TRAM TRACK TRACER Een GIS‐applicatie voor de tracéstudie van nieuwe tramlijnen
TRAM TRACK TRACER |
1
PROBLEEMSTELLING Ad hoc tracékeuze voor nieuwe infrastructuren
Te snelle selectie van voorkeurstracé
Onvolledigheid in alternatieven
Onduidelijk afwegingskader
Subjectieve beoordeling
Gevolg:
Contestatie tracékeuze Haperende besluitvorming
Verkeerde inschatting effecten
Ondoelmatige investeringen TRAM TRACK TRACER |
2
UITDAGING Tracéstudie voor nieuwe tramlijnen
Waar ligt het best mogelijke tracé voor een nieuwe tramlijn ?
Groot aantal verschillende mogelijkheden testen
Performantie van de tramlijn bepalen in functie van omgevingsfactoren Iteratief optimaliseren door ontwerpend onderzoek
Alternatieven vergelijken op basis van uiteenlopende kwaliteitscriteria
Zéér veel rekenwerk …
TRAM TRACK TRACER |
3
DOEL
Tram Track Tracer als instrument voor de
verkenning … [waar zijn trambeddingen mogelijk ?]
beschrijving … [met welke karakteristieken ?]
compilatie …
[binnen welke lijnconfiguratie ?]
evaluatie … [hoe performant is de lijn ?]
… van nieuwe tramlijnen
TRAM TRACK TRACER |
4
INTELLIGENTE BOUWDOOS GIS‐bouwstenen
2
Bouwstenen tramlijn: 3
1. Trambedding (segment)
4
1
8 5
2. Tramhalte 3. Kunstwerk 4. Kruising
6
4
7
TRAM TRACK TRACER |
Impact op omgeving:
4. Kruising
5. Aanpassing straat
6. Onteigening
7. Doorsnijding open ruimte
8. Ontwikkeling
5
INTELLIGENTE BOUWDOOS Opbouw van de tracés
Bouwstenen samenstellen tot:
Tracécomponent | Deeltracé | Tramlijn
TRAM TRACK TRACER |
6
BESCHRIJVING KARAKTERISTIEKEN Parametrisering van de bouwstenen 1. Trambedding (segment) Type bedding Type beveiliging Topsnelheid 2. Tramhalte Verliestijd Aantal parkings
5. Aanpassing straat Kostprijs
6. Onteigening Type eigendom Kostprijs
7. Doorsnijding open ruimte Type open ruimte Mate van versnippering
8. Mogelijke ontwikkeling Omvang Programma Dichtheid
2 3
4
1
8 5 6
4
7
3. Kunstwerk Type kunstwerk Kostprijs Aandeel tram 4. Kruising Type kruising Type beveiliging TRAM TRACK TRACER |
7
BESCHRIJVING KARAKTERISTIEKEN Interactie van de trambedding met zijn omgeving
Verenigbaarheid met karakter omgeving Beschikbare ruimte (onteigeningen) Inname bestaande wegen
RUIMTEGEBRUIK
Impact op doorstroming andere modi Impact op oversteekbaarheid Mogelijk oponthoud van tramlijn INFRASTRUCTUURNETWERK
Bundeling met bestaande structuren Doorsnijding kwetsbare ecotopen Versnippering waardevol landschap
FYSISCH SYSTEEM
TRAM TRACK TRACER |
8
BESCHRIJVING KARAKTERISTIEKEN Interactie van de tramhalte met zijn omgeving
RUIMTEGEBRUIK Direct gebruikspotentieel rond halte:
Aantal inwoners
Tewerkstelling
INFRASTRUCTUURNETWERK
Bezoekersfuncties
Verknoping aan halte:
FYSISCH SYSTEEM Toekomstpotentieel rond halte:
Verdichting bestaande omgeving
Nieuwe ontwikkelingen TRAM TRACK TRACER |
Trein, bus, tram
Fietsnetwerk
Wegverkeer
9
BESCHRIJVING KARAKTERISTIEKEN Parametrisering van de tramlijn i.f.v. zijn omgeving
TRAM TRACK TRACER |
10
INTERFACE Grafische omgeving
TRAM TRACK TRACER |
11
INTERFACE Invulformulier voor een tramsegment
TRAM TRACK TRACER |
12
INTERFACE Resultatenformulier voor een deeltracé
TRAM TRACK TRACER |
13
INTERFACE SQL formules
TRAM TRACK TRACER |
14
WAARDERING INFRASTRUCTUUR Kostprijs infrastructuur o.b.v. type bedding en kunstwerken
TRAM TRACK TRACER |
15
WAARDERING INFRASTRUCTUUR Reistijd o.b.v. snelheid en verliestijd
TRAM TRACK TRACER |
16
WAARDERING VERVOERPOTENTIEEL Nabijheid reizigers (productoren, attractoren)
TRAM TRACK TRACER |
17
WAARDERING VERVOERPOTENTIEEL Verknoping met openbaar vervoer
TRAM TRACK TRACER |
18
WAARDERING VERVOERPOTENTIEEL Verknoping met fietsnetwerken
TRAM TRACK TRACER |
19
WAARDERING VERVOERPOTENTIEEL Verknoping met wegverkeer
TRAM TRACK TRACER |
20
WAARDERING IMPACT OP DE MENS Onteigeningen, verstoring relaties
TRAM TRACK TRACER |
21
WAARDERING IMPACT OP OPEN RUIMTE Doorsnijding en versnippering kwetsbare ecotopen en landschappen
TRAM TRACK TRACER |
22
WAARDERING RUIMTELIJKE INTEGRATIE Inpasbaarheid bedding in de omgeving
TRAM TRACK TRACER |
23
WAARDERING RUIMTELIJKE INTEGRATIE Structuurversterking o.b.v. ruimtelijke dynamiek
TRAM TRACK TRACER |
24
GLOBALE BEOORDELING 16 scores in een evaluatieroos
TRAM TRACK TRACER |
25
OUTPUT
Berekende waarden tracékarakteristieken
Thematische kaarten tracékarakteristieken
TRAM TRACK TRACER |
Scores in evaluatieroos
Eigen interpretatie in sterkte‐zwakte tabel
26
INNOVATIE (1) Actualisatie GIS resultaten
Interactieve aanpassing tramlijn
Dynamische aanpassing parameters
Permanente actualisatie GIS resultaten op alle aggregatieniveaus
Ogenblikkelijke evaluatie van de ingreep
TRAM TRACK TRACER |
27
INNOVATIE (2) GIS als instrument voor ontwerpend onderzoek
Ontwerpend onderzoek:
Creatieve en inventieve strategie
GIS ondersteuning:
Analytische en rekenkundige methodiek
+
Inzet bij ontwerpend onderzoek voor complexe vraagstukken
TRAM TRACK TRACER |
28
INNOVATIE (3) Combinatie sterkten van AutoCAD Map en Quantum GIS
AutoCAD Map:
Industry Models (Topobase functionaliteit)
Formulieren met voorgedefinieerde invulvelden: gestructureerde data‐input
Onmiddellijke verwerking via formules analyse‐resultaten
Quantum GIS:
Datawinning m.b.v. overlay en buffering
Import analyseresultaten Quantum GIS in AutoCAD Map:
Verwerking in formulieren
TRAM TRACK TRACER |
29
INNOVATIE (4) Geïntegreerde evaluatie van een tramtracé
Evaluatie volgens vier domeinen: Infrastructuur Reizigerspotentieel Impact op mens, natuur, landschap Ruimtelijke integratie
Parametrisering van kwaliteitscriteria: objectieve beoordeling mogelijk
Relatie tussen tramlijn en ruimtelijke ordening: Inpasbaarheid in omgeving Structuurversterkend vermogen
Nieuwe datalaag: ruimtelijke dynamiek
TRAM TRACK TRACER |
30
EERSTE TOEPASSING Brabantnet (De Lijn)
Tracé‐ en plan‐MER‐studie voor
4 nieuwe tramlijnen in Vlaams Brabant
In opdracht van De Lijn
BUUR cvba i.s.m. Royal Haskoning
2011 – 2013 Boom – Brussel Ninove – Brussel
Heist‐op‐den‐Berg – Brussel
Jette – Zaventem – Tervuren
TRAM TRACK TRACER |
31
EERSTE TOEPASSING Brabantnet: onderzochte tracés
TRAM TRACK TRACER |
32
EERSTE TOEPASSING Brabantnet: geselecteerde tracés
TRAM TRACK TRACER |
33
EERSTE TOEPASSING Brabantnet (De Lijn)
1.000 kilometer trambedding onderzocht
400 mogelijke haltes onderzocht
6.000 objecten geparametriseerd
Toepassing Tram Track Tracer
80+ alternatieven geëvalueerd Resultaat: 4 optimale tramlijnen
Beslissing Vlaamse Regering: eind 2013
Doelstelling ingebruikname eerste tramlijnen: 2020
TRAM TRACK TRACER |
34
WETENSCHAPPELIJKE ACHTERGROND
Onderzoeksproject IWT (2010 – 1014):
SBO project Orderin’F
Onderzoeksvragen:
1. Is een hoogwaardig regionaal openbaar vervoer nog mogelijk in Vlaanderen ?
2. Zou dit onze ruimtelijke ordening kunnen versterken ?
KU Leuven | OSA
BUUR | bureau voor urbanisme
UHasselt | IMOB
VUB | Mosi‐T
Univ. Paris‐Est | Lab’Urba
Valorisatie o.b.v. samenwerking tussen
kenniscentra, economische en maatschappelijke actoren TRAM TRACK TRACER |
35
FEEDBACK
“De Tramtracktracer geeft inzicht in verschillende criteria en maakt het mogelijk om op een objectieve, wetenschappelijke manier de verschillende criteria in kaart te brengen en bevordert op die manier de besluitvorming.” Joost Swinnen, De Lijn, projectmanager Brabantnet
“Dankzij formulieren in AutoCAD Map wordt de GIS data toegevoegd op een gestructureerde en eenduidige manier. Zeker als er gewerkt wordt met een groot aantal projectmedewerkers op verschillende locaties is een correcte data input van cruciaal belang.
De tramtracés kunnen bovendien on‐the‐fly geëvalueerd worden." Wim De Winter, GIS‐expert Geo‐IT bvba
TRAM TRACK TRACER |
36
VOLGENDE TOEPASSING Ontwerp tramnetwerk regio Leuven (i.k.v. SBO)
TRAM TRACK TRACER |
37
TEAM
BUUR | bureau voor urbanisme
gespecialiseerd in stedenbouw | infrastructuur | strategische planning
Johan Van Reeth
Nathalie Bohez Rubiano | Michael Cloet | Charlotte Deckers | Nina Reyntjens Juliette Dujardin | Maritza Toro
Adviseurs:
Geo‐IT | Wim De Winter
KU Leuven | OSA | Matthias Blondia, Erik De Deyn
TRAM TRACK TRACER |
38