώνεις με τη δύναμή σου τους πολλούς, να προτάσσεις τη δύναμη της συνεργασίας, να δημιουργείς αξία, να

γίνεσαι αυτός που πρέπει να κάνει πρώτος το βήμα

εμπρός. Εμείς στην ERGO, τον κορυφαίο Ασφαλιστικό Όμιλο Ζημιών στην Ελλάδα, οραματιζόμαστε και σχεδιάζουμε την επόμενη ημέρα μας, με τις καλύτερες προοπτικές για τους ανθρώπους μας.