Minimalne formy realności Wernisaż: 4.07.2015 (sobota), godz. 16 Czas trwania: 5.07–6.09.2015 Kuratorka: Lidia Krawczyk
Kuratorka działań kontekstualnych: Karolina Vyšata Koordynacja: Renata Zawartka Aranżacja przestrzeni: Malwina Antoniszczak i Monika Bielak Miejsce: 1 piętro
Artyści: Michał Budny, Abraham Cruzvillegas, Thea Djordjadze, Vadim Fishkin, Jos de Gruyter i Harald Thys, Rachel Harrison, Vlatka Horvat, Grzegorz Klaman, Alicja Kwade, Gizela Mickiewicz, Anna Niesterowicz,
Franciszek Orłowski, Lisi Raskin (we współpracy z Magdaleną Kościsz, Władysławem Markowskim i Katarzyną Olmą), Mariam Suhail, Anna Witkowska, Haegue Yang
Ile waży rzeźba? Prawdopodobnie dużo – z uwagi na ciężar materiału i tradycji. Jednak nie zawsze przygniata nas jej waga… Współczesny obiekt rzeźbiarski materializuje w sobie zmiany kulturowe, stosunek człowieka do przedmiotu, emocje, a także mimochodność, ponieważ rozpiętość materii rzeźby sięga od kontekstów tworzonych przez pojęcia, takie jak slam chic, sztuka prekariatu, idea artysty dłużnika funk cjonującego w późnokapitalistycznych systemach politycz nych, po neomaterializm, skupienie się na znaczeniu formy i obiektu obecnego w obiegach produkcji i dystrybucji. „Minimalne formy realności” to międzynarodowa wystawa kierująca uwagę ku różnorodności form współ czesnej rzeźby, jej odmian i języków. Zaproszeni artyści wyciągają przedmioty z kontekstu codziennego bytowania i samplują nowe, pozornie niepraktyczne instalacje, nie ‑rzeźby, zaprojektowane czasoprzestrzenne środowiska pochłaniające i angażujące uwagę patrzącego. Do galerii zostały przeniesione przedmioty oderwane od funkcjonal nej rutyny: kapelusze i warsztatowe śmieci (Jos de Gruyter i Harald Thys), suszarka i lustro (Haegue Yang), liście, szyszki, opiłki drzew egzotycznych (Anna Niesterowicz), morskie śmieci (Anna Witkowska). To ani Duchamp, ani Rauschenberg, artystom bliżej raczej do twórczości artystów nurtu Arte Povera i Germano Celanta, faworyzującego w latach 60. intuicyjne i czyste tworzenie w opozycji do skomercjalizowanej amerykańskiej abstrakcji ekspresyjnej czy zbyt racjonalnego minimali zmu. Po sąsiedzku im także ze sztuką prekariatu i twórców pochodzących z Ameryki Łacińskiej, jak Francis Alÿs, Hélio
Oiticica, Gabriel Kuri czy Abraham Cruzvillegas – artystów, których fascynowały metody komunikowania światu o real nej biedzie i społecznym wykluczeniu. Stosowane przez nich techniki – sztuka od padków, estetyka śmietnika, DIY czy autoconstrucción (autokonstrukcja – pojęcie, którym Cruzvillegas posługuje się przy opisie własnej metody twórczej) – odwołują się do zasad, którymi reguluje się życie w fawelach, tzw. shanty town Meksyku czy Rio de Janeiro. Te ponowoczesne ready ‑made wywodzą się z założenia, że wszelka artystyczna aktywność wykorzystuje komponenty już istniejące. W takim rozumieniu materialność obiektu posiada zarówno znamiona emancypacyjne, wyznaczając ścieżki i sposoby uniknięcia uczestnictwa przedmiotów w kontek ście ekonomii produkcji, jak i proponuje rodzaj nowego materializmu sytuującego się poza fetyszyzmem materii, odwołując się do odnajdywania relacji pomiędzy przedmio tem i jego doświadczaniem. Wystawę „Minimalne formy realności” ramują przenikające się obszary: „Nie ufaj złudzeniom”, „Polityka otwartych oczu” i „Zejście do podziemi”, które wyczulają zarówno na fałsz dyskursów, teatralizację życia, jak i jego szczególną spektakularność i mediatyzację. „Nie ufaj złu dzeniom” to spostrzeżenie i pożyteczna wskazówka. Kry tyka uprawiana przez Vadima Fishkina, Michała Budnego, Gizelę Mickiewicz, Theę Djordjadze, Rachel Harrison czy Josa de Gruytera i Haralda Thysa dotyczy postkonceptual nych praktyk i materializacji złudzeń, które funduje nam sztuka i jedna z jej form, ukrywająca puste wnętrze. „Polityka otwartych oczu” – sformułowa nie, którym posługuje się w swojej twórczości Sheela
Gowda – uwrażliwia na bezpośrednio doświadczaną rze czywistość, w tym tę o wymiarze polityczno‑społecznym, angażującym potrzebę przemawiania i walki w obronie dyskryminowanych. Dyskurs obiektów, uprawiany m.in. przez Lisi Raskin, Abrahama Cruzvillegasa, Annę Nieste rowicz, Haegue Yang, Grzegorza Klamana, Mariam Suahili czy Annę Witkowską, cechuje formalne i materiałowe zrośnięcie z kontekstem społecznego używania przedmio tów – przy czym indywidualnie artyści definiują niekiedy swoją polityczno‑społeczną uważność poprzez wzmacnia nie istotnych wątków, odwracanie się, odcinanie, a także wywoływanie wrażenia pozornej obojętności i heterotopii. Z kolei „Zejście do podziemi” to wejście w obszar mrocznych, podświadomych i odrzucanych fantomów. Vlatka Horvat i Franciszek Orłowski przedstawiają nam opowieści o świecie przysłoniętym sztuczną formą, która zakrywa to, co najtrudniejsze do zdefiniowania i zmateriali zowania – lęk, samotność, ból. Przyjrzyjmy się złudzeniom, które funduje nam materialność rzeźby, gdyż wszelkie zmylenia, przezroczystości, zaburzone proporcje, powtórzone gesty i różnorodne skale mają oszukać nasze zmysły, wywołać pragnienie poszukiwania znaczeń poza formą i zapropono wać doświadczanie rzeczywistości w formie minimalnych załamań, skłonów, czujnych i uważnych olśnień. Artyści z różnych kręgów kulturowych materiali zują afekty, lęki, niematerialne fenomeny, tworząc rzeźby niemożliwe, oparte na relacji spojrzeń i doświadczeń, wyostrzając nasze zmysły. Tym samym rzeźba, zarówno poprzez swą oszczędną formę, jak i niejednoznaczne hasła, wymusza na nas większą uważność – zarazem we wnętrzu
galerii, jak i poza jej murami. Uruchamia w nas potrzebę samodzielnego wnikania w szczeliny codzienności, odnaj dywania tych minimalnych form, które staną się dowodem na wartość każdego istnienia i każdej relacji. „Minimalne formy realności” to projekt multi sensoryczny, zaopatrzony w specjalnie dedykowaną mu przestrzeń funkcjonującą pod nazwą „Ćwiczenia z uważ ności” – jej zadaniem jest otwarcie percepcji widza i pobu dzenie jego uwagi. Zestaw ćwiczeń, zaprojektowanych we współpracy z trenerami uważności i psychologii kontem platywnej, ma na celu wyposażenie zwiedzających w narzę dzia pomocne przy konstruowaniu osobistych historii lub indywidualnych definicji tytułowych „minimalnych form realności”. Wyostrzenie zmysłów, czujna obserwacja i kon centracja na otaczającej przestrzeni służy poszerzeniu kontekstu ekspozycji o doświadczenia odbiorców, inicjując indywidualne spotkanie z dziełem sztuki. Ponadto wystawa obudowana jest bogatym programem działań kontekstual nych, w tym działaniami podejmowanymi zarówno na eks pozycji, poza murami galerii (w przestrzeni wirtualnej), jak i poza granicami Krakowa. Opierając się na podstawowych zasadach uważności, działania te pozwolą na zatrzymanie się nie tylko na wystawie w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki, lecz także, a może przede wszystkim, w bie gu codzienności.
„W ten sposób uwaga przesuwa się w stronę działań współzależnych, które odrzucają każdą formę wielbienia obiektu. Aktywność krytyczno‑estetyczna przyjmuje formę działań niezależnych i rewolucyjnych, które odrzucają imitację, odmawiają dystrybucji obiektu i jego materialności w formie eksponowanego produktu, uwzględniając działania, które mogą być wyłącznie krytyczno‑polityczne”. Germano Celant, „Arte Povera più Azioni Povere”, Amalfi 1968.
„Relacje przestrzenne to także bycie zaangażowanym. Ten typ zaangażowania determinuje sposoby postrzegania relacji przestrzennych”. Wim Beeren, „From Exhibition to Activity”, w: „Sonsbeek 71”, Arnhem 1971.
„(…) każde dzieło sztuki rozpoczyna się jakąś formą konsumpcji, każdy obiekt bierze swój początek w zakupach, czy to wykonanych przez artystę, czy przez kogoś innego”. Joshua Simon, „Neo‑Materialism, Part II: The Unreadymade”, „e‑flux journal” 2011, #23.
„Opór ulokowany jest w wypowiedziach – ów potencjał oporu możemy odnaleźć raczej w odrzuceniu przekładu, niż w samym akcie tłumaczenia. Nieważne jak bardzo byśmy się starali utrzymać czyste od skutecznego obrotu dóbr i ludzi ulice, nieważne jak bardzo staramy się usunąć ślady śmieci, które produkujemy, opór odpadów zawsze będzie silniejszy, odkrywając właśnie tę odporność na tłumaczenie”. Anna Dezeuze, „The Light Years: Contemporary Art in the Age of Weightless Capital”, „Mute Magazine” 2011, Vol. 3, No. 1.
„Aby zrozumieć obiekty, musimy na początek zdać sobie sprawę, że każdy obiekt sztuki jest przede wszystkim towarem. (…) Podczas gdy minimalizm jest w swej istocie antropocentryczny, towar zawsze istnieje wcześniej – przed pojawieniem się widza i artysty”. Joshua Simon, „Neo‑Materialism, Part I: The Commodity and the Exhibition”, „e‑flux journal” 2011, #20.
MICHAŁ BUDNY (ur. 1976) – mieszka i pracuje w Pradze. Z najprostszych materiałów – papieru, folii i tektury – tworzy powściągliwe w formie modele przedmiotów, miejsc, sytuacji, ale również zjawisk, pozbawione określonej materialnie formy (jak głos, pamięć, cisza, deszcz czy promień światła). Artysta buduje zarówno uproszczone atrapy przedmiotów, jak i abs‑ trakcyjne, minimalistyczne pod względem użytych środków materialne ekwiwalenty zjawisk natury. ABRAHAM CRUZVILLEGAS (ur. 1968) – mieszka i pracuje w Meksyku. Rzeźbiarz i pisarz. W latach 80. i 90., obok Gabriela Orozco, czołowy reprezentant nowej fali sztuki konceptualnej. Odwołując się do tradycji budowania domów w dzielnicach biedy (z tego, co znajduje się na śmietnikach), w projekcie autoconstrucción Cruzvillegas tworzy, na pograniczu abstrak‑ cji i użyteczności, instalacje ze znalezionych przedmiotów. THEA DJORDJADZE (ur. 1971) – mieszka i pracuje w Berlinie. Zainteresowanie projektowaniem przestrzeni Djordjadze przejęła od Rosemarie Trockel, z którą realizowała kilka projektów artystycznych. Tekstylia, ceramika, mydło, sklejka, gips, których używa w instalacjach nazywanych „aranżowa‑ niem czasu w przestrzeni”, podkreślają wagę materiałów co‑ dziennych, łącząc wątki nomadycznej kultury, modernizmu, rękodzieła i tradycji. Geometryczne konstrukcje Djordjadze powtarzające formy modernistycznej architektury i projek‑ towania są zestawiane z glinianymi rzeźbami, dywanami – obiektami wykonanymi metodą rzemieślniczą. VADIM FISHKIN (ur. 1965) – mieszka i pracuje w Lublanie. Fotograf, rzeźbiarz, autor instalacji multimedialnych, w których bada zależności pomiędzy nauką a sztuką. Jego często prze‑ śmiewcze realizacje ukazują fascynacje utopijnymi systemami, kosmogonią, astronautyką. Odtwarza w nich reguły natural‑ nych procesów w technologicznie skonstruowanych środowi‑ skach. Śledzi nieporadność wytworzonych sztucznie sytuacji, przekładając obserwacje na nasze codzienne doświadczenia.
ALICJA KWADE (ur. 1979) – mieszka i pracuje w Berlinie. Kwade interesują pogranicza nauki i wiary, fizycznego doświadczenia oraz spekulacji, jakie można w nich snuć. Jej rzeźby są efektem badań nad czasem, przestrzenią i naturą przedmiotów. Oto one: iluzyjnie wygięte, topniejące, zre‑ zygnowane przedmioty wykonane ze szkła, sklejki, metalu, drewna. HARALD THYS (ur. 1965) / JOS DE GRUYTER (ur. 1966) – mieszkają i pracują w Brukseli. Thys i de Gruyter portretują wyimaginowane światy i alternatywne rzeczywistości, w któ‑ rych powstają nowe schematy działania w sytuacjach poli‑ tycznie dysfunkcyjnych i opresyjnych. Ich wykonane z tkanin manekiny przejmują rolę dokumentu i kolażu popkulturowych treści i komunikatów. Fascynują ich wszelkie objawy kulturo‑ wego doświadczania (YouTube, Reality TV, ale także Visconti i Fassbinder). RACHEL HARRISON (ur. 1966) – mieszka i pracuje w Nowym Jorku. Przedmioty znalezione, zakupione, otrzymane i wytwo‑ rzone Harrison składa w groteskowe instalacje – popkulturo‑ wą mieszankę codziennych doświadczeń i muzealnej ikono‑ grafii. Artystka wypracowała charakterystyczny eklektyczny język rzeźby, gdzie abstrakcyjnym formom towarzyszą przed‑ mioty najniższej rangi – puszki, słoiki, rowery… asamblaże z wizerunków społecznych marzeń. VLATKA HORVAT (ur. 1974) – mieszka i pracuje w Londynie i Nowym Jorku. Rzeźby i instalacje site‑specific Horvat to efekty śledzenia relacji pomiędzy codziennym doświad‑ czeniem a językiem, sposobami reprezentacji i społeczno ‑kulturowymi interakcjami. Interesuje ją dyskomfort, wątpliwości, balans, niezdecydowanie, towarzyszące widzom w trakcie doświadczania jej prac, a także postrzegane w szerszej perspektywie kulturowej.
GRZEGORZ KLAMAN (ur. 1959) – mieszka i pracuje w Gdańsku. Klamana fascynuje idea rzeźby w procesie, rzeź‑ ba polityczna, rozciągająca znaczenie sztuki na działalność animacyjną oraz aktywność społeczną. Jest autorem akcji landartowych, propagatorem idei wyjścia rzeźby poza insty‑ tucję, twórcą instalacji przestrzennych utrzymanych w bru‑ talistycznej estetyce. Jego rzeźby to wynik przetworzenia napięć wywołanych obecną sytuacją polityczno‑społeczną. GIZELA MICKIEWICZ (ur. 1984) – mieszka i pracuje w Warszawie. Otaczając się gotowymi przedmiotami i bu‑ dując z nich scenografie, Mickiewicz odwzorowuje napięcia pomiędzy użyciem i bezproduktywnością. Wyjęte z codzien‑ nego kontekstu stają się one nie tylko obiektami sztuki, lecz także dowodem na zasadność i funkcjonalność materiałów, z których zostały wykonane. ANNA NIESTEROWICZ (ur. 1974) – mieszka i pracuje w Warszawie. W ostatnich latach interesuje ją utylitarne wy‑ korzystanie zasobów pozyskiwanych poza kapitalistycznym systemem wymiany. Artystka tworzy obiekty na pograni‑ czu dosłowności i żartu. Jej biograficzne i polityczne prace ewoluowały w stronę zauroczenia naturą, nieprzetworzonymi materiałami, skromnymi ewokacjami intymnych poszukiwań, gdzie sztuka zrównała się z regułami natury, próbując nadą‑ żyć za biologiczną różnorodnością. FRANCISZEK ORŁOWSKI (ur. 1984) – mieszka i pracuje w Warszawie. To artysta, dla którego pracownią jest jego własna głowa, a medium – zachodzące w niej relacje. Rzeźby relacyjne jego autorstwa noszą znamiona antropologii ducho‑ wości, są rezultatem wewnętrznej potrzeby artysty do uzdra‑ wiania i ulepszania społecznych reguł. Tworzone na podsta‑ wie kontekstu miejsca-obiekty wypełniają puste fragmenty przestrzeni komentarzem, emocją, nierzadko z pogranicza doświadczenia abjectu i rozkoszy.
LISI RASKIN (ur. 1974) – mieszka i pracuje w Nowym Jorku. Artystka wizualna, rzeźbiarka, pedagożka, animatorka, aktywistka – w swojej sztuce łączy potencjał obrazowania abstrakcyjnych pojęć zaczerpniętych z języka studiów kultu‑ rowych i aktywizmu. Do udziału i współtworzenia projektów zaprasza innych artystów. Instalacje Raskin często odwołują się do idei zimnowojennych lęków, stanów wojennych i mili‑ tarnej architektury. Jej wielobarwne pasaże stwarzają prze‑ strzeń do kolektywnego współodczuwania i współtworzenia, działając jako remedium na kulturową alienację i wykluczenie. MARIAM SUHAIL (ur. 1979) – mieszka i pracuje w Bangalore. Przypadkowość, nieudokumentowana chwilowość, relacje, codzienne doświadczenia to obszary będące w centrum zainteresowania Suhail. Język wizualny, którym definiowane są te zjawiska, przetwarza ona w opowieści o wymianie idei, historycznych wydarzeniach oraz technologicznej rzeczywi‑ stości. Jej „przypadkowe wykopaliska” łączą świat wykre‑ owany, medialnie zapośredniczony ze światem porzuconych przedmiotów, używanych sprzecznie z ich pierwotnym przeznaczeniem. ANNA WITKOWSKA (ur. 1978) – mieszka i pracuje w Gdańsku. Witkowska operuje natychmiastową, empatyczną i intuicyjną spostrzegawczością, łącząc różnorodne formy i języki kultury wizualnej. Swobodnie porusza się wśród efektów kultury masowej, przerabiając zjawiska na tekst, emocje na obiekty, a relacje na instalacje przestrzenne. HAEGUE YANG (ur. 1971) – mieszka i pracuje w Seulu i Berlinie. Specjalistka od fenomenu materialności i funkcjo‑ nalności przedmiotów w codziennej rutynie. Yang aranżuje abstrakcyjne instalacje z wykorzystaniem przedmiotów domowego użytku, które wyciąga z użytecznego kontekstu. Zwraca uwagę na sensoryczność doświadczanej przestrzeni, tworząc multisensoryczne przestrzenie, nierzadko zanurzone w historycznych kontekstach.
Rachel Harrison, „Urządzenie kadrujące (żółte)” / “Framing device (yellow)“, 2014, dzięki uprzejmości Galerii Meyer Kainer, Wiedeń / courtesy of the Galerie Meyer Kainer, Vienna.
Program działań kontekstualnych Ćwiczenia z uważności 5.07–6.09.2015 Stop! Zatrzymaj się, wysłuchaj, otwórz oczy, zobacz, poczuj – to wszystko w specjalnie zaprojektowanej przestrzeni „Ćwiczeń z uważności”, po których wykonaniu odbiorcy będą przygotowani nie tylko na zobaczenie, lecz przede wszystkim na doświadczenie wystawy. #obserwujminimal 5.07–6.09.2015 Wydarzenie na Facebooku i Instagramie, za którego pośred‑ nictwem zapraszamy do dokumentowania minimalnych form realności obecnych w osobistej codzienności każdego z nas. To zbiór przesyłanych przez użytkowników materiałów audiowizu‑ alnych, będący świadectwem wielości indywidualnych definicji minimalnych form realności. Poszukiwanie. Przewodnik dla dzieci 5.07–6.09.2015 Czy na wystawie sztuki współczesnej można odnaleźć prawdziwe skarby? Czym one właściwe mogą być? Specjalnie dla naj‑ młodszych widzów przygotowaliśmy mapę, która może pomóc w poszukiwaniach. Seria ćwiczeń i zabaw – cenne znaleziska gwarantowane! 5.07.2015 (niedziela), godz. 11 #Wzornik4. Gra brył w świetle Warsztaty dla dzieci w ramach programu Małego Klubu Bunkra Sztuki „Wzornik” prowadzone przez Gizelę Mickiewicz.
12.07.2015 (niedziela), godz. 11 Chodźmy na spacer! Spacer po dzikich ogrodach z Anną Niesterowicz i Zbigniewem Mielke. Bardzo uważne poszukiwanie minimalnych form naturalnej realności. Spotkanie odbędzie się w Warszawie, a jego dokumentację zobaczymy na wystawie. 22.07.2015 (środa), godz. 17 Spacer śladami minimalnych form Oprowadzanie kuratorskie, w ramach cyklu „Sztuki oswajanie”. 15.08.2015 (sobota), godz. 11 Patrzeć w tym samym kierunku Warsztaty dla dzieci i ich opiekunów, w trakcie których spróbuje‑ my skonfrontować nasze spojrzenia na zagadnienia związane ze współczesną rzeźbą. 23.08.2015 (niedziela), godz. 12 Antropologia codzienności Spotkanie z Magdaleną Zych, która opowie o różnych sposobach interpretacji minimalnych form realności, w szerszym kontek‑ ście – antropologii codzienności. 5.09.2015 (sobota), godz. 13 Spotkanie z kuratorkami projektu Spotkanie na wystawie z Lidią Krawczyk i Karoliną Vyšata, będą‑ ce podsumowaniem działań kontekstualnych, odbywających się w trakcie trwania projektu. W ramach Weekendu Otwartego.
Indeks użytych materiałów: plastik, drewno, kapsel, moneta, stal nierdzewna, filc, plastikowe wiadro, szklanka, drewniane panele, kabel telefoniczny, linoleum, tkanina izolacyjna, drewniana półka, kabel stalowy, farby akrylowe, metalowa siatka, stal polerowana, metal, lustro, instalacja elektryczna, brąz, druk lambda, akwarela, polistyren, akryl, linka spadochronowa, malowana stal, miedziana folia, malowana tektura, taśma samoprzylepna, tkanina betonowa, aerożel, styropian, farba do gruntowania, farba, papier, opiłki drewna egzotycznego, szyszki, piasek, tkanina, sklejka, pusta puszka, projektor, koła
Specjalne podziękowania za wypożyczenie prac na wystawę dla: Galerie Nordenhake, Berlin; Galerija Gregor Podnar, Berlin; Galerie nächst St. Stephan Rosemarie Schwarzwälder, Wiedeń; Galerie Isabella Bortolozzi, Berlin; Galerie Meyer Kainer, Wiedeń; König Galerie, Berlin; Galerie Chantal Crousel, Paryż oraz Muzeum Sztuki, Łódź i Łukasza Gorczycy. Specjalne podziękowania dla Sklepu Miejsce oraz Fundacji Farma. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Patroni medialni: „Fragile – pismo kulturalne”, „Le Monde diplomatique”, „Local Life”, „Notes na 6 tygodni”, Off Radio Kraków, O.pl, Radio Kraków, „Szum”, „Usta”.
Abraham Cruzvillegas, „Wykonane ręcznie i w uniesieniu rysunki III” / “Handmade and Delirious Drawings III”, 2012, dzięki uprzejmości artysty oraz Galerii Chantal Crousel, Paryż / courtesy of the artist and Galerie Chantal Crousel, Paris.
Thea Djordjadze, „Bez tytułu” / “Untitled“, 2014, dzięki uprzejmości Galerii Meyer Kainer, Wiedeń / courtesy of the Galerie Meyer Kainer, Vienna.
Jos de Gruyter & Harald Thys, „Bez tytułu nr 10” / “Untitled No. 10“, 2010–2011, dzięki uprzejmości artystów oraz Galerii Isabella Bortolozzi, Berlin / courtesy of the artists and Galerie Isabella Bortolozzi, Berlin.
Michał Budny, „Sen” / “Dream”, 2015, dzięki uprzejmości artysty oraz Galerii Nordenhake Berlin/Sztokholm / courtesy of the artist and Galerie Nordenhake Berlin/ Stockholm.
Minimal Forms of Reality Opening: July 4th, 2015 (Saturday), 4 pm Duration: July 5th – September 6th, 2015 Curator: Lidia Krawczyk
Curator of related events: Karolina Vyšata Coordination: Renata Zawartka Exhibition space design: Malwina Antoniszczak and Monika Bielak Venue: 1st floor
Artists: Michał Budny, Abraham Cruzvillegas, Thea Djordjadze, Vadim Fishkin, Jos de Gruyter and Harald Thys, Rachel Harrison, Vlatka Horvat, Grzegorz Klaman, Alicja Kwade, Gizela Mickiewicz, Anna Niesterowicz,
Franciszek Orłowski, Lisi Raskin (in collaboration with Magdalena Kościsz, Władysław Markowski and Katarzyna Olma), Mariam Suhail, Anna Witkowska, Haegue Yang
Sculpture – how heavy is it? Probably very heavy – seeing the considerable weight of material and tradition. Yet, it is not always its weight that is so overwhelming… The contemporary sculptural object materialises in itself cultural changes, human relation towards the object, emotions, as well as contingency. The scope of sculptural matter embraces various contemporary cultural contexts, from slam chic, precariat art, and the concept of artist‑debtor working in late capitalist political systems, to neo‑materialism, the focus on the content of the form, and the object as a part of the circuit of production and distribution. “Minimal Forms of Reality” is an international exhibition that addresses the diversity of forms of contemporary sculpture, its varieties and languages. It gathers artists who isolate objects from the context of their everyday existence and test out new, seemingly impractical installations, non‑sculptures, and designed time‑space environments that capture and engage viewers’ attention. The gallery is filled with objects deprived of their normal function: hats and workshop rubbish (Jos de Gruyter and Harald Thys), drier and mirror (Haegue Yang), leaves, cones, filings of exotic trees (Anna Niesterowicz), and sea waste (Anna Witkowska). Works on display recall neither Duchamp, nor Rauschenberg, for artists are closer to the movement of Arte Povera and concepts of Germano Celant, who in the 1960s favoured the intuitive and pure art that stood in open opposition against the commercialised American Abstract Expressionism, as well as the exceedingly rational
Minimalism. They share a lot with precariat art and artists from Latin America, such as Francis Alÿs, Hélio Oiticica, Gabriel Kuri and Abraham Cruzvillegas – artists fascinated with methods of informing the world about actual poverty and social exclusion. The techniques they use – the art of rubbish, the aesthetics of waste, DIY or autoconstrucción (self ‑construction – a notion used by Cruzvillegas to describe his method) – refer to the rules that regulate the lives in favelas, the so‑called shanty towns in Mexico or in Rio de Janeiro. Their postmodernist ready‑mades derive from the assumption that all kinds of artistic activity make use of already existing components. In this respect, the materiality of the object contains both emancipatory potential, setting directions and means of avoiding the participation of objects in economy of production, as well as proposing a new kind of materialism that positions itself beyond the fetishism of matter and favours the emerging relation between object and experience it evokes. The exhibition of “Minimal Forms of Reality” operates within the frameworks of overlapping spheres: “Don’t trust illusions”, “Open eyes policy”, and “Descent to the underground”, which expose both the falsity of discourses and theatricality of life, as well as its dependence on spectacle and mediatisation. “Don’t trust illusions” is a remark and a useful hint. In their critical practice, Vadim Fishkin, Michał Budny, Gizela Mickiewicz, Thea Djordjadze, Rachel Harrison, Jos de Gruyter and Harald Thys address post‑Conceptual practices and the materialisation of illusions offered by art and one of its forms that covers the emptiness that lies inside.
“Open Eyes Policy” – a notion used in her work by Sheela Gowda – is to make viewers more sensitive to the directly experienced reality, including the socio ‑political events that involve the need for speaking and fighting in the name of the discriminated. The discourse of objects, practiced among others by Lisi Raskin, Abraham Cruzvillegas, Anna Niesterowicz, Haegue Yang, Grzegorz Klaman, Mariam Suahil and Anna Witkowska, is characterised by a formal and material connection with the context of the social function of objects. Particular artists express their socio‑political attentions either by underlining important motifs, or by moving away, detaching themselves, as well as by producing an impression of indifference and heterotopia. “Descent to the underground”, on the other hand, is the entry into the sphere of dark, subconscious and rejected phantoms. Vlatka Horvat and Franciszek Orłowski present their stories about the world hidden behind artificial form which covers that which is most difficult to define and materialise – fear, loneliness, and pain. The exhibition examines illusions produced by the materiality of sculpture, recognising that all its misleading signals, transparencies, distorted proportions, repeated gestures and variable scales are there to deceive our senses, to evoke the need to seek meaning outside the form itself, and to offer an experience of reality in the form of minimal breakdowns, bends, alert and observant illuminations. Artists from diverse cultural backgrounds materialise affects, fears, and immaterial phenomena by creating impossible sculptures based on the relation between looking and experiencing, thus sharpening our
senses. This way, through its austere form as well as ambiguous message, sculpture requires from us greater attention – both in the gallery, as well as outside it. It arouses in us the need to independently explore the crevices of the everyday and to discover the minimal forms that will constitute the proof of the value of each and every being, of each and every relation. “Minimal Forms of Reality” is a project that engages all the senses, making use of the specially designed space working under the name “Exercises in attention”. Its objective is to open up the viewers’ perception and stimulate their attention. A set of exercises was designed in collaboration with attention and contemplative psychology coaches in order to equip the viewers with the tools useful for constructing their own stories or individual definitions of the titular “minimal forms of reality”. Sharpening of the senses, close observation, and concentration on the surrounding space will serve the task of broadening the context of the exhibition by including the experiences of the viewers, initiating thus their individual encounters with works of art. Additionally, the exhibition will include an extensive programme of related events, including initiatives directly linked with the display, taking place outside the gallery (in virtual space), as well as outside Krakow. Drawing from the basic rules of attentiveness, the planned initiatives will help the viewers take a pause at the exhibition in Bunkier Sztuki, but also, or perhaps more importantly, make a pause in their incessant everyday pursuits.
“Thus attention is shifting towards contingent action that disdains all forms of apology for the object. Critico ‑aesthetic activity is being translated into free and revolutionary action that dissolves imitation, refuses an extension of the object and its embodiment in additional and productive presentation, and involves acts that can be only critic‑political.” Germano Celant, “Arte Povera più Azioni Povere”, Amalfi 1968.
“Spatial relations means also: to be involved. And the type of involvement can determine the way spatial relations are observed.” Wim Beeren, “From Exhibition to Activity”, in: “Sonsbeek 71”, Arnhem 1971.
“(…) every artwork starts with some mode of consumption, every art object begins with shopping, whether by the artist or by someone else.” Joshua Simon, “Neo‑Materialism, Part Two: The Unreadymade”, “e‑flux journal” 2011, #23.
“These moments of articulation are (…) the locations of resistance – it is in the refusal to be translated, rather than in the act of translation, that resistance can be found. However hard we try to keep the streets clear for the efficient circulation of goods and people, however hard we try to erase the traces of the garbage we produce, the stubbornness of trash has the last word, thus revealing its resistance to translation.” Anna Dezeuze, “The Light Years: Contemporary Art in the Age of Weightless Capital”, “Mute Magazine” 2011, Vol. 3, No. 1.
“In order to understand objects, we must first acknowledge that every artwork is first and foremost a commodity. (…) Whereas Minimalism is anthropocentric, commodities exist prior to the viewer and to the artist.” Joshua Simon, “Neo‑Materialism, Part I: The Commodity and the Exhibition”, “e‑flux journal” 2011, #20.
MICHAŁ BUDNY (b. 1976) – lives and works in Prague. He employs the simplest materials – paper, foil, cardboard – to produce formally restrained models of objects, places, situations, as well as phenomena devoid of particular material form (such as voice, memory, silence, rain or ray of light). He constructs both simplified models of objects, as well as abstract, material equivalents of natural phenomena employing the most limited amount of means. ABRAHAM CRUZVILLEGAS (b. 1968) – lives and works in Mexico City. Sculptor and writer. Next to Gabriel Orozco, he is the major representative of the new wave of Conceptual art in the 1980s and 1990s. Referring to the tradition of constructing houses from waste, practiced in districts of poverty, in his project of autoconstrucción Cruzvillegas creates installations from found objects, situated on the verge of abstraction and functionality. THEA DJORDJADZE (b. 1971) – lives and works in Berlin. Djordjadze has drawn her interest in designing space from Rosemarie Trockel, with whom she collaborated on several art projects. Textiles, ceramics, soap, plywood, and plaster, used in installations she calls “arranging time in space”, emphasise the significance of everyday materials, linking motifs of nomadic culture, Modernism, handcraft, and tradition. Djordjadze’s geometric structures that repeat the forms of Modernist architecture and design are juxtaposed with clay sculptures and tapestries – objects produced with craft techniques. VADIM FISHKIN (b. 1965) – lives and works in Ljubljana. Photographer, sculptor, author of multimedia installations in which he examines the relations between science and art. His often sarcastic works address fascinations with utopian systems, cosmogony, and astronautics. He recreates in them the rules of natural processes in technologically designed environments. He traces the
clumsiness of artificially created situations, relating these observations to our everyday experience. ALICJA KWADE (b. 1979) – lives and works in Berlin. Kwade is interested in the links between science and belief, physical experience and speculation it entails. Her sculptures result from her exploration of time, space, and the nature of objects. They take the form of bent, melting, resigned objects made of glass, plywood, metal, and wood. HARALD THYS (b. 1965) / JOS DE GRUYTER (b. 1966) – they live and work in Brussels. Thys and de Gruyter depict imagined worlds and alternative realities, from which emerge new models of behaviour in politically dysfunctional and oppressive situations. Their textile‑made mannequins work as documents and collages of pop cultural content and messages. They are fascinated with all kinds of expressions of cultural experience (Youtube, Reality TV, as well as Visconti and Fassbinder). RACHEL HARRISON (b. 1966) – lives and works in New York. Harrison combines found, purchased, received and produced objects into grotesque installations – pop cultural mixtures of everyday experience and museum iconography. The artist has developed a specific eclectic language of sculpture, where abstract forms are juxtaposed with objects of lowest rank – cans, jars, bicycles… assemblages of images of social desires. VLATKA HORVAT (b. 1974) – lives and works in London and New York. Horvat’s site‑specific sculptures and installations are results of her examination of the relations between everyday experience and language, means of representation and socio‑cultural interactions. She is interested in discomfort, doubts, balance, and indecision that are experienced by viewers confronting her work, as well as analysed in a wider cultural perspective.
GRZEGORZ KLAMAN (b. 1959) – lives and works in Gdańsk. Klaman is fascinated with the idea of sculpture in process, political sculpture that extends the meaning of art to activities of animation, as well as social activism. He is an author of land art projects, proponent of locating sculpture outside the institution, and author of spatial installations in Brutalist aesthetics. His sculptures result from the act of processing socio‑political tensions provoked by present socio‑political situation. GIZELA MICKIEWICZ (b. 1984) – lives and works in Warsaw. Surrounding herself with ready‑made objects and employing them in her scenography, Mickiewicz reconstructs tensions between function and unproductivity. Taken out of their usual context, they become not only objects of art, but also the proof of the relevance and functionality of the materials used for their production. ANNA NIESTEROWICZ (b. 1974) – lives and works in Warsaw. In recent years she has been interested in utilitarian use of resources procured outside of the capitalist system of exchange. She creates objects located between literal and humorous meaning. Her biographical and political work has evolved towards an enchantment with nature, unprocessed materials, and modest evocations of intimate pursuits, where art becomes identified with the rules of nature, attempting to keep up with biological diversity. FRANCISZEK ORŁOWSKI (b. 1984) – lives and works in Warsaw. Artist for whom his studio is located in his own head, and his medium is the relations formulated within it. His relational sculptures are reminiscent of spiritual anthropology and result from the artist’s internal need to heal and improve social rules. Objects created on the basis of the context of the place fill empty fragments of space with a commentary and emotions that often verge on the experience of abject and ecstasy.
LISI RASKIN (b. 1974) – lives and works in New York. Visual artist, sculptor, teacher, animator, and activist – combines in her art the potential of visualisation of abstract notions taken from the language of cultural studies and activism. She often invites other artists to participate and collaborate with her on joint projects. Raskin’s installations often refer to Cold War anxieties, martial laws, and military architecture. Her multi‑coloured passages create space for collective experience and creation, working as a remedy for cultural alienation and exclusion. MARIAM SUHAIL (b. 1979) – lives and works in Bangalore. Contingency, undocumented momentariness, relations, and everyday experiences are elements located in the centre of attention of Suhail. She processes visual language through which those phenomena are defined into stories on the exchange of ideas, historical events, and technological reality. Her “coincidental excavations” link the created, medially mediated world, with the world of abandoned objects, used contrary to their original purpose. ANNA WITKOWSKA (b. 1978) – lives and works in Gdańsk. Witkowska operates with an immediate, empathic, and intuitive perceptiveness, linking various forms and languages of visual culture. She smoothly moves around products of mass culture, translating phenomena into text, emotions into objects, and relations into spatial installations. HAEGUE YANG (b. 1971) – lives and works in Seul and Berlin. A specialist in the phenomenon of materiality and functionality of objects in their everyday routine. Yang arranges abstract installations with the use of home appliances taken out of their functional context. She emphasises the sensory aspect of the experienced space, creating multi‑sensory spaces, often rooted in historical contexts.
Programme of related events Exercises in attentiveness in the course of the exhibition Stop! Make a pause, listen, open your eyes, look, and feel – all this in a specially designed space of “Exercises in attentiveness”, which will prepare the viewers to not only see, but, above all, to experience the exhibition. #observeminimal in the course of the exhibition Facebook and Instagram event through which viewers are invited to document the minimal forms of reality present in their personal surroundings. A collection of audio‑visual materials submitted by Facebook and Instagram users, offering a proof of the multiplicity of individual definition of the notion of minimal forms of reality. The Search. A guide for children in the course of the exhibition Can real treasures be found at a contemporary art exhibition? What will they actually be? Especially for the youngest viewers, we have designed a map that will help them in their search. A series of exercises and games – valuable finds guaranteed! July 5th, 2015 (Sunday), 11 am #Pattern Book 4. The Game of Blocks in the Light Workshops for children within the frameworks of the Bunkier Sztuki Little Club programme called “Pattern Book”, run by Gizela Mickiewicz.
July 12th, 2015 (Sunday), 11 am Let’s Go for a Walk! A walk in wild gardens with Anna Niesterowicz and Zbigniew Mielke. A very careful search for minimal forms of natural reality. The meeting will take place in Warsaw, while its documentation will be displayed at the exhibition in Krakow. July 22nd, 2015 (Wednesday), 5 pm A Walk in Search of Minimal Forms Curator’s guided tour, within the series “Taming Art”. August 15th, 2015 (Saturday), 11 am Looking in the Same Direction Workshops for children and their guardians, during which we shall try to confront our respective outlooks on issues related to contemporary sculpture. August 23rd, 2015 (Sunday), 12 am The Anthropology of Everyday Life Meeting with Magdalena Zych, who will talk about various modes of interpretation of minimal forms of reality in a wider context of anthropology of everyday life. September 5th, 2015 (Saturday), 1 pm Meeting with the curators Meeting at the exhibition with Lidia Krawczyk and Karolina Vyšata, summarising the events that took place in the course of the project. Part of Open Weekend.
Index of used materials: plastic, wood, coin, beer bottle cap, stainless steel, felt, plastic bucket, glass, wooden panels, telephone wire, linoleum, isolation cloth, tape, wooden shelving, iron wire, plaster, acrylic paints, metal mesh, polished steel, mirror, electric wiring, bronze, mounted Lambda print, watercolour, polystyrene, acrylic, parachute cord, painted steel, copper foil, painted cardboard, scotch tape, Concrete Cloth, airgel, styrofoam, primer, paint, paper, exotic wood chips, cones, sand, fabric, plywood, empty can, projector, wheels
Special thanks for loaning the works displayed at the exhibition to: Galerie Nordenhake, Berlin; Galerija Gregor Podnar, Berlin; Galerie nächst St. Stephan Rosemarie Schwarzwälder, Vienna; Galerie Isabella Bortolozzi, Berlin; Galerie Meyer Kainer, Vienna; König Galerie, Berlin; Galerie Chantal Crousel, Paris, and Muzeum Sztuki, Łódź, and Łukasz Gorczyca. Special thanks to: Sklep Miejsce, Farma Foundation. Subsidised by the Ministry of Culture and National Heritage. Media Patrons: „Fragile – pismo kulturalne”, „Le Monde diplomatique”, „Local Life”, „Notes na 6 tygodni”, Off Radio Kraków, O.pl, Radio Kraków, „Szum”, „Usta”.
Jos de Gruyter & Harald Thys, „Bez tytułu nr 93” / “Untitled No. 93“, 2010–2011, dzięki uprzejmości artystów oraz Galerii Isabella Bortolozzi, Berlin / courtesy of the artists and Galerie Isabella Bortolozzi, Berlin.