BRUZZ editie 1908 (23-10-2024)

Een hele maand zonder auto? Challenge accepted!

Camille en Denis wonen in Ganshoren en besloten samen met hun kinderen, Charlie en Oscar, de uitdaging van ‘Mobility Changers’ aan te gaan. Hun doel? Uitzoeken of ze een maand zonder auto kunnen leven in ruil voor een mobiliteitsbudget van 500 euro en of een duurzamere manier van mobiliteit haalbaar is voor hun gezin. Naast een mobiliteitsbudget kreeg het gezin ook op maat begeleiding van een mobiliteitscoach. Kunnen ze, op vraag van Brussel Mobiliteit, een hele maand zonder auto? Je leest het hier.

De auto laten staan? Ja, maar...

Denis en Camille zijn grote liefhebbers van fietsen en wandelen. Het jonge koppel gebruikt de auto alleen voor het gemak. “We nemen de auto voor grote boodschappen, om familie in het verre Elsene of elders te bezoeken, of wanneer Denis naar zijn voetbaltraining bij KV Woluwe-Zaventem moet,” voegt Camille toe. “De fiets is ons belangrijkste vervoermiddel, maar met jonge kinderen wordt de auto snel een vangnet,” voegt Denis toe.

Op weg naar nieuwe gewoontes

Tijdens deze uitdaging ontdekte de familie de voordelen van carpoolen, elektrische steps en gedeelde fietsen. “Voordien hadden we nog nooit gedeelde auto’s of bakfietsen gebruikt,” geeft Camille toe. “Voor degenen die niet zonder auto kunnen, is een deelauto een uit-

stekend alternatief.” Camille voegt eraan toe: “We hadden een Cambio-station op 300 meter van ons huis en de parkeerplaatsen voor deelauto’s waren zeer handig in Brussel.”

Het dagelijks leven herbekeken

De familie probeerde verschillende alternatieve mobiliteitsoplossingen uit om te zien wat voor hen werkt. Camille en Denis gebruiken hun eigen fiets met een aanhangwagen voor dagelijkse ritten, zoals het vervoer van hun kinderen. “De crèche is maar zeven minuten fietsen, dus dat ging vrij gemakkelijk,” zegt Denis. “Het regelmatig gebruik van het openbaar vervoer was een grotere uitdaging, maar met een goede planning is alles haalbaar!” voegt hij eraan toe.

Een nieuwe kijk op mobiliteit

De ervaring was voor het hele gezin waardevol. “Onze kinderen vonden het geweldig

De mooiste herinnering? Mijn kind horen zingen tijdens een fietstochtje in de regen.

CAMILLE

om deze uitdaging samen met ons aan te gaan,” vertelt Camille met plezier. Ze merkten zelfs dat hun kinderen de fiets boven de auto verkiezen. “Charlie horen zingen op de fiets tijdens een ritje in de regen heeft me laten zien dat kinderen zich gemakkelijk kunnen aanpassen aan deze manier van leven,” besluit ze.

Campagne

Ook de andere families (18) die deelnamen aan ‘Mobility Changers’ waren enthousiast. De helft (47%) neemt zich voor veel minder vaak de wagen de nemen, meer dan een kwart (28%) zegt zelfs afscheid te zullen nemen van hun auto. De negen families die Cambio hebben uitgetest, hebben samen meer dan 1.000 km op de teller gezet. Het grote aanbod aan alternatieve oplossingen voor een eigen wagen was een aangename ontdekking voor de deelnemers. (Bron: Campagneresultaten Mobility Changers)

SPEEL MEE EN WIN!

Maak ook kans op een mobiliteitsbudget van 500 euro en test zélf alle mobiliteitsoplossingen uit. Ga naar de wedstrijdpagina via deze QR code.

22 Ronddartelen in het Zoniënwoud

Populatie reeën stagneert voor het eerst

Ecolo likt zijn wonden na tegenvallende resultaten

De nieuwe stadionomroeper van RWDM

05 EDITO

06 HET GESPREK Brussels PS-voorzitter Ahmed Laaouej

10 IN BEELD Cato Beljaars

12 IN DE KIJKER Portret van Hasan Koyuncu, in polepositie voor het burgemeesterschap van Schaarbeek

13 BEELDCOLUMN Delphine Frantzen

14 SAMENLEVING Toenemend drugsgeweld in de wijk Aumale

20 BIJGEDACHTE Een fusie van de politiezones? Ja, maar ...

21 KORT GESPREK Arnout Hauben kreeg de Gouden Televizier-Ring 2024

28 BIG CITY Naar wie is het Maximiliaanpark vernoemd?

30 DE SLAAPKAMER van Pien

32 COVERSTORY Dertiger Nina Vandeweghe wil haar eicellen laten invriezen

36 COLUMN Haat-liefdeverhouding

37 SELECT Patrick Tass, filmregisseur tussen Palestina en Pink Screens Klein onderhoud Anke Verslype Eat & Drink Chaudron De vijf inzichten Edouard van Praet

Jacky houdt café in de wijk rond het metrostation Aumale, waar het drugsgeweld uit de hand loopt.

COLOFON

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80

Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar.

OPLAGE

55.000 exemplaren.

ADVERTEREN?

Sacha Devos en Angela Mngongo 02-650.10.81 sacha.devos@brusselmedia.be angela.mngongo@brusselmedia.be

DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@brusselmedia.be

ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir

ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR

Klaus Van Isacker

COÖRDINATOR MAGAZINE

Maarten Goethals

ARTDIRECTOR

Heleen Rodiers

VORMGEVING

Ruth Plaizier

EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

Eva Christiaens, Luana Difficile, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Johan Baeten, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Emilia De Feyter, Andy Furniere, Kathleen Peters, Niels Ruëll, Indra Rypens, Michel Verlinden (medewerkers)

VERTALING

Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, Aurélien Garcia, George Holmer FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Cato Beljaars, Bart Dewaele, Kim, Delphine Frantzen, Ivan Put, Saskia Vanderstichele

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Dirk De Clippeleir

Flageyplein 18, 1050 Elsene. BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij Printing Partners Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

MELD NIEUWS

Zelf nieuws gespot?

Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be

VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.extranet.brussels

WWW.BRUZZ.BE

Maarten Goethals

Coördinator Magazine

Aumale

In 2023 deden zich 62 schietpartijen voor in Brussel. Dit jaar staat de teller al op minstens 74 incidenten. Een driest record, dat in aantal ongetwijfeld nog zal toenemen door het drugsgeweld en de strijd tussen bendes om territorium.

“Justitie telde dit jaar minstens al 74 schietincidenten in Brussel. Een driest record”

FR En 2023, Bruxelles a connu 62 fusillades. Cette année, le compteur affiche déjà au moins 74 incidents. Un triste record, qui ne manquera pas d’augmenter en raison de la violence liée aux drogues et à la guerre des gangs. BRUZZ met à jour sur son site une carte interactive des fusillades, qui montre que de nombreux incidents se concentrent autour d’Anderlecht. Cette commune, avec des zones comme Peterbos, la proximité de la gare du Midi, et des hotspots récents comme Saint-Guidon et Aumale, présente des points stratégiques importants. À Saint-Guidon et Aumale, les fusillades se produisent dans des quartiers résidentiels habituellement tranquilles, et la rapidité avec laquelle la violence augmente est préoccupante. En quelques mois seulement, l’ambiance a basculé de la paix à une atmosphère inquiétante et dangereuse. Les témoignages recueillis par BRUZZ dans le quartier d’Aumale révèlent une réalité troublante. Les habitants décrivent des balles qui fusent presque littéralement autour d’eux, tandis que des dealers, sans la moindre gêne, comptent leurs gains dans les porches des maisons, filmés par les caméras de sécurité (p.14). Fabrice Cumps (PS) a été réélu bourgmestre et ses priorités sont on ne peut plus claires : sécurité, sécurité, sécurité.

BRUZZ houdt op zijn website een interactieve kaart bij van de schietpartijen, en een groot deel van de data concentreert zich rond Anderlecht, dat met Peterbos, de nabijheid van het Zuidstation, en relatief nieuwe hotspots zoals Sint-Guido en Aumale enkele strategisch belangrijke verdeelpunten kent. Die laatste twee locaties mogen trouwens verbazen: niet alleen gebeuren de schietpartijen in relatief rustige woonwijken, ook de snelheid waarmee het geweld escaleert, doet naar adem happen. In amper een paar maanden tijd kantelde de sfeer van rustig en kalm naar grimmig en gevaarlijk. Dat blijkt uit de getuigenissen die BRUZZ sprokkelde in de wijk Aumale. Burgers getuigen van kogels die bijna letterlijk om de oren vliegen, en van dealers die zonder schroom, in de portieken van huizen, hun inkomsten tellen, terwijl de beveiligingscamera draait (p.14). Met de herverkiezing van Fabrice Cumps (PS) als burgemeester zijn meteen ook zijn eerste drie prioriteiten bekend: veiligheid, veiligheid, veiligheid.

EN There were 62 shootings in Brussels in 2023, and for 2024, the tally so far is at least 74 incidents. It is a sad record, and one that will undoubtedly be pushed further by drug violence and fighting between gangs for dealer territory. BRUZZ has an interactive map of shootings on its website, and much of the data is concentrated around Anderlecht, where Peterbos, the neighbourhood around the Brussels South railway station, and relatively new hotspots such as Sint-Guido/Saint-Guidon and Aumale are strategically important distribution points. The latter two locations might come as a surprise. Not only do the shootings happen in relatively quiet residential areas, the speed at which the violence is escalating is shocking as well. In just a few months, the atmosphere in the area has gone from calm to grim and dangerous. This is evident from the testimonies BRUZZ gathered in the Aumale neighbourhood. Residents testify of bullets almost literally flying around their ears, and of dealers counting their earnings without hesitation out in the open, while security cameras are up and running (see page 14). Fabrice Cumps (PS) has been re-elected as mayor of Anderlecht and we know his top three priorities: security, security, and security.

‘Bij

de PS vergeten we niets’

Minstens één en misschien wel drie extra burgemeesterssjerpen zal de PS halen in het gewest. Dat is mede de verdienste van haar Brusselse voorzitter en meestertacticus Ahmed Laaouej. “Ik vind de provocaties van Georges-Louis Bouchez tegenover Groen onaanvaardbaar.”

door Kris Hendrickx en Steven Van Garsse foto’s Bart Dewaele

De afspraak met Ahmed Laaouej begint met een fotoshoot in zijn stijlvolle burgemeesterskantoor in Koekelberg. Terwijl de BRUZZ-fotograaf zich voorbereidt, stopt de Brusselse PS-baas ons zonder commentaar een verkiezingsflyer in de hand. ‘Verkocht aan Arabieren. Enculé’ (klootzak) staat met balpen op de foto van Dirk Lagast geschreven, nummer drie op de lijst die Laaouej zelf trok. Racisme, het is een thema waar de zoon van Marokkaanse migranten zwaar aan tilt, ook tijdens het touwtrekken voor de laatste burgemeesterssjerpen.

Zit er een tevreden Brussels PS-voorzitter voor ons?

AHMED LAAOUEJ: Jazeker, de PS blijft de eerste partij en doet het in veel gemeenten uitstekend. En misschien het belangrijkste:

we gaan er vooral op vooruit in het zuiden en oosten van Brussel, waar we het altijd wel moeilijker hebben.

De MR gaat er meer op vooruit in stemmen, terwijl de PS meer burgemeesterssjerpen binnenhaalde. Kunnen we zeggen dat de liberalen het vooral goed hebben gedaan op verkiezingsdag, maar de PS de kampioen van de onderhandelingen was?

LAAOUEJ: Bij de PS houden we rekening met de realiteit en de verschillende parameters. Ik maak onderscheid tussen bepalende parameters en des paramètres influents, parameters die een zekere invloed uitoefenen. Vanaf de verkiezingsavond moet je in de eerste plaats met die bepalende parameters rekening houden. Dat MR en Les Engagés aan elkaar geklikt waren, zelfs als ze geen gemeenschappelijke lijst vormden, was bijvoorbeeld zo’n

factor. Neem nu Elsene: vanaf het moment dat Les Engagés en MR absoluut niet met Ecolo wilden, veranderde dat de onderhandelingen.

Er waren daar toch genoeg stemmen voor een coalitie van groenen en socialisten?

LAAOUEJ: Met één stem was dat te nipt. Je hebt verschillende rondes bij de verkiezingen. De eerste is de stembusgang, de tweede de coalitieonderhandelingen en dan is er nog een derde ronde: in de loop van de legislatuur zijn er vaak nog gemeenteraadsleden die naar de meerderheid overstappen zodat die bijvoorbeeld minder krap wordt. In Elsene konden we daar niet op hopen.

In Molenbeek zei een kandidate dat God haar had gevraagd om aan politiek te doen. En

BIO

• 54 jaar

• Groeit op in Beyne-Heusay bij Luik in een mijnwerkersgezin

• Studies rechten

• Woont sinds 2000 in het Brussels gewest

• Raadgever Elio Di Rupo en kabinetschef van Claude Eerdekens

• 2017: federaal PS-fractieleider in de Kamer

• Burgemeester van Koekelberg sinds 2018

• Voorzitter van de Brusselse PS-federatie sinds 2019

• Hoogste aantal voorkeurstemmen in Brussels Gewest bij de Gewestverkiezingen van 2024

verschillende PS-gemeenten willen levensbeschouwelijke symbolen bij gemeentepersoneel mogelijk maken. Groeit de invloed van religie bij de PS?

LAAOUEJ: Ach, ik kan u ook voorbeelden tonen uit andere partijen waar een kandidaat er religie bijhaalt. De discussie over de verhouding tussen de PS en religie is al oud: Emile Vandervelde schreef aan het begin van de twintigste eeuw al een boek over de vraag of de Belgische Werklieden Partij christelijke arbeiders moest opnemen. Zijn conclusie: die mensen zijn in de eerste plaats arbeiders, dus hebben ze ook een plaats in de partij. Ook ik heb in de eerste plaats oog voor de sociale positie en de maatschappelijke visie van een kandidaat.

Iedereen verwachtte een hele reeks afspiegelingscoalities in de gemeenten, naar het beeld van de Franstalige helft van de toekomstige Brusselse regering: socialisten, liberalen en Les Engagés. Dat gebeurde lang niet overal.

LAAOUEJ: Dank u voor de vraag. In het begin van de avond was er een gemeente waar dat kon: Watermaal-Bosvoorde, de gemeente van David Leisterh (MR), maar hij koos voor de groenen (en niet voor de PS, red.). Het eerste signaal van de gewestelijke formateur was dat het niet nodig was.

Was dat belangrijk voor de rest van de avond en de coalities die u in andere gemeenten smeedde?

LAAOUEJ: (Glimlachje) Paramètre influent Als het voor de MR niet hoefde, dan waren wij natuurlijk ook vrij.

Mogelijk komt de PTB-PVDA voor het eerst in het bestuur, bijvoorbeeld in Molenbeek. De PS en uzelf staan daar niet om te trappelen.

LAAOUEJ: Ik heb de PTB aan het werk gezien toen ik fractieleider was in de

Kamer. Hun parlementsleden vlogen de hele tijd op automatische piloot tégen de PS, of wij nu in de meerderheid zaten of in de oppositie. Niet een paar keer, maar honderden keren. Die mensen hebben ook geen bestuurservaring, ze hebben nog niet bewezen dat ze een compromis kunnen sluiten.

Dat kan allemaal duidelijk worden door ermee te besturen.

LAAOUEJ: Ja, maar politiek mag geen loterij zijn. Je kan niet in een meerderheid stappen in een moeilijke gemeente met een partner waarvan je niet weet of die betrouwbaar is. Van de andere partijen weten we dat ze kunnen besturen en akkoorden respecteren.

Bent u dan niet ongerust over Molenbeek?

LAAOUEJ: Dat is een apart geval. Het politieke landschap is daar zo versnipperd, dat we onvermijdelijk verkennende gesprekken met de PTB moeten beginnen.

De vorige Brusselse regering heeft de begroting flink laten ontsporen. Hoe wil u dat rechttrekken in de volgende regeerperiode?

LAAOUEJ: We hebben een expertencomité samengesteld om het begrotingstekort te analyseren. Er wordt over 2,2 miljard euro gesproken, ik ben benieuwd of het wel echt zo hoog is. Verder zijn een begrotingsevenwicht en afbouw van de schuld wel belangrijk, maar kunnen we bekijken tegen wanneer dat moet. Zo’n traject in vier, zeven of tien jaar afleggen is niet hetzelfde. Ook de overheidsinvesteringen kunnen we in de tijd spreiden, zodat ze minder zwaar doorwegen.

Dat klinkt allemaal pijnloos, maar het tekort is zo groot dat die maatregelen toch nooit zullen volstaan?

“Als er morgen één politiezone is, zal het zoals bij de slager zijn: ik ga een ticketje mogen nemen en in de wachtrij plaatsnemen”

LAAOUEJ: We kunnen de gewestelijke overheidsdiensten ook reorganiseren. We staan open voor discussies over bijvoorbeeld fusies, maar we willen geen brutale besparingen.

De Arizonapartijen willen ook de zes politiezones fuseren om eenheid van commando te krijgen.

LAAOUEJ: Dat is een zware fout. Als ik mijn politiezone een veiligheidsprobleem heb, bel ik de korpschef en geeft die steun. Als er morgen één politiezone is, zal het zoals bij de slager zijn: ik ga een ticketje mogen nemen en in de wachtrij plaatsnemen. Verder merk ik dat de voorstanders ook niet goed beseffen wat ze met die fusie willen bereiken. We moeten naar de maan reizen, ja. Maar waarom?

Zal de Brusselse regeringsvorming opnieuw vlotten, nu de gemeenteraadsverkiezingen achter de rug zijn?

LAAOUEJ: Dat denk ik wel. Ik wil nog even zeggen dat ik de provocaties van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez tegenover Groen onaanvaardbaar vind (Bouchez dreigde om behalve de lage-emissiezone ook Good Move in het parlement aan te pakken in plaats van in de toekomstige regering, red.).

U maakte zelf deel uit van een maneuver dat door Groen als provocatie werd ervaren: het uitstel voor de lage-emissiezone erdoor

Ahmed Laaouej: “Als Brusselaar zou ik nooit een alternatieve meerderheid steunen voor een initiatief dat raakt aan de belangen van de Nederlandstaligen als groep.”

“Ik betreur het dat Groen en Ecolo de sociale dimensie van de ecologische transitie niet echt vatten”

duwen in het parlement, terwijl u over een toekomstige regering onderhandelde.

LAAOUEJ: Maar ik was nooit arrogant. Je kan trouw zijn aan een partner als je een huwelijkscontract hebt afgesloten.

En dat is niet nodig als je verloofd bent?

LAAOUEJ: We waren nog niet verloofd, zelfs niet aan het flirten. Er was immers nog geen Nederlandstalige meerderheid.

Het blijft erg waarschijnlijk dat u samen in een regering belandt. U had over een compromis kunnen onderhandelen: uitstel met één jaar bijvoorbeeld.

LAAOUEJ: U hebt gelijk dat we misschien een compromis hadden kunnen vinden, over de duur en de keuze van de bewoordingen bijvoorbeeld. Maar het moest snel gaan, het ging over ruim 30.000 Brusselse auto’s. Op straat werd ik er ook voortdurend over aangesproken: “Monsieur Laaouej, euro 5!”

De demarche via het parlement wordt door veel Vlaamse partijen als een aanslag op de Brusselse constructie beschouwd. In het parlement wegen de Nederlandstaligen nu eenmaal lichter dan in de regering.

LAAOUEJ: Het was geen communautaire

kwestie: Open VLD, PVDA en de Lijst Ahidar hebben voor gestemd. Als Brusselaar zou ik nooit een alternatieve meerderheid steunen voor een initiatief dat raakt aan de belangen van de Nederlandstaligen als groep.

Lopen we dan niet het risico op een legislatuur met voortdurend alternatieve meerderheden?

LAAOUEJ: Dat ben ik niet van plan, ik doe op een serieuze manier aan politiek. Ik ben ook niet per se anti-Groen of anti-Ecolo. Ik betreur wel dat ze de sociale dimensie van de ecologische transitie niet echt vatten.

Nog even terug naar de gemeenten: hoe moet het nu verder met Schaarbeek? Hasan Koyuncu moet er burgemeester worden, maar dat stuit op weerstand.

LAAOUEJ: Ik ben er hoe langer hoe meer van overtuigd dat het veto dat sommigen denken te kunnen uitspreken (Bouchez, red.) te maken heeft met de roots van Hasan Koyuncu (zie p.12 voor een portret van de man). Hij is onze kandidaatburgemeester en dat zal niet veranderen. Als mensen het over zijn capaciteiten hebben, word ik nog bozer, want dan gaat het over le mépris social, het neerkijken op sociale klassen. We kennen dat bij de PS. De burgerij deed ook al laatdunkend over de eerste arbeiders die in het parlement zaten. En mensen als ikzelf of Ridouane Chahid (burgemeester van Evere, red.) hebben nog voortdurend met racisme te maken. (Klopt op tafel) Maar we gaan ons niet laten doen. Toen ik burgemeester werd, heeft een lid van de MR geweigerd me de hand te schudden (Lucas Ducarme, red.). Ik onthoud dat. Bij de PS vergeten we niets.

‘ON

RESTE LE PREMIER PARTI’

FR Le PS obtiendra au moins un, voire trois bourgmestres supplémentaires dans la région, en partie grâce à son président bruxellois, et maître tacticien, Ahmed Laaouej. Ce dernier souligne un facteur expliquant les majorités communales : le formateur régional David Leisterh a, dès la soirée électorale, choisi une coalition sans le PS dans sa commune de Watermael-Boitsfort. Le PS a répondu par des alliances sans le MR. « On reste le premier parti. »

‘WE STAY THE BIGGEST PARTY’

EN The PS will hold on to at least one and perhaps three more mayoral sashes in our region, partly to the credit of its Brussels chair and master tactician Ahmed Laaouej. “The elections are only the first round, there are two more rounds to follow: the formation of the coalition and then those who jump ship to the majority.” After regional formateur David Leisterh opted for a coalition without the PS in Watermaal-Bosvoorde/ Watermael-Boitsfort, the PS went ahead without the MR. “We are still the biggest party,” he says.

In beeld door Cato Beljaars

Infobord

Een informatiebord dient om – zoals het woord zegt – informatie te verstrekken. Bijvoorbeeld over de uren van vertrek van een trein. Op het perron van station Merode kijken passagiers vreemd op als ze dat trachten te doen: een van de elektronische panelen van de NMBS lijkt ingekapseld in een houten paneel, daar gezet voor de renovatiewerken. Wat er op het scherm staat? Totaal onleesbaar. Er moet duidelijk iets zijn misgelopen, maar origineel is het zeker. MG

In de kijker

Wie is

Hasan Koyuncu?

‘Het is niet fair om hem te herleiden tot zijn afkomst’

Hasan Koyuncu (PS) is de man die over de beste kaarten beschikt om burgemeester van Schaarbeek te worden en ooit een imam op het spreekgestoelte van het Brussels parlement een Koranvers liet citeren. Een portret.

Er werd stevig gevierd bij de Schaarbeekse PS vorige week zondagavond. Voor het eerst zijn de socialisten in de ezelsgemeente de grootste partij. Met dank aan lijsttrekker Hasan Koyuncu en zijn 3.832 voorkeurstemmen. Hij deed ruim 1.200 stemmen beter dan aftredend burgemeester Bernard Clerfayt (Défi) en MR-leider Audrey Henry.

Georges-Louis Bouchez noemde het echter onaanvaardbaar dat Koyuncu burgemeester zou worden. De MR-voorzitter vindt dat de PS-kandidaat onvoldoende respect toont voor de scheiding tussen Kerk en Staat. Voor de Brussels PS-leider Ahmed Laaouej staat het gezag van Koyuncu buiten kijf. Dat maakt de kwestie des te prangender: wie is hij?

“Hij is kind van de derdegeneratiearbeidsmigranten,” zo schetst Justine Harzé, nummer 2 op de Schaarbeekse PS-lijst haar collega. “Zijn grootvader kwam naar België om in de mijnen in Henegouwen te werken, zijn vader baatte een

café uit in Schaarbeek. Hasan woont al heel zijn leven in Schaarbeek en spreekt een aardig mondje Nederlands en Engels. Zijn loyaliteit ligt echt wel bij zijn thuisgemeente.”

Wanneer sommige tegenstanders hem beschrijven, zijn ze echter minder lovend. Ook binnen de socialistische familie in Brussel klinkt kritiek, anoniem weliswaar. “Hij is wat timide, teruggetrokken,” klinkt het. “Een brave partijsoldaat, die mooi doet wat van hem wordt verwacht.”

En toch: vriend en vijand zijn het erover eens dat Koyuncu best sympathiek is. “Hij is altijd vriendelijk en beleefd, ook tegen politici van andere partijen. Wat bijdraagt aan zijn populariteit,” zegt een gewezen gemeenteraadslid.

Een Brusselse Franstalige socialist die BRUZZ kon spreken, zegt dat Koyuncu goed omringd zal worden als burgemeester. “In juni zijn erg veel competente PS-personeelsleden hun job kwijtgeraakt. De partij zal tussen die mensen een goede kabinets-

chef kunnen vinden, die hem zal managen.”

Turkse achterban

Koyuncu, ook Brussels parlementslid, kwam de afgelopen legislatuur vooral in het nieuws bij interculturele incidenten. Midden februari bijvoorbeeld haalde hij de Pakistaanse imam Muhammad Ansar Butt naar het Brussels parlement voor een rondleiding. Waarop die imam, op het spreekgestoelte, een Koranvers reciteerde. Koyuncu moest zich achteraf verdedigen en zei dat hij het idee van de scheiding van Kerk en Staat volmondig ondersteunde.

Eerder in 2015 kwam hij ut stilte voor de honderdste verjaardag van de Armeense genocide probeerde af te

blazen. Onder PS-druk werd het uiteindelijk een minuut stilte voor de Armeniërs, of vluchtelingen die in dat jaar waren omgekomen in de Middellandse Zee. Het woord ‘genocide’ viel toen niet. De oud-politici die BRUZZ kon spreken zijn het erover eens dat Koyuncu enorme populariteit geniet binnen de Turkse gemeenschap. Een andere Schaarbeekse bron weerlegt dat hij een aartsconservatieve islamist zou zijn. “Naar mijn ervaring is hij niet echt met religie bezig. Hij komt vooral sterk op voor zijn gemeenschap, zijn achterban.”

Justine Harzé is de beschuldigingen die ruiken naar ‘communautarisme’ aan het adres van haar lijsttrekker beu. “Koyuncu wordt burgemeester

© BELGA

3.832

voorkeurstemmen kreeg Hasan Koyuncu bij de gemeenteraadsverkiezingen, dat zijn er ruim 1.200 meer dan burgemeester Bernard Clerfayt (Défi)

voor álle Schaarbekenaren,” zegt ze. “Wie hem ervan beschuldigt dat hij alleen voor de Turkse gemeenschap opkomt, reduceert hem tot zijn afkomst.”

Over de geruchten dat niet Koyuncu, maar zijzelf aan de touwtjes zou trekken is Harzé beslist: “We zijn een team, maar hij wordt burgemeester. Hij zal uiteindelijk de beslissingen nemen, niemand anders.” Als BRUZZ Koyuncu contacteert voor een reactie, verwijst hij door naar haar.

Verrader

Veel Turkse Schaarbekenaren willen Koyuncu absoluut als burgemeester zien. Het kan het bochtenwerk van oud-schepen Sait Köse (1030 Ensemble) mogelijk verklaren. De man, ook van Turkse komaf, zou vorige week dinsdag de MR-fractie vervoegen om zo de claim van MR-lijsttrekker Audrey Henry op de burgemeesterssjerp te verstevigen, ten koste van Koyuncu. Enkele uren later kwam Köse met een “verduidelijking”, waarin hij liet weten toch bij zijn oude fractie te blijven en van daar uit de MR te steunen.

Volgens L’Echo was die bizarre wending geen toeval. “Köse trok zich terug onder druk van de Turkse gemeenschap,” zo klinkt het. Figuren in die gemeenschap zouden woest zijn geweest dat Köse met zijn maneuver het burgemeesterschap aan een andere Turk zou ontzeggen.

jaar is Koyuncu al hét stemmenkanon voor de PS in Schaarbeek. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2012 haalde hij als nieuwkomer het vierde hoogste aantal voorkeurstemmen (1.652) voor de PS

Schaarbeeks PS-collega Ibrahim Dönmez schreef op Facebook in het Turks dat “ons volk niet zal vergeten”, een niet mis te verstane waarschuwing aan het adres van elke politicus met Turkse roots in de gemeente. De socialist die BRUZZ kon spreken, bevestigt het verhaal, een bron binnen de Schaarbeekse MR zegt dat Köse voor “verrader” zou zijn uitgemaakt.

TIBERT BLOMMAERT

Drugsgeweld escaleert in Anderlechtse wijk Aumale

‘Ik

zag de kogels afketsen, op een paar meter van mij’

Fluitende kogels, kinderen die wapens vinden in het park en bewoners die hardop aan verhuizen denken. De situatie rond metrostation

Aumale escaleerde in sneltempo als gevolg van oprukkend drugsgeweld en de strijd om een goede dealplek. “De plek is zo open dat verkopers heel snel kunnen wegvluchten,” zegt hoofdcommissaris

Delphine Schelpe.

door Kris Hendrickx foto’s Ivan Put

Samenleving Drugsgeweld escaleert in Anderlechtse wijk Aumale

“Eenieder heeft recht op vrijheid en veiligheid van zijn persoon”

Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, op een kunstwerk aan de uitgang van metrostation Aumale

Het is even voor zonsondergang, als dertiger Fanny (*) op 2 oktober met een buur naar huis wandelt. Met een groep bewoners heeft ze net een vergadering bijgewoond met het Anderlechtse gemeentebestuur en de politie. Onderwerp van gesprek: de spiraal van drugsgeweld die de wijk al verschillende dagen in haar greep houdt, met drie schietincidenten in enkele dagen tijd.

“We liepen van metro Aumale richting Gedachtenisstraat, langs een van de dealplekken, toen opeens een auto kwam aanrijden. Ik lette er niet echt op tot we vreemde knallen hoorden. Even dacht ik: ‘Tiens, vuurwerk?’ Want dat gebeurt wel vaker. Toen zag ik de paniek bij andere omstanders. Ik weet nog dat ik de kogels zag afketsen, op een paar meter van mij. Ik heb het op een lopen gezet, terug richting metro. Met een wijde boog ben ik dan via een andere weg thuis geraakt.”

Later die avond verneemt Fanny dat de aanvallers een man levensgevaarlijk verwond hebben in zijn been. De daders raken nog verwikkeld in een achtervolging met de politie, die ze met een automatisch wapen beschieten. Door de gebeurtenissen wordt Aumale de zestiende ‘hotspot’ in het gewest, een dealplek waar bestuur en politie extra aandacht aan besteden.

Het tafereel waar de buurtbewoonster getuige van is, blijkt het vierde van ondertussen vijf schietincidenten nabij metrostation Aumale. “Sindsdien passeer ik niet meer langs die plek,” vertelt Fanny. “Voor mijn veiligheid én die van mijn kinderen. Gelukkig zijn die nog niet oud genoeg om veel vragen te stellen, maar ze voelen de sfeer wel. En zelf heb ik toch een week nodig gehad om het wat te verwerken. Ik schrik nu veel sneller van geluiden, ook op andere plaatsen.” Net als andere buurtbewoners denkt Fanny na over verhuizen. Buschauf-

feur Ahmed twijfelt of terugkeren naar de wijk waar hij opgroeide wel een goed idee was, “zeker nu ik kinderen heb”. Bewoners die kochten, vragen zich af wat ze nog kunnen krijgen voor een woning in een drugswijk.

Het drugsgeweld laait op in een buurt die nochtans veel ingrediënten voor de perfecte woonwijk verenigt: een metrostation met cafés en terrassen eromheen. De vele gezinnen die er al wonen. Of het idyllische Bospark dat op het metrostation aansluit. Ooit was dat de gemeentelijke begraafplaats, nu vinden spelende kinderen er al eens een pistool. Zelfs de straatnamen doen hier hun best. Wie wil nu niet op het Rustplein wonen of in de Waarheids-, Oprechtheids- of Gedachtenisstraat? Of in de Eeuwigheidslaan, welgeteld vier huizen lang?

Als er geschoten wordt rond een plek waar drugs worden gedeald, ligt één reden voor de hand: verschillende drugsbendes vechten om een goede verkoopplek. Dat lijkt ook in Aumale het geval, bevestigen zowel de lokale politie als buurtbewoners.

“De voorbije jaren werd al op kleine schaal gedeald, maar dat veranderde dit

jaar,” vertelt buurtbewoner Dennis. “Sinds de zomer is er zelfs een 24-uursbezetting, die het zich comfortabel maakt met allerlei meubelen die mensen naast het park achterlaten. Op een bepaald moment verkocht een drugsdealer zijn goederen vanachter een bureau. We zagen ook andere producten, wit poeder in zakjes bijvoorbeeld. Cocaïne vermoedelijk. De geluidsoverlast ‘s nachts is ook erg groot.”

Toen het vuurgeweld de voorbije weken begon, zagen de bewoners plots nieuwe gezichten. “Het lijkt erop dat de eerste bende, met jongeren die vaak in de wijk wonen, naar het laagste deel van het plein werd verdreven door outsiders.” Enkele observatiebeurten aan het plein lijken dat beeld te bevestigen: BRUZZ ziet hoe twee gescheiden groepen elk het andere uiteinde innemen van het erg ruime plein. Geld is er genoeg te verdienen, weten de buurtbewoners: “Zonder het te beseffen, tellen ze het geld soms voor een deurcamera, dikke bundels bankbiljetten tot 15.000 euro.”

Het plein zonder naam is niet enkel ruim, de plek straalt ook een zekere n’importe quoi uit. De open ruimte wordt dan ook op drie plekken omzoomd door een

De buurt rond het metrostation Aumale is door het oplaaiende drugsgeweld de zestiende ‘hotspot’ in het gewest, een dealplek waar bestuur en politie extra aandacht aan besteden.

blinde muur en nog eens doormidden gesneden door de brede Birminghamstraat. De vreemde inrichting heeft alles te maken met de bouw van metrostation Aumale rond 1980. “Verschillende straathoeken zijn toen afgebroken,” zegt stadsgids Joris Sleebus, “terwijl zo’n hoek met een winkel of horecazaak gemeenschapsbevorderend werkt.” Hij noemt de aanpak tekenend voor het stedenbouwkundige beleid in Anderlecht, dat ook bij de bouw van metrostation Sint-Guido – een halte verder – een catastrofe was. “Gemeenten als Sint-Gillis probeerden het stadsweefsel te herstellen.”

De lokale politie ervaart de inrichting van de openbare ruimte als een nadeel in de strijd tegen drugs. “De plek is zo open dat dealers heel snel kunnen wegvluchten,” zegt Delphine Schelpe, directeur nabijheid bij de lokale politiezone Zuid. Het hoofdkantoor van haar zone ligt aan de andere zijde van het Bospark, op enkele honderden meters van de permanente drugsmarkt. “Die openheid is een van de redenen waarom Aumale opduikt als gewilde plek om drugs te verkopen. Dealers moeten amper investeren in uitkijkposten: je ziet de politie toch aankomen. Op een plek als

het Bethlehemplein in Sint-Gillis is dat anders. Dat de buurt de drugsverkoop al op kleinere schaal gedoogde, trekt ook aan.”

“Eenieder heeft recht op eerbiediging van zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn communicatie”

We lagen met het raam open te slapen toen er op een paar meter van ons appartement geschoten werd,” vertelt Wim. Zijn slaapkamer op de gelijkvloerse verdieping kijkt uit op het plein voor de metro. “Het voelde alsof ze midden in de kamer stonden. We hebben

onze dekens gegrepen en zijn meteen naar de achterkant gevlucht.” Sinds er meer politie komt, werd het plein veiliger, maar zelfs met patrouilles ter plaatse wordt er geregeld toch nog gedeald aan de andere zijde, merkt de bewoner. “Vaak zijn het kinderen of illegalen, van wie er toch genoeg zijn en die je makkelijk kan vervangen.”

De politie deelt de analyse van Wim. “Het voetvolk bestaat vaak uit een erg kwetsbaar publiek, dikwijls zonder papieren, ook in andere hotspots,” zo weet Delphine Schelpe. “Die mensen krijgen geen functies van belang, waardoor het voor een bende ook niet uitmaakt als die worden opgepakt. Het zijn een soort interimkrachten, die bovendien niet snel naar de politie stappen als ze zelf geweld ervaren.”

Aumale illustreert nog op een andere manier hoe de Brusselse drugsmarkt opereert: zodra de politie op een plek doorduwt, passen de dealers zich aan en verhuizen ze desnoods. “Het werd in Aumale plots veel drukker toen de politie heel actief in Peterbos opereerde,” merkt onder meer buurtbewoner Dennis op.

“Eenieder heeft het recht te werken en een vrijelijk gekozen of aanvaard beroep uit te oefenen”

Enkele huizen verderop duwen we de deur van New Caves d’Artois open. Het café is een van die plekken waar de tijd bleef stilstaan, in dit geval ergens in de jaren 1970. Dat geldt voor het interieur –houten latjes aan het plafond en verschoten posters – maar evengoed voor uitbater Jacky. Als we hem 80 jaar schatten, verschijnt een kamerbrede glimlach op zijn gezicht. “Volgende week (deze vrijdag, red.) ben ik 90.”

Jacky staat ondertussen al 34 jaar achter de toog, tussen Rustplein en Eeuwigheidslaan. “In al die tijd heb ik nog nooit zoiets gezien als dat drugsgeweld.” Behalve aan het geweld stoort hij zich ook aan de dealers die bijna voor zijn café postvatten. Angst staat daarbij niet in zijn woordenboek. Tijdens het gesprek stapt hij langzaam op een drietal af en doet hij zijn beklag. De verkopers luisteren en verplaatsen zich uiteindelijk een tiental meter. “Mijn klanten durven niet te komen als ze voor mijn deur staan te dealen,” legt Jacky uit. Eenzelfde geluid klinkt twintig meter verderop in een nagenoeg leeg Café d’Aumale, waar enkele weken geleden nog een kogel door de ruit ging. “De klanten blijven weg.”

Dat de Aumalewijk onder de drugshandel kreunt, ontkent niemand vandaag. Maar wat doe je eraan? “We werken op drie assen,” legt Delphine Schelpe uit. “De eerste is de veiligheid garanderen door een versterkte politieaanwezigheid op korte termijn. De tweede is preventie en sociale cohesie, daarin neemt de gemeente het voortouw. De politie in Peterbos heeft bijvoorbeeld deelgenomen aan een wijkfeest en een voetbaltornooi met de jeugd.”

Ten slotte is ook het leefkader belangrijk, benadrukt de directeur. “Vaak werken we samen met de gemeente. Die heeft

bijvoorbeeld ook de rotsblokken geplaatst, die de drugsdrive-in moeten bemoeilijken. Elke buurt heeft andere oplossingen nodig, een soort Zwitsers mes met instrumenten die er werken. Voor Aumale verfijnen we die nog.”

“Eenieder heeft recht op toegang tot kosteloze arbeidsbemiddeling”

In gesprekken met verschillende buurtbewoners, komt vooral appreciatie voor het werk van de politie naar voren. Tegenover het gemeentebestuur en met name burgemeester Fabrice Cumps (PS) klinkt meer voorbehoud. “Nu wordt die toch wel opnieuw burgemeester,” zucht Fanny, die bij de burgervergadering met Cumps aanwezig was. “Hij geeft niet

meteen de indruk dat hij de zaken wil aanpakken.”

Veertiger Dirk zag dan weer een burgemeester die die hele tijd doorverwees naar andere niveaus en mist een duidelijk pakket aan preventiemaatregelen. “De politie kan niet alles en de gemeente beschikt wel degelijk over hefbomen. Ik sta zelf in het onderwijs, en ik mis hier een echte begeleiding van die jongeren, een intensief werk met jeugdwerkers bijvoorbeeld.” Een derde bewoner merkt dan weer op dat de veelbesproken rotsblokken eigenlijk op de verkeerde plaats liggen en de drugshandel niet belemmeren.

Gevraagd naar een reactie klinkt Cumps inderdaad wat gelaten. “Wat we nu doen, is de dealers wat pesten, maar ze hebben doorgaans zo weinig op zak dat we ze niet kunnen vervolgen. Dit fenomeen is ook te groot voor onze lokaal korps. Je kan niet verwachten dat de zonale politie de mondiale drugstrafiek klein krijgt.”

Cumps wijst ook op de verantwoordelijkheid van de burgers. “Toen ik de wijk

Jacky, negentig jaar en nog altijd uitbater van New Caves d’Artois, stapt zelf op dealers af: “Mijn klanten durven niet te komen als ze voor mijn deur staan te dealen.”

onlangs bezocht, ontmoette ik een bezorgde buurtbewoner, die uitlegde dat hij de metro meed sinds het geweld. Ik vroeg hem of de politieaanwezigheid hem geen veilig gevoel gaf. ‘Neen, want ik ben zelf gebruiker en wil niet betrapt worden,’ antwoordde de man, die eraan toevoegde dat hij ergens anders kocht. Op een bepaald moment moeten consumenten toch

‘DES BALLES ONT RICOCHÉ À QUELQUES MÈTRES DE MOI’

FR Des balles sifflantes, des enfants qui trouvent des armes dans le parc, et des habitants qui envisagent de déménager. La situation autour de la station de métro Aumale s’est rapidement aggravée en raison de la montée de la violence liée aux drogues et de la lutte pour s’accaparer le meilleur spot pour dealer. Aumale est désormais le seizième « hotspot » de la région, un lieu de trafic surveillé de près par les autorités et la police. Les résidents du quartier témoignent : « J’ai vu des balles ricocher à quelques mètres de moi. »

beseffen dat ze een schakel vormen in het geweld.”

Dat consumenten een verantwoordelijkheid hebben, Ine Van Wymersch zal het niet ontkennen. Maar de hele escalatie rond Aumale toont voor de nationale drugscommissaris ook dat de aanpak van drugsoverlast nog steeds niet globaal genoeg is. “Met name als het over samenlevingsopbouw gaat, staan we nog niet ver genoeg. We moeten meer inspanningen doen om alle mogelijke partners op één lijn te krijgen en bijvoorbeeld ook ex-dealers te helpen: het OCMW, de stadswachten, vzw’s …” Of hoe hotspots vandaag nog te veel een hutsepot zijn.

Van Wymersch dringt daarbij aan op eenzelfde aanpak op verschillende plaatsen in het gewest. “De Britse Clear Hold Build-benadering is in dat verband bijvoorbeeld waardevol.” De methode bestaat erin om de criminaliteit eerst van de straat te halen en die situatie vervolgens vast te houden met zichtbaar optreden. In de Build-fase worden ten slotte de oorzaken van de misdaad aangepakt, met een herwaardering van buurten en kansen voor kwetsbare bewoners.

Een doortastendere aanpak, de buurtbewoners zijn er alvast klaar voor. “Gisteren was er zoveel politie dat we nog eens gaan wandelen zijn in het park,” vertelt buurtbewoner Dennis. “Fantastisch was dat, plots had je ook op het plein weer die Brusselse gezelligheid. Maar dat laten duren lukt nooit met politie alleen.”

(*) De namen en persoonsgegevens van verschillende getuigen zijn gewijzigd om privacyredenen.

‘I SAW THE BULLETS RICOCHETING, A FEW METRES AWAY’

EN Whistling bullets, children finding weapons in the park, and residents openly talking about their plans to leave the neighbourhood. The situation around Aumale metro station has in recent weeks rapidly gone from bad to worse due to encroaching drug violence and fights over good spots for dealing. Aumale is now the sixteenth “hotspot” in the region and local government and the police are putting extra focus on the area. Residents testify about the increasing violence: “I saw the bullets ricocheting, just a few metres away.”

Een fusie van de politiezones? Ja, maar …

Steven Van Garsse

Elke week neemt een BRUZZ-redacteur het nieuws op de korrel

“N-VA in de Brusselse regering helpt de federale onderhandelaars om de plannen van één politiezone door te drukken”

Zal het nu dan toch gebeuren?

De federale regering legt de fusie van de zes Brusselse politiezones op tafel. Dat blijkt uit een nota over veiligheid die gelekt is uit de federale regeringsonderhandelingen. Al in de zomer bleek dat de weerstand bij de Franstalige partijen grotendeels van de baan is. Dat de PS niet mee in de regering zit, helpt. Nu lijkt er ook eensgezindheid te bestaan over een plan waarbij er één Brusselse politiezone komt, wellicht ook aangestuurd door een regionale minister van Veiligheid, zodat er eenheid is van commando.

Daarmee krijgen de Nederlandstalige partijen waar ze al enkele decennia voor ijveren. Ook is het een antwoord op de bezorgdheid van de Brusselaar. Veiligheid was een belangrijk campagnethema bij de verkiezingen in juni en in oktober. Sinds corona wordt Brussel geregeld opgeschrikt door schietpartijen, steekincidenten en zelfs een regelrechte executie. De Brusselse regering keek machteloos toe.

In de achtergrond spelen een drugsepidemie én een niets ontziende drugsoorlog. Ook daar wil de federale regering komaf mee maken. De stationsbuurten moeten weer drugsvrij worden, zo klinkt het.

Als de fusie van de zes Brusselse politiezones echt in het nieuwe regeerakkoord belandt, en ze raakt ook uitgevoerd, dan is dat een verregaande stap in het hoofdstedelijke veiligheidsbeleid. Veel ingrijpender nog dan bij de politiehervorming van

2001, toen van negentien naar zes politiezones is gegaan.

De fusie wordt een operatie van grote omvang. De weg zal lang zijn en niet zonder valkuilen. Het zal ten eerste intern op heel wat weerstand botsen, omdat een fusie van de zes politiezones eigenlijk vooral betekent dat die éne grote politiezone van BrusselElsene de andere vijf kleinere opslorpt. Dat zien die vijf politiezones niet graag gebeuren.

Vrijwillige fusie

In de regering van Charles Michel (2014-2018) werd er al over een fusie gesproken, maar toen wou de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) er zich niet aan wagen. Alleen een vrijwillige fusie kan lukken, zo klonk het toen. Een argument dat vandaag niet veel aan kracht heeft verloren.

De vraag is ook welke rol nog zal zijn weggelegd voor de burgemeesters in die nieuwe architectuur van het hoofdstedelijke veiligheidsbeleid. Veiligheid is een van de belangrijkste kerntaken van de burgemeesters. Daar valt grondwettelijk niet aan te tornen. Hoe die negentien burgemeesters zich zullen verhouden tot het eengemaakte politiekorps en die toekomstige Brusselse minister van Veiligheid blijft een grote vraag.

In linkse middens leeft verder ook de vrees dat een

gespierd regionaal veiligheidsbeleid op termijn een aantasting kan betekenen van de vrijheid en dat repressie de overhand zal nemen op preventie. In de nota van formateur Bart De Wever (N-VA) staat dat de gebruikersruimte voor drugsverslaafden dicht moet. Dat kan daar een eerste aanwijzing voor zijn. Linkse partijen hebben de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen

afgetekend gewonnen. Dus ook dat kan nog troubles veroorzaken om die eengemaakte zone uit te rollen.

Bijgevolg kan de toekomstige federale regering maar best goede partners hebben in die toekomstige Brusselse regering. Met MR en Les Engagés aan Franstalige kant zit het wel snor. Die partijen zitten ook in de toekomstige federale regering. Het is meteen een goeie reden om aan Nederlandstalige kant N-VA mee aan boord te hijsen in de Brusselse regering. N-VA was de afgelopen legislatuur de grootste criticaster van het veiligheidsbeleid in Brussel. Door mee aan de knoppen te zitten in Brussel kan de partij tonen dat ze die verantwoordelijkheid niet uit de weg wil gaan. Hoe dan ook toont de federale regering hiermee dat ze de veiligheid in de hoofdstad van het land belangrijk vindt. De hamvraag blijft natuurlijk of de fusie van politiezones écht tot een kentering zal leiden. Zal Brussel daarna veiliger zijn? Dat is de enige vraag die ertoe doet. En ook die moet beantwoord worden, alvorens die verregaande stap te zetten.

Federaal formateur Bart De Wever legt de fusie van de Brusselse politiezones op de onderhandelingstafel.

©

BELGA

Kort gesprek

Gouden Televizier-Ringwinnaar Arnout Hauben

‘Brussel

wil ik voor mezelf houden’

Met het programma

Dwars door de lage landen

heeft Schaarbekenaar Arnout Hauben (48) als eerste Belg de meest prestigieuze televisieprijs uit Nederland, de Gouden Televizier-Ring, in de wacht gesleept.

Arnout Hauben was zichtbaar blij met de prijs. Hij sprak “heel Nederland” toe tijdens zijn toespraak. “Van elke Belg, uit de grond van ons hart, we zijn superfier vanavond,” aldus Hauben. “Ik voelde me net Alice in wonderland, toen de confettikanonnen afgingen.”

Waarom denk je dat het tweede seizoen van Dwars door de lage landen zo in de smaak viel bij onze noorderburen?

Ik denk door de eenvoudige aanpak ervan. Philippe Niclaes, Ruben Callens en ikzelf trekken met onze rugzak door België en Nederland om te praten met mensen die we tegenkomen. Een simpel concept, maar het levert vaak goeie televisie op. Het was ook een verademing om het programma te maken na de verre reizen met een tolk. Een langeafstandsreis met de rugzak door onze eigen streken in onze eigen taal, dat hadden we gemist. Ik hoop ook dat we andere mensen ermee inspireren om erop uit te trekken en andere mensen aan te spreken, want dat zijn we collectief verleerd. Wanneer iemand ons iets vraagt in de rij bij de bakker kijken we hen aan alsof ze net ontsnapt zijn uit het gesticht.

Merkte je een verschil tussen de antwoorden die je kreeg in Nederland of in België?

Nederlanders kunnen heel goed babbelen en je vraag effectief beantwoorden met een begin, een midden en een einde. Ze hebben ook vaak een

uitgesproken mening, terwijl wij Vlamingen soms de neiging hebben om te antwoorden in subtekst of verhakkelde zinnen.

Denk je eraan om een reeks te draaien hier in Brussel?

Voor mij is Brussel een haven van rust, waar ik thuiskom na het draaien. Van mijn thuisplek ook mijn werkplek te maken, voelt verkeerd. Ik woon zelf in Schaarbeek en elke zondag ga ik wandelen door de verschillende delen van de stad, en dan ben ik blij dat ik geen camera bij me heb. Uiteraard kan je hier een miljoen reeksen schieten. Alleen, soms moet je iets voor jezelf houden, je eigen stukje van het leven.

Waar komt die Gouden Televizier-Ring te staan?

Die komt absoluut in het productiehuis (De chinezen, red.) te staan, die prijs is voor heel de ploeg.

LIS VANHEULE/BRAM VAN DE VELDE

Ree Populatie in het Zoniënwoud voor het eerst in lange tijd stabiel

Jarenlang ging het aantal reeën in het Zoniënwoud achteruit, maar volgens

Leefmilieu Brussel is de populatie eindelijk gestabiliseerd.

“De ree paste zich aan het gedrag van de mens aan.”

door Andy Furniere

In 2014 leverde de jaarlijkse telling van het aantal reeën in het Zoniënwoud een trieste primeur op: terwijl in de voorgaande edities ruim 1 ree per kilometer werd gespot, kwamen de waarnemers dat jaar maar aan iets meer dan de helft: zo’n 0,6 per kilometer. Het bleek geen eenmalige onregelmatigheid en in de jaren erna toonden de statistieken zelfs nog een verdere daling, weliswaar miniem, maar toch overduidelijk negatief. De teneur bleef daarna dezelfde: het gaat niet goed met de elegante boegbeelden van het woud.

Nu komt Leefmilieu Brussel met een hoopvolle boodschap. “Vandaag lijkt de populatie van reeën stabiel,” bevestigt Frederik Vaes, hoofd van het departement Bos bij de overheidsdienst. “Ze blijft kleiner dan voor 2014, en staat nog altijd onder druk, maar ze neemt niet langer af.” Hoeveel er precies in het Zoniënwoud ronddartelen, valt onmogelijk te zeggen, maar waarschijnlijk gaat het over enkele honderden exemplaren.

achthonderd hectare van het woud dat ze vrij mogen rondlopen, zolang het baasje ze onder controle heeft, maar vaak is hun jachtinstinct sterker dan hun gehoorzaamheid.”

Het is gissen waarom de populatie is afgenomen. Ziektes, aanrijdingen, stroperij of problemen met het voedselaanbod kunnen een rol spelen. Heel waarschijnlijk heeft ook de toenemende recreatiedruk meer stress veroorzaakt bij de dieren, die bijzonder gevoelig zijn voor verstoring. Het is geweten dat stress bij dieren de vruchtbaarheid kan verminderen, en dus kan leiden tot minder nakomelingen.

“Maar waarschijnlijk is de ree zich aan het aanpassen aan het gedrag van de mens,” oordeelt Vaes.

Omgekeerd is dat – helaas – nog te weinig het geval. Mensen die van de reguliere paden afwijken, vormen een grote bron van stress, en ook loslopende honden richten veel schade aan. Leefmilieu Brussel pleit daarom voor striktere regels en grotere zones waar het verplicht zou moeten zijn om honden aan de leiband te houden, zoals dat de regel in Vlaanderen en Wallonië is. “Nu geldt in

© SHUTTERSTOCK

Eigenschappen

• Middelgroot hoefdier met een rood-grijsbruine vacht en opvallend grote oren, grote ogen, een zwarte neus en een witte kin

• Een knabbelaar die zich voornamelijk voedt met plantaardig voedsel zoals bladeren, twijgen en vruchten

• Heeft een witte vlek op het achterwerk, die bij gevaar groter wordt en waarmee ze andere reeën waarschuwen

In de toekomst zouden ook everzwijnen een bedreiging kunnen vormen, zeker voor jonge reeën. “Momenteel leven er een paar individuen in het woud, maar er duiken er meer en meer op aan de Brusselse grenzen, bijvoorbeeld aan het Rood Klooster in Oudergem. Er zijn al everzwijnen gespot in het Woluwepark en ik vond onlangs sporen bij het bosreservaat Grippensdelle in Watermaal-Bosvoorde. Het ziet ernaar uit dat ze voldoende voedsel zullen hebben om de winter vlot door te komen, waardoor ze zich in het voorjaar goed zouden kunnen vermenigvuldigen.” Volgens Vaes zouden de everzwijnen jonge, pasgeboren reeën kunnen aanvallen en zelfs opeten. “Everzwijnen en reeën vormen in het algemeen geen goed huwelijk.” Behalve de opvolging van dergelijke evoluties, en de vraag naar strikte regels, wil Leefmilieu Brussel grotere kernen van rust creëren. Concreet wil de administratie Grippensdelle met honderd hectare uitbreiden. Er is ook het plan voor een tweede ecoduct, over de Terhulpensesteenweg, om de veilige oversteek voor dieren te garanderen.

Cameravallen houden intussen de situatie van de reeën in de gaten, zeker wat hun voortplanting betreft. Reeën worden zwanger in de zomer, maar pauzeren de groei van de embryo’s tot midden december. Van dan af groeien ze weer, om in de loop van mei ter wereld te komen.

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/beestigbrussel

‘Goed zijn op een studiedienst, maakt je nog geen politiek talent’

Een derde minder zitjes in de Brusselse gemeenteraden en geen enkele eigen burgemeester: Ecolo-Groen komt zwaar gehavend uit de lokale verkiezingen. Wat verklaart die neergang? “De ecologisten voeren te veel nichedebatten,” zegt een kritische Christos Doulkeridis, een van de weinige kopstukken die wel een mooie persoonlijke score haalde. “Intussen blijven basisthema’s zoals veiligheid onderbelicht.” door Eva Christiaens

Choisir l’avenir. Een keuze voor de toekomst. Met die slogan trok de Franstalige partij Ecolo dit jaar naar de federale, gewestelijke en ook de lokale verkiezingen van verleden week. Zusterpartij Groen ging naar de kiezer met de belofte: ‘Brussel blijven veranderen.’ Groen werd daarvoor beloond in juni, met goede scores voor ontslagnemend mobiliteitsminister Elke Van den Brandt, Ecolo echter niet. De partij verloor in Brussel bijna tien procentpunt ten opzichte van de vorige regionale verkiezingen in 2019.

Ook de tegenvallende resultaten van de gemeenteraadsverkiezingen nopen de Franstalige ecologisten tot bezinning. Al

lijkt de toon er eerder een van ontkenning, in sommige gevallen.

“We zijn trots op onze campagne,” zei covoorzitter Marie Lecocq daags na 13 oktober aan de Franstalige pers. “In tegenstelling tot wat ons werd gezegd, zijn we zondag niet van de kaart geveegd.” Ecolo wist in Brussel opgeteld 83 gemeenteraadsleden te verzamelen, Groen 26. Een week later blijft dat optimisme de officiële teneur. In de hoofdstad dan toch, want de tegenvallende resultaten in Vlaanderen duwden Groen-covoorzitters Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout de voorbije week richting ontslag. Nog voor het einde van het jaar willen ze twee opvolgers kiezen.

“Maar in het hele gewest heeft Ecolo-Groen het samen 4,8 procent beter gedaan dan bij Kamerverkiezingen van juni,” berekende Groen-parlementslid Stijn Bex, die de lokale campagnes in alle Brusselse gemeenten mee coördineerde. “Onder meer in Etterbeek, Schaarbeek, Ukkel en Vorst houden de gezamenlijke lijsten stand. In Elsene zijn we sterk teruggekomen, in Molenbeek is dat minder goed gelukt.”

Alles hangt natuurlijk van de berekening af, want in geen enkele gemeente haalt de groene fractie evenveel zetels als in 2018. Alles samen telt Brussel nu 109 groengezinde raadsleden: zo’n derde minder dan de 160 lokale zetels in de voorbije legislatuur. De burgemeesters-

© BELGA

sjerp in Watermaal-Bosvoorde, Vorst en Elsene raakten de ecologisten kwijt, net als hun plek in de meerderheid in BrusselStad en Elsene. PS-Vooruit, MR en Les Engagés sloten er een eigen coalitie, ondanks de wiskundige optie om met de ecologisten in zee te gaan. Ook in Etterbeek was zo’n afspraak al aangekondigd. En dat steekt. “Wij veranderen dingen wanneer we besturen, we durven beslissingen te nemen die wrijven. De PS gaat duidelijk liever met een zwakke partner in zee,” klinkt het bij Groen.

Heel wat leden, zowel bij Groen als Ecolo, wijten de tegenvallende score aan een algemene afkalving van groene partijen in Europa. “In 2018 gaven de

klimaatmarsen ons de wind in de zeilen. Nu is dat anders, klimaat blijkt verkiezingsthema meer. Op basis van de resultaten in juni hadden wij nog minder zetels verwacht,” zegt afzwaaiend mobiliteitsschepen Bart Dhondt (Groen) uit Brussel-Stad. De fractie behoudt er uiteindelijk zes, drie minder dan de voorbije jaren, maar meer dan verhoopt.

“We hebben ons herpakt. En zowel ik als andere schepenen van mobiliteit zijn duidelijk beloond voor het beleid. Want op die plekken waar Good Move door een bepaald gezicht wordt uitgedragen, behalen wij heel goede scores,” zegt Dhondt, die zelf ruim 2.000 voorkeurstemmen achter zich kreeg. In Sint-Gillis

verzamelde mobiliteitsschepen Catherine Morenville (Ecolo) er net geen 1.400, in Jette heeft Nathalie De Swaef (Groen) er bijna duizend.

Bashen op Good Move

Op zowat alle lokale lijsten van EcoloGroen gaan vooral vrouwen en Nederlandstaligen met de meeste voorkeursstemmen lopen. “Het hart van Nederlandstalige Brusselaars klopt steeds meer Groen,” zegt Bart Dhondt, die daarvoor wijst naar de N-VA, die verdwijnt uit Brusselse gemeenteraden. “Groen heeft het makkelijk,” vindt ontslagnemend burgemeester Christos Doulkeridis (Ecolo) uit Elsene. “Zij moeten bij wijze van

In juli koos Ecolo twee nieuwe voorzitters: Samuel Cogolati (rechts) en de Brusselse Marie Lecocq (links). “We willen niet alleen de eigen partijleden, maar ook universiteiten en verenigingen bevragen over wat er misging,” zegt Lecocq.

spreken maar twee procent van de Brusselse kiezers overtuigen, die toch al overtuigd zijn. Nederlandstaligen vormen een gezamenlijk stemblok, makkelijk aan te spreken met deur-aan-deurcampagnes. Dat zegt niets over het talent van groene schepenen, maar zij zijn niet verplicht om dertig procent van de bevolking te overtuigen, zoals wij.”

Doulkeridis besliste vorige week om uit de actieve politiek te stappen. Ondanks zijn persoonlijke score en winnende lijst gaat de PS met het burgemeesterschap in Elsene lopen. Zijn partijkaart behoudt hij wel, maar kritiek voor het Ecolo-bestuur spaart hij niet. “De partij voert soms te veel nichedebatten, zoals over gelijke kansen,” vindt het boegbeeld. “Als politiek leider moet je een breed publiek kunnen aanspreken en over alles kunnen praten. Ik ben het klimaat of mensenrechten nooit uit het oog verloren, maar je kan ons programma niet uitvoeren als er geen gevoel van veiligheid is. Wonen, werkgelegenheid, onderwijs, veiligheid en gezondheid moeten de basis blijven. We spenderen te veel tijd aan indirecte zaken zonder goed uit te leggen hoe ze zich verhouden tot deze basisthema’s.”

Basisthema’s die de PS en MR wél wisten uit te spelen in de gemeenten. Met koopkracht, veiligheid en netheid als speerpunten won de concurrentie wellicht stemmen bij het vroegere Ecolo-electoraat, net als Team Fouad Ahidar en PTB-PVDA. “Mensen die in 2018 nog voor ons stemden in de volkswijken, dankzij de focus op klimaat, zijn met de schrik voor stijgende prijzen en oorlog toch overgestapt naar andere partijen,” denkt Isabelle Pauthier van Ecolo uit Molenbeek. Ze raakte zelf niet verkozen. “Terwijl wij natuurlijk een eigen, sociaal programma uitwerkten rond koopkracht en veiligheid. Alleen was dat onhoorbaar, omdat iedereen bleef bashen op Good Move.”

Ook in Anderlecht spreekt lijsttrekker Nadia Kammachi (Ecolo) over een echte anti-campagne. “Drie dagen voor de verkiezingen voerden de handelaars van de Wayezstraat nog actie om weer tweerichtingsverkeer te vragen (de straat is heringericht door de mobiliteitsschepen van Groen, red.). Er hingen affiches dat hun zaken te koop waren met het telefoonnummer van Groen. Ik denk eerlijk gezegd dat de PS daarachter zat,” zegt Kammachi. De Anderlechtse PS was nog niet bereikbaar voor een reactie.

Geframed als hysterisch

In Anderlecht zakte Ecolo-Groen van acht naar drie zetels. De WhatsApp-campagnes van de concurrentie bijbenen lukte niet. “Onze tegenstanders hebben de communicatieoorlog gewonnen. Kuregem zijn we kwijt aan Team Fouad Ahidar en de wijken rond de vijvers van Neerpede aan MR, die zich plots als grote verdediger van de natuur opwerpt,” zegt Kammachi. “Er is de laatste jaren een klimaat gecreëerd waarin Ecolo de bron is van alle kwaad: de files, de belastingen, parkeerproblemen, vuilnisbakken en openluchtzwembaden. Onze vrouwelijke schepen is geframed als hysterisch, terwijl een man dapper zou worden genoemd. Het zijn altijd dezelfde verwijten en je hoort mensen op straat al zuchten zodra je zegt dat je van Ecolo bent. Het is een belediging geworden. Dat imago moeten we oppoetsen.”

In het zuidoosten van Brussel, met doorgaans meer kapitaalkrachtige kiezers, komt daar nog liberale concurrentie bij. “De basis van onze militanten in die gemeenten zijn soixante-huitards die vooral overtuigd zijn van de klimaatzaak, energiekwesties en een duurzame levensstijl. Net als de Nederlandstalige gezinnen in het noordwesten van de stad vandaag,” denkt Isabelle Pauthier. “Maar die oudere kiezers zijn ook meer gevoelig

“Je hoort mensen op straat al zuchten zodra je zegt dat je van Ecolo bent. Het is een belediging geworden”

Nadia Kammachi Ecolo Anderlecht

aan interculturele thema’s, zoals de hoofddoek, waar Groen zich expliciet voor uitspreekt en MR duidelijker tegen.” In vergelijking met 2018 vermeldt het partijprogramma van Ecolo nu uitdrukkelijk een progressief verbod op ritueel slachten. De hoofddoek willen ze zoveel mogelijk toelaten op het werk. Dat kan kiezers hebben gekost in beide richtingen, denkt Pauthier. Het partijbestuur wil verdere evaluaties daarover afwachten. Bovenal speelt het beeld als anti-autopartij Ecolo parten, denkt de meerderheid. “Ik hoorde zelfs van Waalse kiezers uit kleine dorpen dat Good Move hun auto zou afpakken, terwijl dat mobiliteitsplan niets met Wallonië te maken heeft,” zegt een oud-partijlid.

Het zijn een beetje defensieve argumenten die vooral de andere spelers op het veld viseren. “Ik pleit daar toch voor introspectie. In bepaalde wijken zijn we uitgespuwd en onze leden zelfs bedreigd. Hoe hebben wij dat kunnen laten gebeuren? Dat is niet normaal,” vindt Doulkeridis. Heel wat gekozenen waren in 2018 en 2019 nieuw in de politiek, zegt het ervaren partijlid. “Maar je hebt een mix nodig tussen jong talent en gevestigde namen. Waar onze lokale afdelingen sterke leiders hebben en verankerd zijn in de gemeente, houden we stand. In de politiek moet je nog altijd van mensen houden en met iedereen in gesprek willen gaan. Ik vrees dat niet al onze leden even sympathiek overkomen. Het is niet omdat je goed werk levert op een studiebureau dat je een goede minister of schepen bent.”

Volgens het oud-partijlid heeft Ecolo maar één grafisch ontwerper in dienst

voor onlinecampagnewerk – “bij PTB zijn dat er tien” – en communiceert elke mandataris te veel op eigen initiatief. “Minister Alain Maron heeft ongelofelijk veel gedaan de laatste jaren, maar wie onthoudt dat? Nu eens sprak hij het over de rusthuizen, dan over wijkgezondheidscentra en dan over renovatieplannen. Hij mag dat allemaal doen, maar naar de buitenwereld zou hij beter één à twee actiepunten in de verf zetten en die telkens herhalen.”

Met Maron komt de komende legislatuur alvast weer een ervaren naam in het Brussels parlement. Ook federaal minister van Klimaat Zakia Khattabi verhuist naar de Brusselse Ecolo-bank. “Het wordt deze keer dus zeker geen mals oppositiewerk,” klinkt het bij de leden. Dat Ecolo de laatste jaren zowel in Brussel als Wallonië en federaal mee bestuurde, kan de score mee hebben bepaald. “We hebben federaal te veel compromissen gesloten en fouten gemaakt in Wallonië,” denkt Pauthier. Voor de hervorming van het Franstalig hoger onderwijs zette Ecolo bijvoorbeeld samen met PS tijdelijk hun coalitiepartner MR buitenspel. “Dat hebben sommige Brusselse leerkrachten ons niet vergeven.”

Plekken van verzet

Ecolo-covoorzitter Marie Lecocq, zelf Brusselse, laat weten dat de formele evaluatie de komende weken begint. “We willen niet alleen de eigen partijleden, maar ook universiteiten en verenigingen bevragen over wat er misging,” zegt Lecocq. “Helaas kon dat nog niet vroeger omdat we in drie maanden tijd prioriteit moesten geven aan de lokale campagnes. Natuurlijk

Christos Doulkeridis (Ecolo), ontslagnemend burgemeester van Elsene, kondigde zijn afscheid aan uit de actieve politiek.

is ons resultaat een nederlaag, maar ik zie wel plekken van verzet in gemeenten waar we beter scoren dan verwacht, zoals Schaarbeek.”

Dat Ecolo politieke tact of talent zou missen om met iedereen te praten, ontkent Lecocq. “Wij hebben bewust gekozen voor een andere manier van politiek dan anderen en dat zullen we niet veranderen. Wij respecteren elkaar, stappen niet mee in polemiek en beledigen onze concurrenten niet. We voeren actie, geen praatjes.”

Ook bij Groen willen ze de focus of stijl niet aanpassen. “Als er een machtsspel wordt gespeeld achter je rug, moet je dat ondergaan,” vindt Bex over de lokale coalities. “Onze standpunten over huisvesting, netheid en veiligheid zijn duidelijk, maar we zullen blijven strijden voor wat onze kiezers belangrijk vinden.

ECOLO-GROEN APRÈS LES ÉLECTIONS COMMUNALES

De historisch hoge scores voor Elke Van den Brandt in juni en Bart Dhondt deze maand tonen dat ons mobiliteitsbeleid beloond wordt. Kiezers geven ons een mandaat om de stad leefbaar en veilig te maken. Wij willen daarvoor respect aan de onderhandelingstafel,” daarmee verwijzend naar de stokkende Brusselse regeringsgesprekken.

Wat is de kiezer echter met al die waardigheid als hun groene gekozenen niet mee aan de knoppen raken? “Er is zeker marge om onze communicatie te verbeteren,” erkent Lecocq van Ecolo. “Veel mensen hebben zich niet gehoord gevoeld en dat is spijtig. We willen de komende jaren zeker meer zichtbaar zijn op het terrein, via huisbezoeken en op sociale media. We moeten ook luisteren naar wie het niet eens is met ons.” Daarnaast wil Lecocq inhoudelijk extra inzetten op onderwijs en kinderen, zegt ze. “Een stad waar kinderen goed kunnen leven, is goed voor iedereen. Daar heeft Groen een goede campagne rond gevoerd en wij willen dat meenemen naar Wallonië.”

Zeg Lecocq niet dat Ecolo zijn Brusselse stemmen te danken heeft aan de Nederlandstaligen, zoals de lijst in Molenbeek weleens kan laten uitschijnen. De Nederlandstaligen bovenaan halen zowat de helft van alle lijststemmen. Ook in Anderlecht zijn twee Groen-leden tegenover één Ecolo-lid verkozen. “We zijn hen dankbaar voor de samenwerking, maar er zijn nog altijd meer Franstalige kiezers die voor onze gedeelde lijsten stemmen. Alleen zullen Nederlandstalige kiezers hun kandidaten meer voorkeurstemmen geven,” besluit Lecocq.

FR Ecolo-Groen sort affaibli du scrutin communal : le parti perd un tiers de ses sièges et ne compte plus de bourgmestre à Bruxelles. « On manque de talents politiques qui aiment parler aux gens », dit Christos Doulkeridis, bourgmestre sortant d’Ixelles. Si Ecolo promet une évaluation interne, sa coprésidente Marie Lecocq insiste: « Nous agissons, nous ne faisons pas de discours. On ne changera pas sous la pression des insultes et polémiques ». Elle reconnaît cependant que « beaucoup de gens se sentent ignorés. Nous devons être plus présents sur le terrain. »

ECOLO-GROEN AFTER THE LOCAL ELECTIONS

EN With about one-third fewer seats in Brussels municipal councils and no mayor of its own, the local elections were not kind on Ecolo-Groen. “We lack the kind of political talent that enjoys talking to people,” says Elsene/Ixelles’ resigning mayor Christos Doulkeridis. Ecolo promises an internal review, but rejects the idea that it lacks clout. “We will not change the way we do politics because others insult us,” co-chair Marie Lecocq says. “We have seen that many people feel unheard. We need to listen better and be visible on the ground.”

Naar wie is het Maximiliaanpark vernoemd?

Luana Difficile

zoekt elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Tine uit Jette.

Ook een vraag?

Stel je vraag en stem op BRUZZ.be

Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

Het Maximiliaanpark, het stukje groen vlak voor het Noordstation, dankt vreemd genoeg zijn naam aan de Mexicaanse keizer Maximiliaan, die eigenlijk een Oostenrijkse prins was.

Ferdinand Maximiliaan

Jozef was in de negentiende eeuw aartshertog van Oostenrijk. Zijn broer Frans Jozef was van 1848 tot 1916 keizer van Oostenrijk. Maximiliaan verkeerde dus in de vorstelijke Europese kringen. Het is geen toeval dat hij verliefd werd op Charlotte van België. Haar naam doet misschien niet meteen een belletje rinkelen, maar ze was de enige dochter van onze eerste Belgische vorst, Leopold I, en dus ook de zus van de beruchte Leopold II.

Hoewel het huwelijk tussen Charlotte en Maximiliaan zich duidelijk in een bepaalde kring afspeelde, zouden ze wel uit liefde voor elkaar gekozen hebben. Een plek in de hoogste regionen van het hof zat er voor beiden niet meteen in. Tot de Franse Napoleon III andere plannen voor hen had.

Napoleon was van zin Mexico in te palmen. Hij vond dat hij daar het recht toe had, omdat Mexico schulden had bij een paar Europese landen, waaronder Frankrijk en die niet meer kon terugbetalen. De president was in die tijd Benito Juárez. Napoleon III pleegde, met steun van een paar Mexicaanse conservatieven, een staatsgreep in 1863.

Het leek hem opportuun om van Mexico geen kolonie, maar een keizerrijk te maken. Daarom ging hij op zoek naar een Europees vorstenpaar dat geschikt leek om de rol van keizer en keizerin te vervullen. Zijn oog viel op Maximiliaan en Charlotte. Zo kwam er in hun landen van herkomst geen troonopvolging in het gedrang en daarenboven waren die landen neutraal terrein. Zo geschiedde.

Geen hartelijke ontvangst

In 1864 trokken Charlotte en Maximiliaan per boot de oceaan over richting Mexico. Hun hoop op een hartelijke en kleurrijke ontvangst werd al meteen in de kiem gesmoord. De Mexicanen waren niet bepaald enthousiast

over hun keizerschap. Hun keizerschap duurde amper drie jaar. In de tussentijd werd het Maximiliaanpark in Brussel aangelegd, ter ere van de keizer en zijn Belgische echtgenote.

In 1867 keerde het tij in Mexico, Juárez greep, met de hulp van het Mexicaanse leger, weer de macht. Toen dat lukte, wou hij Maximiliaan uit de weg ruimen.

Charlotte vluchtte naar Europa om steun te verzamelen om die executie een halt toe te roepen. Verschillende vorsten, de toenmalige paus en zelfs schrijver Victor Hugo, moeiden zich met wat er zich afspeelde in Mexico. Maar het mocht niet baten. Op 1867 stierf Maximiliaan door een vuurpeloton.

Charlotte heeft het aan de andere kant van de oceaan zelfs lang niet geweten. Er werd gevreesd voor haar geestelijke gezondheid. Pas zeven maanden na zijn dood werd ze ingelicht. Ze bleef psychisch erg labiel en hield tot het einde van haar leven vol dat zij de keizerin van Mexico was. Ze stierf in 1927 in het kasteel Bouchout in Meise.

De stem van Erwin

Het verschil tussen duizenden voetbalfans in een hemelse extase vervoeren of ze naar helse laagten drijven, zit soms vervat in de woorden van één onschuldige stadionspeaker. Vraag maar aan Wim Frijns. Die aaibare Zuid-Nederlander had aan het einde van vorig seizoen Roda JC, een tweedeklasser uit Kerkrade, in een mogelijk beslissend duel tegen SC Cambuur via zijn microfoon richting de Eredivisie gestuurd, de eerste klasse van onze noorderburen. Hij bleek ernaast te zitten.

Roda JC wist dan wel zelf met 2-0 te winnen, waarna fans het veld bestormden om de ingebeelde promotie te vieren omdat concurrent Groningen op dat moment 1-0 in het krijt stond bij Telstar. Maar: Groningen vond in de slotseconden de gelijkmaker. Weg promotie voor Roda JC.

het stadion. En ik heb heel wat ervaring met reclamespots, vrije radio en presenteren. Door mijn job als reisagent kom ik vaak in het buitenland en dan pik ik regelmatig voetbalwedstrijden mee. Ook daar heb ik inspiratie opgedaan.” De geanimeerde sfeer in San Siro in Milaan bleef Ghekiere bijvoorbeeld bij. “Hoe de fans daar opgepept worden ... Ik wou het zelf ook eens proberen.”

In Sporting Flagey zoekt BRUZZ een interessant verhaal uit de Brusselse sportwereld. Deze week: de kersverse stadionomroeper van RWDM.

Er kwam een nieuwe plottwist. Frijns had door toedoen van juichende omstanders begrepen dat Groningen toch weer op achterstand was gekomen en Roda JC de promotie alsnog beethad. Zo’n vaart was het in de echte wereld niet gelopen, maar de Limburger twijfelde niet en bracht het – in zijn ogen – verlossende nieuws aan de uitbundige fans, die heel even in een paradijselijke fantasiewereld terechtkwamen. “Ik had het beter moeten verifiëren. Maar het internet is hier heel erg slecht,” sloeg Frijns na afloop mea culpa.

Als nieuwbakken stadionomroeper van RWDM kan Erwin Ghekiere begrip opbrengen voor de ongelukkige Frijns. “In zo’n context is het moeilijk om met volle overgave te communiceren én ook nog eens helemaal correct te zijn. Je kan weleens uit je rol vallen, al heb ik één les de voorbije maanden opgestoken: het belang van checken en dubbelchecken.”

Ghekiere praat met het vertrouwen van een doorgewinterde stadionspeaker, maar heeft slechts een drietal wedstrijden achter de kiezen in het Edmond Machtensstadion, al woont hij wel in de buurt. “Ik ben opgegroeid in Anderlecht, maar heb een appartement gekocht op een kilometer van

Dus ging Ghekiere, fan van het eerste uur, in op de vacature die RWDM afgelopen zomer op de clubsite postte. “Supporters opzwepen, het clublied inzetten – kortom, ervoor zorgen dat de sfeer optimaal is bij de aftrap: daar draait het om. Ik doe dat in de twee talen, wat toch wel nieuw is op RWDM. De club telt nochtans veel Vlaamse fans, maar tot dit seizoen werden ze niet aangesproken door de stadionomroeper. Ik ben ook het Brusselse dialect machtig en wil dat meer en meer uitspelen.”

Zijn voorbereiding bestaat er vooral in om de uitspraak van de spelersnamen onder de knie te krijgen. “Ik stapte bij onze vorige wedstrijd naar de bank van de tegenstander om de juiste uitspraak te kennen. Sommige namen zijn dankbaarder dan anderen. Denk aan de Japanse middenvelder Shuto Abe: kort en krachtig, ideaal om het nodige enthousiasme mee op te wekken.” Ook bij een doelpunt van de tegenstander weerklinkt de stem van Ghekiere door de luidsprekers. “Zeker niet in een begrafenisstemming. Ik blijf sereen en correct. De sportiviteit moet gewaarborgd blijven.”

De stadionspeaker moet ook zijn rol spelen wanneer er relletjes uitbreken. “Ik weet wat ik in zo’n scenario moet doen. Mijn stem verheffen en op mijn manier proberen om het publiek kalm te krijgen. Mirakels verwacht ik niet, maar ik probeer altijd een positief effect te creëren – ook in moeilijke situaties.” Zover is het voor Ghekiere nog niet moeten komen. Tot dusver loopt het seizoen van de Molenbeekse club op wieltjes – RWDM prijkt op een tweede plek in de Challenger Pro League.

Johan Baeten

RADIO RADZINSKI

De podcast van BRUZZ over RSC Anderlecht is terug. Godfried, Pico en Rein staan te popelen om eraan te beginnen.

Te beluisteren via BRUZZ.be en je favoriete podcastapp

AVONTURIER IN DE ALPEN

Brusselaar Sander Van Poeck legde in een tocht door de Alpen in 180 dagen ruim 2.500 kilometer af en trotseerde meer dan 150.000 positieve hoogtemeters.

Zijn verhaal maandag in BRUZZ24

SPAGHETTIMAKERS

GEZOCHT

Zin om op 23 november spaghetti te maken voor het goede doel?

Dat kan met je vereniging of collega’s, of gewoon bij jou thuis.

Registreer je op brusselhelpt.be. De volledige opbrengst gaat naar Accolage vzw

De slaapkamer Pien

Pien is tien en woont in Molenbeek. “Ik kijk graag naar actiefilms, zoals Die Hard 2 of Speed. Het zijn eigenlijk films voor oudere kinderen, maar ik kan het wel aan.”

‘Vrijdag ga ik graag naar school, want dan is het muzische vorming’

Elke week gaat BRUZZ op bezoek bij een kind in zijn of haar slaapkamer. Dit keer is dat bij Pien (10) uit Molenbeek. Zij zit in het zesde leerjaar van basisschool Unesco Koekelberg. Volgend jaar wil ze graag naar de Kunsthumaniora in Laken. “Ik wil later actrice worden.”

door Emilia De Feyter foto Saskia Vanderstichele

Ik hoorde net het accent van je mama, ze komt uit Nederland. Ja, dat klopt, en mijn vader komt uit Vlaanderen. Mijn moeder is verhuisd naar Brussel omdat mijn vader hier al werkte en woonde. Zij is afkomstig van Den Haag. De helft van mijn familie leeft dus in Nederland.

Woon je graag in Brussel?

Ik vind Brussel best een toffe stad, al zou ik liever naar Nederland gaan. Hier spreken ze niet veel Nederlands, waardoor ik de mensen niet begrijp als ik naar de winkel ga. Ik vind dat stressvol.

Ik zit op een Nederlandstalige school en ik krijg twee uur in de week Frans, maar ik vind Frans moeilijk en ik snap er niet veel van. Daardoor begin ik het niet leuk te vinden. Thuis spreek ik gewoon Nederlands, maar kinderen van mijn klas spreken thuis ook Frans. Daardoor is het veel gemakkelijker voor hen.

Je bent dus geen fan van talen?

Dat is een beetje het probleem. Ik vind talen echt niet interessant. Wiskunde ook niet. Het is een van de vakken waarvan ik denk: “Niet weer hé, buh!”

Wat doe je wel graag op school? Vrijdag is het muzische vorming. Dat vind ik heel leuk: zingen, acteren, knutselen, zo’n beetje van alles.

Wat zijn je hobby’s?

Ik speel piano en doe ook notenleer, want dat moet als

je een instrument bespeelt. Op donderdag heb ik Woord. Ik deed ook aan zwemmen, maar daarmee ben ik gestopt omdat ik het niet zo leuk vond. Het was in het Frans, en zeer vermoeiend, dat vond ik wat vervelend. Vroeger deed ik tekenles, maar daar ben ik voorlopig even mee gestopt.

Welke hobby vind je het leukst?

Woord, daar leer ik een beetje van alles, zoals spreken en goed articuleren. We acteren ook al wat, soms doen we een beetje improvisatie. Ik vind het leuk om te acteren en ik wil later actrice worden. Ik kijk graag naar actiefilms, zoals Die Hard 2 of Speed. Het zijn eigenlijk films voor oudere kinderen, maar ik kan het wel aan.

Ik wil misschien wel naar de kunsthumaniora in Laken volgend jaar. Een vriend van mijn broer zit er al, hij wil muzikant worden. Ik wil wel graag naar de opendeurdag om eens te zien of het iets voor mij is.

Je zit ook in de kinderjury van Filem’on, het filmfestival voor jong publiek?

Ja, dat vind ik heel leuk. We bekijken veel films en we bespreken ze dan. We geven ze sterren van één tot vijf. De film die op het einde van de week het meeste stemmen heeft krijgt een award. We leren monteren en acteren hier ook een beetje.

Wat vind je minder leuk aan de buurt?

Er ligt wel veel hondenpoep die mensen niet opruimen, da’s irritant. En er ligt overal plastiek en vuil. Dat vind ik niet fijn. Ik maak me zorgen over het klimaat en ik wil dat mensen hun afval gewoon in de prullenbak gooien.

Wat vind je wel leuk?

Ik vind het hier gezellig. Mijn vriendinnen wonen dichtbij en er zijn veel speeltuinen. Er is hier plaats, je krijgt het niet benauwd in de stad. Er zijn ook goede scholen en veel mensen die naar je lachen op straat. Als er iets gebeurt, als je bijvoorbeeld valt met de fiets, dan komen mensen je meteen helpen. Dat vind ik wel fijn. Of als iemand bijvoorbeeld met een buggy op de bus wil, dan helpen andere mensen.

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op www.BRUZZKet.be/slaapkamer

‘J’ADORE LE COURS DE MUSIQUE’

FR Pien, 10 ans, est à l’école à Koekelberg et envisage d’intégrer les humanités artistiques à Laeken pour devenir actrice. À Molenbeek, elle aime que les gens t’aident volontiers dans la rue en cas de besoin, mais elle déplore que certains ne jettent pas leurs déchets à la poubelle. Aussi: « Le changement climatique m’inquiète. »

“Als je met je fiets valt in mijn buurt, komen mensen je meteen helpen”

‘MUSIC IS MY FAVOURITE SUBJECT’

EN Pien (10) is in the sixth year at Unesco Koekelberg primary school. Next year, she wants to do art and music in Laken/Laeken, as she wants to become an actress. She is split in her feelings about Molenbeek. She likes that people help you out, but dislikes that they do not throw their rubbish in the bin. “I worry about the climate.”

Dertiger Nina Vandeweghe wil haar eicellen laten invriezen

‘Mijn

vruchtbaarheid is niet verhandelbaar, en toch voelt het

zo’

Om de dure medische procedure te financieren die haar zou toestaan om haar eicellen te laten invriezen, verkoopt de Brusselse kunstenares Nina Vandeweghe keramieken eieren. Tegelijk houdt haar actie ook kritiek op het groeiende fenomeen in. “Het lijkt wel een nieuw kapitalistisch idee: je koopt tijd om je toch maar te kunnen vastklampen aan de heteronormatieve droom.”

door Indra Rypens foto’s Saskia Vanderstichele

Vorig jaar liep de relatie van kunstenares en BRUZZ-columniste Nina Vandeweghe op de klippen. Geen rariteit, in een tijd waarin meer dan één op de drie huwelijken eindigt in een scheiding. Maar Vandeweghe, toen 34, bevond zich op het moment van de breuk op een wel erg hectisch kruispunt in haar leven.

Zo kwam ze uit een burn-out, en had ze aan haar toenmalige vriend verteld dat ze op termijn moeder wilde worden. Die boodschap viel in haar ogen niet goed bij haar partner. “Geen van beiden waren we op dat moment al klaar voor het ouderschap, maar ik wilde het onderwerp wel al bespreken. Ik had het idee om mijn eicellen te laten invriezen toen al aan hem voorgelegd, maar ik had niet het gevoel dat hij voor die optie openstond,” vertelt Vandeweghe openhartig. “Meer nog, hij zei zelfs: ‘Als je te laat bent, ben je te laat.’ Dat hakte er enorm in.”

De kloof bleek te groot te zijn en uiteindelijk besloten Vandeweghe en haar vriend uit elkaar te gaan. Maar het moment had beter kunnen vallen. “Net toen mijn biologische klok echt begon te tikken, paste ik plots niet meer in de toekomstvisie van mijn ex-partner,” vertelt ze. “Als vrouw moet je al vroeg aan de pil, zodat je gedurende een groot deel van je leven niet zwanger raakt, om dan binnen de voorziene jaren, tijdens the window of opportunity, een kind te krijgen. Ga er maar aan staan. Mijn ex zal over enkele jaren waarschijnlijk wel klaar zijn om tegen zijn veertigste vader te worden, allicht met een jongere vrouw. Maar ik heb die luxe niet.”

Om de tijdsdruk deels weg te nemen, besloot Vandeweghe om over te gaan tot het invriezen van haar eicellen. Dat bleek gemakkelijker gezegd dan gedaan. Allereerst moest ze een mentaal proces doorlopen. “Ik moest eerst het verdriet van de stukgelopen relatie verwerken en accepteren dat ik veel tijd was kwijtgeraakt. Dat nam veel mentale

ruimte in beslag. Bovendien ervaarde ik ook druk bij het idee dat ik niet aan het normatieve beeld van een gezin zal voldoen, al begin ik steeds meer open te staan voor het idee om een alleenstaande mama te worden.”

Naast dat mentale parcours was er ook nog het prijskaartje. Een behandeling kost makkelijk 3.000 euro, en het RIZIV komt tot op heden niet tussen in de kosten. “Ik vind dat een serieuze smak geld, zeker voor een kunstenaar zonder stabiel inkomen,” geeft Vandeweghe toe.

Daarom besloot ze om te doen wat een kunstenaar het best doet: kunst maken en verkopen, en met die inkomsten de dure behandeling financieren. Voor de gelegenheid maakte Vandeweghe eieren in keramiek, in allerlei vormen en maten, druipend of met een uitgelopen dooier, die honderd euro per stuk kosten. De veiling vindt op zondag 27 oktober plaats in community space Hot Pot in Anderlecht. “De ruimte zal worden versierd met ballonnen, alsof het om een prinsessenfeestje gaat. Een knipoog naar het assepoestercomplex, die patriarchale overtuiging die vrouwen via films, boeken en reclame doet verlangen naar de prins op het witte paard. Terwijl ik liever zelf op dat paard rijd. Ik heb het bovendien moeilijk met de materialistische manier waarop ik met mijn vruchtbaarheid moet omgaan. De kitscherigheid moet dat op een ironische manier verzachten.”

Invasieve ingreep

In tegenstelling tot bij mannelijke zaadcellen gaat er aan het ‘oogsten’ van vrouwelijke eicellen een hele procedure vooraf, wat het zo kostelijk maakt. Het begint eigenlijk al bij de beslissing zelf. “De eerste stap van het proces is dat de wensouder langsgaat bij een arts en een counselor, vaak een vroedkundige,” verduidelijkt Julie Nekkebroeck, die als psychologe verbonden is aan Brussels IVF en aan het Centrum voor Medische Genetica van het UZ Brussel. Tot twee jaar geleden

kwamen wensouders automatisch bij haar terecht, omdat een voorafgaande consultatie bij de psycholoog toen nog verplicht was. “Maar omdat mensen tegenwoordig veel beter op de hoogte zijn van de procedure en het debat, werd die eerste stap geschrapt en stromen ze meteen door naar een arts,” zegt ze. “Ik bied nu vooral steun aan wensouders wanneer twijfel of stress de kop opsteken. Het blijft per slot van rekening een zware, medisch invasieve ingreep.”

Na het mentale volgt het praktische. Experts beschrijven de voorbereidingen op het invriezen van eicellen als zeer vergelijkbaar met een ivf-behandeling. Eerst moet de vrouw (zelf) een aantal weken extra hormooninjecties toedienen om de eierstokken te stimuleren tot het rijpen van meerdere eicellen. Andere medicatie moet tegelijk een ongeplande eisprong voorkomen, zodat de vrouw op het juiste moment naar het ziekenhuis kan om de eicellen door middel van een eicelpunctie – het aanprikken van de eierstokken via de vagina met een naald – uit het lichaam te halen.

Na die zogenaamde ‘pick-up’ worden de vrouwelijke geslachtscellen meteen ingevroren en opgeslagen in tanks gevuld met vloeibare stikstof bij een temperatuur van -196 °C. Alleen zo kunnen de eicellen jaren bewaard worden zonder hun kwaliteit te verliezen. Een automatisch vulsysteem houdt de temperatuur op peil en een monitorsysteem zendt meteen een melding uit wanneer de temperatuur stijgt of daalt.

Ongeveer 80 tot 90 procent ontdooit succesvol en van die overgebleven groep raakt gemiddeld 70 à 75 procent goed bevrucht. In de fase waarbij de embryo’s zich innestelen in de baarmoeder, is dat proces succesvol in 30 tot 40 procent van de gevallen. In het meest ideale geval worden bij een pick-up minstens 20 à 25 eicellen afgenomen. “Maar soms levert een pick-up maar vier of zes eicellen op. Die vrouwen kunnen dan overwegen om vier of vijf

behandelingen te ondergaan,” zegt Nekkebroeck. Hoe jonger vrouwen hun eicellen laten invriezen, hoe beter de kwaliteit en hoe groter de kans op een succesvolle bevruchting via ivf. Het kantelmoment ligt op 35 jaar.

Hoewel er geen exacte cijfers voor Brussel zijn, merkt Nekkebroeck wel een trend op waarin vooral vrouwen uit grootstedelijke contexten interesse tonen in de techniek. “In de eerste jaren waren het vooral mensen uit Amsterdam die hun weg naar het UZ Brussel vonden. Daarna volgden de Parisiennes.” Nu zijn het vooral Belgische vrouwen die langsgaan bij Brussels IVF, het centrum voor reproductieve geneeskunde van het UZ Brussel. Jaarlijks gaat het om 200 à 300 consultaties.

‘Geen zin in een relatie’

Nina Vandeweghe moet nog beginnen met de procedure, maar Zoë, een andere vrouw die BRUZZ sprak, liet zeven jaar geleden al haar eicellen invriezen. “Al mijn hele leven voel ik een sterke kinderwens, ik weet dat er een zorgende moeder in mij schuilt. Maar voor mij is het essentieel om pas een kind te krijgen onder de juiste omstandigheden, namelijk met een vaste partner, zodat ik het een warme, veilige thuis kan bieden. Ik ben zelf opgegroeid in een gezin waarin het niet echt gemakkelijk was als kind,” vertelt ze. Maar het leven kwam er voor Zoë tussen. Na enkele traumatische ervaringen nam ze in haar dertiger jaren de tijd om aan introspectie te doen. Een partner paste toen niet in het plaatje, ze bleef bewust single. “Helaas in the window of time dat ik eigenlijk een gezin hoorde te stichten.”

Rond haar 38e besloot ze daarom om haar eicellen in te vriezen, uit voorzorg. “Ik hoopte nog steeds een kind te krijgen, op een later moment, met een partner.”

De hoge kostprijs was voor Zoë, zoals voor Vandeweghe en vele andere vrouwen, een flinke drempel. “Gelukkig wilden mijn

“Veel vrouwen laten eicellen invriezen om de druk te verlagen die eist dat ze binnen een beperkte tijd een kind, een carrière en een partner moeten hebben”

Julie Nekkebroeck Psychologe verbonden aan Brussels IVF en UZ Brussel

ouders me deels ondersteunen. Dat nam de stress voor een stukje weg,” geeft ze toe.

Mismatch op datingvlak

De verhalen van Zoë en Vandeweghe vertonen nog een tweede grote gelijkenis: beiden zijn hooggeschoolde profielen met een bloeiende carrière. Dat is net de groep die het vaakst een beroep doet op de

Nina Vandeweghe: “Je wordt als vrouw op de datingmarkt verketterd als je nog maar begint over een kinderwens.”

vitrificatietechniek, weet ook Nekkebroeck.

Toch is het niet zozeer hun carrière die ervoor zorgt dat veel hooggeschoolde vrouwen het ouderschap uitstellen, het is eerder de mismatch op datingvlak, wijst de ene studie na de andere uit. Vrouwen, zo luidt de sociologische verklaring, studeren gemiddeld langer dan vroeger, zijn vaker

hooggeschoold en progressief. Ook zijn ze vooral op zoek naar gelijkwaardigheid in relaties. Mannen, luidt het, mikken eerder op partners die een lagere sociale status hebben of jonger zijn, wat aansluit bij de patriarchale verwachtingen rond schoonheid en macht. Wanneer die mannen een kinderwens ervaren, is het voor vrouwen van dezelfde leeftijd vaak al te laat.

Die mismatch zorgt ervoor dat de zoektocht naar een geschikte partner soms uitdraait op een lastige en frustrerende onderneming, wat resulteert in de fameuze ‘datingkloof’ of mating gap, een term die de Amerikaanse antropologe Marcia C. Inhorn muntte in Motherhood on ice: the mating gap and why women freeze their eggs

Of zoals Vandeweghe haar situatie onomwonden beschrijft: “Aangezien mijn left-over mannenpool zo klein was, ging ik ook op verkenning bij de youngsters. Maar dat werkte evenmin. Je wordt als vrouw op de datingmarkt bovendien verketterd als je nog maar begint over een kinderwens.”

Toch verlangen veel van de vrouwen die hun eicellen laten invriezen nog naar een ‘normale’, normatieve relatie. “En vaak weegt de partnerwens zwaarder door dan de kinderwens, waardoor vrouwen liever even wachten tot ze de juiste levensgezel vinden. Hun eicellen laten invriezen kan wat extra tijd kopen,” zegt Nekkebroeck.

Ook een ander maatschappelijk fenomeen zorgt volgens Nekkebroeck voor een verhoogde vraag naar ‘uitstel’: de emerging adulthood, ruwweg te vertalen als ‘ontluikende volwassenheid’, een levensfase waarin heel wat bepalende momenten samenkomen. “Een vrouw van 30 voelt vandaag veel meer maatschappelijke druk dan vroeger, toen bijna iedereen jong trouwde, en van een echtgenote werd

NINA

VANDEWEGHE

VEUT CONGELER SES OVOCYTES

FR Pour financer la coûteuse procédure médicale lui permettant de congeler ses ovocytes, l’artiste bruxelloise Nina Vandeweghe vend des œufs en céramique. « Au moment où mon horloge biologique s’est intensifiée, mon couple n’a plus fonctionné », confie-t-elle. Grâce à cette intervention, en plein essor chez les femmes hautement qualifiées, elle préserve son désir d’enfants. Non sans une certaine amertume : « Voilà une nouvelle idée capitaliste : acheter du temps pour s’accrocher au rêve hétéronormatif. »

verwacht dat ze thuisbleef voor het huishouden en de kroost. De samenleving evolueerde op dat vlak, gelukkig. Daartegenover staat dat vrouwen tegelijk een goede job, een fijne partner én een kind moeten hebben, die liefst van al instagrammable zijn. Veel vrouwen kiezen er daarom voor om hun eicellen in te vriezen en zo de druk te verlagen.”

Vastklampen aan een droom

In een bevraging van Brussels IVF liet 95 procent van de mensen die eicellen lieten invriezen weten de procedure, indien nodig, opnieuw te doorlopen. Toch wringt er ook het een en ander aan het idee “Eigenlijk ben ik geen voorstander van de vitrificatietechniek,” geeft Vandeweghe toe. “Het voelt aan als een nieuw kapitalistisch idee, waarbij vruchtbaarheid en eicellen worden benaderd als een verhandelbare commodity. Je koopt enkele jaren om je toch maar te kunnen vastklampen aan de droom, om te voldoen aan het heteronormatieve plaatje met biologische kinderen.” Vrouwen kunnen bovendien maar tot hun 45e hun ingevroren eieren gebruiken. Dat is wettelijk bepaald. Daarna mag de wetenschap ermee aan de slag. Zoë, die begin dit jaar die leeftijdsgrens bereikte, is ondertussen nog niet teruggekeerd naar de fertiliteitsdienst in Brussel. “Ik heb nog geen partner gevonden met wie ik kinderen wil. Momenteel neem ik afscheid van het idee dat ik ooit een biologische moeder zal zijn. Dat gaat gepaard met rouw, maar goed, mijn wereld stort niet in. Je kan op veel manieren moeder zijn in dit leven.”

Nina Vandeweghes verkoopstentoonstelling Eggcellent choice? vindt plaats op 27/10 in Hot Pot, Manchesterstraat 17, Anderlecht

TITEL SAMENVATTING

NINA VANDEWEGHE WANTS HER EGGS FROZEN

EN Artist Nina Vandeweghe is selling ceramic eggs to raise money for the medical procedure that would allow her to have her eggs frozen. “Just as my biological clock started ticking, I was no longer part of my former partner’s vision of the future,” she says. The procedure has become a growing phenomenon among women who want to keep the desire for children alive. An idea Vandeweghe finds wry at times. “It seems like a new capitalist idea, buying time to cling on to the heteronormative dream.”

door Kathleen Peters

Haat-liefdeverhouding

Waarom doe ik in godsnaam aan stand-upcomedy? Van alle vragen die ik krijg, staat die wel met stip op nummer één. Meestal van mensen die mij nog niet zagen optreden.

Kathleen Peters is stand-upcomedian, Limburgse, maar woont in Brussel. Binnenkort keert ze terug naar de heimat voor een eenmalige show over de verschillen tussen Brussel en Limburg. Ze schrijft tweewekelijks over wat haar opvalt.

In januari sta ik al vijf jaar op de planken als comedian, maar mijn liefde voor het podium begon al veel eerder. Van mijn achtste tot mijn achttiende bracht ik mijn dagen door op de muziekschool in Limburg. Eerst om gitaar te leren spelen, maar al snel ontdekte ik dat zingen eigenlijk meer mijn ding was. Eerst Disneyliedjes, later musicals, en af en toe een stukje opera . Ik greep elke kans om te mogen optreden. Schoolfeesten, playbackshows op VKSJ-kampen, bonte avonden op zeeklassen ... Het gekke was dat het uiteindelijk niet meer om het zingen ging. Het draaide eerder om de lach, leerde ik gaandeweg, via mijn bindteksten. Het publiek laten lachen – dát gaf me echt een kick.

Ongeveer vijf jaar geleden belandde ik toevallig in het publiek van een open mic-

avond, een plek voor beginnende comedians of waar gevestigde namen nieuw materiaal willen testen, en zien wat wel en niet werkt. Er ging een wereld voor me open. Natuurlijk kende ik alle grote namen uit de panelshows, maar dat er ook zoiets bestond als het ‘kleine circuit’ – een netwerk van tientallen comedians die door het land trekken voor een lach en een paar drankbonnetjes die het café kan missen – wist ik niet.

Eenzame echo

En toen dacht ik: “Dat kan ik ook.” Dus schreef ik me in voor een workshop in het befaamde Antwerpse café The Joker. Vanaf die dag maakte ik niet alleen goede vrienden voor het leven, ik vond eindelijk mijn creatieve uitlaatklep. Met het publiek onderhoud ik trouwens de meest intense haat-liefdeverhouding. Ik weet nooit precies wat ik kan verwachten, maar ik weet wel altijd waar ik aan toe bent. De feedback is namelijk altijd direct; ik sta ook dicht bij de mensen, letterlijk. Ik heb de zaal al zien schudden van het lachen, maar ik heb ook mijn punchline eenzaam door de ruimte horen echoën bij gebrek aan interactie.

Toch leer ik juist het meest van die momenten waar ik op mijn gezicht ga – die houden mij scherp en met beide voeten op de grond. En na een moeilijke speelplek volgt meestal wel een ‘makkelijke zaal’, leerde ik van Lev Vanorbeek, een geniale collega uit Limburg.

Sinds kort kent ook Brussel een groeiende Nederlandstalige scene. Ik trad onlangs op in In Den Hemel, een café in Ganshoren dat open mics organiseert.

Voor de gegarandeerde lach kun je dan weer terecht bij de line-upshows van Choux Choux Comedy in KFK Hope (uit te spreken als Kafka, in de Visverkopersstraat), waar meer ervaren comedians het podium bestormen, en waar ook opkomend talent een kans krijgt om te schitteren. Altijd heel interessante line-ups qua mix.

Dus, kom gerust eens langs. En wie weet denk je wel: “Dat kan ik ook.”

Reeks nalezen?

Wie alle columns van BRUZZ wil herlezen, kan de teksten terugvinden op BRUZZ.be/column

Uw gids door de culturele agenda 25 > 31/10

‘Ik bad om niet ontmaskerd te worden als Palestijn’

Een trouwe bezoeker van Pink Screens stelt nu zelf een film voor op het queer festival. In Mea culpa ontrafelt Brusselaar Patrick Tass de relatie met zijn moeder, die nog steeds in Libanon leeft en lang verzweeg dat hij eigenlijk een Palestijn is. “Mijn leven in België is magnifiek, maar er is altijd een puntkomma.”

door Niels Ruëll

Er zijn identiteitsvraagstukken en er zijn identiteitsvraagstukken.

Dat van Patrick Tass valt bijna niet te ontrafelen, omdat er boven op onuitgesproken familiegeheimen en geaardheid ook explosieve geopolitiek, intrieste geschiedenis en wansmakelijke actualiteit meespelen. Hij tackelt dat alles in een intieme film die voor een groot deel bestaat uit spraakberichten en videogesprekken met zijn moeder in Libanon.

Mea culpa komt na vertoningen tijdens Pink Screens op de affiche van Cinema Galeries. “Ik woon nu tien jaar in Brussel en Pink Screens is het enige evenement dat ik nog nooit heb gemist,” vertelt Tass. “Je ontdekt er altijd kleinoden die je denken aanscherpen en nergens anders te zien zijn. Het is hartverwarmend dat ik er nu zelf een film toon.”

Stress voor de ontvangst heeft hij niet. “Het lijkt niet zo, maar ik heb best veel schroom. Ik vertel niet snel iets over mijn leven. Mensen kunnen me al twee, drie jaar goed kennen zonder te weten dat ik Palestijns ben. Veel mensen in mijn kringen weten niets van mijn geschiedenis. Maar ik heb er bewust voor gekozen om mijn verhaal te vertellen. Het is een

heuglijk moment om de film te kunnen delen. Tijdens het jaar montage zat er wel een knoop in mijn maag. Er waren veel dwingende en ethische vragen. Wat deel ik? Wat deel ik niet? Ik wilde geen film die ik niet aan mijn ouders zou kunnen tonen.”

Tweederangsburger

Patrick Tass is geboren in Beiroet, Libanon. Zijn ouders vertellen hem niet dat hij de Palestijnse nationaliteit heeft: daar komt hij op zijn tiende zelf achter. “Superbizar. Ik heb me altijd de vraag gesteld: waarom? Misschien wilden mijn ouders het moment uitstellen. Maar het zou ooit uitkomen. Op een dag kwamen regeringsmensen tellen hoeveel kinderen er op mijn school zaten. Ik begreep niet waarom ik in de rij van de vreemdelingen moest staan. En nog vertelde mijn moeder niet dat ik Palestijns was. De totale ontkenning. Maar een jaar later werden er identiteitskaarten uitgedeeld. En ik merkte dat die van mij vierkant was, terwijl die van de anderen rechthoekig bleek te zijn. Ik opende het papier en begreep niet wat ik las. De schok slokte me helemaal op. Thuis moest mijn moeder het onderwerp wel aansnijden. Maar haar voornaamste reactie was: ‘Vertel hier nooit iemand iets over. Niet aan je zus, niet aan je neven, niet

“Wanneer ik filmles geef, zie ik tijdens de pauzes de gruwelijkste beelden uit Libanon of Gaza, en daarna moet ik voortdoen alsof er niets is gebeurd”

Patrick Tass Regisseur Mea culpa

aan je vrienden. Echt niemand mag dit weten.’”

Tass is net als zijn vader in Libanon geboren, maar dat volstaat niet voor de Libanese nationaliteit. “Die nationaliteit is niet te verwerven. Je erft ze pas wanneer je vader Libanees is. Mijn moeder is Libanees, maar mijn vader Palestijns. Uiteraard is dat een politieke keuze. Het is een van de vele discriminaties tegen Palestijnse vluchtelingen.” Palestijnen zijn tweederangsburgers in Libanon, die voor tal van jobs, opleidingen en woningen niet in aanmerking komen. “Het is een verschrikkelijk racistisch land. Vandaag moeten Syrische vluchtelingen er wreedheden ondergaan. Ze worden geslagen. Ze worden met een spervuur gepest. Ze worden als een stuk stront behandeld.”

“Destijds ondergingen Palestijnen hetzelfde lot. Slachtingen op de Palestijnen zijn een van de oorzaken van de burgeroorlog. Daarom worden Palestijnen door velen gehaat. Je kan niet geloven hoe diep die haat zit. Zelfs in mijn familie. Een tante die dol op me is en mij het geld leende om naar België te vluchten, kon de vreselijkste dingen zeggen over Palestijnen. Een nonkel kon bij ons thuis, terwijl we samen aten, gruwelijke, bijna zionistische dingen zeggen. Zoals dat het beter was geweest als Israël alle Palestijnen had gedood.”

Onze schuld

De jonge Patrick Tass gruwt van zijn Palestijnse identiteit. “De film toont het complexe proces en de evolutie van mijn houding tegenover die identiteit. Aanvankelijk weigerde ik ze te aanvaarden. Lees de schriftjes die ik tot mijn veertiende vol kribbelde met gedichtjes en bedenkingen en je verdenkt me ervan suïcidaal te zijn. Ik vond het enorm destructief en onrechtvaardig. Ik haatte mezelf erdoor, ik haatte mijn

In Mea culpa spreekt Patrick Tass met zijn moeder in Libanon, waar Palestijnen tweederangsburgers zijn. “Toen ik ontdekte wie ik was, zei ze me er nooit iemand iets over te vertellen.”

ouders ervoor. Ik was toen nog gelovig en zo getraumatiseerd dat ik dagelijks bad om geen problemen te krijgen met die identiteit en niet door mijn vrienden te worden ontmaskerd als Palestijn. Bovendien ben ik queer. Pas in het tweede jaar op de kunstschool, een veel toleranter milieu, heb ik me aanvaard gevoeld. Dan pas leerde ik vrede te hebben met die identiteit, met dat lidmaatschap. Ik leerde ze te bevragen en te integreren, zodat ze niet langer een onuitputtelijke bron van angst zou zijn.”

De regisseur bouwde de voorbije tien jaar een leven in Brussel uit. “Met mijn vriend heb ik pas een appartement gekocht. Ik combineer beroepen die me aanstaan in de sociale sector en het onderwijs, en ik kon mijn creativiteit kwijt in een film. Ik ben een heel ander iemand geworden met een heel ander leven dan ik zelf voorzag. Het gaat goed, en toch zal ik nooit kunnen zeggen dat het goed gaat. Mijn leven in België is magnifiek, maar er is altijd een puntkomma. Ik heb vaak het

gevoel dat ik niet hier maar daar ben, hoewel ik hier ben. Alsof ik verdwaald ben in onbestaande tussenruimten. Zeker nu. Op sommige dagen moet ik acht uur filmles geven. Tijdens de pauze zie ik de gruwelijkste beelden uit Libanon of Gaza, en daarna moet ik voortdoen alsof er niets is gebeurd. Ik kan dat, want ik heb op jonge leeftijd geleerd om te compartimenteren, maar soms is het wel erg zwaar.”

Alle vreugde wordt op dit moment opgeslokt door de tienduizenden Palestijnen die Israël sinds 7 oktober 2023 doodde en de Israëlische aanvallen op Libanon. “De omvang daarvan is niet te bevatten. We zijn op weg naar 50.000 doden en een veelvoud aan gewonden en thuislozen. Twee weken geleden werd Mea culpa vertoond op het Arabische Soura Film Festival in Berlijn. De kloof met de werkelijkheid van vandaag is te gruwelijk voor woorden. ‘Hoe is het mogelijk?’ vraag je je af. Dezelfde vraag die je je stelt als je het nieuws en de beelden van de dag in je opneemt. Hoe is zoveel wreedheid mogelijk? En hoe is het mogelijk dat niemand dit stopt? Over honderd jaar zal het een interessante kwestie zijn in een geschiedenisboek. Maar vandaag moeten we ermee leven. En je kan je er niet voor verstoppen. De beelden die ons tonen wat er gebeurt, stromen binnen. Het is bijna reality-tv of The zone of interest van Jonathan Glazer. Maar we lijken het niet te willen zien.”

Op 1/11 wordt Mea culpa in het kader van het queer filmfestival Pink Screens (31/10 > 9/11) vertoond in Cinema Galeries; vanaf 13/11 maakt het daar deel uit van de reguliere programmatie, pinkscreens.org

‘JE DÉTESTAIS MON IDENTITÉ PALESTINIENNE ’

FR Dans Mea culpa, présenté au festival de films queer Pink Screens, le Bruxellois Patrick Tass déconstruit à distance sa relation avec sa mère. Une mère qui lui a longtemps caché qu’il était Palestinien. Au Liban, dans son enfance, il était un citoyen de seconde zone. « Je priais pour ne pas être démasqué. Aujourd’hui, je ne suis plus la même personne. Ma vie en Belgique est magnifique. Pourtant, j’ai souvent l’impression de ne pas être ici, mais là-bas. Perdu dans des espaces intermédiaires inexistants. Surtout en ce moment. »

‘I

HATED MYSELF FOR BEING PALESTINIAN’

EN In Mea Culpa, which will be presented at the queer film festival Pink Screens, Brussels-based director Patrick Tass unravels his relationship with his mother. A mother who, while they were living in Lebanon, concealed that her son was in fact a Palestinian – a second-class citizen in the country of his childhood. “I hated myself for who I was and prayed that I would not be found out. I am a different person now. My life here is magnificent, and yet I still feel that I’m not here but there. Lost in non-existent in-between spaces. Especially now.”

Pop & Jazz Expo Film

W.E.R.F.-leiders

Het label W.E.R.F. (Wasted Energy Record Factory) brengt al sinds 1993 de wonderlijkste Belgische jazz aan de man, van het Brussels Jazz Orchestra over PAARD. tot de krokante spielerei van schntzl. Met een labelavond in de AB richten de Bruggelingen de schijnwerpers op het aanstormende talent van de Belgisch-Braziliaanse vocalist Helena Casella, de tribale jazz van Trance Plantations en SPOOK, een suptertrio rond drummer Simon Segers, contrabassist Nicolas Rombouts en gitarist Filip Wauters.

W.E.R.F. 25/10, Ancienne Belgique, abconcerts.be

Muziek voor de eindtijd

Toen haar lief Jeff Buckley verdronk, vond Joan Wasser houvast in de muziek. Antony and the Johnsons verleende haar onderdak, niet veel later debuteerde ze met haar eigen muziek onder haar alias Joan As Police Woman. Op haar tiende album, Lemons, limes and orchids, schetst de Amerikaanse een donker beeld van de mens, die goed op weg is naar zijn eigen vernietiging. Gelukkig stuurt haar stem weg van het begane pad.

JOAN AS POLICE WOMAN 28/10, Botanique, botanique.be

Nastalgie

Nasir bin Olu Dara Jones, kortweg Nas, schreef met zijn debuutalbum Illmatic in 1994 hiphopgeschiedenis. Nog niet eerder was de grootstedelijke rauwheid van New York zo poëtisch in even complexe als toegankelijke rhymes gevangen. Het album werd een symbool voor de worstelingen van jonge Afro-Amerikanen in grootstedelijke omgevingen. Dertig jaar later keert de rapper naar terug het werk dat zijn nalatenschap definieerde. (TZ)

NAS 28/10, Koninklijk Circus, cirque-royal-bruxelles.be

De wiskunde van het leven

Als “een soort wiskunde, toegepast op het echte leven” omschrijft Michel Goyon de missie van zijn werk. Al ruim 40 jaar gaat de Brusselse kunstenaar, als reactie op de schoolse afstomping van zijn verbeelding, zijn eigen nieuwsgierige neus achterna op zoek naar betekenis. Die trip leidde al tot onder meer 1.400 geïllustreerde schriftpagina’s, tekeningen en synchrone robots. Intrigerende experimenten op de grenzen tussen het artistieke en wetenschappelijke.

MICHEL GOYON: ARBORESCENCES > 13/4, Art et Marges, artetmarges.be

Doorbouwers

In 2005 stampten Maarten Gielen, Tristan Boniver en Lionel Devlieger het collectief Rotor uit de grond. Net voor de Brusselse pioniers in het brandpunt van architectuur, ecologie en recycling twintig jaar bestaan, wijdt Bozar met Entangled matter een expo aan hun kritische kijk op de bouwsector, en in het bijzonder de organisatie en circulatie van bouwmaterialen en grondstoffen. Kortfilms van Bêka & Lemoine gaan in dialoog met het gedachtegoed van Rotor. ROTOR. ENTANGLED MATTER > 12/1, Bozar, bozar.be

Nieuw huis, zelfde gebouw

Eind 2023 deed de Antwerpse Zeno X Gallery – de thuishaven voor kunstenaars als Anton Corbijn en Luc Tuymans – definitief de deuren dicht. Ook Nederbelg Mark Manders moest op zoek naar een nieuw dak boven het hoofd. Dat vond hij bij de Brusselse galerie Xavier Hufkens, die alle vier verdiepingen van haar stek in de Sint-Jorisstraat ter beschikking stelt van Manders’ immer uitdijende Self-portrait as a building (KS) MARK MANDERS 25/10 > 21/12, Xavier Hufkens, xavierhufkens.com

Onderweg naar nergens

“We’re on a road to nowhere,” zong David Byrne. Dimitri Verhulst, de schrijver van De helaasheid der dingen, beaamt het gevoel in een absurde tragikomedie die hij zelf bedacht en verfilmde. De overleden Christine blijkt in Wettelen te willen begraven worden. Niemand weet waarom. De begrafenisondernemer meent Wettelen te weten liggen. Tijdens een dagenlange begrafenisstoet komen geheimen bloot te liggen. Maar wat maakt het uit? We’re on a road to nowhere WAAROM WETTELEN? BE, dir.: Dimitri Verhulst, act.: Peter Van den Begin, Tine Roggeman, Tom Vermeir

Vos en Haas doen Filem’on

Veel mensen in de Lage Landen danken hun eerste leesplezier aan de Vos en Haas-boeken van schrijfster Sylvia Vanden Heede en illustrator Thé Tjong-Khing. Vos en Haas redden het bos is nu verfilmd door Mascha Halberstad, die eerder voor erg veel kijkplezier zorgde met Knor. Het is maar één reden om ook dit jaar Filem’on te bezoeken. Het internationale filmfestival voor een jong publiek heeft nog 129 andere redenen. Wat goed, zegt Vos.

FILEM’ON > 6/11, verschillende locaties, filemon.be

Formidable

‘La bohème’, ‘Que c’est triste Venise’, ‘For me… formidable’: Charles Aznavour was niet alleen de Frank Sinatra van Frankrijk, hij acteerde ook in meer dan vijftig films, waaronder Tirez sur le pianiste van François Truffaut, Candy met Marlon Brando en Die Blechtrommel Zichzelf spelen in een film over zijn leven zat er niet in wegens niet meer in leven. Dus nam Tahar Rahim uit Napoleon en Un prophète de honneurs waar. (NR)

MONSIEUR AZNAVOUR FR, dir.: Mehdi Idir, Grand Corps Malade, act.: Tahar Rahim, Soufiane Guerrab

Waarom Wettelen?

Michel Goyon: Arborescences

W.E.R.F.

Klein onderhoud

Anke Verslype vangt de eb en vloed van het leven in lyrische jazz

‘Ik ben dieper in mijn emoties gaan graven’

Niets zo standvastig en tegelijk veranderlijk als de getijden, een dankbare metafoor voor de hoogtes en laagtes, druktes en luwtes in een mensenleven. Ook drumster Anke Verslype deinde de voorbije jaren op en neer tussen verlies en geluk, emoties die ze met haar jazzcombo Aki kanaliseerde onder de noemer Het tij, lyrische jazz die je in deze donkere herfstdagen als een warme deken rond je klamme ziel kan wikkelen.

“Twee jaar geleden hebben mijn ouders ons huis in Ieper verkocht,” vertelt Anke Verslype. “Ik vind het gek om te beseffen dat je nooit meer zal terugkeren naar een plek waar je zoveel tijd hebt doorgebracht. Je kan dat huis nog wel langs de buitenkant zien, maar binnen spelen zich andere levens af.” ‘Daar woonden wij’ heet een van de composities die dat komen en gaan, dat leven dat voortdurend in verandering is, tastbaar proberen te maken. Ook via de hoes van Het tij, een schilderij van haar zus dat hun kindertijd evoceert, kanaliseert Verslype die nostalgie. Vorig jaar werd de drumster zelf moeder. “‘Samen I’ en ‘Samen II’ heb ik geschreven tijdens mijn zwangerschap. Wellicht ben ik ook daardoor dieper in mijn emoties gaan graven. Vroeger was schrijven meer iets rationeels, nu heb ik vooral mijn gevoelens laten spreken.”

‘Voor Christiane’ is dan weer een ode aan Verslypes grootmoeder, van wie ze afscheid moest nemen. “Mijn oma luisterde vaak naar klassieke muziek, wellicht heeft zij mijn liefde voor instrumentale muziek aangewakkerd. Jazz is pas later gekomen, net voor ik mij ingeschreven had aan de Jazzstudio in Antwerpen. Ik ontdekte toen een hele nieuwe wereld.” Voorheen probeerde Verslype het als singer-songwriter. Componeren doet ze nog steeds aan de piano, waarbij ze met betekenisloze woorden de melodie ‘zingt’. “Eigenlijk weet ik nooit echt wat een nummer gaat worden, totdat ik met iedereen samenzit.”

Iedereen, dat zijn naast originele bandleden Willem Heylen op gitaar, Ruben De Maesschalk op bas en Marjolein Vernimmen op harp sinds kort ook Joachim Badenhorst op klarinet en Niels Van Heertum op tenortuba. Die laatste twee geven de jazz van Aki zijn fijnzinnige klassieke toets. In de golf van grootstedelijke, bijna futuristische jazz die ons de voorbije jaren overspoelde, valt Verslype subtiele, gedempte klankpalet op. “Elektronica is nooit mijn ding geweest. Wellicht ging ik daarom ook in de tegenovergestelde richting.”

TOM ZONDERMAN

Aki stelt het album Het tij voor op 26/10 in Flagey, flagey.be

Podium Klassiek

Hakken in het zand

In While we are here combineert de Brusselse choreografe Lisa Vereertbrugghen (van Disquiet – Sensational aesthetics of a technokin en Softcore – a hardcore encounter) hardcorerave en volksdans tot een collectief technofolkfeestje. Voor de avondvoorstelling van 25 oktober kan je ’s middags om 14.00 uur ook leren hakken tijdens een doeworkshop. De opbrengsten van ‘Gabber for Gaza’ gaan naar de organisatie Medical Aid for Palestinians.

LISA VEREERTBRUGGHEN: WHILE WE ARE HERE 23 > 25/10, Les Halles, halles.be

Geluidslandschap

Beeldrijke muziek

Brussels Philharmonic zoekt in Flagey de verbeeldingskracht van de muziek op. Aan het einde van de negentiende eeuw ging de Russische componist Modest Moessorgski in zijn suite Schilderijen van een tentoonstelling aan de piano op wandel door de kunstgalerie. Het werd meteen een bijzonder narratief repertoirestuk aan het klavier, maar Maurice Ravel haalt in zijn georkestreerde versie pas echt alle kwasten boven om de tableaus van Viktor Hartmann te verklanken.

PICTURES AT AN EXHIBITION 25 & 27/10, Flagey, flagey.be

Dance like it’s 1634

Amadeo Kollectif is een tweetalige, kunsteducatieve organisatie uit Schaarbeek, die op verschillende manieren artistieke en technische vaardigheden stimuleert bij de allerjongsten. Aan het begin van de herfstvakantie kunnen vierplussers naar een voorstelling waarin ze samen met twee personages een landschap van mooie vormen, bewegingen en geluiden van originele instrumenten verkennen.

AMADEO KOLLECTIF: LUSIOLA 27/10 (4+), GC Ten Weyngaert, tenweyngaert.be

Stedelijke kunsten

Festival Lezarts Urbains strijkt dit jaar neer in Zinnema. Op vrijdag organiseert het feest voor stedelijke kunsten een ‘All about love – queer battle’, op zaterdagmiddag zijn er een workshop over vrouwelijkheid in de dancehallcultuur en een rondetafel over authenticiteit in de hiphop. Zaterdagavond sluit een feestje met dj’s en creaties van gastartiesten DTS, Siham Ennajjary en The Movement Theory de boel af. (MB) FESTIVAL LEZARTS URBAINS 25 & 26/10, Zinnema, lezarts-urbains.be

Met Bachs hartverscheurende Tweede vioolpartita in de oren lijkt het haast onwaarschijnlijk dat de chaconne ooit de hipste dans van de renaissance was. Het GLoW Collective haalt basfluit, accordeon, gitaar, klarinet en cello uit de kast om je daarvan te overtuigen. Componist Prach Boondiskulchok en performer Pitcho Womba Konga helpen om de eeuwenoude benen in een hedendaagse broek los te schudden.

PITCHO & GLOW COLLECTIVE 26/10, Palazzo, dashaus.be

Mäkelä-manie

Wie de klassieke muziek enigszins genegen is, moet onder een uit de kluiten gewassen steen hebben geleefd om nog nooit van wonderdirigent Klaus Mäkelä te hebben gehoord. Dit seizoen houdt de Finse superster maar liefst drie keer halt in de Zaal Henry Le Boeuf, met elk van zijn orkesten één keer. Later dit jaar volgen de troepen uit Amsterdam en Parijs, maar de aftrap is voor zijn oorspronkelijke partners uit Oslo. (JC) OSLO PHILHARMONIC, MÄKELÄ & FRANG 27/10, Bozar, bozar.be