Cursussen sbo so vso 2019-2020 by CED-Groep

Als leren je lief is

s(b)o/vso/pro

Betekenisvolle professionalisering Trainingen & cursussen

Betekenisvolle professionalisering voor u geselecteerd Trainingen & cursussen CED-Groep Voor u ligt de cursusbrochure 2019-2020 van de CED-Groep voor het speciaal (basis)onderwijs, voortgezet speciaal onderwijs en het praktijkonderwijs. De opzet van deze brochure is nieuw. We hopen hiermee duidelijkheid te scheppen in ons aanbod en nog beter aan te sluiten bij de wensen van professionals uit het veld. De brochure bevat cursussen voor leerkrachten, onderwijsassistenten, leidinggevenden en begeleiders die werkzaam zijn in het s(b)o, vso en pro. Het bijzondere aan deze cursussen is dat deze zijn afgestemd op de dagelijkse praktijk van uw scholen. Daarnaast worden de cursussen gegeven door collega’s met kennis van en ervaring in het speciaal onderwijs. Staat de cursus die u zoekt niet in deze brochure? Dan is het mogelijk dat de cursus is opgenomen in de brochure voor po of vo. Het aanbod hierin is breder en veel cursussen zijn geschikt om aan verschillende doelgroepen aan te bieden. Wat is nieuw in 2019-2020? We hebben ook dit jaar weer nieuwe cursussen in het aanbod. Zo is er een verdiepingscursus ontwikkeld voor ib’ers die de basiscursus reeds hebben afgerond en een cursus effectieve didactiek voor leerkrachten die nog beter willen worden in hun vak! Ook is er een cursus ontwikkeld waarin leerkrachten en assistenten samen leren hun handelen in de praktijk efficiënt op elkaar af te stemmen. Voor onderwijsassistenten / leerkrachtondersteuners zijn diverse cursussen ontwikkeld, specifiek gericht op de veranderende taak van deze groep professionals. In de basistraining Skillis kunt u kennismaken met de vier kernvaardigheden van het 21e-eeuwse leren. Uiteraard is er ook veel bekend aanbod. Er zijn steeds meer cursussen blended; een combinatie van online leren en face-to-face contact. Zo leert u meer in minder tijd! Gevalideerde cursussen Met ingang van het schooljaar 2019-2020 zijn al onze cursussen voor leerkrachten aangemeld bij lerarenportfolio.nl. Heeft u vragen bij het zoeken naar de juiste cursus of training of wilt u informatie over andere mogelijkheden? Laat het ons weten en neem contact op met het Cursus- en conferentiebureau CED-Groep. Onze medewerkers staan u graag te woord! cursusbureau@cedgroep.nl, 010 4071504.

Boek vroeg en ontvang korting! Grijp uw kans! Schrijf u in voor 1 juli 2019 en ontvang 20% korting op de cursusprijs. Wilt u profiteren van 20% korting, vermeld dan de kortingscode BRSO1920 bij het veld ‘opmerkingen’ op het inschrijfformulier. Kijk voor de spelregels bij Praktische informatie in deze brochure.

www.cedgroep.nl/cursussen

facebook.com/cursusbureau

@cursusced

Inhoudsopgave

Competent en betrokken: cursussen voor leerkrachten/docenten ....................... 03 Het jonge kind Opbrengstgericht spelen in de onderbouw .................................................................................... 03 Artikel: Opbrengstgericht spelen in de onderbouw ............................................................................. 04 Groep 3-8 Denkkracht, taaldenkgesprekken met leerlingen ......................................................................... 06 Hoe verbeter ik mijn spellingonderwijs? ....................................................................................... 07 Aan de slag met woordenschat ...................................................................................................... 07 Motiverend leesonderwijs .............................................................................................................. 08 Werken met Nieuwsbegrip ............................................................................................................. 08 Artikel: Leeshouding leraar is bepalend voor het leesplezier ............................................................. 09 Algemeen Eigenaarschap van leerlingen ........................................................................................................ 10 Het lerende brein ............................................................................................................................ 10 CoĂśperatieve LeerstrategieĂŤn ........................................................................................................ 11 Artikel: Effectiever onderwijzen met Breinsleutels ............................................................................. 12 Basiscursus Teach Like a Champion ............................................................................................. 14 Artikel: Teach Like a Champion: Leerlingen worden actiever en meer betrokken ............................. 15 Artikel: Praktijkonderwijs krijgt meer structuur en ambitie ............................................................... 16 Artikel: Gedrag is een vak ..................................................................................................................... 18 Effectieve didactiek ......................................................................................................................... 19 Gedrag is een signaal ..................................................................................................................... 19 Basiscursus Skillis ......................................................................................................................... 20

Effectief en gedreven: cursussen voor onderwijsassistenten ................................. 21 Onderwijsassistent woordenschatcompetent ................................................................................ 21 Onderwijsassistent leescompetent ................................................................................................. 21 Onderwijsassistent rekencompetent ............................................................................................. 22 Onderwijsassistent gedragscompetent ......................................................................................... 22 NT2 voor onderwijsassistenten ...................................................................................................... 22 Samen sterk voor de groep ............................................................................................................ 23 Basiscursus Teach Like a Champion voor onderwijsassistenten .................................................. 23 Artikel: Cursus Onderwijsassistent leescompetent ............................................................................. 24

Specifiek en ambitieus: cursussen voor leerkrachten/docenten in het ZML ..... 26 Basiscursus Teach Like a Champion ZML ..................................................................................... 26 Seksuele vorming ZML ................................................................................................................... 27 De Vreedzame School voor nieuwe leerkrachten en onderwijsassistenten ZML ......................... 27 Artikel: Respect voor elkaar maakt het veilig in de groep ................................................................... 28

Leiden en begeleiden: cursussen voor MT- en CvB-leden ........................................ 30 Lead Like a Champion .................................................................................................................... 30 Masterclass Opbrengstgericht werken in 4D ................................................................................. 31 Artikel: Opbrengstgericht werken in 4D ............................................................................................... 32 Basiscursus Interne begeleiding ................................................................................................... 34 Verdiepingscursus Interne begeleiding ......................................................................................... 34 Materclass Resultaatgericht werken aan gedrag .......................................................................... 34

Praktische informatie ............................................................................................................ 37

Competent en betrokken: cursussen voor leerkrachten/docenten Vanuit het s(b)o en vso klonk het: ‘Waarom niet vaker een cursus die tegemoet komt aan de praktijk van het speciaal onderwijs?’ Dit jaar willen wij graag aan dit verzoek tegemoet komen. Daarom hebben wij nu een aantal cursussen geselecteerd alleen voor professionals uit het speciaal onderwijs. In dit hoofdstuk vindt u cursussen voor leerkrachten en docenten waarin we de praktijk van het speciaal onderwijs centraal stellen. De cursusleider is een professional die deze praktijk door en door kent. Daarnaast bieden deze cursussen de mogelijkheid om uit te wisselen met vakgenoten van andere scholen voor speciaal onderwijs.

Het jonge kind Opbrengstgericht spelen in de onderbouw

S3217

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten onderbouw s(b)o

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 20 SBU Plaats: Utrecht Inhoud Ervaart u een spanningsveld tussen opbrengstgericht werken en spelend leren? Deze cursus is met name voor leerkrachten die kleuters recht willen doen door hen meer te laten spelen. Hoe kunnen we opbrengstgericht onderwijs en spelend leren koppelen? We bespreken het genoemde spanningsveld en nemen het aspect van de regeldruk rond het registreren en doelgericht plannen onder de loep. U verdiept uw kennis en vaardigheden rondom spel en spelend leren. Doelen worden bij voorkeur flexibel gepland, omdat de ontwikkeling van kleuters niet precies voorspelbaar is. Leerlijnen en SLOdoelen geven houvast, maar kunnen niet op vaste volgorde doorgewerkt worden. De volgende thema’s komen aan bod: • spelend leren met oog voor opbrengsten • vaardigheden: inrichten speelleeromgeving, zelf durven spelen • spelontwikkeling, kenmerken spel, soorten spel • inzet van vrij spelen • opbrengstgericht werken in 4D en de relatie met spelend leren • vaardigheden: observeren, meespelen, spelen met jongens In deze cursus is veel ruimte voor het uitwisselen van ervaringen. Verder krijgt u tips voor het plannen en registreren van aanbod. Aan het einde van de cursus kunt u een rijke speelleeromgeving scheppen, spelsituaties mogelijk maken en nieuwe inhouden aanreiken. U sluit af met een presentatie over spelsituaties in uw eigen groep en uw plannen.

Wat u verder nog moet weten… Kijk op cedgroep.nl/cursussen voor actuele data, locatie en inschrijven

Reactie eerdere cursist “Een cursus met veel variatie en praktijkideeën!”

Opbrengstgericht spelen in de onderbouw

Haal meer uit kinderen door minder te sturen leren en de regeldruk rond doelgericht plannen. Kennis en vaardigheden rondom spel en spelend leren worden verdiept. Aan de hand van rollenspelen, oefenopdrachten en ﬁlmpjes die cursisten maken van een speelleersituatie in hun eigen groep, leren zij leerdoelen bereiken door hun sturende rol los te laten en als een kind mee te spelen. Uitgangspunt bij dit alles is dat je doelen ﬂexibel moet plannen, want de ontwikkeling van kleuters is niet precies voorspelbaar.

Tekst Ineke Westbroek

Spelen is leren, maar hoe breng je dat als onderbouwleerkracht in de praktijk? De cursus Opbrengstgericht spelen in de onderbouw leert leerkrachten om uit de juffenrol te treden en op een speelse en fantasierijke manier te werken aan de leerdoelen. ‘Ze maken er een zooitje van’, dacht Saskia eerst. Ze wilde haar groep leren sorteren van klein naar groot, via een spel met speelgoeddinosaurussen van verschillende grootte. Toch zat er logica in de vermeende chaos. De kinderen sorteerden niet op grootte, maar op staartlengte. ‘Een eyeopener’, zegt Saskia tijdens de laatste bijeenkomst van de cursus

Opbrengstgericht Spelen. ‘Als je het letterlijke doel loslaat, leren kinderen via een omweg wat ze moeten leren.’ Leren loslaten is cruciaal in de cursus Opbrengstgericht Spelen, die ingaat op het spanningsveld tussen opbrengstgericht werken en spelend leren. In drie bijeenkomsten krijgen leerkrachten van groep 1 en 2 manieren aangereikt om een evenwicht te vinden tussen spelend

Brieven aan een kabouter ‘Het gaat om het aansluiten op de ontwikkelingsfasen van kinderen’, legt cursusleider Annelies van Oudheusden van de CED-Groep uit. ‘Met het pushen van leerdoelen bereik je niet wat je wilt.’ Dat ondervonden cursisten toen zij in een rollenspel wilden uitproberen hoe je kinderen kan leren tellen via een spel waaraan je als ‘kind’ deelneemt. De sprongen van een speelgoedkikkertje over een denkbeeldige sloot werden geteld. Na vijf minuten sloeg het spel dood. Pas toen de cursusdocent voorstelde een brug over de ‘sloot’ te bouwen, ontstonden nieuwe ideeën voor leerdoelen, zoals meten. Annelies: ‘Door je eigen doel los te laten en te kijken waar je uitkomt, bereik je leerdoelen die je misschien niet voor dat moment had gepland, maar die net zo belangrijk zijn. Door het initiatief aan de kinderen over te laten, kunnen ze nieuwe elementen toevoegen.’

De hier afgebeelde leerkrachten en leerlingen komen niet in dit artikel voor.

Dat merkte ook onderbouwleerkracht Julia bij haar groep tijdens een spel met een brievenbus, waarin kinderen brieven aan een kabouter stopten. De bedoeling was omspelenderwijs begrippen aan te leren die met de herfst te maken hebben. ‘De kinderen lieten de kabouter een ziek dier meebrengen dat naar de dokter moest. Ze maakten een dokterswachtkamer vol zieke knuffels, die op hun beurt wachtten volgens een zelfbedacht systeem met volgnummertjes. Cijfers en sorteren kwamen zo uitgebreid aan bod. Als kind meespelen helpt je out of the box denken. Je krijgt ideeën waar je anders niet op zou komen. Bijvoorbeeld buitenspelen als het regent, waardoor kinderen ontdekken wat er met materialen gebeurt die in een plas worden gegooid: drijven, zinken, van vormveranderen.’ Hoeken aan elkaar koppelen Dit hou ik erin, dacht Julia, toen ze voor een praktijkopdracht de bouwhoek, de

‘Als je het letterlijke doel loslaat, ‘leren kinderen via een omweg ‘wat ze moeten leren’ huishoek en de poppenhoek aan elkaar koppelde. ‘Piraten’ vormden het verbindende thema en zij speelde met de kinderen mee. Kinderen die een beetje waren uitgekeken op de hoeken, gingen weer enthousiast spelen. ‘Die waren wat verder in hun ontwikkeling en konden nu hun ei kwijt. Zij namen het voortouw door andere kinderen te helpen met het vinden van cijfers. Ik ga in de bouwvergadering voorstellen om op deze manier te blijven werken met de hoeken.’ Annelies wordt blij als ze dit over soort ervaringen hoort. ‘De eerste

stap op weg naar een andere rol is gezet. Ik merk dat cursisten bestaande patronen een beetje leren loslaten en inzien dat kinderen zich daardoor verder ontwikkelen.’

Meer weten? Mail naar so@cedgroep.nl

Competent en betrokken: cursussen voor leerkrachten/docenten

Groep 3-8 Denkkracht, taaldenkgesprekken met leerlingen

S1302

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten s(b)o

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 20 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud Goede interactie stimuleert de taalontwikkeling en zet kinderen aan tot denken. Hoe kunt u kinderen actiever laten meedenken in gesprekken? Hoe kunt u kinderen stimuleren tot nadenken en problemen oplossen? Dat doet u door met hen uitdagende denkgesprekken te voeren. Hiermee kunt u ze helpen zich te ontwikkelen tot creatieve en kritische denkers. De volgende thema’s komen aan bod: • relatie taaldenkgesprekken, denkkracht en denkstimulerende gespreksmethodiek • vragen stellen volgens de uitgangspunten van de Denkstimulerende gespreksmethodiek: welke vragen stel ik aan welke kinderen? • basisprincipes om kinderen uit te dagen tot een gesprek • effectief reageren op de antwoorden van kinderen • verschillende taaldenkvaardigheden, afgestemd op het taaldenkontwikkelingsniveau van kinderen: oorzaakgevolg redeneren, ontdekken van overeenkomsten en verschillen en het bedenken van oplossingen • uw eigen interactievaardigheden • denkroutines • praktische oefensituaties

Wat u verder nog moet weten… •

•

Deze training is gebaseerd op de principes van de Denkstimulerende gespreksmethodiek (DGM) van Marion Blank en sluit aan bij de 21e-eeuwse vaardigheden. Tijdens de eerste bijeenkomst ontvangt u het boekje Even denken … Denkgesprekken met kinderen (onderbouw) of Even verder denken... Denkgesprekken met kinderen (bovenbouw).

Reacties eerdere cursisten “Ik heb meer inzicht gekregen in taal-denkgesprekken en de toepassing in de praktijk.” “Het analyseren van eigen denkgesprekken was zeer interessant.” “De verhouding tussen theorie en praktijk is erg goed!”

Kijk op cedgroep.nl/cursussen voor actuele data, locatie en inschrijven

Competent en betrokken: cursussen voor leerkrachten/docenten

Hoe verbeter ik mijn spellingonderwijs?

Aan de slag met woordenschat

S1412

S1504

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld?

Leerkrachten s(b)o

Leerkrachten, logopedisten, remedial teachers, intern begeleiders en taalcoördinatoren s(b)o

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 18 SBU Plaats: Utrecht Inhoud Veel kinderen hebben moeite met spelling, vooral met werkwoordspelling. Alle rijke en gedifferentieerde spellingmethoden ten spijt. Toch is het wel degelijk mogelijk om hen verder te helpen. In deze cursus krijgt u handvatten om uw spellingonderwijs te verbeteren. U krijgt inzicht in het werken met de leerlijn en de referentiekaders. Ook leert u hoe u uw lessen opbrengstgerichter maakt en vergroot u uw differentiatiecapaciteit. De volgende thema’s komen aan bod: • leerlijn spelling en referentieniveaus • datagestuurd en opbrengstgericht werken met de leerlijn spelling • werken met een instructiemodel • een goede spellingles (basisarrangement) • convergente differentiatie: voor leerlingen die niet genoeg hebben aan het basisarrangement of meer dan gemiddeld presteren • weten wat werkt bij spelling • de schoolstandaard van uw school • groepsoverzichten spelling van Cito • leerlingen toewijzen aan arrangementen • een leerling met een OPP Aan het eind van de cursus heeft u een nieuw groepsplan spelling voor uw eigen klas, met daarin een talentarrangement, basisarrangement, intensief arrangement en mogelijk een zeer intensief arrangement.

Aantal bijeenkomsten: Lerarenporfolio: StADAP: Plaats:

Twee bijeenkomsten van zes uur 34 SBU 30 punten Rotterdam

Inhoud In deze praktische cursus komen de nieuwste inzichten op het gebied van woordenschatuitbreiding aan de orde. De cursus is gebaseerd op de Viertakt, de in Nederland meest gehanteerde woordenschatdidactiek. Ook de nieuwste visie van Marzano (Wijs met woorden) is in de cursus verwerkt. De volgende thema’s komen aan bod: • selecteren van woorden en de vier didactische stappen • differentiëren tussen diverse kinderen • werkvormen voor inslijpen van nieuwe woorden • transfer naar de dagelijkse praktijk en alle schoolse vakken

Wat u verder nog moet weten… •

•

Tijdens de cursus gebruiken we het boek Met woorden in de weer van Marianne Verhallen en Dirkje van den Nulft. U ontvangt dit boek bij de eerste bijeenkomst. Ook logopedisten kunnen een bijdrage leveren aan woordenschatuitbreiding. Als zij de beschreven didactiek gebruiken, kunnen zij beter aansluiten bij het woordenschatonderwijs op school. Met de kennis en vaardigheden die zij in de cursus opdoen, zijn zij beter in staat om leerkrachten te ondersteunen. De cursus is geaccrediteerd door StADAP.

Reacties eerdere cursisten Wat u verder nog moet weten… •

•

U krijgt huiswerkopdrachten die u in de klas moet uitvoeren. Het is dus van belang dat u zelf lesgeeft of de opdrachten kunt uitvoeren in de klas van een collega. U kunt uw onderwijs nog verder verbeteren door directe feedback van een onderwijsadviseur bij klassenconsultaties. Hiervoor kan uw school een aparte offerte aanvragen.

“Erg prettig, die verschillende werkvormen.” “Ik kan de praktische kennis nu beter plaatsen binnen een theoretisch kader.” “Praktisch en informatief. Ik heb veel goede ideeën opgedaan.”

Reacties eerdere cursisten “Gelijk na de eerste les ben ik aan de slag gegaan met jullie manier. Dit heeft tot geweldige resultaten geleid!” “Wat een enthousiaste, kundige en duidelijke cursusleiding. Met de 'tools' die ik kreeg, kan ik mijn spellingonderwijs zeker verbeteren.”

Competent en betrokken: cursussen voor leerkrachten/docenten

Werken met Nieuwsbegrip

S2182

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten en docenten s(b)o, vso en pro

Aantal bijeenkomsten: Eén bijeenkomst van drie uur Lerarenporfolio: 3 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud

Motiverend leesonderwijs

S2103

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten s(b)o cluster 4

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 21 SBU Plaats: Utrecht

Bij Nieuwsbegrip wordt de actualiteit als kapstok gebruikt voor leuke, aansprekende teksten. Met het programma werkt u met verschillende tekstniveaus en u besteedt structureel aandacht aan lees- en woordenschatstrategieën. Wilt u alle ins en outs van Nieuwsbegrip voor het sbo/so/vso/pro leren kennen zodat u zo veel mogelijk uit het programma kunt halen? In deze cursus ervaart u zelf hoe Nieuwsbegrip werkt en wat de voordelen ervan zijn. De volgende thema’s komen aan bod: • goed begrijpend leesonderwijs: didactiek en werkvormen • aansluiting van Nieuwsbegrip op de referentieniveaus • Nieuwsbegrip Brons en Zilver: haal alles eruit wat erin zit • differentiëren met Nieuwsbegrip

Inhoud Door een kwalitatief goede instructie kunnen veel leesproblemen voorkomen worden, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast zorgen leesplezier en -motivatie ervoor dat de leesontwikkeling niet stagneert. Tijdens deze cursus ontwikkelt u kennis en vaardigheden om motiverend leesonderwijs te geven. We maken gebruik van principes uit het leesinterventieproject LIST. Dit project is voor scholen voor primair onderwijs (regulier en speciaal), (voortgezet) speciaal onderwijs en praktijkonderwijs die hun leerlingen functioneel geletterd willen afleveren. De volgende thema’s komen aan bod: Voorbereidend lezen in de kleutergroepen • hanteren van essentiële thema’s • boeiend voorlezen aan de kinderen • hoe spreekt u de verschillende denkniveaus aan bij de leerling? • differentiatie toepassen Aanvankelijk lezen • welke aanpakken in groep 3 zijn wel of niet effectief • uw eigen methode voor aanvankelijk lezen als bronnenboek • eigenaar worden van het leesonderwijs • wat is ballast en wat doet er werkelijk toe? Voortgezet lezen • motiverende voortgezet technische leeslessen die u morgen meteen kunt toepassen • uw rol is binnen het voortgezet leesonderwijs • welke instructie doet ertoe?

Wat u verder nog moet weten… • • •

Heeft u veel nieuwkomers in de klas? Volg dan Werken met Nieuwsbegrip met nieuwkomers (S2184). Voor logopedisten en remedial teachers is er de cursus Werken met Nieuwsbegrip op individuele basis (S2180). Kijk voor meer informatie over Masterclasses Nieuwsbegrip (teamtrainingen op locatie) op www.nieuwsbegrip.nl/trainingen.

Reacties eerdere cursisten “Een inspirerende cursus. De enthousiaste cursusleider ging vlot 'door de stof heen’. Alles werd kort en kundig aangestipt. Door alle voorbeelden was er een goede koppeling naar de praktijk.” “De cursus was heel praktisch en duidelijk, met ruimte voor eigen inbreng. De vragen die ik van tevoren had, zijn beantwoord.” “Ik heb goede tips gekregen voor in de klas. Het uitwerken van een concrete les was prettig!” “Alle mogelijkheden van Nieuwsbegrip kwamen voorbij, ik heb veel praktische tips gekregen.”

Kijk op cedgroep.nl/cursussen voor actuele data, locatie en inschrijven

Lezen is Top

Leeshouding leraar is bepalend voor het leesplezier LIST (Lezen is Top)

Tekst Ronald Buitelaar

‘Lezen is het cement van de samenleving.’ De stichting Lezen laat er op haar website geen twijfel over bestaan. Maar hoe zorg je er als school voor dat lezen ook leuk is? Zeker op een school voor speciaal basisonderwijs, waar lezen zelden hoog op het wensenlijstje van leerlingen prijkt.

‘Onze leesresultaten bleven achter en de kinderen vonden lezen niet leuk.’ Dat is in een notendop het probleem waarvoor de Reho- both, een sbo-school in Rijswijk, zich enkele jaren geleden gesteld zag. Op zoek naar oplossingen maakte de school kennis met LIST (Lezen Is Top), een door de Hogeschool Utrecht ontwikkeld leesinterventietraject. Met hulp van Annette Dekkers, adviseur van de CED-Groep, wordt LIST succesvol binnen school uitgerold. Intern begeleider Dominique van Andel: ‘We werken niet langer volgend, maar gebruiken de 4D-aanpak (data, duiden, doelen, doen) om plannend en opbrengstgericht te werken. Met

LIST is een leesinterventieproject, bedoeld voor scholen voor primair-, speciaal- en praktijkonderwijs die (bijna) al hun leerlingen functioneel geletterd willen afleveren. Met LIST vergroten leraren hun professionaliteit en leren zij hoge doelen stellen en daar op gedifferentieerde wijze aan werken. Op schoolniveau vormen data de basis voor voortdurende innovatie en kwaliteitsverbetering. De begeleiding van scholen gebeurt op maat.

succes, want we hebben in een paar jaar tijd de scores omhoog zien gaan en het enthousiasme voor lezen bij leerlingen én leerkrachten zien toenemen. Bibliotheekboeken worden bijvoorbeeld fanatieker gelezen en er zijn plannen om een eigen schoolbibliotheek te starten.’ Annette herinnert zich dat leraren in eerste instantie sceptisch waren en zich niet konden voorstellen dat hun leerlingen met plezier zouden gaan lezen. ‘Er was een leraar die aangaf dat hij lezen zelf niet leuk vond en een lerares die zich niet kon voorstellen dat haar groep 8-leerlingen vrijwillig een boek zouden lezen. Toen zij

inzagen dat ze zelf bepalend zijn voor de leeshouding van hun leer-lingen, gebeurde het tegenovergestelde. Leerlingen van groep 8 lazen al na een paar maanden met veel plezier goede jeugdliteratuur omdat de motiverende ‘‘boekenbabbels’’ van de lerares aansloegen.’’ En de leraar die niet van lezen hield? ‘Hij is van mening veranderd. Hij pakt nu net als zijn leerlingen een boek wanneer er in de klas gelezen wordt.’

Meer weten? Mail naar so@cedgroep.nl

Competent en betrokken: cursussen voor leerkrachten/docenten

Algemeen

Wat u verder nog moet weten… •

Eigenaarschap van leerlingen

S7228

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld?

Leerkrachten en docenten s(b)o, vso en pro

•

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 27 SBU Plaats: Rotterdam

Reactie eerdere cursist “De leerlingen zijn erg enthousiast, want door de doelenkaarten en de resultatenkaarten wordt hun eigen groei zichtbaar.”

Inhoud Gemotiveerde leerlingen die nadenken over hun eigen leerproces en er verantwoordelijkheid voor nemen. Dat is de wens van iedere leerkracht. Met het 4D-model kunt u deze gewenste zelfsturende houding stimuleren. Tijdens de cursus krijgt u bij alle vier de D’s (data, duiden doelen, doen) heldere informatie over de gewenste actie, praktische tools en ideeën. Zo kunt u met uw leerlingen concreet aan de slag gaan met het thema eigenaarschap. Waarom is eigenaarschap zo belangrijk? • De leerling ervaart het resultaat van zijn inspanning (motivatie). • De leerling doet kennis op over waar hij zou moeten zijn en hoe hij dat het beste kan bereiken (zelfsturing). • De leerling weet wat het behalen van het leerdoel hem persoonlijk oplevert; het is duidelijk waar en hoe hij daar op korte en lange termijn naartoe werkt (competentie). • De leerling is doelgerichter aan de slag en controleert steeds of hij inderdaad op weg is om de doelen te behalen (growth mindset). De volgende thema’s komen in de cursus aan bod: • theoretisch kader Eigenaarschap; afstemming, motivatie en zelfbeeld • bewustwording van de mate van afstemming en zelfbeeld beïnvloeden • werken met doelenkaarten en resultatenkaart • koppeling tussen het werken met resultatenkaarten, doelenkaarten en de relatie tussen een periode, een blok en de fases uit een les • feedback op de opgestelde doelenkaarten en resultatenkaarten na bijeenkomst 1. Hoe helder zijn de criteria voor beheersing op een doelenkaart? • hoe leer je leerlingen een duidingsgesprek te voeren over het interpreteren van zijn werk en de resultaten • feedback op een opname van leerlingen die duidingsgesprekken voeren met elkaar • bespreking van de resultatenkaart en de doelenkaart aan de hand van nieuwe gegevens • wat heb je nodig voor het nieuwe vak?

Het lerende brein

S4169

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten en ib’ers s(b)o, docenten en zorgcoördinatoren vso en pro

Aantal bijeenkomsten: Twee bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 13 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud Er is steeds meer bekend over het functioneren van het brein. Maar wat kunt u ermee in de klas? Wat is de rol van executieve functies bij het leren? De neuropsychologische invalshoek, die het uitgangspunt is van deze cursus, geeft u een frisse blik op het lesgeven. Door te begrijpen wat er tijdens de les in het brein van leerlingen gebeurt, kunt u uw handelen nog nauwkeuriger afstemmen op dat wat leerlingen op dat moment nodig hebben. De volgende thema’s komen aan bod: • informatieverwerking van ons brein • rol van executieve functies bij het leren (aan de hand van inspirerende, interactieve werkvormen) • analyseren hoe een schoolopdracht van invloed is op het lerende brein

Competent en betrokken: cursussen voor leerkrachten/docenten

Coöperatieve Leerstrategieën

S4705

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten en docenten s(b)o, vso en pro

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 9 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud Coöperatieve leerstrategieën zijn een krachtig onderwijsmiddel. Door de juiste inzet van coöperatieve leerstrategieën zorgt u voor een grotere betrokkenheid van leerlingen en een verbetering van hun samenwerkingsgedrag in uw klas. Door coöperatieve leerstrategieën op de juiste wijze in te zetten in uw lessen werkt u aan: • meer effectieve leertijd • meer interactie over de leerstof en meer oefenkansen • betere aansluiting bij de behoeften, mogelijkheden en talenten van leerlingen, waardoor leerlingen zich competent voelen • een versterkt sociaal klimaat • een goed georganiseerd klassenmanagement

Kijk op cedgroep.nl/cursussen voor actuele data, locatie en inschrijven

• • • • • • • •

praktijkopdracht ondersteunen van het lerende brein stimuleren van de ontwikkeling van het lerende brein verdiepen van uw leerkrachtvaardigheden informatieverwerking en de verschillen tussen leerlingen ondersteunen van het leerproces tegemoetkomen aan specifieke onderwijsbehoeften stimuleren van de ontwikkeling van executieve functies

Wanneer past deze cursus bij u? • Als u opbrengstgericht wilt werken. Onderzoek wijst uit dat prestaties van leerlingen toenemen bij de inzet van coöperatieve leerstrategieën. • Als u minder frontaal wilt lesgeven, maar juist meer gevarieerd en interactief, om beter aan te sluiten bij de diverse onderwijsbehoeften. • Als u het sociale klimaat in uw klas wilt versterken. De volgende thema’s komen aan bod: • structureel Coöperatief leren en de effecten • de principes en aanpak van Prof. Dr. Spencer Kagan • leren stimuleren • acht didactische structuren • klassenmanagement

Reacties eerdere cursisten Wat u verder nog moet weten… •

•

De cursus is blended. U start deze cursus met een e-learningmodule in een online leeromgeving van de CED-Groep. Daarna volgen twee bijeenkomsten van drie uur. De online leeromgeving geeft toegang tot cursusinhoud en toepassingsopdrachten. In de leeromgeving is ook laagdrempelige uitwisseling van de cursisten mogelijk. Bij deze cursus hoort het boek Breinsleutels. U krijgt het bij de eerste bijeenkomst uitgereikt.

“Super interessante, praktische cursus. Ik kan de werkvormen direct toepassen in mijn lessen!” “Fijn dat er ook input voor kleuters is gegeven.” “Goede basis gekregen met bruikbare praktijkvoorbeelden.” “Prima cursus, leuk voor het hele team!”

‘Omdat je het effect in je klas ziet, neemt het enthousiasme alleen maar toe’

Effectiever onderwijzen met Breinsleutels Tekst Ronald Buitelaar

Johan Seckel is een school voor speciaal basisonderwijs (sbo) in Ommen. In 2015 maakte de school kennis met Breinsleutels. Een jaar later werd de opgedane kennis gekoppeld aan het expliciete directe instructie (EDI) model. Dit jaar wordt daarmee de algemene didactiek naar een hoger plan getild, volgend jaar volgt de vakdidactiek. Klasse Apart bezocht de school en vroeg een aantal betrokkenen naar hun ervaringen.

Directeur Jan Otten van Johan Seckel legt uit waarom zijn nog altijd groeiende sbo-school (momenteel ruim 150 leerlingen) in 2015 inschreef voor een workshop over Breinsleutels: ‘Er was sprake van leer- en gedragsproblemen. Wij constateerden dat we eigenlijk te weinig wisten van de manier waarop het brein van onze kinderen werkt en hoe ze tot

leren komen. We hadden onze zaakjes best op orde, maar we wilden onze onderwijskwaliteit verder verbeteren.’ Joyce Kruys, adviseur van de CED-Groep, trof naar eigen zeggen een prima functionerende school aan waar goed wordt les gegeven en leerkrachten serieus met hun vak bezig zijn.

Tijdens de eerste bijeenkomst legde ze de werking van het brein uit en ging ze dieper in opde executieve functies en de effecten hiervan op het leren. ‘Ik vertelde leerkrachten wat ze kunnen doen om hun lessen zo breinvriendelijk mogelijk in te delen en koppelde hun eigen ervaringen aan de inzichten van Breinsleutels. Het is altijd een dankbaar

Bewust lesgeven met Breinsleutels De CED-Groep vertaalde kennis over het lerende brein naar de dagelijkse onderwijspraktijk en gebruikt daarbij deuren en Breinsleutels als metaforen voor alle pedagogische en didactische handelingen die de leerkracht inzet om leerlingen tot leren te brengen. Door middel van Breinsleutels krijgen leraren toegang tot en beter begrip van de ‘bovenkamer’ van leerlingen. De CED-Groep ondersteunt scholen bij het integreren van breinkennis in de school. Bijvoorbeeld bij het maken van de koppeling met het instructiemodel waar de school mee werkt en met de vakinhoud.

directe instructie model. En gaf informatie over bijzondere breinen, zoals bij kinderen met prikkelverwerkingsproblemen en stoornissen als autisme en adhd. Bij elk bezoek wordt geheel in de geest van Breinsleutels begonnen met het ophalen van beginkennis en borduurt Joyce voort op de praktijkervaringen. Jan is lovend: ‘Joyce is onze motor en inspirator. Ze barst van de kennis, legt voortdurend verbindingen met de praktijk en dwingt met een mix van charme, humor en kennis veel respect bij het team af.’

onderwerp omdat Breinsleutels over jezelf gaat en veel herkenning oplevert. Zo weten leraren dat kinderen op een gegeven moment niets meer op lijken te nemen. Als ik ze vertel dat het werkgeheugen van kinderen zo vol informatie kan zitten dat ze de stof niet meer kunnen verwerken, valt voor leerkrachten veel op zijn plaats.’ Bijzondere breinen Inmiddels is Joyce enkele keren terug geweest op school. Ze verzorgde een studiemoment over de aansluiting tussen Breinsleutels en het expliciete

taalles over de persoonsvorm bezig. Op zijn bureau staat een glazen potje met ijslollystokjes, die hij gebruikt om beurten te geven. Op elk stokje staat de naam van een leerling. Bij de afsluiting van de les vraagt hij of de doelen van de les zijn behaald en wie een volgende keer aanvullende instructie nodig heeft. Albert: ‘Je doet als leraar veel intuïtief. Joyce legt verbanden en vertelt hoe je nog meer winst kunt behalen. Omdat je het effect in je klas ziet, neemt het enthousiasme alleen maar toe.’

Meer weten? Mail naar so@cedgroep.nl

IJslollystokjes Anja Bennemeer, leerkracht van de aanvangs- groep: ‘Joyce is een bevlogen begeleider die het hele team keer op keer enthousiast weet te maken met de doorvertaling van Breinsleutels naar de praktijk. Zo zijn mijn instructies veel beknopter geworden en laten de kinderen met een rood of groen bordje zien of ze het begrepen hebben.’ Albert Joosten van groep acht is juist met een

Competent en betrokken: cursussen voor leerkrachten/docenten

Basiscursus Teach Like a Champion

S7209

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten en docenten s(b)o, vso en pro

Aantal bijeenkomsten: Vijf bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 35 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud Bent u op zoek naar praktische tools om meer grip te krijgen op klassenmanagement en leeropbrengsten? En wilt u leerlingen aanzetten tot actie tijdens de les? Maak dan kennis met Teach Like a Champion, het boek van Doug Lemov dat de CED-Groep vertaalde voor de Nederlandse onderwijsmarkt. In de basiscursus leert u werken met de belangrijkste basistechnieken van Teach Like a Champion. Deze technieken hebben te maken met het neerzetten van een sterke gedragscultuur, het hebben van hoge verwachtingen van leerlingen en met het genereren van een grote mate van betrokkenheid van leerlingen. U leert concreet te kijken welk gedrag leerlingen van u nodig hebben om zélf gewenst gedrag te kunnen vertonen. Dit doen we aan de hand van hulpvragen die u vanuit uw team meeneemt. Centraal uitgangspunt: u kunt het gedrag van kinderen pas veranderen als het gedrag van de leerkracht verandert. Aan bod komen: • basistechnieken voor het opbouwen van een sterke gedragscultuur in de klas • basistechnieken 'hoge verwachtingen van leerlingen' • basistechnieken om leerlingen tijdens de les actief te krijgen en te houden • Teach-technieken in relatie tot lesmodellen en opbrengstgericht werken

Wat u verder nog moet weten… •

•

Bij de opdrachten behoort het bestuderen van de literatuur. Tijdens de eerste bijeenkomst ontvangt u het boek Teach Like a Champion 2.0. Gedurende de cursus maakt u tweemaal video-opnames van lessen waarin u Teach-technieken gebruikt. Hiervoor is een toestemmingsverklaring van de ouders nodig; de cursusleiding heeft hier voorbeelden van.

Reacties eerdere cursisten “Door Teach is er meer rust in mijn klas gekomen en kunnen de leerlingen beter leren.” “Inspirerend om te zien hoe je meer grip krijgt op de klas. De technieken zijn zó simpel. Veel dingen weet je al, maar je bent je er onvoldoende van bewust.” “De Teach-technieken zijn heel verfrissend. Ik ga ze ook zeker gebruiken tijdens het coachen.’’ “Dit soort praktische dingen leer je op de pabo niet!” “Ik heb een grote klas. Met Teach is het eenvoudiger om zo’n grote groep te managen.’’

Teach Like a Champion

Leerlingen worden actiever en meer betrokken Tekst Ineke Westbroek

Meer rust in de groepen, actievere leerlingen, een vaste structuur. Vso De Regenboog is blij met de technieken van Teach Like a Champion, waarin leerkrachten en ib‘ers zijn getraind.

‘Noem een verschil tussen bolgewassen en knolgewassen.’ In klas 1 trekt Juf Wencke van der Wulp het kaartje met Nick’s naam uit de pot. Nick baalt. Hij weet het niet, maar herkanst glorieus bij zijn volgende beurt: ‘Een bol heeft ringen, een knol niet.’ De Rotterdamse vso-school De Regenboog werkt sinds vorig schooljaar met ‘Teach’. Technieken als de ‘bliksembeurt’ houden leerlingen bij de les, constateert Wencke. ‘Vroeger moesten ze hun vinger opsteken als ik een antwoord vroeg. Ik zag steeds dezelfde vingers. Nu ik namen uit de pot trek, weten leerlingen dat ik terugkom als ze het niet weten of fout hebben. Ze letten beter op en vinden het leuk om het juiste antwoord te geven.’ Succesvolle technieken Teach Like a Champion bestaat uit 62 succesvolle onderwijstechnieken, verzameld en uitgewerkt door de

Amerikaanse onderwijsonderzoeker Doug Lemov. Veel technieken lijken simpel (alle leerlingen bij binnenkomst begroeten, onverwachte beurten geven, zorgen dat de begintaak op het bord staat als de klas binnenkomt), maar ze werken, ook binnen het speciaal onderwijs. De CED-Groep vertaalde Teach naar de Nederlandse onderwijssituatie. Adviseurs trainen leerkrachten die de technieken willen toepassen in hun lespraktijk. Cursisten uit het speciaal onderwijs leren hoe zij de Teachtechnieken kunnen laten aansluiten op de visie en werkwijze van hun scholen.

vormden voor directeur Els Nagtegaal belangrijke redenen om Teach in te zetten. ‘Vso-leerlingen zijn vaak niet bij de les’, zegt zij. ‘Met Teach willen wij dit verbeteren.’ Het werkt, merkt Wencke. ‘Er is nu meer rust in de klas en de betrokkenheid is groter.’ Frank Teunissen, die het Regenboogteam trainde: ‘Teach zorgt voor meer plezier in het lesgeven. Dat straalt af op de kinderen.’

Meer weten? Mail naar so@cedgroep.nl

Meer betrokken Sinds De Regenboog werkt met technieken zoals de ‘bliksembeurt’, ‘weet niet geldt niet’ en de ‘begintaak’, merken leerkrachten dat leerlingen actiever en geconcentreerder meedoen. Die activering en de wens om de onderwijsresultaten te verbeteren

Opbrengstgericht werken in 4D

Praktijkonderwijs krijgt meer structuur en ambitie Tekst Connie van der Zel

‘Als praktijkschool zijn wij creatief in het ontwikkelen van nieuwe aanpakken om onze leerlingen vooruit te helpen. Maar hoe kunnen wij dit borgen in een doorlopend en samenhangend onderwijspakket, dat past bij het uitstroomperspectief van onze leerlingen?’ Sjaak de Ridder is directeur van Kolom Praktijkcollege Noord (KPCN) in Amsterdam. Samen met zijn collega Dervis Göktekin en de CED-adviseur vertelt hij hoe de school hiermee aan de slag is gegaan.

‘Wij hebben in ons meerjarig schoolplan vastgelegd wat wij met onze leerlingen willen bereiken. Aansluitend ontstond de behoefte om de weg daar naar toe vast te leggen in leerlijnen. Wat is de opbouw van de vakken? Waarom doen we in het eerste jaar deze activiteit en in het tweede jaar die? Hoe komen we tot een doorlopend en samenhangend geheel? Onze school maakt deel uit van een koepel van veertien scholen, waaronder enkele ZML-scholen. Zij werken al met de leerlijnen en de schoolstandaard van de CED-Groep en hebben daar goede ervaringen mee. Het besluit om zelf aan de slag te gaan met Opbrengstgericht werken in 4D was daarom snel genomen.’

Ambitie In januari 2017 is het KPCN begonnen met het ontwikkelen van de schoolstandaard. De CED-adviseur legde de principes van Opbrengstgericht Werken in 4D uit. Sjaak: ‘In een kleine groep hebben we de leerlijnen en vastgestelde standaarden van de CED-Groep doorgenomen. Waar konden wij ons in vinden? Wat is onze ambitie, wat doen we al en wat ontbreekt nog? Vanuit deze discussie hebben wij met meerdere ontwikkelgroepen onze eigen schoolstandaard op maat ontwikkeld. Per leerjaar hebben we de doelen vastgesteld en alle activiteiten per niveau in kaart gebracht. Wat doen we en wanneer? Uitgangspunt is altijd: wat kunnen onze leerlingen bereiken, waarheen

verwachten wij dat zij uitstromen en hoe kunnen wij ons onderwijsaanbod hier op richten?’ In alle ontwikkelgroepen zitten ook leerkrachten. Zij zijn bijvoorbeeld betrokken bij het ontwikkelen van de standaard voor arbeidsvaardigheden van de stage-coördinatoren. ‘Zij weten het beste wat de leerlingen op dat gebied moeten kunnen en wat stagebedrijven verwachten van de leerlingen.’ Concreet materiaal Vanuit de schoolstandaard zijn inmiddels enkele leerlijnen specifiek gemaakt: taal, rekenen, arbeidsvaardigheden (LOB) en sociaal-emotionele ontwikkeling. Sjaak: ‘Voor taal en rekenen hebben wij als standaard vastgesteld dat onze leerlingen na drie jaar niveau 1f

Opbrengstgericht werken in 4D is een aanpak om de onderwijskwaliteit en de leerlingresultaten te verbeteren. Data, duiden, doelen en doen zijn de sleutelwoorden. De schoolambitie of schoolstandaard en leerlijnen geven de werkwijze structuur. Opbrengstgericht werken in 4D is geschikt voor alle schoolsoorten en trajecten zijn op maat.

moeten kunnen halen. Dat is best ambitieus. De leerlijnen zijn dit jaar in de eerste klas ingevoerd. Dus over twee jaar is voor beide vakken de volledige leerlijn geïmplementeerd. Van leerkrachten horen we nu al terug dat er een duidelijker structuur in de lessen is gekomen en dat het minder moeite kost om de lessen voor te bereiden. Het werken volgens de leerlijn is efficiënter; er blijft tijd over voor verdieping.’ De leerlijnen arbeidsvaardigheden en sociaal-emotionele ontwikkeling zijn klaar en worden volgend jaar in de hele school ingevoerd. ‘Voor arbeidsvaardigheden is er veel concreet materiaal beschikbaar. De betrokken leerkrachten zijn er al mee aan het werk en zijn heel enthousiast. Ook voor het vak sociale

vaardigheden zijn veel concrete activiteiten vastgelegd, passend bij de doelen vanuit de leerlijn. Zo is het vak drama ingevoerd en vanaf volgend jaar gaan we Rots en Water aanbieden. Alle mentoren hebben hiervoor inmiddels een cursus gehad. Dat is een mooi extra element van deze manier van werken. Als de schoolstandaarden leidend worden, moet je hier ook het professionaliseringsaanbod op afstemmen.’ Betrokken Voor de implementatie van de leerlijnen werkt het KPCN samen met de stichting LeerKRACHT. ‘Het is belangrijk dat de leerkrachten zich betrokken voelen en mede-eigenaar zijn van het hele proces. Door de samenwerking met stichting

LeerKRACHT en de ondersteuning van de CED-Groep kunnen wij ook dit succesvol borgen. We merken nu al dat mensen meer nadenken over wat ze doen en wanneer. Deze mindset komt er steeds meer in. Het fijne van dit traject is dat het rustig en stap voor stap wordt ontwikkeld en ingevoerd. Zo heeft iedereen de tijd om er aan te wennen. De tijd is rijp om alle leerlijnen en de schoolstandaard verder in te voeren in de school.’

Meer weten? Mail naar so@cedgroep.nl

Gedrag is een vak

‘Bijna alle leerlingen stegen al snel twee of drie niveaus’ Tekst Renate Mamber

Sbo De Dijk in Druten ging over op een ander systeem van lesgeven. Voorwaarde daarvoor was dat de leerlingen beter leerden om zelfstandig te werken en samen te werken. Met het boek ‘Gedrag is een vak’ en de leerlijn Leren Leren vond het team een aanpak die daar perfect op aansloot. ‘In een half jaar tijd hebben we ontzettend veel bereikt.’

‘We verwachten eigenlijk heel veel van kinderen’, zegt Marjo Boef, directeur van sbo De Dijk. ‘We willen dat ze zelfstandig kunnen werken, dat ze kunnen reflecteren op hun eigen werk en samenwerken zonder begeleiding. Dat was voor ons de grootste winst van het traject: de bewustwording dat gedrag, net als taal, een vak is dat je kunt leren, ook op het sbo.’ Streefdoelen Het team ging onder begeleiding van de CED-adviseur aan de slag. ‘We begonnen met het inschalen van de leerlingen op de leerlijn Leren Leren’, vertelt Marjo. ‘Daar kwam een gemiddelde uit voor de hele groep. Vandaaruit hebben we een ambitie en streefdoelen gesteld. We zagen dat er wel een gat zat tussen wat we zouden willen en hoe het was.’ Het team maakte de doelen visueel met behulp van pictogrammen. Daarna

bespraken de leerkrachten de doelen uitgebreid met de leerlingen. Om de doelen van Leren Leren in te slijpen, werden ze gekoppeld aan een ander vak. Marjo: ‘Leren Leren wordt bijvoorbeeld gekoppeld aan het vak rekenen. Dan weten de kinderen dat ze behalve aan doelen voor rekenen, ook aan doelen voor Leren Leren gaan werken. Zodra 80 procent van de kinderen een doel behaalt, gaat het pictogram een stapje vooruit.’ Beste motivatie Bij de eerste tussenmeting, een half jaar na de start, waren de leerkrachten verbaasd over het resultaat. ‘Bijna alle kinderen waren minimaal twee of drie niveaus gestegen. Dat was fantastisch om te zien. Dan zie je dat gericht werken aan gedrag effect heeft, ook op een sbo-school. Dat is de beste motivatie die er is.’

‘Je ziet dat gericht werken aan gedrag effect heeft, ook op een sbo-school’ Volgens Marjo krijgen leerkrachten de aanpak steeds meer in de vingers. ‘Ze moeten erop gefocust zijn, daar begint het mee’, zegt ze. ‘De training die we hiervoor van de CED-adviseur kregen was essentieel. Het is nuttig als iemand van buiten mee kijkt en de klasseobservaties en nabesprekingen werken goed. De intern begeleider en een leerkracht liepen met de CED-adviseur mee, zodat zij die rol straks kunnen overnemen. Zo is alles goed geborgd. We zijn er nog niet helemaal, maar ik ben ervan overtuigd dat we de streefdoelen gaan halen.’

Meer weten? Mail naar so@cedgroep.nl

Competent en betrokken: cursussen voor leerkrachten/docenten

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 15 SBU Plaats: Rotterdam

voortkomen en gaan we vervolgens in op concrete manieren om in de klas met het gedrag om te gaan. We gaan hierbij uit van vier gedragsclusters: • druk gedrag • agressief gedrag • teruggetrokken gedrag • sociaal opvallend gedrag Vanuit deze gedragsclusters maken we ook de koppeling naar enkele veel voorkomende ontwikkelingsstoornissen (angst, ODD, autisme en ADHD).

Inhoud

Wat u verder nog moet weten…

Deze cursus is geschikt voor leerkrachten en docenten in het speciaal onderwijs die willen groeien in hun rol voor de klas. De cursus geeft inzicht hoe u uw didactisch handelen kunt optimaliseren. U krijgt tijdens de praktijkgerichte training tips en inzichten die bijdragen aan het optimaal laten presteren van uw leerlingen. De cursus gaat in drie bijeenkomsten in op effectieve didactiek. Zowel theoretisch en vakgericht als werkvormen komen aan bod. Elke bijeenkomst heeft zijn eigen thema. Startend met een bijeenkomst over diverse werkvormen, beïnvloeden van leergedrag en de opbouw van een effectieve les. Daarna drie bijeenkomsten die in het teken staan van een vak (rekenen, spelling (niet voor vso en pro) en begrijpend lezen). Omdat bij elk vak andere aspecten in je leerkrachthandelen van belang zijn. Je leert vakoverstijgend de juiste tools in te zetten en je leert vakinhoudelijk wat werkt bij de verschillende vakken.

•

Effectieve didactiek

S7248

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten en docenten s(b)o, vso en pro

•

De cursus is blended. Naast de cursusbijeenkomsten gaat u ook werken in de online-leeromgeving van de CED-Groep. Deze leeromgeving geeft toegang tot cursusinhoud en toepassingsopdrachten. In de leeromgeving is ook laagdrempelige uitwisseling van de cursisten mogelijk. Inschrijven voor deze cursus betekent dat u aan álle (online en offline) onderdelen deelneemt en voor het verkrijgen van het certificaat de opdrachten met een voldoende afrondt. Tijdens de cursus maken we gebruik van de boekjes Gedrag is een vak en Gedrag is een signaal. Deze worden op de eerste cursusbijeenkomst uitgereikt.

Gedrag is een signaal

S4470

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten en docenten s(b)o, vso en pro

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 10 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud Heel wat leerlingen laten opvallend gedrag zien. Ze zijn bijvoorbeeld enorm druk of juist heel stil, opstandig en agressief, of hebben moeite om contact met anderen te maken. Dit gedrag komt ergens vandaan: het is een signaal vanuit het kind. Deze cursus laat zien welke signalen kinderen met hun gedrag kunnen geven en hoe u daaraan tegemoet komt in de klas. In de cursus besteden we aandacht aan hoe u signalen van kinderen herkent. We bieden hierbij praktische hulpmiddelen om het gedrag van kinderen in kaart te brengen. Ook bespreken we de onderwijsbehoeften die uit het gedrag

Kijk op cedgroep.nl/cursussen voor actuele data, locatie en inschrijven

Competent en betrokken: cursussen voor leerkrachten/docenten

Kijk op cedgroep.nl/cursussen voor actuele data, locatie en inschrijven

Basiscursus Skillis

S4755

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten bovenbouw s(b)o

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 8 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud We willen onze kinderen opvoeden tot kritische burgers en probleemoplossers, die goed kunnen samenwerken en ook nog betrokken zijn bij de wereld om hen heen. Ook leerlingen met speciale onderwijsbehoeften. De manier waarop we deze zogenoemde vaardigheden van de 21e eeuw ‘vertalen’, valt dikwijls buiten de belevingswereld van deze leerlingen. Skillis heeft de complexe vaardigheden van de 21e eeuw teruggebracht naar vier kernvaardigheden: denkkracht, perspectief nemen, zelfregulering en samenwerken.

De vier kernvaardigheden zijn voor leerlingen uitgewerkt in verschillende rollen: Sterke denker, Doe-het-zelver, Open kijker en Teamspeler. Voor leerkrachten en docenten zijn ze geconcretiseerd in leerinhoud, doelstellingen en activiteiten waaraan u met de leerlingen kunt werken. In deze cursus maakt u kennis met de vier kernvaardigheden van Skillis. U leert hoe u er in de groep mee aan de slag kunt gaan. De volgende thema’s komen aan bod: • kernvaardighedenmodel, waarbij we onder andere inzoomen op een cultuur van leren en denken en Growht en Fixed mindset • vijf gouden regels: planning zichtbaar maken, werken met doelen, modelen van gewenst gedrag, leerlingen uitdagen en feedback geven • werkvormen voor iedere dag in de klas • aan de slag in de groep: van simpele tot ingrijpende interventies

Effectief en gedreven: cursussen voor onderwijsassistenten Grote klassen, het lerarentekort, toenemende behoefte aan differentiatie en leerlingen die meer zorg nodig hebben: voor veel scholen is dit de dagelijks realiteit. Een goede onderwijsassistent is dan goud waard! De CED-Groep helpt al jaren onderwijsassistenten om zich op allerlei gebieden verder te professionaliseren. Deelnemers zijn zeer positief over de praktische bruikbaarheid van onze cursussen en de ruime mogelijkheid tot uitwisseling. Speciaal voor onderwijsassistenten ontwikkelden we onder meer Onderwijsassistent woordenschatcompetent en Onderwijsassistent gedragscompetent. Deze en meer cursussen zijn er nu ook voor onderwijsassistenten uit het speciaal onderwijs. Hierdoor kan de cursus toegespitst worden op situaties die specifiek zijn voor de praktijk van het speciaal onderwijs.

Onderwijsassistent woordenschatcompetent

S1502

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten en onderwijsassistenten s(b)o

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 30 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud In deze praktische cursus komen de diverse inzichten op het gebied van woordenschatdidactiek en -uitbreiding aan de orde. Op welke manieren leert een kind woorden? Op welke manieren kunt u hier op aansluiten in uw dagelijkse omgang met de leerlingen? Hoe kunt u differentiëren in de verschillende niveaus in een groep? De volgende thema’s komen aan bod: • selecteren van woorden en de vier didactische stappen • differentiëren tussen diverse kinderen • werkvormen voor inslijpen van nieuwe woorden • transfer naar de dagelijkse praktijk en alle schoolse vakken

Wat u verder nog moet weten… •

•

Het gaat in deze cursus om woordenschatonderwijs aan alle kinderen in het s(b)o. Werkt u met nieuwkomers, dan is de cursus NT2 voor onderwijsassistenten s(b)o wellicht meer van toepassing. Tijdens de cursus gebruiken we het boek Met woorden in de weer van Marianne Verhallen en Dirkje van den Nulft. U ontvangt dit boek bij de eerste bijeenkomst.

Onderwijsassistent leescompetent

S2149

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Onderwijsassistenten en leerkrachtondersteuners s(b)o

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 20 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud Deze cursus geeft u kennis en achtergronden over het leesproces, leesbevordering en leesproblemen die u direct op school kunt gebruiken. Omdat onderwijsassistenten vaak worden ingezet bij het remediëren van leesproblemen, wordt dit onderwerp uitgebreid behandeld. Daarnaast is er voldoende ruimte voor vragen uit de dagelijkse praktijk en de rol van de onderwijsassistent bij het optimaliseren van het leesonderwijs op school.

Effectief en gedreven: cursussen voor onderwijsassistenten

De volgende thema’s komen aan bod: • globaal inzicht in het leren lezen van 4-12 jarigen • kennis van de essenties van de deelgebieden • beginnende geletterdheid • aanvankelijk lezen en voortgezet technisch lezen • de vaardigheid om het kind te ondersteunen bij zijn leesontwikkeling • toetsing en remediëring • begrijpend lezen en leesplezier

Reactie eerdere cursist

Onderwijsassistent gedragscompetent

S4482

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Onderwijsassistenten en leerkrachtondersteuners s(b)o, vso en pro

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 20 SBU Plaats: Eindhoven

“Deze cursus sluit goed aan op de praktijk.”

Inhoud

Onderwijsassistent rekencompetent

S3040

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Onderwijsassistenten en leerkrachtondersteuners s(b)o

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 11 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud Bent u onderwijsassistent en ondersteunt u regelmatig leerlingen met hardnekkige rekenproblemen? Dan is deze praktische cursus van drie bijeenkomsten echt een aanrader. U krijgt inzicht in het ontstaan van rekenproblemen en u leert om effectief te ondersteunen bij het rekenonderwijs en de remediëring van rekenproblemen. De volgende thema’s komen aan bod: • hoe leren kinderen rekenen en wat kan daar allemaal bij misgaan? • de meest gebruikte rekentoetsen • oefenen met de afname van rekentoetsen • concrete begeleiding van leerlingen (preventief en curatief) en bruikbare materialen De cursus is concreet van opzet: de theorie is beperkt, het gaat om het handelen. Leren door doen staat voorop. Tijdens elke bijeenkomst wordt tijd ingeruimd voor vragen over de eigen praktijksituatie.

Wilt u meer inzicht in het gedrag van kinderen en in de invloed van uw eigen gedrag? Dan is deze cursus echt een aanrader! De cursus geeft u inzicht in hoe gedragsbeïnvloeding werkt en welke factoren invloed hebben op het gedrag van leerlingen. Vervolgens komt een aantal veel voorkomende werkhoudings- en gedragsproblemen aan de orde. De cursus is concreet van opzet met een beperkte hoeveelheid theorie. Tijdens de bijeenkomsten wordt tijd ingeruimd voor vragen uit de eigen dagelijkse praktijk. Het gaat om het eigen handelen. De volgende thema’s komen aan bod: • faalangst • motivatieproblemen • brutaal en opstandig gedrag • stil en teruggetrokken gedrag

Reactie eerdere cursist “Ik heb handvatten gekregen die ik tijdens mijn werkzaamheden kan gebruiken.”

NT2 voor onderwijsassistenten

S1516

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Onderwijsassistenten en leerkrachtondersteuners s(b)o

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 6 SBU Plaats: Utrecht

Wat u verder nog moet weten…

Inhoud

Voorwaarde voor deelname is dat u enigszins op de hoogte bent van het reguliere rekencurriculum van de basisschool. Verder bent u binnen de schoolorganisatie actief bezig met het bieden van hulp aan leerlingen met rekenproblemen.

De meeste nieuwkomers komen terecht in een speciale taalklas of schakelklas. Ze hebben daar ongeveer een jaar de tijd om de basis van het Nederlands te leren. De kans is groot dat u als onderwijsassistent gevraagd wordt om de lessen Nederlands als tweede taal te ondersteunen. Om u daarbij op weg te helpen is deze praktische cursus ontwikkeld waarin we antwoord geven op vragen als: hoe leert u deze leerlingen zo snel mogelijk de taal die ze op school nodig hebben, hoe vergroot u zo snel mogelijk hun

Effectief en gedreven: cursussen voor onderwijsassistenten

woordenschat en welke woorden biedt u daarbij aan, welke speciale lesmaterialen zijn er en hoe zet u de reguliere methoden in? De thema’s die aan bod komen: • leren van een nieuwe taal • klankonderwijs • woordenschatonderwijs • mondelinge taalvaardigheid • technisch en begrijpend lezen In deze cursus is veel gelegenheid om met de cursusleiding en andere cursisten van gedachten te wisselen over uw eigen ervaringen met het onderwijs aan nieuwkomers.

Basiscursus Teach Like a Champion voor onderwijsassistenten

Samen sterk voor de groep

S7176

S7211

Individuele cursus

Individuele cursus Voor wie is de cursus bedoeld?

Voor wie is de cursus bedoeld? Onderwijsassistenten en leerkrachtondersteuners samen met de leerkracht s(b)o of docent vso en pro

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 15 SBU Plaats: Eindhoven

Onderwijsassistenten en leerkrachtondersteuners s(b)o, vso en pro

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 28 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud

Inhoud Meer handen voor de groep betekent niet altijd dat een groep beter functioneert. Het vraagt veel afstemming tussen de verschillende professionals. In deze cursus leren assistenten samen met de leerkrachten hoe zij hun gedrag optimaal op elkaar kunnen afstemmen en hoe zij elkaars talenten zo effectief mogelijk kunnen benutten. De volgende thema’s komen aan bod: • leerkracht en assistent weten wat verantwoordelijkheden en taken zijn • opbrengstgericht werken in 4D: Data, Duiden, Doelen en Doen • groepsdynamiek: de groep is een positieve groep • leren leren: het leergedrag van leerlingen verbeteren

Kijk op cedgroep.nl/cursussen voor actuele data, locatie en inschrijven

Bent u op zoek naar praktische tools om meer grip te krijgen op klassenmanagement en leeropbrengsten? En wilt u leerlingen aanzetten tot actie tijdens de les? Maak dan kennis met Teach Like a Champion. In de basiscursus leert u werken met de belangrijkste basistechnieken van Teach Like a Champion. Deze technieken hebben te maken met het neerzetten van een sterke gedragscultuur, het hebben van hoge verwachtingen van leerlingen en met het genereren van een grote mate van betrokkenheid van leerlingen. U leert concreet te kijken welk gedrag leerlingen van u nodig hebben om zélf gewenst gedrag te kunnen vertonen. Centraal uitgangspunt: u kunt het gedrag van kinderen pas veranderen als u uw gedrag verandert. Aan bod komen: • basistechnieken voor het opbouwen van een sterke gedragscultuur in de klas • basistechnieken 'hoge verwachtingen van leerlingen' • basistechnieken om leerlingen tijdens de les actief te krijgen en te houden

Wat u verder nog moet weten… •

•

Zo ondersteun je het leren lezen en wordt oefenen leuk

Cursus Onderwijsassistent leescompetent Tekst Karin van Breugel

Onderwijsassistenten spelen een steeds belangrijker rol in het leesonderwijs. Zij ondersteunen in de groep of werken daarbuiten met kleine groepjes leerlingen. In de cursus Onderwijsassistent leescompetent komen alle ins en outs van het leesonderwijs aan vier- tot twaalfjarigen op een praktische en actieve manier aan bod.

‘We hebben deze cursus ontwikkeld omdat het hartstikke belangrijk is dat onderwijsassistenten goed op de hoogte zijn van het leesproces in groep 1 tot en met 8. Want als ze weten welke ontwikkeling leerlingen doormaken, kunnen ze hen ook gerichter ondersteunen’, vertelt Annemieke van de Kamp, trainer en adviseur bij de CED-Groep. Expertise vergroten Onderwijsassistent Mariska Harteveld volgde de cursus Onderwijsassistent leescompetent begin dit jaar. Op haar school, obs Catamaran in Rotterdam, ondersteunt zij in vijf kleutergroepen. ‘Kleuters lezen natuurlijk nog niet, maar je bent wel bezig met beginnende geletterdheid en begrijpend luisteren. Ik doe dit werk al elf jaar, dus ik heb de nodige kennis en ervaring. Toch heb ik direct ‘‘ja’’ gezegd toen de directeur aanbood om deze cursus te gaan volgen. Het is fijn om op de hoogte te blijven van actuele ontwikkelingen en je kunt altijd je expertise vergroten. Ik wil leerlingen graag op de juiste manier helpen en begeleiden, zeker ook omdat ik op onze school de enige BOUW-tutor ben. BOUW is een preventief leesprogramma, dat we bijvoorbeeld inzetten als de ouders of oudere broers en zussen van een kind dyslexie hebben.’ Hou het leuk! Tijdens de cursus komen allerlei aspecten van het leesonderwijs voorbij. Zo is er bijvoorbeeld aandacht voor beginnende geletterdheid, aanvankelijk leesonderwijs, voortgezet technisch lezen, begrijpend luisteren en lezen, toetsing en leesplezier. Over dat laatste zegt Annemieke: ‘De onderwijsassistent leest vaak met een groepje kinderen opnieuw een tekst. Die herhaling is belangrijk, maar als je er niet iets leuks van maakt, wordt het voor de kinderen al snel saai. Tijdens de cursus krijgen de onderwijsassistenten allerlei tips en suggesties om het extra oefenen leuk en effectief te houden.’

Ook is er veel aandacht voor de instructie bij begrijpend lezen. ‘Scholen gebruiken natuurlijk verschillende methodes. In de cursus besteden we aandacht aan de zaken die belangrijk zijn bij het begrijpend lezen. Bijvoorbeeld ‘‘modeling’’. Bij modeling doet de leerkracht of onderwijsassistent hardop voor wat er in haar hoofd gebeurt als ze een stukje tekst leest. Welke vragen stel ik? Welke verbanden kan ik leggen? Veel onderwijsassistenten zijn nog niet zo bekend met modeling, dus daar oefenen we uitgebreid mee’, legt Annemieke uit. Aantrekkelijk extraatje De cursus gaat in op het leesonderwijs in álle groepen. Mariska werkt zelf alleen in de kleutergroepen. Toch vindt ze die brede benadering geen bezwaar. Integendeel. ‘We kregen praktische tips en handvatten om kinderen in alle groepen zo goed mogelijk te ondersteunen in het leesproces. Hoewel ik in de kleuterbouw niet alle handvatten kan gebruiken, vind ik het toch interessant om te horen hoe je kinderen in andere groepen kunt helpen bij het lezen. Als ik ingezet wordt in andere groepen, heb ik daar weer actuele kennis over. Dat vind ik wel echt een extraatje van de cursus.’

Leerzame uitwisseling De cursus is een mooie mix van theorie, praktisch aan de slag gaan en uitwisselen van ervaringen. Annemieke legt uit waarom er zoveel ruimte is voor interactie tussen de cursisten: ‘In de praktijk is er vaak weinig uitwisseling tussen onderwijsassistenten onderling. Op veel scholen is er maar één onderwijsassistent en het nascholingsaanbod voor onderwijsassistenten is gering. Uit de evaluatie blijkt dat deelnemers het erg prettig vinden om met elkaar over het werk te praten en om elkaar tips en ideeën te geven.’ Cursist Mariska is het hier helemaal mee eens. ‘Wij zaten met dertien cursisten in een groep, allemaal met hun eigen kennis en ervaring. Ik vond het interessant om te horen hoe zij bepaalde dingen doen. Dat helpt ontzettend, het brengt je op ideeën. Annemieke speelde steeds goed in op de inbreng van de cursisten. Dan voegde ze daar bijvoorbeeld extra achtergrondinformatie of praktijkervaringen aan toe.’ Mariska vindt dat ze tijdens de vier cursusochtenden veel bagage heeft gekregen om haar werk nog beter te doen. ‘Ik vond het een heel fijne manier van leren. Dit smaakt naar meer. Mijn aanvraag om komend schooljaar de cursus Woordenschat te gaan doen, is al de deur uit!’

Meer weten? Mail naar so@cedgroep.nl

Specifiek en ambitieus: cursussen voor leerkrachten/docenten in het ZML ZML-leerlingen vormen een aparte doelgroep binnen het speciaal onderwijs. Zij hebben specifieke onderwijsbehoeften en het lesgeven aan deze leerlingen vraagt andere competenties van leerkrachten. Speciaal voor leerkrachten uit het ZML-onderwijs hebben wij drie cursussen geselecteerd waarin wij de ZML-praktijk centraal stellen: de basiscursus Teach Like a Champion ZML, Seksuele vorming ZML en De Vreedzame School voor nieuwe leerkrachten en onderwijsassistenten ZML. Deze cursussen worden gegeven door een cursusleider die bekend is met de praktijk van het ZML-onderwijs. Verder bieden deze cursussen voldoende ruimte om ervaringen en kennis uit te wisselen met vakgenoten die ook in het ZML-onderwijs werken.

Basiscursus Teach Like a Champion ZML

S7210

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten en docenten ZML

Aantal bijeenkomsten: Vijf bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 35 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud

Kijk op cedgroep.nl/cursussen voor actuele data, locatie en inschrijven

Bent u op zoek naar praktische tools om meer grip te krijgen op klassenmanagement en leeropbrengsten? En wilt u leerlingen aanzetten tot actie tijdens de les? Maak dan kennis met Teach Like a Champion, het boek van Doug Lemov dat de CED-Groep vertaalde voor de Nederlandse onderwijsmarkt. In de basiscursus leert u werken met de belangrijkste basistechnieken van Teach Like a Champion. Deze technieken hebben te maken met het neerzetten van een sterke gedragscultuur, het hebben van hoge verwachtingen van leerlingen en met het genereren van een grote mate van betrokkenheid van leerlingen. U leert concreet te kijken welk gedrag leerlingen van u nodig hebben om zélf gewenst gedrag te kunnen vertonen. Dit doen we aan de hand van hulpvragen die u vanuit uw team meeneemt. Centraal uitgangspunt: u kunt het gedrag van kinderen pas veranderen als het gedrag van de leerkracht verandert. Aan bod komen: • basistechnieken voor het opbouwen van een sterke gedragscultuur in de klas • basistechnieken 'hoge verwachtingen van leerlingen' • basistechnieken om leerlingen tijdens de les actief te krijgen en te houden • Teach-technieken in relatie tot lesmodellen en opbrengstgericht werken

Wat u verder nog moet weten… •

Bij de opdrachten behoort het bestuderen van de literatuur. Tijdens de eerste bijeenkomst ontvangt u het boek Teach Like a Champion 2.0 en de ZML-editie.

Specifiek en ambitieus: cursussen voor leerkrachten/docenten in het ZML

•

Gedurende de cursus maakt u tweemaal video-opnames van lessen waarin u Teach-technieken gebruikt. Hiervoor is een toestemmingsverklaring van de ouders nodig; de cursusleiding heeft hier voorbeelden van.

Reacties eerdere cursisten “Door Teach is er meer rust in mijn klas gekomen en kunnen de leerlingen beter leren.” “Inspirerend om te zien hoe je meer grip krijgt op de klas. De technieken zijn zó simpel. Veel dingen weet je al, maar je bent je er onvoldoende van bewust.” “De Teach-technieken zijn heel verfrissend. Ik ga ze ook zeker gebruiken tijdens het coachen.” “Dit soort praktische dingen leer je op de pabo niet!” “Ik heb een grote klas. Met Teach is het eenvoudiger om zo’n grote groep te managen.”

Seksuele vorming ZML

S5872

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld?

De Vreedzame School voor nieuwe leerkrachten en onderwijsassistenten ZML

Docenten ZML

Aantal bijeenkomsten: Twee bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 6 SBU Plaats: Rotterdam

S4824

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Leerkrachten en onderwijsassistenten ZML

Inhoud De CED-Groep en Kenniscentrum Rutgers maken zich sterk voor een sterke verankering van de seksuele en relationele vorming binnen het speciaal onderwijs. Inmiddels zijn er specifiek voor het speciaal onderwijs veel producten ontwikkeld, zoals leerlijnen, een ouderbrochure en een koppeling van materialen aan de leerlijn. Al deze materialen zijn vrij beschikbaar via de pagina www.seksuelevorming.nl/vso. Maar hoe zet u deze materialen goed in binnen uw school? Welke plek heeft seksuele en relationele vorming in het lesprogramma? En hoe gaat u om met lastige situaties tijdens de les? Voor al dit soort vragen is de training Seksuele vorming ontwikkeld. Tijdens deze training bereidt u zich gedegen voor op het geven van seksuele vorming in het (voortgezet) speciaal onderwijs. Thema’s die aan bod komen: • samen met het team een visie bepalen op dit onderwerp • betrekken van ouders • de leerlijn seksuele vorming • kennis, vaardigheden en inzichten die u nodig heeft voor de lessen seksuele vorming • kennismaking met materialen die u tijdens de les kunt inzetten

Aantal bijeenkomsten: Twee bijeenkomsten van drie uur Lerarenporfolio: 6 SBU Plaats: Rotterdam Inhoud Bent u een nieuwe leerkracht op een vreedzame school voor ZML? In twee cursusbijeenkomsten raakt u vertrouwd met het programma, de werkwijze en de belangrijkste principes van De Vreedzame School. De volgende thema’s komen aan bod: • achtergronden, werkvormen en doelen van het programma De Vreedzame School • zelf ervaren van de (coöperatieve) werkvormen • suggesties om het programma zelfstandig in de vingers te krijgen

Wat u verder nog moet weten… •

Meer informatie over De Vreedzame School en de Vreedzame wijk vindt u op www.devreedzameschool.nl.

Reactie eerdere cursist “Ik heb goed inzicht gekregen in de doelstelling van De Vreedzame School. Het waren twee superdagen, jammer dat het afgelopen is.”

De Vreedzame School - Beste Burgers

‘Respect voor elkaar ‘maakt het veilig in ‘de groep’ Tekst Renate Mamber

Respect hebben voor elkaar, je eigen zegje doen en verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gedrag. De meeste leerlingen moeten deze vaardigheden leren. Ook in het speciaal onderwijs. Op STIP Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) in Utrecht werken ze daarom met Beste Burgers, een versie van het programma De Vreedzame School voor leerlingen met een verstandelijke beperking.

STIP VSO gebruikt al enkele jaren het programma Beste Burgers om leerlingen op hun eigen niveau democratisch burgerschap en sociale competenties bij te brengen. ‘Het heeft alles te maken met leerlingenparticipatie’, vertelt leerkracht Joke Meijs. ‘Leerlingen leren elkaar kennen, ervaren verschillen en aanvaarden dat van elkaar. Van daaruit leren ze om eigen keuzes te maken en elkaar aan te spreken.’ Het programma bevat vier blokken met een eigen thema: ‘We horen bij elkaar’ voor de groepsvorming, ‘We lossen

ruzies zelf op’ over het omgaan met conflicten, ‘We zijn aardig voor elkaar’ over het omgaan met emoties, en ‘We zijn allemaal anders’, over het omgaan met verschillen en overeenkomsten. Opstekers Jokes collega Lidewij van den Bogaert begint de les met een ‘binnenkomer’ waarmee ze de kinderen activeert. Een paar leerlingen veranderen iets aan zichzelf en de anderen moeten raden wat. ‘Lidewij doet een moeilijke variant van het spelletje, die vraagt om discipline en

goed kijken naar elkaar’, licht Joke toe. ‘Je kunt dit programma goed uitsplitsen naar niveau. Ik heb leerlingen die minder gemakkelijk leren. In mijn groep doen we een meer eenvoudige versie van dit spelletje.’ Na de binnenkomer vraagt Lidewij of de klas weet wat een opsteker is. Veel leerlingen hebben wel een idee. ‘Bijvoorbeeld dat je zegt dat iemand mooie kleren aan heeft’, zegt een leerling. Bij het begrip ‘afbreker’ kunnen de leerlingen zich ook iets voorstellen: ‘Iets zeggen wat niet zo aardig is.’ Een meisje bekent: ‘Soms kan ik het niet inhouden. Dan floept het er gewoon uit.’ Wat voor gevoel geeft dat?, vraagt Lidewij. ‘Niet zo leuk’, zegt het meisje. De groep is het er over eens dat van een opsteker iedereen blij wordt en van een afbreker niet. De les krijgt een nieuwe wending als de leerlingen opstekers voor elkaar bedenken, maar een paar leerlingen negatief doen over anderen. Lidewij pakt dit meteen op en zo verschuift het accent van de les. Joke: ‘Dat is echt Beste Burgers: ingaan op wat er speelt en vooral respect hebben voor elkaar.’

‘Leerlingen krijgen het gevoel dat ‘er echt naar hen wordt geluisterd’

Meer dan een lesmethode Veel begrippen uit het programma Beste Burgers worden gemeengoed in de school. ‘Iedereen weet wat een afbreker of een opsteker is,’ zegt Joke. ‘Maar ook bijvoorbeeld wat bij conflicten een win-winsituatie is.’ Het programma blijft niet beperkt tot twee lessen per week; het is meer dan een lesmethode. Joke: ‘Wat de leerlingen niet beseffen is dat Beste Burgers de hele week doorgaat.’ Ze grijpt als leerkracht allerlei gebeurtenissen aan om leerlingen inspraak te geven. ‘Bijvoorbeeld toen we een sportbeker hadden gewonnen. De vraag was: waar gaan we hem neerzetten? We zijn twintig minuten bezig geweest om dat samen te beslissen.’ Bovendien doet de school regelmatig iets schoolbreeds. Dit keer is dat een actie voor vluchtelingen. ‘Het is niet voor alle leerlingen even makkelijk om te begrijpen wat er met vluchtelingen aan de hand is’, vertelt Joke. ‘Maar toch zei een van mijn zwakste leerlingen op een gegeven moment: het zijn mensen die geen bed hebben en geen huis. Dan gaan ze meedenken en zijn ze heel betrokken. Ik ben er zo trots op wat ze dan allemaal kunnen bedenken.’

De Vreedzame School is een programma voor sociale competentie en democratisch burgerschap. Het richt zich schoolbreed op een positief werkklimaat met actieve en zorgzame leerlingen. De versie Beste Burgers richt zich op het voortgezet speciaal onderwijs; Beste Vrienden is bestemd voor het speciaal onderwijs. www.devreedzameschool.nl

Veilig Joke: ‘Respect voor elkaar maakt het veilig in de groep. Dat is waar we vooral mee bezig zijn. Dan komt er ook ruimte voor inspraak. Leerlingen kijken je vaak eerst met grote ogen aan als je hen meer inspraak geeft. Maar als je hen de tools geeft, raken ze er gaandeweg mee vertrouwd. Soms moet je een beetje sturen, maar je kunt leerlingen veel regie geven. Zo krijgen ze het gevoel dat er echt naar hen wordt geluisterd. Het mooie is dat leerlingen die normaal geen minuut kunnen stilzitten, opeens een half uur kunnen praten om samen een beslissing te nemen.’ Meer weten? Mail naar so@cedgroep.nl

Leiden en begeleiden: cursussen voor MT- en CvB-leden Lesgeven in het speciaal onderwijs vraagt iets anders van leerkrachten dan lesgeven in het regulier onderwijs. Hetzelfde geldt voor het leiden en begeleiden van deze teams van specialisten. Speciaal voor professionals die leiding geven aan teams in het speciaal onderwijs en/of leerkrachten in het speciaal onderwijs hebben wij een aantal cursussen geselecteerd, zoals de basis- en de verdiepingscursus Interne Begeleiding. Maar ook de Masterclass Opbrengstgericht werken in 4D en Lead Like a Champion bieden wij apart aan. Deze laatste cursussen staan beide geregistreerd in het schoolleidersregister. De cursussen worden gegeven door een cursusleider die de praktijk van het leiden en begeleiden in het speciaal onderwijs kent en ook de uitwisseling met vakgenoten uit het speciaal onderwijs geeft deze cursussen de meerwaarde die recht doet aan wat professionals uit het speciaal onderwijs nodig hebben voor de uitvoering van hun vak.

Lead Like a Champion

S7042

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Schoolleiders s(b)o, vso en pro

Aantal bijeenkomsten: Zes bijeenkomsten van Lerarenporfolio: Plaats:

drie en een half uur 42 SBU Utrecht

Inhoud Wanneer is een school effectief? Om te beginnen als er competente leerkrachten voor de klas staan die al hun tijd besteden aan het geven van effectieve lessen. Een schoolleider die het voor elkaar krijgt dat deze competente leerkrachten de goede dingen doen, is echter zeker zo belangrijk. Excellente, succesvolle schoolleiders geven prioriteit aan de ontwikkeling van de leerkracht; zij besteden veel tijd aan observeren en feedback geven. De training Lead Like a Champion gaat over opbrengstgericht leiderschap. U maakt kennis met de hefbomen die hiervoor nodig zijn. De volgende thema’s komen aan bod: • wat maakt onderwijs effectief? • datagestuurde instructie • hoe kunnen schoolleiders het beste datagestuurd en opbrengstgericht leidinggeven aan hun teams? • hoe kunnen schoolleiders bijdragen aan betere resultaten van leerlingen? • Persoonlijk KoersOnderzoek • hoe geven schoolleiders onderwijskundig leiding aan de professionals voor de klas? • observatie en feedback • hoe creëren schoolleiders een lerende schoolcultuur? • professionele ontwikkeling • schoolcultuur • aansturen van het team U krijgt opdrachten waarmee u in de praktijk oefent. De vijf cursusochtenden worden afgewisseld met intervisiemomenten. Zo krijgt u de gelegenheid om uw praktijkervaring te spiegelen aan uw medecursisten en krijgt u direct feedback op uw ontwikkeling.

Wat u verder nog moet weten… De cursus is mede gebaseerd op de ervaringen die Paul Bambrick-Santoyo opdeed in zijn werk als directeur van

Leiden en begeleiden: cursussen voor MT- en CvB-leden

North Star Academies in Newark, New Jersey. Hij observeerde schoolleiders en bracht in beeld waaraan zij hun tijd besteden. Hij constateert dat zeer succesvolle scholen veel tijd doorbrengen met klassen bezoeken, observeren en feedback geven.

•

• • •

Schoolleidersregister Lead Like a Champion is gecertificeerd als formeel aanbod bij de deelthema’s ‘professionele leergemeenschap’ en ‘onderzoeksmatig werken’ (uit het thema ‘kennis- en kwaliteitsontwikkeling’).

Wat u verder nog moet weten… •

Reacties eerdere cursisten “Ik weet zeker dat de training een bijdrage heeft geleverd aan de bewustwording van mijn ontwikkelpunten.” “Het onderdeel ‘sturen op je uitstroom’ was voor mij nieuw. Ik ben uitgedaagd om me daar meer bewust mee bezig te gaan houden.” “Ik ben me bewuster geworden wat opbrengstgericht leiderschap inhoudt, heb handvatten gekregen om eraan te werken en ben ermee aan de gang gegaan.”

•

Masterclass Opbrengstgericht werken in 4D

S7049

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld? Schoolleiders en intern begeleiders s(b)o, vso en pro

Aantal bijeenkomsten: Vier bijeenkomsten van zeven uur Lerarenporfolio: 48 SBU Plaats: Utrecht Inhoud Wilt u een duurzame verandering in uw team realiseren? Deze masterclass legt hiervoor een gedegen basis. Het motto van de masterclass: leer zelf duiden en zelf doen. Tijdens de bijeenkomsten komen de volgende thema’s aan bod: • data en duiden: werken vanuit een ambitie en goed analyseren van data op beïnvloedbare onderwijskenmerken • hoe organiseer ik binnen mijn school kwalitatief goed en gedifferentieerd onderwijs dat rechtdoet aan verschillen tussen kinderen en toch uitvoerbaar blijft? • hoe stimuleer ik mijn team om te denken en te werken vanuit het effect van hun onderwijs op de leerlingresultaten? • doelen en doen: stellen van een standaard voor leerkrachtgedrag. • hoe stimuleer ik een doelgerichte en planmatige ontwikkeling van mijn leraren? • de ondersteuningsstructuur

hoe bouw ik een ondersteuningsstructuur (basis- en extra ondersteuning) die tegemoetkomt aan de onderwijsbehoeften van álle leerlingen? hoe waarborg ik de kwaliteit en hoe vertaal ik dit naar mijn schoolplan? de lerende cultuur hoe werk ik aan een professionele leergemeenschap en leercultuur?

Tijdens de cursus krijgt u huiswerkopdrachten. Deze resulteren in een eenjarig plan dat is gericht op de kwaliteitsverbetering binnen uw school. De masterclass is zeer geschikt als start van een opbrengstgericht en passend onderwijstraject binnen één schoolbestuur of samenwerkingsverband. Daarnaast kunt u altijd op maat een traject aanvragen voor uw school. We verzorgen een vierdaagse training op maat voor schoolbesturen en MT’s (directie en interne begeleiders). Daarbij is het maximum aantal deelnemers 12. Intern begeleiders kunnen alleen samen met schoolleiders inschrijven.

Schoolleidersregister Deze cursus is gecertificeerd voor: • het professionaliseringsthema ‘omgaan met verschillen’ • het deelthema ‘professionele leergemeenschap’ (uit het thema ‘kennis- en kwaliteitsontwikkeling’)

Reactie eerdere cursist “We brachten de school in kaart en hebben alles ingedeeld in leerroutes en arrangementen. De CED-adviseur heeft ons daarbij steeds geïnspireerd door de juiste vragen te stellen. Nu we met vaste leerroutes en arrangementen werken, is er meer effectieve leertijd. Voorheen waren de leerkrachten vooral activiteitengericht, nu bedenken zij wat ze de leerlingen willen leren. Een wezenlijk andere benadering. Elke groep scoort nu significant beter op de Cito-lvs-toetsen. Trendanalyses laten over de hele linie progressie zien. Ik vind het belangrijk dat het werkplezier van de leerkrachten is vergroot. De wetenschap dat ze met de juiste doelen bezig zijn, geeft duidelijkheid en rust.”

Kijk op cedgroep.nl/cursussen voor actuele data, locatie en inschrijven

De foto’s zijn gemaakt op VSO Maarland

Opbrengstgericht werken in 4D Tekst Karin van Breugel

De laatste jaren is het opbrengstgericht werken aan een stevige opmars bezig in het s(b)o en het vso. Scholen ontdekken dat ze méér bereiken met hun leerlingen als ze ambitieuze doelen stellen, de prestaties goed analyseren en in de groep de juiste dingen doen.

De CED-Groep ontwikkelde voor dit doel een praktische, goed onderbouwde aanpak: opbrengstgericht werken in 4D. De aanpak is geschikt voor het reguliere onderwijs, s(b)o en vso. De vier pijlers waarop deze aanpak is gebaseerd: data, duiden, doelen en doen. • Data: de school verzamelt systematisch gegevens over de leeropbrengsten en formuleert een schoolstandaard. Ofwel: wat wil de school met haar leerlingen bereiken? • Duiden: de school analyseert de relevante data. • Doelen: op basis van de analyse maakt de school passende onderwijsarrangementen, waarin álle leerlingen tot hun recht komen.

• Doen: de school biedt de onderwijsarrangementen aan. Dit levert weer data op die worden geanalyseerd en zo is de cirkel rond. Er ontstaat een cyclisch proces, waarin voortdurend wordt gewerkt aan het optimaliseren van onderwijsaanbod en opbrengsten. Scholen kunnen de 4D-aanpak inzetten bij alle vakken en bij vakoverstijgende leergebieden, zoals lezen, rekenen en gedrag. De aanpak voldoet aan de nieuwe wettelijke regels en het aangepaste toezichtkader van de inspectie. Klasse Apart vroeg vier scholen naar hun ervaringen met Opbrengstgericht werken in 4D.

‘Bij opbrengstgerichte ‘gesprekken gaan we echt ‘de diepte in’ VSO Maarland en SO De Watertoren in Brielle vormen samen één school. Nadat Sandra Wolffers jaren als leerkracht op VSO Maarland werkte, is ze afgelopen jaar gestart als ib’er. Zij vertelt over de stappen die zijn gezet in het opbrengstgericht werken en over het eigenaarschap dat steeds meer bij de leerkrachten komt te liggen.

‘Opbrengstgericht werken is echt een cultuuromslag. Collega’s moeten op een anderemanier gaan denken, ze moeten constant de doelen voor ogen houden die we met de leerlingen willen behalen. Ik vind het heel belangrijk dat leerkrachten zelf verantwoordelijkheid nemen in het opbrengstgericht werken. Dat kan een grote kwaliteitswinst opleveren. Waar mogelijk wil ik de leerkrachten op een heel laagdrempelige manier ondersteunen, maar ze moeten niet afhankelijk van mij zijn.’ Dit jaar is Sandra begonnen met het voeren van opbrengstgerichte gesprekken, in januari en in juni. ‘Ik bespreek dan met de leerkracht aan de hand van een groepsoverzicht of de leerlingen de doelen bereikt hebben die in het groepsplan staan. Als de doelen niet zijn gehaald, bespreken we waar dat aan ligt. De oorzaak kan liggen in kindfactoren, het onderwijsaanbod of de leerkrachtvaardigheden.

In de gesprekken focussen we op maximaal drie vakgebieden, zodat je echt de diepte in kunt.’ Opbrengstgericht werken is inmiddels diep doorgedrongen in de organisatie. ‘We gebruiken de aanpak bijvoorbeeld ook bij de professionalisering van leerkrachten. Zij maken pop’s met doelen waaraan ze willen werken. In de evaluatiegesprekken die ik met hen voer, de klassenbezoeken en de ﬂitsbezoeken grijpen we constant terug op die doelen.’ Dirk Jan Begemann ondersteunt de school al jaren, onder andere met de implementatie van opbrengstgericht werken. Sandra: ‘Tot een jaar geleden was hij duidelijk zichtbaar voor het team.

Sinds ik ib’er ben, is hij meer op de achtergrond actief, in een coachende rol. Voor mij is dat heel waardevol, ik ervaar zijn inbreng als erg motiverend en stimulerend.’

Meer weten? Mail naar so@cedgroep.nl

Leiden en begeleiden: cursussen voor MT- en CvB-leden

Basiscursus Interne begeleiding

Verdiepingscursus Interne begeleiding

S5102

S5104

Individuele cursus

Voor wie is de cursus bedoeld?

Intern begeleiders en leerkrachten s(b)o, vso en pro

Intern begeleiders (basiscursus afgerond) s(b)o, vso en pro

Aantal bijeenkomsten: Acht bijeenkomsten van zeven en

Aantal bijeenkomsten: Vier bijeenkomsten van zeven uur Lerarenporfolio: n.n.b. Plaats: Rotterdam

Lerarenporfolio: Plaats:

een half uur 126 SBU Rotterdam

Inhoud Inhoud Wilt u zich specialiseren tot intern begeleider? In deze cursus maakt u kennis met alle aspecten van de interne begeleiding. Naast theoretische inleidingen en praktijkopdrachten is er veel ruimte voor reflectie op uw taken als ib’er. De eindopdracht voor deze cursus is het maken van een ontwikkelingsplan voor uw eigen school. Deze cursus is blended: naast de bijeenkomsten is er de online leeromgeving van de CED-Groep waarin het cursusmateriaal staat en u uw opdrachten maakt. De volgende thema’s komen aan bod: • planmatig denken en handelen binnen de diverse vakgebieden (spelling, lezen, rekenen, NT2, het jonge kind en sociaal-emotionele ontwikkeling) • opbrengstgericht en datagestuurd werken • samenwerking met diverse externe partners • zicht op kwaliteit volgens het nieuwe onderzoekskader • gespreksvoering met collega's • leiden van opbrengstgerichte groeps- en leerlingbespreking • omgaan met weerstanden • kwaliteitszorg planning

Masterclass Resultaatgericht werken aan gedrag

S4464

Individuele cursus

Wat u verder nog moet weten…

Voor wie is de cursus bedoeld?

•

Directies en intern begeleiders s(b)o, vso en pro

•

De cursus is post-hbo: een afgeronde Pabo-opleiding of opleiding remedial teaching is een vereiste. Aan het eind van de cursus wordt een deelnemerscertificaat voor nascholing van de CED-Groep uitgereikt. Daarvoor moet u aan de volgende voorwaarden voldoen: u heeft ten minste tachtig procent van de bijeenkomsten bijgewoond en de opdrachten voldoende uitgevoerd (dit laatste ter beoordeling door de cursusleider).

Reacties eerdere cursisten “Ik heb veel geleerd van deze praktische cursus.” “Met deze cursus heb ik afgelopen jaar de ib-taken op school kunnen Kijk op uitvoeren.”

cedgroep.nl/cursussen voor actuele data, locatie en inschrijven

Heeft u de Basiscursus Interne begeleiding gevolgd en bent u toe aan verdieping of wilt u uw kennis uitbreiden en actualiseren? Dan is de Verdiepingscursus Interne begeleiding echt iets voor u. De cursus biedt een verdieping op thema’s die van belang zijn in uw dagelijkse werkzaamheden. Zo wordt er dieper in gegaan op coaching vaardigheden en data analyse. U bent werkzaam als ib’er in een speciaal onderwijsschool en dit vraagt specifieke kennis en vaardigheden. De volgende thema’s komen aan bod: • verdieping op data-analyse met een koppeling naar het aanbod in de klas • coaching van leerkrachten • introductie op human dynamics, transactionele analyse en breinleren • verdieping van opbrengstgericht werken met betrekking tot gedrag

Aantal bijeenkomsten: Drie bijeenkomst van zeven uur Lerarenporfolio: n.n.b. Plaats: Rotterdam Inhoud Stelt u zich eens voor: leerlingen die precies weten welk gedrag er van hen verwacht wordt en dat gedrag ook laten zien. Een utopie? Zeker niet! Het ligt binnen handbereik als uw school op een gerichte manier gaat werken aan gedrag: resultaatgericht. Dit vraagt om een schoolbrede aanpak, waarbij iedereen meedoet. De volgende vragen staan hierbij centraal: • Hoe formuleer ik een aanbod voor gedrag? Welk gedrag vinden we belangrijk? Leren leren, toekomstgericht, 21eeeuwse vaardigheden en/of sociaal-emotioneel gedrag

Leiden en begeleiden: cursussen voor MT- en CvB-leden

•

• •

Hoe organiseer ik binnen mijn school een kwalitatief goed aanbod dat rechtdoet aan verschillen tussen leerlingen en toch uitvoerbaar blijft? Hoe maak ik mijn team er bewust van dat zij de hoofdrolspelers zijn van het organiseren van het gewenste schoolgedrag Hoe bouw ik dit in de ondersteuningsstructuur (basis- en extra ondersteuning) en kwaliteitszorg? Hoe waarborg ik de kwaliteit en hoe vertaal ik dit naar mijn schoolplan?

Dag 1: Data en Duiden Het is belangrijk om te weten welk effect het huidige pedagogisch handelen van teamleden heeft op het gedrag van de leerlingen. Daarom draait het op dag 1 om het meten en analyseren van de gegevens rondom gedrag. Zaken die aan bod komen: • hoe formuleer ik een ambitie of schoolstandaard voor gedrag? • hoe verzamel en analyseer ik data rondom gedrag? welke data wil ik verzamelen? • hoe vergelijk ik mijn data met mijn ambitie? • hoe analyseer ik de gedragsresultaten op de leerdoelen gedrag, leertijd en pedagogisch handelen. • hoe laat ik alle elementen van het onderwijsleerproces die bijdragen aan het verhogen van opbrengsten systematisch aan de orde komen? • hoe organiseer ik een gedifferentieerd aanbod aan 90% van de leerlingen in verschillende arrangementen die tegemoet komen aan de ambitie voor gedrag? Dag 2: Doelen en Doen De ambitie is gesteld. Hoe bereik je deze ambitie? Welk omdenken vraagt dit van leerkrachten? U neemt kennis van

de ervaringen op meer dan 100 andere scholen die al resultaatgericht hebben gewerkt aan gedrag. • welke pedagogische vaardigheden zijn essentieel? • hoe maak je de leerlingen eigenaar? • hoe borg je het resultaatgericht werken aan gedrag? • hoe stel je een standaard voor leerkrachtgedrag? • hoe stuur je hierop? • hoe leg je de relatie tussen deze standaard en het nieuwe inspectiekader? Dag 3: En wat te doen met de uitzonderingen? Op dag 1 bent u aan de slag gegaan met hoe u resultaatgericht kunt werken met ongeveer 90-95% van de leerlingen. Wat doet u met de uitzonderingen. Hun gedrag is een signaal. Dat vraagt om een passende aanpak voor opvallend gedrag. Op deze dag staat het aanleren van schoolgedrag centraal bij leerlingen waarbij dit, ondanks de extra inspanningen, (nog) niet gaat, oftewel leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Het wordt duidelijk waar bepaald gedrag een signaal van kan zijn en op welke manier u als leerkracht of intern begeleider tegemoet kunt komen aan deze specifieke onderwijsbehoeften.

Wat u verder nog moet weten… •

•

Praktische informatie

Individuele cursussen In deze brochure vindt u korte beschrijvingen van cursussen en trainingen voor het schooljaar 2019-2020. Op www.cedgroep.nl/cursussen kunt u terecht voor meer informatie, actuele data, prijzen en het online inschrijfformulier. Op basis van dit formulier ontvangt u een factuur.

Teamtrainingen op maat Niet alleen onze teamtrainingen zijn op maat in te kopen, maar ook al onze cursussen. Daarnaast verzorgen wij complete studiedagen voor het hele team. Heeft u belangstelling voor aanbod op maat, neem dan contact op met uw CED-accountmanager. Heeft u nog geen accountmanager, kijk op www.cedgroep.nl voor een accountmanager of neem contact op met het Cursusbureau.

Lerarenportfolio Met ingang van het schooljaar 2019-2020 zijn al onze cursussen voor leerkrachten aangemeld bij lerarenportfolio.nl. U kunt ‘aanbod ook op maat’ voor uw school laten aanmelden. Er zijn al diverse scholingstrajecten en een aantal gestandaardiseerde trajecten op maat gevalideerd. Als u uw registratienummer van het lerarenportfolio aan ons doorgeeft, kunnen wij (indien gewenst) na afloop van een cursus rechtstreeks het certificaat in uw portfolio zetten.

Vroegboekkorting Schrijft u zich in vóór 1 juli 2019 dan ontvangt 20% vroegboekkorting op de cursusprijs. Wilt u profiteren van 20% korting, vermeld dan de kortingscode BRSO1920 in het veld ‘opmerkingen’ op het inschrijfformulier. Deze actie is niet geldig voor de e-learningmodules, aanbod op maat of in combinatie met andere kortingsacties van de CED-Groep.

Certificaat Cursisten ontvangen aan het einde van hun cursus een deelnemerscertificaat voor nascholing als zij aan de voorwaarden hebben voldaan. Deze impliceren dat tenminste 80% van de opdrachten is uitgevoerd en voldoende is beoordeeld door de cursusleider en dat tenminste 80% van de cursusbijeenkomsten is gevolgd. Als er afwijkingen bestaan op deze regels, staan deze vermeld bij de betreffende cursussen.

Evaluatie Elke cursus wordt geëvalueerd door de deelnemers middels een vragenlijst. Wij vragen hen naar hun mening, hun ervaringen en hun eventuele wensen, zodat we ons werk steeds kunnen verbeteren.

Leveringsvoorwaarden Voor de door de CED-Groep geleverde cursussen zijn de Algemene leveringsvoorwaarden van toepassing, zoals gedeponeerd bij de Rotterdamse Kamer van Koophandel. U vindt ze op www.cedgroep.nl.

Annuleringsregeling Voor de CED-Groep geldt een uniforme annuleringsregeling. Tot vier weken voor de eerste cursusdatum heeft een deelnemer de mogelijkheid om schriftelijk te annuleren, waarna alleen de administratiekosten (€ 50,-) verrekend worden. Vindt annulering plaats binnen vier weken voor de geplande aanvangsdatum, dan is de deelnemer verplicht de volledige cursuskosten te betalen. Het is echter wel mogelijk een vervanger te sturen. U kunt dit melden bij het Cursusbureau.

Klachtenprocedure Het kan voorkomen dat u ontevreden bent over een cursus. Bespreek dit dan direct met de cursusleider. Mocht dit niet leiden tot het beoogde resultaat, dan kunt u altijd contact opnemen met het Cursusbureau. Mocht dit dan nog niet leiden tot een adequate oplossing, dan kunt u een formele klacht indienen bij de klachtencommissie van de CED-Groep.

Meer informatie •

Wilt u meer weten over onderwerpen uit deze brochure? Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen.

•

Mail of bel naar het Cursusbureau van de CED-Groep: cursusbureau@cedgroep.nl, 010 4071504.

•

Wilt u ons relatiemagazine KlasseApart ontvangen? Mail naar klasseapart@cedgroep.nl.

•

Via www.cedgroep.nl/nieuwsbrief kunt u zich inschrijven voor onze digitale nieuwsbrieven.

•

Voor meer informatie over onze onderzoeksprojecten en innovatieve ontwikkelingen: www.cedgroep.nl.

•

Volg @cedgroep en @cursusced op Twitter en like ons op www.facebook.com/cursusbureau.

Colofon Eindredactie: CED-Groep Vormgeving: Ton Kuijpers Vormgeving, Rotterdam Drukwerk: Veenman+, Rotterdam

Aantekeningen

Als leren je lief is

“Door Teach is er meer rust in mijn klas gekomen “en kunnen de leerlingen beter leren.” “Cursist Basiscursus Teach Like a Champion 2.0 s(b)o, vso en pro “Wat een verrijking, we gaan er snel mee aan “de slag!” “Cursist Werken met Nieuwsbegrip in het speciaal onderwijs

CED-Groep Bezoekadres Rotterdam:

Inschrijven: ep.nl/ www.cedgro cursussen

Dwerggras 30 Postadres: Postbus 8639, 3009 AP Rotterdam T: + 31 10 4071 599 E: info@cedgroep.nl

facebook.com/cedgroep

De beste kansen voor ieder kind. Dat is wat stichting CED-Groep drijft. Samen met professionals in onderwijs, kinderopvang en gemeenten komen we al ruim een

twitter.com/cedgroep

halve eeuw tot praktische oplossingen voor actuele vraagstukken. We ontwikkelen inspirerende leermiddelen en geven betekenisvolle professionalisering en effectieve begeleiding. Uw praktijkkennis verbinden we met onze brede expertise en innovatiekracht. Dat levert doordacht maatwerk op, voor iedere situatie en op elk niveau. Met

linkedin.com/company/ced-groep

de CED-Groep haalt u het beste uit uzelf én uit uw leerlingen. Als leren je lief is