BRUZZ editie 1931 (16-04-2025)

Iconisch bruin café

Au Daringman vervelt tot Au Derby

Abortuspionier Anne

Verougstraete waarschuwt voor inperken vrouwenrechten

Start festivalseizoen

HANGAR

Modeontwerpster

Marie Adam-Leenaerdt verovert Parijs

JE BANKKAART REIS ZORGELOOS DOOR BRUSSEL MET

Horeca De bruine kroeg redden vergt meer dan veel op café gaan

Regelmatig getuigen cafébazen over hoe ze amper de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Voor liefhebbers van de bruine kroeg die, zoals ik, al duizenden euro’s in trappist hebben zien opgaan, valt zoiets moeilijk te vatten. Toch is het hen menens. Te veel geld gaat via de cafébaas naar de brouwer of drankenhandel, die hen het café verhuurt en hen verplicht drank bij hen af te nemen – vaak exclusief en vaak voor vrij hoge prijzen. Wurgcontracten noemen critici die praktijk. Vroegere uitbaters van iconische Brusselse cafés zoals De Monk en Au Daringman klaagden erover, met veel media-aandacht tot gevolg, ook bij BRUZZ.

Een van de grootste drankhandelaren in Brussel, HLS, reageert nu op die aantijgingen. Dat het om wurgcontracten gaat, ontkent het bedrijf. Meer zelfs, CEO Jean-Michel Courtoy stelt dat hij de uitstervende bruine kroeg een reddingsboei toewerpt. Omdat horecaondernemers moeilijk een lening krijgen van de bank, koopt of huurt HLS een pand, om het dan door te verhuren aan de uitbater – met als voorwaarde een minimumafname van drank. Dankzij HLS is er tenminste nog een café, luidt de redenering. En voor een redelijke prijs: het gaat volgens Courtoy om een evenwichtig partnership.

“De banken zien de horeca als een risicovolle sector, met lage winstmarges en veel faillissementen”

Die argumenten zijn gegrond. De banken zien de horeca inderdaad als een risicovolle sector, met lage winstmarges en veel faillissementen. Dat is voor een stuk eigen aan de sector, met zijn hoge (personeels)kosten. Maar het heeft ook te maken met het amateurisme waarmee sommige horecaondernemers zich onbesuisd in het avontuur storten. Verhuurders van handelspanden zijn dus zeker gecharmeerd door brouwers en drankenhandelaars die gegarandeerd elke maand de huur storten.

Toch is dat maar een deel van de realiteit. Achter de schermen speelt een machtsstrijd. Als

er een café op de huurmarkt komt, is er wel interesse van café-uitbaters. In veel gevallen, zo valt te horen bij vastgoedmakelaars, wurmen brouwers en drankenhandelaars zich ertussen. Om het pand dan onder te verhuren, met een lucratief drankcontract als belangrijke bonus. Het resultaat is bekend. Wil je een horecazaak beginnen, dan ben je vaak aangewezen op een brouwer of drankenhandelaar, voor de huur van het pand én voor de afname van drank. Dat heeft iets feodaals. Met een landheer die niet alleen over de grond beschikt, maar de boer verplicht om zaaigoed en werktuigen bij hem te kopen. Dat is niet meer van deze tijd. Politiek beweegt er dan ook wat. Pascal Smet (Vooruit) diende eind februari samen met de voormalige voorzitster van de Brusselse horecafederatie Ludivine de Magnanville (MR) een voorstel van ordonnantie in om de handelshuur los te koppelen van de afname van drank. Indien het voorstel gestemd wordt, staat het de café-uitbater wettelijk vrij om elders dan bij de brouwer-verhuurder een contract af te sluiten voor drankafname. Op dit moment spreekt de Raad van State zich uit over dit voorstel, dat ergens volgende maand in de commissie van het Brusselse parlement besproken zou moeten worden. Het voorstel leidt tot meer transparantie. Bovendien zullen brouwers minder geneigd zijn zich ertussen te wrikken bij de verhuur van een café. Ze zijn immers niet zeker of ze daar wel voordeel bij zullen hebben, want de huurder kan elders drank aankopen. Anderzijds zullen brouwer-verhuurders hun prijzen mogelijk optrekken, om de gemiste inkomsten te compenseren. Het is dan ook een voorstel dat via parlementair en maatschappelijk debat verder verfijnd moet worden. Maar tenminste wordt er een ernstige poging gedaan om de bruine kroeg te redden. Want gewoon meer op café gaan, zal niet volstaan.

Bram Van Renterghem Redacteur

In het edito fileert de redactie de Brusselse actualiteit.

Lees meer ‘Wij zijn de redders van de bruine kroeg’: HLS-CEO Jean-Michel Courtoy over de heropening van Au Daringman op p.6

24

Modeontwerpster Marie Adam-Leenaerdt: “Ik wil kleding maken die cool is, maar waarin je kunt bewegen.”

OP DE COVER

32Nightlife Partyconcept Hangar tovert Brussel om tot een openluchtclub

ACTUALITEIT

03Vooraan ‘De bruine kroeg redden vergt meer dan veel op café gaan’

06Het gesprek Jean-Michel Courtoy, CEO van drankenhandelaar HLS: ‘Wij zijn de redders van de bruine kroeg’

RWDM staat op een zucht van promotie naar de hoogste voetbalklasse.

16Vrouwenrechten Anne Verougstraete, abortuspionier

VERHALEN

20Milieu Brussel maakt zich klaar voor de Dag van de Aarde

OP DE COVER

32Interview Brusselse pornoactrice Gigi

Max wint sectorprijs

24Mode Ontwerpster Marie AdamLeenaerdt opent nieuw atelier in Brussel

ACTUALITEIT

12Fenomeen van de week Meer particulieren bezitten een wapen

13Cartoon Delphine Frantzen

28 Sporting Flagey E-sporter Keanu Newa

29Big City Wie plande ooit een aanslag op de Britse kroonprins in Brussel?

29Meer BRUZZ Wat is er te doen op de andere BRUZZ-kanalen?

30Hang-out Gabriel-Charles

15Debatteer mee Voel jij je veilig in het Brusselse nachtleven?

16Geopolitiek Is Brussel een doelwit voor Russische aanvallen?

ELKE WEEK

03Vooraan ‘Maak medische screening verplicht’

14Opinie ‘Laat elk ketje groots dromen’

06Het gesprek Jeugdrechter Tine Suykerbuyk en journaliste Phara de Aguirre over Mijn jeugdrechter

15Debatteer mee Moet de fietshelm verplicht worden?

COLOFON

VERHALEN

10In beeld Bart Dewaele: EK Marathon 14 Stadsleven TikTok

24Horeca Brasserieën tonen zich creatief in tijden van crisis

36Column New York

28Sporting Flagey ‘Alles met wieltjes is welkom’

SELECT

29Big City Waarom was er ooit een Schaarbeekse school in Blankenberge?

37 Alice Gallery viert haar twintigste verjaardag met een tentoonstelling en een verhuizing

29Meer BRUZZ Wat is er te doen op de andere BRUZZ-kanalen?

30Hang-out Eléonore

36Column Tussen godin en dikke koe

12Fenomeen van de week Platform

Better koppelt bedrijven en goede doelen

23Beestig Brussel Burgers bekommeren zich om de stadsduif in nood

13Cartoon Kim Duchateau

14Opinie ’Maak van het Noordplein een ontmoetingsplaats voor politiek debat’

ELKE WEEK

10In beeld Emiel Viellefont: 25 Joêr Gardevils

14Stadsleven Merci

23Botanisch Brussel Natuurboomgaard in Laarbeekbos krijgt opfrisbeurt

41 Klein onderhoud Pomrad

43Eat & Drink Kage

SELECT

44Inzichten Dena Vahdani

37 Filmmaker Mathijs Poppe slaat een brug tussen Jette en Shatila

41 Klein onderhoud Ilyas Mettioui

43Eat & Drink Fish Tank

44Inzichten Lubiana

BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar OPLAGE 50.000 exemplaren ADVERTEREN? Sacha Devos en Angela Mngongo 02-650.10.81 sacha.devos@brusselmedia.be angela.mngongo@brusselmedia.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE Dirk De Clippeleir ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR Klaus Van Isacker COÖRDINATOR MAGAZINE Maarten Goethals ART DIRECTOR Heleen Rodiers VORMGEVING Ruth Plaizier EINDREDACTIE Karen De Becker, Kurt Snoekx WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Eva Christiaens, Tom Zonderman (redacteurs); Uma Barrea, Michaël Bellon, Jazz Brak, Elian Coussement, Jasper Croonen, Andy Furniere, Rieneke Lammens, Niels Ruëll, Marjon Udo, Emmanuel Vanbrussel, Freya Van Nieuwenhuysen, Bram Van Renterghem, Michel Verlinden (medewerkers) VERTALING Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, Aurélien Garcia, George Holmer FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Bart Dewaele, Kim, Delphine Frantzen, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Emiel Viellefont VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Dirk De Clippeleir, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw wordt gedrukt bij Printing Partners Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

02-650.10.81 sacha.devos@brusselmedia.be angela.mngongo@brusselmedia.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE Dirk De Clippeleir ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR Klaus Van Isacker COÖRDINATOR MAGAZINE Maarten Goethals ART DIRECTOR Heleen Rodiers VORMGEVING Ruth Plaizier EINDREDACTIE Karen De Becker, Kurt Snoekx WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Eva Christiaens, Kris Hendrickx, Sophie Soukias, Tom Zonderman (redacteurs); Uma Barrea, Michaël Bellon, Maya Callizaya, Jasper Croonen, Astrid De Bois, Emilia De Feyter, Andy Furniere, Michiel Leen, Tom Peeters, Niels Ruëll, Kevin Van den Panhuyzen, Michel Verlinden (medewerkers) VERTALING Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, Aurélien Garcia, George Holmer FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Bart Dewaele, Kim, Delphine Frantzen, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Emiel Viellefont VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Dirk De Clippeleir, Flageyplein 18, 1050 Elsene. BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw wordt gedrukt bij Printing Partners Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

Inhoud

Het gesprek Jean-Michel Courtoy, CEO van drankenhandelaar HLS

‘Wij zijn de redders van de bruine kroeg’

Met de heropening van Au Daringman op 30 april, dat voortaan Au Derby zal heten, voegt drankenhandelaar HLS een nieuw café toe aan zijn indrukwekkende portfolio - sommigen noemen het een imperium - aan Brusselse horecazaken. Dat het familiebedrijf beticht wordt van ‘wurgcontracten’, vindt CEO Jean-Michel Courtoy onterecht. “Zonder HLS zouden veel iconische cafés gewoonweg niet meer bestaan.”

door Emmanuel Vanbrussel foto’s Bart Dewaele

Horeca Logistic Services (HLS) is de drankenhandelaar uit Ternat van de Brusselse familie Haelterman. Het bedrijf koopt ook horecavastgoed en bezit in Brussel-centrum onder meer Billie (de voormalige Monk), de Irish Pub O’Reilly’s, de streetfoodtempel Wolf en het restaurant Belga Queen. De broers Michel en Paul Haelterman worden, net zoals hun vader Jacques destijds, daarom de “bierkoningen van Brussel” genoemd. “Hoge bomen vangen veel wind, we zijn inderdaad een belangrijke speler. Anderzijds: in vergelijking met de grote brouwers zoals AB InBev zijn we dwergen. Allemaal een kwestie van perspectief,” zegt CEO Jean-Michel Courtoy over die bijnaam, in een zeldzaam gesprek met BRUZZ. De ex-topmanager bij Proximus en Taxis Verts kwam als nieuwe algemeen directeur aan boord van HLS, zodat de broers meer vanuit achtergrond kunnen werken.

Er is zowel bewondering als kritiek voor jullie zakenmodel.

JEAN-MICHEL COURTOY: We laten niemand onverschillig, dat klopt.

De bewonderaars vinden het knap hoe HLS circa 3.000 cafés in heel België, waaronder 750 in zijn bakermat Brussel, van dranken voorziet. Critici spreken van wurgcontracten, omdat jullie soms de eigenaar-verhuurder zijn van het pand en de café-uitbater daardoor machteloos is.

COURTOY: Daar circuleren veel onwaarheden en holle slogans over. Het zijn geen wurgcontracten. HLS biedt een oplossing voor het kredietprobleem waar veel horecaondernemers tegenaan lopen. Wanneer banken het woord ‘horeca’ horen, gaan alle rode vlaggen meteen omhoog, door de hoge risicoperceptie. Bovendien zijn veel vastgoedeigenaars terughoudend om hun pand aan een horecazaak te verhuren, gezien de grote onzekerheid in de sector. Het is op dat punt dat brouwe-

rijen en drankenhandelaars als HLS tussenbeide komen. Wij zeggen: “Wij nemen het vastgoedrisico op ons, verhuren daarna het pand aan jou – vaak flink onder de marktprijs – en we investeren ook in de renovatie van het pand.” In ruil vragen we exclusiviteit voor de drankafname.

Is die koppeling tussen vastgoed en drankenleveringen wel gezond?

COURTOY: Het grote voordeel voor de uitbater is dat hij op zijn vaste kosten – de maandelijkse huur – kan besparen. Mocht HLS datzelfde pand op de markt verhuren aan pakweg McDonald’s, dan zouden we een veel hogere huur krijgen. Hoe verdienen we dat terug? Via de winstmarges op de drankafname. Het is een win-win. Hoe succesvoller het café, hoe beter ook voor ons. Weet ook dat hier niet alleen wetten over zijn, er is eveneens een gedragscode in de sector, die wij nauwgezet volgen.

HLS

• Grootste onafhankelijke drankenverdeler van België

• Familiebedrijf uit Ternat waar intussen ook de vierde generatie Haelterman aan de slag is

• Viert in 2028 zijn 100ste verjaardag

• Levert vanuit verscheidene depots aan circa 3.000 horecazaken in België, waarvan een kwart in Brussel

• 250 werknemers, 100 miljoen euro omzet

• Hun vrachtwagens legden vorig jaar 1,34 miljoen kilometer af om klanten te beleveren

Jean-Michel Courtoy in café

Billie: “Vroeger was het café de plek om je sociale netwerk op te bouwen, nu gebeurt dat in de cloud. Wij geloven dat het café zijn verbindende rol moet blijven spelen.”

Het zijn evenwichtige partnerships. De enkelingen die er een negatieve sfeer rond scheppen, moeten goed beseffen dat ze in de voet van de horeca schieten. Want als die financieringsbron zou opdrogen, zullen er veel lokaal verankerde bruine cafés verdwijnen.

Sommige ontevreden café-uitbaters klagen dat ze beboet worden als ze te weinig van een bepaalde drank aankopen.

COURTOY: De overgrote groep die tevreden is om met ons samen te werken, haalt helaas niet de media. Hoe zit het in elkaar? Er worden afspraken gemaakt over de volumes, op basis van de historiek en de businesscase. We spreken dan inderdaad minimaal verplichte afnames af, om de afgesproken exclusiviteit te waarborgen, maar die liggen echt een pak lager dan de verwachte verkoopvolumes.

Soms raakt jullie relatie met de café-uitbater helemaal verzuurd, met twee jaar geleden Filip Jans van café Monk (nu Billie) in de Sint-Katelijnewijk als bekendste voorbeeld.

COURTOY: Voor ons is de Monk een afgesloten hoofdstuk. Als we het er toch een laatste keer over moeten hebben: de uitbater is over de grond van de zaak in eerste aanleg én in beroep veroordeeld voor ernstige tekortkomingen in de huur- en drankafnameovereenkomsten. Het was een slechte keuze van uitbater. Weet u trouwens dat opvolger Billie vandaag veel beter draait dan de Monk toen?

Een andere bruine kroeg wat verderop, Au Daringman, gaat niet in zee met HLS. Uitbater Martine stopte ermee. Ze zei het moeilijk te hebben dat ze verplichtwas om alle dranktypes – tot de fruitsapjes toe – bij jullie aan te kopen. Zijn er geen uitzonderingen mogelijk?

COURTOY: Ook daar zijn er veel misverstanden over. We zijn een onafhankelijke drankenhandelaar en dus niet gebonden

aan een bepaalde producent. Het resultaat is dat HLS een assortiment kan aanbieden van meer dan 4.000 referenties, met 950 bieren, 1.500 wijnen en 80 soorten water. Van internationale merken tot lokale producenten. Met zo’n breed gamma heb je geen eenheidsworst. Elke uitbater kan zijn assortiment personaliseren. En het assortiment groeit nog jaarlijks met 10 procent. Hebben we alles? Nee. Maar wel de breedste keuze op de Belgische markt. Wat Au Daringman betreft: dat kwam te koop te staan. Als wij het niet hadden gekocht, dan zou het misschien een residentieel project, een Airbnb of een fastfoodtent geworden zijn. Natuurlijk doen we dat om bedrijfseconomische redenen, maar ook om de maatschappelijke

“Als wij Au Daringman niet hadden gekocht, dan zou het misschien een residentieel project, een Airbnb of een fastfoodtent geworden zijn”

opdracht die we willen vervullen: authentieke Brusselse bruine kroegen, waarvan er steeds minder zijn, redden. We hebben veel respect voor het parcours dat Martine heeft afgelegd, maar om persoonlijke redenen wou ze niet meer verder.

Wat wordt de toekomst van Au Daringman?

COURTOY: Met grote fierheid kunnen we aankondigen dat het een duurzaam Brusselse bruine kroeg blijft, met een nieuw uitbatersduo uit de wijk: Piet Lambrechts, de voormalige communicatieverantwoordelijke van Muntpunt, en Bibi Cauwelier, die beiden al meer dan 25 jaar in de buurt wonen. Ze hebben de vlam, de passie. Uiteraard met respect voor het verleden, zullen ze het café met hun accenten weer opbouwen. De oude naam was beschermd. De nieuwe naam wordt ... Au Derby! Dat is een knipoog naar de Daringman en de Zwanzederby tussen Daring (later RWDM) en Union Sint-Gillis. Unionisten zijn dus zeer welkom. En Anderlecht-supporters ook (knipoogt).

U sprak daarnet van eenheidsworst. Een andere vaak gehoorde kritiek is dat de cafés van HLS te veel in dezelfde stijl zijn, hetzelfde soort publiek aanspreken en gentrificatie in de hand werken.

Jean-Michel Courtoy: “Veel horecazaken zijn vandaag in overlevingsmodus. Kijk naar de statistieken: er gaat in Brussel bijna 1 horecazaak per dag failliet.”

Jean-Michel Courtoy over enkele iconische horecazaken

• Wolf Wolvengracht

“De exploitatie en de levering van de dranken gebeurt door ons, ter ondersteuning van de 17 zelfstandige uitbaters van culinaire streetfood-concepten. We hebben onlangs vijf jaar Wolf gevierd. Vorig jaar haalde het bijna 1 miljoen bezoekers.”

• BelgaQueen Wolvengracht

“We hebben het beschermde gebouw zijn grandeur kunnen teruggeven. Het plafondkunstwerk met de wapenschilden van de

Belgische provincies hebben we met de tandenborstel gerestaureerd.”

• MaisonVincent Predikherenstraat

“Een monument van de Brusselse horeca. Twee weken geleden de 120ste verjaardag gevierd.”

• Frederiksborg aan Basiliek Koekelberg

“We willen erover waken dat het iconische gebouw na de sluiting van vorig jaar weer een toekomst als horecazaak krijgt. In gesprek met verschillende kandidaat-uitbaters. Ook het

COURTOY: Onze rol wordt overschat. We zijn in de eerste plaats een drankenhandelaar, zeg maar de leverancier die met de vaten tot in de kelder gaat. In de meeste gevallen hebben we niets met het interieur te maken. We zijn geen keten, hé. Elk café is het persoonlijke verhaal van een uitbater en zijn ploeg, die de belevenis creëren. Iedereen heeft het maar over onze panden en die zijn inderdaad belangrijk, maar bij de grote meerderheid van onze klanten gaat het alleen om drankendistributie en niets meer.

Wat zijn voor u de typische kenmerken van een bruin café?

COURTOY: Wat maakt dat een pint beter smaakt in een bruine kroeg? Dat is dat vleugje nostalgie, de authentieke referenties naar het verleden die aan de muren hangen. Maar ook het soms surrealistische karakter. Er is een hoek af, zoals ze zeggen.

Wil HLS op het vlak van Brussels horecavastgoed een afgebakend territorium veroveren?

naburige Le Chalet is van ons en een paar weken weer opgestart.”

• Metteko aan de Beurs

“Nog op zoek naar de juiste uitbater. Dat moet echt goed zitten, want het gaat om partnerships voor de lange termijn.”

• Brasserie del’Expo Houba de Strooperlaan

“Stond een hele tijd leeg, maar we hebben een nieuwe uitbater gevonden. De zaak blijft een typische brasserie. De opening is voorzien voor begin mei.”

COURTOY: Er is niet zo’n plan. Het is eerder een kwestie van opportuniteiten die zich op de markt aandienen. Dan komt het eropaan om alert te reageren. Want nogmaals: het is ofwel meteen kopen, of de bruine kroeg verdwijnt wellicht definitief.

De cijfers bevestigen dat de ‘verketening’ aan de gang is, met meer fastfood en helaas minder authentieke cafés. Daarom

nemen we geen afwachtende houding aan en gaan we in het offensief. We are on a mission: de cafés, met hun patrimonium en erfgoed, in leven houden.

Het café kampt niet alleen met economische tegenwind, ook de maatschappij verandert. Vroeger was het café de plek om je sociale netwerk op te bouwen, nu gebeurt dat in de cloud. Wij geloven dat het café zijn verbindende rol moet blijven spelen in het sociale weefsel.

Hoe gaat het met de Brusselse horeca in het algemeen?

COURTOY: Het is nu vooral zaak heelhuids door de huidige neerwaartse cyclus te raken. De horeca zit in een perfecte storm: na corona was er de inflatiecrisis met stijgende energieprijzen en andere kosten. Daar komt, laag na laag, regelgeving bovenop. Denk maar aan het recente gedoe rond de terrasverwarmers (er kwam een verbod dat later weer werd afgezwakt, red). En er is het personeelstekort. Cafémedewerker is een knelpuntberoep geworden. Veel horecazaken zijn vandaag in overlevingsmodus. Kijk naar de statistieken: er gaat in Brussel bijna één horecazaak per dag failliet.

Wat vinden jullie van het horecabeleid van Brussels burgemeester Philippe Close (PS)?

COURTOY: Wat ik zeker weet, is dat hij beseft dat een stad zonder cafés een dode stad is. En hij wil waken over de aanwezigheid van het authentieke Brusselse bruine café.

Hoe zou het Brusselse caféleven eruitzien zonder HLS?

COURTOY: Er zouden veel minder cafés zijn en een heleboel iconische zouden niet meer bestaan.

‘NOUS SOMMES LES SAUVEURS DES VIEUX CAFÉS’

FR En rouvrant Au Daringman, qui s’appellera désormais Au Derby, le négociant en boissons HLS ajoute un nouveau bar à son arsenal impressionnant, que certains qualifient d’empire, de commerces horeca bruxellois. Pour JeanMichel Courtoy, PDG de HLS, on accuse à tort l’entreprise familiale de « contrats abusifs ». « Sans HLS, de nombreux cafés mythiques n’existeraient plus. »

‘WE ARE THE SAVIOURS OF THE OLD BEER TAVERNS’

EN With the re-launch of Au Daringman, which from now on will be called Au Derby, liquor retailer Horeca Logistic Services (HLS) adds yet another tavern to its impressive portfolio – some call it an empire – of Brussels catering establishments. The family business has been accused of “cut-throat contracts”, something CEO Jean-Michel Courtoy finds unjustified. “Without HLS, many iconic taverns simply would no longer exist.”

In beeld door Bart Dewaele

EK Marathon

12.500 sportievelingen liepen zondagochtend de 42,195 kilometer van het Brusselse Paleizenplein naar Leuven. In wat de grootste marathon ooit van België werd genoemd, gaf koning Filip het startschot, waarna de lopers onder andere de Wetstraat 16 passeerden. Israëlische atleten domineerden de start van de race, maar Fatima Ouhaddou uit Spanje en Iliass Aouani uit Italië wonnen goud respectievelijk bij de vrouwen en de mannen. UB

Brusselse

wapenwedloop

Steeds meer particulieren bezitten een vuurwapen

Steeds meer Brusselaars bezitten legaal een wapen. Vooral de schietsport wint aan populariteit. Ook het illegale wapenbezit neemt toe en dat baart zorgen.

Sheepdog, een schietclub in Sint-Pieters-Woluwe, hield afgelopen zondag de jaarlijkse initiatie, waar niet-leden voor 100 euro eens met een écht vuurwapen mogen komen schieten. De rest van het jaar is de club exclusief voor leden.

In Brussel bezitten ruim 6.600 mensen legaal een wapen, vooral als lid van een schietclub. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Wapenregister, dat de federale politie beheert. Exacte cijfers uit het verleden ontbreken, maar uit een schatting van 2019 blijkt dat er vroeger een pak minder wapenbezitters waren in het Brussels Gewest.

In heel België zijn er zo’n 150.000 wapenbezitters: particulieren die één of meerdere wapens bezitten. “Rechtspersonen zoals politiezones, bewakingsfirma’s of musea zijn in die cijfers niet meegerekend,” zo zegt een woordvoerster van de federale politie.

“We zien de populariteit van schietclubs groeien,” zegt Nils Duquet (Vlaams Vredesinstituut). “Dat uit zich in een stijging van particulier vuurwapenbezit, die we de afgelopen vijftien jaar waarnemen.”

Die stijging van de voorbije jaren volgt op een forse daling.

In 2006 werd de Wapenwet strenger: voortaan was er voor elk wapen een vergunning nodig. Voor vuurwapenbezitters die geen vergunningsaanvraag wilden doen, kwam er een amnestieregeling, waarna minstens 200.000 wapens vrijwillig werden ingeleverd. Duquet: “Sinds 2010 is het aantal legale vuurwapens opnieuw gestegen. Intussen zitten we bijna op het niveau van voor 2006.”

Link met aanslagen

Volgens Duquet zijn er verschillende factoren die het wapenbezit aanzwengelen. De voornaamste reden is de schietsport, die populairder wordt. “We leven in hectische tijden. De schietsport is een echte concentratiesport, die helpt om te ontspannen.” Het aantal mensen dat een wapen gebruikt voor de jacht loopt terug en dat geldt ook voor verzamelaars.

Er is nog een tweede reden voor de stijging. “Uit onderzoek door het Vlaams Vredesinstituut blijkt dat in de periode na de aanslagen méér vergunningen werden aangevraagd,” zegt Duquet. “We zien de cijfers pieken en we koppelen dat aan onveiligheidsgevoelens. Mensen

proberen creatief te zijn: ze doen aan schietsport om een wapen in huis te kunnen halen,” denkt Duquet.

Uit cijfers van de Brusselse dienst Wapens van het afgelopen decennium blijkt dat de Vlaamse tendens ook te zien is in Brussel. Tien jaar geleden, in 2015, werden 477 wapenvergunningen uitgereikt. In de jaren die volgen, steeg dat aantal jaarlijks, met als piek 772 nieuwe vergunningen in 2019.

De voorbije jaren – sinds de coronacrisis – is het aantal vergunningen dat aan Brusselaars werd uitgereikt opnieuw gedaald, tot 426 in 2024. Duquet vermoedt dat dat lage cijfer niet van lange duur is: de gevolgen van de recente schietpartijen tussen drugsdealers in Brussel zien we mogelijk de komende jaren terug in de statistieken.

“Mijn verwachting is dat er ook de volgende jaren méér vraag zal zijn naar wapenvergunningen.”

Het bezit van een wapen is niet voor iedereen weggelegd. Een deel haakt al af nog voor ze goed en wel begonnen zijn, soms omdat de familie er niet achter staat, maar vaak ook door de juridische drempels.

“Als je bekend bent bij de politie, familiale problemen hebt of worstelt met alcoholmisbruik, word je normaal gezien uitgesloten,” zegt Duquet. “Ook moet je verschillende testen afleggen.”

Wie een vergunning heeft, kan die levenslang behouden. Elke vijf jaar is er een controle. Je moet dan onder meer aantonen dat je nog lid bent van een schietclub en geregeld gaat schieten. “Af en toe worden vergunningen ingetrokken wegens mogelijke veiligheids-

© BELGA

6.600

inwoners van het Brussels Gewest bezitten legaal een wapen, vooral als lid van een schietclub

problemen. Verder zijn er natuurlijk mensen die hun wapens inleveren omdat ze stoppen met de schietsport.”

Het Vlaams Vredesinstituut is vragende partij om de Wapenwet eenvoudiger te maken en zo nog beter te kunnen controleren. Toch is de directeur tevreden met de checks-and-balances die in de Wapenwet zijn ingebouwd. “Het werkt vrij goed. Dat zie je aan het relatief lage aantal incidenten met vergunde vuurwapens. Het probleem zit vandaag vooral bij illegaal verworven wapens in het criminele circuit.”

Illegale circuit

“Niet de vergunde wapens, maar de illegale wapens vormen het echte probleem,” zo klinkt het ook uit politieke hoek. Want ook criminelen bezitten steeds vaker een wapen, zo blijkt uit het laatste jaarverslag van het Observatorium van het safe.brussels, waarnaar Brussels parlementslid Mathias Vanden Borre (N-VA) verwijst. Tussen 2015 en 2023 daalde het aantal geregistreerde gevallen van illegaal vuurwapenbezit met 21 procent. De meest recente cijfers – die van de periode 2022-2023 – tonen een forse stijging van 15 procent.

“Na een jarenlange daling is het tij sinds kort aan het keren,” duidt Vanden Borre. “Ik vermoed dat die stijging zich in 2024 en 2025 heeft voortgezet.” Zeker weten doet hij het niet. Tot grote spijt van het parlementslid lopen de cijfers van safe.brussels twee jaar achter, dat maakt het volgens hem lastig om adequaat beleid te voeren.

nieuwe wapenvergunningen werden in 2024 uitgereikt aan Brusselaars. Het jaar ervoor waren dat er 620

Eén ding is zeker, volgens Vanden Borre: er is een duidelijke toename van het gebruik van wapens bij bendegeweld. Vaak gaat het om vuurwapens die via de zwarte markt worden aangekocht. “Waar je vroeger connecties nodig had in het criminele milieu, kun je nu met een beetje speurwerk al snel een wapen op de kop tikken,” stelt de N-VA’er. JASMIJN POST

Opinie

‘Laat

elk ketje groots dromen’

Mathieu Stroeykens, een eerstegeneratiestudent met een migratieachtergrond, won vorige week de eerste prijs in de scriptiewedstrijd van het Grondwettelijk Hof voor masterstudenten in de rechten. Hij pleit voor het verlagen van de schoolplicht naar drie jaar. “Een cadeau voor elk kansarm kind.”

Mathieu Stroeykens

• 22 jaar

• Student Rechten VUB

• Start in september als advocaat aan de Balie Brussel

Jarenlang stond ik als doelman onder de lat bij de jeugd van RSC Anderlecht. Op mijn achttiende maakte ik echter een radicale keuze: ik liet de vertrouwde wereld van het voetbal achter me en zette de stap naar de universiteit. Een onbekende wereld, waarin ik aan de rechtenstudie begon zonder te weten wat me te wachten stond, enkel gedreven door een diepgewortelde drang naar rechtvaardigheid en het verlangen om onze samenleving te doorgronden. Die sprong was niet evident. Ik ben een eerstegeneratiestudent met een migratieachtergrond, zonder academische voorbeelden in mijn omgeving. Stap voor stap vond ik mijn plaats dankzij mensen die in mij geloofden. Mentoren, vrienden, professoren en familie lieten me inzien dat ik op de universiteit thuishoorde. Dat mijn achtergrond

Stadsleven TikTok

door Uma Barrea

Op een zonnige middag wandel ik met een vriendin kletsend door het drukke centrum van Brussel. Niets aan de hand.

Tot we worden aangesproken door een jonge man die ons een schitterende rode roos aanbiedt. Meteen denk ik aan de tourist traps in het buitenland, dus ik wijs de bloem vriendelijk af. 5 euro? “Non merci.”

geen beperking was, maar een meerwaarde.

Mijn persoonlijke reis is er één van transitie. Van het voetbalveld naar de universiteit, van reflexen op de lijn naar het blokken van leerstof. Maar bovenal is het een verhaal over

“Wie pas in het lager onderwijs voor het eerst met het Nederlands in contact komt, dreigt een onoverkomelijke taalachterstand op te lopen”

Hij blijft ons volgen. “C’est gratuit?” vraag ik vervolgens in een poging om hem af te schudden, en hij antwoordt tot mijn verbazing: “Mais oui, bien sûr mademoiselle.”

Ik pak de roos aan en kijk blozend rondom mij. Mijn vriendin en ik giechelen. Dan ineens een camera in

kansen krijgen én kansen grijpen. En dat is precies wat elke jongere verdient: kansen. Kansen om te leren, te groeien, te falen en weer op te staan. Zeker in Brussel, waar 21 procent van de kinderen leeft in materiële kinderarmoede. We zijn allemaal uniek en komen allemaal met een verschillende rugzak aan de meet. Toch is er één constante: talent. De klaslokalen, jeugdhuizen, sportclubs en bibliotheken: het is niet het gebrek aan talent dat jongeren tegenhoudt,

mijn gezicht. Mijn glimlach verdwijnt instant. De jongen rukt de bloem uit mijn handen, gooit die op de grond, stampt erop en roept: “Bah nan, c’est pour TikTok!” Hij lacht. Bulderen van het lachen. We stappen beschaamd snel door en kijken niet meer om. Nooit

neem ik nog een spontane roos aan en die video, die hoop ik nooit tegen te komen.

In Stadsleven vertellen redacteurs en lezers in maximaal 1000 tekens een verrassende anekdote over Brussel. Insturen kan via redactie@bruzz.be

“Jongeren die zich gesteund voelen, bouwen niet alleen aan hun eigen toekomst, maar ook aan die van Brussel en ons land,” zegt rechtenstudent Mathieu Stroeykens.

maar het gebrekaangelijkekansen enondersteuning.

Emancipatiemachine

InBrusselspreektdriekwart van de kleutersthuisgeenNederlands.Wie pasin het lageronderwijsvoor het eerst methet Nederlandsincontact komt,dreigteenonoverkomelijke taalachterstandop te lopen.Vroeg enverplichtkleuteronderwijsis cruciaalvoorgelijkeonderwijskansenensocialemobiliteit.Dekracht van taalvormtdesleutel tot succes

enzelfvertrouwen.AlsBrusselals emancipatiemachinewildraaien, moeten we elkkinddiesleutel aanreiken.Deschoolplichtverlagen naardriejaar zou eencadeauzijn voorelkkansarmkind. Brusselbruist van potentieel, van creativiteitendiversiteit,maar te veel jongerendreigentussendeplooien van het systeem te vallendooreen gebrekaanactieveondersteuning. Investereninjongerenisgeenluxe. Het iseennoodzaakendebeste investeringdieeensamenleving kan doen.Wanneerjongerenzich gesteundvoelen,wanneer ze vertrouwenkrijgeninhuneigen kracht,danontstaanerwonderen. Danbouwen ze nietalleenaanhun eigentoekomst,maarookaandie van Brusselenonsland.

Steun en vertrouwen Mijnverhaalisgeenuitzondering, maareenbewijs van wat mogelijkis wanneerjongerendesteunen het geloofkrijgendie ze verdienen.Laat elkketjedezelfdekanskrijgenom te groeienenzijndromenna te jagen. Brusselmoetvervellen tot een ware emancipatiemachinewaargelijke kansenervoorzorgen dat jongeren wordenuitgedaagd,ondersteunden geïnspireerd.Laten we jongeren het vertrouwengevenominzichzelf te geloven. Want wieinzichzelfgelooft, is tot allesinstaat.

Reageren of zelfeenopiniestuk insturen?Mailnaarredactie@bruzz.be

Ik ben 42, en hartstikke verslaafd. Hoe kunnen wij in godsnaam verwachten dat een veertienjarige daar op een gezonde manier mee om kan gaan?”

Debatteer

Moet een fietshelm verplicht worden?

Resultatenonlinebevraging,op11april2025viaRhetoric(135reacties)

Dekeuzetusseneenhersenschuddingeneen schedelbreukissnelgemaakt. Het feit dat eencorrect gedragenhelmdekansvermindert met 60procentis dehoofdreden. Bram D.

Ikdachtvroeger van niet.Toenikdooreenafslaande autogegrepen werd opdefietsstrookenoverkop ging, was ikblij dat ikereenaanhad. Roland W.

Ik twijfel

Zijnhoofdletselsvooral te wijtenaanongevallen met andereweggebruikers(auto’s,vrachtwagens,bussen etc.) of aanvalpartijen?Ineenbeschaafde verkeersomgangenbijnaleving van regelsdoorelke weggebruiker zou jeverwachten dat ernauwelijks eenhelmnodigis. Karen D.

Nee

Brusselmoeteenveiligestadzijnwaariedereen kan fietsen. Stef V.

Het grootstedeel van dezwareletselswordt veroorzaaktdooranderegemotoriseerdeweggebruikers.Decorrectemaatregelenzijnautomatische snelheidsbeperkingenendodehoekspiegels. Een helmverplichtenisalsofeenkogelvrij vest verplicht zou zijnomnaarAnderlecht te gaan. Maarten C. Verplichting van eenfietshelmiseenzwaktebod in het veiligermaken van openbareweg.Er wordengeenongelukkenmeevoorkomen,en legtimplicietdeschuldbijdefietserwanneerdie eventueleverwondingenoploopt.Daarnaast kan het ookobstakelvormenom net meer te fietsen.

Cillian O.

NIENKE

‘S GRAVEMADE, eenNederlandse onlineactivistedie sinds2017inBrussel woont,waarschuwt voordegevolgen van smartphones Knack,09april2025

‘Het recht op abortus zal altijd ter discussie staan’

Nu het debat rond zwangerschapsafbreking weer op volle toeren draait, waarschuwt Anne Verougstraete, een van de pioniers onder de Brusselse abortusartsen, voor nieuwe tendensen die het verworven recht onderuit kunnen halen. “Kijk naar Amerika: daar sterven momenteel vrouwen omdat ze geen legale abortus kunnen krijgen.”

door Rieneke Lammens foto’s Bart Dewaele

Plaats van afspraak? De studentencafetaria van de VUB, op de Campus Etterbeek. Naarmate het middaguur nadert, neemt het lawaai toe, maar daar heeft Anne Verougstraete geen last van: ze verheft haar stem steeds luider om haar punt duidelijk te maken. Een beetje zoals ze haar hele leven al doet als het om abortus gaat. Waar rumoerige stemmen zoals pro-lifers het debat tegenwoordig bepalen, daar gaat Verougstraete, een vrouw in de zeventig, al sinds de jaren zeventig fors tegenin. “Je mag nooit op je lauweren blijven rusten. Nooit.”

Haar strijdvaardigheid begon tijdens haar studies geneeskunde, toen ze in contact kwam met meerdere boegbeelden van de strijd voor abortuslegalisering. Zo studeerde ze een jaar gynaecologie bij Willy Peers, de arts uit Namen die in de cel gezeten heeft voor uitgevoerde abortussen. Ze studeerde voort aan de VUB met Jean-Jacques Amy als diensthoofd, een

arts die al sinds de jaren zestig overtuigd was van het recht op abortus en er meermaals voor vervolgd werd.

Nadat ze was afgestudeerd in 1984, startte ze deeltijds bij het César de Paepe-ziekenhuis en deeltijds bij Sjerp –nu VUB-Dilemma – het abortuscentrum van de VUB. Bij Dilemma ging ze nooit meer weg: ook nu ze op pensioen is, werkt ze er nog altijd één dag per week. Na al die jaren is ze niet minder gedreven geworden. “Ik ben begonnen met mijn specialisatie gynaecologie in 1979. Vanaf dag één besliste ik vanuit feministische overtuiging om met een deel van mijn tijd ongeplande en ongewenste zwangerschappen op te vangen en abortussen uit te voeren. Vrouwen hebben toch het recht om te beslissen of en hoeveel kinderen zij willen?”

Over hoeveel ingrepen gaat het dan? De nieuwste cijfers van het aantal zwangerschapsafbrekingen in België, verzameld door de Nationale Evaluatiecommissie

Zwangerschapsafbreking (NEZ), wijzen op een lichte stijging de laatste jaren: van 18.574 in 2022 naar 19.686 in 2023. Rekening houdend met de bevolkingsdichtheid en het aantal vrouwen op vruchtbare leeftijd gebeurden de meeste in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Henegouwen en Namen. Tel daar de laattijdige aangiften bij en het aantal Belgische vrouwen dat naar Nederland moest voor een abortus na twaalf weken, en de teller staat op 20.023.

Dat lijken er heel wat, maar de laatste vijftien jaar schommelde het aantal telkens tussen de 18.000 en 20.000, afgezien van een kleine daling tijdens de coronajaren. Ook verder in het verleden toonden de cijfers al een soortgelijke trend. “Mensen schrikken altijd van het aantal, maar in feite zijn die cijfers al bijna vijftig jaar ongeveer hetzelfde,” zegt Verougstraete. “Toen abortus nog illegaal was, werden artsen en gynaecologen al bevraagd naar het aantal zwangerschapsafbrekingen dat

BIO

• Gynaecoloog, opgeleid aan de VUB

• Een van de pioniers onder Belgische abortusartsen

• Was diensthoofd van abortuscentrum VUB-Dilemma

• Lid van de International Federation of Abortion and Contraception Professionals (FIAPAC) en de European Society of Contraception and Reproductive Health

ze uitvoerden. Dat waren er toen 16.000 in totaal, exclusief onderrapportering.”

Abortussen zullen in de praktijk dus altijd voorkomen, of ze nu gelegaliseerd zijn of niet.

En toch, die toename van het aantal abortussen in de laatste jaren zou voor een deel te maken kunnen hebben met het feit dat vrouwen minder hormonen willen slikken en apps gebruiken om hun vruchtbare periode te meten. Dat is niet altijd zonder risico, weet Verougstraete. “De meeste apps zijn goed om net wél zwanger te worden. Ze mogen dan wel aangeven wanneer je het meest vruchtbaar bent, ze houden dikwijls geen rekening met het feit dat je eisprong een paar dagen kan schuiven, waardoor ze vaak foute info geven.”

Geheime codes

De Brusselse ziekenhuizen waaraan Verougstraete verbonden was, hebben een grote rol gespeeld in abortushulpverlening – in de illegaliteit en erna. “In Gent konden vrouwen hun zwangerschap laten afbreken in één abortuscentrum, maar niet in ziekenhuizen. Dat kon wel in Luik en in ziekenhuizen van ULB- en VUB-signatuur. Het ziekenhuis met de VUB-stempel was het enige Vlaamse ziekenhuis dat dat destijds deed, professor Amy stond daar helemaal alleen in. Zodra ik begon te werken bij VUB-Dilemma nam ik de vrouwen mee naar het César de Paepeziekenhuis. Daar was ik verantwoordelijk voor de verloskamer en kon ik abortussen uitvoeren terwijl ik van wacht was.”

In die tijd draaiden de eerste protesten voor de legalisering van abortus op volle toeren, maar er was een reële kans op vervolging – zowel voor de hulpverleners die ze uitvoerden als voor de vrouwen die ze ondergingen. “Het was geweten dat we het deden, maar om de vrouwen te beschermen, gebruikten we geheime tekens in de patiëntendossiers. 1-0 betekende een abortus van het eerste trimester, 0-1 was er een van het tweede

trimester,” zegt ze, terwijl ze de codes op de bladen van de nieuwe cijfers schrijft.

Hoeveel van die codes heeft ze opgeschreven? “Veel,” zegt ze. “Om ze te verstoppen, brachten we al die papieren naar een kluis in de bank.” Of ze nooit gevreesd heeft voor haar veiligheid? “Zelf ben ik door de mazen van het net geglipt, maar ik heb nooit overwogen om ermee te stoppen.”

Ze benadrukt dat de VUB en ULB de abortushulpverlening altijd gesteund hebben en de juridische kosten dekten bij processen. Vanaf de legalisering mochten afbrekingen plaatsvinden in VUB-lokalen buiten het ziekenhuis, en ook nu blijft de VUB de enige universiteit met een eigen abortuscentrum aan Nederlandstalige zijde.

Intussen staat elke universiteit in België achter het recht op abortus en achter de verlenging van de termijn. Toen er op vraag van de Vivaldi-regering een wetenschappelijk comité werd aangesteld om de abortuswet te evalueren, stuurde elke universiteit een afgevaardigde. Ze bereikten een consensus in 2023: de termijn moest verlengen en de ‘betuttelende’ wachttijd moest worden opgeschort.

Kortere wachttijd

Uit de cijfers blijkt dat de overgrote meerderheid haar zwangerschap op gemiddeld vijf à zes weken na de conceptie laat afbreken. Waarom is het dan zo belangrijk dat de termijn verlengt en de wachttijd opschort? “Vrouwen zijn er inderdaad steeds vroeger bij,” zegt Verougstraete. “Tegenwoordig zijn zwangerschapstesten zeer accuraat. Ze kunnen al positief testen zodra er een beetje zwangerschapshormoon vrijkomt, nog vóór de maandstonden uitblijven. Elke werkdag zie ik vrouwen waarbij de zwangerschap nog niet te zien valt op een echografie.”

“Die uitbreiding vragen we omdat een klein aantal vrouwen niet op tijd is, omdat ze geen symptomen hebben, nog bloedver-

“Anticonceptie beschermt je niet voor 100 procent, zelfs sterilisatie niet”

lies hebben … Van de 20.000 vrouwen zijn dat er slechts een paar honderd, maar de meerderheid van hen zit in een precaire sociale situatie. Zij moeten naar Nederland trekken, waar ze tot twintig weken na de conceptie een abortus kunnen krijgen, maar waarvoor ze wel meer dan duizend euro moeten betalen (in België is dat met terugbetaling 5 euro, red.). Moeten we nu echt onze psychosociale problemen door Nederland laten oplossen?”

De experten ijverden er ook voor om de wachttijd op te schorten. “Vrouwen hebben dikwijls al zeer goed nagedacht voor ze bij ons komen. Hen dan nog een wettelijke wachttijd opleggen, is niet oké,” zegt ze fors. “Voor geen enkele andere ingreep bestaat dat. Waarom bij een abortus wel? Laat het over aan de arts en de vrouw in kwestie om te beslissen hoeveel wachttijd ze nodig heeft. Trouwens: als een vrouw vandaag komt met die vraag, breken we die zwangerschap niet op dezelfde dag af. Dat is praktisch gezien niet eens mogelijk.”

Minder progressief

Toch zijn beide aanbevelingen nog niet ingewilligd. “Het heeft al meermaals op de planning gestaan,” zegt Verougstraete, “maar sinds de wet van 2018 is er niets meer veranderd. Niet alleen in de termijn en de wachttijd, maar we mogen vrouwen in abortuscentra niet behandelen onder sedatie. Al veertig jaar slaagt CD&V erin –nu als de kleinste partij – om elke vooruitgang te blokkeren. De N-VA is de laatste jaren eveneens minder progressief geworden op dat vlak.”

Ook het nieuwe regeerakkoord handelt het onderwerp zwangerschapsonderbrekingen snel af: “We zetten het maatschappelijke debat rond de vrijwillige zwangerschapsafbreking verder op basis van het rapport van het expertencomité. Na consensus tussen de meerderheidspartijen passen wij de huidige abortuswetgeving aan,” staat er.

Extreemrechts

De politiek laat op zich wachten, maar intussen staat met de opkomst van extreemrechts abortus op de helling, zegt Verougstraete. “De scores van Marine Le Pen in Frankrijk en het succes van extreemrechts in Nederland, de invloed van de Tate-broeders in de VS, het toxische masculinisme dat nu weer de kop opsteekt bij jongeren … Dat maakt me ongerust, ja.”

“Nochtans gaat abortus over verantwoord ouderschap,” zegt ze. “Als je op een bepaald moment in je leven onmogelijk voor een kind kunt zorgen, moet je dat kunnen afbreken. Europa moet ervoor instaan dat we die ideeën niet importeren met alle gevolgen van dien. Al is het al bezig, want in Hongarije moeten vrouwen eerst verplicht de hartslag horen.”

Dat het recht op abortus altijd teruggeschroefd kan worden, toont Amerika overtuigend aan met de afschaffing van Roe vs. Wade, het arrest dat abortus op federaal niveau garandeerde. Staten kunnen nu zelf bepalen of ze abortus nog toelaten. Sindsdien hebben twaalf staten de praktijk afgeschaft en tien staten voerden strengere voorwaarden in. Gevolg

In 2023 vonden er in België 19.086 abortussen plaats. “Mensen schrikken altijd van het aantal, maar in feite zijn die cijfers al bijna vijftig jaar ongeveer hetzelfde,” zegt gynaecoloog Anne Verougstraete.

is dat ook daar, net zoals hier, vrouwen moeten reizen naar andere staten om een abortus te kunnen krijgen. Met dramatische gevolgen, zegt Verougstraete. “Een op de twee vrouwen in de VS ondergaat ooit een abortus, óók pro-lifers. Nu sterven er vrouwen omdat ze geen legale abortus kunnen krijgen.”

In de zwijgsfeer

Het blijft opvallend hoe de samenleving, hoewel een op de vijf vrouwen ooit een zwangerschap afbreekt, zo weinig over het onderwerp praat. “Iedereen heeft iemand in zijn omgeving die een zwangerschap heeft afgebroken, maar iedereen zwijgt,” zegt Verougstraete. “Daardoor blijft het taboe groot en krijgen vrouwen de indruk dat het amper voorkomt of beperkt blijft tot een risicopopulatie. Nu heeft abortus geen plaats in het leven van mensen, terwijl ze een reëel deel uitmaken van de realiteit

‘LE DROIT

À L’AVORTEMENT

FERA TOUJOURS L’OBJET DE DÉBATS’

van velen. Mocht het bespreekbaarder zijn, zou het zichtbaarder zijn.”

Het gebrek aan gesprekken erover houdt nog een ander risico in: een onderschatting van de spontane vruchtbaarheid en dus het risico op zwangerschap, zegt Verougstraete. “Een Oostenrijkse studie vroeg vrouwen: ‘Als je nu geen anticonceptie zou gebruiken, hoeveel kinderen zou je dan hebben?’ Veel vrouwen schatten twee, drie kinderen, maar zonder anticonceptie raak je snel aan dertien. En dan nog beschermt anticonceptie je niet voor 100 procent. Er is niks 100 procent, zelfs sterilisatie niet. Dus je loopt, hoe goed je ook je best doet, altijd risico op een ongeplande zwangerschap.”

Als het taboe niet alleen op abortus, maar op seksualiteit tout court rust, ben je al helemaal onbeschermd, zegt ze. “Anticonceptie is seks met voorbedachten rade. In gemeenschappen waar dat totaal verboden is, waar je maagd moet blijven tot het huwelijk, plan je seks niet vooraf in, en overvalt het je makkelijker.” Een ongewenste zwangerschap toch moeten voortzetten, brengt een heleboel sociale gevolgen met zich mee. In de Balkanlanden hebben experten vrouwen gevolgd die ongewenst zwanger waren, maar geen abortus konden krijgen. En wat bleek? Die kinderen deden het minder goed op school, voelden zich niet graag gezien, waren vaker delinquent en hadden meer psychologische problemen. Of de toekomst haar hoopvol of eerder grimmig stemt? “Ik weet niet waar we naartoe gaan, maar ik weet wel dat we waakzaam moeten blijven. Het recht van vrouwen op abortus zal altijd ter discussie staan, en je zult eeuwig moeten bewaken dat die rechten niet worden afgenomen. Het antwoord op die ongerustheid is dus: ervoor blijven vechten en erover blijven praten. Je mag nooit op je lauweren rusten. Nooit.”

FR Alors que l’IVG fait de nouveau débat, Anne Verougstraete, l’une des pionnières bruxelloises en la matière, met en garde contre de nouvelles tendances mettant à mal ce droit acquis. « Regardez l’Amérique : des femmes meurent parce qu’elles ne peuvent pas avorter. Il faut toujours veiller aux droits des femmes. On doit continuer à en parler et ne jamais se reposer sur ses lauriers. »

‘WE WILL ALWAYS HAVE TO FIGHT FOR THE RIGHT TO ABORTION’

EN Now that the debate around the termination of pregnancies is back in full swing, Anne Verougstraete, a pioneer among Brussels abortionists, warns of new trends that could undermine the acquired right. “Look at America where women are currently dying because they cannot get an abortion. Women’s right to abortion will always be in question, so we must never take it for granted.”

Brussel maakt zich klaar voor Internationale Dag van de Aarde

‘Opkomen voor de aarde is punk’

Van zeep maken met gevallen bloesemblaadjes tot bananenschillen marineren als vervanger van spek. Naar aanleiding van de Internationale Dag van de Aarde geven een aantal Brusselaars hun ultieme tip om bij te dragen aan een beter begrip over eten en afval.

“Schattig.” “Dromer.” Alicia Pereira baat Molleke uit, een buurtwinkel en ontmoetingsplek nabij de Ninoofsepoort. Ze zet in op een bewuste levensstijl via de verkoop van biologische producten en via workshops. Dat er vooroordelen plakken aan zo’n project, weet ze maar al te goed. Zelf spreekt ze liever over “punk” en “anarchistisch”, en de naam van haar zaak past ook perfect in die filosofie. “Voor velen is een mol een ongewenste gast in een strak gazon, maar eigenlijk houdt dat diertje de aarde gezond door tunnels te graven en insecten te eten.”

Onlangs startte Pereira een project met bloembakken op straat. “Dat maakt de stad groener en mensen nieuwsgierig,” zegt ze. “Niet elke voorbijganger zal de waarde ervan inzien, maar dat vind ik niet erg. Veel buurtbewoners zijn juist nieuwsgierig, waardoor er gesprekken ontstaan.”

In die zin onderschrijft ze ook het doel van zoiets als de Internationale Dag van de Aarde, die plaatsvindt op dinsdag 22 april. “Een specifieke dag is misschien niet

interessant voor iedereen, maar als het één individu aanzet om zijn gedrag aan te passen, lijkt me dat al winst.”

Tante Kaat

De Verenigde Naties riepen de Internationale Dag van de Aarde in het leven om aandacht te vragen voor de gevolgen van klimaatverandering, en voor problemen zoals luchtvervuiling, ontbossing, overbevissing, (micro)plastics in de oceaan en het verlies van biodiversiteit. Grote onderwerpen die soms heel intimiderend overkomen, zeker als het gaat over de eigen impact en verantwoordelijkheid. Maar een aantal Brusselaars grijpt de Internationale Dag van de Aarde net aan om te tonen dat het allemaal niet zo moeilijk hoeft te zijn.

Erna Wouters bijvoorbeeld: met haar organisatie Neat and Nature geeft ze workshops waarin ze focust op voedselverspilling voorkomen, zowel thuis als op het werk, en ze geeft sessies rond hoe zelf verzorgingsproducten maken. “Vroeger

lachte ik met de boeken van Tante Kaat die bij mijn oma in de kast stonden. Maar nu heb ik zelf ontdekt dat veel van die adviezen juist blijken te zijn.” Adviezen over, heel concreet, alledaagse zaken zoals zeep. “Straks vallen de bloesems van de kersenbomen op de grond. Wat ik doe, is dat dikke tapijt bij elkaar vegen en de blaadjes vervolgens gebruiken in de zeep die ik maak.”

Voeling houden met de seizoenen is ook wat Pereira belangrijk vindt: in haar winkel kunnen klanten enkel seizoensgroenten vinden van lokale boeren. “Mensen die buiten de zomer tomaten of een paprika willen kopen, moet ik teleurstellen.” Niettemin vormt dat voor Pereira de geschikte aanleiding voor een gesprek over de achterliggende gedachte en haar vrees voor wat ze “de eenheidsworst van McDonald’s” noemt. “Sommige mensen vinden biologi-

“Sommigen vinden biologische voeding duur. Maar als je zo kosten voor medische zorg kunt uitsparen, ben je dan niet goedkoper uit?”

door Marjon Udo foto’s Bart Dewaele

Alicia Pereira

Uitbaatster buurtwinkel Molleke

sche voeding duur. Maar als je door gezond en goed te eten, kosten voor medische zorg kunt uitsparen, ben je dan niet goedkoper uit?”

De levende aarde

Wat een mens eet, heeft niet alleen een positief of negatief effect op zijn lichaam, maar ook – tenminste wie daarvoor openstaat – op zijn geest. Van die filosofie vertrekt Alexandra Swenden van Soilmates. “Elke keer dat we iets in ons mond stoppen, verandert ons innerlijke landschap.” Het Brussels collectief Soilmates wil naar eigen zeggen “de levende aarde een stem geven,” via artistieke performances en culinaire ervaringen, waarbij geïnteresseerden uitgenodigd worden om – aldus de website – “in het onverwachte van de verborgen helft van de natuur te stappen”. De sessies brengen kunstenaars,

dichters, wetenschappers, filosofen, boeren en chef-koks samen, op telkens een andere plek in Brussel. “Ik hoop dat we opnieuw het kloppende hart van de aarde zullen horen,” zegt Swenden. Het volgende project vindt plaats op 6 juli in Laken.

Afvalreductie

Wie het liever iets concreters heeft, kan bijvoorbeeld focussen op het reduceren van zijn afval. Sinds de verplichting van de oranje zakken wordt het organische afval van de Brusselaars apart ingezameld. Het blijft wel afval. “Ik zie mijzelf als een low waste-fighter,” vertelt Wouters. Volledig afvalvrij leven is in de huidige samenleving vrijwel onmogelijk, maar afval verminderen vormt voor haar een dagelijkse uitdaging. Wouters ziet veel mogelijkheden. “Van snijafval van

groenten maak ik soep of bouillon en bananenschillen zijn gemarineerd en opgebakken een goede vervanger voor spek.”

Dat je niet over een tuin, terras of balkon moet beschikken om de band met de planeet aan te halen, weet Swenden uit ervaring. Ze wijst op het bestaan van de verschillende zelfplukboerderijen in Brussel en op de aanwezigheid van het Zoniënwoud. “In dat bos voel ik me telkens heel sterk verbonden met de aarde. De connectie die ik daar voel is heel lichamelijk.”

Klinkt dat zweverig? Misschien. “Maar,” zegt Wouters: “als we geen zorg dragen voor de aarde, is alles verloren.” Pereira kijkt voorzichtig positief naar de toekomst: “Het bewustzijn rond dit onderwerp bij jongeren is vrij groot. Zij zijn de volwassenen van morgen. En wie weet kunnen ze hun ouders inspireren.”

Erna Wouters focust met haar organisatie Neat and Nature op voedselverspilling voorkomen. “Van snijafval van groenten maak ik soep of bouillon.”

Flagey Vendôme Galeries Kunstberg

Wandelen, sport, dans en muziek in het bos

Promenades, sports, danse et musique en forêt

Walking, sports, dance and music in the forest

27.04.25

Stadsduif Burgers bekommeren zich om bekendste stadsvogels in nood

Een nieuw burgerplatform ontfermt zich over gewonde stadsduiven, nu het Koninklijk Belgisch Verbond voor de Bescherming van de Vogels (LRBPO) die taak aan anderen overlaat.

door Andy Furniere

Al meer dan dertig jaar baat het LRBPO in de Anderlechtse Veeweydestraat een opvangcentrum voor wilde dieren uit, het enige in Brussel. De lente blijk steevast het drukste seizoen, ook dit jaar. “De vraag neemt de laatste weken al toe en zeker mei staat garant voor een piekperiode,” zegt communicatieverantwoordelijke Natalia Grega. “Er lopen en vliegen dan veel jonge, recent geboren dieren rond, die kwetsbaarder zijn voor blessures.” Tegelijk komen ook veel vogels terug uit warmere streken.

In de jaren voor 2024 nam het aantal ‘patiënten’ stelselmatig toe, tot meer dan 3.000 dieren per jaar. “Terwijl de huidige gebouwen niet over de nodige opvangcapaciteit beschikken, en de subsidies altijd verder afnemen.” Daarom besliste de vereniging om niet langer ‘gedomesticeerde dieren’ zoals konijnen, parkieten en kanaries op te ontvangen. Hetzelfde geldt voor ganzen, eenden van gedomesticeerde rassen of reptielen zoals schildpadden en slangen. Ook stadsduiven worden niet meer aanvaard.

“Mede daardoor daalde het aantal opnames vorig jaar met zowat een derde, tot ongeveer 2.100,” aldus Grega. “Op die manier kan het team zich volledig concentreren op de wilde fauna in de stad.” Het centrum moet bijvoorbeeld veel tijd en ruimte investeren in de groeiende populatie stadsvossen. Ook egels blijken vaste klanten in Anderlecht.

Onder de vogels, de grootste groep gekwetsten, is de houtduif de soort die het vaakst wordt binnengebracht, terwijl haar tamme familieleden, de stadsduiven, dus niet meer welkom zijn.

• Gedomesticeerdevariant van derotsduif(Columba livia),ook tammeduifgenoemd

• Komenvooralinstedelijk gebiedvoor,waar ze meestal broedenoprandenenrichels van gebouwenenbruggen

• Lustengraagzaden,maarin stedelijkeomgevingen eten ze vaakvoedselrestenuit zwerfafval

Voor sommige andere soorten bestaan lokale alternatieven – zoals SRPA Veeweyde en het Blauwe Kruis – maar stadsduiven moet het LRBPO doorverwijzen naar een centrum dat een heel eind buiten het gewest ligt: het opvangcentrum voor vogels en wilde dieren (VOC) in Malderen bij Londerzeel. “Vroeger stuurden we mensen ook naar Au bonheur de Vica (in de buurt van La Louvière, red.) maar dat is te ver voor Brusselaars.”

Door die lacune namen enkele burgers zelf het heft in handen, met de Facebookgroep Bruxelles Sauvetage des pigeons. Ook naar hen verwijst het LRBPO door als mensen in Anderlecht toch komen aankloppen met een gewonde stadsduif. In de groep, die op het moment van schrijven 520 leden telt, bundelen Brusselaars de krachten om duiven te verzorgen en wisselen ze informatie uit over de juiste behandelingsmethodes. Via onder meer het Teaming-platform zamelt de groep giften in om dierenartskosten of voeding te betalen.

Misschien kan het LRBPO in de toekomst die zorg weer op zich nemen, als het nieuwe opvangcentrum voor wilde dieren op de universitaire campus aan de Pleinlaan in Elsene – voorzien voor 2029 – is gebouwd. Eerder vertelde directeur Jean-François Buslain aan BRUZZ dat de huidige faciliteiten in Anderlecht mogelijk, na een renovatie, gewijd zouden kunnen worden “aan exotische dieren en tamme vogels zoals stadsduiven,” maar intussen moeten die laatste in nood dus rekenen op de inzet van geëngageerde burgers.

Meer info via unpigeonunevie.wordpress.com

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/beestigbrussel

©SHUTTERSTOCK

Ontwerpster Marie Adam-Leenaerdt opent nieuw atelier in Brussel

‘Mijn werk is op en top Belgisch’

Nog geen dertig is ze, maar ze defileerde al vijf keer in Parijs, verkoopt in luxewinkels wereldwijd en zelfs Kim Kardashian droeg al een blazer van haar. Als kind van de modeacademie van La Cambre wil ontwerpster Marie Adam-Leenaerdt haar label vanuit haar thuisstad uitbouwen, met een nagelnieuw atelier in de Europese wijk. “Ik ben vaak op pad. Ik wil kleding maken die cool is, maar waarin je kunt bewegen.”

door Eva Christiaens foto’s Saskia Vanderstichele

De Belliardstraat is nu niet meteen de Champs Elysées van Brussel. Tussen eurocraten in grijze pakken valt ontwerpster Marie Adam-Leenaerdt, amper 29, al snel op in luipaardprint. Die siert een vest uit haar nieuwste collectie, net getoond in Parijs en komende herfst te koop voor wie hem kan betalen. Geïnspireerd op kussenhoezen kun je hem achteraan openritsen en er een extra donslaag in schuiven. “Of je kunt de binnenste laag apart dragen,” zegt Adam-Leenaerdt, die multifunctionele kleding als stokpaardje heeft. Intussen probeert ze de leiband van haar labrador Falco om te binden voor een lunchwandeling. Dat de franjes aan haar mouwen af en toe in zijn mond belanden, kan geen

kwaad, sust ze. “Ik ben vaak op pad. Ik wil kleding maken die cool is, maar waarin je kunt bewegen.”

De visie slaat aan: de Amerikaanse beroemdheid Kim Kardashian en de Franse actrice Isabelle Huppert droegen al blazers van de Brusselse twintiger. In eigen land blijft Marie Adam-Leenaerdt daarentegen behoorlijk onbekend. “Dat verbaast mij zelf ook wel,” zegt ze. “Ik had nog geen contact met Belgische kranten. Misschien interesseert mode hen niet zo? Luxe is echt niet dood. Het blijft een milieu waarin de miljardairs van onze wereld circuleren.”

Zelf circuleert de jonge Brusselse ook al in dat milieu: zopas belandde ze op een cocktailfeest naast Vogue-icoon Anna Wintour. De komende maanden focust ze vooral op Brussel, haar basis. Haar

ouderlijke huis in Schaarbeek verruilde ze voor samenwonen met haar vriend, beeldend kunstenaar Romain Zacchi, in Elsene. Een van haar blazers staat opgesteld in een expo over veertig jaar Belgische mode in het Mode & Kantmuseum. En ze opende dit eigen atelier, pal in de Europese wijk. Hier wil Adam-Leenaerdt dit voorjaar een nieuwe, zesde collectie uitwerken.

U komt van een klein atelier bij uw ouders in Schaarbeek. Wil u hier ook een showroom van maken?

MARIE ADAM-LEENAERDT: Nee, dit wordt echt mijn werkplek. Ik zoek momenteel geen nieuwe klanten in Brussel. Daarvoor heb ik al een goede band met Sonja Noël van Stijl in de Dansaertstraat. Zij is mijn uitvals-

BIO

• 29 jaar, groeide op in de Lindthoutwijk tussen Schaarbeek en Sint-Lambrechts-Woluwe

• Studeert van 2015 tot 2020 mode aan de Academie van La Cambre

• Loopt stage bij Givenchy en Balenciaga in Parijs

• Start in 2023 haar eigen label en defileert meteen in Parijs

• Wint in 2024 de Belgian Fashion Award voor meest beloftevolle ontwerper en is finalist van de internationale LVMH-prijs voor jong talent

• Heeft zeventien verkooppunten wereldwijd en lanceert dit voorjaar haar eigen webshop

basis voor verkoop. Ze selecteert als een van de besten uit elke collectie, kent de kleding goed en kan dat gevoel aan de klant uitleggen. Zij verkoopt zo vaak meer complexe stukken. Onlinewinkels selecteren liever kledingstukken die visueel goed werken.

In maart defileerde u voor de vijfde keer in Parijs. Vorig jaar werd u finalist van de prestigieuze LVMH-prijs voor jong modetalent. Merkt u nu meer aandacht voor uw werk?

ADAM-LEENAERDT: Niet per se meer dan tijdens vorige modeweken, maar ik leg mezelf wel elk seizoen een nieuwe uitdaging op. Het eerste jaar was dat een verkoper vinden. Dat lukte bij Sonja Noël en later online. Mijn volgende doel was het officiële programma van de Parijse modeweek halen. Ook dat is gelukt vanaf de herfst van 2023. Ik voel dus dat het goed loopt. De reacties blijven enorm positief. Maar ik ben nog altijd maar twee jaar bezig en verkoop zelfs nog maar anderhalf jaar. Dat blijft pril.

Toch wordt u al geroemd als rijzende ster. Hoe blijft u met beide voeten op de grond?

ADAM-LEENAERDT: Ik voel meer druk, maar die leg ik vooral mezelf op. Klanten of verkopers spreken dat niet zo uit. Er staat natuurlijk elke collectie meer op het spel. Ik wil mijn vaste verkopers behouden en nieuwe winkels bereiken. Ik pas mijn stijl daarvoor niet aan, maar ik heb zeker nog geen routine gevonden en nog weinig zicht op wie mijn klanten zijn. Ja, het is snel gegaan, maar omdat ik nooit echt tevreden ben, heb ik nog nooit gevierd waar ik al sta. Ik leef altijd een dag vooruit.

U mikt daarbij hoog. U koos meteen voor een eigen merk én een totaallook met kleding, schoenen en accessoires. Veel leeftijdsgenoten zouden wat langer ervaring opdoen bij grote huizen. Waarom u niet?

ADAM-LEENAERDT: Ik heb altijd iets van mezelf willen oprichten. Die zelfstandig-

heid zit in mij. Ik heb zes maanden bij Balenciaga gewerkt en hield me al die tijd bezig met één design. Terwijl ik het net leuk vind om alles te doen: ontwerpen, leveranciers zoeken en de collecties ontwikkelen. Ik leer nu bij over financiën, management en productie. Natuurlijk is dat een heel ander leven dan veel van mijn studiegenoten, bijna een ander vak zelfs. Maar ik vind dat leuk en blijf verkennen. De merklancering ging zodanig snel dat ik geen drie jaar kon nadenken over een juiste strategie, of zelfs een naam. Ik heb dan maar mijn eigen naam gebruikt. Maar als iemand me nu zou vragen waar ik mezelf zie over een jaar, dan weet ik dat helemaal niet. Ik groei dag per dag.

U moet het niet helemaal zelf weten: modemarketeer Dimitri Jeurissen van het Brussels bureau BaseDesign neemt sinds uw eerste collectie de pr voor zijn rekening. Hij vond het een slimme zet om een jonge, vrouwelijke ontwerpster te promoten, zegt hij daarover, bovendien uit Brussel. In hoeverre bent u afhankelijk van die commerciële strategie?

ADAM-LEENAERDT: Ik pas mijn stijl niet aan de verkopers aan, maar ik heb via Dimitri wel veel contacten gelegd. Ik ken hem via een gemeenschappelijke kennis. Hij had mijn afstudeercollectie gezien en stelde me voor om een koffie te gaan drinken. Dat was na mijn stage bij Balenciaga. Stap per stap ben ik een eigen lijn beginnen te tekenen. We gingen samen met Belgische modespelers praten over de lancering en daarna heb ik zelf Etienne Russo van Villa Eugénie gecontacteerd (eventbureau uit Vorst dat internationale modeshows organiseert, red.). Hij sponsorde mij al tijdens mijn studies aan La Cambre. En hij heeft meteen mijn eerste show in Parijs betaald.

Daar hebt u toch ontzettend veel geluk mee? Zonder geld red je het niet in de mode.

ADAM-LEENAERDT: Natuurlijk, ik ben goed omringd. Villa Eugénie is een fantastische sponsor. Aan La Cambre moedigen ze alle

“In Brussel staan zoveel kantoren leeg. Waarom stelt de Stad die niet open voor jonge projecten?”

studenten aan om eigen sponsors te zoeken. Dat kan bij stoffenleveranciers of mensen die jouw schoenen helpen ontwikkelen. Ik heb Etienne gecontacteerd en het geluk gehad dat hij mij twee jaar lang ondersteunde. Hij is dat blijven doen. Mijn eerste show hielden we in een conferentiezaal in het Crown Plaza-hotel in Parijs in februari 2023. Tijdens de modeweek, maar niet in het officiële programma, want ik was een volledig nieuwe naam. Via Etienne kwamen er toch grote spelers op af, zoals Lucien Pagès (Frans pr-bureau voor luxehuizen, red.). En ik leerde een agent kennen die later dat jaar een showroom voor mij opzette. Daar zijn grote verkopers naartoe gekomen, zoals Net-a-Porter. Een merk oprichten, is volop investeren. Waren die dure shows een goede keuze? Dat weet ik niet, maar het betekende wel dat ik snel kon groeien en naamsbekendheid heb verworven. Ik boek nog geen winst, maar hoop na vijf jaar wat stabiliteit te bereiken.

Waarom wil u dat merk zo graag in Brussel uitbouwen? In Parijs ging het u voor de wind. ADAM-LEENAERDT: Omdat mijn werk verankerd is in het Belgische mode-erfgoed. Als tiener leerde ik dat kennen tijdens een tentoonstelling over Martin Margiela in Antwerpen. Hoe hij kledingstukken uit elkaar haalde en weer omkeerde om er een nieuwe betekenis aan te geven, fascineerde me diep. Zelf maak ik nu kleding waarin je de originele vorm nog kunt herkennen, zoals een rok of trenchcoat, maar die je op verschillende manieren kunt dragen. Dat is op en top Belgisch. Wij laten ons meer

Marie Adam-Leenaerdt met haar nieuwste collectie (herfst-winter 2025-2026): “Een merk oprichten, is volop investeren. Ik boek nog geen winst, maar hoop na vijf jaar wat stabiliteit te bereiken.”

“Ik overweeg tutorialvideo’s, zoals je die vindt op TikTok, met uitleg over elk stuk en hoe het gefotografeerd is”

inspireren door ideeën en concepten dan door pure esthetiek (Adam-Leenaerdt baseerde al collecties op kussenhoezen, strandcabines en receptietafels, red.).

Dat moeten we koesteren. Brussel leek me dus een logische keuze. Ik vind dat geen rem, integendeel. In Parijs is het milieu al zodanig gesatureerd dat ik er onmogelijk een betaalbaar kantoor kon vinden. In Brussel zit ik comfortabel. Mijn hele leven is hier: ik heb mijn hond, mijn vrienden, kook graag en vind in België alle toeleveranciers die ik zoek. Alleen rekruteren is complex. België heeft goede scholen voor ontwerpers, maar minder modeproducenten, bijvoorbeeld. Ik werk nu met freelancers voor mijn breigoed en handtassen.

De voorbije modeweek werd u samen met Meryll Rogge en Julie Kegels ‘de Belgische Drie’ genoemd in de buitenlandse pers: de nieuwe Antwerpse Zes. Ziet u een nieuwe wind in de Belgische mode?

ADAM-LEENAERDT: Internationaal is de appreciatie voor Belgische ontwerpers nooit weggeweest. Dat ik aan La Cambre heb gestudeerd, is daarbij minder belangrijk dan het feit dat ik Belg ben. Het klopt wel dat veel Belgisch talent de laatste vijftien jaar naar het buitenland is

getrokken. Ons land toont te weinig ambitie om jonge ontwerpers te ondersteunen, terwijl wij dat evenveel nodig hebben als atleten of muzikanten. Het zou me verbazen dat Meryll (Rogge, red.) in Vlaanderen meer steun krijgt dan ik in Brussel. Politici beseffen niet hoe belangrijk mode is voor ons Belgische erfgoed.

Wat mist Brussel dan als modestad?

ADAM-LEENAERDT: Geld en ruimte. Wanneer ik steun aanvraag, krijg ik steevast te horen dat mode een riskante investering

is. Terwijl de sector internationaal goed draait en veel geld genereert. In Brussel staan duizenden vierkante meters aan kantoren leeg. Waarom stelt de Stad die niet open voor jonge projecten? Kijk naar Parijs: daar kreeg Marine Serre zomaar een gratis kantoor van de mairie. Zij heeft ook aan La Cambre gestudeerd. Tijdens de modeweken geeft de Franse modefederatie beurzen aan jonge deelnemende designers. Zoiets bestaat in België niet. Maar je moet ergens beginnen. Dries Van Noten is veertig jaar geleden ook helemaal alleen gestart in Antwerpen.

Hoe wil u dat Brusselaars uw merk leren kennen?

ADAM-LEENAERDT: Ik mix heel conceptuele stukken met kleding voor een breder publiek. Het prijzengamma neigt natuurlijk naar de luxe. Ik maak altijd stukken die je op verschillende manieren en bij diverse gelegenheden kan dragen. Een trui die vooraan een ronde kraag heeft en achteraan een col, bijvoorbeeld. Laarzen die je op drie lengtes kan afritsen. Of deze vest, waar je als een hoes een extra laag kan in schuiven.

Multifunctionele stukken zal je minder snel weggooien. En ze spreken een grotere groep mensen en leeftijden aan. Dat vind ik duurzaam, al heb ik ondertussen geleerd dat ik mijn klanten daarin wat moet opvoeden. Niet iedereen snapt mijn kleding als je die zomaar op een kleerhanger ziet. Ik overweeg nu tutorialvideo’s, zoals je die vindt op TikTok, met uitleg over elk stuk en hoe het gefotografeerd is. Die wil ik deze lente lanceren met mijn webshop.

Het werk van Marie Adam-Leenaerdt is te zien in de expo van Sonja Noël in het Mode en Kant Museum. Opening op 18 april.

‘MON TRAVAIL EST 100 % BELGE’

FR La créatrice de mode bruxelloise Marie AdamLeenaerdt vient d’ouvrir un atelier en plein quartier européen. « Mon travail s’inscrit dans le patrimoine de la mode belge. Je tiens à cultiver cela. Bruxelles est un choix logique », telle est l’ambition de la styliste de 29 ans. Elle a présenté sa cinquième collection à Paris et lance maintenant un site internet. « J’aime tout faire. Ventes, finances. La mode est un investissement. J’ai toujours un jour d’avance. »

‘MY WORK IS THOROUGHLY BELGIAN’

EN Brussels fashion talent Marie Adam-Leenaerdt just opened her own studio in the middle of the European district. “My work is anchored in Belgian fashion heritage, so Brussels was a logical choice.”

The 29-year-old designer is burning with ambition. She recently presented her fifth collection in Paris and is this spring launching her own web shop. “I like to do everything: sales, finance... Fashion is an investment. I always live a day ahead.”

‘Ik

train drie uur per

dag’

Voor Keanu Newa begon het met een spelletje FIFA op de Playstation, maar intussen is hij professioneel e-sporter bij RSC Anderlecht. Hij hoopt in april de finale van de Belgische competitie te spelen in Kinepolis Brussel. door Elian Coussement

De FIFA-videogameserie, uitgebracht door Amerikaans computerspelontwikkelaar Electronic Arts (EA), begon in 1993 met een voetbalspel voor verschillende consoles. In de loop der jaren groeide het spel uit tot een succes onder gamers. Vanaf 2023 heet de game niet langer FIFA, maar EA Sports FC, omdat EA en FIFA, de internationale voetbalfederatie, hun samenwerking beëindigden. Dat EA SPORTS FC-eSports steeds populairder wordt onder jongeren, verbaast Willebroekenaar Keanu Newa – 22 en student Bedrijfsmanagement aan de Thomas More-hogeschool – niet. Zelf begon hij op zijn zevende met het spelletje. “De combinatie van voetbal en videogames is enorm toegankelijk,” vertelt hij. “Daarbij kan je je vrienden uitdagen terwijl je samen in de zetel zit, zo begon het ook bij mij. Ik merkte al snel op dat ik een pak beter was dan de rest. Dat overtuigde me om mee te doen aan onlinecompetities.”

Dat bleek een slimme zet, want Newa begon steeds vaker tornooien te winnen. Uiteindelijk brak hij vier jaar geleden door via een supporterswedstrijd van KAA Gent. “Samen met een andere speler won ik hun tornooi. In een onderling duel moesten we uitmaken wie de beste van ons twee was en dat won ik opnieuw. Daarna kreeg ik de kans om een showmatch te spelen tegen hun toenmalige e-sporter. Toen ik ook die wedstrijd won, vroegen ze mij meteen of ik hun officiële e-sporter wilde worden.”

Hoewel hij nog altijd van het spel houdt, is de funfactor intussen toch wat verdwenen.

Vroeger, toen hij het met vrienden speelde, stond er niets op het spel, nu hebben clubs hun verwachtingen en die brengen druk met zich mee. “Voor mij is het niet zomaar een spelletje. Ik train minstens drie uur per dag en moet me voortdurend aanpassen aan verschillende updates in het spel. Schieten wijzigt bijvoorbeeld vaak. Wanneer het spel net uitkomt, moet ik soms harder op een toets drukken om te kunnen schieten dan enkele maanden na de release. Hoe dat precies komt, weet ik niet.”

“In de e-sportswereld heerst geen vijandigheid tussen clubs”

Ook de professionele omkadering brengt druk met zich mee. “Plots speel je met camera’s voor je hoofd, word je geanalyseerd en kan iedereen je prestaties volgen op YouTube.”

Sinds dit jaar verdedigt Newa de kleuren van RSC Anderlecht. Een droom die voor hem uitkwam, hij is al jaren supporter van

de club. Via zijn prestaties bij de nationale ploeg, Club Brugge en KAA Gent kenden ze zijn naam en contacteerde RSC Anderlecht hem. “Mijn verleden bij Club Brugge en KAA Gent speelt geen enkele rol”, zegt Keanu duidelijk. “In de e-sportswereld heerst geen vijandigheid tussen clubs. Die periodes hebben me juist veel ervaring opgeleverd.”

Over het antwoord op de vraag wat de grootste uitdaging van dit seizoen is, twijfelt hij niet lang: de finalewedstrijden in april in Kinepolis Brussel. Daar nemen de acht beste teams van de Belgische competitie het tegen elkaar op voor de Belgische titel. “De concurrentie is echter niet min. Union, met Kinane Al Nabhani, en ook Club Brugge hebben dezelfde ambitie als ik. Het wordt spannend, maar ik wil RSC Anderlecht iets teruggeven voor het vertrouwen.”

In Sporting Flagey zoekt BRUZZ een interessant verhaal uit de Brusselse sportwereld.

Big City

zoekt elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Betty uit Evere.

door Freya Van Nieuwenhuysen

Wie plande een aanslag op de Britse kroonprins in Brussel?

Vraag Aanslagen op notabelen zijn van alle tijden. Betty uit Evere hoorde het verhaal dat ooit een tiener een aanslag wou plegen op de Britse kroonprins Edward in Brussel. Ze vraagt zich af of dat klopt.

Antwoord Op een warme lentedag in april in het jaar 1900 ijsbeert een jonge Brusselaar over het perron van het oude station Brussel-Noord, toen nog op het Rogierplein. Hij valt nauwelijks op tussen de reizigers. De jongen ziet er onschuldig uit met zijn ronde gezicht, maar wat niemand weet is dat hij in zijn jaszak een revolver heeft. Wat is hij van plan?

De jongen is Jean-Baptiste Sipido, amper vijftien jaar oud. Hij is leerling-blikslager en militant binnen de Socialistische Jonge Wacht, een Belgische linkse jongerenbeweging die gelieerd is aan de Socialistische Arbeiderspartij. Sipido is een kind van zijn tijd. In het Europa van rond de eeuwwisseling broeit sociale onrust. Zo woedt in Zuid-Afrika de Boerenoorlog, waar Groot-Brittannië op brute wijze vecht tegen afstammelingen van Nederlandse kolonisten. De verhalen over concentratiekampen en dode kinderen vullen de kranten. In het Brusselse Maison du Peuple laait de woede op. Sipido en drie kameraden – jonge arbeiders – drinken pinten en bespreken de gruwel. Eén man, vinden ze, is het gezicht van dat geweld: Edward, prins van Wales, toekomstig vorst van Groot-Brittannië. Een symbolisch doelwit. Het toeval wil dat de prins van Wales naar Kopenhagen reist met de trein en een korte tussenstop zal maken in het Noordstation in Brussel. Hem doodschieten zou een daad zijn die de wereld zou opschrikken. Ze besluiten dat prins Edward moet boeten. En Jean-Baptiste Sipido zal het vuile werkje opknappen. Op 5 april 1900, klokslag 17.35 uur, rijdt de trein met de prins aan boord het station

binnen. Sipido staat klaar op het perron. Hij glipt door de mensenmassa, springt op de treeplank van de koninklijke wagon, haalt zijn revolver boven en vuurt. Twee knallen. Eén kogel verbrijzelt een raam, de andere boort zich in de zetels van de coupé. De prins, lichtjes in shock, blijft ongedeerd. Paniek breekt uit. De stationschef grijpt de jongen vast en werkt hem tegen de grond. Sipido wordt opgepakt, samen met zijn kameraden. Tijdens zijn verhoor toont hij geen greintje spijt. Alleen frustratie dat hij gemist heeft. “Prins Edward is een moordenaar,” zegt hij. Het proces volgt enkele maanden later. De rechtbank acht hem, ondanks de voorbereidingen en politieke motieven, niet strafrechtelijk verantwoordelijk. Hij wordt vrijgesproken. Kort daarna vlucht hij naar Frankrijk. Er volgt een enorme diplomatieke rel en de goede relatie tussen België en Groot-Brittannië staat onder spanning, maar die spanningen doven uiteindelijk uit. Sipido keert terug naar België en wordt als militant aangenomen bij Maison Du Peuple. Volgens sommige getuigen was Sipido genereus en energiek. Bij Maison Du Peuple maakt hij lange tijd deel uit van het kader en de raad van beheer. Sipido sterft in 1959 aan een hartaanval.

Conclusie Als reactie op de Boerenoorlog in Zuid-Afrika smeden in 1900 enkele jongeren het plan om de Britse kroonprins Edward bij zijn doortocht per trein door Brussel te vermoorden. Jean-Baptiste Sipido springt in de trein, maar zijn schoten missen doel. Prins Edward is ongedeerd.

Ook een vraag?

Stel je vraag en stem op BRUZZ.be Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

DE COMEBACK VAN RWDM?

RWDM kreeg twee weken op rij een gouden kans om zich te verzekeren van promotie naar de Jupiler Pro League, maar telkens gingen ze de mist in. Lukt het deze week?

Volg de promotiestrijd op BRUZZ.be

KIES ZELF JE PLATEN

Bij Severine kies jij samen met je collega’s de platen op BRUZZ radio, van maandag tot en met donderdag van 10u tot 12u.

Schrijf je nu in via BRUZZ.be/doffice

BRUZZKET-NIEUWSBRIEF

Tips voor toffe activiteiten voor jongeren, een actuaquiz en verhalen over en door Brusselse ketjes: dat is BRUZZKet.

Ga naar BRUZZKet.be/nieuwsbrief en abonneer je

BIO

Naam: Gabriel-Charles Leeftijd: 13

Woont samen met: moeder, vader en zusje (6) in Sint-Agatha-Berchem

Toekomst: wil later astronaut, ingenieur of informaticus worden

The

‘Ik wil onderzoek doen naar buitenaards leven’

Elke week toont een straffe Ket zijn favoriete plek in Brussel.

Deze keer neemt Gabriel-Charles (13) BRUZZ mee naar de trappen voor de Basiliek van Koekelberg.

door Marjon Udo foto Saskia Vanderstichele

Wat is jouw band met deze plek?

Ik kwam hier elke zondag met mijn mama naar de kerk. Nu ga ik ‘s zondags naar de scouts de la Basilique, ook aan de basiliek. Vorig jaar deed ik er mijn communie. Helaas ben ik nog nooit op het dak geweest, dat zou ik wel graag doen.

Is geloof belangrijk in jouw leven?

Omdat ik niet meer op zondag naar de kerk kan gaan, probeer ik dat in de week te doen. Thuis bidden we vaak. Voor mijn moeder is dat belangrijk. Ze komt hier elke dinsdagochtend om vijf uur. Ze is lid van L’adoration perpétuelle, een groep die ervoor zorgt dat er altijd iemand het gebed zegt. Ze zijn heel erg hecht. Ik sta daar zelf een beetje buiten.

Komt jouw vader niet mee naar de basiliek?

Mijn vader bidt wel, maar komt meestal niet mee naar de kerk. Behalve als er een bruiloft is. En dus eten. Meestal zijn er samosa’s, ik vind die met gehakt erin het lekkerste.

Waar komt jouw dubbele naam vandaan?

Gabriel komt van de aartsengel. Charles was mijn opa. Hij is jong gestorven, een jaar voor mijn geboorte. Toen ik geboren werd, zag mijn moeder dat als een groot geschenk en vernoemde ze me naar hem.

Mijn moeder vertelt altijd dat ze vaak bij hem was toen hij nog leefde. Ze was de jongste van zes kinderen en daardoor het favorietje. Elk jaar gaan we met de hele familie naar zijn graf in Sint-Joost. Het is voor mij belangrijk dat we dat doen.

Leeft je andere grootvader nog wel?

Nee, ook hij is jong overleden. Over hem weet ik niet veel. Mijn vader begint meer en meer over hem te praten, hij liet me een keer een foto zien. Misschien is het moeilijk voor hem. Dat is een groot verschil met mama, zij spreekt elke dag over haar vader. Ik zou graag

meer willen weten over mijn familie, om het gedrag van mijn ouders beter te begrijpen.

Wat zou je later graag willen worden? IT’er. Sinds ik klein ben, heb ik interesse in computers. Of ingenieur, of astronaut. Niet om de ruimte in te gaan, dat is te ver weg, wel om onderzoek te doen. Naar buitenaards leven, we weten niet of dat bestaat.

Hoe combineer jij wetenschap met religie? De religie en de astronomie laten ons de wereld en onszelf beter kennen. Ik denk niet dat dat tegenover elkaar staat. Sommige dingen die we niet kunnen zien, hebben niet per se een verband met God. Het kan dat iemand het niet eens is met mijn mening, dat is voor mij geen probleem.

Je leest graag manga. Wat trekt je erin aan?

Veel manga’s gaan over een denkbeeldige wereld. Het helpt om anders na te denken, een open geest te hebben. Dat is belangrijk voor mij. Zo kan ik anderen begrijpen.

Wat doe je om een open geest te houden?

Ik kijk veel naar documentaires. Het liefste over dieren, geografie en geschiedenis. Doordat ik dat allemaal gezien heb, haal ik de beste resultaten van de klas. Ook kan ik daardoor klasgenoten helpen door uitleg te geven of een vraag te stellen aan de docent.

Veel jongeren die manga lezen, willen graag naar Japan. Jij ook?

Ik denk dat ik van hieruit voldoende over dat land kan leren. En ik eet bovendien niet graag sushi, want ik hou niet van vis.

Wil jij ook je favoriete plek tonen?

Dat zou heel leuk zijn. Stuur een mailtje naar ket@bruzz.be en een journalist neemt contact met je op.

Spotlight

Sint-Agatha-Berchem is een superfijne gemeente. Er is veel groene ruimte, daardoor is er het hele jaar door een aangename temperatuur. In de zomer is het nooit te heet, de hitte beneemt ons nooit de adem. De gemeente is ook goed bediend met verschillende bus- en tramlijnen, er is zelfs een treinstation.

Kijktip

Le Jardin Extraordinaire van Tanguy Dumortier. Hij reist de wereld rond en maakt documentaires over dieren. Tijdens covid kon hij niet naar het buitenland, dus deed hij dat in België. Zo leerde ik soorten kennen die ik kan tegenkomen als we gaan wandelen in de Ardennen, aan de zee of zelfs in Brussel.

Hobby

Ik lees graag. Manga of de krant. In de metro neem ik het magazine van BRUZZ. Het helpt me om Nederlands te leren, ook al begrijp ik niet alles wat erin staat. Ik leer Nederlands op school, maar spreken is moeilijk voor mij. Ik wil het wel proberen, maar ik ben bang dat ik fouten maak en dat anderen me uit zullen lachen.

Hoe Hangar van Brussel een openluchtclub maakt

Raven bij zonsopgang met een croissant in de hand, dansen onder het Atomium of feesten met Halloween: Hangar legt al enkele jaren de Brusselse partycultuur in een nieuwe plooi. Met oog voor esthetiek, comfort en beleving, en een neus voor originele locaties. Dit weekend meert de ‘ultimate electronic music experience’ aan aan het kanaal in Heembeek.

door Tom Zonderman

Het is absurd hoeveel mensen ons daarover blijven aanspreken,” glundert Cameron Heal bij Fosbury & Sons, het modernistische pareltje in Watermaal-Bosvoorde waar Hangar kantoor houdt. Vorige week organiseerde hij samen met zijn confraters Marvin Weymeersch en Thibaut Ickx een eerste morning coffee shop party: raven op zondagmorgen met een croissant en een

iced latte in de hand. Een dikke driehonderd danslustigen daagden op aan het Café de la Presse vlak bij het Centraal Station, meer dan de drie spilfiguren van Hangar hadden verwacht. Dat soort mini-events is hip, ze genereren unieke Insta-vibes én mensen lijken het steeds leuker te vinden om overdag te feesten in plaats van in het holst van de nacht. Maar het trio zette het event vooral op om aandacht te genereren voor zijn Hangar Festival, dat dit weekend

plaatsvindt aan de Heembeekkaai en waar 10 tot 15.000 mensen komen dansen op techno en house. “Het paasweekend is traditioneel heel druk, mensen hebben van alles gepland,” knikt Heal. “Dus moet je hun aandacht trekken .Dat is prima gelukt.”

Zomer in de winter

Heal, Weymeersch en Ickx, drie jonge dertigers uit Brussel, zijn slimme marketeers, maar ze hebben ook een neus voor

grootse events. De voorbije jaren hebben ze zich gespecialiseerd in uit de kluiten gewassen party’s op speciale locaties in Brussel. De kiem voor die expansie werd een achttal jaar geleden gelegd in een oude opslagplaats in Anderlecht. Heal belandde er op Culinaria, een gastronomisch event. Hij was meteen verliefd op de ruimte en vroeg of er ook party’s konden worden georganiseerd. “Dat kon, als we met een concept afkwamen,” vertelt hij. Als 13-jarige

Brit was Heal met zijn ouders in Brussel beland. Hij begon er zich onder te dompelen in de opkomende elektronische muziekscene en kruiste als dj het pad van Weymeersch, ook een dj. Samen organiseerden ze kleine clubshows. “Dat was fijn, maar ergens voelden we ons beknot. We boekten enkel de artiesten, maar hielden ons niet bezig met de rest van de organisatie, zoals sponsoring, marketing of de technische kant van een party.”

Heal en Weymeersch klopten daarom aan bij Ickx, die in Zuid-Europa ervaring had opgedaan als event organizer bij AB InBev. Met z’n drieën begonnen ze in de hangar in Anderlecht party’s van a tot z te organiseren, vier keer per jaar. “België zit in de voorhoede qua festivals en danceevents als Tomorrowland,” zegt Heal, “maar dat is tijdens de zomer. Wij wilden dat festivalgevoel naar de winter vertalen, wanneer mensen vooral naar clubs gaan.”

Fuse was een baken in het nachtleven, maar de club was niet bezig met vernieuwing, zegt Heal. C12 stond in 2018 nog in de kinderschoenen. “We zagen nog veel mogelijkheden qua comfort. We investeerden in klank en geluid, en in inkleding.” Heal en co. staken veel op van reizen naar het buitenland – op het moment van het interview staan zijn koffers voor Coachella gepakt. “In Barcelona en Londen zagen we het nachtleven evolueren, terwijl het hier in België leek te stagneren,” zegt Heal. Ze mikten ook op een ander publiek dan de diehard clubbers. “Mijn zus houdt van elektronische muziek, maar ze wil niet tot vijf uur ’s ochtends in een donkere club kruipen. Ze hecht belang aan een aangename omgeving, met een goed aanbod aan food en drinks en verschillende ruimtes.”

Gered door corona

Hangar bleek geen succesformule vanaf seconde één. Bij zijn eerste event draaide het drietal 120.000 euro verlies. “We hadden de organisatie zwaar onderschat,” grijnst Heal. “We hebben allemaal diploma’s in bedrijfskunde, maar over de praktische kant van een organisatie op poten zetten, de kosten en baten, de noodzaak van een notaris ... leer je aan de universiteit niets. In onze business krijg je gelukkig meteen geld binnen vanaf het moment dat je tickets verkoopt. Tegen onze leveranciers zeiden we: ‘Dit concept heeft veel potentieel. Als jullie met ons meegroeien, vergeet dan de factuur van de eerste editie, met het ticketgeld van de tweede editie betalen we jullie terug.’ En kijk, ze zijn in ons blijven geloven, we werken nog steeds met hen.” Corona speelde een sleutelrol. Terwijl het nachtleven een van de sectoren was die het meest onder de pandemie leed, boog Hangar de uitzichtloze situatie om in zijn voordeel. “We organiseerden livestreams

van op unieke locaties in Brussel en kwamen zo in contact met het stadsbestuur,” vertelt Heal. “Toen de stad in augustus 2021 haar CovidSafe-app wilde testen, kwamen ze bij ons aankloppen om een open air te organiseren. Zo zijn we op Arena5 gesprongen.”

Terwijl alles nog op slot zat in Frankrijk en Duitsland, kon Hangar zo een party organiseren voor 5.000 mensen. Het ging er zot aan toe, glimlacht Heal, ze telden tot vijftien consumpties per persoon.” Die events leverden veel (internationale) exposure op, Hangar betaalde zijn schuldenpot af en de stad kreeg goede punten voor haar app. “Maar het voornaamste was dat we inzagen dat we iets moesten doen met de locaties. Tot dan zaten we met Hangar op een vaste plek, maar dat idee was achterhaald.”

Corona heeft het belang van openluchtplekken doen toenemen. Ze geven een gevoel van ademruimte en er is een groeiend besef dat buiten zijn goed is voor lichaam en geest. Met zijn ‘pop-upfilosofie’ speelt Hangar daar slim op in. Locaties als het Atomium of het Jubelpark geven bovendien een unieke feel aan de beleving van de bezoekers. Het is geen toeval dat ook clubs als Fuse tijdens de zomer naar buiten trekken met events als XRDS onder het viaduct van Anderlecht. Discotheek Versuz in Hasselt sluit door slinkende publieksopkomst haar deuren en gaat verder als nomadisch partyconcept. “Mensen willen niet meer elke week in dezelfde club rondhangen,” knikt Heal. “Ik zeg niet dat wij dé formule in handen hebben, we passen ons gewoon aan aan de tijdgeest.”

Druk op de openbare ruimte

Hangar trekt dit weekend naar de Heembeekkaai. De komende maanden volgen

“Soms botsen we op weerstand: bezorgde gemeentes, geluidsoverlast, aanslepende vergunningstrajecten. Dat is ook logisch. De stad is geen decor, ze wordt bewoond”

Cameron Heal

Medeoprichter van Hangar

nog een party met Anyma aan het Atomium, een event in het Jubelpark en een avond met de Bosnisch-Duitse producer Solomun op het Paleizenplein. Dat plein is deze zomer bijzonder populair, met concerten van Neil Young, Jean-Michel Jarre en Kraftwerk. Sinds de terrassen tijdens corona trottoirs en pleinen begonnen op te vreten, wil iedereen een stuk van de stedelijke openbare ruimte. Maar Brussel is geen niemandsland waar pleinen zomaar kunnen worden omgetoverd tot dansvloeren. Elke vierkante meter in de stad staat onder druk: van mobiliteitsplannen tot woonprojecten, van culturele invullingen tot protesterende buurtbewoners. “We voelen die spanning toenemen,” erkent Heal. “Soms botsen we op weerstand: geluidsoverlast, bezorgde gemeentes, vergunningstrajecten die maanden aanslepen. Dat is ook logisch. De stad is geen decor, ze wordt bewoond.” Hangar laat niets aan het toeval over, zegt Heal. “Toen we ons eerste event aan het Jubelpark organiseerden, hebben we een buurtonderzoek gedaan. Na geluidstesten bij mensen thuis haalden we bepaalde frequenties uit onze installatie om lawaai en trillingen te verminderen. Alles is tot in de puntjes georganiseerd, en achteraf kuisen we de boel proper op. Ik zou het geen lobbywerk noemen, maar we hebben regelmatig meetings met de politie en de stad.” Heal wijst erop dat evenementen als die van Hangar bijdragen aan een dynamisch en aantrekkelijk Brussel. “Wij verbruiken de

ruimte niet, we geven haar tijdelijk een nieuwe functie – met zoveel mogelijk respect voor wie er woont.”

Oké, maar komen Brusselaars ook naar dit soort events die mikken op een hoger segment van de bevolking? “We hebben ruwweg twee soorten events,” legt Heal uit. “Hangar Festival en Hangar Halloween in het najaar. Dat laatste is kleinschaliger, we nodigen lokale artiesten uit en we zien er veel Brusselaars naar afzakken. We investeren veel in de inkleding en zorgen voor een 360 experience. Daar komen onze ‘fans’ op af, mensen die tickets kopen omdat ze ons vertrouwen, zonder dat ze de line-up kennen. De grote open airs trekken een heel ander publiek, veel diverser ook qua leeftijd. Het grote deel komt uit Brussel, 15% komt uit het buitenland.” Aanvankelijk wilden Heal en co. met Hangar naar het buitenland trekken, ze deden ook een paar events in Barcelona en Lissabon. “Maar we hebben beseft dat onze expertise en onze markt echt hier liggen. In de eerste plaats in Brussel, we blijven Brusselaars, maar ook de rest van België willen we op de kaart zetten.”

Kombucha vs. whisky

Hangar bokst als independent op tegen grote spelers als Live Nation, Tomorrowland en co. Hoe duurzaam is dat? “Het wordt er niet makkelijker op,” knikt Heal. “Onkosten stijgen, drank- en voedselleveranciers jagen hun prijzen de hoogte in. Vooral de fees van artiesten stijgen. Dj’s zijn echte popsterren geworden, vergoedingen lopen tot in de honderdduizenden euro’s. Je loopt als

organisator altijd een risico, zeker als je iets in de openlucht opzet, want het weer blijft in België onvoorspelbaar.” De echte strijd zal dus in het boeken van artiesten liggen, en niet in de locaties, denkt Heal. “Festivals als Dour en WECANDANCE werken allemaal met grote partners die ook artiesten managen. Ze kunnen hun meerdere shows aanbieden. Waarom zouden ze dan nog met ons willen samenwerken?”

Daar komt nog bij dat partygangers hun danshygiëne hebben opgepoetst, zegt Heal. Ze spreiden liever hun yogamatje dan een hele nacht op een dansvloer te spenderen, hangen liever aan de kombucha dan aan de whisky. “Omdat ze veel tijd thuis moesten doorbrengen, zijn mensen tijdens corona veel meer op hun gezondheid gaan

FAIRE DE LA VILLE UN CLUB À CIEL OUVERT

letten. Ze willen geen kater na een avond uit, liggen liever vroeger dan later in hun bed. We gaan daarin mee en serveren nu ook veel meer alcoholvrije dranken.” Maar het doel van Hangar blijft entertainment, benadrukt hij. “We zijn er niet op uit om een gezondheidsfestival te worden. Je moet je af en toe eens kunnen laten gaan. Onze events sluiten op een redelijk uur, maar wie nog een hele nacht door wil gaan, kan terecht in clubs als Fuse of C12.” Waar Hangar ooit nog eens zijn tenten wil opslaan? Heal grijnst. “Het zou pretty crazy zijn om het glas te doen trillen in de Koninklijke Serres van Laken.”

Het Hangar Festival vindt plaats op 19 en 20/4 aan de Heembeekkaai, thehangar.be

TURNING THE CITY INTO AN OUTDOOR CLUB

FR Danser jusqu’à l’aube, faire la fête sous l’Atomium ou s’éclater à Halloween : cela fait plusieurs années que Hangar remodèle les soirées bruxelloises. Avec une esthétique, un confort et une expérience musicale soignés et dans des lieux originaux. Ce week-end, l’autoproclamé « ultimate electronic music experience » s’amarre au quai de Heembeek pour les deux jours du Hangar Festival. Les prochaines escales seront le Cinquantenaire, l’Atomium et Place des Palais. « Le Covid nous a montré l’importance des sites uniques en plein air », explique Cameron Heal du collectif Hangar.

EN Raving at dawn with a croissant in hand, dancing under the Atomium, or partying at Halloween: Hangar has for many years been reshaping Brussels party culture. It has done so with an eye for aesthetics, comfort, and experience, and a nose for original venues. This weekend, the self-proclaimed “ultimate electronic music experience” moors at the canal in Heembeek for the two-day Hangar Festival. Then Hangar heads to the Parc du Cinquantenaire, the Atomium, and the Place des Palais. “Covid taught us the importance of unique outdoor venues,” Cameron Heal, part of the Brussels team behind Hangar says.

Partyconcept Hangar heeft een neus voor unieke locaties en toverde in het verleden al de Gare Maritime, het Paleizenplein en het Jubelpark om tot feesttempels.

“In het tempo dat ik hier leef, ram ik een maand in een week”

New York

New York, een stad met meer dan acht miljoen inwoners, en de bakermat van de hiphop. Een stad waar ik van droomde als kleine basketballer die opkeek naar de spelers van de toen aan de top staande Chicago Bulls. Een stad die de hoofdrol speelt in films, videoclips en games. Kortom, een stad die ik gezien moest hebben. De laatste keer dat ik hier met mijn vrouw was – vijf jaar geleden – was ze zwanger van onze dochter. Toen hebben we tien dagen Brooklyn doorkamd en een hele lijst aan goeie adresjes om te eten bezocht. Nog daarvoor, in 2018, hebben we hier met STIKSTOF het voorprogramma gespeeld van Young M.A in de Apollo Theater in Harlem. Inderdaad, crazzzzyyy !

Ik landde maandagmiddag op Newark Liberty International Airport en sprong na de douanecontrole en het recupereren van mijn bagage in een gele taxi richting hotel. We zijn er! De eerste missie – twee koffers lichter – is een bezoekje aan het lokale fotolab om een handvol filmrolletjes te kopen. Het is immers niet ideaal voor nog niet ontwikkelde film om door een van de zware scanners te moeten in de luchthaven.

Ik bedank de ChineesAmerikaanse man en stop een rolletje in mijn uit de jaren 1990 daterende point & shoot, terwijl ik nog op de stoep voor zijn winkeltje sta. Na 14 uur reizen geeft de stad mij toch nog de adrenaline die ik nodig heb om de Lower East Side in te trekken, om dan amper twee uur later weer bij hem te staan met mijn eerste filmrolletje klaar voor ontwikkeling. Ik laat

hem alvast weten dat hij me hier vaak zal zien deze week en mompel binnensmonds dat dit een dure grap wordt.

Acht filmpjes verder

Twee dagen en acht filmpjes verder – een filmpje telt trouwens 36 foto’s – ben ik de kostprijs al vergeten, het genot dat ik ervaar bij het binnenkrijgen van een nieuw ontwikkeld rolletje overstijgt het plezier van het kopen van een souvenir. Tenslotte zijn al deze foto’s mijn souvenirs, 36 per rolletje.

Een NBA-game in Madison Square Garden, de ferry naar Williamsburg, pizza van L’industrie Pizzeria, een tattoo bij Akira in Queens, Tommy Jewels in China Town, Gallery parties in de Lower East, New York is te groot voor een week, of is een week te kort voor New York? In het tempo dat ik hier leef, ram ik een maand in een week, dus een week is perfect. Maandag terug naar Brussel, naar huis, want tussen alle drukte en wolkenkrabbers mis ik mijn gezinnetje wel.

Reeks nalezen?

Wie alle columns van BRUZZ wil herlezen, kan de teksten terugvinden op BRUZZ.be/column

Uw gids door de culturele agenda xx > xx/x

Uw gids door de culturele agenda 18 > 24/4

‘Alice Gallery wil een tuin van Epicurus zijn’

‘Alice Gallery wil een tuin van Epicurus zijn’

Met de groepstentoonstelling The 20 years anniversary show viert Alice Gallery haar verjaardag én de opening van haar nieuwe thuis in Elsene. Intussen speuren drijvende krachten Alice van den Abeele en Raphaël Cruyt ook naar een nieuw onderkomen voor hun onlangs teloorgegane MIMA. door Andy Furniere

Na twee decennia zullen de feiten wel verjaard zijn, lacht Raphaël Cruyt wanneer hij opbiecht dat hij en zijn wederhelft Alice van den Abeele hun Alice Gallery twintig jaar geleden opstartten met een lepe truc. “Alice en ik waren blut op dat moment, ik had ook net een bedrijfsfaling achter de rug, en we konden geen lening krijgen voor een galerie. Tot een bereidwillige bankier ons op een creatieve manier hielp: Alice Gallery is geopend met het geld van een autolening.”

Die eerste galerie zat in de Antoine Dansaertstraat, tegenover Café Walvis, in die tijd het vaste uitgaanshonk van het koppel. Vijf jaar later verhuisden Van den Abeele en Cruyt hun kunstinboedel naar het Land van Luikstraatje, waar ze zouden blijven tot de recente verhuizing naar Elsene. “Het centrum was toen de plek waar het allemaal gebeurde,” vertelt Cruyt, “nu is alle activiteit veel meer verspreid over de verschillende Brusselse wijken. De moeilijkheden om in het centrum ergens te raken met de auto was een andere reden voor onze verhuizing. En na verloop van tijd is een nieuwe artistieke speelplaats sowieso welkom, ze geeft zowel ons als de kunstenaars een boost.”

Die nieuwe speelplek zit in een rustige hoek in de buurt achter het Stefaniaplein. Zonder bruisend nachtleven, maar met veel traditie: tot voor kort was de gerenommeerde galerie Baronian er gevestigd. Is Alice Gallery op haar 20e, met ongeveer 150 expo’s op de teller, dan helemaal volwassen geworden?

“Goh, ik ben er ondertussen 52, Alice is bijna 50, en we hebben twee tieners in huis. Laten we zeggen dat dit juist aanvoelde,” zegt Cruyt. “De opening van onze nieuwe ruimte zal geen punky feestje

worden zoals in 2010, toen we de galerie in het Land van Luikstraatje openden met een expo van Elzo Durt en een stevig concert, waarbij er duchtig gestagedived werd en we achteraf overal gebroken glas moesten opruimen. (Lacht) Vroeger zochten we wel vaker een zekere destructieve intensiteit op, moet ik toegeven.” Al zal een concert van kunstenares Aurélie Gravas –“in de stijl van PJ Harvey en The Breeders, maar meer akoestisch” – nu toch ook voor de nodige energie zorgen.

Artistiek escapisme

De nieuwe Alice Gallery moet vooral een toevluchtsoord worden, zegt Cruyt, waar je bent afgeschermd van het maatschappelijke stormweer en het oorlogsgeweld in de buitenwereld. “De positieve energie en de

“Een tweede MIMA zou in het Vanderborghtgebouw niet alleen zijn, maar deel uitmaken van een hele artistieke microkosmos”

Raphaël Cruyt

Medeoprichter van Alice Gallery en het

MIMA

grote dynamiek die we in onze beginjaren ervaarden, heeft plaatsgemaakt voor een tijdperk waarin veel mensen zich door angst laten leiden.”

“Ook het optimisme over de digitale revolutie is in het laatste decennium omgeslagen, met de onthullingen van Edward Snowden in 2013 als een belangrijke mijlpaal. Velen zijn gedesillusioneerd geraakt. Wij ambiëren nu zelf geen grote commentaren op de wereld, maar willen vooral een tuin van Epicurus zijn, waar kunst je helpt om op adem te komen. In lijn met de algehele evolutie om je eigen welzijn te verbeteren.”

Een plek voor artistiek escapisme dus, al delen de huiskunstenaars uiteraard hun persoonlijke visie op de samenleving in hun werk. Zo bevat de groepstentoonstelling The 20 years anniversary show onder meer moderne glas-in-loodramen van Brusselaar Philémon Siesling, kunst die tongue in cheek en kritisch de wereld van vandaag becommentarieert. Siesling zal zijn ironische observaties uitgebreider etaleren in zijn soloshow, de tweede tentoonstelling in de nieuwe Alice Gallery. “Met veel humor, iets wat altijd enorm belangrijk was voor ons,” zegt Cruyt.

Voor Siesling vormt de tentoonstelling in Alice Gallery een ideaal lanceerplatform. Hij maakte pas enkele jaren geleden de overstap naar glas-in-loodkunst, na zijn avonturen met het kunstenaarscollectief Gogolplex, waarmee hij onder meer

Alice Gallery is al twintig jaar een thuis voor een internationale groep kunstenaars. Op de vorige pagina staat werk van Brusselaar Philémon Siesling, op deze pagina’s is, van links naar rechts, werk te zien van Fransman Gwendal Le Bec, de Amerikaanse Maya Hayuk en Australiër Rhys Lee.

documentaires en clips voor rapcrew STIKSTOF maakte. Twee andere Brusselaars, Antoine Detaille en Jérôme Meynen, tonen in The 20 years anniversary show voor het eerst hun nieuwe solowerk, nadat ze hun duo Hell’O onlangs opdoekten.

Daarnaast toont de feestelijke expo het werk van de vele internationale artiesten die Alice Gallery in de loop der jaren groot hebben gemaakt en vice versa, zoals Invader, Boris Tellegen (aka Delta), Jean en Nicolas Jullien, MOMO, Maya Hayuk, Alicia McCarthy en Steve Powers. De Verenigde Staten zijn opvallend goed vertegenwoordigd. “Daar begonnen de subculturen, waar wij ons op focusten, in de vroege jaren 2000 te connecteren en een eigen gemeenschap te vormen,” vertelt Cruyt. “In de tijd dat streetart nog niet zo mainstream was als nu. Toen waren veel van die artiesten, onder meer graffitikunstenaars, nog echte underdogs. Maar tegelijk voelde je dat er zich een populaire globale beweging vormde die de zaken wilde opschudden, ook door het omarmen van nieuwe technologieën. Daar zijn wij op gesprongen.”

MIMA 2.0

Met het MIMA richtten Raphaël Cruyt en Alice van den Abeele negen jaar geleden ook een museum op dat zich focuste op die nieuwe kunststromingen die werden aangedreven door de internetrevolutie. Dat verhaal kwam zoals bekend begin dit jaar ten einde. Voorlopig toch, want Cruyt en

Van den Abeele zijn volop op zoek naar manieren om er een vervolg aan te breien, en hebben al een concrete locatie op het oog: het Vanderborghtgebouw.

“We onderhandelen op dit moment met de eigenaar van het gebouw, de Stad Brussel. Als er een tweede MIMA komt, zou het museum de ruimte alleszins niet alleen innemen, het zou deel uitmaken van een hele artistieke microkosmos.” En het zou ook geen exacte kopie zijn van de voorganger aan de Henegouwenkaai, benadrukt Cruyt. “We zouden nog meer willen inzetten op actieve gamificatie. Als bezoeker zou het bijvoorbeeld kunnen

voelen alsof je het spel The legend of Zelda binnenstapt, en je door je eigen acties en beslissingen je persoonlijke kunstervaring kan sturen. We willen gebruikmaken van de nieuwe immersieve mogelijkheden, die nog niet optimaal benut worden door de huidige immersieve attracties. Omdat hun doelen vooral commercieel zijn, schiet de inhoud er dikwijls bij in. Maar wij kunnen er wel van leren om een volgend niveau te bereiken.”

De groepstentoonstelling The 20 years anniversary show in de nieuwe Alice Gallery loopt van 17/4 tot en met 24/5, alicebxl.com

PENDAISON DE CRÉMAILLÈRE POUR ALICE GALLERY

FR Avec The 20 Years Anniversary Show, Alice Gallery fête à la fois son anniversaire et son déménagement dans l’ex-galerie Baronian à Ixelles. « J’ai 52 ans et Alice bientôt 50. Nous avons deux adolescents à la maison, donc c’est le bon moment », explique Raphaël Cruyt, co-fondateur de la galerie avec Alice van den Abeele. « C’est rafraichissant d’avoir une nouvelle aire de jeu artistique, c’est stimulant pour nous et pour les artistes. » Ils sont également à la recherche d’un nouveau lieu, peut-être l’Espace Vanderborght, pour leur MIMA, qui a fermé récemment.

ALICE GALLERY THROWS A HOUSEWARMING PARTY

EN With The 20 Years Anniversary Show, Alice Gallery celebrates both its anniversary and its move to the former gallery Baronian in Elsene/ Ixelles. “I’m 52 and Alice is almost 50, we have two teenagers at home, so this feels like the right time,” says Raphaël Cruyt, who along with Alice van den Abeele is the driving force behind the artistic hot spot. “After a while you need a new playground, it gives both us and the artists a boost.” Meanwhile, they are also scouting for a new home, possibly in the Vanderborght Building, for their recently closed MIMA.

Medeoprichter en -eigenaar Alice van den Abeele leende haar naam aan de galerie die ze twintig jaar geleden met Raphaël Cruyt uit de Brusselse grond stampte. Na ruimtes in de Dansaertstraat en het Land van Luikstraatje in het centrum palmde Alice Gallery zopas de vroegere galerie Baronian in Elsene in.

© EDOUARD VALETTE

Pop & JazzExpo Film

Messcherp

Use Knife is het verbond tussen de Belgische muzikanten Stef Heeren en Kwinten Mordijck van het feliene avant-gardenoisecollectief Kiss the Anus of a Black Cat en de van Irak naar Brussel verkaste percussionist Saif Al-Qaissy, die ook actief is bij Sawa Group. Een versmelting van bezwerende elektronische klanken en Midden-Oosterse kleuren en smaken, zoals ze die messcherp etaleren op hun nieuwe, het Westen een flink geweten schoppende album État coupable.

USE KNIFE 24/4, Ancienne Belgique, abconcerts.be

De kat bij de melk

Luvcat werd geboren in Liverpool en vluchtte op haar 16e weg met een Parijs circus, waar ze de assistent werd van een goochelaar. Een levensverhaal dat tot de verbeelding spreekt, maar wellicht heeft de muzikante goed geluisterd naar Bob Dylan over hoe je je eigen biografie kan boetseren. Dat ze met haar romantische indiepop al tot in het voorprogramma van The Last Dinner Party raakte en een van de next big things van de pop is, daar zijn we wel zeker van.

LUVCAT 24/4, Botanique, botanique.be

De geest van Mingus

Saxgod Joshua Redman bestempelde de contrabassist Joe Sanders in The New York Times ooit als een van de grootheden van zijn generatie. Zijn samenwerkingen met onder meer Herbie Hancock en Wayne Shorter bewijzen dat die woorden niet onterecht waren. De even poëtische als wervelende grooves van wijlen Charles Mingus zijn nooit ver weg in het spel van de Amerikaan, die naar Jazz Station afzakt in het zog van zijn nieuwe album Parallels (TZ)

JOE SANDERS 20/4, Jazz Station, jazzstation.be

Tussenruimte

Suchan Kinoshita werd geboren in Tokio, studeerde ritmiek en hedendaags muziektheater in Duitsland en beeldende kunst in Nederland, maar is intussen al enkele jaren thuis in Brussel. Daar opent de winnares van de BelgianArtPrize 2025 deze week haar solotentoonstelling Renovation in Bozar. Een expo die de bezoeker genereus onthaalt en bevraagt door hem in een speelse, vrije tussenruimte te droppen, wars van verwachtingen en open voor ontmoeting.

SUCHAN KINOSHITA: RENOVATION 24/4 > 29/6, Bozar, bozar.be

Het land van ooit

Iselp zet in Réminiscences een ontmoeting op tussen art en artefact. Tien hedendaagse kunstenaars – onder wie Jot Fau, Nicolás Lamas en Rokko Miyoshi – produceren met sculpturen, installaties, video’s en videogames tijdloze fragmenten, teruggevonden of verzonnen restanten uit vroegere tijden. Die bezielde stukken fluisteren over grandeur en verval, natuur en cultuur, herinnering en verbeelding, en over de verhouding tussen mens en object.

RÉMINISCENCES 18/4 > 28/6, Iselp, iselp.be

Beeldentuin

In 2025 viert het Van Buuren Museum zowel zijn eigen vijftigste verjaardag als het eeuwfeest van de art deco, de stijl waarin de Ukkelse villa uit 1928 is opgetrokken. Around art deco belicht in de tuinen van het museum de rijkdom van de beeldhouwkunst in en rond het interbellum, met werken van onder meer Philippe Wolfers, Rik Wouters, Constant Permeke en Ossip Zadkine. (KS)

AROUND ART DECO. BEELDHOUWKUNST UIT HET INTERBELLUM 24/4 > 28/9, Van Buuren Museum & Tuinen, museumvanbuuren.be

Eerherstel

Wat The wrestler van Darren Aronofsky was voor Mickey Rourke is The last showgirl van Gia Coppola voor Pamela Anderson: eerherstel via een aangrijpende glansrol. Alleen maakte Mickey Rourke een comeback nadat hij ooit Hollywoods godenkind was, terwijl Pamela Anderson vereenzelvigd werd met haar borsten en heel onheus is behandeld. In de melancholische, poëtische film speelt ze een 57-jarige showgirl wier Las Vegas-show wordt stopgezet.

THE LAST SHOWGIRL US, dir.: Gia Coppola, act.: Pamela Anderson, Dave Bautista, Jamie Lee Curtis

Toon je tanden

Weet je al hoe je je wilt verkleden op de veertigste verjaardag van het Vampierenbal (19/4) van het BIFFF? Voor een blik op hoe vampiers er heden uitzien kan je naar Sinners. De peperdure, naar verluidt pittige horrorfilm is het mysterieuze werk van het bekroonde team achter Marvel-hit Black Panther en Rocky-vervolg Creed met regisseur Ryan Coogler en acteur Michael B. Jordan als spitsen.

SINNERS US, dir.: Ryan Coogler, act.: Michael B. Jordan, Hailee Steinfeld, Jack O’Connell

Moeder en activist

In 1986 kan alleen Maradona de Rode Duivels van de finale van het WK voetbal in Mexico houden. Maria, een van de inwoners van de metropool, heeft grotere zorgen. De Guatemalteekse activiste leeft er al jaren in ballingschap, maar moet kiezen of ze haar strijd voortzet wanneer haar zoon bij haar komt wonen. Mexico 86 is de tweede film van de Guatemalteekse Brusselaar César Díaz, die met Nuestras madres in Cannes de prijs voor het beste debuut won. (NR)

MEXICO 86 BE, MX, dir.: César Díaz, act.: Bérénice Bejo

The last showgirl

Suchan Kinoshita: Renovation Use Knife

Klein onderhoud

Elektronicamuzikant Pomrad stoeit met eyeliner uit de eighties

‘Mijn planten hebben mij raad gegeven’

“Ik heb niks met de eighties,” beweert Adriaan Van de Velde, de rechterhelft van Lander & Adriaan maar solo ook nog steeds actief onder zijn alias Pomrad. Als die laatste heeft hij net zijn tweede album uit, Silver blue, waarop je geregeld teruggekatapulteerd wordt naar het decennium van ontplofte schoudervullingen, geföhnde poedelkapsels en blikkerige synths. “Ik ben ook geen devote Prince-fan, wat veel mensen denken. Al houd ik wel van sommige van zijn nummers.”

Waarom hij dan toch zo vaak naar dat kitscherige tijdsgewricht lonkt, krijgt hij zelf ook niet helemaal uitgelegd. Hij noemt het het “kostuumdramagevoel”, een verlangen naar pathos dat bij zijn gevoelsleven aansluit. Maar dat kan hij evengoed krijgen van de zeventiende of achttiende eeuw, oppert Van de Velde. “Het gaat om die vibe, dat gevoel van een vervlogen tijd, ver weg van onze technologie van nu.”

De Kapellenaar debuteerde negen jaar geleden als Pomrad met Knights. Een opvolger was snel gepland, “maar dat is compleet niet gelukt,” beseft hij. Te veel bezigheden, onder meer bij J. Bernardt en Mauro, en zijn zotternijen met Gyselinck. En iets wat hij omschrijft als een writer’s block. “Als artiest moet je constant presteren om de rekeningen te kunnen betalen. Dat brengt druk met zich mee.” “No one is waiting for this nonsense,” verwoordt hij die twijfels in ‘Steamy plants’. “Dat nummer is ontstaan uit een superbizarre droom waarin planten mij raad gaven. Wellicht komt dat uit mijn onderbewuste, en is dat de kritische Adriaan die tegen mij spreekt.”

Opvallend is dat Van de Velde zelf zingt, terwijl hij op zijn debuut nog een beroep deed op vocale bijdragen van Selah Sue en Sylvie Kreusch. “Ik ben van nature geen grote zanger,” bekent hij. Peter De Smet, een klassieke (opera)stemcoach, gaf goeie tips. In de clip van ‘My sweet dear Lucky’ krult Van de Velde zich rond een microstatief als Freddie Mercury in zijn beste dagen. Is Pomrad een popster in het diepst van zijn gedachten? “Ik steek altijd een beetje de draak met clichés, het is makkelijker om onnozel te doen dan om iets serieus te nemen. Terwijl het wel serieus is, met wat satire. De kunst is het juiste evenwicht te vinden.”

Ook live komt hij nu soms achter het schild van zijn klavieren vandaan, zegt hij. “Ik durf daar helemaal vooraan in mijn blootje te gaan staan. Niet letterlijk, hé. (Lacht) Maar ik heb ontdekt dat er wel een publieksmenner in mij zit.” TOM ZONDERMAN

Pomrad stelt Silver blue voor op 24/4 in Pilar in het gezelschap van Echofarmer en dotdotdot, pilar.brussels

PodiumKlassiekLiteratuur

Fabelachtig

Het Brusselse dansgezelschap ECCE van Claire Croizé en Etienne Guilloteau verklankt en verbeeldt , samen met het Duitse gezelschap Unusual Symptoms, de band Zwerm en drumster Karen Willems, de woede en wanhoop maar ook de levenslust en levensvreugde in de wereld in een creatie die het midden houdt tussen een rockconcert en een opera. De zeven dansers en vijf muzikanten gaan in dialoog met Griekse mythen en teksten van Cesare Pavese.

ECCE/CLAIRE CROIZÉ/UNUSUAL SYMPTOMS/ ZWERM: FABULA 23/4, CC Westrand, kaaitheater.be

Passie na Pasen

Straks sterft en verrijst de Heer, waarna acteur Valentijn Dhaenens en accordeoniste Sara Salvérius voor de samenvatting van de gebeurtenissen zorgen aan de hand van een uitgebeende versie van Bachs MatthäusPassion. Als een chroniquerende apostel geeft Dhaenens onder meer de slapende apostelen en het wrokkige volk een stem. De parallellen met de hedendaagse roep om verlossing van de miserie zijn niet ver te zoeken.

SKAGEN: BRUTE PASSIE 23/4, KVS BOX, kvs.be

Zwarte salsa

De Colombiaanse kunstenaar Camilo Mejía was als performer te zien in creaties als Oorlog en terpentijn en De kamer van Isabella van Needcompany, en in DARKMATTER van Cherish Menzo. In de solo Vaivén exploreert hij met de hulp van een bijzondere geluidsinstallatie de geschiedenis van de zwarte Colombianen en de collectieve verbeelding van de salsa, die ook het voorwerp was van whitewashing. (MB)

CAMILO MEJÍA: VAIVÉN 24 & 25/4, Beursschouwburg, beursschouwburg.be

Superster van de snaren

Uitstel is geen afstel, dat moet de Nederlandse violiste Janine Jansen gedacht hebben toen haar oorspronkelijke concert op 4 december niet kon doorgaan. Wetende hoe druk bevraagd de superster van de snaren is, mogen we het bijna miraculeus noemen dat er nauwelijks enkele maanden later nog een gaatje in haar agenda was. Wie toen al een ticket had, mag nu opnieuw binnen. Wie nog geen ticket heeft, moet deze tweede kans met beide handen grijpen.

JANINE JANSEN & DENIS KOZHUKHIN 22/4, Bozar, bozar.be

De zomer lonkt

Eind juni slaat de Midsummer Mozartiade traditiegetrouw haar tenten op in een broeierig Brussel. Nu wintergrauwte, buien en grillen bijna helemaal achter de rug zijn, doet de organisatie ons al lonken naar de zon. In de prachtige setting van het Molenbeekse Karreveldkasteel licht ze een eerste tip van haar voile op met enkele passages uit het klapstuk van deze editie: Così fan tutte

AMADEUS & CO INVITE… 19/4, Karreveldkasteel, amadeusandco.com

Muzikale excursie

Het Belgian National Orchestra nodigt de collega’s uit Lyon uit voor een muzikale excursie naar Brussel. Zoals elke goed georganiseerde schoolreis eindigt dat tripje op de Kunstberg. In Bozar spelen de Franse muzikanten twee hoekstenen van het symfonische repertoire: het bravourestuk Vioolconcerto van Felix Mendelssohn en de machtige Zevende symfonie van Anton Bruckner. (JC)

ORCHESTRE NATIONAL DE LYON, SZEPS-ZNAIDER & FISCHER 24/4, Bozar, nationalorchestra.be

Licht in de duisternis

In 1985 wonnen Brusselaars François Schuiten en Benoît Peeters met De koorts van Urbicande de Alfred – vandaag de Fauve d’Or – voor het beste album van het jaar op het prestigieuze stripfestival van Angoulême. Kunstencentrum Rood Klooster richt veertig jaar later met een expo een spot op dat tweede deel in de illustere stripreeks De Duistere Steden, waarin architectuur, stedenbouw en slimme scifi samenkomen. SCHUITEN & PEETERS: URBICANDE. ONDERZOEK ZONDER EINDE 18/4 > 1/6, Kunstencentrum Rood Klooster, rouge-cloitre.be

Who let the dogs out?

De Brusselse uitgeverij Versant Sud Jeunesse maakt er een passioneel punt van om puntgave prentenboeken van grenzeloos getalenteerde tekenaars de wereld in te koesteren. Met La fête des chiens zet de Italiaans-Brusselse Laura Simonati – die in 2023 nog een BolognaRagazzi Award won voor Mariedl – haar rauwe grafiek in om een hondenshow op stelten te zetten. Bij Candide zet ze haar poot in jouw boek.

LAURA SIMONATI: LA FÊTE DES CHIENS 17/4, Librairie Candide, librairie-candide.be

Gesneden boek

Al meer dan twintig jaar begeleidt het poëzieprogramma Vers van het Mes van het Brusselse cultuurhuis deBuren en de Amsterdamse Stichting Perdu jonge dichters naar een hoopvolle toekomst. Na passages in Amsterdam en Gent verblijdt de 43e editie ook Brussel met visionaire verzen en poëticale principes van Tim Bongaerts, Casper Burghgraeve, Eelco Couvreur en Hannah Jamin Zaouad. En of de poëzie een toekomst heeft. (KS)

VERS VAN HET MES 19/4, deBuren, deburen.eu

Schuiten & Peeters: Urbicande

Janine Jansen & Denis Kozhukhin

Fabula

Gepassioneerd mixoloog Boupinh Lam hangt zijn speciaalzaak Kage op aan Japanse matcha. Het is een uitgekiende en goed geoliede plek om de karaktervolle groene thee te ontdekken. Volgens het Japanse ministerie van Landbouw is de wereldwijde vraag naar matcha sinds 2010 verdrievoudigd. De internationale fascinatie voor het poeder is zo groot dat ze spanningen op de markt veroorzaakt, met tekorten en explosieve prijsstijgingen tot gevolg.

Die situatie weerhield Boupinh Lam, kind van de Brusselse horeca – zijn ouders hadden het restaurant Pacifique nabij de begraafplaats van Elsene –, er niet van om zijn grote ambitie na te streven: een theespeciaalzaak openen die aan de hoogste standaarden voldoet.

De ervaren mixoloog (een bedenker en/ of bereider van cocktails) begon eerst met een theemerk, en stelde zijn aanvoer veilig door rechtstreeks met lokale producenten te werken. Een slimme zet, want zo kan hij een selectie thee aanbieden uit de beste terroirs van China en Japan. Naast matcha vind je op de kaart ook hojicha – een Japanse groene thee die op hoge temperatuur geroosterd wordt – en genmaicha –een mengeling van groene thee en geroosterde bruine rijst –, evenals verschillende theesoorten (pu-erh, oolong, shaded green tea …).

Vooral de nauwgezetheid waarmee bestellingen behandeld worden valt op: de hoeveelheden worden uiterst nauwkeurig afgewogen, suiker is naar eigen wens toe te voegen, en het matchapoeder wordt pas op

het allerlaatste moment gemengd. De koude versie van de ‘Ryoku Matcha’ (5 euro) maakt indruk met haar zuivere plantaardige toetsen en redelijke prijs.

Het strakke interieur charmeert met zijn mooie toonbank, terras, groene kleurschakeringen en stoelen die Wegners beroemde Elbow Chair evoceren.

En dan zijn er nog de kleine gerechten. Zo genoten we van de royale, goed gegrilde sando met tonijn (12,20 euro) en van het huisgemaakte dessert: een hartverwarmende karamelflan (5,20 euro).

Wanneer we – onvermijdelijk – terugkomen, proberen we zeker ook de tea-tails: cocktails op basis van thee, die op vrijdagen zaterdagavond geserveerd worden.

TEKST: MICHEL VERLINDEN FOTO: SASKIA VANDERSTICHELE

Eat & Drink

Antoine Dansaertstraat 19, Brussel, kagetea.be Kage

Inzichten

Wat weet stand-upcomedian Dena Vahdani van het leven?

‘Met kippenbouillon, wijn, room en look smaakt alles beter’

Wat heeft je werk je geleerd over het leven of over jezelf?

Mijn werk maakt me supergelukkig en ik hou van wie ik ben.

Wat helpt jou als je creatief droog staat?

Nooit forceren, accepteren dat ik droog sta, en beseffen dat mijn onderbewustzijn ondertussen niet droog staat, maar hard aan het werk is.

Welke belangrijke tip kreeg je ooit van je publiek?

De beste tip kwam niet van het publiek, maar was: wees gewoon jezelf.

Welke zin mag er op je doodsprentje?

‘Live slow, die old – het omgekeerde van ‘live fast, die young’.

Welk nutteloos feitje wil je met de wereld delen?

Appelsien of sinaasappel betekent ‘appel uit China’, want de vrucht werd van daar geïmporteerd.

Bestaat er een god?

Natuurlijk (niet).

In welk ander vak zou je ook top zijn?

Ik denk dat ik een goede psycholoog zou zijn geweest.

Wat helpt je er weer bovenop als je down bent?

The only way out is through. Ik zal dus zeker niet pushen om uit mijn down te raken. Hoe onaangenaam het ook is, ik moet erdoorheen om er weer uit te raken.

Welke misvatting bestaat er over jou?

Dat ik superpositief ben ingesteld. Ik ben vaak nerveuzer of negatiever dan ik lijk.

Wat was het beste persoonlijke nieuws van de afgelopen weken?

Ik vond Marine Le Pens interview op TF1 na haar veroordeling erg smeuïg. Ik moest gniffelen om haar gelaatsuitdrukkingen, hihi.

Wat had jij pas op erg late leeftijd door dat iedereen allang wist?

A.C.A.B. staat voor ‘All Cops Are Bastards’, en niet voor Académie des Arts de Bruxelles.

• Dena Vahdani begon eind 2016 met stand-upcomedy en won meerdere prijzen op humorfestivals

• Ze maakte columns voor BRUZZ, podcasts voor RTBF, en haar eigen talkshow Le moment Dena op Pickx+

• Haar avondvullende show Dena – Warrior

Princess brengt ze in het Nederlands en het Frans; momenteel probeert ze in Le Petit Kings grappen uit voor een nieuwe show

• De grappenmaker met Iraanse roots is gewoon blijven wonen waar ze ook geboren werd: in Elsene

Welke kooktruc moet iedereen kennen?

Voeg kippenbouillon, witte wijn, room en een beetje look toe, en alles smaakt lekker.

Welk vreemd voorwerp slingert er rond in je huis?

Ik heb veel keramieken vazen in de vorm van groenten en fruit.

Waar kijk je naar uit in de nabije toekomst?

Ik ben een megafan van het Eurovisiesongfestival, en dat is binnenkort in mei. Wie is de bekendste persoon met wie je ooit sprak?

Angèle.

Hoeveel personen/kennissen ben jij verwijderd van bekend persoon X?

Twee personen van mijn lievelingsartieste Rosalía. Dankzij Angèles moeder, actrice en comédienne Laurence Bibot.

Bij welke historische gebeurtenis was je graag aanwezig geweest?

Ik ben liever aanwezig bij de val van het Iraanse regime in de (nabije?) toekomst. Welke wet zou je meteen invoeren? Verlof tijdens menstruatiedagen. Welke app raad je iedereen aan?

Ik heb iets met wat er zich boven mijn hoofd afspeelt. Zo heb ik een app die toont welk hemellichaam zich boven je bevindt. Een andere app toont dan weer alle vliegtuigen die voorbijvliegen. Magisch. Typeer Brussel in drie woorden. Bijzonder bruisende brol.

MICHAËL BELLON

Dena Vahdani treedt op 18/4 met Siham Bouzerda en Mélanie Akkari aan op Stand-up cool par 3 meufs cool in CC Brass; op 16/4 is ze te zien in Cabaret Mademoiselle met Le late night de Dena; Dena – Princesse Guerrière speelt op 13/6 in CC d’Auderghem; en om de twee dinsdagen (en weer op 22/4) schaaft ze voor een live publiek aan haar nieuwe show in Le Petit Kings, Instagram: denadivah

kritiek, blasfemie, satire ?

STUDIEDAG kritiek,blasfemie,satire…?

WOENSDAG21MEI2025

WOENSDAG 21 MEI 2025

VUBCAMPUSETTERBEEK–BOXPILAR

VUB CAMPUS ETTERBEEK – BOX PILAR

PLEINLAAN,2,1050BRUSSEL

PLEINLAAN, 2, 1050 BRUSSEL

GRATISINKOM-BROODJESLUNCHINBEGREPEN INSCHRIJVENVÓÓR15MEI2025 VIAOSB-VUB.BEOFVIADEQR-CODE

GRATIS INKOM - BROODJESLUNCH INBEGREPEN VEN VÓÓR 15 MEI 2025 VIA OSB-VUB BE OF VIA DE QR-CODE

EENORGANISATIEVANHUISPRAKTISCHHUMANISMEVUBI.S.M.HUISVANDEMENSBRUSSEL,DEMENS.NU, OUDSTUDENTENBOND,SECULARSTUDIESASSOCIATIONBRUSSEL&VRIJEUNIVERSITEITBRUSSEL.

EEN ORGANISATIE VAN HUIS PRAKTISCH HUMANISME VUB I S M HUISVANDEMENS BRUSSEL, DEMENS NU, OUDSTUDENTENBOND, SECULAR STUDIES ASSOCIATION BRUSSEL & VR E UNIVERSITEIT BRUSSEL

Brussel

ZATERDAG 22.11.2025

Helpt

Welk goed doel verdient onze steun in 2025?

Deel jouw suggestie via BRUZZ.be/brusselhelpt

WORD JIJ ONZE NIEUWE COLLEGA?

Teamlead BRUZZ radio

Ben je gepassioneerd door radio en weet je hoe je een team inspireert om straffe content te maken? Heb je een oor voor wat leeft in Brussel?

BRUZZ salesmedewerker

Ben je zowel administratief als communicatief sterk? Hou je van contact met klanten, advies verlenen, en kan je goed overweg met cijfers?

SNEEUWWITJEINBRUSSEL

BRUSSEL

VERHAAL

WATEENVERHAAL

een Duitse jonkvrouw die in de 16de eeuw aan het hof van Maria van Hongarije in Brussel verbleef.

Amoureuze intriges - ook bij Filips II van Spanje liep ze met haar schoonheid in de kijker - zouden er tot haar vergi iging hebben geleid, waarna ze begraven werd op de plek waar nu de Brusselse Beurs staat, destijds een klooster. Haar naam: Margaretha von Waldeck, maar je kent haar wellicht als ... Sneeuwwitje.

Een jaar geleden bracht Kurt Deswert in Kortweg, het tijdschri van Willemsfonds Brussel, het verhaal over deze edelvrouw wiens lot als historische inspiratie zou gediend hebben voor het wereldberoemde sprookje van de gebroeders Grimm.

Na de ruime media-aandacht die volgde in binnenen buitenland, lanceren we vandaag een bijzonder Brussels Suske en Wiske-album: Het ware Witje!

HETWAREWITJE

Wanneer Suske en Wiske de Beurs bezoeken, daalt tante Sidonia af in het museum Bruxella 1238. Daar komt ze oog in oog te staan met de geest van de toverspiegel, die haar vertelt over het ware verhaal van Sneeuwwitje. Het begin van een straf avontuur vol Brusselse geschiedenis! Zal ook dit sprookje een happy end kennen?

EEN UNIEK ALBUM

en Brussel

Margaretha’s verhaal bleef lang onbekend in België. Tot nu! In de speciale editie van Het ware Witje ontdek je niet alleen de avonturen van onze striphelden, maar ook het ware verhaal achter Sneeuwwitje. In de fraai vormgegeven katern achteraan het album vind je nog veel meer weetjes over het leven en de omgeving van Margaretha von Waldeck.

Dit bijzondere album, uitgegeven door het Willemsfonds Brussel en Standaard Uitgeverij, is voor slechts €8,99 verkrijgbaar. Bestel het via kortweg.brussels of stuur een mailtje naar suzanne@willemsfondsbrussel.be

Het ware Witje

Het ware Witje

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK

Een richting vinden die echt bij je past?

Kom maar af!

Zaterdag 26 april Infodag

odisee.be/infodag