Broker's Time #55 by Broker's Time

TO ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΟΥ ΣΕΜΑ, ΧΡΟΝΟΣ 16ος, 4ο ΤΡΊΜΗΝΟ 2018

ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΣ ΣΑΡΡΗΓΕΩΡΓΊΟΥ Το τριπλό στοίχημα του 2019

ΜΑΡΓΑΡΊΤΑ ΑΝΤΩΝΆΚΗ «Παράθυρο» αισιοδοξίας το 2018

ΠΆΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΊΟΥ Ψηλά στην ατζέντα το συνταξιοδοτικό

ΕΥΓΕΝΊΑ ΚΑΦΦΕΤΖΉ Η προσοχή όλων στην IDD

ΦΊΛΙΠΠΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΊΟΣ Μονόδρομος η προσαρμογή

ΠΛΆΤΩΝΑΣ ΤΣΟΎΛΟΣ Περί ασφαλιστικής συνείδησης ο λόγος

ΑI N ΡD ΘE Ρ XΟ

EDITORIAL Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος Να γυρίσουμε τη «ζυγαριά» υπέρ των ευκαιριών

ΑΡΘΡΟ Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου Το τριπλό στοίχημα του 2019

ΑΡΘΡΟ

Μαργαρίτα Αντωνάκη 06 «Παράθυρο» αισιοδοξίας το 2018

ΑΡΘΡΟ

Πλάτωνας Τσούλος

Περί ασφαλιστικής συνείδησης ο λόγος

ΑΡΘΡΟ

Jason Walker 14 Η τεχνητή νοημοσύνη στην υπηρεσία της διαμεσολάβησης ΑΝΤΙΚΡΙΣΤΑ • Πάνος Δημητρίου Ψηλά στην ατζέντα το συνταξιοδοτικό • Ευγενία Καφφετζή Η προσοχή όλων στην IDD

ΑΡΘΡΟ Φίλιππος Μυτιληναίος Μονόδρομος η προσαρμογή

18 19

30 ΧΡΟΝΙΑ ΣΕΜΑ Με κοινό όραμα για μια ισχυρή ασφαλιστική αγορά

ΑΡΘΡΟ Christopher Croft Τι ζητούν για «διαχειρίσιμο Brexit» οι μεσίτες ασφαλίσεων του City

24 34

ΑΡΘΡΟ

Αγγελική Κορρέ 36 Στρατηγική ανάπτυξη στην εποχή της ψηφιακής οικονομίας

ΚΑΤΆΛΟΓΟΣ ΜΕΛΏΝ ΣΕΜΑ

ΑΡΘΡΟ

Λαλέλα Χρυσανθοπούλου 22 Η «ακτινογραφία» των καναλιών διανομής ασφαλιστικών προϊόντων στην Ευρώπη

ΕΔΡΑ: Παπαδιαμαντοπούλου 24Γ, Αθήνα, τηλ.: 210-77.92.171 / fax: 210-77.17.180 www.sema.gr / info@sema.gr

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤEΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΣΙΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ (Μη κερδοσκοπικό σωματείο Ιδρυθέν δυνάμει της υπ’ αριθμόν 6618/1997 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών)

Μέλη Δ.Σ. του ΣΕΜΑ Πρόεδρος: Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος Αντιπρόεδρος: Ευγενία Καφφετζή Γενικός Γραμματέας: Φίλιππος Μυτιληναίος Ταμίας: Κωστής Αλφιέρης Τακτικό Μέλος: Ηλέκτρα Αποστολοπούλου Τακτικό Μέλος: Βασιλική Δράκου Τακτικό Μέλος: Γιώργος Ζαφειρίου Τακτικό Μέλος: Νίκος Κατσιμπέρης Τακτικό Μέλος: Μιχάλης Τζωρτζωρής

Εκδότης - Διευθυντής: Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος Υπεύθυνη Σύνταξης περιοδικού: Ευγενία Καφφετζή Σύμβουλος Επικοινωνίας Πλάτων Τσούλος Διοικητική Υποστήριξη: Άννα Βάιμπεργ

Επίτιμοι & Πρώην Πρόεδροι του ΣΕΜΑ Ιωάννης Μακρυμίχαλος Νικόλαος Α. Μακρόπουλος Σίμος Ξηρογιαννόπουλος Λάμπρος Κόκκινος Γιώργος Καραβίας Θεοδώρα - Ιωάννα Οικονομοπούλου

BROKER'S TIME | 2

Επιμέλεια Έκδοσης & Παραγωγής: THEASIS EXPO ΕΠΕ Mοισιόδακος 19 Αθήνα T.K. 11524 info@theasisexpo.gr

EDITORIAL

ΝΑ ΓΥΡΙΣΟΥΜΕ ΤΗ «ΖΥΓΑΡΙΑ» ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ Πρόεδρος του ΣΕΜΑ

ια καινούργια χρονιά ανοίγεται μπροστά μας και όπως κάθε νέα αρχή έτσι και το 2019 προσφέρεται ως αφετηρία προκειμένου όλοι μας να δώσουμε τη μάχη μας για υψηλότερες επιδόσεις και για μια καλύτερη εικόνα της ασφαλιστικής αγοράς, στο σύνολό της. Το θετικό αυτή τη φορά είναι ότι αφήνουμε πίσω μας ένα έτος διαφορετικό όσον αφορά αυτά τα οποία ζήσαμε τα τελευταία 10 περίπου έτη. Πλέον, υπάρχει μια συγκρατημένη αισιοδοξία αναφορικά με τις προοπτικές της οικονομίας της χώρας μας, έχουμε αρχίσει να διεκδικούμε νέες επενδύσεις σε υποδομές, υπηρεσίες και νέες τεχνολογίες, ενώ η ψυχολογία και η καταναλωτική εμπιστοσύνη –έστω και με αργούς ακόμη ρυθμούς– δείχνουν να ενδυναμώνονται. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μια συγκρατημένα θετική συγκυρία, την οποία μπορούμε να εκμεταλλευθούμε προς όφελος όλων μας, προς όφελος της ίδιας της ασφαλιστικής αγοράς και των διαμεσολαβητών της και, κατά συνέπεια, προς όφελος του επιχειρείν και της κοινωνίας.

Το 2019 απαιτεί από εμάς προσήλωση στους στόχους, αλλά και διάθεση για την προσαρμογή μας στα νέα δεδομένα, και κυρίως στις αλλαγές που επέρχονται στη διαμεσολάβηση από την εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας IDD. Η ενσωμάτωσή της στο εθνικό δίκαιο μας υποχρεώνει να επαναπροσδιορίσουμε τις σχέσεις μας με τους ασφαλισμένους, για τους οποίους η οδηγία προβλέπει αυξημένες υποχρεώσεις ενημέρωσης και καθοδήγησης. Τα δεδομένα αλλάζουν και σε ό,τι αφορά τη διάρθρωση της διαμεσολάβησης, καθότι τίθενται νέα, ασυμβίβαστα στο καθεστώς συνεργασιών μεταξύ διαμεσολαβούντων, περιορίζονται οι κατηγορίες διαμεσολάβησης, ενώ πλέον η αγορά απελευθερώνεται πλήρως έναντι των λοιπών κρατών-μελών της ΕΕ. Οι νέες αυτές συνθήκες απαιτούν εγρήγορση και προσαρμοστικότητα από όλους μας. Απαιτούν «έξυπνα» αντανακλαστικά, άμεσες αποφάσεις και την αναζήτηση πρακτικών οι οποίες θα μας φέρουν ακόμη πιο κοντά στον πελάτη, όχι μόνο διότι ο ίδιος μας έχει ανάγκη –κι ας μην το συνειδητοποιεί κάποιες φορές–, αλλά γιατί,

περισσότερο από κάθε άλλη φορά, καλούμαστε να περιφρουρήσουμε τα κεκτημένα μας έναντι των νέων μεθόδων προώθησης ασφαλιστικών προϊόντων, όπως είναι οι e-πωλήσεις, που πλέον απειλούν να ανατρέψουν τις ισορροπίες της αγοράς. Βέβαια, για εμάς, τους μεσίτες ασφαλίσεων, το γεγονός και μόνο ότι διαφοροποιούμαστε ως προς τη θέση μας στην αγορά, καθότι «στεκόμαστε» από την πλευρά του πελάτη στη σύναψη κάθε ασφαλιστηρίου συμβολαίου, μας προσδίδει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Το 2019 είναι, λοιπόν, γεμάτο ευκαιρίες, αλλά και προκλήσεις. Περισσότερες ευκαιρίες από τις προηγούμενες χρονιές, αλλά και περισσότερες προκλήσεις. Πιστεύω, ωστόσο, ότι είναι στο χέρι μας να γυρίσουμε τη «ζυγαριά» υπέρ των ευκαιριών. Εύχομαι σε όλους τους αναγνώστες του Broker’s Time, όπως και στους φίλους, τους συνεργάτες και τα στελέχη της αγοράς, μια καλή και δημιουργική χρονιά, με πολλές επιτυχίες και υγεία για τους ίδιους και τις οικογένειές τους.

BROKER'S TIME | 3

ΑΡΘΡΟ

ΤΟ ΤΡΙΠΛΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΟΥ 2019 ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΑΡΡΗΓΕΩΡΓΙΟΥ Προέδρου της ΕΑΕΕ, Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της Eurolife ERB Ασφαλιστικής

ια τη χώρα μας υπάρχει ένα κεντρικό ζητούμενο: να μπει σε μια σταθερή αναπτυξιακή τροχιά, μέσα από ενίσχυση των επενδύσεων, που θα βελτιώσουν τους δείκτες της απασχόλησης και της ανάπτυξης. Η ασφαλιστική αγορά, παραμένοντας δυνατή ακόμη και στην κρίση, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κοινωνία και την οικονομία. Ο ρόλος της παραμένει κρίσιμος: να αξιοποιήσει την ισχυρή εμπειρία και τεχνογνωσία που διαθέτει και να αποτελέσει σημαντικό πυλώνα σταθερότητας για τη χώρα.

BROKER'S TIME | 4

ΤΟ 2018 Η ΕΛΛΑΔΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΕ ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΕΔΕΙΞΕ ΝΑ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑΣ, ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΟΜΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΕΡΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ.

Το 2019, ο κλάδος θα συνεχίσει να πρωταγωνιστεί μέσα από την επενδυτική δυναμική που διαθέτει και τις λύσεις και προτάσεις που διαμορφώνει στα σημαντικά ζητήματα, όπως οι συντάξεις, η υγεία και οι φυσικές καταστροφές.

Το δημογραφικό και οι συντάξεις Αναφορικά με το θέμα του δημογραφικού –το οποίο συνδέεται άμεσα και με το συνταξιοδοτικό–, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, έτσι και στη χώρα μας καταγράφεται σταδιακή μείωση του πληθυσμού κατά -26.000 χιλιάδες ά-

τομα (2016) και αναμένεται σημαντική αύξηση του γηραιότερου πληθυσμού (άνω των 65 ετών), από 21,6% του συνολικού πληθυσμού το 2017, στο 36,5% το 2050. Στην Ελλάδα, είχαμε πρόσθετα προβλήματα (πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, χαριστικές ρυθμίσεις, υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης, οικονομική κρίση, εισφοροδιαφυγή, αδήλωτοι εργαζόμενοι, PSI, ανεργία κ.λπ.), που επιδείνωσαν περαιτέρω το πρόβλημα στις συντάξεις. Αν προστεθεί στα παραπάνω και το brain drain, τότε το

μείγμα γίνεται εκρηκτικό, δημιουργώντας την ανάγκη για την αναζήτηση μιας βιώσιμης λύσης. Ο ασφαλιστικός κλάδος, λοιπόν, επιδιώκει σταθερά τη συμμετοχή σε έναν εποικοδομητικό διάλογο με την Πολιτεία. Λαμβάνοντας υπόψη και τα επιτυχημένα παραδείγματα άλλων χωρών και με στόχο τη βελτίωση του συνταξιοδοτικού συστήματος, μπορούμε ως αγορά να συμβάλουμε στη διαμόρφωση ενός συστήματος τριών πυλώνων, που βασίζεται στην κοινωνική ασφάλιση και συμπληρώνεται από την ιδιωτική, συνδυάζει δηλαδή αναδιανεμητικά και κεφαλαιοποιητικά στοιχεία. Το σύστημα αυτό θα ανταποκρίνεται καλύτερα στη σύγχρονη πραγματικότητα.

Όμως, η τάση αυτή φαίνεται πως σταδιακά αλλάζει. Σύμφωνα με έρευνα γνώμης (MRB Hellas 2017) που πραγματοποίησε η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), 7 στους 10 ερωτηθέντες αναγνώρισαν την ανάγκη εξασφάλισης καλύτερων συνθηκών υγείας μέσω της ιδιωτικής ασφάλισης, ακόμη κι αν δεν μπορούν να την πληρώσουν. Το 50% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι είναι σαφώς καλύτερη η αξιοποίηση των εισφορών σύνταξης και υγείας από τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ασφαλιστικός κλάδος καλείται, περισσότερο από ποτέ, να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών, λειτουργώντας συμπληρωματικά προς το κράτος.

Η Υγεία

Φυσικές καταστροφές

Στον τομέα της υγείας, η πραγματικότητα για την Ελλάδα άλλαξε δραματικά, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και των μέτρων δημοσιονομικής σταθερότητας που ακολούθησαν.

Στην Ελλάδα παρατηρούμε ότι οι φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες κ.λπ.) αυξάνονται και ενισχύονται σε ένταση. Με το υπάρχον πλαίσιο, οι υπασφαλισμένοι πολίτες θα πρέπει να αναμένουν την οικονομική στήριξη του κράτους, η οποία τις περισσότερες φορές δεν επαρκεί για να αποκαταστήσουν πλήρως τις ζημιές, ενώ πολλές φορές οι αποζημιώσεις καταβάλλονται με καθυστέρηση.

Η Eurostat και ο ΟΟΣΑ πιστοποιούν ότι η Ελλάδα δαπανά 1.650 ευρώ κατά κεφαλήν στην υγειονομική περίθαλψη, ποσό που υπολείπεται κατά ένα τρίτο και πλέον από τον μέσο όρο στην ΕΕ. Παράλληλα, η συνολική χρηματοδότηση για δαπάνες υγείας υποχώρησε κατά -32,4% την περίοδο 2010-2016 (-0,6% στις Νότιες Χώρες, +11,8% στην ΕΕ) και διαμορφώθηκε στα 14,6 δισ. ευρώ το 2016 (8,3% του ΑΕΠ). Η δημόσια χρηματοδότηση για δαπάνες υγείας μειώθηκε κατά -42,5% (-5,7% στις Νότιες Χώρες, +10,1% στην ΕΕ) την ίδια περίοδο, και διαμορφώθηκε στα 8,5 δισ. ευρώ το 2016 (4,8% του ΑΕΠ). Αυτή η μείωση της δημόσιας χρηματοδότησης είχε ως αποτέλεσμα τη μετατόπιση των δαπανών για την υγεία στον ιδιωτικό τομέα, με την ιδιωτική χρηματοδότηση να φτάνει στο 40,9% το 2016 (27% στις Νότιες Χώρες, 21% στην ΕΕ), ενώ οι άμεσες δαπάνες από τους ασθενείς αγγίζουν το 36% και είναι υπερδιπλάσιες του μέσου όρου στην ΕE. Οι δαπάνες υγείας αποτελούν το 7,4% των συνολικών δαπανών των νοικοκυριών για το 2016, έναντι 6,5% το 2009. Και, παρ’ όλα αυτά, μόλις ένα 4% είναι η συμμετοχή της ιδιωτικής ασφάλισης στη συνολική δαπάνη για την υγεία.

Το μέλλον της αγοράς διαγράφεται θετικό, ως απαραίτητο συμπλήρωμα στην κοινωνική ασφάλιση, προς όφελος του μέσου Έλληνα. Στην ουσία, ο κύριος στόχος μας για τη χρονιά που έρχεται είναι η περαιτέρω διάδοση της αξίας της ασφάλισης και η αύξηση της ασφαλιστικής συνείδησης. Μέσα από συστηματικές ενέργειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που πραγματοποιούμε ως Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, επιδιώκουμε να προβάλουμε την αξία της ασφάλισης και να έρθουμε πιο κοντά στους πολίτες. Επιπλέον, ως σημαντικός εργοδότης στη χώρα, επιθυμούμε να ενισχύσουμε την εικόνα του ασφαλιστικού κλάδου ως employer of choice. Η αγορά μας διαθέτει όλες τις προδιαγραφές για να προσελκύσει νέα ταλέντα και ικανά στελέχη, προσφέροντας υψηλά ποσοστά διατηρησιμότητας και πολύ καλές προοπτικές εξέλιξης και επαγγελματικής ανάπτυξης. Αυτό είναι κάτι που θέλουμε να προβάλουμε έντονα τη χρονιά που έρχεται.

Και σε αυτόν τον τομέα ο ασφαλιστικός κλάδος μπορεί να συνεργαστεί με την Πολιτεία, για τη διαμόρφωση ενός συστήματος ασφάλισης της περιουσίας των πολιτών από φυσικές καταστροφές. Η ασφαλιστική αγορά μπορεί να αναλάβει το έργο αυτό, καθώς διαθέτει ισχυρή εμπειρία και τεχνογνωσία στη διαχείριση ζημιών από φυσικές καταστροφές, αμεσότητα στις αποζημιώσεις, οικονομική ευρωστία, αυστηρό θεσμικό πλαίσιο και εποπτεία.

Τεχνολογία Τα φαινόμενα κυβερνοεπιθέσεων είναι ακόμη πιο πυκνά στις μέρες μας. Αναπόφευκτα, η κυβερνοεπίθεση θα γίνει όλο και πιο συχνό φαινόμενο στη χώρα μας, με αποτέλεσμα να σχεδιάζονται προϊόντα για την ασφάλιση του cyber risk, για όσους δραστηριοποιούνται ή συναλλάσσονται μέσω του Διαδικτύου, διατηρούν βάσεις προσωπικών δεδομένων και στοιχείων κ.λπ.

BROKER'S TIME | 5

ΑΡΘΡΟ

«ΠΑΡΑΘΥΡΟ» ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ ΤΟ 2018 ΤΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΑΝΤΩΝΑΚΗ Γενικής Διευθύντριας της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος

ε βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία, φαίνεται ότι η οικονομία, σταδιακά, ανακάμπτει. Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2018, η ιδιωτική κατανάλωση παρουσίασε αύξηση για πρώτη φορά μετά την αρνητική πορεία του 2017 και τη μηδενική μεταβολή του πρώτου τριμήνου του 2018. Η καταναλωτική εμπιστοσύνη επίσης αυξάνεται. Οι εξαγωγές κινήθηκαν δυναμικά, το ίδιο και οι επενδύσεις.

BROKER'S TIME | 6

ΠΛΗΣΙΑΖΟΥΜΕ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2018, ΜΙΑΣ ΧΡΟΝΙΑΣ ΠΟΥ ΣΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΕ ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ.

Τα θετικά σημάδια για την πορεία της ελληνικής οικονομίας βελτιώνουν σημαντικά την ψυχολογία των αγορών και δημιουργούν αισιοδοξία για το μέλλον. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως υπάρχει περιθώριο για εφησυχασμό, καθώς η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα, υπάρχει υπερφορολόγηση, το δημογραφικό πρόβλημα συνεχίζει να πιέζει και πολλά άλλα. Πέραν των οικονομικών δεικτών, σημασία έχει και η ψυχολογία των πολιτών. Τι αισθάνονται και ποιες είναι οι απόψεις και οι ανησυχίες

τους για το μέλλον τους; Από έρευνες κοινής γνώμης που πραγματοποιεί η ΕΑΕΕ, είναι σαφές πως οι πολίτες αγωνιούν. Με βάση τα στοιχεία της τελευταίας μας έρευνας (MRB Hellas, 2017) το 53% ενός δείγματος 1.000 ατόμων πιστεύουν ότι το εισόδημά τους θα μειωθεί. Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτωμένων ανησυχούν για τη βιωσιμότητα των κρατικών ασφαλιστικών ταμείων και τη δυνατότητά τους να καταβάλλουν στο μέλλον συντάξεις.

CMY

ΑΡΘΡΟ

Το 85% αυτών πιστεύουν ότι οι συντάξεις θα μειωθούν στο μέλλον και το 68% δηλώνουν ότι υπάρχει ανάγκη για συμπληρωματικό εισόδημα για τα γεράματά τους. Ίδια εικόνα και στην Υγεία, με το 66% των ερωτωμένων να πιστεύουν ότι οι κρατικές παροχές υγείας θα μειωθούν. Φαίνεται πως οι πολίτες αρχίζουν, σταδιακά, να αποκτούν ασφαλιστική συνείδηση και να συνειδητοποιούν πως πρέπει να πάρουν στα χέρια τους την τύχη τους. Ανασταλτικός παράγοντας όμως παραμένει το περιορισμένο εισόδημα. Το 2018 η ασφαλιστική αγορά, με βάση τα μέχρι τώρα διαθέσιμα στοιχεία για την παραγωγή ασφαλίστρων που αφορούν το 10μηνο του 2018 (Ιαν.-Οκτ.), κινείται οριακά αυξητικά (+0,7% στη συνολική παραγωγή ασφαλίστρων). Οι ασφαλίσεις ζημιών που είναι συνδεδεμένες με την οικονομική δραστηριότητα παρουσιάζουν αύξηση 4,1% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα ενώ, αντιθέτως, οι ασφαλίσεις ζωής κινούνται αρνητικά (-2,8%). Η ασφαλιστική αγορά, εκπληρώνοντας την αποστολή της, αποζημίωσε και φέτος εκατομμύρια ασφαλισμένων. Ειδικά στα καταστροφικά γεγονότα των πυρκαγιών του καλοκαιριού, οι ασφαλιστικές εταιρείες ήταν συνεχώς στο πλευρό των ασφαλισμένων. Η αγορά ανταποκρίθηκε ταχύτατα και αποτελεσματικά, θέτοντας σε λειτουργία ειδικούς μηχανισμούς υποστήριξης και εξυπηρέτησης και καταβάλλοντας αποζημιώσεις και προκαταβολές, με στόχο την άμεση αποκατάσταση των ζημιών. Παράλληλα, ξεκίνησε τη διαμόρφωση προτάσεων ως βάση διαλόγου για την κάλυψη φυσικών καBROKER'S TIME | 8

ταστροφών, αρχής γενομένης από τον σεισμό. Σε ποιοτικό επίπεδο, το 2018 υπήρχαν εξελίξεις νομοθετικές που επηρέασαν την ασφαλιστική αγορά και απαιτούν σημαντική κανονιστική συμμόρφωση. Έχουμε την IDD, την Οδηγία για τη διανομή των ασφαλιστικών προϊόντων, η οποία ενδυναμώνει ακόμη περισσότερο τα ελάχιστα πρότυπα και τις υποχρεώσεις όσον αφορά τους κανόνες που διέπουν τη διανομή των ασφαλιστικών προϊόντων, με απώτερο στόχο την προστασία του καταναλωτή και την ισχυροποίηση της εμπιστοσύνης του στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, η οποία είχε κλονιστεί μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Επιπλέον, τον GDPR, τη νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων που έθεσε νέους κανόνες και δεδομένα. Και φυσικά λειτουργούμε σε περιβάλλον Solvency II. Η νομοθεσία που ρυθμίζει τον κλάδο και προστατεύει τον καταναλωτή είναι καλοδεχούμενη, καθώς ενισχύει τη θωράκιση της ασφαλιστικής αγοράς. Όμως, στην εξίσωση υπάρχει και ο παράγοντας «κόστος». Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, ώστε οι απαιτήσεις (κεφαλαιακές και εποπτικές) να μην οδηγούν σε υπέρμετρη νομοθεσία και επιβάρυνση της ασφάλισης, με αποτέλεσμα τα προϊόντα να καθίστανται πιο ακριβά για τους καταναλωτές. Το 2018 ήταν μια χρονιά κατά την οποία ο ασφαλιστικός κλάδος εξελίχθηκε και εκσυγχρονίστηκε. Με αφορμή το Solvency II, πέραν της κεφαλαιακής ισχυροποίησης των ασφαλιστικών εταιρειών, σημαντικά βήματα έχουν γίνει και σε επίπεδο εταιρικής διακυβέρνησης.

Οι εταιρείες χρησιμοποιούν τις δυνατότητες που δίνει η τεχνολογία ώστε να ανταποκρίνονται πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά στις σύγχρονες προκλήσεις. Προχωρούν στην ψηφιοποίηση. Μελετούν και καλύπτουν νέους κινδύνους, όπως το cyber risk, ενώ αναθεωρούν τον τρόπο που ασφαλίζουν ήδη υπάρχοντες κινδύνους, προσαρμόζοντας τις υπηρεσίες τους. Σε ό,τι αφορά στη νέα χρονιά που θα ξεκινήσει σε λίγες ημέρες, ο στόχος μας είναι να κατορθώσουμε να πείσουμε ακόμη περισσότερους πολίτες για την αξία και τα οφέλη που προσφέρει η ασφάλιση στην προσωπική, οικογενειακή και επαγγελματική τους ζωή. Για την πορεία της ασφαλιστικής αγοράς παραμένουμε αισιόδοξοι. Πιστεύουμε πως οι ασφαλίσεις ζωής και υγείας θα έχουν ολοένα και μεγαλύτερη ζήτηση, καθώς η συμπλήρωση στην κρατική σύνταξη και στις παροχές υγείας είναι ψηλά στις προτεραιότητες των πολιτών. Επιπλέον, όσο η οικονομία βελτιώνεται τόσο μεγαλύτερη ανάγκη θα υπάρχει για ασφαλιστική κάλυψη, οπότε ανάλογη ανάπτυξη θα έχουν και οι γενικές ασφαλίσεις, που όπως προανέφερα είναι συνδεδεμένες με την οικονομική δραστηριότητα. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Ελλάδα είναι αξιόπιστοι σύμμαχοι των πολιτών και προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα ασφαλιστικών καλύψεων για όλες τις ανάγκες και τις δυνατότητες. Οι ασφαλιστικές εταιρείες διαθέτουν πλέον «ευρωπαϊκό διαβατήριο», το αυστηρότατο θεσμικό πλαίσιο Solvency II. Επιπλέον, η Τράπεζα της Ελλάδος, η εποπτική αρχή του κλάδου, με τον συνεχή και στενό έλεγχό της, θωρακίζει, με τη σειρά της, την αξιοπιστία της ασφαλιστικής αγοράς. Υπάρχουν, λοιπόν, σημαντικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς: αυξανόμενη, πραγματική ανάγκη για τις υπηρεσίες της και αξιοπιστία. Διαχρονικό ζητούμενο η αναγνώριση της συμβολής της ιδιωτικής ασφάλισης από την Πολιτεία, η οποία κάποια στιγμή πρέπει να καταλάβει ότι η ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς έχει πολλαπλά οφέλη για το κράτος και τους πολίτες.

ΑΡΘΡΟ

BROKER'S TIME | 10

ΠΕΡΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ Συμβούλου Επικοινωνίας του ΣΕΜΑ

Η ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΝΟΣ ΑΤΥΠΟΥ «ΟΔΙΚΟΥ ΧΑΡΤΗ» ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΚΡΙΒΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΒΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ Η ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΤΕΡΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑ ΠΟΛΙΤΗΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΙΑ ΔΥΣΚΟΛΗ ΑΣΚΗΣΗ.

α εναλλακτικά μονοπάτια φαίνονται πολλά, παρά το γεγονός ότι η απόσταση που χωρίζει τον κλάδο από την κοινωνία φαντάζει μικρή. Η ιδιωτική ασφάλιση, αν και καταγράφει υψηλή διείσδυση στα νοικοκυριά, έχει ανάγκη από μια ισχυρότερη ώθηση, ώστε να «φύγει μπροστά», διαδραματίζοντας κεντρικότερο ρόλο στην αντιμετώπιση καίριων κοινωνικών και οικονομικών ζητημάτων που ταλανίζουν επί δεκαετίες τη χώρα. Ο επηρεασμός της μάζας δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. Πέραν του ότι απαιτεί «έξυπνο» σχεδιασμό, όπως και μακροπρόθεσμη στρατηγική, προϋποθέτει και τους σωστούς ελιγμούς της αγοράς έναντι της Πολιτείας.

BROKER'S TIME | 11

ΑΡΘΡΟ Πώς θα μπορούσε όμως να επηρεάσει η ασφαλιστική αγορά την κοινωνία ώστε να τη φέρει πιο κοντά της; Η λύση δείχνει απλή στη σύλληψη, αλλά σύνθετη στην εκτέλεση, και δεν είναι άλλη από την επένδυση στην «ασφαλιστική συνείδηση», σε μια έννοια γενική, που δεν φέρει εμφανή όρια, που δεν έχει αρχή, μέση και τέλος. Η ασφαλιστική συνείδηση δομείται, διαμορφώνεται, πλάθεται με τον χρόνο. Στο υποτιθέμενο σενάριο ότι ο κλάδος θα επεδίωκε την κατάρτιση ενός θεωρητικού “business plan”, ώστε να καλλιεργήσει ισχυρή ασφαλιστική συνείδηση στην κοινωνία, τι θα έπρεπε να πράξει; Καταρχάς θα έπρεπε να κοιτάξει μακριά στο μέλλον και να εμπλέξει στο σχέδιό του την Πολιτεία, τους συναρμόδιους φορείς, τους ακαδημαϊκούς, τα ίδια τα στελέχη της αγοράς, όπως και τους φορείς της παιδείας, διότι αν θέλει να επενδύσει στο μέλλον, θα πρέπει πρώτα να «πλάσει» τη συνείδηση των νέων, και όχι των γεροντότερων. Είναι αδιανόητο η έννοια της ιδιωτικής ασφάλισης να μην περνά, σήμερα, μέσα από την εκπαίδευση, μέσα από τα σχολεία. Είναι αδιανόητο η αγορά να μη δίνει αφορμές ώστε έννοιες όπως ασφαλιστική κάλυψη, προσωπική ασφάλεια, σιγουριά, ηρεμία, σταθερότητα, να μην αποτελούν συχνές αφορμές για γόνιμους διαλόγους στις αίθουσες μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών, αλλά και στο σπίτι μεταξύ γονιών και παιδιών. Αλήθεια, πόσα παιδιά γνωρίζουν τι πραγματικά σημαίνει ιδιωτική ασφάλιση; Πόσα ονειρεύονται, εκτός από δικηγόροι, ιατροί ή μηχανικοί, να γίνουν ασφαλιστές; Η απάντηση, βεβαίως, είναι… πικρή. Ας δούμε, λοιπόν, ποια είναι τα πραγματικά περιθώρια της ασφαλιστικής αγοράς για να έρθει πιο κοντά στην κοινωνία, βελτιώνοντας τη σχέση της με τους πολίτες: Ως πρώτο βήμα, ο κλάδος καλείται να κτίσει από μηδενική βάση την επικοινωνία του με τις νέες γενιές, με όσους δηλαδή διαθέτουν ανοιχτό πνεύμα, υγιή όνειρα, ανατρε-

BROKER'S TIME | 12

πτικά σχέδια, φρέσκες απόψεις, πρωτότυπες ιδέες. Τους νέους οφείλει να πείσει η αγορά για τις θέσεις της και, κυρίως, να τους «διδάξει» τι πραγματικά σημαίνει Δημόσιο, ώστε να τους γίνει βίωμα ότι ο ρόλος του στην κοινωνία είναι επικουρικός, ότι με τις δομές του στηρίζει, συμπληρώνει, υποβοηθά, ότι δεν προσφέρει το 100% της λύσης, δεν αναλαμβάνει το 100% του προβλήματος και, μιλώντας για την ιδιωτική ασφάλιση, ότι δεν καλύπτει το 100% του ρίσκου στις συντάξεις, την υγεία, όπως και στις φυσικές καταστροφές. Το «μάθημα» στους νέους δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. Ο κλάδος, εφόσον αναλάβει ρόλο «διδασκάλου», θα κληθεί να ακυρώσει στερεότυπα δεκαετιών, να συμβάλει στη διαμόρφωση μιας περισσότερο ευρωπαϊκής κουλτούρας στους νέους, στις γενιές που θα αποκτήσουν την ευθύνη της παραγωγής στις επόμενες δεκαετίες. Με απλά λόγια, θα κληθεί να πάει κόντρα στο σύστημα, σε ένα σύστημα στο οποίο η διδασκαλία είναι δημόσια. Θα κληθεί επίσης να δώσει τη μάχη του και σε άλλα πεδία. Να «πείσει», για παράδειγμα –πρώτα με πολιτικούς και μετά με οικονομικούς όρους–, την Πολιτεία (βλέπε την εκάστοτε κυβέρνηση) ότι η ιδιωτική ασφάλιση είναι μέρος της λύσης και όχι το πρόβλημα. Να φέρει με το μέρος του τα συνδικάτα, διότι πώς θα πείσει τους εργαζομένους αν πρώτα δεν κερδίσει στα… σημεία τούς εκπροσώπους τους; Να αφήσει πίσω του κάθε σκιά που φέρνει στο προσκήνιο τα «φαντάσματα» της «Ασπίς Πρόνοια», και, φυσικά, να δώσει άμεση λύση στο πρόβλημα των ασφαλισμένων του ομίλου, ώστε ο εφιάλτης των εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών να περάσει στην ιστορία. Να «αποκλείσει» από την επικαιρότητα κάθε αρνητική είδηση (βλέπε ανακλήσεις αδειών λειτουργίας ασφαλιστικών επιχειρήσεων). Να διασφαλίσει ότι τα μηνύματα που θα

περνούν διά του Τύπου θα είναι μόνο θετικά, ότι θα εκπέμπονται με καταιγιστικό ρυθμό, θα έχουν πολλούς αποδέκτες, συνέπεια και συνέχεια και έναν και μόνο στόχο: το πώς θα κτιστεί καλύτερα το οικοδόμημα της ασφαλιστικής συνείδησης. Να διαμορφώσει μια ομάδα κρούσης σε επιτελικό επίπεδο που θα αναλάβει την ευθύνη χάραξης στρατηγικής, θα συντονίσει όλους τους εμπλεκομένους, θα καθοδηγήσει την αγορά. Κι αν όλα πάνε καλά, αν ο στόχος επιτευχθεί, τα υπόλοιπα θα έρθουν μόνα τους. Πρώτη απ’ όλους θα... έρθει η κυβέρνηση, κάνοντας γνωστή στην ασφαλιστική αγορά την πρόθεσή της να ικανοποιήσει το κοινό αίσθημα. Μόνο που αυτήν τη φορά η κυβερνητική θέση θα είναι σαφώς διαφοροποιημένη, διότι οι συνθήκες θα είναι διαφορετικές, η ίδια η κοινωνία θα έχει διαφοροποιηθεί. Η κυβέρνηση θα είναι αυτή που θα ζητήσει τη βοήθεια της αγοράς ώστε να λυθούν μια σειρά από χρόνια ζητήματα, όπως η οργάνωση ενός βιώσιμου συνταξιοδοτικού συστήματος, που θα προσφέρει ικανοποιητικές αλλά και δίκαιες αποδοχές ή η διαμόρφωση δημόσιων δομών για την παροχή υπηρεσιών υγείας που δεν θα προσβάλλουν τον πολίτη. Ο στόχος σήμερα δείχνει να βρίσκεται μακριά, αν όμως η ασφαλιστική αγορά «γρασάρει» όλα τα «γρανάζια» της καλά και τα βάλει να γυρίσουν για τις ανάγκες ενός καλοκουρδισμένου μηχανισμού και «αποβάλει» από τις τάξεις της, ή έστω περιθωριοποιήσει, όσους αντιδρούν προσβλέποντας στο πρόσκαιρο, είναι βέβαιο ότι η «μαγιά» για το μέλλον, που δεν είναι άλλη από την ασφαλιστική συνείδηση, θα βρεθεί, και τότε όλα –ως διά μαγείας– θα γίνουν εύκολα. Μια απόφαση απομένει «για να πάρει μπροστά» η αγορά. Το θέμα είναι ποιος θα τη λάβει, πόσοι θα ακολουθήσουν, πόσο πιστοί θα παραμείνουν στον στόχο τους και πόση υπομονή και επιμονή θα επιδείξουν.

Το σίγουρο είναι ένα: ότι αξίζει!

ΑΡΘΡΟ

Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ ΤΟΥ JASON WALKER Διευθύνοντος εταίρου της Smart Harbor, αμερικανικής εταιρείας που παρέχει τεχνολογικές λύσεις στην ασφαλιστική αγορά ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: Λαλέλα Χρυσανθοπούλου

πορεί σε κάποιους να φαίνεται ότι τα ρομπότ καταλαμβάνουν τον κόσμο, αλλά δεν επαληθεύονται τα σενάρια καταστροφολογίας που «διακινούνται» από τις ταινίες και τα βιβλία επιστημονικής φαντασίας. Πλην όμως, οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), αργά αλλά σταθερά, αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιούμε τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Ας σκεφτούμε μόνο πώς η “Siri” και η “Alexa” (οι ψηφιακές βοηθοί των Apple και Amazon, αντίστοιχα) μπορούν να απαντήσουν στις ερωτήσεις μας. Και πώς τα αυτοκινούμενα οχήματα δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια πιο χαλαρή οδηγική εμπειρία.

BROKER'S TIME | 14

Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΔΕΝ ΘΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥΣ ΠΡΑΚΤΟΡΕΣ, ΑΛΛΑ ΘΑ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Μπορεί η Apple, η Amazon, η Tesla και η Google να τραβούν όλα σχεδόν τα φώτα της δημοσιότητας όταν μιλάμε για τεχνητή νοημοσύνη, αλλά η τεχνολογία αυτή εμφιλοχωρεί σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας, ακόμη και στις ασφάλειες. Οι περισσότεροι ανεξάρτητοι ασφαλιστικοί πράκτορες είναι ήδη εξοικειωμένοι με κάποιες από τις σχετικές εφαρμογές, όπως για παράδειγμα αυτές που αφορούν στην αυτοματοποίηση των πωλήσεων και των διαδικασιών εξυπηρέτησης πελατών. Τώρα ήρθε η ώρα για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνητής νοημοσύνης, ώστε οι πράκτορες να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί έναντι των insurtechs και των καναλιών direct πωλήσεων ασφαλιστικών προϊόντων.

Δεν χρειάζεται ριζική αλλαγή. Η βαθμιαία προσαρμογή στα νέα δεδομένα μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την πελατειακή εμπειρία. Για παράδειγμα, ένας χαιρετισμός από ένα chatbot (σ.σ. έξυπνος βοηθός αυτοματοποιημένης γραπτής επικοινωνίας) τη στιγμή που ο πελάτης εισέρχεται στον δικτυακό τόπο του πρακτορείου μπορεί να «εξανθρωπίσει» ένα αποστειρωμένο και μοναχικό online περιβάλλον. Η αντικατάσταση των τυποποιημένων φορμών επικοινωνίας με διαδραστικές και εξατομικευμένες ερωτήσεις, βασισμένες σε λήψη πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο από τους πράκτορες, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε καθορισμό των ασφαλίστρων σε ένα προϊόν «εδώ και τώρα». Ορισμένοι θα αναρωτηθούν: «Μήπως η τεχνητή νοημοσύνη με κάνει να χάσω τη δουλειά μου κά-

ΑΡΘΡΟ

ποια στιγμή»; Η απάντηση είναι απλή: «Όχι». Η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα αντικαταστήσει τους ασφαλιστικούς πράκτορες, αλλά θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά τους στο νέο ψηφιακό περιβάλλον. Οι ασφάλειες είναι περίπλοκα προϊόντα και οι πελάτες βασίζονται στους πράκτορες για να τους παρέχουν προσωπική καθοδήγηση που καλύπτει τις μοναδικές ασφαλιστικές ανάγκες του καθενός. Η τεχνητή νοημοσύνη θα μειώσει τον όγκο εργασίας διεκπεραιώνοντας τα αιτήματα ρουτίνας, δίνοντας έτσι στους πράκτορες περισσότερο χρόνο για να χειριστούν

τα πιο περίπλοκα θέματα. Ασφαλώς, η τεχνητή νοημοσύνη δεν έχει γίνει ακόμη πλήρως αποδεκτή από τους ανεξάρτητους πράκτορες. Πολλοί αισθάνονται άνετα με τα δοκιμασμένα συστήματά τους και είναι απρόθυμοι να υιοθετήσουν νέα «εργαλεία» που θα «ταράξουν τα νερά». Αυτή τη στιγμή, υπάρχει ένας σχετικά μικρός αριθμός εδραιωμένων παρόχων που προσφέρουν προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης και τις διαδικασίες ενσωμάτωσής τους στο κανάλι διανομής των πρακτόρων. Η προσπάθεια δημιουργίας ενός ανοιχτού οικοσυστήματος α-

παιτεί χρόνο, υπομονή και εμπιστοσύνη από πλευράς πρακτόρων έως ότου επιλυθούν τα διάφορα ζητήματα. Πλην όμως, οι πράκτορες δεν έχουν την πολυτέλεια να περιμένουν για πολύ. Το λεγόμενο “Amazon Effect” είναι πραγματικό: Έχουμε συνηθίσει στην παροχή πληροφορίας και την αλληλεπίδραση online. Για τους πράκτορες που ετοιμάζονται να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον θαυμαστό καινούργιο κόσμο του ΑΙ, ακολουθούν τρεις συστάσεις για την επιλογή των σωστών λύσεων:

1. Μην ξεγελιέστε

2. Να θυμάστε ότι η

3. Επενδύστε σε mobile

από τα εφέ-Αναζητήστε

ανθρώπινη σύνδεση

εφαρμογές τεχνητής

εφαρμογές με

είναι σημαντική

νοημοσύνης

πραγματικά οφέλη Δεν είναι όλες οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης σωστές για κάθε ασφαλιστικό πράκτορα. Οι εν λόγω εφαρμογές θα απαιτήσουν τη δέσμευση σημαντικών χρηματοοικονομικών και ανθρώπινων πόρων, οπότε είναι σημαντικό να επιλεγεί το «εργαλείο» που θα έχει τη μεγαλύτερη επίπτωση. Εξετάστε τις τρέχουσες λειτουργίες σας και αναρωτηθείτε: «Ποιες διαδικασίες έχουμε σήμερα που θα μπορούσαν να βελτιωθούν χάρη στην τεχνολογία, ώστε να καθοδηγούμε καλύτερα τους πελάτες μας στις κρίσιμες στιγμές του πελατειακού κύκλου ζωής (customer lifecycle)»; Μόλις καθορίσετε τις ανάγκες σας και τα οφέλη που θα μπορούσε να απελευθερώσει η τεχνητή νοημοσύνη, κάντε μια έρευνα αγορά για τις διαθέσιμες λύσεις: Τι είναι εφικτό σήμερα σε σχέση με το τι επένδυση θα απαιτηθεί αύριο; Ορισμένες φορές, με απλές εφαρμογές, όπως ένα chatbot ή μια διαδραστική φόρμα επικοινωνίας στο Διαδίκτυο, μπορείτε να ικανοποιήσετε τις «ψηφιακές προσδοκίες» των πελατών σας.

Δεν τίθεται ζήτημα υπερβολικής χρήσης της τεχνολογίας όσο δεν ξεχνάτε να παρέχετε την κορυφαία προσωπική πελατειακή εμπειρία, που αποτελεί το «θεμέλιο» κάθε ασφαλιστικού πρακτορείου. Οι πράκτορες θα διατηρήσουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο τους στο «ταξίδι» του πελάτη. Η τεχνολογία τούς επιτρέπει να διευρύνουν και να διαιωνίσουν τον ρόλο αυτό. Η σύνθεση της τεχνητής νοημοσύνης με τη συναισθηματική νοημοσύνη αποτελεί τον τέλειο συνδυασμό. Αυτοματοποιήστε ό,τι σας «πηγαίνει πίσω», για να περιορίζετε τις άσκοπες δαπάνες και να κερδίζετε χρόνο. Επενδύστε περισσότερο στις σχέσεις σας με τους πελάτες και στην παροχή συμβουλών που ποτέ δεν θα μπορέσει να προβλέψει ή να διατυπώσει ένα ρομπότ, όσο έξυπνο κι αν είναι.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα σε πελάτες ανεξάρτητων πρακτόρων, πάνω από το 50% των ερωτωμένων εισέρχονταν στους ιστότοπους και τις δικτυακές σελίδες των πρακτόρων μέσω κινητών συσκευών (smartphones, tablets κ.λπ.) Ζούμε, πλέον, στον κόσμο των “apps”, στον οποίο οι καταναλωτές απαιτούν άμεση ικανοποίηση μέσω μιας απόλυτα εξατομικευμένης εμπειρίας. Αν αποφασίσετε να υιοθετήσετε λύσεις τεχνητής νοημοσύνης, δείτε το ως ευκαιρία βελτίωσης της mobile παρουσίας του ασφαλιστικού σας πρακτορείου. Εξετάστε το ενδεχόμενο να προσφέρετε διαδραστικές εφαρμογές στους πελάτες σας.

Εν κατακλείδι, ήρθε η ώρα τα bots να γίνουν πραγματικοί βοηθοί στην ασφαλιστική βιομηχανία. Μέσω των chatbots και των διαδραστικών φορμών, οι πράκτορες μπορούν να αρχίσουν από σήμερα να αναβαθμίζουν την εμπειρία των πελατών τους. Μπορούν επίσης να τεθούν στην εμπροσθοφυλακή του ψηφιακού μετασχηματισμού, ώστε να συνεργαστούν με άλλους «παίκτες» για να δημιουργήσουν νέες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης. Χάρη στις νέες δυνατότητες που προσφέρει η ΑΙ, οι ασφαλιστικοί πράκτορες μπορούν να αφιερώσουν όλο τους τον χρόνο για αυτό που είναι πιο ουσιώδες: την εξυπηρέτηση των πολύπλοκων ασφαλιστικών αναγκών των πελατών τους.

BROKER'S TIME | 16

Α Ν Τ Ι Κ Ρ Ι Σ ΤΆ

ΨΗΛΑ ΣΤΗΝ ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΟ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟ TOY ΠΑΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Διευθύνοντος Συμβούλου της Generali

ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΟΧΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ, ΑΛΛΑ Η ΧΩΡΑ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ – ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΗΣ– ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.

εν υπάρχει ίσως άλλο θέμα που να απασχολεί τόσο την ελληνική κοινωνία, και για το οποίο να έγινε τόσο πολλή συζήτηση τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Έχει υποστεί πολλές «μεταρρυθμίσεις» και, παρ’ όλα αυτά, παραμένει ένα σημαντικό πρόβλημα, που αναζητά λύση, καθώς το υφιστάμενο συνταξιοδοτικό σύστημα εξακολουθεί να είναι μη βιώσιμο. Και θα παραμένει μη βιώσιμο όσο αποφεύγουμε να αντιμετωπίζουμε «το κακό στη ρίζα του», όσο δηλαδή δεν επιλέγουμε λύσεις που θα στηρίζονται στον συνυπολογισμό όλων

BROKER'S TIME | 18

των δεδομένων, είτε αυτά είναι δημοσιονομικού είτε δημογραφικού χαρακτήρα. Πρόσφατα, η Ένωση Αναλογιστών Ελλάδος παρουσίασε μελέτη με στόχο την αναζήτηση μιας μόνιμης και βιώσιμης λύσης του συνταξιοδοτικού προβλήματος. Μιας λύσης που μιλάει για τη δημιουργία ενός συστήματος τριών πυλώνων, που αναδεικνύει τη δυναμική του δεύτερου πυλώνα και που συνθέτει, αντί να διαιρεί και να αποκλείει, καθώς αξιοποιεί τα πιο θετικά στοιχεία των μέχρι τώρα εφαρμοζόμενων πολιτικών, ενώ εισάγει και νέα. Ένα σύστημα που έχει ήδη δοκιμαστεί με επιτυχία, με διάφορες παραλλαγές, σε άλλες προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Το σύστημα των τριών πυλώνων μπορεί να επιφέρει, σε βάθος χρόνου, σημαντική μείωση των ελλειμμάτων χρηματοδότησης που εμφανίζει το υφιστάμενο σύστημα, επιβαρύνοντας τον κρατικό προϋπολογισμό, και παράλληλα να διασφαλίσει ένα αξιοπρεπές επίπεδο συντάξεων. Το νέο σύστημα θα στηρίζεται στον υφιστάμενο πρώτο πυλώνα, τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, που θα εξακολουθήσει να αποτελεί τη βάση του συνταξιοδοτικού συστήματος και να λειτουργεί αναδιανεμητικά. Ακολούθως, εισάγεται ο δεύτερος πυλώνας κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα. Ο δεύτερος πυλώνας λειτουργεί ως ένας ακόμη παράγοντας χρηματοδότησης, καθώς θα προσφέρει έσοδα από επενδύσεις, στον οποίο μπορεί να βασιστεί σημαντικό μέρος της χρηματοδότησης των συντάξεων σε βάθος χρόνου. Επιπλέ-

ον, με τον δεύτερο πυλώνα μειώνεται η εξάρτηση του συστήματος από τη δυσμενή εξέλιξη των δημογραφικών παραγόντων και αυξάνεται η οικονομική του ευστάθεια, όπως και η ανταποδοτικότητά του. Το σύστημα συμπληρώνεται από έναν τρίτο πυλώνα προαιρετικής συμμετοχής, ο οποίος περιλαμβάνει τα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα για τα οποία μπορεί να νομοθετηθούν και φορολογικά κίνητρα, που θα παρέχονται στη λήξη του προγράμματος. Είναι προφανές ότι η συγκεκριμένη πρόταση επιδέχεται τροποποιήσεις, βελτιώσεις και επιμέρους αλλαγές. Ωστόσο, η ελληνική ασφαλιστική αγορά, οι εμπλεκόμενοι φορείς αλλά και οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές θα πρέπει να συνεχίσουν να επικοινωνούν σταθερά αυτό το μήνυμα, κάνοντας μετόχους αυτού και την ελληνική κοινωνία, στην οποία απευθύνεται. Τόσο οι πολίτες όσο και οι εμπλεκόμενοι φορείς θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι το συνταξιοδοτικό πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπιστεί ριζικά, τώρα, προς όφελος των επόμενων γενεών. Τώρα θα πρέπει να ξεκινήσει ένας εξαντλητικός και ουσιαστικός διάλογος, με στόχο την επιλογή λύσεων που θα οδηγούν σε ένα βιώσιμο και με αξιοπρεπείς παροχές συνταξιοδοτικό σύστημα. Γνωρίζουμε το πρόβλημα, το έχουμε μελετήσει επιστημονικά και έχουμε καταθέσει προτάσεις. Μπορούμε, ενώνοντας τις δυνάμεις μας, να συμμετέχουμε σε μια ουσιαστική και κοινωνικά επωφελή λύση.

Α Ν Τ Ι Κ Ρ Ι Σ ΤΆ

Η ΠΡΟΣΟΧΗ ΟΛΩΝ ΣΤΗΝ IDD Για να είμαστε, βέβαια, δίκαιοι, το παρελθόν μάς δείχνει ότι καμιά ευρωπαϊκή οδηγία δεν ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο πριν εκπνεύσει η προθεσμία της ΕΕ. Όπως επίσης ότι δεν υπήρχε και οδηγία που να μην ενσωματώθηκε περιλαμβάνοντας και ελληνικές πρωτοβουλίες στο όριο της πρωτοτυπίας, οπότε η συγκεκριμένη οδηγία δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Θεωρητικά, οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές θα είχαν το απαιτούμενο χρονικό περιθώριο για να προσδιορίσουν τις επιλογές που θα κάνουν και τις αποφάσεις που θα λάβουν για το πώς και με ποια μορφή –κατηγορία– θα ασκούν το επάγγελμα βάσει της επικείμενης εφαρμογής της IDD, κυρίως και σε ό,τι αφορά τις αλλαγές που θα επέλθουν από την τροποποίηση και ενσωμάτωση στον νέο νόμο διατάξεων του ν. 1569/85 περί ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, ο οποίος θα καταργηθεί. Είναι κοινά αποδεκτό ότι η εφαρμογή της εκάστοτε ευρωπαϊκής οδηγίας πρέπει να βασίζεται στην εφαρμογή της ώριμης πρακτικής εμπειρίας των χωρών της ΕΕ και όχι σε εγχώριες «πατέντες» ή σε πολιτικές ιδεοληψίες και μικροσυμφέροντα, που πολλές φορές δημιουργούν λανθασμένη εικόνα για τον θεσμό της ιδιωτικής ασφάλισης στη χώρα μας. Ακόμα όμως και με τις ελληνικές «πρωτοτυπίες» της, η οδηγία IDD είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία για εκσυγχρονισμό της ασφαλιστικής αγοράς στη χώρα μας. Ποια θα είναι η συνέχεια; Με προϋπόθεση τη σωστή ένταξη στο εγχώριο νομοθετικό πλαίσιο για την υποχρεωτική μεταβατική εναρμόνιση, ελπίζουμε ότι θα δοθεί εκείνο το διάστημα ώστε οι αλλαγές να μη σημάνουν πάλι μια μακρά και αντιπαραγωγική περίοδο. Τουλάχιστον, ας ελπίσουμε πως θα υπάρξουν κατάλληλες ερμηνευτικές εγκύκλιοι ή διορθωτικές νομοθετικές προσαρμογές. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε –και φορείς όπως ο ΣΕΜΑ έχουν υποχρέωση να το τονίζουν– ότι ο εκσυγχρονισμός είναι μονόδρομος, και ο δυναμισμός της αγοράς θα πρέπει να εκτονωθεί αναπτυξιακά με αντικειμενική προσαρμογή στα ισχύοντα ευρωπαϊκά πρότυπα. Όλοι συμφωνούμε ότι η ελληνική ασφαλιστική αγο-

ρά έχει τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης. Θα πρέπει να ενστερνιστούμε το βασικό μήνυμα των εξελίξεων, ότι η νέα οδηγία είναι εκσυγχρονισμός, ουσιαστική μεταρρύθμιση της ασφαλιστικής αγοράς, μια ουσιαστική, δηλαδή, πλέον πρόκληση για την εγχώρια ασφαλιστική αγορά, η οποία μοιραία θα συγκεντρωθεί σε μεγαλύτερες και πιο οργανωμένες ασφαλιστικές επιχειρήσεις με εκσυγχρονισμένα συστήματα, σύγχρονη εταιρική κουλτούρα, με εξειδικευμένη εμπειρία και τεχνογνωσία. Όσον αφορά τα μέλη του ΣΕΜΑ, παρά τις αναμφισβήτητες δυσκολίες που θα προκληθούν στον σημερινό τρόπο λειτουργίας, η σημαντική διαφοροποίηση του μεσίτη ασφαλίσεων σε σύγκριση με τους υπόλοιπους διαμεσολαβητές, οι κώδικες δεοντολογίας και καλών πρακτικών που έχουμε χρόνια τώρα αναπτύξει, λόγω της αυξημένης ευθύνης των συμβουλευτικών υπηρεσιών απέναντι στον πελάτη –είτε επιχειρηματία είτε ιδιώτη–, είναι έννοιες και πρακτικές οι οποίες δεν θα μας δυσκολέψουν όσον αφορά την εναρμόνιση. Εφόσον βέβαια ο στόχος του μεσίτη είναι να μπορεί να σταθεί ισάξια απέναντι στους Ευρωπαίους συναδέλφους μας, ανοίγοντας και προοπτικές διεθνούς επιπέδου. Η εφαρμογή της οδηγίας θα ταλαιπωρήσει αναμφίβολα γραφειοκρατικά τη διαμεσολάβηση, όπως επίσης θα πρέπει να βρεθούν λύσεις για το «ελληνικό φαινόμενο» υποστήριξης μικρών ασφαλιστικών επιχειρήσεων μέσω μεγάλων σχημάτων, αλλά μακροχρόνια θα λειτουργεί θετικά και προστατευτικά μεν για τους επαγγελματίες του κλάδου, αποτρεπτικά δε για τους «αλεξιπτωτιστές», με την απαραίτητη ενίσχυση της διαφάνειας, άρα και της αξιοπιστίας μας προς τον καταναλωτή. Η μεγάλη πρόκληση για τον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης παραμένει η καλλιέργεια ασφαλιστικής συνείδησης και η περαιτέρω ανάπτυξη των ασφαλιστικών εργασιών σε όλους τους κλάδους (ζωής, υγείας, ευθυνών, financial risks κ.ά.). Η ασφαλιστική αγορά άντεξε την κρίση, είναι δυνατή και έτοιμη να αναλάβει κινδύνους και με τις αλλαγές που έχουν δρομολογηθεί στα κανονιστικά πλαίσια, γιατί έτσι ο κλάδος κερδίζει ολοένα και περισσότερη φερεγγυότητα και αξιοπιστία.

ΤΗΣ ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΚΑΦΦΕΤΖΗ Αντιπροέδρου του ΔΣ του ΣΕΜΑ, Διευθύνουσας Συμβούλου της Globalnet Insurance Brokers

ΤΕΛΕΙΩΣΕ Η ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ IDD ΠΕΡΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ, Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΛΕΟΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ 2019.

BROKER'S TIME | 19

ΑΡΘΡΟ

ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ Η ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ Γενικού Γραμματέα του ΣΕΜΑ

Η ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΚΑΘΕ ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΥ ΕΠΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑ ΠΟΥ ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΝΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΠΑΝΤΑ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ, ΑΝΑΒΑΘΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΠΕΛΑΤΗ.

ρόκειται για στοιχείο το οποίο, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να χαρακτηρίζει και τον ασφαλιστικό διαμεσολαβητή, ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο, κατά την οποία η αγορά αλλάζει άρδην. Είναι γεγονός ότι η καθημερινότητα της διαμεσολάβησης, κυριολεκτικά, αναδομείται σε όλα τα επίπεδα. Τρεις κεντρικές νομοθετικές παρεμβάσεις επαναπροσδιορίζουν τόσο τις σχέσεις των δικτύων πωλήσεων με τις ασφαλιστικές εταιρείες όσο και τον τρόπο με τον οποίο ο ασφαλισμένος συναλλάσσεται με την αγορά. Η αρχή έγινε με τη θεσμοθέτηση του νέου εποπτικού περιβάλλοντος, του Solvency II, το οποίο αναβάθμισε το πλαίσιο διασφάλισης της κεφαλαιακής επάρκειας των ασφαλιστικών εταιρειών.

BROKER'S TIME | 20

Πέραν, φυσικά, των αυξημένων κεφαλαιακών υποχρεώσεων των ασφαλιστικών εταιρειών, οι αλλαγές που επήλθαν αφορούσαν και στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των ομίλων, κυρίως σε ζητήματα εσωτερικού ελέγχου, όπως και εταιρικής διακυβέρνησης. Τα νέα θεσμικά δεδομένα, όπως ήταν αναμενόμενο, επέδρασαν στις σχέσεις των ασφαλιστικών εταιρειών με τα δίκτυα πωλήσεων, σχέσεις για τις οποίες θεσπίστηκε ένα περισσότερο διαφανές πλαίσιο. Μετρώντας ήδη δύο χρόνια εφαρμογής του Solvency II στην ελληνική ασφαλιστική αγορά, η διαμεσολάβηση έχει πλέον προσαρμοστεί πλήρως στις νέες θεσμικές απαιτήσεις, όμως οι ανατροπές στην καθημερινότητα του κλάδου έχουν και συνέ-

χεια, πρώτα με τον GDPR, τον κανονισμό περί διασφάλισης των προσωπικών δεδομένων και, εν συνεχεία, με την οδηγία IDD, που επανακαθορίζει το καθεστώς διάθεσης των ασφαλιστικών προϊόντων. Όπως είναι γνωστό, o GDPR έθεσε στην αγορά νέους κανόνες διασφάλισης των προσωπικών δεδομένων, υποχρεώνοντας ασφαλιστικές εταιρείες και διαμεσολάβηση να τροποποιήσουν τις διαδικασίες διαχείρισης των δεδομένων των πελατών τους, προκειμένου να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις του νόμου. Όσο για την IDD, που πλέον ενσωματώνεται στο εθνικό δίκαιο, καθιερώνει μια νέα καθημερινότητα για τον διαμεσολαβητή και τον πελάτη του, όπως φυσικά και για

τις σχέσεις του με τις ασφαλιστικές εταιρείες. Ιδιαίτερα η IDD είναι αυτή που αναδομεί σε πολύ μεγάλο βαθμό την ασφαλιστική αγορά σε επίπεδο δικτύων πωλήσεων, υποχρεώνοντας ασφαλιστικούς συμβούλους, συντονιστές ασφαλιστικών συμβούλων, πράκτορες και μεσίτες να προσαρμοστούν σε μια νέα πραγματικότητα, η οποία: • ενοποιεί πλήρως την ευρωπαϊκή αγορά, • καθιερώνει αυστηρότερες υποχρεώσεις προσυμβατικής ενημέρωσης του ασφαλισμένου, • αλλάζει τη λογική οργάνωσης των δικτύων, • θέτει νέους όρους συνεργασίας μεταξύ των διαμεσολαβητών, • περιορίζει τις κατηγορίες διαμεσολάβησης.

τρη νομοθεσία και υπερβολική οικονομική επιβάρυνση της ασφαλιστικής αγοράς. Προφανώς και έχουν δίκιο, καθότι κάθε προσαρμογή κοστίζει στις εταιρείες, ιδιαίτερα όταν αυτές απαιτούν τη χρήση νέων τεχνολογιών, όταν βασίζονται στην ψηφιοποίηση κάθε διαδικασίας και συστήματος. Όμως ας αναρωτηθούμε: Μήπως, τελικά, η ψηφιοποίηση αποτελεί προϋπόθεση ώστε οι επιχειρήσεις να μεταβούν στο μέλλον, να αναδομήσουν την ίδια τους την υπόσταση με τρόπο τέτοιο ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν και κυρίως να έχουν τη δυνατότητα να διαχειριστούν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών, στοιχείων και αρχείων;

Πρόκειται για ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, που απαιτεί χρόνο για την προσαρμογή του κλάδου σε αυτό, εξ ου και ο νομοθέτης ορίζει για κάποιες από τις διατάξεις του νέου νόμου περίοδο ανταπόκρισης έως και δύο χρόνια. Όλες οι προαναφερόμενες προσαρμογές, σε κάθε περίπτωση, προϋποθέτουν και αυξημένο λειτουργικό κόστος. Ωστόσο, θεωρείται βέβαιο ότι η αγορά οδηγείται σε μια νέα «ημέρα», σε μια νέα πραγματικότητα, στην οποία θα έχουν θέση μόνο όσοι αποφασίσουν ότι αξίζει να προσαρμοστούν στις θεσμικές τους υποχρεώσεις, όποιες κι αν είναι αυτές, όσο απαιτητικές κι αν αποδειχθούν.

Ας δεχθούμε, λοιπόν, ότι ο επαγγελματίας καλείται σήμερα να προσαρμοστεί στις νέ-

Στελέχη της αγοράς έχουν βέβαια εκφράσει τις αντιρρήσεις τους για ορισμένες από τις θεσμικές απαιτήσεις που επιβάλλονται με τους κοινοτικούς κανονισμούς και τις κοινοτικές οδηγίες. Κάνουν λόγο για υπέρμε-

ες τεχνολογίες περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, διότι όσο η τεχνολογία αναβαθμίζεται τόσο ο ρυθμός εξέλιξής της θα επιταχύνεται. Κατά συνέπεια, η υποχρέωση προσαρμογής του επαγγελματία στα νέα δεδομένα αποτελεί μονόδρομο. Κάθε άλλη σκέψη, κάθε άλλη επιλογή ή εναλλακτική είναι βέβαιο ότι θα αποδειχθεί αναποτελεσματική. Το ασφαλιστικό περιβάλλον καθίσταται, σήμερα, περισσότερο απαιτητικό, πιο σύνθετο, αλλά και πιο ποιοτικό για τον ασφαλισμένο. Σε αυτό το περιβάλλον καλείται να δράσει ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής, ανεξάρτητα από τη βαθμίδα στην οποία ανήκει. Διότι για τον ασφαλισμένο η αγορά είναι μία. Τον ασφαλισμένο, στο τέλος της ημέρας, ένα ζήτημα τον απασχολεί: το πώς θα αισθάνεται ασφαλής. Σε αυτήν του την ανάγκη έχουμε όλοι χρέος να ανταποκριθούμε, βασίζοντας πλέον τη δράση και τις επιλογές μας σε ένα περισσότερο σύγχρονο ασφαλιστικό περιβάλλον, το οποίο στηρίζεται σε τρεις νομοθετικούς πυλώνες: το Solvency II, την IDD και τον GDPR. Όσο για το DNA του κλάδου, οι νέες τεχνολογίες θα ρέουν σε μεγαλύτερες «δόσεις», κι όποιος αντέξει… Το ζητούμενο, λοιπόν, για όλους μας είναι αν θα δεχθούμε τη νέα πραγματικότητα και θα προσαρμοστούμε σε όσα αυτή επιβάλλει ή αν θα υποχρεωθούμε στη σταδιακή αποχώρησή μας από τον κλάδο. Θέλω να πιστεύω ότι άπαντες θα επιλέξουμε, τελικά, την πρώτη εναλλακτική.

BROKER'S TIME | 21

ΑΡΘΡΟ

Η «ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ» ΤΩΝ ΚΑΝΑΛΙΩΝ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΛΑΛΕΛΑΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ

ΑΚΡΩΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΝΑΛΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙ ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ INSURANCE EUROPE ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΛΑΔΟ.

πως αναφέρεται στην έρευνα, οι ασφαλιστικές εταιρείες πωλούν τα προϊόντα τους, είτε άμεσα είτε έμμεσα, μέσω διαφόρων καναλιών διανομής, εκ των οποίων τα πιο οικεία είναι οι μεσίτες ασφαλειών, οι ασφαλιστικοί πράκτορες και το bancassurance (διανομή ασφαλιστικών προϊόντων μέσω υποκαταστημάτων τραπεζών). Η ποικιλία των δικτύων διανομής ωφελεί τους καταναλωτές, καθώς η κουλτούρα, οι ανάγκες και οι προτιμήσεις τους διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Επίσης, διασφαλίζει ότι οι καταναλωτές έχουν καλύτερη πρόσβαση στα ασφαλιστικά προϊόντα και προάγει τον ανταγωνισμό μεταξύ των παρόχων και των διανομέων, τόσο από πλευράς τιμής όσο και από πλευράς ποιότητας των προϊόντων και υπηρεσιών. Το bancassurance είναι το βασικό κανάλι διανομής προϊόντων ζωής σε πολλές χώρες της ΕΕ σήμερα, ωστόσο το μερίδιό του στη διανοBROKER'S TIME | 22

μή προϊόντων γενικών ασφαλίσεων είναι περιορισμένο. Οι διαμεσολαβούντες, με ισχυρή τη θέση των μεσιτών, αποτελούν τα μεγαλύτερα δίκτυα διανομής στον κλάδο περιουσίας-ατυχημάτων, διαδραματίζοντας παράλληλα σημαντικό ρόλο στη διανομή προϊόντων ζωής σε ορισμένες αγορές. Οι άμεσες πωλήσεις μέσω υπαλλήλων ή οι πωλήσεις εξ αποστάσεως είναι το άλλο μεγάλο κανάλι για τη διανομή γενικών ασφαλειών, παρότι γνωρίζει μικρότερη ανάπτυξη στις ασφάλειες ζωής. Από τα στοιχεία της Insurance Europe προκύπτει ότι το bancassurance είναι μακράν το βασικό κανάλι διανομής ασφαλειών ζωής στην Τουρκία, τη Μάλτα, την Ιταλία και την Πορτογαλία, με ποσοστό 70-80% επί των ακαθάριστων εγγεγραμμένων ασφαλίστρων στη συγκεκριμένη κατηγορία. Η Μεγάλη Βρετανία είναι η μοναδική χώρα της ΕΕ στην οποία κυρίαρχο κανάλι διανο-

μής προϊόντων ζωής είναι οι μεσίτες, κάτι που συνδέεται προφανώς με το γεγονός ότι η χώρα αποτελεί κόμβο παροχής ασφαλιστικών υπηρεσιών, αλλά και με τη λειτουργία της ασφαλιστικής αγοράς των Lloyd’s στο City του Λονδίνου. Γερμανία, Λουξεμβούργο και Σλοβενία είναι οι χώρες με την εντονότερη παρουσία ασφαλιστικών πρακτόρων στη διανομή ασφαλειών ζωής. Στον κλάδο διανομής προϊόντων γενικών ασφαλίσεων, το τοπίο αλλάζει, καθώς καταγράφεται κυριαρχική παρουσία των πρακτόρων (σε ποσοστό 50-80% επί των ακαθάριστων εγγεγραμμένων ασφαλίστρων) σε αρκετές χώρες (Ιταλία, Τουρκία, Σλοβενία, Πολωνία, Πορτογαλία). Αξιοσημείωτο είναι το μεγάλο ποσοστό άμεσων (direct) πωλήσεων στο Λουξεμβούργο, την Κροατία και τη Φινλανδία, ενώ το Βέλγιο και η Μεγάλη Βρετανία είναι οι δύο χώρες όπου οι μεσίτες αποτελούν το μεγαλύτερο κανάλι διανομής.

ΜΕ ΚΟΙΝΌ ΌΡΑΜΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΙΣΧΥΡΌΤΕΡΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ ΑΓΟΡΆ

BROKER'S TIME | 24

30 ΧΡΟΝΙΑ ΣΕΜΑ

ρόσκληση σε όλους τους μεσίτες ασφαλίσεων να στηρίξουν με αποφασιστικότητα τον θεσμό της ιδιωτικής ασφάλισης απηύθυνε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Μεσιτών Ασφαλίσεων (ΣΕΜΑ), κ. Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος, μιλώντας από το βήμα πρόσφατης εκδήλωσης του φορέα για τον εορτασμό 30 χρόνων από την ίδρυσή του, που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, στην Κηφισιά.

Στιγμιότυπο από την εκδήλωση του ΣΕΜΑ για τον εορτασμό των 30 χρόνων από την ίδρυσή του, με τους βραβευθέντες και το διοικητικό συμβούλιο του συνδέσμου. Από αριστερά είναι οι: Νίκος Κατσιμπέρης, Γιώργος Ζαφειρίου, Ευγενία Καφφετζή, Λάμπρος Κόκκινος, Δημήτρης Ζαφειρίου, Νίκος Μακρόπουλος, Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος, Αγγελική Νταλιάνη, Γιώργος Καραβίας, Γιώργος Κούμπας, Κωστής Αλφιέρης, Σίμος Ξηρογιαννόπουλος, Φίλιππος Μυτιληναίος, Ηλέκτρα Αποστολοπούλου, Μιχάλης Τζωρτζωρής

BROKER'S TIME | 25

Ο κ. Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος, στον σύντομο χαιρετισμό του, τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι «ο ΣΕΜΑ, επί 30 έτη, έδωσε δυναμικό “παρών” στα κοινά, συμβάλλοντας τα μέγιστα για τη στήριξη του θεσμού της ιδιωτικής ασφάλισης. Σήμερα», όπως είπε, «ο ΣΕΜΑ, πιο ισχυρός από ποτέ, συνεχίζει να δίνει το στίγμα των προθέσεών του, εκπροσωπώντας μια επαγγελματική ομάδα, η οποία στην τελευταία και πιο δύσκολη δεκαετία της ιστορίας της κέρδισε ένα ακόμη στοίχημα: όχι απλά επιβίωσε

Νίκος Μακρόπουλος

BROKER'S TIME | 26

μιας πρωτόγνωρης οικονομικής ύφεσης για τη χώρα, αλλά στάθηκε αρωγός στην προσπάθεια της οικονομίας και της κοινωνίας μας να εξέλθει της κρίσης με τις λιγότερες δυνατές απώλειες, διατηρώντας σταθερά τη θέση της ανάμεσα στους ισχυρούς “παίχτες” της αγοράς μας». Αναφερόμενος στο μέλλον, ο κ. Ξηρογιαννόπουλος κάλεσε το σύνολο των επαγγελματιών του κλάδου «να συμμετέχει ενεργά στις δράσεις του ΣΕΜΑ, επιδεικνύοντας

σύμπνοια, συλλογικότητα, αποφασιστικότητα και ομόνοια, συνδράμοντας, με τον τρόπο αυτό, στην κοινή προσπάθεια για ένα καλύτερο αύριο, για μια ασφαλιστική αγορά πιο ισχυρή, πιο παραγωγική». Στο μεταξύ, στο πλαίσιο της εκδήλωσης, απονεμήθηκαν τιμητικές διακρίσεις σε 8 πρωταγωνιστές του Συνδέσμου, για την πολυετή προσφορά τους στα κοινά της ασφαλιστικής αγοράς, και ιδιαίτερα για το γεγονός ότι συνέδραμαν τα μέγιστα ώστε ο

Σίμος Ξηρογιαννόπουλος, Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος

30 ΧΡΟΝΙΑ ΣΕΜΑ ΣΕΜΑ να αποκτήσει ισχυρή φωνή. Ειδικότερα, τιμητική διάκριση έλαβε ο κ. Ιωάννης Μακρυμίχαλος, επίτιμος πρόεδρος του ΣΕΜΑ. Ο ίδιος δεν κατέστη δυνατό να παρευρεθεί στην εκδήλωση, ωστόσο η αντιπρόεδρος του Συνδέσμου, κ. Ευγενία Καφφετζή, που παρέλαβε για λογαριασμό του την τιμητική διάκριση, ανέγνωσε ένα σύντομο μήνυμα του κ. Μακρυμίχαλου, στο οποίο, μεταξύ άλλων, ο επίτιμος πρόεδρος του φορέα χαρακτήρισε ορόσημο για τον ΣΕΜΑ τα όσα έπραξε με σκοπό την επιμόρφωση του ασφαλιστι-

Γιώργος Καραβίας, Φίλιππος Μυτιληναίος

κού κοινού, ώστε να αντιληφθεί τα πλεονεκτήματα της ιδιωτικής ασφάλισης, αλλά και την ενδυνάμωση και διεύρυνση της ασφαλιστικής συνείδησης του Έλληνα πολίτη. Ο ΣΕΜΑ τίμησε επίσης τον επίτιμο πρόεδρο του Συνδέσμου, κ. Νικόλαο Μακρόπουλο, ο οποίος, παραλαμβάνοντας το βραβείο και αφού ευχαρίστησε το Διοικητικό Συμβούλιο για την τιμή που του έκανε, αναφέρθηκε στη μεγάλη προσπάθεια που κατέβαλε ο ΣΕΜΑ, στα πρώτα χρόνια της δράσης του, προκειμέ-

νου να εξασφαλίσει ο Μεσίτης Ασφαλίσεων τη θεσμική αναγνώριση της Πολιτείας. Τιμητική διάκριση έλαβε ακόμα ο πρώην πρόεδρος του ΣΕΜΑ, κ. Σίμος Ξηρογιαννόπουλος, ο οποίος –εμφανώς συγκινημένος, διότι έλαβε τη διάκριση από τον γιο του και σημερινό πρόεδρο του ΣΕΜΑ, κ. Γιάννη Ξηρογιαννόπουλο– τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι θα ήθελε να μοιραστεί τη διάκριση αυτή με όλα τα μέλη του ΣΕΜΑ, καθότι με τη δική τους προσφορά ο Σύνδεσμος κέρδισε όλες τις μάχες τις οποίες έδωσε

Λάμπρος Κόκκινος

BROKER'S TIME | 27

στα 30 χρόνια από την ίδρυσή του. Ο ΣΕΜΑ τίμησε επίσης, για την προσφορά του, και τον πρώην πρόεδρο του Συνδέσμου, κ. Λάμπρο Κόκκινο, ο οποίος ευχήθηκε ο Σύνδεσμος να έχει τη δύναμη να μεγαλουργήσει και τα επόμενα 30 χρόνια. Ο πρώην πρόεδρος του ΣΕΜΑ, κ. Γιώργος Καραβίας, που τιμήθηκε για το γεγονός ότι ηγήθηκε του φορέα επί 8 έτη, ευχήθηκε ο Σύνδεσμος να βρίσκεται πάντα στο προσκή-

Γιώργος Κούμπας, Φίλιππος Μυτιληναίος

BROKER'S TIME | 28

νιο των εξελίξεων, να δίνει λύσεις, να προσφέρει στα κοινά και να αποτελεί φωτεινό παράδειγμα για την ασφαλιστική αγορά. Τιμητική διάκριση έλαβε ακόμη ο κ. Γιώργος Κούμπας, πρώην αντιπρόεδρος του ΣΕΜΑ, ο οποίος, στη σύντομη τοποθέτησή του, υπογράμμισε ότι ο Σύνδεσμος καθιερώθηκε στον κλάδο από τη σκληρή δουλειά και τον επαγγελματισμό που επέδειξαν τα μέλη του.

Η επίτιμη αντιπρόεδρος του ΣΕΜΑ, κ. Αγγελική Νταλιάνη, που τιμήθηκε για την πολυετή προσφορά της στον Σύνδεσμο, υπογράμμισε τη θεμελιώδη, όπως ανέφερε, σημασία που έχει για το γίγνεσθαι της ασφαλιστικής αγοράς η συμβολή των μεσιτών ασφαλίσεων στα κοινά του κλάδου. Τέλος, ο ΣΕΜΑ τίμησε και τον επίτιμο αντιπρόεδρο, κ. Δημήτρη Ζαφειρίου, ο οποίος προέτρεψε τους νεότερους μεσίτες ασφαλίσεων να

Αγγελική Νταλιάνη

30 ΧΡΟΝΙΑ ΣΕΜΑ αγαπήσουν τον ΣΕΜΑ και να τον στηρίξουν με όλες τις δυνάμεις τους ώστε να συνεχίσει και στο μέλλον την επιτυχή του πορεία. Ο κ. Μιχάλης Τζωρτζωρής, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΜΑ και υπεύθυνος για τη διοργάνωση, υποδεχόμενος τους 8 πρωταγωνιστές του Συνδέσμου για να παραλάβουν τις τιμητικές τους διακρίσεις, αφού υπογράμμισε την καθοριστική συνδρομή τους για την επιτυχή πορεία του ΣΕΜΑ, τόνισε ότι κοινό όραμα όλων των

Δημήτρης Ζαφειρίου, Κωστής Αλφιέρης

μεσιτών ασφαλίσεων πρέπει να είναι μια μεγαλύτερη και ισχυρότερη ασφαλιστική αγορά.

επίτιμος αντιπρόεδρος του ΣΕΜΑ, κ. Δημήτρης Ζαφειρίου.

Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο της εκδήλωσης, διανεμήθηκε το τελευταίο τεύχος του Broker’s Time, το οποίο ο Σύνδεσμος αφιέρωσε στη συμπλήρωση των 30 χρόνων από την ίδρυσή του. Μεγάλο μέρος της ύλης του αφορά σε εκτενή ιστορική αναφορά σχετικά με την πορεία του Συνδέσμου από το 1988, που ιδρύθηκε, μέχρι και σήμερα. Το σχετικό άρθρο επιμελήθηκε ο

Τον Σύνδεσμο Ελλήνων Μεσιτών Ασφαλίσεων τίμησαν με την παρουσία τους στην εκδήλωση ηγετικά στελέχη της εγχώριας και διεθνούς ασφαλιστικής αγοράς, εκπρόσωποι θεσμικών φορέων, μέλη του ΣΕΜΑ, μεσίτες, ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές, εκπρόσωποι ασφαλιστικών εταιρειών, καταξιωμένοι επιχειρηματίες και δημοσιογράφοι του κλαδικού και οικονομικού Τύπου.

Ευγενία Καφφετζή

BROKER'S TIME | 29

30 ΧΡΟΝΙΑ ΣΕΜΑ Την επετειακή εκδήλωση του εορτασμού των 30 χρόνων του ΣΕΜΑ υποστήριξαν οι εταιρείες: ΠΛΑΤΙΝΈΝΙΟΣ ΧΟΡΗΓΌΣ: ΑΧΑ Ασφαλιστική ΧΡΥΣΌΣ ΧΟΡΗΓΌΣ: ERGO ΑΡΓΥΡΟΊ ΧΟΡΗΓΟΊ: Allianz, Coface, Generali, Lloyd’s, Μινέττα Ασφαλιστική, Ολυμπία Οδός

ΧΟΡΗΓΟΊ: AIG, ARAG, Asset Consulting, Ατλαντική Ένωση, Atradius, CNP Ζωής, DAS, Εθνική Ασφαλιστική, Eurolife ERB, Eurobrokers, Ευρώπη Ασφαλιστική, Fair Consulting, Groupama Ασφαλιστική, HDI Global SE, In-Con, Interamerican, KPMG, MetLife, NP Ασφαλιστική, Ορίζων, Πασκάλ & Στρατής, Πειραιώς Μεσίτες Ασφαλίσεων, Συνεταιριστική, SQLearn ΧΟΡΗΓΌΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΏΝ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ: Speedex

ΧΟΡΗΓΌΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ: Ναυτεμπορική ΧΟΡΗΓΌΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΉΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ: naftemporiki.gr ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΈΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ: Ασφαλιστική Αγορά, Ασφαλιστικό Marketing, Asfalisinet.gr, Insurance Daily News, Insurance-eea.gr, Insurance Forum, Insurance Innovation, Insuranceworld.gr, Underwriter

Νίκος Αδαμαντιάδης, Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος, Πάνος Δημητρίου, Κωστής Αλφιέρης

Γιώργος Καραβίας, Κωστής Αλφιέρης, Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, Μιχάλης Τζωρτζωρής, Νίκος Κατσιμπέρης BROKER'S TIME | 30

30 ΧΡΟΝΙΑ ΣΕΜΑ

BROKER'S TIME | 32

“To μέλλον ανήκει σε αυτούς που το προετοιμάζουν” H ευθύνη να κατανοείς βαθύτερες ανάγκες, να

κερδίζεις την εμπιστοσύνη, να ενώνεις με τη δύναμή σου τους πολλούς, να προτάσσεις τη δύναμη της συνεργασίας, να δημιουργείς αξία, να

γίνεσαι αυτός που πρέπει να κάνει πρώτος το βήμα

εμπρός. Εμείς στην ERGO, τον κορυφαίο Ασφαλιστικό Όμιλο Ζημιών στην Ελλάδα, οραματιζόμαστε και σχεδιάζουμε την επόμενη ημέρα μας, με τις καλύτερες προοπτικές για τους ανθρώπους μας.

ΑΡΘΡΟ

ΤΙ ΖΗΤΟΥΝ ΓΙΑ «ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΙΜΟ BREXIT» ΟΙ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΤΟΥ CITY «ΑΓΚΑΘΙ» Η ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΙΣΟΔΥΝΑΜΙΑΣ EQUIVALENCE ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ IDD ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΟΥ CHRISTOPHER CROFT Προέδρου της LIIBA (London & International Insurance Brokers’ Association)

ΑΝ ΟΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ (ΜΕΤΑΞΥ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΕΕ) ΣΤΗΡΙΧΘΟΥΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΑ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΙΣΟΔΥΝΑΜΙΑΣ, ΤΟΤΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΘΑ ΙΣΟΔΥΝΑΜΕΙ ΜΕ ΜΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ

η στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές (3 Δεκεμβρίου), απέχουμε λίγες ημέρες από την κρίσιμη ψηφοφορία για τη συμφωνία για το Brexit στο βρετανικό κοινοβούλιο. Αν και είμαι βέβαιος ότι δεν υπάρχει πιθανότητα επαναδιαπραγμάτευσης του deal που έφερε μαζί της η Βρετανίδα πρωθυπουργός, Theresa May, από τις Βρυξέλλες στις 25 Νοεμβρίου, δεν είμαι σίγουρος ότι η συμφωνία μπορεί να περάσει από τη Βουλή. Αν υποθέσουμε ότι περάσει, η προσοχή όλων θα στραφεί στη διαπραγμάτευση των λεπτομερειών της μελλοντικής σχέσης της Βρετανίας με την ΕΕ. Και εδώ ανακύπτουν σημαντικά θέματα για τους μεσίτες ασφαλειών: Για τον κλάδο χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, η συμφωνία αναφέρει ότι: «Και τα Δύο Μέρη» (δηλαδή η ΕΕ και η Βρετανία) «θα θεσπίσουν “πλαίσια ισοδύναμης μεταχείρισης” (equivalence frameworks), που θα τους επιτρέπουν να χαρακτηρίζουν το εποπτικό και

BROKER'S TIME | 34

ρυθμιστικό πλαίσιο τρίτων χωρών “ισοδύναμο” για τους ενδεικνυόμενους λόγους». Μόνο που αυτό δεν ισχύει. Πολλές κοινοτικές οδηγίες που καλύπτουν τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες –όπως η MIFID II και η Solvency II– δεν έχουν ενσωματώσει τέτοια λεπτομερή πλαίσια. Οι εν λόγω οδηγίες προβλέπουν μόνο πώς θα πρέπει να κρίνεται η ισοδυναμία και τι είδους πρόσβαση στην Ενιαία Αγορά θα έχουν οι εταιρείες παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών από τρίτες χώρες (στις οποίες θα ανήκει και η Μ. Βρετανία από τις 29 Μαρτίου 2019). Τα μέλη της LIIBA (Λονδρέζικη και Διεθνής Ένωση Μεσιτών Ασφαλίσεων, σε ελεύθερη μετάφραση) διέπονται όμως από την Οδηγία για τη Διανομή Ασφαλιστικών Προϊόντων (Insurance Distribution Directive-IDD), η οποία δεν έχει κανένα τέτοιο πλαίσιο. Το «γιατί» δεν είναι σαφές. Η δική μου θεωρία είναι ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν αντιμετωπίζουν την ασφάλιση ως υπηρεσία με διασυνοριακά χαρακτηριστικά. Έχουν περισσότερο στον νου τους τις ασφαλίσεις ΙΧ, που κινούνται στη συντριπτική τους πλειονότητα εντός εθνικών συνόρων. Άλλωστε, η IDD δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2016, όταν ελάχιστοι φαντάζονταν την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε τώρα. Επομένως, αν οι μελλοντικές εμπορικές σχέσεις στηριχθούν αποκλειστικά στα υφιστάμενα καθεστώτα ισοδυναμίας, τότε οποιαδήποτε συμφωνία θα ισοδυναμεί με μη συμφωνία για την ασφαλιστική διαμεσολάβηση. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι η ικανότητα να έρθουν

μπίζνες στο Λονδίνο θα εξαρτηθεί από την εθνική νομοθεσία σε καθεμία από τις 27 εναπομείνασες χώρες-μέλη της ΕΕ. Και πάλι, οι σχετικές προβλέψεις είναι ασαφείς, στην καλύτερη περίπτωση. Και πάλι, η ασφάλιση, ως αγαθό διεθνούς εμπορευσιμότητας, δεν είναι κάτι που έχει απασχολήσει τους Ευρωπαίους νομοθέτες. Επομένως, οι μεσίτες ασφαλίσεων με έδρα το City ίσως βρεθούν στη θέση να χρειάζονται μια θυγατρική σε κάθε χώρα της ΕΕ όπου έχουν πελάτες, ένα μη επιθυμητό αποτέλεσμα. Η απάντηση, συνεπώς, είναι να σχεδιαστεί ένα καθεστώς ισοδυναμίας για την IDD. Σε έναν λογικό κόσμο –και ποτέ δεν ξέρει κανείς, ίσως μια ημέρα να επιστρέψουμε εκεί–, μπορεί και τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη να παραδεχθούν ότι αυτό εξυπηρετεί το αμοιβαίο συμφέρον. Η ασφαλιστική αγορά του Λονδίνου είναι μια αγορά 91 δισ. δολ., από την οποία προέρχεται το 26% της συνολικής συνεισφοράς του City στο βρετανικό ΑΕΠ. Το 15% των συμβολαίων αναλαμβάνονται για λογαριασμό πελατών από την ΕΕ που θα δυσκολεύονταν να βρουν αντίστοιχες καλύψεις σε άλλα ασφαλιστικά κέντρα. Και οι δύο πλευρές έχουν κίνητρο να το κάνουν. Στη LIIBA σχεδιάζουμε ένα σχέδιο πλαισίου ισοδυναμίας βασισμένο στα υπάρχοντα προηγούμενα εντός των οδηγιών MIFID II και Solvency II, το οποίο θα κοινοποιήσουμε τόσο στη βρετανική κυβέρνηση όσο και στην Κομισιόν. Ελπίζουμε ότι θα το λάβουν υπόψη τους ως μέρος της μακροπρόθεσμης συμφωνίας.

Εταιρία του ασφαλιστικού ομίλου

ΑΡΘΡΟ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΟΡΡΕ aggeliki.korre@gmail.com

BROKER'S TIME | 36

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΣΟΥΝ ΣΕ ΕΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ DIGITAL DISRUPTORS. ΟΙ CEOS ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΝ ΤΗ ΔΙΤΤΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΟΥΝ ΤΑ ΜΕΡΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ STARTUPS ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΝΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΟΥΝ ΤΙΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΥΤΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ.

ε αυτό το πλαίσιο, κάποιες εταιρείες αντιδρούν με μια περισσότερο αμυντική προσέγγιση, ώστε να προστατεύσουν τις βασικές επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, ενώ άλλες προβαίνουν σε πιο επιθετικές κινήσεις, όπως η εξαγορά νεοφυών/καινοτόμων επιχειρήσεων. Ποιες όμως αποδεικνύονται οι βέλτιστες στρατηγικές με βάση τα δεδομένα που δημιουργεί η ψηφιακή οικονομία; Η ψηφιακή τεχνολογία αλλάζει δραστικά τη συμπεριφορά των ατόμων, των εταιρειών και ολόκληρων κοινωνιών, ενώ αυτό που ονομάζουμε «διάσπαση-disruption» φαίνεται ότι αποτελεί πλέον τη νέα κανονικότητα. Βάσει των παραπάνω, οι περισσότεροι CEOs καλούνται να αντιμετωπίσουν μια διπλή πρόκληση: από τη μία θα πρέπει να προστατεύσουν την εταιρεία και τα κεκτημένα της από τον ανταγωνισμό που δημιουργούν οι νεοφυείς εταιρείες, και από την άλλη θα πρέπει να αναθεωρήσουν τις στρατηγικές τους, ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της νέας εποχής και να επιτύχουν την επιθυμητή μελλοντική ανάπτυξη. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα δύσκολο –έως και τρομακτικό για κάποιους– καθήκον. Σύμφωνα με μελέτη του MIT Sloan Management Review, κάποιες εταιρείες του Fortune 500 ενισχύουν τις αμυντικές τους στρατηγικές, εστιάζοντας στη βελτίωση του κόστους και της παραγωγικότητας, προκειμένου να προστατεύσουν το core business τους. Άλλες πάλι εταιρείες προσπαθούν να καταστήσουν ανθεκτικό στις μελλοντικές απαιτήσεις το επιχειρηματικό τους μοντέλο μέσω εξαγορών. Ενδεικτικό παράδειγμα αυτής της στρατηγικής είναι η Wallmart, η οποία, μετά από μία πενταετία αδράνειας στο κομμάτι των εξαγορών, απέκτησε πρόσφατα την Jet.com, έναντι του ποσού των 3 δισ. δολ. Με αυτήν την κίνηση, ο αμερικανικός κολοσσός στον τομέα του λιανεμπορίου σηματοδοτεί την πρόθεσή του να ανταγωνιστεί την Amazon.com. Προφανώς και καμία από τις παραπάνω προσεγγίσεις δεν είναι λανθασμένη, αντιθέτως είναι απολύτως λογικές και οι δύο. Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο κάποια από αυτές

τις προσεγγίσεις είναι αρκετή ώστε να εγγυηθεί την ανάπτυξη και την υγεία της εταιρείας και τη δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος μακροπρόθεσμα. Οι ειδικοί και η πράξη δείχνουν ότι καμία στρατηγική από μόνη της δεν μπορεί να εγγυηθεί τα παραπάνω. Όταν μια εταιρεία είναι αντιμέτωπη με μια σειρά από disruptors, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τις δυναμικές της παραδοσιακής αγοράς, η εύρεση ευκαιριών ανάπτυξης μέσα σε ολοένα και πιο αυστηρές κανονιστικές και ανταγωνιστικές συνθήκες κάθε άλλο παρά εύκολη είναι στις μέρες μας. Ταυτόχρονα, η αξιοποίηση της δύναμης που προσφέρει η διαρκώς εξελισσόμενη ψηφιακή τεχνολογία, με στόχο την εξάλειψη των καθιερωμένων εμποδίων για την είσοδο και την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων είναι μια πολύπλοκη προσπάθεια. Για να αναρριχηθεί σε αυτό το δύσκολο και απαιτητικό πλαίσιο μια εταιρεία θα πρέπει να βρει τρόπους να δώσει μια μάχη, για την οποία θα πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένη προκειμένου να κερδίσει. Για τους ηγέτες των μεγάλων εταιρειών αυτό σημαίνει την κεφαλαιοποίηση μιας ικανότητας να κάνουν πράγματα που οι νέες εταιρείες απλώς δεν μπορούν, ήτοι να θέσουν φιλόδοξο όραμα, να καταρτίσουν σχέδια σε παγκόσμιο επίπεδο, να προβούν σε στρατηγικές επενδύσεις και να κινητοποιήσουν σημαντικούς πόρους ώστε να επιβεβαιώσουν την ψηφιακή κυριαρχία τους. Με άλλα λόγια, ο σύγχρονος ηγέτης θα πρέπει να οδηγήσει την εταιρεία σε υψηλότερο επίπεδο από αυτό των disruptors και να μετασχηματίσει τις οικονομίες κλίμακος από υποχρέωση σε asset. Όλα αυτά μπορεί να είναι εύκολο να περιγραφούν, αλλά όπως πάντα η θεωρία απέχει από την πράξη. Πολλές εταιρείες εξακολουθούν να διαμορφώνουν τις στρατηγικές ανάπτυξής τους βασιζόμενες σε παραδοσιακές προσεγγίσεις αναπτυξιακών σχεδίων, όπως είναι οι ετήσιοι κύκλοι, οι ιστορικές αναλύσεις και η σταδιακή αλλαγή. Ωστόσο, με την ταχύτητα και την αστάθεια που χαρακτηρίζει τη νέα ψηφιακή οικονομία, ο παραδοσιακός σχεδιασμός ανάπτυξης φαίνεται ότι έχει φτάσει στο τέλος τής, μέχρι πρόσφατα χρήσιμης, ζωής του, αφού πλέον δεν αποδει-

κνύεται εξίσου αποτελεσματικός. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρείες καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τους τρόπους με τους οποίους διαμορφώνουν τη στρατηγική τους με βάση τρεις θεμελιώδεις αλήθειες και να σχεδιάσουν τα επόμενα βήματά τους ενστερνιζόμενες αυτές τις αλήθειες, όπως καταγράφονται σε μελέτες του MIT Sloan Management Review.

Αλήθεια 1 Δεν μπορεί κανείς να αναλύσει τον δρόμο του προς το μέλλον –πρέπει να τον ανακαλύψει Τα παραδοσιακά αναλυτικά μοντέλα, που αποτελούσαν το επίκεντρο του στρατηγικού σχεδιασμού για χρόνια, παραμένουν σημαντικά ως το μέσο για την καθιέρωση μιας θεμελιώδους κατανόησης του κόσμου σήμερα και των σημερινών ευκαιριών. Ωστόσο, ένας CEO που αναζητά να καθορίσει μια στρατηγική που θα επιτρέψει στην εταιρεία του να επιτύχει αξιοσημείωτη ανάπτυξη και να δημιουργήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα θα χρειαστεί να προχωρήσει πέρα από την απλή ανάλυση. Τι θα συνέβαινε αν η αγορά ξυριστικών ειδών, στην οποία στις Ηνωμένες Πολιτείες κυριαρχούσαν οι κολοσσοί Gillette και Schick, είχε κοιτάξει πέρα από τους γνωστούς ανταγωνιστές και είχε προβλέψει την αξία μιας απευθείας στον καταναλωτή συνδρομητικής υπηρεσίας; Θα είχε σημειώσει τόσο τεράστια επιτυχία η εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου ξυριστικών ειδών Dollar Shave Club; Και θα είχε καταφέρει η ισχυρότατη Unilever –η οποία εξαγόρασε το εν λόγω startup το 2016– να έχει επεκταθεί τόσο ουσιαστικά στην αγορά των ξυριστικών ειδών; Η επιτυχημένη ψηφιακή στρατηγική απαιτεί ένα μείγμα αφαιρετικών αναλύσεων και το είδος της επαγωγικής συλλογιστικής που επιτρέπει τα δημιουργικά άλματα τα οποία αναμένουν, και συχνά ανοίγουν, θεμελιωδώς καινούργιες αγορές. Για να βοηθήσει ο σύγχρονος ηγέτης

BROKER'S TIME | 37

ΑΡΘΡΟ

την εταιρεία να προβλέψει το μέλλον θα πρέπει να εστιάσει στη δημιουργία μιας οργανωτικής κουλτούρας που σπουδαιολογεί ένα μείγμα “inside-out” και “outside-in” σκέψης. Ο σύγχρονος ηγέτης καλείται να σκεφτεί πώς θα είναι ο κόσμος σε πέντε ή δέκα χρόνια από τώρα σε μια σειρά από διαφορετικούς κλάδους, και όχι μόνο στον κλάδο δραστηριοποίησης της εταιρείας του. Και να εξετάσει πώς σε αυτόν τον μελλοντικό κόσμο αλλάζουν οι καταναλωτικές ανάγκες των υφιστάμενων πελατών της εταιρείας. Υπάρχουν ευκαιρίες πέρα από τα όρια της υπάρχουσας πελατειακής βάσης ή προϊόντων της εταιρείας; Το επόμενο βήμα είναι να οραματιστεί την εξάλειψη από την εξίσωση των υφιστάμενων επιχειρηματικών και οικονομικών περιορισμών της εταιρείας. Πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η ψηφιακή τεχνολογία για να υπερβεί η εταιρεία αυτά τα εμπόδια και να αξιοποιήσει αυτές τις ευκαιρίες; Πρόκειται για μια άσκηση που θα βοηθήσει τα στελέχη της εταιρείας να εξελιχθούν σε “out-of-the-box” στοχαστές και μπορεί να αποτελέσει τη βάση της διαδικασίας χάραξης της εταιρικής στρατηγικής.

Αλήθεια 2 Η εξέλιξη δεν είναι πια γραμμική, αλλά εκθετική και disruptive. Η εταιρική στρατηγική πρέπει να αντανακλά αυτές τις δυναμικές Ο καθορισμός ενός σημείου προορισμού, με ορίζοντα τριών με πέντε ετών είναι κρίσιμης σημασίας προκειμένου οι πόροι της εταιρείας να εστιάσουν σε αυτόν με τον απαιτούμενο τρόπο για την επίτευξη κλιμάκωσης. Ωστόσο, η εταιρική στρατηγική δεν μπορεί να είναι απλώς ένα σταθερό πρόγραμμα που υπαγορεύει εντολές και βήματα για το προβλέψιμο μέλλον. Αντιθέτως, σήμερα, η εταιρική στρατηγική θα πρέπει να έχει τη μορφή μιας ζωντανής διαδικασίας. Όπως η ανάπτυξη λογισμι-

BROKER'S TIME | 38

κού έχει εξελιχθεί πλέον από τα παραδοσιακά waterfall μοντέλα σε agile μοντέλα, έτσι και η διαμόρφωση της εταιρικής στρατηγικής θα πρέπει να υιοθετήσει μια προσέγγιση που θα επιτρέπει την προσαρμογή στις ταχύτατα μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς. Χωρίς δυναμισμό και ικανότητα προσαρμογής, οι εταιρείες διακινδυνεύουν αφενός να χάσουν ευκαιρίες, αφετέρου να δημιουργήσουν «ελκυστικές ρωγμές», μέσα από τις οποίες μπορούν να κάνουν την είσοδό τους διάφοροι disruptors. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα είναι αυτό του Netflix. Το 2008, ο πρώην CEO της Blockbuster, Jim Keyes, δήλωνε ότι το Netflix –που τότε ήταν μια εταιρεία ενοικίασης βιντεοταινιών, η οποία είχε ξεκινήσει να στέλνει ταχυδρομικώς τα DVD στους πελάτες της και τώρα μεταδίδει περιεχόμενο μέσω Διαδικτύου απευθείας στους καταναλωτές– δεν αποτελούσε καν ανταγωνισμό για την εταιρεία του. Ωστόσο, δύο χρόνια μετά, η Blockbuster, η οποία έχτισε το όνομά της μέσω φυσικών καταστημάτων ενοικίασης ταινιών, χρεοκόπησε. Από την άλλη, το Netflix, ξεπερνούσε τα 65 εκατομμύρια συνδρομητών σε όλο τον κόσμο. Η απόφαση του CEO του Netflix, Reed Hastings, να μεταβεί η εταιρεία αποκλειστικά σε ένα streaming μοντέλο ήταν ένα στρατηγικό στοίχημα απέναντι στην Blockbuster. Ο Hastings ήξερε ότι τα παραδοσιακά πλεονεκτήματα της Blockbuster (δίκτυο λιανεμπορίου, inventory και πωλητές) γρήγορα θα καθίσταντο μη βιώσιμο παθητικό στον ψηφιακό κόσμο. Είναι προφανές ότι έχουμε φτάσει στο τέλος του καλά καθορισμένου “strategic planning cycle”. Με αυτό ως δεδομένο, ο ηγέτης μιας εταιρείας και η ομάδα του θα πρέπει να σχεδιάσουν μια διαδικασία μέσω της οποίας θα μπορούν διαρκώς να αξιολογούν τις δυναμικές της αγοράς, να παρακολουθούν τον αντίκτυπο και τις ευκαιρίες που προκύπτουν από τις επιχειρηματικές και τεχνολογικές αλλαγές και να προσαρμόζουν την κατεύθυνση της εταιρείας, ώστε να διασφαλίσουν ότι η εταιρεία εξακολουθεί να κινείται προς τους στόχους της.

Αλήθεια 3 Το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη φιλοδοξίας. Το μεγαλύτερο εμπόδιο μπορεί να προκύψει από την αδυναμία να μετουσιωθούν τα σχέδια σε πράξη Οι μεγάλες εταιρείες δεν «πάσχουν» από έλλειψη φιλοδοξίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η βασικότερη πρόκληση είναι η αφιέρωση από την ηγεσία της απαιτούμενης έντασης για να ξεκινήσει η ψηφιακή μετάβαση. Πολλές εταιρείες πιστεύουν ότι ο καθορισμός ενός στόχου είναι αρκετός για να ενεργοποιήσει την απαιτούμενη δράση για την αξιοποίηση των ευκαιριών. Στην πραγματικότητα, πολλές σύγχρονες εταιρείες του Fortune 500 δεν είναι σχεδιασμένες ώστε να προβαίνουν σε γενναίες κινήσεις. Οι πολυεθνικές εταιρείες εστιάζουν στη βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας, κάτι που καθιστά δύσκολο θεμελιωδώς νέες πρωτοβουλίες, ιδέες και διαδικασίες να κερδίσουν έδαφος. Με δεδομένη την επιθυμία για λειτουργική αποδοτικότητα, πολλές μεγάλες εταιρείες είναι στελεχωμένες με εργαζομένους που εστιάζουν στη βελτιστοποίηση της απόδοσης, την υλοποίηση και τον μετριασμό των κινδύνων. Ο συνδυασμός αυτών των εγγενών προκλήσεων συχνά οδηγεί τις ροές κεφαλαίων στις χαμηλότερου ρίσκου επιχειρηματικές δράσεις. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες, η τάση αυτή επιδεινώνεται περαιτέρω από την ανάγκη για τριμηνιαίες αναφορές κερδοφορίας και διαχείρισης των κερδών ανά μετοχή. Η Barnes & Noble, μία από τις μεγαλύτερες αλυσίδες βιβλιοπωλείων στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αντιμετώπιζε αυτές τις προκλήσεις για χρόνια. Αρχικά, αποτυγχάνοντας να επενδύσει επιθετικά στις online πωλήσεις βιβλίων κατά τη διάρκεια της αρχικής ανάδυσης της Amazon, και κατόπιν μπαίνοντας αργοπορημένα στην κούρσα για τους e-

ΑΡΘΡΟ

readers. Ξεκινώντας από το κλείσιμο πολλών φυσικών καταστημάτων, ο μεγάλος αυτός λιανέμπορος βιβλίων παλεύει σήμερα να μετουσιώσει σε δράση μία κατά τα άλλα στέρεη στρατηγική ανάπτυξης. Από τις μεθοδολογίες Six Sigma μέχρι τις agile πρακτικές, οι στρατηγικές των σύγχρονων εταιρειών είναι, εν πολλοίς, αφιερωμένες στη διαρκή βελτίωση των διαδικασιών. Και παρ’ όλο που, αναμφίβολα, αυτά τα μοντέλα είναι σημαντικά και προσδίδουν αξία, αν οι προσπάθειες μιας εταιρείας εστιάζουν μόνο στην τελειοποίηση μιας καθιερωμένης διαδικασίας, αναπόφευκτα καθίσταται πιο δύσκολη η αφιέρωση χρόνου, ενέργειας και επενδύσεων σε νέες ψηφιακές δράσεις.

Εν κατακλείδι

Οι επιχειρηματικοί ηγέτες που εστιάζουν στη δημιουργία βιώσιμης ανάπτυξης έχουν δίκιο να ανησυχούν για ένα δυνητικό disruption. Αλλά το να σχεδιάζει ένας ηγέτης για το μέλλον εστιάζοντας αποκλειστικά στα σημερινά δεδομένα αποτελεί μια μάλλον κοντόφθαλμη προσέγγιση, η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στην κατάρρευση παγκόσμιων εταιρειών.

Το ζητούμενο για τον σύγχρονο ηγέτη εδώ είναι να παρέχει στις ομάδες του χώρο και χρόνο για πειραματισμό και δημιουργία νέων ιδεών. Χρειάζεται να βρεθεί χρόνος για τη διερεύνηση νέων προσεγγίσεων για τους βασικούς δείκτες απόδοσης (KPIs) ή για τα βασικά και αντικειμενικά αποτελέσματα (OKRs). Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να υπογραμμιστεί ότι προκειμένου να επιτύχει οποιοδήποτε αναπτυξιακό σχέδιο, θα πρέπει να συνοδεύεται και από ένα σχέδιο που θα ενεργοποιεί την απαιτούμενη δράση στο σύνολο του Οργανισμού. Πώς μπορεί αυτό να επιτευχθεί; Μια καλή ιδέα είναι ο ηγέτης να δώσει στην ομάδα του έναν «κοινό εχθρό» για να ανταγωνιστεί. Ή να δημιουργήσει μια εικόνα τού ποιος θα μπορούσε να είναι ο μελλοντικός ανταγωνιστής που μπορεί να απειλήσει την εταιρεία, καθώς και το πότε και το πώς αυτό μπορεί να συμβεί. Ακόμα, ο ηγέτης θα πρέπει να διασφαλίσει ότι κάθε τμήμα και κάθε εργαζόμενος ξέρει με τι είδους ανταγωνιστή είναι η εταιρεία αντιμέτωπη και γιατί η συνεισφορά κάθε τμήματος και κάθε εργαζομένου είναι σημαντική σε αυτήν τη μάχη.

* Αναδημοσίευση του άρθρου από το περιοδικό «Leading ΕΑΣΕ» της Εταιρείας Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων, τεύχος 34 Πηγές: MIT Sloan Management Review, Capgemini Consulting, Harvard Business Review

BROKER'S TIME | 40

Οι μεγάλες εταιρείες έχουν στα χέρια τους τη δύναμη της κλιμάκωσης και μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν για να αντιμετωπίσουν τους νεοφυείς ανταγωνιστές. Με λίγα λόγια, για να έρθουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, η στρατηγική για την ψηφιακή ανάπτυξη μιας εταιρείας θα πρέπει να εστιάζει στο μέλλον, να είναι δυναμική και να παρέχει την απαιτούμενη συσπείρωση που θα ενώσει ολόκληρη την επιχείρηση προς τον κοινό στόχο.

σίγουρα, γρήγορα ... απλά!

Η Interasco εξ-ασφάλιση...εγγυάται. ...γιατί είμαστε στον ασφαλιστικό χώρο από το 1890. ...γιατί πάνω από 125 χρόνια εξ-ασφαλίζουμε με συνέπεια, εντιμότητα και σιγουριά χιλιάδες πελάτες μας. ...γιατί σήμερα σαν μέλος του ομίλου Harel που έχει 3 εκ. πελάτες, 2,3€ δις κύκλο εργασιών, 1€ δις ίδια κεφάλαια και 38€ δις επενδυμένα κεφάλαια είμαστε δυνατοί περισσότερο από ποτέ. Βασ. Γεωργίου 44 & Κάλβου, 152 33 Χαλάδρι Τηλ.:+302106793100, Fax:+302106776035 www.interasco.gr, e-mail: info@interasco.gr

Πάνω από όλα όμως λογαριάζουμε εσάς που μας εμπιστεύεστε την υγεία σας, την περιουσία σας, το μέλλον και την ευτυχία σας. Αυτή την εμπιστοσύνη μετατρέπουμε σε σίγουρη δύναμη για να δημιουργείτε απερίσπαστοι και να προοδεύετε. Έτσι, γιατί ασφάλεια σημαίνει σίγουρα, γρήγορα ... απλά Interasco!

ΑΡΘΡΟ

ΧΆΡΗ ΣΤΗ ΔΙΚΗ ΣΆΣ ΒΟΗΘΕΙΆ ΤΆ ΠΆΙΔΙΆ ΜΆΣ ΜΕΓΆΛΏΝΟΥΝ ΜΕ ΆΓΆΠΗ ΚΆΙ ΆΣΦΆΛΕΙΆ! Το έργο των Παιδικών Χωριών SOS στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στις δωρεές που μας προσφέρετε όλοι εσείς που εκτιμάτε και αγκαλιάζετε το έργο μας. Πώς να βοηθήσετε Μπορείτε να προσφέρετε τις χρηματικές σας δωρεές για τη λειτουργία και την ανάπτυξη των προγραμμάτων μας, κάνοντας κατάθεση σε έναν από τους τραπεζικούς μας λογαριασμούς. Παρακαλούμε μετά από την κατάθεση της δωρεάς σας στην τράπεζα, για να σας στείλουμε την απόδειξη δωρεάς, να μας τηλεφωνείτε στα 210 331 3661-3 ή στο 2310 226 644.

ALPHA BANK

IBAN GR03 0140 1010 1010 0210 1161 787

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

IBAN GR69 0110 1040 0000 1044 8022 763

EFG EUROBANK

IBAN GR55 0260 2010 0009 1010 0991 765

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

IBAN GR40 0172 0260 0050 2602 0155 199

HSBC

IBAN GR76 0710 0400 0000 4004 4448 146

Μπορείτε να βοηθήσετε άμεσα, καλώντας από οποιοδήποτε σταθερό ή κινητό τηλέφωνο | 42 στο BROKER'S 19820TIME(χρέωση 2,00€ + Φ.Π.Α. και το αναλογούν τέλος σταθερής & κινητής τηλεφωνίας)

Κ Α Τ Α Λ Ο Γ ΟΑΣΡ Θ ΜΡΕΟΛ Ω Ν Σ Ε Μ Α 3Ρ INSURANCE BROKERS IKE ΛΟΥΒΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Λεωφόρος Ποσειδώνος 13, 174 55, Άλιμος Τ: 213 0103333 www.3pinsurance.gr info@3pinsurance.gr ΑΟΝ GREECE ΑΕ ΔΑΛΙΑΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Tζαβέλα 1-3 & Εθν. Αντιστάσεως, Βusiness Plaza (κτήριο 1), 152 31, Χαλάνδρι T: 213 0177100 F: 213 0177171 aonhellas@aon.gr AUTOPROTECT (ADMIN) HELLAS LTD ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΗΣ ΝΙΚΗΤΑΣ Λεωφόρος Συγγρού 314-316, Αθήνα 17673, T: 212 2134623, F: 211 1827577, www.autoprotect.gr, info@autoprotect.gr

F: 210 6253876 www.consensus-ins.gr info@consensus-ins.gr CROMAR LTD JOHN CROKER Αγίου Κωνσταντίνου 17 & Αγίων Αναργύρων 42, Μαρούσι T: 210 8028946 F: 210 8029055 www.cromar.gr info@cromar.gr DAEDALUS LIFE EE ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Κηφισίας 16 & Χαλεπά 1, 15125, Παράδεισος Αμαρουσίου T: 210 6843888 F: 210 6801288 www.daedaluslife.gr info@daedaluslife.gr

EUROMARE AE ΜΠΕΛΛΕΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Λ. Ποσειδώνος 93, 166 74, Γλυφάδα T: 210 3314030 F: 210 3314034 www.euromare.gr info@euromare.gr EUROPROTECTION ΑΕ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓIΟΣ Λ. Μεσογείων 364, 153 41, Αγία Παρασκευή T: 211 1036503-587 F: 211 1036508 www.europrotection.gr info@europrotection.gr

EXECUTIVE AE ΑΝΩΓΙΑΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Σιδηροκάστρου 5-7 & Πύδνας, 118 55, Αθήνα T: 210 3469549 F: 210 3461378 DAES LONDON MARKET www.executive.gr INSURANCE BROKERS IKE insbrk@executive.gr ΚΑΧΡΙΜΑΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Βησσαρίωνος 3-5, 106 72, ΒΝΤ INSURANCE BROKERS Αθήνα, 215 2609900, ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ EXPERT ΜΕΣΙΤΕΣ www.daes.gr, info@daes.gr Αμερικής 19 & Βαλαωρίτου ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ 106 71, Αθήνα ΚΑΠΑΝΤΑΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ DYNAMIC INSURANCE T: 210 3609000 Μεσογείων 280, 155 62, Χολαργός NETWORK «DIN» F: 210 3605050 T: 210 6837060 ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΑΝΤΩΝΟΓΕΩΡΓΟΣ, www.bnt.gr info@bnt.gr F: 210 6814092 Γράμμου 73 & Λεωφ. Κηφισίας, www.expertinsurance.gr 15124 Μαρούσι, T: 210 2525017, BRITISH PROVIDENCE AE expert@expertinsurance.gr www.din.com.gr, sales@din.com.gr ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Εθν. Αντιστάσεως 48, 152 31, FOCUS ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΕ, DYNAMIC INSURANCE NETWORK Χαλάνδρι T: 210 2808650 ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΡΟΥΣΟΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΙΚΕ F: 210 2851688 Γεωργίου Παπανδρέου 30Α, ΑΝΤΩΝΟΓΕΩΡΓΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ www.britishprovidence.gr Μεταμόρφωση 14452, Γράμμου 73 & Λεωφ. Κηφισίας, mail@britishprovidence.gr T: 210 6254285 - 286, 15124 Μαρούσι F: 210 6254287, T: 2102525017 BROKINS ΜΕΣΙΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ www.focusbrokers.gr, F: 2102525082 IΑΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΒΙΡΓΙΝΙΑ info@focusbrokers.gr www.din.com.gr Λ. Βουλιαγμένης 99 & Ιλίου1, sales@din.com.g 166 74, Γλυφάδα GLOBALIS ΑΕ T: 210 8931600 ΓΑΒΡΙΛΗΣ ΝΙΚΟΣ ERB ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ F: 210 9621297 Παπαναστασίου 4, 185 34, Πειραιάς ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑEMA www.brokins.gr T: 210 4122093 ΤΡΥΦΩΝ ΑΝΝΥ customer@brokins.gr F: 210 4117038 Σίνα 2-4, 106 72, Αθήνα www.globalis.gr T: 210 9303850 COMERGON SA info@globalis.gr F: 210 9303971-3 ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ www.erbbrokers.gr Μπραχαμίου 9, G INSURANCE BROKERS info@erbbrokers.gr 151 24, Μαρούσι ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ T: 210 6196525 Σανταρόζα 1 & Σταδίου, EUROBROKERS AΕ F: 210 6198479 Αθήνα 10564, Τ: 210 9232312, ΚΟΥΤΣΟΒΑΣΙΛΗ ΕΥΘΥΜΙΑ www.comergon.gr info@gbrokers.gr Κηφισίας 100 & info@comergon.gr Μαραθωνοδρόμων 83, GLOBALNET INSURANCE 151 25, Μαρούσι CONSENSUS INSURANCE BROKERS LTD T: 210 8123920-3 SERVICES ΕΕ ΚΑΦΦΕΤΖΗ ΕΥΓΕΝΙΑ F: 210 6140201 ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ Αρτέμιδος 7, www.eurobrokers.gr Ηρώδου Αττικού 7, 151 24, Μαρούσι info@eurobrokers.gr 145 61, Κηφισιά T: 210 6100990 F: 210 6109241 T: 210 6253724 www.globalnet.gr, info@globalnet.gr BROKER'S TIME | 43

Κ Α Τ Α Λ Ο Γ ΟΑΣΡ Θ ΜΡΕΟΛ Ω Ν Σ Ε Μ Α F: 210 2931700 Δεκελείας 9, 143 43, www.e-thesis.gr Ν. Χαλκηδόνα t.karistianos@e-thesis.gr T: 210 2517840 F: 210 2527569 THREE SIXTY ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ www.nakinsurance.gr & ΤΡΑΠΕΖΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ info@nakinsurance.gr ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ Αγίου Γεωργίου 51, Χαλάνδρι, NBG ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ INFOTRUST AE 152 34, T: 210 6830360, ΚΟΥΣΟΥΛΑΣ ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΟΠΤΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ www.360-insurance.gr, Λ. Αθηνών 128 - 132 & Ιφιγενείας, 9ο χλμ. Θεσ/κης-Μουδανιών, info@360-insurance.gr 104 42 Αθήνα, T: 210 5180132, Τ.Θ. 60832, Τ.Κ. 57 001 Fax: 210 5180290 T: 2310 492492 TZORTZIS SA insurancebrokers@nbg.gr F: 2310 474792 ΤΖΩΡΤΖΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ www.infotrust.gr, broker@infotrust.gr Πανεπιστημίου 13, NOBILIS ΕΠΕ 105 64, Αθήνα ΤΣΙΛΙΜΠΑΡΗ ΜΑΡΙΑ IONIOS BROKERS SA T: 210 3232490 Ήρωος Μάτση & Αρχαίου Θεάτρου, ΡΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΣ F: 210 3223669 174 56, Άλιμος Λ. Κηφισίας 32, Μαρούσι 15125, www.real-ib.gr T: 210 9912260 T: 211 1047200, info@real-ib.gr F: 210 9713340 F: 210 6511659, www.ioniosbrokers.gr, info@ www.nobilisbrokers.gr ioniosbrokers.gr UIS AE info@nobilisbrokers.gr ΛΑΜΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ KARAVIAS UNDERWRITING AGENCY Εγνατίας 53, POST INSURANCE BROKERAGE ΚΑΡΑΒΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 546 31, Θεσ/νίκη ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. ΑΕ Ευριπίδου 12, 105 59, Αθήνα T: 2310 232066 ΔΑΜΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ T: 210 3640618 F: 2310 237708 Κατεχάκη 61Α & Βρανά, Αθήνα, F: 210 3643503 www.uis.gr TK 115 25. www.gkaravias.gr uisins@otenet.gr T: 210 3734413 info@gkaravias.gr F: 210 3734440 VESTER ΑΕ www.postinsurance.eu MARSH EΠΕ ΚΑΤΣΙΚΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ info@postinsurance.eu OIKONOMOΠΟΥΛΟΥ Βαλαωρίτου 17 & Αμερικής, ΘΕΟΔΩΡΑ-ΙΩΑΝΝΑ 106 71, Αθήνα MG INSURANCE STRATEGY, Σώρου 8-10 & Δημητσάνας, T: 210 3259811 ΜΑΛΒΙΝΑ ΓΙΑΝΝΙΟΥ 151 25 Μαρούσι F: 210 3210684 Λεωφόρος Συγγρού 229, T: 210 8176000 www.vester.gr info@vester.gr Νέα Σμύρνη, 17121 , F: 210 8176030 Τ: 210 9702760 - 210 9355880, marsh.greece@marsh.com WILLIS TOWERS WATSON F: 210 9702744, NET TRUST ΕΛΛΑΣ AE www.mgis.gr, info@mgis.gr ΜΕGA INSURANCE BROKERS AE MAΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ XATZHΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ Λεωφ. Κηφισίας 32, Μαρούσι, PREMIUM BROKERS AΕ Φαλήρου 91 & Ζαν Μωρεάς, 117 41, Αθήνα ΤΚ15125. ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ T: 210 9225824-5 T: 210 9473700 ΧΑΡΗΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ F: 210 9225823 F: 210 9430054 Βασιλίσσης Σοφίας 69, www.megabroker.gr info@willis.grassavoye.gr 115 21, Αθήνα info@megabroker.gr T: 216 6004200 WILLIS TOWERS WATSON F: 2166004274 MONEY MARKET AE ΕΛΛΑΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ www.b-sa.gr ΠΑΠΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ MAΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ info@premiumbrokers.gr Αγ. Δημητρίου 4, 105 54, Αθήνα Λεωφ. Κηφισίας 32, Μαρούσι, T: 210 3245000 ΤΚ15125. PRIMARY LINK SA F: 211 8007242 T: 210 9473700 ΒΑΚΑΛΗΣ ΑΛΕΞΗΣ www.insurancemarket.gr F: 210 9414296 Γεωργίου Σισίνη 15Α, info@insurancemarket.gr info@willis.grassavoye.gr 115 28 Αθήνα T: 210 9224451 MY NET ZIA INSURANCE F: 210 9224046 ΤΡΙΑΝΤΆΦΥΛΛΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΊΔΗΣ ΖΗΚΟΥΛΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ www.primarylink.gr Μονοπρόσωπη ΕΠΕ, Μητροπόλεως 19, info@primarylink.gr Εθνικής Αντίστασης 21, 56430 Θεσσαλονίκη, 54624 Θεσσαλονίκη, Τ: 2310 548484 T: 2310 277077 THESIS BROKERS www.mynet-epe.gr F: 2310 277087 ΚΑΡΥΣΤΙΑΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ info@mynet-epe.gr www.ziainsurance.com Ζωοδόχου Πηγής 42, info@ziainsurance.gr Χαλάνδρι 152 31 NAK INSURANCE BROKERS ΑΕ T: 210 2931009 ΚΑΤΣΙΜΠΕΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ HAR.TA. INSURANCE BROKERS, ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΚΟΥΛΗΣ Παπαναστασίου 18, Λάρισα, ΤΚ 41222, Τ: 2410 534570, www.harta.gr, info@harta.gr

BROKER'S BROKER'STIME TIME||44 44

Κ Α Τ Α Λ Ο Γ ΟΑΣΡ Θ ΜΡΕΟΛ Ω Ν Σ Ε Μ Α ΑMIΛΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 9ο χλμ. Θεσ/κης-Θέρμης, 57 001, Θεσσαλονίκη T: 2310 474247 F: 2310 474246 www.ami-agency.gr info@ami-brokers.com

ΔΙΟΝ ΟΕ ΣΎΜΒΟΥΛΟΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΏΝ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ ΠΌΠΗ ΓΙΑΜΠΊΛΗ Σώρου 1, 144 51 Μεταμόρφωση Αττικής, T: 210 2893709

AMT ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΕ ΤΖΩΡΤΖΩΡΗΣ ΜΙΧΑΗΛ Τζαβέλλα 15-17, 185 33, Πειραιάς T: 210 4133644 F: 211 7704444 www.amt.gr info@amt.gr ΑΜΥΝΑ ΕΠΕ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΝΤΟΒΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Κηφισίας 74, 151 25, Μαρούσι T: 210 6140591 F: 210 6142062 www.amyna.gr info@amyna.gr

ΔΡΆΚΟΥ ΜΕΣΊΤΕΣ ΑΣΦΑΛΊΣΕΩΝ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΡΑΚΟΥ Λεωφ. Βασιλέως Κωνσταντίνου 44, 116 35, Αθήνα Τ: 210 7209589 www.drakouinsurance.com info@drakouinsurance.com

ΑΝΤΕΡΜΑΤ ΕΠΕ ΣΥΛΙΓΝΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Πλατεία Αγίων Θεοδώρων 2, Αθήνα, 10561 T: 215 5550035 info@andermatt.gr

ΕΛΕΣΤΙΑ ΕΠΕ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΑΚΗ ΚΑΤΡΙΝ Πανεπιστημίου 39, Αθήνα 105 64, T: 210 3233067, F: 210 3233505, www.helestia. com/el/, support@helestia.eu ΕΛΠΑ ΜΕΣ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ ΚΑΠΑΝΤΑΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Λ. Μεσογείων 280, 155 62, Χολαργός T: 210 6898710 F: 210 6898712 sales@elpaasfalies.gr ΕΛΥΖΕ ΑΕ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Λ. Κηφισίας 240-242, 152 31, Χαλάνδρι T: 210 6700600 F: 210 6700700 www.elysee.gr info@elysee.gr

ΚΟΥΪΔΟΥΡΜΑΖΗ ΙΩΑΝΝΑ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ ΚΟΥΪΔΟΥΡΜΑΖΗ ΙΩΑΝΝΑ Α. Αρτέμιδος 4 & Κηφισίας, 151 24, Μαρούσι T: 210 6109921 F: 210 6109922 www.credit.com.gr info@credit.com.gr ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κηφισίας 100 & Μαραθωνοδρόμων 83, 151 25, Mαρούσι T: 210 8123700 F: 210 6140448 www.koumbas.gr koumbas@koumbas.gr ΚΟΥΤΣΟΒΑΣΙΛΗ ΕΥΘΥΜΙΑ Μαραθωνοδρόμου 83, Μαρούσι 151 25, Τ: 210 8123800, koutsovasili@eurobrokers.gr ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΗΣ Ξάνθου 2, 106 73, Αθήνα T: 210 7225915 F: 211 8002465 costispc@gmail.com

ΑΠΟΛΛΩΝ ΑΕ ΜΕΣΙΤΕΙΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ INSURANCE BROKERS ΑΕ ΒΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Λ. Αθηνών 71, 101 73, Αθήνα Ερμού 44, 105 63, Αθήνα T: 210 3483431-4 T: 210 3253825 F: 210 3465329 F: 210 3253951 ΙΩΑΝΝΟΥ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ info@saracakis.gr www.kokkinos-insurance.gr ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ kokinsur@otenet.gr ΙΩΑΝΝΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΓΓΥΗΣΗ ΙΚΕ Αγ. Ιωάννου 6, 152 33, ΣΟΥΡΙΚΑ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΛΑΜΠΡΟΥΚΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Χαλάνδρι T: 210 6899199 Καποδιστρίου 5, Ηρώων Πολυτεχνείου 2-4, F: 210 6899299 144 52, Μεταμόρφωση 146 71 Ν. Ερυθραία, www.ip-insurance.gr T: 210 2801105 T: 210 6250920, info@ip-insurance.gr F: 210 2801104 lamprouk@otenet.gr www.insurg.gr KAΠΟΥΑΝΟ ΑΕ info@insurg.gr ΛΑΜΠΡΟΥΚΟΥ ΕΛΕΝΗ ΚΑΠΟΥΑΝΟ ZAK Ηρώων Πολυτεχνείου 2-4, Αγ. Βαρβάρας 37, ΓΚΡΙΝΓΟΥΝΤΣ ΕΠΕ 146 71, Ν. Ερυθραία 152 31, Χαλάνδρι ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ T: 210 6250920 T: 210 6777200 Δασκαρόλη 67, 166 75, Γλυφάδα F: 210 6250792 F: 210 6777744 T: 210 9690700 lamprouk@otenet.gr www.mjcapuano.gr F: 210 9690708 capuano@mjcapuano.gr www.greenwoods.org ΜΑΡΤΕΝ ΒΑΣ. ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ kostas@greenwoods.org ΜΕΣΙΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ ΚΑΡΠΕΝΤΕΡ ΤΕΡΝΕΡ ΑΕ ΜΕΣΙΤΕΙΑΣ ΜΑΡΤΕΝ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΑΣΦΑΛ., ΑΝΤΑΣΦ. & ΑΣΦ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΕΚΑΘΛΟΝ ΑΕ Ελ. Βενιζέλου 155-157, ΤΕΡΝΕΡ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΜΟΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 176 72, Καλλιθέα Γρανικού 7, Μεσογείων 71, 115 26, Αθήνα T: 210 9570333 151 25, Μαρούσι T: 210 7454000 F: 210 9578235 T: 213 0119000 F: 210 7794446 www.marten.gr F: 213 0119090 dekathlon@atlantiki.gr info@marten.gr www.carpenterturner.com welcome@carpenterturner.com

BROKER'S TIME | 45

Κ Α Τ Α Λ Ο Γ ΟΑΣΡ Θ ΜΡΕΟΛ Ω Ν Σ Ε Μ Α ΜΕΡΚΙΟΥΡΙ ΑΕ ΚΑΤΣΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Μομφεράτου 148, 114 75, Αθήνα T: 210 6466641 F: 210 6466759 www.mercury-insbrokers.gr info@mercury-insbrokers.gr ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΘΗΝΑΣ ΑΕ ΑΛΦΙΕΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ελ. Βενιζέλου 99, 171 23, Ν. Σμύρνη T: 210 9323700 F: 210 9323566 www.aib.gr info@aib.gr

ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΙΚΕ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Αμερικής 20, 106 71, Αθήνα T: 210 3602226-9 F: 210 3611110 www.xirogiannopoulos.gr info@xirogiannopoulos.gr

ΜΟΥΤΟΥΑΛ ΑΕ ΝΙΚΟΛΙΝΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Κοραή 7, 153 41, Αγ. Παρασκευή T: 210 6549515 F: 210 6549517 www.mutualnet.gr customercare@mutualnet.gr

ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΓΚΟΣ Ομήρου 32, 10672 Αθήνα, Τ.Θ. 17064, Αθήνα 10024, Τ: 2103622862, 2103642341, F: 2103642314, info@fisecoeurope.gr, yagospan@otenet.gr

ΝΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Κυπρίων Αγωνιστών 60, Αργυρούπολη 16451 Τ: 210 9924206 nanoskon@yahoo.gr

ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΑΕ ΑΝΔΡΈΑΣ ΠΑΠΑΔΆΚΗΣ Τσιμισκή 17, 546 24, Θεσ/νίκη T: 2310 236126 - 2310 241159 F: 2310 223180 www.papadakis.com.gr info@papadakis.com.gr

ΝΙΜΑ ΑΕ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΝΩΤΗΣ Φιλελλήνων 25, 105 57, Αθήνα T: 210 3236917 - 210 3248501 F: 210 3253664 nima1@otenet.gr

OMIKΡΟΝ ΑΕ ΘΩΜΑΔΑΚΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Λ. Κηφισίας 34, 115 26, Αθήνα T: 210 7705622 - 210 7778442 F: 210 7753065 www.omikroninsurance.gr info@omikroninsurance.gr

T: 210 2580451-458 F: 210 2586979 www.praxis-insurance.gr info@praxis-insurance.gr ΣΑΜΟΛΑΔΑΣ Ι. - ΓΕΩΡΓΑΡΟΥΔΗ Μ. ΟΕ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ-ΑΣΦ. ΣΥΜΒ.- ΣΥΝΤ. ΑΣΦ. ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΣΑΜΟΛΑΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Λ. Ειρήνης 151, 1 88 63, Πέραμα T: 210 4416888 www.anyinsurance.gr samoladas@truckinsurance.gr ΣΙΓΜΑ ΑΕ ΣΕΡAΦΕΙΜΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Σανταρόζα 1 & Σταδίου, Αθήνα 10564 T: 210 9346635 F: 210 9318867 www.sigmaib.gr info@sigmaib.gr TE-TΡAΣΤ ΑΕ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Αιγαίου 4, 171 21, Ν. Σμύρνη T: 210 9355886 F: 210 9318011 www.te-trust.gr info@te-trust.gr ΥΔΡΑ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ ΚΑΤΣΙΜΠΕΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Αγ. Φιλοθέης & Ναυ. Νικοδήμου 30, 105 56, Αθήνα T: 210 3724900 F: 210 2517840 nkatsib@nakinsurance.gr

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ & ΑΝΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΕ ΚΑΡΑΚΟΛΗ ΜΑΡΙΑ Λεωφ. Α. Συγγρού 163, 171 21, Αθήνα ΝΝ ΕΑΕ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΦΙΛΗΣ ΜΕΣΙΤΕΣ T: 210 3288015 ΜΠΑΜΠΟΥΡΗ ΑΘΗΝΑ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ F: 210 3288570 Λ. Συγγρού 198, ΦΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ piraeus_bank@piraeusbank.gr 176 71, Καλλιθέα Παρασκευοπούλου 4, T: 210 9506816 121 32, Περιστέρι ΠΕΝΚΟ ΑΕ F: 210 9506805 T: 210 5766100 ΚΡΟΚΙΔΑΣ ΚΩΣΤΑΣ www.nnhellas.gr info@nnhellas.gr F: 211 7704343 Κονίτσης 5, 151 25, Μαρούσι filis@filis.gr T: 210 6140292 Ν.Σ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΙΚΕ F: 210 6140297 Ηλέκτρα Αποστολοπούλου ΦΟΥΤΑΔΑΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ www.penco.gr Αγίου Νικολάου 5-7, Χ. Τρικούπη 146 & Στροφυλίου, info@penco.gr Πειραιάς 18537 146 71, Νέα Ερυθραία Αττικής T: 2109236400 T: 210 6206380 ΠΟΛΑΡΙΣ ΕΠΕ F: 2109212644 F: 211 8009999 ΚΑΚΟΥΡΗΣ ΠΕΤΡΟΣ www.nsa-insurance.gr foutadaki@gmail.com Λεωφ. Συγγρού 229, 171 21, eapostolopoulou@nsa-insurance.gr Ν. Σμύρνη T: 210 9522777 F: 210 9522737 ΝΤΑΛΙΑΝΗ ΕΠΕ ΩΜΕΓΑ ΜΕΣ. ΑΣΦΑ. www.polarisbrokers.gr ΑΘΥΡΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ & ΑΝΤΑΣΦΑΛ. ΑΕ info@polarisbrokers.gr Πολυτεχνείου 45, ΣΙΑΧΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 546 25, Θεσ/νίκη Βαλαωρίτου 17 & Αμερικής, 106 71, Αθήνα ΠΡΑΞΙΣ ΕΠΕ T: 2310 542202 - 2310 542280 T: 210 6829720 ΠΑΠΠΑ ΙΩΑΝΝΑ F: 2310 526091 F: 210 6457115 Σελευκείας & Πρεβέζης 1, www.daliani-insurance.com www.omegabrokers.gr 143 42, Ν. Φιλαδέλφεια info@daliani-insurance.com info@omegabrokers.gr

BROKER'S BROKER'STIME TIME||46 46