BABCIU, OPOWIEDZ O SOBIE
Od Dla Data
ELMA VAN VLIET
BABCIU, OPOWIEDZ O SOBIE
Dla ciebie, babciu
przełożyła Anna Mitrzyk
Do wszystkich wnuków, które dostaną wypełnioną książkę: Przyjemnej lektury opowieści twojej babci. Mam nadzieję, że będzie to prawdziwie odkrywcza podróż. Dowiesz się o babci, o jej przeszłości i teraźniejszości, i o wielu innych sprawach.
Kochana babciu, w 2014 roku ukazała się książka Mamo, opowiedz o sobie. Powstała z myślą o mojej mamie w czasie jej choroby. Zrozumiałam wtedy, jak wiele pytań chciałabym jej jeszcze zadać. O to, jaka dawniej była, lecz także o jej duże i małe życiowe marzenia. Dzięki Mamo, opowiedz o sobie przez kilka ostatnich lat usłyszałam wiele zabawnych, pięknych i wzruszających historii. Pojawiły się prośby o podobne książki dla babć i dziadków. Aby stworzyć tę książkę, rozmawiałam dużo z babciami i wnukami. Uświadomiłam sobie, jak bardzo świat się zmienia, oraz że rozmowa z babcią to właściwie podróż w czasie. Jako babcia znasz dużą część rodziny i prawdopodobnie będziesz w stanie opowiedzieć jej historię. Otrzymujesz tę książkę, aby twoja historia zachowała się dla ludzi, dla których jesteś wyjątkowa. Życzę ci zatem wiele radości przy odpowiadaniu na pytania. Mam nadzieję, że w trakcie pisania przypomną ci się piękne chwile z życia oraz że skłoni cię to do rozmów o przyjemnych drobnostkach, ale także o trudnych i ważnych sprawach. Marzy mi się, aby wszystkie babcie wypełniły tę książkę i w ten sposób pozostawiły swym wnukom coś wartościowego. Coś trwałego. Na zawsze. Zazwyczaj prezentów się nie oddaje. Ten jest jednak wyjątkiem od reguły. Chodzi o to, aby oddać wypełnioną książkę temu, kto ci ją podarował.
Z serdecznością Elma van Vliet
O DZIECIŃSTWIE I D O R A S TA N I U O DZIECIŃSTWIE
10
O TWOICH RODZICACH I DZIADKACH
22
O WASZEJ RODZINIE
38
O D O R A S TA N I U
58
O MIŁOŚCI I BYCIU BABCIĄ O MIŁOŚCI
78
O BYCIU BABCIĄ
92
O CZASIE WOLNYM I PRZYJEMNOŚCIACH O H O B B Y, P O D R Ó Ż A C H I CZASIE WOLNYM
102
O TYM, KIM DZISIAJ JESTEŚ O WSPOMNIENIACH
116
O MYŚLACH, ŻYCZENIACH I MARZENIACH
130
O NAS OPOWIEDZ COŚ O MNIE
148
1|&<+'%+ĝ569+' + | & 1 4 # 5 6# 0 + 7
11
O D ZIECIŃSTWI E Kiedy się urodziłaś? W domu czy w szpitalu?
Jakie jest twoje pełne imię i nazwisko?
Wiesz, dlaczego rodzice cię tak nazwali?
Miałaś lub masz jakiś pseudonim?
12
Jakim byłaś dzieckiem?
Byłaś nieśmiała czy raczej otwarta?
Miałaś ulubionego bohatera, którego naśladowałaś?
13
O D ZIECIŃSTWI E Jak wspominasz swoje dzieciństwo?
Czy są to przyjemne wspomnienia?
Kto lub co było wtedy dla ciebie ważne?
14
Czy byłaś chorowitym dzieckiem?
Czy leżałaś kiedyś w szpitalu?
Miałaś ulubioną zabawkę? Jaką?
15
O D ZIECIŃSTWI E W jakie gry lubiłaś się bawić? Czy są to gry, które znamy do dziś?
Z kim się najchętniej bawiłaś?
16
Co robiliście wieczorami i w niedziele?
Co robiliście podczas wakacji?
17
O D ZIECIŃSTWI E Jakie książki czytałaś w dzieciństwie?
Czy w domu sporo czytano?
Który dzień tygodnia najbardziej lubiłaś?
18
OBRAZ I DŹWIĘK Z telewizją w Polsce eksperymentowano mniej więcej od połowy lat trzydziestych XX wieku. Kilka dni przed wybuchem II wojny światowej nadano pierwszą próbną transmisję z udziałem Mieczysława Fogga. Jednak regularnie działać Telewizja Polska zaczęła dopiero w październiku 1952 roku. Ale jak inne było to działanie niż telewizja, którą znamy dziś! Na początku nadawano półgodzinne programy raz w tygodniu, by po kilku miesiącach nadawać jedną godzinną audycję tygodniowo. Widzowie – i duzi, i mali – oglądali wtedy pierwsze programy sportowe, przedstawienia teatralne, programy dla dzieci. Oczywiście czarno-białe. Pierwszymi odbiornikami telewizyjnymi były modele Wisła i Belweder. Kosztowały mniej więcej równowartość trzech miesięcznych pensji, ale nawet jeśli miało się pieniądze, nie tak łatwo było kupić telewizor. Trzeba było jeszcze mieć specjalne talony. Ale ten, kto już zdobył telewizor, mógł się cieszyć odbiornikiem oprawionym w drewno. Ekran miał dwanaście cali – dziś więcej mają laptopy. Obraz trudno było ustawić, często migał i śnieżył, ale i tak oglądanie telewizji było wielką przygodą, a dla niektórych wręcz świętem. Telewizory nie były wyposażone w przełączniki kanałów, ale nikt ich nie potrzebował, bo istniał tylko jeden program. Program Drugi TVP wystartował w 1970 roku, ale codziennie nadawać zaczął dopiero cztery lata później. Pierwsze reklamy telewizyjne pojawiły się w 1956 roku. Wtedy czas ich emisji nie mógł przekroczyć kwadransa tygodniowo. Programy w kolorze zaczęto nadawać w 1971 roku, a potem zaczęła się era całkiem innej telewizji… RANU
HITY MAŁEGO EK
y rmacyjny PRL-u nadawan fo in is rw se zy ejs ni aż najw Dziennik Telewizyjny – arną preod 1958 roku prowadzony przez legend ow sh lkta ki ls po zy ws Tele-Echo – pier zenterkę Irenę Dziedzic z wiedzy specjalistycznej j dał Wielka gra – teleturnie ram, w którym architekt Wiktor Zin opowia og Piórkiem i węglem – pr śnie ją rysując na wizji ze wio architekturze, jednoc j nadawany program filmowy w polskiej tele m że ze łu ar jd nt na me – ko e W starym kini owe poprzedzone starsze produkcje film m ni w no wa zy ka Po . zji yjnych cykl spektakli sensac itowana od 1962 roku – a br Ko ji ac ns Se r em Teat wsza polska dobranocka Jacek i Agatka – pier
• • • • • • •
NA KSIĘŻYC I Z POWROTEM Program Apollo, czyli projekt amerykańskich lotów na Księżyc, zainicjowano w roku 1961. Zaczęło się na przylądku Canaveral na Florydzie. Stamtąd 16 lipca 1969 roku wystartowała rakieta Saturn V. Cztery dni później dowódca misji Neil Armstrong przekazał na Ziemię informację: The Eagle has landed – „Orzeł wylądował”. Był to szyfr, który miał poinformować centrum kosmiczne na Florydzie, że lądownik Apollo 11 osiadł na Księżycu, w zagłębieniu zwanym Morzem Spokoju. Znajdowali się w nim Armstrong i Edwin Aldrin. 21 lipca Armstrong stanął na Księżycu i wypowiedział historyczne zdanie: „To mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości”. Następnego dnia on i Aldrin zatknęli na Księżycu amerykańską flagę, zebrali ponad dwadzieścia kilo próbek, zrobili zdjęcia i ustawili tablicę z napisem: „W tym miejscu ludzie z planety Ziemia pierwszy raz stanęli na Księżycu, lipiec 1969. Przybyliśmy w pokoju”. Po niecałej dobie wrócili na orbitę, a 24 lipca Apollo 11 wodował na środkowym Pacyfiku. Transmisja z pierwszych kroków człowieka na Księżycu była wydarzeniem wyjątkowym. Oglądało ją ponad sześćset milionów ludzi na całym świecie. Polska była jedynym krajem w bloku komunistycznym, który zdecydował się nadawać ten program. Jakość transmisji była fatalna, ale emocje – niezapomniane. Kolejne statki programu Apollo lądowały na Księżycu jeszcze pięć razy, ale to ta pierwsza lipcowa noc była wyjątkowa. Ludzie po obydwu stronach żelaznej kurtyny wstrzymywali oddechy, będąc świadkami czegoś, co wielu nie mieściło się w głowie. PIERWSZE BYŁY ZWIERZĘTA ISEK?
KOSMICZNY SP
Księżycu Wokół lądowania na spiskoorii pojawiło się wiele te procent em ed si wych. Dziś zy, że Apollo Amerykanów nie wier Księżycu. 11 wylądował na yfikacja. mist Uważają, że była to ów jest kilut rz Różnorodnych za każdy z nich kadziesiąt, ale na NASA ma odpowiedź.
Zanim w kosmos polecieli ludzie, i USA, i ZSRR eksperymentowały z wysyłaniem w przestrzeń kosmiczną żywych stworzeń, głównie dlat ego, że nikt nie wiedział, jak w warunkach prze ciążenia i nieważkości zachowa się ludzki organizm. Eksperymentowano więc na zwierzętach. W czerwcu 1948 roku w kosmos miała polecieć małp a o imieniu Albert, jednak rakieta nie dotarła do przestrzeni kosmicznej. W kolejne podróże wysyłano więc małpy, myszy, a także psy. Pierwszym stworzeniem, które doleciał o do orbity okołoziemskiej, była suczka Łajk a, wysłana w kosmos przez Rosjan w listopadzie 1957 roku.
Jaki był twój ulubiony dzień w roku?
Dlaczego był wyjątkowy?
21
Polub nas na Facebooku
KUP TERAZ