SPANSK 10 fra CAPPELEN DAMM
Grunnbok
Manuel Bernardo Abrodos • Mari Korsan Kjemphol
Bokmål
© CAPPELEN DAMM AS, Oslo, 2024
Materialet i denne publikasjonen er omfattet av åndsverklovens bestemmelser. Uten særskilt avtale med Cappelen Damm AS er enhver eksemplarfremstilling og tilgjengeliggjøring bare tillatt i den utstrekning det er hjemlet i lov eller tillatt gjennom avtale med Kopinor, interesseorgan for rettighetshavere til åndsverk. Enhver bruk av hele eller deler av utgivelsen som input eller som treningskorpus i generative modeller som kan skape tekst, bilder, film, lyd eller annet innhold og uttrykk, er ikke tillatt uten særskilt avtale med rettighetshaverne.
Bruk av utgivelsens materiale i strid med lov eller avtale kan føre til inndragning, erstatningsansvar og straff i form av bøter eller fengsel.
Spansk 10 fra Cappelen Damm, Grunnbok er lagd til LK20, fagfornyelsen, i faget spansk og er til bruk på grunnskolens ungdomstrinn.
Foto: se bildeliste, s. 199
Illustratør: Knut Johannes Håland, Cappelen Damm AS Design og layout: Sissel Holt Boniface, Cappelen Damm AS Omslagsdesign: Tank Design AS
Omslagsillustrasjon: Knut Johannes Håland, Cappelen Damm AS Forlagsredaktør: Lise Wulff
Bilderedaktør: Lise Wulff
Repro: Narayana Press
Trykk og innbinding: Livonia Print SIA, Latvia, 2024
Utgave 1
Opplag 1
ISBN 978-82-02-82141-8
www.skolen.cdu.no
Kjære elev!
Velkommen til ditt tredje skoleår med spansk!
Det er rundt 500 millioner mennesker som har spansk som sitt morsmål, og det er 100 millioner til som har lært seg eller studerer språket. Du er en av dem!
Synes du kanskje det er lettere å forstå spansk enn å snakke det selv?
Alt det du har lært til nå, er nyttige «brikker» som du trenger for å uttrykke deg. I år får du gode muligheter til å sette brikkene sammen.
Ta gjerne en sniktitt i bokas siste kapittel. Der finner du mange tips til hvordan du kan få til en samtale på spansk.
I Spansk 10 får du en repetisjon av det du har lært i Spansk 8 og Spansk 9. Å repetere er viktig for å huske og for å forstå bedre. Så skal du selvfølgelig lære noe nytt. Du kommer til å bli flinkere til å beskrive, fortelle og si hva du mener, og du blir bedre kjent med de spansktalende landene – med natur, historie, sport, folkefester og mye mer!
Det er bare å hive seg ut i det og bruke spansken så mye som mulig.
Husk: Det viktigste er ikke å alltid snakke perfekt; det viktigste er å prøve.
Innhold
Mi barrio
Páginas 6–29
TEMAER DU LÆRER
• ¡Bienvenidos a mi barrio!
• ¿Qué hay en la ciudad?
• ¿Dónde está?
Deportes
Páginas 30–57
• å beskrive stedet hvor du bor
• ord for ting som finnes i byen
• veibeskrivelser
TEMAER DU LÆRER
• Hacer deporte es bueno
• He entrenado
• ¡Hemos ganado el partido!
Arte y cultura
Páginas 58–83
Países hispanohablantes
Páginas 84–113
• nyttige ord og uttrykk knyttet til sport
• å fortelle om noe du har gjort
• å si lengre setninger og forklare sammenhenger
TEMAER DU LÆRER
• ¡Me gusta la música!
• El arte
• Series y películas
• å snakke om hva du liker og ikke liker
• å uttrykke meninger og følelser
• å beskrive musikk, kunst og kultur
TEMAER DU LÆRER
• América Latina
• Pueblos indígenas
• Celebramos
Ser joven
Páginas 114–139
• om urfolk, historie og geografi i Latin-Amerika
• om kultur, tradisjoner og feiringer
• å beskrive og sammenlikne
TEMAER DU LÆRER
• Voy a cumplir 16
• En el médico
• El trabajo de mis sueños
• å fortelle hva du vil gjøre i framtiden
• å fortelle hvordan du føler deg
• ord for ulike deler på kroppen
• ord for yrker og utdanninger
¡Qué bien hablas! TEMAER DU LÆRER
Páginas 140–173
• Trucos para hablar
• ¿Qué has aprendido?
• tips for å snakke spansk
• å ta tipsene i bruk når du snakker
• å beskrive ting og si din mening i samtaler
• å holde en presentasjon på spansk
Páginas 174–197
SPRÅK OG GRAMMATIKK
• fordypning: samsvar med substantiv, artikkel og adjektiv
• fordypning: bruk av ser, estar og hay
SPRÅK OG GRAMMATIKK
• fortidsform med presens perfektum
• bindeord og setningsoppbygging
SPRÅK OG GRAMMATIKK
• fordypning: verbet gustar
• verbene interesar og encantar
• opinar, pensar og creer + que
SPRÅK OG GRAMMATIKK
• sammenlikning: más og menos
• gradbøying av adjektiv
SPRÅK OG GRAMMATIKK
• fordypning: å glede seg
• verbet doler: me duele / me duelen
• verbet sentirse
SPRÅK OG GRAMMATIKK
• fordypning: bøying av verb i presens
• fordypning: gjennomsiktige ord
• fordypning: spørreord
KULTUR OG SAMFUNN
• byer i den spansktalende verdenen
• spansk i USA
KULTUR OG SAMFUNN
• sportskultur
KULTUR OG SAMFUNN
• musikk
• billedkunst
• filmer og serier
KULTUR OG SAMFUNN
• natur, klima og geografi
• mayaene, aztekerne og inkaene
• feiringer og folkefester
KULTUR OG SAMFUNN
• ungdomstid
• rettigheter
• veivalg
KULTUR OG SAMFUNN
• gjensyn med kjente tema
CAPÍTULO 1 Mi barrio
DU LÆRER
å beskrive stedet hvor du bor
ord for ting som finnes i byen
veibeskrivelser
¡Bienvenidos a mi barrio!
¡Bienvenidos! A mi barrio te invito Yo pienso que es el lugar más bonito Vivo en un barrio grande y colorido, Donde mi familia siempre ha vivido Aquí hay mucha fiesta y celebramos la muerte Pero todos mis vecinos están vivos, por suerte
GLOSARIO
bienvenido/a – velkommen barrio – nabolag te invito – jeg inviterer deg Yo pienso que… – Jeg synes at … el lugar más bonito – det fineste stedet colorido/a – fargerik(t) siempre – alltid ha vivido – har bodd Celebramos la muerte. – Vi feirer døden. vecino/a – nabo vivo/a – levende por suerte – heldigvis
PRACTICAMOS
1 Jobb i læringspar.
• Les de to diktene høyt for hverandre. Les sånn du tenker Catrina og Don Quijote ville ha framført diktene sine.
• Finn ord som rimer. En av dere sier det siste ordet i en strofe, den andre sier hvilket ord som rimer. Bytt på!
invito ◤◢ bonito
2 Se for deg nabolaget til Catrina eller Don Quijote, og lag en tegning av hvordan det ser ut der.
Yo vivo en un pueblo de la Mancha
Con Rocinante y mi buen amigo Sancho Panza
Mi barrio es acogedor, antiguo y pequeño
¡Vivir aquí es como un sueño!
En el pueblo soy Don Quijote el caballero
Todos dicen que soy el héroe verdadero
GLOSARIO
3 Les diktene og svar på spørsmålene under.
• Hvordan beskriver Catrina nabolaget sitt?
• Hvilken fest tror du hun tenker på når hun sier celebramos la muerte?
• Hvem bor i nabolaget til Don Quijote?
• Hva sier folk i landsbyen om Don Quijote – ifølge ham selv?
4 Skriv ditt eget dikt!
• Tenk gjennom spanske ord du har lært de siste to årene.
• Skriv ned minst ti par med ord som rimer.
• Bruk ordene i et dikt om et valgfritt tema.
pueblo – landsby acogedor – koselig antiguo/a – gammel(t) sueño – drøm caballero – ridder
Todos dicen que… – Alle sier at … héroe/heroína – helt/heltinne verdadero/a – sann
Mi barrio es grande
¡Hola! Me llamo Emma y vivo en el barrio de Grønland, en Oslo. Mi barrio es grande y multicultural. Mucha gente interesante vive aquí. Mi parte favorita del barrio son los restaurantes. Puedes encontrar comida de todo el mundo.
En mi tiempo libre estoy mucho en la biblioteca con mis amigas.
¿Qué tal? Mi nombre es Dilana. Vivo en Obarrio, en la Ciudad de Panamá.
Mi barrio es bonito, internacional y moderno. Hay hoteles, centros comerciales y muchos edificios altos. Me gustan los rascacielos. Mis amigas y yo subimos a veces a los rascacielos para disfrutar de la vista.
¡Buenos días! Me llamo Ignacio y vivo en un pueblo en Uruguay que se llama Colonia del Sacramento. Mi barrio es pequeño y no hay mucha gente aquí. Es tranquilo y acogedor. Las casas son de muchos colores y tienen jardines grandes.
En mi barrio hay unas tiendas pequeñas y un supermercado. También hay una cancha de fútbol. Allí estoy mucho con mis amigos. Charlamos y jugamos al fútbol.
PRACTICAMOS
1 Velg en av de tre tekstene. Les og oversett til norsk. Hvordan beskriver personen nabolaget sitt?
2 I tekstene kan vi finne flere gjennomsiktige ord. Hva betyr ordene
• multicultural
• biblioteca
• moderno
• internacional
3 Søk på nettet og finn bilder av de tre stedene som blir beskrevet i tekstene. Velg ett av stedene, og beskriv det du ser, på spansk. Du kan starte setningene med: En el barrio hay... (Ikke skriv navnet på stedet du beskriver). Etterpå jobber dere i små grupper og leser tekstene høyt for hverandre. Klarer dere å gjette hvilket sted de andre har skrevet om?
4 Skriv en kort tekst hvor du beskriver nabolaget ditt. Ta med hvordan det ser ut, hvor mange som bor der, og hva man kan gjøre der.
GLOSARIO
puedes – du kan encontrar – å finne de todo el mundo – fra hele verden edificio – bygning centro comercial – kjøpesenter rascacielos – skyskraper subimos – vi går opp disfrutar – å nyte vista – utsikt acogedor – hyggelig rodeado/a – omringet jardín – hage cancha de fútbol – fotballbane charlamos – vi prater
GRAMÁTICA
Samsvar: substantiv, artikkel og adjektiv
At det er samsvar mellom ord, vil si at de hører sammen og står i rett forhold til hverandre. Substantivet, artikkelen og adjektivet må ha samme kjønn og tall når de står sammen.
Dette gjelder både på spansk og norsk.
Samsvarsregel på norsk:
ENTALL
FLERTALL
hankjønn/ hunkjønn en gul bygning to gule bygninger intetkjønn et gult hus to gule hus
Samsvarsregler på spansk:
ENTALL FLERTALL
hankjønn un edificio amarillo dos edificios amarillos hunkjønn una casa amarilla dos casas amarillas
ENTALL
FLERTALL
hankjønn un vecino amable dos vecinos amables hunkjønn una vecina amable dos vecinas amables
ENTALL
FLERTALL
hankjønn un edificio azul dos edificios azules hunkjønn una casa azul dos casas azules
← Artikkelen og adjektivet får samme kjønn og tall som substantivet.
← Artikkelen og adjektivet får samme kjønn og tall som substantivet. Mange adjektiv slutter på -o i hankjønn og -a i hunkjønn. De får -s i flertall.
← Adjektiv som slutter på andre vokaler enn o og a, varierer ikke i kjønn, men får -s i flertall.
← Adjektiv som slutter på konsonant, varierer heller ikke i kjønn, men får -es i flertall.
Husk: Hvis det kommer flere adjektiv etter hverandre, må alle bøyes.
Eksempel: Mi barrio es bonito y moderno. → Nabolaget mitt er fint og moderne.
PRACTICAMOS
1 Skriv setningene under på spansk og pass på at du får riktig samsvar.
• Peter er en liten gutt.
• De gule husene er gamle.
• Huset mitt er stort, hvitt og moderne.
• Vennene mine er snille og morsomme.
• Nabolaget er stort og fint.
• I parken er det mange grønne trær.
2 Finn setninger med substantiv og adjektiv i tekstene så langt i boka.
Jobb i læringspar og snakk om:
• Hvilket ord er substantivet i setningen?
• Hva er adjektivet eller adjektivene?
• Er det hankjønn eller hunkjønn, entall eller flertall?
PRACTICAMOS
På bildet ser du det berømte Guggenheim-museet i Bilbao. I siste avsnitt kan du lese mer om både museet og byen, men teksten mangler noen ord. Kan du hjelpe til?
Skriv av teksten. Der det står en prikk (•), skal du fylle inn et av adjektivene fra denne lista: interesantes, estrechas, impresionantes, buena, famosa, moderno, bonitas
Alle adjektivene skal brukes én gang hver. Bruk reglene om samsvar og se på sammenhengen i teksten for å finne det riktige adjektivet.
Bilbao es una ciudad en el norte de España. Muchas turistas visitan Bilbao, y una atracción muy • es el Museo Guggenheim. Es un edificio •. Bilbao también tiene otros lugares • que visitar. En el centro hay calles • y plazas •. Y hay restaurantes con comida muy •. Es posible ir en barco por el río. Hay muchos puentes • que cruzan el río.
Bilbao
GLOSARIO
jóvenes – ungdommer lugar – sted se reúnen – de møtes paseo marítimo – havnepromenade como – som se sientan – de sitter Cuentan sobre...
– De forteller om ...
Creo que... – Jeg tror at ... la mayoría – flertallet sitios – steder aire libre – frisk luft suele – det pleier soplar – å blåse lleno/a de vida – full(t) av liv calles – gater hermoso/a – vakker(t)/koselig
PRACTICAMOS
1 Les teksten El sofá de la Habana høyt for hverandre i læringspar. Gi tilbakemelding til hverandre på uttale. Vær spesielt oppmerksomme på hvordan man uttaler j, ll, q og h på spansk.
Tips: Ta en titt i Minigramática hvis dere trenger en repetisjon av uttalereglene.
2 Snakk med en læringspartner om hva disse ordene betyr:
• socializar • relajarse • brisa refrescante • el resto • vibrante Bruk ord dere kan fra før, og sammenhengen ordene står i, før dere slår opp i en ordbok.
3 Finn svar på spørsmålene under:
• Hvorfor blir El Malecón kalt for «Havannas sofa»?
• Hvorfor møtes ungdommene på El Malecón?
• Hva kan man gjøre der?
• Hvordan beskriver Maritza og Rolando nabolaget Vedado?
4 Søk på nettet og finn informasjon og flere bilder av El Malecón. Lag en fagside med bilder og fakta. Skriv på spansk.
Tips: Hvis du bruker spansk når du søker, får du opp setninger du kan bruke. Søk for eksempel på El Malecón de la Habana
El sofá de la Habana
Los jóvenes de La Habana tienen un lugar especial donde se reúnen por las tardes: el Malecón. El Malecón es el paseo marítimo de la ciudad. Es conocido como el sofá de la Habana porque muchas personas se sientan allí. Aimucha, Rolando y Maritza cuentan sobre una noche típica en El Malecón y sobre el barrio donde viven.
A imucha: E l Malecón es un sitio para relajarse y estar con amigos. Siempre hay mucha gente, música y baile.
Rolando: Creo que los jóvenes se reúnen en El Malecón porque no tienen otros sitios donde estar. La mayoría vive en apartamentos pequeños y es bueno salir un poco al aire libre. Aquí en el Malecón suele soplar una brisa fresca del mar. En el resto de la ciudad siempre hace mucho calor.
Maritza: Nosotros vivimos en el barrio Vedado. Vedado es un barrio vibrante y lleno de vida. Tiene edificios de diferentes colores: rosados, azules, amarillos y verdes. Además, hay un parque hermoso que se llama Simón Bolívar.
Rolando: E n el barrio hay muchas cosas que hacer. Puedes ir al cine, a la discoteca o comer en los restaurantes. También está cerca del centro de la ciudad.
Reflexión cultural
USA er et av de landene i verden som har flest spansktalende innbyggere. I storbyer som Miami, Los Angeles og New York er det nabolag der en stor andel av befolkningen kommer fra land i Mellom-Amerika. De fleste som bor i disse nabolagene, er tospråklige, og de bruker ofte en kombinasjon av spansk og engelsk. Dette fenomenet har til og med fått et ord: spanglish.
Jobb sammen i klassen:
• Her er noen eksempel på ord fra spanglish. Hva tror dere ordene betyr på norsk? chatear, computadora, flirtear, bloguero/a, chilear, parquear, no wei, wachar, vacumear
• Søk opp bilder og informasjon om nabolag som Washington Heights i New York, Pilsen i Chicago og El Segundo Barrio i Texas.
• Har noen i klassen sett en amerikansk film eller tv-serie hvor det er en karakter som snakker spansk? Fortell!
¿Qué hay en la ciudad?
PRACTICAMOS
1 Se på ordene og bildene og lag en spansk–norsk ordliste med ting som finnes i en by.
2 Kan du komme på flere ting som finnes i byen? Bruk en ordbok og finn ut hva det heter på spansk.
3 Søk på bilder av kjente byer på nettet. Beskriv for hverandre hva som finnes i byen.
Eksempel:
En Londres hay un palacio y muchas tiendas.
En Estambul hay una mezquita muy grande.
4 Gå sammen i læringspar og lag en video der dere forteller hva som finnes i området rundt skolen. Er det noen av ordene på denne siden dere kan bruke?
Hvis ikke, bruk andre ord dere har lært, for eksempel: árboles, bosque, campo, fiordo, montaña, casa, garaje, jardín.
Eksempel: Aquí está nuestra escuela. Bastante cerca hay una tienda pequeña....
GRAMÁTICA
Ser, estar og hay
Når vi skal snakke om ting som finnes i en by, bruker vi ofte ordet er på norsk: Bygningene er høye. Alle butikkene er stengt nå. Det er mange trær i parken. Hvis du skal si disse setningene på spansk, bruker du tre ulike verb: ser, estar og hay. Det er regler for når du bruker hvilket verb.
Ser brukes til å beskrive egenskaper som varer. Verbet må bøyes (es i entall, son i flertall).
Estar brukes til å beskrive tilstander som endrer seg. Verbet må bøyes (está i entall, están i flertall).
Estar brukes også til å beskrive hvor ting befinner seg.
Hay brukes når du kan si «det finnes» på norsk. Verbet bøyes ikke. Det heter hay både i entall og flertall.
GLOSARIO
tarea – oppgave
No comprendo. – Jeg forstår ikke. Utilizamos... – Vi bruker ... describir – å beskrive propios/as – egne estado – tilstand emoción – følelse localización – beliggenhet significa – betyr ¡Tiene sentido! – Det gir mening! decir – å si
entall Huset er stort. La casa es grande.
flertall Bygningene er høye. Los edificios son altos.
entall Restauranten er full av folk.El restaurante está lleno de gente.
flertall Alle butikkene er stengt nå. Todas las tiendas están cerradas ahora.
entall Banken er ved siden av kinoen.El banco está al lado del cine.
flertall Butikkene er i sentrum. Las tiendas están en el centro.
entall Det er (det finnes) et sykehus i byen. Hay un hospital en la ciudad.
flertall
Det er (det finnes) mange trær i parken. Hay muchos árboles en el parque.
PRACTICAMOS
1 Verbene ser og estar er uregelmessige og bøyes i person og tall.
Lag en tabell og skriv opp bøyingen for begge verbene.
Tips: Ta en titt i Minigramática
2 Les tabellen om ser, estar og hay. Se deretter på setningene under.
Hvis du skal oversette dem til spansk, vil du da bruke ser, estar eller hay?
• Det er mange blomster i hagen.
• Jeg er fra Spania.
• Boken ligger på bordet.
• Det er mange fjell i Norge.
• Jeg og Marina er søstre.
• Skolen er på Grønland.
• Han er nervøs.
3 Jobb i læringspar og oversett setningene i oppgave 2 til spansk. Snakk sammen om hvorfor dere velger ser, estar eller hay.
4 Les teksten En la biblioteca. Hva snakker jentene om? Hvilken oppgave har de fått? Hvordan forklarer Isabella at ser, estar og hay skal brukes? Svar på norsk.
En la biblioteca
Fatima está en la biblioteca con sus dos amigas, Isabella y Mia. Hablan sobre la tarea de español y practican el idioma.
Fatima: No comprendo nada. ¿Cúando utilizamos el verbo ser y cuándo utilizamos el verbo estar?
Mia: Yo no sé, es muy difícil.
Isabella: A ver, chicas. El verbo ser es para describir las características propias de personas o de cosas. Por ejemplo: La casa es blanca. El verbo estar es para describir un estado o una emoción, por ejemplo: Yo estoy cansada. Y también para describir la localización: La casa está en Oslo.
Mia: ¡Tiene sentido! ¿Pero qué significa hay?
Isabella: Ha y significa «det finnes» en noruego. Puedes utilizar la palabra para hablar sobre las cosas que existen en una ciudad.
Fatima: Sí, tenemos que hacer eso en la tarea. Una última pregunta: ¿Es correcto decir en mi ciudad hay un parque, el parque es grande y está en el sur de la ciudad?
Isabella: ¡Sí, perfecto!
Fatima: Gracias, Isabella. Eres muy inteligente.
Isabella: De nada, chicas. Mi madre es de Venezuela, por eso comprendo mucho.
ir todo recto
girar a la izquierda
¿Dónde está?
Catrina está en Oslo por primera vez. Pregunta a una joven dónde está el Palacio Real.
Catrina: ¡Disculpe! ¿Cómo puedo llegar al Palacio Real?
girar a la derecha
dar la vuelta
L a joven: A ver, te voy a mostrar en el mapa. Ahora estás aquí, enfrente de la ópera, este edificio grande y blanco. Debes seguir el paseo marítimo unos cincuenta metros. Giras a la derecha. Luego, donde hay un parque pequeño, giras a la izquierda. Debes seguir esta calle diez o once cuadras, hasta un parque con una fuente. El Teatro Nacional está cerca del parque, y debes tomar la calle entre el parque y el teatro. Vas a llegar a la calle principal de Oslo. Hay tiendas y restaurantes. Giras a la izquierda y cruzas una avenida grande. Desde allí ves el Palacio Real. El edificio es grande y amarillo. Hay un parque alrededor del edificio.
Catrina: Muchas gracias. Eres muy amable.
L a joven: De nada.
GLOSARIO
un/una joven – en ungdom
¡Disculpe! – Unnskyld!
a ver – la oss se
Te voy a mostrar. – Jeg skal vise deg.
mapa – kart
Debes... – Du bør ... luego – etterpå
Donde hay... – Der det er ... cuadra – kvartal fuente – fontene
cruzas – du krysser desde allí – derfra ves – du ser alrededor – rundt
PRACTICAMOS
1 Les dialogen og oversett veibeskrivelsen til norsk.
Bruk symbolene og kartet til hjelp.
2 Pilene oppe til venstre illustrerer noen vanlige uttrykk når du skal forklare veien. Andre nyttige uttrykk er subir, bajar, entrar, salir, primera, segunda og tercera Finn ut hva disse ordene betyr, og tegn dine egne symboler med piler.
3 Jobb i par eller grupper.
Bruk alle pilsymbolene dere har, og lag setninger som passer til.
Start gjerne med Debes... Eksempel: Debes girar a la izquierda.
4 Spør hverandre om hvordan man kommer seg til ulike steder rundt skolen.
¿Cómo puedo llegar a la biblioteca?
Tienes que tomar la segunda calle a la derecha, seguir todo recto y cruzar el parque.
Legg merke til at mapa (kart) er hankjønn selv om det slutter på -a.
¿Cómo puedo llegar
al Palacio Real?
Te voy a mostrar en el mapa... Ahora estás aquí.
JUGAMOS Y HABLAMOS
Catrina og Don Quijote vandrer rundt i byen. Hvor går de?
Del inn i lag på 2–4 personer.
Hvert lag skriver ned minst fem veibeskrivelser, enten for Catrina eller Don Quijote.
Deretter går to og to lag sammen. Det ene laget leser en veibeskrivelse høyt, mens det andre laget følger med på kartet og finner ut hvor Catrina eller Don Quijote befinner seg til slutt. Bytt på å lese og å gjette. Og snakk sammen på spansk hele tiden!
Eksempel:
Don Quijote sale a la calle y gira a la derecha. Sigue todo recto hasta la rotonda, y gira a la derecha. ¿Dónde está?
Don Quijote está en el teatro.
Det laget som gjetter riktig sted, får 1 poeng. Når dere har spilt en runde, kan nye lag møtes. Bruk de samme forklaringene på nytt og se hvilket lag som får flest poeng til slutt.
¿Dónde quedamos?
A lma: ¡Hola Fabio! ¿Tienes planes esta noche?
Fabio: ¡Alma! ¿Qué tal?
Verbet quedar har flere betydninger på spansk. Det kan bety «å møtes». Og det kan brukes til å beskrive noe som er igjen eller er til overs. Quedamos a las ocho. – Vi møtes klokka åtte. Queda una pizza. – Det er igjen en pizza.
No, no tengo planes todavía. ¿Hacemos algo juntos?
A lma: Sí. ¿Te apetece ir al cine? Hay una nueva peli esta noche.
Fabio: ¡Me apunto! Ir al cine suena muy bien. ¿Dónde quedamos?
A lma: P ues… hay un cine en mi barrio. Se llama Cine Doré. ¿Quedamos en mi casa?
Fabio: ¡Vale! ¿Dónde vives?
A lma: Vivo en la calle del León. Está en el barrio de Antón Martín.
Fabio: ¿Y cómo puedo llegar a tu casa? Voy desde el instituto.
A lma: P uedes tomar el metro y bajar en Antón Martín. Debes salir del metro y seguir la calle de Santa Isabel. Vas todo recto y tomas la segunda calle a la derecha. Vivo en el número ocho, justo al lado de una cafetería. Cuando ves la cafetería, vas a ver mi casa también.
Fabio: Perfecto. ¿Y dónde está el cine? ¿Está lejos de tu casa?
A lma: No, no está lejos. Está a doscientos metros de mi casa. Tenemos que caminar unos tres minutos. Puedes venir a las seis y pedimos una pizza en casa antes de salir.
Fabio: ¡Suena genial! Nos vemos a las seis entonces.
PRACTICAMOS
1 Les dialogen mellom Alma og Fabio og finn ut om setningene under stemmer eller ikke.
• Alma bor i nabolaget Antón Martín.
• Fabio vil ikke besøke Alma.
• De skal møtes klokka fire.
• Alma og Fabio skal på kino.
2 Jobb i læringspar.
Den ene leser Almas beskrivelse av hvor hun bor, høyt på spansk. Den andre sier hva setningene betyr, på norsk.
3 I teksten lærer du flere nye uttrykk som:
•¿Dónde quedamos? • ¡Me apunto! • ¿Te apetece…? • ¡Suena genial!
Bruk uttrykkene til å skrive en kort dialog mellom to ungdommer som avtaler å møtes. Velg en av planene under:
• møtes på fotballbanen for å spille fotball
• spise middag og se på film hjemme
• dra på shopping og spise lunsj
GLOSARIO
¿Dónde quedamos? – Hvor skal vi møtes?
¿Te apetece...? – Har du lyst til ...? peli (película) – film
¡Me apunto! – Jeg er med!
Suena muy bien. – Det høres veldig bra ut.
venir – å komme
pedimos – vi bestiller
¡Suena genial! – Høres bra ut!
Poesía de barrio
PRACTICAMOS
På bildet ser du nabolaget Lavapiés i Madrid.
Skriv en kreativ tekst på spansk om nabolaget ditt, eller om Lavapiés.
Det kan være et dikt, en sang, en rap eller en tale.
Tips:
• Bruk diktene til Don Quijote og Catrina på side 8–9 til inspirasjon.
• Vil du finne ord som rimer, kan du søke på nettet etter palabras que riman
Her er forslag til ord du kan bruke om du vil:
• ciudad
• pueblo
• barrio
• calle
• parque
• plaza
• campo
• edificio
• tienda
• café
• escuela
• industria
• cine
• biblioteca
• grande
• pequeño
• colorido
• bonito
• feo
• moderno
• antiguo
• familia
• amigos
• vecinos
• poca gente
• mucha gente
• turistas
Repaso
Har du fått med deg det viktigste fra dette kapittelet?
10 PREGUNTAS
Velg rett svar på spørsmålene. Det er bare ett riktig svar på hvert spørsmål.
Bla tilbake i kapittelet hvis du er usikker.
1 Hvordan sier man nabolag på spansk?
A barrio B pueblo C calle
2 Hva betyr vecino?
A vert B venn C nabo
3 Hva er El Malecón?
A en bygning B en havnepromenade C et møbel
4 Hva betyr verbene ser og estar?
A å like B å være C å si
5 Hvilket av disse adjektivene passer til verbet ser?
A enfermo B bajo C sorprendido
6 Hvordan sier man til venstre på spansk?
A al lado B a la derecha C a la izquierda
7 Hva kan du svare hvis noen spør om du vil bli med på kino?
A ¡Me apunto! B Giras a la izquierda. C ¡Hasta luego!
8 Hvilken ting er det ikke vanlig å finne i en by?
A una calle B un edificio C una cabra
9 Hvilket ord passer inn i denne setningen:
En mi barrio un parque.
A hay B está C es
10 Hvordan kan man spørre noen hvor man skal møtes?
A ¿Dónde vives? B ¿Dónde estás? C ¿Dónde quedamos?
5 PALABRAS
Hvilke fem ord er de viktigste du har lært i dette kapittelet?
Lag fem spørsmål med disse ordene.
Gå rundt i klasserommet og still spørsmålene til medelevene dine.
Fasiten finner du bakerst i boka.