BusinessContact - nummer 2-2014 by CBMC Nederland

juni 2014 nummer 2

I N T E RV I E W

Ex-militair Roald van Genderen: van strijd naar capitulatie

Themanummer

Hoe God werkt in Moerkapelle

16 • VERJURIDISERING

BusinessContact is het magazine van CBMC Nederland en verschijnt vier keer per jaar. CBMC is een missionaire beweging van en voor ondernemers en zakenmensen in Nederland. De missie van CBMC is: ondernemers en zakenmensen helpen Jezus Christus te vinden, te volgen en te verkondigen. Door het hele land zijn er rond de negentig plaatselijke CBMC-teams actief (zie pagina 43). Redactieadres Postbus 315, 3880 AH Putten 0341-356147 redactie@cbmc.nl www.cbmc.nl Hoofdredactie Kirsten Roordink-Hagg

Themanummer: Hoe God werkt in Moerkapelle 03 • what’s in it for me? 04 • dubbelinterview - willemsen en gorissen 10 • van uw nieuwe voorzitter

I NI N T EHROVUI EDW

15 • column - wilma veen 16 • bedrijvig - verjuridisering van de samenleving 22 • team uitgelicht - cbmc moerkapelle 2 24 • cbmc & mensen - roald van genderen 30 • uitzicht - het europees parlement 36 • verdieping - leven en werken in gods economie 42 • column - ron van der spoel 43 • contactpunten locale teams

Eindredactie Leonard van der Plas Redactie Gerard Bijkerk - journalist Jeannette Coppoolse - journalist Wouter Droppers - redacteur Loes Grooters - corrector Annelies Luken - corrector Aan dit nummer werkten mee René Gorissen, Erik Willemsen, Marie-Louise HorstDonatz, Wilma Veen, Wilfred Veldstra, team Moerkapelle 2, Roald van Genderen, Leo van Doesburg, Peter Briscoe en Ron van der Spoel. Ontwerp & vormgeving Kirsten Roordink-Hagg Fotografie Gerard Bijkerk, Daniël van de Sluis, Kirsten Roordink-Hagg Realisatie, druk en distributie Grafisch centrum Stichting De Hoop Administratie-ondersteuning Anke Jurg-Regelink, ajurg@cbmc.nl Informatie over het lidmaatschap CBMC info@cbmc.nl, 0341-356147

30 • EUROPA

Advertentieverkoop De Smit support, Erlinde de Smit-Boersma, 06-10822109, desmitsupport@kpnmail.nl Oplage 1650 exemplaren Abonnement Een abonnement op BusinessContact kost €24,50 per jaar. Hiermee steunt u tevens de missie van de vereniging. Leden kunnen een abonnement cadeau doen voor €15,Adres wijzigen? U kunt dit zelf aanpassen door in te loggen op cbmc.nl

@CBMCnl 2

www.facebook.com/cbmcnederland

What’s in it for me? TEKST: WOUTER DROPPERS

Dit is de meest gestelde vraag als je met mensen in gesprek bent over allerlei zaken. Het verbazingwekkende is dat bijna iedereen dit een legitieme vraag vindt, terwijl dit juist de vraag is die alles wat waardevol is vernietigt.

In relaties maakt de vraag alles kapot, omdat het dan niet meer om de liefde en de ander gaat, maar om de opbrengst en jezelf. Teveel relaties beginnen en eindigen door deze vraag. Zakelijk is het de oorzaak van veel van onze huidige problemen. De financiële crisis, de morele crisis, de ethische crisis – ze vinden hun oorsprong in het verheffen van deze vraag tot een toetssteen van ons handelen. Als we alleen bezig zijn met onze opbrengsten, dan verliezen we de dienst, de klant en de samenleving uit het oog. Het enkelvoudige ‘ik’ komt centraal te staan met alle gevolgen van dien. Kennedy besefte dit toen hij zei: ‘Vraag niet wat het land voor jou kan doen, maar wat jij voor het land kan doen’. Ook God en Jezus verliezen hun waarde als we deze vraag willen beantwoorden in het geloofsgesprek. Het gaat dan namelijk niet meer over God en Jezus, maar over mij. Als we mensen willen overtuigen door ze bekend te maken met al het goede wat God wil geven, gaat het niet meer over God, maar over mijn behoeften en verlangens. God wordt dienstbaar aan onze verlangens en is daarmee ook inwisselbaar voor andere instrumenten die onze verlangens sneller en beter vervullen. Wat we daarnaast niet beseffen is dat elk vervuld verlangen een nieuw verlangen en een nieuwe begeerte oproept. Alleen daarom al is dit een zinloze weg. Het doel van ons leven en ons geloven verandert definitief, met deze vraag als toetssteen. Wat oorspronkelijk nog ging over: ‘God eren en beminnen’ of ‘God aanbidden en onze vreugde in Hem vinden’, is verworden tot ‘Wat betekent God voor mij?’. Deze omdraaiing is het verschil tussen de vrouw die Jezus zalft en Judas in Matteüs 26 : 6-13. De vrouw die Jezus zalft, vlak voor zijn dood, geeft een jaarsalaris aan balsemolie uit. Ze geeft hiermee uiting aan haar liefde voor Jezus. Judas stelde zichzelf de vraag ‘What is in it for me?’ en keek naar zijn eigenbelang.Toen dit belang leek te verdwijnen, was hij in staat Jezus te verraden. Waarom geloof jij? Reageren? Ga naar de CBMC-groep op LinkedIn

V IONOT RE W RD R VOI O EW

Ik noem het een duivelse vraag, omdat mensen de reikwijdte van deze vraag niet overzien en hem volop omarmen als een nieuwe toetssteen voor alles wat op hen afkomt. Als we ons met deze vraag gaan bezighouden, komen we op een verkeerd spoor terecht of maakt dat kapot wat waardevol was.

I N T E RV I E W

Pioniers Erik Willemsen en René Gorissen:

“Wij waren de jonge honden die zeiden: We gaan het doen!” 4

TEKST: JEANNETTE COPPOOLSE, FOTOGRAFIE: DANIËL VAN DE SLUIS

huisje’ – zoals Erik Willemsen het noemt – in Moerkapelle. Eerst waan je jezelf in de tropen. De temperatuur is lekker warm en de vogels fluiten. Je komt helemaal tot rust. Vervolgens sta je bij een wijnstok met sappige druiven naast een sfeervol terras en ben je ineens in Italië. Dan doemt er ergens in het midden van de ruimte een ruw houten trap op, die uitnodigt om naar boven te klimmen. Wanneer je deze uitnodiging niet kunt weerstaan, kom je in een gezellige skihut in de Alpen met uitzicht op besneeuwde bergtoppen.

I N T E RV I E W

Het is net de plaza van Centerparcs, het ‘tuin-

Naast een écht beekje met stromend water treffen we ook een échte spraakwaterval aan: eigenaar Erik Willemsen. Hij is hartelijk en gastvrij, maar ook een tikkeltje serieus. Hij heeft veel te vertellen en houdt graag de regie in handen. Naast hem staat medeondernemer René Gorissen, de gangmaker van de twee. De heren vullen elkaar mooi aan. Waar Erik de serieuze, perfectionistische man is, is René de vrolijke frans die wel van een grapje houdt, waardoor je je als gast direct op je gemak voelt. Na een kop koffie – in de skihut – met een heerlijke gevulde koek van de plaatselijke bakker steekt Erik van wal: “De droom begon in Sri Lanka. Na de tsunami ben ik daar samen met mijn vrouw geweest en toen begon een verlangen te groeien. Een verlangen om een setting te creëren waar je het gevoel hebt dat je even uit je normale omgeving bent.Waar je helemaal tot rust mag komen en waar je mensen kunt uitnodigen.”

Pionieren I N T E RV I E W

Dat werd het tuinhuis in Moerkapelle. Vandaag de dag wordt dit tuinhuis druk bezocht.Van advocaat tot glazenwasser en van accountant tot mollenvanger, iedereen is welkom om een Alpha, BusinessAlpha of bijbelstudie bij te wonen. En dat allemaal in ontspannen sfeer. De visueel ingestelde Erik laat een schema zien waarop staat: ‘Jezus Vinden, Volgen en Verkondigen’. Met grote overtuiging zegt hij: “Kijk, dat is waar ik me aan vasthou en daar brengt niemand me vanaf! Sommige christenen blijven hangen bij ‘ik heb mijn ticket voor de hemel en daarmee klaar‘. Maar de opdracht is natuurlijk wel om eropuit te trekken en het te verkondigen. En wij – hij wijst naar René – waren de jonge honden die zeiden: ‘We gaan het doen’.We zijn samen met andere teamleden gaan pionieren met vallen en met opstaan en er is iets ontstaan.”

Wat eraan vooraf ging

Het avontuur begon met een advertentie in BusinessContact, waarin stond dat ze mensen zochten die een BusinessAlpha wilden opzetten in Nederland. Speciaal hiervoor werd een informatieavond georganiseerd in Putten. Erik las het en hij belde direct René. Zo gingen de twee op pad. René schiet in de lach: “We hebben er drie uur over gedaan en het is normaal drie kwartier rijden! Het mocht kennelijk niet gebeuren.” Erik vult

“Ik stond wel tot zover in het water!” 6

aan: “We dachten nog: ‘Ze zullen ons wel niet missen, want er zitten vast al heel veel mensen.’ En toen werden we gebeld, met de vraag waar we waren en of we nog kwamen, terwijl we net waren omgekeerd om naar huis te gaan. Toen bleek dat er bijna niemand was gekomen” René vult aan: “Wij vonden het heel gênant. Ik dacht: ‘De opzet is mislukt.’ Maar we kregen het hele verhaal te horen alsof er niets aan de hand was.” Schaterend zegt René: “Zelfs de rondvraag kwam!”

De eerste avond

Ze waren het in eerste instantie helemaal niet van plan, maar het is nu ruim tien jaar geleden dat beide ondernemers aan de slag gingen met het leiden van de BusinessAlpha in Moerkapelle. Tegenwoordig zijn er totaal achttien CBMC-teams. Maar de start ging niet zonder slag of stoot. Beneden in de tropische sferen van het tuinhuisje vertelt René hoe dat ging. Dat ze ervan overtuigd waren dat ze dit moesten doen en dat het voelde als een bevestiging toen de eerste ondernemer naar een reguliere Alpha-avond kwam. En dat het heel anders liep. René: “De ondernemer was van huis uit rooms-katholiek en kwam verder nooit in de kerk. Maar wij dachten: ‘Die weet wel het een en ander.’ Toen ik hem vertelde dat we een inleiding gingen doen over Jona, keek hij me vragend aan: ‘Jona?’. Dus ik zei nog hoopvol: ‘Je weet wel, die met die vis’, waarop de man zei: ‘Nee hoor, die ken ik niet!’” Lachend: “Dat was dus de eerste en meteen de laatste keer voor die man!” Met ironie: “Die man is dus nooit naar een BusinessAlpha gekomen. En dat was onze succesvolle start!” Beide heren lachen hartelijk. Toch gingen ze van start. Erik: “Ik zat in het bestuur van een ondernemingsvereniging en daar was een ondernemer die meer wilde weten over het christelijk geloof.” Erik nam de ondernemer mee naar de Alphacursus en deze kwam tot geloof. “Dat is het vonkje geweest voor wat hier nu gebeurt in de regio.”

Teambuilding

Beide heren zijn echter theoloog, noch evangelist en schrijven zichzelf ook de gave van het spreken niet toe. Ook staan ze niet graag in de schijnwerpers. Het is eigenlijk niet ‘hun ding’. René, vol anekdotes vertelt: “We hadden een spreker uitgenodigd voor een open avond van CBMC en die kwam uren later. Dus gingen wij eerst aan de koffie en een beetje kletsen.Toen belde hij op een gegeven moment en was hij nog maar bij Antwerpen.” Lachend: “Dat ging dus lekker. Vervolgens moest ik de avond voorzitten en een inleiding geven. Ik weet het nog goed. Ik was zo zenuwachtig. Ik ben transportondernemer, gewoon een trucker eigenlijk, dus spreken is écht niet mijn ding. Maar ik stond daar en zag helemaal achteraan een groep

â&#x20AC;&#x153;Veel ondernemers en leidinggevenden proberen de boel op te poetsen, maar innerlijk is

I N T E RV I E W

het vaak heel zielig en leeg.â&#x20AC;?

“Dat was dus de eerste en meteen

I N T E RV I E W

mensen die aan het bidden was voor het geheel. Toen dacht ik: ‘Yes!’. Dat is teambuilding. Want als er iemand vooraan staat die het allemaal gelikt doet, dan kan de rest lekker gaan zitten. Maar dat was niet zo, want ik kon er niks van! Maar als je het dan gaat doen, dan krijg je kippenvel, want ik mag het gewoon vertellen van de Grote Baas!” Hij is even stil en vervolgt: “Er staat in de Bijbel dat Gods dingen in zwakheid worden volbracht. En ook iets over spreken in benauwdheid. Nu kun je dit misschien geen benauwdheid noemen, want er stond geen mes op m’n keel. Maar,” schaterend, terwijl hij met z’n hand z’n kin optilt, “ik stond wel tot zover in het water!”

Passie

Maar waarom treden deze drukbezette ondernemers in hun vrije tijd dan toch voor het voetlicht om mensen over Jezus te vertellen? Erik haakt direct in en zegt: “Passie. Passie voor Jezus. Bij hem kan ik tot rust komen en vanuit die ontmoeting met hem komt er van binnen iets wat ik niet kan omschrijven. Een verlangen om anderen ook bij Jezus te brengen. Jezus keek de menigte in en was met innerlijke ontferming bewogen, want het waren schapen zonder herder. En zo zie ik dat veel ondernemers en leidinggevenden de boel proberen op te poetsen, maar innerlijk is het vaak heel zielig en leeg. Dat gevoel herken ik wel. Als klein kind dacht ik ook, wanneer ik in een speelgoedgids keek: ‘Als ik die hijskraan heb, of die auto, dan ben ik gelukkig.’ En zo hou je jezelf voor de gek. En van tijd tot tijd stink ik er nog wel eens in, hoor. Maar God heeft mij naar zich toegetrokken en zijn liefde gegeven en dat gun je een ander ook.”

Drive

We lopen in de richting van de Italiaanse wijnstokken. Ineens haalt Erik een rolmaat tevoorschijn en zegt: “Ik kan je dat misschien het beste visueel uitleggen.” Hij legt

de rolmaat op een tafel en rolt deze helemaal uit. Dan wijst hij naar een zwarte streep op de gele centimeters, legt z’n hand erop en zegt: “Gij hebt mijn dagen een handbreed gesteld. Stel, dit is mijn leven, deze zwarte streep. Waarom maak ik me dan zo druk om wat hier gebeurt, terwijl er – wijzend naar de rest van de centimeters- nog zo veel meer is? Stel, ik rijd een brug op en plotseling zie ik dat deze halverwege is ingestort. Ik kan nog net op tijd remmen en denk: ‘Gelukkig! Ik heb het gered.’ Vervolgens zie ik naast me de auto’s het ravijn in razen. Dan blijf ik toch niet lekker zitten in m’n auto? Dan hoor ik op dat moment uit te stappen, met gevaar voor eigen leven, en die mensen te waarschuwen, toch? Dat is mijn drive. Dus ik vertel over hoe ik het beleef en zet het gewoon neer en getuig, maar ik ga de discussie meestal niet aan. Want als je één ding niet moet doen bij ondernemers en leidinggevenden, dan is het proberen ze te overtuigen!”

Droom

We gaan weer zitten en vervolgen het gesprek. Erik: “Voor ons ligt ook wel een uitdaging. We zijn succesvol.” Stopt even met praten en zegt twijfelend: “Dat is eigenlijk een beetje een eng woord, want niet wíj zijn succesvol, God doet het. We zijn enthousiast, maar dat wil niet zeggen dat we succesvol zijn. Eigenlijk is zo’n heel interview en op de voorgrond treden niet ons ding, toch, René?” René knikt. “We hebben genoeg aanvragen gehad, maar het nooit gedaan. De grootste reden waarom we het nu wel doen, is dat we hopen dat andere mensen worden aangestoken om wat te gaan doen in hun regio. Wij dromen ervan dat er in Nederland op meerdere plekken mensen gaan uitstappen. Vorig jaar waren er acht regio’s die de Business Alpha gaven en we hopen dit jaar naar vijftien te gaan. Er is nog potentieel genoeg!”

de laatste keer voor die man!”

“Ik ga de discussie vaak niet aan, want als je één ding niet moet doen bij ondernemers dan is het proberen ze te overtuigen!”

Avontuur

Het lijkt erop dat beide ondernemers met kale knieën – door het vele bidden – de dingen in afhankelijkheid doen. Ze zijn niet per se geschikt, maar wel beschikbaar. René zegt met glimmende ogen: “Nog een klein verhaaltje dan. We waren bezig met het plannen van data voor een Alphacursus, maar niemand wist er nog van. We hadden nog niets gezegd en toen kreeg ik ineens uit het niets een telefoontje: ‘Ik wil me opgeven voor de Alphacursus.’ Ik dacht: ‘Wat? Hoe kan dat?’ Ik had er eigenlijk geen tijd voor en m’n hart was er niet bij. Dus daar zat ik wanhopig op kantoor en bad: ‘Heer als u wilt dat er een BusinessAlpha komt, dan heb ik nú een dagchauffeur nodig!’” Lachend: “Dat was meer uit boosheid dan verwachting, hoor! Even later komt er iemand het erf oprijden en ik zeg tegen mijn eerste man:‘Daar komt je nieuwe dagchauffeur.’ Die keek me heel raar aan, maar tot onze verbazing bleek het inderdaad een nieuwe dagchaffeur te zijn. Toen was ik dus aan zet en werd de BusinessAlpha een feit.” Erik vervolgt: “Het gevaar is dat je het in eigen kracht gaat doen en dat je voor Jezus uit gaat lopen, maar je moet constant achter Jezus aan. Ik denk wel eens: ‘Zullen we het ooit leren?’ Maar aan de andere kant heb ik ook weer zo’n liefhebbende God die zegt: ‘Ik vergeef je. Kom maar weer achter me aan. Ik help je. Ik ga het volgende avontuur weer met je aan.’ En wat het volgende avontuur is, dat weten we nog niet.” René: “Weet je, eigenlijk snappen we het ook niet. Het is niet een formule waar wij voor staan, die je in je zak hebt zitten. Erik vult aan: “Ik noemde weliswaar vier of vijf dingen waarom het zou werken, maar laten we eerlijk zijn, eigenlijk weten we het ook niet!” Wat ze wèl weten, is dat er mensenlevens veranderen. Erik: “God doet het nog, ook vandaag. En wij proberen mensen een duw in de goede richting te geven”.

I N T E RV I E W

Maar waarom werkt het in Moerkapelle? Erik denkt na: “Als ik dan een paar dingen moet noemen, dan denk ik dat het genade is, veel gebed en we zijn avonturiers en pioniers. We doen het gewoon en uiteraard speelt de locatie ook een rol.” Met klem: “Maar die is niet nodig, dit is extra!” René vult aan: “Ik denk dat we over hindernissen zijn gestapt.We zijn gewoon begonnen en hebben ons niet op de problemen gericht. Want de eerste keer dat ik werd gevraagd door Jan Suk (ouddirecteur CBMC, red.) of ik een inleiding wilde doen, zei ik: ‘Dat kan ik niet’. Waarop hij zei: ‘Dat is een leugen! Ben je bereid?’”

Verandering is de enige TEKST: MARIE-LOUISE HORST-DONATZ FOTOGRAFIE: KIRSTEN ROORDINK-HAGG

Tijdens de recente ledenvergadering op 19 maart is de vergadering formeel akkoord gegaan met mijn benoeming tot voorzitter van CBMC en heeft Henk van Vlastuin, na een periode van elf jaar voorzitterschap, ACTUEEL

de voorzittershamer aan mij overgedragen. Wij zijn Henk enorm dank-

kracht en onder zijn leiding onze taak mogen uitvoeren. Als christen zijn wij ons ervan bewust dat, hoewel in deze wereld alles verandert en tijdelijk is, God voor altijd dezelfde is. Hij verandert gelukkig nooit.

Vernieuwing en innovatie

Als ondernemers zijn we gewend uit onze comfortzone te stappen. Echter, hoe staat het op dit punt met ons geestelijke leven en het uitleven van de opdracht die Jezus ons gaf? Dat is spannend. Zeker in deze tijd waarin mensen, gezinnen en ondernemers onder druk staan en wij ons afvragen hoe de toekomst eruit zal gaan zien. Vragen als: ‘Kost het me mijn baan wanneer ik het evangelie ‘nu’ deel?’ en ‘Wat zullen mijn medewerkers wel niet van mij denken?’

baar voor de lange tijd dat hij met Toen ging Abraham op weg… passie en inzet onze vereniging in deze rol heeft willen dienen. In mijn ‘inaugurale rede’ die ik als nieuwe voorzitter hield, stond ik stil bij het geestelijke karakter van de CBMCbediening en de manier waarop wij onze doelstelling in deze snel veranderende tijd effectief willen realiseren. Mijn stelling: verandering is de enige constante.

CBMC in een tijd van verandering

Abraham is een groot voorbeeld van Godsvertrouwen en op weg gaan, in de overtuiging dáár uit te komen waar God wil dat je uitkomt. In Hebreeën 11: 8 lezen we dat Abraham in geloof op weg ging toen hij (en ik dus ook) geroepen werd. Belangrijk in dit kader is de overtuiging, het geloof dat CBMC een specifieke bediening is die door God wordt gebruikt binnen zijn heilsplan en dat we dan ook in zijn

Wat zal Abraham zichzelf hebben afgevraagd toen God hem riep zijn vaderland achter te laten en op weg te gaan; met een belofte? “Door het geloof is Abraham, toen hij geroepen werd, gehoorzaam geweest en op weg gegaan naar de plaats die hij tot een erfdeel ontvangen zou en hij is weg gegaan zonder te weten waar hij komen zou” (Hebreeën 11:8). In volledige afhankelijkheid van God ging hij op weg. In plaats van Abraham kun je ook jouw eigen naam of CBMC invullen. Ook in mijn nieuwe rol als bestuursvoorzitter van CBMC kan ik, samen met het bestuur, de directie en met jou, in geloof op weg gaan. Geroepen het evangelie te brengen en uit te leven op de plek waar God jou en mij heeft gesteld. Het missionaire hart van CBMC spreekt mij zeer aan. De levensveranderende verhalen van CBMC’ers raken mij.

Dromen en op weg gaan…

Als vereniging zijn we op weg gegaan: we have a dream! Kijk maar naar alle programma’s die draaien. De

Nieuwe CBMC-leden:

ACTUEEL

constante

Dirk Vervoorn • Sprang-Capelle Gerrit de Graaf • Bodegraven John Hoogendoorn • Oudewater Coby Hollander-Knol • Hattem Armand Gimbrère • Ochten Erik Bolthuizen • Feanwalden

Toen ging Abraham op weg... persoonlijke getuigenissen van mensen. Continu zijn we op zoek naar de beste aansluiting op de behoefte van onze leden, de zakenmensen die interesse hebben in het evangelie of gewoonweg belangstellenden van de vereniging CBMC. Wat hebben onze leden nodig? Kijk naar onze betrokkenheid bij het bouwen van teams in Oost-Europa, zaken-Alpha’s, team België en de wekelijkse teams. We streven naar het beste aanbod en excellente mogelijkheden voor ontmoeting.

Aanstekelijk blijven

Met CBMC willen we relevant zijn, verschil maken. Hoe blijven wij in een snel veranderende wereld uitdagend en prikkelend? Hoe gaat iedereen zich (nog) meer actief betrokken voelen bij het realiseren van onze droom? Qua vereniging willen we in goede conditie zijn en ons verder ontwikkelen. Immers ‘verandering is de enige constante’ en dat vraagt om zelfreflectie en routebepaling. Op alle niveaus (geestelijk, persoonlijk, strategisch, structuurtechnisch, menselijk en procesmatig) worden we gevraagd op weg te gaan. Het bestuur wil samen met jou de route gaan ontdekken. Waar droom je van als je nadenkt over de toekomst van CBMC? E-mail je ideeën naar het bestuur: idee@cbmc.nl. Hartelijk dank voor alle trouwe betrokkenheid en jouw hart voor CBMC. Gods zegen toegewenst!

Woestijnexpeditie voor

zakenvrouwen

Je maakt je druk om het welzijn van anderen en komt vaak niet aan jezelf toe. Je agenda staat vol met afspraken en activiteiten. Het is lastig om echte rust te ervaren. Herkenbaar? Nu heb je de kans om mee te gaan met een Lifetime Expeditie. Een week lang jezelf en andere vrouwen ontmoeten in de oorverdovende

stilte

van

Negev-

woestijn.

Laat de hectiek van iedere dag achter je en sta stil bij wat jouw leven bepaalt. Op 22 oktober 2014 vertrekt er een groep ondernemende vrouwen voor acht dagen naar de woestijn in Israël. Tijdens de expeditie overnacht je bij bedoeïenen, slaap je onder een nachtelijke sterrenhemel en trek je te voet, te paard en met 4x4’s door de woestijn. Niet langer luxe, maar teruggeworpen op jezelf. Geen afleiding en geen mogelijkheid om anderen van dienst te zijn. De eerste deelnemers voor de expeditie hebben zich ondertussen aangemeld. Arianne vertelt: “Ik heb een fulltime baan als strategisch adviseur, daarnaast een praktijk voor coaching en opleiding. Ook ben ik actief in de kerk. De balans is soms een beetje zoek. Ik verlang vaak naar rust en eenvoud, zoals die in mijn jeugd nog heel normaal was. Ik ga mee met deze expeditie om die balans weer te hervinden. Om stil gezet te worden in de woestijn en lichaam en geest te resetten. Voor mij horen gebed en het opendoen van de Bijbel daar absoluut bij.”

CBMC World Convention Ontmoet christelijke zakenmensen van over de hele wereld. Van 24-28 september 2014 in Orlando, Florida. Leg internationale contacten, geniet van ontmoeting en word opgebouwd door tal van workshops en sprekers

zoals: Luis Palau, Mart Green, Bob Doll, Pat Gelsinger, Michael Lindsay, Mark Miller en worshipleider Steve Green.

worldcon14.cbmc.com 12

www.lifetimeexpeditions.nl Check ook de video van een eerdere (mannen)reis om een indruk te krijgen: vimeo.com/81990882

zondag 9 november Landelijke themazondag Christen-zijn op je werk voor alle kerken en gemeenten Vertel je voorganger, oudste of kerkenraad over deze themazondag en laat jouw kerk/ gemeente meedoen aan de landelijke themazondag ‘Christen-zijn op je werk’ door hierover te preken. Preekvoorbeelden en opgave via de website >>

Leef jij in twee werelden: die van ‘de kerk’ en ‘het werk’? Ervaar je een kloof tussen zondag en maandag? Krijg jij voldoende steun vanuit je kerk/gemeente?

Grijp deze kans aan om die kloof te helpen overbruggen! 13

www.christenzijnopjewerk.nl

Durf je de uitdaging aan? Neem contact op met Jolanda Oosterom: info@lifetimeexpeditions.nl

22 t/m 29 oktober 2014

Het doel van de expeditie is door lichamelijke inspanning en geestelijke stilte harmonie te vinden tussen God, jezelf en de mensen om je heen. De woestijn is bij uitstek een omgeving die je helpt te focussen op wat er daadwerkelijk toe doet. Dit doe je samen met andere ondernemende vrouwen, twee ervaren coaches en een woestijngids.

ProMissie gelooft in duurzame relaties Raad en daad bij complexe vraagstukken. Vertrouwenspersoon voor ondernemers, DGA’s, overdragers, opvolgers en ondernemende families. Advies, klankbord, procesbegeleiding en leerplatform voor MKB en familiebedrijf. Hart voor de zaak en mensen met elkaar verbinden.

• familiebedrijf • ondernemersadvies • waardebepaling • aankoop/verkoop • bedrijfsoverdracht

www.promissie.nl

V2adv_alg_165x61.indd 2

03-04-14 11:05

w w w.k rc accou n ta n t s.n l ron dw eg 13 8091 x a w e z ep t [038] 444 62 44 em ail: in fo@k rc accou n ta n t s.n l

Zo simpel als een sok TEKST: WILMA VEEN

Wat zou jij doen als je tien sokken per dag, 70 sokken per week moet wassen, drogen en vervolgens het ergste; de juiste paren bij elkaar moet zoeken? Om vervolgens standaard te moeten constateren dat de wekelijkse balans niet klopt. De inkomsten komen niet overeen met de uitgaven.

‘Wat nou ’kredietcrisis’? We zitten gewoon in de overgang van het industriële tijdperk naar het kennis- en innovatietijdperk.’ volgens econoom Riens Meijer. Ingezonden brieven, columns, boeken zijn inmiddels gewijd aan de ’sokkenproblematiek’. Maar diep van binnen weet je wat je moet doen. Je intuïtie heeft je allang verteld wat de oplossing is.

De crisis is doorgedrongen in elk onderdeel van de onderneming. De Nieuwe Realiteit is de waarheid. En wat doe je dan? Precies. Je bedenkt een oplossing. Niet één, maar meerdere. Dat betekent dat je nu toch echt buiten alle lijntjes moet gaan kleuren. Zo simpel en zo mooi kan het leven zijn. ‘Panta rhei’, oftewel: alles stroomt. Met die woorden van de Griekse filosoof Heraclitus duidt leiderschapsprofessor Jaap Boonstra de huidige tijd, of zoals hij zegt: ‘het interbellum waarin we leven. Het landschap verandert voortdurend. Ga er middenin staan, zie vergezichten, voel emotie, ruik angst, hoor ideeën en proef veranderingen. Onderschat je eigen intuïtie niet. Zie de beweging in het landschap nét iets eerder dan anderen, neem tijdig initiatieven.’

Jacqueline Zuidweg, zakenvrouw van het jaar 2012, doet er nog een schepje boven op. Het gaat niet om groei of om geld, maar om jóuw toegevoegde waarde.Wat kan jouw bijdrage zijn? We hebben ons te veel door geld laten leiden. Dat heeft ons vervreemd van onze kerntaken.’ Je moet je afvragen: zou ik bij mijn eigen onderneming klant willen zijn? Als je daar een antwoord op hebt, kun je nu als ondernemer een geweldige tijd hebben.’ Het klinkt zo simpel en misschien is dat het ook wel. Net zo simpel als de oplossing voor ons ’sokkenprobleem’. Jaar en dag droeg iedereen bij ons in huis zijn eigen sokken. Dit was onze oplossing: alle sokken de deur uit. Vanaf heden hebben we één kleur sok in huis: zwart. Eén maat: 40-45. Eén merk, één leverancier: HEMA. Maak van de Nieuwe Realiteit geen ’sokkenprobleem’. Volg je hart en laat je hart vullen door de wijsheid van de Allerhoogste. Wat een verwachting mag je dan hebben! Wat een creatieve oplossingen mag je dan tegemoet zien! Zo simpel als een sok.

ADVERTENTIES

VERZEKERINGEN * HYPOTHEKEN * FINANCIERINGEN * SPAREN Vrijblijvend advies

Jager Assurantiën B.V. Vestiging

Geestelijk Visionair Leiderschap > gvltraining.nl Nieuwe groep start op 18 september 2014

Telefoon E-mail

Westerhaar Hoofdweg 152a (0546) 65 96 51 info@jagerassurantien.nl

Website

www.jagerassurantien.nl

Vriezenveen Oosteinde 15 (0546) 56 92 94 mail@jagerassurantien.nl

COLUMN

Er ontbreekt altijd wel één sok. Minstens één. Dit is de harde realiteit voor de eindverantwoordelijke voor de was in huis. Ik dus. En tja, dat levert lichtelijke irritatie op. Zelfs bij iemand die wel voor grotere uitdagingen in het leven heeft gestaan. Laat dat nou precies de kern zijn van de Nieuwe Realiteit. Je ontdekt: ‘Zo kan het niet langer. Deze manier van werken kost te veel tijd, levert te weinig op. Zoals we het altijd deden, werkt niet meer. Punt.

BEDRIJVIG

Verjuridiseert de samenleving? 16

TEKST: WILFRED VELDSTRA

beste de hele dag als advocaat in zijn kielzog kan meenemen. Je kunt haast niets meer doen zonder voortdurend op je juridische hoede te zijn. Een erg negatieve connotatie bij je dagelijkse zakendoen. Maar is dat nu de werkelijkheid of ligt de oorzaak ergens anders?

De romantiek van vroeger

De oudere ondernemers onder ons laten het wel eens voorkomen alsof in vroeger tijden het beginsel ‘een man, een man, een woord, een woord’ meer waarde en intrinsieke kracht vertegenwoordigde dan in de huidige tijd. Daarnaast staat de actualiteit van de hoogstaanden in de zakelijke samenleving die steeds meer ontmaskerd worden als graaiend voor eigen gewin. Het is begrijpelijk dat een algemene indruk ontstaat dat de juridische kant van het zakendoen, maar ook van het maatschappelijk leven als geheel, een voortdurend prominenter rol inneemt. Ik meen dat er onderscheid moet worden gemaakt naar de plaats van het recht in de maatschappij, de ervaring van mensen in hun zakelijke en privéleven, de kennismaking met de praktische rechtstoepassing in bredere lagen van de samenleving en de rol van de media in het beeld

BEDRIJVIG

Vaak verzucht de ondernemer dat hij mij het

van deze onderwerpen. Daarnaast staat de vraag naar de wijze waarop je individueel rechtstoepassing ervaart. Of het nu gaat om de aanvraag van een woonvergunning, de toelating van je onderneming als beleggingsinstelling, een burenruzie of de bouw van een chemische fabriek. Of de lasten van accijns op door je onderneming verkochte producten, de overlast van je buren, de vraag of een vereniging toelaatbaar is of dat er 10 of 250 allochtonen seizoensgebonden arbeid in je bedrijf mogen verrichten soms lijkt het of vroeger alles makkelijk kon en ging, en nu alles in een spinnenweb van regels is verweven.

BEDRIJVIG

We gaan met minder gêne voor onszelf en voor ons eigenbelang. De dag van vandaag

Zodra men spreekt van een juridisering van de samenleving wordt meestal bedoeld dat er meer regels bestaan en ontstaan, contracten behoedzamer en scherper moeten worden opgesteld en gelezen en de ‘kleine lettertjes’ een sfeer geven van wantrouwen en afstandelijkheid. De vraag is daarbij ook of dit in de huidige tijd meer noodzakelijk is dan vroeger, of dat dit een gevolg is van wat voorheen ons tot schadelijke lessen heeft bewogen. Onmiskenbaar is de gang van collectieve doelgerichtheid naar individualisme een oorzaak van dit verschijnsel.Waar in eerdere tijden men het onderling wantrouwen binnen kringen van saamhorigheid wist te exerceren en te houden, is er nu minder schaamte om het eigenbelang ten nadele van het collectief te laten prevaleren. Eenvoudiger gesteld: we gaan met minder gêne voor onszelf en voor ons eigenbelang dan voor de mensen in onze omgeving. Toch blijft de vraag of dit in wezen anders is geworden. Ik meen van niet. De overtuiging bestaat dat zowel ondernemers als individuen niet wezenlijk zijn veranderd. Veel is zichtbaarder en transparanter geworden, zodat we ook meer - en vaak ook beter - een beeld kunnen vormen van wat het recht en de juridische wereld voor onszelf betekent.

De ‘juridisering’ van de samenleving is geen vraagstuk, maar een realiteit. Het is alleen niet daarmee een negatieve ontwikkeling of een storende factor in de economie, maar een voortschrijdende bewustwording van een hoger niveau om met elkaar in dialoog te komen en meer bewustzijn van de waarde van afspraken te verkrijgen.

Waar gaat het fout?

Het is van alle tijden dat in de relatie tussen zakelijke partners spanning of strijd ontstaat. Tot voor een aantal jaren bestond er een juridisch beginsel dat in de contractuele relatie tussen partijen een overheersende regel gold: je overeenkomst wordt gesloten en beheerst door de goede trouw. In de nieuwe wet is dat vertaald naar: redelijkheid en billijkheid. Maar die goede trouw was een begrip. Die goede trouw moest jouw eerste leidraad zijn om je goed te realiseren om welke reden je contractpartij de overeenkomst met jou wilde sluiten. En die reden moest door jou gerespecteerd worden als nevengeschikt aan je eigen belang. Hier ligt een kernwaarde voor de samenleving. Doe je zaken alleen voor je eigen belang, of ben je verplicht je in te leven in de motieven van degene met wie je zaken doet? En verder: hoe vaak wordt er geduid op de onveiligheid op straat en in je zaak of thuis? Waarom doet de overheid in ons beeld te weinig of te traag? In ons land wordt over weinig onderwerpen zo veel gesproken, en ook gesmaald, als over de manier waarop de overheid zich mengt in de publieke plicht tot regeling van de maatschappij en de inbreng in de verhouding tussen overheid en bedrijf/individu. Maar verder ook in de regelgeving over hoe bedrijven en individuen zich tot elkaar moeten verhouden. Elementair is dat de ‘juridisering van de samenleving’ recht evenredig is met de mate waarin men zelf bereid is verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen positie tegenover de landelijke of lokale overheid, de contractpartner, de derde, de buurman en ga zo door. En dit in de vertrouwensvolle relatie die je zelf hebt willen aangaan. Zodra dit vertrouwen niet ten grondslag ligt aan wat je van plan bent, gaat het fout. Dat geldt voor de individuele ondernemer, maar ook voor de overheid die beleidsplannen wil uitvoeren. Die ‘juridisering’ geeft eigenlijk aan: ik beschrijf zo nauwkeurig mogelijk welke verplichtingen de ander jegens mij heeft. En ook: ik wil er niets minder van worden. En nog meer: eigenlijk houd ik rekening met een maximaal wantrouwen naar mijn wederpartij.

Waar ligt de crux: ik wil wel geld aan je verdienen, maar vertrouwen doe je mij niet en ik jou ook niet. Is dit ‘verjuridisering’ van de samenleving? Zijn wij dergelijke ondernemers om in een dergelijk bewustzijn onze zaken te doen? Laten we eerlijk zijn: zo doen we het vaak en steeds meer. En ja, zo verjuridiseert je bedrijf en je onderneming. Zo leert God ons dit niet.

Waar gaat het goed?

Een van de grootste problemen van de actuele juridische verhouding tussen mensen is dat er geen werkelijke verhouding tussen mensen meer bestaat. Contractsluiting gaat veelal elektronisch, via internet of langs computer/ telefoonlijnen. Soms word je zelfs gedwongen via de electronic highway formele verbintenissen aan te gaan die je niet meer anders kunt regelen. DigiD blijft een opmerkelijk voorbeeld. Principieel is de ‘lack of contact’ ook de ‘lack of relation’. Hoe meer we ons gemak van werken via social media aanvaarden, des te meer zullen we de ’lack of relation’ aan ons tegengesteld zien uitpakken. Dat is niet erg, maar wel goed om je te realiseren.

Op de totstandkoming van afspraken wordt nauwgezetter toegezien

Een groot voordeel van de ontwikkeling die ondernemers beschrijven als ‘juridisering van de samenleving’ is dat de moeite wordt genomen om vast te leggen wat nu werkelijk bedoeld wordt met wat een ’afspraak’ is. Niets is moeilijker dan exact vast te leggen wat partijen bedoeld hebben. In die zin zijn de jongste ontwikkelingen beter dan voorheen kon worden bereikt. Op de totstandkoming van afspraken wordt nauwgezetter toegezien, machtige marktpartijen staan onder scherp toezicht, banken en financieringsinstellingen kunnen niet langer achter kleine lettertjes schuilen, consumenten worden verdergaand beschermd tegen agressieve verkoopmethoden. Er is daarmee veel gewonnen. Zo ervaren veel mensen ook in hun privéleven een grotere rechtsbescherming dan ooit bestond.

Het beeld van het recht

De veronderstelde juridisering van de samenleving wordt stelselmatig gevoed door de ervaring die steeds meer

BEDRIJVIG

Veel ondernemers en leidinggevenden laten mij weten hoe plezierig het is dat je elkaar al jaren zonder ingewikkelde contracten verstaat. Dat je elkaar ’de business gunt’. De essentie in deze verhoudingen is steeds de goede trouw die men in elkaar vestigt. Dat is dan wel een vereiste, het veronderstelt dat je echt contact met iemand hebt.

mensen hebben met de toepassing van het recht. Ofwel, het is niet meer uitzonderlijk om juridische kwesties aan de hand te hebben. De voortgaande bewustwording van het rechtsbewustzijn geeft automatisch meer praktische ervaring met de rechtstoepassing. Dus: men stapt wat makkelijker naar een advocaat en misschien ook naar een rechter.

BEDRIJVIG

Op zichzelf is dat zeker niet bezwaarlijk. Maar de vraag is wel of de advocaten, als poortwachters naar de rechter, een voldoende eigen verantwoordelijkheid in acht nemen om een goed filter te zijn. Dat kan een onderwerp voor een ander artikel in dit blad vormen, maar is wel ernstig van belang voor de ‘beleving’ van de praktijk. De indruk bestaat dat de advocatuur meer terughoudend kan zijn in de gang naar de rechter, zeker waar het rechtsgebieden betreft als burenrecht, vreemdelingenrecht en omgevingsrecht. Er wordt wat nodeloos en vruchteloos afgeprocedeerd, wat het beeld van de rechtspraktijk geen goed doet. Ook zou de advocaat zich minder ijdel in de media mogen profileren. Het gaat immers altijd over de zaak van de cliënt, niet over de advocaat.

Media

De juridisering van de samenleving wordt vanzelfsprekend sterk beïnvloed door de wijze waarop de media hieraan bijdragen of zelfs vorm geven. Geen ochtend-tv zonder advocaat in de strafrechthoek, geen Nieuwsuur zonder juridische notie, geen avondprogramma zonder advocatuurlijke of rechterlijke duiding van het nieuws. Elke belangwekkende rechtszaak wordt in detail becommentarieerd, door persrechters, persofficieren en advocaten.Vooral strafrecht blijft heel populair, maar ook zaken die met volksoproer en seks/ geloof/kerk te maken hebben. Het beeld van de rechtstoepassing in ons land is behept met een sensatiezucht, die een zuivere beoordeling nagenoeg onmogelijk maakt. De behoefte om anderen zwart te maken, als crimineel af te schilderen, weg te zetten als graaier, en per saldo ook het persoonlijk leven en public op de slachtbank te leggen, is een belangstelling van de kijker die synoniem is aan de publieke belangstelling bij openbare executies in verstreken eeuwen. Er is dus weinig nieuws onder de zon.

Verjuridiseert de samenleving? Ja, in zekere zin wel. Ieder is meer bewust van zijn of haar rechten en verplichtingen. De verwerkelijking daarvan is dichter bij de burger en ondernemer komen te staan, omdat advocaten en rechters meer toegankelijk zijn geworden. Rechtsbescherming is een gebruikelijker instrument dan voorheen. Ondernemers zijn minder terughoudend om de belangen te laten beschermen, desnoods door rechtsmaatregelen. Dat is geen nadeel, maar winst. In vroeger tijden bleef veel rechteloosheid in stand door machtsverhoudingen en een weinig toegankelijke rechter. Te groot claimbewustzijn is echter wel een Amerikaans gevaar. In ons bestel is het de grondregel dat ieder zijn eigen schade draagt, tenzij de wet of een overeenkomst daarop een uitzondering maakt. De uit het westen overgewaaide gedachte is dat altijd een ander moet opdraaien voor wat je overkomt. In Nederland is dat ook al vlot de overheid. Hieraan moet wel tijdig een halt worden toegeroepen.

Conclusie

Als het al juist is dat de samenleving verjuridiseert, moet dit worden bevorderd door de positieve waarden daarvan in praktijk te brengen. Dus dat goede vrienden goede afspraken maken, zowel zakelijk als privé. Dat marktpartijen die de economie sturen en richting geven zich voortgaand onderwerpen aan strenge en hoogstaande regelgeving. Ja, inderdaad regels. Juist om betrouwbaar handel te kunnen drijven. De hindernis die door verjuridisering kan worden teweeggebracht, is minder door een tijdgeest veroorzaakt als wel door het feit dat wantrouwen zichtbaar wordt in een tijd dat zaken beter schriftelijk worden vastgelegd en instituties beter onder controle staan. Dit kost tijd. En dat is hinderlijk. Maar het brengt herstel van geloof, wat zeker in financiële en zakelijke zin - de economie sturende mechanismen - van onschatbare waarde is: vertrouwen. Dat is wat herkenbaar moet zijn in een overeenkomst of wettelijke regel. En dat is ook een christelijke basis voor gezond samen leven.

Beter drukwerk

van ontwerp tot verzending

S CHUITEM A N A C C O U N TA N T S & A D V I S E U R S

De Hoop Grafisch Centrum Perfecte kwaliteit, van ontwerp tot en met verzending Maatschappelijk verantwoord ondernemen Leerwerkbedrijf voor GGZ cliĂŤnten van De Hoop Milieubewust drukwerk

Provincialeweg 86

3329 KP Dordrecht

Telefoon 078 - 6111 333

Fax 078 - 6111 334

grafischcentrum@dehoop.com

Accountancy Fiscale dienstverlening HRM

Corporate Consultancy

De Hoop

www.dehoopgrafischcentrum.nl

www.schuiteman.com

WWW.KLAAS-ZIJLSTRA.NL

Adviseurs in Pensioen en Verzuim kundig en bij u in de buurt

Releva is onderdeel van TimHamoen bv en VABU MKB Vestiging Drachten Zonnedauw 5 9202 PE Drachten

Vestiging Urk Wijk 8-31 8321 GC Urk

Postadres Postbus 50020 9200 LA Drachten

T: 0512-570250 IBAN: NL86ABNA0544397932 BTW: NL8535.24.579.B01

E: info@releva.nl AFM 12015713 KvK 59493127

Team uitgelicht

Verbondenheid en openheid TEKST EN FOTOGRAFIE: GERARD BIJKERK

In deze rubriek komen lokale CBMC–teams aan het woord die vertellen hoe zij de missie en kernwaarden van CBMC gestalte geven.

UITGELICHT

We hopen hiermee andere teams te inspireren en samen te werken aan een goede invulling van de CBMC missie: Zakenmensen helpen om Jezus Christus te Vinden, te Volgen en te Verkondigen. De kernwaarden van CBMC zijn evangelisatie en discipelschap door: • Gebed • Toepassen van Bijbelse principes • Leven uit een intieme omgang met Jezus Christus • Het aannemen van een dienende houding • Het ontwikkelen van leiderschap en teambuilding

Het is woensdag in de stille week voor Pasen. Team Moerkapelle 2 begint een half uur later dan normaal. Dat wil zeggen met de gebruikelijke bijeenkomst. Want in deze week gaan ze eerst als team naar de korte dienst in de plaatselijke kerk in het kader van de stille week. “Dat kan vooraf en is mooi om gezamenlijk mee te beginnen in deze tijd. We doen dat al jaren. Met bid-en dankdag doen we dat ook”, vertelt teamleider Jan Oudijk. Een duidelijk signaal dat dit CBMC team zich niet terugtrekt achter eigen muren.

Binnen en buiten het team

Kees de Bas: “Wij komen zelf wekelijks op woensdagavond bij elkaar. Daarin staat de persoonlijke relatie met God en de groei daarin centraal. Je kunt jezelf zijn. Je kunt je zorgen en problemen delen. Maar daarbuiten we gaan ook wel gezamenlijk als team naar mannendagen, een conferentie of naar een boekpresentatie van een ander team. De leden van de andere zeven teams ontmoeten we bij activiteiten van alle teams in Moerkapelle: het jaarlijkse zomerbuffet en bij de nieuwjaarsreceptie. We kennen in Moerkapelle ook de bemoedigingsdagen. De onderlinge contacten lopen dus dwars door alle teams heen. Je ziet elkaar regelmatig in de buurt en je kent elkaar ook op andere manieren. Er is dus een veelheid en veelzijdigheid aan mogelijkheden die maakt dat CBMC in deze regio echt ‘leeft’.” 22

LE L E P KA

MOER

NIET OP DE FOTO: DANIËL WEERHEIM

Het geheim van de groei

Een goed voorbeeld van de gezamenlijke activiteiten is in de Business Alpha cursus die ieder voorjaar van start kan gaan. Rudolf van de Knijff: “Ieder team draagt namen aan van personen die hij daarvoor uit wil nodigen. We bekijken dan wie die uitnodiging voor zijn rekening neemt vanwege de reeds bestaande connecties. De cursusleiders komen ook vanuit de verschillende teams. Dat maakt het mogelijk dat zowel de eigen teambijeenkomsten kunnen doorgaan als ook wordt gewerkt aan de doelstelling van het bekendmaken van Christus. Dat voorkomt dat de doelstelling van het volgen van Christus en de onderlinge opbouw zoveel aandacht vraagt dat we aan de andere doelstellingen van CBMC niet toekomen.” Rien Bregman: “Op deze manier zijn we toch allemaal bij de BusinessAlpha betrokken. Dat speelt een cruciale rol inde jaarlijkse Alpha’s en de groei van het aantal teams. Een cursusgroep gaat regelmatig door en krijgt een periode van begeleiding om een nieuw zelfstandig team te worden.” “Daar zijn we zelf een sprekend voorbeeld van”, lacht Henk Molenaar.

Teamvorming

Mart de Bas: “Toen onze Alphacursusleider Erik Willemsen ons een jaar na de BusinessAlpha had begeleid, vond hij de tijd rijp dat we als team op eigen benen moesten gaan staan. Dat was best wel wennen in het begin. Maar je leert het meeste als je zelf je weg daarin moet vinden. Verdieping komt door zelf verantwoordelijk te zijn voor de inleidingen. Je moet je dan wel verdiepen en zelf op zoek gaan naar onderwerpen. Daar groei

je van. Als team groeiden we naar elkaar toe door de openheid en het luisteren naar elkaar. Daar word je een (h)echt team van. Als een van de leden in de problemen zit zoeken we elkaar ook thuis op.”

Openheid

“Als team 2 bestaan we acht jaar en tellen ook acht leden.” Jan Oudijk: “Naderhand zijn er door wisselingen ook zijn leden bijgekomen via een andere route. Bijvoorbeeld door enthousiaste gesprekken met CBMC leden. Een mooie open activiteit voor belangstellenden

“Door de wintersportvakanties verdwijnt de drempel” die typerend is voor de sfeer hier is de wintersportvakantie die er in januari wordt georganiseerd. Dan verdwijnt vaak de drempel om mee te gaan draaien in een Alpha of een team. Wat aanspreekt is dat het sportieve gelijk op gaat met heel persoonlijk en serieus bezig zijn met bijbelstudie in relatie tot je eigen leven en je werk. Dat is de sfeer en de aanpak van CBMC.” “Voor mij dooide in zo’n week het ijs van mijn reserve tegenover CBMC. En ik ben de enige niet. Ik ontdekte toen dat het hier best aardige mensen zijn”, grapt Kees de Bas. 23

UITGELICHT

RUDOLF VAN DE KNIJFF - MICHEL VERMEIJ - RIEN BREGMAN- HENK MOLENAAR - MART DE BAS - JAN OUDIJK - KEES DE BAS.

Ex-militair Roald van Genderen:

MENSEN 24

Van strijd naar capitulatie TEKST: JEANNETTE COPPOOLSE, FOTOGRAFIE: DANIËL VAN DE SLUIS

trok. Toen ben ik gaan wandelen met m’n hond in de polder: alleen weiland, een paar boompjes en een bank.Verder niks. Je komt er niemand tegen. En ik heb daar staan schreeuwen: ‘Ik raak nu alles kwijt. Ik zie het niet meer zitten!’ En op dat moment is er iets gebeurd. Hij heeft het gewoon overgenomen en als het ware gezegd: Zo. Nu is het klaar!”

Hij is een bonk van een kerel: brede schouders en een stierennek. Hij ziet eruit als het ‘type uitsmijter’ waarmee je maar beter geen ruzie kunt krijgen. Een Mechelse herder is z’n maatje waarmee hij vaak gaat wandelen. Met name daar waar geen mensen zijn, want zo dominant en waakzaam als deze politiehond is, zo was Roald van Genderen ook. Deze hovenier uit Moerkapelle was jarenlang militair bij de luchtmacht en gedrild om te verdedigen en aan te vallen. In 2010 werd hij uitgezonden naar Afghanistan, met gevaar voor eigen leven. Roald: “Hier in Nederland kon het een keer gebeuren dat het fout ging tijdens de training, maar dan had het geen gevolgen. In Afghanistan merkte ik dat het lijntje heel dun was en daar moest ik enorm aan wennen, want dat had ik nog nooit meegemaakt. Ik dacht: ‘Dat ga ik wel even doen’. Ik was toch goed opgeleid? Maar ik heb naar mijn mening iets te vaak momenten meegemaakt, waarvan ik achteraf denk: ‘Het is een wonder dat ik heel ben teruggekomen.’”

Kerkelijk

Roald groeide op met een jongere zus en een oudere broer. Het gezin ging af en toe naar de kerk, maar had niet zo veel met geloof. Daarom besloot Roald op twaalfjarige leeftijd alles los te laten. Hij zag er de waarde niet van in, tot hij zeven jaar later z’n huidige vrouw ontmoette. Zij was wèl kerkelijk opgevoed, dus als hij serieus met haar verder wilde, moest hij mee. Daar was ze heel duidelijk over. Roald: “Nou, dat was voor mij wel een hele grote switch, want ik was flink in het leven gestapt.” Maar Roald nam de relatie serieus en ging vanaf dat moment weer netjes naar de kerk op zondag. “Ik zag het als een goede gewoonte, een rustmoment in de week, maar echte diepgang vond ik er niet.”

Twee werelden

Al vrij snel in het huwelijk was Roald veel van huis vanwege zijn werk. Hij bezocht bijna alle landen in Europa,

I NMTEENR SV EI N EW

“Op een gegeven moment was ik op een punt gekomen dat ik het niet meer

MENSEN

was in Amerika en vertoefde bijna vijf maanden in Afghanistan. Ook zijn vrouw had onregelmatige tijden bij de politie en de Mobiele Eenheid, waardoor het stel elkaar weinig zag. “Ik zocht een manier om meer thuis te zijn. Zo goed ging het niet. Naast heel veel vreugde merkten we dat we uit elkaar groeiden. De afgelopen vijf jaar was ik veel van huis geweest en de laatste uitzending naar Afghanistan had bij mij een enorme indruk achtergelaten.” Via kennissen kwam Roald aan een baan bij een kweker in het dorp. Met deze baan zou hij elke avond thuis zijn. Maar het liep anders dan verwacht. De baan was van korte duur en Roald was na zijn terugkeer uit Afghanistan dusdanig veranderd, dat hij geen makkelijke jongen was. Roald sliep slecht en was prikkelbaar. Hij sloeg de boel nog net niet kort en klein, maar zat snel bovenop de kast en eiste op militante wijze dat dingen op zijn manier moesten. Met name zijn vrouw moest het ontgelden. Roald: “Tussen vertrek en thuiskomst is er voor mij zo veel gebeurd en thuis ging het leven gewoon door. Die werelden lagen enorm ver uit elkaar. Ik had voorheen een bepaald patroon hier en dat paste mij niet meer.” Het gedrag van Roald was heel wisselend. Hij zocht extreme dingen op, zoals heel veel sporten. Tevens startte hij zijn eigen bedrijfje als hovenier en stortte hij zich volledig op zijn werk. Door vooral veel bezig te zijn, duwde hij zijn emoties weg.

Alpha

Het duurde twee jaar voordat Roald echt brak. “Ik zag dat mijn vrouw niet meer gelukkig was en ze stelde me voor een keuze. Mijn familie koos voor haar – wat achteraf terecht was – en m’n vrienden zeiden tegen me: ‘Er is echt iets met je aan de hand. Als je zelf niet actief aan de slag gaat, dan zijn wij er ook klaar mee!” In deze periode van huwelijkscrisis en sessies bij de psycholoog voor verwerking van zijn oorlogstrauma, nodigde iemand hem uit voor een Alphacursus. “M’n overbuurvrouw zei: ‘Ik volg de Alphacursus. Ga je een keer mee? Kijk maar of je het wat vindt.’ Ik had een ongeïnteresseerde houding zo van ‘het zal wel’, maar ik ging toch mee. Toen ben ik de

hele cursus gaan doen.” En daar zat hij en hoorde hij elke week: ‘Je weet bij wie je moet zijn als je het niet trekt.’ “Ik schoof het steeds maar voor me uit, want het was zo ongrijpbaar voor me. In die tijd zocht ik steeds vaker de polder op, want ik moest m’n rust pakken. Het ging echt niet goed met me. Op een gegeven moment was ik zo op mezelf aangewezen, ik trok het niet meer. Toen ben ik weer gaan wandelen met m’n hond in de polder en heb ik daar staan schreeuwen:‘Ik raak nu alles kwijt! Ik zie het niet meer zitten!’ M’n baan was ik al kwijt en m’n vrouw raakte ik ook kwijt. Ik kon heel veel, maar het kwam er niet meer uit. Op het moment dat ik het uitschreeuwde, is er iets gebeurd. Hij heeft het overgenomen en als het ware gezegd: ‘Zo. Nu is het klaar!’

Geloofsbeleving

Heel lang dacht Roald, zoals vele anderen, dat het niet aan hem lag en dat hij niet degene was die moest veranderen. Roald: “Daar hebben heel veel mensen last van. We zijn zo stug en daar kan ik me nu aan ergeren, als ik dat bij anderen zie. Dan denk ik: ‘Gooi jezelf toch eens over een andere boeg, man. Ga eens met jezelf aan de gang. Denk niet altijd dat het is zoals jij denkt dat het is, maar ga eens een keertje buiten je comfortzone. Ergernis is misschien niet het juiste woord, maar ik zie bij dat soort mensen een echte armoede in denken en doen. Ik zat daar zelf ook en ik heb behoorlijk stof moeten happen om het anders te zien. Maar liever zo, want het resultaat is wel dat ik nu gelukkig ben.” Je spreekt over armoede. Het tegenovergestelde is rijkdom. Wat is dat voor jou? “Eigenlijk waar het om gaat: een relatie met Jezus, met een dikke streep eronder! Het heeft me een geloofsbeleving gebracht, waarvan ik altijd dacht: kan dat ook zo?” Naast het feit dat Roald tot geloof kwam, ging zijn vrouw, verwonderd over de enorme verandering in Roald, ook de Alphacursus volgen – de businessvariant – en veranderde ook haar leven totaal. Roald: “Ik ben nu onwijs dankbaar voor de woestijn waarin mijn vrouw en ik

samen hebben gezeten. Het heeft verschrikkelijk veel energie gekost en volgens mij ben ik er twintig jaar ouder van geworden, maar ik had het nooit willen missen.”

Een wonder

Zijn de rollen nu omgekeerd: zij de stoere politiechick en jij de softie van de twee? Roald begint gelijk te lachen: “Dat ga ik natuurlijk zelf niet toegeven, hè! Ik heb gewoon een heel sterke vrouw. Een pittige tante, op een positieve manier, en daar ben ik wel blij om, want ik heb iemand nodig die tegen mij op kan.” Glimlachend: “We zeggen

wel eens tegen elkaar: ‘We hebben de zeven magere jaren gehad en nu gaan we de zeven vette jaren tegemoet.’ En dat is echt zo, als je ziet wat er in korte tijd kan gebeuren. Het slaat natuurlijk nergens op dat ik anderhalf jaar geleden nog nooit van Alpha had gehoord en dat ik nu gewoon zelf mag delen. Dat is totaal niet van mezelf. Dat is een ding wat zeker is.” Zowel Roald als zijn vrouw leerden God op een andere manier kennen en alsof dat niet groots genoeg was, ontvingen ze vorig jaar ook nog eens een wonder: hun zoontje Samuel. Zoals de betekenis van de naam doet vermoeden, hadden ze hiervoor lange tijd gebeden. Terwijl ze aan de vooravond van een

MENSEN

“Het blijft erop aankomen hoe je normen en waarden vorm geeft in de praktijk.”

Business

is er meer dan business, carriere, succes en winst www.businessalpha.nl

“Ik heb een roeping als christenzakenman”

Het onbekende

Het kan niet op, hè? Dus vanaf nu gaat alles voor de wind? Roald: “Het is niet zo dat het klaar is als je tot geloof bent gekomen en dat je vanaf dat moment een gladde zee voor je hebt. Nee, juist niet; misschien wel júist niet! Maar we beleven het nu samen. De verschillen zijn er niet meer. Als er nu gekkigheid komt, dan weten we precies bij wie we moeten zijn. We praten nu over dingen en bidden ervoor en dan is er rust over.” Vandaag de dag leidt Roald zelf een BusinessAlpha en wil hij mensen aanmoedigen om de link te leggen tussen werk en geloof. Roald is nuchter, maar ook vurig: “Er zijn zo veel mensen die vastzitten aan hun tradities of aan zichzelf. Dan denk ik: ‘Hou toch op, wat een armoede!’ Mensen weten soms gewoon niet beter.Voordat ik naar Afghanistan ging, kwamen er mensen van de kerk en die lazen Psalm 139 voor: God is voor je, achter je,

naast je, om je heen. Dat is iets wat ik nu heel belangrijk vind en wat ik ook gebruik in de cursussen. Maar toen kwam die psalm beangstigend en benauwend over, want als ik dan iets deed, dan werd er meegekeken. Dat is nu helemaal omgekeerd. Ik ben nu juist dankbaar dat God altijd om me heen is. Dat geeft gewoon rust en vertrouwen. Je kunt dan alles aan, ook onbekende dingen. Daar ga je gewoon op af, want misschien is het een weg die je moet bewandelen. Ik maak me om heel veel dingen geen zorgen meer. Ik zie het wel, want hij is gewoon om me heen. Dat vind ik een rijk gevoel. Ik heb van de Alphacursus geleerd dat je, wanneer je het onbekende gaat doen, iets groters mag ontdekken en proeven van iets dat je veel meer brengt.”

MENSEN

zwaar IVF-traject stonden – er was 6% kans om op natuurlijke wijze zwanger te worden – deden ze een ontdekking. Roald: “We zouden een medisch traject ingaan en een week voordat we moesten starten, bleek dat mijn vrouw al negen weken zwanger was. Dus wij belden het ziekenhuis dat we niet meer kwamen. De arts verklaarde ons voor gek, want dat kon niet.” Hij wordt even stil en vervolgt: “Soms denk ik wel eens: ‘Misschien heeft Hij gewoon gewacht.’ Want hoe kun je nu ouders zijn, als je zelf niet lekker in je vel zit? Daar kan zo’n kleintje ook niets aan doen.”

Uitzicht

UITZICHT

Het Europees Parlement: een strijd der geesten of geestelijke strijd?

Het Europees Parlement, de Europese Commissie, Brussel, begrippen die bij weinig christenen het hart sneller laten kloppen. Brussel wordt gezien als bureaucratisch en geldverslindend waar het belang van de kleine ondernemer vaak wordt vergeten.

Ook zien vele het als een bron van onnodige wetgeving die indruist tegen vrijheid van geloof, geweten en bescherming van het leven. Ik vraag me wel eens af wat er de laatste decennia allemaal is gebeurd in Brussel.Wat is er nog over van het christelijk idee dat de basis is van het Europese project? Waar ligt het echte probleem? Misschien niet bij ‘de Europese Unie‘. Misschien ligt het probleem wel bij de opvolgers van de geestelijke vaders van de EU. En hoe kunnen de huidige christelijke politici hun geloof beter zichtbaar maken in de Europese politiek? Samen met Peter van Dalen (Europarlementariër voor de ChristenUnie) organiseerde ik namens het European Christian Political Movement (ECPM) onlangs een conferentie over “de impact van het christelijk denken op het Europese project: verleden, heden en toekomst” in het Europees Parlement. Dit evenement richtte zich op de vraag welke positie wij als christenen nu moeten innemen in deze tijd van economische en sociale verwarring. Tijdens de conferentie werden zowel Robert Schuman, Konrad Adenauer en Alcide de Gasperi als christelijke geestelijke vaders van de EU, als Jean Monnet en PaulHenri Spaak als niet-christelijke geestelijke vaders vertegenwoordigd door experts. Beide groepen onderstreepten de christelijke waarden als fundament voor het idee ‘Europese Unie’. Voor Robert Schuman (ook wel de vader van de Europese Unie genoemd) waren de christelijke waarden de basis voor zowel zijn persoonlijke als Europese waarden. Schuman was bijvoorbeeld openhartig over het feit dat wederopbouw alleen mogelijk zou zijn in een Europa

dat ‘diepgeworteld is in christelijke basiswaarden’. Ook Konrad Adenauer zag het als “niet alleen een nastrevenswaardige politiek en economisch doel, maar als een echte christelijke plicht.” Hun geloof kwam ook tot uiting in de gebedsretraite die de drie mannen hielden in een Benedictijns klooster aan de Rijn voor de ondertekening van het verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal (EGKS; de vroegste voorloper van de EU) in Parijs. Schuman baseerde zijn waarden op het katholiek sociaal denken waarin Gods Liefde voor de mensheid is gebaseerd op het ‘Imago Dei’; de Bijbelse waarheid dat we allen geschapen zijn naar Gods Beeld en Gelijkenis. Hierdoor ligt de basis niet op het individu of op de klassenstrijd, maar op verzoening en solidariteit. Europese waarden als gelijkheid, menselijke waardigheid, solidariteit en tolerantie zijn gebaseerd op dit principe. Op economisch gebied leek de EU een zegen maar zelfs dat wordt tegenwoordig openlijk tegengesproken. Ik en mijn collega’s bij de ECPM geloven dat de EU op economisch terrein extra waarde heeft voor de Europese ondernemer. De EU moet zich dan meer richten op de ondernemer en minder op de multinationals. Dit betekent juist minder regels en meer vrijheid en verantwoordelijkheid. De voorzitter van onze partij, Peter Östman, is een voormalig Finse zakenman die nu politiek actief is. Hij wil dat de EU zich richt op het faciliteren van het midden en klein bedrijf, de echte motoren van de Europese economie. Hiernaast gaat de ECPM voor een relationele economie die gericht is op mensen. Op onze website en die van onze denktank is hier meer informatie over te vinden.

UITZICHT

TEKST EN FOTO’S: LEO VAN DOESBURG

We hebben de waarschuwingen van Schuman niet serieus genomen.

IU N ITTEZRI VCI H EW T

Het Europa van nu

Hoewel de Europese waarden volgens Schuman op christelijke waarden zijn geschoeid, waarschuwde hij ervoor dat wanneer de christelijke wortels worden afgesneden, dit kan leiden tot tirannie of anarchie. Een eenzijdige focus op economische vooruitgang is ook een gevaar: “geestelijke vooruitgang gaat hand in hand met materiële vooruitgang en de Europese Beweging kan alleen succesvol zijn als de toekomstige generaties zich los maken van de verleiding van het materialisme.” Zestig jaar later blijkt inderdaad dat we ver zijn afgedwaald van de oorspronkelijke idealen en waarden. We hebben de waarschuwingen van Schuman niet serieus genomen. Door het toenemende secularisme zijn er steeds meer niet-bijbelse denkbeelden die de besluitvorming in de EU aansturen en overheersen. De christelijke wortels worden steeds meer afgesneden en vervangen door een ideologie die beweert dat volkomen geluk kan worden gevonden in totale individuele vrijheid en individuele autonomie. Het feit dat de Europese cultuur (mede) is gebaseerd op het joodschristelijk gedachtegoed werd zelfs geschrapt uit het ontwerp voor de Europese Grondwet en is ook niet terug te vinden in het Verdrag van Lissabon. De dominantie van het seculiere mensbeeld binnen de Europese besluitvorming heeft tot gevolg dat de van oorsprong op christelijke waarden gebaseerde Europese waarden anders worden ingevuld. Terwijl we als christenen streven naar ‘vrijheid tot het dienen van God en de naaste’, wordt vrijheid door seculieren vaak ingevuld als een ‘vrijheid van alles dat de individuele vrijheid kan belemmeren’.

Hierdoor wordt de waarde van ‘gelijkheid’ steeds meer ingevuld als het streven naar uniformiteit. Hierbij komen ook fundamentele vrijheden in gevaar, zoals de vrijheid van geweten voor dokters die geen abortus of euthanasie willen uitvoeren, de vrijheid van scholen om seksueel onderwijs zelf te bepalen, maar ook de vrijheid van mensen om hun geloof in het openbaar te uiten. Het ironische is dat dit extreme streven naar individuele vrijheid juist een beperking wordt van fundamentele vrijheden. Daarnaast wordt er niet gestreefd naar echte tolerantie, integendeel, iedereen wordt juist verplicht om alles te tolereren en goed te keuren. Dit leidt juist tot een groeiende intolerantie jegens mensen met een andere mening of levensfilosofie.

De Brusselse muziek en haar toon

In Brussel zag ik pas echt hoe belangrijk het werk is dat christelijke politici doen. We beseffen het van veraf niet, maar we hebben hier ook te maken met een geestelijke strijd. In Efeze 6:12 staat: Want wij hebben de strijd niet tegen vlees en bloed, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldheersers van de duisternis van dit tijdperk, tegen de geestelijke machten van het kwaad in de hemelse gewesten. Dit werd in Brussel al snel duidelijk.

Een greep uit voorstellen die voorbij zijn gekomen op bijeenkomsten in het Europees Parlement: er wordt openlijk voorgesteld om de vrijheid van godsdienst en meningsuiting te beperken als dit tegen het antidiscriminatie-beginsel ingaat. Ook wordt er beweerd dat het geslacht van een persoon niet biologisch bepaald is maar dat iedereen de keuze heeft om een identiteit na te streven. Om stereotypen weg te nemen moeten kinderen ‘geslachtsneutraal’ worden opgevoed. Abortus moet een Europees recht worden dat vóór het recht op leven komt. Verder moet de mogelijkheid tot homohuwelijk en homoadoptie aan alle EU lidstaten worden opgelegd. Het onderwijssysteem moet ook aangepast worden zodat alternatieve gezinsvormen worden gepromoot. Naast de inhoud is het ook de toon. Ik heb me verbaasd over de groeiende intolerantie en vijandigheid tegen de christelijke inbreng in het debat. Christenen worden weggezet als ‘religieuze en conservatieve intolerante extremisten’. Het is verbazingwekkend dat Europese waarden als gelijkheid, tolerantie en menselijke waardigheid niet

Aan de andere kant zie ik ook positieve ontwikkelingen. Ondanks de toenemende intolerantie groeit de belangstelling voor de christelijke waarden en spreken steeds meer Europese politici openlijk over hun geloof. Dit zie je bijvoorbeeld tijdens het Europees gebedsontbijt dat ieder jaar in het Europees parlement wordt georganiseerd. Ook de expositie over de globale impact van de Bijbel in het Europees Parlement trok veel aandacht. Daarnaast heb ik een kring opgezet waar een keer per maand jongeren die in de Europese instituties werken bijeen komen om te bidden voor Europa. Verder zie ik dat de invloed van christenen in Europa groeit. Controversiële rapporten die pleiten voor abortus of het opleggen van seksuele voorlichting worden niet meer klakkeloos aangenomen. Ook zijn er Europese burgers die massaal hun Europarlementariërs aanschrijven hierover. Het Europees Burgerinitiatief ‘One of Us’ spreekt zich uit tegen Europese financiering van embryonaal stamcelonderzoek en Europese promotie van abortus in ontwikkelingslanden. Het initiatief heeft in totaal

T IU N ITTEZRI VCI H EW

gelden voor de manier waarop sommige Europarlementariërs zelf met christenen omgaan.

Iedere accountant laat u de cijfers zien, maar wie brengt uw toekomst in beeld? Veel MKB ondernemers hebben één ding gemeen; ze kijken allemaal vooruit. Naar de toekomst. En juist Lansigt accountants en belastingadviseurs brengt die helder voor u in beeld. De Lansigt adviseur geeft namelijk inzicht in de financiële en fiscale consequenties van uw beleid. Op basis van grondige interne en externe analyses. Vanuit zijn betrokkenheid, kennis en ervaring stippelt hij samen met u een langetermijnplan uit. Zo wordt uw droom werkelijkheid! Kijk daarom snel op www.lansigt.nl

Alphen Alphen aan den aan Rijnden • Rijn Gouda • Ridderkerk • Nieuw Vennep •• Nieuw-Vennep Gouda

change black into withe

Save your body, increase your eﬃciency. For more information visit www.movexx.nl

twee miljoen handtekeningen opgehaald en wordt binnenkort behandeld door de Europese Commissie.

De European Christian Political Movement

Sinds een aantal jaar ben ik werkzaam bij de ECPM. Deze partij werd in 2005 mede door de ChristenUnie opgezet. Later heeft ook de SGP zich hierbij aangesloten. Ons doel is om een expliciet christelijk geluid te laten horen in de Europese politiek. Dit doen we door een netwerk te vormen van christelijke politieke partijen, individuele (Europese) parlementariërs en politieke bewegingen.

In 2010 werd de ECPM officieel erkend als een Europese partij. Tegenwoordig hebben we leden in circa twintig Europese landen. De Europese subsidie die de ECPM ontvangt wordt gebaseerd op het aantal Europarlementariërs en de ontvangen donaties. Naast de ECPM is er ook een Europees Wetenschappelijk Instituut opgezet, de European Christian Political Foundation (ECPF). Ook is er een jongerenorganisatie, de European Christian Political Youth (ECPYouth). Als partij organiseren we onder andere trainingen voor politici en thematische conferenties. Ook adviseren we onze leden en initiëren we wetgevende initiatieven op nationaal en Europees niveau. In 2012 werd ik gevraagd om naar Brussel te verhuizen om een kantoor in Brussel op te zetten en me te richten op politieke kwesties die ik in dit artikel heb besproken. Sinds vorig jaar ben ik in Brussel actief en organiseerde ik thematische conferenties in het Europees parlement. Daarnaast adviseer ik Europese politici over parlementaire resoluties en beleid; samen met christelijke organisaties die ook in Brussel actief zijn. Het is erg belangrijk dat we betrokken zijn bij wat er in de EU gebeurt. Daarom wil ik oproepen om voor Europa te blijven bidden en voor de christelijke politici. Tot slot kan ons werk alleen doorgaan door financiële ondersteuning. Als u meer wilt weten over ons werk of ECPM wilt ondersteunen, ga naar: www.ecpm.info Als je meer wilt weten over hoe christelijke waarden de geestelijke vaders (en speciaal Robert Schuman) motiveerde, raad ik je aan om ‘Diep Geworteld: De vergeten visie van Robert Schuman’ van Jeff Fountain te lezen. Leo van Doesburg woont in Brussel en is werkzaam voor ECPM - www.leovandoesburg.blogspot.com.

UITZICHT

Een expliciet christelijk geluid laten horen in de Europese politiek

Zakenmensen hebben het niet zo op economen. In het decembernummer van de Harvard Business Review omschreef een artikel hoe de studie VI ENRTDE IREVPI IENWG

van economie verwijderd is geraakt van ondernemerschap en zakendoen: â&#x20AC;&#x2DC;De middelen die economen gebruiken zijn te abstract en speculatief, zodat zij geen hulp bieden aan ondernemers in hun constante worsteling om innovatieve oplossingen voor hun klanten te brengen tegen acceptabele kosten.â&#x20AC;&#x2122;

Leven en werken in Gods economie

Wij hebben de afgelopen vijf jaar veel economische problemen gehad. Vorige maand sprak ik met Bruno Roche, hoofdeconoom van de grote multinational Mars Inc., op onze Europartners Conferentie in Praag. Ik vroeg of de huidige opleving door zal zetten. Hij antwoorde pessimistisch: “Omdat de schuldensituatie nog steeds verslechtert, voorzie ik een nog ergere recessie in 2015...”

Het wordt vergeleken met zaad dat in een veld gestrooid wordt, zich vermenigvuldigt en een grote oogst geeft. Of een mosterdzaad, dat hoewel zeer klein, een enorme boom voortbrengt.

Zaak dus om stil te staan bij mogelijke oplossingen voor onze economie, die juist voor ons als christenzakenmensen behulpzaam kunnen zijn. Laten we nog even die gevleugelde uitspraak van Einstein herhalen: “Onze werkelijke problemen kunnen niet worden opgelost op hetzelfde niveau van denken waarop we ze hebben gecreëerd.” We hebben een nieuwe denkwijze nodig. De apostel Paulus erkende dit ook toen hij zei: En word niet aan deze wereld gelijkvormig, maar word innerlijk veranderd door de vernieuwing van uw denken om te kunnen onderscheiden wat de goede, welbehaaglijke en volmaakte wil van God is.

Billy Graham vergeleek het koninkrijk met de Golfstroom. Dit ‘lichaam’ van warm water ontstaat in de Caribische zee en wordt vervoerd naar de noordelijke Atlantische oceaan, en daar, duizenden kilometers verder, brengt het leven. In Schotland, dat op dezelfde lengtegraad als noordelijk Canada ligt, groeien palmbomen dankzij het matige weer! De Golfstroom is in de oceaan, maar is ook een aparte waterstroom, waarvan de effecten gemeten kunnen worden. Zo is ook de economie van het loninkrijk niet van de wereld, maar wel in de wereld!

Hoe kunnen we anders leren denken over onze economie? Door allereerst te beseffen dat wij, als gelovigen, overgebracht zijn in een ander koninkrijk, dat een eigen economie heeft. In de Bijbel wordt het koninkrijk van God vergeleken met iets wat heel klein begint, maar wat kan groeien en een enorme invloed kan hebben. Het wordt vergeleken met zuurdesem in brood en zout in het eten om het te laten smaken.

Zo dus ook met de economie van hetzelfde koninkrijk een klein begin, maar het kan grote effect hebben.

Als wij de principes van de economie van het koninkrijk kunnen toepassen, hoe klein het begin ook is, kan dit een groot effect teweegbrengen. Paulus vertelde ons: het koninkrijk van God bestaat niet uit woorden, maar uit kracht. Hij schreef aan christenen in Rome: het koninkrijk van God is geen zaak van eten en drinken, maar van gerechtigheid, vrede en vreugde door de Heilige Geest.Wie Christus zo dient, doet wat God wil en wordt door de mensen gerespecteerd. Het is dus niet een zaak van ‘eten en drinken’ (in dit geval vasthouden aan regels en tradities), maar het ervaren van

VI ENRTDE IREVPI IENWG

TEKST: PETER BRISCOE

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Rentmeesterschap vs Eigendom Heilige Geest vs Mammon Werken om te dienen vs Werken voor inkomen Geven en ontvangen vs Kopen en verkopen Overvloed vs Schaarste Tevredenheid en genoeg vs Vooruitgang en meer Generatiedenken vs Kortetermijnwinst Eeuwige beloning vs Tijdelijke beloning Vermenigvuldiging vs Percentagetoename Vermogensopbouw vs Schuldenopbouw

de kracht van de Heilige Geest. Het brengt gerechtigheid (doen wat juist is), vrede (shalom, heelheid, harmonie in relaties, onafhankelijk van omstandigheden) en vreugde (kunnen delen, tevredenheid, blijdschap om de resultaten). Wie zo de Here dient, zegt Paulus, doet precies wat God wil en dan gaan de mensen je zakendoen respecteren!

VERDIEPING

Hoe ziet de economie van het koninkrijk er dan uit? Jezus zei: “Mijn Koninkrijk (en dus de bijbehorende economie, red.) is niet van deze wereld.” Dus de principes van de economie van het koninkrijk staan lijnrecht tegenover de economie van de wereld. Maar laten we niet vergeten dat wij ook de economische wetten en regels die de overheid gesteld heeft moeten handhaven en toepassen. ‘Geef wat van de keizer is aan de keizer, en geef aan God wat God toebehoort.’ In de lijst van mijn top tien kenmerken, dienen wij met beide tegenovergestelde kenmerken te werken, maar de kenmerken van Gods economie zullen de wereldeconomie positief moeten beïnvloeden. Waarin verschillen dan de twee economieën? Hier volgt mijn top tien met kenmerken van Gods economie in een spanningsveld met die van de wereldse economie.

1. Rentmeesterschap vs eigendom

Een hoeksteen van de traditionele economie is privéeigendom. Je werkt ervoor, je verdient het, je geniet ervan en je beschermt het. Niets mis mee, zij het dat voor een christen andere normen gelden! Paulus stelt: “U bent gekocht en betaald, dus bewijs God eer met uw lichaam.” (1 Corinthiërs 6:20). Dus alles wat ik heb, behoort God toe en ik zal al mijn vermogen inzetten om God te eren, om voor zijn doeleinden te gebruiken. Dit is een tegengif voor zelfzucht en een recept voor vrijgevigheid!

2. Heilige Geest vs mammon

Jezus introduceerde een macht achter geld die erop uit is te wedijveren om onze toewijding aan God. “Niemand kan twee heren dienen: hij zal de eerste haten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verachten. Jullie kunnen niet God dienen én de mammon.” (Mattheüs 6:24). Mammon gebruikt geld om een wig te drijven tussen mij en God en is eropuit om relaties te verstoren. Belangrijke beslissingen moeten nooit uitsluitend op financiële gronden worden genomen, maar op basis van wat God wil!

De principes van de economie van het koninkrijk staan lijnrecht tegenover de economie van de wereld. 3. Werken om God te dienen vs werken voor inkomen

Nadat ik (en mijn bedrijf) door God ben overgenomen, werk ik nu voor een andere zaak - Almachtige & Co NV. Dit is een uitzendbureau dat mij bij verschillende opdrachten detacheert. Ik moet de mij toegewezen klanten mijn talenten en gaven geven en ik ontvang van Almachtige & Co mijn inkomen. Jezus zei: “Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden.”

4. Geven en ontvangen vs kopen en verkopen

Gods economie werkt door geven en ontvangen. De Bijbel leert ons dat de economie van kopen en verkopen zo’n sterke grip op de wereld krijgt, dat wij geen deel aan het economische verkeer zullen krijgen tenzij wij meedoen met een pervers handelssysteem (met Babylon als symbool) dat uiteindelijk zal vallen.Wij leven nu al aan het begin van dit proces! Leren geven, het goede zoeken voor de ander, goed doen, is een recept voor gezond zakendoen.

5. Overvloed vs schaarste

Een fundamenteel principe van de economie is het toewijzen van schaarse hulpbronnen. Of het nu gebrek aan tijd, geld, voedsel, sociale contacten of iets anders is: schaarste beïnvloedt ons gedrag en onze keuzes. Maar uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt dat schaarste ook voor blinde vlekken zorgt en zelfs ons denkvermogen beperkt. God kent geen schaarste; Hij is Schepper en gaat nog steeds door met zijn scheppingswerk en nodigt ons uit met hem mee te werken. “God heeft de macht u te overstelpen met al zijn gaven, zodat u altijd en in alle opzichten voldoende voor uzelf hebt en ook nog ruimschoots kunt bijdragen aan allerlei goed werk.” (2 Corinthiërs 9:8)

Tevredenheid is een groot goed! Elke christen zou de vraag van ‘hoeveel is genoeg?’ voor zichzelf moeten beantwoorden. Dit ligt aan de basis van tevredenheid. Wij hebben de kosten van economische vooruitgang zwaar onderschat. Wij meten vooruitgang meestal uitsluitend in financiële zin en vergeten de kosten in termen van bijvoorbeeld het milieu, de vereiste tijdsinspanning, ons vermogen dit te beheersen, gezins- en relatiekosten en dergelijke. Als wij limieten stellen aan materiële voorspoed, kunnen wij vermogen gaan opbouwen. sociaal, fysiek, emotioneel, relationeel vermogen. Dat is pas echt vooruitgang - vermogen om te doen wat je belangrijk vond en altijd had willen doen!

7. Generationeel denken vs kortetermijnwinst

God denkt altijd in generaties en wil ons zegenen tot in het vierde geslacht! Het probleem is dat wij bezig zijn de erfenis van onze kinderen nu op te eten door ons kortetermijndenken en de toename van schulden. Vermogen opbouwen voor toekomstige generaties is een opdracht voor de economie van het koninkrijk. Wij moeten leren denken over de effecten van onze inspanning ver na onze eigen levensduur (zogenaamde ’cathedral thinking’). In wie kan ik investeren, opdat het werk doorgaat voor de volgende generaties?

8. Eeuwige beloning vs tijdelijke beloning

Iemand vroeg aan God: “Wat valt u op aan de mensheid?” God antwoordde: “Dat zij hun gezondheid verliezen om geld te winnen en dan hun geld verliezen om hun gezondheid terug te krijgen. Dat zij, door angstvallig over de toekomst te denken, zij het heden vergeten, zodat zij noch voor het heden noch voor de toekomst leven. Dat zij leven alsof zij nooit zullen sterven, en dat zij sterven alsof zij nooit hebben geleefd!” De eeuwigheid begint vandaag, en ik herinner me Henk Binnendijk die ons leerde dat alles wat wij nu doen slechts een voorbereiding is op de eeuwigheid. De tijdgeest is gericht op het hebben en het nu gelijk willen hebben. Volwassenheid wordt omschreven als iets

VERDIEPING

6.Tevredenheid en genoeg vs vooruitgang en meer

EEN SLIMME KEUZE.

Roordink

Barneveld Coevorden Veenendaal Zwolle

201304012-165x61 cbmc2.indd 1

Wanneer hebben uw klanten voor het laatst ietsRoordink van u gehoord?

www.roordink.nl 9-4-2013 22:53:21

vandaag kunnen ontzeggen om iets beters in de toekomst te verkrijgen. Dat is immers de basis van investeren en sparen!

9.Vermenigvuldiging vs percentagetoename

De economie van het koninkrijk wordt gekenmerkt door vermenigvuldiging. Zie de gelijkenis van de zaaier, waarin het zaaisel, wanneer de condities goed zijn, tot honderdvoud toeneemt. Het inzetten van geld wordt beloond met een klein percentagetoename (als we het goed doen), maar wij hebben altijd de notie dat het veel meer zou moeten zijn (dat is de reden dat wij gokken en speculeren). Alleen dat wat geïnvesteerd wordt in wat God geschapen en gezegend heeft, zal vermenigvuldigd kunnen worden, zoals ideeën, invloed, producten, mensen (klanten), gerechtigheid. En ja, geld, maar slechts dan wanneer geld in Gods economie geïnvesteerd wordt.

10.Vermogensopbouw vs schuldenopbouw

God vermenigvuldigt wat wij in zijn handen leggen, in zijn economie investeren. Dit brengt vermogensaanwas. Niet in financiële zin, maar vermogen om Gods wil te doen en van zijn voorziening te genieten. Fysiek vermogen voor gezondheid en kracht, emotioneel vermogen voor innerlijke kracht en stabiliteit, sociaal vermogen om te investeren in relaties die je liefde en ondersteuning geven, geestelijk vermogen om van God te kunnen genieten,

financieel vermogen om vrijgevig te kunnen zijn en materiële vermogen om te kunnen genieten van genoeg! Toename van schulden doet het tegenovergestelde... Het geeft angst, vermoeidheid, onrust en zet relaties onder druk. “Maar u moet de Here, uw God, in gedachten houden, dat Hij het is die u kracht geeft om vermogen te verwerven, opdat Hij zijn verbond zou bevestigen...” (Deuteronomium 8:18)

Samenvatting

Leren werken en leven in Gods economie vereist een verandering van denken. Jezus stelde “het Koninkrijk is onder u”, zodat wij in het hier en nu de economie van het koninkrijk gestalte kunnen geven in onze wereld. Jezus zei: “Het koninkrijk is binnen uw bereik!” (Lukas 17:20). Laten wij bidden zoals de Here ons dat geleerd heeft: “Laat (de economie van) uw koninkrijk komen en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel.” Dit is een uittreksel van een boekje dat ik tijdens het eerste Christian Economic Summit in Amsterdam van 18-20 september 2014 zal presenteren. Tijdens de summit zullen zakenmensen en economen stilstaan bij een Bijbelse benadering voor het oplossen van onze economische problemen! Voor meer informatie zie: www.economicsummit.eu. Peter J. Briscoe, peter@briscoe.com www.peterbriscoe.eu

VERDIEPING

Leren werken en leven in Gods economie vereist een verandering van denken.

Houd je mensen gemotiveerd! TEKST: RON VAN DER SPOEL

Onlangs werd ik door de

aan een kathedraal”. Die laatste had de visie begrepen, de richting gezien en reken maar dat dat motiveert. Je weet waarom je doet wat je doet.

Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer van de PKN gevraagd om op hun jaarlijkse

symposium

spreken over ‘Werken met Zin’.

achterliggende

COLUMN

vraag bleek: hoe houden we al die vrijwilligers in de kerk gemotiveerd? Dat is een cruciale vraag, want in de kerk is motivatie het enige instrument wat je hebt om mensen met passie en plezier hun taak te laten doen. Al reflecterend besefte ik echter dat datzelfde ook geldt in bedrijven en organisaties waar de medewerkers wel worden betaald. Want met externe prikkels als beoordelingen en beloningen redt je het ook daar niet om mensen enthousiast te houden. Dat is externe motivatie en dat werkt maar heel beperkt. Waar je naar op zoek bent is interne motivatie, een vuur dat binnen in hen brandt. Hoe ontsteek je dat vuur in je mensen en hoe houdt je dat brandend? Ik ontdekte drie voorwaarden voor blijvende motivatie bij mensen voor hun werk of taak.

Richting

In de eerste plaats is het voor motivatie noodzakelijk dat de richting van de organisatie duidelijk is. Daarmee bedoel ik dat er een heldere visie voor het werk of het bedrijf moet zijn. Waarom zijn we er, waarom doen we wat we doen en hoe ziet het er straks dan uit? Ik moet hierbij aan een bekend verhaaltje denken: er loopt een man langs een bouwplaats waar drie metselaars aan een muur werken. Hij vraagt de eerste wat hij doet en die antwoordt “ik stapel stenen”, de tweede antwoordt hem “ik bouw een mooie muur”, maar de derde zegt “ik bouw 42

Ruimte

Het tweede wat nodig is voor gemotiveerde werkers is ruimte. Waar de richting duidelijk is, is het de kunst om je gekwalificeerde mensen alle ruimte te geven zodat ze in onderling overleg een eigen invulling aan hun opdracht kunnen geven. Zij moeten het uitvoeren en weten vaak heel goed hoe dat het beste kan gebeuren. Geef ze vertrouwen, maak ze eigenaar van hun taak. Voor leiders is dit vaak lastig, je denkt al snel dat je het zelf beter weet of kunt, maar laat je verrassen, geef ruimte. Er zijn wel twee randvoorwaarden voor ruimte geven aan je mensen. De eerste is dat ze op de juiste plek moeten zitten in de organisatie, zodat ze kunnen doen wat bij hun gaven en talenten past. Tweede randvoorwaarde is dat ze hun werk ook op een bepaalde manier als ‘roeping’ zien. Dat wil zeggen dat ze beseffen deel uit te maken van een groter geheel, van een gedeelde passie, van iets dat groter is dan jezelf. Werk is meer dan hobby, meer dan bezig blijven zolang je het leuk vindt. Het is ook een gezamenlijke opdracht, een missie volbrengen.

Aandacht

Het derde aspect van motivatie is aandacht. Als mensen werken met een duidelijke richting en met voldoende ruimte gaat het lekker draaien en juist dan gaan veel leidinggevenden de fout in. Zolang het goed gaat, vergeten ze voldoende aandacht te geven. Dat komt pas weer als het gaat haperen en dan is het negatieve aandacht. Het is voor blijvende motivatie van groot belang dat mensen zich gezien, gehoord, serieus genomen weten. Dan gaan ze voor je door het vuur, omdat ze merken dat ze meer zijn dan een werker of een nummer. Ze zijn niet zo maar vervangbaar, ze zijn uniek en wie dat ziet en z’n mensen daarin erkent, die krijgt goud in handen. Want er is niets zo mooi als een gemotiveerde werker die samen met jou een door jullie beiden gedeelde passie verwezenlijkt!

a: nd l ge .n na ide ite ins ite c tiv bm ac w.c ww

Contactpunten Friesland Regiovoorzitter André Vellema • andre@vellematransport.nl Drachten Lammert Wolters • wolters@taxiwolters.nl Franeker Henk Brander • h.brander@burggraaff-bolsward.nl Heerenveen/Sneek Henk Jonker • jonker41@ziggo.nl Leeuwarden 1 Ewout van Halteren • ewoutvanhalteren@zonnet.nl Onno Wendelaar Bonga • onnowb@ewald.nl Leeuwarden 2 Ruth de Jong • pwrdejong@hotmail.nl Peter-Willem de Jong • pwrdejong@hotmail.nl RTT 1 Friesland Andries Miedema • aj.miedema@planet.nl RTT 2 Friesland Andries Miedema • aj.miedema@planet.nl Workum Henk Brander • h.brander@burggraaff-bolsward.nl Overijssel Noord Regiovoorzitter Hil Herweijer • herweijer@zonnet.nl IJsselmuiden Michiel Mondria • info@mondria-advies.nl Kampen 1 Gert Jan Brouwer • info@uwgesprekspartner.nl Kampen 2 Hil Herwijer • herwijer@zonnet.nl Hardenberg Rene Dircks • renedircks@gmail.com Fred Smeding • f.smeding@home.nl Twente Almelo Haro van Pijkeren • hvpw@hotmail.com Willy Pieter • info@pieteraandrijvingen.nl Rijssen Gerrie ter Hoek • famterhoek@gmail.com Roel Koster • roel.koster@twente.politie.nl Martin Heinhuis • martinheinhuis@gmail.com Gelderland Veluwe Noord en West Regiovoorzitter Jan Turkenburg • turkenburg@kliksafe.nl Apeldoorn René Petri • renepetri@petrimanagement.nl Elburg Eugene Romijnders • kantoor@romijndersadvies.nl Ermelo Anton van Buuren • a.van.buuren@wxs.nl Harderwijk Arthur Noordermeer • a.noordermeer@wuestman.nl Nijkerk RTT Michel Olij • michielolij@hotmail.com Nunspeet 1 Jan Turkenburg • nieuwewegen@gmail.com Nunspeet 2 Dirk-Pieter Krol • d.krol5@upcmail.nl Vaassen/Epe Lucas Tessemaker • lucas.tessemaker@hetnet.nl Gelderland Veluwe Zuid Regiovoorzitter Maas de Bruin • maas@debruinconsultancy.com Barneveld Roel Slaa • rtslaa@hetnet.nl Kootwijkerbroek Wout Davelaar • wouterdavelaar@solcon.nl Lunteren Maas de Bruin • maas@debruinconsultancy.com Voorthuizen ‘The camels’ Evert Hein Schuiteman • ehschuiteman@solcon.nl Wekerom Henk van den Berg • hvdberg@bergtoys.com Gelderland Zuid en Oost Arnhem Jan Sterk • jsterk@buntmanagement.nl Kesteren Johan Verwoert • johanv66@xs4all.nl Winterswijk Erik Grevers • erik@grevers.biz Ben Luesink • ben@paraklesa.nl Aafke van Deelen • info@aafkevandeelen.nl Vorden Ronald Kuyper • ronald.kuyper@gmail.com Utrecht Baarn Cees Lugten • mclugten@xs4all.nl Breukelen/Maarssen Philip Knops • philip@sjofar.nl De Bilt Piet Hopman • piet@adbumis.nl Houten/Nieuwegein Wim Balk • w.balk@personic.nl Loenen a/d Vecht Max Veenstra • max@mr-transport.nl Driebergen/Doorn Dirk Jan van Os • ossenspan@filternet.nl Henk van Driel • info@vdpaccountants.nl Veenendaal 1 Carel Doornenbal • carel@empas.nl Veenendaal 2 Sietze Ketelaar • sietze@dissel-development.nl Veenendaal 3 Gert de Fluiter • gert@famdefluiter.nl Veenendaal 4 Gerard van Barneveld • gvbarneveld@gmail.com Woerden Gunnar Matse • matse@ziggo.nl Sjaak de Koning • s.de.koning@revicon.com Woudenberg Gijsbert van Sijpveld • gg.vansijpveld@hetnet.nl Noord-Holland Schiphol/Amsterdam Robert Brinks • robert.brinks@gmail.com Arjan Hulsbergen • hulsbergen@hpadvocaten.nl Hilversum Teun de Haan • dehaan@sbspriority.com Huizen Henk Rebel • hrebel@tibrebel.nl Cor Heutink • cor.heutink@live.nl Weesp Wim Bos • wim@wimbos.nl

Zuid-Holland west Rijnsburg Henk Wiggers • wwp@hetnet.nl Haaglanden Frank de Mol • cbmc.haaglanden@gmail.com Zuid-Holland midden Regiovoorzitter Boskoop Gouda Waddinxveen 1 Waddinxveen 2 Waddinxveen 3

René Gorissen • rene@renegorissen.nl René Gorissen • rene@renegorissen.nl Niek de Jong • niek@niekenesther.nl Theo Kruisman • theokruisman@yahoo.com Wilco Uitbeierse • wcuitbeijerse@gmail.com Arthur de Pater • waddinxveen@woningkeurgroep.nl

Regiovoorzitter Moerkapelle 1 Moerkapelle 2 Moerkapelle 3 Moerkapelle 4 Moerkapelle 5 Moerkapelle 6 Moerkapelle 7 Moerkapelle 8 Moerkapelle 9 Zevenhuizen Nieuwerkerk a/d IJssel

Erik Willemsen • erik@willemsenbeveiligingen.nl Piet van Ommeren • ommeren@xs4all.nl Jan Oudijk • familyoudijk@filternet.nl Aarnout Lindhout • aarnout.lindhout@hetnet.nl Jan Oosterom • jan@kwekerijlijntje.nl Bram Reijneveld • bramreijneveld@hotmail.com Bastiaan Hertog • info@hertogpolderbemalingen.nl Jan van de Knijff • janvanderknijff@live.nl Roald van Genderen • r.genderen@kpnplanet.nl Erik Willemsen • erik@willemsenbeveiligingen.nl Arno Koole • arno.koole@compaqnet.nl Fred van der Kooij • kooij@vdkbm.nl

Zuid-Holland zuid Regiovoorzitter Wilfred Veldstra • veldstra@lamsma-veldstra.nl Hardinxveld-Giessendam Ab Knook • office@alpharo.nl Rieanne Knook-de Keizer • office@alpharo.nl Gorinchem Harry van Haaften • h.vanhaaften@vhw.nl Leerdam Jos van den Berg • jos@josvandenbergctd.nl Rotterdam 1 Wilfred Veldstra • veldstra@lamsma-veldstra.nl Rotterdam 2 Dineke van Kooten • dmvankooten@emmauspastoraat.nl Puttershoek ‘Geloof in de Zaak’ Harry Vervelde • harry.vervelde@solcon.nl Middelharnis Karel van Holten • kholten.hp@wxs.nl Dordrecht i.o. Wilfred Veldstra • veldstra@lamsma-veldstra.nl Noord-Brabant en Limburg Heusden en Altena Evert van de Kamp • edwi@hetnet.nl Tilburg Henk van der Linden • lind0937@planet.nl Zeeland Goes Leendert Geelhoed • lgageelhoed@zeelandnet.nl België Noorderkempen Jan van der Velden • jan.van.der.velden@telenet.be Brancheteams RTT Food Aart Hak • aart@ifpholland.nu RTT Transport Dick van der Staaij • artoli@online.nl RTT DGA Wouter Droppers • wdroppers@cbmc.nl Pieter van der Kwaak • pvdk@lansigt.nl Vrouwennetwerk Contact persoon Henriëtte van Dort • henriettevandort@gmail.com VNW Amsterdam Marie-Louise Horst-Donatz • marie-louise@topview.nl RTT directeuren Gerrie Boeve • g.boeve@noordersluis.nl Senior Midden-Nederland Putten Friesland Voorthuizen Terschuur Zwolle

Dirk Romeyn • midi.romeyn@chello.nl Wim Kombrink • wkombrink@solcon.nl Auke Timmermans • aukesake@upcmail.nl Gijs Roordink • groordink@roordink.nl Gert van Putten • gvanputten@zonneeifarm.nl Wim Eikelboom • wimeikelboom@planet.nl

AfterAlpha Soest Scherpenzeel Nijverdal

Cees Lugten • mclugten@xs4all.nl Gijsbert van Sijpveld • gg.vansijpveld@hetnet.nl Arjan Letink • letink@online.nl

Young professionals IMPACT Netwerk

Frans van Santen • directeur@impactnetwerk.nl

CBMC algemeen Landelijk kantoor 0341-356147 • info@cbmc.nl cbmc.nl twitter.com/CBMCnl facebook.com/cbmcnederland

C O N TA C T

Groningen Haren Gert Felten • gfelten@home.nl

U omsluit mij, van achter en van voren, u legt uw hand op mij. Psalm 139: 5