BRUZZ SELECT - editie 31-05-2023

Enjoy the staycation

NL/ De voorbije drie zomers bond een klein virus ons aan handen en voeten, maar ook in het rijk der vrijheid hoeft een staycation in Brussel geen plan B te zijn. Ga verpozen in een van zijn parken, pak een film mee op PleinOPENair. Rap je rot met Peet op Couleur Café, zink weg in de zwoele soul van Adja op Brosella, vergaap je aan urban dance-trends die de stad nieuw leven in blazen. Neem een plons in het prachtige openluchtzwembad Flow, les je dorst bij een van de fabelachtige guinguettes, trakteer jezelf op een ijsje in een ijssalon. Duik in het kleurrijke universum van Jean Jullien in het MIMA en verken de grens tussen mode en fotografie met Mous Lamrabat bij MAD Brussels. Alle opties voor de komende drie maanden vind je terug in deze handige zomer-Select. Tot in september!

FR/ Trois étés durant, un virus nous a maintenus pieds et poings liés, mais au royaume de la liberté, les vacances à Bruxelles ne riment pas avec plan B. Flânez dans l’un de ses parcs, allez voir un film au PleinOPENair. Rappez avec Peet à Couleur Café, immergez-vous dans la soul sulfureuse d’Adja à Brosella, admirez les danses urbaines qui insufflent une nouvelle vie à la ville. Piquez une tête dans la magnifique piscine extérieure Flow, désaltérez-vous dans l’une des fabuleuses guinguettes, offrez-vous une glace chez l’un des nombreux glaciers. Plongez dans l’univers coloré de Jean Jullien au MIMA et explorez la frontière entre mode et photographie avec Mous Lamrabat au MAD Brussels. Que du bon pour les trois prochains mois. Le Select sera de retour en septembre !

EN/ Over the past three summers, a tiny virus kept us bounds by our hands and feet, but now that we have entered the world of freedom, a staycation in Brussels does not have to be second choice. Relax in one of the parks, catch a film at PleinOPENair. Rap along with Peet at Couleur Café, sink into Adja’s sultry soul at Brosella and marvel at urban dance trends that are breathing new life into the city. Go for a dip in the beautiful outdoor Flow pool, quench your thirst at one of the fabulous guinguettes or treat yourself to an ice cream at an ice cream parlour. Enjoy Jean Jullien’s colourful universe at MIMA and explore the border between fashion and photography with Mous Lamrabat at MAD Brussels. Find out about all the things you can do over the next three months in this handy Summer Select. See you in September!

op de cover: Wide Vercnocke

10 20

‘Jouer en festival, c’est la meilleure façon de se faire connaître’

Peet, Adja et Ada Oda se produiront dans les festivals les plus attendus de la capitale. Dans le jardin de Peet, il se confient

‘Brussel is de gedroomde stad voor fans van Wes Anderson’

De instant herkenbare, kleurrijke stijl van de Amerikaanse filmmaker Wes Anderson is trending op social media, van Tokio tot Brussel

32 ‘Mijn werk wordt in het buitenland geprezen, in België steekt het in de kelder’

De Belgisch-Marokkaanse fotograaf Mous Lamrabat balanceert bij MAD Brussels tussen mode en fotografie

38

Oriane “Coco” Vandenbergh tells you everything you need to know about dancehall

‘Dancehall made me proud of my shape, my sensuality, and my place as a woman’

Made in Brussel

The coolest goodies and most useful gadgets to get through festival summer in one piece

Music

Clubs draaien stilaan op een lager pitje, maar met een ode aan Arno, een passage van Darkside en de arenavullende pop van The Weeknd is er nog muzikaal lekkers genoeg

Art

Parmi les images que l’été imprimera dans votre esprit: les dessins de Draw for a change, les portraits de Pierre & Gilles, les personnages de Jean Jullien, les archives de Style Congo

Cinema

Wanneer het buiten te heet wordt, kan je altijd verkoeling zoeken in de filmzaal met onder meer de nieuwe Christopher Nolan, Barbie en de laatste Indiana Jones

COLOFON

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar.

OPLAGE 46.000 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marlies De Deygere 02-650.10.81 marlies.dedeygere@bruzz.be

DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir

HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur)

CULTUUR & UIT

Gerd Hendrickx

ART DIRECTOR

Heleen Rodiers

EINDREDACTIE

Karen De Becker, Bouke Schut, Sophie Soukias

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

Eva Christiaens, Tom Zonderman, Sophie Soukias (redacteurs); Agneskena, Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Tom Peeters, Niels Ruëll, Michel Verlinden (medewerkers)

VERTALING

Frédérique Beuzon, George Holmer, Laura Jones

FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Agneskena, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs

Flageyplein 18, 1050 Elsene. BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw,

wordt gedrukt bij

Printing Partners

Abonneren op BRUZZ?

Reviews

Onze film-, podium-, concert-, expo- en restaurantreviews vind je op BRUZZ.be

Agenda

Wie wil weten wat er allemaal te beleven is in de stad, kan de volledige Select-agenda op BRUZZ.be raadplegen

Follow us on Insta

Ook dol op de fotografie van BRUZZ? Bekijk meer fraaie beelden van onze fotografen op het Instagram-account van @Bruzzbe

Voortaan verpakken we elke maand onze beste cultuurtips in dit drietalige bewaarmagazine. De BRUZZ Selectcultuurspecial verschijnt telkens op de laatste woensdag van de maand. Het septembernummer van BRUZZ Select komt eraan op 30 augustus, handig bij BRUZZ magazine gevoegd. Neem nu een abonnement op BRUZZ magazine en mis geen enkel nummer!

Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

MELD NIEUWS

Zelf nieuws gespot?

Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws

Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be

Generatie BX Rina (17), Romana (17), York (22) en Solina (18) zijn vier Brusselse jongeren. Ze delen hun dromen en zorgen, hun angsten en wensen. Op weg naar volwassenheid in de grootstad: Generatie BX earum essin num explIbere ex exerion rero magnihit, a pra que vollorem audit eearum essin num explIbere ex exerion rero

BRUZZ magazine, dat zijn elke week sterke verhalen uit Brussel, met mooie reportages, pakkende foto’s en nog meer fijne cultuurtips. Een abonnement is gratis voor inwoners van het Brussels Gewest. Buiten Brussel kost een abonnement op BRUZZ magazine 29 euro per jaar.

VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.agenda.brussels

WWW.BRUZZ.BE

Surf naar BRUZZ.be/abo

Bekijk de hele reeks nu integraal op BRUZZ.be en op het YouTube-kanaal van BRUZZ

OLÉ, ROSÉ

NL/ Wat doe je bij dagenlang terrasjesweer om de rosékater te vermijden? Het Brusselse Rish heeft een oplossing. De start-up met vooral kombucha’s heeft een paar nieuwe gefermenteerde dranken klaar, die zelfs wijn kunnen nabootsen. De flessen van Rish staan nu al op de kaart bij wijnbars en restaurants als Flamme en Ivresse, maar je kan ze ook online bestellen. Kom, proef, ja. (EC) Rish.11 euro via rish.be

FLUO EN POCHE

FR/ Pour rayonner cet été, adoptez un sac de Mucho Studio. La créatrice Stefany Aparecida do Amaral est en fait architecte mais elle s’est lancée dans le macramé comme passe-temps. Son premier sac a fini en morceaux à la fin de la soirée, sur la piste de danse du club Spirito. Désormais, elle n’utilise que de la corde robuste pour sa marque. Et des couleurs flashy, pour les retrouver facilement. (EC)

Sac Bel Amour.à partir de 120 euros, muchostudio.be

GET THAT GLOW

EN/ Summer is all about relaxing and me-time – why not make it shine some more? Have a go at testing Brussels beauty products for that summer glow. Founded by two Brussels ladies, both ex-lawyers, Cîme on Dansaertstraat/Rue Dansaert uses only organic products. Don’t forget: after sunscreen comes... nourishing oil. (EC)

L’Huile by Cîme.25,75 euros, www.cime-skincare.com

ZOUTE ZONDE

NL/ Het moet niet altijd een kaas- of garnaalkroket zijn. Voor vegan zomersmaken vind je bij De Noordzee nu ook een zeewierkroket. Het recept komt van Mona Delagrange, een West-Vlaamse die haar liefde voor de kust naar haar nieuwe thuis in Sint-Gillis meebracht. En hoe kan een veganist als Mona de zee hier proeven? Dat heeft ze dan maar zelf bedacht. Schijfje citroen erbij, een glaasje en een zonnebril: je bent aan de zee. (EC) Nomet.14,5 euro voor twee stuks, nomet.be, instagram.com/nomet.be

DRESS TO EXPRESS

EN/ Need a party outfit or catchy summer top?

Luz by Luz’s new collection provides instant happiness. The upcycling brand of Brussels-Bolivian Luz Daniela Legrain has been around for three years. She uses only existing fabrics. Although the latest collection is limited to three pieces, her webshop still has plenty of tote bags with her regular home prints of vulvas and clitorises. (EC)

Luz by Luz.from 60 euros, luzbyluz.com

A summer day in Brussels with

CULTIVEZ VOTRE STYLE

FR/ L’épicerie, la marque bruxelloise pleine de vie qui fera monter votre garde-robe d’un cran ! Découvrez leur collection unique de t-shirts et de sweats à capuche alliant style et créativité, et laissez-vous surprendre par leurs imprimés audacieux, leurs couleurs vives et une touche de fantaisie bruxelloise. Avec L’épicerie, vous vous démarquerez, tout en gagnant en qualité et durabilité. (CR)

L'épicerie.à partir de 40 euro, Instagram: lepicerie_bxl

DUURZAAM IN DE HAND

NL/ De zomer straalt in volle kleurenpracht. Jouw perfecte metgezel voor die zonnige avonturen? Een handtas van Mariquita, natuurlijk! Laat je betoveren door hun speelse accessoires, geïnspireerd door een mix van kleur, glitter, haakwerk en upcycling, die jouw outfit moeiteloos transformeren tot een vrolijke en unieke verschijning. Wat Mariquita echt bijzonder maakt, is hun toewijding aan duurzaamheid. Restjes stof krijgen een nieuw leven als accessoires, zoals handtassen en patchworkstukken, waarmee verspilling wordt tegengegaan. (CR) Mariquita.Vanaf 40 euro. www.mariquita.fr

8:46 Through the curtainless windows of my attic room, the rays of the sun cover my face. My natural alarm clock. 9:03 Outside, the whistling becomes more melodious. This is my signal to get out of bed. 10:22 With a sandwich in my hand, I rush out the door. My wet locks of hair drip through the cotton scarf I’ve wrapped around it. 10:25 I pull the front door shut and politely wave to the neighbours. I pull my maxi skirt up slightly and take my first step up towards Chaussée d’Ixelles. 10:30 On my way to Place Fernand Cocq, I stroll past a few enticing shop windows but I fight the temptation to pop into one of the second-hand shops. 10:56 My appointment with one of the hairdressers in the tumultuous Matongé gallery is approaching and I fasten my steps.

11:20 At the corner of the Chaussée de Wavre, tantines stand ready: “Ma chérie, tu veux faire tes cheveux?”

With my Marshalls covering my ears, I avoid eye contact and make my way among the crowds in front of the African shops. A cloud of weed makes me cough lightly and, occasionally, I have to shove off odd looks and then, finally, red-painted fingers waltz through my afro. 16:20 I take a 50 note out of my bag and leave the gallery with a fresh look and a tropical scent emanating from my clothes. The smell of home. 16:30 By now, the Chaussée de Wavre is a bit busier with growling car drivers waiting for the 71 to pass. I slip between two cars and find myself across the street in a Donut shop. Sitting still for five hours can make you work up an appetite. 16:40 Two girls on scooters narrowly pass me on the way to the footpath with the posh shops. 16:45 My walk takes me from the Chaussée de Namur to the majestic Place Royale. I briefly stop in front of the mirrors of the Magritte Museum. I have to get used to it, but the hairdo in itself deserves its own place in the building where I am. 17:00 The panoramic view of Brussels from the steps of Mont des Arts takes me back to earth. In the distance, I see familiar faces. Mes copinnes! 17:10 A warm embrace and we are off for an evening at the green-surrounded Kiosk radio bar.

Agneskena photographer

USCHI COP is doctor in de taalpsychologie, oprichter van het feministische makerscollectief Hyster-x en schrijfster van verhalen, poëzie, columns en binnenkort een eerste roman. Beurtelings schrijven zij en Mohamed Salim Haouach over het leven in hun stad. Info: www.uschicop.com, hyster-x.com

De zomer spendeer ik het liefst in Brussel. Terwijl velen wegtrekken naar het Zuiden, pendelaars en studenten de stad verlaten, laat ik me verzachten door de warmte en die atypische vertraging die over de wijken neerdaalt. Het is tijd om te flaneren.

Maar deze zomer hangt er een donderwolk over Brussel. Ik loop door mijn wijk en kijk naar de mensen op de hippe kleurrijke stoeltjes, lurkend aan hun cold brews, naar de nagelnieuwe krijtborden, waarop de zoveelste gin-tonicvariatie wordt aangeprezen. Quelque chose ne va pas.

Ik ben een Dansaertvlaming. Dit is: een Vlaming die in of rond de Dansaertwijk woont of werkt. In tegenstelling tot de gelijknamige serie zijn het niet de hippe koffiebars of de lifestylewinkels die mij negen jaar geleden overtuigden om hier neer te strijken. Neen. Het zijn de cafés. En niet de zoveelste bar waar je designcocktails of natuurwijn kan drinken voor 15 euro. Ik heb het over de bruine cafés, de staminees met een geschiedenis, de caberdouchkes waar je je kan verschuilen voor het dagelijks leven, over de togen waar het nog écht hangen is.

Ik wandel langs het gezellige Midpoint, waar menig impulsief dansfeest ontstaat, langs de Laboureur, waar de beste garnaalkroketten worden afgebakken, langs Daringman, het kleinste en gezelligste cafeetje, de Roskam, met jazz op zondag, het art-decopareltje Archiduc, met zijn fantastische Old Fashioned-cocktail, en Le Cocq, waar je heerlijk aan het raam naar voorbijgangers kan staren. Ik zet me neer op het terras van Les Brasseurs en bestel een Lambiek van het vat. Ook het groezelige Archipel, Merlo, Lord Byron, Cobra met zijn whisky’s … Het zijn stuk voor stuk plekken met een eigen karakter, waar ruimte wordt gecreëerd voor politieke discussies, schaaktoernooien of literaire avonden. De pintjes zijn betaalbaar, de uitbaters sympa, het cliënteel trouw en divers. Het zijn plekken waar je de barman en -vrouw kent, waar ze de gordijntjes toetrekken tegen 3u ’s nachts en je mee de muziek bepaalt. Waar mensen komen om écht bij elkaar te zijn.

EEN VERLENGDE WOONKAMER

Het belang van de kroegen voor het typische Brusselse sociale leven is onmiskenbaar, maar meer en meer komen deze prachtige plekken onder druk te staan. Op 18 mei moest Monk, met zijn eigenzinnige spaghetticoncept en poëziepodium, zijn deuren sluiten: een onenigheid tussen uitbater en drankenhandelaar. Het blijft niet bij Monk. Ook over talloze andere cafés in Brussel circuleren berichten van dreigende sluiting door hoge kosten bij drankleveranciers, huurcontracten die niet haalbaar zijn en concurrentie van grote ketens die qua budget en capaciteit geen match zijn voor privé-uitbaters. Vorig jaar sloot het iconische literaire café Goudblommeke In Papier en in april was Bellevue aan de beurt, de sympathieke brasserie in Anderlecht met haar dagschotels. Deze kaalslag is al langer bezig. Veel mooie staminees overleefden de alcoholcontroles, het rookverbod, en de steeds striktere hygiëne- en veiligheidsnormen niet. De coronajaren hebben dit proces alleen maar versneld. De ketens die beschikken over verluchtings- en bestelsystemen en grote terrassen, zijn in het voordeel. Overal waar je kijkt, duikt er een O’Tacos, Bavet of Otomat op. Zielloze plekken die hetzelfde bier en eten serveren aan vaak twijfelachtige prijs-kwaliteitsverhoudingen. Locals zal je daar niet snel terugvinden, nietsvermoedende toeristen des te meer.

Droge worsten, Picon vin blanc en half-en-halfjes, klapdeurtjes, geldspaarkassen aan de muur en filosofische gesprekken bij de pissijns... Zijn het eigenaardigheidjes waar we later over zullen spreken in de verleden tijd? Brussel moet beseffen wat voor schoonheid ze in handen heeft. Laten we deze zomer het glas heffen op al die de eigenzinnige uitbaters van de Brusselse bruine kroegen. Waar jong en oud samen tsjingen, waar je met een pak friet binnen mag, waar mensen niet worden weggejaagd als ze geen consumptie kunnen betalen. Op die mensen die voor zoveel Brusselaars een verlengde van hun woonkamer bieden. Schol!

‘Deze zomer hef ik het glas op de uitbaters van de bruine kroegen’

Seizoen 23-24

Ontdek het podium- en vormingsaanbod van Westrand met o.a. Brussels Jazz Orchestra, Johan Op de Beeck, Wim Vandekeybus, Inne Goris, Marble Sounds, DAAN, Kommil Foo, Isolde Lasoen, Laika, Wim Opbrouck, Günther Neefs, Lukas Lelie, Les Truttes, Lazarus, Cleymans en Van Geel, Sprookjes enzo, Sara Correia, Lieven Scheire, Action Zoo Humain, Bruno Van den Broecke, Marijn De Valck, Hiraeth, Guga Baùl en Jonas Van Thielen, Frank Vander linden, Johan Verminnen, Kapitein Winokio en vele anderen!

Westrand feest!

50 jaar geleden ging Westrand open met een openingsweekend in oktober. Exact 50 jaar later doen we dit opnieuw. Daarnaast staan er een reeks iconen terug op het podium en zijn er een aantal grotere feestelijke events.

Ga zeker ook op zoek naar een seizoensgids want in 5 exemplaren zit een gouden ticket waarmee je als vip van het feestjaar kan genieten.

Raconte-moi ton festival

Confidences sur l’herbe avec Peet, Adja et Ada Oda

FR/ Comme chaque année, le solstice d’été marque le coup d’envoi des festivals. Dans les starting-blocks bruxellois, Adja, Peet et Ada Oda s’apprêtent pour le grand départ. Avant de retrouver le public sur les scènes de Couleur Café, de la Fête de la Musique ou de Brosella, le double mixte se réunit dans un jardin pour échanger souvenirs, émois et anecdotes.

j’y suis allée, il y avait Joe Cocker en tête d’affiche. Et puis, c’était la grande mode du nu metal. C’est comme ça que je me suis retrouvée au milieu d’un pogo super sauvage. J’ai perdu une chaussure. J’ai cru mourir. Puis, par miracle, je suis sortie de la mêlée, en me promettant de ne plus jamais y retourner. (Rires)

Où s’est joué le premier festival de votre carrière ?

D’ici quelques jours, les festivals d’été reprendront leurs droits, sans masque ni barrière sociale. À Bruxelles, ce retour à la normale laisse déjà entrevoir de chaudes soirées, un peu partout, du centre-ville au plateau du Heysel, du parc du Cinquantenaire à celui d’Osseghem. Programmé à Couleur Café, le vendredi 23 juin, Peet convie d’autres protagonistes de l’été bruxellois dans son jardin. Les pieds dans l’herbe, ultra relax, le rappeur reçoit notamment Ada Oda, groupe formé par le guitariste César Laloux et la chanteuse Victoria Barracato. De passage à la Fête de la Musique, le vendredi 23 juin, le duo s’apprête à dérouler son post-punk remuant sur des airs italiens incroyablement sautillants. Pour compléter l’équipe, Adja offre une alternative soul-jazz, bordée de gospel et de spiritualité. La chanteuse, à voir du côté de Brosella, le dimanche 9 juillet, prend place auprès de ses camarades et participe, elle aussi, à une conversation entièrement dédiée aux festivals d’été.

En parlant de festival, quelles sont les premières images qui vous viennent à l’esprit ?

ADJA : J’associe mon premier souvenir au Sphinx,

un festival qui se tient chaque année à Boechout, dans la périphérie anversoise. Ma mère ne loupait jamais ce rendez-vous. Je me souviens que, toute petite, j’y ai vu Youssou N’Dour. Puis, quelques années plus tard, au même endroit, j’ai assisté à un hommage au Buena Vista Social Club. Je m’en souviens très bien. Parce qu’à la maison, nous avions pour rituel d’écouter l’album du Buena Vista Social Club chaque dimanche matin.

CÉSAR (ADA ODA) : Moi, mon baptême du feu, c’était au Steelworx, à Esch-sur-Alzette. À l’affiche de ce festival luxembourgeois, il y avait notamment Muse, Indochine, Nina Hagen ou The Dandy Warhols. Je venais d’avoir 14 ans. J’étais parti là-bas pour voir Muse. Mais finalement, le concert le plus cool, c’était celui des Dandy Warhols...

PEET : Quand on me parle de festivals, je songe immédiatement à Couleur Café ! Je me souviens d’une édition, en particulier, avec Damian Marley, Patrice et, surtout, Selah Sue. À l’époque, moi et mes potes, nous étions tous amoureux d’elle… VICTORIA (ADA ODA) : L’image qui me vient en tête, c’est le Nandrin Festival, dans la région liégeoise. Ça n’existe plus. Pourtant, autrefois, c’était un grand rendez-vous de l’été. La première fois où

PEET : C’était avec Le 77, à Couleur Café, en 2017. On a fait Niveau 4 avec Zwangere Guy, L’Or du Commun, ISHA, Blu Samu et Roméo Elvis. C’était la première fois de ma vie que je jouais sur une scène comme celle-là, devant 6000 personnes. C’était dingue ! ADJA : Mon projet a pris forme pendant le confinement. Avant ça, je n’ai pas eu l’occasion de me produire en festival. Là, je viens de jouer au Music Meeting Festival à Nimègue, aux Pays-Bas. En tant qu’artiste, c’est mon premier été des festivals. J’ai une dizaine de dates prévues. Je dois encore apprendre à gérer mon temps, à organiser mes week-ends autrement. J’essaie d’anticiper, d’imaginer des solutions pour transposer mes chansons sur scène. Je rêve aussi d’emporter des décors. Mais ça, ce sera compliqué. Je vais devoir m’adapter, faire preuve de souplesse.

CÉSAR (ADA ODA) : L’année dernière, notre projet venait de démarrer... Nous n’avons pas réussi à accrocher le wagon des festivals. Donc, pour nous aussi, ça commence seulement maintenant. Cet été, nous avons près d’une quarantaine de concerts au programme. Nous jouons dans des festivals en Belgique, en France, mais aussi en Italie ou aux Pays-Bas. C’est une cadence de trois dates par week-end. Ce ne sera pas toujours évident à gérer. Juste après notre concert à Dour, par exemple, nous devons filer à La Rochelle pour jouer une date aux Francofolies. Ça va être intense…

Sur le plan physique, comment préparez-vous ce e période ?

PEET : J’effectue quelques exercices, des pompes notamment. Mais ça s’arrête là. Je n’ai pas besoin d’en faire trop. Parce que mon agenda me le permet. Si je me retrouvais, comme Ada Oda, à jouer deux ou trois concerts par week-end, je devrais sans doute revoir mes habitudes. En tournée, l’accumulation de la fatigue affecte ton corps, ta voix et ton mental…

ADJA : Pour me prémunir de mauvaises surprises et me préparer psychologiquement, j’envisage d’ailleurs de faire quelques séances de yoga.

Sortez-vous vos albums en fonction de la saison des festivals ?

PEET : Au début, tu sors ton disque n’importe

«

La première fois que suis allée en festival, je me suis retrouvée au milieu d’un pogo super sauvage. J’ai perdu une chaussure. J’ai cru mourir »

VICTORIA BARRACATO (ADA ODA)

Texte Nicolas Alsteen Photos Ivan Put

« En festival, ne pas jouer devant son public, c’est la meilleure façon de se faire connaître », Peet, Adja et le duo Ada Oda ont la ferme intention d’élargir leur audience cet été.

quand et tu es content. Puis, comme personne ne t’appelle pour jouer dans les festivals, tu te renseignes un peu et là, tu piges qu’il y a, effectivement, des périodes idéales pour sortir des trucs. On me dit souvent que novembre, c’est top. Là, j’ai sorti Todo Bien, mon dernier album, le 24 février. C’était déjà assez tard pour obtenir des bons spots en été. Si je l’avais sorti plus tôt, j’en aurais peut-être eu plus. Mais bon, je suis déjà très heureux d’être à l’affiche de Couleur Café, Dour ou des Francofolies de Spa. Il y a quelques jours, j’ai aussi eu la chance de me produire au Canada, au Festival Santa Teresa.

CÉSAR (ADA ODA) : L’idéal, c’est d’arriver avec un album à l’automne. Si tu veux jouer dans les festivals d’été et occuper un peu l’actualité en amont, c’est là que ça se passe. C’est à ce moment-là que les festivals et les agents artistiques s’activent en coulisse.

Selon vous, quelle serait la rece e du festival idéal ?

PEET : Du soleil, de l’ambiance, un public motivé et du reggae ! Mais le soleil, ça reste vraiment une donnée essentielle.

VICTORIA (ADA ODA) : Des toilettes propres aussi! Et puis, avoir accès à des points d’eau potable, un peu partout sur le site.

CÉSAR (ADA ODA) : En tant qu’artiste, ton expérience en festival tient aussi à la qualité du catering proposé. Un grand buffet ou un menu avec une entrée, un plat et un dessert, ça change tout ! Ça te permet de reprendre des forces. Se nourrir correctement avant de monter sur scène, c’est important.

ADJA : L’aspect technique occupe également une place essentielle. J’admire les festivals qui parviennent à créer un environnement acoustique favorable à toutes les musiques. Mon style musical étant assez calme et plutôt intimiste, je me sens nécessairement plus à l’aise lorsque le cadre acoustique me permet de défendre mes chansons correctement.

Prenez-vous le temps d’aller voir des concerts après une performance en festival ?

PEET : Pas vraiment. Après mon concert, je ne

cours pas dans tous les sens pour découvrir de nouveaux groupes sur scène. Je vais plutôt rechercher une zone calme pour me poser, à l’écart du bruit et de l’agitation. Évidemment, s’il y a une tête d’affiche qui me parle, je me bouge. C’est comme ça que j’ai vu Damso, mais de très très loin. Parce qu’il y avait vraiment trop de monde et que je me sentais oppressé.

ADJA : Moi, j’aime bien l’idée d’aller voir des concerts après ma prestation. Cet été, par exemple, je suis programmée au Gent Jazz, le même jour que MonoNeon et Gregory Porter. Je me réjouis de me produire là-bas et de voir ces artistes sur scène.

Avez-vous déjà vécu des moments déconcertants en festival ?

PEET : Je me souviens d’un concert de Kraftwerk au Pukkelpop... On m’avait expliqué que ces mecs avaient inventé la musique électronique. Alors, je suis allé les voir. Je n’ai pas spécialement aimé leur concert mais, dans le public, tout le monde semblait scotché. Moi, très honnêtement, je ne comprenais rien à leur musique. Mais je garde un souvenir assez fort de leur prestation: c’était une expérience trop bizarre.

ADJA : Mon pire souvenir en festival est aussi un des meilleurs : c’était au Dour Festival 2012. J’ai assisté à un fabuleux concert de CocoRosie. En revanche, l’environnement extérieur était affreux. C’était une zone de guerre. Il y avait de la boue partout. Se déplacer d’une scène à l’autre, c’était comme un exercice de survie. Il pleuvait sans arrêt. Le sol était glissant. C’était dangereux. Mon rapport à ce moment reste, aujourd’hui encore, très ambivalent. C’était à la fois très excitant et terriblement effrayant.

CÉSAR (ADA ODA) : Une année, j’ai eu l’occasion de me produire au Pukkelpop avec BRNS. On jouait le même jour que Beach House. J’étais tellement fan que j’avais embarqué leur CD avec moi dans

« Mon festival idéal? Du soleil, de l’ambiance, un public motivé et du reggae! »

bijschrift

Impatients de monter sur les scènes de Couleur Café, Brosella et la Fête de la Musique, Peet, Ada Oda et Adja replongent dans leurs souvenirs de festival, sur le podium mais aussi dans la foule.

l’espoir de le faire dédicacer. Par chance, j’ai croisé Victoria Legrand, la chanteuse du groupe américain. Elle a signé mon disque. Puis, elle a voulu me faire la bise. Mais, sur un malentendu, j’ai détourné le visage et j’ai reçu un baiser sur la bouche. J’étais à la fois ému et super gêné…

Avez-vous des rituels avant de monter sur scène en festival ?

ADJA : J’exécute des exercices respiratoires pour me focaliser sur mes émotions. Cela m’aide à me recentrer, à me livrer à 100 % dans les histoires que je partage avec le public.

VICTORIA (ADA ODA) : Moi, je fais un peu de

méditation. Et puis, je souffle dans une paille pendant 10 minutes. C’est une pratique qui permet de détendre les cordes vocales. Dernièrement, un coach scénique nous a incités à nous taper dans le dos avant de monter sur scène. Au début, on rigolait, en se disant qu’on n’allait jamais faire un truc pareil… Mais là, on le fait à chaque concert ! On se met en rond et on se tape dans le dos.

Les festivals sont-ils l’occasion de toucher de nouveaux publics ?

ADJA : Bien sûr, c’est vraiment l’objectif. Pour moi, ce sera aussi l’occasion de voir quel type de festival attire quel type de public. Pour le Gent Jazz, par exemple, c’est très clair. Pour le Brosella Festival, en revanche, j’identifie moins facilement le public. Jusqu’ici, je vivais les festivals avec le regard tourné vers les scènes. Cet été, je vais appréhender les choses sous un autre angle. Mon attention sera désormais focalisée sur les festivaliers.

PEET : J’aime bien me dire que les gens ne sont pas là pour moi. Quand je me mets dans cet état d’esprit, je me donne à fond. Une bonne prestation en festival, c’est la garantie de toucher du monde. D’ailleurs, après l’été, j’observe toujours une augmentation significative du nombre de mes abonnés sur les réseaux sociaux. VICTORIA (ADA ODA) : C’est vrai pour nous aussi.

POUR SE REPÉRER

Née en 1993 dans la périphérie anversoise, ADJA FASSA a découvert Bruxelles grâce à Couleur Café. Désormais installée dans la capitale, l’artiste s’est d’abord initiée à la poésie, avant d’étudier le théâtre, puis le jazz et, enfin, le chant. Comédienne, metteuse en scène et chanteuse, Adja vient de publier le disque Ironeye

Pour échapper au confinement bruxellois, le guitariste César Laloux (ex-BRNS et Italian Boyfriend) est parti s’aérer l’esprit dans le Périgord. Là-bas, seul avec une guitare et un clavier, il enregistre des démos qu’il partagera ensuite avec Victoria Barracato. Ainsi naît ADA ODA, un groupe post-punk chez qui les mots d’amour se scandent en italien.

Installé au numéro 77 d’une rue de Laeken avec Morgan, Rayan et Fele Flingue, Pierre Mignon alias PEET forme Le 77, un groupe de rap fondateur. En solo, il vient de publier un deuxième album intitulé Todo Bien Vraiment bien.

FESTIVALZOMER MET ADJA, PEET EN ADA ODA

Récemment, nous avons joué un concert à Lessines, au Festival Roots & Roses. Sur le papier, le public était plutôt orienté blues et rock. On a vraiment eu très peur de faire un four... Finalement, les gens étaient enthousiastes, super chauds de découvrir un nouveau groupe. En festival, ne pas jouer devant son public, c’est la meilleure façon de se faire connaître.

Peet se produira à Couleur Café le 23/6. Info: www. couleurcafe.be. Direction La Fête de la Musique pour voir Ada Oda le 23/6 également. Info: www. fetedelamusique.be. Pour Adja, ça se passe le 9/7 pendant le Brosella festival. Info: www.brosella.be

NL/ Zoals elk jaar schiet met de zonnewende de festivalzomer uit de startblokken. In Brussel maken Adja, Peet en Ada Oda zich alvast klaar voor een splijtende start. Voor ze zich op het grote publiek storten op Couleur Café, Fête de la Musique of Brosella, halen ze samen met ons herinneringen, emoties en anekdotes op. Meteen de voorbode van een groot feest voor het publiek.

AT THE FESTIVALS WITH ADJA, PEET AND ADA ODA

EN/ As always, this festival summer kicks off with the solstice. In Brussels, Adja, Peet and Ada Oda are getting ready for an explosive start. Before throwing themselves at the public at Couleur Café, Fête de la Musique or Brosella, we meet up with the foursome to exchange memories, emotions and anecdotes among chives and basil. Immediately heralding a big party for the audience.

« Pour me prémunir de mauvaises surprises et me préparer psychologiquement, j’envisage quelques séances de yoga »

ADJA

WTF?

KISS celebrates its 50th anniversary. No one can ignore the fact that frontmen Paul Stanley and Gene Simmons gave a new face to rock and roll.

Literally, too, with bombast and paintbrush that matched the zeitgeist. Sometimes we wonder if at the time, they ever imagined to still be having make-up applied to their faces with just as much enthusiasm even after the age of 70. And what you do when it starts to itch?

In more innocent times, many thought rock ‘n’ roll and its youth culture was – and would –remain something for the young. But now it appears that the fans, who found inspiration from KISS’ musical spectacle when they were younger, have remained fervent supporters, sometimes even involving their children and/or grandchildren.

KISS is what is nowadays called a “heritage act”, a band that keeps rehashing its classics and the accompanying appearance, convulsing into timeless lists. Their speciality: stretching. This has benefits not only for their muscles, that stiffen with age, but moreover for their wallets and, later, for their heirs. Their current End of the Road-tour took the American hard rockers to Graspop in 2019 and to Sportpaleis in 2022. Twice it was announced that this would be the band’s very last Belgian concert. But no. Setlist.fm figured out for us that the current tour includes at least 205 concert dates. The pandemic stretched it some more: in time, not in songs. The two-hour set, from opener “Detroit Rock City” to twice “Rock and Roll All Nite”, always features the same tracks.

The lack of variety in the carefully

cra ed setlist is counterbalanced by the variety in tickets. They come in different shapes and sizes. Luckily, we can spend a bit more now than in the latter days of the 1973 oil crisis. The promoter’s site lists a total of six ticket categories and three VIP packages. Meet & Greet, the most expensive VIP package, will cost you over €1,000. But be warned: one fan states online that after meeting his painted idols, he had to photoshop the two pictures with them, as they did not even bother to look into the camera. But you could always go for the cheaper package which, at almost €400, allows you to be present during the soundcheck, but does not give you any signed memorabilia to take home. Even with the cheapest package at just €250, you will be able to show off your “commemorative KISS VIP laminate” until the end of your days. Not satisfied? There is plenty of opportunity to get your credit card out during the “crowd free merchandise shopping opportunity”.

Is there nothing good to say about the industriousness with which hard rockers continue to milk their tricks? Of course there is. To milk something, there has to be something to milk. Enter the double album Alive!, which in 1975 pretty much set the standard for live albums. The sound influenced by Slade’s glam rock, Led Zeppelin’s guitar violence and Queen’s pathos was a live experience before the term “experience industry” existed. In terms of spectacle, KISS was way ahead of its time: the band was spitting fire long before Rammstein and was already letting fake blood flow when in Europe Halloween was still the unknown supporting act of All Saints and All Souls.

TOM PEETERS

KISS 13/6, 20.00, Palais 12, www.palais12.com

KISS shuttled between make-up chair and stage for 50 years: is there more to give?

Wide Vercnocke

Hooray, it’s a holi-holiday!

EN/ Now that the Vaartkapoen is moving out again, Recyclart will have the Manchester site all to itself. Every Thursday and Friday during the month of July the alternative arts centre traditionally organises its Holidays, a giant terrace with room for music, performances, window- and facade exhibitions, mobile interventions, DJ sets and much more. (TZ)

Recyclart Holidays 29/6 > 28/7, Recyclart, wwww.recyclart.be

Get ready for the festivals

From open-air film screenings to rooftop DJ sets, from utopian city visions to fairy sparkling music stars... All of the cultural world is going into festival mode this summer.

Door het dak

NL/ Nagenoeg de hele maand juni trekt de Beursschouwburg onder zijn vertrouwde noemer Out Loud het dak op met dj-sets van onder meer Bona Léa, Shungu en Fatoosan, concerten van Azertyklavierwerke, Movulango, Peuk en The Hickey Underworld, workshops en listening sessions. En dat allemaal, met uitzondering van de cocktails en de mocktails die op het dakterras worden geserveerd, geheel en al gratis. (TZ)

Out Loud 1 > 24/6, Beursschouwburg, www.beursschouwburg.be

Aboveground

EN/ Les Brigittines International Festival once again brings together a variety of choreographic and stage forms. Taking flight into the imagination, with the body as sole compass, giddiness of the senses and in space, disorientation that is not really disorienting as one is pleasantly certain of landing on one’s feet. Ten shows, nine of them Belgian premieres, with artists and companies from all sorts of backgrounds, each taking spectators into a unique world. (GB)

Les Brigi ines International Festival. 18/8 > 2/9, Les Brigittines, www.brigittines.be

Faire bouger les blocs

Vert j’espère

FR/ Faire le grand saut au trapèze, enfiler son nez rouge, mettre la main à la pâte, grimper à un mat chinois ou pédaler dans le vent jusque dans des contrées lointaines, rien n’est impossible à tous ceux qui participent à ce festival festif, solidaire, engagé et durable qui clôture la saison d’été. Dans l’écrin vert du Bois de La Cambre, les artistes issus de plus d’une trentaine de compagnies, belges surtout, et internationales aussi. Comme le parfum d’un autre monde qui monte à la tête et enivre les jambes. (GB)

Théâtres Nomades. 17 > 20/8, Bois de La Cambre, www.festivaltheatresnomades.be

The ears of Thoreau

EN/ The third edition of the two-day Walden festival once again celebrates music in all its genre-less beauty along the rolling hillsides and the beautiful art nouveau buildings of the Leopold Park. Pianists like Pavel Kolesnikov and Tania Giannouli perform alongside the voices of Collegium Vocale and Meskerem Mees. Or do you prefer Trio Joubran’s oud, Mari Kalkun’s zither or Vincent Peirani’s accordion? (JC)

Walden Festival. 15 & 16/7, Leopold Park, www.waldenfestival.be

FR/ La Cité Modèle, utopie urbanistique, cité sociale, village dans la ville, le projet moderniste de Renaat Braem est aussi un formidable réservoir à projets et idées grâce aux ateliers organisés par le Collectif des Blocs. Photographie, vidéo, radio, musique, calligraphie ou théâtre, autant d’espaces de création et de liberté mis à la disposition des habitant.e.s du quartier. Le temps d’une journée de fête, iels sont rejoints par des artistes et des amateurs-rices de découvertes qui se déploient dans la cité, dans une grande variété d’espaces intérieurs et extérieurs. (GB)

Festival des Blocs. 3/6, Cité Modèle, www.desblocs.be

Twelve film, dance, music and city festivals to enjoy this summer

Allerlei lichtjes

NL/ De AB meert voor zijn dubbelslag Boterhammen/Feeërieën opnieuw aan in Gare Maritime. De formule blijft ongewijzigd: ’s middags bokes die belegd worden door cateraars van de betere Nederlandstalige pop, waaronder Spinvis, Porcelain ID en S10, ’s avonds een internationaal gezelschap bestaande uit onder anderen Idris Ackamoor, Paul St. Hillaire en Blck Mamba dat de lichtjes voor je ogen én in je hoofd doet fonkelen met vernuftige pop, electro en jazz. (TZ)

Boterhammen in de Stad/Feeërieën. 28/8 > 1/9, Gare Maritime, www.abconcerts.be

Set off at a good clip

EN/ “Video killed the radio star / Pictures came and broke your heart,” sang The Buggles in 1979. Two years later, the British pop group launched the clip of “Video Killed the Radio Star” on MTV. Music channels on TV have been struggling since the internet, but music videos are alive and well. This is proven by the rich (international) offering at VKRS, the music video festival in Les Riches-Claires, which is in its fifth edition this year. (TZ)

VKRS. 9 & 10/6, Les Riches-Claires, www.vkrs.be

Cette bonne vieille caravane

FR/ Aucun événement cinéma n’est autant dédié à Bruxelles que le PleinOPENair, la version estivale du Cinéma Nova. Après quatre ans d’absence, les bénévoles offrent à nouveau des projections gratuites de films, généreusement accompagnées de concerts, de promenades et d’ateliers. C’est presque toujours la fête. Mais une fête qui incite à la réflexion et au débat sur les défis urbains. C’est pourquoi, cette année, la caravane se rendra dans la réserve naturelle (menacée) près du Wiels et dans le quartier de la Gare de l’Ouest. (NR)

PleinOPENair. 7 & 8/7 (Wiels), 14 & 15/7 (Gare de l’Ouest), www.nova-cinema.org

FR/ La culture de la diaspora africaine de Belgique est aussi riche que diverse et contemporaine. Voici trois jours de festival en mots, musiques et danse pour nourrir les imaginaires et resserrer les liens entre passé et présent, Afrique et Belgique. Il y aura du slam à l’Espace Magh avec Souleymane Diamanka, Marie Darah et Cloé du Trèfle, de la danse au KVS avec Les Mybalés et Hendrickx Ntela. Et enfin, de la musique à la Madeleine avec le rumba-rap de MPR, l’afro-hip hop de Lokyto et l’afrobeat urbain de Homa Homa. (GB)

Congolisation. 28 > 30/6, Facebook: Congolisation

Congolisons-nous Kamperen op De Brouckère

NL/ Die grote tent die eind juni het De Brouckèreplein bezet? Het kloppende hart van het Brussels International Film Festival, dat grote ambities heeft en werk maakt van een mooie gastenlijst. De nationale competitie van de zesde editie opent met Le syndrôme des amours passées Deze film van het Brussels koppel Ann Sirot en Raphaël Balboni ging in wereldpremière tijdens de Semaine de la critique in Cannes. (NR)

Brussels International Film Festival. 27/6 > 5/7, www.briff.be

Plezant op Plazey

NL/ Plazey, het familiefestival georganiseerd door de gemeenschapscentra De Platoo en De Zeyp, zit niet meer aan het begin van de zomer, maar fungeert nu als afsluiter. Dit jaar zal er veel circus te zien zijn in het Elisabethpark, maar er is ook een nieuw nachtprogramma in een zaal in de buurt. Toegankelijkheid is het codewoord voor Plazey, dat inzet op signalisatie, representatie en inclusie. (TZ)

Plazey. 25 > 27/8, 15.00, Elizabethpark, Facebook: Plazeyfestival

Waarom Wes Anderson een hit is in de filmzaal én op TikTok

‘Brussel wordt mooier door de bril van Wes Anderson’

NL/ Na zijn première in Cannes reist de nieuwe film van Wes Anderson naar onze cinemazalen, maar de Amerikaanse regisseur is ook zonder een bezoek aan Asteroid City alomtegenwoordig. Zijn uitgesproken, instant herkenbare stijl is trending op sociale media, van Tokio tot Brussel.

Tekst Tom Zonderman Foto’s Sophie Soukias & Heleen Rodiers

Gesatureerde snoepkleuren, symmetrisch uitgebalanceerde camerashots, een sterrencast met een hoek af: terwijl steeds meer films realisme prediken en donkerte schilderen, worden de tableaus van Wes Anderson alleen maar frivoler. In een film van de Amerikaanse regisseur, van The royal Tenenbaums en Moonrise kingdom tot The Grand Budapest Hotel en The French dispatch, is elk shot een feest. Wes Anderson is natuurlijk niet de enige filmmaker met een eigen stijl – denk aan zielsverwanten als Jacques Tati, Aki Kaurismäki en Noah Baumbach. Die laatste is niet toevallig vaak co-scenarist van Andersons films. Maar

niemand die zijn vingerafdrukken zo nadrukkelijk achterlaat als de Texaanse cineast. Filmsterren staan intussen in de rij aan te schuiven om met hem samen te werken, van fetisjacteurs als Bill Murray en Owen Wilson tot nieuwkomers als Tom Hanks en Scarlett Johansson in Asteroid City

Wes Andersons uitgesproken beeldtaal veroverde de voorbije jaren ook harten buiten de filmzalen. In 2017 creëerden Wally en Amanda Koval vanuit hun kleine appartement in Brooklyn de Instagram-pagina Accidentally Wes Anderson, waar ze foto’s posten van plekken uit de hele wereld die perfect in een film van Wes Anderson zouden passen. De pagina heeft intussen 1,8 miljoen volgers en ook de boekuitgave met bijdragen van meer dan 180 fotografen uit 50 landen werd in 2020 een bestseller. “I now understand what it means to be accidentally myself,” schreef Wes Anderson eigenhandig in het voorwoord. “Thank you.” Ook op TikTop regent het tegenwoordig filmpjes waarbij mensen hun dagelijkse leven door de herkenbare Wes Anderson-filter jagen.

KURKDROOG

Niets is natuurlijk toevallig in de wereld van Wes Anderson, een controlefreak waarbij elk detail telt. Zijn films, die hij afgemeten in beeld brengt met zijn vaste cameraman Robert Yeoman, zijn minutieuze puzzelstukken waar elk detail op zijn

plaats zit. “Je voelt zijn hand in alles, hij maakt echte auteursfilms, geen generieke Hollywood-cinema,” zegt Matthijs Van Mierlo van The Gaze, een kanaal op YouTube, Instagram en TikTok gespecialiseerd in explainers over kunst. Wat maakt zijn stijl zo aantrekkelijk dat iedereen hem wil kopiëren? “Het is de combinatie van tegenstellingen. Zijn voorkeur voor strakke symmetrie contrasteert met quirky personages, achter de warme pastelkleuren zitten vaak donkere verhalen. Zijn films zijn tegelijk frivool en serieus.” Van Mierlo werd zelf verliefd op de stijl van Wes Anderson na het zien van het bevreemdende The life aquatic with Steve Zissou. “Wes Anderson is zoals Disney: je duikt in een andere wereld die niet de werkelijke wereld is.”

Daarin zit een groot stuk van zijn aantrekkingskracht. Wes Anderson speelt een spel met de kijker, zegt Ann Sirot vanuit Cannes, waar ze samen met haar partner Raphaël Balboni hun nieuwe film Le syndrome des amours passées voorstelt. “Hij creëert een soort van medeplichtigheid. Hij stopt niet weg dat je in een decor zit, gebruikt vaak tracking shots doorheen de kamers van een gebouw, alsof het een poppenhuis is.” De invloed van de Amerikaan op het Brusselse regisseursduo is onmiskenbaar, zo bleek ook uit hun gesmaakte debuut Une vie démente. “We houden ervan hoe Wes Anderson met codes en verwachtingspatronen jongleert, en je in de maling neemt. Zoals wanneer iemand in een

bankkantoor een hemd draagt met streepjes die in het decor terugkeren.”

Andersons kurkdroge, postironische grijns lijkt perfect aan te sluiten bij sociale media. Dat hij met hip jong volk werkt als Thimothée Chalamet en Margot Robbie vergroot zijn aantrekkingskracht nog meer. Iederéén springt vandaag op de Wes Anderson-kar, tot de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB en de Italiaanse voetbalploeg Juventus toe. “Wes Anderson valt makkelijk te kopiëren,” zegt Van Mierlo. “Met relatief weinig middelen kan je een filmpje maken in zijn stijl. De symmetrie, de kleuren, de manier van bewegen, de juiste muziek erbij.” Van Mierlo is zelf fotograaf, in zijn fotografie ontwaar je ook die liefde voor symmetrie. Zijn foto van de knalgele vuurtoren in het IJslandse Húsavik belandde eerst op de Instagram-pagina van Accidentally Wes Anderson, daarna in het boek, werd deel van een Wes Anderson-postkaartenset en is nu te zien op een Wes Anderson-expo in Tokio. “Wes Anderson-foto’s maken is niet moeilijk. Je zoekt een goeie locatie, een kleurenfilter en je trekt de lijnen strak in PhotoShop.”

MILLENNIALBLUES

“Zijn esthetiek is héél nu,” zegt Obi Mundorff, digital creative en presentator van de podcast Club Net bij de VRT, fan van het eerste uur, én eigenaar van een Steve Zissou-tattoo. “Wes

Anderson creëert kleine bubbels waarin het fijn toeven is, net zoals sociale media zelf. Er is een reden waarom foto’s op Instagram ook vaak heel gesatureerd zijn. Mensen willen nu eenmaal graag ontsnappen. Je kan dat escapisme als iets negatiefs bekijken, maar je draait al de hele tijd mee in de echte wereld die niet altijd mooi en leuk is. Dan is het fijn om die werkelijkheid eens wat mooier te maken. Ook al is het digitaal.”

In de tijdscapsules van Wes Anderson – ook in de retrofuturistische scifi van het nieuwe Asteroid City, dat zich afspeelt in een fictieve Amerikaanse stad in 1955 – wordt die digitale wereld net geweerd. “Wellicht daarom is hij ook zo populair bij millennials,” zegt Mundorff. “Wij kennen nog heel goed de tijd voor en de tijd na internet. Onze kindertijd was niet-digitaal, en leek daardoor veel simpeler. Samen met de puberteit kwam ook de technologische stroom-

versnelling. Plots werd alles ingewikkelder. Mijn generatie kijkt vandaag niet zomaar met veel nostalgie terug op de jaren 1990.”

De huidige revival van vinyl, cassettes en analoge camera’s kan je perfect in die trend inpassen. “In de praktijk is het supermakkelijk dat je op Spotify alles kan opzoeken,” zegt Mundorff. De playlist ‘Wes Andersongs’ zoekt voor jou de beste Wes Anderson-muziek bij elkaar, van The Kinks en Joe Dassin tot Erik Satie. “Maar het is ook ergens romantisch om naar de bibliotheek te gaan om een cd te huren.”

De kindertijd, of de (moeilijke) overgang naar het volwassen leven, is niet toevallig een groot thema bij Wes Anderson. “Als je naar zijn films kijkt, duik je terug in je jeugd,” zegt Ann Sirot. “Een film van Wes Anderson is als het boek waar je als zesjarige door begeesterd was en als volwassene terugvindt op zolder bij je grootmoeder. Er is weinig verschil tussen het kind dat we waren en de volwassene die we nu zijn. Voor diegenen die een mooie kindertijd hebben gehad, is het een reservoir voor het hele leven, een mentale ruimte waar je altijd naar kan terugkeren. Wes Anderson speelt dat idee goed uit.”

De regisseur lijkt almaar dieper in dat droomuniversum te duiken. “In zijn recentere films primeert de vorm op de inhoud,” zegt Mundorff. “Emotioneel raken ze mij daardoor minder. Alles is heel proper en georganiseerd. Dat zit ook steeds meer in zijn verhalen. Ik voel een grotere afstand tussen de personages en mezelf. Maar het blijft zo dat, als je de filmzaal uitkomt na een Wes Anderson-film, de wereld weer even anders is. Weinig regisseurs kunnen dat.”

Wes Anderson reist door zijn decors, laat iemand door een treinraampje turen of met een verrekijker een landschap afspeuren. Zo creëert hij kinderlijke miniatuurwerelden waar je, letterlijk, met een gekleurde blik naar kijkt. In zijn stop-motionfilms Fantastic Mr. Fox en Isle of dogs is dat spel compleet. “Zijn verhalen spelen zich niet zelden af op een geïsoleerde plek,” zegt Sirot. “Plaatsen waar een bepaalde tijd bewaard is gebleven, een eiland, of een onderwaterwereld.”

MANNEKEN PIS

Is Brussel zo’n eiland? Voor veel mensen is de

“Wes Andersons esthetiek is heel erg nu. Hij creëert kleine bubbels waarin het fijn toeven is. Net zoals sociale media”

OBI MUNDORFF

“Wie met een Wes Anderson-bril naar Brussel kijkt, ontdekt zijn stad op een andere manier,” zegt Matthijs Van Mierlo van The Gaze. Zoals de kleurrijke symmetrie van de Brusselse metro.

hoofdstad nog steeds een betonnen jungle met grijze blokken en smerige straten. “Als je erop let, vind je snel gebouwen en locaties die een Wes Anderson-vibe uitstralen,” zegt Van Mierlo. “Ook in Brussel. De art-nouveaugevels, het Muziekinstrumentenmuseum, Villa Empain, de Sint-Hubertusgalerijen, de roltrappen van het Atomium, de metro, vintage winkeletalage met geblokte lettertypes, een pastelkleurige patisserie ... Zelfs Manneken Pis heeft die Wes Anderson-humor.”

Veel hangt af van je blik op wereld, zegt Mundorff. “Je moet net zoals Wes Anderson schoonheid durven te zien, al heb je daar een zeker optimisme voor nodig. Veel mensen vinden de mengelmoes aan daken en schoorstenen in Belgische steden wellicht lelijk, maar ik vind dat net mooi.” Net dat zoeken naar een locatie die Wes Anderson uitstraalt, is een deel van de fun, zegt Van Mierlo. “Je gaat met een nieuwe bril rondkijken. Zo ontdek je je stad op een andere manier. Een van de baselines van Accidentally Wes Anderson is niet toevallig ‘This is an adventure.’ Trek eropuit en ontdek nieuwe dingen. Brussel heeft vooral bij mensen die er niet komen een slechte reputatie, terwijl het een hele aangename stad is met veel mooie buurten en gebouwen. Je kan daar maar één aan ding

doen: véél Wes Anderson-foto’s nemen.” (Lacht) Makkelijker gezegd dan gedaan, want Wes Anderson gaat maniakaal te werk én beschikt over grote budgetten. “Het wordt snel een karikatuur als je hem probeert te imiteren,” beaamt Raphaël Balboni. “Wes Anderson heeft die perfectionistische kant, het is bijna iets pathologisch,” zegt Ann Sirot. “Dat is tegelijk zijn sterkte en zijn zwakte.” Maar het regisseursduo is ervan overtuigd dat Brussel een prima Wes Anderson City zou zijn. “Absoluut. De Marollen, het Justitiepaleis, het Flageygebouw, café Flora op de Parvis in Sint-Gillis. Het zou geweldig zijn om Brussel een keer door zijn ogen te zien.”

BRUXELLES PLUS BELLE AVEC WES ANDERSON

FR/ Après une avant-première à Cannes, le nouveau film de Wes Anderson sort dans nos salles, mais le réalisateur américain est omniprésent sans devoir faire de détour par Asteroid City. Son style riche en couleurs et tout de suite reconnaissable est tendance sur les réseaux sociaux, de Bruxelles à Tokyo. « Bruxelles a une atmosphère à la Wes Anderson », d’après les connaisseurs. « Il faut oser voir la beauté comme lui, même si cela nécessite une certaine dose d’optimisme. »

BRUSSELS THROUGH ANDERSONS EYES

De nieuwe film Asteroid City is vintage Wes Anderson: een retrofuturistische setting gehuld in een gesatureerd kleurenpalet en een plejade van lichtjes uit de haak hangende sterren

EN/ After its premiere in Cannes, Wes Anderson’s new film will soon hit our cinemas. The American director is ubiquitous, even if you miss out on Asteroid City. His colourful and instantly recognisable style is trending on social media, from Tokyo to Brussels. “Brussels definitely has a great Wes Anderson vibe,” connoisseurs say. “Like Wes Anderson, you have to dare to see beauty, although you need a bit of optimism to do that.”

“Je moet net zoals Wes Anderson schoonheid durven

te zien,”

zegt digital creative Obi Mundorff. Die schoonheid vind je alvast in het pastelroze kasteel van Campus Narafi van de LUCA | School of Arts in het Dudenpark

Kaas, vaseline en rolmops

NL/ Lander Gyselinck en Dries Laheye duelleren al een tijdje om de meeste muzikale projecten. De nieuwste boreling die de drummer en bassist van onder meer STUFF., Lucid Lucia, Beraadgeslagen en Selah Sue samen met toetsenist Niels Broos verwekten, heet KVR. Waar de afkorting voor staat, mag je zelf invullen, maar rond de drie letters wikkelen zich funky beats, glimmende synths en rubberen baslijnen met vertakkingen naar Thundercat, Flying Lotus en Hudson Mohawke. (TZ) KVR. 3/6, 20.00, Volta, volta.brussels

O la la la, c’était magnifique

NL/ Arno Hintjens had nog één verzoek voor zijn tweede living, de AB: of ze een eerbetoon konden opze en na zijn dood. De line-up werd nog samengesteld door Le Plus Beau zelf, op zijn vertrouwde terras aan de Oude Graanmarkt. Bassist Mirko Banovic, fotograaf Danny Willems en manager Cyril Prieur zetten na het afscheid het werk verder. De gastenlijst is breed en genereus. In het spectrum tussen Adamo en Zwangere Guy zitten met Jean-Marie Aerts, Ad Cominotto, Serge Feys en Roland Van Campenhout natuurlijk heel wat muzikale spitsbroeders en met onder meer BJ Scott, Jane Birkin, Marie-Laure Berard, Melanie De Biasio en Patricia Kaas tekent ook een kwintet Franstalige sisters present. Tom Barman en Stef Kamil Carlens, die meezongen op ‘I’m not

La classe mexicaine

FR/ L’année dernière, la Mexicaine Silvana Estrada sortait Marchita, un album bouleversant mêlant musiques traditionnelles, jazz et mélodies intemporelles. À seulement 25 ans, la chanteuse pose sa voix d’ange sur le patrimoine légué par Billie Holiday et Sarah Vaughan. À l’arrivée, elle esquisse une oeuvre d’une classe infinie : une alternative latine aux univers proposés par des artistes comme Joanna Newsom ou Cat Power. (NAL)

SILVANA ESTRADA. 10/6, 19.30, Botanique, www.botanique.be

myself’, zijn er opnieuw bij, net als rockers Jan Paternoster en Pieter-Jan De Smet. Ook de minder voor de hand liggende namen hadden een band met Arnold Charles Ernest Hintjens. Acteur Wim Opbrouck bracht op Theater Aan Zee ooit een set TC Matic-covers. Toen hij er Arno achteraf over aansprak, zei die dat hij veel bijgeleerd had. Intussen heeft hij toetsenist Serge Feys ingelijfd bij De Dolfijntjes. Choreograaf Wim Vandekeybus, die de zanger ooit de stem van een ezel liet inspreken, zal dan weer meedansen op enkele nummers. De winst van de hommageconcerten, met vast ook enkele verrassende duetten op de setlist, gaat integraal naar Kom op tegen Kanker. Enkele dagen na Brussel trekt het gezelschap naar Oostende. Dit najaar volgt Parijs. (TP)

ARNO HOMMAGE.17 & 18/6, 19.00, Ancienne Belgique, www.abconcerts.be

The underworld on a roo op

EN/ Ever wanted to see the underworld on a rooftop? Then you have to head to the Beursschouwburg on 14 June. After seven years of radio silence, The Hickey Underworld promises to sound as loud and undaunted as when they won the Rock Rally in 2006 with a blasting mix of noise and metal. Support act Peuk hail from a Limburg punk basement and will present their solid new album Escape Somehow (TP)

THE HICKEY UNDERWORLD + PEUK. 14/6, 20.00, Beursschouwburg, www.beursschouwburg.be

Galaxie spirale

FR/ Voilà maintenant dix ans que l’électronicien Nicolas Jaar et le multi-instrumentiste Dave Harrington voyagent ensemble sous le cockpit de Darkside. Lancés à travers les galaxies sonores, les deux hommes élaborent un grand trip synthétique secoué d’infimes variations rythmiques. Après Psychic, premier album interstellaire sorti en 2013, Darkside a relancé la salle des machines pendant le confinement, publiant Spiral, une bande-son digne d’une BO de science-fiction. De passage à Bruxelles, le groupe s’installe dans l’antre du Cirque Royal pour - enfin - présenter ce disque sur scène. (NAL)

DARKSIDE. 14/6, 20.00, Cirque Royal, www.cirque-royal-bruxelles.be

Een zomerdag in Brussel met Tom Zonderman redacteur

9.06u Als niet-Brusselaar fiets ik onder het viaduct van Vilvoorde de hoofdstad binnen over de vernieuwde kades van de Haven van Brussel. Niets beter dan de smell van vers asfalt in the morning! 9.11u Een eenzame skater kickflipt zich in mijn vizier aan het glooiende beton van Sk8port, waarna ik even uitblaas aan de Waterkant. Wie in de schaduw van het Monument aan de Arbeid over het Vergotedok tuurt, ziet de skyline van een wereldstad voor zich uit torenen. 10.03u Een paar pedaalslagen verder sla ik af voor een vroege dorstlesser bij de oase van Parckfarm, waarna ik me in het groen tegoed doe aan de zon. 11.26u Bijgetankt en wel ben ik helemaal klaar voor een biecht in de Basiliek van Koekelberg. Het uitzicht over de metropool is er zelfs voor een agnost hemels. 12.11u Ik fiets op goed geluk richting Ganshoren en werp een blik op de kleurrijke woontorens aan de Van Overbekelaan, de heimat van Zwangere Guy. 12.38u Na een korte afdaling richting Simonis duik ik de metro in, met fiets en al – enkel toegelaten buiten de spitsuren!

From Recyclart to Roi Baudouin

EN/ Abel Tesfaye aka The Weeknd is a seven-mile leap away from the catacombs of Recyclart, where he played his first Belgian concert in 2012. Today, the Canadian superstar has the most streamed song on Spotify (“Blinding Lights” sits at 3.5 billion) to his name, acts in Hollywood films and co-wrote the HBO series The Idol, which premiered for competition in Cannes. Those who prefer to hear him sing, should head to the King Baudouin Stadium. (TZ)

THE WEEKND. 11 & 12/7, 20.00, Stade Roi Baudouin, www.livenation.be

13.06u Voor de lunch begeef ik me naar Chicago Trattoria op de Vlaamsesteenweg, waar ik heb afgesproken met een oude vriend. Ik trakteer mezelf op een non-alcoholische Elderflower Basil en een pizza bianca Tartufata. 14.33u Ik zwaai naar een flanerende Marc Didden en vergaap me bij vinylverschaffer Seymour Kassel aan originele uitgaven van Moondog en The Velvet Underground. 15.21u Bij MAD Brussels ga ik een kijkje nemen bij de kleurrijke foto’s van Mous Lambrabat. 17.19u Nog even neuzen in de Pêle-Mêle, waar ik een beduimelde uitgave van Curtis Mayfield voor een prik op de kop tik. Ik trotseer de lange rij voor een ijsje bij Gaston en ga wat verpozen tussen de schildpadden in de Kruidtuin. 19.27u De avond rolt traag over de stad. Ik rij richting Thurn & Taxis voor een portie Feeërieen. Porcelain ID steekt de twinkellichtjes aan.

‘La photo du portefeuille, c’est celle que l’on veut à la fois garder et partager’

FR/ L’été, saison intensément nostalgique... La galerie L’Enfant Sauvage en rajoute une couche en accueillant une exposition de l’incontournable Conserverie de Metz, réservoir d’archives et de merveilles. À voir? Une ode aux photographies qui habitent nos portefeuilles et dont la petite taille est inversement proportionnelle à l’affection qu’on leur porte.

Conserverie de Metz. Ou, si le déplacement jusque dans le Grand Est de la France était trop compliqué, les scanner à domicile.

ÇA RESSEMBLE À QUOI LE BONHEUR ?

Impossible de parler de l’exposition La Photographie du Portefeuille sans évoquer La Conserverie, lieu d’archives imaginé et géré par Anne Delrez et dont la réputation a depuis longtemps dépassé les frontières françaises. Y sont conservées à ce jour plus de 45 000 photos de famille: « J’ai une appétence pour ce type de photographie. Qu’il s’agisse de son intérêt artistique, esthétique ou affectif. Pour les liens que chacun de nous tisse avec elle.»

En parallèle d’expositions et de livres faisant rayonner leur beauté nostalgique, Anne Delrez organise – « quand j’ai le temps et l’argent» – des grandes collectes sur base de thèmes élaborés au contact des images qu’elle croise: le réflexe qu’on a de s’agripper à quelque chose quand on est photographié (Se Tenir), la figure paternelle, plus souvent derrière que devant l’appareil (Père), les oiseaux et leur poésie (Du vent au bout des doigts).

ils avaient pris l’habitude de se photographier systématiquement, tour à tour, dans le même décor lors de leurs vacances et autres déplacements. La série Charles et Gabrielle sera déclinée sous la forme d’un livre et figure aujourd’hui dans les collections de l’État. « J’en suis ravie et à la fois, ça me faire rire, car je sais qu’ils se foutaient un peu de tout ça.»

La Conserverie voit le jour en 2008, encouragée par ces belles premières expériences avec la photographie dite vernaculaire - « C’est le mot utilisé pour parler de la photographie que l’on décontextualise, que l’on coupe de ses ramifications affectives et historiques. Mais moi, je parle toujours de ‘photos de famille’ parce que j’aime les mots simples et que ça me va bien ».

PORTEFEUILLE NUMÉRIQUE

Si on vous demandait, là, maintenant, d’ouvrir votre portefeuille... Est-ce qu’on y trouverait une petite photo aux bords écharpés et à la surface défraîchie, mais dont vous ne vous sépareriez pour rien au monde ? La photo de passeport de l’être aimé, une fête bien arrosée immortalisée par un photobooth, la petite bouille de votre bébé ou le portait hérité de votre grand-mère quand elle avait 20 ans ?

En 2013, Anne Delrez lançait une collecte de grande ampleur ayant pour finalité une exposition itinérante qui fait (enfin) arrêt à Bruxelles. Toute personne désireuse de sortir ses photographies les plus chères de l’intimité du portefeuille qu’elles n’avaient pas quitté depuis des décennies parfois, était invitée à les faire numériser à La

La première exposition-collecte organisée par Anne Delrez était consacrée au bonheur. « J’ai demandé aux gens de chercher chez eux une photo qui leur faisait penser au bonheur», dit Anne Delrez. «Parce que pour moi, la photo de famille, c’est ça: on photographie l’image que l’on se fait du bonheur.»

Mais Anne Delrez n’a pas attendu d’ouvrir La Conserverie pour élever au rang d’œuvres d’art les albums de famille. Photographe-plasticienne de formation, elle agrémentait il y a plus de vingt ans ses expositions personnelles de photos dénichées la nuit dans les poubelles des rues de Marseille. Quelques années plus tard, elle hérite des albums photo de sa grand-tante et de son grand-oncle. Mariés sur le tard et sans enfants,

Dans le centre d’archives de Metz, sont conservés 110 ans de photographies prises dans le cadre familial avec une variété insoupçonnée de supports (pellicule, plaques de verre, Polaroid, ...). Aujourd’hui, alors que les albums de famille se consultent sur les smartphones et que les photos du portefeuille se raréfient en même temps que les portefeuilles, que reste-t-il de l’âme de ces clichés? « La photographie du portefeuille existe toujours. Pour moi, actuellement, l’équivalent est le fond d’écran de votre téléphone. C’est ce qu’on a à la fois envie de garder et de partager. » Les photos de smartphones et autres clichés numériques sont-ils les bienvenus à la Conserverie? « La barrière à ce jour est purement logistique, mais il n’y aucune raison que ça ne soit pas le cas.»

Info: www.enfantsauvagebxl.com

Texte Sophie Soukias

L’exposition La Photographie du Portefeuille est à découvrir jusqu’au 16/7 à la galerie L’Enfant Sauvage.

Les photos qui vieillissent dans nos portefeuilles sont-elles des oeuvres d’art? Anne Delrez en est convaincue et leur donne toute l’attention qu’elles méritent grâce à son projet de Conserverie à Metz.

van

Tove Jansson leest’

De boekentips van stripmaker en Bronzen Adhemar-winnaar JUDITH

VANISTENDAEL, van wie de overzichtstentoonstelling Ontroerend goed nog tot 12 november is te bezichtigen in het Stripmuseum

Momenteel werkt Judith Vanistendael hard aan een nieuw boek over een Belg die in 2071 door de klimaatcrisis ontheemd raakt en in het noorden van Noorwegen belandt. Maar deze zomer neemt ze zeker ook wat tijd om te lezen. “Ik heb een leesverslaving,” bekent ze. “Ik ben een slechte slaper en kijk bijna geen televisie. Bovendien ben ik niet zo iemand die thuis honderd boeken heeft liggen die nog moeten worden gelezen. Meestal ben ik net op zoek naar goede boeken.”

Jammer voor Judith dus, maar goed voor ons, dat zij óns tips geeft. Op haar longlist figureren onder meer Nino Haratischwili’s Georgische familieroman Het achtste leven en het essay Vrouwen en macht van Mary Beard. Maar haar drie ultieme tips dragen andere namen.

“Zomerboek van de Finse schrijfster Tove Jansson is een eenvoudig maar ongelofelijk ontroerend, poëtisch boekje. Jansson is sinds de jaren 1940 bekend van haar beeldverhalen over de Moemins, witte trolletjes die werelberoemd werden en opnieuw aan een opmars bezig zijn. Zomerboek is een verzameling korte autobiografische stukjes over de zomers die ze doorbracht op het Finse eiland waar haar oma woonde. Je voelt je echt op vakantie als je het leest.”

“Onder buren van de fantastische Duitse schrijfster Juli Zeh gaat dan weer over een Berlijnse copywriter die tijdens corona in een relationele crisis zit en een huis koopt op het platteland in Brandenburg, een mooie maar verwaarloosde, heel rechtse streek. Daar stelt haar buurman zich voor als de dorpsnazi, en toch ontwikkelt er zich een vriendschap. Een heel confronterend maar ook grappig boek over het belang om met elkaar te blijven praten, ook al sta je aan andere kanten van het politieke spectrum.”

Op het lijstje van Vanistendael mag ook één strip: Terug aan het land van de Amerikaan Joe Sacco. “Die gaat over de Northwest Territories in Canada, waar de inheemse bevolking worstelt met de olie-industrie die haar broodnodige inkomsten verschaft maar anderzijds ook haar heilige land aantast. Ik vind Sacco niet zo’n goede tekenaar, maar ik lees wel altijd meteen zijn boeken, waar hij jaren aan werkt. Stripjournalistiek van de bovenste plank.” Michaël Bellon

ISABELLE WÉRY, autrice, actrice et occasionnellement chanteuse, s’apprête à sortir à la fin du mois d’août son nouveau roman Rouge Western chez Au Diable Vauvert. Elle partage avec nous ses bons plans lecture de l’été.

Dans son roman à paraître, Isabelle Wéry raconte l’histoire de Vanina, une femme qui a 1000 ans et qui arrive dans le sud de l’Espagne au bord du désert des Bardenas Reales dans un Airbnb tenu par un chat et par un chien. Autrice, Isabelle Wéry est aussi une lectrice assidue et elle est avide de gens qui n’écrivent pas comme elle. La lecture, elle la préfère chez elle au calme avec son chat. « J’ai besoin de faire corps avec le livre, de prendre de notes et de souligner certains passages. »

Son premier choix se porte sur JERK de Maud Joiret. (Éditions L’Arbre de Diane). « Ça raconte deux histoires en tête bêche entre deux époques qui abordent des sujets contemporains. C’est une écriture originale, poétique et fulgurante qui cherche de nouvelles formes. C’est une très belle édition et un travail très convaincant. J’aime être surprise et emporté à chaque page sans savoir où ça me mène. »

Il y a ensuite Les fées scientifiques, un roman graphique de Zoé Sauvage (Éditions Cambourakis). L’autrice est venue à la narration et à la BD après des études universitaires en écologie et en éthologie. Ça se passe en 2037 où ce qui reste de nos écosystèmes naturels est tant bien que mal conservé dans d’immenses parcs.

L’histoire suit une étudiante en stage qui fait des rencontres avec cinq bonnes fées, des scientifiques. « C’est une super réflexion sur notre monde contemporain et nos rapports avec la science et le vivant. Le dessin est fabuleux. L’autrice parvient à décrire un futur coloré et bigarré avec un imaginaire débordant. Je lis de plus en plus de romans graphiques. J’ai besoin de me nourrir d’images plus que de mots. »

Il y a enfin, Vivre avec nos morts de Delphine Horvilleur (Éditions Grasset). « C’est un livre que je lis pour nourrir un projet en cours. L’autrice y parle de son expérience de femme rabbin. Elle y explique ce que signifie de côtoyer la mort au quotidien. Elle raconte la mort de proches avec toutes ces pensées qui apparaissent. C’est aussi pour moi un apprentissage de la religion juive. Elle restitue tout ça avec une grande ouverture imprégnée d’une forme de spiritualité et un style très épuré. J’ai trouvé ça très jouissif et très profond. » Gilles Bechet

‘En été, je me pose au calme pour lire avec mon chat’

‘Je voelt je echt op vakantie als je Zomerboek

XRDS, the perfect spot to sell your soul to techno

DJ Dax J leads the way

EN/ This summer, Fuse is once again pitching its tents for the XRDS festival beneath the motorway in Anderlecht. The perfect place for techno beast Dax J to bounce his decibels around. “The neighbours won’t be able to complain.”

Text Tom Zonderman

Three years ago, Dax Heddon aka Dax J (the J stands for John, his middle name) settled in Brussels after having spent seven years in Berlin. The capital of Europe is the perfect hub for someone who spends half his life on the road, says the British DJ and producer in the lush garden of his quiet home in Ixelles. Heddon was able to cut his flights in half, now the train takes him to Paris, Amsterdam, Cologne and London in no time. The rents in Brussels are cheaper too, for the same money he has more space and his own studio in the basement. “I feel like I gained some of my life back,” he smiles. “In Berlin, I was always running around, going back and forth to the airport and the studio. In Brussels I feel more relaxed. Apart from that, the people are really nice. And the food is good.”

As a teenager in the late 1990s, Heddon started to listen to pirate radio stations, which at the time got very big. It made him fall in love with drum ‘n’ bass, jungle and garage, dance genres that had their heyday in the UK at the turn of the

century. He listened endlessly to new music on tapes in his Walkman. When he ended up at a rave for the first time aged 16, he knew that he wanted to be a DJ. “They say the hardest thing to do, is knowing what you want to do. The rest is easy. (Smiles) I’ve been quite lucky in the fact that I’ve always known what I wanted to do.”

He bought a few cheap turntables with his savings and borrowed four drum ‘n’ bass records from a friend. At first, he DJed for peanuts but by 2015, he started touring professionally. By then, he had swapped the drum ‘n’ bass for techno. “I had experienced the heyday of the genre, after that it only went downhill. The raves I was going to were getting moody, people getting robbed, always fighting. I started to go to other parties and found out the atmosphere could also just be nice. I didn’t vibe with house music, but when I discovered techno, it resonated with me straight away. I loved the energy, the tribal percussion.”

The music Heddon plays and produces nowadays, is dark and groovey. Techno, as a whole, has become harder and faster. “The word techno is in a weird place at the moment,” he says. “All the kids are listening to this cheap, trashy type of electronic music with influences of hardstyle, trance and gabber. They call this ‘new rave’ thing techno, but that’s not what it is. It’s just commercial EDM that took a high flight through social media. Its not a real representation of techno in my opinion and goes against what the music stands for. I think people are already starting to get annoyed by it. There’s a new underground scene developing, going against this whole TikTok thing.”

Dance music also made a comeback last year thanks to pop stars like Dua Lipa, Drake and Beyoncé. “Pop stars are always the last to jump on whatever’s current trend. (Laughs) When

they’re doing that, that music is about to die. Luckily, XRDS and Fuse are flying the flag for great music. I think that’s very honourable.”

ROCK BOTTOM

For its festival, Fuse is moving to a remote corner of the city under the motorway. Far away from the city centre spot where the club is under pressure from complaints about noise. Heddon laments the fact that nightlife in cities is under stress, but sees it as a logical consequence of urban development. “Clubs often pop up in areas that are a bit rough. Over the years, you see those neighbourhoods change, more people come to live there, and eventually the club has to move out. I’ve seen it happen in lots of cities, and it will continue to happen. It’s a shame, but it’s a natural evolution.”

There’s pros and cons for having a club in the city centre, Heddon says. “In the heart of the city, you attract more people. Not necessarily because they like the music, they just want to go out. If getting to a club takes a little more effort, then people that go there go because they really love the music. Further out the city, moreover, you can play louder, you’re not bothered by police etcetera. XRDS is perfect. You can go as loud as you want and you won’t get any complaints from any neighbours.” Last month he saw footage of the Fuse party beneath the Brussels South railway station. “It looked insane, like an underground warehouse party. I hope they would get that spot fulltime. That would really put Fuse and Brussels on the map in Europe as a very important spot for techno.”

Brussels nightlife has suffered quite a few setbacks in recent years: the pandemic, #balancetonbar, the crisis. Will it recover? “Before the pandemic, nightlife peaked. Every party was

packed. But because of the recession, less people have disposable income. They choose just one festival they go to over the summer and pick one or two parties. That’s a huge difference. Then there’s the state of the music I was talking about. I think we hit rock bottom.” (Laughs) No wonder illegal raves are gaining popularity today. Heddon regularly DJs at those himself, he says. “Illegal raves are great, they represent the real spirit of what our music scene is all about. There’s a lot more freedom, and they are way cheaper. It’s healthy for them to exist, they are usually a sign of people being oppressed.”

NIGHT TIME IS THE RIGHT TIME

Heddon is one of the busiest techno DJs in the world. Since the death of Swedish DJ Avicii, we know how exhausting a DJ life can be, both physically and mentally. “Mental health has become more of a talking point in recent years,” Heddon says noddingly. “I focus on the basics to stay healthy. But I think social media has just as much negative impact on people’s minds than the touring itself. All the time you’re confronted with perfect narratives you can’t compete with. When a DJ posts a video, it’s literally the best twenty seconds of a two-hour set. I hate to think what it’s like for the kids at school today. Suicide rates have gone up loads with teenagers, compared to ten years ago, I read. That’s a direct result of social media.”

Heddon does not really do holidays. “I do around 130 gigs a year. If I’m not touring, I’m in the studio trying to make new music. I don’t go to sleep before 4 am during the week, in weekends not before 7 am. That’s OK, it’s the closest I can get to a routine. But I still try to catch enough sleep, there’s nothing more annoying than traveling when you’re exhausted. And I go easy on the partying myself, if you party at every gig, you have a hangover your whole life. So, I pick my battles.” (Laughs)

XRDS takes place on 19 and 20 August beneath the motorway in Anderlecht, more info on www.fuse.be

“Illegal raves represent the real spirit of what our music scene is all about”

Fotograaf Mous Lamrabat verovert Brussel

‘Mijn Marokkaanse roots zijn supercool’

NL/ Meer dan 181.000 volgers op Instagram. Populair bij Chanel en Yves Saint Laurent. Publicaties in Vogue

Arabia, Vogue Italia en Vanity Fair. Een tentoonstelling in het FOMU Antwerpen, maar ook in de meest vooraanstaande Afrikaanse en Amerikaanse galeries. De bijzonder inspirerende Belgisch-Marokkaanse fotograaf

Mous Lamrabat neemt deze zomer MAD Brussels over met een Brusselse reeks onder de noemer A(R)MOUR.

Tekst Sophie Soukias

In het midden van de woestijn, een portret van een man gehuld in een bloementapijt. Het blauwachtige profiel van een vrouw met een fez waarop schelpen zijn geborduurd en met oorringen gemaakt van de typische driehoekjes van La vache qui rit-kaas. Tegen een achtergrond van Marokkaanse mozaïektegels, het beeld van een jongeman met een Donald Duck-pet, gecombineerd met een zijdeachtige djellaba en mosterdgele Crocs. Stuk voor stuk dromerige foto’s die werden genomen in Mousganistan, een parallel universum dat in het hoofd van Mous Lamrabat bestaat en waarvan hij een gelukkige bewoner is.

Mous Lamrabat wordt geboren op het platteland, in een klein dorpje in het Marokkaanse Rifgebergte. Als hij zes jaar oud is, verhuist hij met zijn familie naar Antwerpen, waar hij

opgroeit met het ene been in een traditioneel moslimgezin en het andere in de steeds meer globaliserende Europese cultuur, in een samenleving die enerzijds bewonderend naar de popcultuur uit de Verenigde Staten kijkt, maar anderzijds argwanender staat tegenover de gewoonten en gebruiken van de allochtone bevolking.

Ondanks de sociale druk weigert Mous Lamrabat kant te kiezen. Hij combineert moeiteloos een djellaba met de nieuwste sneakers en draagt zonder complexen een fez van zijn vader, waarop hij zelf het logo van Nike heeft genaaid. “Ik vond dat supercool, én het was uniek.” Die handtekening zou hij later vertalen in beelden, als hij na zijn studies interieurarchitectuur selfmade fotograaf wordt. Het resultaat zijn krachtige portretten die in een Afrikaans licht

baden, met verwijzingen naar de mode- en designwereld, foto’s waarin prachtige modellen outfits, stoffen en accessoires uit de Marokkaanse en moslimtradities combineren met symbolen uit de westerse cultuur.

Intussen hebben de beelden van Mous Lamrabat zowel Instagram als de kunst- en modewereld veroverd, hoewel de Belgisch-Marokkaanse fotograaf – het moet gezegd – niet alleen bewonderaars telt. ‘Te woke’ voor sommigen (‘Verberg die boerka, zodat ik die niet hoef te zien’), ‘niet woke genoeg’ voor anderen (‘Men knoeit niet zomaar met alle culturele codes’), maar zelf gaat hij, weg van alle kritiek, gewoon voort met de expansie van het koninkrijk Mousganistan.

Na het FOMU in Antwerpen en Foam in Amsterdam, strijkt Mous Lamrabat neer in MAD Brussels met A(R)MOUR, een tentoonstelling met niet eerder vertoond werk en een nieuwe reeks die hij maakte met styliste Lisa Lapauw, om zo de jonge designers uit de hoofdstad in de schijnwerpers te zetten. “Ik wou dat andere steden dezelfde vibe als Brussel hadden.”

Waar op de kaart van Mousganistan ligt Brussel?

MOUS LAMRABAT: Ik zou dan Brussel moeten linken aan België, en dat ligt redelijk centraal. Omdat dat nog altijd thuis is. Voor mij is thuis waar mijn ouders zijn, en mijn vijf zussen en mijn drie broers.

Wist je al op voorhand waar je die foto’s zou maken?

LAMRABAT: Niet echt. Als ik in België foto’s maak, zoek ik plaatsen waarvan mensen verrast zijn als ze dan horen dat het eigenlijk Molenbeek is, of

Antwerpen.

Heb je een voorbeeld van zo’n plek in Brussel waarmee je mensen hebt verrast?

LAMRABAT: Een feestzaal waar trouwfeesten werden gegeven, uitgebaat door een Marokkaanse familie, dat vond ik een heel toffe locatie. Aan de voorkant is het echt Brussel: de façade is een soort van herenhuisachtige voorkant. En dan gaat de garage open en zie je alleen maar tegels en moulures in gips. Alles ademde Marokkaanse esthetiek. Dat vind ik echt heel tof. Ook het idee van ‘het masker van het gebouw’, eigenlijk. Da’s een beetje hoe wij als immigranten soms ook zijn, snap je?

Dus jij trekt soms een façade op, terwijl je complexer bent dan dat?

LAMRABAT: Honderd procent, en ik denk niet dat ik de enige ben. We lopen allemaal een beetje rond met een façade. Wat soms wel spijtig is. Het duurt heel lang voor je kan voelen wat voor een persoon iemand is.

Is fotografie de plek waar die façade wegvalt? Waar je helemaal jezelf kan zijn?

LAMRABAT: Ja en nee. Als ik fotografeer, is het echt vanuit mijn interesse, mijn gevoel en mijn visie op de wereld. Dat is ongeveer tachtig procent ervan, tachtig procent vrijheid. Mocht ik dat voor de volle honderd procent doen, dan zouden veel mensen bepaalde dingen verkeerd begrijpen. Zeker in de wereld waarin we vandaag leven.

Denk je dat je die ultieme vrijheid ooit wel zal kunnen behalen?

LAMRABAT: Ik hoop het. Maar ik heb daar al over nagedacht, en ik denk dat ik pas echt honderd procent vrijheid kan opeisen indien ik beslis om mijn foto’s de wereld niet in te sturen. Dan maak ik die beelden voor mezelf. En misschien mag je ze dan vrijgeven wanneer ik sterf of zo.

Doe je dat nu al? Beelden maken waarvan je weet dat je ze voor jezelf zal houden?

LAMRABAT: Steeds meer. Maar bij gevoeligere beelden is het verschil heel groot tussen ze

enerzijds tonen op een expositie en ze anderzijds posten op social media. Mensen die naar je galerie komen, weten meestal wel al waar je voor staat en voelen je visie aan. Op het internet zijn er heel veel mensen die je niet kennen en die niet weten wat je intenties zijn.

Maar tegelijkertijd is Instagram ook een manier om een breder publiek te bereiken en meer invloed te hebben?

LAMRABAT: Dat is zeker waar. Maar je hebt daar ook wel meer meningen. En mensen mogen hun mening hebben. Als het hun eigen mening is, heb ik daar minder problemen mee, maar vaak zeggen ze wat ze denken dat ze moeten zeggen.

Vind je dat soms vermoeiend?

LAMRABAT: Enorm. De backlash is een van de meest vermoeiende dingen voor mensen. Het duurt daarna ook best lang voordat je weer honderd procent zelfvertrouwen hebt om te doen wat je wilt doen. Ik heb het maar twee keer gehad en dat was twee keer te veel.

Waar vind je de kracht om toch te geloven in wat je doet en verder te gaan?

LAMRABAT: Ik geloof soms dat het mijn plicht is om dat te doen. Als je ziet hoeveel mensen je inspireert, of hoeveel mensen connecteren met je visie, dan voel je wel een beetje een verplichting om voort te doen. Als ik iets doe dat in het verkeerde keelgat schiet, moet ik mezelf wel altijd even terugtrekken om in gesprek te gaan met mezelf. En daarna doe ik heel rustig voort.

Je tentoonstelling in MAD Brussels heet A(R)MOUR. Van jezelf houden en een eigen stijl aannemen, is dat een vorm van empowerment?

LAMRABAT: Ik zie armour eerder in de betekenis van schild en bescherming. Neem bijvoorbeeld de hidjab, die wordt vaak in een bepaald daglicht gesteld. Dat perspectief gebruik ik vaak in mijn foto’s, omdat we dat ook als een vorm van bescherming zien. Ik vind het heel raar dat mensen die zoiets vrijwillig dragen zich daarvoor moeten verantwoorden. En die vrije keuze past ook perfect binnen de artistieke wereld waarin wij leven. Als je dan kijkt naar wat wij ervan kunnen

In zijn werk combineert Mous Lamrabat accessoires uit de popcultuur met traditionele Marokkaanse elementen: “Je hoeft niet altijd te kiezen. Mensen mogen spelen met hun identiteit zonder daarvoor te worden veroordeeld.”

maken, dan denk ik: als je ze ziet op straat heb je snel je oordeel klaar, maar als je ze ziet in een galerie vraag je wat de prijs is van het werk. Het is harmonieus om dingen samen te zien, dat kan je ook doortrekken naar het echte leven. Je hoeft niet altijd te kiezen. Er zijn zoveel verschillende kleuren tussen zwart en wit. En mensen mogen daarmee spelen, zonder daarvoor te worden veroordeeld. Vandaar die armour: het is een oproep om vriendelijker te zijn tegen mensen die andere keuzes maken dan jij.

Wat dan met de liefde? Is liefde een antwoord?

LAMRABAT: Liefde is mensen een kans geven.

Je foto’s kennen steeds meer succes. Tegelijk werd je werk uit de Arenbergschouwburg weggehaald onder druk van N-VA-gedeputeerde Luk Lemmens.

LAMRABAT: Mijn werk heeft meerdere doelgroepen. Eén daarvan bestaat uit mensen die zich herkennen in het werk en zo verbinding vinden. Een andere groep herkent zichzelf niet per se, maar is vooral nieuwsgierig. Ze begrijpen het beeld wel. En dan zijn er nog andere groepen. We zijn sowieso op het juiste pad. Maar als je kijkt naar wat er in de Arenberg gebeurd is … De Arenberg-mensen hadden daar niks mee te maken. Zij waren top. Maar ik had wel zo’n gevoel … Je weet niet of de mensen die de beelden weghalen echt geloven dat dat is wat ze moeten doen, of dat ze het doen om aan populariteit te

“Als je een hidjab ziet op straat heb je snel je oordeel klaar. Maar als je ze ziet in een galerie vraag je wat de prijs is van het werk”

Mous Lamrabat

winnen. Maar ik hou me daar niet te veel mee bezig. Ik vind het vooral jammer voor hen.

Het was geen moeilijk moment voor jou?

LAMRABAT: Nee, je kan maar proberen. En we zullen ook blijven proberen om meer connectie te scheppen tussen mensen. Het toffe is dat dat soort werk in het buitenland wel wordt geprezen. En in België wordt het in de kelder gestoken. Dan kan je je afvragen wat dat zegt over België. Misschien wordt het tijd om eens mee te gaan met de tijd.

In je beelden sublimeer je outfits en accessoires uit Marokkaanse en islamitische culturen. Heb je, als kind van de migratie, die traditionele kledij altijd al mooi gevonden?

LAMRABAT: Ja. Vaak vond ik ze eerder cool dan mooi. En dat vind ik nog altijd. Ik ben opgegroeid in een coole omgeving, sorry dat ik dat woord zo vaak gebruik, maar ik groeide op in de jaren 1990, een decenium met heel veel popcultuur. Ik was toen ook al geobsedeerd door sneakers en Nike.

Je heb ook een obsessie met McDonald’s.

LAMRABAT: Ik heb daar als student gewerkt en echt een toffe tijd beleefd. Ik weet nog dat mijn broer ooit een logootje aan het maken was, hij zocht de juiste vorm van de ‘m’. Toen kwamen we tot de vaststelling dat het logo van McDonald’s

eigenlijk wel een heel coole ‘m’ was. Dat is blijven hangen. Het is ook heel makkelijk om die ‘m’ als symbool te gebruiken voor ‘het Westen’.

Je heb onlangs voor WhatsApp gewerkt, zou je voor McDonald’s werken?

LAMRABAT: Ik geef gewoon graag een boodschap mee. Als een merk daarvoor openstaat, dan ik ook. Maakt niet uit of dat WhatsApp is of McDonald’s.

In 2021, tijdens Les Rencontres d’Arles, het mekka van de hedendaagse fotografie, presenteerde de Amerikaanse curator Antwaun Sargent een tentoonstelling van avant-gardistische kunstenaars uit Afrika en de diaspora, die in hun stijl mode en fotografie combineerden. Je hebt zelf samengewerkt met Antwaun Sargent. Wanneer werd je je ervan bewust dat je deel uitmaakte van een breder fenomeen?

LAMRABAT: Ik hoop dat ik inderdaad deel mag uitmaken van die beweging, ik ben er niet zeker van of dat wel zo is. Maar we zitten inderdaad in een periode die over veertig jaar misschien wordt herkend als een nieuwe beweging. Het zou mij heel trots maken om daar deel van te zijn, iets te kunnen betekenen voor de nieuwe generatie die met dezelfde vragen zit als wij. Dat wij, en niet de buitenwereld, hun tonen wie ze zijn. Wij hebben het pad al bewandeld en kunnen hen geruststellen. Wees jezelf, het is oké. Wij horen er ook bij. Kijk waar we toe in staat zijn.

‘MES ROOTS MAROCAINES SONT SUPER COOL’

FR/ Plus de 181.000 followers sur Instagram. Prisé par Channel et Yves Saint-Laurent. Publié dans Vogue Arabia, Vogue Italia et Vanity Fair. Exposé au FOMU d’Anvers mais aussi dans les galeries africaines et américaines les plus en vue. Le très inspirant photographe belgo-marocain Mous Lamrabat s’empare cet été du MAD Brussels avec une série bruxelloise sur le thème de l’A(R)MOUR « C’est un appel à se montrer plus gentil envers les gens qui font d’autres choix que soi. »

“MY MOROCCAN ROOTS ARE SUPER COOL”

EN/ Over 181,000 followers on Instagram. Beloved by Chanel and Yves Saint Laurent. Published in Vogue Arabia, Vogue Italia and Vanity Fair. An exhibition at FOMU Antwerp, as well as in leading African and American galleries. The truly inspiring BelgianMoroccan photographer Mous Lamrabat is this summer taking over MAD Brussels with a Brussels series entitled A(R)MOUR. “It’s a call to be kinder to people who make different choices than yours,” he says.

A life drawn out

EN/ Draw for Change! was originally a series of documentaries by Belgian production company Clin d’Oeil Films. The series was even awarded the top prize at the Cannes Series documentary series festival in April this year. The six-part series is the work of Guillaume Vandenberghe and Vincent Coen, but each episode was directed by a different female director and contains a portrait of a

different female cartoonist from a different country: Amany Al-Ali from Syria, Mar Maremoto from Mexico, Victoria Lomasko from Russia, Rachita Taneja from India, Ann Telnaes from the United States and Doa El-Adl from Egypt. The documentaries portray the artists, their works, their homelands, but also the tensions their often critical cartoons create in the social debate as well as and in their personal lives. Their struggle with humour and poetry against abuses, including gender

inequality, sometimes causes backlash, even death threats.

The documentary, which is a mix of live-action shots and animation, offers an impression of the six artists’ pointed and incisive cartoons, but now there is more. Draw for Change is now also an exhibition that brings the work of the six artists to the Comics Art Museum. (MB)

DRAW FOR CHANGE. 4/7 > 27/8, Comics Art Museum, www.comicscenter.net

Levende lijnen

NL/ De in Parijs residerende Bretoense kunstenaar Jean Jullien is niet zomaar een illustrator. Er zit meer dan koddigheid achter de figuurtjes die de ontwerper met enkele welgemikte lijnen tot leven wekt. Voor het magazine Télérama tekende hij vorig jaar extra armen en benen op en rond Stromae. Op zijn voorlopig grootste expo is hij genereus met installaties en duiken er kleurrijke plantenschilderijen op. (TP)

JEAN JULLIEN: STUDIOLO. 30/6 > 31/12, MIMA, www.mimamuseum.eu

Photos de charme

FR/ Dans le monde de Pierre et Gilles, le soleil n’arrête pas de se coucher, la mer de scintiller, les peaux de se satiner, les yeux de briller et les fantasmes de se sublimer. Dans leur nouvelle exposition, le duo ouvre sa boîte à images comme on ouvre un album de famille. On y retrouve des portraits de ces gens, parfois connus parfois pas, qui ont poussé la porte de leur studio parisien comme on passe de l’autre côté du miroir. (GB)

PIERRE ET GILLES: LES COULEURS DU TEMPS. > 22/7, Galerie Templon, www.templon.com

François’ universe

EN/ The work of Brussels artist Michel François cannot be described in words. You have to experience it. Over the four decades of artistic practice reflected in this exhibition, he made so many diverse works with everyday objects, in so many different ways (fine art, installations, sets, models, photography, video, drawing) that it results in a complete whole in itself – and the exhibition becomes a work of art. (MB)

MICHEL FRANÇOIS. > 21/7, Bozar, www.bozar.be

© SASKIA VANDERSTICHELE

Fotosynthese

NL/ In Hangar lopen nog enkele weken drie tentoonstellingen die allemaal de moeite waard zijn. In Melting islands focussen vier fotografen zich op de specifieke economische, sociale en milieucontexten van eilanden die te kampen hebben met het afkalven van hun bevolking, hun ijskappen, hun oppervlakte of hun ecosystemen. Echoes of tomorrow brengt op een verrassende manier mens en natuur in beeld, en zoomt onder meer in op algen en paddenstoelen. Replica falsifica toont dan weer de heel eigen blik van Paul D’Haese op landschappen en objecten. (MB)

MELTING ISLANDS. > 8/7, ECHOES OF TOMORROW. > 10/6 & REPLICA FALSIFICA. > 8/7, Hangar, www.hangar.art

Mensonges tropicaux

FR/ Les expositions internationales, qu’elles soient universelles ou coloniales, étaient des vitrines de propagande. Pour dessiner et construire ses pavillons, la Belgique a fait appel à de grands noms de l’Art nouveau, qui, à ses débuts, était aussi appelé «Style Congo». À partir de documents d’archives, cette exposition suit comment la puissance coloniale s’est mise en scène. En écho, des artistes contemporains ont interrogé cette appropriation culturelle dans des installations sonores, visuelles et lumineuses. (GB)

STYLE CONGO. > 3/9, CIVA, www.civa.brussels

BXL in a day

Een zomerdag in Brussel met Heleen Rodiers art director

8.42u Dwars door Brussel brengt tram 3 me van halte Heembeek tot Hallepoort. 9.33u Ik doorkruis het Hallepoortparkje richting de Hoogstraat. Daar ligt in het hart van de Marollen, tussen de Hoogstraat en de Blaesstraat, cité Hellemans. Een sociale woonwijk met veelkleurig metselwerk en opmerkelijke straatnamen die verwijzen naar oude beroepen. Op de rommelmarkt op het Vossenplein zoek ik naar oude fototoestellen en servies van Boch. Ik snuister door vintage foto’s en vraag me af wie de mensen op de foto zouden zijn. 10.42u Tijd om de dorst te lessen op het terras van Le Clef d’Or. Ik geniet van mijn frisse limonade terwijl ik in alle discretie mensen observeer. Mijn tocht vervolg ik in de tweedehandszaakjes. Aanraders zijn de Melting Pot Kilo-shop en Fripkot Kilo. 12.34u Tijd om te genieten van een lunch bij de vegan Vietnamees Liu Lin iets verderop in de Hoogstraat. Dit keer ga ik voor de Lalot Skewer: rijstnoedels met geroosterde groenten, tofusaté en mininems. 13.30u Ik verteer mijn maaltijd met een wandelingetje in het Egmontpark achter The Hotel. 14.24u Mijn culturele honger stil ik met een bezoek aan de oude meesters in de KMSKB, met werken van de Vlaamse primitieven tot de barok. De indrukwekkende architectuur van het museum krijg je er gratis bij. Ook de tijdelijke expo van mijn favoriete Oostendse schilder Léon Spilliaert pik ik mee. 16.12u Tijd voor een koffie en een stuk zoete zonde bij Le Café du Sablon in de Regentschapsstraat. 17.30u Er zit weer energie in mijn stapbenen en ik zak af naar het centrum. Op goed geluk neem ik de zijstraten en kijk ik naar de huizen. 18.42u Ik stil mijn hongertje met een halloumipita van Maha terwijl ik aan de fontein van Sint-Katelijne zit en bijpraat met een vriendin. 20.42u De avond sluiten we af in de cocktailbar Life Is Beautiful. Originele cocktails en ook een lekker non-alcoholisch aanbod. 00.24u Aan de Beurs neem ik de laatste tram richting Esplanade naar huis.

© CHRYSTEL MUKEBA

© MATTHIEU GAFSOU

as if my whole body radiates sensuality’

EN/ Brussels becomes livelier than ever once summer comes, with a whole range of shows, sessions, battles, cyphers and other not-to-be-missed street dance events. It seemed the right time for BRUZZ to talk to dancehall queen ORIANE VANDENBERGH, known as “COCO”. “There is so much more to dancehall than Sean Paul’s videos.”

Text Sophie Soukias

Bet you’ve wiggled your hips on the dance floor, or maybe in front of your mirror, to the music of Sean Paul, Shaggy, or Beenie Man while trying to rotate your pelvis like the sensual dancers in the Jamaican superstars’ videos? Dancehall, often wrongly labelled “ragga” in the dance-course brochures of Brussels schools, is huge in Europe. For long, its popularity had the effect of cutting off the street-dance style from the ghettos of Kingston from its cultural roots. Slowly it changed into a commercial, easily consumed version that has gradually lost the essence of dancehall.

Now, dancers themselves are setting that right. Among them, 34-year-old Brussels-based Oriane Vandenbergh, known as “Coco”. Trained

in Jamaica and in Europe (by Jamaican teachers), she and her Lil Coco crew won first prize at the Made in Belgium and Groove choreographic competitions in 2022, following her coronation as Belgian Dancehall Queen in 2020. She works tirelessly to render unto dancehall the things that are dancehall’s. How? By celebrating the richness of dancehall culture through talks, intensive courses at Pianofabriek in Sint-Gillis/SaintGilles, and jams and clashes under the title “Dancehall Corner”.

What should we expect at a Coco-style Dancehall Corner?

ORIANE VANDENBERGH: I try to achieve a balance between dancehall nights of the kind you can experience in Jamaica – that is to say, rooted in a culture and its codes – and the reality of Brussels. Dancehall mainly takes place at night, but many Belgian dancers don’t like going to clubs, because the codes of dancehall are not known and respected there. So I organise sessions and jams in the early afternoon or the early evening. I invite a DJ and a speaker/MC, both of whom are members of the dancehall community. For the dancers, the only rule is to really go for your style, because what you wear is really important in dancehall.

When you’re dancing, the vibe you give off is just as important as technical feats: you have to succeed at being yourself. Just like at dancehall events in Jamaica, there are pieces of music to which only the girls have the right to dance. In most other dance styles, the female dancer’s role is not clear and the masculine presence is strongly felt.

In a club, the sensuality and eroticism of dancehall steps can be misinterpreted?

VANDENBERGH: In dancehall, one works a lot on

sensuality, to music that is highly sexualised. When people see us dancing in a club, they don’t realise that when a girl wiggles her hips, it doesn’t necessarily mean she is inviting a boy to dance with her. At the events I organise, I create spaces where the codes of dancehall are understood by everyone, so that the girls can let themselves go, can wear clothes that are very short and tight-fitting if they want, and really live dancehall culture.

For you, personally, what has dancehall offered you in terms of exploring your femininity and your sensuality?

VANDENBERGH: I started dancehall in August 2012 at the first dancehall camp organised in Europe, in the south of France. At the time, I was in my early twenties and I wasn’t feminine at all. I was part of a hip-hop world in which girls wore very loose-fitting clothes. During the camp, I met two Jamaican girls who were wearing clothes that were very tight to their bodies. They were really embracing their curves and their femininity. As someone who had lots of trouble moving my hips, I had to learn to whine, that is to say, to do a 360-degree rotation of the pelvis. I gained confidence in my body and I realised that I didn’t have to hide it or to have complexes about it.

Ever since that camp, you’ve never le dancehall.

VANDENBERGH: It was dancehall that chose me. I came back to Belgium and I became aware that dancehall hadn’t developed much here and, above all, that it was greatly misunderstood. People mixed up ragga and dancehall. Ragga was actually a misunderstanding of dancehall by Europeans, for the most part inspired by Sean Paul videos seen on YouTube. Sure, there is a musical style called raggamuffin, but the dance ragga as such has no basis.

‘It’s

Oriane “Coco”

Vandenbergh:“When you’re dancing, the vibe you give off is just as important as technical feats: you have to succeed at being yourself.

So what does the label “ragga” actually apply to?

VANDENBERGH: Ragga is not linked to a culture or to codes: it’s a mixture of just about all the styles, with some movements of the pelvis and a little technique. In one of his videos, for example, Sean Paul does the “Willy Bounce”, which is a dancehall move that came from Bogle, who is to dancehall what Bob Marley is to reggae. He is a very important figure. But we Belgians said, “It’s the Sean Paul step.”

Ragga teachers danced to Sean Paul without knowing the cultural codes. People danced to music without understanding the words – which are often homophobic, address a difficult reality of violence, and tend to sexualize women. You have to see this in the context of a culture that emerged from people who were, for the most part, very poor. People took the clichés and the stereotypes from that culture. With exposure on social media, it’s very easy to copy. A dancer and singer like Chris Brown, for example, was criticized for using moves from major dancehall figures without ever crediting them.

Soon, you decided you wanted to go to Jamaica?

VANDENBERGH: Yes. Before going to Jamaica in 2016 and 2018, I went to Russia, where there is a highly developed dancehall community. I also went to the Big Up Kemps in Europe, where there were Jamaican teachers. Then, projects emerged in Brussels in collaboration with Jamaican dancers, including a competition that I took part in with my Coco crew. I started giving classes myself with a view to developing dancehall and giving it more visibility, freed from clichés. I invite Jamaican dancers from the diaspora. For pupils who are interested, I offer to sign them up for dancehall nights in Paris and Amsterdam organised by the Jamaican diaspora, so they can really experience a night very similar to what they might experience in Jamaica.

In your courses, you insist on the importance of situating dancehall within a culture and a history.

VANDENBERGH: Yes, that is very important. In Brussels, you also have the dancer Massinda Zinga, who organises workshops and discussions about Afro-Caribbean culture and whiteness within a black culture. For my part, I emphasize to my pupils that appreciating a culture doesn’t mean appropriating it. I have quite a few white pupils and I explain to them that they are not obliged to become fanatics, wearing the Jamaican flag and swapping their culture for Jamaican culture, which is far removed from their reality. In dancehall, for example, there are lots of steps with guns. If you decide to mime a gun with your

fingers, you have to know why you’re doing that, or else adapt the step. In dancehall, there are lots of social issues raised, such as criticism of living conditions in the ghettos; sometimes that involves staging acts of violence.

How have you found your own balance, as a black woman, a Belgian, and a dancehall dancer?

VANDENBERGH: I’m a Belgian with Ethiopian roots; I was adopted and I’m from Louvain-la-Neuve. Which means I come from an environment very far from dancehall. Apart from the fact that I’m very reserved. I’ve always liked the enthusiastic side of dancehall, the fashions, and the extravagance, but the bare flesh was always a bit of a problem for me. I found my balance, for example, by choosing clothes that matched my own sense of modesty. I also had to help my family to understand dancehall – they only knew it through the most shocking videos on social media. They can see now just how much I’m at ease with what I am doing. That it’s about being proud of my shape, my sensuality, and my place as a woman.

How do you feel when you are dancing?

VANDENBERGH: When someone puts on sounds that are specially for girls and the DJ turns it up high, one feels feminine energies that spring up between them. You let yourself be carried away and you are surprised that your own body is capable of doing that. It’s as if my whole body radiates sensuality.

The next Coco’s Dancehall Corner will be at Pianofabriek on 22 June, starting at 7 pm, with guest DJ Selena

STREET DANCE ALL SUMMER LONG

— On 24/6, the Freestyle Lab, aka the Mecca of freestyle in Brussels, sets the tone with a 2-2 Ba le on the tarmac of Moricharplein/place Morichar

— The pride of Belgium when it comes to krump, Hendrickx Ntela, has been given carte blanche on 29/6 at the KVS, as part of the Congolisation festival. She will present Blind, as well as two other new pieces of work

— Organised by Timiss in partnership with the AB and Muntpunt, the Brussel Danst Dance Ba les will take over the AB’s Main Hall on 11/7, with krump, ldu ksaara, house, and hip hop

— Detours presents Detours Cyphers from 8/7 to 20/9, right in the centre of Brussels, an open stage featuring different styles, in advance of the final at the Théâtre National

— Timiss and the Freestyle Lab will turn up the heat during the Vaux Hall Summer with, respectively, a rumba ball (22/7) and a Lab Party (29/7)

DE BEWAKER VAN DANCEHALL

NL/ Brussel, knooppunt van de urban dance, knalt nog meer in de zomer met een waaier van shows, sessies, battles, cyphers en andere evenementen voor insiders en geïnteresseerden. BRUZZ maakte van deze gelegenheid gebruik om een praatje te slaan met de koningin van de dancehall, Oriane Vandenbergh, alias Coco. “Dancehall , dat is zoveel meer dan de clips van Sean Paul.”

GARDIENNE DU DANCEHALL

FR/ Carrefour des street dances, Bruxelles vibre encore plus fort en été avec un déploiement de shows, sessions, battles, cyphers et autres rendez-vous des initié.e.s. L’occasion pour BRUZZ de s’entretenir avec la reine du dancehall Oriane Vandenbergh dite ‘Coco’ « Le dancehall, c’est tellement plus que les clips de Sean Paul ».

© MISTERMARABOUT

31/05>11/06

THÉÂTRE NATIONAL

ROSAS

ANNE TERESA DE KEERSMAEKER, MESKEREM MEES, JEAN-MARIE AERTS, CARLOS GARBIN EXIT ABOVE a er the tempest

1>3/06 LE THÉÂTRE ROYAL DES GALERIES AMANDA PIÑA EXÓTICA

7/06 ONLINE

CHIARA BERSANI & GIULIA TRAVERSI

MORE-THAN-HUMAN ENCOUNTERS: Everybody is in Need of Care

9>11/06 KAAISTUDIO’S

Lichting RITCS 2023: AUDREY APERS Vulcanize me

10+11/06 DE KRIEKELAAR

BOUCHRA LAMSYEH & JOHANNA COUVÉE/CITYLAB

There is Nothing Wrong with People IV: JOY + CLAIM YOUR JOY PARTY AT ZINNEKE ON 10/06

15+16/06 KAAISTUDIO’S

SAID REZA ADIB & THOMAS BELLINCK/ROBIN

SIMPLE AS ABC #7: DE STEM VAN VINGERS

15+16/06 LA RAFFINERIE/CHARLEROI DANSE

SALVA SANCHIS & ALMA SÖDERBERG

La Manufacture – Bachelor in Contemporary Dance

24/06 DE KRIEKELAAR

KATERINA ANDREOU

Zeppelin Bend + FIN DE SAISON PARTY: between staying grounded and getting high, together

GET YOUR TICKETS & PAY WHAT YOU CAN VIA

KAAITHEATER.BE

Before the bomb drops

EN/ In the past two decades, has any director appealed to masses of people with more spectacular films, stunning as well as ingenous, than Christopher Nolan? Recently, the director of Batman Begins (2005), Interstellar (2014), Dunkirk (2017) and many more, had a most exciting idea. Especially for those with a little interest in 20th-century history, science, technology or humans capable of insane, apocalyptic inventions. Using J. Robert Oppenheimer’s book American Prometheus: The Triumph and Tragedy as a starting point, Nolan directed a film about Robert Oppenheimer, the Jewish physicist who led the Manhattan project and is known as 'the father of the atomic bomb'. After numerous supporting roles, it was Nolan who finally gave Peaky Blinders star Cillian Murphy a leading role. Nor did he think a nuclear blast recreated with computer footage was impressive enough, so the wonderful director of photography Hoyte van Hoytema filmed a real explosion in black-and-white IMAX. Could Nolan be a bit of an Oppenheimer himself? May the countdown to the bomb of the film summer begin. (NR)

OPPENHEIMER. UK, US, dir: Christopher Nolan, act: Cillian Murphy, Emily Blunt, release: 19/7

Water en Vuur verzoenen

NL/ Wie zegt er nu nee tegen een nieuwe Pixar? Met de Toy Story’s, WALL•E, Up en zoveel andere parels verhief de studio computeranimatie tot kunst én topentertainment voor jong en oud. Peter Sohn, de regisseur van The good dinosaur, situeert zijn nieuwe verhaal in een stedelijke wereld waar

Water-, Lucht, Aarde- en Vuur-wezens aangeleerd zijn om zéker niet te mixen. Een

Water-man en Vuur-vrouw doen het toch. (NR)

ELEMENTAL. US, dir.: Peter Sohn Release: 14/6

L’astéroïde Anderson

FR/ Jason Schwartzman, Scarlett Johansson, Tom Hanks, Tilda Swinton, Edward Norton, Adrien Brody, Margot Robbie, Willem Dafoe, Steve Carell, Jeff Goldblum : les plus grands noms se contentent des petits rôles tant qu’ils peuvent apparaître dans l’univers imaginaire merveilleusement coloré et symétrique de Wes Anderson. Le réalisateur de Moonrise Kingdom et The Grand Budapest Hotel est au meilleur de sa forme dans Asteroid City (NR)

ASTEROID CITY. US, dir. : Wes Anderson, act. : Jason Schwartzman, Tilda Swinton, sortie : 14/6

Indi’s last whipping

EN/ Harrison Ford is eighty years old. You can still make him don a hat and put a whip in his hand, but can you also get him to brawl, run, dig, joke and carry on like in the best Indiana Jones films? Yes, if you take his age into consideration. His fifth and final appearance as the archaeologist-adventurer is packed with Nazis, jokes and chases. Phoebe Waller-Bridge provides some more humour and youthfulness. (NR)

INDIANA JONES AND THE DIAL OF DESTINY. US, dir: James Mangold, act: Harrison Ford, release: 28/6

BXL in a day

Hi, Ken!

NL/ De sociale media hyperventileren bij elke nieuwe foto, teaser of trailer van de film over de beroemdste speelgoedpop ter wereld: Barbie. Check de beelden en je begrijpt waarom. Zet wel eerst je zonnebril op, want de hyperfelle snoepkleuren verblinden. Margot Robbie en Ryan Gosling zien er artificieel en fantastisch uit als Barbie en Ken. Het zou zomaar eens echt intrigerende cinema kunnen zijn, want de regie is in handen van Greta Gerwig, die Oscar-nominaties kreeg voor Lady bird en Little women

BARBIE.US, dir.: Greta Gerwig, act.: Margot Robbie, Ryan Gosling, Helen Mirren, release: 19/7

Kieslowski, le retour

FR/ Le Polonais Krzysztof Kieslowski (1941-1996) a rempli les salles d’art et d’essai à la fin du siècle passé avec ses drames stylés riches en questions existentielles, en problèmes moraux insolubles et avec des actrices iconiques. Quatre de ses films connaissent une nouvelle sortie au cinéma en version restaurée. Dans La double vie de Véronique, Irène Jacob joue deux sosies qui ne se connaissent pas mais qui se « sentent » liées. La trilogie Bleu, Blanc, Rouge, suspendue aux idéaux de la Révolution française, a aussi bien résisté à l’épreuve du temps. (NR)

TROIS COULEURS: BLEU, BLANC, ROUGE. Sortie: 12/7

9h37. Je traverse le parc de Forest par ses chemins cabossés. La pluie du mois de mai en a fait une jungle verte luxuriante, dans laquelle les perruches résidentes se fondent parfaitement. J’aime ce parc. Et en contemplant les grilles qui délimitent les travaux en contrebas, je me dis que j’espère que son ravalement de façade n’aura pas raison de son âme. Mais c’est peut-être juste moi qui crains le changement. Je poursuis ma route vers la Barrière de SaintGilles et j’arrive au Tipi Bookshop à 10h04. Je suis la première cliente. Ça fait des mois que je n’ai pas pris le temps de parcourir les étagères interminables qui font la magie de ce magasin de livres de photographie. Pendant que je flâne au gré des couvertures et des textures, Andrea Copetti, qui tient l’établissement, s’affaire pour rassembler les nouveautés qui vont me plaire selon son intuition. Une fois n’est pas coutume, je ressors avec trois livres alors que je m’étais juré de me limiter à un seul. 11h27. Comme je suis dans le coin, je prolonge le plaisir photographique en faisant un tour rue du Fort dans la jeune galerie du collectif La Nombreuse. Il est 12h03 et je prends le tram 81 en direction de la Chaussée de Mons pour faire le plein de gâteaux syriens, de halloumi et fromage tressé, de fèves, de menthe fraîche, de pain libanais, sans oublier le zaatar. J’opte pour Le Jardin Libanais car j’y vais depuis que je suis enfant avec mon père et que j’y consomme autant la nostalgie que les produits vendus. Mais je sais que depuis, d’autres supermarchés du genre ont ouvert et qu’ils valent certainement le détour. 18h04. Après une pause-café chez Cassonade, hotspot intercommunautaire à Molenbeek où l’on paie selon ses moyens et où chacun se sent chez soi, je file aux Recyclart Holidays et je me laisse surprendre toute la soirée par la programmation d’un de mes festivals préférés. Ça y est, c’est l’été.

Une journée estivale à Bruxelles avec Sophie Soukias rédactrice

The best for “Good Food”

It has now been seven years since Brussels Environment entrusted François De Villers of BARC with the refreshments in several parks and green spaces. Although the choice on offer is pretty uniform – the menus, labelled “Good Food”, are the same in in the different places –each one is an asset to its new home. For 2023, out with the guinguette Jeanne at Rood Klooster/ Rouge-Cloître and in with Vincent, a summery bar in Evere, an area lacking places of the kind. We love the location, next to a stadium and a boules court, and above all its well-chosen selection of drinks and snacks: burgers from Dierendonck, bread by Hopla Geiss, pasteis de nata from Forcado, soft drinks by Atelier Cuarenta, and De Ranke beers.

GUINGUETTE VINCENT. Goede Herderpark/Parc du Bon Pasteur, Evere, guinguettesbarc.be, 7/7, 11 > 22.00

5X

Summer pop-up bars

EN/ Until the end of the holidays, there are festive surprises to unearth all across the city. We take a closer look at the new summer hot spots.

Text Michel Verlinden Photos Saskia Vanderstichele

Known for both its kiosks and restaurants, the Woodpecker group has taken over the magnificent Le Pesage (weighbridge) building in the old Bosvoorde/Boitsfort race course with a concept that lies somewhere between a bar and a restaurant. Fitted out by the interior designer Lionel Jadot, the large villa is surrounded by terrasses that are perfect for enjoying the sun. What to drink? No question, the very off-the-wall cocktail Locura made with hibiscus syrup, gin, lime, Maraschino, and ginger beer. What to eat? The “brunch in a bun”, bread stuffed with a choice of scrambled egg, black pudding, or Sobrasada.

WOODPECKER DROHME. Terhulpesesteenweg 53 Chaussée de La Hulpe, Ukkel/Uccle, woodpecker.family, 7/7, from noon until sunset

The most “check me out”

The friendliest

Set up by Marco Ferracuti from Bia Mara, this brand-new kiosk in Molenbeek is all about social inclusion. With its very “reclaimed” decor, pils for €1.90, and free water for children playing in the park, this place, a stone’s throw from the canal, has a democratic approach. The man behind the concept wisely chose to place the focus on local food such as the “Croq’Molem”, made with turkey from the butcher Omar. Try the msemen, Moroccan pancakes covered in honey. We also love the portions of chips and the bitterballen, which make the perfect accompaniment.

L’ECLUSE. Park Ninoofsepoort/Parc de la Porte de Ninove, Molenbeek, Facebook: L’Ecluse Molenbeek, Tu > Su, 12 > 22.00

And there’s more!

Warning: these spots are unlikely to be open when the weather is bad.

GUINGUETTE MAURICE Etterbeek

GUINGUETTE HENRI Sint-Lambrechts-Woluwe/ Woluwe-Saint-Lambert

GUINGUETTE EMILE Vorst/Forest

GUINGUETTE ANDRÉ Laken/Laeken

GUINGUETTE FABIOLA Jette

KIOSQUE WOODPECKER. Brussel/Bruxelles & Ukkel/Uccle

LA BUVETTE SAINT-SEBASTIAAN. Schaarbeek/Schaerbeek

LA LAITERIE Schaarbeek/Schaerbeek

PARCKFARM Molenbeek

LA GUINGUETTE DES ETANGS Anderlecht

The most mobile

Without a doubt, Guinguette Gisèle is the most unusual. Why? Because it consists of a bicycle with a bar attached to it. This cleverly designed lightweight structure can slip into the most confined spaces. It has already been spotted in the vicinity of the Jean Massart botanical garden, and it can now be found amid the highly uneven terrain in the gardens of the La Cambre Abbey. Another from the BARC stable, Gisèle offers snacks to share that are simpler than those served in the owner’s establishments: dried sausage, organic gouda, crisps, etc. Lovers of draught beer, rest assured; the “bakfiets” has a beer cooler with La Muche, a beer specially created by Brasserie de Silly, on tap.

GUINGUETTE GISÈLE. Gardens of the La Cambre Abbey, Brussel/Bruxelles, guinguettesbarc.be, 7/7, 11 > 22.00

The most Belgian

The Coucou open air cafés can be found all over Brussels. Ambiorixsquare/Square Ambiorix, Kunstberg/Mont des Arts, Poelaertplein/Place Poelaert, and Central Station. Our favourite, no contest, is Coucou Atomium, which directly faces the spheres of the famous monument. Sit back in one of the many red and blue deckchairs and sip on the excellent homemade iced tea, an espresso, a Moscow mule, or a draught Stella. You will find a mixed and relaxed crowd here. Feeling peckish? The snacks are stripped to the basics; popcorn or delicious Lucien crisps made in Belgium.

COUCOU ATOMIUM. Atomiumsquare/Square de l’Atomium, Laken/Laeken, Facebook: Coucou Brussels, 7/7, 12 > 18.00

Yelenah Saro (22)

What inspired me before everything else is my continent, Africa, and royalty. I enjoy trying all kind of hairstyles. My first love story ever? Shoes! Last but not least, an outfit is never finished without a bit (or a lot) of sparkle, gold, and shine. I mostly buy my clothes in thrift shops or online. I love authenticity and I could stop a person in the street to tell them that they’re killing an outfit. Sometimes I feel like our style could be the reflection of our soul.

17.06 > 8.07

© Phil van Duynen