Kommuniek junie 2013 by Carien Grobler

Junie 2013

`n handelsmerk van

GWK is hier . . . en oral Graanmark steeds volatiel, maar vertoon gemeng Gars: Nuwe kultivar bring nuwe geleenthede

Inhoud 2 Redaksioneel Die winter-stile bring tyd om te beplan en te herbeplan. 3 Geestelike akker Spoelklip-mense. 4 Agrikalender 5 Damme en reĂŤnval 6 Landbouwenke 8 GWK: Direksie en Bestuur 10 LANDBOUSAKE Aktueel GWK is hier . . . en oral.

34 Saad Sojaboon Proefresultate 2013. 38 Op die veeplaas Korrekte byvoeding kan produksie skerp verhoog. 42 GWK NUUS - Nashua Mobile op Douglas blink uit 10 GWK is hier . . . en oral. in opname. - GWK Veilings en Vleis bied unieke gholfdag aan. 48 KOMMUNIEK KIEKIES Winter 50 RUGBYPRAATJIES Griekwas gesels Griekwas wil semi-finaal in Curriebeker haal. 15 Graanmark is volatiel.

12 Wat aandeelhouers moet weet `n Nuwe fase breek aan in die GWK-groep.

51 DIE SKOPSKOEN Bulle volg `n wenresep . . .

15 Graan Graanmark steeds volatiel, maar vertoon gemeng.

52 Vir die jongspan Pret op die plaas.

18 Graan Gars: Nuwe kultivar, nuwe geleenthede!

54 VROUE Leefstyl Laat jou vriendskappe vonkel . . .

22 Presisieboerdery Eenmalige grondevaluasie is oneindig waardevol. 26 Saad Internasionale grondboontelers besoek GWK oor proefprogram. 28 Boeredae Boeredag op Prieska gehou. 30 Benchmarking Benchmarking-dae bied gulde geleentheid aan produsente.

48 Wenkiekie

56 VLV Fokus VLV op Douglas bied kruie-oggend aan. 58 Gesondheid Rooi en rond . . . natuurlik gesond. 59 Resep Tamatie- en hoenderkasserol met knopiesampioene. 60 Agterblad Hou vas, Pappie gaan jaag!

54 Vat die gif vas.

Carien Grobler Redakteur

Redaksioneel

ie winter was nog nooit vir my `n seisoen om na op te sien nie. Inteendeel. Die spore van onthou lĂŞ diep na die geur van my ma se tuisgebakte beskuit, groentesop en louwarm melktert. In die koue beweeg almal na binne, na waar dit warm is, en vind gesinne weer die tyd om nader aan mekaar te leef. Dis `n stil seisoen die . . . en in die stilte kry `n mens tyd vir stil word in jouself. Om te dink, te beplan en soms ook om te herbeplan. Die koue stuit egter nie GWK se personeel en produsente om met hul werksaamhede voort te gaan nie.

Uitgewer namens GWK Bpk. Neil de Klerk (Uitvoerende Bestuurder: Korporatiewe Bemarking) Redakteur en uitlegkunstenaar Carien Grobler 082 802 3628 Advertensies Tania Fourie 053 298 8200 / TaniaF@gwk.co.za

In hierdie uitgawe kuier ons in die beeldskone Wes-Kaap, waar GWK onlangs `n bemarkingskantoor geopen het vanwaar die maatskappy se in- en uitvoere gehanteer sal word. Ons kyk na die opwindende verwikkelinge vir garsprodusente met SAB se aankondiging van `n nuwe moutfabriek en `n nuwe garskultivar wat belowende resultate in die besproeiingsgebiede toon. Ons doen aan by die boeredag wat onlangs op Prieska gehou is en loer in by die twee benchmarking-dae wat GWK FinansiĂŤle Landbou Advies op Douglas en Prieska aangebied het. GWK Saad gee terugvoer oor die sojaboonproewe wat verlede jaar op Luckhoff en Orania aangeplant is

Carien

Hoofkantoor GWK Bpk. De Villiersstraat Posbus 47 Douglas 8730 Telefoon 053 298 8200 / 087 820 5630 Webwerf www.gwk.co.za

Kommuniek verwelkom enige terugvoer van ons lesers. E-pos: Carien Grobler, carieng@gwk.co.za Pos: Kommuniek, Posbus 47, Douglas, 8730.

en in ons veerubriek bespreek Peter Milton die belang van gebalanseerde byvoeding vir `n kudde. En dan kom die dames aan die beurt met `n vroue-afdeling propvol lekkerte vir die koue. Ons kyk hoe `n mens jouself van giftige vriendskappe kan losmaak, kuier by die VLV op Douglas wat onlangs `n kruie-oggend aangebied het en leer hoe tamaties jou gesond kan hou. Ons maak `n heerlike tamatie- en hoenderkasserol vir `n snoesige aand voor die kaggel en sluit oudergewoonte af met `n lekker lag . . . en die keer moet Mammie vashou, want Pappie wil jaag!

VOORBLADFOTO `n Asemrowende katoenland naby Douglas. Foto: Tania Fourie

depositphotos

Die winter-stilte bring tyd om te beplan en te herbeplan . . .

Milanie Vosloo

Geestelike akker

Spoelklip-mense . . . Wie hulle eie lewe liefhet, verloor dit; ons harte. Ander kere is dit asof nuwe maar wie hulle lewe in hierdie wêreld lewenservaring-water ons siele suiwer. haat, sal dit met die oog op die ewige Maar dan is daar ook dié kere lewe behou. Johannes 12:25 wanneer die maalstrome van die wêreld ons amper wreed wil laat Die lewe, het Alba Bouwer gesê, is verdrink. Dis die tye wanneer ons alte veel soos die bergwater wat hier geneig is om baie gou ons harte tot langs die huis in die voor afkom: ons Vader te wend. En natuurlik is “dit werkskaf aljimmers vorentoe, ons Redder altyd dan slaggereed om vorentoe, daar is nooit stilstaan nie. ons te help! Maar . . . wanneer ons En as `n mens jou geloef in die lieven Hom passievol lief het, roep ons nie Heer nie het nie, sal daai water jou net na Hom wanneer ons deur die lateraan so deurmekaar spoel lat jy lewe oorweldig word nie. Dan kies onderstebo die Ewigheid indiewel”. ons om daagliks . . . uurliks in totale Ons is almal spoelklippie-mense afhanklikheid aan Hom te leef. wat deur die strome van die lewe Vir ons almal kom daar `n dag gemaal word. Soms vloei die koel wanneer die lewensstroom ons tot fonteinwater van vreugde lawend oor stilstand gaan bring. Dan is ons

aardse lewe totaal irrelevant. Al wat dan gaan saak maak, is hoe naby ons aan Hom geleef het. Waar is jy vandag, spoelklippie-mens? Here, ek wil nie één dag sonder U die waters van die lewe aandurf nie. Uit: Laat Sy liefde jou lei deur Milanie Vosloo. Uitgegee deur CUM.

Veilingskalender en Veilingspryse Groot- en kleinveeveiling, Kimberley Hertzogville-veiling; Eloff Muller Boran, Mosselbaai Groot- en kleinveeveiling, Kimberley

20 Junie 25 Junie 27 Junie

Britstown Vat Vyf-veiling Groot- en kleinveeveiling, Kimberley Boshof-veiling; Griekwastad-veiling

Ian van Straaten

11 Junie 13 Junie 18 Junie

Veilingspryse vir lewendehawe - Mei 2013 06/05 - 10/05

13/05 - 17/05

20/05 - 25/05

27/05 - 31/05

Bees

Kby

Bees

Kby

Bees

Kby

Bees

Kby

Slagosse

R11.20

Slagosse

R11.80

Slagosse

R11.50

Slagosse

R10.80

Slagkoeie

R11.00

Slagkoeie

R11.80

Slagkoeie

R11.50

Slagkoeie

R11.20

Maer beeste

R9.00

Maer beeste

R10.00

Maer beeste

R9.40

Maer beeste

R9.00

Ligte kalwers (180-200kg)

R16.00

Ligte kalwers (180-200kg)

R15.80

Ligte kalwers (180-200kg)

R15.70

Ligte kalwers (180-200kg)

R14.00

Swaar kalwers (201-250kg)

R15.50

Swaar kalwers (201-250kg)

R15.50

Swaar kalwers (201-250kg)

R15.40

Swaar kalwers (201-250kg)

R13.00

Swaar kalwers (250kg +)

R15.00

Swaar kalwers (250kg +)

R14.80

Swaar kalwers (250kg +)

R14.50

Swaar kalwers (250kg +)

R12.00

Skape

Kby

Skape

Kby

Skape

Kby

Skape

Kby

Slaglammers

R20.00

Slaglammers

R19.00

Slaglammers

R19.00

Slaglammers

R19.00

Stoorlammers

R20.00

Stoorlammers

R19.00

Stoorlammers

R17.80

Stoorlammers

R19.00

Kruislammers

R19.00

Kruislammers

R18.50

Kruislammers

R17.00

Kruislammers

R17.00

Slagooie

R13.00

Slagooie

R13.00

Slagooie

R12.50

Slagooie

R12.00

Maer ooie

R11.20

Maer ooie

R11.00

Maer ooie

R11.00

Maer ooie

R10.00

Klein bokkies

R20.00

Klein bokkies

R18.00

Klein bokkies

R20.00

Klein bokkies

R19.00

Jong bokke

R20.00

Jong bokke

R18.00

Jong bokke

R19.00

Jong bokke

R19.00

Bokooie

R15.00

Bokooie

R14.00

Bokooie

R13.00

Bokooie

R13.00

depositphotos

Damme en reënval

Huidige stand van damme

Modderrivier

Werklik

Langtermyn

Vaalharts

Hartsrivier Rietrivier

Reënval 25 April tot 24 Mei 2013

40 35 30 25 20 15 10 5 0

95 96 100 105 79 31 35 65 50 55 43

Douglas

Vaalrivier

% Vol

Rietrivier

Welbedachtdam Gariepdam Vanderkloofdam Boegoebergdam Vaaldam Allemanskraaldam Erfenisdam Spitskopdam Kalkfonteindam Krugersdriftdam Bloemhofdam

Barkly-Wes

Oranjerivier

Hopetown

Dam

Prieska

Riviersisteem

Werklike vs. langtermyn reënval

Werklike min. en maks. temperature vs. langtermyn temperatuur Douglas Skaal

Douglas Lunenburg

40 30 20 10 0 -10

25 April tot 24 Mei 2013

25 April tot 24 Mei 2013 Max

Max Langtermyn

Min

Min Langtermyn

Max

Prieska Green Valley Nuts

Max Langtermyn

Min

Min Langtermyn

Barkly-Wes Ulco 40 30 20 10 0 -10

40 30 20 10 0 -10

25 April tot 24 Mei 2013

25 April tot 24 Mei 2013 Max

Max Langtermyn

Min

Min Langtermyn

Hopetown Lilydale

Max

140

Max Langtermyn

Min

Maandelikse voorspelling: Junie 2013

120

50 40 30 20 10 0 -10

100 80 60

40 20 0

25 April tot 24 Mei 2013 Max

Max Langtermyn

Min

Min Langtermyn

Inligting verkry van GFCSA

Landbouwenke Koring Plantdigtheid moet volgens

planttyd aangepas word: - 75-100kg/ha vir vroeë aanplantings (begin tot einde Junie). - 110-130kg/ha (begin tot einde Julie). Plant vlak om goeie seilvermoë en opkoms te verseker. `n Klein persentasie van die saad wat bo die grond lê, is `n aanduiding van die korrekte plantdiepte (nie dieper as 15mm). Maak seker goeie gehalte geser-

tifiseerde saad word geplant.

Kort groeiers kan verkieslik later geplant word.

As verdigtingslae voorkom,

kan dit opgehef word deur tandimplemente met `n roller agter te gebruik wat weer die grond effens vasdruk. Dit verseker dat die grond nie te los is nie om vrotpootjie te beperk. Werk reste in aangesien baie reste op die grondoppervlak Fusarium kan bevorder.

Erte

Erte kan nou geplant word. Die ideale stand is 400 000450 000 plante per hektaar.

Saadbehandelingsmiddels wat

swamdoder en mikro-elemente bevat, kan vooraf op saad toegedien word. Erte is gevoelig vir organiese

materiaal; dit moet tot die minimum beperk word. Maak die grond nat tot veldkapasiteit tot 60cm diepte voor plant. `n Breë riglyn vir bemesting is as volg: 300-500kg/ha 2:3:4 (30) met plant.

Uie en saaduie

Uisaailinge is in `n jong stadium.

bron van stikstof waar die pH Topbemesting van 150kg/ha effens hoog is. Dit bevat ook KAN kan op ses tot sewe weke ná swael wat voordelig is vir uie. opkoms toegedien word. Spuit saaduie voorkomend teen Onttrekkingsnorme van uie swamsiektes met kopermiddels. gebaseer op `n 70t/ha-opbrengs Volg die kunsmisprogram volgens is as volg: N=249; P=44; die grondontleding om akkurate K= 272. en koste-efektiewe toedienings te Ammoniumsulfaat is `n goeie doen. 6

Pekanneute Neem grondmonsters vir

nuwe aanplantings wat gedoen gaan word. Maak saadbeddings vir saad wat vanaf Julie tot September geplant kan word. Saad word 20mm diep met die punt skuins na onder geplant en 100mm uitmekaar. Plant minstens twee keer soveel saad as die bome wat benodig word sodat

swak onderstamme voor enting verwyder kan word. Pekanneute groei optimaal in goed gedreineerde gronde met `n kleiinhoud van 10-35%. Geen beperkende lae moet binne 3m van die grondoppervlak af voorkom nie. Deurlugting word beperk in grondlae met `n digtheid groter as 1500kg/m³.

Aartappels Aartappels moet geoes

word minstens vier tot vyf weke nadat dit doodgeryp het of doodgespuit is. Skilontwikkeling vind in

hierdie tyd plaas.

Maak seker die grond is

goed “geseël” om skade deur aartappelmot te voorkom.

Meerjarige weiding Nuutgeplante, meerjarige

weidings, naamlik Raaigras en Swenkgrasmengsels, is in `n jong stadium. Begin eers12 weke ná plant met beweiding as grasse sowat 20cm hoog is. Bewei lig tot 15cm; dit stimuleer plante om te stoel. Met die tweede beweiding kan die gras van

±20 cm tot ±8cm bewei word. Stikstofbemestingsriglyn: - November tot Julie: 80-120kg/ha. - Oktober: 60kg/ha. - Februarie: 80kg/ha. - April: 60kg/ha. Hierdie weidings kan ±een tot twee maande per jaar gerus word om te herstel.

Saamgestel deur GWK Navorsing en Ontwikkeling.

Direksie en Bestuur Direksie Voorsitter Frank Lawrence Ondervoorsitter Frans Lubbe

Direkteure Hennie Coetzee Wynand Human Johan Jacobs Tertius Marais Mattheus Maree

Willem Mülke Eric Ramongalo Piet Roux Ronnie Stadhouer Koos van der Ryst Frans Wiid

Hoofbestuurder: Spesialisprodukte Llewellyn Brooks Hoofbestuurder: Primêre Produksie Pieter Bekker

Hoofbestuurder: Graanprodukte Tom Meintjes Hoofbestuurder: Veilings, Vleis en Supermarkte Wim van Rooyen

Hoofbestuur Finansiële Direkteur Johann Klopper

Hoofbestuurder: Handel Mark du Plessis

Uitvoerende bestuurspan Oliesade en Pekanneute Andreas Snyman 082 801 1849

Sekretariaat, Regsdienste en Risikobestuur Freek Meyer 083 644 0022

Saad, Gewasproduksie en Opkomende Boere Jozua Haarhoff 082 808 8579

Presisieboerdery en Produksienavorsing Dup Haarhoff 083 646 1111

Finansiering en Finansiële Landbou-advies Kobie Greyvensteyn 082 808 4178

Westra Eddie Ueckerman 082 804 7545

Korporatiewe Bemarking Neil de Klerk 082 881 7531

Vleisbedrywe Alex Cilliers 082 808 3063

Graanfasiliteite Carl du Toit 082 906 2121

Graanprodukte Elmarie Jacobs 082 906 2383

Finansies en Stelsels Andri Bezuidenhout 071 686 8844

Bemarkingskantoor: Oos-Vrystaat Hennie van der Walt 079 511 4547

Bemarkingskantoor: KwaZulu-Natal Terence van Dyk 082 885 4163

Bemarkingskantoor: Oos-Kaap Wikkie Burger 079 519 1630

Direkte Insette Rocky le Roux 082 317 7656

Sidi Parani Cas Prinsloo 079 510 2710

Meganisasie en Ingenieurswerke Johan Kruger 082 809 4778

Veilings en GWK Properties Willie Meyer 071 680 4103

Menslike Hulpbronne Chopper Theart 082 806 9995

Versekering en FloTank Brits van den Berg 082 803 5190

Missie en Visie

Bestaansrede

Om as agri-besigheid volhoubare welvaart binne die voedselvoorsieningsketting te skep vir deelnemende belanghebbendes.

Visie

Om die agri-leier in die voedselwaardeketting te wees.

Missie

Ons genereer markgerigte besigheidsoplossings in agrien voedselvoorsiening op `n entrepreneuriese wyse, gekenmerk deur: � innovasie; � dinamiese leierskap; � energieke uitvoering en � eienaarskap gerugsteun deur gevestigde en nuwe handelsmerke.

Waardesisteem

Ons optrede word gerig deur: � spanwerk; � integriteit; � menswaardigheid; � deursigtigheid; � toegewydheid; � verantwoordbaarheid; � aanpasbaarheid en � kliëntegerigtheid.

GWK Besproeiing . . . innovering deur spesialiste

GWK is as toonaangewende agri-onderneming uniek geposisioneer met `n volledige reeks produkte en dienste, aangebied deur `n gediversifiseerde groep besighede wat fokus op omvattende oplossings vir moderne besigheid in die hele landbouwaardeketting. Ons kliëntgerigte fokus op volhoubare welvaartskepping vir vennote in landbou maak dit moontlik om letterlik `n nasie te help voed én bekende, gehalte handelsmerk-produkte plaaslik vir die verbruiker te produseer. GWK gee om. Daarom innoveer ons landboubesigheid.

innoveer landbou De Villiersstraat, Douglas Posbus 47, Douglas, 8730 Tel: 053 298 8200 Faks: 053 298 2445

www.gwk.co.za

Carien Grobler

Aktueel

GWK is hier . . . en oral

en Afrika. Landboutoerusting is ook WK het onlangs `n bereeds van die buiteland af ingevoer. markingskantoor in die “As deel van GWK se strategie om buite ons bedieningsgebied sake Wes-Kaap geopen. “Ons het `n strategiese besluit hier- te doen, is bemarkingskantore in Bloemfontein, die Oos-Vrystaat en mee geneem,” sê mnr. Llewellyn Brooks (Hoofbestuurder: Spesialispro- Oos-Kaap, asook Natal geopen.” dukte). “Tradisioneel het landboube- Die bemarkingskantoor in die WesKaap sal al GWK se in- en uitvoersighede slegs in hul eie bedieningsgebied sake gedoen. Dit maak egter transaksies volledig hanteer. “Ons oogmerk is om slim, buite nie meer sin in `n vernuwende sakeomgewing nie. die boks oplossings vir klante in die Daar is nie meer grense nie en GWK landbou-omgewing te bied en ons kundigheid in die verhandeling van het nou die geleentheid om in die landboukommoditeite, -insette en internasionale arena mee te ding. -toerusting hier tot die voordeel van Daarvandaan ook die tema van die opening: GWK is hier . . . en oral.” ons klante aan te wend.” Brooks verduidelik dat GWK voorVolgens Brooks het GWK reeds keur vennootskappe wil vestig waar verhandelingsarms na Europa, die produkte wat deur vennote se klante Midde- en Verre-Ooste, Amerika 10

benodig word, van enige plek in die wêreld bekom en teen `n bekostigbare prys beskikbaar gestel word. “Die Wes-Kaap-bemarkingskantoor het ook `n verhoudingsbestuursfunksie, aangesien ons klantebasis wat nou vanuit die Noord-Kaap gediens word, voortaan van hier bedien sal kan word. Die kantoor is ook `n basis vanwaar GWK-wye aktiwiteite wil loods. Daar is sin daarin om met die finansiële en landbougemeenskap in die Kaap op eie bodem te ontmoet.” Die bemarkingskantoor gaan ook voort om GWK se lusern en veevoere in die Wes-Kaap te bemark. Hierdie diens, wat aan maatskappye en melkprodusente in die gebied gelewer word, sal voortaan verder uitgebrei word.

Diego Jacobs

BY DIE OPENING Voor: Mnre. Mark du Plessis (Hoofbestuurder: Handel), Hennie Coetzee (GWK-direkteur) en Llewellyn Brooks (Hoofbestuurder: Spesialisprodukte). Agter: Mnre. Andreas Snyman (Uitvoerende Bestuurder: Oliesade en Pekanneute), Wilber Rudman (Bestuurder: Katoen), Willem MĂźlke (GWK-direkteur) en Wim van Rooyen (Hoofbestuurder: Veilings, Vleis en Supermarkte).

Mnr. en mev. Claire en Frank Lawrence (Voorsitter: GWK-direksie).

Die musikante van 5th Avenue wat die gaste by die opening vermaak het. Op die trekklavier is AndrĂŠ Janse van Vuuren en Elena Koycheva is op die viool.

Ons Besigheid Wat aandeelhouers moet weet

`n Nuwe fase breek aan in die GWK-groep

elkom by hierdie aflewering van ons rubriek waarmee GWK graag die jongste inligting uit die maatskappy aan ons aandeelhouers deurgee. � `n Nuwe fase het vir GWK, een van die grootste landboubesighede in Suid-Afrika, aangebreek nadat mnr. Johan van Dyk (Besturende Direkteur) besluit het om `n groter fokus op persoonlike belange te plaas en met die die ingang van 31 Mei 2013 as Besturende Direkteur uit te tree. 12

Van Dyk is `n groot gees in die Suid-Afrikaanse landbou en het `n enorme verskil gemaak as deel van GWK se bestuur in verskeie poste. Die GWK-groep het onder sy leiding `n bloeitydperk beleef en gegroei tot `n erkende rolspeler in die internasionale landbou- en voedselbedryf. Van Dyk het aan die GWK-direksie te kenne gegee dat hy `n groter fokus op persoonlike sakebelange, onder meer `n suksesvolle wildboerdery tussen Kimberley en Douglas, wil plaas en daarom besluit het om die tuig

neer te lê. `n Afskeidsgeleentheid word vir Van Dyk beplan. Meer hieroor in die volgende uitgawe van Kommuniek. � GWK se gedesentraliseerde besigheidstruktuur beteken dat die bestuursoorgang in GWK glad sal verloop met `n ervare Hoofen Uitvoerende bestuurspan aan die stuur van die groep se onderskeie besighede. Die Hoofbestuur sal verantwoordelik wees vir die daaglikse bestuur van GWK totdat `n nuwe Besturende Direkteur aangestel word.

GWK Veilings innoverende veeverhandeling GWK Veilings doen aktief sake in die Vrystaat, Noord-, Oos-, en Wes-Kaap. Die besigheid fokus deurlopend daarop om die afsetgebied vir Suid-Afrikaanse produsente se vee te vergroot met ons groot- en kleinveeveilings, stoetveilings en wildveilings. Veeverkryging en die fasilitering van transaksies tussen produsente is ook deel van ons veeverhandelingsdiens. Kontak GWK Veilings vir innoverende veetransaksies.

Hoofbestuurder: GWK Veilings, Vleis en Supermarkte Wim van Rooyen 053 298 8200 083 444 3411 wimvr@gwk.co.za

Kimberley Schalk Erlank (Stoetvee) 082 558 6891 schalke@gwk.co.za lewendehawe@gwk.co.za

Uitvoerende Bestuurder: GWK Veilings Willie Meyer 051 250 4077 071 680 4103 williem@gwk.co.za

Bloemfontein Willie Snyman (Stoetvee) Pr.Sci.Nat. 082 375 2524 jacusta@mweb.co.za

Bedryfshoof-Noord, Kimberley Deon Klopper 053 832 5227 082 802 8483 deonk@gwk.co.za

Humansdorp Renier Zietsman (Afslaer) 082 491 5182 renierz@gwk.co.za

Bedryfshoof-Suid, Humansdorp Jan Erasmus 087 820 4532/ 082 924 6096 jane@gwk.co.za

Kimberley Jan Buys (Afslaer) 083 680 8929 Lewendehawe@gwk.co.za

innoveer landbou De Villiersstraat, Douglas Posbus 47, Douglas, 8730 Tel: 053 298 8200 Faks: 053 298 2445

www.gwk.co.za

r e e v o n in g n i l e d n a h r e veev

depositphotos

Graan

Herman Grobler Bestuurder: Graanaankope van GWK

Graanmark steeds volatiel, maar vertoon gemeng

Persentasie geprys per produk per maand

100% 99.9% 100% 99.9% 99.7% 99.9% 99.6% 100% edert die vorige artikel op 100.00% 94.3% 22 April 2013 het die graan90.00% 81.8% 78.3% mark steeds volatiel, maar 80.00% 73.4% 70.00% gemeng vertoon. 60.00% Die Amerikaanse aanplantings wat 50.00% moeilik gevorder het en onsekerheid 40.00% of die verwagte hektare betyds ge30.00% plant kon word, tesame met die ver20.00% 9.10% 6.0% 10.00% 4.4% swakkende Rand, het drywers in die 0.00% mielie- en sojaboonmark gebly. Met Maart 2013 April 2013 Mei 2013 `n genoegsame koringvoorraad wĂŞMielies 2012 Koring 2012 Durum 2012 Alle soorte mielies 2013 Durum/Koring/Gars 2013 reldwyd is afwaartse druk op die koGrafiek 1. ringmark ervaar. Met die skryf van hierdie artikel op Broodkoring gemiddelde pryse 22 Mei 2013 was die stand van R 3,440 R 3,427 R 3,426 R 3,424 sake as volg: R 3,420 Grafiek 1 dui die vordering in prysR 3,400 vasstelling van die onderskeie geR 3,380 wasse wat GWK se produsente proR 3,365 R 3,365 R 3,364 duseer. R 3,360 R 3,350 R 3,350 R 3,350 Vorige seisoen mielies, koring en R 3,340 Durum se prysvasstellings is so te sĂŞ R 3,320 afgehandel. R 3,300 Die nuwe seisoen mielies wat nou Maart 2013 April 2013 Mei 2013 gestroop word, is ongeveer 4% Safex-gemiddeld Produsente gemiddeld Bemarkingsplan gemiddeld verder geprys. Van die verwagGrafiek 2. te produksie van Durum, koring en gars wat November/Desember Durum gemiddelde pryse 2013 gestroop word, is ongeveer R 3,500 3% vandeesmaand geprys. R 3,427 R 3,426 R 3,424 R 3,400 Grafiek 2 toon dat GWK se produsente ongeveer R60/t swakker R 3,300 geprys het as die R3 424 wat dieR 3,200 selfde Safex-termynkontrak gemidR 3,068 R 3,068 R 3,067 R 3,100 deld behaal het. Dit was egter R14/t R 3,000 beter as die GWK-bemarkingsplan, R 2,900 maar neem in ag dat die bemarkingsplan reeds einde November R 2,800 Maart 2013 April 2013 Mei 2013 gesluit het en daar ook prysings Safex-gemiddeld Produsente gemiddeld op die Maart, Mei en Julie 2013 Safex-termynkontrakte plaasgevind Grafiek 3.

het wat aansienlik hoër verhandel Maart mielies 2013 gemiddelde pryse het as die 2012 Desember-koringR 2,415 R 2,408 kontrak, voor November 2012. R 2,410 R 2,405 Grafiek 3 toon die totale 2012R 2,400 Durumoes se prysvasstellings wat R 2,395 R 2,392 R 2,392 verlede maand klaar geprys is. R 2,390 Grafiek 4 toon duidelik hoe proR 2,385 R 2,381 R 2,381 R 2,381 R 2,380 dusente, in vergelyking met die R 2,375 Maart geelmielie Safex-termynR 2,370 kontrak, hoër prysvlakke op Maart R 2,365 Maart 2013 April 2013 Mei 2013 2013-geelmielies kon benut toe Safex-gemiddeld Produsente gemiddeld Safex-pryse vroeg in die seisoen hoër verhandel het. Grafiek 4. Soos prysvasstellings egter gefinaMei mielies 2013 gemiddelde pryse liseer is, het die twee gemiddelde prysvlakke nader aan mekaar geR 2,208 R 2,202 R 2,196 trek. R 2,195 R 2,194 R 2,188 R 2,200 Die Mei 2013-geelmielies se geR 2,151 middelde Safex-prysvlak staan steeds bo die gemiddelde prys wat R 2,100 produsente op dieselfde termynkontrak kon realiseer (sien Grafiek 5). Die GWK-bemarkingsplan het einR 2,000 de April afgesluit en `n SAFEX-prys Maart 2013 April 2013 Mei 2013 van R2 151/t is gerealiseer. Safex-gemiddeld Produsente gemiddeld Bemarkingsplan Uit Grafiek 6 kan ons sien dat Grafiek 5. GWK-produsente se gemiddelde prysvasstellings van die 2013 Julie Julie mielies 2013 gemiddelde pryse geelmielie-termynkontrak steeds R 2,250 R 2,212 beter vaar as die gemiddelde prys R 2,200 R 2,193 R 2,200 R 2,186 R 2,179 van dieselfde Safex-verhandelde terR 2,175 mynkontrak. R 2,150 Produsente kon vandeesmaand hul R 2,100 gemiddelde Safex-prysvasstellingsvlak bestuur om op 22 Mei 2013 R 2,050 met R2/t hoër te eindig as die gemiddelde Safex-vlak waarteen die R 2,000 Maart 2013 April 2013 Mei 2013 Desember 2013 koring-termynkonSafex gemiddeld Produsente gemiddeld Bemarkingsplan (beskikbaar 31/6/2013) trak verhandel (Grafiek 7). GWK Graan vertrou dat u hierdie Grafiek 6. maandelikse artikels insiggewend en Durum / gars / koring 2013 gemiddelde pryse van waarde vind. Ons verwelkom R 3,500 enige terugvoer. Kontak ons gerus R 3,458 op 053 298 8491. R 3,450 R 3,432 R 3,430 R 3,414

R 3,400

R 3,382

R 3,384

R 3,350 R 3,300

R 3,250 R 3,200 Maart 2013

Safex-gemiddeld

Grafiek 7. 16

April 2013

Produsente gemiddeld

Mei 2013

Bemarkingsplan (beskikbaar 25/11/2013)

Graan

Frikkie Lubbe SAB Maltings Landboukundige: Besproeiing

Gars: Nuwe kultivar, nuwe geleenthede!

ie garsseisoen het pas afgeskop en met heelwat verwikkelinge in die garsbedryf is die opgewondenheid groot. Mnr. Maurice Leyva (Besturende Direkteur: SAB Bpk.) het onlangs aangekondig dat SAB sy moutkapasiteit gaan vergroot met die bou van `n moutfabriek van R700 miljoen. Dié fabriek sal `n kapasiteit van 130 000t mout kan hanteer, teenoor die huidige fabriek se 42 000t mout. Hierdie moutgars sal uit die besproei18

ingsgebiede verkry moet word, wat vanaf 2014 `n groter kontrak vir garsprodusente kan beteken. Die fabriek sal uiteindelik 155 000t gars benodig om te funksioneer. Nog goeie nuus is dat die nuwe kultivar Marthé oorweeg word as `n HFM- (hoë vry amino stikstof) mout. Kultivars wat hierdie soort mout lewer is nog nie onder besproeiing in SuidAfrika geproduseer nie en moes meestal van Kanada en Europa ingevoer word. As hierdie kultivar die finale proewe

slaag en as `n HFM-mout geklassifiseer word, sal die aanplantings van die kultivar drasties verhoog word en dus `n groter deel van die garskontrak uitmaak. Soos met alle nuwe garskultivars het Marthé ook groeipyne gehad weens aanpassings in produksiepraktyk teenoor die huidige kultivars. Dit is egter belangrik om daarop te let dat hierdie kultivar al twee seisoene met groot sukses in die GWK-gebied aangeplant is. Die lynevaluasie-proefdata vir die

indien die gewas te geil is tydens die verskyning van die eerste node bo die grondoppervlak, rondom week sewe tot agt weke ná opkoms (groeistadium: Zadoks 31). Dit is belangrik om `in’ jou gars te loop en nie `bo-op’ jou gars nie. As die laasgenoemde wel voorkom, moet die gewas gestres word. Wanneer stres toegepas word, is dit belangrik dat die ontwerp van die besproeiingstelsel van só `n aard is dat die profiel weer met water versadig kan word. Sodra die gewas genoegsaam gestrem is, kan die stremming opgehef word. Die stremming sal veroorsaak dat die plant vinniger deur sy groeistadiums gaan en sodra die vlagblaar en/ of die baard van die are begin sigbaar word, moet die stremming opgehef word.

stadium nie (Zadoks 31 – 42, m.a.w. vandat die eerste node bo die grond verskyn sowat sewe tot agt weke ná opkoms tot en met die vlagblaarstadium). Die toediening van stikstof in hierdie tydperk veroorsaak dat die plant teleskopies verleng en dat die halms onnodig waterig en pap is. Die kombinasie van warmer weer saam met genoeg water en stikstof verhoog die omvalpotensiaal van die gewas eksponensieel. Stikstofvlakke kan van so vroeg as twee weke ná opkoms aangevul word om dit op die teikenhoeveelheid van tussen 120-140kg N/ha op vyf tot ses weke te kry. Hierdie praktyk word aanbeveel vir sand/leem- tot sandgronde. Op kleierige gronde moet hierdie hoeveelhede verlaag word, veral as die chemiese samestelling van die grond nie Bemesting: Die bemesting van die ideaal is nie. kultivar kan op sanderige gronde Dit sal veiliger wees om Marthé op soos die Puma-kultivar behandel sandgronde te plant as op kleigronde word. waar `n kultivar soos Cocktail `n beHoewel die meeste produsente op ter opsie sal wees. hoër vlakke bemes om hul gronde op Soos reeds genoem, moet geen verte bou, is die behoefte van gars 4kg/ dere stikstofbemesting tussen week ha fosfaat per ton (graan) opbrengs- ses tot veertien toegedien word nie, potensiaal en 4,5kg/ha kalium per behalwe in `n geval waar `n stikstofton (graan) opbrengspotensiaal. tekort in die plant voorkom. Kontak Dit is van uiterste belang dat geen gerus u SABM-landboukundige as u garskultivar stikstofbemesting ontvang onseker is. tydens die aktiewe vegetatiewe groei- Dit is belangrik om te onthou dat

Produksiepraktyke: Marthé Besproeiing: Die besproeiing van Marthé is in die algemeen dieselfde as vir die ander garskultivars, maar dit is baie belangrik om daarop te let dat hierdie kultivar nie in die vroeë seisoen oormatig besproei word nie. As die produsent met `n vol profiel begin en hy hou hom net vol met sy weeklikse besproeiings het hy `n buffer van ongeveer 130mm water wat reeds in sy ondergrond (sand-leemgronde sonder watertafel) beskikbaar is. As hierdie kultivar te geil word, verhoog die omvalpotensiaal en bestuur drasties. Dit is belangrik dat gars so min as moontlik stres ervaar in die eerste ses weke ná opkoms wanneer die op8.5 brengs potensiaal van die gewas 8 aangelê word. Produsente moet bedag wees daar7.5 op dat te nat toestande (periodieke versuip) ook as stres geklassifiseer 7 word. Tydens die stamverlengingsfase van 6.5 die gewas kan die gars met water gestrem word om sodoende die bio6 massa van die plante te verminder en die internodes van die plante te verkort om uiteindelik die omvalrisiko te verlaag. Hierdie praktyk kan aangewend word Grafiek 1.

Opbrengs

t/ha

depositphotos

afgelope vier jaar toon dat Marthé goed aangepas in die GWK-gebied, met `n voorkeur in die gebiede oos van Douglas. Opbrengsgewys staan Marthé tussen Puma en Cocktail, met Cocktail wat op die oomblik die leier op hierdie gebied is. Die grootste verskille tussen Marthé en Cocktail is die korrelstikstof en vetkorrel-persentasies. Marthé is `n kultivar met `n geneties hoër vetkorrelpersentasie en korrelstikstof as Cocktail. Hoewel Marthé nie so weerstandbiedend teen omval is soos van die ander kultivars nie, behou hierdie kultivar van sy gehalteparameters selfs al het omval voorgekom.

Puma

Cocktail

Marthe

Kultivars

Cristalia

Totaal

%TN

Plantdigtheid: Gars word yler as koring geplant. Plantdigtheidsproewe word jaarliks vir alle moutgraad-kultivars gedoen om die optimum plantdigtheid te bepaal. Die volgende data is uit hierdie proewe verkry: � Die plantdigtheid van die kultivars Puma en Cocktail moet tussen 60-70kg/ha wees. Marthé moet geplant word teen `n maksimum van 65kg/ha tot so laag as 55kg/ ha. � Die eksperimentele kultivar Cristalia moet teen 70-80kg/ha geplant word. Die kg/ha-syfers mag van jaar tot jaar verskil vanweë die verskil in duisendkorrel-massa van die saadproduksies.

gars ligter van kleur is as koring en dat die twee gewasse nie met mekaar vergelyk moet word in terme van kleur en groenheid nie. 1.74 In die vlagblaarstadium kom toets 1.72 die kunsmisverteenwoordiger en/of 1.7 die SABM-landboukundige die lande met `n chlorofil-meter om die bemes1.68 tingsprogram te bepaal. 1.66 Hierdie addisionele stikstoftoedie1.64 ning word gewoonlik tussen die melk1.62 en sagtedeeg-stadiums in een of twee paaiemente toegedien, afhang1.6 end van die hoeveelhede wat benodig word. Marthé het `n hoë genetiese korrelstikstof en kan moontlik hierdie prak- Grafiek 2. tyk vryspring. Lusern en veral aartappellande moet liefs vermy word, veral met Marthé.

Puma

Cocktail

Marthe

Cristalia

Totaal

Cristalia

Totaal

Kultivars

% Sifsels

1.8 1.7 1.6 1.5 1.4 1.3 1.2 1.1 1 0.9 0.8

Puma

Cocktail

Marthe Kultivars

Grafiek 3.

Marthé: Prestasie in 2012 Tydens die 2012-garsseisoen is 312ha Marthé in die Douglas-omgewing aangeplant met `n gemiddelde opbrengs van 7,77t/ha wat deur vyf Die saad wat vir die 2013-seisoen produsente behaal is. gebruik sal word, lyk as volg: `n Mens moet in gedagte hou dat � Cocktail 47g/1000 korrels 150ha van die 312ha onderhewig � Puma 50g/1000 korrels was aan omval weens `n reeks moei� Marthé 40g/1000 korrels lik bestuurbare faktore. � Christalia 45g/1000 korrels Afgesien daarvan het die kultivar Plantdigtheid, besproeiing en stiksteeds bo verwagting presteer. Die stofbemesting is die drie faktore wat meegaande grafieke stel die gehalte die meeste gewig dra wanneer `n van die kultivar grafies voor. mens van omval praat. Marthé word vergelyk met die plaasAs een van hierdie faktore nie korrek gemiddelde van die ander kultivars bestuur word nie, verhoog die omval- op die produksie-eenheid waar dit potensiaal van die gewas. geproduseer is.

Wat opbrengs betref het Marthé swakker as Cocktail presteer, maar beter as Puma. Marthé se opbrengs was ook gelyk aan die geweegde gemiddelde opbrengs van die vyf produsente. Die korrelstikstof van Marthé was laer as die van die ander kultivars. Die rede hiervoor was laer stikstofbemesting vanweë sy genetiese hoër korrelstikstof. Weens die groot persentasie van die aanplanting wat aan omval onderwerp was, was die verwagte vetkorrel-persentasie van Marthé laag. Soos uit die bostaande figuur gesien kan word, was ons bekommernisse verniet en het die kultivar steeds

% Vetkorrel 98 97

96 95 94 93 92 Puma

Cocktail

Marthe

Cristalia

Totaal

Kultivars

Grafiek 4. `n geweegde gemiddelde vetkorrel-persentasie van 95% behaal. Sifsels en vetkorrel-persentasie is negatief gekorreleer en dus is `n hoĂŤ sifselpersentasie weens die bogenoemde redes verwag. Weereens het die kultivar verras deur `n geweegde gemiddelde sifselper-

sentasie van onder 1,5% te lewer. Die verhoging wat produsente kan verdien deur `n skoner produk te lewer, het beslis die hoeveelheid sifsels van die 2012-produksieseisoen verlaag. Soos uit die data gesien kan word, is MarthĂŠ glad nie `n kultivar om

voor weg te hardloop nie en is dit beslis `n kultivar om dop te hou. Die verbetering van produksiepraktyke van nuwe kultivars word voortdurend deur statistiese proewe gedoen. Produsente kan hierdie inligting tot hul eie voordeel aanwend. Ten slotte moet ek beklemtoon dat alle moontlike inligting aan landboukundiges en verteenwoordigers verskaf moet word sodat die aanbevelings wat aan u gedoen word, van hoogstaande gehalte kan wees. Skakel ons gerus, ons is hier om u by te staan. Frikkie Lubbe SAB Maltings Landboukundige: Besproeiing 082 921 7994 Frikkie.lubbe@za.sabmiller.com

Presisieboerdery

Dirk Laubscher en Hannes Hatting GWK Landboukundiges (Prieska en Kimberley)

Eenmalige grondevaluasie is oneindig waardevol

ie kerndoel van GWK se Presisieboerdery-besigheidseenheid is om produsente by te staan om optimale opbrengste deur innoverende oplossings te behaal. Die toepassing van presisieboerdery is deel hiervan. Verder is hierdie span landboukundiges ook by `n netwerk van ander wetenskaplike instansies ingeskakel om die 22

produsent sodoende tot die beste moontlike tegnologie toegang te gee. Die gebruik van grondchemiese en -klassifikasiekaarte is `n voorbeeld waar ander wetenskaplikes se insette tot voordeel van GWK se produsente gebruik word. Die doel van presisieboerdery is eerstens om soveel as moontlik van die variasie wat deur die mens veroorsaak word (basics) uit te skakel

en tweedens om antwoorde te kry op die verskille in opbrengs wat op een land voorkom. Onder die huidige en toekomstige ekonomiese toestande sal die optimalisering van insette een van die belangrikste eienskappe bly om boerdery se volhoubaarheid te verseker. Onder hierdie toestande is dit uiters noodsaaklik om die opbrengste te verhoog deur die effektiwiteit van insette te verbeter.

depositphotos

Figuur 1a. Fosfaat (P)-kaart van Land 1 se bogrond.

Figuur 1b. Kalium (K)-kaart van Land 1 se bogrond.

Verskeie GWK-produsente gebruik opbrengsmonitors tydens die oesproses en ons landboukundige span kan die stroperdata vir die produsent verwerk. Dit is juis die landboukundige se uitdaging om te voorkom dat hierdie stroperkaarte slegs mooi prentjies bly. Hierdie inligting moet tot groter waarde van die boerdery aangewend word. Deur die regte presisiebenadering te gebruik, kan die landboukundiges hierdie inligting vir die produsent op `n insiggewende wyse aanbied. In die GWK-bedieningsgebied is verskeie lande reeds op `n 1habasis chemies gekarteer. Dit beteken dat op elke hektaar een grondmonster getrek word. Figuur 1 is `n voorbeeld van sĂł `n chemiese grondkaart (sien bl. 23). Let op die variasie in P- (Figuur 1a) en K-inhoud (Figuur 1b) wat op dieselfde land se bogrond voorkom en deur die verskillende kleure voorgestel word. So word die variasie in die ander elemente soos Ca, Mg, Na, S en mikro-elemente saam met die ontledings van die pH, katioonuitruilvermoĂŤ en ander ook uitgebeeld. Onlangs is begin om ondergrond ontledings op `n 4ha-basis te doen. Die opvatting bestaan soms dat hierdie ruit chemiese grondontledings te duur is in vergelyking met `n grondontleding waar een gesamentlike grondmonster van die hele land getrek is. Die werklikheid is egter dat een gesamentlike grondmonster slegs `n gemiddeld is van al die variasies wat op die land voorkom. Soos uit Figuur 1a gesien kan word, wissel die P-inhoud van die land tussen 15-80mg/kg. Met een gesamentlike grondmonster sou daar `n wanvoorstelling van die werklikheid wees. Met besproeiingslande moet hier24

Figuur 2a. Grondklassifikasie kaart van Land 1.

die chemiese ruit grondontledings elke drie tot vier jaar herhaal word, afhangend van die wisselboustelsel wat toegepas word. Met die reeds wye gebruik van opbrengsmonitors deur produsente en die beskikbaarheid van verskeie jare se opbrengsdata is aanvanklik gedink dat die variasie in grondchemie duidelike verklarings vir die verskille in opbrengste sou gee. GWK het in samewerking met SGS Nviro Crop van die lande wat reeds

chemies gekarteer was ook op fisiese grondvormverskille geklassifiseer. Hierdie grondklassifikasie geskied op `n 1,5ha-basis en is `n eenmalige koste (mits dit deur `n professionele persoon gedoen word) in die geskiedenis van `n land. In Figuur 2a word die grondklassifikasie van die land in Figuur 1 gegee. Met grondklassifikasie word inligting van die fisiese eienskappe van die grond versamel. Grondsoorte word geĂŤvalueer vol-

Brandvlei-grondvorm met `n effektiewe diepte van 900mm, maar vanaf 700mm kom kalkkonkresies voor. `n Ander uiters belangrike uitvloeisel van die grondklassifikasie-inligting is die identifikasie van inspeksiepunte (Figuur 2b) waar bv. blaarmonsters en ander metings soos vir besproeiingskedulering, asook waarnemings deur die seisoen, gedoen kan word. Die inspeksiepunte word gekies in die grondvorms waarvan die grondfisiese eienskappe die mees verteenwoordigend is van die land met topografie of helling inaggenome. Hierdie inspeksiepunte kan na gelang van die behoefte vermeerder word en kan ook vir smart sampling gebruik word om `n aanduiding van veranderinge in grondstatus te verkry. Elke poligoon wat met die grondklassifikasie (Figuur 2a) geïdentifiseer is, ontvang `n unieke nommer (Unique ID). Dit bring mee dat verskillende poligone met identiese grondsoorte verskillende nommers (Unique ID’s) het, omdat die ligging daarvan verskil (Figuur 3). Vir die doel van die hierdie bespreking is slegs die bo- en ondergrondontledings wat die meeste van die opbrengsvariasie verklaar, gepubliseer. Uit Tabel 1 is `n byna 3t/ha mielies en 1t/ha koring verskil in opbrengs Figuur 2b. Inspeksiepunte van Land 1 tussen Unique ID 14 en 19 duidegens die grondvorm, effektiewe Die poligoon Ad9 is dus `n Addo- lik. Albei is Addo-grondvorms met diepte, onderliggende lae, helling grondvorm met `n effektiewe diepte `n effektiewe diepte van 700mm, ensovoorts. van 900mm. maar verskil in grondchemiese eienGronde wat homogeen ten opsigHierbenewens word ná die grond- skappe. te van bogenoemde eienskappe evaluering ook inligting aan die Die rede hiervoor is waarskynlik toe ontleed, word in poligone saamprodusent verskaf oor die effektiewe te skryf aan die laer Ca-% en te hoë worteldiepte, plantbeskikbare water- P-vlakke van Unique ID 14. Met te gevoeg. Uit Figuur 2a is dit duidelik dat die kapasiteit, bewerkingsdiepte en die hoë P-vlakke neem die siektedruk Addo (Ad)-grondvorm oorwegend voorkoms van karbonate en sliklae toe. As Unique ID 4 en 6 met meop Land 1 voorkom. Hierdie grond- van die verskillende poligone. kaar vergelyk word, is daar `n vervorm varieer egter in diepte soos Volgens Figuur 2a kom `n sliklaag lies in opbrengs van 2t/ha by miedeur die syfer na die grondvorm (sl) in die meeste poligone van Land lies en 0,5t/ha by koring. aangedui. 1 voor. Die poligoon Br9(7c), is `n Dit is waarskynlik weens die te hoë

Ca-%, laer Mg-% en te hoë P-vlakke van Unique ID 6. Die ondergrondontledings van Unique ID 6 is ook swakker gebalanseer met die te hoë Ca-%, uiters lae K-% en Mg-% as dieselfde ontledings van Unique ID 4. `n Gemiddelde verskil van 2t/ha by mielies en 0,4t/ha by koring tussen Unique ID 13 en Unique ID 1 is ook waargeneem. Dit is waarskynlik vanweë die beter balans tussen die katione Ca, Mg en K van Unique ID 13 en die van Unique ID 1. Laastens is dit ook belangrik om te kyk na die chemiese balanse van Unique ID 9 en Unique ID 12 waarop onderskeidelik die laagste en hoogste opbrengste deurgaans behaal is (Tabel 1). Met die skep van die Unique ID’s na die eenmalige grondklassifikasie en die daaropvolgende multilaag-analise van die verskillende data is dit vir elke produsent moontlik om die optimale voedingstatus vir elke land te bepaal. Dit is belangrik om daarop te let dat variasie binne `n plaas en distrik in die gronde voorkom, hetsy dit chemies of fisies van aard is. Wat op een land of plaas werk, sal nie noodwendig op ander lande en plase van toepassing wees nie. Ons bedank graag mnre. Hannes en Kosie du Toit van Luckhoff wat die data beskikbaar gemaak het om vir die doel van dié artikel te publiseer. Figuur 3. Die Unique ID-kaart van Land 1.

Tabel 1. Die toepassing van `n multilaag-ontleding op die opbrengs-, grondklassifikasie en chemiese data van Land 1.

`n Implement-demonstrasie was deel van die boeredag wat GWK onlangs in samewerking met die Prieska Besproeiingsboereverening op Prieska aangebied het. Foto: Tania Fourie

Boeredae

Boeredag op Prieska gehou

WK, in samewerking met die Prieska Besproeiingsboerevereniging, het onlangs `n suksesvolle boeredag op Prieska aangebied. Verskeie aspekte rondom die verbouing van koring en Durum is op die dag aangeraak. Die dag het op die plaas Spitskop van mnr. AndrĂŠ Gous afgeskop met `n demonstrasie van die Karaat-, Rubin- en Lemken-implemente deur mnr. Vos Botha van GWK Meganisasie. Mnr. Gerrie du Plessis, `n plaaslike produsent, sowel as Temdale Boerdery, het trekkers verskaf om die implemente te demonstreer. Mnr. Jaco Gous (Voorsitter van die 28

Boerevereniging) het die middagprogram geopen wat by die Prieskagholfklub aangebied is. Mnr. Wimpie Grobler (Bedryfshoof: Graanverkryging, Prieska en Marydale), het die vorige koring- en Durumseisoen uit `n bemarkingsoogpunt bespreek. `n Lewendige bespreking oor premies met mnr. Dawid Beets, `n Durumkoper, het hierop gevolg. Mnr. Rocky Le Roux (Uitvoerende Bestuurder: Direkte Insette) het hierna kortliks die rol van diĂŠ besigheid bespreek, waarna mnr. Carl du Toit (Uitvoerende Bestuurder: Graanfasiliteite) produsente op hoogte gebring het met die vordering van die nuwe silokompleks op Prieska. Die logistiek vir die

lewering van die huidige mielieoes is ook in besonderhede bespreek. Dr. Francois Koekemoer van Sensako het op versoek van GWK Saad die produsente ingelig oor die vordering met nuwe kultivars vir koring en Durum. Mnr. Danie Zimmerman van Arysta Life Sciences het hierna op versoek van GWK Presisieboerdery `n aanbieding oor koring- en Durumsiektes gedoen. GWK bedank graag ons produsente en ander besighede van GWK wat die dag bygewoon het. Ook `n hartlike woord van dank aan elkeen wat `n bydrae gelewer het om die dag saam met georganiseerde landbou `n sukses te maak.

BENCHMARKING-DAG OP PRIESKA Voor: Mnre. Johan de Villiers en Jaco Gous (produsente). Middel: Mnr. Shawn Stapelberg (Landbou-ekonoom), me. Karlien van Zyl (Bedryfshoof: Finansiële Landbou Advies), mnr. Orffer Müller (produsent), me. Kobie Greyvensteyn (Uitvoerende Bestuurder: Finansiering) en mnre. JG Horn (Landbou-ekonoom), Jean-Jacques de Villiers en Gerrie du Plessis (produsente). Agter: Mnre. Wimpie Grobler (Bedryfshoof: Graanverkryging, Prieska en Marydale), Connie Coetzee (produsent), Dirk Laubscher (Landboukundige) en André Gous (produsent). Foto: Bertie Theron

Benchmarking

Benchmarking-dae bied gulde geleentheid aan produsente

wee suksesvolle Benchmarkingdae is onlangs op Douglas en Prieska aangebied. Die Benchmarking-geleentheid bestaan op die oomblik uit twee groepe produsente met die een groep van Douglas en die ander groep van Prieska. “Ná elke groot seisoen (winter en somer) vorder ons die kliënte se finansiële en tegniese data in. Dit word dan deur ons afdeling verwerk,” sê me. Karlien van Zyl (Bedryfshoof: Finansiële Landbou Advies). 30

“Insette, opbrengs en prysing word vergelyk en die balansstaat van elke kliënt word op individuele vlak met hom bespreek. Op die Benchmarking-dae word verskeie grafieke en neigings voorgelê waar ons dan die boerderye met mekaar vergelyk”. Van Zyl verduidelik dat die idee van die dag nie is om te kyk wie doen die beste nie, maar `n geleentheid aan produsente bied om hulself te meet teen `n groep produsente uit dieselfde omgewing wat dan tydens die bespreking by mekaar kers opsteek. “Die data wat gewys word, word

anoniem gedoen. `n Nommer word aan elke kliënt toegeken en die data word volgens nommers vertoon sodat finansiële data beskerm word. “Hierdie groep bied `n uitstekende platvorm vir produsente om by mekaar en die GWK-span te leer. Ons hoop om die groepe verder uit te brei en ook in die volgende jaar nog groepe in ons bedieningsgebied te vestig.” Vir inligting rondom die GWK Benchmarking-geleentheid kontak Karlien van Zyl by 082 384 4672 of JG Horn by 082 883 7552.

BENCHMARKING-DAG OP DOUGLAS Voor: Mnr. Johan Jacobs (GWK-direkteur), me. Kobie Greyvensteyn (Uitvoerende Bestuurder: Finansiering), mnr. Bart van Bergen (produsent) en me. Karlien van Zyl (Bedryfshoof: Finansiële Landbou Advies). Middel: Mnre. James Faber, Klasie Jacobs, Gerhard Bruwer, Kolver Mülke, Gerhard Cilliers (produsente), Shawn Stapelberg (Landbou-ekonoom), en Divan van der Westhuizen (Buro vir Voedsel en Landboukundige Beleid, BFAP). Agter: Mnre. JG Horn (Landbou-ekonoom), Michael Jacobs en Nico Jacobs (produsente). Foto: Tania Fourie

Om seker te maak dat jy oor die weg kom al kan jy nie werk nie, is makliker as wat jy dink. Met ’n Persoonlike Dekkingspolis van Sanlam kan jy seker maak dat jy al die geldelike ondersteuning het wat jy nodig het as jy nie meer kan werk as gevolg van siekte of ’n besering nie. Gee die eerste tree na ’n sekere toekoms – maak nie saak wat gebeur nie. As ’n ervare finansiële adviseur kan ek jou help om gemoedsrus te kry.

Maryke van Niekerk

Sanlam CI1002RS0521BPA

Finansiële Adviseur 053 830 1306 079 529 5658 maryke@sanlam4u.co.za

www.sanlam.co.za GELISENSIEERDE VERSKAFFER VAN FINANSIËLE DIENSTE

Hennie Faber

Finansiële Adviseur 053 298 2017 082 922 6676 henniefaber@sanlam4u.co.za

Anelle Bester

Finansiële Adviseur 053 573 0011 072 551 7196 anelleb@sanlam4u.co.za

Brigitte Lombard

Finansiële Adviseur 053 353 1166 082 818 5798 brigitte@sanlam4u.co.za

Frans Fouche

Finansiële Adviseur 053 861 1053 082 465 0472 fransfouche@sanlam4u.co.za

Mei 2013

GWK Kostegids `n Produk van GWK FinansiĂŤle Landbou Adviesdienste R300

Nou beskikbaar by GWK FinansiĂŤle Landbou Adviesdienste Kontak JG Horn 082 883 7552 jgh@gwk.co.za

innoveer finansiĂŤle boerderybeplanning

www.gwk.co.za Kontak JG Horn (landbou-ekonoom) by 053 298 8298 FinansiĂŤle Landbou Adviesdienste

Proefresultate

Pierre Ferreira Bedryfshoof: Navorsing en Kultivarontwikkeling (GWK Saad)

Sojaboon Proefresultate 2013

WK lewer jaarliks `n diens aan produsente deur die prestasie van koringkultivars en mieliebasters tydens onafhanklike proewe te toets. Op dieselfde manier is sojaboonproewe verlede jaar op Luckhoff en Orania aangeplant. Hiermee saam is grondboonkultivars van Amerika en Australië, katoenkultivars van Australië en garskultivars van Frankryk en Duitsland op die oomblik in `n toetsfase. Die doel van hierdie proewe is om produsente by te staan met die keuse van gene34

tika, asook om beter genetika te identifiseer en beskikbaar te stel. Die saadmaatskappye Agricol, Pannar, Link Seed en Pioneer het kultivars vir die sojaboonproewe ingeskryf. Navrae is ook van ander maatskappye ontvang om aan die volgende seisoen se proewe deel te neem.

ná blomvorming plaas. Die kultivars is ook minder gevoelig vir vogtekorte tydens die blomen peulstadiums. Swaar besproeiings tydens die vegetatiewe groeiperiode stimuleer onnodige stam- en blaargroei en kan wel omval veroorsaak. Agtervoegsels R – die kultivars het weerstand teen Glyfosaat (Roundup PowerMax onkruiddoder).

Groeiwyse Bepaalde groeiwyse: Hierdie kultivars toon geen verdere vegetatiewe groei ná blomvorming nie. Metodiek Onbepaalde groeiwyse: By hierdie GWK se landboukundiges was kultivars vind vegetatiewe groei nog verantwoordelik vir die plantpro-

Kultivar DM5.1LiRR DM5953RSF DM4670RR PAN 1664R PAN 1583R PAN 1666R A5409RG LS 6261R LS 6453R LS 6466R PHB 94Y80R PHB 95Y20R

Maatskappy Agricol Agricol Agricol Pannar Pannar Pannar Pannar Link Seed Link Seed Link Seed Pioneer Pioneer

Groeilengte Vinnig Vinnig Vinnig Medium Medium/Vinnig Medium/Lank Medium Medium Medium Medium Vinnig Medium

Groeiwyse Onbepaald Onbepaald Onbepaald Bepaald Bepaald Onbepaald Onbepaald Semi-bepaald Semi-bepaald Bepaald Onbepaald Bepaald

shutterstock

Tabel 1. Kultivars ingeskryf vir die 2012/13-proewe.

Area Luckhoff Orania

Grond Sandleem Klei

Plantdatum 14 Nov 2012 15 Nov 2012

Oesdatum 17 Apr 2013 24 Apr 2013

Kilogram saad/ha 75kg/ha 75kg/ha

Tabel 2. Lokaliteite. ses, asook om die data korrek in te samel en te verwerk. Die kultivars is almal een planterbreedte aangeplant. Elke vierde aanplanting was `n kontrolekultivar (produsent se kultivar) om die stabiliteit van die proef te bepaal en regstellings te maak om kultivars regverdig te vergelyk. Laasgenoemde help dus om moontlike grondverskille, hellings ensovoorts te neutraliseer. Die naam van die kontrolekultivar is onbekend. Die stroopafstand by Luckhoff was 200m terwyl by Orania 400m gestroop is. Albei proewe is aanvaar omdat die kontrolekultivars se opbrengste nie meer as 15% van ander naasliggende kontroles gevarieer het nie. `n Monster van elke kultivar en kontroles is geneem en die vogpersentasie is binne 24 uur by `n

GWK-graanfasiliteit gemeet. Die vog is na 12,5% verwerk. Die data word ook na die betrokke saadmaatskappye gestuur nadat dit verwerk is en eers gepubliseer as geen probleme gevind word nie. Gebruik van data Opwindende nuwe sojaboonkultivars is geïdentifiseer wat uitsonderlik in albei proewe gepresteer het. Produsente kan die vrymoedigheid neem om die komende seisoen van hierdie kultivars te toets. Onthou

egter die goue reël: Hou by wat vir u werk, maar gebruik ook die data om nuwe kultivars te toets. Bedankings Maatskappye wat saad voorsien het – Pannar, Agricol, Link Seed en Pioneer. `n Spesiale woord van dank aan die produsente en medewerkers elkeen se hulp. Vir navrae kontak Pierre Ferreira by 082 904 4769.

Sojaboon-indekse 2013 LOKALITEIT

Bepaald/Onbepaald

Onbepaald

Bepaald

Groeilengte

Vinnig

Medium

Medium/Vinnig

DM5.1LiRR

DM5953RSF

DM4670RR

PAN 1664R

PAN 1583R

Proefgemiddeld

Opbrengs % Vog Opbrengs % Vog Opbrengs % Vog Opbrengs % Vog Opbrengs % Vog Orania

1.77

5.07t/ha

113

10.7

110

9.9

103

10.9

106

10.5

103

10.2

Luckhoff

2.79

5.23t/ha

114

10.3

102

9.4

114

10.2

20.3

104

16.8

Gemiddeld

113

106

109

103

104

LOKALITEIT

Bepaald/Onbepaald

Onbepaald

Semi-Bepaald

Groeilengte

Medium/Lank

Medium

Vinnig

Medium

PAN 1666R

A5409RG

LS 6261R

LS 6444R

LS 6161R

Proefgemiddeld

Opbrengs % Vog Opbrengs % Vog Opbrengs % Vog Opbrengs % Vog Opbrengs % Vog Orania

1.77

5.07t/ha

10.6

102

9.9

11.1

Luckhoff

2.79

5.23t/ha

15.8

10.7

13.1

9.7

Gemiddeld

LOKALITEIT

13.1

Bepaald/Onbepaald

Semi-Bepaald

Medium

Onbekend

Vinnig

Medium

Groeilengte

Medium

Bepaald

Onbekend

Onbepaald

Bepaald

LS 6453R

LS 6466R

Kontrole

PHB 94Y80R

PHB 95Y20R

Proefgemiddeld

Opbrengs % Vog Opbrengs % Vog Opbrengs Orania

1.77

5.07t/ha

10.2

Luckhoff

2.79

5.23t/ha

11.3

Gemiddeld

10.3

% Vog

Opbrengs % Vog Opbrengs % Vog

103

10.2

102

9.7

22.9

100

102

9.7

84.0

22.9

Sojaboon Proefresultate 2013 LUCKHOFF

ORANIA Rangorde 1 Kultivar Opbrengs Vog 2 Kultivar Opbrengs Vog 3 Kultivar Opbrengs Vog 4 Kultivar Opbrengs Vog 5 Kultivar Opbrengs Vog 6 Kultivar Opbrengs Vog 7 Kultivar Opbrengs Vog 8 Kultivar Opbrengs Vog 9 Kultivar Opbrengs Vog 10 Kultivar Opbrengs Vog 11 Kultivar Opbrengs Vog 12 Kultivar Opbrengs Vog 13 Kultivar Opbrengs Vog

2013 DM5.1LiRR 5.71 (t/ha) 10.70% DM5953RSF 5.55 (t/ha) 9.90% PAN 1664R 5.36 (t/ha) 10.50% DM4670RR 5.23 (t/ha) 10.90% PAN 1583R 5.22 (t/ha) 10.20% LS 6261R 5.15 (t/ha) 9.90% Kontrole 4.91 (t/ha) 11% LS 6444R 4.91 (t/ha) 11.10% LS 6161R 4.88 (t/ha) 13.10% LS 6453R 4.83 (t/ha) 10.20% A5409RG 4.83 (t/ha) 10.30% PAN 1666R 4.7 (t/ha) 10.60% LS 6466R 4.58 (t/ha) 10.30%

Rangorde 1

Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog Kultivar Opbrengs Vog

2013 DM5.1LiRR 5.96 (t/ha) 10.30% DM4670RR 5.93 (t/ha) 10.20% PAN 1583R 5.43 (t/ha) 16.80% Kontrole 5.36 (t/ha) 10.20% PHB 94Y80R 5.33 (t/ha) 9.70% DM5953RSF 5.33 (t/ha) 9.40% PAN 1664R 5.2 (t/ha) 20.30% LS 6444R 5.14 (t/ha) 9.70% A5409RG 5.03 (t/ha) 10.70% LS 6261R 5.02 (t/ha) 13.10% LS 6453R 4.95 (t/ha) 11.30% PAN 1666R 4.92 (t/ha) 15.80% PHB 95Y20R 4.37 (t/ha) 22.90%

fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: colleen jacobs

Op die veeplaas Peter Milton

Korrekte byvoeding kan produksie skerp verhoog Mnr. Peter Milton, boerderykonsultant en lewendhawekenner, bespreek vandeesmaand in ons veerubriek die voordele van die korrekte byvoeding vir `n kudde.

m die koste van byvoeding in `n gebied te bepaal, sal baie soortgelyk wees aan die voorgee waarmee `n mens in gholf speel. Die rede van die voorgee is om al die spelers op `n spesifieke standaard te bring. `n Nuwe speler sal `n hoë voorgee teenoor `n topspeler hê. In die vorige artikel het ons gekyk na die waarde van `n grootveeeenheid (GVE) en die voor- en nadele hiervan op die plaas. Nadat die ras gekies is, die korrekte veelading bereken is en die wisselstelsel in plek is, moet die korrekte byvoeding geïdentifiseer word. Die definisie van byvoeding is om aan die dier te gee wat nie in daardie stadium van die jaar in die weiding beskikbaar is nie. Veronderstel `n dier eet 12kg weiding per dag. Dit is `n totaal van 4,380kg per jaar. Ons kan dan aanneem dat die byvoeding 380kg of 1,04kg per dag sal wees. Om hierdie inname van byvoeding te bereken, sal `n doelgewig of produksievlak bereken moet word. `n Ander metode is om 8,7% van

die dier se weidinginname te neem om vir tekorte te kompenseer. Die hedendaagse beesprodusent moet op `n vlak wees waar 100% van dragtige koeie behou word. Die vlakke van bevrugting kan weens omstandighede varieer, maar in die kompeterende veld waarin ons onsself bevind, moet 100% dragtigheid behou word. Verskeie hulpmiddels is beskikbaar

om dit te bereik, soos `n entingsprogram, weidingsprogram en die korrekte byvoeding. Om 100% dragtigheid te behou, moet slegs 95% van kalwers gespeen word. Ek sien dit as ingryping van God – daar sal altyd aborsies, doodgebore kalwers, moeilike geboortes en `n verlies aan kalwers weens natuurlike blootstelling wees. 39

Hoe bepaal `n mens waar die minste byvoeding nodig is? Diere kan met “klipsout” voortplant teen R70 per jaar. Dit is niks as `n mens dit uit `n weidingsoogpunt beskou nie. Om die plafon te bepaal, moet `n mens die produksie sonder byvoeding bepaal, wat 60% gespeende kalwers of `n gespeende kalweroes van R277 000 verteenwoordig tot by korrekte byvoeding met `n gespeende kalweroes van R437 000. Die verlies aan produksie is R160 000, gedeel deur die 100 koeie per eenheid, is R1 600. Dit is `n groot prys om te betaal om nie byvoeding te gee nie. Tabel 1 toon dat Area 1 (niks) R70 per koei kos en styg met R200 per koei tot `n plafon in Area 9 met R1 600 per koei waar geen byvoeding gegee word nie. Die argument word dikwels gevoer dat wanneer `n mens die drakapasiteit op die weiding halveer, geen byvoeding nodig is nie. Uit die vorige artikel het ons egter gesien dat `n lening van R40 000 met `n rente van 10% oor 20 jaar op R2 200 per jaar uitwerk. Dit is R600 meer as Area 9, wat die plafon is.

Om jou grond en byvoeding te balanseer, plaas `n mens in `n posisie van goed begin is half gewin. Die beginsel van weiding is dat kort gras hoog is in proteïen en lang gras laag in proteïen. Wanneer `n plaas goed bestuur word, sal dit byvoeding verminder en jou

voorgee verbeter. Uit hierdie sowel as die vorige artikel is dit duidelik dat kg/ha nie die korrekte metode is om `n mens se bestuursvaardighede en jou diere se produsievermoë uit te druk nie. Meer hieroor in die volgende aflewering van Op die Veeplaas.

Area 1 Klipsout

Area 2

Area 3

Area 4

Area 5

Area 6

Area 7

Area 8

Koeie Dragtig % behou Kalwers gespeen % Kalwers gespeen

100 100% 95% 95

Area 9 Enige plek Geen byvoeding 100 65% 60% 60

Kalfgewig kg Kalfprys Kalfwaarde

230 R20 R4,600

Totale inkomste

R437,000 R437,000 R437,000 R437,000 R437,000 R437,000 R437,000 R437,000 R276,000

Voeding koste per koei Totale koste vir voeding % Voedingkoste

R70 R7,000 1.6%

R200 R20,000 4.6%

R400 R40,000 9.2%

R600 R60,000 13.7%

R800 R80,000 18.3%

R1,000 R1,200 R1,400 R1,600 R100,000 R120,000 R140,000 R160,000 22.9% 27.5% 32.0% 58.0%

Per dag

R0.2

R0.5

R1.1

R1.6

R2.2

R2.7

Tabel 1. 40

R3.3

R3.8

R4.4

GWK Nuus

Mes. Elaine Byleveld (Nashua Mobile Douglas), Euodia de Bruyn (Bedryfshoof: Selfone) en Nanine Baard (Nashua Mobile Douglas) saam met me. Emsie du Toit (Nashua Mobile Franchise Diensbestuurder).

NASHUA MOBILE OP DOUGLAS BLINK UIT IN OPNAME

ashua Mobile het onlangs `n SMS-stelsel geïmplementeer waarmee klante terugvoer oor dienslewering kan gee. Sodra `n klant met Nashua Mobile kontak gehad het, kan hy of sy `n SMS ontvang om die diens te evalueer. Nashua Mobile Douglas se telling vir Aprilmaand was 9/10, waarmee die tak as die wenner in die Vrystaatstreek aangewys is. Dié streek beslaan die Vrystaat en Noord-Kaap. 42

Die tak is met `n sertifikaat en `n geskenkbewys van R1 500 beloon. “Ons is baie opgewonde oor die positiewe terugvoer van ons klante en sal daarop voortbou!” sê mev. Euodia de Bruyn (Bedryfshoof: Selfone). Die tak op Douglas het ook puik gevaar met Nashua Mobile se e-Learning-stelsel. Met hierdie stelsel ontvang konsultante deurlopend opleiding en word hulle op hoogte gehou van nuwe

prosesse, netwerkveranderinge en produkte. As `n deel van dié opleiding moet `n eksamen afgelê word waarna die nasionale presteerder geïdentifiseer word. “Ons is trots dat al drie ons konsultante, naamlik mes. Meghan InnesGrant (Prieska), Elaine Byleveld en Nanine Baard onder die tien toppresteerders aangewys is en heerlike pryse losgeslaan het,” sê De Bruyn.

GWK VEILINGS EN VLEIS BIED UNIEKE GHOLFDAG AAN

WK Veilings en Vleis beplan `n jaarlikse uitdaag-gholftoernooi vir boereverenigings. Dit word gedoen om interaksie tussen boereverenigings onderling en ook tussen GWK en boereverenigings te bevorder. Hierdie is `n informele manier om bande te bou en ook om boereverenigings op `n gesellige manier saam te bring. Die eerste van hierdie unieke toernooie word op 27 Junie by die Kimberley Ghofklub aangebied. Fantastiese pryse en `n wisseltrofee kan op dié prestige dag gewen word. “Dit sal interessant wees om te sien watter boerevereniging die wisseltrofee die eerste keer gaan huis toe vat,” sê mnr. Wim van Rooyen (Hoofbestuurder: Veilings, Vleis en Supermarkte). “Gholf is soos ander fasette van die lewe waar die wenner eers bepaal word wanneer die bal in die gat is.

Die vraag is watter boerevereniging die bal met die minste houe in die gat gaan kry. Dit gaan `n lekker uitdaging wees waarna jaarliks uitgesien kan word.” Datum: 27 Junie 2013 Plek: Kimberley Gholfklub Tyd: Shotgun start om 12:00 Formaat: American Scramble, som van beste twee tellings.

Elke boerevereniging skryf drie lede in. `n GWK-personeellid sal as vierde lid aan elke span toegewys word. Navrae Deon Klopper 082 802 8483 Inskrywings 053 832 5227 lewendehawe@gwk.co.za

GWK Veilings bied aan . . . AFSLAERSNOTA U geleentheid om produktiewe diere met `n stalgemiddeld van 18l van weiding af te koop. TB- en CA-sertifikate beskikbaar. Diere die afgelope vyf jaar op Semex Promate-program. Somatiese seltelling: 250 000. Ligging Vanaf Addo, neem die R335 vir ongeveer 4km. Draai links. Volg Barkly Bridgepad. Volg GWK-wegwysers. Vanaf Port Elizabeth, neem die R335 vir ongeveer 35km vanaf die Markman-afrit.

TOTALE UITVERKOPING

C&R DAIRY FARM

1038 diere

9-11 Julie 2013 om 11:00, Riverbank, Addo Dag 1 9 Julie 2013 350 Holsteins Teling NOKIA, MORTY, FEVER, WINDBROOK, TOY STORY, JUNGLE, LABOTA, STEADY, MILLARD, TRIBUTE, DENZEL Geregistreerde en kuddediere

Dag 2 10 Julie 2013 120 Holsteins 140 Fries/Jerseykruiskoeie 68 Dragtige Jerseykoeie

Dag 3 11 Julie 2013 360 Jersey-koeie in melk

Teling IPOD, ON TIME, HABIT, RENAGADE, JOEL, SULTAN, BLACKSTONE, ITOLA Geregistreerde en kuddediere

Akkomodasie Andrew Kudu Ridge 072 353 5431

Eienaars Veearts Verteenwoordiger Verteenwoordiger Bedryfsbestuurder Afslaer

Darel Rowe Cyrel Rowe Rudi le Roux Anton Kruger Jaco Zietsman Johan Ebersรถhn Jan Erasmus Renier Zietsman

082 567 1277 082 898 2142 082 612 1486 041 992 3344 082 373 7889 082 490 7939 082 924 6096 082 491 5182

Verkoopsvoorwaardes: Slegs kontant of bankgewaarborgde tjeks. Elektroniese fasiliteite beskikbaar. Aanbod onderhewig aan verandering. Diere word slegs gelaai as betaling afgehandel is.

innoveer landbou

GWK Veilings Humansdorp Tel: 042 295 2639 www.gwk.co.za

Betaalde promosie

Laat die maatskappy wat die toerusting bou, ook jou finansiering hanteer John Deere, wat in 1837 gestig is, is een van Amerika se oudste en mees gerespekteerde korporasies en het sy reputasie wêreldwyd oor die afgelope 175 jaar opgebou. Vandag word John Deere erken as die grootste vervaardiger van landboutoerusting ter wêreld, met meer as 100 vervaardigingsfasiliteite en 18 bemarkingstakke wêreldwyd. John Deere Financial is een van die maatskappy se belangrike besighede wat eenstop finansiële oplossings aan klante bied.

John Deere doen reeds die afgelope 50 jaar in Suid-Afrika besigheid en het in November 2009 ook na Sub-SaharaAfrika uitgebrei wat beteken dat ondersteuning nou aan klante en agentskappe in 48 lande gebied word. Afrika is `n kernmark vir John Deere, wat daarop gefokus is om die potensiaal vir meganisasie in Sub-Sahara-Afrika te ontsluit. `n Gebrek aan toegang tot finansiering is egter `n groot struikelblok in die ontsluiting van landboupotensiaal in Afrika. John Deere Financial is

daarop gemik om hierdie struikelblok te oorkom. John Deere se agentskap-infrastruktuur in Afrika is in sleutelgebiede geleë om sodoende so bereikbaar as moontlik vir ons klante te wees. Wie beter om met jou finansiering te vertrou as die maatskappy wat die toerusting gebou het? John Deere word in nege fokuslande in Afrika verteenwoordig, met tien hoofagentskappe in Suid-Afrika. John Deere Financial ken die toerusting, hoe dit gebruik

word en wat dit vir jou voortbestaan beteken. “Dit is belangrik dat ons klante verstaan dat ons nie bloot finansiering bied nie, maar dat ons kreatief en buigbaar is om by `n klant se behoeftes en kontantvloei aan te pas,” sê Jacques Taylor, Besturende Direkteur van John Deere Financial Sub-Sahara Afrika. “Klante kan ons buigbare terugbetaalopsies, mededingende koerse (prima minus 2%*) en `n vinnige en maklike aansoekproses benut.” By John Deere Financial is ons doelwit om klante te help om in die toekomstige sukses van hul besighede te belê deur die volledige reeks

finansieringsopsies vir John Deere-toerusting aan te bied. Dit sluit huurkoop, bruikhuur en huuropsies in. John Deere is verbind tot die mense wat die grond bewerk en is vasbeslote om `n verskil te maak in die lewens van die landbouers in Sub-SaharaAfrika, ongeag die grootte van sy of haar besigheid. John Deere wil meer as net `n handelsmerk in Afrika wees.

Navrae kan gerig word aan: Verkoopsbestuurder George Wheeler 071 670 1303 Rae Gerwel (ABSA) 082 457 2280 GWK Meganisasie Heelgoederebemarkers Tinus Oosthuizen 082 804 0430 André Botha 071 680 2796 Adriaan Steyn 082 888 3863 *Terme en voorwaardes geld. Koers slegs op Suid-Afrika van toepassing. Koerse in ander Afrikalande varieer. Geadverteerde koerse en betalings mag varieer om veranderinge in belasting en valutakoste te weerspieël. Aanbiedings kan ter enige tyd onttrek word.

GWK Meganisasie . . . is uniek GWK Meganisasie bestaan uit vier afdelings: Heelgoedere: `n Diensgedrewe John Deere-handelaar verkoop nuwe en tweedehandse trekkers, stropers, spuite, implemente en AMS-toerusting. Die besigheid verkoop ook diverse toerusting (onder meer Rovic en Falcon) om aan produsente se behoeftes te voldoen. Onderdele: Ons voorsien enige John Deere- en ander onderdele aan ons werkswinkels sowel as GWK se kliënte. “Bearing & Belting”: Die produkreeks by ons handelaars in die GWKbedieningsgebied sluit “bearings”, v-bande en elektriese motors in. Werkswinkel: Herstelwerk word by ons werkswinkels vir die hele GWKbedieningsgebied gedoen waar kundige personeel die mees gevorderde tegnologie gebruik om kliëntetevredenheid te verseker.

John Deere se nuwe 6M-reeks trekkers word in Augustus by GWK verwag.

innoveer landbou

GWK Meganisasie bied as John Deere-handelaar `n unieke diens aan ons kliënte in die Noord-Kaap. Ons fokus op kliëntetevredenheid en om voortdurend aan al ons kliënte se behoeftes te voldoen. Ons kundige personeel staan gereed om u met enige meganiese-probleem by te staan.

De Villiersstraat, Douglas Posbus 47, Douglas, 8730 Tel: 053 298 8200 Faks: 053 298 2445

www.gwk.co.za

Ons mense

Kiekies Tema vir Junie

Winter In die koue speel die mooiste gesigte hom soms af. Terwyl ons bibber van die koue, is dit tyd om te soek na tonele en gebeurtenisse wat aan hierdie seisoen sy bekoring gee.

Tema vir Julie

Vriendskap In die winterkoue het ons `n warm hand van vriendskap nodig. Dit mag `n vriendskap met `n mens wees, maar die mens se beste vriend het soms vier voete!

Tema vir Aug.

Natuurgeskenke Hoewel die somerson se strale nog nie warm op ons val nie, ontvang ons elke dag geskenke uit die natuur . . . `n mens moet net weet waar om te kyk!

Maandelikse pryse 1ste R500 kontant 2de R300 kontant 3de R200 kontant Stuur fotoâ&#x20AC;&#x2122;s na carieng@gwk.co.za

Wenner Ockert Struwig van Douglas.

Tweede

Petro Sutherland van Hopetown

Derde

ElsabĂŠ Goussard van Cradock

Mnr. Pote Human (Griekwas-afrigter) langs die veld. Foto: Gallo Images

GWK is die hoofborg van die GWK Griekwas

Griekwas gesels Tania Fourie

Griekwas wil semi-finaal in Curriebeker haal

k is baie positief oor die opkomende Curriebeker. Só sê mnr. Pote Human (Griekwasafrigter). “Ons strategie is om die volgende 11 weke voor die afskop van die Curriebeker hard te oefen en kondisionering te doen sodat die manne topfiks kan wees. Ons beoog om `n tree voor die ander spanne te wees wat ons fiksheid betref.” 50

Oor die spelers wat van die Toyota Cheetahs na die Poublou-kamp terugkeer, sê Human dat hulle ongelukkig nie baie tyd gaan hê om saam te oefen nie, aangesien hulle eers kort voor die Curriebeker terugkeer. “Ek glo egter dat hulle `n nuwe energie na die span sal bring. Ons is positief en honger om te presteer.” Mnr. Arni van Rooyen (Uitvoerende Hoof van Griekwas), stem saam dat

die spelers wat van die Cheetahs af terugkeer, `n vars element aan die span sal toevoeg. “Hulle sal maklik aanpas, want hulle ken reeds die struktuur. Ons is baie positief oor die Curriebeker wat voorlê. “Ons het nie die beste Vodacombeker gehad nie, maar met so baie van ons ouens wat by die Super 15 betrokke was en daar kosbare ondervinding opgedoen het, gaan hulle `n groot aanwins vir die span in die Curriebeker wees.”

Oom Gemsbok

Die Skopskoen

Bulls volg `n wenresep . . .

Bulls. Stil-stil het hulle by een resep gehou en elke wedstryd week ná week geagsê vrinne. Met die winter om die draai en wen en tuis bonuspunte gejaag wat hulle bo-aan die Suid-Afrikaanse punteleer die Super 15 wat sy uitspeellaat beland het. rondte nader is dit op die oomblik net die Bulls en Cheetahs wat die Suid-Afri- Op Loftus is hulle op die oomblik onstuitbaar met verwoestende lynstaankaanse vlag hoog laat wapper. en dryfmaal-bewegings. Met `n Morné My Stormers- en Sharks-vrinne se vuSteyn op topvorm wat die moeilike re brand Saterdagaande maar bra wedstryde vir hulle help deurtrek, kan flouerig, want hierdie twee spanne se die Bulls enduit gaan. `n Wenresep wat rugby het weke terug al in `n winterslaap verval. Dan is dit juis hierdie twee hopelik vir Suid-Afrika `n tuis halfeind kan bewerkstellig. Kom ons hou duim spanne waaruit arme Heyneke oor `n vas dat die Bulls tuis kan uitspeel. week al sy senior Bokke moet kies. Die Cheetah’s wat vriend en vyand Hoekom het die Stormers so baie verras is ons tweede hoop met `n beserings? Is hulkondisioneringsprogram in die voorseisoen nie reg nie? Of groep jong spelers met groot harte wat naweek vir naweek die punte opstapel. is dit omdat hulle oor al wat `n teenMet` n nommer 9, 8, 11 en 14 wat stander is probeer hardloop? hard aan die Bokdeur klop, het die Oom Gemsbok wonder maar net. Die Stormers kan maar die S15 op hul Cheetah’s `n goeie kans om ook die snoeke skryf en solank aan die Curuitspeelrondtes te haal. Met een van die beste voorrye en vinnigste agterste riebeker begin voorberei. Die Sharks was plein hopeloos op toer en kan net driehoek in die kompetisie, maak hulle hulself blameer terwyl hul senior Bokke skade. Sal dit nie ongelooflik wees as die kluts totaal kwyt is. ons twee spanne daar kan hê nie? Gelukkig begin Heyneke sy toetsjaar Kom ons begin by ons topspan, die

teen die kleiner lande wat hom die geleentheid bied om met jong spelers met geen toetservaring, maar hope talent, te waag. Manne soos Jan Serfontein, Willie le Roux, Lappies Labuschagne, Jano Vermaak en JJ Engelbrecht kan dalk `n kans gegun word. Aan die ander kant sit ons weer met `n John Smit-scenario, want vir ons uit vorm kaptein moet plek gemaak word terwyl baie van ons senior bokke in die siekeboeg lê of nie meer by die jonger manne kan byhou nie. Baie sterkte, Heyneke! Oor die Vodacom-seisoen wil oom Gemsbok nie veel sê nie. My geliefde Griekwaspan haal toe nie eers die uitspeelrondtes nie, want baie van hulle moes by die Cheetahs gaan uithelp. Vir oom Gemsbok was die Pumas vanjaar die beste span, maar baie geluk aan die Leeus wat die finaal kon deurtrek. Geniet die rugby! Groetnis Oom Gemsbok 51

Pret op die plaas Vir die jongspan

Watter een is anders?

Leefstyl Carien Grobler

Laat jou vriendskappe vonkel . . . en vat die giftiges vas! Balans is noodsaaklik in `n gesonde vriendskap – nie een persoon wie se behoeftes vervul word en een wie se behoeftes voortdurend misgekyk word nie. Eensydige vriendskappe is giftig, uitputtend, versmorend en onbevredigend en nie jou tyd en energie werd nie. 54

gehad het, was sy te besig om tyd te y kan nie onthou wanneer laas maak vir jou. Jy het ook al `n paar jy van haar gehoor het nie. keer koffie of middagete voorgestel, Sy stuur `n kort boodskappie maar sy belowe altyd om terug te terug wanneer jy haar SMS of e-pos kom na jou toe en laat dan nooit iets en vra beleefd uit na jou welstand van haar hoor nie. As bogenoemde wanneer jy haar bel, maar het nooit vir jou bekend klink, is jy betrokke in tyd om lank te gesels nie en sal nooit `n eensydige vriendskap. eerste kontak maak nie. “`n Vriendskap is `n verhouding tussen twee gelykes,” sê Florence Toe sy `n ruk gelede siek was, het jy blomme aangedra en jou bes ge- Isaacs, kenner op die gebied van doen om haar te ondersteun, maar vriendskap en skrywer van die boek toe jy onlangs `n vriendin nodig Toxic Friends/True Friends: How Your

depositphotos

Friends Can Make Or Break Your Health, Happiness, Family, And Career. “Balans is noodsaaklik in `n gesonde vriendskap – nie een persoon wie se behoeftes vervul word en een wie se behoeftes voortdurend misgekyk word nie. Vriendskappe is baie belangrik en kan `n positiewe bydrae lewer op verskeie vlakke van `n mens se lewe, maar dit beteken nie dat dit nie ook giftig kan wees op enige van hierdie vlakke nie.” Volgens Florence word `n giftige vriendskap daaraan gekenmerk dat `n mens geen ondersteuning kan verwag nie, voortdurend voel dat dit jou uitput en geen waardering ontvang nie, maar is dit ook versmorend, onbevredigend en word een party nie as gelyke behandel nie. “Giftige vriende veroorsaak spanning, is onbetroubaar, veeleisend en gee nie enigiets terug nie.” Tyd om in te gryp Kenners meen dat mense om verskeie redes verkies om slegs aan die ontvangkant van `n vriendskap te staan. Die grootste hiervan is dat hulle tevrede is met die patroon wat reeds gevorm het – sy weet dat jy sal e-pos, SMS of bel. Dit mag egter ook wees dat jou vriendin nie `n groot genoeg behoefte aan jou geselskap het om jou eerste te nader nie of moontlik hou sy van die idee dat sy die dominante rol speel terwyl jy soos `n skoothondjie agter haar aanloop. `n Mens moet egter in gedagte hou dat enige vriendin op sommige tye in haar lewe minder energie sal hê om aan die vriendskap te spandeer. As sy pas getroud is, onlangs `n baba gehad het of `n nuwe beroep begin het, mag dit wees dat sy tydelik haar fokus na hierdie dinge verskuif. In só `n geval is dit egter bloot `n kwessie

van tyd voordat die vriendskap weer sy verloop sal neem. Jy moet egter bereid wees om aan te pas by die veranderinge in haar lewe soos wat sy ook bereid moet wees om veranderinge in jou lewe te aanvaar. “Jy moet op die regte hoeveelheid toegeneentheid en ondersteuning in `n vriendskap kan staatmaak,” sê Florence. “As jy dus `n vriendin het wat altyd ondersteuning nodig het, altyd in die moeilikheid is en altyd oor haar probleme wil praat, word jou ondersteuning nie beantwoord nie en is daar nie vir jou plek in die vriendskap nie. “Dit hoef nie altyd 50/50 te wees nie, maar as `n mens na die geheel kyk, moet daar `n soort balans wees wat jou én haar laat voel dat julle behoeftes bevredig word.” As jy voel dat daar geen balans in die vriendskap is nie en dat jy aanhoudend gee sonder dat jou behoeftes bevredig word, is dit tyd om in te gryp. Florence stel voor dat jy `n briefie e-pos waarin jy jou gevoelens uitdruk. Dit sal jou toelaat om jou saak te stel sonder dat jy in die rede geval word. “Op hierdie manier het die ander persoon ook tyd om oor jou e-pos na te dink. Dikwels kom `n vriendskap sterker anderkant uit.” As dit egter nie die geval is nie, moet jy besluit of jy wil bly, of gly. Om jouself los te maak van `n vriendskap wat werklik eensydig is, kan jy bloot ophou om kontak te maak. Volgens Florence hoef jy dan nie te reageer as jou voormalige vriendin sou besluit om met jou kontak te maak nie. Jy kan ook `n meer openlike benadering kies deur byvoor-

beeld te sê: “Ek verkies om nie meer met jou kontak te hê nie, aangesien ek `n vriendskap nodig het waarin my behoeftes ook bevredig word.” Sy verduidelik dat dit moeilik mag wees om `n vriendskap te beëindig, maar dat vriendskappe meer gereeld misluk as wat `n mens mag dink. Die belangrikste rede hiervoor is dat mense en hul omstandighede verander. Die meeste vriendskappe word beëindig weens eksterne faktore soos een vriendin wat ver wegtrek of een vriendin wat trou en kinders kry terwyl die ander enkel bly. Hul lewenstyle verander dan wat meebring dat hulle nie meer veel in gemeen het nie. “Aanvaar die einde van `n vriendskap as `n verlies en gun jouself tyd om dit te verwerk, maar beweeg dan aan. Vriendskap moet uiteindelik `n toevlug wees, nie `n beproewing nie!”

Mev. Anita van Heerden van Prieska (regs) het tydens die VLV op Douglas se onlangse kruie-oggend haar kennis oor kruie met die dames gedeel. Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Mandy de Klerk

VLV Fokus

VLV op Douglas bied kruie-oggend aan

ie VLV op Douglas het onlangs `n kruieoggend aangebied om fondse vir die tak in te samel. Sowat 140 dames het die geleentheid bygewoon waar mev. Anita van Heerden van Prieska haar kennis oor kruie met hulle gedeel het. Tussendeur die wafels, quich en heerlike terte, kon die dames aan tee van kruisement en suurlemoengras proe. Verskeie uitstallers het handgemaakte items, klere, kombuisware en velsorgmiddels uitgestal terwyl die dames met gelukkige trekkings bederf is. Mevv. Martie van der Westhuizen en Alta Grobbelaar van die VLV op Douglas. 56

Bo: Die dames besigtig die uitstallers se stalletjies. Links: Mev. Linda Basson het die dames met haar sang vermaak. Onder: Die dames kon aan tee van kruisement en suurlemoengras proe.

Verskeie uitstallers het hul produkte uitgestel. Links is mev. Nicola van Heerden met haar velsorg- en leefstylprodukte en regs mev. Andruhette van Schalkwyk met haar handgemaakte items. 57

Gesondheid Carien Grobler

Rooi en rond . . . natuurlik gesond! Hulle is soet, sappig en watertandlekker. Hulle is propvol vitamien C, laag in kalorieë en vetvry, maar dis nie al nie. Tamaties hou verskeie voordele vir `n mens se gesondheid in.

Moeiteloos mooi Die betakarotien wat in tamaties voorkom, help om `n mens se vel teen die son te beskerm. Likopeen help verder om die vel minder sensitief te maak teen UV-strale, wat een van die grootste oorsake van fyn lyne en plooie is. Bou sterk bene Tamaties bou sterk bene. Die vitamien K en kalsium in tamaties is albei belangrike bestanddele vir die bou en herstel van bene. Likopeen help verder om beenmassa te verhoog en sodoende osteoporose te beveg.

Propvol vitamiene Een porsie ryp, vars tamaties (een koppie) is propvol vitamien A, C en K, sowel as kalium. Hierdie vrugte is laag in natrium, versadigde vet, cholesterol en kalorieë. Dit is ook `n goeie bron van tiamien, niasien, vitamien B6, magnesium, fosfor en koper wat alles nodig is vir `n gesonde liggaam.

r! e k n a k ie Keer d Tamaties is `n natuurlike kankervegter. Likopeen kan die risiko van verskeie kankersoorte, soos prostaat-, serviks-, mond-, keel- en kolonkanker verlaag. Die antioksidante (vitamien A en C) in tamaties beveg vrye radikale wat ook skade aan die selle kan aanrig. 58

Sonder stene Tamaties kan help om nier- en galstene te verhinder. Navorsing wys dat mense wat gereeld tamaties eet, minder geneig is om met nier- en galstene te sukkel. Verbeter jou visie Tamaties kan help om `n mens se visie te verbeter. Die vitamien A in tamaties kan `n mens help om beter te sien en selfs nagblindheid verminder of voorkom. Onlangse navorsing wys dat mense wat gereeld tamaties eet, `n verminderde risiko het om makulêre degenerasie, `n onomkeerbare oogsiekte, te ontwikkel. Vesel hou jou vol Een porsie tamaties voorsien die liggaam van 2g vesel, wat 7% wat die daaglikse aanbevole hoeveelheid is. Tamaties het ook `n relatief hoë waterinhoud, wat dit `n vullende voedselsoort maak.

Resep

Tamatie- en hoenderkasserol met knopie-sampioene Resep 1 eetlepel kookolie 1kg hoenderstukke 1 uit, gekap 1 knoffelhuisie, gekneus 250g knopie-sampioene 1 eetlepel kerriepoeier 2 tamaties, gekap 1 eetlepel tamatiepasta 375ml water 1 teelepel gemengde speserye 1 pakkie hoendersop

Metode

� Verhit die olie in `n pan en braai die hoenderstukke tot ligbruin. � Voeg die ui, knoffel en sampioene by en braai drie minute lank. � Voeg die kerriepoeier by en braai een minuut om die geur vry te stel. � Voeg die tamaties, tamatiepasta, water en gemengde speserye by. � Prut 25 minute totdat die hoender sag is. � Meng die hoendersop met `n bietjie water om `n gladde pasta te vorm en roer in die kasserol. � Prut vyf minute totdat die sop dik is. � Bedien met rys.

Uit Piet se pen . . .

Agterblad

Hou vas, Pappie gaan jaag!

ns stop op Drie Susters om brandstof in te gooi. Daar is net drie motors by die pompe. Nogal moeilik om te glo. Die petroljoggie is nog besig om te vertel hoe stil dit is toe `n klomp motorfietse ingery kom. Kompleet soos `n naderende donderstorm. Terwyl ons wonder waarheen hulle op pad is, lees ek op een van die T-hemde: Buffallo Rally. Die bestemming kan net Mosselbaai wees. Op `n afstand beskou, skyn dit `n interessante klomp mense te wees. Ek wil nader staan en kennis maak, maar Sonja is haastig en sê ek kan op Mosselbaai gaan gesels. Op pad na Oudtshoorn wemel dit van die motorfietse. Amper erger as die fietse by `n Argus. Die rally-manne se saamtrek is in die Santos-karavaanpark. Die tentjies en die motorfietse staan ingeryg, die hele park vol. Binne is stalletjies en `n groot kroeg. Die manne word mos dors. Drie Susters se manne was mak in vergelyking met wat ons hier aantref. Die rook staan bokant die kampterrein soos daar gerev en gedoughnut word. Almal is uitgelate en die fietse loop soos wilde perde op hul agterwiele rond. Talle met meisies agter op. Hier en daar lyk dit of hul klere afgewaai het. Teen hierdie spoed is enigiets moontlik. (Ek kyk rond, maar sien nie klere langs die straat lê nie.) Oorkant die straat merk ek oom Freek op. Hy is amper tagtig en loop nie `n rally mis nie. Langs hom staan sy vrou, pas uit die hospitaal ná `n heupvervanging. Motorfiets-mense in murg en been. Oom Freek het vir hom `n driewiel 60

aangeskaf omdat hy deesdae vergeet om sy side stand uit te skop. Die ou is baie bly om my te sien en begin dadelik van sy nuwe driewiel vertel: “Ou Piet, hierdie is nou vir jou `n yster. Ek het `n drieliter Fordmasjien op `n ou Volkswagen se gat gesit. Die Kawa se voorste deel het ek vir handles gebruik. Jy kan hom voel as jy wil? “Nee wat, die ou vrou sal nie weer seerkry nie. Ons het gister mooi gekom. Die vrou hou net nie daarvan as ek hom oor 160 druk nie. Elke jaar dink ek dit is my laaste byeenkoms en sien, hier is ek weer.” Die twee oumense het elkeen `n onderbaadjie vol lapwapens aan. Die laaste keer wat oom Freek op `n rally gewheelie het, kan sy vrou nog goed onthou. Hulle moes daai naweek twee nuwe agterbande koop. Brandewyn het mos nie brieke nie. Nee, sy het nooit toegelaat dat ander vroue agter op saamry nie. Deesdae is die wêreld boos. Party vroue hier is ook so lelik hulle moet uittrek voordat die mans sal kyk. Gelukkig het oom Freek darem effens afgekoel. Intussen jaag `n blondine langs ons haar Suzuki se revs lelik op. (En `n paar van die ouens s’n ook.) Sy rook `n lang sigaret terwyl sy die Suzuki se oor behoorlik draai. Die fiets het `n NW-nommerplaat. Wonder of sy dalk van wyle Eugene se wêreld is. Die manne staan `n kring om haar. Sy lê laag vorentoe oor die handles met haar leerstewels na agter uitgeskop. Reg vir aksie. Sy draai haar gesig dwars, met die sigaret in die kant van haar mond, en vat `n laaste lang trek. Die sigaretrook warrel bokant haar

kop terwyl sy die stompie met `n flink vingerbeweging die straat in skiet. Intussen kerm die Suzuki voort. Die arme enjin! (Glo net `n Suzuki wat daai revs kan vat.) Sy sit haar valhelm op en skop hom in rat. Die Suzuki bedaar effens voordat hy finaal keel skoonmaak. Die manne skarrel uit die pad. Sy drop die clutch en pak, in motorfietstaal, `n heavy wheelie uit. Maklik `n honderd meter ver. Sy hang soos `n lap voordat die voorwiel weer grond vat. Die manne cheer en beduie. “Nee, vir daai soort is ek bang,” seg oom Freek. Ons bespeur `n klasseverskil tussen die motorfietsmanne.Die baadjiemanne met die wapens op bly almal in tentjies op die kampeerterrein. Hul fietse is soos pakosse gelaai en die meeste meisies het harde myle op. Die ander groep wat net met die motorfiets en die klere aan hul lywe opdaag, slaap nooit nie. Hoofsaaklik die wheelie- en rev-manne. Elkeen met `n valhelm in die hand en een onder die hemp. Die manne met die geld sleep hul fietse agter groot SUV’s aan. Solank die fiets op die sleepwa net die regte image skep. Hulle bly in duur hotelle en gastehuise. Party laai nooit eers die motorfiets af nie. Oom Freek sê laasgenoemde is die minderheid, maar hy gun elke ou sy manier van doen. Dalk moet ek tog oorweeg om vir my ook `n fiets aan te skaf. Hoe klink, oud maar nog nie koud, vir agter op die baadjie? Sal my vrou, in haar stywe leerpakkie, daarvan hou as ek sê: “Hou vas, Pappie gaan jaag?”

GWK Graan . . .

innoverende bemarking Kontak die graanverkryger in u gebied om u met bemarkingsopsies by te staan. BARKLY-WES Kobus Beetge 082 805 0885 DOUGLAS Hendrikus Keulder 082 888 6295

GWK Graan vestig gerusstelling en vertroue by ons produsente deur die gehalte graanbemarking en graanhanteringsdienste wat ons lewer. GWK se graanhanteringsfasiliteite is toonaangewend m.b.t. die gehalte van infrastruktuur, asook die diens wat gelewer word. By GWK Graan is dit die produsent wat saakmaak!

Ig Pretorius 082 906 1672 HOPETOWN Steven Storey 082 906 1676 LUCKHOFF Willie Pretorius 082 881 1120 MODDERRIVIER Dewald Burger 082 900 8736 PRIESKA Wimpie Grobler 082 882 2609 OOS-VRYSTAAT Ficksburg Esperansza van der Walt 082 805 9911

GWK is as toonaangewende agri-onderneming uniek geposisioneer met `n volledige reeks produkte en dienste, aangebied deur `n gediversifiseerde groep besighede wat fokus op omvattende oplossings vir moderne besigheid in die hele landbouwaardeketting. Ons kliĂŤntgerigte fokus op volhoubare welvaartskepping vir vennote in landbou maak dit moontlik om letterlik `n nasie te help voed ĂŠn bekende, gehalte handelsmerk-produkte plaaslik vir die verbruiker te produseer. GWK gee om. Daarom innoveer ons landboubesigheid.

innoveer landbou De Villiersstraat, Douglas Posbus 47, Douglas, 8730 Tel: 053 298 8200 Faks: 053 298 2445

www.gwk.co.za

GWK Versekering . . . gewaarborgde gemoedsrus Douglas Brits van den Berg Bestuurder: Versekering Kredietlewensversekering 082 803 5190 Prieska Kannetjies Kotze Korttermyn- en Oesversekering 082 809 4773 Hopetown Janitha von Molendorff Korttermyn- en Oesversekering 082 889 4602 Douglas Willem Kruger Krediet- en Lewensversekering 082 490 9680

GWK Versekering bied gemoedsrus aan vennote met omvattende risikobestuur oplossings. Ons fokus op lewensdekking, korttermyn versekering, oesversekering én wild- en kudde-versekering. Kontak ons gerus vir meer inligting oor bekostigbare oplossings teen jou wild- en kudde-risiko, wat insluit vangs-, transito,- veld-, boma-, kwarantyn-, trofeedekking-, groenjag-, saad-, embrio- en veilingspakkete.

Douglas Marietjie Vermeulen Korttermyn- en Oesversekering 082 809 4775 Douglas Wilmarie v/d Schyff Korttermyn kommersieël 082 382 8123 Barkly-Wes René v/d Westhuizen Korttermyn- en Oesversekering 082 907 8548 Modderrivier Riana Shergold Korttermyn- en Oesversekering 082 808 2911 GWK is ’n Gemagtigde Finansiële Diensverskaffer wat fokus op welvaartbeskerming. FSB Lisensienommer 1185

innoveer landbou De Villiersstraat, Douglas Posbus 47, Douglas, 8730 Tel: 053 298 8200 Faks: 053 298 2445