Broker s Time ΔΕΛΤΙΟ ΤΟΥ ΣΕΜΑ, ΧΡΟΝΟΣ 17ος, ΤΕΥΧΟΣ 58, 3ο ΤΡΙΜΗΝΟ 2019
ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΖΩΡΤΖΩΡΗΣ
ΤΑΣΟΣ ΧΑΤΖΗΘΕΟΔΟΣΙΟΥ
ΚΩΣΤΗΣ ΑΛΦΙΕΡΗΣ Η ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΤΟ YACHTING «ΠΡΟΣΩ ΟΛΟΤΑΧΩΣ»
ΣΕ ΣΤΆΔΙΟ ΜΕΤΆΒΑΣΗΣ Η ΔΙΕΘΝΉΣ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ ΑΓΟΡΆ
IΩΆΝΝΑ ΣΚΌΝΔΡΑ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
«ΠΑΡΆΘΥΡΟ» ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΈΝΗΣ ΕΝΗΜΈΡΩΣΗΣ
ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ ΕΝ ΌΨΕΙ ΝΈΩΝ ΚΙΝΔΎΝΩΝ
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ «ΡΟΤΑ» ΤΙΣ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
ΝΙΚΟΣ ΡΕΚΑΝΤΖΗΣ
ΠΏΣ «ΨΑΛΙΔΊΖΟΝΤΑΙ» ΟΙ ΑΥΞΉΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΣΦΆΛΙΣΤΡΑ
Μποφόρ στις Ναυτασφαλίσεις ΑΛΕΞΗΣ ΚΩΤΣΑΛΟΣ
ΔΟΜΙΝΙΚΗ ΚΟΡΑΚΗ
ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΈΣ ΠΑΡΑΔΟΞΌΤΗΤΕΣ
Ο ΡΌΛΟΣ ΤΗΣ ΑΣΦΆΛΙΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΚΙΝΔΎΝΩΝ
ΜΑΡΙΑ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΟΥΡΜΕΛΗΣ
ΓΙΑΤΊ ΑΛΛΆΖΕΙ Ο ΧΆΡΤΗΣ ΤΩΝ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΊΣΕΩΝ
3 ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΊΣΕΙΣ
ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΣΙΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
EΤΗΣΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΕΜΑ
ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ
Για πληροφορίες σχετικά με την εκδήλωση και τα εισιτήρια, επικοινωνήστε με το 210 77 92 171
Editorial
«ΠΑΡΆΘΥΡΟ» ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΈΝΗΣ ΕΝΗΜΈΡΩΣΗΣ ΜΙΧΑΛHΣ ΤΖΩΡΤΖΩΡΗΣ Πρόεδρος του ΣΕΜΑ
Αγαπητοί, Είμαστε πολύ περήφανοι για τη νέα έκδοση του Broker’s Time. Πρόκειται για την τρίτη από τις τέσσερις εκδόσεις του τρέχοντος έτους, η οποία όμως έχει ιδιαίτερη αξία για εμάς αφού σταδιακά υλοποιεί το όραμά μας να συνδέσουμε το περιοδικό των Μεσιτών Ασφαλίσεων με τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας μας. Με αυτό τον τρόπο οδεύουμε στην εποχή των θεματικών τευχών. Δηλαδή εκδόσεων που επικεντρώνονται σε ένα συγκεκριμένο επιχειρηματικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας. Με τα θεματικά τεύχη ο ΣΕΜΑ επιδιώκει: • •
Να ανοίξει παράθυρα ενημέρωσης, για συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας, παρέχοντας ειδικευμένη γνώση σε όσους δραστηριοποιούνται στον κλάδο της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, καθώς επίσης, Να δώσει τη δυνατότητα στους επιχειρηματίες και τα στελέχη των εν λόγω αγορών να γνωρίσουν καλύτερα τους Μεσίτες Ασφαλίσεων, το ειδικό συμβουλευτικό τους ρόλο και το σημαντικό έργο τους.
Στη συγκεκριμένη έκδοση διεισδύουμε στην αγορά των ναυτασφαλίσεων,σε έναν τομέα που αποτελεί κύριο συστατικό του DNA της παγκόσμιας ναυτιλιακής αγοράς και επιδιώκουμε να αναδείξουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αγοράς και να αναλύσουμε ζητήματα, η προσέγγιση των οποίων συνήθως απαιτεί τη γνώση ειδικών. Εδώ τοποθετούμε την έναρξη των θεματικών τευχών, και επιλέξαμε για αρχή τις ναυτασφαλίσεις. Μείνετε συντονισμένοι διότι θα ακολουθήσουν επόμενες εκδόσεις εστιασμένες επίσης σε κάποιον από τους βασικούς κλάδους της οικονομίας –όπως ο τουρισμός, η ενέργεια, η αγροτική παραγωγή, η φαρμακοβιομηχανία και εν γένει η δευτερογενής παραγωγή. Καλή ανάγνωση! Μιχάλης Τζωρτζωρής Πρόεδρος ΣΕΜΑ
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
3
Ανοιχτή γραμμή
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ «ΡΟΤΑ» ΤΙΣ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
ΤΑΣΟΣ ΧΑΤΖΗΘΕΟΔΟΣΙΟΥ Μέλος ΔΣ & Υπεύθυνος Επικοινωνίας ΣΕΜΑ
Σε μια εποχή που η διεθνής ναυτιλιακή αγορά βρίσκεται αντιμέτωπη με σειρά σοβαρών ζητημάτων, όπως η χρήση των νέων «πράσινων» ναυτιλιακών καυσίμων, οι επιπτώσεις από τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο, τα απόνερα του Brexit αλλά και οι επιθέσεις σε εμπορικά πλοία, το Broker’s Time επιχειρεί, με ένα παρεμβατικό τεύχος, να διεισδύσει στη ναυτιλία και να μελετήσει απόψεις πολλών ενδιαφερομένων μερών. Επιχειρεί να προσεγγίσει τους κινδύνους έναντι των οποίων είναι εκτεθειμένη η ναυτιλιακή αγορά, να αναλύσει το πώς οι ασφαλιστικές εταιρείες διαχειρίζονται τις ζημιές του κλάδου, να περιγράψει τις μακροοικονομικές συνθήκες υπό τις οποίες δρα και αναπτύσσεται σήμερα η παγκόσμια ναυτιλία, όπως και τις γεωπολιτικές συγκυρίες που επηρεάζουν το μέλλον της, αλλά και να φέρει πιο κοντά στη ναυτιλιακή κοινότητα τους μεσίτες ασφαλίσεων, έργο των οποίων είναι να καθοδηγήσουν κάθε υποψήφιο ασφαλισμένο, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, να καλυφθεί με ορθούς και μελετημένους όρους. Τα ανωτέρω θέματα αναλύουν με άρθρα στο τρέχον τεύχος του BRT υψηλόβαθμοι παράγοντες της ασφαλιστικής «βιομηχανίας», όπως και της ναυτιλίας, καθώς και στελέχη με εξειδικευμένη γνώση στις ναυτασφαλίσεις. Σας ευχόμαστε καλή ανάγνωση. Τάσος Χατζηθεοδοσίου Υπεύθυνος Επικοινωνίας Μέλος Δ.Σ. ΣΕΜΑ
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
5
ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: ΣΎΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΉΝΩΝ ΜΕΣΙΤΏΝ ΑΣΦΑΛΊΣΕΩΝ [ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΌ ΣΩΜΑΤΕΊΟ - ΙΔΡΥΘΈΝ ΔΥΝΆΜΕΙ ΤΗΣ ΥΠ’ΑΡΙΘΜΌΝ 6618/1997 ΑΠΌΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΜΕΛΟΎΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΊΟΥ ΑΘΗΝΏΝ]
IΩΆΝΝΑ ΣΚΌΝΔΡΑ
Ναυτασφαλιστική βιομηχανία εν όψει νέων κινδύνων σελ.8
3. EDITORIAL: ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΖΩΡΤΖΩΡΗΣ «ΠΑΡΆΘΥΡΟ» ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΈΝΗΣ ΕΝΗΜΈΡΩΣΗΣ
18. ΑΛΕΞΗΣ ΚΩΤΣΑΛΟΣ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΈΣ ΠΑΡΑΔΟΞΌΤΗΤΕΣ
5. ΤΑΣΟΣ ΧΑΤΖΗΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ «ΡΟΤΑ» ΤΙΣ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
22. ΜΑΡΙΑ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΓΙΑΤΊ ΑΛΛΆΖΕΙ Ο ΧΆΡΤΗΣ ΤΩΝ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΊΣΕΩΝ
7. ΚΩΣΤΗΣ ΑΛΦΙΕΡΗΣ Η ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΤΟ YACHTING «ΠΡΟΣΩ ΟΛΟΤΑΧΩΣ»
24. ΔΟΜΙΝΙΚΗ ΚΟΡΑΚΗ Ο ΡΌΛΟΣ ΤΗΣ ΑΣΦΆΛΙΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΚΙΝΔΎΝΩΝ ΣΤΗ ΝΑΥΤΙΛΊΑ
10. ΝΙΚΟΣ ΡΕΚΑΝΤΖΗΣ ΣΕ ΣΤΆΔΙΟ ΜΕΤΆΒΑΣΗΣ Η ΔΙΕΘΝΉΣ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ ΑΓΟΡΆ
26. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΟΥΡΜΕΛΗΣ 3 ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΊΣΕΙΣ
14. ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ ΠΏΣ «ΨΑΛΙΔΊΖΟΝΤΑΙ» ΟΙ ΑΥΞΉΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΣΦΆΛΙΣΤΡΑ
28. ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕΛΩΝ ΣΕΜΑ ΛΙΣΤΑ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕΛΩΝ ΣΕΜΑ
ΕΚΔΌΤΗΣ: ΜΙΧΆΛΗΣ ΤΖΩΡΤΖΩΡΉΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΎΝΤΑΞΗΣ: ΤΆΣΟΣ ΧΑΤΖΗΘΕΟΔΟΣΊΟΥ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: ΠΛΆΤΩΝ ΤΣΟΎΛΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΉ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗ: ΆΝΝΑ ΒΆΙΜΠΕΡΓ ΜΈΛΗ Δ.Σ. ΤΟΥ ΣΕΜΑ ΠΡΟΈΔΡΟΣ: ΜΙΧΆΛΗΣ ΤΖΩΡΤΖΩΡΉΣ ΑΝΤΙΠΡΌΕΔΡΟΣ: ΚΩΣΤΗΣ ΑΛΦΙΕΡΗΣ Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΈΑΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΤΑΜΊΑΣ:: ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΡΑΚΟΥ ΤΑΚΤΙΚΑ ΜΈΛΗ: ΑΛΙΚΗ ΒΙΤΑΛΗ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΖΗΚΟΥΛΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΑΤΣΙΜΠΕΡΗΣ, ΤΑΣΟΣ ΧΑΤΖΗΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΕΠΙΤΙΜΟΙ & ΠΡΩΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΟΥ ΣΕΜΑ: ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΥΜΙΧΑΛΟΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ Α. ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΣΙΜΟΣ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΒΙΑΣ, ΘΕΟΔΩΡΑ ΙΩΑΝΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΎΛΟΥ 24Γ, ΑΘΉΝΑ, 11528 - ΤΗΛ.: 210 7792171 EMAIL: INFO@SEMA.GR WEBSITE: BROKERS-TIME.GR, SEMA.GR ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: MORAX MEDIA S.A. ΛΕΩΦ. ΣΥΓΓΡΟΥ 236 ΚΑΛΛΙΘΕΑ 17672 INFO@MORAXMEDIA.GR #ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
6
Broker s Time
Η ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΤΟ YACHTING «ΠΡΟΣΩ ΟΛΟΤΑΧΩΣ» ΚΩΣΤΗΣ ΑΛΦΙΈΡΗΣ Αντιπρόεδρος ΣΕΜΑ και Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Athens Insurance Brokers
Η Ελλάδα κατά παγκόσμια παραδοχή, είναι ο παράδεισος του Yachting. Απόδραση στο απέραντο γαλάζιο, τα μελτέμια του Αιγαίου και η εκπλήρωση της αρχέτυπης ανάγκης του ανθρώπου να νιώσει αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης καθιστούν τις θάλασσές μας τη χαρά των ιστιοπλόων. Τα δυο τελευταία χρόνια η αγορά του επαγγελματικού Yachting απογειώνεται. Με γενναίες επιδοτήσεις από κοινοτικούς πόρους, οι παλιοί πλοιοκτήτες αύξησαν το στόλο τους και νέοι επιχειρηματίες μπαίνουν στον κύκλο, άλλοι με στόχο να εδραιωθούν στο χώρο και άλλοι για να αυξήσουν το εισόδημά τους με την ενοικίαση του σκάφους, παράλληλα με τη σταθερή απασχόλησή τους. Φέτος μεγάλος αριθμός ιστιοπλοϊκών σκαφών monohull και catamaran προστέθηκαν στον ελληνικό στόλο επαγγελματικών σκαφών αναψυχής ο οποίος αριθμεί περίπου 5.500 σκάφη, ενώ αναμένονται περισσότερα το επόμενο διάστημα, παρά την ασταθή φορολογία και την έλλειψη υποδομής στις μαρίνες ανά την Ελλάδα. Η ασφαλιστική αγορά δείχνει να αγαπάει το Yachting. Όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Ελλάδα καλύπτουν την υποχρεωτική ασφάλιση Αστικής Ευθύνης, οι περισσότερες παρέχουν και κάλυψη Ιδίων Ζημιών σε ιδιωτικά και ενοικιαζόμενα με πλήρωμα και λιγότερες, αλλά οι πιο εξιδεικευμένες, ασφαλίζουν ενοικιαζόμενα χωρίς πλήρωμα (bareboat). Τα αποτελέσματα του κλάδου σκαφών δεν είναι τα ευνοϊκότερα, με χρονιές να έχουν αρνητική απόδοση, όμως το εύρος και οι συνθήκες των ναυτικών συμβάντων και η αύξηση της παραγωγής σε συνδυασμό με το προσεκτικό underwriting βοηθούν στην εξειδίκευση και την κατανόηση της ιδιαιτερότητας του Yachting. Για το 2017 ο μ.ό. ζημίας στα bareboat ήταν περίπου €9.000 και το ίδιο αναμένεται και το 2018. Κύρια αποζημιωθείσα κάλυψη είναι η Πρόσκρουση/Προσάραξη, ενώ ακολουθούν οι Μηχανικές Βλάβες και η Αμέλεια ναυλωτή. Θανατηφόρα γεγονότα Αστικής Ευθύνης ιδιωτικών σκαφών σαφώς και επιβαρύνουν το αποτέλεσμα των ζημιών, δεν είναι όμως ο κύριος δείκτης διαμόρφωσης του κλάδου, λόγω χαμηλής συχνότητας των γεγονότων.
Τα δυο τελευταία χρόνια η αγορά του επαγγελματικού Yachting απογειώνεται
Τα έντονα καιρικά φαινόμενα των τελευταίων ετών επηρεάζουν επίσης το δείκτη ζημιών τουλάχιστον 30%. Ο κίνδυνος της Υπεξαίρεσης από τους ναυλωτές στα bareboats και οι Παράνομες Ενέργειες (βλ. λαθρεμπόριο, λαθρομετανάστες), επιτάσσουν τον κίνδυνο και τρομάζουν τους πλοιοκτήτες, που είναι πλέον υποχρεωμένοι να περιλαμβάνουν τέτοιες καλύψεις στα συμβόλαιά τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2017 η Ελλάδα απορρόφησε τους ναυλωτές της Τουρκίας, αλλά και μεγάλο ποσοστό των ναυλωτών που πριν προτιμούσαν την Αδριατική, λόγω του υψηλού κόστους των Κροατικών μαρίνων. Η ολοκληρωμένη ασφάλιση του bareboat πρέπει να περιλαμβάνει τους κινδύνους θαλάσσης (βύθιση, σύγκρουση, πρόσκρουση, προσάραξη) και όλες τις περιπτώσεις της παρ. 9 του IYC CL.328 / 01.11.85, πτώση της εξωλέμβιας στη θάλασσα, Μηχανικές βλάβες (αν το σκάφος πληροί τα ηλικιακά κριτήρια), Αστική ευθύνη, πτώση του σκάφους από τη βάση του και βεβαίως την κάλυψη Υπεξαίρεσης και παράνομων ενεργειών των ναυλωτών. Η ζήτηση, οι ανάγκες της αγοράς και οι νέες ευνοϊκές συνθήκες, οδηγούν την ασφάλιση του yachting «πρόσω ολοταχώς»!
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
7
Broker s Time
ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΝ ΟΨΕΙ ΝΕΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Ιωάννα Σκόνδρα Yπεύθυνη Eπικοινωνίας του American Hellenic Hull Insurance Company Ltd
cluster. Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και τάσεις της αγοράς, τόσο της ναυτιλιακής, όσο και της ναυτασφαλιστικής δηλώνοντας έτοιμοι να αντεπεξέλθουμε σε οποιαδήποτε νέα πρόκληση.
Ένα από τα κορυφαία ζητήματα της ασφαλιστικής βιομηχανίας αποτελούν οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο
ε δραστηριότητα και παρουσία σε όλα τα μεγάλα διεθνή ναυτιλιακά κέντρα (Νέα Υόρκη, Χιούστον, Λονδίνο, Σαγκάη, Χονγκ Κονγκ και Πειραιά), η American Hellenic Hull Insurance Company Ltd, εισήλθε το 2016 στη ναυτασφαλιστική αγορά και αποτελεί εταίρο του παγκόσμιου ναυτασφαλιστικού
Ήταν εδραιωμένη πεποίθηση τα τελευταία 20 χρόνια ότι τα ναυτασφάλιστρα βρίσκονται σε μόνιμα καθοδική πορεία. Παρόλα αυτά, το 2018 μετά από ένα συνδυασμό μεγάλων φυσικών καταστροφών και ιδιαιτέρως υψηλών απαιτήσεων στο χώρο των yachts, η περίοδος των χαμηλών τιμών ασφαλίστρων παρήλθε και πλέον οι ασφαλιστές και οι πλοιοκτήτες προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα. Ο συνδυασμός της νέας πραγματικότητας στη ναυτασφαλιστική αγορά μαζί με την εφαρμογή των κριτηρίων ασφάλισης στην Εταιρεία μας, μας έχει οδηγήσει σε μια κερδοφόρο ανάπτυξη η οποία θα ενισχυθεί περαιτέρω το 2020.
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
8
Το νέο κανονιστικό πλαίσιο του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας για τη μείωση της περιεκτικότητας του θείου στα καύσιμα των πλοίων έχει επιφέρει σειρά αλλαγών στον κλάδο της ναυτιλίας και της ναυτασφάλισης
Ο ΙΜΟ 2020 ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΟΕΠΙΘΈΣΕΙΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΎΝ ΝΈΟΥΣ ΚΙΝΔΎΝΟΥΣ ΣΤΗ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ Το νέο κανονιστικό πλαίσιο του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας για τη μείωση της περιεκτικότητας του θείου στα καύσιμα των πλοίων έχει επιφέρει σειρά αλλαγών στον κλάδο της ναυτιλίας και της ναυτασφάλισης. Βεβαίως, οι χρηματικές απαιτήσεις βαραίνουν τους πλοιοκτήτες, οι οποίοι καλούνται να αναβαθμίσουν τον εξοπλισμό του στόλου τους με τη χρήση scrubbers για την διύλιση του καυσίμου. Ο κανονισμός τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2020, και ήδη η ναυτασφαλιστική αγορά έχει δει σειρά απαιτήσεων από τους πλοιοκτήτες, απαιτήσεις που φαίνεται ότι θα πολλαπλασιαστούν μετά και την καθολική εφαρμογή του κανονισμού. Επιπλέον, ένα από τα κορυφαία ζητήματα στην ατζέντα της ασφαλιστικής βιομη-
χανίας αποτελούν, μεταξύ άλλων, οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στη ναυτιλία, οι νέοι κανονισμοί του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οδηγούν στην ψηφιοποίηση των προσφερομένων υπηρεσιών, αλλά και των δομών και τρόπων λειτουργίας της. Ωστόσο, επειδή οι κίνδυνοι αυτοί αποτελούν νέο φαινόμενο και τα ιστορικά στοιχεία αναφοράς είναι λίγα, η αξιολόγηση και τιμολόγησή τους αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ασφαλιστική βιομηχανία σήμερα. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΤΟΥ ΙΜΟ 2020-2030: ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑ ΣΤΗ ΝΑΥΤΙΛΊΑ Η μείωση της περιεκτικότητας του θείου στα καύσιμα των πλοίων, σε συνδυασμό με τους πρόσθετους κανονισμούς του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας για τη μείωση των εκπο-
μπών αερίου του θερμοκηπίου, αλλά και την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα, αποτελούν μέρος της συνολικότερης προσέγγισης για τη βιωσιμότητα στη ναυτιλία, στρατηγική που αποτελεί ορόσημο για τη δεκαετία 2020-2030. Στο πλαίσιο αυτό, η American Hellenic Hull Insurance Company αποτελεί τη μοναδική αμιγώς ναυτασφαλιστική εταιρεία που έχει συνυπογράψει την ατζέντα του ΟΗΕ για τις Αρχές Βιωσιμότητας στην Ασφαλιστική Αγορά. Οι Αρχές Βιωσιμότητας του ΟΗΕ (Principles for Sustainable Insurance - PSI), είναι μια πρωτοβουλία του ΓΓ του ΟΗΕ, αποτελούν μέρος του Πρωτοκόλλου για το Περιβάλλον του ΟΗΕ και εισάγουν ένα παγκόσμιο πλαίσιο κατευθυντήριων γραμμών για το πώς οι ασφαλιστικές εταιρείες, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι επενδυτές αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις και ευκαιρίες.
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
9
Broker s Time
ΣΕ ΣΤΆΔΙΟ ΜΕΤΆΒΑΣΗΣ Η ΔΙΕΘΝΉΣ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ ΑΓΟΡΆ Νίκος Ρεκαντζής Διευθυντής τμήματος Ναυτασφαλίσεων Μarsh Ε.Π.Ε. Μεσίτες Ασφαλίσεων
Οι πλοιοκτήτες & διαχειριστές θα κληθούν να αφομοιώσουν αυξημένα κόστη ασφάλισης
Μετά από χρόνια συνεχόμενης υποχώρησης του επιπέδου των ασφαλίστρων υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η ναυτασφαλιστική αγορά σκληραίνει: ασφαλιστές σταματούν να ασκούν τον κλάδο ή μειώνουν αισθητά την έκθεσή τους σε αυτόν, άλλοι πιέζουν για αυξήσεις στα ασφάλιστρα και/ή αναπροσαρμογή της ευρύτητας της κάλυψης. Φυσικά αυτό δεν πρέπει να ιδωθεί σαν μεμονωμένη εξέλιξη: σύμφωνα με το Δείκτη Παγκόσμιας Ασφαλιστικής Αγοράς (Global Insurance Market Index), που έχει καθιερώσει η Marsh από το 2012, τα ασφάλιστρα σε όλους τους κλάδους ασφάλισης παγκοσμίως βρίσκονται σε ανοδική πορεία για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο (αρχής γενομένης από το 4ο τρίμηνο του 2018). Για την δε ναυτασφαλιστική αγορά η συγκυρία φαίνεται να είναι εν γένει αρνητική: με δυναμικότητα (capacity) εκτιμώμενου μεγέθους περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων να έχει αποσυρθεί από την αγορά των Lloyd’s, με τα πρόσφατα στατιστικά (τέλη Ιουνίου 2019) της Σκανδιναβικής Ένωσης Ναυτασφαλιστών (CEFOR) να υποδεικνύουν επάνοδο των ζημιών μεγάλης κλίμακας (major losses) στην ασφάλιση ίδιων ζημιών πλοίων (Hull), με τα περισσότερα P&I Clubs του International Group (IGPANDI) να καταγράφουν αρνητικά τεχνικά αποτελέσματα (underwriting losses) με ταυτόχρονη επιβράδυνση ή/
και μείωση του ύψους των αποθεματικών τους, με τους ασφαλιστές κινδύνων πολέμου (War & Strikes Risks) να εκτιμούν τις πρόσφατες απαιτήσεις – συνέπεια των επιθέσεων σε δεξαμενόπλοια στον Περσικό Κόλπο να ξεπερνούν τα 100 εκατομμύρια δολάρια για την ασφαλιστική αγορά. Και όλες αυτές οι εξελίξεις έρχονται εν μέσω ενός διεθνούς περιβάλλοντος που δημιουργεί επιπλέον ανασφάλεια στους πλοιοκτήτες και διαχειριστές πλοίων με το διεθνή εμπορικό πόλεμο και διάφορες μορφές προστατευτισμού να περιορίζουν τις εμπορικές συναλλαγές, με τους διεθνείς οργανισμούς να αυξάνουν το κανονιστικό πλαίσιο της ποντοπόρου ναυτιλίας με συνεπαγόμενα αυξημένα κόστη συμμόρφωσης, προεξάρχοντος του Κανονισμού χρήσης ναυτιλιακού καυσίμου μικρής περιεκτικότητας σε θείο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού που θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2020 (ΙΜΟ 2020). Η συνθήκη μοιάζει ασφυκτική και δημιουργεί ακόμα ένα μέτωπο στη ναυτιλιακή κοινότητα, εφόσον θα κληθούν οι πλοιοκτήτες και διαχειριστές να αφομοιώσουν αυξημένα κόστη ασφάλισης μαζί – σε αρκετές περιπτώσεις – με περιορισμό της έκτασης της παρεχόμενης κάλυψης. Στη Marsh αντί για απειλή όμως βλέπουμε μια πρόκληση: είναι προφανές ότι μαζί με τη διαφαινόμενη αλλαγή της ασφαλιστικής αγοράς
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
10
“To μέλλον ανήκει σε αυτούς που το προετοιμάζουν” H ευθύνη να κατανοείς βαθύτερες ανάγκες, να
κερδίζεις την εμπιστοσύνη, να ενώνεις με τη δύναμή σου τους πολλούς, να προτάσσεις τη δύναμη της συνεργασίας, να δημιουργείς αξία, να
γίνεσαι αυτός που πρέπει να κάνει πρώτος το βήμα
εμπρός. Εμείς στην ERGO, τον κορυφαίο Ασφαλιστικό Όμιλο Ζημιών στην Ελλάδα, οραματιζόμαστε και σχεδιάζουμε την επόμενη ημέρα μας, με τις καλύτερες προοπτικές για τους ανθρώπους μας.
Broker s Time
Τα δεδομένα και η σωστή χρήση τους είναι στην καρδιά του ρόλου του μεσίτη στις νέες συνθήκες
Μια καλή συμφωνία για λογαριασμό του πελάτη δεν μπορεί πλέον να επιτευχθεί μόνο μέσω των καλών σχέσεων του διαμεσολαβητή με συγκεκριμένους ασφαλιστές
αλλάζει και ο ρόλος του μεσίτη ασφαλίσεων. Η παραδοσιακή πίεση για επίτευξη μιας καλής οικονομικά συμφωνίας για λογαριασμό του πελάτη δεν μπορεί πλέον να επιτευχθεί μόνο μέσω των καλών σχέσεων του διαμεσολαβητή με συγκεκριμένους ασφαλιστές. Σε συνθήκες εκτεταμένου ελέγχου των εργασιών που διατηρούν οι ασφαλιστές στο χαρτοφυλάκιό τους καθίσταται πρωτευούσης σημασίας το προσεκτικό underwriting με αναλογιστικά εργαλεία και τα δεδομένα (data) έχουν την πρωτοκαθεδρία σε αυτό. Στη Marsh πιστεύουμε ότι τα δεδομένα και η σωστή χρήση τους είναι στην καρδιά του ρόλου του μεσίτη στις νέες συνθήκες: τόσο η συλλογή τους όσο και η σωστή κατηγοριοποίηση και χρήση τους. Έτσι έχουμε αναπτύξει μοναδικά εργαλεία, όπως το P&I Portal και η P&I Rating Engine, που με την εκτεταμένη βάση δεδομένων μας μπορούμε να αξιολογήσουμε και να συγκρίνουμε όλα τα Ρ&Ι Clubs με βάση τους Κύριους Οικονομικούς Δείκτες τους (KPIs) καθώς και τα λιγότερο διαφανή κόστη που επηρεάζουν το ετήσιο ασφαλίστρο P&I που εναπόκεινται στην
αμοιβαιότητα (mutuality). Επιπλέον η Marsh ήταν ο πρώτος μεσίτης (και προς το παρόν αποκλειστικός) που σύναψε πολυετή συμφωνία με την εταιρεία τεχνολογίας Concirrus για τη χρήση της πλατφόρμας τους Marine Quest που παρέχει αναλυτικά στατιστικά στοιχεία για την τρέχουσα θέση, το χρόνο πλεύσης και παραμονής σε λιμάνια, καθώς και την ιστορικότητα των κινήσεων του διεθνούς στόλου. Τα εργαλεία αυτά μας επιτρέπουν μια σε βάθος ανάλυση του υπό ασφάλιση κινδύνου που τον καθιστούν ελκυστικό στην ασφαλιστική αγορά. Τα οφέλη για τους πελάτες μας πολλαπλά: κατανόηση του ρίσκου και σωστός σχεδιασμός της ασφαλιστικής κάλυψης, αυξημένο ενδιαφέρον από την ασφαλιστική αγορά για συμμετοχή στον κίνδυνο, ανταγωνιστικό κόστος ασφάλισης, εκτεταμένοι όροι κάλυψης με tailor made λύσεις που ανταποκρίνονται στο προφίλ του πελάτη. Είναι σαφές από τα παραπάνω ότι ο ρόλος του μεσίτη ασφαλίσεων στη διαχείριση του ρίσκου παραμένει νευραλγικός και οι υπηρεσίες του προσδίδουν υπεραξία στην ασφαλιστική αγορά.
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
12
Broker s Time
ΠΏΣ «ΨΑΛΙΔΊΖΟΝΤΑΙ» ΟΙ ΑΥΞΉΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΣΦΆΛΙΣΤΡΑ Μιχάλης Μαθιουδάκης Claims Manager Broker Marine Insurance της Aon
«Γιατί να πληρώσω αύξηση στα ασφάλιστρά μου;» είναι μία ερώτηση που όλοι οι μεσίτες έχουμε κληθεί να απαντήσουμε καθώς συνεργαζόμαστε με τους πελάτες μας. Ιδιαίτερα στον κλάδο των Ναυτικών Ασφαλίσεων το κόστος ασφάλισης έχει αρχίσει να αυξάνεται σηματοδοτώντας το τέλος μιας πολυετούς περιόδου σταθερότητας ή και πτώσης των ασφαλίστρων και οδηγώντας πολλούς να αναρωτηθούν γιατί η ασφαλιστική αγορά έχει αρχίσει να «σκληραίνει», πόσο μπορούν να αυξηθούν τα ασφάλιστρα και για πόσο καιρό;
Το πρώτο εξάμηνο του 2019, το Combined Loss Ratio των Lloyd’s επιδεινώθηκε στο 98,8%
Για παράδειγμα τους τελευταίους μήνες παρακολουθούμε με πολύ ενδιαφέρον, σημαντικές αλλαγές στην αγορά του Λονδίνου. Παρατηρούμε έναν αριθμό ασφαλιστών να αποσύρονται από την ασφάλιση Η&Μ, φορτίου ή από τη ναυτική ασφάλιση γενικότερα. Σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση του Μαρτίου 2019, τα Lloyd΄s σημείωσαν απώλειες ύψους 1 δισ. λιρών το 2018, μετά από απώλειες 2 δισ. λιρών το 2017. Το πρώτο εξάμηνο του 2019, το Combined Loss Ratio των Lloyd’s επιδεινώθηκε στο 98,8% από το 95,5% που ήταν στο αντίστοιχο εξάμηνο του 2018. Όσον αφορά τη ναυτασφάλιση, τα μεικτά ασφάλιστρα ήταν £1,196 δισ., με καθαρά ασφάλιστρα £1,023 δισ., οι καθαρές ζημίες ανήλθαν σε £723 εκατ., και τα καθαρά λειτουργικά έξοδα ήταν £399 εκατ., οδηγώντας σε καθαρή
ζημιά £99 εκατ. κατά το πρώτο εξάμηνο του 2019. Οι υπόλοιπες αγορές αντιδρούν με παρόμοιο τρόπο καθώς οι ασφαλιστές ανεβάζουν τις απαιτήσεις τους και ζητούν αυξήσεις ασφαλίστρων που φτάνουν και το 50% σε ορισμένες περιπτώσεις. Όσον αφορά τα 13 P&I Clubs του IGA, σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς, 24 μεγάλες ζημιές άνω των US$ 10 εκατομμυρίων έχουν ήδη αναγγελθεί στο Pool κατά το ασφαλιστικό έτος 2018/2019. Πιο συγκεκριμένα: 5 ζημιές αναγγέλθηκαν από το West , 4 από το Gard, 4 από το Standard, το North of England είχε 3, τα London Club και Shipowners από 2 το καθένα, και από 1 ζημιά ανήγγειλαν τα Japan, UK, Skuld και Britannia. Μολονότι κάποιες από αυτές τις αναγγελίες έγιναν σε προληπτική βάση, ο αριθμός δείχνει αύξηση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη όπου ο μέσος όρος ήταν περίπου 15 Pool claims ανά έτος. Επιπρόσθετα υπολογίζουμε ότι ο μέσος όρος του συνδυασμένου Loss Ratio των 13 Clubs για το 2018/19 θα είναι λίγο κάτω από το 110% κάτι που σηματοδοτεί σημαντική άνοδο στις απώλειες σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ως αποτέλεσμα, μετά από μια τριετία με μηδενικές αυξήσεις (εκτός από ένα Club που ζήτησε αύξηση φέτος), έχουν πληθύνει οι φωνές ότι τα ασφάλιστρα κρατήθηκαν όσο πιο χαμηλά γίνεται και τα μέλη θα πρέπει να πληρώσουν αυξήσεις το 2020. Εντούτοις αξίζει να
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
14
Broker s Time
Είναι σημαντικό να διασφαλίζεται ότι οι απαιτήσεις των ασφαλιστών είναι δίκαιες & ότι οι εκτιμήσεις των ζημιών ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα
τονίσουμε ότι τα 13 P&I Clubs εξακολουθούν να διατηρούν μια καλή οικονομική κατάσταση με περίπου US$ 5,6 δισ. συνολικών αποθεματικών. Η απάντηση λοιπόν στο αρχικό ερώτημα είναι όλα όσα περιληπτικά αναφέραμε πιο πάνω. Η προσφορά και η ζήτηση είναι ο βασικός παράγοντας εδώ και η υπερπροσφορά που υπήρχε στην αγορά του marine insurance τα τελευταία χρόνια έριξε τα ασφάλιστρα σε επίπεδα που δεν ήταν βιώσιμα. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και μια μέτρια αύξηση στις ζημιές/αποζημιώσεις, θα μπορούσε να αφήσει πολλά χαρτοφυλάκια εκτεθειμένα.
Έχουν πληθύνει οι φωνές ότι τα ασφάλιστρα κρατήθηκαν όσο πιο χαμηλά γίνεται
ΤΙ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΚΆΝΕΙ Ο ΑΣΦΑΛΙΣΜΈΝΟΣ; Για να μπορέσουν οι ασφαλισμένοι να πετύχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα θα πρέπει: 1. Οι μεσίτες τους να ξεκινούν την προετοιμασία των διαπραγματεύσεων από νωρίς. 2. Να γίνει επιλογή της σωστής κάλυψης και ασφαλιστικής εταιρείας ανάλογα με τις ανάγκες του πελάτη. Είναι υποβοηθητικό όταν ο ασφαλισμένος έχει μακροχρόνια σχέση με τις ασφαλιστικές του εταιρείες έχοντας διατηρήσει ένα καλό Loss Ratio. 3. Οι ασφαλισμένοι να είναι ανοικτοί στο να «παίξουν» με απαλλαγές και όρους του συμβολαίου τους. Μπο-
ρεί να χρειαστεί αναδιάρθρωση των ασφαλιστικών τοποθετήσεων για να δημιουργηθεί ανταγωνισμός και να μην επιτραπεί στις αγορές να συγκρίνουν ασφάλιστρα/απαλλαγές μεταξύ τους. 4. Οι ασφαλισμένοι να δώσουν μεγάλη βαρύτητα στο ιστορικό ζημιών και τις πρόσφατες επιθεωρήσεις πλοίων της εταιρείας τους καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις αυτά επηρεάζουν τις απαιτήσεις του ασφαλιστή. Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι απαιτήσεις των ασφαλιστών είναι δίκαιες και ότι οι εκτιμήσεις των ζημιών δεν είναι υψηλές αλλά ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Οι συζητήσεις πάνω στο ιστορικό ζημιών πρέπει να ξεκινούν αρκετά νωρίς και να μην αφήνονται για την τελευταία στιγμή. Ο ρόλος του μεσίτη σε όλα τα παραπάνω είναι εξαιρετικά σημαντικός. Σε αυτό το γρήγορα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, εμείς στο Ναυτασφαλιστικό τμήμα της ΑΟΝ Ελλάδος, παραμένουμε έτοιμοι και ικανοί να βοηθήσουμε τους υπάρχοντες και μελλοντικούς πελάτες μας με την εξειδίκευσή μας προκειμένου να πετύχουμε για αυτούς τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα σύμφωνα πάντοτε με τις εκάστοτε ανάγκες τους.
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
16
Broker s Time
ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΈΣ ΠΑΡΑΔΟΞΌΤΗΤΕΣ Αλέξης Κώτσαλος Dip CII, Προϊστάμενος Τομέα Αναλήψεων Μεταφορών, Πλοίων, Πληρωμάτων της Εθνικής Ασφαλιστικής
Υπάρχει ένα «φαινομενικά» μεγάλο παράδοξο στην ελληνική ναυτασφαλιστική αγορά. Αυτό το παράδοξο συνίσταται στο ότι, ενώ ο ελληνόκτητος στόλος ποντοπόρου ναυτιλίας, είναι από τους μεγαλύτερους στόλους του κόσμου καθώς αποτελεί περίπου το 20% του tonnage του παγκόσμιου στόλου, η εγχώρια ασφαλιστική αγορά δεν έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις προκειμένου να απορροφήσει μέρος της συνολικής παραγωγής ασφαλίστρων. Υπολογίζεται ότι η παραγωγή ασφαλίστρων του ελληνόκτητου στόλου μόνο για το Hull & Machinery που θα μπορούσε να διεκδικήσει η εγχώρια αγορά είναι της τάξης των 1.8 δισ. $ - 2 δισ. $ από τα 6,9 δισ. που αποτελούν τη συνολική παγκόσμια παραγωγή ασφαλίστρων H&M (στοιχεία IUMI 2018). Oι Έλληνες πλοιοκτήτες ασφαλίζονται κυρίως στις αγορές του Λονδίνου, της Σκανδιναβίας, της Νέας Υόρκης, ή της Ασίας. Τα ασφάλιστρα το 2018 αυξήθηκαν κατά μόλις 2% σε σχέση με το 2016
Το παράδοξο αυτό το χαρακτήρισα φαινομενικό γιατί παρόλο που ο Πειραιάς είναι από τα μεγαλύτερα ναυτιλιακά κέντρα στον κόσμο, υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που η εγχώρια ασφαλιστική αγορά, δεν έχει διεκδικήσει ουσιαστικά μερίδιο αυτής της εντυπωσιακά μεγάλης πίτας. Οι λόγοι είναι πολλοί, δεν έχουν να κάνουν μόνο με τον ασφαλιστικό χώρο αλλά με το συνολικό οικοσύστημα της ναυτιλίας, το οποίο περιλαμβάνει τις
πολιτικές, νομικές, κανονιστικές και οικονομικές δομές. Ο κύριος λόγος που η εγχώρια ασφαλιστική αγορά δεν έχει βγει δυναμικά ώστε να διεκδικήσει την τοποθέτηση αυτών των κινδύνων στην Ελλάδα, είναι η ίδια η φύση του κινδύνου τα χαρακτηριστικά του οποίου δεν μοιάζουν τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια να είναι τόσο ελκυστικά για την ασφαλιστική βιομηχανία. Έτσι παρόλο που τα ασφάλιστρα το 2018 αυξήθηκαν κατά μόλις 2% σε σχέση με το 2016, αυτή η μεταβολή δεν ανταποκρίνεται στην παγκόσμια αύξηση του στόλου, του ύψους των ζημιών αλλά και σημαντικότερο από όλα του περιβάλλοντος του κινδύνου που γίνεται ολοένα και πιο πολύπλοκο και συνεπώς χρειάζεται να συσσωρευθούν επαρκή κεφάλαια προκειμένου να αναληφθεί το ρίσκο που αυτό φέρει. Γιατί μπορεί η σταθερή μείωση του αριθμού συνολικών απωλειών (total losses) να είναι ενθαρρυντική, αλλά το περιβάλλον των κινδύνων της ναυτιλίας αλλάζει με τόσο γοργούς ρυθμούς που εκφράζονται ανησυχίες ότι η παγκόσμια ασφαλιστική αγορά (πόσο μάλλον η ελληνική) ενδεχομένως να μην έχει το μέγεθος να απορροφήσει τυχόν μεγάλες ανατροπές στη συμπεριφορά των ζημιών ιδιαίτερα σε μια περίοδο εγγενών οικονομικών προκλήσεων με την παραγωγή ασφαλίστρων να παραμένει συμπιεσμένη.
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
18
Broker s Time
Οι νέοι περιβαλλοντικοί κανόνες μπορεί να προκαλέσουν αύξηση των ζημιών
Ενδεικτικά στοιχεία για το περιβάλλον των κινδύνων της ποντοπόρου ναυτιλίας θα κάνουν πιο κατανοητή την παραπάνω θέση: •
•
Η τάση για μεγαλύτερα και αποδοτικότερα πλοία, δημιουργεί μεγαλύτερη έκθεση σε major claims. Η απώλεια ενός μεγάλου σκάφους μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων ή επιβατηγού πλοίου θα μπορούσε να κοστίσει δισεκατομμύρια δολάρια, που μπορεί να φτάσουν τα 4 δισ., εάν εμπλέκονται δύο μεγάλα σκάφη όπως αναφέρεται σε μελέτη περίπτωσης PML της Allianz. Τα μεγάλα πλοία φέρουν νέα επικινδυνότητα, όπως ανεπαρκείς επιχειρήσεις διάσωσης λόγω της μη ύπαρξης κατάλληλων λιμένων καταφυγίου σε περίπτωση συμβάντος που να έχει τις προδιαγραφές ελλιμενισμού για αυτού του μεγέθους πλοία κ.ά. Οι νέοι περιβαλλοντικοί κανόνες μπορεί επίσης να προκαλέσουν αύξηση των ζημιών. Είτε από την επιβολή προστίμων για τη ρύπανση ή λόγω του υπέρογκου κόστους των μέτρων αντιρύπανσης είτε λόγω της επιβολής διεργασιών μεγαλύτερης επικινδυνότητας. Είναι γνωστό ότι η διεθνής σύμβαση για τον έλεγχο και τη διαχείριση των υδάτων έρματος πλοίων και ιζημάτων (σύμβαση BWM) απαιτεί από τα πλοία που διεξάγουν πλόες σε διεθνή ύδατα να εγκαταστήσουν ένα εγκεκριμένο ιδιαίτερα κοστοβόρο σύστημα διαχείρισης υδάτινου συστήματος (BWMS). Οι νέοι κανόνες απαιτούν από τα σκάφη να
διαχειρίζονται τα θαλάσσια έρματα στη θάλασσα, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη πίεση στο κύτος, ειδικά εάν δεν ακολουθούνται σωστά οι διαδικασίες και συνεπώς αύξηση των απαιτήσεων αποζημίωσης. •
•
Οι νέες τεχνολογίες, ο αυτοματισμός στη ναυτιλία, ο τηλεχειρισμός των πλοίων έχουν βοηθήσει στην ασφάλιση της ναυσιπλοΐας. Από την άλλη πλευρά, η εισαγωγή και λειτουργία μη επανδρωμένων πλοίων για την εξυπηρέτηση της ποντοπόρου ναυτιλίας που δείχνει να είναι η τάση, θα δημιουργήσει μείζονες προκλήσεις για το μέλλον με πιθανές επιπτώσεις στη ναυτική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, και το περιβάλλον, σε ζητήματα ευθύνης, που δύσκολα μπορούν να γίνουν κατανοητές στην παρούσα φάση από την ασφαλιστική βιομηχανία. Το 2017, οι κακόβουλες επιθέσεις σε συστήματα λογισμικού κόστισαν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Σε έναν όλο και περισσότερο ψηφιακά συνδεόμενο κόσμο, η προστασία των ψηφιακών δεδομένων και των συστημάτων τεχνολογίας δημιουργεί επικινδυνότητα που ο ασφαλιστικός κλάδος καλείται να αντιμετωπίσει. Η κατάρρευση της Hanjin Shipping εξέθεσε την ευάλωτη οικονομική κατάσταση ορισμένων παικτών της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Οι πτωχεύσεις αυξάνονται και οι οικονομικές πιέσεις έχουν οδηγήσει σε περικοπές κόστους
που μπορεί παράλληλα με τη γήρανση του στόλου να οδηγήσουν σε αύξηση των ζημιών. •
Κάποιες πυρκαγιές σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στη θάλασσα έχουν δημιουργήσει την ανησυχία ότι τα συστήματα ασφαλείας δεν συμβαδίζουν με την αύξηση στα μεγέθη των πλοίων καθώς περισσότερα εμπορευματοκιβώτια μπορεί να δυσκολεύουν τον εντοπισμό και έλεγχο πιθανής πυρκαγιάς.
Η εγχώρια ασφαλιστική αγορά επιβάλλεται να είναι σε επαγρύπνηση, να παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις, να εκπαιδεύσει τα στελέχη της και να προσελκύσει νέα, προκειμένου όταν οι προϋποθέσεις καταστούν ευνοϊκές να τολμήσει να διεκδικήσει αυτό που της αναλογεί στην ασφάλιση της διεθνούς ποντοπόρου ναυτιλίας. Επίσης, η κυβέρνηση επιβάλλεται να εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες που της δίνονται για να προσελκύσει διεθνείς παίκτες της ναυτασφάλισης από το εξωτερικό και να μεταφερθεί έτσι η τεχνογνωσία της ναυτασφάλισης στον ελληνικό χώρο. Μετά το Brexit μεγάλοι ασφαλιστές και μεσίτες δημιουργούν κόμβους σε κέντρα της ΕΕ, όπως το Λουξεμβούργο, οι Βρυξέλλες και το Δουβλίνο, σε περίπτωση που η Βρετανία χάσει την πρόσβασή της στην ενιαία αγορά της ΕΕ. Ίσως αυτό να ήταν ή να εξακολουθεί να είναι είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τον Πειραιά ώστε να αναπτυχθεί σε διεθνές και ισχυρό ναυτασφαλιστικό κέντρο.
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
20
Broker s Time
ΓΙΑΤΊ ΑΛΛΆΖΕΙ Ο ΧΆΡΤΗΣ ΤΩΝ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΊΣΕΩΝ Μαρία Πρεβεζάνου Director της EVMAR Marine Services LTD
Το 2019 βρίσκει τη ναυτασφαλιστική αγορά σε μια κρίσιμη καμπή, καθώς τα τελευταία χρόνια ένας εκτενής συνδυασμός ασφαλιστικών γεγονότων, αλλά και εξωγενών παραγόντων έχει αλλάξει άρδην την εικόνα της. Ο αντίκτυπος των φυσικών καταστροφών που έλαβαν χώρα το 2017, ήταν άκρως επιβαρυντικός για τα οικονομικά αποτελέσματα των διεθνών ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών οργανισμών που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλία και κυρίως όσων εξειδικεύονται στην ασφάλιση «Κύτους & Μηχανικών Μερών» (Hull & Machinery). Μόνο οι απώλειες για τα σκάφη αναψυχής υπολογίζονται κοντά στο 1 δισεκατομμύριο δολάρια με το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών να την επωμίζεται η αγορά των Lloyd’s του Λονδίνου λόγω της εκτεταμένης έκθεσης, τόσο στην πρωτογενή αγορά όσο και σε αντασφαλιστικό επίπεδο. Παρόλα αυτά, ο κώδωνας του κινδύνου αγνοήθηκε και τα ασφάλιστρα παρέμειναν αμετάβλητα σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Δυστυχώς, οι αβαρίες και οι φυσικές καταστροφές που ακολούθησαν και το 2018 ήταν εξίσου σοβαρές και σε αντίθεση με τη στάση της αγοράς το προηγούμενο έτος, προκάλεσαν αλυσιδωτές αντιδράσεις οι οποίες οδήγησαν στη φυγή πολυάριθ-
μων ασφαλιστικών οργανισμών από τη ναυτιλία, τόσο από τα Lloyd’s του Λονδίνου όσο και από τη Διεθνή αγορά. Οι εκτεταμένες ζημίες και η συρρίκνωση της αγοράς έδωσαν το έναυσμα για τη ραγδαία και «βίαιη» αύξηση των ασφάλιστρων, τη ριζική αλλαγή στους όρους κάλυψης καθώς και στον ενδελεχή έλεγχο διεκπεραίωσης αβαριών. Πέραν των ασφαλιστικών γεγονότων υπάρχουν και εξωγενείς παράγοντες με αρνητικό αντίκτυπο στη ναυτασφαλιστική αγορά. Πιο αξιοσημείωτοι είναι οι εμπορικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ στη Βενεζουέλα και το Ιράν, με αποτέλεσμα τη δυσκολία στη διαχείριση και ασφάλιση των εμπορικών πλοίων. Ειδικότερα, το πλαίσιο κυρώσεων κατά της Βενεζουέλας έχει οδηγήσει στην εισαγωγή αρκετών πλοιοκτητριών εταιρειών στη Λίστα Κυρώσεων των ΗΠΑ με αποτέλεσμα να μην παρέχεται ασφαλιστική κάλυψη, ενώ όσον αφορά το Ιράν, τα αντίποινα κατά των ΗΠΑ και των εταίρων τους έχουν δημιουργήσει μια έκρυθμη κατάσταση στην περιοχή. Οι πρόσφατες επιθέσεις κατά εμπορικών πλοίων στα στενά του Ορμούζ οδήγησαν στη ραγδαία αύξηση των ασφαλίστρων έναντι πολεμικών κινδύνων (War Risks) και στην εισαγωγή νέων περιοχών στη σχετική
εμπόλεμη λίστα (War Zones). Όσον αφορά τους ασφαλιστικούς οργανισμούς αστικής ευθύνης πλοίων της διεθνούς κοινοπραξίας (International Group of P&I Clubs), ύστερα από τα αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα που ανακοίνωσε η πλειοψηφία τους για το ασφαλιστικό έτος 2018/19, η αρχή της «Ετήσιας Αύξησης» (General Increases) αναμένεται να επιστρέψει έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο μη εφαρμογής της. Το γενικό αίσθημα είναι ότι στις προσεχείς ανανεώσεις ένας σεβαστός αριθμός P&I Clubs θα προβεί σε μικρές έως μέσες αυξήσεις, οι οποίες προβλέπεται να κυμανθούν σε υψηλότερα επίπεδα τα προσεχή χρόνια. Ανάλογη δε εκτιμάται να είναι και η πορεία που θα ακολουθήσει το κόστος αντασφάλισής τους. Συνεπώς, διαφαίνεται ότι ο ναυτασφαλιστικός χάρτης θα αλλάξει ριζικά καθώς το κόστος ασφάλισης πρέπει να αντισταθμιστεί άμεσα με τις οικονομικές ζημίες των τελευταίων ετών. Τυχόν αδράνεια στη λήψη δραστικών αποφάσεων για τον υπολογισμό και την κοστολόγηση του ασφαλιζόμενου ρίσκου δύναται να επαναφέρει τα υπέρογκα ασφάλιστρα των δεκαετιών 1980 & 1990, αλλά και την περαιτέρω συρρίκνωση των ασφαλιστικών οργανισμών που δραστηριοποιούνται στη ναυτασφαλιστική αγορά.
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
22
Broker s Time
Ο ΡΌΛΟΣ ΤΗΣ ΑΣΦΆΛΙΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΚΙΝΔΎΝΩΝ ΣΤΗ ΝΑΥΤΙΛΊΑ Δομινίκη Κοράκη Director, Corporate Clients της MEGA Brokers
Ο κίνδυνος του κυβερνοχώρου μπορεί να αποτελέσει σημαντική απειλή για τις Ναυτιλιακές εταιρείες. Τα εμπορικά πλοία είναι εξαρτημένα από τους υπολογιστές και τα Software, προκειμένου να ελέγχουν και να λειτουργούν τα συστήματά τους. Οι ασφαλείς διαδικασίες του πλοίου εξαρτώνται από τις γέφυρες στα συστήματά τους, όπως ECDIS (Electronic Chart Display and Information System), AIS (Automatic Identification System) and GPS (Global Positioning System). Τα κύρια και βοηθητικά συστήματα πλοήγησης, εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τους υπολογιστές ώστε να λειτουργούν αποτελεσματικά και είναι συνδεδεμένα με το Internet κάνοντάς τα επιρρεπή σε επιθέσεις μέσω διαδικτύου. Με δεδομένο τα παραπάνω, Hackers μπορούν να εκμεταλλευτούν τις αδυναμίες των συστημάτων αποκτώντας πρόσβαση στο Server, έχοντας την ευκαιρία να αφαιρέσουν και να χειριστούν ευαίσθητα δεδομένα. Ακόμα και η φόρτιση του κινητού χρησιμοποιώντας θύρα USB στο ECDIS σύστημα, μπορεί να δώσει τη δυνατότητα σε ιό να εισέλθει στο σύστημα διαχείρισης. Μια τέτοια επίθεση σε ένα πλοίο μπορεί να προκαλέσει τεράστια ζημιά, επηρεάζοντας την πλοήγησή του με κίνδυνο να προκαλέσει πρόσκρουση,
τραυματισμούς, απώλεια εμπορευμάτων, ρύπανση του περιβάλλοντος, ζημιές στο H&Μ, ακόμα και ολική καταστροφή. Κίνδυνοι του κυβερνοχώρου σε γενικό κανόνα δεν εξαιρούνται των P&I Liabilities. Στο International Group Pooling Agreement δεν αναγράφεται εξαίρεση του cyber risk. Ορισμένα συμβόλαια P&I προσφέρουν κάλυψη cyber με ένα μικρό υπό-όριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι, κάποιοι κίνδυνοι cyber δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του P&I, γιατί δεν προέρχονται από τη λειτουργία του πλοίου. Παράδειγμα αυτού είναι η περίπτωση εκβιασμού ναυτιλιακής εταιρείας για λύτρα προκειμένου Hackers, να αποκαταστήσουν το IT data ή των συστημάτων IT. Ωστόσο, υπάρχουν και εξαιρέσεις στον κανόνα, όπως κάποιες ζημιές στο P&I, που προέρχονται από επιθέσεις του κυβερνοχώρου, που μπορεί να εξαιρεθούν στηριζόμενοι στα σημεία –όπως συναλλαγές χωρίς χαρτί ή περιπτώσεις που σχετίζονται με P&I war risks. Ορισμένα Club προσφέρουν an Excess War Risks P&I cover, η οποία υπόκειται σε αποκλεισμό των ζημιών που προκύπτουν από τη χρήση ή τη λειτουργία ενός ιού στον υπολογιστή. Primary War
Κίνδυνοι στην κάλυψη P&I, όπως αυτή που παρέχεται από πολλά War Risks Clubs, υπόκειται σε έναν παρόμοιο ειδικό αποκλεισμό. Η σημασία της προστασίας, η πρόληψη και η αντιμετώπιση έχουν μπει από νωρίς στην ευρωπαϊκή ατζέντα ενδιαφέροντος και η ασφαλιστική αγορά έχει προετοιμαστεί με προγράμματα P&I wording με καλύψεις αμέλειας και αστικής ευθύνης. Αξίζει να σημειωθεί πως, το σύνολο των ασφαλιστικών εταιρειών δεν καλύπτει τις ζημιές από κυβερνοεπιθέσεις. Κάποιες χώρες έχουν ήδη πάρει άμεσα μέτρα και ένα παράδειγμα αυτού είναι η ναυτιλιακή Αρχή της Δανίας, που ανακοίνωσε στις αρχές του 2019 ότι έχει λάβει καινούργια μέτρα προκειμένου να ενισχυθεί η ασφαλής ναυσιπλοΐα στη χώρα, μέσα από ένα νέο κανονισμό, ο οποίος αφορά την προώθηση της κυβερνοασφάλειας στη δανέζικη ναυσιπλοΐα. Βασιζόμενοι στα παραπάνω σημεία και λαμβάνοντας υπόψη την υποχρεωτική εφαρμογή σχετικής οδηγίας για τις ναυτιλιακές εταιρείες και τα πλοία από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό IMO από την 1η Ιανουαρίου 2021, η ασφάλιση cyber είναι μονόδρομος και ο ρόλος του μεσίτη καθοριστικός.
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
24
Broker s Time
3 ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΊΣΕΙΣ
Παναγιώτης Σουρμελής Senior Broker Marine, Matrix Insurance & Reinsurance Brokers S.A.
Τα αποθειωμένα καύσιμα απογειώνουν το κόστοςΗ εφαρμογή, από τις αρχές του 2020, του κανονισμού του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) που αφορά στα νέα αποθειωμένα καύσιμα αποτελεί αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο «πονοκέφαλο» (και) για τους Έλληνες πλοιοκτήτες. Η υποχρεωτική προσαρμογή στα νέα «καθαρά» καύσιμα έχει ήδη αυξήσει τα έξοδα, αφού πολλοί πλοιοκτήτες επιλέγουν την εγκατάσταση στα πλοία τους συστημάτων καθαρισμού καυσαερίων (τα περιβόητα “scrubbers”). Όσοι προτίμησαν την εναλλακτική, είτε δηλαδή τη χρήση των νέων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο (όταν αυτά παραχθούν από τα διυλιστήρια) είτε το καύσιμο LNG, εκτιμάται ότι – στην αρχή τουλάχιστον – θα «πληρώσουν» αρκετά ακριβότερα την εφαρμογή του κανονισμού.
ασφαλιστές θα αντιμετωπίσουν τις συγκεκριμένες ζημίες και αν θα προχωρήσουν στην εφαρμογή κάποιων ειδικά διαμορφωμένων όρων. Όσον αφορά στα P&I Clubs, πολλά έχουν ήδη γνωστοποιήσει στα Μέλη τους ότι η κάλυψη των προστίμων που θα προκύψουν από παραβιάσεις των κανονισμών για τα αποθειωμένα καύσιμα, όπως και για άλλες παραβιάσεις της MARPOL, βρίσκεται αποκλειστικά στη διακριτική ευχέρεια του εκάστοτε Club. Έτσι, κάθε Μέλος θα πρέπει να δράσει ως «συνετός ανασφαλιστός», να συμμορφωθεί με το νέο κανονισμό και να είναι σε θέση να αποδείξει ότι έχει λάβει όλα τα εύλογα μέτρα. Από την πλευρά μας παρακολουθούμε από πολύ κοντά τις εξελίξεις και ενημερώνουμε τους πελάτες μας ώστε να συνδράμουμε στην ομαλότερη προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες.
Η ΕΠΊΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ ΑΓΟΡΆ
ΤΑ ΣΤΕΝΆ ΤΟΥ ΟΡΜΟΎΖ
Σύμφωνα με τις προβλέψεις των ειδικών, ιδιαίτερα κατά το πρώτο διάστημα, αναμένεται αύξηση των ζημιών Μηχανικών Βλαβών, εξαιτίας της πιθανότατης προβληματικής καύσης νέων μειγμάτων καυσίμων σε κινητήρες εσωτερικής καύσης, βλάβες για τις οποίες οι ασφαλισμένοι θα επικαλούνται «αμέλεια πληρώματος». Επειδή όμως κάθε επιχείρημα έχει και την αντίκρουσή του, θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον το πώς οι H&Μ
Στο παραπάνω μεγάλο «αγκάθι» έρχεται να προστεθεί και η γεωπολιτική αναταραχή, που έχει κλιμακωθεί λόγω των εντάσεων στη Μέση Ανατολή. Τα ασφάλιστρα του Κινδύνου Πολέμου (War Risks) που καλείται να πληρώσει ένα τάνκερ το οποίο επιθυμεί να διασχίσει τα Στενά του Ορμούζ έχουν 10πλασιαστεί σε σύγκριση με πέρυσι. Και σε αυτό το πεδίο είναι αναγκαία η συνδρομή του έμπειρου και διεθνούς εμβέλειας
marine broker, ο οποίος θα μπορέσει να εξασφαλίσει ανταγωνιστικότερα ασφάλιστρα. Καθώς η ένταση που επικρατεί στην περιοχή δεν προβλέπεται να χαλαρώσει σύντομα, καλό θα ήταν οι πλοιοκτήτες να μην αρκεστούν στη γνωστή, «έτοιμη» λύση, σε ό,τι αφορά στα ασφάλιστρα, αλλά να αναζητήσουν, να «δοκιμάσουν», και νέες προτάσεις οι οποίες μπορεί να αποδειχθούν οικονομικά επωφελέστερες. Η ΝΈΑ ΑΠΕΙΛΉ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΟΕΠΙΘΈΣΕΩΝ Από τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η εμπορική ναυτιλία, ίσως η σημαντικότερη να είναι αυτή των κυβερνοεπιθέσεων. Η ασφάλεια του κυβερνοχώρου, το “Cyber Security”, απασχολεί ολοένα και περισσότερο τις ναυτιλιακές, καθώς κατά τα τελευταία δύο χρόνια αυξάνεται ραγδαία, ο αριθμός των επιθέσεων, είτε στο λογισμικό των εταιρειών είτε απευθείας στους στόλους τους. Έχοντας απόλυτη επίγνωση της διάστασης του προβλήματος, αλλά και την τεχνογνωσία για τη σωστή ασφαλιστική κάλυψη των κυβερνοεπιθέσεων, ο Όμιλός μας, σε συνεργασία με την Howden και την εξειδικευμένη δικηγορική εταιρία HFW, διοργανώνει στα τέλη Οκτωβρίου ημερίδα με θέμα “Cyber Security – Managing the Risk Onboard” και κεντρικό ομιλητή τον Shay Simkin ACII, Global Head of Cyber, Howden.
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
26
Αγοράζοντας μπομπονιέρες από το eshop μας για τη βάφτιση του παιδιού σας συνεισφέρετε σημαντικά στην ενίσχυση των δράσεών μας.
ΚΆΝΤΕ ΤΙΣ ΠΙΟ ΟΜΟΡΦΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΣΆΣ ΆΚΟΜΗ ΠΙΟ ΓΛΥΚΙΕΣ ΠΡΟΣΦΈΡΟΝΤΑΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΤΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΣΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΩΡΙΑ SOS
Δείτε όλα τα σχέδιά μας στο www.sos-villages.gr/shop Για περισσότερες πληροφορίες καλέστε στο 210 3313661
Broker s Time
Κατάλογος μελών ΣΕΜΑ AMT ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΕ / ΤΖΩΡΤΖΩΡΗΣ ΜΙΧΑΗΛ Τζαβέλλα 15-17, 185 33 Πειραιάς, T: 210 4133644 www.amt.gr info@amt.gr
ΓΚΡΙΝΓΟΥΝΤΣ ΕΠΕ / ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δασκαρόλη 67 166 75 Γλυφάδα, T: 210 9690700 www.greenwoods.org
ΑΟΝ ΓΚΡΙΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ AE ΜΕΣΙΤΕΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ / ΔΑΛΙΑΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Tζαβέλα 1-3 & Εθν. Αντιστάσεως, Βusiness Plaza (κτίριο 1), 152 31 Χαλάνδρι, T: 213 0177100, aonhellas@aon.gr
DAES LONDON MARKET INSURANCE BROKERS IKE ΚΑΧΡΙΜΑΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, Βησσαρίωνος 3-5, 106 72, Αθήνα, Τ: 215 5609900, F: 215 5609909, www.daes.gr, info@daes.gr
ATHENS INSURANCE BROKERS SA / ΑΛΦΙΕΡΗΣ ΚΩΣΤΗΣ, Ελ. Βενιζέλου 99, 171 23 Ν. Σμύρνη, T: 210 9323700 www.aib.gr info@aib.gr ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΛΑΜΠΡΟΥΚΟΥ Ηρώων Πολυτεχνείου 2-4, 146 71 Ν. Ερυθραία, T: 210 6250920, lamprouk@otenet.gr ΑΝΤΕΡΜΑΤ ΕΠΕ / ΣΥΛΙΓΝΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ, Πλατεία Αγίων Θεοδώρων 2, Αθήνα, 10561, T: 215 5550035, info@andermatt.gr ΑΜΥΝΑ ΕΠΕ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ / ΝΤΟΒΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Κηφισίας 74, 151 25 Μαρούσι, T: 210 6140591 www.amyna.gr, info@amyna.gr ΑΠΟΛΛΩΝ ΑΕ ΜΕΣΙΤΕΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΒΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Λ. Αθηνών 71, 101 73 Αθήνα T: 210 3483431-4, apollon@saracakis.gr ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΓΓΥΗΣΗ ΙΚΕ / ΣΟΥΡΙΚΑ ΜΑΡΙΛΕΝΑ Καποδιστρίου 5, 144 52 Μεταμόρφωση T: 210 2801105, www.insurg.gr BROKINS ΜΕΣΙΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ IΑΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, Λ. Βουλιαγμένης 99 & Ιλίου 1, 166 74 Γλυφάδα, T: 210 8931600, www.brokins.gr, customer@brokins.gr ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ / Αμερικής 19 & Βαλαωρίτου 106 71 Αθήνα, T: 210 3609000 COMERGON SA / ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Μπραχαμίου 9, 151 24 Μαρούσι, T: 210 6196525, comergon.gr info@comergon.gr CONSENSUS INSURANCE SERVICES ΕΕ / ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ, Ηρώδου Αττικού 7, 145 61, Κηφισιά, T: 210 6253724,onsensus-ins.gr, info@consensus-ins.gr CROMAR INSURANCE BROKERS LTD / ΚΡΟΚΕΡ ΤΖΩΝ Αγίου Κωνσταντίνου 17 & Αγίων Αναργύρων 42, Μαρούσι Τ: 210 8028946, F: 210 8029055, www.cromar.gr, info@cromar.gr
ΔΕΚΑΘΛΟΝ ΑΕ / ΣΤΑΜΟΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Μεσογείων 71, 115 26 Αθήνα, T: 210 7454000, dekathlon@atlantiki.gr ΔΙΟΝ ΟΕ / ΓΙΑΜΠΙΛΗ ΠΟΠΗ, Σώρου 1, 14451 Μεταμόρφωση Αττικής, Τ: 210 2893709, F: 2102835030 ΔΡΑΚΟΥ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΜΕΠΕ, ΔΡΑΚΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, Λεωφ. Βασιλέως Κωνσταντίνου 44, 11635 Αθήνα, Τ: 210 7209589 EINSURANCE.GR INSURANCE BROKERS / ΛΟΥΚΙΑ ΠΑΥΛΙΔΟΥ Κολοκοτρώνη 72, 185 35 Πειραιάς, T: 213 0425610 einsurance.gr ERB ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑEMA / ΤΡΥΦΩΝ ΑΝΝΥ, Σίνα 2- 4, 106 72 Αθήνα, T: 210 9303850, erbbrokers.gr info@erbbrokers.gr EUROBROKERS A.E. / ΚΟΥΤΣΟΒΑΣΙΛΗ ΕΥΘΥΜΙΑ, Κηφισίας 100 & Μαραθωνοδρόμων 83, 151 25, Μαρούσι, T: 210 8123920-3, eurobrokers.gr info@eurobrokers.gr EUROMARE AE / ΜΠΕΛΛΕΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Λ. Ποσειδώνος 93, 166 74 Γλυφάδα T: 210 3314030 F: 210 3314034 www.euromare.gr info@euromare.gr EUROPROTECTION ΑΕ / ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓIΟΣ Λ. Μεσογείων 364, Αγία Παρασκευή, 153 41, T: 211 1036503-587, europrotection.gr info@europrotection.gr EΛΕΝΗ ΛΑΜΠΡΟΥΚΟΥ / Ηρώων Πολυτεχνείου 2-4, 146 71 Ν. Ερυθραία, T: 210 6250920, lamprouk@otenet.gr
ΕΦΗ ΚΟΥΤΣΟΒΑΣΙΛΗ Λ. Κηφισίας 100 & Μαραθωνοδρόμου 83, T: 2108123800 FOCUS ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ / ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΡΟΥΣΟΣ Γεωργίου Παπανδρέου 30Α, Μεταμόρφωση, 14452, Τ: 210 6254285-286, focusbrokers.gr, info@focusbrokers.gr GLOBALIS AE / ΓΑΒΡΙΛΗΣ ΝΙΚΟΣ, Παπαναστασίου 4, 185 34 Πειραιάς, T: 210 4122093 F: 210 4117038 www.gavrilis.com, info@gavrilis.com GLOBALNET INSURANCE BROKERS IKE ΚΑΦΦΕΤΖΗ ΕΥΓΕΝΙΑ, Αρτέμιδος 7, 151 24, Μαρούσι, T: 210 6100990, globalnet.gr info@globalnet.gr G INSURANCE BROKERS / ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ Σανταρόζα 1 & Σταδίου, Αθήνα 10564 Τ: 210 9232312 info@gbrokers.gr HAR-TA INSURANCE BROKERS / ΝΙΚΟΥΛΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Παπαναστασίου 18, Λάρισα, 41222, Τ: 2410 534570 www.harta.gr IONIOS BROKERS SA / ΡΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΣ Λεωφόρος Κηφισίας 32, Μαρούσι 15125, Τ: 2111047200, www.ioniosbrokers.gr IQ INSURANCE QUALITY ΕΠΕ ΑΜΠΑΤΖΟΓΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, Εμμανουηλίδου 1 & Πειραιώς 66-68, Νέο Φάληρο, 18547, Τ: 211 500 4000, www.iqbrokers.gr Ι. ΣΑΜΟΛΑΔΑΣ-Μ.ΓΕΩΡΓΑΡΟΥΔΗ ΟΕ ΣΑΜΟΛΑΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Λ. Ειρήνης 151, 188 63 Πέραμα, T: 210 4416888 www.anyinsurance.gr ΙΩΑΝΝΟΥ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ ΙΩΑΝΝΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ, Αγ. Ιωάννου 6, 152 33 Χαλάνδρι T: 210 6899199, ip-insurance.gr info@ip-insurance.gr
ΕΛΕΣΤΙΑ ΕΠΕ / ΦΕΥΓΑ ΜΑΡΙΑ, Πανεπιστημίου 39, Αθήνα 105 64, Τ: 210 3233067, support@helestia.eu
KARAVIAS UNDERWRITING AGENCY ΚΑΡΑΒΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Ευριπίδου 12, 105 59 Αθήνα T: 210 3640618, gkaravias.gr, info@gkaravias.gr
ΕΛΥΖΕ ΑΕ, ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, Λ. Κηφισίας 240-242, 152 31 Χαλάνδρι, T: 210 6700600 F: 210 6700700 www.elysee.gr info@elysee.gr
KAΠΟΥΑΝΟ ΑΕ / ΚΑΠΟΥΑΝΟ ZAK, Αγ. Βαρβάρας 37, 152 31 Χαλάνδρι, T: 210 6777200, www.mjcapuano.gr capuano@mjcapuano.gr ΚΑΡΠΕΝΤΕΡ ΤΕΡΝΕΡ ΑΕ / ΤΕΡΝΕΡ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ-ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Γρανικού 7, 151 25 Μαρούσι, T: 213 0119000, carpenterturner.com, welcome@carpenterturner.com
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
BROKER’S TIME
28
www.sema.gr
ΚΟΥΪΔΟΥΡΜΑΖΗ ΙΩΑΝΝΑ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ ΚΟΥΪΔΟΥΡΜΑΖΗ ΙΩΑΝΝΑ, Α. Αρτέμιδος 4 & Κηφισίας, 151 24, Μαρούσι, T: 210 6109921, credit.com.gr, info@credit.com.gr ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Κηφισίας 100 & Μαραθωνοδρόμων 83, 151 25 Mαρούσι, T: 210 8123700, www.koumbas.gr ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΣ INSURANCE BROKERS ΑΕ ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Ερμού 44, 105 63 Αθήνα T: 210 3253825, kokkinos-insurance.gr kokinsur@otenet.gr
ΝΙΜΑ ΑΕ / ΠΑΠΑΝΩΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, Φιλελλήνων 25, 105 57 Αθήνα, T: 210 3236917 - 210 3248501, nima1@otenet.gr Ν.Σ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ IKE / ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΗΛΕΚΤΡΑ, Αγίου Νικολάου 5-7, Πειραιάς 18537, T: 210 9236400, www.nsa-insurance.gr ΝΤΑΛΙΑΝΗ ΕΠΕ / ΑΘΥΡΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Πολυτεχνείου 45, 546 25 Θεσ/νίκη, T: 2310 542202, daliani-insurance.com
MARSH EΠΕ / OIKONOMOΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ-ΙΩΑΝΝΑ Σώρου 8-10 & Δημιτσάνας, 151 25 Μαρούσι T: 210 8176000
ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΙΚΕ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Αμερικής 20, 106 1 Αθήνα, T: 210 3602226-9 xirogiannopoulos.gr, info@xirogiannopoulos.gr
MEGA INSURANCE ΙΚΕ, ΤΑΣΟΣ ΧΑΤΖΗΘΕΟΔΟΣΙΟΥ Λεωφόρος Συγγρού 122 & Γεωργίου Ολυμπίου, Αθήνα 11741, T: 2111808888
OMIKΡΟΝ ΑΕ ΘΩΜΑΔΑΚΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Λ. Κηφισίας 34, 115 26 Αθήνα, T: 210 7705622 - 210 7778442 omikroninsurance.gr info@omikroninsurance.gr
MG INSURANCE STRATEGY / ΑΛΙΚΗ ΒΙΤΑΛΗ, Λεωφόρος Συγγρού 229, Νέα Σμύρνη, 17121, Τ: 210 9702760 210 9355880, www.mgis.gr, info@mgis.gr
POST INSURANCE BROKERAGE ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. ΑΕ ΔΑΜΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, Κατεχάκη 61Α & Βρανά 115 25, Αθήνα, T: 210 3734413 postinsurance.eu info@postinsurance.eu
MONEY MARKET AE / ΠΑΠΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ Αγ. Δημητρίου 4, 105 54 Αθήνα, T: 210 3245000 www.insurancemarket.gr info@insurancemarket.gr ΜΑΡΤΕΝ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ Ελ.Βενιζέλου 155-157, 17672 Καλλιθέα, T: 210 9570333 marten.gr, info@marten.gr ΜΕΡΚΙΟΥΡΙ ΑΕ / ΚΑΤΣΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Μομφεράτου 148, 114 75 Αθήνα, T: 210 6466641, mercury-insbrokers.gr info@mercury-insbrokers.gr NAK INSURANCE BROKERS ΑΕ /ΚΑΤΣΙΜΠΕΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Δεκελείας 9, 143 43 Ν. Χαλκηδόνα, T: 210 2517840, www.nakinsurance.gr info@nakinsurance.gr NBG ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ / ΚΟΥΣΟΥΛΑΣ ΝΙΚΗΤΑΣ Λ. Αθηνών 128-132 & Ιφιγενείας, Αθήνα 10442 T: 210 5180155, insurancebrokers@nbg.gr NGN AUTOPROTECT HELLAS LTD / ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΗΣ ΝΙΚΗΤΑΣ Λεωφόρος Συγγρού 314-316, Αθήνα 17673, Τ: 2122134623 NOBILIS ΕΠΕ / ΤΣΙΛΙΜΠΑΡΗ ΜΑΡΙΑ Ήρωος Μάτση & Αρχαίου Θεάτρου Άλιμος, 174 56 T: 210 9912260, nobilisbrokers.gr info@nobilisbrokers.gr
29
BROKER’S TIME
#ΝΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
ΠΡΕΜΙΕΡ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΙΚΕ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΝΤΑΗΣ, Λεωφόρος Μεσογείων 280, Χολαργός 15562, T: 2106837060 ΣΙΓΜΑ ΑΕ / ΣΕΡAΦΕΙΜΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Σανταρόζα 1 & Σταδίου, Αθήνα 10564, T: 210 9346635, sigmaib.gr, info@sigmaib.gr SPECIAL RISK SOLUTIONS (SRS) UNDERWRITING AGENCY ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Περικλή Σταύρου 1, Αθήνα 11524, Τ: 2130992222, srsmga.com, info@srsmga.com THESIS BROKERS / ΚΑΡΥΣΤΙΑΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, Ζωοδόχου Πηγής 42, Χαλάνδρι 152 31, T: 210 2931009, e-thesis.gr TE-TΡAΣΤ ΑΕ / ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Αιγαίου 4, 171 21 Ν. Σμύρνη, T: 210 9355886 www.te-trust.gr info@te-trust.gr ΦΙΛΗΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ / ΦΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Παρασκευοπούλου 4, 121 32 Περιστέρι, T: 210 5766100 info@filis.gr
PRIMARY LINK SA, ΒΑΚΑΛΗΣ ΑΛΕΞΗΣ Λ. Συγγρού 241 & Αλικαρνασσού 2, Νέα Σμύρνη 17122 T: 210 9224451, primarylink.gr info@primarylink.gr
ΦΟΥΤΑΔΑΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Χ.Τρικούπη 146 & Στροφυλίου, 146 71, Νέα Ερυθραία Αττικής, T: 210 6206380
ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΓΚΟΣ Ομήρου 32, 106 72 Αθήνα / ΤΘ 170 64, T: 210 3622862 eurofinservices@yahoo.gr
WILLIS TOWERS WATSON NET TRUST ΕΛΛΑΣ ΑΕ MAΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Ευριπίδου 2Α, 176 74 Καλλιθέα, T: 210 9465501, info@willis.grassavoye.gr
ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΑΕ / ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, Τσιμισκή 17, 546 24 Θεσ/νίκη, T: 2310 236126 - 2310 241159 papadakis.com.gr info@papadakis.com.gr
WILLIS TOWERS WATSON ΕΛΛΑΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ / ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Ευριπιδου 2Α, 176 74 Καλλιθέα, T: 210 9999200, info@willis.grassavoye.gr
ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ & ΑΝΤΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΕ / ΚΑΡΑΚΟΛΗ ΜΑΡΙΑ, Λεωφ. Α. Συγγρού 163, Αθήνα 171 21, T: 210 3288015 ΠΕΝΚΟ ΑΕ / ΚΡΟΚΙΔΑΣ ΚΩΣΤΑΣ, Κονίτσης 5, 151 25 Μαρούσι, T: 210 6140292, penco.gr info@penco.gr ΠΟΛΑΡΙΣ ΕΠΕ / ΚΑΚΟΥΡΗΣ ΠΕΤΡΟΣ, Λεωφ. Συγγρού 229 171 21 Ν. Σμύρνη, T: 210 9522777, polarisbrokers.gr, info@polarisbrokers.gr ΠΡΑΞΙΣ ΕΠΕ / ΠΑΠΠΑ ΙΩΑΝΝΑ, Σελευκείας & Πρεβέζης 1, 143 42 Ν. Φιλαδέλφεια, T: 210 2580451-458, praxis-insurance.gr, info@praxis-insurance.gr
ZIA INSURANCE / ΖΗΚΟΥΛΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, Ορφανίδου 2, Θεσσαλονίκη, 54626, T: 2310 277077, www.ziainsurance.com, info@ziainsurance.gr ΩΜΕΓΑ ΑΕ / ΣΙΑΧΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Βαλαωρίτου 17 & Αμερικής, 106 71 Αθήνα, T: 210 6829720, omegabrokers.gr, info@omegabrokers.gr