Desember 2014
`n handelsmerk van
Frank Lawrence vir nog `n termyn tot voorsitter van GWK se direksie herkies
GWK Vleis se Veeplan help produsente om optimaal te produseer
Belang in Cavaliergroep voeg waarde toe vir vleisprodusente
Kommuniek vaar puik in nasionale kompetisie vir tydskrifte
GWK Versekering . . .
Welvaartbestuur deur spesialiste Douglas Brits van den Berg Bestuurder: Versekering Kredietlewensversekering 082 803 5190 Kimberley Willem Kruger Krediet- en Lewensversekering 082 490 9680 Hopetown/Luckhoff Josef Pelster Krediet-en Lewensversekering 082 883 4474
Behalwe beleggings, lewensversekering en verskeie ander gehalte-produkteendienste, bied GWK Versekering nou ook `n bekostigbare begrafnisskema. GWK se makelaars staan gereed om hierdie puik produk aan ons produsente te verskaf. Skakel vandag nog jou makelaar vir meer besonderhede.
Douglas
GWK is `n Gemagtigde FinansiĂŤle Diensverskaffer wat fokus op welvaartbeskerming. FSB Lisensienommer 1185
www.gwk.co.za
innoveer landbou
DESEMBER 2014
OP DIE VOORGROND
AKTUEEL
12
3 2 Redaksioneel
12 Damesprogram Dames kuier saam met Heuning.
3 Geestelike akker 4 Damme en temperature 6 Agrikalender 8 Landbouwenke
VOORBLAD
LANDBOUSAKE
16
10 10 Aktueel Lawrence dien nog `n termyn as voorsitter van GWK se direksie. 14 Vleis Veeplan help veeprodusente om optimaal te produseer. 26 GWK Nuus Kommuniek vaar puik in nasionale tydskrifkompetisie. 27 GWK Nuus GWK bekom belang in die Cavalier-groep.
16 Presisieboerdery Grondgesondheid – `n driefase-model.
DESEMBER 2014
WEES INGELIG
VROUE
20 20 Versekering Hollard-versekeringsprodukte voeg waarde toe vir kliĂŤnte. 24 Veilings GWK Veilings word deur `n span spesialiste bedryf.
34 34 Leefstyl Klop die Kersfees-blues. 36 Gesondheid Fnuik die Kersvetjies . . . 37 Resep Biscotti vir `n Kers-bederf 38 Agterblad Pa koop uiteindelik `n karavaan.
ONTSPAN
28 28 Kompetisie Kommuniek gee R10 000 se Snappy Chef-kookware weg aan een gelukkige leser. 32 Vir die jongspan Kerspret met balle.
tuur s e B n e e i s k e Dir Direksie Voorsitter Frank Lawrence Ondervoorsitter Johan Jacobs Hennie Coetzee JP du Plessis Wynand Human Frans Lubbe
Tertius Marais Mattheus Maree Willem Mülke Eric Ramongalo Piet Roux Ronnie Stadhouer Koos van der Ryst Frans Wiid
Hoofbestuur Besturende Direkteur Pieter Spies Finansiële Direkteur Johann Klopper Hoofbestuurder: Spesialisprodukte Llewellyn Brooks Hoofbestuurder: Primêre Produksie Pieter Bekker Hoofbestuurder: Handel Mark du Plessis Hoofbestuurder: Graanprodukte Tom Meintjes Hoofbestuurder: Veilings, Vleis en Supermarkte Wim van Rooyen
Presisieboerdery en Produksienavorsing Dup Haarhoff 083 646 1111 Saad en Opkomende Produsente Jozua Haarhoff 082 808 8579 Graanbemarking Elmarie Jacobs 082 906 2383 Meganisasie Johan Kruger 082 809 4778 Direkte Insette Rocky le Roux 082 317 7656 Katoen, Kontrakteurs, Aartappels, Lusern en SAFP Freek Meyer 083 644 0022 Veilings en GWK Properties Willie Meyer 071 680 4103 Inligtingstegnologie Rika Myburg 082 889 7821
Uitvoerende Bestuur
Sidi Parani Cas Prinsloo 079 510 2710
Sekretariaat John Bell 076 430 5615
Oliesade en Pekanneute Andreas Snyman 082 801 1849
Finansies en Stelsels Andri Bezuidenhout 071 686 8844
Menslike Kapitaal Chopper Theart 082 806 9995
Vleis Alex Cilliers 082 808 3063
Westra Eddie Ueckerman 082 804 7545
Korporatiewe Bemarking Neil de Klerk 082 881 7531
Versekering en FloTank Brits van den Berg 082 803 5190
Graanfasiliteite Carl du Toit 082 906 2121
Bemarkingskantoor: KwaZulu-Natal Terence van Dyk 082 885 4163
Finansiering en Finansiële Landbou Advies Kobie Greyvensteyn 082 808 4178
Bemarkingskantoor: Oos-Vrystaat Hennie van der Walt 079 511 4547
Redaksioneel Ons groet die oupas, die oumas, die nefies, die niggies . . . die omies, die tannies, die Kersboom se liggies gaan aan en af. Ek onthou al die stories, ek onthou al die grappies . . . op Oukersaand hou ons konsert op die trappies. Robbie Wessels se woorde laat my telkens terugdink aan hoe vol verwonderwing `n mens as kind oor Kersfees was. Hierdie Kersfees wens ek vir elkeen van ons aandeelhouers `n ware Christusfees toe. `n Tyd waarin ons weer sal verwonderd staan oor die grootste geskenk wat die mensdom ooit ontvang het. In ons Kersuitgawe lees ons vandeesmaand meer oor GWK se Algemene Jaarvergadering wat onlangs in Kimberley gehou is. Ons kuier ook saam met die groep Heuning by die damesprogram wat tydens die vergadering aangebied is. Dan kyk ons na die veeplan wat GWK Vleis onlangs bekendgestel het om veeprodusente te help om beter
resultate te behaal en optimaal te produseer. Die span van Presisieboerdery bring grondgesondheid onder die loep met `n driefase-plan om dit te bewerkstellig en ons kyk saam met GWK Versekering na Hollard se produkte wat waarde toevoeg. Ons kuier by GWK se stoetveebesigheid en ontmoet mnr. Schalk Erlank, wat met jare se ondervinding groot kundigheid tot hierdie besigheid toevoeg. Dan doen ons aan by die spoorlyn tussen Douglas, Salt Lake en Belmont, waarvan die tweede fase van opgradering onlangs voltooi is. Dit het tot gevolg dat groter vragte graan nou teen `n hoĂŤr spoed ver-
voer kan word. Ons is ook baie trots op Kommuniek wat uitstekend gevaar het in `n nasionale tydskrifkompetisie. Lees op bl. 26 meer hieroor. Dan kom die dames aan die beurt en hierdie maand leer ons hoe om die Kersfees-blues te oorkom. Ons leer ook hoe om gesond te leef in die feestyd en maak biscotti vir `n Kersbederf voordat Piet vertel hoe Pa uiteindelik `n karavaan gekoop het.
Uitgewer namens GWK Bpk. Neil de Klerk (Uitvoerende Bestuurder: Korporatiewe Bemarking)
Hoofkantoor GWK Bpk. De Villiersstraat Posbus 47 Douglas 8730
VOORBLADFOTO Tania Fourie
Redakteur en uitlegkunstenaar Carien Grobler 082 802 3628 Advertensies en redaksioneel Tania Fourie 053 298 8200 / TaniaF@gwk.co.za Medewerker: uitleg en redigering Annatjie Rautenbach 2
Telefoon 053 298 8200 / 087 820 5630 Webwerf www.gwk.co.za
Tot Februarie!
ler
Carien Grob
Redakteur
Kommuniek verwelkom enige terugvoer van ons lesers. Kontak ons ook gerus oor enige interessante gebeure in ons aandeelhouer se lanbou-omgewing. E-pos: carieng@gwk.co.za Pos: Kommuniek, Posbus 47, Douglas, 8730
depositphotos
Geestelike akker Moet niks aan ander mense skuld nie, behalwe om absoluut lojaal en vol liefde teenoor hulle te wees. As jy ander mense liefhet, het jy die hele wet van God nagekom. Romeine 13:8 Skuldvrye liefde
almal uitdeel nie. Tog bied Hy ons soveel meer: Hy gee aan ons skuldHoe graag sou ons nie almal skuld- vrye siele! Sy liefde wis eenvoudig al vry wou wees nie! Dink net wat `n die dinge waaraan ons hart so swaar verligting dit sal wees as een of ander dra uit. weldoener vandag al jou skuld betaal Die bloed van sy Seun haal ons uit en jou boonop `n paar miljoen gee die rooi van ons lewens en gee aan vir enige toekomstige uitgawes en ons `n spierwit vredebladsy. skuld. God gee hierdie vergifnis gratis, Meer nog: dink net wat `n heerlikmaar vra daarmee saam dat ons, heid dit sal wees as iemand al dié uit dankbaarheid teenoor Hom, ook dinge waaroor jy so skuldig voel, hemelse weldoeners sal wees. eenvoudig uit jou lewe kon wegHy vra hard en duidelik dat ons aan neem! diegene wat iets aan ons skuld, ook Ons dierbare Vader is nie `n aardse die skoon bladsy van onvoorwaardefilantroop wat sakke vol geld aan like vergifnis sal gee.
Deel jy die liefdesmiljoene wat God jou gee, ruimskoots aan ander uit? Gaan spreek vandag almal wat jou iets “skuld”, vry! Genade-God, ek wil uit dankbaarheid oor my skuldvrye status u vergifnisliefde aan almal om my uitdeel. Help my om vrygewig in my liefde te wees asseblief?
Milanie Vosloo Uit Laat sy liefde jou lei, uitgegee deur Cum. 3
Damme en temperature Huidige stand van damme Riviersisteem
Dam
Werklike vs. langtermyn reĂŤnval % Vol
Oranjerivier
Welbedachtdam Gariepdam Vanderkloofdam
96 71 100
Vaalrivier
Vaaldam Bloemhofdam Allemanskraaldam Erfenisdam
79 77 36 40
Hartsrivier
Spitskopdam
93
Rietrivier
Kalkfonteindam
29
Modderrivier
Krugersdriftdam
68
Werklike min. en maks. temperature vs. langtermyn temperatuur
Maandelikse voorspelling Desember 2014
Inligting verkry van GFCSA
Veilingskalender en Veilingspryse 22 Januarie 27 Januarie 28 Januarie 29 Januarie 29 Januarie 30 Januarie 31 Januarie
Groot- en kleinveeveiling, Kimberley Groot- en kleinveeveiling, Kimberley Swellendam-veiling Riversdal-veiling Hertzogville-veiling Groot- en kleinveeveiling, Kimberley Warrenton-veiling
Boshof-veiling; Aanteelveiling, Bultfontein Groot- en kleinveeveiling, Kimberley Griekwastad-veiling; Humansdorp-veiling Kandirri Brangus-veiling, Petrusburg Somerset-Oos-veiling Fauresmith-veiling Fitches Corner-veiling
conrad borman
6 Januarie 13 Januarie 13 Januarie 14 Januarie 15 Januarie 20 Januarie 21 Januarie
Veilingspryse vir lewendehawe – November 2014 03/11 - 07/11
27/10 - 31/10
10/11 - 14/11
17/11 - 21/11
24/11 - 28/11
Bees
Kby
Bees
Kby
Bees
Kby
Bees
Kby
Bees
Kby
Slagosse
R12.80
Slagosse
R13.80
Slagosse
R13.00
Slagosse
R13.00
Slagosse
R12.30
Slagkoeie
R12.50
Slagkoeie
R13.80
Slagkoeie
R13.00
Slagkoeie
R14.00
Slagkoeie
R12.30
Maer beeste
R10.50
Maer beeste
R11.00
Maer beeste
R11.20
Maer beeste
R11.50
Maer beeste
R11.00
Ligte kalwers (180-200kg)
R21.20
Ligte kalwers (180-200kg)
R21.20
Ligte kalwers (180-200kg)
R22.50
Ligte kalwers (180-200kg)
R23.00
Ligte kalwers (180-200kg)
R22.00
Swaar kalwers (201-250kg)
R19.80
Swaar kalwers (201-250kg)
R18.50
Swaar kalwers (201-250kg)
R20.00
Swaar kalwers (201-250kg)
R21.00
Swaar kalwers (201-250kg)
R21.00
Swaar kalwers (250kg +)
R19.00
Swaar kalwers (250kg +)
R18.00
Swaar kalwers (250kg +)
R19.50
Swaar kalwers (250kg +)
R20.00
Swaar kalwers (250kg +)
R18.80
Skape
Kby
Skape
Kby
Skape
Kby
Skape
Kby
Skape
Kby
Slaglammers
R21.00
Slaglammers
R24.00
Slaglammers
R25.00
Slaglammers
R25.00
Slaglammers
R25.00
Stoorlammers
R21.00
Stoorlammers
R24.00
Stoorlammers
R25.00
Stoorlammers
R25.00
Stoorlammers
R25.00
Kruislammers
R20.00
Kruislammers
R24.00
Kruislammers
R23.00
Kruislammers
R25.00
Kruislammers
R25.00
Slagooie
R16.20
Slagooie
R17.00
Slagooie
R17.00
Slagooie
R17.00
Slagooie
R18.00
Maer ooie
R14.30
Maer ooie
R17.00
Maer ooie
R17.00
Maer ooie
R17.00
Maer ooie
R18.00
Klein bokkies
R28.00
Klein bokkies
R34.00
Klein bokkies
R30.00
Klein bokkies
R30.00
Klein bokkies
R30.00
Jong bokke
R28.00
Jong bokke
R30.00
Jong bokke
R30.00
Jong bokke
R30.00
Jong bokke
R30.00
Bokooie
R17.00
Bokooie
R19.00
Bokooie
R18.00
Bokooie
R19.00
Bokooie
R18.00
6
UITMUNTENDE LOGISTIEKE OPLOSSINGS
Spoor- en Padvervoer Brits van den Berg: 082 8035 190 Oproepsentrum: 086 1000 936
Landbouwenke Katoen Plante se wortelstelsel is diep
gevestig en waterverbruik neem drasties toe. Verseker dat die grondprofiel vol is teen die begin van die blomstadium – dit behoort teen einde Desember te wees. `n Eerste groeireguleerderbespuiting met Pix kan teen `n
ligte dosis gedoen word. Dit sal die plante effens terugsit en internodes verkort sodat dit nie vegetatief te veel groei nie. Dit is belangrik dat bolset so naby as moontlik aan die hoofstam is. Gaan lande gereeld deur en inspekteer vir insekte soos blaaspootjie en wurms.
Groente en rankgewasse Doen onkruidbeheer op
rankgewasse aangesien groot opbrengsverliese kan voorkom indien onkruiddruk te hoog is.
Sit byekorwe neer om bestuiwing te verbeter.
Laat aanplantings wat begin rank, kan nou stikstof-topbemesting
ontvang. Mikro-elemente kan toegedien word om bestuiwing en vrugkwaliteit te verbeter.
Lusern Doen vroegtydig grondontledings
deur die pH en die magnesiumvir aanplantings wat in die herfs en kalsiuminhoud van die grond gedoen gaan word. bepaal. Indien die pH laer as is 6.5, moet Indien kaliumtekorte voorkom, bekalking gedoen word. Die kan KCl @ 200kg/ha in die hoeveelheid en soort kalk word midsomer toegedien word.
Droëbone Neem grondmonsters en doen
Desember gedoen word om vroeë rypskade vry te spring. grondvoorbereiding vir plant van Droëbone is baie sensitief vir droëbone. aalwurm. Pas beheer toe deur Tradisioneel word droëbone met Temik te plant. Sistemiese vroeg Januarie geplant, maar bespuitings kan later plaasvind. aanplantings kan vanaf 20
Wingerd Wingerd is tans in vrugset. Kyk
uit vir meeldou en donsige skimmel, veral in koeler, bewolkte weer. Dit is beter om voorkomend te spuit. Stuifswael is effektief as voorkomende behandeling. 8
Vroeë tekens van meeldou
kan op rose in die omgewing gesien word voordat die wingerd simptome wys. Dit is belangrik dat wingerd nie waterstres voor die finale rypwording ervaar nie.
Saadbed moet fyn en ferm wees. Droëbone is sensitief vir Atrasien. Maak seker van die afbreekperiode in die grond indien dit die vorige seisoen toegedien is.
Grondbone Aanplantings ná koring
kom tans op en is in die jong saailingstadium Lande kan met `n roleg (duisendpoot) bewerk word indien waaiprobleme voorkom. Doen die bewerking slegs wanneer die plante `n paar blare het en goed geanker is, anders sal te veel skade aangerig word. Maak die oppervlakte grof en water kan `n ruk lank weggehou word om die plante kans te gee om te herstel.
Wanneer die grond begin
kraak met opkoms, kan `n ligte, vinnige besproeiing gedoen word. Vermy aanhoudende besproeiing, dit strem wortelontwikkeling. Vroeë aanplantings wat begin blom, kan met gips gestrooi word indien dit nie voor plant toegedien is nie. Reël vir die neem van blaarmonsters om die voedingstatus van veral vroeë aanplantings vas te stel.
Mielies Doen wetrip vroegtydig om wortelskade tot die minimum te beperk, waterinfiltrasie en
wortelontwikkeling sal verbeter. Kyk uit vir stamruspes en beheer vroegtydig.
Pekanneute Sinkbespuitings kan nog
tot in Januarie gedoen word. `n Maksimum van vyf bespuitings behoort voldoende te wees deur die seisoen. Onkruidbeheer en besproeiing moet deurgaans voortgaan. Waterbehoeftes verhoog heelwat; bome moet nie aan droogtestres Saamgestel deur GWK Navorsing en Ontwikkeling.
blootgestel word tydens vrugontwikkeling nie. Die laaste somersnoei kan nog in Desember gedoen word. Begin uitkyk vir geelpekanplantluis en doen bespuitings vir skurfsiekte indien nodig. Saailinge word vanaf November tot Februarie geokuleer.
Mnre. Mike Symington (Hoof van Besigheidsbankdienste van Standard Bank in die Noord-Kaap), Frank Lawrence (Voorsitter van GWK se direksie), Pieter Spies (Besturende Direkteur) en Brand Pretorius (gasspreker).
Aktueel
Carien Grobler
Lawrence dien nog `n termyn as voorsitter van GWK-direksie
M
nre. Frank Lawrence en Johan Jacobs is onlangs tydens GWK se Algemene Jaarvergadering in Kimberley onderskeidelik tot voorsitter en ondervoorsitter van die Direksie herkies. Mnre. Wynand Human en Frans Lubbe is ook as lede van die direksie herkies. Lawrence het in sy voorsittersrede 10
gesê die afgelope paar jaar het groot uitdagings gehad, maar dat GWK ook groot suksesse behaal het. “Ons meet ons sukses aan dit wat ons vir ons produsente en gemeenskappe doen.” Lawrence het gesê dat die wêreldekonomie wankelrig is en dat die toekoms groot uitdagings inhou. “Die bedreiging van voedselsekuriteit in Suid-Afrika bied egter die ge-
leentheid aan produsente om hulself relevant te maak. “Ons by GWK weet wat ons geleenthede in die mark is en ons wil dit verantwoordelik gebruik,” het hy gesê. “Ons doelwit is om onsself voortdurend vorentoe in die waardeketting te posisioneer”. Lawrence het GWK se kortingskema uitgelig as `n voordeel waarvan enige produsent kan deel word en ook klem gelê op die innovering binne
die maatskappy, wat meebring dat produsente nismarkprodukte kan aanplant. “Die investering in tegnologie soos katoenplukkers is `n enkele voorbeeld hiervan.” Volgens Lawrence is mense GWK se grootste bate en ook die maatskappy se grootste hulpbron. “GWK beoog om in die toekoms toenemend by die bejaardes en kinders in ons gemeenskappe betrokke te raak.” Mnr. Brand Pretorius (gasspreker) het gesê dat die vergadering vir hom getuienis was van `n maatskappy wat volhoubaar sake doen. “Die wêreld het nog nooit so vinnig en ingrypend verander as juis nou nie.” Dit hou egter nie net risiko in nie, maar ook geleenthede, het Pretorius gesê. “Ons is strategies uitstekend geplaas om veral op geleenthede in Afrika te fokus.”
Mev. Rika Myburg (Uitvoerende Bestuurder: Inligtingstegnologie) en Andri Bezuidenhout (Uitvoerende Bestuurder: Finansies) saam met mnr. Gerald Lawrence op GWK se Algemene Jaarvergadering in Kimberley. Lawrence is 93 jaar oud en het die stigtingsvergadering van GWK bygewoon.
Mnre. Johann Klopper (Finansiële Direkteur), Tom Meintjes (Hoofbestuurder: Graanprodukte), Markus du Preez (Landbank), Frans Lubbe (Direkteur), Wynand Human (Direkteur), mev. Kobie Greyvensteyn (Uitvoerende Bestuurder: Finansiering) en mnr. Frans Wiid (Direkteur). 11
Dames kuier saam met Heuning
A
andeelhouers se gades is vanjaar tydens die Algemene Jaarvergadering in Kimberley aan die hand van die tema Hart en Soet vermaak. Die groep Heuning het die dames letterlik op hul voete gehad terwyl hulle ook na `n kookdemonstrasie met Snappy Chef-kookware gekyk het en verskeie interessante stalletjies kon besoek. Regs: Die dames klink `n glasie! Foto’s: Emile Hendricks
Bo: Die dames besoek die stalletjies terwyl hulle tussendeur deur die groep Heuning (inlas) vermaak is. 12
! d y t s r e K e d n ë e s e G
Dit is altyd `n voorreg om aan die einde van `n jaar terug te kyk oor die suksesse wat `n mens behaal het. Die GWK-span het vanjaar opnuut besef hoe belangrik die rol van mense in ons besigheid is. Ons aandeelhouers en personeel is die hartklop van GWK en onlosmaaklik deel van elke uitdaging wat ons in 2014 oorkom het, maar ook van elke sukses wat ons in die sakeomgewing behaal het. Ek wens graag ons aandeelhouers en personeel `n welverdiende rustyd toe. Mag u elkeen `n Geseënde Kersfees hê en die feestyd waarlik `n viering van Christus se geboorte wees. Pieter Spies namens GWK se Direksie en Bestuur
Ons besigheid Carien Grobler
Veeplan help veeprodusente om optimaal te produseer
G
WK Vleis bied hierdie feestyd aan veeprodusente `n veeplan met opsies vir beter resultate en optimale produksie. GWK-aandeelhouers is reeds bevoordeel deur `n premie vir Desember-slagbesprekings op lam en skaap. 14
As die lewering wel plaasvind op die dag soos bespreek en die getal eenhede gelewer nie met meer as 20% van die bespreking verskil nie (meer of minder), kwalifiseer die produsent vir `n premie van R1/kg, ongeag die weekprys. Die Desember-premie se besprekingsboek het op 14 November 2014 om 17:00 gesluit.
Aandeelhouers kan ook uitsien na die volgende geleenthede wanneer hulle met GWK Vleis sake doen: Kontrakvoer vir lammers by GWK Vleis se voerkrale Om lammers van die veld af te kry en waarde toe te voeg, kan produsente by die De Aar- of Groblershoop-
voerkrale kontrakvoer bespreek. Agente sal die kontrak aan produsente beskikbaar maak. GWK Vleis het groot beleggings gedoen om verbeterings aan die infrastruktuur en prosesseringsfasiliteite aan te bring. Dit beteken dat diere behoorlik geïdentifiseer en gemoniteer kan word. Meer inligting is hieroor by die abattoirbestuurders beskikbaar. Afslag op voer met maklike betalingsmetodes Produsente kan aanvang- en afrondrantsoen teen R145/50kg sak op De Aar of Groblershoop aankoop wanneer slagdiere afgelaai word. Navraag kan ook gedoen word oor groter lewerings wanneer GWK Vleis slagdiere by die produsent op- en aflaai. Afhangend van die hoeveelheid, kan dit gratis afgelewer word.
Bestuurder Fanus Linde Sel: 082 888 0016 Tel: 053 298 8457 fanusl@gwk.co.za Douglas Donnie Brits Sel: 082 805 2468 Tel: 053 298 8481 donnieb@gwk.co.za Jan-Kempdorp Douw Steyn Sel: 071 670 5883 Tel: 053 456 0139 douws@gwk.co.za
Voorskotvoer om aan voerbehoeftes te voldoen Wanneer produsente voer by die abattoir bestel, kan hulle minder betaal as wanneer dit direk by die vervaardiger opgelaai word. Produsente kan voer oplaai wanneer slagdiere afgelaai word en dit teen die verslagting verreken. `n Maksimum van drie sakke per lam gelewer sal beskikbaar gemaak word. Produsente kan voer op hul GWK-maandrekenings bestel en by GWK-vleisabattoirs aankoop of kontant vir voer betaal. Voer, lek en veemiddels kan op GWK-rekenings aangekoop word Produsente wat hul diere self voer, kan van voer voorsien word teen gewaarborgde lewering van slagdiere. Die koste word dan met verslagting verhaal.
`n Maksimum van twee sakke per lam gelewer sal beskikbaar gemaak word. Vanaf 1 Desember 2014 sal spesifieke produkte van SA Feed Phosphates by GWK Vleis op De Aar en Groblershoop beskikbaar wees. Dit kan ook op maandrekenings aangekoop word. *Bepalings en voorwaardes geld.
Navrae Alex Cilliers 082 808 3063 alexc@gwk.co.za Johan Hanekom (De Aar) 082 920 6099 johanh@gwk.co.za Kobus Buys (Groblershoop) 083 659 5458 kobus@gwk.co.za
GWK Lusern . . . sê dankie in die feestyd Die feestyd bied aan ons die geleentheid om elke klant te bedank wat vanjaar tot ons besigheid se sukses bygedra het. Mag u `n geseënde rustyd hê. Ons sien uit om 2015 saam met u af te skop.
Stellenbosch Lorraine Davison Sel: 082 806 5148 Tel: 021 180 4216 lorraineb@gwk.co.za Modderivier/ Rietrivier Albertus De Wet Sel: 082 803 0689 albertdw@gwk.co.za
www.gwk.co.za
innoveer landbou
`n Voorbeeld van goeie swamme in die grond, die sogenaamde “birds nest fungi”.
Presisieboerdery
Hennie Cloete & De Bruyn Myburgh – GWK Presisieboerdery
Grondgesondheid – `n driefase-model
G
rondgesondheid kan ge definieer word as die vermoë van `n grond om binne die grense van `n ekosisteem te funksioneer deur biologiese pro duktiwiteit te handhaaf, omgewings gesondheid in stand te hou en plante en diere se gesondheid te bevorder. Grondgesondheid of -gehalte word deur die grond se fisiese, chemiese en biologiese eienskappe bepaal. Gronde met swak gesondheid het dikwels `n swak struktuur, laer organiese materiaalinhoud, min lewende organismes en toon tekens van 16
gronderosie, korsvorming en grondkompaksie. Swak grondgesondheid sal uiteindelik probleme veroorsaak wat nadelig is vir plantontwikkeling, wortelgroei en die opbrengs van gewasse. Toenemende hoeveelhede kunsmis en plaagdoder moet dus gebruik word om swak grondgesondheid te oorkom. Implementering `n Gesonde grond bevat `n biodi verse balans van `n groot hoeveel heid voordelige grondorganismes en `n klein hoeveelheid nadelige grond
organismes. Grondorganismes het die volgende funksies in die grond: 1. Help met die afbreek van die moedergesteentes. 2. Dra by tot aggregaatvorming in die grond (beter struktuur). 3. Verbeter die sirkulasie van voe dingstowwe. 4. Omskep voedingstowwe van een vorm na `n ander (bv. nitrifikasieproses). 5. Help plante met die verkryging van voedingstowwe uit die grond. 6. Vernietig gifstowwe. 7. Kan siektes veroorsaak deur be-
skadiging van wortels (bv. aalwurms). 8. Kan plantsiektes help verminder en 9. Help waterinfiltrasie in die grond.
hoofsaaklik deur verkeer vir party produsente vroeër as vir ander, want die profiele verdig (hier word spesifiek na die sandgronde in die GWKbedieningsgebied verwys). Om die probleem te oorkom is heel Die uitdaging in die praktyk is om wat moeiliker en het vanselfsprekend grondtoestande sodanig te manipu ook `n finansiële uitleg nodig. Dit is leer of te handhaaf dat meer bioloegter nie onmoontlik nie, soos ons giese aktiwiteit in gronde voorkom. ook by ons eweknieë in Australië en ander dele van die wêreld gesien het. Bewerkingspraktyke Spoorverkeer is `n opsie en hoewel Bewerking kan `n baie nadelige in koste aanvanklik aangegaan word, vloed op grondgesondheid hê. Ver kan dit beslis voordelig wees. Dit sal nietiging van biologiese prosesse in die tye tussen grondbewerking verdie grond vind plaas en sekere pro leng, wat minder koste tot gevolg het. sesse neem jare om hulself weer te Sodoende kry die prosesse genoeg hervestig. Beteken dit ons moet nou kans om te herstel en kan die natuur skielik ophou om die gronde te be sy gang gaan. werk? Beslis nie. Grondverdigting speel `n groot rol Net soos enige lewende organisme by grondgesondheid vanuit `n grondhet hierdie mikrobes ook suurstof no- fisiese oogpunt. Hierdie aspek beïn dig om te oorleef. vloed die grond se vermoë om water Die enigste manier om voldoende te stoor, asook die mate van dreinesuurstof in die grond te kry, is met `n ring. goeie, diep bewerkingsaksie, wat dan Goeie grondbewerking en -voorbe met effektiewe waterskeduleringsprak reiding bevorder hierdie aspekte en tyke opgevolg word om te verhinder bevoordeel op sy beurt goeie wortel dat die gronde anaërobies van aard ontwikkeling en die opname van voe word. dingstowwe. Net so goed soos water vir die siste Goeie wortelontwikkeling lei dus tot me is, net so sleg kan `n oormaat `n gesonde plant. Gronde met goeie water ook vir die gronde wees. fisiese eienskappe bly beter deurlug, Vrae word gevra oor die implemen selfs tydens nat periodes, in vergely tering van geen bewerking of mini king met gronde wat verdig is. mum bewerking. Die verdigting kan tydens droë toesDie antwoord hierop is eintlik relatande (tydens hoë waterverbruik deur tief eenvoudig. Begin reg. Begin met `n plant) `n fisiese versperring vir `n diep losgemaakte profiel. Verdig- wortels veroorsaak. ting kan egter na gronde terugkeer, Tydens oornat toestande kom min of
Leon Weenink Sel: 079 150 2325 leon.weenink@virbac.co.za www.virbac.co.za
geen suurstof in die sone bo die ver digte laag voor. Wanneer genoegsame lug (suurstof) en water in die grondprofiel voorkom, is die plant gesond en die groei van plante optimaal. Bemesting, bekalking en ander faktore `n Verandering in die omgewing kan `n groep organismes bevoordeel so dat dit in oorvloed toeneem, terwyl `n aantal ander organismes verminder. Dit vind plaas omdat die toestande minder gunstig is, of vanweë die ver hoogde invloed op die organismes wat dominant geword het. `n Voorbeeld hiervan is die verandering in die grondorganismes na aanleiding van die toevoeging van stikstof. Byvoeging van stikstof verhoog die lengte van hifes, die aantal bakterieë en die aantal amoebae. Die dikte van die hifes word ook verhoog wanneer stikstof toegevoeg word. Die verandering in die dikte van die hifes is geneig om plaas te vind vanweë die verhoogde stikstof wat gunstig is vir swamspesies met dikker hifes. Oormatige hoeveelhede stikstof kan egter `n nadelige invloed hê. Bekalking van grond deur die byvoe ging van bv. kalsiumkarbonaat kan ook die aantal bakterieë en swamme verander. Die reaksie is egter glad nie voorspelbaar nie. In hierdie geval sal die uitkoms afhang van die grondeienskappe en die soorte organismes teenwoordig.
Ons bedank graag al ons klante vir hul getroue ondersteu ning. Ons wens u `n Geseënde Kersfees en `n voorspoedige 2015 toe.
In een grond het die toevoeging van kalsiumkarbonaat die aantal bakte rieë verhoog, maar die aantal swam me verminder. In teenstelling hiermee het die byvoeging van kalsiumkarbo naat tot `n tweede grond die bakte rieë verminder en min uitwerking op die swamme gehad. Grond-pH, die grond se soutinhoud (elektriese geleiding) en die vlakke van beskikbare nutriënte is van die belangrikste aspekte van grondchemie wanneer na grondgesondheid gekyk word. Onthou dat kalk en gips ook in sommige gevalle die soutinhoud van gronde nadelig kan beïnvloed. Grond met `n lae nutriënt status en hoë konsentrasie soute het `n negatiewe effek op die groei en ontwikkeling van gewasse. `n Te groot hoeveelheid nutriënte bv. stikstof (N), het ook `n negatiewe invloed omdat groot hoeveelhede N in die plant dit kwesbaar maak vir siektes en insekte. Goed afgebreekte organiese materiaal dra tot grondgesondheid by. Die afgebreekte organiese materiaal help met die binding van voedingstowwe en water in die wortelsone.
Organiese substraat Grond Organiese materiaal Klawers (onvolwasse) Klawers (volwasse) Lusernhooi Bees-/hoendermis Gesnyde gras (bv. kweek) Groen rog Mielies / sorghumreste Strooi (graangewasse) Mieliestronke
10:1 12:1 23:1 18:1 20:1 20:1 36:1 60:1 80:1 104:1
Tabel 1. Die C:N-verhouding van sekere soorte reste. gewasse, meer as die vereiste hoe veelheid stikstof in vergelyking met koolstof vir die groei van mikroorganismes bied. Daarom sal peulplantreste `n toename in die grondstikstof tot gevolg hê. Tabel 1 wys die C:N-verhouding van sekere soorte reste.
Gevolgtrekking Interaksie bestaan tussen die biolo C:N-verhouding giese, fisiese en chemiese aspekte Alle plantspesies het kenmerkende van `n grond. Elkeen van die aspek hoeveelhede koolstof relatief tot stik- te het `n effek op grondgesondheid. stof in die selwande. Stikstof maak `n Grond wat baie verdig is, bevat byvoorbeeld in peulplante `n groter minder makro-porieë en dus minder deel van die selwande uit as by gras- plek vir suurstof. Minder suurstof in se. Dit veroorsaak dat die verhou`n profiel maak dit minder geskik vir ding van koolstof teenoor stikstof te grondorganismes om te oorleef en dit laag is vir peulgewasse en te hoog het gevolglik `n effek op die nutriënte vir grasse. in die grond. `n Groot verskil bestaan in die C:N- Die lae hoeveelheid lug in `n verdig verhouding tussen die verskillende te profiel beïnvloed die vorm sowel as soorte organiese materiaal en dit is die toeganklikheid van nutriënte bv. nuttig vir die voorspelling van hoe or- nitrate wat omgeskakel word deur die ganiese materiaal in die grond behou proses van denitrifikasie. Dus gaan N kan word. uit die grond verlore as `n gas na die Organiese materiaal met `n hoë atmosfeer. (Is dit moontlik die rede C:N bied onvoldoende stikstof met waarom produsente al hoe hoe meer betrekking tot koolstof om in die be N toedien om resultate te kry?) hoeftes van mikro-organismes te Let ook op die C:N-verhouding van voorsien. In teenstelling hiermee sal die reste wat in die grond teruggesit organiese materiaal afkomstig van word. As die C:N-verhouding hoog plante met `n lae C:N, soos peul is, moet opgelet word dat die plante 18
C:N
nie deur `n stikstof-negatiewe periode gaan nie. (Dit word in die praktyk in die GWK-gebied ervaar). Die oplossing vir goeie grondge sondheid berus dus op goed deurlug te gronde sonder enige verdigtingslae waarvan die chemie en water optimaal bestuur word. Voeg hierby `n gesonde wisselboustelsel (gras en peulgewasse) met verantwoordelike hoeveelhede bemesting en die C:N-verhouding in die grond sal tot voordeel van voordelige grondorganismes verbeter. Verwysings � Van Es, H. M., and R. L. Hill, “Soil Compaction and Soil-Structure Degradation,” in Crop Residue Management to Reduce Erosion and Improve Soil Quality, Conservation Research Report No. 41, U.S. Department of Agriculture: Agricultural Research Service, August 1995. � Whalen, J.K. and Sampedro, L. Soil Ecology and management. CAB international. 2010 � http://extension.psu.edu/agronomy-guide/cm/sec1/sec11b � http://soilhealth.cals.cornell.edu/ about/docs/concepts200603.pdf � http://www2.dmu.dk/1_viden/2_ publikationer/3_fagrapporter/ rapporter/fr388.pdf
20
Versekering
Hollard-versekeringsprodukte voeg waarde toe vir kliënte
I
n Suid-Afrika se huidige ekonomiese klimaat is dit dikwels die geval dat individue se omvattende versekering nie noodwendig genoegsame dekking bied om al hul bates voldoende te beskerm nie. Hollard bied daarom `n unieke reeks produkte wat waarde toevoeg om die bogenoemde tekortkominge te minimaliseer. Die spesiale, omvattende voordele van Hollard se Dealer Xtra Plusreeks verseker dat genoegsaam voorsiening gemaak word om die individu se bate én finansiële rekord te beskerm. Dit oorbrug die moontlike versekeringsgaping wat kan ontstaan en beperk enige negatiewe impak op die kliënt se kredietburo-portefeulje in die geval van onvoorsiene gebeurtenisse wat tot `n geldelike verlies kan lei. Hierdie bekostigbare produkte is aan alle kliente met bategebaseerde finansiering beskikbaar. Hollard DXP-tekortdekking Hierdie voordeel is betaalbaar in die geval van `n totale verlies, byvoorbeeld wanneer die kliënt se voertuig ekonomies onherstelbaar is, gesteel of gekaap is. Weens die feit dat `n voertuig maandeliks waardevermindering ondergaan, kan `n kleiner uitbetaling verwag word as wat die uit-
waar enige bybetaling verskuldig is, byvoorbeeld met die eis van `n windskerm. Hierdie voordeel sal slegs een maal oor `n periode van 12 maande betaalbaar wees.
staande balans by die finansieringshuis is. Die kliënt kan vir die verskil verantwoordelik gehou word. Hollard Shortfall Plus verhinder dat die kliënt hierdie geldelike las moet dra en verseker dat die uitstaande balans vereffen word. Addisionele voordele sluit in `n paaiementbeskermingsvoordeel, lojaliteitsbonus en ongeluksdoodsdekking. As `n tekort ontstaan, sal Hollard `n addisionele bedrag van tot en met R6 000 bydra ten opsigte van enige bybetaling deur die kliënt verskuldig. `n Verdere bedrag van tot en met R1 500 sal betaal word in die geval
Maandelikse paaiementbeskermingsvoordeel In die geval van `n totale verlies dek dit die kliënt se maandelikse voertuigpaaiement tot en met drie maande vir `n maksimum van R5 000 pm of die bestaande paaiement (watter een ook al die minste is). Hierdie voordeel sal betaalbaar wees in die tydperk wat die paaiement betaalbaar is en as die onderliggende versekeringsmaatskappy die uitbetaling gefinaliseer het. Lojaliteitsbonus Hollard bied graag verligting ten tye van `n totale verlies in die vorm van `n lojaliteitsbonus van R6 000, wat betaalbaar is ná die aankoop van die kliënt se vervangende voertuig. Ongeluksdoodsdekking As die versekerde tydens `n padongeluk in enige passasiersvoertuig (publieke vervoer uitgesluit) sou sterf, bied Hollard R5 000 aan die benoemde begunstigde tydens die eerste 30 maande van die finansieringstermyn en R50 000 daarna tot en met die opbetalingstermyn 21
van die finansiering bereik is. Al die bogenoemde voordele word eenmalig aangebied teen `n baie bekostigbare maandelikse premie.
vereffen word en sodoende word die kliënt se nalatenskap beskerm en die nodige gemoedsrus aan sy/ haar geliefdes bewerkstellig.
Skadeversekering van bande In die geval van onherstelbare skade weens slaggate, `n lekkasie of sywandskade. Geldig vir drie jaar of 60 000 km (watter een eerste geskied). Gratis punksieherstel, wielbalansering en wielaanpassing.
Depositobeskermer Die kliënt se oorspronklike deposito wat betaalbaar was met die finansieringstransaksies, sal in die geval van `n totale verlies 100% terugbetaal word. Die maksimum skadeloosstelling is R50 000. Dit is dus `n beveiliging van die oorspronklike deposito en die uitbetaling kan ten tye van `n totale verlies vir die kliënt van hulp wees met die nuwe of vervangende finansiële ooreenkoms.
Kredietbeskerming Hierdie produk is ontwerp om die kliënt se kredietrekord te beskerm in geval van onvoorsiene gebeurtenisse wat `n finansiële impak op die kliënt se inkomste kan veroorsaak. Die produk is saamgestel sodat die kliënt die dekking volgens sy spesifieke behoeftes kan kies. Sterftedekking vorm die basis van die produk en al die ander voordele kan teen `n geselekteerde koste bygevoeg word om die standaarddekking van sterftedekking aan te vul. Voordele wat addisioneel by die sterftedekking geselekteer kan word, is soos volg: Trauma-/gevreesde siektevoordeel Met die diagnose van spesifiek genoemde gevreesde siektes sal die polis die uitstaande balans van die finansieringstransaksie (uitgesluit agterstallige paaiemente) vereffen. As die kliënt enige voorafbestaande mediese toestand het, word die spesifieke mediese toestand 24 maande lank uitgesluit en sal dit ná maand 24 vanaf die intreedatum van die polis wel gedek word. Personeelvermindering- en afleggingsvoordeel In die geval waar `n kliënt sy permanente werk weens personeelvermindering en/of -aflegging verloor, 22
Teenvoeter vir waardevermindering Hierdie dekking is van toepassing op die waardevermindering wat die voertuig ondergaan. In geval van totale verlies sal die voordeel die uitbetaling van die onderliggende versekering of die markwaarde van die voertuig (watter een ook al die grootste is) in sal die maandelikse voertuigpaaie- berekening bring en die verskil tussen die oorspronklike faktuur en die ment ten volle betaal word vir `n maksimum tydperk van drie maan- werklike uitbetaling of markwaarde aan die kliënt uitbetaal. de per eisgebeurtenis. Die algehele voordeeltydperk is ses Die faktuurbedrag is die werklike maande oor die volle finansierings- aankoopprys van die voertuig plus tasbare ekstras. tydperk. Permanent en tydelike ongeskiktheidsdekking As die kliënt medies permanent ongeskik verklaar word, sal die uitstaande balans van die finansieringstransaksie ten volle vereffen word of die maandelikse paaiement betaal word in die geval van tydelike ongeskiktheid as die kliënt wel ook daarmee saam `n verlies aan inkomste ly. Sterftedekking In die geval van afsterwe weens natuurlike of onnatuurlike oorsake, sal die kliënt se uitstaande balans
Aanvullingsvoordeel tot die meganiese waarborg Die produk word verkoop as aanvulling tot die bestaande meganiese waarborg en verskaf addisionele bydraes tot sekere voordele vir meganiese breekskade. Dit bied `n dekkingsperiode van 12 of 24 maande. Navrae Kontak gerus die GWK-makelaar in u omgewing vir meer inligting of Brits van den Berg (Uitvoerende Bestuurder: Versekering) by 082 803 5190.
Nuut uit die Ratsbrand-stal:
RATSKNIP 'n Produk van Orania
12V Stertknipper
BOER SONDER SUKKEL
084 581 1599 | info@ratsbrand.co.za www.ratsbrand.co.za
AR A SP T YD &
ARBEID
SwiftPrint 70222
• Sny sterte higiënies en vinnig • Skerp, gloeiwarm geelkoperlem • 12V element in lem, koppel aan bakkiebattery (trek ±10A) • Indirekte hefboomversterking - maklike en akkurate snit • Gehalte vakmanskap en materiaal - vlekvrye staal en geelkoper • 12-maande waarborg
Veilings Tania Fourie
GWK Veilings word deur `n span spesialiste bedryf
G
WK Veilings bied oor die land heen veilings aan – van Baardskeerdersbos en Humansdorp in die suide, tot so ver noord as Hertzogville. Die mense wat by hierdie veilings betrokke is, beskik oor spesialiskundigheid en is gesoute rolspelers in die bedryf. Mnr. Schalk Erlank (Bedryfshoof: Lewendehawe) het sy studies aan die Glen-landboukollege voltooi waarna hy sewe jaar lank vir Karoo Oschestoetveedienste gewerk het. Hier het hy baie ondervinding en kundigheid opgedoen onder leiding van verskeie mentors en bekendes in die stoetveebedryf. “Ek het soveel hier geleer,” vertel hy. “In 1998 is ek aangestel as verkoopskonsultant by Voermol vir die Noord-Kaap en Suid-Vrystaat en het tot 2012 in dié pos aangebly. “In 2012 het GWK my benader om by die stoetvee-afdeling betrokke te raak. “Ek kan met trots sê dat ons onder leiding van mnr. Willie Meyer (Uitvoerende Bestuurder: Veilings en Properties), asook met die aanstellings van mnre. Willie Snyman (Bemarkingsadviseur: Stoetvee) en Louw Snyman (diensverskaffer in die stoetveebesig24
Mnr. Schalk Erlank (Bedryfshoof: Lewendehawe).
Me. Julize van Ronge (Klerk: Veilings) wat onlangs by GWK aangestel is.
heid), werklik `n veilingsbesigheid met baie hoë standaarde is.” Erlank is ook betrokke by die beoordeling van verskeie rasse. “Ek is so gelukkig om op nasionale vlak en ook op internasionale vlak by wêreldskoue te beoordeel. Ek is ook `n rasbeoordelaar by die Brahman- en Braunvieh-beestelersgenootskappe en is betrokke by die opleidingskomitee van die bogenoemde organisasies wat fokus op die opleiding van jong beoordelaars. Ons is ook by skole betrokke.” GWK Veilings is die enigste veilingsbesigheid wat oor die dienste van `n senior Bonsmara-keurder (mnr. Willie Snyman), asook Erlank as rasbeoordelaar van verskeie rasse, beskik. “Ons is trots om die kennis met ons
klante te deel. Louw en `n span goed opgeleide werkers lewer `n diens van baie hoë gehalte met die voorbereiding van die veilings-venues waar ons besigheid veilings aanbied.” Me. Julize van Ronge is onlangs aangestel as Klerk: Veilings en sal uitsluitlik betrokke wees by mediaskakeling, bemarking en die skakeling tussen GWK Veilings en sy klante. Van Ronge is `n plaasmeisie en het B.Sc. Landbou (vee, wild- en weidingkunde) aan die Universiteit van die Vrystaat gestudeer. Sy is baie opgewonde om deel te wees van hierdie topspan. “Die mense is baie vriendelik en ek sien uit om saam met hulle almal te werk. Ek gaan beslis groot kundigheid opdoen.”
GWK Nuus Opgradering van spoorlyn se tweede fase voltooi Groter vragte kan oor tyd tot besparing lei Swaarder vragte graan kan nou per spoor tussen Douglas, Salt Lake en Belmont vervoer word met die voltooiing van die tweede fase van die opgradering van die spoorlyn. Die spoor kan nou vragte van tot en met 18.5 ton per as dra. Die spoorlyn kon voorheen slegs vragte van 11.5 ton per as hanteer. Transnet kan ook nou die spoed van die spoorlyn van 30 km/h na 60 km/h verhoog. Hierdie logistieke opsie sal GWK oor tyd geld spaar aangesien groter vragte gelaai kan word.
Die spoorlyn voor die opgradering.
Die spoorlyn nรก die opgradering. 25
GWK Versekering behaal goud!
Makelaars wat die afgelope 12 maande `n betekenisvolle bydrae tot Mutual & Federal gemaak het en oor die afgelope drie jaar `n winsgewende portefeulje gehandhaaf het, word vir Mutual & Federal se jaarlikse toekennings oorweeg. Die kandidate word beoordeel en hul telling word bepaal volgens kriteria wat deur Mutual & Federal uiteengesit is. GWK Versekering het `n telling van 6,85 uit 10 behaal waarvoor die goue toekenning vir 2014 in die landboukategorie aan die span oorhandig is. Hierdie uitsonderlike prestasie is gebaseer op `n merkwaardige jaarlikse premie vir die jaar, tesame met toewyding en harde werk deur die versekeringspan (bo).
Kommuniek vaar puik in nasionale tydskrifkompetisie Ontvang ook verskeie merietesertifikate Kommuniek het vanjaar puik resultate behaal in die South African Publication Forum se tiende jaarlikse kompetisie vir korporatiewe tydskrifte. Sowat 150 tydskrifte is vir die kompetisie ontvang waarna kenners in tydskrifpublikasie dit gemodereer het. Kommuniek het die toekenning ingepalm vir die korporatiewe tydskrif wat 26
in 2013 die meeste verbetering getoon het en het ook die derde prys in die afdeling vir die beste eksterne korporatiewe publikasie ontvang. Merietesertifikate (vir publikasies wat 75% of meer behaal het) is ook aan Kommuniek toegeken vir uitnemende skryfwerk, ontwerp en kommunikasie. “Ons is baie trots op ons tydskrif se
prestasie,” sê mev. Carien Grobler (Redakteur: Korporatiewe Media). “Ons sien hierdie as `n platform om voortdurend die standaard van ons tydskrif te lig en dit vars te hou. Baie dankie aan ons lesers vir al julle positiewe en opbouende terugvoer. Julle maak dit `n plesier om Kommuniek elke maand uit te gee!”
GWK bekom belang in die Cavalier-groep Deel van strategie om stroomaf in die waardeketting te belê GWK Vleis het die transaksie beklink om `n belang in die Cavaliergroep te bekom. Hierdie stap vorm deel van GWK se strategie om stroomaf in die voedselwaardeketting te belê. GWK Vleis, met sy belange in bees- en skaapabattoirs, is `n groot rolspeler aan die voorsieningskant van die Suid-Afrikaanse vleisbedryf. GWK Vleis is die grootste enkele verspreider van lamsvleis met die Karoo Vleis van Oorsprong-sertifiseringsmerk in Suid-Afrika. Die vleis word eksklusief aan Food Lover’s Market en die Wallmart-groep versprei. GWK Vleis lewer ook gesertifiseerde nismark-skaapvleis met volle naspeurbaarheid onder verskillen-
de protokolle aan Pick `n Pay en Woolworths. Dié GWK-besigheid voorsien ook eksklusief lamsvleis vir Shoprite Checkers se Certified Natural-handelsmerk. Volgens mnr. Wim van Rooyen (Hoofbestuurder: Veilings, Vleis en Supermarkte), voorsien GWK Vleis reeds `n geruime tyd lamkarkasse aan Cavalier Foods, `n volfiliaal van die Cavalier-groep. Die vleis word dan versnit en versprei. Die Cavalier-groep besit `n gevestigde, geïntegreerde vleisverpakkingsaanleg wat `n uitbreidingsgeleentheid in die vleisverwerkingsomgewing bied. Cavalier het ook onlangs begin met die bou van `n nuwe verwerkingsaanleg by Cullinan buite Pretoria om sy bestaande
verwerkingskapasiteit te verhoog. Dié aanleg is ontwerp om `n verskeidenheid lams- en beesvleissnitte met die jongste tegnologie te verpak. “In die lig van ons reeds gevestigde sakeverhouding en strategiese belyning, het die partye dit goedgedink dat GWK `n belang in Cavalier bekom om sodoende deel te vorm van die waarde wat verder in die ketting ontsluit kan word. GWK bekom gevolglik `n minderheidsbelang in die Cavalier-groep,” sê van Rooyen. Die Industrial Development Corporation (IDC) is `n sakevennoot van GWK en die Cavalier-groep en maak leningsfinansiering vir die projek beskikbaar.
Produsent wen gasbraaier by Luckhoff Handel Virbac bied kompetisie in samewerking met GWK aan Virbac het onlangs die Browse Plusproduk se mondigwording gevier met 21 gasbraaiers wat landswyd weggegee is. Die kompetisie is in samewerking met GWK Handel aangebied. Mnr. Klaas Viljoen (regs, `n produsent van Luckhoff) het een van die braaiers gewen. Mnr. Leon Weenink (links, verteenwoordiger van Virbac), het die prys by Luckhoff se handelstak aan Viljoen oorhandig. Browse Plus is spesifiek ontwikkel om die negatiewe effek van tannien en harse in bosvoer te neutraliseer. Die doel van die produk is om die eetlus te herstel en die verteringsproses te verbeter om sodoende beter produksie te verseker. 27
Kers-kompetisie Hierdie Kersfees gee Kommuniek Snappy Chef-kookware ter waarde van R10 000 weg aan EEN gelukkige leser! Like en share GWK se blad op Facebook en jy ontvang onmiddellik `n inskrywing.
2 x Snappy Chef eenplaat-induksiestowe
Snappy Chef 35 cm reghoekige gietyster-lasagnebak Snappy Chef 20 cm en 26 cm veerligte gietysterbraaipanne
Snappy Chef 30 cm veerligte gietyster-wok
Pryse kan nie vir kontant geruil word nie. Die beoordelaars se beslissing is finaal en geen korrespondensie sal daaroor gevoer word nie.
28
Snappy Chef 20 cm en 24 cm veerligte gietysterkasserols.
Pret op die plaas Vir die jongspan
Antwoord 6-2, 7-1, 8-4, 9-1, 10-3, 11-4, 12-5, 13-2, 14-4, 15-3
Knip die prentjies onder uit en plak in die oop spasies. As jy klaar is, moet daar slegs een van elke soort in elke ry wees.
32
Die betroubare oplossing vir die afgelope 76 jaar
Leefstyl
Carien Grobler
Klop die Kersfees- blues Miljoene mense oor die wêreld heen ervaar die feestyd as `n tyd wanneer hulle twee ongenooide en onwelkome gaste – spanning en depressie – moet onthaal.
te doen en geskenke toe te draai. Miljoene mense oor die wêreld heen ervaar egter die feestyd as `n tyd wanneer hulle twee ongenooide en onwelkome gaste – spanning en depressie – moet onthaal. “Depressie en die neerslagtigheid wat mense dikwels hierdie tyd van die jaar ervaar, is nie dieselfde verskynsel ersfees is `n tyd van blydskap, nie,” sê Elaine Johannes, `n spesiafeestelikheid en blink vooruit- lis in geestesgesondheid aan die sigte vir `n nuwe jaar. Oral Kansas State Universiteit in Manhatwaar `n mens gaan is mense besig tan, Amerika. om versierings op te rig, Kersinkopies “Ware depressie is `n sielkundi-
K
34
ge versteuring wat deur `n chemiese wanbalans veroorsaak word, terwyl Kersfeesdepressie die gevolg van `n verskeidenheid faktore kan wees.” Kenners sonder vyf faktore uit wat dikwels bydra tot neerslagtigheid oor die feestyd: Onrealistiese verwagtings Wanneer `n mens baie na iets uitsien, is jy dikwels geneig om onrealistiese verwagtinge daaroor te hê. Die droomvakansie by die see wat
jy voor jou geestesoog sien, sal in werklikheid ook `n paar winderige en reënerige dae oplewer. Wanneer die tyd aanbreek en bitter min of niks is soos wat jy daaroor gedroom het nie, mag jy dalk hartseer of moedeloos voel.
Sit vanjaar vroegtydig die neerslagtigheid betyds ore aan. Doen dit só:
s. relen fde ve o v lie ge de jou s `n ge nder re l Verhoogde fisieke eise n e g Erk onlan m `n a ormaa Die tyd voor Kersfees word gekenn y u As j het of o , is dit ie. l d jo merk deur Kerspartytjies, jaarafsluir e loo eer vo hele ty wees n l s e tings en prysuitdelings. Die verhooghart y nie di self sa e j de fisieke eise wat aan jou liggaam dat kelend n gestel word, asook die ekstra inspanspra ning om familie en vriende te onthaal, kan veroorsaak dat jy uitgeput en gespanne begin voel. kie le . d s t i e k md listi rea beer o te maa Finansies s e o e g r W nie p s no iese Tydens die feestyd oorbestee ons oe Kersfee realist dag al M dikwels om iets vir almal op ons ie. te der die kers tel eer geniet pglad n S geskenklysies te koop. Daarmee nie. itte en nie see s lw saam word daar ook ekstra geld doe op alle o aan reiskoste, kos en vermaak spanl r ve deer wat nie die res van die jaar die geval is nie. Wanneer jy jouself in `n afwaartse spiraal bevind wat jou lf. finansies aanbetref, kan dit gevoelens use te span e o j r d i d n v y van magteloosheid en moedeloostyd al jou t en vrie k a Ma ef nie familie rmaak lf heid veroorsaak. o e Jy h om jou en te v ir jouse v r . dee te hou ok tyd ntspan Verhoudings o g o i s g e be y ma een t Die probleme in jou verhouding met J ll nie. om a jou man, familie en vriende verdwyn m e ne nie wonderbaarlik oor die Kerstyd nie. Misverstande en konflik tussen familielede en vriende kan juis in hierdie tydperk erger voel wanneer almal `n paar dae lank `n huis met mekaar moet deel. Dit mag ook wees dat jy dié tyd van die jaar besonder eensaam en hartseer voel omdat jy hierdie tyd sonder `n geliefde moet aandurf.
Die media se beeld Ons word reeds sowat twee maande voor Kersfees gebombardeer met beelde van hoe ons moet voel en die feestyd moet ervaar. Gelukkige families is `n deurlopende tema in advertensies en dit mag sommige mense laat voel asof hul eie lewe aan hierdie vereistes voldoen nie.
Ign o fam reer d i i tyd lie stam e med kop i pe. p die e a. Enig die D e e m jou edia s ie bee n of an lde `n i ien, d er wa de jy `n ve prod e van K rkoop t jy in aa e uk s al a rsfees s n ank oop odat . Hou Bep by `n a b gesk al hoe egrot i v e e fees nke en el gel ng. d tyd lek jy k jy d ie w an spa kernye op in n v op r eis e kels in deer vo ir die vaa n ve o rda re rbly f uit n geld t gee . Sê s elke oms ne elke aktiwite e. Jy h o woo sosiale it deel ef nie a t e n ni g an ele ne nie is d e. As jy entheid em of weld ie ka nie by t g n ig e e n ge s goed rense s t belg el da sal t jy oo voe rl.
Sit die blues ore aan! 35
Gesondheid
Fnuik die Kersvetjies . . . nie. Fokus op ander tradisies soos Slimmer koskeuses Die somervakansie bied `n om die boom te versier, speletjies � Pretzels, springmielies, ryskoekies geleentheid om te ontspan, te te speel of Kerskouse op te maak. met laevet-doopsous. ontlaai en te geniet. Die pro � Wees `n kos-snob. Vermy winkel bleem is egter dat ons dikwels koekies en bêre `n paar kalorieë te veel van die minder gesonde vir daardie tuisgemaakte koekies of vrugtekoek. Jy hoef jouself dinge geniet en dan teen Ja nie van als te weerhou nie, dink nuarie baie spyt is wanneer net mooi of jy die alledaagse of daardie gunsteling-denimbroek eerder daardie een-maal-`n-jaarse knoop nie wil vasmaak nie. lekkerny wil geniet. Navorsing het bewys dat tydens � Pas jou etenstye by die familie s’n die Kerstyd die gemiddelde aan. Slaap jou familie laat en eet � `n Handvol ongesoute neute. dan eers 10:30 ontbyt? Slaan � Vars vrugtestokkies. persoon sowat 600 kalorieë per hulle middagete oor en eet dan dag meer in neem. Wees hierdie hoofmaal 15:00? Hou jou die Kersvakansie lyfslim, dan bloedsuikervlakke stabiel deur kan jy die Nuwejaarsvoorneme vroegoggend ietsie kleins bv. `n om gewig te verloor, van jou sny volgraanbrood te eet. Hulle laat-ontbyt is dan jou ware ontbyt lysie skrap. en sommer deel van jou middag ete. Geniet die ete om 15:00 – maar moet dit nie oordoen nie – � Moenie probeer gewig en eet weer iets kleins om 20:00. verloor nie. Met soveel � Beweeg weg van die tafel. Dit is versoekings wat die Kersdodelik om rondom `n tafel te seisoen meebring – van staan en kort-kort iets van die koekies tot romerige tafel af te eet. As die eetgoed nie aartappels – is dit besin `n bordjie is nie, besef jy nie lis nie die beste tyd om hoeveel jy al geëet het nie. op `n dieet te gaan � Moenie honger na `n partytjie nie. Stel jou eerder ten toe gaan nie. Eet iets lig soos `n doel om jou gewig net jogurt voor die partytjie om te in stand te hou. verhoed dat jy jou vergryp aan � Fokus op pret. peuselhappies wat baie kalorieë Kersfees is sinoniem en vet bevat. met sekere kos. Dit � Water, water, water. Hoe anders is dalk nie dieselfde kan jy `n heerlike ete afsluit as sonder jou ouma se met `n glasie wyn of cappuccino koekstruif of soet met room? Hou egter matigheid koekies nie. Die va voor oë en kies hier en daar wa kansie hoef egter nie ter. Water bevat geen kalorieë, om die kos te draai geen vet en geen cholesterol nie.
� Laevet-kaas op Melba-rooster brood. � Humus, tzatziki, doopsous van avokadopeer. � Sushi.
� Vars groentestokkies met vetvrye maaskaas. � Volgraan broodrolletjies. � Aarbeie in sjokolade gedoop.
Resep
Biscotti vir `n Kers-bederf Resep
500 ml koekmeel 190 ml kakao 2,5 ml bakpoeier knippie sout 3 groot eiers 250 ml ligte bruinsuiker 60 ml sagte, ongegeurde botter 15 ml vanielje-ekstrak 5 ml koffiepoeier 5 ml amandel-ekstrak 125 ml donker sjokolade, fyngekap 250 ml pistasieneute Sjokolade/sprinkels om biscotti in te doop.
Metode
� Verhit die oond tot 180°C en voer twee bakplate met bakpapier uit. � Meng die koekmeel, kakao, bak poeier en sout saam. Voeg die eiers een vir een by en klits tot `n krummelrige deeg. � Meng die bruinsuiker, botter, vanielje- en amandel-ekstrak en koffiepoeier in `n aparte bak en voeg dit by die eiermengsel. Klits totdat die deeg gevorm is. Voeg die sjokolade en neute by. � Plaas die deeg op `n meelbestrooide oppervlak en rol in twee worse. Sit elke wors op `n uitgevoerde bakplaat, druk dit met die handpalms effens plat en bak 20 minute. � Haal uit, laat afkoel en sny in skywe van 10 mm. Plaas dit terug in die oond en bak vir 20-30 mi nute, of tot bros. Haal uit en laat afkoel. � Doop die biscotti in gesmelte sjokolade en gooi sprinkels oor. 37
Agterblad Uit Piet se pen
Pa koop uiteindelik `n karavaan Die see hou vir die meeste plat telanders `n bekoring in. Ons gesin was geen uitsondering nie.
Ons kon nie wag dat hy die sin voltooi nie. “Volgende jaar as dit nie droogte is nie,” het hy egter vervolg. Ons was uit ons velle. Pa het woord gehou en die volgende jaar `n karavaan aangeskaf. Hy het dit in Kimberley by Ian Kirkpatrick die leintyd het ons nie see toe gegaan nie. Ons was te veel. Dalk oud-rugbyspringbok, gekoop. `n Jurgens 580A De Lux. Dit het plek gehad te stout? Die naaste wat ons aan die see gekom vir ons almal. Om die karavaan te sleep sou altyd `n het was Eilandia, naby Robertson, aan die Breërivier. Ma se suster het daar ge- probleem wees. Pa se sleepvoertuie was bly. Hier het ons Kersvakansies deurge- nooit nommerpas nie. Hy het in `n sta dium `n Ford F100 met `n selfingeboubring lank voordat ons skool toe is. Teen skool-toe-gaan-tyd het dinge ver de lorrie-enjin gehad. `n Rammelkas ander en was ma-hulle nie meer geneë wat almal laat naderstaan het. Die ratverhouding was heeltemal verkeerd, om so ver te ry nie. wat `n geroei met die ratkierie afgegee Desembervakansies op die plaas was net lekker tot op `n punt. Almal anders het om die spul aan die loop te hou. het see toe gegaan en later het ons oor Daarmee saam het Pa sommer `n kap vir die bakkie geleen sodat ons agter die see begin kerm. in kon sit. Die kap was `n heel ander Pa het gesê `n hotel is te duur en ons kleur as die bakkie! Ons het plat gelê te veel. Die droogte was ook altyd op pad of pas verby. `n Nagmerrie-woord! sodat niemand ons kon sien wanneer Letterlik ingeprent in ons kinders se ge ons by die see aankom nie. Gelukkig was die rit met die bakkie see toe `n heue. Wanneer dié woord ter sprake eenmalige gebeurtenis. was, het ons nie gestry nie. Nooit! Oom Ian het Pa baie mooi verduidelik Ons het geweet Pa sou `n plan maak. hoe alles werk. Met die aanhaak van Een Sondagmiddag kom Pa met `n ge die karavaan het die oom gemerk die dagte. Hy het met mnr. Van Rensburg, die skoolhoof, gepraat. Hulle was kara motor se vere is te pap. “Geen probleem ou Japie, ons gee vaanmense. hom net nog twee stabiliseerysters,” was “Miskien moet ons tog daaraan dink die oom se kommentaar. So gesê, so om `n karavaan aan gedaan. Die plan het darem die motor te skaf ...” so `n paar duim laat lig. Nie veel nie, maar darem. “Nou moet jy hom net reg pak om die gewig eweredig te versprei en dan is al jou probleme op `n einde.” By die huis wou ons kinders niks weet van in die huis slaap
K
38
nie. Ons wou karavaan toe en Pa het geweier. Die karavaan is dadelik stoor toe en toegesluit. Die langverwagte Desembervakansie het eindelik aangebreek. Veertien dae vóór die tyd is die karavaan op die gras geparkeer. Alles is uitgepak en bymekaar gepas. Die opslaan van die tent was die grootste uitdaging. Teen rytyd wou Ma die hele huis inpak. Pa het moedeloos eenkant gestaan en sy hande in die lig gegooi. Hy het later bes gegee. “Laai alles wat jy wil, maar my streepsak hout en roos ter los ek nie”. Langs die karavaan het ook huisraad gestaan wat moes saam. Selfs die swart bankie van die sonkamer. `n Hoop kruideniersware het gewag. Ons het gewonder of daar dan nie winkels by die see is nie. Laat op `n Vrydagmiddag is ons Mos selbaai toe. Ons het oom Fanie Swane poel by die teerpad gekry. Hy was `n ou kampeerder en het sy boot agter die karavaan gesleep. Saam-saam is ons weg. Die bruin Ford Fairmont voor en ons agterna. Skaars `n 100 km weg, net buite Brits town, is besluit om oor te slaap. By die handpomp teen die pad. Dít het ons kinders glad nie verstaan nie. Die hele karavaan moes weer uitgepak word om slaapplek te kry. Oom Swannie het net sy kop geskud toe hy sien wat alles uit ons karavaan kom. Pa het sommer op `n kampbed voor die karavaan geslaap. Die verbygaande motors het heelnag getoet. Vroegoggend is die huisraad en proviand teruggelaai. Ons was weer op pad . . . (word vervolg).
GWK Graan . . . innoverende bemarking Kontak die graanverkryger in u gebied om u met bemarkingsopsies by te staan. BARKLY-WES
Kobus Beetge 082 805 0885 DOUGLAS
Ig Pretorius 082 906 1672 Franco Geldenhuys 071 401 2487
GWK Graan vestig gerus stelling en vertroue by ons produsente deur die gehalte graanbemarking en graan hanterings dienste wat ons lewer. GWK se graanhan teringsfasiliteite is toonaan gewend m.b.t. kwaliteit van infrastruktuur, asook die diens wat gelewer word. By GWK graan is dit die pro dusent wat saakmaak!
HOPETOWN
Steven Storey 082 906 1676 MODDERRIVIER
Dewald Burger 082 900 8736 PRIESKA
Wimpie Grobler 082 882 2609 OOS-VRYSTAAT Ficksburg
Esperansza van der Walt 082 805 0885 NOORD-WES
Tiaan Nieuwoudt 076 020 1705 OOS-KAAP
Eben Vermeulen 082 881 1926
www.gwk.co.za
innoveer landbou
GWK Versekering . . .
wens u `n Geseënde Feestyd toe Douglas Brits van den Berg Bestuurder: Versekering Kredietlewensversekering 082 803 5190 Prieska Kannetjies Kotze Korttermyn- en Oesversekering 082 809 4773 Hopetown/Luckhoff Janitha Viljoen Korttermyn- en Oesversekering 082 889 4602
Ons bedank graag al ons kliënte vir u ondersteuning deur die jaar. Mag u `n Geseënde Feestyd saam met u geliefdes geniet en `n mooi jaar in 2015 op u wag. Geniet die rustyd en ontspan . . . want u is by GWK verseker.
Douglas Marietjie Vermeulen Korttermyn- en Oesversekering 082 809 4775 Douglas Wilmarie v/d Schyff Korttermyn Kommersieël 082 382 8123 Barkly-Wes/ Jan Kempdorp/ Hartwater René v/d Westhuizen Korttermyn- en Oesversekering 082 907 8548 Modderrivier/ Jacobsdal Riana Shergold Korttermyn- en Oesversekering 082 808 2911
Ficksburg/ Mooirivier
Chris Shergold Korttermyn- en Oesversekering 071 633 3659
GWK is `n Gemagtigde Finansiële Diensverskaffer wat fokus op welvaartbeskerming.
FSB Lisensienommer 1185
www.gwk.co.za
innoveer landbou