BusinessContact nr1 2013 by CBMC Nederland

I N T E RV I E W

maart 2013 nummer 1

Piet van Ommeren

van de bouw Warmte in de vrieskou

Siebe Slagter:

â&#x20AC;&#x2DC;Sta op en schitter!â&#x20AC;&#x2122;

18 • ECONOMIE

BusinessContact is het magazine van CBMC Nederland en verschijnt vier keer per jaar. CBMC is een missionaire beweging van en voor ondernemers en zakenmensen in Nederland. De missie van CBMC is: ondernemers en zakenmensen helpen Jezus Christus te vinden, te volgen en te verkondigen. Door het hele land zijn er rond de negentig plaatselijke CBMC-teams actief (zie pagina 47). Redactieadres Postbus 315, 3880 AH Putten 0341-356147 redactie@cbmc.nl www.cbmc.nl Hoofdredactie Kirsten Roordink-Hagg

03 • voorwoord - gevaar 04 • interview - piet van ommeren 12 • bestuurswoord - u, cbmc en ik 12 • vrouwennetwerk - lente 16 • column - wilma veen

I NI N T EHROVUI EDW

18 • bedrijvig - wouter droppers 24 • team uitgelicht - sneek/heerenveen 26 • cbmc & mensen - erik grevers 32 • uitzicht - siebe slagter 38 • verdieping - paul donders 44 • impact netwerk - stilte 46 • column - pieter van der kwaak 47 • contactpunten locale teams

Eindredactie Leonard van der Plas Redactie Gerard Bijkerk - journalist Wouter Droppers - redacteur Loes Grooters - corrector Wessel van Houdt - journalist Annelies Luken - corrector Aan dit nummer werkten mee Piet van Ommeren, Henk van Vlastuin, Elly van Mameren, Arendina Borreman, Henriëtte van Dort, Team Sneek/Heerenveen, Erik Grevers, Siebe Slagter, Paul Donders, Frans van Santen Ontwerp & vormgeving Kirsten Roordink-Hagg Fotografie Gerard Bijkerk, Wessel van Houdt, Han Hagg Kirsten Roordink-Hagg Realisatie, druk en distributie Grafisch centrum Stichting De Hoop Administratie-ondersteuning Anke Jurg-Regelink, ajurg@cbmc.nl Informatie over het lidmaatschap CBMC info@cbmc.nl

38 • MEESTER

Advertentieverkoop 2eBedrijf, Erlinde de Smit-Boersma, 06-10822109, e.de.smit@2ebedrijf.nl Oplage 1500 exemplaren Abonnement Een abonnement op BusinessContact kost €24,50 per jaar. Hiermee steunt u tevens de missie van de vereniging. Leden kunnen een abonnement cadeau doen voor €15,Adres wijzigen? U kunt dit zelf aanpassen door op www.cbmc.nl in te loggen met uw relatienummer (zie adresdrager)

@CBMCnl @wdroppers 2

www.facebook.com/cbmcnederland

Het grote gevaar van 2013 We beseffen dat 2013 opnieuw een zwaar jaar kan worden. Toch is dit niet het grote gevaar van 2013. Het grote gevaar van 2013 is, volgens mij, dat we onszelf gevangen zetten in onze eigen problemen en daarmee het zicht op elkaar en Gods perspectief verliezen.

TEKST: WOUTER DROPPERS

Jezus kende deze beproeving. In Matteüs 4, toen Jezus grote honger had in de woestijn, adviseerde de satan hem om van stenen brood te maken. Op zichzelf niets mis mee, zou je zeggen. Als we honger hebben of we hebben werk nodig, dan mogen we van onze mogelijkheden gebruik maken om in deze nood te voorzien. Maar de vraag is hier niet of we onze nood mogen ledigen, maar of we hiervan het leven en ons heil verwachten? Verwachten we dat, als al onze problemen zijn opgelost, we het ware leven hebben ontvangen? Jezus zegt: ‘De mens leeft niet van brood alleen, maar van ieder woord dat klinkt uit de mond van God.’ Met andere woorden: focus je niet alleen op je persoonlijke nood, maar ontmoet God. In Gods spreken wordt het leven en het heil gevonden en niet alleen in het oplossen van onze persoonlijke problemen. Daarom is het, juist nu, belangrijk dat we verder kijken dan onszelf en onze problemen. Dat we er voor elkaar zijn. Dat we in elkaar investeren met liefde, nabijheid, hoop en troost. Dat we mensen bij God brengen. Je zult in deze tijden van crisis geen hoop, geen toekomst en geen rustpunt hebben. Hoe onrustig en onzeker ziet je leven er dan uit. Wij hebben te veel moois, in Jezus ontvangen, om dit voor onszelf te houden.We kunnen het ons in deze crisistijd niet meer veroorloven om met onszelf en onze eigen problemen bezig te zijn. Andere mensen zoeken hartstochtelijk naar de troost en de zekerheid die wij in Jezus ontvangen hebben. Als we nu niet kiezen voor de bevrijding van onze eigen angsten, dan heeft de grote tegenstander met deze crisis zijn doel bereikt. Daarom is het belangrijk om te kiezen, om juist nu God te volgen en naar buiten treden, te vermenigvuldigen en uit te reiken naar onze zakenvrienden. Deze keuze bevrijdt ons van onze angst, geeft nieuw leven en een nieuw perspectief. Jezus investeerde zijn leven om anderen te redden en zijn leven bleek oneindig waardevol. Hij weerstond de verzoeking en liet zich niet gevangen zetten in zijn eigen honger en angst. Bid God om deze kracht, deze houding en deze bevrijding.

V IONOT RE W R VOI O EW RD

De kans bestaat dat we onszelf gevangen laten nemen in onze zorgen en onze angsten: ‘Wat brengt morgen, hoe krijgen we te eten, wie zorgt voor inkomen en hoe gaat het verder met ons welzijn?’

I N T E RV I E W

Warmte in de vrieskou van de bouw

Piet van Ommeren 4

TEKST EN FOTOGRAFIE: GERARD BIJKERK

uit Moerkapelle op een winterdag met flinke vorst. De kou, de sneeuw en het ijs hebben de bouw stilgelegd. Geen metselaar kan buiten aan de slag.Weinig gaat nog door. Het lijkt typerend voor de bouwsector in Nederland. Maar de zon schijnt ook. En door die zon word je vrolijk en heb je zin in de dag. Datzelfde ervaar je ook in gesprek met Piet: een aannemer die uitstraalt wat Jezus hem geeft in de vrieskou van de bouw.

I N T E RV I E W

We ontmoeten aannemer Piet van Ommeren

Vliegende start

Toen Piet dertig jaar geleden voor zichzelf begon als metselaar, startte hij alleen. Het begrip zzp’er was nog niet gangbaar. Dat was voor hem ook niet nodig, want er was zo veel werk dat hij al snel personeel aannam. Piet: “Als je in die tijd gewend was aan te pakken en twee rechterhanden had, kwam je al snel vooruit. Mijn vader zat ook in het metselaarsvak en dan krijg je al veel van jongs af mee. Binnen de kortste keren had ik een bedrijfspand, bouwmateriaal en personeel nodig. In de hoogtijdagen wel dertig man. Dat is nu al gehalveerd. En nog moet ik mensen ontslaan om het bedrijf draaiend te kunnen houden. De vraag is of de bodem bereikt is als ik met zes of zeven mensen kan blijven werken.”

houden. Maar de boekhouder maakte gaandeweg duidelijk dat steeds meer klanten hun verplichtingen niet nakwamen en dat de schulden stegen. Je kosten lopen gewoon door. Ik heb het bij andere bedrijven fout zien gaan. omdat te lang gewacht werd met de onvermijdelijke ontslagen. Juist dan is het belangrijk op Jezus te blijven vertrouwen. Hij zorgt voor je. Onze situatie gaat hem echt aan het hart. We kunnen van hem op aan. Dat maakt het verschil.”

CBMC team

Opvallend is dat je in Piet geen klagende ondernemer ontmoet. “Als je met materiële ogen naar die startjaren kijkt, lijkt dat een gouden tijd. Maar voor mij als persoon was dat het niet. Ik ben nu rijker dan ooit. Maar dan kijk je wel met andere ogen. Je kijkt ook naar andere dingen. Materiële tegenslagen in het bedrijf hebben mij geestelijk sterker gemaakt. Het heeft me geleerd andere prioriteiten te stellen en dichter bij God te leven. Voorheen had ik het niet eens in de gaten dat ik werd opgeslokt door mijn bedrijf. Dat hoorde zelfs zo. Iedereen begreep dat en respecteerde het zelfs. Maar in de flow van de groei van het bedrijf raak je snel geestelijk blind en verblind.”

De CBMC bijeenkomsten zijn elke woensdagmorgen bij Piet op het kantoor. “Er gaat kracht vanuit als je Gods woorden met elkaar zoekt en deelt wat dat jou vandaag te zeggen heeft. Die relaties met christenen onderling zijn heel belangrijk om midden in de drukte tijd te maken voor God. Daarin maak je concreet dat God de hoogste plaats toekomt. Ieder kan zomaar ziek worden, tegenslag krijgen in het bedrijf. Onzekerheden genoeg. Waar zoek je dan je zekerheid? Waar vertrouw je dan op? Je eigen menselijke gedachten en oplossingen jagen je op. Ik ben wel altijd gelovig geweest en ging ook altijd naar de kerk hier in het dorp.Toch had ik niet in de gaten dat het werk mijn afgod was geworden. Maar als het werk ten koste gaat van tijd voor elkaar in het gezin en tijd voor God, is het dat wel. We benoemen het liever niet zo, maar in praktijk laten we het wel altijd voorgaan. Hoe tegenstrijdig kun je bezig zijn?”

Onvermijdelijke ontslagen

Druk, druk, druk

Geen sombere terugblik

I N T E RV I E W

“Nu zie ik dat alles van mijn leven in Gods hand ligt. Dat ervaar ik ook in de dagelijkse beslissingen die ik moet nemen. Als je dag in dag uit met Jezus leeft, ervaar je ook zijn goedheid. Hij is echt zoals Johannes 10:10 en 11 zegt: ”Een goede herder die zijn leven geeft voor zijn schapen.” En niet een ingehuurde herder “die de schapen in de steek laat of vlucht zodra hij een wolf ziet aankomen”. Jezus’ hulp is er ook als het ondernemersklimaat bevriest. Eerst probeer je nog zo veel mogelijk personeel vast te

“Ik ben nu rijker dan ooit”

“Een bedrijf vergt veel. Je verantwoordelijkheid is groot. En die neemt alleen maar toe door de eisen van de klanten en de kwaliteitsnormen van overheid en maatschappij. De hebzucht in de samenleving heeft gemaakt dat we voor materiële welvaart gaan en aan elkaar voorbij leven. Het verarmt ons leven en ons gezin. Ieder is gestrest en komt moe thuis om vervolgens weer snel naar allerlei activiteiten weg te moeten. Als werk nummer één wordt, is er geen tijd meer om over God te spreken met elkaar, het geloof te beleven en over te dragen op je kinderen.”

Geestelijke groei

“Om geestelijk te kunnen groeien sloot ik me aan bij een andere kerk. Daar werd mijn geloof gevoed. Er wordt niet tegen je aangepraat hoe erg het wel niet is om in deze tijd aannemer te zijn, maar geput uit de kracht die Jezus geeft. Anders vullen je zorgen en problemen te veel de gesprekken van de dag. We moeten het hebben over de goedheid en zorg van God daarin. Spreek je nog wel over het vertrouwen dat hij je erdoor helpt? Zie je je zegeningen nog wel? De zegen van je liefdesband met

“Materiële tegenslagen

in het bedrijf hebben mij geestelijk sterker gemaakt

I N T E RV I E W

”

“Het is een truc van de duivel ons het

I N T E RV I E W

God, de zegen van je gezondheid, de zegen van je huwelijk en de relaties met je kinderen?”

Geen twee heren dienen

Piet: “Iedere keer heeft Jezus nog gezorgd voor geld om van te leven. Je ziet gewoon meer zegen als je Jezus zoekt. Dat bepaalt je gesprek, je humeur en je vreugde. Die zegen moet je doorgeven door het te benoemen. Dan zeggen velen: ‘Ja, ja dat is wel zo, maar...’ De Bijbel zegt dat we geen twee heren moeten dienen. Dien je God, dan zorgt hij voor je. Elke dag weer. Net zolang totdat hij terugkomt. Dat kan niet lang meer duren. Tot die tijd hebben we de taak elkaar vast te houden. Daarin is Jezus ons voorbeeld. Maar dat wordt niet altijd begrepen.”

Rare reacties

“Soms krijg je rare reacties op je getuigenis, van mensen waarvan je dat niet verwacht. Men zegt dan: “Mooi hoor, jouw vertrouwen op God, maar daar kun je geen bedrijf mee leiden!” Waarmee dan wel? Ons eigen inzicht? De economische omstandigheden? Als je niet groeit in je vertrouwen op God, ga je proberen het zelf op te lossen, komt er kramp en zet je je relaties onder druk. Terwijl we het niet in de hand hebben. Je kunt onverwachts verkeerd uitkomen: wat er goed uit zag en slim leek verandert in een drama door een onvoorzien probleem, je werk dat niet wil vlotten en de planning die uitloopt. Kortom, er kan van alles anders gaan dan je ooit had kunnen voorzien.”

Leerproces

“De Heilige Geest geeft je antwoord. Soms al tijdens je gebed, zoals ik meemaakte. Je vraagt waarom iets heeft plaatsgevonden, maar God laat je zien hoe jij ermee om moet gaan of wat je zelf vergeten was. Dan ben je beschaamd over je geklaag over tegenvallers. Er gebeuren zo veel wonderen. Zoals de grote leiders in de Bijbel vertrouwden op God, zo moeten wij in onze situatie ook denken. Je ziet aan Simson wat er gebeurt als je dat niet doet. Als je Jezus volgt en vertrouwt in plaats van je eigen capaciteiten, dan leidt hij ons. Dan laat hij zien of je iets uit de weg moet gaan of er recht op af. Of we, zoals David, steentjes moeten uitzoeken om een Goliath te verslaan of een harnas moeten gebruiken. Als we beseffen dat alles in zijn hand ligt, raken we niet in paniek. Jezus in ons is veel sterker dan onze problemen. Het verleidelijke is altijd dat we op twee gedachten blijven hinken en de geestelijke strijd uit de weggaan en kiezen voor het compromis.”

Werk kopen

“Als je je mensen aan het werk wilt houden, neem je tegenwoordig ook werk aan waarvan je weet dat je er niet met winst uit gaat komen. Je moet het te goedkoop aannemen om het werk te krijgen. Maar dat doe je niet zonder gebed. Zo nam ik iets aan waarvan ik van te voren wist, dat ik er een groot bedrag bij in zou schieten. En wat gebeurt er? Zonder dat we er echt de vinger achter hebben kunnen krijgen hoe het kon, houden we aan het einde onder de streep juist dat bedrag aan winst over! Dat is een wonder. Maar sommigen aanvaarden het

niet als je dat vertelt, en worden zelfs boos.Toch moeten we het blijven vertellen. Te allen tijde. Dat zijn de grote daden van de Here. Dat heb ik van Corrie ten Boom geleerd. Doorgeven wat God in je leven doet. Je kinderen moeten het weten. Daarin eren we God en dat houdt ons dicht bij hem. Zonder het door te geven beseffen we nooit hoe groot hij is. Als christenen zijn we te materialistisch gaan leven. Het gaat niet om geld, maar om het leven vanuit Gods ongekende liefde.”

Bemoedigen

Piet :“Het is een truc van de duivel ons het idee te geven dat we goed bezig zijn, als we naar de kerk gaan en in werkelijkheid toch niet op God alleen te vertrouwen. Dan geven we hem niet de plek die hem toekomt. Daarom vertel ik het ook anderen dat God me altijd helpt. Dat vertelde ik vorige week ook aan een metselaar die mij aansprak over de moeilijke tijd voor mij en mijn bedrijf. ‘Waar moet dat toch heen?’, vroeg hij wanhopig. Hij was verbaasd mij niet in de put aan te treffen. Ik zei hem dat ik mijn zorgen aan God vertelde. ’Als ik God vraag om mij te helpen’, zei ik, ‘dan doet hij dat altijd.’ Dat is ook mijn advies aan collega’s die in de put zitten. Elkaar bemoedigen kan als we zaken bespreken aan de telefoon of bij persoonlijke ontmoetingen. Je probeert altijd elkaar te helpen, zodat anderen zien dat God in je leeft.”

Winnen door houding

“Want als de spoeling van werk dun wordt, is onze menselijke reactie altijd ellebogenwerk: druk anderen aan de kant! In dat klimaat is geen ruimte voor ‘elkaar’, maar

alleen voor ‘ik’. Die fout heb ik vroeger ook gemaakt. God doet het anders. Hij stuurt ons leven en hij is niet na te rekenen. We moeten ervan af dat we direct resultaat willen zien. Je moet soms een visje aanvaarden, al kost het geld. Het gevoel van een ondernemer is, dat je de volgende keer een snoek kunt binnenhalen. Zo moet je verder kijken dan het hier en nu. Er zijn hier in het dorp ook andere aannemers. Al zijn het geen christenenbroeders, ik heb wel een goede band met ze. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Het zijn goede mensen, al moeten ze niets hebben van CBMC. We proberen hen wel erbij te betrekken, maar tot op heden is het nog niet zover. Maar je kunt geen christen zijn, als je niet in wonderen gelooft.”

Rug recht houden

“Ik moet dan vaak denken aan het volk Israël in de woestijn, als Mozes hen uit Egypte mee mag nemen op weg naar het beloofde land Kanaän. Veertig jaar in de woestijn. Dat had korter gekund als ze werkelijk op God hadden vertrouwd. Zo is het ook met ons christenen. Nu komt het erop aan onze rug recht te houden en ons te voeden aan het Woord van God. Juist nu de ene crisis over de andere heen buitelt, moet ons getuigenis zijn dat zijn Woord ons houvast is en we niet van ons stuk zijn te brengen, omdat Hij ons beschermt. Genieten we van de preek, omdat het ons kracht geeft te volharden in het geloof? Dan moeten het geen langdradige verhalen zijn, maar vol van de kracht van God. Maak jij verschil door niet naar je eigen inzicht te praten, maar naar de Heilige Geest? Dan kunnen de zaken je niet opslokken. Kijk naar

I N T E RV I E W

idee te geven dat we goed bezig zijn”

Beter drukwerk

‘‘Nothing escapes his eagle eye...’’

van ontwerp tot verzending

   WWW.SCHUITEMAN.COM WWW.DGATOOLBOX.NL

De Hoop Grafisch Centrum Perfecte kwaliteit, van ontwerp tot en met verzending Maatschappelijk verantwoord ondernemen Leerwerkbedrijf voor GGZ cliënten van De Hoop Milieubewust drukwerk

Provincialeweg 86

3329 KP Dordrecht

Telefoon 078 - 6111 333

Fax 078 - 6111 334

grafischcentrum@dehoop.com

De Hoop

www.dehoopgrafischcentrum.nl

Schuiteman_adv_81x126mm_140212.indd 1

14-02-13 15:4

DND Projectinrichting is een landelijk werkende onderneming die zijn klanten bedient met advies en producten op het gebied van inrichting en stoffering.

Postbus 40088, 8004 DB Zwolle, Telefoon (038) 425 43 50, info@dndprojectstoffering.nl, www.dndprojectstoffering.nl DND1101 165x61 fc.indd 1

24-11-11 12:07

de rijke dwaas in het evangelie, die door al zijn aardse rijkdom geen oog heeft voor zijn werkelijke bestemming.”

Inspirerend

“Mij spreekt de geschiedenis van Nehemia enorm aan. De herbouw van Jeruzalems muren kon hij aan vanuit zijn levende relatie met God. Hij durfde alleen te staan. Spot en tegenslag ontmoedigden hem niet. Zelfs in een onmogelijke situatie geeft God altijd uitkomst. Daar word je nu op bevraagd door anderen. Hoe kom jij uit je problemen? Ik zeg dan: ‘Door gebed.’ Dat kan belachelijk gevonden worden. Maar door Jezus houd ik mijn rug recht. Door Hem leef ik niet in een crisis. Jezus is overwinnaar. Hij is groter dan ons probleem. En zijn goedheid houdt ons staande. Zijn werk is belangrijker dan wat ook in de wereld.”

Het beste leven

Piet is gelukkig getrouwd, heeft zes kinderen waarvan drie getrouwd. Het zesde kleinkind is inmiddels op komst. Allemaal zegeningen. “Ik snap heel goed dat we klem kunnen raken in de problemen. Vorige winter moesten we een heel groot bedrag aan schuld betalen, maar we hadden het niet. We hebben dit voortdurend bij de Here neergelegd. Na verloop van tijd, op een onverwacht moment, kregen we bericht van een belastingteruggave.We werden er stil van toen we het lazen: het was precies het bedrag dat we nodig hadden! Zo zorgt de Here voor ons dagelijks leven: een leerschool in vertrouwen. Er is echt geen beter leven dan het leven met Jezus!”

I N T E RV I E W

“We werden er stil van toen we het lazen: het was precies het bedrag dat we nodig hadden!”

Lente

TEKST: ARENDINA BORREMAN EN HENRIËTTE VAN DORT

CBMC Vrouwennetwerk neemt 21 maart afscheid van Elly van Mameren als lid van de stuurgroep. Deze avond is Elly gastvrouw bij het event dat plaatsvindt op een mooie locatie. Deelnemers zullen geïnspireerd worden door Freedom Climb en verrast worden door Anja Goudzwaard die ACTUEEL I N T E RV I E W

spreekt over ‘Lente’. “Ik vind het lastig om één mooiste herinnering te geven. We hebben in de afgelopen jaren heel wat avonden met elkaar gedeeld die mooi waren. Het bijzondere van die ontmoetingen is de diversiteit van de vrouwen: als persoon, als ondernemer, qua leeftijd en de variatie in sprekers. Zelf ben ik iedere keer weer geïnspireerd door die ontmoetingen.”

Wat was destijds de reden om toe te treden tot de stuurgroep?

nemers waren, maar geen netwerk voor christenzakenvrouwen. Dat is precies wat Vrouwennetwerk uniek maakt: hoe verschillend we ook zijn, ons geloof en ons ondernemerschap is onze gezamenlijke basis. Dat ook steeds meer jongere christenvrouwen met ondernemingsgeest deelnemen aan diverse activiteiten, vinden we een heel positieve ontwikkeling.”

“De motivatie voor mijn participatie aan Vrouwennetwerk was dat er veel netwerken voor vrouwelijke onder-

U, CBMC en ik Nu we na 2012 terugkijken, kunnen we zonder meer stellen dat ook dat jaar niet eenvoudig is verlopen voor de meesten van ons. De vraag voor ons als christenen is echter wel hoe wij met deze hectiek omgaan. Ik hoop dat we binnen CBMC eerlijk naar elkaar geweest zijn en daardoor elkaar tot steun konden zijn. Dat is namelijk een van de grote waarden die we met elkaar hebben. Elkaar kennen, elkaar steunen en elkaar wijzen op wat er staat in 2 Korintiërs 1:5; “dat wij volop delen in het lijden van Christus, maar 12

ook volop zullen delen in de troost die God ons door Christus geven zal”. Houd dus moed. Als bestuur en directie hebben we een mooi jaar gehad. Mooi om te zien wat God in de vereniging doet. Daarnaast was het gewoon fijn om samen te werken en om te zien wat er in het land allemaal gebeurt. We zien wel een terugloop in de financiële betrokkenheid van leden, wat ons gelijk onzekerheid geeft voor 2013 en

Nieuwe CBMC-leden:

“Een moeilijk moment voor mij was dat we een mooi programma hadden georganiseerd voor een ontmoetingsavond, maar dat er te weinig aanmeldingen waren. De deadline naderde al aardig, we zouden de avond moeten cancellen. We hadden nog minimaal negen aanmeldingen nodig, anders kon de avond niet doorgaan. We vroegen ons als stuurgroep af of het nog zinvol was om dit te organiseren. We hebben heel hard gebeden dat er voldoende vrouwen zouden komen en op de laatste dag meldden zich nog tien vrouwen aan. We hadden een prachtige avond met elkaar. Eigenlijk hoort dit antwoord bij jullie vraag over hoogtepunten, bedenk ik me nu.”

Waar kijk je naar uit nu je gaat stoppen als bestuurslid?

“Het is lastig om het juiste moment van stoppen te bepalen. Door een aantal stuurgroepwisselingen ben ik een jaar langer doorgegaan. Dat was goed, maar het is ook goed om niet te lang door te gaan; tien jaar is een mooie tijd. Nieuwe mensen, nieuwe inspiratie: er komen vast weer nieuwe dingen tot stand en daar kijk ik naar uit. Ik ben dus heel benieuwd wat en hoe jullie het verder gaan doen!”

Als je één gebedspunt zou mogen kiezen dat meteen verhoord zou worden, wat zou dit dan zijn voor het vrouwennetwerk?

“Wat ik zou bidden is dat God het werk zegent en dat er overal in het land regiogroepen ontstaan voor ondernemende christenvrouwen. Dat de contacten die ontstaan in de landelijke ontmoetingsavonden zich

kunnen verdiepen in lokale groepen waarin de vrouwen elkaar kunnen ondersteunen, bemoedigen en opbouwen in het volgen van Jezus en kunnen getuigen van Hem.”

21 maart is het thema ‘Lente’. Van welk seizoen geniet jij het meest?

“Ik houd van de seizoenen: de afwisseling en soms het onvoorspelbare. Maar de lente is toch mijn favoriete seizoen. Alles is weer fris en nieuw. De eerste lentezon, een explosie van nieuw groen, heerlijk, ik krijg er energie van. Het thema ‘Lente’ voor de eerste ontmoetingsbijeenkomst in 2013 is prachtig: 21 maart begint het lenteseizoen en dat heeft te maken met een nieuw begin, met verwachting. Ik kijk ernaar uit. Allereerst met een beetje weemoed, omdat het de laatste keer is voor mij als stuurgroeplid. Daarnaast met de verwachting om weer veel bekende en onbekende vrouwen te ontmoeten.”

ACTUEEL

Wat is een dieptepunt geweest, wat vond je moeilijk?

David Mosterd uit Putten Harrie Nijland uit Kampen Rudy van de Beek uit Barnveld Paul en Maria Bijleveld uit Schalkwijk Johan van Tuyl uit Leusden Fred Rietveld uit Duiven Timo ter Voort uit Leeuwarden Rob Albers uit Arnhem Rien Koekkoek uit Groningen Gunnar Matse uit Raamsdonkveer Kees de Bas uit Waddinxveen Jankees Veerhoek uit Kruiningen Joram van Geresteijn uit Lunteren Jos Wouters uit Middelburg

TEKST: HENK VAN VLASTUIN

verder. Als bestuur nemen we daarom een tijd van bezinning en zullen we in een speciaal ingelaste vergadering in februari kijken wat God ons hiermee te zeggen heeft. Het zal ook een bijeenkomst zijn waar we brainstormen over de vorm die CBMC over vijf of tien jaar zal hebben. Er verandert heel veel. Zelfs wij als christenzakenmensen veranderen. Dit is denk ik ook niet erg, maar het kan goed zijn dat we ons als vereniging

voorbereiden op deze veranderingen. Persoonlijk begin ik aan mijn laatste jaar als bestuurslid en voorzitter. Per maart 2014 zitten mijn termijnen er al weer op. Het was en is een boeiende periode in mijn leven. De voorbereidingen zijn al in gang gezet om het bestuur op meerdere fronten weer aan te vullen. Henk van Vlastuin is voorzitter van CBMC Nederland 13

CBMC nieuwjaarsbijeenkomst

IMPRESSIE DIANNE VELTEN 14

FOTOGRAFIE: KIRSTEN ROORDINK-HAGG

IMPRESSIE

Rijk door zachte waarden TEKST: WILMA VEEN

De zachte waarden vertrouwen,

openheid

liefde zijn begrippen die iedere

manager

werkvloer enigszins doen huiveren. Toch werd de COLUMN

topondernemer

Ricardo

Semler er schatrijk mee. Hij bouwde een wereldimperium op met de simpele vraag: “Hoe worden mijn werknemers gelukkig?” Hij schreef er een boek over, een bestseller, in meer dan 35 talen verslonden. Bij het horen van deze woorden, wist ik het zeker. Dit moet een CBMC-er in hart en nieren zijn. Hij kreeg een gastleerstoel in Harvard University, werd twee keer uitgeroepen tot Latin Businessman of the Year en tot Global Leader of Tomorrow door Time Magazine. Hij zegt dat zijn wereld draait om openheid, vertrouwen en liefde. Kijk, met die Ricardo zou ik nou wel eens een kop koffie willen drinken. Reuzeninteressant. Zijn werknemers vertellen dat zij uit liefde bij hem werken, maar de meesten hebben hem nog nooit gezien. Als je niet tevreden bent, kan geen enkele baan je gelukkig maken. Ricardo zelf zegt dat je vertrouwen moet hebben in je werknemers, je moet hen laten beslissen wat het beste is voor hen en voor het bedrijf. Je moet ze het gevoel geven dat ze eigenaar zijn en er niet alleen werken. De kapitale kracht van geluk, noemt hij het. Rond 11 uur ‘s ochtends liggen werknemers in hangmatten en doen een tukkie. Zij besloten dat het tijd werd voor een momentje voor henzelf. Dat is nog eens loslaten en vertrouwen schenken! Denk je dat er binnen de onderneming gebuffeld wordt om deadlines te halen, liggen ze te schommelen en de

multinational Semco draait ondertussen als een tierelier. Als het werk maar op tijd klaar is. Geen mission statement binnen de onderneming, want dat moet je van bovenaf opleggen. Wel is het een voorwaarde dat je discipline ontwikkelt om de vrijheid die je ontvangt, te kunnen hanteren. Geen privileges, geen vaste werktijden, geen vaste werkplekken, geen secretaresse, iedereen bepaalt zelf hoe hij zijn werk uitvoert en zelfs hoe hoog zijn salaris is. Hoe leuk willen we het maken? Ja, ja, het gaat nog verder, iedereen deelt in de winst. Van hoog tot laag. Een groei van 900% is gehaald. Niet te geloven.Toch vinden mensen dit eng. Niet iedereen is in staat om met die vrijheid om te gaan. Je moet nu zelf nadenken, bent zelf verantwoordelijk. Terwijl ik vol bewondering naar zijn verhaal luister, ontdek ik dat hij op zijn nagels bijt. Ja, hij is echt een mens, blijkbaar toch ook een heel gewoon mens. Maar hoe gelukkig is hijzelf? Vrijheid, vertrouwen, openheid en liefde, waar heb ik dat meer gehoord? Wie schenkt volledige vrijheid aan de mens? Wie heeft ervoor gekozen, dat elk mens, elk schepsel zijn eigen keuzes mag maken. Zelf mag bepalen welke prioriteiten hij stelt. Zelf mag ontdekken wat geluk betekent. Hoe bijzonder is het dat we een God mogen dienen, vanuit deze vrije wil. Zijn liefde mogen merken in ons dagelijks leven. Dat die grote God, betrokken is bij ons geluk. Dat hij diep begaan is, met ons bestaan. Die God, de allerbeste manager, degene die de allergrootste bestseller ooit heeft geschreven, zijn woord. Die God, die elke creatie heeft bedacht. Zijn ideeën zijn eindeloos doordacht, doeltreffend, genereus. Die God leert ons het belang van onszelf liefhebben, de ander liefhebben, de ander het beste gunnen. Die God weet wat loslaten is en geheel vrijwillig mogen we met groot enthousiasme voor en met hem leven, ons werk doen met liefde. Hem boven alles liefhebben. Wat zijn wij dan rijk door zijn zachte waarden. Wat een uitwerking zal dat hebben!

Ontmoeting, diner en inspiratie Tijd:

16.00 uur diner 18.00 uur, ALV 19.30 uur Spreker: Tiemen van Dijk Locatie: De Klepperman, Hoevelaken Opgave: www.cbmc.nl

SPECIAL

WOENSDAG 20 MAART 2013 LANDELIJKE INSPIRATIEMIDDAG EN ALV

SAVE THE DATE: 1-3 NOVEMBER CBMC CONFERENTIE

Ontmoet christelijke zakenmensen en hun gezinnen uit het hele land en laat je inspireren! Thema: Sta op en schitter! Locatie: Kroeze Danne, Ambt Delden

De economie omd Nieuw denken voor bedrijfsvoering en samenleving

BEDRIJVIG 18

denken TEKST: WOUTER DROPPERS FOTOGRAFIE: KIRSTEN ROORDINK-HAGG

Momenteel zoeken veel mensen naar nieuwe wegen in de economie. Wegen die leiden tot een gezond bedrijfsleven dat bijdraagt aan de

mensen nu en in de toekomst. In dit artikel willen we kijken naar een aantal gedachten en paradigma’s die we ongemerkt tot de onze hebben gemaakt. We willen daar tegenover enkele christelijke waarden stellen, zodat we anders kunnen gaan denken en kunnen veranderen. 1. De economie gaat niet over kopen en verkopen, maar over geven en ontvangen

Kopen en verkopen gaat primair over eigendom en bezit, terwijl denken in geven en ontvangen gaat over ‘diensten’ en ‘de ander’. Denken in termen van geven en ontvangen maakt dat we denken in termen van ‘diensten’ en de ‘ander’. We willen ons bedrijf, onze talenten, onze mogelijkheden, ons personeel, ons geld en alles wat we hebben ontvangen, beschikbaar stellen voor de klant en de samenleving. We geven onszelf hiermee weg aan de ander. Hiervoor ontvangen we iets terug: dankbaarheid, vreugde en een vergoeding. Dit denken leidt, als we dit tenminste werkelijk omarmen, tot een ander klimaat in het bedrijfsleven, onze economie en de samenleving. Het leidt tot dankbaarheid, omdat we onder de indruk 19

BEDRIJVIG

samenleving en het welzijn van de

raken van de grote hoeveelheid mooie dingen die God ons heeft gegeven. We hebben de hele wereld met al haar rijkdommen ontvangen. Daarnaast hebben we een ongekende hoeveelheid immateriële rijkdommen gekregen, zoals de liefde, blijdschap, talenten, vaardigheden, competenties, intellect en meer. We mogen deze dingen gebruiken om andere mensen gelukkig te maken en te dienen. Door te geven ontstaat er vreugde, blijdschap en dankbaarheid. Mooier kunnen we niet in ons werk staan. Het bijzondere aan het uitdelen van Gods giften is, dat ze zich ook automatisch vermenigvuldigen. Als we liefde geven, krijgen we meer liefde. Als we vreugde delen, ontvangen we meer vreugde. Als we onze talenten en competenties inzetten, dan ontwikkelen en vermenigvuldigen ze zich. Zo blijkt ons leven een leven van overvloed en rijkdom te worden, terwijl we aan het geven en het uitdelen zijn.

BEDRIJVIG

Hoe anders is het levensgevoel bij kopen en verkopen. Hier denken we primair in bezit en eigendom. Ik verkoop iets en daardoor wordt iets minder. Er is schaarste, maar gelukkig doe ik de deal zó, dat ik er meer voor terugkrijg. Hier worden schaarse bezittingen uitgeruild. Het overheersende levensgevoel heeft te maken met bezit, eigendom, hebben, verlies, schaarste, slimheid en ík, want aan het einde moet ík wel meer hebben. Vermenigvuldiging vindt niet automatisch plaats, maar de spullen bewegen van de een naar de ander, slijten en vergaan langzaam. Vraagstukken worden behandeld in arm en rijk, wat kost het en wat levert het materieel op? Hoe verarmt is deze samenleving en hoe arm wordt zij, omdat ze de schaarse middelen gebruikt en verbruikt in een snelheid en omvang die haar weerga in de geschiedenis niet kent? Welke ondernemer is beter in staat zijn klant te bedienen, denk je: Hij die denkt in kopen en verkopen of hij die denkt vanuit geven en ontvangen? Met wie zou je liever zakendoen? Welke houding genereert uiteindelijk de meeste waarde? Het creëren van meerwaarde is toch een van de grondregels in ons economisch denken?

2. Een handeling of een transactie is goed, wanneer het beoogde resultaat wordt bereikt?

Dit resultaatdenken heeft zijn sporen in onze samenleving nagelaten. Sterker nog, ze is een van de oorzaken van de diepe crisis waarin we ons bevinden. Door alleen te denken in resultaten zijn de ethische kaders, in de zakelijke wereld, behoorlijk opgerekt met alle gevolgen van dien. De meest bekende uitspraak hierbij is: ‘Hebzucht is goed, want dit leidt tot groei en competitie.’ Het goede wordt niet meer bepaald door een standaard buiten onszelf, maar uit het nut en de bijdrage aan het bedrijfsbelang of het belang van de aandeelhouder.

‘Hebzucht is want dit leidt tot groei en

competitie’

Het denken over het goede en het juiste, in verschillende stromingen1 • Kant, het goede mag geen nut hebben of profijt geven. • Stoïcijnen, de regels op zichzelf zijn goed, ongeacht wat ze op een bepaald moment uitwerken. • OT, de regels bepalen de moraal , maar God geeft de zegen. • NT, gaat niet alleen om de regels, maar ook over het hart. God alleen is goed. Motief, proces en resultaat zijn belangrijk. • Utilitarisme, het gaat om het nut. Hierin wordt de moraal beantwoord. • Epicurus, het doel heiligt de middelen. • Mainstream economen, uiteindelijk is er alleen eigenliefde en geen moraal. • Mandeville, egoïsme is de best drijvende kracht. Ondeugd is de eigenlijke bron van het algemeen welzijn. Ik mag aannemen dat wij ons als christelijke ondernemers willen onderscheiden van de mainstream economen en Mandeville. We willen niet alleen naar het resultaat kijken, maar ook naar het proces en de motivatie. Waarom doen we de dingen zoals we ze doen? Wat drijft ons ten diepste in ons handelen? We hebben onze bedrijven niet voor onszelf, ze zijn van God en daarom willen we ons in het zakendoen ook laten leiden door zijn Geest en zijn wil. Dit wil zeggen dat ons leidmotief de liefde, dienstbaarheid en de ander is. Als dienstverlening in liefde centraal staat binnen onze bedrijven, dan leidt dat tot excellentie. Bij het tot stand komen van deze excellente diensten houden we rekening met de levenswoorden en perspectieven van God. Onze motieven hebben altijd invloed op de wijze waarop we zakendoen. Als we ons alleen laten leiden door financiële resultaten, dan worden we beheerst door een onverzadigbaar monster, dat onze dagelijkse aandacht vraagt. De markteconomie is een fantastisch instrument als we haar beheersen door gezonde ethische kaders, maar als we haar vrijlaten dan wordt ze een harde meester. Het hele idee van de onzichtbare hand is een vooronderstelling die geen enkele rationele grond kent. Het is een geloof in een afgod die niet alleen leidt tot een markteconomie die ontspoort, maar uiteindelijk ook tot een marktsamenleving. Niet alleen producten, maar ook waarden en gewone zaken worden financieel vertaald en de consument samen met de onzichtbare hand regelt de uitwassen en ethische kaders. Solidariteit staat ter discussie en kwaliteiten worden betaald en beoordeeld naar hun impact op ons geluksgevoel. Wat we niet beseffen is dat alle ècht waardevolle zaken gratis zijn. Denk aan de liefde, geluk, blijdschap en een glimlach. Sterker nog, we ervaren ze als waardevol, omdat ze niets kosten. Als we merken dat we betalen voor liefde of een glimlach, dan is de echte waarde weg. Welk geloofssysteem leidt tot een meer menswaardiger samenleving? De markteconomie waarin alleen het resultaat telt of Gods economie waar motief en proces ook belangrijk zijn? In welke ethiek en macht stellen we ons vertrouwen: de consument, de onzichtbare hand of de levenswoorden van onze Schepper God? Wie willen wij gaan dienen? 1

De economie van goed en kwaad, Tomas Sedlacek

BEDRIJVIG

goed,

In het volgende overzicht zien we hoe ethische afwegingen in de filosofie en de tijd verschoven zijn naar puur resultaatdenken. De gevolgen voor de moraal en onze samenleving zijn evident.

3. Een samenleving en economie ontwikkelt zich beter door wederzijdse afhankelijkheid en gemeenschapsdenken dan door competitie, macht en een hang naar onafhankelijkheid

BEDRIJVIG I N T E RV I E W

In een denken dat gericht is op gemeenschappen en het collectieve, streven mensen naar samenwerking. Er is een diep besef dat de economie sterker groeit en mensen beter tot hun recht komen als we gebruikmaken van elkaars specialismen en sterkten. We willen samen groeien en het beste uit elkaar halen. Solidariteit en het algemeen welzijn zijn belangrijke begrippen, omdat we snappen dat iedereen een eigen unieke bijdrage levert en dat geen van deze bijdragen gelijk zijn. Dus hoe meer mensen meedoen, hoe veelzijdiger, mooier en completer iets kan worden. Dit mechanisme werkt alleen als we elkaar willen en kunnen vertrouwen. Als we elkaar onze successen en winsten gunnen. Het is de kracht van gedeelde kennis. De kracht van waardering van het individu. Een economie die leeft van competitie, individualisme en macht, leidt tot uitstoting. Mensen zijn elkaars concurrenten. Zij kent twee mogelijke eindpunten: 1. Of de sterkste partij is de baas en dit leidt uiteindelijk tot monopolie en misbruik van toeleveranciers en klanten. 2. Of het leidt tot een onderlinge strijd waar de marges zo geĂŤrodeerd zijn, dat we gezamenlijk op het uitputtingsniveau zijn uitgekomen en er geen enkele ruimte meer is voor een menswaardige dienstverlening. Er is juist in deze tijd weer ruimte voor onverwachte economische samenwerkingsverbanden tussen disciplines die niet van nature met elkaar verbonden zijn, zodat er een nieuwe innovatieve dienstverlening kan ontstaan. Belangrijk is dan wel dat we partners zoeken die gelijke waarden delen en die elkaar kunnen vertrouwen. Samen kunnen we bouwen.Twee bereiken meer dan ĂŠĂŠn en drie zijn samen sterk.

Hoe ziet jouw businessmodel eruit: ben je bezig te overheersen of samen te werken? Hoe behandel jij je toeleveranciers: als partner of kostenpost? Hoe kijk je naar medewerkers: als profitcentre of kostenplaats?

4. De bron is meer waard dan het product, duurzaamheid gaat altijd voor efficiency

We denken en handelen in producten, maar we vergeten vaak de bron waaruit we deze producten ontvangen. Overbegrazing en bemesting van landbouwgronden, vervuiling van gezond water, productie van olie en andere grondstoffen die op vernietigende wijze de leefomgeving aantasten zijn voorbeelden van verkeerd beheer. We zouden kunnen nadenken of we onze bronnen van het bestaan niet hoger moeten prijzen en via regelgeving moeten beschermen. In het Oude Testament kennen we het sabbats- en het jubeljaar. Er is ruimte voor het land om op adem te komen en zich te herstellen van de uitputting van de bodem. Er is geen enkel weldenkend mens, dat de bronnen van zijn bestaan en geluk een lagere waarde toekent dan de producten van deze bronnen. Toch doen wij dit vaak wel.

5. Geloof is niet de laatste schakel in een gelukkig leven, het is de bodem van ons bestaan

Ieder mens is een gelovige. Iedereen gelooft ergens in. Sommigen geloven in de mens, anderen in hun bedrijf en weer anderen in de economie als drijvende kracht voor welvaart en welzijn. We zien dat ons denken, ons handelen bepaalt. Onze overtuigingen vormen de basis voor de wijze waarop we samenlevingen inrichten en vorm geven. Hoe komen we in Nederland aan het idee, dat we het geloof uit de samenleving moeten bannen. Iedereen gelooft immers ergens in? Onze overtuigingen en ons geloof zijn cruciaal voor de inrichting van de economie en onze samenleving. We zouden juist het geloofsgesprek moeten stimuleren! De onzichtbare hand, de homo economicus, het geloof in groei, de moraal als spruitjeslucht, de economie als een

6. De mens is zelf in staat om te veranderen en haar geluk en toekomst af te dwingen

Als we werkelijk zouden begrijpen wat ons vrede en heil brengt, zouden we dan anders kiezen? Alan Greenspan zegt: ‘Tenzij iemand in staat is de menselijke natuur te veranderen zullen we meer crises ervaren.’ Pascal zegt: ‘Het hart heeft zijn redenen die de rede niet kent.’ Paulus zegt: ‘Ik ontdek in mij een wetmatigheid dat het kwade zich aan mij opdringt als ik het goede wil doen.’ Moderne filosofen en trendwatchers zien het einde van de aarde, de grondstoffen en de moraal. De menselijke natuur biedt weinig reden tot optimisme. Daarom hebben we iets buiten ons nodig, wat ons kan veranderen en vernieuwen. Gods plan en Gods droom is een vernieuwde aarde met vernieuwde mensen. Daarom ligt volgens ons het welbegrepen eigenbelang van mensen in Jezus. Deze boodschap en onze afhankelijkheid mag het licht en het zout van

deze aarde zijn. Durven we ons te laten vernieuwen door Christus en hem te volgen in ons spreken en in onze bedrijfsvoering?

‘Het hart heeft zijn redenen die de rede niet kent’ 23

BEDRIJVIG

exacte wetenschap, de maakbaarheid van de samenleving en de economie, het zijn allemaal geloofsuitspraken. Geloofsuitspraken van waaruit politici en beleidsmakers beleid maken. Volgens sommige economen zou het beter zijn als we deze ideologische veren van ons afschudden en gaan voor het welbegrepen eigenbelang van de mens.

Team

uitgelicht

TEKST EN FOTOGRAFIE: WESSEL VAN HOUDT

UITGELICHT

In deze rubriek komen lokale CBMC–teams aan het woord die vertellen hoe zij de missie en kernwaarden van CBMC gestalte geven.

Het zijn stuk voor stuk nuchtere Friezen. Maar

We hopen hiermee andere teams te inspireren en samen te werken aan een goede invulling van de CBMC missie: Zakenmensen helpen om Jezus Christus te Vinden, te Volgen en te Verkondigen.

gebroken. “Het is fijn om te weten dat je er

De kernwaarden van CBMC zijn evangelisatie en discipelschap door: • Gebed • Toepassen van Bijbelse principes • Leven uit een intieme omgang met Jezus Christus • Het aannemen van een dienende houding • Het ontwikkelen van leiderschap en teambuilding

samen houden ze het vuur goed brandend. Ook met een bezoeker aan tafel is het ijs snel

niet alleen voor staat,” zegt gastheer Doekele van Wieren. Negen mannen zitten aan een grote tafel tussen tientallen haarden te eten. De showroom van de kachelspeciaalzaak van Doekele in Sneek is elke maand het decor van de bijeenkomsten van team Heerenveen/ Sneek. “Meestal zitten we hier met een man of elf. We beginnen altijd om 19.00 uur met een wame maaltijd. Rond achten moeten we het dan echt afbreken om met de bespreking te beginnen.We zijn betrokken bij elkaar, zowel zakelijk als privé. Het is een hechte groep, maar we vinden het mooi als er andere mensen bij zijn.”

Samenwerken, ook thuis

De eMeal over vennootschappen is vanavond de basis voor de bespreking die door André Evers wordt geleid. In de overdenking is te lezen dat statistisch maar één op de vijfendertig vennootschappen succesvol is. “Soms loopt het zakelijk wel goed, maar gaat het op kleine dingen mis”, vertelt André. “Vriendschappen lopen er op stuk. Samenwerken kan erg lastig zijn. Ook het thuisfront moet wat inleveren als er een eigen bedrijf is. Het is daarom zaak om te kijken hoe je moet samenwerken in je bedrijf en met je medewerkers. Maar ook in je huwelijk.”

Spiegel voor elkaar

“Wij zijn een wat oudere groep met zelfs twee gepensioneerden”, zegt Doekele. “Maar inmiddels hebben we ook twee dertigers erbij gekregen. Ik dacht eerst dat ze ons veel te oud zouden vinden. Maar zij vinden het juist fijn om van ons te leren. Dat ze zich zo bij ons thuis voelen vind ik heel bijzonder. Wij moeten jongeren koesteren. Ik kijk om me heen of we jonge ondernemers kunnen steunen in deze moeilijke tijd. En wij leren weer van hen. Beide partijen zijn als een spiegel voor elkaar.”

“Wij willen als een lopend vuur door Friesland gaan” Vuur door Friesland

De leden van team Heerenveen/Sneek komen uit heel Zuidwest-Friesland. Zes jaar geleden had een grote groep uit Heerenveen geen thuisbasis meer. Doekele zat destijds in een team in Leeuwarden waar een groot deel van de leden stopte, omdat ze met pensioen gingen. “Ik wilde altijd al iets in Sneek van de grond tillen, maar dat is nooit gelukt. Met de groep uit Heerenveen erbij kon dat. Inmiddels zijn we langzaam aan het groeien. De Heerenveeners willen daar weer een locatie zoeken. Hier in Sneek zijn we bezig nieuwe leden te vinden. De tijd is er hier nu rijp voor. Wij willen als een lopend vuur door Friesland gaan.”

Twee houtjes

Doekele: “Als ondernemer kun je je erg eenzaam voelen. Eigenlijk kun je nooit alleen een zaak beginnen. Je moet iemand hebben met wie je af en toe kunt praten. Dat kan voor sommigen de partner zijn, of een collega

(-ondernemer). Maar het kan ook iemand zijn die er helemaal buiten staat. Als je één houtje in het vuur legt, gaat hij uit. Als je twee houtjes neerlegt krijg je weerstand en daardoor een vlam. En zo is dat in het geloof ook.” Voor Doekele was Auke Timmermans zo’n figuur. “Hij heeft mij de ogen geopend en laten zien dat je er niet alleen voor staat. Hij heeft met zijn bindende karakter veel voor CBMC in Friesland maar ook voor mij betekend. Bij hem kon ik terecht met praktische, zakelijke vragen die je niet aan de dominee kunt stellen. Omdat ik hem ontmoet heb, wil ik ook graag delen. Er zijn zo veel raakvlakken om elkaar te dienen. Ook in vennootschappen. Er zitten risico’s aan, maar je kunt elkaar ook tot hand en voet zijn.”

Vurige kolen

Naast de maandelijkse bijeenkomsten komen enkele leden ook maandelijks samen voor een bidstond. “Een van deze leden had een aantal jaar geleden een zware opdoffer met zijn bedrijf te verwerken”, zegt Doekele. “Maar hij is uit die financiële dip gekomen. Met het gebed dragen we mensen op. Ook op dit moment hebben enkele leden het moeilijk. We bidden trouwens ook voor mensen buiten het team, waaronder mensen die moeite hebben met het geloof. Iedereen heeft mensen op het hart. Door te bidden willen we vurige kolen op het hoofd leggen. Hopen dat ze tot geloof komen.”

UITGELICHT

HE EK/

SNE

EE V N E

MENSEN

Hij had een christelijke opvoeding, een christelijke vrouw en een christelijke baas, van wie hij het bedrijf Tolkamp Keukeninrichting overnam. Toch wist Erik Grevers op een gegeven moment niet meer waarom hij nu bepaalde dingen deed. â&#x20AC;&#x153;Als mij een jaar of vijf geleden de vraag was gesteld wat het geloof voor mij betekende, dan wist ik niet wat ik moest zeggen.â&#x20AC;? 26

Erik Grevers

Wat geef ik mijn

TEKST EN FOTOGRAFIE: WESSEL VAN HOUDT

“Ik zoek bewust God op. Bij moeilijke momenten, maar ook als iets goed is gegaan. Als ik een lastig gesprek heb, ga ik even bidden. Dat hoeft helemaal niet lang te zijn. Ik doe het ook niet continu. Ook niet elke dag. Maar ik zoek wel vaker naar stille tijd.”

Langzaam naar de achtergrond

“Een aantal jaar geleden was ik te druk om keuzes te maken en na te denken waarom ik nu bepaalde dingen doe. Tot mijn 23e was ik in de kerk actief. Ik vond het fijn om in de kerk te zitten. Maar gaandeweg verdween het naar de achtergrond. Het was druk met kinderen en de zaak. Het was niet bewust. Het sloop erin. In korte tijd kregen wij drie jongens. Het was gewoon zoals het was. We gingen nog wel eens naar de kerk, maar dat was eens in de twee of drie weken.” “Toen vijf jaar geleden mijn oudste zoon tien was, begon ik na te denken over wat ik aan mijn kinderen mee zou willen geven in het geloof. Maar als je zelf niet weet waar je voor staat, wat ga je je kinderen dan meegeven? Als ze vijftien zijn, ben je te laat. Ik zie het als een opdracht om als ouders je kinderen te wapenen tegen de dingen die er zijn, zoals internet, reclame, roken en drugs. Maak je kinderen er bekend mee en leer ze er verantwoord mee om te gaan. Niet vanuit de angst, maar vanuit je relatie met God als houvast. Mijn vrouw wilde rond die tijd een Alpha-cursus doen en ik ben met haar mee gegaan.”

Persoonlijker

“In het weekend van de Alpha-cursus raak je aan de praat. Op zo’n moment gaat het geloof weer een beetje spelen. Ik merkte dat ik op zoek was naar duidelijkheid, naar houvast. Zoekend ben ik naar Spoorzicht gegaan. Dat is een evangelische gemeente hier in Winterswijk. De duidelijkheid daar sprak me aan. Niet dat de PKN het niet goed doet, maar daar voel ik me meer op mijn plek. De Heilige Geest en Spoorzicht hebben me in beweging gekregen. In de Heilige Geest zit meer beweging dan ik ooit had gedacht. Dat kende ik helemaal niet. Ik probeer nu elke ochtend wat stille tijd te hebben. Dat was ik van vroeger uit ook niet gewend. Ik merk dat ik een directe lijn met God en Jezus heb door te bidden. Het geloof heeft een nieuwe dimensie gekregen. Mijn gebed is nu veel persoonlijker.”

Krachten bundelen

“De PKN was absoluut niet verkeerd, maar in het hectische zakenleven zocht ik naar meer duidelijkheid. Die vind ik bij Spoorzicht. Mijn vrouw zit nog in de PKN, dus ga ik ook regelmatig met haar mee. Onze zoons gaan wisselend met mij of met haar mee. De oudste drumt nu in de band bij Spoorzicht, waar ik zelf saxofoon speel. Dat hij muziek maakt en daarmee God groot kan maken, vind ik mooi. En of hij dat nou in de PKN of bij Spoorzicht doet, maakt mij niet uit. Binnen welke muren je je geloof belijdt, is volgens mij niet belangrijk. Als je maar op de

MENSEN

kinderen mee?

“90% van wat we geloven is in alle kerken hetzelfde en toch praten we altijd over die overige 10%”

MENSEN

plek zit waar jij het best kunt bouwen aan je relatie met God. Wij zijn allemaal broeders en zusters. 90% van wat we geloven is in alle kerken hetzelfde. Maar we praten altijd over die 10% waarin we verschillen. We zouden veel vaker de krachten moeten bundelen. We hebben tenslotte één en dezelfde God en die is er voor iedereen.”

hoofdlijnen gaat het over je christen-zijn. In je leven en op het werk. Ik was heel nieuwsgierig naar de avonden en de thema’s. Van tevoren weet je de onderwerpen al, maar ik wist verder niet wat ik ervan moest verwachten. Ik ben er met open vizier ingegaan en dacht: laat maar komen.”

Diepere liefde

“In het begin merk je dat je geloof meer gaat spelen. Maar dan ga je nadenken over hoe dat zit in je hele leven. Een groot deel van mijn leven speelt zich af op het werk. Hoe combineer je je geloof en je werk? Ik merkte dat de Heilige Geest ging broeien. Hij zette mij op de plek. We moesten nadenken over vragen als ‘Wat is de missie op je werk?’ en ‘Waarom heb je je bedrijf?’. Ik had daar nog nooit zo sterk over nagedacht als toen. Je moest op een A4’tje schrijven wat je missie was. Als dan na tien minuten dat papier nog bijna leeg is, tja, dan krab je je toch even achter de oren.” “Maar wat stel je als doel? Als je een bepaalde omzet hebt, probeer je het altijd weer op te schroeven.Wanneer is het goed? Volgens mij moet je niet altijd jagen naar meer, naar het materialistische. Dat heb ik nu ook minder. Soms vind ik dat ergens ook best wel raar. Wij proberen de mooiste keukens te maken die passen in het interieur. We zijn dus eigenlijk heel materialistisch bezig. Maar ik besef ook dat je wel van dingen mag genieten.”

“Tijdens de Alpha-cursus, ongeveer 4,5 jaar geleden, begon het te borrelen. Er kwam een hoop in beweging. Ik ging daarna de Basiscursus van Groundwork doen. Dat ging veel over psychologie en waarom je de dingen doet zoals je ze doet. Het waren drie dagen met ’s ochtends theorie en ’s middags oefeningen. Ik heb veel geleerd, maar was helemaal kapot, omdat het intensiever was dan ik had verwacht. Ik ging niet voor iets speciaals, maar ik was gewoon nieuwsgierig.” “Ik heb daar geleerd om anders naar mensen te kijken. Je kunt zo makkelijk oordelen over anderen. Nu heerst bij mij veel meer dat God liefde is. Natuurlijk hield ik vroeger ook van God, maar nu is het veel intenser. Om dat uit te leggen vergelijk ik het altijd met het jeugdvoetbalteam dat ik vroeger trainde. Ik was echt gek met die jongens en deed er mijn best voor. Maar nu ik zelf kinderen heb, gaat mijn liefde voor mijn eigen kinderen veel dieper dan de liefde die ik destijds voor mijn team had. Dat intense gevoel heb ik nu met geloof. Maar dat begrijp je volgens mij pas echt als je het verschil kent.”

CBMC

“Via Alpha-cursusleider Henri Schutte kwam ik in contact met Wouter Droppers en CMBC. Met Wouter ben ik in gesprek gegaan om een team in Winterswijk op te zetten. In september 2011 zijn we begonnen. Het eerste jaar hebben we de cursus Carrière met God gedaan. Dan lopen de avonden vanzelf, omdat je al invulling hebt. Elke maand zaten er tussen de zes en de twaalf man. In februari was er ook een weekend. Het is geweldig om te merken hoe je in zo’n cursusjaar naar elkaar toegroeit. In

Geloven op het werk

Meeleven

“Door de cursussen ben ik zeker veranderd. Ook hoe ik in de zaak sta. Ik ben veranderd in mijn omgang naar een klant of medemens. Zo werd ik laatst gebeld door een klant. Hij had een nieuwe keuken besteld, maar de bestelling kon niet doorgaan, omdat hij en zijn partner relatieproblemen hadden en mogelijk gingen scheiden. Normaal moet een klant dan alsnog een percentage betalen en dat wist hij. Maar ik zei dat dat van latere zorg was en dat we daar wel uit zouden komen. Hij had eerst belangrijkere dingen te regelen. Een paar maanden later kwam hij met betraande ogen in de zaak vertellen dat ze definitief uit elkaar gingen. Maar hij kwam me ook bedanken, omdat

vanuit mijn rol als werkgever te kunnen en mogen bieden. Daar ben ik God dankbaar voor. Het leuke is dat ik af en toe ook met klanten een gesprek heb over het geloof. Gewoon spontaan.Vroeger zat ik er meer zakelijk in.”

“Mijn rol als werkgever is voor mijzelf enorm veranderd. Het personeel ben ik anders en meer gaan waarderen om wie ze zijn. Het zijn geen poppetjes die alleen maar omzet moeten genereren. Zo speelden er wat dingen in de privésfeer bij mijn werknemers. Daar kan ik nu zo een uur voor vrijmaken om samen, al wandelend soms, een goed gesprek over te hebben. Ik vind het mooi om dat

Op je plek gezet

“Ik maak mijn keuzes nu bewuster. Geloof beleef ik nu niet alleen op zondag, maar juist de hele week door in de dingen die ik doe. De keuze voor God is heel duidelijk gemaakt. Ook naar de kinderen toe. Ik voer met mijn zoons gesprekken over het geloof. Vroeger misschien om dat het zo hoorde. Nu moet het niet, maar wíl ik het

MENSEN

hij het bijzonder vond dat we er zo persoonlijk mee omgingen. Vroeger zou ik gebaald hebben, omdat het omzetverlies betekent. Maar nu merk ik dat ik me drukker maak om de klant. Het doet me zeer dat mensen uit elkaar gaan.”

Uw brug bij bedrijfsoverdracht en ondernemersadvies!

www.promissie.nl

Passie voor ondernemers op cruciale momenten! • Bedrijfsoverdracht en opvolging • Aankoop, verkoop en waardebepaling • Bedrijfsadvies ondernemers en aandeelhouders • Specialist in advies voor familiebedrijven

Passie voor ondernemers op cruciale momenten!

• Bedrijfsoverdracht en opvolging • Aankoop, verkoop, waardebepaling • Bedrijfsadvies voor ondernemers/aandeelhouder • Specialist in advies voor familiebedrijven

www.promissie.nl

www.promissie.n

Passie voor ondernemers op cruciale momenten!

Passie voor ondernemers WWW.JAGERASSURANTIEN.NL op cruciale momenten

• Bedrijfsoverdracht en opvolging • Aankoop, verkoop en waardebepaling • Ondernemersadvies, raad en daad • Specialist in familiebedrijven www.promissie.nl

* VERZEKERINGEN * HYPOTHEKEN * LENINGEN * SPAREN *

• Bedrijfsoverdracht en opvolging

Ook al uw bancaire zaken zijn via en onswaardebepaling kantoor te regelen • Aankoop, verkoop

• Raad en daad voor ondernemers • Specialist in familiebedrijven

www.promissie.n

en gaat het vanzelf. Het was en is best een beweging en een uitdaging om het geloof in heel je leven toe te passen. Waarom heeft God je bijvoorbeeld ergens neergezet? En hoeveel tijd besteed je aan je gezin, je werk, God en de kerk? Dat was een vraag tijdens een van de CBMCavonden. Om met Wouter Droppers te spreken: ‘Als je op de bank met je zoon en een glas cola een filmpje kijkt, heeft God jou daar ook neergezet als vader.’ Het is niet meer óf tijd voor het geloof, óf tijd voor je werk, óf tijd voor je gezin maken; het is veel meer tijd voor je geloof tijdens je werk en in je gezin. Daarin doet de Heilige Geest zijn werk, daar ben ik van overtuigd. Sommige dingen vind ik niet meer interessant of verdwijnen ongemerkt. Om met Bijbelse termen te spreken: ‘Alles mag, maar niet alles is tot nut.’”

MENSEN

Onbewust bewuste keus

“Ik ben onbewust bewuster geworden. Ik merk continu dat ik aan het groeien ben. Ik zie wel waar het uitkomt. Ik zou graag meer studie in de Bijbel doen, maar met de combinatie werk en jonge kinderen lukt dat nu moeilijk. Daar heb ik vrede mee. Als de tijd daar is, komt dat wel. Ik bouw vooral aan mijn eigen relatie met God. Vanuit die basis hoop ik dat anderen er vanzelf iets van meekrijgen, maar dat is niet het doel.Voor mij is het waardevol als het echt van binnenuit komt. Geloof in God heeft mij de afgelopen jaren veel meer vrijheid gegeven. Ik hoef niet zo nodig dingen te doen omdat het zo hoort of de schijn op te houden. Het voelt goed om dingen op deze manier te benaderen. Ik wil de GVL-training (Geestelijk Visionair Leiderschap, red.) bijvoorbeeld graag nog eens doen. Maar alleen als daar ruimte voor is; het moet niet tegen gaan staan. Er is al veel veranderd. Ik heb de keus gemaakt.”

“Het is veel meer: tijd voor je geloof tijdens je werk en in je gezin” 31

Uitzicht Sta op en UITZICHT

Sta op en schitter, je licht is gekomen, over jou schijnt de luister van de HEER. Duisternis bedekt de aarde en donkerte de naties, maar over jou schijnt de HEER, Zijn luister is boven jou zichtbaar. Volken laten zich leiden door jouw licht, koningen door de glans van je schijnsel. Jesaja 60: 1-3

TEKST: SIEBE SLAGTER

Wat een geweldig woord van God. God sprak op drie verschillende momenten afzonderlijk tot mijn vrouw en mij over deze tekst en de tijd waarin we leven. Via het Woord, in een visioen en door bovennatuurlijke openbaring. Een aantal van die zaken wil ik graag met u delen. God roept ons op, om als christen op te staan en te schitteren, want over ons schijnt de luister van de Heer. Dit prachtig beeld schenkt God ons voor dit nieuwe jaar. Het seizoen van teleurstelling is afgelopen en een nieuw tijdperk breekt aan. Dat liet de Heer mij zien. Er is een duisternis die de aarde bedekt. Crises alom, moreel, economisch en visionair. En de crisis duurt nog zeker voort. Maar over ons, over u en mij schijnt de heerlijkheid van de Heer. Zijn luister is over u en wil zichtbaar worden, zodat de mensen zich laten leiden door Gods visie en schijnsel.We worden hierin opgeroepen om zichtbaar te worden en op te staan. Toch vinden we het moeilijk om deze positie in te nemen. In de dagelijkse praktijk wordt onze stem niet meer gehoord. Niet omdat de seculiere wereld steeds mondiger wordt, maar omdat wij als christenen geestelijk onmondig zijn geworden (Gal 4:1-3). Het menselijke verstand is geen waarborg van onze mondigheid en invloed, maar het licht van God wat op ons schijnt. Het gaat om Gods openbaring in ons leven en om Gods verbinding

met ons. Dit wordt concreet in het werk van de Heilige Geest, God in ons.Wij bezitten alles, maar we weten niet hoe hiermee om te gaan en daarom zijn we net als de kinderen van de wereld onderworpen aan de machten van de wereld. En de wereld smacht naar het openbaar worden van de Kinderen Gods. Geestelijk volwassen kinderen die in alle opzichten weten hoe te handelen. Nu is het de tijd van opstaan en een tijd van kiezen, zegt de Heer. We leven in een tijd waarin alles wordt geschud. Regeringen en leiders lijken de boel niet meer in de hand hebben en de angst grijpt om zich heen. En het zal steeds zwart-witter worden, zegt de Heer. En er zal nog krachtiger geschud worden. Alles wat zwart is zal nog verdorvener worden. Daarom moeten we als christen-zakenmensen goed verankerd zijn, anders zullen we net als de kinderen van de wereld in angst vervallen. Angst kan onze dromen roven. Geloof maakt dan plaats voor ongeloof en doet ons twijfelen. Maar de kinderen van het licht, zij zullen meer openbaring, meer manifestatie van de Heilige Geest ervaren in hun leven dan ooit te voren. Nu is het de tijd van ongeĂŤvenaarde heerlijkheid van God. Nu is het de tijd van opstaan, nu is het de tijd om te kiezen. God geeft zijn kinderen een geweldige belofte, maar dan

UITZICHT

schitter!

moeten we ons deze wel eigen maken. Veel van Gods principes zijn we kwijtgeraakt en passen we niet meer toe. Daarom is het nu de tijd van radicale omkeer in ons denken en handelen. Het geheim is een Geestvervuld leven te leiden en leren Gods stem te verstaan. Zijn stem verstaan wij het beste als wij een zuiver geweten hebben en het kanaal waardoor God kan werken niet verstopt is met allerlei duisternis uit de wereld en de cultuur.

Crises en de cultuur

UITZICHT I N T E RV I E W

Zonder compleet te willen en te kunnen zijn wil ik een aantal punten noemen: • Analyses van de problemen en de fundamentele oplossingen van de Europese leiders zijn nu vaak gericht op slechts een beperkt onderdeel van de crisis. We zoeken het vooral aan de financiële kant. Kostenbesparing, en sanering op korte termijn en geen langetermijnoplossingen. • Concurrentie, de individuele verantwoordelijkheid en de tucht van de markt staat centraal, toch kunnen we niet zonder een regulerende rol van de overheid en het maatschappelijk middenveld, waarbij we meer denken aan het gemeenschappelijk belang in plaats van enkele individuele belangen. • Het zou winst zijn als we meer mensgericht gaan denken in plaats van het huidige financiële taakgerichte denken. Waarbij we werken aan de ontwikkeling van de mens en zijn vakmanschap, zodat er nieuwe mogelijkheden en innovatie kunnen ontstaan. • Goed rentmeesterschap . We onderscheiden inmiddels vier crises; een duurzaamheidscrisis, de financiële crisis, de crisis van de muntunie (euro) en de crisis van vertrouwen. Allen zijn rechtstreeks te herleiden naar directe persoonlijke belangen van individuen die geprevaleerd hebben boven dat te doen wat ‘goed’ en ‘juist’ is. • We geloven in onszelf en onze kennis en verwachten ons heil niet meer van God.

In Hosea 2:10-11 geeft de profeet de woorden van God door: Zij (wij mensen) beseft niet dat Ik het was die haar koren, wijn en olie gaf. Het zilver en goud waarmee ik haar verrijkte, werd besteed aan een Baälsbeeld. Daarom zal ik, als het tijd is voor de oogst, mijn koren en mijn wijn terugnemen; ook mijn wol en mijn vlas, waarmee ze haar naaktheid moet bedekken, zal ik terughalen. Maar in alle crises, catastrofen en calamiteiten blijft hij dezelfde en geeft God ook woorden van herstel.

Woorden van herstel

Als business coach en interimbestuurder geef ik vaak richting aan bedrijven om weer zicht te brengen in crisistijd en meer rendement te behalen. Ik zal u een paar van deze sleutels aanreiken in zowel zakelijk als geestelijk opzicht.

Geestelijke principes

Missie en visie

Natuurlijk heeft ieder bedrijf een unieke bestemming en de behoefte deze zichtbaar te maken. Ontdek waarin u het verschil kan en wilt maken t.o.v uw concullega’s. Maak het verschil zichtbaar voor uw klanten. Weet wat en hoe u uw bedrijf wilt vertegenwoordigen. Fucus voor een bedrijf is onontbeerlijk voor het zetten van de juiste stappen en om niet afgeleid te worden. Als bedrijf moeten we : • correct gepositioneerd zijn • voorbereid zijn (strategie) • Onze markten en grenzen kennen In geestelijk opzicht is het niet anders. Welk gebied gaat u innemen? Bent u voorbereid en correct gepositioneerd?

De boze doet er alles aan om geen focus te krijgen in uw leven. Want dit is de sleutel om meer vrucht te dragen. Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden. Mat. 6:33 Wij zijn ambassadeurs van het Koninkrijk en overal waar wij gaan, daar gaat de Heilige Geest ook heen. Net zoals ambassadeurs verbonden zijn aan hun desbetreffende ambassades, zo zijn wij verbonden aan de Heilige Geest! Introduceert u God overal waar u komt?

Cultuur: Wat we uitdragen

Datgene waarover wij het hebben is ook vaak datgene wat wij tot ons nemen en wat ons drijft. Praten we over elkaar of met elkaar? Praten we veel over geld, dan is dat ook onze drijfveer. Getuigen we over visie en hoop of over crisis en teloorgang. Juist in crises tijd biedt het ongelofelijke kansen om van onze Hoop te getuigen. We moeten net als God denken in mogelijkheden.

God wil ons zegenen door onze moeilijkheden heen en ons leren dat we onder alle omstandigheden God groot maken en met uitgestrekte hand het van Hem verwachten. Hebreeën 13:15 Laten we door Jezus voortdurend aan God een lofoffer brengen door zijn naam openlijk te prijzen. Lofprijzing is de sleutel om meer openbaring te ontvangen en onszelf prijs te geven. Word een lofprijzer met uitgestrekte hand.

Kennis

Het sleutelwoord bij elk bedrijf moet kennis en innovatie zijn. Ik heb meerdere innovatieve bedrijven begeleid die meer dan 40% groei doormaken in crisistijd. Onze extra beloning van mensen moet eerst gericht zijn op het geven van beloning in de vorming van opleiding en training i.p.v. bonus.

Mijn volk gaat ten onder aan gebrek aan kennis. Hos. 6:4. Wij zijn in vele opzichten geestelijk onmondig geworden omdat wij een gebrek hebben aan kennis. Wij kennen zijn woord niet en als wij het al kennen weten we er niet naar te handelen. Het schild van het geloof en het zwaard van de Heilige Geest liggen voor velen te verroesten. Laat u geestelijk trainen.

Leiding

Als je goed leiding wilt geven moet je ook leiding kunnen ontvangen. In crisistijd moet eerst zo snel mogelijk worden gewerkt aan herstel van vertrouwen van de medewerkers in de zittende leiding. Anders vertrekken de goede mensen en bij twijfel kunnen de noodzakelijke maatregelen niet goed uitgerold worden.

Gods stem verstaan in je werk en persoonlijk leven heeft alles te maken met luisteren en gehoorzamen. Zijn wil moet worden gedaan. Vertrouwen op Gods leiding. “Vertrouw op de HEER met heel je hart, steun niet op eigen inzicht. Denk aan Hem bij alles wat je doet, dan baant Hij voor jou de weg.”(Spreuken 3:5-6) Luister en gehoorzaam zijn Woord.

UITZICHT I N T E RV I E W

Zakelijke principes

Iedere accountant laat u de cijfers zien, maar wie brengt uw toekomst in beeld? Veel MKB ondernemers hebben één ding gemeen; ze kijken allemaal vooruit. Naar de toekomst. En juist Lansigt accountants en belastingadviseurs brengt die helder voor u in beeld. De Lansigt adviseur geeft namelijk inzicht in de financiële en fiscale consequenties van uw beleid. Op basis van grondige interne en externe analyses. Vanuit zijn betrokkenheid, kennis en ervaring stippelt hij samen met u een langetermijnplan uit. Zo wordt uw droom werkelijkheid! Kijk daarom snel op www.lansigt.nl

VERDIEPING

Alphen Alphen aan den aan Rijnden • Rijn Gouda • Ridderkerk • Nieuw Vennep •• Nieuw-Vennep Gouda

Save your body, increase your eﬃciency. For more information visit www.movexx.nl

Geestelijke principes

Toekomst

In deze onzekere periode is het ontzettend belangrijk om trouw te blijven aan de core business en trends te kunnen onderscheiden. In deze tijd gaat het veel verder dan alleen maar financiële trends. Wil je leven van Zijn gunst, leef dan dicht bij Hem. Te veel leidinggevenden zijn kijkers i.p.v. zieners. Als we teveel letten op de omstandigheden, dan zien we niet waar het heen gaat.

Wie de HEER welgevallig is, mag zijn weg gaan met vaste tred (Ps. 37:23). God wil dat we meer en meer vooruit zien en niet achterom. God wil dat we stelselmatig het toekomende gaan zien. En dan worden we bevestigd in datgene wat we doen. Als we met de Heer wandelen worden we beloond met Licht, richting, onderscheid, openbaring – een bepaald ‘kennen’ die God ons geeft. Wandel als Henoch midden in de wereld maar niet van de wereld.

Weerstand

Onze tegenslag en weerstand die we in het leven of zaak krijgen is er om promotie te maken. We moeten weer leren te strijden en te overwinnen. De periode van vanzelfsprekende groei komt niet meer terug.

Toen het volk het beloofde land introk kregen ze ook vijanden. En dat hebben wij ook. De beloning die komt door geloof is bescherming tegen onze vijanden. Maar elk wapen dat tegen jou wordt gesmeed zal machteloos zijn (Jesaja 54:17).

Geld

De bron van alle kwaad is geld, hoor ik menig maal roepen in deze tijd. Geld is een vloek. Het slijk der aarde. Dat is niet wat ik in Zijn Woord lees. Het gaat er niet om hoeveel u verdient, het gaat er om of u anderen daarin rijkelijk laat delen. Dan kan het juist tot Zegen zijn. Heeft u voorraadschuren aangelegd? Geld is nodig om investeringen te doen, innovatie te initiëren en duurzaamheid te bevorderen. De herschikking van geld en het schudden van deze tijd heeft alles te maken met de verdeling van de bronnen.

Mij komt het goud en zilver toe zegt de Heer. Als we geen voorraadschuren aanleggen, waarin anderen delen, kunnen we ook niet zijn zegen gebieden. Als we anderen rijkelijk laten delen in onze gaven dan zal God ons rijkelijk zegenen. Want er is veel nodig voor de bouw van Zijn Koninkrijk. De HEER zal zijn zegen laten rusten op uw voorraadschuren en op alle arbeid die u verricht. Hij zal u zegenen in het land dat hij u geeft (Deuteronomium 28:8). Stel Mij maar eens op de proef – zegt de HEER van de hemelse machten. Breng alle tienden naar mijn voorraadkamer, zodat er voedsel in mijn tempel is, en zie dan of ik niet de sluizen van de hemel voor jullie open en zegen in overvloed op jullie land laat neerdalen (Maleachi 3:10). Geef God meer dan Hij van u vraagt en weet welk gebied Hij u heeft gegeven.

Het belangrijkste in deze crisistijd is niet of ons land nu vruchtbaar is, maar of we zelf vruchtbaar zijn voor het rijk van God. Als wij als zakenmensen dagelijks met God wandelen, continu met Hem in gesprek zijn, dan zal het resultaat een volk vol van geloof zijn. Dan zijn we in staat de goede dingen te doen die God van tevoren heeft toebereid. God heeft zich geïnvesteerd in onze schuld en ons vrijgekocht. Wij kunnen daardoor nu investeren in Zijn Koninkrijk. Kiest nu heden wie je dienen wilt en laat Gods licht schijnen over de wereld.

Trouw blijven aan de core business

UITZICHT

Zakelijke principes

In het eerste artikel over meesterschap heb ik je meegenomen in de wonderbaarlijke geschiedenis van het VI ENRTDE IREVPI IENWG

meesterschap. Vandaag wil ik je uitnodigen om te ontdekken hoe je zelf kunt groeien in jouw vakmanschap. En wel: • als professional • als reisgezel • als meester

Meesterschap

(2/2): in de praktijk TEKST: PAUL DONDERS, FOTOGRAFIE: HAN HAGG

De professional

Meer dan honderd wetenschappers hebben onderzoek gedaan naar het groeiproces van professionals op weg naar meesterschap, bij de meest uiteenlopende beroepsgroepen: chirurgen, toneelspelers, schaakspelers, auteurs, computerprogrammeurs, muzikanten, piloten, brandweerlieden en verscheidene andere beroepen. De meeste van deze onderzoeken zijn door K. Anders Ericsson samengevat in ‘The Cambridge Handbook of Expertise and Expert Performance1’. Uit deze onderzoeken blijkt duidelijk dat professionals niet worden geboren, maar zich ontwikkelen, door een combinatie van de volgende thema’s: 1. Je moet ervoor willen vechten, offers brengen en een flinke hoeveelheid discipline opbrengen. 2. Je moet leren jezelf goed in te schatten. 3. Je moet tijd investeren in het werken met je toptalenten, 700 uur per jaar. De meeste professionele muzikanten hebben vijftien tot vijfentwintig jaar dagelijkse oefening nodig om internationaal succes te krijgen (Ook hier geldt het basisconcept van de 10.000 uur die nodig zijn om een meester te worden). 4. Je moet steeds weer op zoek gaan naar nieuwe uitdagingen in je vak. 5. Een excellente coach is belangrijk om op een gezonde manier te blijven groeien. Maar met de jaren is het belangrijk meerdere coaches te hebben

6. 7.

die je stimuleren om door te groeien naar volgende niveaus. Zelfcoaching is noodzakelijk om een sterk trainingsprogramma te ontwikkelen en vol te houden. Tenslotte is ook een voortdurende brainfitness nodig om te blijven groeien.

Je denkt misschien: ik dacht dat het leuk zou zijn, maar dit ruikt vooral naar discipline en hard werken! Toch willen we je aanmoedigen om vooral wel op weg te gaan en door te groeien naar meesterschap. Die reis is een avontuur op zich. Wanneer jij je talenten en passie met elkaar verbindt, doe je onderweg veel energie op en beleef je plezier aan alle discipline die je moet opbrengen.

Ondernemerschap

Een ander element van ontwikkeling naast het vakmanschap, is het ondernemerschap. Het is in de 21e eeuw van essentieel belang dat een professional ook zelf klantgericht en proactief ondernemend denkt en handelt. Daarbij moet je denken aan de volgende terreinen: 1. Visie en strategie • Vertalen van de visie en kernwaarden van de organisatie naar de werkvloer • Creatief inspireren van medewerkers • Initiëren en uitvoeren van jaarplannen 2. Klantenservice • Verder optimaliseren van het gastheerschap • Trainen van de medewerkers op de werkvloer in aandacht en dienstbaarheid • Creëren van een open feedbackcultuur, zodat medewerkers en gasten zich veilig voelen en er een voortdurende dialoog bestaat 3. Organisatie • Samen met medewerkers werkprocessen optimaliseren • Opzetten en spannend invullen van de communicatiestructuur

I EEPNI N VVREOR UDW NG W

Paulus schreef aan de jonge christenen in zijn tijd een uitdaging om hun leven op een goed fundament te zetten, en dan daarop een levenshuis van kwaliteit te bouwen. In 1 Korintiërs 3: 11-13 staat: ‘want een ander fundament, dan dat er ligt, namelijk Jezus Christus, kan niemand leggen. Is er iemand, die op dit fundament bouwt met goud, zilver, kostbaar gesteente, hout, hooi of stro, ieders werk zal aan het licht komen. Want de dag zal doen blijken, omdat hij met vuur verschijnt, en hoedanig ieders werk is, dat zal het vuur uitmaken.’ Voor mij is dit geen dreigement, maar een uitnodiging mijn roeping als vakman in mijn leven op een goed fundament te zetten en met liefde voor mijn vak op te bouwen.

4. Leidinggeven • Coachend begeleiden van medewerkers, zodat ze gemotiveerd worden en groeien in hun unieke bijdrage • Voorkomen en oplossen van conflicten in het team • Bouwen en bewaren van een goed ingespeeld team 5. Financiën • Marktgericht denken in mogelijkheden: hoe kunnen we service aan meer klanten aanbieden en waar uitbreiden • Vertalen van financiële doelstellingen naar de praktijk • Inzichtelijk maken van de financiële processen en resultaten voor de medewerkers Uiteraard heeft niet iedereen evenveel talent voor ondernemerschap of leiderschap, maar voor iedere professional geldt de minimale uitdaging om zichzelf leiding te geven en om leiding te geven aan de projecten waaraan hij werkt. Zo nodig - en de professional daartoe het talent heeft - kan hij doorgroeien in de richting van het leidinggeven aan anderen en aan teams, en zelfs het leidinggeven aan een complete organisatie.

VERDIEPING

De fase van de professional is dus juist ook de fase om het element van ondernemerschap voor jezelf duidelijk onder de loep te nemen. Ondernemerschap hoort bij de professional, maar het is heel persoonlijk op welke manier en tot op welk niveau dat ook voor jou geldt.

De reisgezel

Deze overgangsfase, van volleerd professional naar meester, is een bijzonder spannende tijd van ontdekken en innoveren. Net als alle andere overgangsfasen in het leven heeft ook deze fase momenten om terug te kijken, nieuwe dingen te ontdekken en de toekomst voor te bereiden. In zijn meesterwerk ‘Het managen van transities2’ noemt William Bridges dit ‘transitietijden’. Als reisgezel verlaat je de veilige haven waarin je de laatste vijf tot zeven jaar hebt ‘gelegen’. Onder leiding van een vakkundige meester ben je uitgegroeid tot professional. Nu is het tijd om vaste vrienden, collega’s, rituelen en zekerheden los te laten en op reis te gaan. Bij mij gebeurde dit toen ik in 1998 de veilige haven van ons Duitse xpand-team verliet om een nieuw team op te bouwen in Nederland. Na 22 jaar in het buitenland gestudeerd, gewerkt en geleefd te hebben, jaren waarin ook onze drie kinderen werden geboren, keerden we als gezin terug naar Nederland.Voor ons was dit op dat moment spannend, maar het bleek enorm verrijkend.We verlieten dus niet het bedrijf, maar startten een nieuwe dochter van ons bedrijf in een ander land, met een andere cultuur. Deze overgang dwong mij om een nieuwe visie te ontwikkelen, te innoveren en nieuwe producten te creëren, en om bestaande trainingen te vertalen naar een andere cultuur. Verder moest ik nieuwe klanten vinden, nieuwe netwerken opbouwen en nieuwe

3. Reisgezel • Gaat 3 jaar op reis • Leert van andere meesters • Bouwt de eerste drie meesterstukken

2. Professional • Levert voortdurend hoge kwaliteit • Ontwikkelt eigen stijl • 5000 uur uitdagend werk

1. Talent • Ontdekt talentenpakket en passie • 5000 uur uitdagende training • Is uitermate leerbaar

4. Meester • Heeft unieke stijl • Groeit als ondernemer • Produceert voortdurend meesterstukken • Is een mentor of coach voor anderen

meesters leren kennen om te kunnen blijven doorgroeien. Je zou drie tot vijf jaar in het buitenland kunnen gaan werken, voor een dochteronderneming van het moederbedrijf. Of zo’n zelfde periode kunnen gaan werken voor een andere organisatie. Of een andere functie kunnen oppakken binnen de huidige organisatie. Je zou ook twee jaar fulltime een masterstudie kunnen gaan volgen. Of twee tot drie jaar ouderschapsverlof kunnen opnemen en als vrijwilliger gaan werken voor een ontwikkelingshulporganisatie. Je merkt: we hebben het niet over een sabbatical van drie tot twaalf maanden. Zo’n sabbatical heeft weliswaar vaak een belangrijke, innovatieve functie, maar is geen uitgebreide ontdekkingstocht naar de geheimen van je ambacht. De focus van de reisgezel ligt namelijk op vakkundige verrijking, breder en meer divers intercultureel inzicht, versterking van het eigen karakter en het creëren van de eerste meesterstukken.

Workshop

Hoe zouden jouw drie meesterstukken eruit kunnen zien? Beschrijf elk meesterstuk op zo’n manier dat het eindresultaat meetbaar is. Dit kun je doen door er concrete getallen aan toe te voegen. Maar ook door het einddoel, het complete meesterstuk, te verdelen in tussendoelen die dan samengevoegd het complete meesterstuk realiseren.

De Meester

Francine Hoube, 55 jaar en meester-architect, vertelde in een radio-interview dat ze nu op een niveau gekomen is waar alles rond is. Na dertig jaar succesvol werken als architect – ze boekte internationale successen, schreef boeken en bouwde een gerenommeerd architectenbureau op – heeft zij nu de indruk dat ze zover is dat ze als meester-architect de komende twintig jaar meesterstukken kan gaan bouwen. Zij beschrijft de weg naar meesterschap als een rijpingsproces. Er zitten volgens haar zo veel facetten aan een vak, dat het gewoon veel tijd, ervaring en ontdekkingsreistijd nodig heeft om als meester een uitgebreid kleurenpallet te ontwikkelen. Wat mij bij veel mensen opvalt, is dat ze vrij bescheiden zijn. Ze hebben veel gezien en beleefd en weten dat er nog ontzettend veel meer te ontdekken is. Ze worden nog altijd gefascineerd door hun ambacht en zijn zich ervan bewust dat ze nog vele jaren kunnen doorgroeien. In de regel bereik je als vakman ergens tussen de leeftijd van 45 en 55 jaar de status van meester. Natuurlijk is dat afhankelijk van de leeftijd waarop je begonnen bent met je vak, de mate van focussen op en trainen van je vak en de mate van betrokkenheid bij een tribe (je gilde); hoe consequent heb je gebruikgemaakt van de professionals en meesters die jou hebben gecoacht?

Meesterschap = Mentorschap

Als meester produceer je voortdurend meesterstukken. Daarnaast breekt nu de tijd aan dat jij zelf anderen gaat motiveren en coachen in je vak. Uiteraard hangt deze vorm van mentorschap voor een groot gedeelte af van de uniciteit van

VERDIEPING

5. Kunstenaar • Is een icoon in zijn/haar vak • Zet nieuwe standaards • Heeft (inter)nationale invloed

EEN SLIMME KEUZE!

vormgeving drukken en printen personaliseren websites en apps ALS HET OM MEDIA GAAT.

Bedrijfswagens Service

www.pieterspress.nl w w w.k rc accou n ta n t s.n l

De betrokken adviseurs! ron dw eg 13 8091 x a w e z ep t [038] 444 62 44 em ail: in fo@k rc accou n ta n t s.n l

Roordink www.roordink.nl

Barneveld • Coevorden • Veenendaal • Zwolle

201302005_81x126_CBMC.indd 1

Roordink

06-02-2013 20:19:33

Het begrip mentor komt uit de Griekse mythologie, van de leermeester, opvoeder, trainer en coach met de naam Mentoor. Hij was een oudere raadgever, ‘Parakletos’, en vriend van Odysseus. Odysseus ging op reis om de wereld te verkennen en zijn heldendaden te volbrengen, en vertrouwde de opvoeding van zijn zoon,Telemachos (de toekomstige koning van Ithaka), toe aan Mentoor. Toen Odysseus na jaren terugkwam, kwam Mentoor hem tegemoet met Telemachos en zei: ‘Zie hier uw zoon Telemachos, een waardige koningszoon.’ De opdracht voor iedere mentor luidt sindsdien: een koningskind op te voeden en te coachen, zodat deze zijn koninklijke waardigheid en bestemming bereikt. Dat klinkt wat theatraal, maar in deze ene zin zitten een aantal prachtige waarden: 1. Ieder mens, groot of klein, rijk of arm, slim of minder slim, vrouw of man, bezit de onaantastbare waarde van een koningskind. Dit uitgangspunt ligt aan de basis van de joods-christelijke wereldbeschouwing van de laatste tweeduizend jaar. 2. Op grond van deze waarde heeft ieder mens recht op respect en waardigheid. 3. En juist daarom is het niet meer dan logisch dat wij mensen in elkaar investeren om elkaar te helpen onze unieke roeping te ontdekken en te realiseren. Wij hebben zo veel ontvangen van klanten, collega’s, medewerkers, vrienden, mentoren, voorbeelden en raadgevers, dat het voor ons een erezaak is om nu zelf ook te investeren in anderen.

Hoe en waar kunnen wij investeren in andere, jonge vakmensen?

Om jou als meester te motiveren een gedeelte van je tijd te investeren in de volgende generatie, willen we je het zo gemakkelijk mogelijk maken door verschillende soorten mentorschap te noemen. Daarbij proberen we ook kort het proces van het mentoraat te schetsen:

Het voorbeeld • De meester publiceert zijn kennis en een deel van zijn geheimen van het vak, zodat velen hiervan gebruik kunnen maken. • Hij of zij spreekt van tijd tot tijd op opleidingsinstituten of conferenties, om talenten en professionals te stimuleren. De adviseur • De meester biedt door hem of haar uitgezochte talenten, professionals en andere meesters twee tot drie keer per jaar een adviesgesprek aan van twee tot drie uur (dit aanbod is begrensd tot maximaal drie jaar, waarna de adviesrelatie afgesloten en opnieuw ingezet kan worden). • De meester zet bij het proces vooral luistervaardigheden in en stelt analytische, empathische en procesmatige vragen. Daarmee stimuleert hij de ander tot nadenken en het ontwikkelen van nieuwe ideeën. De coach • Deze meester investeert veel intensieve trainingstijd in enkele talenten of professionals. Dit kan variëren van één keer per week tot één keer per maand. • In de praktijk vindt dit vaak plaats binnen het bedrijf of de organisatie waarvoor de meester zelf werkt. • Het coachingsproces groeit van bemoediging, via uitdaging, naar zelfcoaching.

Slot

Tenslotte: door middel van deze drie beelden van de professional, de reisgezel en de meester hoop ik je nieuwsgierigheid nog meer gewekt te hebben. God heeft je een uniek stel talenten gegeven, een roeping daarmee aan de slag te gaan en ook de uitdaging anderen mee te nemen op hun eigen ontdekkingsreis. Paul Donders is voorzitter van xpand, www.xpand.eu In het boek ‘Meesterschap’ vind je uitgebreide tips en tools, www.meesterschap.com

1. 2.

Cambridge University Press, 2006 Uitgeverij Thema, 2005

VERDIEPING

jouw meesterschap. Maar de opdracht om vakmanschap door te geven aan een volgende generatie blijft voor iedere meester bestaan.Tenminste, als je van mening bent dat jouw werk hier op aarde ook ten dienste moet staan van volgende generaties.

Waarom is stilte zo lastig TEKST: FRANS VAN SANTEN

Zoek rust, mijn ziel, bij God alleen, van hem blijf ik alles verwachten. Hij alleen is mijn rots en mijn redding, mijn burcht, ik zal niet wankelen. Bij God is mijn redding en eer, mijn machtige rots, mijn schuilplaats is God. Vertrouw op hem, mijn volk, te allen tijde, open voor hem uw hart, I M PAC T

God is onze schuilplaats. Psalm 62 : 6 – 9

Vorig jaar maakte de BBC een indrukwekkende documentaire met als titel ‘The Big Silence’. Heb jij hem al gezien? Het is razend interessant. In de drie uur durende docu gaat de Benedictijnse monnik Jamison een experiment aan met vijf willekeurige mensen: zij worden blootgesteld aan stilte. Urenlang, dagenlang. Hier ligt één leidende gedachte aan ten grondslag: Silence is the gateway to the soul. And the soul is the gateway to God. In een cultuur waarin stilte niet meer lijkt te bestaan, lijkt ook God niet meer te bestaan. Stilte is het medicijn, zo ontdekken de vijf vrijwilligers.

Weinig kans

Het opzoeken van stilte zorgt bij alle vijf voor gevoelens van angst, frustratie, eenzaamheid. Het lijkt wel alsof ze daar eerst doorheen moeten, voordat er ‘verlichting’ komt. Eén hoort een rustgevende stem, een ander bidt voor het eerst in zijn leven. Een dame die zichzelf beschrijft als ‘volledig niet-religieus’ ontvangt een verrijkende openbaring. Stuk voor stuk vertellen ze hun ervaringen voor de camera, diep onder de indruk van wat er met hen gebeurt.

Velen van ons hebben een leven vol drukte, prestatie, verwachtingen en bewijsdrang. Stilte krijgt maar weinig kans. En daarmee, als we de Benedictijnse traditie volgen, krijgt ook Gods stem maar weinig kans. Misschien wel daarom schreef David zo’n 4000 jaar geleden Psalm 62: ‘Zoek rust mijn ziel, bij God alleen’. Als ik mijn eigen hart onderzoek, zie ik nog een reden om stilte te vermijden. Het is confronterend om verborgen motieven onder ogen te komen waar ik niet trots op ben. Natuurlijk ben ik druk, zoals ieder ander. Maar dat is ook een excuus om met mijn verborgen motieven bij God te komen. Het is niet altijd gemakkelijk om God te vragen of hij wil tonen wat er van binnen leeft. Tegelijk is het de start van diepe en blijvende verandering. Verandering van binnenuit.

Omarming

Ik denk dat er moed voor nodig is om stil te worden. En vertrouwen dat God geduldig en genadig is. Het is namelijk gemakkelijker en ‘menselijker’ om God te zien als een kwade meester dan een liefdevolle vader die omarmt.

I M PAC T

voor ons?

Paulus wist dit ook als (voormalig) moordenaar. Wat zou hij denken als hij zich terugtrok? Ik denk dat als hij zijn ogen dichtdeed, hij de beelden van onschuldig stervende mensen zonder enige moeite terugzag. Een uitstekend motief om hard aan het werk te blijven! Maar Paulus had Gods omarming leren kennen – iets dat zo anders was dan zijn menselijke intuïtie ingaf. Juist daarom daagt hij ons uit om ‘zonder schroom te naderen tot de troon van de Genadige, waar we telkens barmhartigheid en genade vinden’ (Hebr 4:16).

Visie IMPACT Netwerk Young professionals: 1. met elkaar verbinden om hen te stimuleren in werk, kerk, relaties en samenleving te leven als navolgers van Jezus Christus. 2. helpen in afhankelijkheid van en overgave aan Jezus te leven en een aan Jezus gelijkvormige levensstijl te ontwikkelen, zodanig dat iemands omgeving erdoor verandert.

Tot slot

Jamison heeft een waardevolle tip om stilte te praktiseren: breng elke dag 20 minuten in stilte door. Laptop dicht, telefoon uit, deur gesloten. Ik ben er zelf mee begonnen. Het is geweldig. Het is confronterend. Het is goed. Het is lastig. Het is exciting! Blijdschap en hoop krijgen ruimte om te groeien. Rust keert terug. En ik meen, inderdaad, Gods stem af en toe te horen. Zacht. Ánders. Bekijk de docu en begin het experiment zelf: http://topdocumentaryfilms.com/big-silence Gods stem toegewenst!

Vrienden voor het

leven TEKST: PIETER VAN DER KWAAK

In tijden van nood help je elkaar door dik en dun. Dan blijkt immers pas wat vriendschap echt waard is. Toch? Lees het volgende verhaal: True story COLUMN

Ondernemer IJzerdraad exploiteert een winkel, maar kan de kwartaalhuur van € 50.000 niet betalen. Hij vraagt zijn vriend De Hoop, een gefortuneerde ondernemer, om hem te helpen. De Hoop leent hem dit bedrag, maar vraagt ter zekerheid van terugbetaling het pandrecht op de aandelen. Zo gezegd, zo gedaan. In de loop van de maanden blijkt echter dat er nog meer schuldeisers zijn die allemaal om hun geld vragen en met incassomaatregelen dreigen. De Hoop is de beroerdste niet en koopt deze schuldeisers af met een aanvullende storting van € 100.000. De Hoop is als vriend begaan met het lot van winkelier IJzerdraad. Als hij eens komt kijken bij de winkel ziet hij dat de inrichting van de winkel hopeloos verouderd is. Hij stelt voor om de winkel te verbouwen, waarbij hij de investering zal voorschieten. Hij weet ook nog een goede verkoper die op interim-basis kan helpen in de winkel. Enfin, € 300.000 verder staat er een winkel die klaar is voor de toekomst. De totale geldvordering is inmiddels opgelopen tot € 450.000. IJzerdraad heeft zich tussentijds wel afgevraagd of het allemaal goede investeringen waren, maar hij wilde zijn vriend, die hem immers kwam helpen, niet te veel tegenspreken.

Nu blijkt dat de omzet en dus ook de winst achterblijft. Een jaar later zijn we zover dat de vriendschap voorbij is. De Hoop heeft IJzerdraad gedreigd om het pandrecht uit te oefenen om zo de aandelen en dus de winkel tot zijn eigendom te maken in de hoop nog iets van zijn geld terug te zien. De afloop laat zich raden. Met je vrienden moet je wandelen niet handelen Dit spreekwoord kan met grote letters boven dit verhaal worden gezet. Maar is dat zo? In deze casus is er pandrecht op de aandelen gevestigd, maar het is natuurlijk nooit de bedoeling geweest dat het ooit zover zou komen. IJzerdraad is immers én een zaak én een vriend kwijt.

Hulp geven of aanvaarden

Ondernemers zijn bijna per definitie optimisten. Een ondernemer gelooft in de toekomst. Optimisme dat altijd kritisch bevraagd moet worden. Soms is het beter om geen hulp te geven of te aanvaarden vanwege het risico dat het hulpmiddel erger dan de kwaal zal blijken te zijn. Een paar adviezen: • Als de bank niet wil financieren (en dat is hun vak!), dan zijn daar goede redenen voor. Vraag dus naar het waarom. • Onderzoek de prognose en werk vanuit verschillende scenario’s. • Leen nooit meer uit dan je echt kunt missen. • Leg alles goed vast, zodat de afspraken over en weer duidelijk zijn. • Vraag je af of je hiermee je vriendschap kunt en wilt verspelen. • Weet wat genade is. Pieter van der Kwaak RA Lansigt accountants en belastingadviseurs, www.lansigt.nl

Friesland Drachten Wiebo de Vries • wiebo.rinske@telfort.nl Lammert Wolters • wolters@taxiwolters.nl Franeker Henk Brander • h.brander@burggraaff-bolsward.nl Heerenveen/Sneek Henk Jonker • jonker41@ziggo.nl Doekele van Wieren • doekelevanwieren@gmail.com Leeuwarden 1 André Vellema • andre@vellematransport.nl Leeuwarden 2 Nathanael Zijlstra • n.zijlstra@live.nl Leeuwarden 3 Ewout van Halteren • ewoutvanhalteren@zonnet.nl RTT Friesland Andries Miedema • aj.miedema@planet.nl Drenthe Meppel Bert Koetsier • bkoetsier@planet.nl Overijssel Noord Regiovoorzitter Hil Herweijer • herweijer@zonnet.nl IJsselmuiden Michiel Mondria • info@mondria-advies.nl Wezep i.o. Peter de Jong • dejong@krcaccountants.nl Jan Smit • smit@krcaccountants.nl Kampen Gert Jan Brouwer • info@uwgesprekspartner.nl Hardenberg Rene Dircks • renedircks@gmail.com Fred Smeding • f.smeding@home.nl Twente Almelo Haro van Pijkeren • hvpw@hotmail.com Willy Pieter • info@pieteraandrijvingen.nl Rijssen Arjan Letink • letink@online.nl Gerrie ter Hoek • famterhoek@gmail.com Gelderland Veluwe Regiovoorzitters Jan Turkenburg • nieuwewegen@gmail.com Apeldoorn Cees de Jong • cdj@inkoop.com Elburg Eugene Romijnders • kantoor@romijndersadvies.nl Ermelo Anton van Buuren • a.van.buuren@wxs.nl Harderwijk RTT Arthur Noordermeer • a.noordermeer@wuestman.nl Nijkerk RTT Michel Olij • michielolij@hotmail.com Nunspeet 1 Jan Turkenburg • nieuwewegen@gmail.com Nunspeet 2 Hendri van Veen • hvanveenjr@optiekvanveen.nl Vaassen/Epe Lucas Tessemaker • lucas.tessemaker@hetnet.nl Gelderland Veluwe Zuid Regiovoorzitter Maas de Bruin • maas@debruinconsultancy.com Barneveld Roel Slaa • rslaa@vanmanen.nl Kootwijkerbroek Wout Davelaar • wouterdavelaar@solcon.nl Lunteren 1 Maas de Bruin • maas@debruinconsultancy.com Lunteren 2 i.o. Rob Slikker • info@mindinterimmanagement.nl Wilrik Sinia • wfsinia@gmail.com Voorthuizen ‘The camels’ Evert Hein Schuiteman • ehschuiteman@solcon.nl Wekerom Henk van den Berg • hvdberg@bergtoys.com Gelderland Zuid en Oost Arnhem Jan Sterk • jansterk@filternet.nl Kesteren Johan Verwoert • johanv66@xs4all.nl Winterswijk Erik Grevers • erik@grevers.biz Ben Luesink • ben@paraklesa.nl Aafke van Deelen • aafke@vandeelenpersoneelsadvies.nl Vorden Ronald Kuyper • ronaldkuyper@gmail.com Flevoland Almere

Roland Roordink • roordinkr@hotmail.com Mathilene Goedhart-Spalburg • info@levtov.nl

Utrecht Amersfoort Gijsbert den Hertog • amersfoort@bizzprint.nl Baarn Cees Lugten • mclugten@xs4all.nl Breukelen/Maarssen Philip Knops • philip@sjofar.nl De Bilt Piet Hopman • piet@adbumis.nl Houten/Nieuwegein Wim Balk • w.balk@personic.nl Loenen a/d Vecht Max Veenstra • max@mr-transport.nl Driebergen/Doorn Dirk Jan van Os • ossenspan@filternet.nl Henk van Driel • info@vdpaccountants.nl Veenendaal 1 Carel Doornenbal • carel@empas.nl Veenendaal 2 Sietze Ketelaar • sietze@dissel-development.nl Veenendaal 3 Gert de Fluiter • gdefluiter@orange.nl Veenendaal 4 Gerard van Barneveld • gvbarneveld@gmail.com Woudenberg Gijsbert van Sijpveld • gg.vansijpveld@hetnet.nl

Noord Holland Schiphol/Amsterdam Robert Brinks • robert.brinks@gmail.com Arjan Hulsbergen • hulsbergen@hpadvocaten.nl Hilversum Teun de Haan • dehaan@sbspriority.com Huizen Henk Rebel • hrebel@tibrebel.nl Cor Heutink • cor.heutink@live.nl Zuid Holland west Rijnsburg Henk Wiggers • wwp@hetnet.nl Den Haag Frank de Mol • cbmc.haaglanden@gmail.com Zuid-Holland midden Regiovoorzitter Boskoop Gouda Oudewater Waddinxveen 1 Waddinxveen 2 Waddinxveen 3

René Gorissen • rene@renegorissen.nl René Gorissen • rene@renegorissen.nl Niek de Jong • niek@niekenesther.nl Gunnar Matse • hardingetools@gmail.com Theo Kruisman • theokruisman@yahoo.com Thijs Veldhuijzen • solidplants@live.nl Arthur de Pater • waddinxveen@woningkeurgroep.nl

Regiovoorzitter Moerkapelle 1 Moerkapelle 2 Moerkapelle 3 Moerkapelle 4 Moerkapelle 5 Moerkapelle 6 Zevenhuizen Nieuwerkerk a/d IJssel

Erik Willemsen • erik@willemsenbeveiligingen.nl Piet van Ommeren • ommeren@xs4all.nl Jan Oudijk • familyoudijk@filternet.nl Aarnout Lindhout • aarnout.lindhout@hetnet.nl Jan Oosterom • jan@kwekerijlijntje.nl Erik Willemsen • erik@willemsenbeveiligingen.nl Bastiaan Hertog • info@hertogpolderbemalingen.nl Arno Koole • arno.koole@compaqnet.nl Fred van der Kooij • kooij@vdkbm.nl

Zuid-Holland zuid Regiovoorzitter Wilfred Veldstra • veldstra@lamsma-veldstra.nl Hardinxveld-Giessendam Ab Knook • office@alpharo.nl Rieanne Knook-de Keizer • office@alpharo.nl Gorinchem Harry van Haaften • h.vanhaaften@vhw.nl Leerdam Klaas Weeda • klaas@weeda.org Rotterdam Wilfred Veldstra • veldstra@lamsma-veldstra.nl Puttershoek ‘Geloof in de Zaak’ Harry Vervelde • harry.vervelde@solcon.nl Middelharnis Caroline van Kempen • caroline@secretariaatservicego.nl Westland Fred van der Kooij • kooij@vdkbm.nl Dordrecht i.o. Wilfred Veldstra • veldstra@lamsma-veldstra.nl Noord-Brabant en Limburg Heusden en Altena Evert van de Kamp • edwi@hetnet.nl Tilburg Henk van der Linden • lind0937@planet.nl Zeeland Goes Leendert Geelhoed • lgageelhoed@zeelandnet.nl België Noorderkempen i.o. Jan van der Velden • jan.van.der.velden@telenet.be Brancheteams RTT Food Aart Hak • aart@ifpholland.nu RTT Transport Dick van der Staaij • artoli@wanadoo.nl RTT DGA Wouter Droppers • wdroppers@cbmc.nl Pieter van der Kwaak • pvdk@lansigt.nl Vrouwennetwerk Contact landelijk Arendina Borreman • a.g.borreman@hetnet.nl Henriëtte van Dort • henriettevandort@gmail.com RTT directeuren Gerrie Boeve • g.boeve@noordersluis.nl Senior Midden-Nederland Putten Friesland Voorthuizen Terschuur Zwolle

Dirk Romeyn • midi.romeyn@chello.nl Wim Kombrink • wkombrink@solcon.nl Auke Timmermans • aukesake@upcmail.nl Gijs Roordink • groordink@wanadoo.nl Gert van Putten • gvanputten@zonneeifarm.nl Wim Eikelboom • wimeikelboom@planet.nl

Young professionals IMPACT Netwerk

Frans van Santen • directeur@impactnetwerk.nl

C O N TA C T

Groningen Haren Gert Felten • gfelten@home.nl Klaas Boer • klaas@boerpartners.nl Bart Hof • bart@hof.nl

: l da .n en c ag .cbm w ww

Contactpunten

De HEER zal je voortdurend leiden, hij zal je verkwikken in dorre streken. Jesaja 58:11