Nadège is dol op ritmische gymnastiek en droomt nu al van de Spelen
43 Een frisse wind door de Japanse keuken in België
Nami is de eerste handroll-bar in de hoofdstad
05 EDITO
06 HET GESPREK Idit Rosenzweig-Abu, Israëlisch ambassadeur in Brussel
10 IN BEELD Bart Dewaele
12 IN DE KIJKER Team Fouad Ahidar past voor lokale entente met de PS
13 BEELDCOLUMN Delphine Frantzen
14 COVERSTORY Audi-werknemers getuigen: ‘Wij zijn één grote familie’
20 BIJGEDACHTE Brusselse onderhandelingen: het grote, zwarte niets
21 KORT GESPREK Johan Grimonprez maakte een docu over de rol van België in de (de)kolonisatie van Congo
24 WONEN De renovatiepremies zijn op: Brusselaars lopen duizenden euro’s mis
26 INTERVIEW Historica Caroline Sägesser ontwart het Brusselse politieke kluwen
30 BIG CITY Waarom wonen vossen zo graag in Brussel?
31 SPORTCOLUMN Een emotioneel weerzien
34 ECONOMIE Brusselse biomarkt heeft opnieuw de wind in de zeilen
36 COLUMN Twee weken verlof
37 SELECT Jacques Audiards onvermoede Cannes-sensatie Emilia Pérez landt in Brussel
Klein onderhoud Brussels Open Air Festival De vijf inzichten Rokia Bamba
Hoe zit het met de Brusselse regeringsvorming? Historica Caroline Sägesser: “Niemand lijkt te willen landen voor de gemeenteraadsverkiezingen.”
08.09.2024 Kanaal: zuid
Fiets mee door de wijken in het zuidelijke deel langs het kanaal
Wonen in Brussel
WOONTOURS 2024
29.09.2024 Wonen in de Vijfhoek
wonen.in.brussel
Op zoek naar een plek in Brussel om te huren of te kopen? Fiets of rijd mee en verken woonbuurten over heel Brussel. Schrijf je in via www.woneninbrussel.be
BekendE en minder bekende gelegenheidsgidsen vertellen je boeiende verhalen bij de schitterende auto's!
je komt er meer te weten over het museum en de prachtexemplaren Die het tentoonstelt, MAAR OOK fijne anekdotes en uitleg over interessante persoonlijkheden, geschiedenis, cultuur en onze stad. uiteraard kan je OOK ZELF VRIJ HET MUSEUM VERKENNEN .
20.10.2024 Van Reyerslaan tot Madou Schaarbeek, St-Joost-Ten-Node, Evere, Haren en St-Lambrechts-Woluwe
wanneer: ZATERDAG 14 SEPTEMBER 2024 - 18u30
WAAR: AUTOWORLD, JUBELPARK 11, BRussel
schrijf je in via de website MUSEUMSOIREE.WILLEMSFONDSBRUSSEL.BE of scan de QR-code deelname is gratis
COLOFON
BRUZZ
Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65
ABONNEMENTEN
Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80
Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar.
OPLAGE
55.000 exemplaren.
ADVERTEREN?
Marlies De Deygere 02-650.10.81
marlies.dedeygere@bruzz.be
DISTRIBUTIE
Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be
ALGEMENE DIRECTIE
Dirk De Clippeleir
ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR
Klaus Van Isacker
COÖRDINATOR MAGAZINE
Maarten Goethals
ARTDIRECTOR
Heleen Rodiers
VORMGEVING
Ruth Plaizier
EINDREDACTIE
Karen De Becker, Kurt Snoekx
WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER
Eva Christiaens, Kris Hendrickx, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Johan Baeten, Michaël Bellon, Maya Callizaya, Lisa De Bode, Emilia De Feyter, Andy Furniere, Luc Kempen, Karl Meesters, Tom Peeters, Niels Ruëll, Bram Van Renterghem, Michel Verlinden (medewerkers)
VERTALING
Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, Aurélien Garcia, George Holmer
FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE
Bart Dewaele, Kim, Delphine Frantzen, Ivan Put, Saskia Vanderstichele
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
Koen Cypers
Flageyplein 18, 1050 Elsene.
BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij
Printing Partners
Paal-Beringen
en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie
MELD NIEUWS
Zelf nieuws gespot?
Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws
Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be
VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.extranet.brussels
WWW.BRUZZ.BE
Maarten Goethals
Coördinator Magazine
Politiek vacuüm
De onderhandelingen aan Nederlandstalige kant voor een Brusselse regering zitten muurvast. Iedereen wijst naar iedereen als grote schuldige.
‘Formateur’ Elke Van den Brandt (Groen) toont zich te weinig een doordouwer, luidt het. Vooruit zegt openlijk met Team Fouad Ahidar in zee te willen gaan, maar zou binnenskamers het tegenovergestelde standpunt innemen. Fouad Ahidar, de grote winnaar van de verkiezingen, maakt het zichzelf dan weer onmogelijk met allerhande uitspraken. CD&V blijft bij haar standpunt en bedankt vriendelijk voor de rol van depanneur. En Open VLD wil meebesturen, maar een goede oppositiekuur lijkt heilzamer.
En zelfs los van de potentiële samenstelling – met drie of met vier partijen – moet de inhoud dan nog komen.
“Nood aan een regering die bemiddelende rol speelt in moeilijke dossiers”
Ondertussen staat de samenleving niet stil, en leidt het gebrek aan politieke leiding tot een vacuüm. Neem de groeiende frustratie over het wegvallen van renovatiepremies (p. 24), neem binnenkort de ‘eerste verjaardag’ van de inval van Hamas in Israël (p. 6), neem de onzekerheid over Audi Vorst (p. 14) – in al die dossiers moet een overheid een bemiddelende rol spelen om verdere escalatie te vermijden. Tijd daarom om de forcing te voeren.
FR Les négociations du côté flamand pour le nouveau gouvernement bruxellois sont dans l’impasse. Les différents partis se désignent mutuellement comme coupables. La formatrice Elke Van den Brandt (Groen) est trop peu persévérante, entend-on. Vooruit a ouvertement déclaré vouloir s’allier à Team Fouad Ahidar, mais ferait en réalité le contraire à l’abri des regards. Quant à Fouad Ahidar, le grand vainqueur des élections, il se rend la tâche impossible par divers propos qu’il a tenus. Le CD&V reste sur son point de vue et ne veut pas faire office de dépanneur. Et l’Open VLD veut faire partie de la majorité, même si un passage dans l’opposition pourrait leur faire du bien. Mais outre la potentielle composition – à trois ou quatre partis – du gouvernement, ils n’ont même pas encore abordé le contenu. Entre-temps, la société ne s’arrête pas, et le manque de direction politique crée un vide. Il y a les frustrations croissantes sur la disparition des primes à la rénovation (p. 24), bientôt le ‘premier anniversaire’ de l’incursion du Hamas en Israël (p. 6), ou encore l’incertitude concernant Audi Forest (p. 14). Dans tous ces dossiers, le gouvernement se doit d’assumer un rôle de médiateur afin d’éviter une escalade du problème. Le moment est donc arrivé de faire le forcing.
EN The negotiations among the Dutch-speaking parties over a Brussels government have ground to a halt and everyone is blaming each other. Some blame “formateur” Elke Van den Brandt (Groen) and say that she does not have enough stamina. In public, Vooruit claims it wants to join forces with Team Fouad Ahidar, but in private the socialist party says the opposite. Fouad Ahidar, the big winner of the elections, in turn makes it impossible for himself with all kinds of statements. CD&V sticks to its guns and does not want to be left rescuing the sinking ship. Open VLD wants to join the government but could in fact do well with a period in opposition. And then there is the issue that, apart from the question whether to form a government with three or four parties, there is no policy content yet. Brussels, in the meantime, is not standing still and the lack of political leadership is leading to a vacuum. Take the growing frustration over the ending of renovation grants (see page 24), the soon to come “first anniversary” of Hamas’ attack on Israel (see page 6), or the uncertainty surrounding Audi Forest (see page 14). We need a government that can act as a mediator in all of these issues to avoid further escalation. It is time, therefore, to pile on the pressure.
‘Blijkbaar is Brussel erg gevaarlijk geworden’
BIO
• 46 jaar
• Afkomstig van Modi’in, tussen Tel Aviv en Jerusalem
• Studeerde rechten en politieke communicatie
• Adjunct-directeur op de ambassade in Singapore
• Adjunct-ambassadeur in België, daarna politiek raadgever voor de EU. Sinds 2022 ambassadeur voor België en Luxemburg
• Woont in totaal al zeven jaar in Brussel
In België is de Israëlische ambassadrice Idit Rosenzweig-Abu een van de vurigste verdedigers van het Israëlische standpunt. Dat mensen de Joodse gemeenschap in België bedreigen door wat er gebeurt in Gaza, is voor haar onbegrijpelijk. “Toen Olivier Vandecasteele vastzat, was er toch ook niemand die de ramen van een Iraans restaurant ingooide?”
door Bram Van Renterghem foto’s Bart Dewaele
De stalen deur van de Israëlische ambassade in Ukkel slaat dicht. Norse Israëlische veiligheidsagenten kijken erg wantrouwig als ik hen mijn identiteitskaart geef. Een lichte nervositeit maakt zich van me meester. Ik vrees dat op de kleinste kritiek die ik op Israël zou durven te uiten, een tirade zal volgen. Wie de uitspraken van de Israëlische ambassadeur voor België en Luxemburg erop nagaat, weet intussen dat Idit Rosenzweig-Abu zich niet inhoudt.
Bij het begin van het interview verwijs ik naar haar directe stijl, onder meer op X, waar ze voor een diplomaat verrassend ondiplomatisch is. “Ik moet dat doen,” reageert ze. “Ik zou graag een ambassadeur zijn die naar openingen gaat en tweet over een schitterend concert, maar ik ben ambassadeur van een land in oorlog. Een land waarvan het perspectief bovendien niet aan bod komt in de mainstream media. Dus moet ik wel via de alternatieve media gaan. Ik denk daarom niet dat ik ondiplomatisch ben. Een ambassadeur moet zijn of haar land vertegenwoordigen.”
Toch leidt het soms tot een diplomatiek relletje. Bijvoorbeeld toen u schreef dat Dutroux ook iemands kind is. U deed dat nadat De Morgen een fotocollage had gemaakt met vrijgelaten Israëlische en Palestijnse gevangenen, getiteld: ‘Altijd iemands vader, altijd iemands kind.’
IDIT ROSENZWEIG-ABU: Daar speelt een cultureel misverstand. Niemand van mijn niet-Belgische vrienden begreep wat er mis was met die tweet. Al snap ik dat er in elk land zaken zijn die zo gevoelig zijn dat je ze niet mag aanraken. Mijn punt was: je kan een gegijzeld kind van vier niet vergelijken met een vrijgelaten terrorist die nog steeds een hoofdband van Hamas draagt. Zeker
als hij in de bijhorende video roept: “Met mijn bloed zal ik je verlossen, O Palestina.” Toen ik besefte dat het gebruik van Dutroux kwetsend was, heb ik mijn tweet verwijderd, de enige die ik in mijn carrière heb weggehaald trouwens.
Op 6 september spelen de Rode Duivels tegen Israël. Uit veiligheidsoverwegingen vindt die match plaats in Hongarije en niet in het Koning Boudewijnstadion.
ROSENZWEIG-ABU: Elk groot evenement kent zorgen rond veiligheid, kijk maar naar de vergaderingen van de Europese Raad. Toch annuleer je die niet, omdat ze belangrijk zijn. Ik vind een match van het nationale team óók belangrijk. Blijkbaar is Brussel zo gewelddadig geworden, dat nationale belangen ervoor opzij worden gezet. Betreurenswaardig.
In Gent werd een Israëlisch jeugdteam uitgesloten van een frisbeetornooi.
ROSENZWEIG-ABU: Dat was echt belachelijk. Het ging om een frisbeetornooi. Voor tieners. Alsof Gent geen veiligheidsperimeter kan instellen, alsof die dreiging zó groot was. Eigenlijk is dat gewoon discriminatie.
Voelt u zich bedreigd? De beveiliging van deze ambassade is niet van de poes.
ROSENZWEIG-ABU: Eind mei werd een granaat naar de ambassade gegooid. Achteraf bleek het een airsoftgranaat te zijn, maar zolang de ontmijningsdienst er niet is, weet je dat niet. En als het één keer gebeurt, kan het nog gebeuren. De dader is trouwens nog altijd niet gevat.
Er is heel duidelijk een toename in dreiging. Zelf word ik de klok rond beveiligd, en wist ik bij het betrekken van deze post dat daar een risico aan vasthangt. Maar de Joodse gemeenschap loopt hier zonder agenten rond en heeft daar niet voor
gekozen. Ze voelen zich heel onveilig. En er is niets dat ik kan doen om hen te beschermen. Dat stoort me veel meer dan mijn eigen veiligheid.
U zei daarnet dat Brussel gevaarlijk is. Hoe gevaarlijk?
ROSENZWEIG-ABU: Daar zijn rapporten van. Dat van OCAD, het Belgische coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse, bijvoorbeeld stelt dat het aantal dreigingen exponentieel is toegenomen. Rapporten van Unia en van Joodse organisaties komen tot een gelijkaardige vaststelling.
Vorige week zei rabbi Menachem Margolin van de European Jewish Association (EJA) nog dat heel wat Belgische Joden het land verlaten of van plan zijn dat te doen.
ROSENZWEIG-ABU: Cijfers heb ik daar niet over en of het een trend is, weet ik niet. Ik ken wel verschillende families die al generaties in Brussel wonen, en nu verhuisd zijn vanwege de dreiging. Ze voelen dat hun kinderen anders behandeld worden op school, vooral aan de universiteit dan. Ze voelen zich niet voldoende beschermd.
Het aantal meldingen van antisemitisme steeg sterk toen Israël Gaza binnenviel. Er zijn mensen die stellen: stop de oorlog in Gaza en de relaties hier zullen weer normaliseren.
ROSENZWEIG-ABU: (Versteld) Je kunt toch niet toestaan dat iemand zijn woede op een Belgische minderheid botviert door wat er in Israël gebeurt? Niemand bedreigde toch de Iraanse gemeenschap in Brussel omdat Olivier Vandecasteele daar in de gevangenis zat? Niemand heeft toch de gevels van een Iraans restaurant beklad, of de ramen ervan ingeslagen? Net dat gebeurt met de Joodse gemeenschap hier. Er worden swastika’s op hun huizen getekend. Mensen zijn zo bang dat ze hun mezoeza (een kokertje boven de deur met Hebreeuwse teksten in, red.) binnenhalen, of hun naam op de brievenbus veranderen, zodat niet geweten is dat er Joden wonen.
Begrijpt u dat mensen kwaad zijn op Israël, door wat er gebeurt in Gaza?
ROSENZWEIG-ABU: De oorlog wordt hier naar mijn mening erg oppervlakkig weergegeven. Zo schreef ook jij, in de vragen die je op voorhand doorstuurde, dat Israël de Palestijnen al 75 jaar onderdrukt. Maar als je naar de geschiedenis kijkt, zie je, ten eerste, dat er al altijd al Joden waren in het Midden-Oosten. En twee: dat het de Arabische landen waren die die verdeling in een Israëlische en Palestijnse staat in 1948 weigerden. Dat het de Palestijnen waren die de pogingen tot vrede saboteerden, zoals die van voormalig premier Yitzhak Rabin in 1995 (de Oslo-akkoorden, red.). In de Palestijnse samenleving is de maximalistische benadering – ‘From the river to the sea, Palestines will be free’, zoals ze zelf scanderen – dominant.
Een gebied zonder Israëli’s.
ROSENZWEIG-ABU: Ja, de zero-sum game: ‘Gij zult hier niet zijn.’ Dat idee zetten ze kracht bij door ons een ‘koloniaal project’ te noemen, daarmee de geschiedkundige en archeologische band negerend die we hebben met die plek. Dit conflict is erg complex. Bovendien spelen ook buitenlandse krachten. Zo wordt Hamas gesteund door Iran, dat regionale hegemonie wil (dit interview vond plaats voor de aanval van Hezbollah op Israël, red).
Hoe ziet u de oplossing op lange termijn?
ROSENZWEIG-ABU: Het probleem is niet de verdeling van het land, daar komen we wel uit. Het probleem is aanvaarding. Palestijnen moeten aanvaarden dat ook Israëli’s oorspronkelijke bewoners van het Midden-Oosten zijn en, net als de Palestijnen, niet weg zullen gaan. Zolang het discours van ‘From the river to the sea’ dominant blijft, maakt een vredesakkoord geen kans.
En er moet ook veiligheid zijn. Na de aanval van 7 oktober is het zeer, zeer moeilijk om Israëli’s ervan te overtuigen dat onze fysieke aanwezigheid in Palestijnse gebieden niet nodig is – doordat we ons
“Het is betreurenswaardig dat de match België-Israël niet in Brussel kan plaatsvinden”
Idit Rosenzweig-Abu, Israëlisch ambassadeur: “Brusselse Joden voelen dat hun kinderen anders behandeld worden op school, vooral aan de universiteit dan. Ze voelen zich niet voldoende beschermd.”
in 2005 in Gaza hebben teruggetrokken, is deze aanval van Hamas mogelijk geweest. Het moet daarom zeker zijn dat het niet meer opnieuw zal gebeuren voordat Israël ook maar overweegt om de controle af te staan. Daarvoor is een proces van deradicalisering nodig.
Terwijl deze oorlog net radicaliseert. Een jongen van zeventien die zijn gezin ziet sterven na een bombardement, zal zich misschien willen aansluiten bij Hamas of een gelijkaardige organisatie.
ROSENZWEIG-ABU: Daar heb je zeker een punt. Daarom is oorlog altijd slecht. Maar je moet een balans vinden tussen omgaan met de onmiddellijke dreiging, terroristische infrastructuur vernietigen, en de belangen op lange termijn.
Iets wat evengoed radicaliseert, is Israëlische nederzettingen blijven bouwen op de Palestijnse Westelijke Jordaanoever. Mocht dat stoppen, is de kans op vrede toch groter?
ROSENZWEIG-ABU: Abraham en zijn vrouw Sara liggen begraven in Heron. Betel wordt in de Bijbel vermeld. Dat zijn plekken op de Westelijke Jordaanoever waar Israëliërs ook aanspraak op maken. In de jaren 1990
zei premier Yitzhak Rabin dat we oude graven moeten opgeven om nieuwe graven te voorkomen. Dus hoewel we recht hebben op het hele land, is er door de huidige situatie geen andere mogelijkheid dan enkele stukken land waar we ons erg verbonden mee voelen, op te geven. Maar dan moeten de Palestijnen ook een deel van hun claims opgeven en bijvoorbeeld de Palestijnen uit de diaspora niet laten terugkeren. Dat aanvaarden ze niet. However, you can’t have it both ways, je kunt niet van twee walletjes eten. Je kunt niet een deal afwijzen en toch die stukken land claimen. Als we geen akkoord vinden, dan geven we ons recht op de Westelijke Jordaanoever niet op. Want ook dat is ons vaderland.
Israëli’s denken dus evengoed in termen van ‘From the river to the sea’?
ROSENZWEIG-ABU: Dat is zo. De maximalistische invulling bestaat ook voor sommige Israëliërs. Als er geen akkoord is, zijn we je niks verschuldigd, zeggen ze, ook geen soevereine staat. Die kan pas ontstaan als er iets voor in de plaats komt.
Even terug naar Brussel. Daar reciteerde dit voorjaar een Pakistaanse imam enkele
koranverzen in het Brussels parlement, waarop u verbolgen reageerde.
ROSENZWEIG-ABU: De discussie in België ging vooral over de schending van de scheiding van Kerk en Staat. Ik heb moeten leren dat dat hier een fundamenteel principe is, in Israël kennen we dat niet, daar zijn er zelfs een moskee en een synagoge in het parlement. Dat hij verzen voorlas was mij voor mij dus niet shockerend. Zijn keuze van verzen was dat wel. Er zijn zoveel mooie soera’s over harmonie en liefdadigheid. Maar hij koos een hoofdstuk waarin wordt opgeroepen om gijzelaars te doden. Zelfs al las hij die specifieke verzen niet, dan nog was dat een verontrustende keuze.
Op 9 juni haalde Fouad Ahidar in het Brussels parlement drie zetels met zijn nieuwe partij. Het was Ahidar die de aanval van Hamas op 7 oktober ‘une petite réaction’ noemde.
ROSENZWEIG-ABU: Wat hij zei, was onvergeeflijk. Als je zulke dingen zegt, importeer je conflicten om stemmen te ronselen, en dat schaadt het samenleven. Het is niet de eerste keer. Men zei dat hij dingen riep zoals: “Hamas, Hamas, alle Joden aan het gas.”
Heeft hij dat geroepen?
ROSENZWEIG-ABU: Hij was alleszins op een betoging waar dat geroepen werd, in Antwerpen in 2012. Ik was niet op die betoging om het te horen of hij het daadwerkelijk geroepen heeft, maar hij heeft er ook niet tegen geprotesteerd.
Hoe staat u tegenover zijn verkiezingsoverwinning?
ROSENZWEIG-ABU: Als ambassadeur meng ik me niet in de lokale politiek. Brusselaars kiezen hun vertegenwoordigers op basis van wat ze belangrijk vinden.
Dus mijn volgende vraag of u blij bent met de overwinning van David Leisterh en de eerder pro-Israëlische MR in het algemeen ... ROSENZWEIG-ABU: … kan ik niet beantwoorden. Ik ontmoet zowat elke partij en heb met hen een open dialoog, of informeer hen als ze daarnaar vragen, maar zelf geef ik enkel commentaar op zaken gelinkt aan Israël.
Zoals de column van Herman Brusselmans, waarin hij zei elke Jood die hij tegenkomt een puntig mes door de keel te willen rammen.
ROSENZWEIG-ABU: (Stil) Wat hij schreef was extreem. De Joodse gemeenschap was in shock. Voor mij voelde het echt aan als oproepen tot moord. Het stelde me dan ook diep teleur dat niet elke politieke partij zijn uitspraken veroordeelde.
Misschien omdat we aan Brusselmans provocerende stijl gewend zijn? Bovendien schreef hij in diezelfde column dat hij weet dat je niet alle Joden over één kam moet scheren.
ROSENZWEIG-ABU: Dat is intellectualisering van het oproepen tot geweld. Het overschreed elke rode lijn en was fundamenteel racistisch.
Vindt u dat de Belgische publieke opinie de kant van de Palestijnen kiest?
ROSENZWEIG-ABU: Eerlijk, ik heb niet dat gevoel. Zeker, er is een zeer luide groep, op straat en in de media, die ‘From the river to the sea’ scanderen. Maar ik ontmoet veel andere mensen, mensen die bang zijn om hun stem te laten horen, mensen die begrijpen hoe complex dit conflict is en snappen dat het geen zwart-witverhaal is. Je zag dat trouwens ook in de stemming voor het Eurovisiesongfestival (toen België Israël 12 punten gaf, red.). Wat we in de media zien, is kortom niet representatief voor de algemene publieke opinie.
‘APPAREMMENT, BRUXELLES EST DEVENUE DANGEREUSE’
FR En Belgique, l’ambassadrice israélienne Idit Rosenzweig-Abu est une des plus féroces partisanes de la cause israélienne. Pour elle, il est inconcevable que des gens menacent la communauté juive de Belgique pour ce qui se passe à Gaza. « Quand Olivier Vandecasteele était détenu, on ne pensait pas à saccager des restaurants iraniens ? » Bruxelles est devenue un endroit dangereux. « Je ne suis pas la seule à le dire, des rapports le démontrent. »
‘BRUSSELS HAS APPARENTLY BECOME DANGEROUS’
EN The Israeli ambassador Idit Rosenzweig-Abu is one of the most ardent defenders in Belgium of the Israeli position. She can’t understand why people use the events in Gaza as an excuse for threatening the Jewish community in Belgium. Brussels has become a dangerous place. “It’s not just me saying that, there are reports showing that.” A solution is only possible, she says, if Palestinians accept that Israelis are there to stay.
In beeld door Bart Dewaele
Menselijke lust
Afgelopen zomervakantie was met grote uitzondering het Paviljoen der Menselijke Driften open. Het gebouw, gefinaliseerd eind negentiende eeuw, was de eerste openbare opdracht van een jonge Victor Horta, en binnenin bevindt zich het bekende marmerreliëf van Jef Lambeaux. De deuren gaan zelden open, wegens de hoge onderhoudskosten. Maar in kader van Horizon 2030, een geheel aan activiteiten in en rond het Jubelpark, mocht het mysterie enkele zondagen na elkaar aanschouwd worden. MG
In de kijker
Molenbeek Team Fouad Ahidar past voor lokale entente met PS
In Molenbeek heeft de PS tevergeefs geprobeerd om Team Fouad Ahidar voor haar kar te spannen met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober.
De Franstalige socialisten voelen in Molenbeek de hete adem van zowel PTB als MR in de nek, niet alleen na de uiterst moeizame legislatuur die burgemeester Catherine Moureaux achter de rug heeft. Ook omdat de twee grootste concurrenten voor het lokale marktleiderschap de wind in de zeilen hebben, met de eclatante verkiezingszege van de MR en de steeds sterker wordende lokale verankering van de PTB in het achterhoofd, voelt de PS zich gedwongen om achterom te kijken.
Na 9 juni drong op het PS-hoofdkwartier ook door dat er in Molenbeek, waar Moureaux zes jaar geleden de sjerp afsnoepte van MR-boegbeeld Françoise Schepmans, nog een kaper op de kust is: verkiezingsverrassing Team Fouad Ahidar.
De lijst van Ahidar wist in Molenbeek bij de gewestverkiezingen een kwart van de stemmen in de Nederlandstalige groep binnen te halen. Het is niet ondenkbaar dat de gewezen Vooruit-politicus met zijn nieuwe partij straks ook sterk scoort in Molenbeek, waar hij jarenlang woonde en op een brede achterban kan
rekenen. Zelf komt Ahidar op in Jette, waar hij kandidaatburgemeester is.
Volgens een artikel in La Libre maandag heeft de PS in Molenbeek getracht een lokale entente op poten te zetten met Team Fouad Ahidar met het oog op de verkiezingen van 13 oktober. Dat bevestigt zowel Ahidar als burgemeester Moureaux aan BRUZZ.
Afkorting TFA
“We kregen de vierde plek aangeboden, en in totaal zo’n vijf à zes plaatsen op de hele lijst,” zegt Ahidar. “Dat is niet werkbaar, want onze lijst telt in Molenbeek minstens tien kandidaten. Bovendien wou de PS de afkorting van onze partijnaam (‘TFA’, red.) gebruiken – de naam Ahidar mocht niet op het stembiljet staan,” klinkt het.
Op haar beurt bevestigt ook Moureaux dat er gesprekken hebben plaatsgevonden.
“Fouad Ahidar is altijd dicht bij sommige mensen van de lokale PS blijven staan,” zo blijft de socialistische burgemeester enigszins op de oppervlakte.
Nochtans geeft Ahidar toe dat de programma’s van de PS
en zijn partij heel wat raakvlakken hebben, maar dat het voorstel van de Franstalige socialisten onvoldoende was.
Tegelijkertijd lijkt de partij van Ahidar straks vooral te gaan vissen in de vijver van PS- en PTB-kiezers en lijkt ook de campagnetaal daarop afgestemd.
Lakse socialistische politiek
Kersvers Molenbeeks lijsttrekker Hamza Zibouh geeft zelfs stellig aan dat “er een einde moet komen aan twintig jaar lakse socialistische politiek”. Hij schuift in dezelfde adem veiligheid en netheid als prioriteiten naar voren. “Op dat vlak hebben de PS en de MR niets verwezenlijkt in onze gemeente,” zegt hij.
Zelf hoopt Ahidar heel wat potten te kunnen breken in Molenbeek: hij mikt op zeker zes gemeenteraadsleden, wat neerkomt op ruim tien procent van de stemmen, en droomt er luidop van machtsdeelname. Ook in Anderlecht reikt Ahidar naar de sterren. Daar klom zijn lijst bij de gewestverkiezingen aan Nederlandstalige kant uit het niets naar bijna 27 procent. Tegelijkertijd blijft de vraag met welke speerpunten de partij van Ahidar die ambities hoopt in te lossen. Een blik op de huidige lijsttrekkers leert weinig over de concrete oplossingen die gepaard gaan met de prioriteiten die ze aanhalen.
Zibouh heeft het bijvoorbeeld over “overleg met burgers” om problemen op het
gemeenteraadsleden hoopt Fouad Ahidar met zijn partij te behalen in Molenbeek bij de verkiezingen op 13 oktober
%
van de Nederlandstalige stemmen bij de gewestverkiezingen op 9 juni ging in Molenbeek naar Team Fouad Ahidar
vlak van veiligheid en netheid aan te pakken en geeft mee dat “de portefeuille van de inwoners daarbij niet geraakt mag worden”.
In Sint-Joost trekt voorman Ibrahim Dankus dan weer een blik thema’s open, waaronder inzetten op levenskwaliteit en groene ruimten, de lokale economie stimuleren, veiligheid verbeteren en de kwaliteit van het onderwijs verhogen.
“Team Fouad Ahidar blijft voorlopig vooral een organisatie gestuurd door de kopman, geen politieke partij,” reageert politicoloog Pascal Delwit (ULB).
“Ahidar heeft zelf een eerder paarse achtergrond, maar daarnaast blijft vooral godsdienstvrijheid centraal staan, naast anti-Good Movestandpunten en sociale accenten die doen denken aan PS en PTB in de noordwestelijke gemeenten.”
Wegsnoepen
In ieder geval zijn burgemeesters van gemeenten waar de PS vandaag de plak zwaait op hun hoede voor Ahidar, waarvan de move van de Franstalige socialisten in Molenbeek de duidelijkste exponent is, al spelen daar ook de sterke interne strubbelingen tussen Moureaux enerzijds en lokale zwaargewichten zoals Jamal Ikazban en Abdellah Achaoui anderzijds mee.
“Vooral in gemeenten zoals Molenbeek, Anderlecht en Evere, alle drie bestuurd door de PS, leeft de schrik dat Ahidar stemmen zal wegsnoepen waardoor de burgemeesterssjerp mogelijk niet meer binnen handbereik ligt,” aldus Delwit.
“Dat Ahidar vooral campagne voerde met regionale thema’s die op lokaal niveau minder van toepassing zijn, maakt daarbij weinig uit. Dat weten ze bij de PS ook.”
JOHAN BAETEN
Werknemers van Audi Vorst vrezen voor de toekomst van hun fabriek
‘De
collega’s van Audi zijn mijn tweede familie’
“Ik weet nog niet wat ik ga doen.” Ömer Tektas, onderhoudstechnicus bij Audi Vorst, volgt met een bang hart de ontwikkelingen rond de autobouwer. Hij en twee andere Brusselse werknemers getuigen in BRUZZ over de onzekerheid en hun leven in de fabriek. Het grootschalige personeelsmoment van afgelopen vrijdag bracht geen helderheid.
door Lisa De Bode foto’s Lennert Nuyttens
Op maandag 2 september wil de directie de productie in de Audi-fabriek in Vorst hervatten.
Die boodschap kregen de werknemers vrijdag tijdens een veelbesproken personeelsvergadering in concertzaal Vorst Nationaal.
Op die bijeenkomst wou de top het personeel inlichten over de toekomst van de fabriek, die uiterst onzeker is. Na een korte uitleg over de huidige situatie, de wetRenault en de bijzondere ondernemingsraad van donderdag werd duidelijk dat de productie deze week nog niet opnieuw opstart, al wordt het personeel wel doorbetaald, zo viel te horen. Vanaf donderdag worden opnieuw onderdelen geleverd, zodat alles klaar is om volgende week maandag de productie te hervatten. Op donderdag 5 september volgt er een nieuwe bijzondere ondernemingsraad.
De werknemers zien een tijdelijke opstart echter niet zitten door het gebrek aan perspectief op langere termijn. Daarom
de toekomst van de site of een sociaal plan bij sluiting verlaat geen enkele wagen de fabriek.”
Verder vraagt Liedts zich af waarom de directie Vorst Nationaal afhuurde als er toch geen grote aankondigingen op de agenda stonden. De vakbonden vermoeden dat de directie dat deed uit vrees voor een bezetting van de fabriek. “Ze weten dat we als we de site binnengaan, die niet meer zullen verlaten,” klinkt het bij een afgevaardigde in de Franstalige zakenkrant L’Echo.
Overname door Chinezen
Arbeidsbemiddelaar Actiris bereidt zich volgens Brussels minister van Werk Bernard Clerfayt (Défi) ondertussen voor op een eventueel collectief ontslag bij Audi Vorst, waar zo’n 3.000 mensen werken. Samen met de Vlaamse en Waalse tegenhangers VDAB en Forem is alvast een crisiscel opgericht om medewerkers van Audi naar nieuwe jobs te leiden. Al spreekt Clerfayt
“We werden gefouilleerd alsof we dieven waren. Ik ben er helemaal kapot van”
Ömer Tektas
Onderhoudstechnicus
voorspellen de vakbonden heel weinig bereidwilligheid op de vloer om weer aan de slag te gaan. “Dat werd duidelijk door het boegeroep en de fluitsignalen,” liet Franky De Schrijver, hoofdafgevaardigde van metaalbond ABVV-MWB, na de vergadering optekenen aan BRUZZ.
Volgens ACV-vakbondsafgevaardigde Ronny Liedts vroeg de directie donderdag om de medewerking van de bonden om enkele wagens weg te halen. “Er staan nog zeven afgewerkte auto’s op de parking die de directie graag wil laten buitenrijden. Maar dat zal niet gebeuren,” zegt Liedts.
Bezetting fabriek
De vakbonden maken zich dan ook sterk dat ze perspectief verwachten van Audi. “Ook als de productie hervat, laten we geen auto’s vertrekken. Zonder meer duidelijkheid over
nog in de voorwaardelijke wijs: “Indien nodig. Op dit moment lopen wij niet vooruit op de zaken.”
Het aantal en type ontslagen zijn van belang om een juiste match met nieuwe werkgevers te vinden. “Er zijn zeker bedrijven die interesse tonen in de technische profielen van Audi Brussels, ook uit Brussel, maar we weten nog niet of er vooral laaggeschoolde of hooggeschoolde werknemers bij de ontslagen zullen zitten,” geeft de woordvoerder van Actiris als voorbeeld. Begin juli kondigde de directie een intentie tot herstructurering aan voor de Brusselse fabriek. Mogelijk verdwijnen al 1.500 banen in oktober en volgend jaar nog eens ruim 1.100. Al is het ook mogelijk dat een Chinees automerk de fabriek overneemt, of dat Audi een nieuw model of andere onderdelen zou produceren in Vorst.
‘Sluiting is een gevolg van campagne tegen auto’s’
Stavros Hatzigeorgiou,
59 jaar, Sint-Gillis, oud-bandwerker, nu vakbondsafgevaardigde (FGTB-MWB)
Toen ik afstudeerde als loodgieter in de jaren tachtig in Brussel was er geen werk voor mij. Ik kwam pas uit het leger, had amper ervaring. Behalve bij de autofabriek van Vorst: daar kon ik wel beginnen. Ik ben er al 39 jaar in dienst. Eerst 27 jaar als bandwerker, nu als vakbondsafgevaardigde.”
“Maar waar kunnen de mensen die vrijdag hun werk verloren vandaag terecht? Bij de MIVB? Zij nemen nog technische profielen aan, maar dat bedrijf kan sowieso geen 3.000 mensen absorberen, laat staan 9.000, want om zoveel gaat het in totaal wanneer de Audi-fabriek definitief haar deuren zou sluiten. Het gaat immers niet alleen om de werknemers, maar ook onderaannemers, kleinere fabrikanten van onderdelen, broodjeszaken in de buurt of vervoersbedrijven zouden deze sluiting voelen. Een enorme ramp.”
“Het begon al toen de fabriek Audi’s begon te produceren in plaats van Volkswagens. Toen moest alles efficiënter. Ik citeer: ‘Ah, die verplaatsing van vijf meter om een stuurwiel te gaan halen, kun je ook gebruiken om nog dit doen, en dat, en dat …’ Het stopte gewoon niet.”
“Ook ik kreeg last van die jarenlange sleur, waarna ik besloot om me kandidaat te stellen voor de vakbond. Ik werd verkozen en begon me bezig te houden met rugletsels, peesonstekingen, maar ook conflicten van uurroosters. Vaders zagen hun kinderen niet genoeg.”
“Zelf heb ik geen kinderen en ben ik 59, te jong voor mijn (pre)pensioen, waarschijnlijk te oud om nog in dezelfde sector te worden aangenomen. En dat is geen verrassing: als je jarenlange campagnes voert tégen auto’s, stoppen mensen met ze te kopen. En daarvoor wijs ik met de vinger naar Ecolo. Dat zijn slimme mensen, maar ze hebben geen rekening gehouden met de realiteit. Ik vind ook dat de economie groener moet worden, maar we moeten dat verstandiger aanpakken. Niet zoals het nu gebeurt – zonder voorbereiding. Brussel heeft niet genoeg laadpalen om massaal elektrische auto’s op te laden, laat staan dat die technologie milieuvriendelijker zou zijn. Kijk naar Duitsland: daar sloot men kerncentrales om even later steenkoolcentrales te bouwen. Is dat niet debiel, excusez le mot? We moeten ophouden met die onzin.”
‘De auto-industrie heeft hier geen toekomst meer’
Ömer Tektas
36 jaar, Laken, onderhoudstechnicus
Werken voor Audi Brussel was een droom die uitkwam, zeker voor een jongen zoals ik. Ik was jong en zot van auto’s, keek op naar het iconische bedrijf hier in Brussel. Ik ben in de hoofdstad geboren en getogen – een stadsjongen – maar een auto hebben betekende vrijheid. Vandaag rijd ik met mijn scooter naar de fabriek, vanwege de files. Maar toen reed ik met de auto.”
“Iederéén wilde toen een Audi hebben. Onze fabriek werkte daarom dag en nacht, in drie shiften: van 6 uur ‘s ochtends tot 14 uur, van 14 tot 22 uur, en dan de nacht door. Als je een week met een late shift had, dan zag je je kinderen niet die week, of maar tien minuutjes de volgende dag voor ze naar school vertrokken. We hebben er veel voor opgeofferd. Om nog maar te zwijgen van alle opleidingen die ik gevolgd heb in Duitsland. Met heel veel plezier, dat wel.”
“Je kreeg er ook veel voor terug. De fabriek was als een familie. In vakanties gingen we samen iets eten, bij problemen waren we er voor elkaar. De jeugd is anders. Zij zijn minder gemotiveerd.”
“Mijn zoontjes, van 8 en 11, dromen gelukkig niet van een toekomst in de auto-industrie. Daar zijn ze nog te jong voor. Wat mezelf betreft: ik weet nog niet goed wat ik nu ga doen. Maar als ik toch een idee moet geven: voor een kleinere onderneming werken, die niet alleen aan geld denkt, of misschien leerkracht worden, mijn vrouw achterna. Dan kan ik jonge gasten zoals ik er zelf een was, opleiden tot elektricien. En misschien een kleine oldtimer opknappen, als hobby.”
“Mijn oudste zoon wil profvoetballer worden. Zo’n carrière is moeilijk na te streven, besef ik, maar ik zal hem altijd steunen om voor zijn dromen te gaan. Ik zeg altijd: het belangrijkste is dat je met een glimlach naar je werk kunt vertrekken en zo ook weer kunt thuiskomen. Dat was bij mij de afgelopen maanden niet meer het geval. Heel vorige week werd ons de toegang tot de fabriek ontzegd, en voor de vergadering vrijdag werden we gefouilleerd. Alsof we dieven waren. Ik ben er helemaal kapot van.”
“Eerlijk gezegd, de autoindustrie heeft geen toekomst meer in dit land.”
‘Alles is in regels gegoten, we zijn robots geworden’
Andréas Contses
58 jaar, Sint-Gillis, catering dispatcher
Ik woon op vier kilometer van de Audi-fabriek, in een gebouw dat mijn moeder kocht in Sint-Gillis in de jaren 1970 met het geld dat ze kreeg van de verzekering toen mijn vader stierf. Hij was mijnwerker in Charleroi en kwam om in een auto-ongeval.”
“Ik ben dus opgegroeid met de fabriek, met auto’s. Ik ging er spelen, wandelde er tussen de nieuwe modellen. We hebben zelfs even in een appartement pal voor de site gewoond, voordat we verhuisden naar onze nieuwe woning. Uiteindelijk heeft de fabriek dat appartement opgekocht om uit te breiden. Dat voelde een beetje zoals mijn eigen gezin dat ook groter werd met de jaren: mijn collega’s werden mijn familie. Meer nog, ik zie hen vaker en ken hen soms beter dan mijn eigen gezinsleden.”
“Maar dat veranderde: vroeger lachten we vaak samen, haalden we grappen uit aan de montageband. Vandaag kan dat niet meer. Alles is zo geoptimaliseerd dat niemand nog tijd heeft om met elkaar te praten, laat staan na te denken. Een vijs vastdraaien hier, een stuk vastmaken daar, álles is in regels gegoten. We zijn robots geworden. Die mentaliteit
heeft de fabriek geen deugd gedaan.”
“Ook de politiek treft schuld. De mijnindustrie moest hier sluiten omdat de steenkool op was. Maar de auto-industrie is niet uitgeput. Audi stelt wereldwijd meer dan 90.000 mensen te werk.”
“Pas op, ik heb veel mooie herinneringen aan de fabriek. Als toenmalig vakbondsafgevaardigde heb ik mee gevochten voor verandering. Een voorbeeld: waar ik vroeger manueel een wiel moest optillen om het te bevestigen aan de carrosserie, komt het nu automatisch tevoorschijn op de hoogte van de as. En dan is er nog een machine die er vijf vijzen indraait nadat het in stelling is gebracht. Het had me mijn dubbele hernia uitgespaard, als dat er vroeger was geweest.”.
“Meer nog: dankzij mijn werk in de vakbond, kreeg iedere werknemer na 25 en 35 jaar dienst een feestje. Vroeger was dat vaker, maar kom. Dan gingen we eten, trakteerden hem op een horloge, een portefeuille. Ook met oudgedienden, mensen die eerder afvloeiden, houd ik contact. Dat wordt bijna onze toekomst. Zoals ik zei: een tweede familie.”
Brusselse onderhandelingen: het grote, zwarte niets
Steven Van Garsse
Elke week neemt een BRUZZ-redacteur het nieuws op de korrel
“Politici beseffen te weinig hoeveel kwaad bloed dit zet bij de bevolking. Die verwacht resultaat na de verkiezingen”
Geen crisettes in de Brusselse regeringsvorming, geen grote clash de laatste weken zoals bij de federale regering. Er is gewoon helemaal … niets. Politiek is de situatie nog net zo onuitgesproken als de avond na de verkiezingen. De situatie zit muurvast.
Er wordt wel gepraat. Dat wel. Ook tussen de Nederlandstalige ‘formateur’ Elke Van den Brandt en de Franstaligen. Op zoek naar convergenties.
Het pad dat bewandeld wordt, is nog steeds dat van een Groen-Open VLD-Vooruitmeerderheid, aangevuld met CD&V. De PS heeft zich intussen ook achter een soort van startnota geschaard van ‘formateur’ David Leisterh. Les Engagés was al mee aan boord.
Om CD&V’er Benjamin Dalle over de streep te krijgen, wordt nog altijd gedacht aan een functie als regeringscommissaris. Dat zou een soort regeling ‘à l’amiable’ zijn, waarbij Dalle bevoegdheden krijgt, en ook mee aan de regeringstafel kan aanschuiven. In het andere geval zou hij gevraagd worden om vanuit het parlement de ‘minderheidsregering’ van Van den Brandt te steunen.
Dalle buigt echter niet. Hij wil liever écht minister worden binnen die Brusselse regering. En zo zit de situatie dus muurvast.
Dat is niet om vrolijk van te worden. Politici beseffen te weinig hoeveel kwaad bloed dat zet bij de bevolking. Die verwacht resultaat na de verkiezingen. Boter bij de vis. Een oud CD&V-politicus zei het onlangs zo op de radio: er is een periode voor de verkiezingen én er is er één erna. Die laatste is het moment dat
iedereen water in de wijn moet doen. Dat er naar het belang van de bevolking moet worden gekeken, en dat het partijbelang op de achtergrond komt.
Voor de Brusselaar staat er wel degelijk veel op het spel. Er moet een miljard euro gevonden worden om de begroting sluitend te maken. De uitdagingen in Brussel, dat kreunt onder de armoede en het drugsgeweld, zijn huizenhoog. De werkloosheid blijft stijgen.
Ook de Brusselse administraties worden zenuwachtig omdat er geen richting wordt gegeven. Ze kunnen wel nog even voort, maar heel lang mag dat toch niet meer duren. Kijk
maar naar de exportsubsidies, of de Renolution-premies die niet langer worden uitbetaald (lees ook p. 24).
Iedereen kan intussen ook wel zien dat die andere meerderheid, met Team Fouad Ahidar, niet langer een serieuze optie is.
Niet voor de Franstaligen, niet voor ‘aartsvijand’ Vooruit, maar ook niet voor Groen. Sinds Ahidar eerste opvolger AngeRaïssa Uzanziga heeft weggeplukt bij Groen, is de kans dat Groen überhaupt nog met Ahidar in zee wil gaan zo goed als nul geworden, hoewel Groen dat niet met zoveel woorden wil zeggen.
Uzanziga krijgt bovendien een sleutelrol voor Team Fouad
Ahidar in de fractie van het Brussels parlement. Vertrouwen is king in een regeringsvorming. Dat is nu helemaal weg.
Ahidar buitenspel
Ahidar zet intussen zot van glorie zijn ‘roverstocht’ in de Brusselse politiek rustig voort, surfend op het succes van de regionale verkiezingen.
Pogingen van lokale PS-afdelingen om Team Fouad Ahidar mee op de lijst te krijgen, zijn mislukt. De PS moest al met lede ogen aanzien hoe ze bij de regionale verkiezingen een zetel kwijtspeelde aan Team Fouad Ahidar. De appetijt bij de PS om nog iets met Ahidar samen te doen zal nu wel helemaal verdwenen zijn. En zo riskeert Ahidar zich stap voor stap buitenspel te zetten in de Brusselse politiek.
Over een week barst de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen volop los. De kans dat er ook nog maar een begin van een stap in de richting van een nieuwe Brusselse regering is gezet, slinkt met de dag.
Wachten kán een strategie zijn bij een regeringsvorming, in de hoop dat er van buitenaf bepaalde zaken in beweging worden gezet. Maar de voorbije periode heeft toch vooral aangetoond dat dat niet de weg is.
Het is intussen een raadsel hoe de gemeenteraadsverkiezingen wel een duw kunnen geven aan de Brusselse regeringsvorming. De dag na 13 oktober zitten de onderhandelende partijen opnieuw in precies dezelfde situatie als de dag na 9 juni.
Dus zit er voor de partijen niets anders op dan samen te zitten en te onderhandelen tot er een akkoord is. In het belang van de Brusselaar. En liever vandaag dan morgen.
Kort gesprek
Regisseur Johan Grimonprez maakt nieuwe documentaire over Lumumba
‘In 1964 werd Congo verkracht’
In Soundtrack to a coup d’état linkt Johan Grimonprez de moord op Patrice Lumumba onder meer aan jazz-meesters, de Koude Oorlog en de Civil Rights Movement.
“Soundtrack to a coup d’état wil geen debatten afsluiten, maar openen. Dit is een verhaal dat mij op school nooit is verteld. Weg met het empire du silence,” zegt Grimonprez over zijn documentaire – die vanaf woensdag te zien is in de filmzalen. Met onder meer archiefbeelden en muziekopnames belicht hij de postkoloniale strijd. Een van de stemmen in de docu is Andrée Blouin, de rechterhand van de vermoorde Congolese premier Lumumba. “De boeken van Ludo Dewitte, vooral De moord op Lumumba, hebben tot een parlementaire onderzoekscommissie geleid die de Belgische betrokkenheid bij de moord onderzocht. Dat deed veel stof opwaaien, maar velen, ook Dewitte, zijn niet te spreken over de veel te omfloerste conclusie,” vertelt Grimonprez. “Eigenlijk was dat nog altijd een zacht toedekken. Het is een feit dat België betrokken was bij de moord op Lumumba. Er is geen reden om daar omfloerst over te blijven spreken. Internationaal heeft België wel sorry gezegd en de koning heeft het Mukwege-Panzi hospitaal bezocht. Maar dat zijn pleisters op een houten been. Oost-Congo bloedt nog altijd. Misschien is de situatie nu zelfs nog erger dan vroeger.”
Grimonprez heeft het ook over de naweeën van de in december 1960 door de VN aangenomen ‘Verklaring Inzake het Verlenen van Onafhankelijkheid aan Koloniale Landen en Volkeren’. “Die resolutie heeft veel in beweging gezet,” oordeelt hij. “Er was een enorm gevoel van hoop en solidariteit. De keerzijde van de dekolonisatie-beweging en -resolutie is de moord op Lumumba, 17 januari 1961. Dat is de ground zero, daar
toont het Westen hoe het zou omgaan met Congo en het Globale Zuiden. Vanaf dan geen postkolonialisme meer, maar neokolonialisme. In een neokoloniale move eigent men zich het Afrikaanse continent weer toe. In Oost-Congo zit voor triljoenen dollar onder grond.”
Ook duikt Grimonprez de geschiedenis in met beelden en getuigenissen over het neerslaan van de Simba-opstand in oostelijk Congo in 1964. “De wreedheden waren enorm,” zegt hij. “Congo moest ‘van ons’ blijven of toch zijn bodemschatten. Terwijl de BRT het We insist!-concert van Abbey Lincoln en Max Roach uitzond, vond een genocide plaats. Lumumbisten werden afgeslacht. Operatie Ommegang is een zéér zwarte bladzijde in onze geschiedenis.”
“Schrijfster en activiste Léonie Abo is een van de weinigen die zich over die genocide uitsprak. Haar getuigenis is zo hard en hartbrekend. Dat mocht niet ontbreken in de film. Het is een stem geven aan wat er is gebeurd met Lumumba, met de rebellen, met de genocide. Congo is toen verkracht.”
NIELS RUËLL
Lees meer over Johan Grimonprez en Soundtrack to a coup d’état in BRUZZ Select van september 2024
23 › 28 sept. 2024
La Tricoterie Brussel 2024
6 DAGEN
om de transitie in uw bedrijf te verwelkomen
De Shifting Economy Week nodigt u uit voor de 4e editie!
Welke impact heeft de economische transitie naar meer ecologische en sociale duurzaamheid op productie, marketing, human resources, strategie en management?
De Shifting Economy Week 2024 focust op deze vijf beroepstakken die van cruciaal belang zijn voor een succesvolle interne transitie. Op de agenda staan collaboratieve workshops, inspirerende voordrachten en ontmoetingsmomenten.
Op het programma
online
23/09 - 28/09
Webinars, video’s en voordrachten aangeboden door het festival The Wonder
Zie de website van Shifting Economy voor meer info en inschrijving
De SEW-evenementen zijn GRATIS.
Inschrijven is verplicht.
Het evenement wordt georganiseerd door:
Op het programma in La Tricoterie (Brussel)
24/09
Marketing en verkoop
Hoe kan ik mijn diensten en producten op een etisch verantwoorde manier promoten?
Businessmodel en strategie
Kennismaking met innoverende strategieën voor maatschappelijk verantwoord management.
25/09
Boekhouding en financiën
Hoe pas ik mijn financiële werkmethoden aan om duurzame initiatieven te ondersteunen?
Human resources, leadership, en governance
Hoe kan ik duurzame praktijken doorvoeren in mijn teammanagement?
26/09
Productie
Productieprocessen heruitvinden om uw ecologische voetafdruk te verkleinen.
Avondprogramma: ontmoetingen en debatten met ondernemers en experten, o.a. Eva Sadoun, economiste, medevoorzitster van ‘Mouvement Impact France’ en een van de woordvoerders van het collectief ‘Nous Sommes Demain’.
In samenwerking met:
Franse buldog Dappere hond met een gevoelige rug
Bij nek- of rugpijn kan een bezoek aan de fysiotherapeut of osteopaat soelaas bieden, ook voor dieren. Zo helpt het gespecialiseerde centrum Dogood in Elsene geregeld
Franse buldogs, een hondenras dat extra kwetsbaar is voor hernia’s.
door Andy Furniere
Ouder worden kan voor dieren net zo’n beproeving zijn als voor mensen, met pijnlijke gewrichten of spierproblemen tot gevolg. Soms kan de dierenarts de klachten niet verhelpen, en is doorverwijzing naar bijvoorbeeld een fysiotherapeut of osteopaat aangewezen.
In Brussel kunnen baasjes met hun huisdier onder meer al vijf jaar terecht bij het centrum Dogood, vlak bij Flagey, dat fysiotherapie en osteopathie voor dieren aanbiedt en in de zomer uitbreidde met een conceptstore. “Ik ben dierenosteopaat, maar behaalde daarna ook een diploma in fysiotherapie. We bieden de twee methodes, die complementair zijn, aan, zodat we een complete behandeling kunnen geven,” zegt Garance van der Dussen, die het centrum leidt.
Osteopathie roept weleens scepsis op bij dierenartsen. “Toch merken we dat steeds meer dierenartsen er open voor staan. In het begin was ik bang dat het moeilijk zou zijn om samenwerkingen op te zetten met dierenartsenpraktijken, maar dat loopt vlot.”
Navraag bij de faculteit diergeneeskunde van de Universiteit Gent leert dat de afdeling er enkel actief bezig is met fysiotherapie, niet met osteopathie. “Omdat er voor zover wij weten onvoldoende wetenschappelijke basis is voor osteopathische behandelingen,” legt dierenfysiotherapeut Carlien Brondeel van de faculteit uit. “Het stoort ons echter niet dat onze patiënten ook naar een dierenosteopaat gaan, we horen er in het algemeen positieve reacties over.”
Eigenschappen
• De Franse buldog is een kleine, gespierde hond. Hij heeft een kleine schedel met een platte snuit
• Ondanks hun naam komen ze oorspronkelijk uit het Verenigd Koninkrijk
Bij Dogood komen, zoals de naam suggereert, vooral honden over de vloer – al zijn ook katten, konijnen of cavia’s er welkom. Meestal zijn het oudere viervoeters, die onder meer met artrose sukkelen en daardoor niet goed meer kunnen bewegen. “Ook puppy’s kunnen gebaat zijn met een
• Was al populair in het Parijs van de late 19e eeuw, als symbool van de stedelijke elite. Hun huidige populariteit wordt gevoed doordat beroemdheden zoals Madonna en Leonardo DiCaprio, er een hebben
• Is vatbaar voor een aantal erfelijke gezondheidsproblemen, onder meer met de wervelkolom, ademhaling, huid en hart
osteopathische behandeling, als ze met te veel broertjes en zusjes samen gekneld zaten voor de geboorte,” zegt Van der Dussen. “Of we helpen honden met revalideren na een operatie.”
Onder de ergere gevallen zitten behoorlijk wat Franse buldogs. “Als we honden binnenkrijgen die hun achterpoten niet meer kunnen gebruiken, zijn het heel vaak dieren van dit ras.” Die honden ontwikkelen door hun genetische aanleg vaak een slecht gevormde wervelkolom, waardoor ze extra kwetsbaar zijn voor hernia’s, en zelfs de daaruit volgende verlamming. “Als we erin slagen om hen weer te doen wandelen, voelt dat aan als een enorme overwinning.” En ze voegt eraan toe: “Ze behoren tot de dapperste honden en kunnen met oneindig enthousiasme veel behandelingssessies doorstaan.”
Bij Dogood krijgen de honden massages, speciale bewegingsoefeningen en hydrotherapie – trainingen op een onderwaterloopband. Het water biedt hen ondersteuning, zodat hun spieren zich sneller kunnen ontwikkelen zonder dat er veel druk komt op de gewrichten. Ook minder conventionele behandelingen maken deel uit van het therapiepakket, zoals de craniosacrale methode, die focust op schedelbeenderen.
Van der Dussen helpt baasjes nu en dan ook om beter de signalen van hun dieren te kunnen interpreteren. “Soms is het belangrijk om emotionele stress en trauma’s aan te pakken, want ook dat heeft een effect op de lichamelijke gezondheid van het dier.”
Reeks nalezen?
Lees de hele reeks op BRUZZ.be/beestigbrussel
Energie
Renovatiepremies Verbouwers in Brussel lopen duizenden euro’s mis
De zomer bracht een koude douche voor verbouwers: de Renolution-premies voor energiezuinige ingrepen zijn op en het is wachten op een nieuwe Brusselse regering om daar iets aan te doen. “Wij rekenden op 20.000 euro aan premies. De afwerking zullen we nu zelf moeten doen.”
“Wij hebben telkens geprobeerd om de meest ecologische materialen te kiezen. Een groen dak, houten ramen, kurken isolatie in de muur: het is mee dankzij de website van Renolution dat we leerden hoe duurzaam die opties zijn. Tegelijk leverden die de beste premies op.” Sonia en haar vriend verbouwen sinds een vijftal maanden hun appartement in Vorst. Een behoorlijke renovatie, met isolatie van het dak, de gevels, ramen en extra werken binnenin. Het gaat om meer dan 50.000 euro in totaal. “Wij dachten daarvan tussen de 15.000 en 20.000 euro terug te trekken via Renolution, bijna de helft van onze investering,” zegt Sonia. “Maar plots hoorden we deze zomer dat de premies geblokkeerd zijn.”
Het koppel is daarin niet alleen: alle verbouwende Brusselaars die nog geen eindfactuur van hun energetische renovatie konden voorleggen voor 16 augustus, moeten minstens tot januari volgend jaar wachten om hun beloofde premies aan te vragen.
Daarnaast moet een hele groep Brusselaars die wél al
had verbouwd, maar van wie het dossier nog in behandeling was, minstens tot dan wachten op de uitbetaling.
“Het budget is op,” moest de Brusselse regering eind juli meedelen.
De volledige 69 miljoen euro waarin dit jaar was voorzien voor renovatiepremies, is uitgeput. En het is pas aan de volgende Brusselse regering om de toekomst van de Renolutionsubsidies uit te pluizen.
Meerderheidspartij MR oppert nu al om het systeem te
69 mio
euro aan energiepremies waren voorzien voor 2024. Dat budget is nu al op
47 %
lager dan in 2005 moeten de broeikasgassen in Brussel tegen 2030 liggen
herzien of te vervangen door renteloze leningen.
“Ik vind dat bijna kwaadaardig,” zegt Sonia. “De regering vraagt ons om het woningbestand energiezuiniger te maken. Wij zijn het die betalen, maar we moeten dan ook zekerheid krijgen dat de overheid ons daarin tegemoetkomt. Zonder de premies in het achterhoofd hadden wij volledig anders nagedacht over onze werken en niet de duurste materialen gekozen.”
Groot succes
De Brusselse overheid communiceert liever in positieve taal. “De minister wil erop wijzen dat de Renolutionpremies een echt succes zijn geweest en dat nog steeds zijn,” zegt woordvoerder Simon Vandamme van energieminister Alain Maron (Ecolo).
Renolution was een van Marons paradepaardjes: het grootschalige renovatieplan dient om de Brusselse klimaatdoelstellingen mee te behalen, want ruim de helft van onze broeikasgassen kwam tot drie jaar geleden voort uit oude of slecht
geïsoleerde huizen. huizen. Tegen 2030 moeten die broeikasgassen 47 procent lager liggen dan in 2005. Volgens Leefmilieu Brussel zijn renovatiepremies essentieel om daar al 3 procent uit te knippen.
De pot voor renovatiepremies ging van 42 miljoen euro in 2022 naar 52 miljoen euro vorig jaar en 69 miljoen euro in het huidige jaar 2024. Gelijktijdig kwam er meer budget voor de zogenoemde Ecoreno-kredieten bij het Woningfonds, voordelige leningen voor wie energiezuinig renoveert, en voor het adviescentrum Homegrade, dat Brusselaars vooraf tips geeft over renoveren.
Concreet zijn de Renolutionpremies verdeeld in zuivere energiepremies, beheerd door Leefmilieu Brussel, en renovatiepremies voor structuurwerken, ruwbouw en bijvoorbeeld akoestische ingrepen. Die laatste beheert de stedenbouwkundige dienst urban.brussel, die ook het gros van de dossiers behandelt. Elke gecombineerde aanvraag komt daar terecht.
Wel gaat de meerderheid van de Renolution-pot naar de energiepremies, bijvoorbeeld voor dak- of gevelisolatie, nieuwe verwarmingsketels of betere deuren of ramen. Van het totaalbedrag van 69 miljoen euro had Leefmilieu Brussel daarvoor dit jaar 48 miljoen te geef. “Op 17 juli hadden wij daarvan al 45,3 miljoen uitgegeven,” meldt woordvoerster Judith Verbist van Leefmilieu Brussel. Voor lopende aanvragen rest nu nog een kleine 3 miljoen euro.
Of dat zal volstaan om alle hangende dossiers uit te betalen, is maar de vraag. Al zeker 39 procent, of bijna 18 miljoen euro van het premiebudget dit jaar, ging naar Brusselaars die hun energiepremie al in 2023 aanvroegen. Ook toen was al halfweg het jaar een groot deel van het budget opgebruikt.
“Ik kan bijna niet geloven dat er nu geen geld meer is,” zegt Sonia. “De overheid weet goed genoeg hoeveel mensen al een bouwvergunning hebben aangevraagd of renovatietips gezocht bij Homegrade. En zelfs als dat geld er niet is, hebben ze
te lang gewacht om iedereen in te lichten.”
Via sociale media wordt al opgeroepen tot een gezamenlijke rechtszaak tegen de Brusselse overheid, indien geen budget zou volgen om alle gedupeerden uit te betalen. Getuigenissen uit heel Brussel aan de BRUZZ-redactie spreken over tienduizenden euro’s aan misgelopen premies. “Wij hebben onze vakantie dit jaar geschrapt en doen de afwerking van ons dak nu zelf,” reageert een gezin uit Sint-Agatha-Berchem. “Wij wilden zonnepanelen installeren met het premiebudget van onze voorgevelisolatie, maar dat zal moeten wachten,” zegt
een man uit Oudergem. “Mijn werf start in september en al het materiaal is al besteld. Ik heb dus dikke pech,” zegt nog iemand.
Vooraf of achteraf betalen
De onzekerheid zal nog even duren, want in lopende zaken kan de huidige regering geen extra budget vrijmaken, meldt energieminister Maron. Hij vindt dat de Renolutionpremies moeten blijven bestaan, zo nodig als onderdeel van een breder systeem. Maar de schrik zit erin, want regeringspartijen MR en Les Engagés schaften zulke renovatiepremies al af in Wallonië en in Brussel wil grootste partij MR liever naar een systeem van renteloze leningen. Die bestaan in Brussel vandaag alleen voor lagere inkomensgroepen en met voordelige rentevoeten. “Het voordeel van zo’n lening is dat gezinnen hun werken niet zelf moeten voorschieten, wat lang niet iedereen kan. Een systeem van prefinanciering is essentieel om alle Brusselaars te helpen verbouwen,” zegt adviseur Caroline Vanhauw van Homegrade over het voorstel van MR. “Dat gaat niet alleen om energiezuinigheid, maar ook om veiligheid en gezondheid. Alleen staan de huidige leningen in Brussel niet open genoeg voor alle doelgroepen. Wie gepensioneerd is, komt bijvoorbeeld niet in aanmerking. Dat moeten we creatief
LES BRUXELLOIS EN TRAVAUX SE SENTENT DUPÉS
FR Douche froide pour les Bruxellois qui réalisent des travaux ou qui viennent de les terminer : les 69 millions d’euros prévus dans le cadre des primes Renolution pour les interventions améliorant les prestations écologiques pour 2024 sont épuisés – et il faudra attendre le nouveau gouvernement bruxellois pour trouver une solution.
oplossen. Renovatiepremies zullen nog altijd een rol moeten spelen, mits mensen vooraf goed weten op hoeveel geld ze mogen rekenen.”
Ook de vaste premiebedragen verdienen evaluatie, zeggen experts. “Soms is er veel te veel terugbetaald,” zo weet aannemer Pierre Dauffenbach uit ervaring in heel Brussel. “Voor een jonge vrouw in Molenbeek, in de laagste inkomenscategorie, maakte ik een offerte om haar dak te isoleren. Ze kreeg uiteindelijk 90 procent van die factuur terug, simpelweg omdat ze geen afwerking in pleister had besteld. Nog goedkoper is de isolatie gewoon op de vloer van de zolder leggen. Zo ken ik genoeg voorbeelden. Dat los je niet op met controle, want die mensen volgen gewoon de regels van het spel.”
Net zo goed moet de aannemer geregeld klanten helpen om hun premie-aanvraag in te vullen. “Het systeem is te complex. Wie vergeet om bepaalde hokjes aan te vinken, kan snel geld mislopen. Met leningen vermijd je zulke uitwassen en kunnen gezinnen sneller geld besparen op hun energiefactuur.” Zodra de werken gedaan zijn, wordt een deel van de afbetaling dan immers gedekt door de gewonnen besparing in elektriciteit of gas. “Maar zoiets moet je duidelijk uitleggen aan de bevolking,” vindt Dauffenbach.
EVA CHRISTIAENS
BRUSSELS HOMEOWNERS MISS OUT ON HUNDREDS OF EUROS
EN Brussels residents who are renovating or recently have done so are missing out on substantial funding as the 69 million euros for Renolution premiums for energy-efficient interventions in 2024 have already run out. A new Brussels government is needed before something can be done about it.
‘Veel moslims voelen zich door traditionele partijen’
gebruikt
Nog nooit duurde de regeringsformatie in Brussel zo lang en vooral de Nederlandstalige partijen trappelen ter plaatse. Historicus Caroline Sägesser (CRISP) ontwart het Brusselse politieke kluwen. “Niemand lijkt te willen landen voor de gemeenteraadsverkiezingen.”
• Komtjarengeledenopvoorde nieuwegewestelijkepartij Pro Bruxsel(2010-2014)
• Onderzoeksterbij het Centrede Recherche et InformationSocioPolitiques(CRISP), met focusop federalismeen het beleidinzake religie
In een statig gebouw met zicht op de kleine Ring bevindt zich het kantoor van Caroline Sägesser. De elegante lambrisering herinnert aan de tijd dat de ruimte nog dienst deed als kabinet van een gynaecoloog. De Brusselse onderhandelaars lijken vandaag echter meer nood te hebben aan een formatiearts. De Zwitserse Sägesser – getrouwd met een Antwerpenaar en met een zoon in het Nederlandstalige onderwijs – probeert alvast een diagnose te stellen. “Niemand had op deze uitslag geanticipeerd.”
We zijn ondertussen tweeënhalve maand na de verkiezingen. Hoe verklaart u de impasse in de regeringsvorming?
CAROLINE SÄGESSER: We kunnen ons er ook over verwonderen dat het in het verleden zo snel is gegaan, met coalities die vaak al de dag na de verkiezingen duidelijk waren. We zitten tenslotte in een complexe situatie met die dubbele meerderheid en een steeds meer versnipperd partijlandschap. Wellicht hebben de hoofdrolspelers van de voorbije jaren voor die snelheid gezorgd. Ook de dominantie van de PS was misschien olie in de machine. Vaak waren er toen ook al contacten voor de verkiezingen met mogelijke partners. Vandaag lijkt het wel alsof niemand geanticipeerd heeft op de uitslag. Nu, de peilingen hebben natuurlijk niet geholpen.
Wat was er mis met die peilingen?
SÄGESSER: Ze houden geen rekening met het federalisme. Men vraagt aan burgers voor wie ze willen kiezen, maar men vraagt niet op welk niveau. C’est de la folie. Je ziet dat de Brusselaars anders stemmen voor de verschillende bestuursniveaus.
Ook de namen van de kandidaten ontbreken bij die peilingen.
SÄGESSER: Ook dat maakt een groot verschil. In elk geval bleken die peilingen weinig accuraat en hebben ze bijvoorbeeld het succes van Fouad Ahidar gemist. Wat ook
niet helpt voor een snelle regeringsvorming is dat enkel de PTB-PVDA een soort federale koepel heeft, waardoor die als één politieke kracht optreedt. De andere partijen zitten wat gewrongen tussen de verschillende gewesten waar ze opkomen.
Vormen de naderende gemeenteraadsverkiezingen niet de belangrijkste rem op de formatie? Straks moet de PS nog een gewestelijk besparingsakkoord verdedigen met de hete adem van de PTB-campagne in de nek. Comfortabel is anders.
SÄGESSER: Klopt. Ik heb niet de indruk dat iemand al voor die verkiezingen wil landen, al geeft niemand dat openlijk toe. In een stadsgewest als Brussel overlappen de gemeente- en gewestdossiers ook, denk maar aan mobiliteit. En de PS is hier in een echte nek-aan-nekrace verwikkeld met de PTB. Voor de MR is de situatie trouwens ook gevaarlijk. Al die verkiezingsbeloftes om te breken met het verleden, dat gaat moeilijk samen met een akkoord met de PS. Of met Groen als het gaat over de plaats van de auto in de stad.
En dan is er nog een dimensie die we soms onderschatten: een verkiezingscampagne win je ook omdat je gemotiveerde troepen hebt die van deur tot deur gaan. Voor je de kiezer voor je wint, moet je je eigen mensen overtuigen om de handen uit de mouwen te steken. Die militanten zullen het regeerakkoord aandachtig bekijken hoor. “Ik moet de baan op, maar er staat niet eens een beperking van de huurprijzen in dat akkoord?”
In 2018 was er een groene golf waardoor de ecologisten in ruim de helft van de gemeenten aan de macht kwamen. Ziet u die golf straks terugrollen, maar dan in het blauw? MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez vertelde dat hij op zeker zes liberale burgemeesters mikt.
SÄGESSER: Elke gemeente is anders, maar het zit er inderdaad dik in dat de MR weer terrein wint. Elsene heeft bijvoorbeeld een bevolking
Interview Caroline Sägesser over de regeringsformaties
die het socio-economisch vaak beter heeft en er is wel wat protest tegen mobiliteitsmaatregelen. In Schaarbeek is Bernard Clerfayt zijn meerderheid kwijt en komt Hadja Lahbib (minister van Buitenlandse Zaken in de regering-De Croo, red.) op. Anderzijds is het Brusselse electoraat de voorbije jaren sterk veranderd en slaagt de MR er nog steeds niet zo goed in om kiezers met migratieroots te bereiken. De pro-Israëlische standpunten over Gaza helpen daarbij ook niet.
Aan Nederlandstalige zijde leidt Elke Van den Brandt (Groen) onderhandelingen die maar niet starten. Moet ze meer leiderschap tonen, zoals hier en daar klinkt?
SÄGESSER: Om dat in te schatten zou ik er al bij moeten zijn. Vier partijen rond de tafel met een krappe meerderheid, dat maakt het in elk geval niet eenvoudig. De kwestie van de vertegenwoordiging van die vier in de regering kan trouwens wel opgelost worden: het is mogelijk om in samenspraak met de Franstaligen een extra staatssecretaris toe te voegen aan de regering. Je hebt dan wel tweederdemeerderheid nodig in het parlement en een gewone meerderheid in elke taalgroep. Alleen vinden de Franstaligen nu al vaak dat de Nederlandstalige politici goed bedeeld zijn.
Dus zou er in dat geval ook een Franstalige staatssecretaris bijkomen.
SÄGESSER: Inderdaad, nu er bespaard moet worden is dat niet ideaal.
Vooruit lijkt nu toch een opening te maken voor Fouad Ahidar, maar de Franstalige formateur David Leisterh (MR) zegt dat zijn deelname een heel groot probleem zou zijn. Maar wat als de Nederlandstaligen gewoon zeggen: “Dit is onze meerderheid met Ahidar, basta.” De regeringsvormingen gebeuren toch gescheiden in de twee taalgroepen?
SÄGESSER: Goede vraag. Volgens mij kan Leisterh niet echt weigeren, al was het maar omdat er geen alternatief is. Het zou
ook een ontkenning zijn van het hele Brusselse mechanisme, zoals dat al functioneert sinds de oprichting van het Gewest.
De PS heeft tegenwoordig standpunten die vrij dicht bij die van Ahidar zitten, bijvoorbeeld als het over hoofddoeken in de openbare dienst gaat, of over onverdoofd slachten.
SÄGESSER: Ja. Ahidar erbij nemen zou niet incoherent zijn. Het zou ook overeenkomen met het verkiezingsresultaat: de winnaars in de regering. Natuurlijk is het begrijpelijk dat je niet in zee wil met iemand door wie je je verraden voelt, zoals bij Vooruit. Zelfs de PS heeft het gevoel dat Ahidar kiezers van hen heeft afgesnoept. Maar Team Fouad Ahidar is niet de partij ISLAM (die kwam op bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018, red.).
Hoe verklaart u Ahidars succes? Hij blijft mensen uit verschillende partijen aantrekken voor de gemeenteraadsverkiezingen.
SÄGESSER: Zijn campagnemethodes waren erg efficiënt, met onder meer het gebruik van WhatsApp en TikTok. Hij bereikt ook een deel van de moslimbevolking dat zich niet meteen vertegenwoordigd voelt door de traditionele partijen, waar regelmatig polemieken ontbranden over onder meer de hoofddoek. Moslims voelen zich er soms geïnstrumentaliseerd.
Je merkt ook een grote hang bij kiezers naar iets nieuws. Politici als Rousseau, Bouchez en Ahidar geven mensen het gevoel dat ze iets nieuws aanbieden, al zijn zij of hun partij vaak al lang in de politiek. Ook heeft Ahidar een eenvoudige manier van spreken, die veel mensen begrijpen, hij staat dicht bij zijn kiespubliek.
Wat zegt de huidige moeilijke situatie over het Brusselse politieke systeem?
SÄGESSER: In het verleden hoorde je vaak de kritiek dat de Nederlandstalige politici niet representatief zijn omdat ze minder kiezers
“Volgens mij kan Leisterh niet echt een coalitie met Ahidar weigeren, al was het maar omdat er geen alternatief is”
Historicus Caroline Sägesser: “Nu geldt de taal van de identiteitskaart als basis, maar misschien is de taal van het laatste diploma een beter criterium om uit te maken of je Nederlands- of Franstalig bent.”
hebben. Dat geldt alvast steeds minder, want door de groei van het aantal Nederlandstalige stemmen zijn we dicht bij het punt waarop je evenveel stemmen nodig hebt voor een zitje in de twee taalgroepen. Ik zie niet zozeer een institutioneel probleem als een politiek: partijen zouden zich veel meer gewestelijk kunnen organiseren, zoals PVDA-PTB dat doet. De ecologisten zouden in de Nederlandse taalgroep met een Groen-Ecololijst kunnen opkomen en in de Franse met een EcoloGroenlijst, met de duidelijke belofte dat ze enkel samen in de regering gaan. Dat is wat Pro Bruxsel vijftien jaar geleden probeerde.
De partij waar u zelf actief in was.
SÄGESSER: Ja, toen werkte ik niet bij het CRISP. Jammer genoeg sloeg het niet aan, je plek vinden als nieuwe partij is niet eenvoudig.
Uw voorstel zou de afstand met de moederpartijen in Vlaanderen aan de twee zijden van de taalgrens nog groter maken dan vandaag.
SÄGESSER: Ja, maar het zou het logische gevolg zijn van ons federale systeem. De partijverdeling op communautaire basis is niet logisch, want op het niveau van de gemeenschappen zijn er geen verkiezingen. Het zou wél logisch zijn om gewestelijke en federale partijen te hebben, maar we hebben geen van beide. Bon, de huidige situatie is natuurlijk wel begrijpelijk als je de geschiedenis van België bekijkt.
Taal blijft wel een belangrijk element van verbinding, wellicht meer dan een gedeeld grondgebied.
SÄGESSER: Ja, maar het hangt er ook vanaf hoe je dingen stimuleert. Vorig jaar keek ik een maand lang elke avond naar het nieuws van de VRT en daarna van de RTBF, en ik noteerde de eerste drie items ... Dat waren niet één keer dezelfde, behalve toen Olivier Vandecasteele werd vrijgelaten. Men heeft alles zo georganiseerd dat de kloof wordt verbreed.
In Zwitserland, waar de mediabudgetten federaal gebleven zijn, is er ook meer
overeenkomst in de berichtgeving, over de talen heen. In België beleven we de culturele wereld van de andere gemeenschap niet, behalve in Brussel.
Terug naar de verkiezingsuitslag. Toont die niet ook dat het systeem kwetsbaar is? Stel
dat een partij als Team Fouad Ahidar in 2029 een absolute meerderheid haalt in de Nederlandse taalgroep met stemmen die vooral Frans- of anderstalig zijn … SÄGESSER: Dan wordt de druk op het systeem wel erg groot en zou de huidige regeling onhoudbaar kunnen worden. De Nederlandstalige gemeenschap van Brussel – hoe je die ook wil definiëren – verliest dan grotendeels haar politieke vertegenwoordiging.
We zullen zien wat de toekomst brengt. Het spook van het confederalisme lijkt vandaag wat verder af. Tegelijk is Brussel kwetsbaar door zijn financiële problemen. De noden qua mobiliteit of huisvesting zijn gigantisch en het politieke gewicht van het Gewest is niet groot genoeg. Kijk gewoon naar wie nu onderhandelt voor de Arizona-coalitie. Waar zijn de Brusselaars? Sammy Mahdi woont in Vilvoorde en groeide in Brussel op, dat is het zowat.
Welk alternatief ziet u voor het huidige systeem?
SÄGESSER: Je zou tweetalige lijsten kunnen invoeren met een rits Franstalig-Nederlandstalig. Op dat moment moeten we de definitie van Nederlands- of Franstalig misschien ook herbekijken. Nu geldt de taal van de identiteitskaart als basis, maar die kan je gewoon veranderen. Misschien is de taal van het laatste diploma een beter criterium.
Die piste geeft veel gewicht aan Nederlandstaligen, dat zou weleens weerstand kunnen oproepen.
SÄGESSER: Weerstand zal er sowieso komen, welk systeem je ook bedenkt.
‘PERSONNE NE SEMBLE VOULOIR DE GOUVERNEMENT AVANT LES COMMUNALES’
FR C’estlapremièrefoisquelaformationdugouvernementbruxelloisduresilongtemps et ce sont surtout les partisnéerlandophonesqui font dusur place. Avec l’historienneCarolineSägesserduCRISP, nousanalysons le paysagepolitiquebruxellois. « Personnenesemblevouloirtrouverdesolution avant les électionscommunales.» LaSuissesse–mariéeàunAnversois et dont le fils va dansune écolenéerlandophone–essaiedefaireundiagnostic.«Personnen’avaitanticipé ce résultat.»
‘NOBODY SEEMS TO WANT A SOLUTION BEFORE THE MUNICIPAL ELECTIONS’
EN Neverbeforehasthegovernmentformationin BrusselstakensolongwithDutch-speakingparties inparticular not movinganinch. We untanglethe politicalmesswithhistorianCarolineSägesser (CRISP).“Nobodyseems to want asolutionbefore themunicipalelections,”she says inheroffice,a formergynaecologist’soffice.TheSwissSägesser–married to anative of Antwerpandwithasonin Dutch-speakingeducation–tries to diagnosethe patient.“Nobodyhadanticipatedthisoutcome.”
Waarom wonen vossen zo graag in Brussel?
Maya Callizaya
zoekt elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Dorien uit Schaarbeek.
Ook een vraag?
Stel je vraag en stem op BRUZZ.be
Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity
Je ziet ze tegenwoordig op de gekste plaatsen in onze stad, in het midden van de Wetstraat of zelfs in de tram of de bus: vossen. Ze hebben een belangrijke plaats ingenomen in het Brusselse stedelijke landschap en zijn steeds minder schuw. Maar waarom zijn er eigenlijk zoveel vossen in onze stad?
Goed om te weten: de vos was een oorspronkelijke inwoner van Brussel toen het nog een moerasbos was. Door de komst van de stad stierven ze uit. Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig van de vorige eeuw kwam het dier op natuurlijke wijze en op eigen kracht terug. In die periode trokken er plattelandsvossen vanuit het Zoniënwoud naar de woonwijken errond.
Door de jaren heen hebben ze zich over het hele gewest verspreid en is het aantal Brusselse vossen fel toegenomen. De stadsvos was een feit. Al is het niet onbelangrijk te vermelden dat het verschijnsel zich ook in andere Europese steden voordoet. In Londen, Parijs en Berlijn bijvoorbeeld,
pasten vossen zich net zo goed aan aan het leven in de stad. Waarom houden de dieren zo van Brussel? Eerst en vooral omdat ze hier meer voedsel vinden dan op het platteland. Vossen zijn alleseters, liefhebbers van muizen en ratten, en ze gaan tussen vuilnis en composthopen op zoek naar etensresten. Daarnaast vinden ze in de stad veel groen, en houden ze van het Brusselse heuvelachtige landschap en de zandige ondergrond. Ze graven maar al te graag in de vele taluds en bermen.
Beschermde diersoort
Niet onbelangrijk: in Brussel vinden ze bovendien veel soortgenoten om zich voort te planten. Daar komt nog bij dat de vos een beschermde diersoort is in het gewest. Jagen is hier sinds 1991 verboden – in Vlaanderen en Wallonië is dat wel toegelaten. Hoeveel vossen er precies zijn in onze stad, is moeilijk te zeggen, al is het een feit dat iedereen waar dan ook in het gewest, zich sowieso in het territorium van een vos bevindt.
Je kan de stadsvossen overal tegenkomen, maar de populatie is het grootst in het zuidoosten, in de woonwijken rond het Zoniënwoud.
Of de vossen gevaarlijk zijn?
Uit onderzoek blijkt dat de Brusselse stadsvossen over het algemeen gezond en zachtaardig zijn, zegt bioloog Olivier Beck van Leefmilieu Brussel. Ze zouden niet zomaar agressief optreden en dragen niet veel ziektes. Het is en blijft natuurlijk wel een wild dier. De dieren lokken, voederen of aanraken is absoluut geen goed idee. Ook is het aangeraden om altijd een goede basishygiëne toe te passen als je bijvoorbeeld groenten teelt of een hond hebt. Was je zelf geoogste groenten grondig en laat je huisdier vaccineren.
Vossen voelen zich dus thuis in onze stad. Ze hebben hier alles wat ze nodig hebben: voedsel, groen én het statuut van beschermde diersoort.
Meer info over het samenleven met de vos is te vinden op de website van Leefmilieu Brussel.
Vorige week keerde Olympisch turnster Maellyse Brassart voor het eerst in bijna vijftien jaar terug naar de plek waar het voor allemaal begon: Phenix Gym in Oudergem. Minutieus reconstrueert ze de route die ze als negenjarig meisje meerdere keren per week ‘s avonds aflegde: de metro nemen in Roodebeek, overstappen in Merode en vandaaruit naar Herrmann-Debroux. Terwijl ze aan het vertellen is, komt ook de geur van de soep die haar mama meegaf voor onderweg spontaan in haar op. Angst kende ze geen moment, daarvoor was het verlangen naar de turntoestellen te groot. Exact een maand geleden stond Brassart in de enorme Bercy Arena van Parijs, klaar om zich te kwalificeren voor de finale van de allroundcompetitie in het olympisch turntoernooi. Ze kan niet zeggen dat ze blessurevrij was – welke turnster die zo ver is geraakt kan dat wel? In de massale aandachtsgolf voor Nina Derwael verdween haar bijzondere parcours naar de achtergrond, maar spreek iemand uit de turnwereld en hij of zij begint spontaan over haar ongekende weerbaarheid. Zo overleefde Brassart de slangenkuil waarin de Belgische topgymnastiek na verhalen over pestgedrag sinds de zomer van 2020 was veranderd. En toen het vrouwenteam vorig jaar op het WK in Antwerpen kwalificatie voor de Olympische Spelen misliep, stond ze er net als Derwael vrijwel alleen voor om via een achterpoortje Parijs alsnog te bereiken. Er volgde een odyssee langs wereldbekertoernooien in Doha, Cottbus, Caïro en Bakoe om in aanmerking te blijven komen voor de grote olympische afspraak. Een moeilijk traject, fysiek én mentaal, waarbij ze altijd gesteund werd door één man: Mathieu Zimmerman, de trainer die net als zijn pupil steevast de kalmte wist te bewaren toen in de turnhal van de elite in
Sporting Flagey
Gent iedereen met iedereen in conflict lag. Zimmerman, en niet de hoofdcoach van de Belgische turnfederatie, ving haar ook op toen ze op de Spelen tijdens de opwarming voor haar laatste toesteloefening – de brug met de ongelijke leggers – zwaar op haar hoofd viel. De beelden van een roerloze atlete pal naast de landingsmat gingen de wereld rond. Net toen iedereen zich afvroeg of die onfortuinlijke Belgische niet dringend afgevoerd moest worden naar het naburige ziekenhuis, stond Brassart recht, wreef haar handen met magnesiumpoeder in en turnde de beste oefening van haar hele olympische reeks.
Elke week zoekt BRUZZ een interessant verhaal uit de Brusselse sportwereld.
Ze grinnikt als ze eraan terugdenkt en herinnert zich vooral de pijn toen ze ‘s avonds probeerde de slaap te vatten – “Alsof ik met een kleine auto tegen een muurtje was gereden.” Geturnd heeft ze niet meer sinds de val, haar examen bewegingswetenschappen krijgt nu even voorrang. Ze zal de draad wel weer oppikken, maar in de Belgische turnwereld is het nog altijd puinruimen. Zodra dat achter de rug is, zal ze bekijken hoe de sterren staan. Dat is het verschil tussen haar en Nina Derwael, die al enkele minuten na haar vierde plaats in Parijs bekendmaakte dat ze er in 2028 in Los Angeles opnieuw zal bij zijn.
Hoewel haar leven zich al jaren vooral in Oost-Vlaanderen afspeelt, heeft Brussel haar nooit losgelaten. Dat besefte ze nog eens toen ze daar in de turnzaal van Oudergem Ilona, haar allereerste trainster, in de armen viel en de emoties met haar aan de haal gingen. Ze dacht aan haar mama, die haar naar alle toernooien reed, en haar oudere zus, zonder wie ze zich nooit bij een turnclub zou hebben ingeschreven. “Mijn sportcarrière,” zo vat ze het samen, “is eigenlijk het ultieme familieproject.” LUC KEMPEN
NIEUW RADIOSEIZOEN
Vanaf maandag sta je weer op met Robbe, ‘s avonds stuurt Amanda je naar huis met tips om de stad te ontdekken en om vijf kies jij de ‘schijf’.
Van maandag tot donderdag op BRUZZ radio
RUPTURE IN BRUSSEL
De BRUZZ-documentaire Rupture van Zohra Benhammou en Younes Haidar is op 4 september te zien in bioscoop Palace.
DE WEEK VAN
BRUZZ
Kijk naar de meest spraakmakende reportages van de afgelopen week, gepresenteerd van op een op en top Brusselse locatie.
Elke zaterdag vanaf 18u op BRUZZ tv
Tickets en info via de website van Cinema Palace: cinema-palace.be
De slaapkamer
Nadège
Nadège is twaalf en woont in Watermaal-Bosvoorde. Voor haar hobby – ritmische gymnastiek – moet ze veel oefenen:
“Het is sport met vijf tuigen: een touw, knotsen, hoepels, een lint en een bal. Ik doe vijf keer per week gym en twee keer per week dans.”
Elke week gaat BRUZZ op bezoek bij een kind in zijn of haar slaapkamer. Deze week is dat bij Nadège (12) uit Watermaal-Bosvoorde. Nadège begon vijf jaar geleden met ritmische gymnastiek en dit jaar is ze kampioen van Vlaams-Brabant: “Elke medaille staat voor hard werken.”
door Emilia De Feyter foto Saskia Vanderstichele
Bijna terug naar school!
Ja, ik ben afgestudeerd van de lagere school en ik ga nu naar het eerste middelbaar, naar het Collège Saint-Hubert. Ik voel me er wel oké bij. Er zijn mensen die ik ken die ook naar dezelfde school gaan. Blijkbaar zal het wel moeilijker zijn dan de lagere school, maar ik heb er wel zin in. Het is een goede school. De leerkracht Nederlands zou wel een beetje streng zijn. Van de rest weet ik het nog niet.
Wat vind je van Watermaal-Bosvoorde?
Het is leuk, er zijn hier niet veel auto’s. Het Zoniënwoud is hier vlakbij. Er zijn veel dieren in het bos. Vossen, reeën, eekhoorns … We gaan er vaak wandelen.
Je mama komt uit Oekraïne. Je bent dus half Oekraïens. Spreek je de taal?
Ja, ik spreek Oekraïens en ook Russisch, Frans en een beetje Nederlands. Toen mijn mama jong was, leerde haar moeder haar Russisch, dat is dus ook haar moedertaal. Het is wel leuk om half Oekraïens te zijn. Als mensen op straat andere talen spreken, kan je ze ook verstaan. Ik heb vriendinnen op school en op de gym met wie ik Oekraïens of Russisch spreek.
Spreken er veel mensen Russisch in de gym?
Ik ga naar de dans en- gymnastiekschool Impuls in Koekelberg. De directeur is Oekraïens en spreekt soms Russisch met sommige choreografen en coaches die van Moldavië zijn.
Er hangen hier veel medailles. Wat heb je gewonnen?
Ik doe ritmische gymnastiek. Het is sport met vijf tuigen: een touw, knotsen, hoepels, een lint en een bal. Het is steeds een choreografie van anderhalve minuut. Je gebruikt de tuigen op een gekozen liedje, een liedje dat bij de gymnast past.
Ben je er goed in?
Dat is subjectief, maar toch een beetje. Ik heb het Vlaams-Brabants kampioenschap gewonnen dit jaar. Ik was derde voor het Vlaams kampioenschap twee jaar geleden. Dit jaar was ik achtste op het Belgisch kampioenschap.
Is het een leuke sport?
Het is soms moeilijk. Je moet heel veel oefenen, alle dagen. Ik doe vijf keer per week gym en twee keer per week dans. Zes dagen per week, op zaterdag twee keer. Maar ik vind het leuk, omdat ik er veel vriendinnen heb. De competities vind ik het leukste. Het is een plezier om te winnen. Onze groep is ook geweldig.
Sinds wanneer doe je het?
Sinds 2019, maar toen deed ik nog geen competitie. Toen ik met de competitie mocht beginnen, was het covid. Dan was de competitie online en moesten we video’s sturen. Na covid begon ik met de echte competities.
Waar ben je trots op?
Op mezelf en op alle competities die ik al heb gewonnen. Elke medaille staat voor hard werken.
Op school ben ik ook best een goede leerling.
Wat wil je graag doen later?
Werken in de filmwereld. Regisseur, acteur, producer … Ik hou van misdaadseries, zoals Les Petits Meurtres d’Agatha Christie en Death in Paradise
Geen professionele gymnast?
Jawel, maar de oudste gymnast is 30 jaar. Ik zal maar tot ongeveer mijn 25 gymnast kunnen zijn.
Wat is je het meest dierbaar?
De steun van de mensen die het dichtst bij me staan, mijn tuigen van de gym, en al mijn medailles. Ik heb er al 48.
Heb je een droom? Olympisch kampioen worden in de ritmische gymnastiek. Nu heeft Darja Varfolomeev de Spelen gewonnen.
Reeks nalezen?
Lees de hele reeks op www.BRUZZKet.be/slaapkamer
‘JE VEUX ÊTRE CHAMPIONNE OLYMPIQUE’
FR Nadège, 12 ans, vit à WatermaelBoitsfort, près de la Forêt de Soignes : « On y croise beaucoup d’animaux : des renards, des chevreuils, des écureuils... ». Autour de son lit pendent une cinquantaine de médailles. Cette année, elle était championne du Brabant Flamand de gymnastique rythmique : « J’ai travaillé dur. »
“Het Zoniënwoud. is vlakbij. Als we er gaan wandelen, zien we vossen, reeën, eekhoorns”
‘I WANT TO BE AN OLYMPIC CHAMPION’
EN Nadège (12) lives in WatermaalBosvoorde/Watermael-Boitsfort: “We often go for walks in the Sonian Forest, there are lots of animals there.” She started rhythmic gymnastics five years ago, and there are nearly 50 medals hanging on her walls. This year, she became champion of Flemish Brabant: “Every medal represents hard work.”
Economie
Nieuwe vestiging The Barn Grote biowinkels vinden tweede adem
Bioketen The Barn opende afgelopen weekend een nieuwe winkel in Schaarbeek, de achtste al in het gewest. De Brusselse markt van bioproducten heeft na een moeilijke periode opnieuw de wind in de zeilen.
In 2017 opende The Barn zijn eerste winkel in Etterbeek. Dit weekend, zeven jaar later, werd al de achtste vestiging ingehuldigd, in de Milcampslaan nabij het Meiserplein. De formule is er dezelfde als in de andere winkels: een eerder beperkt aantal verse producten – met name fruit en groente –en veel bulk aan een relatief lage prijs.
“Klanten kiezen voor ons door de prijs, de kwaliteit van de producten, ons bulkaanbod en onze band met de producenten,” legt medeoprichter Quentin Labrique uit. “En hoe groter we worden, hoe meer we die prijzen kunnen garanderen en de banden met die producenten aanhalen. Tussen 2019 en vandaag zijn onze volumes verdubbeld.”
Het referentiejaar dat Labrique kiest, is niet toevallig. Na 2019 waren de covid- en vooral de energiecrisis een zware dobber voor de sector.
Wie een dure gasfactuur moest betalen, besloot vaak om dan maar te besparen op die duurdere bioproducten. “Maar sinds 2023 kennen we opnieuw een sterke groei,” zegt Labrique. “Vorig jaar hadden we 30 procent groei. Als je de opening van een nieuwe winkel niet
meerekent, was dat nog steeds 17 procent. En die trend zet zich ook dit jaar door.”
Brussel boven
De opwaartse trend merken ze ook bij die andere twee grote bioaanbieders in het gewest: Sequoia (negen Brusselse vestigingen) en Färm (twaalf vestigingen in Brussel). De twee bioketens hebben met het Nederlandse UDEA ondertussen trouwens hetzelfde moederbedrijf.
“Brussel blijft toch de plek waar bio het sterkst staat,” observeert Alexis Descampe, stichter van Färm. “Mensen vinden bio er gemiddeld belangrijker, hebben vaker de middelen om ecologisch te kopen en ook de bevolkingsdichtheid is er groter. Wat ook meespeelt, tegenover een regio als Wallonië bijvoorbeeld, is dat stadsbewoners veel minder een eigen moestuin hebben of een boer kennen bij wie ze bewust kunnen gaan inkopen.”
De cijfers bevestigen de Brusselse koppositie. Uit een rapport van het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing blijkt dat de Brusselaar gemiddeld jaarlijks 137 euro aan biologische producten besteedt. Dat is een
beetje meer dan de Waal (127 euro) en véél meer dan de gemiddelde Vlaming (83 euro). De groei van de bioconsumptie stijgt wel sneller in Vlaanderen. Al bij al blijft bio overigens klein in ons consumptiepatroon. Biovoeding is goed voor 3,5 procent van de totale Belgische taart. Verse biovoeding doet het met 5,4 procent iets beter.
De groei van de grote drie gaat soms ten koste van kleinere, onafhankelijke winkels. Al is dat geen fataliteit, vindt Annick Verstraete van Sequoia. “Aan Vanderkindere zag een onafhankelijke aanbieder net meer klanten toen er ketens bij kwamen. Je kan je aanbod ook
complementair maken tegenover bijvoorbeeld een The Barn.”
Wie durft het kanaal over?
De Brusselse groei betekent alvast dat de drie grootste ketens allemaal aan uitbreiding denken. In het verleden bleek al dat de concurrenten daarbij vaak op dezelfde wijken mikken, met een hoge bevolkingsdichtheid én kapitaalkrachtige bewoners. Zo verscheen de ene na de andere nieuwe biowinkel in gemeenten als Ukkel, Elsene, Etterbeek en Sint-Gillis. “Nabij het Jourdanplein kwam er bijvoorbeeld zowel een Sequoia
als een Färm,” vertelt Verstraete. “Soms merken we zelfs dat we allemaal aan hetzelfde pand dachten.”
De drie grote aanbieders beseffen dat ze vroeg of laat ook naar andere Brusselse wijken moeten trekken. “Er is zeker nog plaats in het noorden van Brussel en er is ook wel een vraag in het echte centrum,” weet Verstraete. “We moeten uit onze cocon durven te stappen en ook andere wijken ontginnen,” beseft ook Alexis Descampe van Färm. “Uiteindelijk bouw je ook aan de vraag door het aanbod te ontwikkelen. Mensen willen immers in hun buurt boodschappen kunnen doen.”
Bij The Barn zit Quentin Labrique op dezelfde golflengte. “We sluiten niet uit dat we ook naar Anderlecht of het centrum trekken. Alleen is het in de Vijfhoek ook een kwestie van een goede ruimte te vinden die groot genoeg is.”
De verschillende bioketens zijn in die expansie maar tot op zekere hoogte concurrenten, vindt Verstraete. “Uiteindelijk willen we allemaal dat het aandeel van bio in het totaal groeit. En de verschillende ketens hebben ook eigen accenten. Wij van Sequoia hebben een vollediger aanbod en staan sterk in welzijns- en gezondheidsproducten. The Barn zet dan weer meer in op
SECOND SOUFFLE POUR LES GRANDS MAGASINS BIO
FR La chaîne de magasins bio The Barn a ouvert un nouveau magasin à Schaerbeek le week-end dernier, le huitième déjà dans la région de Bruxelles. Une tendance à la hausse, qui est aussi perceptible chez Sequoia (neuf succursales bruxelloises) et Färm (douze succursales bruxelloises). En d’autres termes, après une période difficile, due au covid et à la crise économique, le marché bruxellois des produits bio est de nouveau florissant.
bulkproducten en zero waste Die keten heeft ook wat meer geëngageerde klanten, die vaker met de fiets komen.”
Supermarkt
Bioketens zijn één zaak, het bioaanbod in de reguliere supermarkt is een andere. “Uiteindelijk worden daar toch nog beduidend meer bioproducten verkocht,” weet professor retail Gino Van Ossel van de Vlerick Business School. “De evolutie van de biomarkt speelt zich dus in belangrijke mate daar af. Op dit moment is het bioaandeel daar zo klein, dat de supermarktketens er niet zwaar in investeren. Een groot bulkaanbod vind je er bijvoorbeeld nog niet.”
Of bio zal blijven groeien, is voor Van Ossel toch vooral een kwestie van prijs. “De landbouw moet sowieso duurzamer worden. Als dat gebeurt, zullen producten uit de klassieke landbouw ecologischer worden, maar ook duurder. De vraag is wat er dan gebeurt: wordt bio dan overbodig of gaan mensen net vaker bio kopen, omdat het prijsverschil kleiner wordt? Het kan twee kanten uit.”
KRIS HENDRICKX
LARGE ORGANIC SHOPS HAVE FOUND A SECOND BREATH
EN Last weekend, the organic chain The Barn opened a new shop in Schaarbeek/Schaerbeek, making that its eighth in the Brussels region. The figures are on the up as well, and that is also noticeable in the region’s other two big chains of organic shops –Sequoia (nine branches) and Färm (twelve branches). So after a difficult period due to Covid and the economic crisis, the Brussels organic market once more has the wind in its sails.
Een vestiging van The Barn, de bioketen die zopas een achtste vestiging opende in het gewest. “We sluiten niet uit dat we ook naar Anderlecht of het centrum trekken,” vertelt medeoprichter Quentin Labrique.
Twee weken verlof
Karl Meesters is concertorganisator bij
Rien à voir en presentator van het VRT-programma
Niks Te Zien, waar hij als slechtziende met bekende gasten op reis gaat. Hij schrijft tweewekelijks over zijn Brussel.
“Zet je ergens neer, bestel een koffie, en laat het gewoon wat gebeuren.” Dat was de raad van een van mijn beste vrienden, Lander Gyselinck. Het was eindelijk gelukt om met hem af te spreken door zijn drukke touragenda en hij vertelde vol enthousiasme over zijn reis naar Rome. Met de fiets. Elke dag zo’n honderdtwintig kilometer. Van dorp naar dorp. ‘s Nachts ergens overnachten, en ‘s morgens dus een koffietje – en zien wat dat bracht. Zijn woorden bleven in mijn hoofd hangen, terwijl ik in mijn eigen Italië zat: het klooster van de Rijke Klaren aan het SintGoriksplein in Brussel. Ik was klaar om mijn eigen vakantie vorm te geven. Mijn vriendin, zelf buitenlandse, had besloten om haar familie te gaan bezoeken, samen met ons vierjarige zoontje. Ik had deze keer gekozen om niet mee te gaan, en zo had ik opeens twee weken voor mezelf.
Met enige jaloezie dacht ik na over de reis van Lander. Door mijn progressieve kegelstaafdystrofie – een aandoening aan het netvlies, met als resultaat een zwaar verminderd zicht – lukt fietsen niet meer. Mijn centraal zicht is
volledig weg, een enorme troebele vlek in het midden waardoor ik niet meer kan zien en het zou dus veel te gevaarlijk zijn om nog te fietsen. Als kind deed ik het nochtans vaak: erop uittrekken. Zonder doel, tenzij nieuwe wegen en plekken ontdekken. Ik vertrouwde enkel op mijn instinct om de weg terug te vinden – wat telkens lukte. Ik kan dat gevoel, die vrijheid nog altijd enorm hard missen.
Wijn, bier, vis
Intussen ben ik wettelijk blind en dat maakt alleen reizen onmogelijk. Op een plek die ik niet ken, heb ik geen houvast meer. Mijn volledige referentiekader valt weg, waardoor ik in plaats van te ontspannen ontzettend alert en gespannen word. Het geeft geen energie, het kost ontzettend veel energie. Terwijl verlof toch net moet draaien om ontspannen en relaxen. Willen of niet, Ik heb dat moeten aanvaarden. De enige plek waar ik dat wel kan doen, is hier – in het hart van de stad. Brussel is dé plek op aarde die ik het beste ken. Ik loop hier al mijn hele leven rond: als ziende en als slechtziende (rond mijn twintigste pas begon het voor mijn ogen te schemeren). Ik neem de metro al sinds ik me kan herinneren. Mijn moeder werkte vroeger in de Philipstoren, tegenwoordig bekend als
de Multi Tower aan het De Brouckèreplein, ik bezocht haar vaak op tijdens haar uren. Nu woon ik al zo’n 25 jaar in het centrum. Ik ken het hier: de straatjes, paaltjes, trappen en kruispunten. Het openbaar vervoer ken ik op mijn duimpje. Brussel voelt dus aan als mijn eigen huis, waar ik in het donker blindelings mijn weg weet te vinden. In een straal van vierhonderd meter rond mijn appartement heb ik bovendien alles wat ik moet hebben: mijn fitness, winkels voor kaas, wijn, bier, vis, vlees, groentjes … en natuurlijk ook cafés en restaurants genoeg.
Sommige mensen zien Brussel als een complexe stad, voor mij is het mijn nieuwe vorm van vrijheid. Het centrum voelt niet alleen aan als mijn vertrouwde dorp, maar het is ook de omgeving waar ik alleen op reis kan gaan. Noem het geen staycation. Het is mijn manier om met mijn beperking om te gaan. Je zicht verliezen dwingt je om oplossingen te vinden. Elke dag opnieuw. En zoals Lander wil ik ook gewoon ontspannen en tijd hebben voor mezelf.
Tijd, en een koffietje.
Reeks nalezen?
Wie alle columns van BRUZZ wil herlezen, kan de teksten terugvinden op BRUZZ.be/column
Uw gids door de culturele agenda 30/8 > 5/9
‘Als de tragedie te groot wordt, zing en dans ze dan’
Jacques Audiard mag dan wel van vele markten thuis zijn, met een Spaanstalige musical over een Mexicaanse drugsbaas die na een geslachtsoperatie een tweede leven uitprobeert, leek de Franse meester zijn hand te overspelen. Maar kijk, Emilia Pérez bleek dé sensatie van Cannes. Deze week landt de narcomusical in Brussel.
door Niels Ruëll
Met Dheepan, over een gevluchte Tamil die in de banlieues van Parijs naar de wapens moet grijpen, won Jacques Audiard de Gouden Palm. Un prophète is dan weer een gevangenisdrama hors catégorie. En in de western The Sisters brothers regisseerde hij Joaquin Phoenix en Jake Gyllenhaal. Het is geweten en bewezen dat de Franse meesterverteller in vele toonaarden kan zingen. Maar een Spaanstalige melodramatische narcomusical over geslachtsoperaties, Mexicaans kartelgeweld en de kostprijs van een tweede leven? Brandt zelfs Jacques Audiard daar zijn vingers niet aan?
Integendeel, bleek op het Festival van Cannes, dat door Emilia Pérez in vuur en vlam werd gezet. De expressieve, levendige musical werd met de juryprijs beloond en de Spaanse transactrice Karla Sofía Gascón won samen met haar wereldberoemde medespelers Zoe Saldaña en Selena Gomez de prijs voor beste actrice. Aan het begin van de zomer stelde le Grand Jacques zijn popopera dan ook apetrots voor op het Brussels International Film Festival. Uiteraard trok BRUZZ toen aan zijn mouw.
Uw veelzijdigheid staat buiten kijf. Maar een Mexicaanse musical, die tover je toch niet zomaar uit je hoed?
JACQUES AUDIARD: Je tovert geen enkele film zomaar uit je hoed. Enfin, ik toch niet. Maar ik snap wat je bedoelt. Zowel in het onderwerp als in de uitwerking kroop heel veel tijd. Ik ben niet thuis in musicals, noch in Mexico of in het transgenderthema. Scenario, research, casting, muziek, choreografie, productie, opnames: alles vergde tijd. De musicalvorm plaatste me inderdaad voor nieuwe uitdagingen. Er moeten liedjes worden geschreven, er moet een choreografie worden bedacht én gefilmd. En zo’n zang- en dansnummer verplaats
je niet zomaar even. Mijn bewegingsruimte was beperkter dan gewoonlijk.
Hoe kwam u erbij om de geweldige maar onbekende Karla Sofía Gascón te koppelen aan Avatar- en Marvel-ster Zoe Saldaña en popster Selena Gomez?
AUDIARD: In Mexico heb ik best veel transactrices opgezocht. Niemand kon me overtuigen. De voornaamste reden: ze schaamden zich te veel voor hun transitie en dat verstoorde hun spel, verhinderde hen om voluit te gaan. Ik voelde dat er iets wrong en kwam er geleidelijk aan achter dat ik ze te jong vond. Allemaal waren ze tussen de 25 en 30 jaar oud. Te mooi, te jong, te onervaren. Op een dag botste ik op basis van foto’s op de Spaanse Karla Sofía Gascón, een openbaring. Ik wist onmiddellijk dat ik mijn Emilia Pérez gevonden had én dat ik me lelijk had vergist in de leeftijd van de personages. Dat moesten geen onervaren twintigers zijn, maar rijpere vrouwen met veel levenservaring. Ik heb toen het scenario moeten herschrijven, maar dat doe je met de glimlach als het een duidelijke verbetering is.
“Ik snap dat het delicaat is om als Fransman over Mexico’s problemen te beginnen, maar delicaat is niet onmogelijk”
En Zoe Saldaña en Selena Gomez dan?
AUDIARD: Ik wilde Emilia Pérez omringen met bekende actrices. Het musicalgegeven dwong me om naar actrices te zoeken die kunnen zingen en dansen. Verschillende agenten in Hollywood raadden me Zoe Saldaña aan. Bij haar had ik dezelfde ervaring als bij Karla Sofía Gascón. Ineens vielen de puzzelstukjes op hun plaats. Ze is fantastisch, en het feit dat ze zwart is maakt het nog aannemelijker dat haar personage een hard leven achter de rug heeft. Die huidskleur is een sociale markering in Mexico.
Selena Gomez was het snelst gecast. Ik ontmoette haar in New York en op een kwartier was het bedisseld. Ik wilde haar om fotogenieke redenen, om haar persoonlijkheid en om haar fragiliteit. Ze lijkt iemand die je in je armen wilt nemen, maar doe dat niet zomaar, want tegelijkertijd is ze een heel vinnig beestje.
Emilia Pérez spreekt over kartelgeweld en het absurd hoge aantal verdwijningszaken in Mexico. Maar, zoals u daarnet zelf aangaf: u bent geen Mexico-expert. Hoe dribbelt u daar voorbij?
AUDIARD: Ik ben niet goed van al die verdwijningen. Ik kan er niet rustig over praten. Ik begrijp dat het delicaat is om als Fransman over Mexico’s problemen te beginnen, maar delicaat is niet onmogelijk. Ik maak bewust géén documentaire. Er zijn genoeg mensen die daar honderdduizend keer beter voor geplaatst zijn en het onderwerp door en door kennen. Idem voor het thema transidentiteit. Maar als onschuldige, niet-betrokkene kan ik misschien iets makkelijker een andere weg bewandelen en er een opera van maken.
Dé revelatie van Emilia Pérez is de Spaanse transactrice Karla Sofía Gascón (links), die samen met haar wereldberoemde medespelers Zoe Saldaña en Selena Gomez de prijs voor beste actrice won op het Festival van Cannes.
Selena Gomez was het snelst gecast, volgens Jacques Audiard: “Ik ontmoette haar in New York en op een kwartier was het bedisseld. Ik wilde haar om fotogenieke redenen, om haar persoonlijkheid en om haar fragiliteit.”
Voluit voor een dramatisch, kleurrijk epos gaan met zang- en dansnummers. Ik zou durven zeggen: als de tragedie te groot wordt, zing en dans ze dan.
Had u deze popopera twintig jaar geleden durven te maken? Won u mettertijd aan lef en zelfvertrouwen?
AUDIARD: Ik denk het wel. Hoewel ik niet meer zo jong was toen ik mijn eerste film regisseerde, heb ik een film of drie nodig gehad om uit te vissen hoe film werkt. Pas na Un prophète ging de zee voor me open. Sindsdien voel ik me erg vrij. Maar te veel zelfzekerheid is nergens goed voor. Ik schrijf nog steeds talloze scenarioversies. Ik wil alles uitgedokterd hebben voor we beginnen te draaien. Je moet voldoende vertrouwen hebben in het verhaal om geen schrik te krijgen wanneer de acteurs improviseren.
Hoeveel marge om te experimenteren en te improviseren gunt u zichzelf op de set?
AUDIARD: Veel. Dat is de paradox. Ik bedenk een zo precies mogelijke constructie om vervolgens alles op zijn kop te kunnen zetten. Tot afschuw van mijn omgeving, die dat vermoeiend vindt of vreest dat ik recht op de muur afloop.
Ik heb last van insomnia en heb de gewoonte om tijdens de middagpauze niet te eten maar te dutten. Tijdens die twintig minuten slaap schiet me het ene idee na het andere te binnen. Wanneer we dan opnieuw beginnen te filmen, wil ik plots van alles veranderen. Het resultaat is dat telkens als ik even ga dutten, de hele filmploeg de adem inhoudt.
Emilia Pérez speelt sinds deze week in de Brusselse zalen
JACQUES AUDIARD CRÉE UNE NARCO-COMÉDIE MUSICALE
FR Le talent de Jacques Audiard (Dheepan, Un prophète) n’est plus à prouver. Cependant, sa comédie musicale sur un chef de cartel mexicain qui change de sexe et refait sa vie, n’est pas à la hauteur de son génie. Reste qu’Emilia Perez fut la sensation du Festival de Cannes. « Je comprends que c’est délicat pour le néophyte que je suis d’aborder les problèmes au Mexique et la transidentité, mais en tant que personne extérieure, je peux peut-être le faire autrement, et en faire un opéra. Lorsque la tragédie devient trop présente, on peut la chanter et la danser. »
JACQUES AUDIARD MAKES A NARCO MUSICAL
EN Jacques Audiard (Dheepan, Un prophète, The Sisters Brothers) may be master of many trades but a musical in Spanish about a Mexican drug boss trying out a second life after a sex operation seemed one step too far even for this French master. But lo and behold, Emilia Pérez became the sensation of Cannes. “I understand talking about Mexico’s problems or about transidentity as a layman is a tricky thing, but maybe, as an outsider, I can take a different path a little easier and make it operatic. If the tragedy becomes too great, sing and dance it.”
Pop & JazzExpo Film
Uitgepuurde weemoed
Mariana Brito da Cruz Forjaz Secca alias MARO zong zich twee jaar geleden op het Eurovisiesongfestival in Turijn in de kijker met haar liedje ‘Saudade, saudade’, een intimistisch wolkje weemoed op een zwoele beat. Intussen wordt de Portugese op handen gedragen door Billie Eilish, wier muziek vaak net zo melancholisch en uitgepuurd is. In Brussel zet MARO die gedachte kracht bij met haar Trio Tour, waarbij ze zich enkel laat begeleiden door een stel akoestische gitaren.
MARO 1/9, Botanique, botanique.be
Boterhammenfanfare
De eerste sneeuw laat ongetwijfeld nog even op zich wachten (als die ooit nog komt), maar dat weerhoudt Jan De Wilde er niet van om nu al neer te strijken in het Warandepark. De guitige grootvader van de kleinkunst, die op 1 januari tachtig kaarsjes uitblies, mag er de laatste plakjes beleg serveren van alweer een smakelijke week Boterhammen in het Park. Die komen in de vorm van klassiekers als ‘Een vrolijk lentelied’, ‘Hè hè’, ‘Joke’ en natuurlijk ‘De fanfare van honger en dorst’.
JAN DE WILDE 30/8, Warandepark, abconcerts.be
Roodkapje
Taylor Swift neemt niet om het even wie mee als supportact op haar Eras Tour. Onder meer Sabrina Carpenter en Girl in Red mochten het leger Swifties al warm draaien. De eerste scoorde de hit van de zomer met ‘Espresso’, de tweede vroeg aan de eerste om mee te zingen op haar tweede album, wat ze ook deed in het uptempo ‘You need me now?’. Benieuwd wie het 25-jarige Noorse queericoon zélf als supportact meeneemt naar Vorst Nationaal. (TZ)
GIRL IN RED 5/9, Vorst Nationaal, vorst-nationaal.be
Logeliefde
La Loge is een van die Brusselse kunstruimtes die bij de massa misschien geen belletje doen rinkelen, maar bij ingewijden al jaren in de bovenste schuif liggen. In de voormalige vrijmetselaarstempel uit de jaren 1930 kan je na expo’s van en rond onder meer Akarova, Marina Pinsky en Chiara Fumai terecht voor Write as the beasts cry at night, waarin de Vietnamees-Parijse Thu-Van Tran vanuit literatuur, geschiedenis en natuur de naweeën van koloniale narratieven onderzoekt.
THU-VAN TRAN: WRITE AS THE BEASTS CRY AT NIGHT 5/9 > 20/10, La Loge, la-loge.be
Verzwegen levens
In Een verzwegen leven bracht Eva Kamanda in 2022 verslag uit van de zoektocht naar haar overgrootvader François Kamanda, die in 1930 naar België kwam en zich daar tijdens WO II aansloot bij het verzet. Zijn verhaal maakt, net als dat van de ‘engel van Bastenaken’ Augusta Chiwy en kampgevangene John Vosté, deel uit van een programma rond Congolezen in het Belgische verzet.
VERZETSSTRIJDERS VAN CONGOLESE ORIGINE IN HET BELGISCH VERZET 1940-1945 > 8/9, Espace 16 Arts, bakushinta.org
Franquins fabeldier
We moeten al terug naar het jaar 1952 om André Franquin en zijn geestelijke gebroed Robbedoes en Kwabbernoot grote ogen te zien trekken wanneer ze in Palombië botsen op een gele aap met zwarte stippen en een lange springveerstaart. Zeventig jaar later wijdden tekenaar Frank Pé en scenarist Zidrou zich aan een hulde aan Franquins fabeldier. Het slot van tweeluik Het beest wordt tentoongesteld bij Champaka. (KS) FRANK PÉ: LA BÊTE TOME 2 4 > 28/9, Galerie Champaka, galeriechampaka.com
Vergeten meester
Ooit al van Shinji Sômai gehoord? Waarschijnlijk niet, want zijn films zijn hier zo goed als nooit vertoond. Zonde, want zijn films zijn pareltjes. Of toch die ene die we gezien hebben en die 31 jaar na datum, fraai gerestaureerd, alsnog een kans krijgt in onze bioscopen. Moving is een droevige, mysterieuze en juiste coming-of-agefilm. De pientere, prille tiener Renko rebelleert tegen de scheiding van haar ouders, je voelt het verdriet achter haar balorige gedrag.
Na zijn vrijlating uit de gevangenis zet Sailor met zijn grote liefde Lula koers naar New Orleans. Lula’s moeder vindt dat maar niks en schakelt een huurmoordenaar in. David Lynch won in 1990 de Gouden Palm met deze surrealistische hellevaart die naar The wizard of Oz knipoogt. De Elvis-imitatie van Cage en het ontploffende hoofd en de rotte tanden van Bobby Peru (Dafoe) zijn slechts twee van de vele onvergetelijke momenten.
WILD AT HEART US, dir.: David Lynch, act.: Nicolas Cage, Laura Dern, Willem Dafoe
Franse meester
Gouden Palm-winnaar Jacques Audiard wou graag eens op zijn bek gaan. Hij dacht aan een opera over een leider van een Mexicaans drugskartel, die na een geslachtsoperatie aan een tweede leven begint. Maar hij kwam uit bij een musical met transactrice Karla Sofía Gascón en Hollywood-sterren Zoe Saldaña en Selena Gomez. Emilia Pérez was een sensatie in Cannes. Op zijn bek gaan is voor een andere keer. (NR)
EMILIA PÉREZ FR, dir.: Jacques Audiard, act.: Karla Sofía Gascón, Zoe Saldaña, Selena Gomez
Moving
Thu-Van Tran: Write as the beasts cry at night MARO
Klein onderhoud
Eerste Brussels Open Air Festival palmt vijf centrumlocaties in
‘Clubben versterkt de sociale cohesie’
Op 31 augustus spelen enkele sleutelfiguren uit de Brusselse clubsector ten dans op vijf openluchtlocaties in het stadscentrum. De vzw Brussels by Night, die professionals uit het nachtleven verenigt en vertegenwoordigt, wil met het nieuwe festival 15.000 mensen bereiken. Grote events en de clubscene zijn volgens een recente enquête van Visit Brussels respectievelijk de tweede en vierde reden om naar Brussel af te zakken, een extra argument voor het beleid om de clubcultuur uit te roepen tot immaterieel Brussels erfgoed. De timing, aan het einde van de vakantie, geeft aan dat men jongeren wil aanspreken. Hun mentale gezondheid was al een aandachtspunt toen Brussels by Night tijdens de pandemie werd opgericht, zegt organisator Lorenzo Serra.
“In 2021 hebben we met Club Open Air elf keer in totaal 22.000 bezoekers ontvangen in Brussel-Congres. Daarmee staken we niet alleen de clubs, die in het rood stonden, maar ook de jeugd, die naar buiten wou, een hart onder de riem. Een herlancering in 2022 mislukte, maar nu is het idee opgepikt door de kabinetten van de burgemeester en van Delphine Houba, schepen van Cultuur, Toerisme en Grote Evenementen. Niet om meerdere data op één locatie te prikken, maar om verschillende hotspots op één dag te betrekken. De Brouckère kreeg om productionele redenen de voorkeur op het Beursplein, dat moeilijker af te sluiten was. De andere locaties – Brussel-Congres, Vaux Hall, het Poelaert- en het Spanjeplein – hebben ervaring met events. Dat was belangrijk om het ook voor de deelnemende clubs en collectieven – Bloody Louis, C12, Crevette Records, 21AM, Kapla Dance, Smash Events en Vostock – levensvatbaar te houden.”
Maa niet iedereen zit te wachten op een nieuw grootschalig openluchtevenement dat publiek terrein inpalmt en inkom vraagt. Serra schermt met veiligheidsargumenten: “Bij gratis evenementen kan je vooraf niet inschatten hoeveel mensen je bereikt. Prijzen van 5 tot 15 euro, en 20 euro voor een combiticket, blijven bovendien democratisch. Daarnaast is dit zowel voor de stad als voor ons een manier om uit te pakken met de Brusselse creatieve industrie en diversiteit. Zoveel publieke ruimte geven aan clubbing is ongezien, ook in het buitenland, en de stad wil er een jaarlijks terugkerend event van maken. Er is lang gedaan alsof het nachtleven niet bestond. Waartoe dat kan leiden, zag je toen de problemen bij Fuse en Nuits Sonores de kop opstaken. De helft van de Brusselse clubs bevindt zich in de gevarenzone. Mensen die in het nachtleven tewerkgesteld zijn verdienen het om ernstig te worden genomen, net zoals de 80 procent van de respondenten die uitgaan linken aan hun geestelijke gezondheid. Universitair onderzoek in Duitsland en Australië wijst bovendien uit dat clubben de sociale cohesie in de stad versterkt.”
TOM PEETERS
Het Brussels Open Air Festival neemt op 31/8 naast het De Brouckère-, het Poelaert- en het Spanjeplein ook Brussel-Congres en Vaux Hall in, brusselsbynightfederation.be
MASTER, BACHELOR OF GRADUAAT OP ZAK?
Net afgestudeerd of klaar voor een nieuwe uitdaging? FOD Financiën zoekt talentendie willen groeien, leren en echt iets betekenen. Bij ons maakt je studieachtergrond niet uit - dankzij onze interne opleidingen krijg je de kans om een expert te worden. Werken bij FOD Financiën is meer dan alleen een job: het is een kans om jouw verschil te maken met daarbovenop boeiende projecten, flexibele werktijden en talloze andere voordelen. Yep, bij ons vind je precies wat je zoekt.
Scan de QR-code en ontdek je droomjob!
YEP, OOK DIT IS FOD FINANCIËN.
Wat staat er op het spel in jouw gemeente?
Op 13 oktober zijn er gemeenteraadsverkiezingen. BRUZZ laat vanaf volgende week 5 weken lang alle negentien Brusselse gemeenten de revue passeren. Wie zijn de kandidaten? Wat zijn de uitdagingen in uw gemeente? En wat staat er politiek op het spel?
Volgende week laat BRUZZ het licht schijnen op Anderlecht, Vorst, Sint-Gillis en Sint-Jans-Molenbeek.
Mis dus niets van de verkiezingen in BRUZZ magazine, op BRUZZ Radio, BRUZZ TV en natuurlijk op Brusselkiest.be.
Het team achter Poke House schakelt een versnelling hoger met de opening van de eerste handroll-bar in de hoofdstad. Een verfijnde ervaring onder leiding van chef-kok Mathieu Vande Velde. Lara Dratwa, Elia Dratwa, Sammy Tielemans en Sacha Jaeger: dit viertal heeft naam gemaakt als een efficiënt team met de succesvolle keten Poke House, die inmiddels veertien vestigingen telt in Brussel, Gent, Leuven en Luik. Het hyperactieve kwartet heeft, samen met Georges Baghdi Sar – bekend van onder meer My Tannour –, ook Kamoun opgericht, een Levantijns restaurant in Elsene waar food sharing centraal staat. En nu introduceert het een nieuw concept: de handroll Die van oorsprong Japanse bereiding – de temaki, een tot een kegel gerold norivel, gevuld met lauwwarme sushirijst
en rauwe vis – is in de Verenigde Staten erg populair geworden in cilindrische vorm, en onder de naam handroll. Het is overigens in New York dat het viertal dit gerecht ontdekte.
Om de aandacht te vestigen op deze lekkernij, die onmiddellijk na bereiding moet worden gegeten, zodat het zeewiervel lekker krokant blijft, hebben de partners alles uit de kast gehaald: een toonbank met zeventien zitplaatsen, gemaakt van steen en roestvrij staal, een tot in de puntjes verzorgde inrichting (met een muur van gerookte kurk uit Portugal) en een elegant terras met plaats voor 25 gasten.
Maar dat is niet alles. Ze hebben ook Mathieu Vande Velde aangetrokken, een jonge sterrenchef die zijn strepen verdiende bij David Martin (La Paix), om een hoogwaardige ervaring te kunnen bieden.
Tijdens ons bezoek was dat zeker het geval, was te merken aan de met ongekende zorg bereide bijgerechten, zoals de intens smakende misosoep en de rijst van hoge kwaliteit, om nog maar te zwijgen van de huisgemaakte sides, sauzen, wasabi en gemarineerde gember.
Als hoogtepunten onthouden we vooral handrolls als de ‘shrimp flambé’ (7 euro) en ‘wagyu beef’ (11 euro), die doet denken aan een stoofpot met vlees. Ook zeer geslaagd zijn de ‘smoked eel’ (8 euro) en de eenvoudige maar erg frisse ‘avocado’ (5 euro). Alleen de ‘Otoro’ (12 euro) viel een beetje tegen, door een iets te papperige textuur. Dat neemt niet weg dat deze frisse wind door de Japanse keuken hier te lande erg opwindend is.
TEKST: MICHEL VERLINDEN FOTO: SASKIA VANDERSTICHELE
Download de NOWJOBS-app en vind vlot jobstudenten en flexi’s. Tot 2 uur voor de shift begint.
Download de NOWJOBS-app en vind vlot jobstudenten en flexi’s. Tot 2 uur voor de shift begint. handen te kort?
Eat & Drink
Jourdanstraat 1, Sint-Gillis, nami-roll.com
Nami ••••
Scan hier voor een extra paar handen
De vijf inzichten Rokia Bamba
‘Stilte beschermt niet altijd’
De Brusselse dj, journaliste en artiviste Rokia Bamba doet ons al decennia dansen en denken met muziek die het beste in een mens naar boven haalt. Vijf inzichten in de mix gooien, kan voor haar geen probleem zijn.
door Michaël Bellon
“Gisteren is geschiedenis, morgen is een mysterie, maar vandaag is een geschenk. That is why it is called the ‘present’” (Grootmeester Oogway in Kung Fu Panda) Ik wil leven in het hier en nu, de dag plukken, en plezier en geluk vinden.
“Wil je vliegen? Dan moet je de shit loslaten die op je weegt” (Toni Morrison)
Het is mooi om jezelf te zien door de ogen van een ander. Zo ontdoe je je van de obstakels die je verhinderen om jezelf te waarderen. Die bakstenen moet je één voor één verwijderen, het moeilijkst zijn de onzichtbare stenen in ons onderbewustzijn. Zet een stap terug, geef jezelf de tijd, deconstrueer … om je dan beetje bij beetje weer op te bouwen.
Slasheuse for ever!
Ik definieer mezelf als een overtuigde multiondernemer. Ik doe verschillende jobs en spring van kunstdiscipline naar kunstdiscipline, met muziek als leidraad. Ik ben gelukkig op het podium, ik ben er authentiek, en ik deel en vermenigvuldig er de vibes om mensen tot in hun DNA te raken.
“Zonder uitgestippelde route verdwijnt de tijd” (Kateb Yacine)
Ik hou ervan om de tijd te nemen en zelfs op te schorten. Het is van vitaal belang om je eigen tempo te vinden. Sociale netwerken vreten onze uren en dagen op. Ik wil steeds meer tijd besteden aan mijn gekozen families. Tijd is kostbaar, en het beheren ervan is een directe weg naar vrijheid.
“Stilte is je vijand en geluid is een wapen” (Janelle Monáe) Ik vind het moeilijk om dingen niet te zeggen. Stilte kan je dan aanvreten in plaats van beschermen. Muziek helpt me om gespannen situaties aan te pakken. Je moet alert zijn, luisteren, de cultuur begrijpen, diplomatisch zijn en actie ondernemen om niets onaanvaardbaars aan je voorbij te laten gaan.
Op 31/8 draait Rokia Bamba op het Forest Sounds Festival, forestsounds.be; van 12 tot en met 15/9 speelt ze in de multidisciplinaire creatie Brûler in Les Halles, halles.be
Nieuws uit de Vlaamse Rand?
Download dan de Ring& Rand app op je smartphone
PRESENTEERT DE BRUSSELSE PREMIÈRE VAN
EEN FILM VAN ZOHRA BENHAMMOU EN YOUNES HAIDAR
BRUSSELSE JONGEREN OOG IN OOG MET ZICHZELF IN DE SPAANSE PYRENEEËN
Woensdag 4 september 19u in Cinema Palace
Tickets: cinema-palace.be
camera YOUNES HAIDAR geluid ZOHRA BENHAMMOU
producer EVELINE WELSCHEN uitvoerend producent KRISTOF PITTEURS
Nederlands, français, English, Deutsch, português, italiano, español, русский,Ελληνικά, Schrijf je online in voor een dag-, avond- of zaterdagcursus, online of in de klas
Inscrivez-vous en ligne à un cours du jour, du soir ou du samedi, en ligne ou en classe
Enrol online for day, evening or Saturday, online and in class 02 882 50 70 info@cvosemper.be cvosemper.be
Zet zaterdag 23 november alvast in je agenda. Dat is de dag waarop we samen Brussel veranderen in één groot spaghettifeest!
Vragen? Stuur een mailtje naar brusselhelpt@bruzz.be
mijntoekomstbijroularta.be
Interessante jobs in je mailbox? Maak een job alert aan op
Ontdek je passie, doe mee op 22 plekken
e c k a llecursussen engetuigen i s nes
hC
Haal je gratis brochure in een van de 22 gemeenschapscentra, bibliotheken of Muntpunt. Kijk op N22.brussels.
