BRUZZ edtie 1892 (29-05-2024)

Verkiezingsaffiches

Minder posters in straatbeeld 14

‘Samen, maar toch eenzaam’

Leven in een woonblok 30

Bingo en bonen

Engels ontbijt in Brussel 43

Imkers binden strijd aan met invasieve exoot

Sven Gatz Lijsttrekker

Imane Belguenani 2e plaats

Martine Raets 3e plaats

Quentin van den Hove 4e plaats

Valérie Libert 5e plaats

Frederik Ceulemans 6e plaats

Lamia Khan 7e plaats

Sheraz Rafi 8e plaats

Melanie Verroken 9e plaats

Chloë Van Hoegaerden Lijsttrekker

Sumio Yoshimi 2e plaats

Tatjana Eekman 3e plaats

Thomas Seifert 4e plaats

Carolina Sanchez 5e plaats

Franc Bogovic 6e plaats

Opvolgers

Gunther Van Neste 1e plaats

Indra Ben Aissa 2e plaats

Valérie Glatigny Lijsttrekker

Michel De Maegd 2e plaats

Ontmoet de kandidaten van Open Vld Brussels

Europees Parlement

Alexia Bertrand 4e plaats

Frédéric De Gucht 14e plaats

Viviane Teitelbaum 16e plaats

Opgelet federaal komen we samen op met MR.

Hilde Vautmans Lijsttrekker

Eva Vanhengel 5e plaats

Scan de QR code en bekijk de volledige lijsten.

Joris Theelen 3e plaats

Damien Lamy 10e plaats

Nazgul Balmukhanova 11e plaats

Philippe Adriaenssens 12e plaats

Mira Kaloshi 13e plaats

Kurt Deswert 14e plaats

Ethel Savelkoul 15e plaats

Stefan Cornelis 16e plaats

Carla Dejonghe Lijstduwer

Jasmine De Clerck 3e plaats

Ilse Carlé 4e plaats

Laurent Van Der Elst 5e plaats

David Steegen 6e plaats

Brussels Parlement

Vlaams Parlement

Federaal Parlement

Opvolgers

06 Kostuums en praalwagens

Leen De Spiegelaere organiseert voor de eerste keer de Zinneke Parade

21 Leeuwentand en aarvederkruid

Ontdek nieuwe plantensoorten met een app

26 RWDM naar tweede klasse

BRUZZ-columnist Guy Dermul juicht degradatie toe

05 EDITO

10 IN BEELD Saskia Vanderstichele

12 IN DE KIJKER Dankzij het circulatieplan werd de Vijfhoek veiliger

13 BEELDCOLUMN Delphine Frantzen

14 BRUSSEL KIEST De posteroorlog woedt minder heftig

18 BIJGEDACHTE Een peiling twee weken voor de verkiezingen is geen goed idee

19 KORT GESPREK Sébastien Roy, directeur Samusocial

22 COVERSTORY De Aziatische hoornaar is een blijver

27 BIG CITY Is muurklimmen een Brusselse uitvinding?

28 DE SLAAPKAMER van Abass

30 SAMENLEVING Tussen gemeenschap en isolatie: leven in een Brussels woonblok

36 COLUMN Flinterdunne blouse

37 SELECT 25 jaar Amenra: tussen pletwals en verstilling Klein onderhoud GERARD

Eat & Drink Rascal’s De vijf inzichten Renata Carvalho

Yasir (16) en Adam (15) wonen op de tiende verdieping van een woonblok aan de Brigittinestraat en hebben op de trappen hun vaste hang-out.

Uw keuze voor de N-VA is een keuze voor een Brussel in vorm

Brussel staat voor enorme uitdagingen. De complexiteit van het Brusselse bestuur leidt tot chaos. De nanciën zijn rampzalig, de criminaliteit tiert welig, de werkloosheid scheert hoge toppen. De Brusselse Vivaldi-partijen kijken ernaar maar doen niets. Iedereen is bevoegd, niemand is verantwoordelijk.

Het is tijd voor een ommekeer. Brussel verdient een beter bestuur. En daarvoor is de N-VA nodig. Wij gaan resoluut voor één stadsgewest met één beleid voor alle Brusselaars. Een beleid dat de rekening op orde maakt. Dat van Brussel een leefbare, welvarende en veilige stad maakt. Een Brussel in vorm.

Met uw steun kunnen we voor die ommekeer zorgen. Schenk ons uw vertrouwen, dan nemen wij onze verantwoordelijkheid op en krijgen de Brusselaars eindelijk het beleid waar ze recht op hebben.

www.n-va.be/verkiezingen

COLOFON

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80

Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393

van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar.

OPLAGE

55.000 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marlies De Deygere 02-650.10.81

marlies.dedeygere@bruzz.be

DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir

COÖRDINATOR MAGAZINE

Maarten Goethals

ARTDIRECTOR

Heleen Rodiers

VORMGEVING

Ruth Plaizier

EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

Eva Christiaens, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Johan Baeten, Michaël Bellon, Maya Callizaya, Jasper Croonen, Charlotte De Cort, Emilia De Feyter, Yumi Demeyere, Guy Dermul, Andy Furniere, Tom Peeters, Niels Ruëll, Bram Van Renterghem, Michel Verlinden (medewerkers)

VERTALING

Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, Aurélien Garcia, George Holmer FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Delphine Frantzen, Ivan Put, Saskia Vanderstichele

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Koen Cypers

Flageyplein 18, 1050 Elsene.

BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij Printing Partners

Paal-Beringen

en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

MELD NIEUWS

Zelf nieuws gespot?

Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be

VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.extranet.brussels

WWW.BRUZZ.BE

Maarten Goethals

Coördinator Magazine

Rituelen

“Brussel snakt naar rituelen,” zegt Leen De Spiegelaere, algemeen coördinator van de organisatie achter de Zinneke Parade. De stoet trekt zaterdag weer door de stad (p. 6). De Zinneke Parade ontstond vanuit de nood om, minstens één dag op het jaar, de buitenwereld een visie te tonen van een Brussel dat, ondanks zijn diversiteit en zijn vele maatschappelijke opdelingen, toch één geheel kan vormen. Eén grote familie, waarbij het verschil niet wordt gewantrouwd maar gevierd. De kleurrijke passages accentueren die boodschap.

“Brusselaars leven niet mét elkaar, maar náást elkaar”

FR « Bruxelles aspire aux rituels », selon Leen De Spiegelaere, coordinatrice générale de l’organisation derrière la Zinneke Parade. Le cortège parcourra la ville samedi prochain (p. 6). La Zinneke Parade est née du besoin de Bruxelles de montrer au monde extérieur, au moins un jour par an, que malgré sa diversité et ses nombreux compartiments sociaux, la ville peut aussi s’unifier. Une grande famille, où la différence n’est pas source de méfiance mais de célébration. La parade colorée accentue ce message. Mais cela semble naïf, presque dépassé. La plupart des Bruxellois ne vivent pas avec les autres, ils vivent à côté des autres, et souvent dans la plus grande indifférence (ce qui semble fonctionner). Et la valeur symbolique de la parade est trop légère pour désamorcer les tendances profondes de la société, comme l’énorme polarisation autour du plan Good Move. Les rituels ont le pouvoir de créer des communautés, comme le constate à juste raison De Spiegelaere. La Zinneke Parade, qui en est à sa treizième édition, donne corps à cette ambition, tout en confirmant par son impact limité l’offre dégarnie d’éléments réellement fédérateurs, dans lesquels tout le monde peut se reconnaître. Pas pour un jour, mais de façon permanente.

Maar ergens klinkt het naïef, en zelfs wat achterhaald. De meeste Brusselaars leven niet mét elkaar samen, maar náást elkaar, vaak in de grootste onverschilligheid (wat schijnbaar werkt). En de symbolische waarde van de parade weegt te licht om diepgaande tendensen in de samenleving te ontmijnen, zoals de grote polarisatie rond Good Move. Rituelen bezitten de kracht om gemeenschapsvormend te werken, zoals De Spiegelaere terecht opmerkt. De Zinneke Parade, bezig aan haar dertiende editie, belichaamt die ambitie, maar bevestigt in haar beperkte impact ook het schrale aanbod aan echt verbindende elementen, waarin iedereen zich kan herkennen. Niet voor één dag, maar permanent.

EN Leen De Spiegelaere, general coordinator of the organisation behind the Zinneke Parade, says that “Brussels yearns for rituals.” Her parade will once again march through the city on Saturday 1 June (see page 6). The Zinneke Parade arose from the need to show, at least one day a year, the outside world a vision of a Brussels that can still form one whole, despite its diversity and its many social divisions. One big family that doesn’t distrust difference, but instead celebrates it. The colourful parade accentuates that message. But it has something naïve, perhaps even outdated about it. Most inhabitants of Brussels do not live with each other, but alongside each other, often in the greatest indifference – which apparently works. The Zinneke Parade does not have enough symbolic value to defuse profound tendencies in society, such as the great polarisation around Good Move. But rituals do have the power to aid and enhance community-building, as De Spiegelaere rightly points out. The Zinneke Parade, in its thirteenth edition, embodies that ambition, but also confirms in its limited impact the lack of truly connecting elements. Elements with which every single one of us can identify. Not just for one day, but permanently.

Leen De Spiegelaere,

‘Brussel heeft behoefte aan rituelen’

Zaterdag trekt de Zinneke Parade voor de dertiende keer door de stad.

Voor Leen De Spiegelaere is het de allereerste keer als coördinator. Het thema, Plaizir, belooft alvast veel vrolijkheid. “De straat blijft van ons allemaal, en dient om te protesteren, maar ook om feest te vieren.”

door Bettina Hubo foto’s Ivan Put

In tegenstelling tot wat je zou verwachten, zo vlak voor D-day, is het erg rustig in het hoofdkwartier van de vzw Zinneke op het Masuiplein, vlak bij het Noordstation. In de repetitielokalen, het kostuumatelier en de ruimte voor de praalwagens is amper volk en de gigantische kelder met de materialenstock is verlaten. “De deelnemers zijn even aan het bekomen,” zegt De Spiegelaere. “De afgelopen dagen waren superdruk. De zinnodes, de deelnemende groepen aan de parade, hielden hun generale repetitie op vier plekken in de stad.”

De Spiegelaere ging mee op soumonce Sinds ruim een jaar heeft ze de leiding over Zinneke, dat 24 jaar geleden ontstond als een project van Brussel 2000. Na de openluchtrepetities heeft ze er alle vertrouwen in dat het zaterdag een heel mooie editie wordt, ook al reed de praalwagen met het reuzenmonster meteen zijn wiel stuk en doken er wat kleine akkefietjes op. Bovendien regende het pijpenstelen tijdens een van de oefenparades. “Ik heb meteen gemerkt hoe belangrijk het weer is, voor de sfeer, het publiek, de deelnemers. Mensen werken er bijna twee jaar naartoe. Een Zinneke Parade heeft zon nodig.”

Even om een idee te hebben van de omvang. Hoeveel mensen doen er mee en werken er mee aan de Parade?

LEEN DE SPIEGELAERE: We hebben dit jaar 1.750 deelnemers, die al maanden begeleid worden door een kleine negentig kunstenaars. Dan is er het organiserende Zinneketeam met dertien mensen. Voorts schakelen we tijdelijk een technische ploeg in en hebben we ook onze metallo’s, zo’n twintig mensen die bij ons een metaalbewerkingsopleiding volgen en ter afsluiting mee helpen de praalwagens maken. En om de optocht van zondag in goede banen te leiden en ’s avonds het groot openluchtbanket te verzorgen zijn er nog driehonderd vrijwilligers.

Veel Brusselaars zien de Zinneke Parade als een soort laat carnaval, een vrolijke, originele, licht surrealistische optocht. Wat is Zinneke nog meer?

DE SPIEGELAERE: Er zijn zeker gelijkenissen met carnaval: we gaan de straat op, met verschillende groepen, er zijn praalwagens, mensen zijn gekostumeerd. Maar er zijn ook verschillen. Neem het recente carnaval van Sint-Joost, waar elke gemeenschap zijn cultuur, folklore of dans toonde. Geweldig. Wat Zinneke anders maakt is dat onze achttien

zinnodes geen groepen zijn die één cultuur, één achtergrond of leeftijdsgroep vertegenwoordigen. Wij maken een mix. Zinneke gebruikt wel folklore- of danselementen van één welbepaalde gemeenschap, maar mengt die met andere. Onder de leiding van een van onze kunstenaars worden ze gekneed tot iets artistieks. Zo wordt elke Zinneke Parade een nieuwe artistieke creatie.

De zinnodes zijn geen vaste, bestaande groepen. Jullie stellen ze samen?

DE SPIEGELAERE: Ja, en we proberen daarbij mensen die normaal niet met elkaar in contact komen samen te brengen. We streven altijd naar niet voor de hand liggende matches.

Welke ongewone matches zijn er dit jaar bij?

DE SPIEGELAERE: In de zinnode Tuning werken geestelijk gehandicapten samen met paaldansstudio Jezebel, met een koor en met Couleur Café. Vrij ongewoon, toch?

Of er is de zinnode Andantes, een combinatie van Kunstenfestivaldesarts, dansers van Charleroi Danse, mensen die aan permacultuur doen, alleenstaande moeders en senioren, en dit onder leiding van een Braziliaanse choreografe.

BIO

• 42, woont in Schaarbeek

• studeerde Romaanse aan UGent en Theaterwetenschappen aan UAntwerpen

• was coördinator van het Brussels Kunstenoverleg en van Met-X, het productiehuis voor stedelijke muziek

• sinds maart 2023 algemeen coördinator Zinneke

Zijn jullie qua deelnemers representatief voor Brussel? Bereiken jullie alle sociale lagen, alle gemeenten, alle leeftijden, alle gemeenschappen?

DE SPIEGELAERE: Ik ga niet pretenderen dat we representatief zijn voor heel Brussel, maar ik vind wel dat de diversiteit bij onze deelnemers, onze organisatie en het publiek redelijk uniek is.

Sommige mensen of gemeenten bereiken we moeilijker dan andere. Adolescenten bijvoorbeeld, hoewel het ons voor deze parade wel gelukt is. Ook loopt er geen expatgroep mee. En vanuit de beide Woluwes is er ook geen zinnode.

Het verenigingsleven heeft het moeilijk, ook in Brussel. Merken jullie dat?

DE SPIEGELAERE: We merken vooral dat mensen zich voor steeds kortere tijd vrijwillig willen engageren. Organisaties gaven aan dat een voorbereidingsperiode van minstens acht maanden, zoals bij de Zinneke Parade, voor sommige deelnemers te lang is.

Is dat de reden dat jullie een zijproject gelanceerd hebben, Bastard.e.s van Bruxelles?

DE SPIEGELAERE: Het is één van de redenen. We wilden in deze editie ook de oorspronkelijke doelstellingen van Zinneke onder de aandacht brengen, namelijk de buitenwijken verbinden met het stadscentrum.

Tijdens Brussel 2000 kwamen de zinnodes vanuit die wijken naar het centrum om daar een gezamenlijke optocht houden. Tegenwoordig vertrekken alle zinnodes in het centrum waar ze een cirkel lopen. Daarom hebben we een soort mast bedacht, negen meter lang, die organisaties in de buitenwijken konden adopteren.

Daklozenorganisatie Les Immenses doet bijvoorbeeld mee in Anderlecht, Park Poétik in Vorst/Sint-Gillis.

Het is het idee van de vroegere meiboom. De masten, negen stuks, werden onder leiding van een kunstenaar versierd met linten waarmee je al dansend een mooi weefsel kan maken. Dat gebeurde tijdens twee, drie korte workshops. Zaterdag worden ze in een kleine stoet naar het centrum gedragen en langs het parcours opgesteld. Na afloop van de optocht is er nog een kleine dans rond de masten op het Beursplein. Daarna

“Sommige mensen of gemeenten bereikt de organisatie moeilijker. Adolescenten bijvoorbeeld, of expats. Ook de beide Woluwes doen niet mee”

keren ze terug naar de wijken, maar het is wel de bedoeling om er de komende jaren af en toe mee op straat te komen. Zo willen we een nieuw ritueel creëren voor de Brusselaars, een ritueel dat alle culturen en ook de tweejaarlijkse Zinneke Parade overstijgt.

Een nieuw ritueel, heeft Brussel dat nodig?

En kan het initiatief daarvoor van bovenaf komen? Moet dat niet van onderuit ontstaan?

DE SPIEGELAERE: Rituelen zijn echt wel nodig. Als je tot een gedeelde stad wilt komen, heb je momenten nodig waarop je voelt dat je iets deelt. Die zijn er nu soms te weinig. Daarom moet je durven te experimenteren en is het goed dat een organisatie, met de financiële steun van de overheid, het ontstaan van zulke rituelen begeleidt.

De Zinneke Parade maakt ondertussen ook deel uit van een soort culturele traditie die om de twee jaar op de agenda staat. Vorige keer waren er 70.000 toeschouwers.

Leen De Spiegelaere op de repetitie van de Zinneke Parade in Elsene. Ze kijkt uit naar 1 juni, wanneer de parade weer uitgaat: “We proberen mensen die normaal niet met elkaar in contact komen samen te brengen.”

meter, bijna te groot, en een structurele financiering. Stilaan worden jullie een echte instelling.

DE SPIEGELAERE: Klopt. We zitten dan ook volop in een transformatie- en denkproces. De eerste jaren was Zinneke volledig gefocust op de Parade. Er waren geen vaste kantoren, dus kon er geen vaste werking worden uitgebouwd. Sinds 2013 kunnen we permanent beschikken over dit gebouw, de vroegere drukkerij van de fiscale zegels, nu eigendom van het Brussels Gewest. We hebben het ondertussen grotendeels gerenoveerd, voor tachtig procent met recuperatiematerialen.

Het is inderdaad heel ruim, daarom kijken we hoe we dit gebouw ook ter beschikking kunnen stellen van sociocultureel Brussel. Nu al verhuren we ruimtes aan andere artiesten en organisaties, het ensemble Oxalys bijvoorbeeld en het museum van het Kapitalisme.

De vraag is: zullen mensen over twintig jaar bij de naam Zinneke denken aan de Parade of aan Masuiplein 13? Zullen de bakstenen het op een bepaald moment overnemen? We moeten er in elk geval voor zorgen dat we de Parade op een mooie manier vertalen naar het gebouw.

Het thema dit jaar is Plaizir, een luchtig thema. Terwijl er in Brussel ook veel spanningen zijn, de grote tegenstelling tussen arm en rijk, de gentrificatie en het drugsgeweld om er maar enkele te noemen. Moet Zinneke niet luider om zich heen schoppen en meer zijn dan een parade van de vrolijkheid?

DE SPIEGELAERE: Binnenshuis kregen we aanvankelijk ook wat kritiek op die keuze. Kan dat wel in deze tijd van conflicten en crisissen? Bovendien betekent plezier voor de ene niet noodzakelijk plezier voor de andere.

Toch ben ik blij met dit thema. Het is belangrijk, noodzakelijk zelfs, om, los van alles wat er om ons heen gebeurt, ook plezier te hebben. Misschien is een vrolijke optocht naïef, maar ik vind dat we één dag om de twee jaar vrolijk naïef mogen zijn.

Dat wil niet zeggen dat we de confrontatie schuwen. Sommige zinnodes zijn trouwens op geheel eigen wijze met dit thema aan de slag gegaan. Er is een groep

van sans-papiers die met hun deelname hun bestaansrecht verdedigen, een andere zinnode viert de biodiversiteit van het moeras van Wiels.

Zinneke heeft als organisatie in bijna een kwarteeuw een flinke evolutie doorgemaakt: van een nomadisch project naar een vzw met een eigen gebouw van 4.000 vierkante

Zal de Parade blijven bestaan of zit er toch een houdbaarheidsdatum op? Met andere woorden: is de vorm, een spektakel op straat, nog aangepast aan de stad van nu?

DE SPIEGELAERE: Ik vind dat die vorm zelfs meer en meer zijn plek opeist. Als je iets wilt vertellen en je wilt dat iedereen het hoort, dan kom je op straat.

De straat blijft de ruimte die van ons allemaal is en die we zo goed mogelijk moeten invullen, om te demonstreren en om feest te vieren.

‘S’AMUSER EST IMPORTANT’

FR Le samedi 1er juin, ce sera la treizième édition de la Zinneke Parade. « La parade bisannuelle fait désormais partie intégrante des traditions culturelles de la ville », dit Leen De Spiegelaere, coordinatrice de l’asbl Zinneke depuis l’année passée. « La ville est un espace qui appartient à nous tou.te.s et que nous devons exploiter au mieux, que ce soit pour manifester ou pour faire la fête. » Le thème de cette édition est Plaizir. « Il faut prendre le temps de s’amuser. »

‘HAVING

FUN IS IMPORTANT’

EN On Saturday 1 June, the Zinneke Parade will do its 13th march through the streets of Brussels. “The Parade is now part of a bi-annual cultural tradition of the city,” says Leen De Spiegelaere, since last year coordinator of the non-profit association

Zinneke. “The street remains a space that belongs to all of us and which we should use as best we can, to demonstrate and to celebrate.” This edition’s theme is “Plaizir”. “It is important, regardless of what is going on in the world, to have fun too.”

In beeld door Saskia Vanderstichele

Landskampioen

In Green Park Chez Carlos, een café tegenover de ingang van het Lotto Park in Anderlecht, heerste zondagavond een bijzonder sfeertje. Terwijl supporters op meerdere schermen simultaan de voetbalwedstrijden volgden, en alsmaar wanhopiger werden (Club Brugge ging finaal met de titel van landskampioen lopen), vond tegelijk een karaoke plaats. Het verlies van de twee Brusselse club – Anderlecht strandde op drie in de competitie, Union op twee – belette sommige aanwezigen niet om zich alsnog te amuseren. Voetbal mag dan wel de belangrijkste bijzaak zijn, dansen en zingen zijn dat evenzeer. MG

In de kijker

Circulatieplan Vijfhoek werd veiliger, gezonder en minder lawaaierig

Door het nieuwe circulatieplan in de Vijfhoek verbeterden de verkeersveiligheid, luchtkwaliteit en geluidsoverlast, blijkt uit nieuwe cijfers.

De invoering van circulatieplannen veroorzaakte de voorbije jaren – zacht uitgedrukt – nogal wat weerstand in het gewest. In die mate dat sommige gemeenten hun staart introkken en de maatregelen geheel of gedeeltelijk terugschroefden. De ophef zou bijna doen vergeten dat Stad Brussel haar circulatieplan voor de Vijfhoek wél invoerde en behield.

Eerder bleek al dat het plan tot een daling van het aantal auto’s had geleid met 20 procent, terwijl het fietsverkeer even sterk groeide. Maar datzelfde circulatieplan blijkt ook op andere vlakken een succes, zo toont het evaluatierapport dat de Stad Brussel opmaakte. Zo daalde het aantal ongevallen in de Vijfhoek met een vijfde. In 2019, voor covid, telde Brussel Mobiliteit 316 ongevallen in de wijk, terwijl dat aantal in 2023 daalde naar 251.

Onderschat lawaai

Minder verkeer betekent ook minder geluidsoverlast, toont een simulatie van Leefmilieu Brussel. Het verschil is zowel overdag als ‘s nachts merkbaar.

“Het gewicht van lawaai in de stad wordt vaak onderschat,” zegt schepen van Mobiliteit Bart Dhondt (Groen). “Maar het heeft een impact op de gezondheid én op het veiligheidsgevoel in het verkeer.”

Andere cijfers van Leefmilieu Brussel illustreren dat ook de luchtkwaliteit in het stadscentrum er sinds 2018 fors op vooruitging. De grootste verbeteringen vonden plaats op plekken waar het circulatieplan ingreep, zoals in de Koningsstraat en de Zespenningenstraat. “De combinatie van de invoering van de lage-emissiezone en het circulatieplan hebben een verschil gemaakt,” denkt Dhondt.

Een van de grote kritiekpunten op de invoering van het circulatieplan was dat het verkeer gewoon naar de kleine Ring werd geduwd, die vervolgens muurvast zou zitten. Ook dat weerlegt het rapport. Het aantal wagens op die kleine Ring bleef nagenoeg gelijk na de invoering van het circulatieplan, net als de reistijd. De mobiliteitsschepen maakt zich sterk dat veel autoverkeer ‘verdampte’

doordat automobilisten een andere mobiliteitskeuze maakten.

Belangrijkste slachtoffer

Een laatste aspect waar het rapport zich over buigt, is de handel. Een veelgehoorde kritiek luidt dat die het belangrijkste slachtoffer is van het circulatieplan, omdat klanten uit het ommeland de weg niet meer vinden naar Brussel. De cijfers in het rapport suggereren enerzijds dat de handel in zijn geheel niet echt lijdt onder het circulatieplan: in totaal gaven klanten 1,1 miljard euro uit in de Vijfhoek in 2022 en 1,2 miljard in 2023 (cijfers op basis van elektronische betalingen).

De inflatie meegerekend betekent dat een stagnering. Tegelijk blijkt dat het aandeel

van de niet-Brusselse klanten wel degelijk wat kromp. In een jaar tijd daalde het van 33,8 procent naar 31,3 procent. “Al bij al een kleine verschuiving,” vindt Bart Dhondt. “De economische woestijn waar sommigen voor waarschuwden, kwam er in elk geval niet. Dat merk je ook in het stadscentrum: de terrassen zitten vol, Winterpret beleefde een recordjaar.”

De verzamelde cijfers bewijzen voor de schepen dat het circulatieplan deed wat het beloofde: de levenskwaliteit in het centrum fors verbeteren. “Er wordt nu veel op Good Move geschoten en het klopt dat de verandering ingrijpend was. Maar als je het grondig voorbereidt, er goed over communiceert en ook later blijft luisteren en bijsturen, kan

ongevallen telde Brussel Mobiliteit in de Vijfhoek in 2023, een vijfde minder dan in 2019

het een echt succes worden.” Niet iedereen deelt het enthousiasme van de schepen. Vooral in handelsmiddens blijft de scepsis groot. “Veel kapitaalkrachtige klanten vinden de weg naar het Brusselse centrum niet meer,” zegt Quentin Huet, manager van handelaarsvereniging Shopera. “Dat zijn vaak mensen die met de auto willen komen, uit de betere wijken van Brussel en uit Waals- en Vlaams-Brabant.”

Huet ziet daarvoor verschillende redenen. “Het gaat niet enkel over de echte bereikbaarheid, maar ook over de communicatie over hoe je tot in het centrum raakt. Die is onduidelijk. Daarnaast is er ook steeds meer een probleem met de veiligheid in het centrum. Die veiligheidsproblemen heb je ook in de metro, waardoor die klanten niet snel van de auto naar het openbaar vervoer zullen wisselen.”

Dat klanten nog steeds evenveel uitgeven in het centrum kan volgens Huet een verschuiving verbergen.

“Enerzijds wordt de handel minder kwalitatief en is er meer eenheidsworst, waardoor er minder redenen zijn om ervoor naar het centrum te komen. Tegelijk winnen evenementen, zoals onder meer Winterpret aan belang.”

File in de Dansaertstraat

31,3%

was het aandeel van niet-Brusselse klanten in de Vijfhoek, in 2022 was dat nog 33,8 procent

Heel wat Brusselaars vinden ondertussen ook dat het circulatieplan niet volstaat. Afgelopen vrijdag organiseerde Filter Café Filtré nog een actie voor luchtkwaliteit en een leefbare stad. Ruim duizend leerlingen en activisten gingen liggen in de Dansaertstraat, een plek die tijdens de avondspits nog steeds met files kampt. “Er zijn nog altijd te veel assen voor doorgaand verkeer in de Vijfhoek,” vindt initiatiefneemster Annekatrien Verdickt. KRIS HENDRICKX

Brussel kiest De verkiezingsposter verdwijnt uit het straatbeeld

‘Affiches strelen vooral het ego van politici’

Is het u ook al opgevallen? Etalages die vroeger een mozaïek van verkiezingsaffiches waren, blijven vandaag leeg. En in de betere wijken is de verkiezingsposter zelfs een curiosum geworden, merkt BRUZZ op tijdens een tocht door het gewest. “Veel partijen lopen Vlaams Belang en PVDA achterna en kiezen voor digitaal.”

door Kris Hendrickx foto’s Bart Dewaele

De Leuvensesteenweg vlak bij het Sint-Joostplein. De hele vitrine van superette Eden’s market is volgeplamuurd met affiches van verschillende Franstalige partijen en eentje van Team Fouad Ahidar. Zichtbaarheidskampioen is de PS, met vijftien affiches op één etalage, gevolgd door de MR met zeven posters. Défi moet het met drie doen, maar dat wordt enigszins gecompenseerd door een kanjer van een poster van Emin Özkara (Défi en ex-PS), zowat overal te zien in het gewest. Op het raambiljet lijkt hij nog het meest op een president die zich laat bejubelen door tienduizenden aanhangers.

“Of ik elke partij accepteer?” Uitbater Emmanuel schudt van neen. “N-VA en Vlaams Belang niet. En eigenlijk heb ik ook liefst geen affiches van Ecolo, PS en Défi. Heel dat gedoe met Good Move is nefast

voor de handelaars.” Nochtans, die drie Franstalige meerderheidspartijen hangen prominent aan zijn ruit. Er verschijnt een ongemakkelijke glimlach op Emmanuels gezicht. “Ik weet het. Mais on veut faire plaisir …”

In het centrum van ‘s lands armste gemeente is de verkiezingsaffiche ook elders duidelijk aanwezig. Maar fietsend door het centrum van Brussel of Elsene, is het speuren naar posters. In de hele voetgangerszone duiken ze pas sporadisch op richting Fontainasplein. Pas vanaf de Lemonnierlaan komen ze vaker in beeld.

Geen plaats

Opvallend: zelfs het type winkels waar je affiches verwacht, hebben er vaak geen: nachtwinkels, copyshops of snackbars, ze houden hun vitrine dikwijls vrij. “Niemand heeft iets gevraagd,” vertelt de uitbater van

een telefoonwinkel. “Misschien durven ze niet, na al dat gedoe met de voetgangerszone,” oppert klant Aziz. Een tweede klant mengt zich in het gesprek. “Zag u dat het wegdek van die voetgangerszone al stuk is? In de tijd van de Romeinen konden ze tenminste nog straten bouwen.”

Emir Kir is geen kandidaat bij de verkiezingen van 9 juni, wel voor gemeenteraadsverkiezingen in oktober. Toch prijkt zijn foto nu al op vele posters.

Hoe zit het in de duurdere buurten van Brussel? BRUZZ trekt naar het Sint-Jobplein in Ukkel, vlak bij de rijkste wijk van het gewest. Hoewel we twee keer rond het plein met handelszaken wandelen, blijkt er niet één affiche te bespeuren. “Ik heb geen zin om mijn politieke voorkeur

aan de ruit te hangen,” legt Luc Bidaine uit, voorzitter van de lokale handelaarsvereniging en uitbater van een fotowinkel. “En om iedereen toe te laten, is er geen plaats.”

Op naar de Bascule dan maar, een handelsknooppunt op de grens van Ukkel en chic Elsene. Ook daar amper een aanplakbiljet te bespeuren, ook niet bij telecomwinkel Phone. “Je hebt hier nu eenmaal veel Belgische winkels en die tonen niet graag een voorkeur,” analyseert uitbater Sami. “Bij Arabische winkels ligt dat vaak anders.”

Een paar vaststellingen alvast van tijdens de affichejacht. Zo blijkt de PS in het algemeen de performantste posterplakker. Concurrent MR komt niet enkel minder voor, maar verschijnt vaker aan balkons op de eerste verdieping en minder aan de winkels. Het is een trend die schepen Philippe Boïketé (PS) ook in Sint-Joost opmerkte. “Handelaars die MR-affiches hangen, krijgen al snel commentaar van klanten. Na de derde opmerking heeft zo’n uitbater het wel begrepen en haalt hij de affiche weg. Daarom probeert de MR het vaker aan appartementen. Wij van de PS kunnen dan weer op een uitgebreid netwerk van leden en sympathisanten rekenen, daarom zijn we zo present.”

Ook Nederlandstalige affiches duiken af en toe op. Vooruit lijkt het meest aanwezig met herkenbare posters, die wat aan oude communistische propaganda herinneren. Groen blijkt minder present en de raambiljetten die wel de aandacht moeten trekken, lijken zich eerder te verstoppen: de partijkleur ontbreekt grotendeels, de kleuren ogen – zeker vergeleken met de andere partijen – flets.

CD&V prijkt ook amper op handelszaken, de N-VA sporadisch. Opmerkelijk: heel wat affiches van de N-VA op officiële borden blijken het doelwit van vandalen. Van Vlaams Belang zien we dan weer geen enkele poster op een winkeletalage.

Vandalisme

Dat de papieren affiche op haar retour is, bevestigt drukkerij Bulckens-zwartopwit, die verkiezingsdrukwerk verzorgt in heel het land. “We drukken duidelijk minder,” zegt directeur Giovanni Van der Weken. “De budgetten die naar digitale campagnes gaan, kunnen nu eenmaal niet meer aan papier besteed worden. Tegelijk kiezen kandidaten die wel nog affiches of folders

vragen dikwijls voor beter en zwaarder papier.”

Op Open VLD Brussel moet de drukkerij alvast niet rekenen om haar orderboekjes te vullen. “De afdeling probeert het gebruik van papier zoveel mogelijk te beperken,” vertelt campagneleider Frédéric De Gucht. “Bij de vorige verkiezingen ging nog 85 procent van het budget naar affiches. Deze keer is dat nog 20 procent, terwijl 70 procent naar digitaal gaat. Zelf heb ik bijvoorbeeld niet eens een persoonlijke affiche of folder laten maken.”

Papieren affiches dienen voor De Gucht vooral één doel. “Ze strelen het ego van de kandidaat. Terwijl je het bereik van 100.000 verkiezingsposters online kan realiseren met 200 euro sponsoring op Facebook. Maar vooral de oudere kandidaten zijn daar moeilijk van te overtuigen.”

Ook bij N-VA speelt de affiche een kleinere rol, al liggen de motieven wat anders. Verschillende handelaars stellen zich immers weigerachtig op en er circuleren ook verhalen over intimidatie door vertegenwoordigers van andere partijen (“Je gaat toch geen reclame maken voor die partij?”).

“We vinden vooral de officiële gemeenteborden belangrijk,” legt kopvrouw Cieltje Van Achter uit. Die bevestigt ook de vaststelling dat de partij kampt met nogal wat gevandaliseerde affiches, ook op de officiële gemeenteborden. “Dat is erg ontmoedigend voor de vrijwilligers. Het probleem is ook dat niet elke gemeente even snel reageert en die affiches herplakt.”

En-en-encampagne

Voor Groen spelen posters traditioneel een minder belangrijke rol in de campagne. “Lange tijd zette de partij zelfs geen gezichten op de affiches”, vertelt Brusse-

“Belgische winkels tonen niet graag hun politieke voorkeur, dat ligt anders bij Arabische uitbaters”

Sami Uitbater telecomwinkel

laar en Vlaams Parlementslid Stijn Bex. Verkiezing na verkiezing ziet hij het belang van affiches bovendien afnemen. “Rouwig ben ik daar niet om. De tijd dat elke verlichtingspaal volhing en je drie keer per avond moest checken of je niet overplakt was, ligt gelukkig achter ons.” Als we Bex op de nogal discrete Groenaffiches wijzen, klinkt de kritiek hem bekend in de oren. “Sommige leden vragen zich ook af of het niet wat opvallender mocht, ja.”

Niet iedereen vindt papier passé. “We voeren een en-en-encampagne,” legt Neal Raes van Vooruit.brussels uit. “Face-tofacegesprekken zijn het belangrijkst, naast aanwezigheid op sociale media. Maar we geloven dat er nog steeds heel veel mensen zijn die naar affiches kijken.”

Bij CD&V klinkt een gelijkaardig geluid, al ligt het papieraccent bij die partij eerder op folders en visitekaartjes. “Die kunnen kandidaten dan afgeven na een persoonlijk gesprek,” vertelt Anton Schuurmans.

Trage aanloop

Tijdens onze belronde komt één opmerking voortdurend terug, zowel bij politici als bij analisten: dat de campagne wel erg laat op gang raakt. En dat op vier weken voor de

Philippe Boïketé, PS-schepen in SintJoost: “Wij van de PS kunnen op een uitgebreid netwerk van leden en sympathisanten rekenen, daarom zijn we zo present.”

vitrine waar we kijken – ook die van Eden’s Market – hangt immers een poster van Emir Kir (onafhankelijk en ex-PS) en van medestanders van zijn lijst van de burgemeester. Diezelfde Kir prijkt bovendien ook op grote zeildoeken rond het Sint-Joostplein, waar hij zich tot de onbetwiste zichtbaarheidskampioen kroont. Opmerkelijk voor iemand die helemaal niet opkomt op 9 juni, maar pas tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in oktober.

PS-schepen en Kir-rivaal Philippe Boïketé kan er niet mee lachen, temeer omdat het vijftigtal mensen op Kirs affiche helemaal in het rood gekleed zijn. “Emir Kir kaapt op die manier de verkiezingen.”

De betrokkene zelf wuift die kritiek weg. “Ik ben altijd in campagne, sinds ik in de politiek ben,” repliceert de burgemeester. “Dit is een manier om te tonen dat ik wel degelijk opkom in oktober. Dat heel wat van mijn concurrenten voor oktober nu ook al afficheren voor de gewestverkiezingen? Ja, dat speelt ook mee.”

stembusgang nog steeds geen dominant thema te bespeuren valt.

Politicoloog Pascal Delwit (ULB) deelt die analyse en ziet een link. “Het is maar een hypothese, maar ik heb de indruk dat de afwezigheid van affiches veel politici de indruk geeft dat de campagne nog niet begonnen is, waardoor de kandidaten nog geen echte inhoudelijke discussies starten. Want zeg nu zelf, waarover gaat deze campagne eigenlijk? Een beetje over Good Move, maar dan nog.”

CD&V’er Schuurmans wijst erop dat veel kandidaten nog eens aan de bak moeten voor de gemeenteraadsverkiezingen. “Misschien verklaart dat ook die trage aanloop.”

Delwit heeft ook een verklaring voor de verschuiving van papier naar digitaal. “Ik zie er vooral een nabootsing in van de aanpak van Vlaams Belang en PVDA in 2019. Die partijen zetten toen heel hard in op sociale media en wonnen fors. Vandaag loopt zowat iedereen die strategie achterna.”

Dat ziet ook Vlaams Belang zo. “Ik geloof meer in direct contact en sociale media. Dat is ook gerichter dan affiches”, zegt Bob De Brabandere, lijsttrekker voor het Gewest. “In Brussel moet Vlaams Belang geen 1 miljoen kiezers bereiken.” De Brabandere

wijst ook op de overdosis papier in de brievenbussen in de laatste campagneweken. “Dan staat de vuilnisbak vaak direct naast de brievenbus en voelt het onnozel om je eigen drukwerk er nog bij te proppen.”

Gekaapte campagne

Terug naar Sint-Joost. Eén politicus lijkt alvast nog rotsvast te geloven in affiches en het traditionele drukwerk. Op zowat elke

L’AFFICHE ÉLECTORALE EN VOIE DE DISPARITION

FR De nos jours, les mosaïques d’affiches électorales se font rares. Beaucoup de partis admettent les délaisser. L’Open VLD a totalement changé de cap. Le Vlaams Belang mise tout sur les réseaux sociaux depuis le précédent scrutin déjà. Le politologue Pascal Delwit avance que, face au manque d’affiches dans les rues, les politiques auraient tendance à rester en retrait, ce qui expliquerait la pauvreté du débat politique. Dans la commune populaire de Saint-Josse, l’affiche tient tête. Emir Kir est le seul à mener sa campagne pour… les élections communales.

Ook Kir zweert vooral bij persoonlijk contact met zijn kiezers. “Maar ook een affiche telt, onder meer omdat ze vertrouwen geeft aan de kandidaat en zijn lijst.” Tegelijk bereiken aanplakbrieven mensen die niet digitaal zijn, zegt de burgemeester. “Dat zijn er nogal wat: ouderen, armen … De samenleving digitaliseert steeds meer diensten, waardoor die mensen uitgesloten raken. We moeten stoppen een maatschappij te organiseren waarin alles online moet gebeuren. Dat principe pas ik bij de gemeentediensten toe, maar ook in de campagne.”

TITEL SAMENVATTING

NO MORE ELECTION POSTERS IN THE STREETSCAPE

EN Bodytekst samenvatting

EN Shop windows that used to be a mosaic of election posters this year remain empty. In the posher parts of town, election posters almost have become a curiosity. Many parties are putting up fewer and fewer posters and opting resolutely for social media. Political scientist Pascal Delwit suspects a link to the lame campaign. Politicians who encounter few posters prefer to keep a low profile for a while longer and that means a lack of debate. In working-class Sint-Joost-ten-Node/Saint-Josse-ten-Noode, posters stand strong. Emir Kir is the only one there who is already campaigning for the...municipal elections.

Een peiling twee weken voor de verkiezingen is geen goed idee

Bram Van Renterghem

Elke week neemt een BRUZZ-redacteur het nieuws op de korrel

“Je zou kunnen zeggen dat het zicht van de Nederlandstalige Brusselaar niet vertroebeld is door peilingen”

“MR verovert hoofdstad,” schrijft

Het Laatste Nieuws vrijdag. Een peiling met VTM, RTL en Le Soir toont in heldere grafieken dat de Franstalige liberalen in Brussel 23,3 procent halen. PTB staat op twee met 19,8 procent, de PS krijgt klappen en haalt 15,2 procent, in plaats van de 20 procent bij de vorige verkiezingen. Ecolo komt uit op 12,5 procent, 9,1 procentpunt minder dan in 2019.

Vrijwel meteen verschenen artikels die de partijen afbranden dan wel bewieroken. “De vrije val van Ecolo, kroniek van een aangekondigde nederlaag,” schrijft RTL. Volgens HLN eindigt het parcours van PS straks “in een onverdoofde slachting”.

Politicoloog Pascal Delwit zegt in BRUZZ dat voor MR alles lijkt mee te zitten. En volgens Het Nieuwsblad trekt Conner Rousseau in Vlaanderen zijn partij Vooruit weer uit het slop, terwijl de N-VA “de ogen angstig op de grens van twintig procent richt”.

Stevige conclusies allemaal. Iets té stevig, want de grafieken zijn, hoewel informatief, helemaal niet zo welomlijnd als ze lijken. Zo is de Brusselse steekproef van zeshonderd respondenten niet representatief. Die mensen worden niet lukraak uitgekozen, zoals het moet, maar zitten in een panel, dat zichzelf ooit heeft opgegeven voor dit soort onderzoeken en nu een onlinevragenlijst heeft ingevuld. De foutenmarge wordt ook niet visueel meegegeven. In Brussel bedraagt die vier procent. Dat betekent dat de MR, PS en PTB alle drie evengoed rond de negentien procent kunnen halen, waardoor bovenstaande krantenanalyses de vuilnisbak in mogen. ‘Symbolische grenzen’

van tien of twintig procent hebben hierdoor weinig waarde: de ene peiling kan het er wat boven zitten, de andere peiling wat onder.

Bandwagoneffect

Toch kan het in dat laatste geval genoeg zijn om een partij dood te verklaren. En dat heeft mogelijk wél een effect op het stemgedrag. Strategisch, omdat je liever geen stem uitbrengt op een partij die straks niet meetelt. En psychologisch: je wil niet op een ‘loser’ stemmen met wie je je de volgende vijf jaar onbewust identificeert.

Veeleer zijn kiezers geneigd om een kandidaat of partij te steunen die het wel al goed doet in de peilingen: het befaamde bandwagoneffect. Er ontstaat dan een dynamiek waarbij die partij nóg meer stemmers naar zich toetrekt: mensen scharen zich graag achter de winnaar. Door te stemmen op een hoog balkje, voel je jezelf ook wat groter.

Al is nuance op z’n plaats. Zo blijkt uit onderzoek aan de Universiteit van Amsterdam dat peilingen op zichzelf nog geen

effect hebben. In combinatie met de berichtgeving erover in de media, is dat effect op het stemgedrag wél zichtbaar. En zoals hierboven aangetoond, geven die media de laatste dagen vol gas. Een partij die een paar procentpunten wint, wordt de hemel in geschreven. Een concurrent die wat zakt, bijna begraven. Dat kan op de zwevende kiezer een effect hebben.

Al kan dat effect ook de andere richting uitgaan. Zo schreef politicoloog Dave Sinardet – ietwat provocerend – op X dat de PS zich geen betere peiling kon wensen. “Dat MR grootste partij wordt (...) is de ideale ‘dreiging’ om linkse kiezers terug naar de oude vertrouwde PS-stal te lokken.” Ook dat kan realiteit worden.

Politicoloog Dave Sinardet over peilingen: “Ze creëren meer realiteiten dan ze reflecteren.”

© BELGA

De inhoud

Tot slot zijn er nog de kiezers die zich van al dat strategische gedoe geen zier aantrekken en vol voor de partij gaan die het dichtst bij hen aanleunt. En zo zou het ook moeten. Want nu creëren peilingen een eigen wereld die de echte wereld wordt, maar niet per se de wereld is die mensen willen, om de woorden van de Nederlandse televisiepresentator Arjen Lubach te gebruiken. Of zoals Sinardet het zegt: “Peilingen creëren meer realiteiten dan ze reflecteren.”

En in Nederlandstalig Brussel? Daar is de steekproef te klein om tot een geloofwaardige projectie te komen. Nederlandstalige Brusselaars stemmen dus ‘blind’, zonder zicht op de mogelijke coalities en bijhorende problemen. Al zou je ook kunnen zeggen dat hun zicht net het zuiverst is – het zicht op de eigen ideeën, niet vertroebeld door peilingen en alle hysterie die errond hangt.

Kort gesprek

Sébastien Roy, directeur Samusocial

‘Opvang Palestijnen geeft extra stress bij onze

medewerkers’

In het grootste Samusocialcentrum voor alleenstaande mannen zijn de medewerkers niet opgewassen tegen de oorlogstrauma’s van de groeiende Palestijnse gemeenschap, zegt Samusocial-directeur

Sébastien Roy.

Meer dan een derde van de plaatsen in het Poincaré-centrum van Samusocial gaat vandaag naar Palestijnse asielzoekers die niet terechtkunnen in het opvangnetwerk van Fedasil. De daklozenorganisatie klaagt niet alleen aan dat ze de gevolgen van de opvangcrisis op haar bord blijft krijgen. Directeur Sébastien Roy moet ook met lede ogen aanzien hoe zijn medewerkers met moslimachtergrond gebukt gaan onder de emotionele impact van de oorlog in Gaza die door de groep Palestijnen hevig wordt aangewakkerd.

Hoeveel Palestijnen vangen jullie vandaag op?

Eind vorige week stond de teller op 110. Dat cijfer blijft stijgen sinds maart. Het is erg ongewoon om zo’n grote groep mensen van dezelfde nationaliteit op te vangen in een Samusocial-centrum. Vergeet niet dat onze hoofdtaak erin bestaat om tijdelijk noodopvang te bieden aan mensen die anders op straat belanden en die bijvoorbeeld met verslavingsproblematieken kampen. In tegenstelling tot Fedasilcentra zijn onze centra niet gemaakt voor opvang op lange termijn.

Waarin ligt net de moeilijkheid voor Samusocial-medewerkers?

Palestijnen ontvluchten een extreem gewelddadig conflict. Bovendien doen via sociale media veel beelden de ronde, die onze Arabischsprekende

medewerkers met moslimachtergrond ook te zien krijgen – niet alleen zij trouwens. Dat leidt op den duur tot een vorm van plaatsvervangende stress.

Volgens de Dienst Vreemdelingenzaken is het merendeel van de Palestijnse asielzoekers in België gevlucht voordat de oorlog in oktober losbarstte. We merken dat ook inderdaad, al beginnen er meer mensen aan te komen die na oktober van de vluchtroutes gebruik hebben kunnen maken. Maar ook wie voor oktober vertrok, weet via sociale media ondertussen dat hun familieleden vermoord zijn of hun huis platgebombardeerd is.

Hoe gaan jullie in de komende weken om met deze nieuwe realiteit?

We proberen de Palestijnse asielzoekers te verenigen op één verdieping, want het kan lastig zijn om hen naast mensen te plaatsen die bijvoorbeeld tegen een alcoholverslaving vechten. Daarnaast zijn we onlangs begonnen met opleidingen voor het personeel en werken we aan de aanstelling van een culturele mediator die de brug moet maken tussen de medewerkers en de Palestijnen. JB

Leeuwentand Nieuw, geel bloemetje ontdekt in Anderlecht

Via een wedstrijdje om ter meest bloemen spotten, ontdekten natuurliefhebbers onlangs in de Mijlemeers in Anderlecht meer dan 210 soorten bloemen en planten, waarvan zeventig nieuwe, zoals de ruige leeuwentand.

door Andy Furniere

Sinds 1940 worden er stelselmatig gegevens over planten in het Brussels gewest verzameld, en een gedetailleerd onderzoek van 2003 tot 2005 resulteerde in 2006 in de publicatie van een Brusselse floristische atlas. Bijna twintig jaar later zijn natuurorganisaties Natagora en Natuurpunt begonnen met een nieuwe update, onder de vlag ‘FloraBru’. Deadline: 2027. “De vorige atlas werd nog door één enkele expert opgemaakt, in grote mate met pen en papier,” zegt Roosmarijn Steeman, coördinatrice bij Natuurpunt. “Vandaag gebeurt het meeste digitaal, met hulp van zoveel mogelijk burgers.”

Brusselaars kunnen al aan de slag via de website waarnemingen.be en de app ObsIdentify, maar binnenkort komt daar een aparte pagina bij voor het project. Het gewest wordt opgedeeld in 195 vakken van 1 bij 1 km, zogenoemde IFBL-hokken, en vrijwilligers kunnen binnen die vakken op zoek naar diverse plantensoorten. Aan de hand van hun vondsten krijgen natuurbeheerders en wetenschappers een beter zicht op onder meer de effecten van klimaatverandering en de impact van beleidsmaatregelen.

De vorige atlas lijstte zo’n achthonderd soorten op, maar Steeman verwacht dat de update een veel grotere diversiteit aan flora zal ontsluiten. “Ten eerste door de toename aan waarnemers: vele ogen zien nu eenmaal meer,” zegt ze. “Maar er zijn ook enorm veel uitheemse soorten bijgekomen.”

Het FloraBru-project nam onlangs een vliegende start tijdens een BioBlitz, een ‘wedstrijd’ waarbij mensen samen uitgedaagd worden om binnen een bepaalde tijd zoveel mogelijk soorten te spotten in een afgebakend gebied. Een veertigtal deel-

• Geel bloemetje, dat bloeit van juni tot oktober. Wordt maximaal 40 cm groot. Lijkt op het eerste gezicht op paardenbloem en biggenkruid

• Komt in België vooral in Wallonië voor, in de Kalkstreek en Lotharingen

• Gedijt in graslanden en op vochtige, voedselarme bodems

nemers stootte in het Anderlechtse natuurgebied Mijlemeers op 210 soorten, waarvan 70 nieuw voor het gebied. Interessante nieuwkomers zijn bijvoorbeeld de ruige leeuwentand en de waterplant aarvederkruid.

Steeman benadrukt dat elk domein potentieel interessant kan zijn in die zoektocht, en niet enkel natuurgebieden. “Bij excursies start ik vaak al op de parking,” geeft ze als voorbeeld. Planten tussen straatstenen worden helaas te vaak onder de noemer van “woekerend onkruid” gebracht, terwijl het “in tijden van ontharding belangrijk is om te beseffen dat het niet nodig is om alle groen bruutweg te verwijderen,”, zegt Steeman. “Sommige van die plantjes zijn erg belangrijk voor insecten, zelfs met hun piepkleine bloemetjes.”

Het kandelaartje is een mooi voorbeeld van een stoepplantje dat het al een hele tijd erg goed doet in de hoofdstad. “Het is een eenjarig plantje met witte bloemetjes dat zichzelf vooral reproduceert via zelfbestuiving. Het komt oorspronkelijk uit rotsachtige gebieden, maar raakte in Brussel via spoorlijnen.”

Natagora organiseert de hele zomer op woensdagnamiddag thematische wandelingen waarbij burgers onder meer op Brusselse trottoirs en begraafplaatsen op speurtocht gaan. Ook Natuurpunt broedt nog op activiteiten, meer specifiek gericht op Nederlandstaligen.

Meer info op natuurpunt.be/projecten/ florbru-het-grote-brusselse-plantenonderzoek

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/dossier/botanisch-brussel

‘De Aziatische hoornaar uitroeien lukt niet meer’

Als iets de Brusselse imker koude rillingen bezorgt dan wel de Aziatische hoornaar. De exoot is bezig aan een pijlsnelle opmars in de stad en richt daarbij een bloedbad aan onder honingbijen. Met zijn netwerk van hoornaarspeurders gaat Arthur Van Peene in het tegenoffensief. “Ik wil onze techniek integreren in een scoutsspel.”

door Kris Hendrickx foto’s Bart Dewaele

Daar is ze, vlak bij haar prooien.” Muriel Roberfroid wijst op het nestkastje dat zich hooguit twee meter achter de bijenkorven in haar tuin in SintPieters-Woluwe bevindt. Turend door de opening zijn geen mezen te zien, maar een klein nest van een Aziatische hoornaar, ter grootte van een tennisbal. In het nest is er ook beweging, van welgeteld één insect. “In deze tijd van het jaar zie je enkel koninginnen, die hun embryonale nest helemaal zelf maken,” zo weet Roberfroid.

Haar collega-imker Arthur Van Peene wil die koningin nu uit het nest lokken, en begint op het vogelkastje te kloppen. De koningin geeft geen kik. “Ze beschermt haar nest,” besluit Van Peene, die zich op den duur verplicht ziet het kastje open te breken om het insect te vangen. In het nest zitten de typische zeshoekige cellen, met daarin de nog onbeweeglijke larven. De hoornaar gaat in een buisje. “Straks wegen we haar nog, vervolgens stoppen we ze een half uur in de diepvries tot ze gekalmeerd is en dan krek.” De imker maakt een plettend gebaar.

Van Peene – werkmansjas, open Birkenstocks en een outdoormuts – is zowat monsieur frelon asiatique in het Brussels gewest. Niemand die zoveel tijd in de strijd tegen de exoot stopt als de loodgieter en hobby-imker, die vaak tot een gat in de nacht nog data zit te verzamelen over zijn favoriete vijand. “Sommigen verklaren me gek. Maar de toename van het aantal hoornaarvolken is echt indrukwekkend, vooral in stedelijk gebied omdat er meer voedsel is. In 2018 zag ik de eerste individuen en vorig jaar heb ik met ons netwerk al 133 nesten opgespoord, waarvan er 98 geneutraliseerd zijn, alleen al in een gebied van 4,6 vierkante kilometer.”

De Aziatische hoornaar zette in 2004 voet aan wal in Europa, wellicht nadat het insect met een lading aardewerk was meegereisd per schip. Sindsdien verspreidt

de exoot zich, onder meer richting België. En het is vooral de honingbij die daarbij de pineut blijkt. Een bijenkast vinden, dat is voor een Aziatische hoornaar een buffet à volonté. De wespachtige vangt er de honingbijen in de vlucht, snijdt het insect vervolgens in stukken en voedert het middendeel aan de larven. Zelf kan de jager geen honingbijen oppeuzelen: door de wespentaille kan ze immers enkel vloeibaar voedsel tot zich nemen.

Sterven van stress

Voor de honingbijen zijn hoornaars voor het nest dan weer een ware nachtmerrie. “Dat er bijen worden gedood is één zaak, maar de insecten in het nest merken de aanwezigheid van de hoornaars ook,” legt Van Peene uit. “Dat veroorzaakt erg veel stress, waardoor de werksters niet meer genoeg voedsel verzamelen, wat het volk op den duur verzwakt. Dat is het échte risico voor de bijenvolken, die zo kunnen uitsterven.”

Een belronde langs Brusselse imkers bevestigt de omvang van het probleem: elke imker begint spontaan over de exoot. Heel wat bijenhouders lijken er ook de brui aan te geven onder druk van de hoornaar – niet enkel de bijen hebben blijkbaar last van stress.

Arthur Van Peene wou niet bij de pakken blijven neerzitten. Hij bouwde een netwerk van hoornaarspeurders uit, vaak – maar niet alleen – imkers. Samen met zijn kompanen trekt hij in twee etappes ten strijde tegen de invasieve exoot. De eerste fase is nu bezig en is misschien wel de belangrijkste: tijdens de lentecampagne komt het erop aan zoveel mogelijk koninginnen te vangen en te doden. Op dat moment zijn de koninginnen de enige insecten die rondvliegen en elke vangst betekent mogelijk één hoornaarvolk van duizenden exemplaren minder.

“Ik maak me geen illusies: dit insect uitroeien lukt niet meer. In de geschiedenis

Deze Aziatische hoornaar werd gevangen, en zal dat niet overleven.

“Een nest dat niet verdelgd wordt, betekent gemiddeld vijf nieuwe nesten in het volgende jaar en 25 in het jaar erop”

Arthur Van Peene

Imker en hoornaarbestrijder

van de mensheid is het nog nooit gelukt om een invasie van wespachtigen echt volledig terug te dringen, behalve misschien op afgelegen eilandjes. Maar de overlast beperken, dat lukt wel,” maakt Van Peene zich sterk.

Carapils en witte wijn

De campagne gaat als volgt: Van Peene verdeelde 110 selectieve vallen bij burgers in een gebied van 4,6 vierkante kilometer, in Sint-Pieters-Woluwe. De vallen staan kleinere insecten als bijen

en wespen toe om er weer uit te kruipen, maar Aziatische hoornaars blijven steken en nog grotere insecten raken niet eens in de val.

De imker gunt BRUZZ een blik in zijn bestelwagen, waar een respectabele voorraad Carapils en grenadine staat. Die blijken niet voor de imker bestemd, maar voor de vallen. “Het lokmengsel bestaat uit witte wijn, bier en grenadine, daar zijn ze verzot op.” Burgers die een hoornaar klissen in hun val, vullen vervolgens een webformulier in, waarmee Van Peene de

voortgang van de operatie kan volgen. Het beestje zelf gaat in de koelkast of diepvries en krek

Naast het vallennetwerk moedigt monsieur frelon asiatique ook de jacht op hoornaarkoninginnen op andere plekken aan. Gewapend met een vlindernetje toont Van Peene hoe dat in zijn werk gaat. “Ik zoek planten op waar de insecten dol op zijn, zoals dwergmispel. Vorige week nog ving ik drie exemplaren op één struik.” Van Peene trekt vervolgens een straat in waar de plantensoort opvallend vaak opduikt in voortuinen. De dwergmispel blijkt een magneet voor honingbijen, hommels en vliegen, maar van Aziatische hoornaars is er geen spoor. “Je zou hem niet enkel zien, maar ook horen, het is een zwaarder, helikopterachtig geluid. Ach, misschien heb ik ze allemaal al gevangen.”

Zijn strooptochten langs voortuintjes trokken ondertussen al een aantal keer de aandacht van de lokale politie. “Die

hebben me nu al drie keer gecontroleerd. Maar als ik de zaak uitleg, zijn ze snel mee.”

De tweede fase van de veldtocht tegen de bijenkiller dan. Die heeft wat weg van het betere detectivewerk. Ze gebeurt met een veel kleinere groep van vijf hoornaartrackers en start pas vanaf juli, wanneer de insecten een secundair nest hebben gebouwd. Dat kan tot 1,2 meter hoog en 80 centimeter breed worden en hangt vaak goed verscholen in een boomtop.

Lokpotten met suiker

“Het komt er dan op aan om die nesten op te sporen,” legt Van Peene uit. “Een nest dat niet verdelgd wordt, betekent gemiddeld vijf nieuwe nesten in het volgende jaar en 25 in het jaar erop.” Voor het speurwerk gebruikt de imker een techniek die hij leerde van Vlaamse collega-hoornaarjagers. Hij wijst op een driepoot die hij meebracht. “Ik zet lokpotten met een suikervloeistof op plekken waar hoornaars gesignaleerd zijn. Zodra ik zie dat een insect op geregelde tijden terugkomt naar de lokpot, vang ik ze en markeer ik de hoornaar met een Posca-stift.” Als de imker vijf ‘trouwe’ exemplaren van een eigen kleurcode heeft voorzien, gaat hij op zoek naar het nest. “Ik volg dan de vliegrichting en hou rekening met de vliegtijden die ik gechronometreerd heb. Als je weet dat de hoornaar ongeveer 3,88 meter per seconde vliegt, kom je bij benadering bij de plek van het nest uit.”

Zodra de vermoedelijke nestzone bereikt wordt, moeten Van Peene en de zijnen vaak aanbellen aan huizen om de nesten ook echt te vinden. “Je komt zo echt overal, het is erg afwisselend,” vertelt de hoofdhoornaarspeurder. “Ik denk er ook aan om de techniek in een spel voor scoutskinderen te gieten, die dan een echte bijdrage aan de hoornaarjacht kunnen leveren.”

Als de exacte locatie bepaald is, brengen de hoornaarspeurders de brandweer op de hoogte, die uitgerust is om de nesten te neutraliseren.

Met haar ladderwagens en dertig meter lange gifspeer is de Brusselse brandweer inderdaad prima gewapend voor de ontmanteling van de broedplekken. Alleen begint de strijd tegen de Aziatische hoornaar ook bij pompiers zwaar te wegen.

“In 2022 maakten we al 205 interventiefiches op voor de verwijdering van nesten,” zegt woordvoerder Walter Derieuw. “Vorig jaar waren dat er al 883. En als je dan weet

883

keer moest de Brusselse brandweer in 2023 uitrukken voor de verwijdering van een nest van een Aziatische hoornaar, in 2022 was dat nog 205 keer

2004

is het jaar waarin de Aziatische hoornaar het Europese vasteland bereikte, vermoedelijk meegereisd met een lading aardewerk per schip

dat er tot acht mensen betrokken kunnen zijn bij een interventie …”

Vorig jaar vroeg de brandweer daarom al om ook andere pistes te onderzoeken voor de bestrijding van het insect, zoals de verdelging door privéfirma’s. De gesprekken met Leefmilieu Brussel over een toekomstige aanpak lopen nog. Derieuw: “Tot dan is het de brandweer die de verdelging voor haar rekening neemt, met extra materieel en mensen.”

Stedelijke opportunist

De spectaculaire opmars van de Aziatische hoornaar maakt duidelijk dat het insect een blijver is in België, alle verdelgingspogingen ten spijt. De vraag is dan ook of

‘LE FRELON ASIATIQUE

elk hoornaarnest per se vernietigd moet worden, met giftige pesticiden dan nog.

“Uit landbouwperspectief is het insect een echt probleem voor de imkers,” bevestigt Nicolas Pardon, expert invasieve soorten bij het Vlaamse agentschap Natuur en Bos. “Maar wat de biodiversiteit betreft, is het beeld veel minder duidelijk. Op dit moment kan ik nog niet zeggen dat de Aziatische hoornaar andere insectenpopulaties deed krimpen. In echte natuurgebieden zie je de hoornaar sowieso veel minder. Het is een echte opportunist, die zich vestigt waar hij voedsel vindt. En dat is vooral in of rond de stad.”

Pardon wijst erop dat er alternatieven zijn voor de huidige aanpak. Op dit moment gebruikt de brandweer meestal een erg giftig insecticide om de nesten onschadelijk te maken. “Er worden nu tests gedaan met stoffen die minder gevaarlijk zijn.” Daarnaast is het ook mogelijk om de bijenkorven te beschermen door een gaas te spannen op enkele meters van de bijenpopulaties, met een opening die de hoornaars tegenhoudt, maar bijen doorlaat. Een variante daarop zijn zogenoemde ‘elektrische harpen’, een gelijkaardig systeem met stroomspanning.

“Die systemen kunnen helpen om de druk op de bijenkorven te verminderen,” bevestigt Van Peene. “Maar zeker de elektrische harpen zijn duur en werken ook niet altijd in onze vochtige klimaat.” De pogingen om bijenkorven te beschermen, voelen voor de imker toch wat als morrelen in de marge. “Het enige wat voor mij echt effect heeft is koninginnen vangen en nesten verdelgen. Al de rest doet me wat denken aan iemand die een brand probeert te blussen met een flesje oordruppels.”

EST LÀ POUR RESTER’

FR S’il y a bien une chose qui préoccupe les apiculteurs bruxellois, c’est le frelon asiatique. L’espèce exotique connaît une croissance fulgurante en ville et sème la terreur dans les ruches d’abeilles à miel. Avec son réseau de chercheurs de frelons, Arthur Van Peene contre-attaque. Au printemps, 110 pièges sélectifs ont été mis en place pour attraper des reines. Dès l’été, une campagne suivra pour détecter les nids de façon intelligente. Reste que le frelon asiatique est là pour rester, au grand dam des apiculteurs, mais aussi des pompiers.

‘THE

ASIAN HORNET IS GOING NOWHERE’

EN If there is anything that makes the beekeepers of Brussels nervous, it is the Asian hornet. This exotic beast is making a meteoric rise in the city, causing carnage among honey bees. Arthur Van Peene is on the counter-offensive, along with this fellow hornet detectives. In the spring, 110 selective traps are set to capture queens. In the summer, a campaign that ingeniously tracks nests based on the insect’s flight direction and speed then follows. Despite all these efforts, nothing can stop the Asian hornet from being a perennial pest.

NIEUWE JEUGDBEWEGING

De nieuwe KSA Imelda Molenbeek komt drie keer per maand op woensdagnamiddag samen. BRUZZKet ging op bezoek.

Meer op BRUZZKet.be en op TikTok

HET GROTE BRUSSELDEBAT

In de aanloop naar de verkiezingen van 9 juni gaan de lijsttrekkers voor het Brussels parlement in debat.

Vrijdag na BRUZZ 24

ZINNEKE PARADE

Mis op zaterdag 1 juni niks van deze kleurrijke parade die door de Brusselse straten trekt.

Online en op BRUZZ radio vanaf 14u.

Randje buitenspel

RWDM-WATCHER GUY DERMUL

VICTORIE “Volgende match moeten we echt winnen,” het was het tot vervelens toe herhaalde gebod afgelopen tijd. Winnen is natuurlijk altijd de boodschap en een van de bestaansredenen van de competitiesport. “Het is van moeten.” Nog zo een dooddoener. Er moet veel in het voetbal en het resultaat is dat er vaak het tegengestelde mee bereikt wordt van wat men beoogt, winnen wordt dan verliezen. Maar het zou pas echt sneu zijn te stellen dat “we moeten verliezen” in de hoop te kunnen winnen. Wat men ook op voorhand zegt of wil, over tactiek of psychologie, het is vooral een klasseflits van een bevlogen speler die het verschil tussen winst en verlies zal maken, prestatiedwang of niet, en dat soort kwaliteit ontbeerde RWDM.

Bij uitbreiding kan men ook stellen dat niet alleen de sport onderhevig is aan dat soort dwingelandij, er wordt wat afgemoeten in het leven, met een burn-outepidemie als gevolg. Daar heeft de voetbalspeler vooralsnog niet veel last van. Een goedgevulde bankrekening kan ook helpen tegen de stress. Kylian Mbappé kreeg vorig jaar een aanbod uit Saoedi-Arabië om 700 miljoen euro in één jaar te gaan verdienen. Dat is 22 euro per seconde. De helft van de wereldbevolking moet overleven met 5 euro per dag. Voetbal kan dus de wereld redden. Als alle spelers, makelaars en clubleiders wereldwijd voor een loon zouden werken zoals dat van de gemiddelde modale sterveling die in de tribune heeft postgevat en het saldo naar een sociaal fonds zou gaan, zijn we al een eind weg om armoede uit velen hun bestaan te bannen. Al die geldtransacties dienen slechts één doel: winnen. En daarvoor is gestaag meer geld nodig uit alsmaar duisterder oorden. Het Bijbelse “Gaat heen en vermenigvuldigt u,” is voor vele interpretaties vatbaar. Belgische clubs horen nog niet bij het Sodom en Gomorra van het voetbal, in tegenstelling tot de superclubs zoals onder meer Manchester City of PSG, waar de oliedollars vatengewijs en mensenrechtenloos toestromen. Kasteverschil is onverminderd van alle tijden. Over waar al die dukaten precies vandaan komen ligt niemand wakker, victorie kraaien is de boodschap, ten koste van wie of wat dan ook. Het missionstatement van RWDM-eigenaar-miljonair Textor bevatte een vernietigende analyse over het werk van zijn voorganger Dailly. Dat verdict kan je na het afgelopen rampseizoen lezen als een pijnlijke zelfkritiek op zijn eigen beleid. CEO Ganaye werd intussen terecht ontslagen, vraag blijft hoeveel die daadwerkelijk in de inconsistente pap te brokken had. In Lyon heeft Textor na wat aanmodderen het sportieve beleid aan capabelere mensen overgelaten, met gunstig gevolg. Hopelijk herhaalt hij dit – beter laat dan nooit – in Molenbeek, om zo zijn vele centen wat verstandiger te investeren en een nieuwe titel te behalen. Reculer pour mieux sauter. RWDM zakt, RWDM wint! GD

Met Union, RWDM en Anderlecht telt Brussel drie voetbalteams in eerste klasse. In ‘Randje buitenspel’, een nieuwe column, focust BRUZZ beurtelings op het wel en wee van de traditieclubs uit de drie buurgemeenten. Volgende week komt Anderlecht aan de beurt.

In het koninklijk domein Stuyvenberg in Laken liet Leopold III een

Is muurklimmen een Brusselse uitvinding?

Maya Callizaya zoekt elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Steven uit Schaarbeek.

Ook een vraag?

Stel je vraag en stem op BRUZZ.be

Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

Muurklimmen is vandaag razend populair. Ons land telt steeds meer klimzalen en klimclubs, maar wist u dat de sport Brusselse wortels heeft?

Voor we de klimgeschiedenis induiken: een klimmuur is een muur die enkel en alleen gebouwd is met het doel om beklommen te worden. Als zo’n muur in een aparte ruimte staat, spreken we van een klimzaal.

De eerste klimmuur ter wereld kwam er dankzij koning Leopold III. Hij was, net als zijn vader, een enthousiaste bergbeklimmer, maar hield die hobby graag verborgen voor de buitenwereld om privacyredenen. Daarom liet hij in 1937 een zes meter hoge klimmuur uit beton bouwen in de tuin van het koninklijk domein van Stuyvenberg in Laken. De muur was bedoeld voor eigen gebruik en bleef lange tijd een goed bewaard geheim. Hij staat er nog steeds en is in goede staat, maar hem bezoeken kan helaas niet.

Niet alleen de eerste klimmuur, maar ook de allereerste klimzaal ter wereld

bevindt zich in Brussel: Terres Neuves, in het centrum van de stad. De zaal kwam er op initiatief van Marc Bott en zijn partner Isabelle Dorsimond, beide rotsklimmers die ook in de koude wintermaanden wilden trainen. In de jaren tachtig hielpen ze Pierre D’haenens – ook een Brusselaar – met de ontwikkeling van de artificiële klimmuur zoals we die nu nog altijd kennen. De houten panelen met verplaatsbare kunstgrepen worden vandaag algemeen gebruikt. Er werd in landen als Frankrijk en Groot-Brittannië al eerder geëxperimenteerd met klimwanden en kunstgrepen, maar de moeder van de moderne klimmuur zag het levenslicht wel degelijk in onze stad, alvorens ze de wereld zou gaan veroveren.

Wereldkampioene

Het was eind 1986 dat de drie Brusselse pioniers beslisten om samen met enkele vrienden een vervallen schoenenfabriek om te bouwen tot een klimzaal. Aanvankelijk had de ruimte

meer weg van een werf. De installatie van de panelen gebeurde stuk per stuk, alles gebeurde in eigen beheer. Na een tijdje vroegen ze lidgeld aan bevriende klimmers en zo geschiedde: Terres Neuves, de eerste klimzaal ter wereld, opende haar deuren voor het publiek op 16 mei 1987. Hun systeem vond vrij snel navolging. Mede dankzij de geboorte van Terres Neuves en de extra trainingen werd Isabelle wereldkampioene snelheidsklimmen in 1989 en 1991.

Ondertussen werd de klimsport steeds populairder en sinds 2020 is het zelfs een olympische discipline. Drie keer raden wie de leverancier is van de grepen op de olympische klimmuren? Jawel, opnieuw een Brusselaar.

Muurklimmen is dus een Brusselse uitvinding, want zowel de eerste klimmuur als de eerste klimzaal ter wereld is hier ontstaan. De muur kwam er in Laken dankzij Leopold III en klimzaal Terres Neuves ontstond vijftig jaar later in het centrum van de stad.

© THIBAULT DEBELLE

klimmuur bouwen.

De slaapkamer

Abass

is 12 en woont in

Abass

Molenbeek. Zijn familie is erg belangrijk voor hem: “Ze zijn er altijd voor mij wanneer ik vragen of moeilijkheden heb.”

‘Ik hou ervan om met mijn handen te werken’

Elke week gaat BRUZZ op bezoek bij een kind in Brussel in zijn of haar slaapkamer. Deze keer is dat bij Abass (12) uit Molenbeek. Abass koos voor de praktijkschool COOVI in Anderlecht.

Tot nu toe bevalt de bakkerij hem het meest. “Mijn beste creatie tot nu toe zijn eclairs.”

door Emilia De Feyter foto Saskia Vanderstichele

Abass, die naam heb ik nooit eerder gehoord. Waar komt je naam vandaan?

Van Guinee, mijn familie komt van daar. Ik ben wel hier geboren.

Met wie woon je hier?

Met mijn moeder en twee oudere broers van 16 en 17 jaar. Een van mijn broers woont bij mijn tante. Hij had geen school gevonden in Brussel, dus hij gaat buiten Brussel naar school. Het is twee uur rijden met de auto, het is niet bereikbaar met het openbaar vervoer. Hij komt enkel in het weekend naar huis. Dat is wel leuk, zo heb ik de kamer voor mezelf. Ik heb twee bedden, soms slaap ik boven en soms beneden.

Waar zit je op school?

Ik zit in het eerste middelbaar op COOVI in Anderlecht. Ik heb nog geen richting gekozen. We krijgen opleidingen bakkerij, slagerij, tuinbouw, hotel … Ik weet nog niet wat ik volgend jaar zal kiezen, maar ik denk toch dat ik bakkerij het leukst vind. Je kan zelf alles maken wat je maar bedenkt. Je kan zelfs het broodje van een hamburger maken.

Wat is je beste creatie tot nu toe?

Eclairs. Het was erg moeilijk om te maken, maar echt leuk.

Waarom koos je voor COOVI?

Ik wilde niets economisch doen. Ik hou ervan om met mijn handen te werken. Het is ook niet ver van mij, ik moet gewoon de bus en de metro nemen.

Hoe is het daar?

Leuk, maar ik moet wel vroeg opstaan, om 6 uur. We moeten om 8.15 uur op school zijn. Ik vind het wel leuk om in groepjes te werken en praktijklessen te doen. Vandaag hebben we in groepjes gedebatteerd over het verkeer. Ik zat met vrienden in een groepje, we gingen er echt in op.

Waarover ging het debat?

‘Als het licht rood is, en er zijn geen auto’s, mag je dan oversteken?’ Ik ging niet akkoord. Wat als een klein kind je dat ziet doen en je nadoet? Zo geef je het slechte voorbeeld.

Wat vind je van Molenbeek?

Leuk, mijn vrienden wonen dichtbij en ik hou van de snackbars. Hier vlakbij heb je Snack Durum Express. Brussel leeft, er zijn altijd veel mensen op straat. Ik zie altijd veel mensen buiten spelen of naar het park gaan. Alles is hier leuk.

Ben je al ooit in andere landen geweest?

Ik ben al in Guinee en in Amerika geweest. In Guinee was het echt leuk, ik heb er mijn familie ontmoet. Ze spreken er Soesoe. Ik begrijp de taal wel, maar ik kan ze niet spreken. Het was ook mijn droom om naar Amerika te gaan, naar New York.

Zou je nog naar andere landen willen gaan?

Ja, mijn droom is om een reis te maken rond de wereld. Ik hou ervan om op reis te gaan naar andere landen. Je kan er veel

leren, bijvoorbeeld over de taal en de cultuur.

Wat vind je van het eten in Guinee?

Echt lekker. Ze eten er veel rijst of fufu – een soort puree … De Guinese keuken is beter dan de Belgische keuken. Al eet ik ook wel graag eens frietjes.

Wat doe je het liefst in je vrije tijd?

Ik ga het liefst naar buiten in mijn vrije tijd. Voetballen, rondwandelen, iets gaan eten, naar de cinema … Ik blijf niet graag thuis. Enkel bij slecht weer, dan speel ik op mijn Playstation.

Waar ben je trots op?

Mijn familie. Ze zijn er altijd voor mij wanneer ik vragen of moeilijkheden heb.

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op www.BRUZZKet.be/slaapkamer

“Brussel leeft, er zijn altijd veel mensen op straat”

FR Abass, 12 ans, vit à Molenbeek. Il aime travailler avec ses mains, et c’est pour ça qu’il a choisi d’aller à l’école au campus du CERIA à Anderlecht. Son rêve est de faire le tour du monde un jour : « J’adore voyager. On apprend plein de choses, sur la culture et la langue du pays que l’on visite par exemple. »

‘I LIKE WORKING WITH MY HANDS’

EN Abass is 12 years old and lives in Molenbeek. He likes to work with his hands, which is why he chose to go to school at COOVI in Anderlecht. His dream is one day to travel the world: “I love travelling to other countries. There is so much that you can learn that way, for example about the language and the culture.”

‘J’AIME TRAVAILLER AVEC MES MAINS’

‘Met duizenden samenwonen en

toch eenzaam

zijn’

Met de prijswinnende fotoreeks Passages, die vanaf 30 mei te zien is in Géopolis, legde de jonge fotografe Cécili Matureli het leven in enkele Brusselse woonblokken vast. BRUZZ toetste haar inzichten af bij de inwoners zelf. “Iedereen samen betekent niet automatisch: iedereen verenigd.”

door Yumi Demeyere foto’s Saskia Vanderstichele

Het L-vormige woonblok aan de Brigittinestraat. “Dat gemeenschapsgevoel van vroeger zie ik niet meer.”

“

Ik ben hier geboren en opgegroeid. Maar God behoede dat ik mijn kinderen op dezelfde plek zou grootbrengen.” Sam (39) kijkt achter zich naar het L-vormige woonblok in de Marollen aan de Brigittinestraat. Ze kent de plek door en door, maar besliste toch om te verhuizen naar Vilvoorde. Niettemin keert de voetbalcoach bij de jeugd van RWDM hier nog geregeld terug. “Mijn moeder is overleden in 2015, en mijn vader woont nog steeds in het gebouw. Al meer dan veertig jaar. Ik heb zelf goede herinneringen aan mijn kindertijd: ik speelde altijd met de andere kinderen van de blok, de buren kenden elkaar, en bij elk zonnestraaltje zaten we samen thee te drinken.”

Sam wijst, in een poging om het contrast met vandaag scherp te stellen, naar een strookje groen voor het gebouw. De plek lijkt verlaten. Vliegen cirkelen rond een achtergelaten vuilniszak. Een vrouw kijkt haastig achter zich voor ze een deur binnengaat.

“De tijden zijn veranderd,” verzucht Sam. “Dat gemeenschapsgevoel zie ik niet meer. Mijn vader kent bijvoorbeeld niemand meer van zijn verdieping. Ik ben ook meer op mijn hoede wanneer ik rondwandel. Mensen zijn agressiever, ze gaan je als vrouw snel beledigen of uitschelden als je passeert.”

Hoe komt dat toch? “Welja, je had de terroristische aanslagen, dan kwam corona, er was de financiële crisis ... noem maar op.

“In de blokken heerst een wantrouwen dat moeilijk onder woorden te brengen valt. Inwoners connecteren met elkaar, maar zijn ook kieskeurig en selectief”

Cécili Matureli fotografe van Passages

Adam (15) en Yasir (16) op de tiende verdieping van het woonblok in de Brigittinestraat. “Hier heerst een joie de vivre. Die haal je uit kleine dingen, zoals dit uitzicht.”

We vertrouwen elkaar niet meer en daarom voelen we ons niet meer veilig.”

Gebouwen kraken

Het is een merkwaardig samenspel tussen gemeenschap en isolatie. Dat legde ook fotografe Cécili Matureli (1988) vast in haar werk. De Brusselse met Georgische roots won in maart de Germaine Van Parys-prijs voor jong talent in de documentairefotografie. Met haar reeks Passages – die van 30 mei tot 30 juni in Géopolis te bezichtigen is – verkende ze het leven in de “bruisende inkomhallen” van Brusselse appartementsgebouwen.

Wat haar tijdens het fotograferen opviel? “In de blokken heerst een soort wantrouwen dat moeilijk onder woorden te brengen valt,” zegt ze. “Inwoners connecteren met

De woonblokken op de Papenvest zouden zo in een dystopische film kunnen figureren.

elkaar, maar zijn ook kieskeurig en selectief, en gaan er snel van uit dat iemand niet approachable is.” Paradoxaal gesteld: “Iedereen samen betekent niet automatisch: iedereen verenigd.”

Al hangt het ook van buurt tot buurt af, en van blok tot blok, benadrukt Matureli. “Tien meter verderop en je kan in Brussel in een totaal andere wereld terechtkomen.”

Dat bewijst bijvoorbeeld de Papenvest, net achter de Dansaertstraat. “Kijk.” Een vrouw wandelt langs blok 1. Ze draagt een felrode hoofddoek en een zak vol brood en spijzen – ze komt net van de winkel. Ze wijst naar wat ooit ramen waren, maar vandaag grote, metalen platen vol krassen zijn. Die moeten ongewenste bezoekers buitenhouden, maar dat lukt niet. “De gebouwen werden keer op keer gekraakt,”

“Een appartementsblok is voor jonge mensen. Nu vind ik het leuk, maar als ik ouder ben, wil ik in een huis gaan wonen”

Yasir (16)

zegt de vrouw, terwijl ze deemoedig het hoofd schudt. “De krakers klommen zelfs op de inkomhal en sloegen de ruiten in van de eerste verdieping.”

De vrouw, die niet met haar naam in de krant wil komen, woont in een van de twee overblijvende bewoonde blokken van de

Papenvest. De drie andere zijn al ontruimd: Stad Brussel wil alles platgooien en in de plaats een nieuwe, gemengde stadswijk laten herrijzen, met drie woonblokken (bestaande uit 210 sociale woningen en 140 middenklassewoningen), een grotere sporthal en openbare ruimte. Omdat de

Een foto uit de reeks Passages van Cécili Matureli: “Waar ik vandaan kom, zei iedereen steeds: ‘Brussel is zo vriendelijk, Brusselaars lijken zo hecht.’ Mijn foto’s zijn een pleidooi om die prachtige eigenschap niet kwijt te spelen.”

voorziene einddatum in 2027 ligt, loopt de buurt stilaan leeg, ondanks de hechte gemeenschap van vroeger. “Veel bewoners van de twee overblijvende blokken zijn al weggetrokken door een gebrek aan perspectief. Het is uitzichtloos: wat staat mij nog te wachten? Wanneer moet ik verhuizen naar de nieuwbouw? Komt die er überhaupt?”

Dystopische indruk

Samen met de community verdween ook een deel van de veiligheid en de sociale controle. Wat deze plek een ietwat dystopische indruk geeft, zoals in sommige films over het einde van de wereld. In blok 2

neemt een andere jonge vrouw BRUZZ op sleeptouw. Ze opent een met een dikke ketting afgesloten, grote, metalen omheining. Dan opent ze een tweede slot en gaat snel het gebouw in. Ze betrekt er een atelier, waar onlangs werd ingebroken. Het maakt haar nog wantrouwiger. Ze kijkt naar buiten: het is er leeg en verlaten. “Zo is het tegenwoordig altijd, ook op drukke momenten, zoals om vier uur ’s middags.”

Dat het leven in de blokken zoetzuur proeft, beamen de broers Saïd (16) en Salman (19). De twee jongens wonen al tien jaar met z’n zevenen – twee ouders, vijf kinderen – in een klein appartementje in blok 5 van de Papenvest. “We wonen hier

“In een kleine flat in zo’n gigantisch gebouw bestaat eenzaamheid niet, dacht ik. Maar eenzaamheid is er altijd en overal. Hoeveel volk je ook omringt”

Cécili Matureli

fotografe van Passages

graag,” zegt Salman. “Het is hier knus en fijn. Maar voor hoe lang nog? Geen idee. Dat is soms moeilijk.” De broers zwaaien naar drie vrienden die wat verderop staan te lanterfanten. “We gaan voetballen. Salut.”

Mierenhopen

Opeengestapelde, fascinerende composities, zo beschrijft Matureli de Brusselse appartementsgebouwen die haar vanaf dag één – toen ze tien jaar geleden van Wallonië naar de buurt rond het Noordstation verhuisde – fascineerden en sindsdien in de ban houden. “Het lijken wel mierenhopen, grote ecosystemen bestaande uit kleinere ecosystemen. Ik wilde die structuren vastleggen met mijn fotografie.”

“Als je in een kleine flat midden in zo’n gigantisch gebouw woont, bestaat eenzaamheid niet, of dat dacht ik toch. Maar tijdens mijn reportage merkte ik dat dat niet klopt. Eenzaamheid is er altijd en overal, waar je ook gaat of staat. Hoeveel volk je ook omringt, hoe divers en aanwezig en nabij de ander ook is.”

Die eenzaamheid probeerde Matureli met haar cameratoestel te vangen. Hoe? “Op klaarlichte dag gebruikte ik een flits en een zaklamp. De foto’s kregen daardoor een bevreemdende, verontrustende sfeer. Zo

lijkt het alsof de mensen geïsoleerd zijn en een beetje zweven, los en boven en naast hun omgeving. Alsof ze daardoor de plaatsen beheersen.”

Dat optische effect versterkt ook de boodschap die Matureli eigenlijk wil meegeven, en waarvoor de woonblokken in haar beleving symbool staan: Brussel is een plek van vele angsten. “Waar inwoners hun angsten de bovenhand laten nemen. Waar iedereen steeds meer van elkaar geïsoleerd raakt. En waar het onveiligheidsgevoel overheerst. Maar ik wil de omgekeerde weg op: ik wil weg uit die desolate bubbels.”

Vocht in de keuken

Op de tiende verdieping van het woonblok aan de Brigittinestraat zitten Adam (15) en Yasir (16) buiten. Yasir woont al tien jaar op de bovenste verdieping. De twee vrienden gaan samen naar school, en hebben op de trappen hun vaste hang-out. “Een appartementsblok is voor jonge mensen,” zegt Yasir, die er ook in opgroeide. “Als ik ouder ben, wil ik in een huis gaan wonen, maar nu vind ik het best leuk.”

“Er heerst hier een joie de vivre. Dat zit in de kleine dingen, zoals in het uitzicht op het Atomium,” zegt Yasir nog. Hij tuurt in de verte. Een buurvrouw van Yasir beaamt dat. “Op mijn gang wonen mensen van allerlei culturen: de Afrikaanse, de Spaanse, de Marokkaanse … Ik ken mijn buren en zij kennen mij.” De vrouw slaat even een praatje met een andere vrouw die de hal passeert. De vriendschappelijkheid, de spontaniteit, de gedeelde besognes die tot een gedeeld begrip leiden: ook dat is een woonblok. “Het is fijn om een community te hebben binnen in je gebouw, al zijn de leefomstandigheden niet altijd makkelijk. Mijn keuken heeft al een lange tijd te lijden onder een vochtprobleem, maar er wordt niets aan gedaan. Ik maak me vaak zorgen.”

Matureli blikt nog even terug op haar fotoreportage. “Waar ik vandaan kom –Zinnik, een gemeente in het Picardische gedeelte van Henegouwen – zei iedereen steeds: ‘Brussel is zo vriendelijk, Brusselaars lijken zo hecht.’ Mijn foto’s zijn een pleidooi om die prachtige eigenschap niet kwijt te spelen.”

Dat pleidooi valt te lezen in een portret van twee jongens, dat de jury van

de wedstrijd charmeerde. De ketjes zitten met hun handen gevouwen naast elkaar aan de ingang van een appartementsgebouw en kijken recht en onbevangen in de lens, zoals alleen pubers kunnen. De linkse jongen draagt skeelers en lijkt zijn schalkse glimlach te onderdrukken. De twee zien er helemaal verschillend uit, maar toch hetzelfde – ze delen iets, en dat iets licht op in hun gezicht, in weerwil van de donkere omgeving.

“Vroeger was ik een schaaldier, ik zat teruggetrokken in mijn schelp,” vertelt Matureli tot slot. “Nu heb ik mijn angst voor de wereld en voor anderen opzijgezet, mede dankzij mijn tijd in Brussel. Ik benader anderen zonder angst, met een oprechte nieuwsgierigheid. In Brussel-Noord zijn er veel problemen, zeggen ze altijd. Ik zet die problemen liever tussen aanhalingstekens. We hoeven niet bang te zijn van elkaar.”

ADVERTENTIE

Lijsttrekker Brussels Parlement

Elke Van den Brandt

ENSEMBLE ET POURTANT SEULS ?

FR Gagnante de la compétition étudiante de la première édition du Prix Germaine Van Parys dédié aux femmes photojournalistes, Cécili Matureli expose son travail sur la vie dans les blocs d’immeubles bruxellois chez Géopolis. L’occasion pour BRUZZ de se pencher sur le quotidien des habitant.e.s de ces logements sociaux.

FEELING LONELY LIVING WITH THOUSANDS

EN The young Brussels photographer Cécili Matureli won the Germaine Van Parys award for young talent in documentary photography in March with her photo series Passages that depicts life in a few residential blocks in Brussels. Her series can from this week be seen at Géopolis. BRUZZ tested its insights with the residents themselves. “Everyone together does not automatically mean: everyone united.”

3de plaats Kamer Ecolo-Groen

Tinne Van der Straeten

Lijsttrekker Vlaams Parlement

Nadia Naji

Scan en stem 4X Groen

Flinterdunne blouse

Charlotte De Cort is een Brusselse scenarist en regisseur. Ze schrijft met filmische flair over haar ervaringen in de stad die haar inspiratie leveren voor nieuwe filmcreaties.

“Ik weet nog niet op wie ik wil stemmen. Moeilijke keuze”

Ondanks alle concrete voorstellen en ideetjes en doorgerekende partijprogramma’s gaan verkiezingen feitelijk altijd over iets efemeers: over de ziel – en over welke partij of coalitie die ziel het best kan bewaren, en welke partij of coalitie de grootste bedreiging vormt voor die ziel.

Wat 9 juni betreft, gaat het om veel zielenheil: dat van het gewest, dat van de gemeenschappen, dat van het land, en dat van Europa.

Ik weet nog niet op wie ik wil stemmen. Moeilijke keuze. Ik hoor het ook bij vrienden. Toch weet ik voor welk soort ziel ik sta. En die ziel wordt geïncarneerd door twee objecten in mijn appartement, toevallig – of niet? – allebei afkomstig van de Vossenmarkt in de Marollen.

Als student ging ik erheen om mijn kamer te bemeubelen, en daarna om die meubels te vullen met tweedehandskleding. Nu wil ik vooral snuisteren, in de hoop iets unieks te vinden.

Zoals een fiets bijvoorbeeld (object één). Een paar jaar terug zag ik op een van mijn rondes iets metaalach-

tigs en roods blinken, dat verstopt zat tussen de vele lampen en uitpuilende dozen met cd-hoesjes. Toen het frame tevoorschijn kwam, voelde ik iets van een kinderachtige opwinding. En ik kon het al helemaal niet geloven toen de verkoper –een soort John Lennon met een artistieke afro en een borstelige snor – een faire prijs voorstelde. Meer nog: hij verontschuldigde zich voor de staat van de tweewieler.

Maakte niet uit: eenmaal, andermaal, verkocht. Ik wilde niet eens afbieden, hoewel dat bij de oerervaring van de Marollen hoort (net zoals een koffie drinken bij Les Artistes, een van de vele cafeetjes rond het plein, of gaan zwemmen in het art-decozwembad met glazen plafond dat het zonlicht ongefilterd binnenlaat).

Object twee. Nog niet zo lang geleden deed ik een avondje door in de Fuse, en toen ik na het dansen naar huis wilde vertrekken, bleken al mijn spullen gestolen.

Gevolg: het was tien graden buiten en ik was aan het rillen in mijn flinterdunne blouse.

Op dat moment konden de Marollen, met al hun cafeetjes,

fietsen, zwembaden en nostalgische charme naar brol, voor mijn part ontploffen. (Ik voelde mij gekrenkt.)

Echter, de eerste marktkramers waren op dat moment bezig hun bestelwagens aan het leeghalen, en muffe bananendozen gingen open. Ik weet nog steeds niet hoe het komt, maar op een bepaald moment moet een van de verkopers mij gezien hebben, want hij kwam naar mij toe. Hij zei: “Hier” – en gaf me een jas uit zijn assortiment, gratis. En hij zei ook: “Zorg goed voor jezelf.”

9 juni gaat over de ziel van het gewest. En dat gewest is voor mij de eerlijke fietsenverkoper, die mij niets wilde wijsmaken, en die mij zelfs nog tips gaf waar ik mijn nieuwe aankoop kon laten herstellen. Dat gewest is voor mij ook dat eenvoudige maar veelzeggende gebaar van hulp, van een onbekende man die een onbekende vrouw beschermde.

Mijn stem gaat naar degene die het snapt. Wat snapt? Dat de ziel van Brussel een jas is die mij warm houdt.

Reeks nalezen?

Wie alle columns van BRUZZ wil herlezen, kan de teksten terugvinden op BRUZZ.be/column

Uw gids door de culturele agenda 29/5 > 4/6

‘Onze betrokkenheid bij de band overstijgt de muziek’

Als er één Belgische band de voorbije kwarteeuw in is geslaagd om de helende kracht van muziek te veruitwendigen, dan wel Amenra. Terwijl ze deze week twee uitverkochte AB-shows spelen, verschijnt er met Kalvarie ook nieuw solowerk van frontman Colin H. van Eeckhout, die tussendoor ook nog eens een verpletterend acteerdebuut maakte in Skunk. door Tom Peeters

De avond voor ons rendez-vous met zanger, beeldend kunstenaar en acteur Colin H. van Eeckhout (45) in thuishaven Gent is hij met Amenra teruggekeerd van een twee weken durende Amerikaanse tournee. Toen we hem een dozijn jaar geleden voor het eerst spraken, naar aanleiding van Mass V, waren zijn twee zonen net geboren. Nu zijn het pubers van dertien. Toen mocht hij met zijn band de VS niet meer in, nadat ze het land zonder werkvergunning wilden betreden. “Een jaar later mocht het opnieuw, hoor,” klinkt het lachend. “Als je braaf je visa betaalt, gaan de deuren opnieuw voor je open. Maar toen waren we nog klein en leek vijf keer 2.000 euro absurd veel voor een groep die al blij was dat ze uit de kosten raakte.”

Mass VI (2017), met klepper ‘A solitary reign’, moest toen de poort naar de mainstream nog openbreken. Nu duldt die song enkel Metallica’s ‘Master of puppets’ nog voor zich in De zwaarste lijst van Studio Brussel, nadat hij in 2020 de top tien binnen was gekomen op de zevende plek. Vervolgens ging het naar vijf, vier en drie, om dit jaar op twee te stranden. De traag opbouwende, maar diep resonerende track staat symbool voor hun gestage carrière. Ontstaan in de Ieperse hardcorescene zou Amenra zich via het Europese undergroundcircuit opwerken om uiteindelijk ook mainstreamzalen en -festivals te verleiden. Check hun nu al legendarische concert van vorig jaar in The Barn op Rock Werchter, dat deze week ook een officiële release krijgt.

“Naar Amerika gaan we vooral om ons te amuseren,” vervolgt Van Eeckhout. “Hier zijn we verwend. Concerten zijn op voorhand uitverkocht. Ginder spelen we in zalen van 500 tot 1.000 bezoekers en worden er veel tickets aan de deur verkocht. Financieel brengt het niet veel op, omdat we er materiaal moeten huren, maar we

kunnen er nog zieltjes winnen en al die uren samen in een busje versterken de groepsgeest.”

Vriendschapsbanden

Daar maakt Amenra na 25 jaar nog altijd het verschil. “Op tournee met grotere bands moeten we na een week vaak vaststellen dat we hen nooit hebben zien lachen. Dan beseffen we hoeveel geluk wij hebben. Ons creatieproces kan traag en frustrerend zijn, omdat elk bandlid zijn zeg heeft, maar aan het einde van de rit is iedereen blij met het resultaat. We kennen elkaar door en door. Als ik een nummer – ‘A solitary reign’ –schrijf over het overlijden van de moeder van onze drummer, dan gaat onze gitarist niet zeggen dat die tekst maar niets is. Onze betrokkenheid bij de band overstijgt de muziek. We lopen elkaar zelfs op ouderavonden tegen het lijf, want mijn zonen zitten in dezelfde klas als die van onze gitarist. Tegenwoordig wonen we allemaal tussen Kortrijk en Gent en

“Toen ik op een concert roepend op mijn overleden vader op een monitor stond te kloppen, was dat niet anders dan een smeekbede om erbarmen aan de Almachtige”

Colin H. van Eeckhout Frontman Amenra

repeteren doen we in het midden.”

“In onze beginjaren speelden onze ego’s ons nog parten. We wilden vooral cool overkomen en ons afzetten tegen het establishment, maar eigenlijk waren we volgers. Pas toen er met de dood van mijn vader iets zwaarwichtigs in mijn leven gebeurde, begon de band inhoudelijk body te ontwikkelen.”

Ook de vriendschapsbanden in de hardcorescene bleken een dankbare voedingsbodem. “Als we een show organiseerden, nodigden we soortgelijke bands uit pakweg Zweden of Duitsland uit, waarop zij ons op hun beurt inviteerden. We gebruikten elkaars materiaal, trokken samen op tournee en beconcurreerden elkaar niet, zoals de meeste rappers of indiebands, maar stemden met elkaar af wanneer we een nieuwe plaat zouden uitbrengen.”

Kruisen en doornenkransen

Terwijl Amenra muzikaal het contrast tussen pletwals en verstilling bleef opzoeken, werd er gesleuteld aan de visuals van de liveshows. Gestileerde zwart-witbeelden en verwijzingen naar duistere rituelen zetten thema’s extra in de verf. De fixatie op kruisen en doornenkransen lijkt vreemd voor iemand die helemaal niet christelijk is opgevoed, en wiens vader lid was van de loge. “Ik was blij dat ik me als kind niet moest bezighouden met religie, en op mijn zesde en twaalfde ook cadeaus kreeg zonder catechese te moeten volgen. Wat een verschil met Amerika, waar zoiets nog meer dan hier door ouders wordt opgelegd. Wat je

Colin H. van Eeckhout: “Op tournee met grotere bands moeten we na een week vaak vaststellen dat we hen nooit hebben zien lachen. Dan beseffen we hoeveel geluk wij met Amenra hebben.”

als vader wel kan doen, is meegeven dat het veel voor je betekent om een kaarsje te branden als oma ziek is. Verder hoeven kinderen niet met zingeving bezig te zijn.”

Het blijft wel boeiende materie voor een beroepsobservator als Van Eeckhout. “Wij laten spiritualiteit, ook in ons volwassen leven, los omdat we er minder nood aan hebben, maar als je leven een hel is, het einde nadert of je verteerd wordt door verlies, heb je er nood aan. Gisteren vertelde mijn Algerijnse Uber-chauffeur in Los Angeles hoeveel kracht hij putte uit zijn geloof, zeker nu, met de oorlog in Palestina. De dood van mijn vader was mijn trigger. Die doorprikte de illusie, die me was voorgehouden, dat alles rozengeur en maneschijn is. Opeens ging ik het nut inzien van een kaarsje branden. Toen ik tijdens een Amenra-concert plots impulsief op een monitor stond te kloppen terwijl ik op mijn vader riep, was dat niet anders dan een smeekbede om erbarmen aan de Almachtige.”

Mokerslag en draailier

Op dat moment studeerde Van Eeckhout voor maatschappelijk werker in Gent, waarna hij enkele jaren psychiatrische patiënten begeleidde in re-integratieprojecten voor beschut wonen. “Ik ben er uiteindelijk mee gestopt, omdat ik constant op tournee was en je in de sociale sector dicht bij de mensen moet blijven met wie je een vertrouwensrelatie hebt opgebouwd.”

De vraag van regisseur Koen Mortier om in Skunk de agressieve vader te spelen van een jonge psychiatrische patiënt wierp hem terug in de tijd. “De herkenbaarheid was groot: het incasseringsvermogen van

25

ANS D’AMENRA : ENTRE INTENSITÉ ET CALME

FR S’il y a bien un groupe belge qui a réussi à exprimer la force réparatrice de la musique ces 25 dernières années, c’est Amenra. La même semaine où ils jouent deux fois à guichets fermés à l’AB, le leader du groupe, Colin H. van Eeckhout, sort son nouvel album solo intitulé Kalvarie, et tout cela en faisant ses débuts comme acteur dans le film Skunk. « À nos débuts, nos égos nous jouaient encore des tours. C’est après la mort de mon père que le groupe a commencé à être plus étoffé au niveau du contenu. Aujourd’hui, notre implication dans le groupe dépasse la musique. »

de hulpverleners, de hulpeloosheid van het functioneren in een systeem waarin instanties alleen tijdens de werkuren actief zijn … Ik ben blij dat de rauwe realiteit eindelijk getoond wordt en dat de film, net omdat hij zo’n eyeopener is, veel is gaan betekenen in de sector. En toch spat er ondanks de mokerslagen en de tristesse ook schoonheid van het doek.”

Dat is mede te danken aan de authentieke acteerprestaties en de muziek van Amenra. Die krijgt deze week het gezelschap van nieuw solowerk van Van Eeckhout aka CHVE. Kalvarie bevat één track van een kwartier met draailier én op straat gevonden kasseien. Het blijkt de voorbode van een duoplaat met de Zeeuwse singer-songwriter Broeder Dieleman die in oktober verschijnt. Op een nieuwe (al ingeblikte) plaat van Amenra is het wachten tot volgend jaar. “Het rudimentaire ritme van de stenen zorgt samen met de monotone klanken van de draailier voor een dronefolkachtig geluid. Concerten moeten nog aangekondigd worden, maar de flightcase is al gevuld. Ik zie de absurde scènes al voor me: ‘Dit is zo zwaar, wat zit erin? Toch geen stenen?’ (Lacht) Maar ik vind dat je ze live moet kunnen zien, voelen en zelfs ruiken. Eén steen heeft de geur van gemaaid gras. Ik hou van archaische objecten die iets lichamelijks in gang zetten. Dat ik het resultaat, dat ik nota bene in het Frans heb ingezongen, op een Amerikaans metallabel kan uitbrengen, maakt het helemaal af.”

Amenra speelt op 30 en 31/5 in de Ancienne Belgique, abconcerts.be; Kalvarie van CHVE verschijnt op 31/5 via Relapse Records

25 YEARS OF AMENRA: BETWEEN NOISE AND STILLNESS

EN If one Belgian band has managed to externalise and embody the healing power of music over the past quarter-century, it is Amenra. While they sell out the Ancienne Belgique twice this week, frontman Colin H. van Eeckhout, who added a smashing acting debut in Skunk to all his musical work, is also releasing new solo work with Kalvarie. “In the early years, our egos still played tricks on us. It was only after my father passed away that the band really began to develop substance. And now, our commitment to the band transcends music.”

Pop & JazzExpo Film

Slaapkamerfolk

Haar titelloze debuutalbum nam Jessica Pratt op in haar slaapkamer met een viersporenrecorder en eenvoudige microfoon, zelfs haar huisgenoten wisten niet dat ze een plaat aan het inblikken was. Sindsdien heeft de Amerikaanse singer-songwriter haar rauwe, intieme folksongs wat meer aangekleed. Op haar nieuwe album, het wonderlijke kleinood Here in the pitch, stoeit ze met dromerige bossanova en psychedelische kleuren uit de jaren 1960 van Brian Wilson, Love en Karen Dalton.

JESSICA PRATT 3/6, Ancienne Belgique, abconcerts.be

De poëzie van stilte

De Franse componist Claude Debussy schreef dat de muziek niet in de noten zit, maar in de ruimtes ertussen. In dezelfde geest zei Miles Davis: “Het zijn niet de noten die je speelt, het zijn de noten die je niet speelt.” Niemand die dat adagium een warmer hart toedraagt dan de New Yorkse jazzpianist Fred Hersch, die op zijn gloednieuwe album Silent, listening evenveel poëzie legt in zijn fluweelzachte pianoaanslagen als in de stiltes ertussen.

FRED HERSCH 31/5, Flagey, flagey.be

Kletterende cold wave

Wie zich in de wereld van Ultra Sunn onderdompelt, waant zich in de jaren 1980 van Depeche Mode, Front 242 en DAF. Denk: een ijskoude klankband van gitzwarte EBM met kille synths, kletterende drumcomputers en donkere vocalen, waarmee het Brusselse duo ondertussen scoorde tot in de VS toe. Hun debuutalbum, US, verscheen in april en is zowel een knipoog naar VU van The Velvet Underground als naar AM van Arctic Monkeys. (TZ)

ULTRA SUNN 1/6, Botanique, botanique.be

Lichaamstaal

De Chinese beeldhouwer Wang Keping maakt sculpturen uit hout, die vanuit een haast organische behandeling van de materie bijzonder dicht bij menselijke lichamen aanleunen. Bij Nathalie Obadia gaan tien kunstenaars – onder wie Laure Prouvost, Agnès Varda, Andres Serrano en Sophie Kuijken – een dialoog aan met die vleselijke, zinnelijke, evocatieve en poëtische creaties middels foto’s, tekeningen en sculpturen. Een mooi staaltje lichaamstaal.

WANG KEPING ET LE CORPS REPRÉSENTÉ 30/5 > 13/7, Nathalie Obadia, nathalieobadia.com

Natuurlijk

Met de groepsexpo NaturArchy mikt iMAL, de Brusselse vrijhaven voor artistieke praktijken die zich met nieuwe technologieën inlaten, op een verandering in onze kijk op de natuur en het niet-menselijke. Via kunst die zich afwikkelt rond de thema’s duurzaamheid, ecologie en de dekolonisatie van de natuur, en kwesties opwerpt als de verstrengeling van mens en niet-mens en de band tussen groene technologieën en nieuwe materialen.

NATURARCHY. TOWARDS A NATURAL CONTRACT > 29/9, iMAL, imal.org

Zwart-wit

Lab(au) is een Brussels laboratorium voor kunst en urbanisme met een bijzondere fascinatie voor de relatie tussen kunst en taal. Aan zijn expo in de Botanique ligt één vraag ten grondslag: hoe vul je een wit blad tot het zwart ziet? Een vraag die via tal van regels en beperkingen wordt beantwoord, en je zo zowel een eindeloze waaier aan mogelijkheden als een inkijk in de aard van het creatieproces zelf gunt. (KS)

LAB(AU): POSSIBLES PROBABLES 30/5 > 4/8, Botanique, botanique.be

Eat that

Vroeger stonden Tim Burton, David Cronenberg en Guillermo del Toro in de rij om met Mia Wasikowska (Alice in Wonderland, Crimson Peak) samen te werken. Vandaag speelt ze een moderne rattenvanger van Hamelen in een anorectische en sektarische arthousesatire van de Oostenrijkse regisseur Jessica Hausner. Op een eliteschool overtuigt haar personage leerlingen om zo weinig mogelijk te eten. Creepy.

CLUB ZERO AT, dir.: Jessica Hausner, act.: Mia Wasikowska, Sidse Babett Knudsen, Ksenia Devriendt

Met de ogen dicht

In Laos leest een piepjonge boeddhistische monnik een stervende, oude vrouw voor uit Het Tibetaanse dodenboek. In het tweede deel is de ziel van de oude vrouw gereïncarneerd in het geitje van een schoolmeisje in een vissersdorp op Zanzibar. Op het sleutelmoment verzoekt de Spaanse regisseur Lois Patiño de kijker om de ogen te sluiten. Het mysterieuze, meditatieve Samsara zou een oogstrelende, spirituele ervaring zijn.

SAMSARA ES, dir.: Lois Patiño

Start de motor

In aanloop naar de release van The bikeriders, een prachtige film over de opkomst van een motorclub voor outsiders in de sixties, herneemt Flagey twee eerdere films van Jeff Nichols. Een uitstekend idee, want de regisseur uit Arkansas blinkt uit in goede verhalen en lyrische americana. Mud leek een moderne versie van Tom Sawyer en Huckleberry Finn. Het onheilspellende Take shelter veruitwendigde de angst van een gezinshoofd om alles te verliezen. (NR)

JEFF NICHOLS 6 > 30/6, Flagey, flagey.be

Club Zero

Wang Keping et le corps représenté Jessica Pratt

Klein onderhoud

GERARD opent nieuwe concertreeks van Bozar in Reset

‘Ik speel graag met contrasten’

Tijdens de nakende renovatiewerken van zijn Studio en Zaal M is Bozar te gast in Reset. Tien keer krijgen telkens twee avontuurlijke elektronica-acts er een podium aangeboden, met een visueel, al dan niet immersief verlengstuk. De eerste headliner in het Reset Auditorium in de De Lignestraat is de Amsterdamse dj en producer Thessa Torsing alias upsammy, die grafisch kunstenaar Jonathan Castro meebrengt. GERARD, het alter ego van Elias Durnez, luidt de avond in met visual artist Victor Verhelst.

“Muziek heeft me altijd geprikkeld,” zegt Durnez, een jonge Brusselaar die zeven jaar geleden vanuit Torhout naar de hoofdstad afzakte om er muziek te studeren aan de kunsthumaniora in Laken en al in de West-Vlaamse Sound Track-finale stond. “Ik herinner me nog hoe geïntrigeerd ik was toen mijn nonkel me voor het eerst Rammstein liet horen. Daarna heb ik ook veel naar metal en indierock geluisterd, als het maar muziek was met een grote intensiteit. Jazz en elektronische muziek volgden. Ik speel graag met contrasten, ook tussen genres. Meer dan op de ep Je. RAR die ik begin vorig jaar uitbracht, komen die tot uiting in mijn liveshow, die energieke met rustige momenten afwisselt.” Na studies jazzgitaar aan het Antwerpse conservatorium is Durnez teruggekeerd naar Brussel, waar hij nu artist in residence is in Volta.

“Tijdens de pandemie zat ik veel achter mijn computer en ben ik meer elektronische muziek beginnen te maken. In die periode leerde ik online ook veel nieuwe muziek kennen, niet alleen elektronische artiesten zoals Oneohtrix Point Never en Fennesz, maar ook metal en jazz.” De stijl van Durnez ligt met zijn dromerige gitaarklanken, zweverige, met effecten bewerkte stem en digitale synthesizers ergens tussen pop, ambient en clubmuziek. “De nieuwe nummers hebben meer tekst en popstructuren, al maakte ik recent nog een lange abstracte noisetrack, alsof ik de contrasten nog wat meer in de verf wilde zetten.”

Victor Verhelst kent Durnez van zijn middelbare schooltijd in Torhout. “We zijn altijd goede vrienden gebleven en zijn enthousiasme heeft ook GERARD een boost gegeven. In Reset staat hij gewoon mee op het podium. Hij is geen videokunstenaar van opleiding, maar maakt loops van zijn grafische vormen. In die zin sluiten zijn visuals aan bij die van Jonathan Castro.”

TOM PEETERS

Het eerste concert in de reeks Bozar x Reset, met GERARD & Victor Verhelst en upsammy & Jonathan Castro vindt plaats op 30/5 in het Reset Auditorium, bozar.be

Select Aanraders van de week

PodiumKlassiekLiteratuur

Afgestudeerd

Het RITCS brengt nog altijd talent voort dat later het beeld en/of geluid zal bepalen in onze film- en theaterzalen, alsook in de ether, waar radiogolven bij voorkeur interessante signalen doorsturen. Wil je nu al weten welk talent? De bachelors en masters van de afdelingen Regie en Acteren, maar ook de radiomakers, filmregisseurs en scenaristen in spe moeten bij wijze van eindejaarsproef hun creaties tonen aan een geïnteresseerd publiek op campussen en in theaters in jouw buurt.

LICHTING RITCS 2024 3 > 27/6, RITCS, ritcs.be

Ook afgestudeerd

Ook de studenten van P.A.R.T.S. zijn ondertussen hun afstudeerwerken aan het tonen. En dan hebben we het over internationale studenten met een voorliefde voor dans en performance. In juni studeren twaalf studenten van het tweejarige masterprogramma Studios af. Het resultaat van hun werk aan hun artistieke praktijk is te zien in een reeks projecten die worden getoond in de Kaaistudio’s, de Pianofabriek en Wiels.

P.A.R.T.S. GRADUATION FESTIVAL MA STUDIOS > 15/6, verschillende locaties, parts.be

Aan het werk

“Wadisda? Toneel!” Pas na een tijdje ontdekken de grote mensen op het podium dat er nog iets anders bestaat dan alleen maar de hele dag werken. Wat voor werk is dat trouwens dat zij doen terwijl de kinderen op school zitten? Heeft het nut? Worden de kinderen er ook beter van? Of moeten zij later de rommel van hun voorgangers opkuisen? De volwassenen van Compagnie Barbarie stellen zelf de vraag. (MB)

COMPAGNIE BARBARIE: GROTE MENSEN 2/6 (4+), BRONKS, bronks.be

Boom! Wham! Ka-pow!

Nog steeds bang van alle noten die na 1900 geschreven zijn? Laat de Brusselse sopraan Sarah Defrise je van die vervelende fobie afhelpen. Met een flinke dosis humor toont ze dat het modernisme niet synoniem hoeft te staan met grillig kattengejank. Zo zingt ze onder andere het komische comicstuk Stripsody van de Amerikaanse mezzosopraan en componiste Cathy Berberian, met een partituur van getekende onomatopeeën. Muziek die binnenkomt als ka-pow!

I HATE NEW MUSIC 31/5 > 6/6, Théâtre des Martyrs, lamonnaiedemunt.be

De nieuwste wereld

De nieuwe wereld die Antonín Dvořák in zijn Negende symfonie toonzet, is natuurlijk van een ander kaliber dan de nieuwe wereld waarin jongeren vandaag opgroeien. De melodieën mogen dan wel oppeppend blijven klinken, wanneer een nieuwe generatie muzikanten van Brussels Young Philharmonic deze 150 jaar oude partituur uitvoert, krijgt die een heel andere betekenis.

BRUSSELS YOUNG PHILHARMONIC & REMUA YOUNG ORCHESTRA: NEW WORLD CONCERT 1/6, Flagey, flagey.be

Operatoppers

Heb je na de vele violen op de Koningin Elisabethwedstrijd zin in een vocale pousse-café? In de Abdij van Dielegem in Jette klinkt het slotakkoord van de reeks Klassiek in de Abdij. Naar jaarlijkse traditie is dat een afsprong met opera. Alle overbekende personages van Verdi, Mozart en Puccini passeren de revue. Bas Tijl Faveyts, tenor Denzil Delaere en sopraan Ilse Eerens kruipen een uur lang in vele huiden. (JC)

KLASSIEK IN DE ABDIJ: VIVA!OPERA 2/6, Abdij van Dielegem, jette.brussels

Woordwaarde ontelbaar

Kunstenaar, performer en schrijver Sarah Vanhee koestert taal. Taal als uitdrukkingsmiddel en geleider van ontmoetingen. Beide kanten komen samen in haar nieuwe project Dienst Woorden/Words Service/Service des Mots, waarin ze samen met andere ‘loketbedienden’ op zoek gaat naar woorden die zeggen wat om welke reden ook onzegbaar is voor de persoon aan de andere kant van het glas. Op 4 juni klinken die woorden in het Frans, op 11 juni in het Nederlands en Engels.

DIENST WOORDEN/WORDS SERVICE/SERVICE DES MOTS 4 & 11/6, La Bellone, demarkten.be

Blad, lijm, schaar

De Brusselse uitgeverij Versant Sud Jeunesse maakt er een erezaak van om puntgave edities van al even precieuze makers de wereld in te begeleiden. De Frans-Brusselse Valentine Laffitte, een illustratrice die niet met potloden of stiften maar met een schaar aan de slag gaat, behoort al een tijdje tot de fonkelende kern van de fondslijst. Papierhandel Tandemm stelt nu de poëtische, heerlijk tactiele collages uit haar nieuwe boek Et ici tentoon.

VALENTINE LAFFITTE > 14/9, Tandemm, tandemm.be

De grote, boze leeswolf

Er bereiken ons de laatste jaren steeds meer berichten over de ontlezing van onze jeugd. Voorlezen is een piepklein middeltje van onschatbare waarde om die trend te keren. Passa Porta en Le Wolf weten dat en slaan de handen in elkaar voor een voorleessessie. Drie kwartier lang leest Yelena Schmitz spannende verhalen uit de Europese kinderliteratuur voor over al dan niet grote, boze wolven. Om van te huilen! (KS)

FESTIVAOUUUUUUH: VOORLEESSESSIE VOOR KINDEREN 1/6, Passa Porta, passaporta.be

Dienst Woorden/Words Service/Service des Mots

Sarah Defrise: I hate new music

Lichting RITCS 2024

Savoiestraat 34, Sint-Gillis, Instagram: rascals.bxl

Liefhebber van britpop en de Britse cultuur in het algemeen? Een adres in Sint-Gillis waagt zich aan bangers and mash en beans on toast. Even verrassend als verheugend.

Behalve de eeuwige pubs, een kant-enklaar concept, biedt Brussel weinig verrassingen voor diegenen die aandachtig volgen wat er aan de overkant van het Kanaal gebeurt. Verandering in die situatie komt verrassend genoeg van een trio Fransen – Romain, Matthieu en Emma –, die een concept hebben geïmporteerd dat, voor zover wij weten, nog nooit eerder in de hoofdstad is gezien: de canteen, een adres met een achtergrond in catering, waar de hele dag door eenvoudige en voedzame gerechten te bestellen zijn.

De versie die dit drietal aanbiedt, heeft zeker stijl, met een betegelde ruimte in een

Walden Festival

4x2 combitickets, Leopoldpark, 13 & 14/7

In en rond het Leopoldpark trekt de Klarafestival-ploeg op een avontuurlijke muzikale ontdekkingstocht. Mail ‘Walden’

DIY-decor, voorzien van een linoleumvloer, een grote spiegel en vintage meubilair –vooral de tafels met vastgeklonken bankjes zijn erg leuk. Ook goed gezien: de mooie rode gevel en het terras waarop de zon aan het eind van de dag schijnt.

Rascal’s gaat voor ambitieuze openingsuren – met ook twee avonden per week, wanneer er onder meer bingosessies worden georganiseerd. Het resultaat is een breed scala aan opties, van een English breakfast tot een sandwich, met ook een daily lunch.

De uitgebreide kaart bevat enkele juweeltjes: bangers and mash (16 euro) met een gravy van uien, het equivalent van onze worst met puree; fish-and-chips (17,50 euro); scotch egg (7 euro); egg muffin (8 euro); of een Welsh rarebit (7 euro), een nostalgische Welshe croque-monsieur. En

Laureatenrecital

5x2 tickets, Flagey, 6/6

De zes niet-geklasseerde laureaten van de Koningin Elisabethwedstrijd voor viool geven een gezamenlijk recital. Mail ‘Viool’

Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be

dan zijn er nog de cocktails die het ‘perfide Albion’ oproepen, zoals de Bramble (10 euro), Pimm’s (10 euro) of bloody mary (10 euro).

Op een zondagochtend konden we niet aan de verleiding weerstaan om de breakfast plate (16,80 euro) te proberen, die ook beschikbaar is in vegetarische en veganistische versie – met onder meer bloemkool. Op het royale bord lagen twee glanzende spiegeleieren, twee goudbruine worstjes, twee knapperige plakken bacon, bonen in tomatensaus, champignons en een beetje peterselie. Een heerlijke en eiwitrijke manier om de dag te beginnen. Het geheel werd vergezeld door een royale, huisgemaakte icetea (€4), met de lekkere smaak van bergamot en rozemarijn.

TEKST: MICHEL VERLINDEN FOTO: SASKIA VANDERSTICHELE

Club Zero

5x2 tickets, Cinema Palace, vanaf 29/5

Een creepy Mia Wasikowska probeert haar leerlingen ervan te overtuigen steeds minder te eten. Mail ‘Zero’

Drink

De vijf inzichten Renata Carvalho

‘Een

boek is een goede metgezel’

In Manifesto transpofágico toont en bespreekt de Braziliaanse theatermaker en actrice Renata Carvalho haar translichaam. Hier voorziet ze ons ook van verzorgingstips voor lichaam en geest.

door Michaël Bellon

Ontdek de tijd

In een steeds snellere wereld met mensen die altijd druk zijn, is het een geschenk om de tijd te ontdekken. Om de tijd te begrijpen, een rustpauze te appreciëren en aandacht te hebben voor je ademhaling. Begrijp dat sommige dingen tijd nodig hebben. Praat met de tijd.

Zorg voor je mentale gezondheid

Laat ons zorg dragen voor onze geestelijke gezondheid. Zeker als mens met minder privileges dan anderen. Opdat we ons dagelijkse leven aankunnen, met de hulp van een gespecialiseerde professional. Er zijn veel factoren die bijdragen aan het behoud van je geestelijke gezondheid. De steun van een goede professional is een belangrijke factor.

Doe oefeningen

Het is belangrijk om allerlei lichamelijke activiteiten te doen om je lichaam sterk te houden en je geestelijke gezondheid te ondersteunen. Sport, dans, ren, speel, zwem ... Kom in beweging.

Lees boeken

Boeken zijn altijd een goede metgezel en verbreden je kennis. Van een goed boek leer je altijd wel iets. Lees dan ook echt. Hoeveel boeken heb je de afgelopen maand gelezen?

Maak vrienden

Omring jezelf met mensen die goed voor je zijn, en die je aan het lachen brengen. Koester vrienden die goed gezelschap zijn om je leven mee te delen. Mensen rond je hebben met wie je kan lachen, huilen, dansen, praten en die je in vertrouwen kan nemen, maken het leven lichter.

Renata Carvalho presenteert haar Manifesto transpofágico op 31/5 & 1/6 in GC De Kriekelaar, kaaitheater.be

Op zoek naar een restaurant?

Kies dan voor één van de 117 GoodFood-restaurants in Brussel! Je zal er heerlijke gerechten vinden, bereid met lokale, gezonde seizoensproducten!

Van broodjeszaken tot sterrenrestaurants, voor een lunch met collega’s of een diner met vrienden, er is voor elk wat wils en ook voor ieders budget!

Ga naar www.goodfood.brussels/resto voor de lijst van restaurants met een GoodFood-label

Brusselkiest.be

DEZE WEEK OP BRUZZ TV

Kijk deze week naar de kopstukdebatten op BRUZZ tv

Met op vrijdag 31 mei het grote Brusseldebat met daarin de 7 lijsstrekkers voor het Brusselse Parlement, en op zaterdag 1 juni het debat Brussel Kiest: Vlaanderen in Brussel!

Het hongertje dat je nu voelt, dat is wat wij de kracht van beelden en papier noemen.

Magazines zijn zoveel meer dan mooie beelden. Want dankzij magazines kom je meer te weten én proef je van vele onderwerpen. Van koken tot duurzaamheid bijvoorbeeld.

Lees een magazine en voed je geest.

Ready to create MEDIA WITH IMPACT?

HET KAN ALS COMMUNICATION SPECIALIST ROULARTA ADVERTISING

Roularta zit in een digitale stroomversnelling en zoekt een Communication Expert die van aanpakken weet! Of het nu gaat om het overtuigen van interne of externe partners: jouw content weet iedereen te boeien. PR-Events met grote E dankzij jouw operationele en creatieve ondersteuning. Dare it, share it! Met jouw online en offline sterke pen in de hand, til jij Roularta Advertising mee naar een hoger niveau.

SCAN TO SWITCH mijntoekomstbijroularta.be

De Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (www.raadvgc.be) is een Brusselse parlementaire instelling, die bestaat uit de 17 Nederlandstalige parlementsleden van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. Samen stippelen ze het beleid uit voor onderwijs, cultuur, welzijn en gezondheid. De Raad is er voor iedereen die het Nederlands in Brussel een warm hart toedraagt. Om de dienstverlening (vanuit Lombardstraat, Brussel) te versterken, is er een openstaande vacature voor:

Huisbewaarder (voltijds, m/v/x)

Profiel

Je hebt een diploma of getuigschrift van lager onderwijs.

Aanbod

• Met deze voltijdse functie als huisbewaarder bij de facilitaire diensten kom je terecht in een kleinschalige overheidsorganisatie. De kantoren bevinden zich in prachtig gerenoveerde gebouwen, in een aangename buurt en op wandelafstand van diverse metro-, bus- en treinstations.

• Je ontvangt een wedde die in overeenstemming is met je niveau (weddeschaal C/22 – Huisbewaarder), een aantrekkelijke vakantieregeling, maaltijdcheques, tussenkomst woon-werkverkeer, een hospitalisatieverzekering en diverse extralegale voordelen.

• Een gratis conciërgewoning in het Huis van de Raad (incl. water, gas en elektriciteit), mits aanrekenen voordeel in natura.

Contact

Stuur jouw cv, motivatiebrief, een uittreksel van het strafregister (max. 3 maanden oud) en jouw antwoorden op de screeningvragen (zie vragen hieronder) naar sollicitaties.poolstok@solvus.be vóór 2 juni 2024, 12 u Voor meer informatie, contacteer Anouck De Cauwer via sollicitaties.poolstok@solvus.be of 03 203 48 20.

Screeningsvragen voor de beoordeling van de voorselectie

1) Waarom wil je graag als huisbewaarder werken voor de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie? Wat trekt jou aan?

2) Wat zijn volgens jou de taken van een huisbewaarder?

3) Op welke manier kan jij een meerwaarde betekenen voor deze functie en omgeving? Met andere woorden, wat zijn jouw troeven/ sterktes?

4) Welke affiniteit of ervaring heb je met het onthalen of ontvangen van bezoekers?

Scan hier voor meer info.