Informatieblad relaties CED-Groep
Als leren je lief is oktober 2019 nummer 3 jaargang 17
De Betere Basisschool De T-shaped professional Vreedzame cluster 2-school De nieuwe vve-eisen 'Passend’: wat betekent dat? Maak een Bliksemstart! In 5 stappen naar succesvol onderwijs
Op Teach-reis naar Amerika!
Inhoud
6 Geen gemaar
Professionalisering mbo
ROC Mondriaan voor Horeca en Facilitaire dienstverlening kreeg een sterker team, meer waardering voor de lessen en betere rendementen en studiesuccessen. Een professioneringsprogramma maakte het verschil.
De Betere Basisschool
Laatst deed ik mee aan een brainstorm die moest leiden tot een creatief product. Toen
4
iemand een al te wild voorstel deed, was het even stil. Niemand zei: ‘Maar hoe wil je dat voor elkaar krijgen?’ De projectleider zei geroutineerd: ‘Ja, en we moeten maar eens nadenken over hoe je zoiets kan aanpakken. Zijn er verder nog suggesties?’ Ik moest stilletjes grinniken. Ook ik leerde ooit tijdens een communicatie-opleiding dat je het woord ‘maar’ moet vermijden. Niet afbreken! Voortbouwen op, dat is het idee. Het vermijden van ‘maar’ is misschien een beetje een trucje, maar het idee erachter bevalt me: neem je verantwoordelijkheid en bouw op; breek niet af! Dat principe hanteert ook De
Je wilt als schoolleider je basisschool een kwaliteitsinjectie geven maar mist handvatten. Met de aanpak van De Betere Basisschool haal je precies dát in huis wat kan helpen om je doelen te bereiken.
8
Olijfboom in Woudenberg, waar wordt gewerkt met het programma De Betere Basisschool. Wanneer daar een knoop moet worden doorgehakt, moeten degenen die het niet met het voorstel eens zijn, met een alternatief komen, óf zich schikken.
Zo voldoe je aan de nieuwe vve-eisen
De directeur zegt: ‘Het argument dat iets bij jou niet werkt, accepteren we niet. Afspraak is afspraak en zo gaan we het allemaal doen.’ Tijdens een vergadering knikken en vervolgens
Sinds juli 2018 moeten vve-organisaties voldoen aan nieuwe aanvullende eisen. Daarom volgen alle medewerkers van Stichting Kindercentra Gorinchem trainingen van Expertisecentrum Het jonge kind (CED-Groep).
in de klas je eigen gang gaan; daar kom je niet mee weg. Wie deze werkwijze niet ziet zitten, vertrekt doorgaans vrijwillig. Wie wel wil, maar nog niet kan, wordt geholpen. Volgens adviseur Wil Hovy ontwikkelt de school zich dankzij deze aanpak snel. Terugkijkend ga ik die ‘wilde’ collega alsnog waarderen: zij keek verder dan ‘hoe we dingen doorgaans doen’. En zo’n gekke losse flodder kan anderen misschien inspireren om tot een oplossing te komen die wél haalbaar is. Marijke Nijboer, eindredacteur
‘Vreedzaam’ werkt ook op cluster 2-school
10
Met een paar aanpassingen blijkt het reguliere programma van De Vreedzame School prima bruikbaar voor leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis, ervaart de Alexander Roozendaalschool (cluster 2).
Maak een Bliksemstart!
16
De beste kansen voor ieder kind. Dat is wat stichting CED-Groep drijft. Samen met professionals in onderwijs, kinderopvang en gemeenten komen we al ruim een halve eeuw tot praktische oplossingen voor actuele vraagstukken. We ontwikkelen inspirerende leermiddelen en geven betekenisvolle professionalisering en effectieve begeleiding. Jouw praktijkkennis verbinden we met onze brede expertise en innovatiekracht. Dat levert doordacht maatwerk op, voor iedere situatie en op elk niveau.
Rotterdam Bezoekadres: Dwerggras 30 3068 PC Rotterdam Postadres CED-Groep Postbus 8639 3009 AP Rotterdam
Volg ons
www.cedgroep.nl info@cedgroep.nl
Met de CED-Groep haal je het beste uit jezelf én uit je leerlingen. Als leren je lief is.
KlasseApart is een drie keer per jaar verschijnend informatieblad van de CED-Groep over (nieuwe) diensten, producten en aspecten van educatieve dienstverlening in de praktijk; bestemd voor scholen, onderwijsinstellingen en overige relaties. ISSN 1571-660, jaargang 17, nummer 3, oktober 2019 redactie: Lot Hannik, Jeroen Meijboom, Marijke Nijboer (eindredacteur), Carolien Rebel, Elly van der Zel redactie-adres: CED-Groep, Postbus 8639, 3009 AP Rotterdam, klasseapart@cedgroep.nl website: www.cedgroep.nl fotografie: Jan van der Meijde, tenzij anders vermeld vormgeving: Pressure Line druk: MediaCenter Rotterdam oplage: 13.500 KlasseApart gratis ontvangen? Mail uw adresgegevens naar: klasseapart@cedgroep.nl
2
KlasseApart oktober 2019 nummer 3
Veel beginnende leerkrachten vinden de start van hun loopbaan pittig. Het boek Bliksemstart helpt hen om in korte tijd beter en met meer plezier les te geven. Pabo-studenten volgden een workshop over deze werkwijze.
18
Teach: in vijf stappen naar succesvol onderwijs
Een groep directeuren, Teach-coördinatoren en leraren bezocht in mei de Uncommon Schools in New York. Op de plek waar ‘Teach’ ontstond, zagen zij hoe deze aanpak leerkrachten helpt om beter les te geven.
Wat betekent ‘passend’ in de praktijk?
14
Samenwerkingsverband De Eem biedt haar 130 scholen, samen met de CED-Groep, een pakket aan trainingen dat regelmatig wordt toegespitst op de behoefte binnen scholen en actuele ontwikkelingen.
12 Nieuws 22 Hoogenkamp Uit onderzoek Rondom het onderwijs 23 Agenda 24 Deelnemers over hun inspirerende reis naar de oorsprong van ‘Teach’ in New York.
KlasseApart oktober 2019 nummer 3
3
De Betere Basisschool brengt lijn in professioneel handelen
‘Wat je belooft in de schoolgids moeten we terugzien in de klassen’ Tekst Ronald Buitelaar
directeur van twee fuserende basisscholen in Woudenberg. Het was een pittige start voor de voormalig onderbouwcoördinator. De fusieschool kreeg een nieuwe naam, ‘De Olijfboom’, wisselde van schoolbestuur maar kon niet in één schoolgebouw van start, omdat die locatie nog verbouwd werd. Marianne glimlacht als ze eraan terugdenkt: ‘Mij krijg je niet meer gek na zo’n begin als directeur.’ Dieprood Onderwijsinhoudelijk en organisatorisch rammelde de school aan alle kanten. Marianne: ‘Eén van de scholen had nog maar net een dieprood oordeel van de onderwijsinspectie
Je wilt als schoolleider je basisschool een kwaliteitsinjectie geven maar mist handvatten.
weggewerkt, er zat geen structuur in de
maar het merendeel was ervan overtuigd dat
Slagen maken
Met de aanpak van De Betere Basisschool haal je precies dát in huis wat je kan helpen om
vergaderingen, onze onderwijsresultaten
er iets moest gebeuren. Om iedereen per-
Ruim 250 basisscholen werken inmiddels met
waren niet op peil en de twee schoolculturen
soonlijk te betrekken vroegen we hoofdelijk
De Betere Basisschool en Wil kwam vaker
verschilden sterk van elkaar.’ Op zoek naar
om instemming. Je kunt je dan ook niet meer
stil verzet tegen. ‘Leerkrachten merken dat
schoolleider: ‘Het heeft ons als team geholpen om op een professionele manier te werken
een integrale aanpak stuitte Marianne op een
verschuilen achter het feit dat “ze” het voor
ze er niet meer mee wegkomen om tijdens
en levert meer duidelijkheid op voor ouders en kinderen.’
advertentie voor De Betere Basisschool. Ze
je beslissen.’
een vergadering te knikken en vervolgens in
je doelen te bereiken. KlasseApart sprak met de bedenker ervan en met een tevreden
4
Marianne Meerveld werd op 1 augustus 2015
KlasseApart oktober 2019 nummer 3
bezocht met haar bovenbouwcoördinator een
de klas hun eigen gang te gaan. Wie ontwik-
voorlichtingsbijeenkomst en sprak daar Wil
Opgetrokken wenkbrauwen
kelstappen niet wil maken, vertrekt vaak
Hovy. ‘Hij zag het wel als een uitdaging.’ Wil,
Tijdens het driejarige traject dat volgde,
vrijwillig. Wie wel wil, maar (nog) niet kan,
adviseur bij de CED-Groep, heeft een lange
kreeg het management trainingen in onder
wordt geholpen. Met als resultaat dat team
geschiedenis in het onderwijs: ‘Ik stond jaren
meer klassenbezoek en feedbackgesprek-
en school snel slagen maken.’ Marianne geeft
als leraar voor de klas, was directeur en bo-
ken. Teamleden volgden trainingen in
een voorbeeld: ‘In het verleden werden de
venschools directeur van diverse basisscho-
professioneel teamgedrag. Ontwikkelteams,
resultaten op de Citotoetsen gezien als een
len.’ Sinds zo’n tien jaar houdt hij zich bezig
bestaande uit leerkrachten en een intern
vaststaand gegeven dat buiten de leerkracht
met De Betere Basisschool, ‘een programma
begeleider en/of bouwcoördinator, gingen
om ging. ‘Ik heb dit jaar echt een slechte re-
ontstaan uit behoefte van de praktijk’.
aan de slag met maximaal vier ontwikkel-
kenklas’, hoorde je dan. Nu kijken leerkrach-
onderwerpen per jaar. En er werd een begin
ten naar hun eigen inzet, leerlingenresultaten
Kanttekeningen
gemaakt met het afleggen van klassenbe-
en mogelijke aanzetten voor het vervolg.’ Het
Op veel scholen wordt De Betere Basis-
zoeken aan de hand van kijkwijzers. Besluit-
klinkt Wil als muziek in de oren: ‘Dat is waar
school-aanpak ingezet om lopende ontwik-
vorming vond en vindt plaats aan de hand van
kinderen en ouders recht op hebben. Wat je
kelingen beter te structureren en te borgen.
de ‘80% regel’. Wie het niet met bepaalde
in de schoolgids belooft, moeten we terugzien
Bij de Olijfboom moest bijna vanaf de grond
voorstellen eens is, moet met alternatieven
in de klassen.’
worden opgebouwd. Wil: ‘De school was er
komen of zich conformeren aan de afspra-
niet best aan toe. Eigenlijk stond alles in
ken. Het is een aanpak die in het onderwijs
het rood: de basiskwaliteit, borgingsmoge-
wel eens voor opgetrokken wenkbrauwen
lijkheden en aansturing van het personeel.
zorgt, maar zeer goed werkt bij De Betere
Daar moest dus eerst een plan voor worden
Basisschool. Marianne: ‘De organisatie-
geschreven.’ De presentatie van het plan, net
structuur wekte geen weerstand op. Wel dat
voor de ingebruikname van het gerenoveerde
collega’s werden aangesproken op het niet
schoolgebouw, zorgde voor veel energie. Ma-
nakomen van afspraken. Het argument dat
rianne: ‘Tijdens de startbijeenkomst plaats-
iets bij jou niet werkt, accepteren we niet.
ten enkele collega’s nog wel kanttekeningen
Afspraak is afspraak en zo gaan we het al-
bij de in hun ogen te zakelijke benadering,
lemaal doen.’
Meer weten? Wil Hovy w.hovy@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/dbb Zie pagina 12/13 voor gratis e-boek over De Betere Basisschool.
KlasseApart oktober 2019 nummer 3
5
Mbo profiteert van veelzijdig professionaliseringsprogramma
T-shape model Veel mbo’s merken hoe lastig het is om een goede professionaliseringsagenda te maken, die is gebaseerd op duidelijke keuzes en een langetermijnvisie. De CED-Groep heeft hiervoor een T-shape model ontwikkeld, dat een planmatige professionalisering van onderwijspersoneel mogelijk en inzichtelijk maakt. Het model maakt het voor opleidingen en haar docenten helder op welke docentvaardigheden scholing wordt aangeboden. Deze vaardigheden vormen een gezamenlijke basis van waaruit de onderwijskwaliteit kan worden doorontwikkeld. Mbo-instellingen kunnen het T-shape model zélf invullen of zich laten ondersteunen door de CED-Groep.
Klassenmanagement Lokaalinrichting Orde houden Verwachtingen uiten Consequent in regels Vijf pijlers gedragscultuur
Tekst Karin van Breugel
Didactische vaardigheden Activerende werkvormen Coöperatieve werkvormen Afwisselende leer strategieën Digitale leermiddelen
Pedagogische vaardigheden Relatie met de student Stimuleren van competentie Stimuleren van autonomie Taalgebruik Sociale veiligheid & diversiteit
ROC Mondriaan voor Horeca en Facilitaire dienstverlening heeft een aantal
V
jaren geleden een veelzijdig professionaliseringsprogramma opgestart. Het
e
r
b
Lesstructuur Lesmodel Lesvoorbereiding Doelgericht lesgeven Vak relevantie
r
e
d
Opbrengstgericht werken Proces/product evaluaties Controleren van begrip Efficiënt met leertijd Feedback geven/ontvangen
i
n
Persoonlijke ontwikkeling Persoonlijk leiderschap Samenwerking Zelfreflectie Collegiale feedback
g
Kennis van digitale systemen Student volgsysteem Digitale leermiddelen
levert de school veel op: een sterker team, meer waardering voor de lessen en betere rendementen en studiesuccessen.
Basis vakkennis Volgens bevoegdheid Competentiekennis vak
foto Lonia Kassi
SLB ervaring Gespreksvoering Stage contacten Onderwijsprocedures Verzuimprotocollen Oudercontact Kennis studentdossiers
V e r d i e p i n g
Vak en beroeps innovatie Ontwikkelkansen vak Vakoverstijgend innoveren T-shape model MBO – M. Jiskoot-CED-Groep 2018-2019
6
Gelijkwaardige partner
aanvankelijk best een beetje eng, maar voelde
ook uit. 'Die bewustwording, dat je er sámen
Brigitte Laukens: 'Het is best moeilijk om een
zich erg gezien en gehoord. Door de tips en de
voor de studenten bent, is essentieel. Het is
professionaliseringspartner te vinden met wie
feedback is er veel verbeterd', vertelt Brigitte.
niet alleen voor de school belangrijk dat stu-
je gelijkwaardig optrekt, op wie je kunt bou-
De school zet ook flink in op collegiale lesbe-
denten hun diploma halen, ook maatschappe-
wen. Die partner hebben we gevonden in de
zoeken. Er is een speciale kijkwijzer gemaakt,
lijk is dat van grote waarde. Jongeren moeten
CED-Groep.' De twee partners werkten samen
waarmee collega’s elkaar feedback kunnen
gewoon hun opleiding afronden. De horeca
een professionaliseringsagenda uit. Jaarlijks
geven. Men begon laagdrempelig, met de
biedt hoe dan ook een mooi basisdiploma,
zijn er bijvoorbeeld verschillende trainingsbij-
afspraak dat iedereen minimaal één keer bij
ook als je daarna in een andere sector gaat
eenkomsten, die worden voorbereid door een
een collega in de les gaat kijken en minimaal
werken.'
stuurgroep waarin alle vakgroepen vertegen-
één keer een collega ontvangt. De collegiale
Ook de harde cijfers laten zien dat de school
woordigd zijn. 'In de stuurgroep bespreken
lesbezoeken zijn leerzaam en bevorderen
op de goede weg zit. De rendementen en
we waar we staan en waar op dat moment
het onderlinge begrip, bijvoorbeeld tussen
studiesuccessen zijn verbeterd. Bij het
behoefte aan is. Daar wordt de training dan op
de avo-docenten en de praktijkinstructeurs.
herstelonderzoek dat de inspectie in februari
afgestemd.'
Zij beoefenen allebei een heel andere tak van
2019 uitvoerde, werd de onderwijscultuur
sport, dat maakt het extra interessant om eens
voldoende bevonden. Er is een transparante
een kijkje te nemen in elkaars lessen.
kwaliteitscultuur en het team werkt gezamen-
Het professionaliseringprogramma was
scholing. Lesgeven is een vak! Ongeveer de
voor de bbl-studenten, die maar één dag per
nodig, vertelt Brigitte Laukens, die sinds 2017
helft van dit team bestaat uit instructeurs uit
week op school zijn. Zij werken liever in de
Van elkaar leren
directeur is van de school voor Horeca en Fa-
de praktijk die niet zijn opgeleid als docent.
praktijk; een dag in de schoolbanken is voor
In aanvulling op de trainingen zijn er ook
cilitaire dienstverlening. De rendementen wa-
Dan heb je gewoon niet zoveel tools in handen
hen echt een hele opgave. Ook bijvoorbeeld
lesbezoeken er is er individuele begeleiding
Meer samenwerking, betere resultaten
ren niet goed en de inspectie had de opleiding
om bijvoorbeeld een goede theorieles te
het kwalificatiedossier, leerlijnen, klassen-
en coaching beschikbaar. 'We werken met
Het intensieve professionaliseringspro-
Zelfstandig werkend kok in november 2017 op
geven. Je geeft dan waarschijnlijk les zoals je
management en effectieve lesstructuren zijn
twee vaste trainers, dat is heel erg fijn. Zij
gramma werpt zijn vruchten af. Eerder dit jaar
het gebied van kwaliteitszorg en ambitie als
zelf ook ooit les kreeg.'
hartstikke lastig als je niet bent opgeleid als
kennen onze mensen en zien veel. Een van de
voerde een onafhankelijk, extern bureau een
onvoldoende beoordeeld omdat de standaard
Het onderwijs en de studenten zijn veran-
docent. Overigens scholen we het héle team.
trainers heeft bijvoorbeeld wel eens een dag
audit uit. Voorheen gaven zij aan dat het team
Kwaliteitscultuur onvoldoende was. 'Om het
derd, zegt zij. 'Bij de theorievakken moet je
Daarnaast kijken we wat mensen eventueel
meegelopen om een docent te ondersteunen
erg in zichzelf was gekeerd en individualistisch
pedagogisch-didactisch klimaat op een hoger
veel uit de kast kunnen halen om studenten
individueel nodig hebben.'
in een groep die niet zo lekker liep. Echt een
werkte. Nu zagen zij veel meer samenwerking
niveau te brengen, móet je investeren in
te motiveren en te boeien. Dat geldt zeker
vorm van co-teaching dus. Die docent vond dat
en teamspirit. De teamleden spreken dat zelf
KlasseApart oktober 2019 nummer 3
lijk en professioneel aan het verbeteren van de onderwijskwaliteit.
Meer weten? Maarten Jiskoot m.jiskoot@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/tshape
KlasseApart oktober 2019 nummer 3
7
‘Vreedzaam’ werkt ook op een cluster 2-school
De Vreedzame School zorgt voor rust en regelmaat Tekst Connie van der Zel
De Alexander Roozendaalschool in Almere (cluster 2) is een TOS-school. De leerlingen hebben een taalontwikkelingsstoornis. Ze hebben over het algemeen een kleine woordenschat, kunnen zich moeilijk uiten en hebben vooral baat bij visuele ondersteuning. Met enkele aanpassingen is het programma van De Vreedzame School ook voor deze leerlingen prima geschikt, zegt Marjan van
Foto's Petja Buitendijk
den Berg, leerkracht van groep 3.
www.devreedzameschool.nl @vreedzameschool steuning, geven minder talige opdrachten en
het hoort. De kinderen vinden het prachtig.
breiden dit vervolgens langzaam uit.’
Maar ook bij alle thema’s en afspraken die gemaakt worden, horen plaatjes. Zo wordt
DeVreedzameSchool
Structuur
het thema ‘Wij horen bij elkaar’ verbeeld door
Al is er veel ruimte voor eigen inbreng, de
een wereldbol met poppetjes en de afspraak
opzet van De Vreedzame School biedt een dui-
‘Wij helpen elkaar’ door twee poppetjes die
delijke structuur. De lessen zijn verdeeld in
elkaar de hand toesteken. Al deze plaatjes
blokken die elk een eigen thema hebben zoals
vormen met elkaar een vreedzame wand in
‘We lossen conflicten zelf op’ of ‘We hebben
elke klas. Na een blok laat je alleen de be-
hart voor elkaar’. Elke les bestaat uit drie
langrijkste afspraken hangen, anders krijgen
de kinderen bij elkaar om als ze een compli-
Na een jaar ziet Marjan dat dit programma
delen: wat gaan we doen, inclusief een leuke
de leerlingen te veel visuele prikkels.’
ment willen geven. Dat hoeft niet met veel
de leerlingen én leerkrachten veel oplevert.
De Vreedzame School, een compleet
woorden; het kan al met een simpel gebaar.
‘Doordat het programma schoolbreed is in-
programma voor sociale competentie en
binnenkomer; aan de slag; en wat hebben we gedaan? Marjan: ‘Doordat iedereen op deze
Takenbord
Zo leren ze complimenten te geven en te ont-
gevoerd, is er rust en regelmaat in de school.
democratisch burgerschap, is ook ge-
Dit schooljaar heeft het team al vijf trainingen
gestructureerde manier met hetzelfde thema
Ook het takenbord bevalt Marjan goed. ‘Uit
vangen. En ook dit bouwen we talig weer uit.’
Je weet wat je moet doen in een bepaalde
schikt voor het speciaal basisonderwijs.
gehad. Marjan: ‘Hier bereidden we, begeleid
bezig is, ga je schoolbreed langzaam maar
sommige lessen komen taken voort. Deze
situatie. Als nu een kind bij je komt omdat het
Het invoeringstraject duurt twee jaar en
door de trainer van de CED-Groep, zelf lessen
zeker dezelfde taal spreken.’
bedenken we samen met de kinderen en we
Zelf oplossen
bijvoorbeeld geduwd is, hoef ik alleen maar te
is schoolbreed: leerlingen, leerkrach-
maken ze visueel met foto’s. Een taak kan
Ouders worden bij het programma betrok-
zeggen: en wat kan je dan zeggen? Stop, hou
ten én ouders werken samen aan een
uit. Deze lessen zijn zo beschreven dat je er
Aap en tijger
zijn: samen zorgen we ervoor dat de klas
ken door middel van een informatie-avond,
op. Alleen de reminder is al genoeg om het
positief werkklimaat.
direct mee aan de slag kunt en er is ook veel
Het programma bevat veel visuele midde-
netjes blijft. Elke week kiest een leerling een
waar ze horen hoe ze thuis kunnen inhaken.
kind zelf het conflict te laten oplossen. Verder
ruimte voor eigen inbreng. Hierdoor kunnen
len en dat is belangrijk voor de Alexander
taak en na een week wordt er gewisseld.
Per lesblok krijgen zij een nieuwbrief over
draagt dit programma op een aansprekende
wij de lessen makkelijk aanpassen aan onze
Roozendaalschool. Marjan: ‘Leuke voorbeel-
Als ik al zou vergeten de taken opnieuw te
wat er in de school gebeurt. Daarin staan ook
wijze bij aan het uitbreiden van de woorden-
leerlingen. Zo zijn de coöperatieve werkvor-
den zijn aap en tijger, twee handpoppen die
verdelen, dan zorgen de leerlingen er wel
tips voor thuis. Kinderen krijgen bovendien
schat. Dat is moeilijk voor onze leerlingen,
men best complex in het begin. Het is een
gebruikt worden in de onderbouw. Zij spelen
voor dat het gebeurt. Ze vinden het heel fijn
'kletskaarten' mee naar huis over een actueel
maar de koppeling met visuele middelen
talig onderdeel en lastig voor onze leerlingen.
de situaties vóór aan de kinderen. Daarbij
verantwoordelijkheid te krijgen. Nog een leuk
onderwerp waarover ze met de ouders in
werkt goed. Ik kijk er naar uit om volgend jaar
Wij bieden bijvoorbeeld meer visuele onder-
is de aap de deugniet en de tijger weet hoe
voorbeeld is de opstekerketting. Deze hangen
gesprek kunnen gaan.
te gaan verdiepen.’
uit de map voor en we probeerden die ook
8
‘De leerkrachten spelen situaties vóór met de handpoppen aap en tijger. De kinderen vinden het prachtig’
KlasseApart oktober 2019 nummer 3
Meer weten? Kiska Frenken k.frenken@cedgroep.nl www.vreedzameschool.nl
KlasseApart oktober 2019 nummer 3
9
Training vergroot kwaliteit en samenwerking in de kinderopvang
Stichting Kinderopvang Gorinchem werkt aan nieuwe vve-eisen
‘We gebruiken nu spelactiviteiten om vaardigheden aan te leren en volgen de ontwikkeling van de kinderen’
Planmatig en doelgericht
Vaardigheden groeien
en tips uitwisselen en feedback geven. Zowel
De training bestaat tot nu toe uit de modules
De CED-adviseurs Ingrid Groenewegen en
de trainingen als de Online kinderopvang-
Spel, Rijke Speelleeromgeving en Van Papier
Ruth Heuvelman, die de cursus verzorgen,
academie stimuleren en inspireren de
Naar Praktijk. Ouderparticipatie, observeren
zien effecten. ‘De pedagogisch medewerkers
pedagogisch medewerkers, merken Elly en
en doorgaande leerlijnen worden hier nog
worden steeds vaardiger in het maken en
Esmeralda. Elly: ‘Op alle locaties zie je dat er
aan toegevoegd. Aan de hand van theorie,
uitvoeren van een weloverwogen themavoor-
wordt gewerkt zoals we dat tijdens de trainin-
begeleid rollenspel, filmfragmenten en prak-
bereiding en het werken met een specifieke
gen met elkaar hebben afgesproken. Overal
tijkvoorbeelden krijgen deelnemers handvat-
dagplanning’, zegt Ingrid. ‘Wanneer doe je
zie je medewerkers op de grond doelgericht
ten om thema’s voor te bereiden, te vertalen
een bepaalde activiteit, met welk kind, en
spelen met kinderen. Dat doen we omdat het
naar de dagplanning en er doelgericht en
waarom? Ook de vaardigheden in spelbege-
voor het contact met kinderen belangrijk is
planmatig mee te werken.
leiding zijn toegenomen. Ze herkennen kans-
om op hun ooghoogte te werken.’
Esmeralda is blij met de handreikingen voor
rijke momenten om de juiste spelinterventies
Elly en Esmeralda zien hoe het team, indivi-
het creëren van themahoeken, de aandacht
toe te passen en stimuleren hierdoor spelen-
duele medewerkers, kinderen en hun ouders
bijbehorende vaardigheden. Om dit vorm te geven, volgen alle medewerkers
voor ontdekactiviteiten met zintuigprikkelen-
derwijs de ontwikkeling van de kinderen.’
steeds meer betrokken raken. Esmeralda:
van Stichting Kindercentra Gorinchem (SKG) sinds anderhalf jaar trainingen van
de materialen en het uitbeelden van boeken:
‘De opbrengsten van de training zijn hoog’,
‘De activiteiten die we organiseren hebben
‘Je kan er als team meteen mee aan de slag.’
zegt Ingrid, ‘omdat alle pedagogisch mede-
altijd betrekking op een thema dat dicht bij
Binnen de SKG is het programma Piramide
werkers en hun leidinggevenden meedoen.
het kind staat. De kinderen nemen het thema
omgedoopt in Begeleid Spel. Om optimale
Dat zorgt voor dezelfde taal en een groot
mee naar huis en zo blijft het levend.’
Tekst Ineke Westbroek
Sinds juli 2018 moeten vve-organisaties voldoen aan nieuwe aanvullende eisen: de voorschoolse educatie en de randvoorwaarden moeten verankerd zijn in het pedagogisch beleidsplan, waaraan een kenmerkende pedagogische visie is gekoppeld. Daarbij horen educatieve doelen en het aanleren van
Expertisecentrum Het jonge kind (CED-Groep). Appels en wasmiddel glijden over de band.
een spelcontext, passend binnen de pedago-
van SKG, en Esmeralda vinden de uitdagende
resultaten te bereiken, zijn de hierbij horende
draagvlak binnen de organisatie. Daarnaast is
‘Pinnen, mevrouw?’ vraagt de caissière. Ge-
gische visie. Bij deze visie, ‘Samen kunnen
speelhoeken waardevol. ‘Voorheen werkten
thema’s uitgebreid van drie naar zes weken.
er veel aandacht voor borging.’
middeld krijgen de kinderen vijf woorden per
groeien’, horen de kernwaarden puur, plezier,
we meer productgericht. Knutselwerkjes
Elly: ‘Daardoor kunnen we ze meer uitdiepen
dag aangeboden in een betekenisvolle context,
nieuwsgierig en ondernemend. Belangrijke
knipten we voor,’ beschrijft Esmeralda. ‘Nu
en gaat de kwaliteit van het aanbod omhoog.
Op de grond spelen
schat Esmeralda Amannou, pedagogisch me-
doelen zijn het werken aan de brede ontwik-
gebruiken we spelactiviteiten om vaardighe-
Kinderen groeien in de thema’s, doordat we
De organisatie is ook positief over de Online
dewerker bij SKG. Themahoeken, bijvoorbeeld
keling en specifieke kennis, waardoor de
den aan te leren en volgen we de ontwikkeling
alles samen met hen doen, ook opbouwen
kinderopvang-academie, een platform met
een supermarkthoek, dragen bij aan een uit-
vaardigheden van kinderen en medewerkers
van de kinderen hierin.’
en afbouwen. Zo leren ze samenwerken en
scholingsmateriaal dat deel uitmaakt van de
dagend aanbod. Een mooie opbrengst van de
toenemen en samenwerking ontstaat.
ontdekken ze slimme manieren om iets aan
training. Hier kan men persoonlijke logboe-
nieuwe werkwijze: doelgericht werken vanuit
Elly van de Wetering, directeur/bestuurder
te pakken.’
ken bijhouden, thema’s evalueren, ervaringen
10 KlasseApart oktober 2019 nummer 3
Meer weten? Ingrid Groenewegen i.groenewegen@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/trainingkov
KlasseApart oktober 2019 nummer 3 11
Nieuws
Nieuws
Krachtig Organiserenmodel Aan de slag met...
PeaceJam: goed participeren in de samenleving
Leiderschap
(versie 1.0)
Ouders Partners Omgeving
Personeel Financiën Formatie
Resultaten LVS Schoolambities
Visie
goed vorm aan burgerschapseducatie? Hoe maak ik thema’s als identiteit, duurzaamheid, deelname aan een democratie en omgaan met diversiteit begrijpelijk voor mijn leerlingen? De lesprogramma’s van PeaceJam laten jongeren
Leerinhoud
(12-18 jaar) daadwerkelijk participeren in de samenleving. Je kunt dit curriculum inzetten als
Leerlingen
projectweek of als structureel onderdeel van de
Ruimtes & inrichting
nd er m a nage
t men
www.cedgroep.nl/krachtigorganiseren
Het onderwijs anders organiseren? Wil je het jaargroepensysteem doorbreken of met leerpleinen of units gaan werken? Gaan jullie een ikc opzetten? Bijvoorbeeld omdat je ervan overtuigd bent dat de kwaliteit daardoor verbetert, dat dit beter aansluit bij de leerlingen of omdat je je school meer onderscheidend wilt profileren? Welke keuze je ook
Nieuwsbegrip heb je daarvoor rijk materiaal in handen,
heen positief kunnen beïnvloeden. Oproep: Wij zoeken nog meer vo-scholen die willen meedoen aan PeaceJam. Interesse? Mail Marijke.Bakker@cedgroep.nl Meer informatie: www.cedgroep.nl/peacejam Interesse in de bijbehorende individuele cursus ‘PeaceJam, samenleven in actie’? (S4830, 5 november in Utrecht)
cedgroep.nl/cursussen
van de tekst centraal staan. De nieuwe
Nederlands aan. Leerlingen leren de frequente basiswoorden (BAK) en oefenen
aanpak? Bekijk de video op het Nieuwsbegrip Youtubekanaal. Wil je je begrijpend leesonderwijs eens
op onderstaande website.
Woorden, een cursorische aanpak, als opvolger van
sCoolTools, hét planningshulpmiddel voor leerdoelgericht onderwijs
onderzoek. Benieuwd naar de
goed onder de loep nemen? Kijk voor
praktijk. De CED-Groep ontwikkelde Wereld vol
www.cedgroep.nl/webwinkel
inzichten uit wetenschappelijk
een overzicht van gerichte trainingen
door en samen met leerkrachten uit de
We lichten onze aanpak graag toe!
aanpak is gebaseerd op recente
In de webwinkel
Woorden bied je de eerste basis van het
het veelgebruikte Mondeling Nederlands – nieuw.
Een dekkend aanbod voor (hoog) begaafde leerlingen
een meer inhoudsgerichte benadering
jaar op de basisschool. Met Wereld vol
leiderschap, verandermanagement en keuzes maken op acht hoofdonderdelen. www.cedgroep.nl/krachtigorganiseren
didactiek, waarin actief lezen, modelen en
speciaal voor nieuwkomers van 6 t/m 11
opdrachten. Het materiaal is geschreven Schrijf je nu in op
schooljaar introduceert Nieuwsbegrip een nieuwe
Wereld vol Woorden is nieuw lesmateriaal,
hiermee in mondelinge activiteiten en
systematisch, doelgericht en cyclisch te werken. Hiervoor hebben wij een model
maar de leraar speelt nog altijd een sleutelrol. Dit
Goed lesmateriaal voor nieuwkomers
is onze bewezen aanpak voor het anders organiseren van opvang/onderwijs door
voor je leerlingen (schoolpopulatie) en/of je kinderen (opvang). Het vraagt om
schoolsucces. Daarom is onze missie om kinderen en
Nobelprijswinnaars van de Vrede. Zij willen hun
maakt: de CED-Groep helpt bij de realisatie van je ambities. Krachtig Organiseren
ontwikkeld, dat altijd start met de visie op wat voor onderwijs je wilt neerzetten
Goed begrijpend lezen is een belangrijk ingrediënt voor
BLOK A | THEMA 1
jongeren zo goed mogelijk te leren begrijpend lezen. Met
jongeren laten ervaren dat zij de wereld om zich Als leren je lief is
Nieuwsbegrip Nieuwe Stijl
WELKOM OP SCHOOL
lessen. PeaceJam wordt geleid door veertien ervaring, kennis en gedrevenheid doorgeven en
Vera
gebaseerd op Mondeling Nederlands-nieuw
Je bent docent en vraagt je af: hoe geef ik
Organisatie Pedagogisch & didactisch handelen
ICT Middelen
CURSORISCHE AANPAK
Als leren je lief is
www.nieuwsbegrip.nl/trainingen
Gratis e-book ‘Hoe word je een nog betere basisschool?’ De afgelopen twaalf jaar ondersteunde de CED-Groep ruim 250
De roep om andere organisatievormen in het
basisscholen met De Betere Basisschool, een concrete aanpak
onderwijs wordt steeds groter. Het lerarentekort
waarmee je stuurt op kwaliteit en het beste uit de leerlingen
De Wet passend onderwijs stelt dat alle leerlingen het onderwijs en de
versterkt dit nog eens. Ook door de toenemende
ondersteuning moeten krijgen die zij nodig hebben. Oók (hoog)begaafde
digitalisering en het streven naar eigenaarschap
leerlingen. De CED-Groep, Het ABC en de Radboud Universiteit hebben
van leerlingen hebben leraren behoefte aan
Hoe word je een nog betere basisschool?
de handen ineen geslagen. Zij ondersteunen samenwerkingsverbanden,
overzicht. Doordat dit soms ontbreekt, ervaren
Verbeter de kwaliteit van je schoolorganisatie in 5 stappen
besturen en scholen bij het realiseren van passend onderwijs aan (hoog)
leraren meer (werk)druk en administratieve lasten,
begaafde leerlingen.
zonder dat het gewenste resultaat wordt behaald.
www.cedgroep.nl/hoogbegaafdheid
Dat is te voorkomen. De CED-Groep en sCooltools
en de school haalt. De Betere Basisschool-aanpak bestaat uit vijf stappen, die we in een e-book toelichten en illustreren met ervaringen van scholen in het hele land. Met het e-book richten we ons vooral op managementteams van scholen. Versie 1.0, augustus 2019
www.cedgroep.nl
www.cedgroep.nl/ebookdbb
werken samen om leerdoelgericht onderwijs vanuit een (school)ambitie waar te maken. www.cedgroep.nl/scooltools
12 KlasseApart oktober 2019 nummer 3
KlasseApart oktober 2019 nummer 3 13
Samenwerkingsverband De Eem en de CED-Groep zorgen samen voor trainingen op maat Greep uit de trainingen De Eem biedt trainingen voor ib’ers, rt’ers, directieleden en leerkrachten. Voor die laatste groep zijn er trainingen in onder andere hoogbegaafdheid, kindgesprekken, opbrengstgericht spelen, leerlijnen en klassenmanagement, rekenproblemen en dyscalculie, groepspopulatie in beeld en gedrag is een signaal. Kijk voor CED-cursusaanbod op www.cedgroep.nl/cursussen
Wat betekent ‘passend’ in de praktijk?
‘Als je je groep goed in beeld hebt, kun je daar je dagelijks handelen beter op afstemmen’
veel hebben aan de kennis en kunde die deze scholen in huis hebben. Binnen de trainingen gaan we alvast de samenwerking zoeken.’ Nauwsluitend netwerk De betrokkenheid van de CED-Groep begon klein. Hilda: ‘De CED-Groep nam op ons verzoek een training over die niet prettig liep. Van
Foto Petja Buitendijk
daaruit zijn we samen gaan opbouwen. Onze scholen hebben vooral behoefte aan praktische training. De kennis van de trainers scoort
Tekst Marijke Nijboer
De Eem is een samenwerkingsverband van
vaak gekoppeld aan passend onderwijs, maar
waar we steeds meer vragen over kregen.
Leerkrachtenmap
hoog in onze tevredenheidsonderzoeken.’
Leerlingen passend bedienen is een
27 schoolbesturen in Amersfoort, Baarn,
het is de vraag of dat terecht is. Leerkrachten
Dan kijken we eerst naar: wat hoort een ib’er
Vaak schrijven instructeurs van trainingen
In november gaan beide partijen al samen
Bunschoten-Spakenburg, Leusden (Achter-
die ingewikkelde kinderen in de klas hebben,
te weten en te doen met betrekking tot het
een artikel over het betreffende onderwerp.
nadenken over het aanbod voor het komende
veld), Soest (Soesterberg) en Woudenberg. De
vragen vaak om “meer handen”. Maar dat kan
lerend vermogen in de school over het jonge
Dat krijgt een plek in de leerkrachtenmap, die
schooljaar. ‘Daarbij wegen we terugkoppe-
aangesloten besturen vinden het belangrijk
niet altijd gerealiseerd worden. De vraag is:
kind? En wat betekent dit voor het handelen
fungeert als naslagwerk. Zo schreven Ariane
lingen van de lopende trainingen en uitkom-
om de basisondersteuning op hun ruim 130
wat hebben de kinderen in jouw groep nodig
van de leerkracht?’
en Christa het artikel ‘Het beste uit alle
sten van tevredenheidsonderzoeken mee.’
scholen op orde te hebben. Samen met de
en hoe kun jij ze goed bedienen? Je kunt
leerlingen. Een leerling op een eigen leerlijn:
Regelmatig doet een onderwijsondersteuner
CED-Groep verzorgt De Eem dan ook al jaren
jezelf niet opsplitsen in 35 stukjes. Wat wel
De CED-Groep verzorgt een aanzienlijk deel
wanneer wel, wanneer niet?’. De lezer krijgt
mee aan een training om te kijken wat er
uiteenlopende trainingen voor leerkrachten,
kan: goed weten hoe jouw groep in elkaar zit.
van de trainingen. ‘Door onze manier van
een uitgebreide uitleg van de theorie, prak-
leeft. Ook die informatie wordt meegenomen.
behoefte binnen scholen en actuele
ib’ers, rt’ers en directieleden. Het aanbod
Als je dat in beeld hebt, kun je daar je dage-
samenwerken en de afstemming weten we
tijkvoorbeelden, tips en verwijzingen naar
Hilda: ‘We kunnen niet alle scholen individu-
ontwikkelingen.
wordt regelmatig geactualiseerd.
lijks handelen beter op afstemmen.’
precies wat er bij De Eem speelt en wat de
websites en vakliteratuur.
eel bedienen, maar dankzij dit nauwsluitende
hele opgave. Samenwerkingsverband De Eem biedt haar 130 scholen, in nauwe samenwerking met de CEDGroep, een pakket aan trainingen dat regelmatig wordt aangepast aan de
14 KlasseApart oktober 2019 nummer 3
vraag is’, zeggen de CED-trainers Ariane van
‘Wij signaleren trends in de vraagstelling van
netwerk weten we wat er speelt en kunnen
de scholen en daar passen we ons aanbod op
Eerst de ib’er, dan de leerkracht
Dijk en Christa Oudejans. ‘Dit vertalen wij
Het trainingsaanbod van De Eem heet ‘Kennis
aan’, vertelt beleidsadviseur Hilda Visser. Het
Allereerst werd de training ‘Schoolpopulatie
naar trainingen op maat.’ Hilda: ‘De CED-
delen’. Hilda: ‘Mensen van allerlei verschil-
samenwerkingsverband laat zich ook infor-
in beeld’ voor intern begeleiders ontwik-
trainers spreken bijvoorbeeld consequent
lende scholen komen hun kennis delen en
meren door adviseurs van de CED-Groep over
keld. ‘Daaruit vloeide een training voort voor
onze taal. Ze kennen ons ondersteuningsplan
leren van elkaar. Tijdens onze trainingen be-
onderwijstrends die zij landelijk waarnemen.
leerkrachten: “Je groepspopulatie in beeld”.
en weten wat wij verstaan onder basisonder-
spreken we: hoe doe jij dit op jouw school? Dit
Zo kwam bijvoorbeeld het onderwerp ‘werk-
Een dergelijk aanbod hebben we ook ontwik-
steuning en extra ondersteuning en wat onze
jaar zijn we gestart met een speciaal aanbod
druk’ in beeld. Hilda: ‘De werkdruk wordt
keld rondom het jonge kind, een onderwerp
onderwijsondersteuners doen.’
voor het sbo en so. Reguliere scholen kunnen
we echt op maat werken.’
Meer weten? Ariane van Dijk a.vandijk@cedgroep.nl
KlasseApart oktober 2019 nummer 3 15
Starters krijgen praktische tips waarmee ze zich sneller kunnen ontwikkelen
Een Bliksemstart voor elke beginnende leerkracht
Waar starters mee te maken krijgen Alle vragen waar een beginnende leerkracht tegenaan kan lopen, komen in Bliksemstart aan de orde. Zoals: - Hoe kun je routines invoeren en handhaven in de klas? - Hoe krijg je meer overwicht in de groep? - Hoe kun je meer leerlingen feedback geven tijdens jouw loopronde? - Hoe zorg je dat je geen tijd te kort komt? - Hoe zorg je dat de lesovergangen vlotter verlopen? Bij elke vraag zijn meerdere aanpakken mogelijk. Bliksemstart zet deze helder en overzichtelijk uiteen. Zo kunnen leerkrachten zelf uitproberen wat bij hen past. www.cedgroep.nl/webwinkel
Tekst Renate Mamber
Veel beginnende leerkrachten vinden de start van hun loopbaan pittig. Het boek Bliksemstart helpt starters om in korte tijd beter en met meer plezier les te geven. Lenneke Löbker, coördinator afstudeerfase bij pabo Hogeschool Rotterdam, organiseerde dit jaar voor het eerst een workshop over het boek. De studenten reageerden enthousiast.
Bliksemstart kunnen ze makkelijk toetsen
den enthousiast. ‘Voor mij was het heel nuttig,
interessant voor leerkrachten die langer voor
waar ze staan qua ontwikkeling en waar hun
zegt de inmiddels afgestudeerde Myrthe Frö-
de klas staan. ‘Het boek is een waardevol na-
ontwikkelpunten liggen. Vervolgens geeft het
ling. ‘De besproken technieken waren voor mij
slagwerk waarmee je verder kunt werken aan
boek handvatten hoe ze daar in kleine stapjes
een waardevolle toevoeging. Waar ik bijvoor-
je eigen ontwikkeling.’
aan kunnen werken.’
beeld op dit moment als leerkracht tegenaan loop is: hoe ga je om met leerlingen die nooit
Veel starters vallen binnen vijf jaar uit. De re-
Zelfscan
hun vinger opsteken en die nooit aan de beurt
Learn Like a Champion
denen daarvoor zijn legio. ‘Maar de belangrijk-
Bliksemstart begint met een zelfscan. Via een
komen? Bliksemstart geeft daarvoor handige
‘Bliksemstart, wordt een topleraar in
ste reden is toch vaak dat starters in één keer
beknopte vragenlijst krijg je snel inzicht in wat
tips. Bijvoorbeeld om steeds af te tellen en de
100 dagen’ past in de lijn van prak-
alles tegelijk moeten kunnen’, zegt Lenneke
je ontwikkelpunten zijn. Deze kunnen liggen op
derde leerling een beurt te geven. Iets anders
tische producten van de CED-Groep
Löbker. ‘Denk bijvoorbeeld aan administratie,
het vlak van klassenmanagement of didactiek.
waar ik tegen aanloop is: hoe activeer je op
voor leerkrachten en schoolleiders
oudergesprekken, analyse van toetsen enzo-
Elke vraag uit de scan verwijst vervolgens naar
een goede manier voorkennis bij leerlingen?
onder de noemer Learn Like a Cham-
voort. Starters ervaren dat alles bij elkaar als
een hoofdstuk in het boek waar je praktische
Ook daar heeft Bliksemstart tips voor.’
pion. Het bekende boek Teach Like a
zwaar en veel. Op een bepaald moment geven
tips en handvatten kunt nalezen. Juist die
Dit studiejaar wil Lenneke de werkwijze op-
Champion hoort hier ook bij.
sommigen het op. Dat willen we voorkomen.
praktische aanpak is een meerwaarde, vindt
nieuw aanbieden aan de vierdejaars studen-
Zeker met het huidige lerarentekort willen we
Suzanne van Driel van de CED-Groep.
ten en de alumni. In combinatie met andere
Individuele trainingen
zoveel mogelijk leerkrachten behouden.’
‘Bliksemstart richt zich op alle zaken die je
lesmaterialen die zich richten op beginnende
Bliksemstart (S7220):
als leerkracht aan het begin van je loopbaan
leerkrachten wil ze de studenten een compleet
Utrecht: start 31 oktober 2019
Overweldigend
tegenkomt,’ zegt zij. ‘Denk bijvoorbeeld aan
pakket bieden voor een goede start.
Rotterdam: start 6 februari 2020
In vier jaar pabo leren studenten in principe
routines bij het uitdelen van boeken, het stel-
alles wat nodig is om zelfstandig voor een klas
len van vragen of de looproutes voor het naar
Ook voor coaches
te staan. Toch kunnen de eerste maanden
de wc gaan. Starters hebben deze routines tij-
Lenneke ziet verder een rol voor Bliksem-
overweldigend zijn. Bliksemstart geeft starters
dens hun stage meestal overgenomen van hun
start bij de ondersteuning van coaches in het
praktische tips en handvatten waarmee ze zich
mentor, maar moeten die nu zelf invoeren. Het
basisonderwijs. ‘Steeds meer basisscholen
sneller kunnen ontwikkelen en zich sneller
zijn basale aspecten die ervoor zorgen dat je
stellen coaches aan die starters de eerste drie
competent voelen.
onderwijsproces vlot verloopt.’
jaar van hun loopbaan begeleiden. De pabo heeft nauwe contacten met de schoolbesturen
Lenneke: ‘Met het boek kunnen studenten op
Starters moeten veel in één keer kunnen.
16 KlasseApart oktober 2019 nummer 3
Schrijf je nu in op cedgroep.nl/cursussen
een gestructureerde manier stapsgewijs wer-
Waardevolle toevoeging
van Rotterdam en omgeving om deze coaches
ken aan verbetering, verrijking en verdieping.
Lenneke bood de stof van Bliksemstart afge-
bij te staan. Bliksemstart biedt ook voor deze
Iedere starter heeft kwaliteiten waarin hij of
lopen studiejaar voor het eerst aan in de vorm
coaches praktische handvatten in de cursus
zij uitblinkt, maar er zijn altijd competenties
van een workshop voor studenten in de laatste
Instructional leader.’
die ze nog verder kunnen ontwikkelen. Met
fase van hun opleiding. De studenten reageer-
Volgens Suzanne is Bliksemstart eveneens
Meer weten? Robert Jacobs r.jacobs@cedgroep.nl
KlasseApart oktober 2019 nummer 3 17
Agenda
Hoogenkamp All the way… Onlangs mocht ik mee op ‘Teachreis’. Samen met twintig directeuren, ib’ers en leraren bezochten we een week lang de Uncommon Schools in de achterstandswijken van New York. Wát een indrukwekkende ervaring was dat! Met de focus op leren bereiken deze scholen dat ál hun leerlingen zich willen ontwikkelen en uiteindelijk – waar ze ook vandaan komen – bijna allemaal naar College gaan. De hele school ademt de missie om de leerlingen deze kans te bieden. De belangrijkste ingrediënten van deze succesvolle aanpak: goed in 'Teach' getrainde leraren, een cultuur van plezier in leren en onderwijskundig leiderschap en er áltijd voor 100% voor gaan. Misschien wel net zo indrukwekkend vond ik de reactie van mijn reisgenoten, die stuiterend van enthousiasme de klassen bezochten, in gesprek gingen met de directeuren en de masterclass volgden. Ieder vond daarin ingrediënten om direct mee aan de slag te gaan in didactiek, pedagogisch klimaat, klassenmanagement, omgaan met ouders, aansturing
10% korting
Keuzemotieven bij selectie school
Schrijft u zich in vóór 30 oktober 2019, dan ontvangt u 10% korting
HET JONGE KIND
op de onderstaande cursussen! Ga naar www.cedgroep.nl/cursus-
05-11-2019 Mentortraining (S5086)
Op verzoek van de gemeente Rotterdam deed de Kenniswerkplaats
sen en vul rechtsboven in het zoekvenster het cursusnummer in.
06-11-2019 Omgaan met opvallend gedrag voor de TSO (S4472)
Rotterdams Talent (waar de CED-Groep onderdeel van is) onderzoek naar
U komt dan direct bij de juiste cursus en het inschrijfformulier uit.
22-11-2019 Pedagogisch coach kinderopvang (S8710) •
keuzemotieven van ouders en leerlingen bij het kiezen van een (po of vo)
Vermeld de kortingscode KLAS1019 in het veld ‘opmerkingen’, dan
29-11-2019 Intern begeleider voor kov en psz (S5105)
school. De bevindingen bevestigen de uitkomsten van eerder onderzoek.
bent u zeker van uw korting.
13-12-2019 Benut je talent (S7169)
De afstand tot school is voor ouders een belangrijk motief. Verder ook zijn
• 22-11-2019, Pedagogisch coach kinderopvang, Rotterdam
beschikbare schoolniveaus en onderwijscultuur. Kwaliteit, sfeer en
Wilt u uw collega’s laten groeien in hun vakbekwaamheid? Hoe
veiligheid gaan eigenlijk over de vraag of een school de basis op orde
stelt u eigenlijk een goed coachingplan op? Wat weet u over de vier
21-01-2020 Breinsleutels - Het jonge kind (4152)
heeft. Dat is vaak het geval. Met de samenstelling van de leerlingpopulatie,
pedagogische doelen van Riksen Walraven?
24-01-2020 Babyspecialist (S8470)
onderwijsconcept/onderwijscultuur en schoolniveaus kunnen scholen zich
Actualiseer uw kennis van verschillende pedagogische stromin-
beter onderscheiden. Veel ouders vinden het bijvoorbeeld belangrijk dat de
gen binnen de kinderopvang, leer het pedagogisch beleidsplan te
SO
school een afspiegeling van de samenleving is.
vertalen naar pedagogisch handelen en leer uw collega's coachen,
05-11-2019 Masterclass Opbrengstgericht werken in 4D (S7049)
Hoogopgeleide ouders hechten aan samenwerking en zelfstandigheid, terwijl
ondersteunen en adviseren in hun werk.
07-11-2019 Het lerende brein (S4169)
Ouders doen vaak moeite om achter de kwaliteit van scholen te komen en
• 14-11-2019, Samen sterk voor de groep so, Eindhoven
18-11-2019 Onderwijsassistent rekencompetent (S3040)
letten op de reputatie van de school en de ervaringen van andere ouders.
Meer handen voor de groep betekent niet altijd dat een groep beter
20-11-2019 Denkkracht (S1302)
Uiteindelijk kiezen zij op basis van het totaalplaatje.
functioneert. Het vraagt veel afstemming tussen de verschillende
27-11-2019 Motiverend leesonderwijs (S2103)
Schoolbesturen en gemeentes kunnen deze keuzemotieven aangrijpen om
professionals. In deze cursus leren assistenten samen met de leer-
segregatie en kansenongelijkheid in het onderwijs tegen te gaan.
krachten hoe zij hun gedrag optimaal op elkaar kunnen afstemmen
PO
en hoe zij elkaars talenten zo effectief mogelijk kunnen benutten.
04-11-2019 Basiscursus interne begeleiding (S5100)
Dit alles met het doel een positieve groep met goede leerresultaten
06-11-2019 Basiscursus Bouwcoördinator (S7101)
te bewerkstelligen.
07-11-2019 Opbrengstgericht spelen in de onderbouw (S3215)
•
12-11-2019 Basiscursus Teach Like a Champion (S7202)
laagopgeleide ouders op zoek zijn naar strengheid, discipline en resultaten.
Meer weten? Bruno Emans b.emans@cedgroep.nl www.kenniswerkplaats-rotterdamstalent.nl
in de school. Zouden wij deze Uncommon-aanpak ook anders dan wat we in Nederlandse scholen doen, waar het aanbod steeds breder wordt en het pakket van de leraar steeds voller. En in bepaalde opzichten staat de Uncommon-aanpak haaks op de trend van
van zo’n integrale focus op leren? Wellicht biedt dit kansen. Kansen voor kinderen, voor ieder kind gelijk, om hun cognitieve vaardigheden zo te ontwikkelen dat laaggeletterdheid geen optie meer is. Kansen ook voor leraren die zich mogen focussen op datgene waarvoor ze dit beroep gekozen hebben, namelijk goed lesgeven en leerlingen effectief en doelgericht begeleiden in hun ontwikkeling. Zo’n Amerikaanse aanpak kunnen we natuurlijk niet zomaar overzetten naar Nederland. Maar het mooie is dat we inmiddels op veel scholen al goede ervaring hebben opgedaan met onderdelen van het Uncommon-gedachtegoed. Samen kunnen we beproeven hoe we nu het gehele concept kunnen invoeren en tegelijk onderzoeken hoe het kan werken. All the way… wie doet er mee? Margéke Hoogenkamp is samen met Jos van Kessel bestuurder van de CED-Groep.
11-11-2019, Ernstige rekenproblemen en dyscalculie, Utrecht
15-01-2020 Aan de slag met Doen, Praten, Bewegen en Rekenen digitaal (S8485)
14-11-2019 Samen sterk voor de groep (S7176) •
11-11-2019 Ernstige rekenproblemen en dyscalculie (S3082) •
In het kader van passend onderwijs wordt verwacht dat leerlingen
13-11-2019 Spelen in hoeken - taal po (S3205)
RONDOM HET ONDERWIJS
met ernstige rekenproblemen op de basisschool blijven. Om hen
14-11-2019 Onderwijsassistent rekencompetent (S3035)
goed te begeleiden zijn op schoolniveau duidelijke afspraken nodig.
22-11-2019 Uw kwaliteitshandboek in een dag op de server
Het onderwijs is constant in het nieuws en voortdurend in beweging. Deze rubriek biedt een kleine greep uit de vele rimpelingen rond deze dynamische sector.
Deze cursus biedt kennis en vaardigheden om binnen de eigen
(S7033)
school een kader (protocol) te ontwikkelen voor de zorg voor leer-
27-11-2019 Het kleuterbrein wil spelen (S4167)
gepersonaliseerd leren. Zijn er misschien scholen die zouden willen profiteren
14-01-2020 Het kinderbrein, motoriek en leren 0-4 jaar (S3102)
kwaliteit, sfeer van de school, leerlingenpopulatie, onderwijsconcepten,
van het team en ondersteuning van de professionals in Nederland zo kunnen invoeren? Want dit is écht
UITGELICHT
STARTDATA CURSUSSEN
UIT ONDERZOEK
lingen met ernstige rekenproblemen en/of dyscalculie. MBO
‘Zó leuk om mensen iets te leren’
•
‘Het onderwijs in gaan, die wens zit echt in mij. Het lijkt me zó leuk om
Werkt u in het vo of mbo als vertrouwenspersoon? Of wilt u dat
16-01-2020 Basiscursus vertrouwenspersoon (S5264) •
mensen iets te leren. Ik had in de derde klas een leraar die mij leerde dat
gaan doen? En heeft u nog geen opleiding? Dan is deze driedaag-
27-01-2020 Situationeel Leidinggeven (S7195)
je kinderen echt kan motiveren door een goede docent te zijn. Dat wil ik
se training geschikt voor u! Zo heeft u een professionele basis
13-02-2020 Gedrag op de kaart in het mbo (S4459)
later ook.’ Sabri Develi (17, havo 4), doet mee aan het project Leraar voor
die nodig is om het vertrouwenswerk zorgvuldig en correct uit te
02-03-2020 De kleuren van Caluwé (S7375)
een dag. (Parool, 05-06-2019).
voeren. Aan het einde van deze pittige training krijgt u een certifi-
03-04-2020 Theory U (S7382)
16-01-2020, Basiscursus vertrouwenspersoon, Rotterdam
26-11-2019 Omgaan met rouw en verlies op school (S5152)
caat waarmee u zich bij de LVV kunt aanmelden als gecertificeerd ‘Ken je leerlingen’ Je moet ’s morgens willen weten hoe het met de kinderen gaat en wat er
vertrouwenspersoon.
VO 07-11-2019 Basiscursus Teach Like a Champion (S7212)
die dag moet gebeuren. Zo wordt de klas gezamenlijk verantwoordelijk
• 14-01-2020, Anti-pestcoördinator, Hilversum
voor wat er speelt en gedaan moet worden, zegt pedagoog Marcel van
Scholen hebben een wettelijke zorgplicht voor de veiligheid van
Herpen. ‘Als een leraar de kinderen goed kent, kan hij beter differentiëren
leerlingen op school. Pestgedrag tussen leerlingen onderling zorgt
14-01-2020 Anti-pestcoördinator (S5254) •
en heeft hij minder werk. Sommige kinderen hebben lang niet zoveel
voor onveiligheid. De school moet er o.a. voor zorgen dat bij één
14-01-2020 Gedrag op de kaart (S4458)
instructies nodig als ze op dit moment krijgen. En andere kinderen
persoon ten minste de volgende taken zijn belegd: het coördineren
17-01-2020 Situationeel Leidinggeven (S7194)
hebben hele specifieke vragen die beantwoord moeten worden voordat
van het beleid in het kader van het tegengaan van pesten, en het
27-01-2020 Leiding geven aan de vaksectie in het vo (S7066)
ze kunnen beginnen. Veel kinderen komen belast binnen. Gedoe thuis,
fungeren als aanspreekpunt in het kader van pesten. De anti-pest-
gebroken gezinnen, vormen van misbruik. Als jij dan met rekenen of taal
coördinator ontwerpt een passende aanpak. Hij/zij coördineert alle
wilt beginnen, zitten die kinderen met hun gedachten nog ergens anders.
acties totdat het pesten werkelijk is gestopt en communiceert met
/cursusbureau
Daar moet een basisschoolleraar iets mee. Dat is geen gesprek van een
alle betrokkenen. Preventie en advisering bij antipestbeleid zijn ook
@cursusced
half uur, dat is geen therapie. Dat is gewoon zoals je dat normaal thuis
belangrijke taken van de anti-pestcoördinator. Aan het einde van de
zou doen.’ (AD, 21-08-2019).
cursus krijgt u een cursusmap vol werkvormen en checklists mee.
13-11-2019 Basiscursus Taalcoördinator (S1106) 19-11-2019 Omgaan met rouw en verlies op school (S5151)
Bekijk het complete aanbod op www.cedgroep.nl/cursussen
@mhoogenkamp
22 12 KlasseApart oktober mei 20192019 nummer nummer 2 3
KlasseApart oktober 2019 nummer 3 23
Kijken in de scholen waar ‘Teach’ ontstond
‘Fantastisch, zoveel bevlogenheid en enthousiasme’ Veel scholen werken al jaren met Teach Like a Champion en boeken hier mooie successen mee. Maar ook voor deze directeuren, mt-leden, Teach-coördinatoren en instructional leaders was het een bijzondere ervaring om in mei de plek te bezoeken waar ‘Teach’ ontstond: de Uncommon Schools in New York. Hieronder een greep uit hun ervaringen.
Ad:
Wilma:
Maria:
Leerzaam was hoe Teach-technieken worden
Ik neem veel van de reis mee, zowel
Ik ben enorm onder de indruk
gekoppeld aan gedrag en didactiek. Ik ga
voor mij persoonlijk als ‘leider’ en voor
van de energie en inzet van deze
nadrukkelijk actie uitzetten op de lesvoorbe-
de school. Ik vind zo’n Teach-reis een
leerkrachten. Kinderen gedijen bij
reiding. Veel van het mooie dat ik gezien heb,
aanrader. Het is een onderdompeling in
routines. Het woord discipline staat
valt of staat met de lesvoorbereiding.
de Teach-technieken en het Amerikaanse
hoog in het vaandel. Elke minuut telt! Dit gun je iedere schooleider en
onderwijs op de Uncommon schools.
leerkracht om mee te maken.
Zina: Mooi om te zien dat ik op het juiste pad ben.
Janneke:
De dingen die ik nu meeneem, geven ons
Ik zag leerkrachtvaardigheden en enorm
een stevige fundering om vervolgstappen te
veel structuur in de scholen. De saamho-
kunnen zetten.
righeid en de betrokkenheid van de mensen doen je beseffen wat ‘goed onderwijs’ kan doen. Het was een geweldige kans om te zien hoe ‘Teach’ werkt op de plek
Rob:
Chantal:
Het is een aanrader om andere ‘culturen’ van les-
Mooi om in de Amerikaanse
geven te zien en te beseffen dat men overal bezig
keuken te mogen kijken
is oplossingen te vinden voor dezelfde problemen.
Deze reis dompelde ons helemaal onder in de Teachwereld. We hebben veel technieken in actie kunnen zien, maar ik heb vooral veel geleerd van de leerkrachten. Fantastisch om hun bevlogenheid en enthousiasme te mogen ervaren. Elke techniek heeft een doel en men verliest zo min mogelijk tijd. Iedereen werkt toe naar een stap hoger! Een ontzettend fijne inspiratiebron.
Inspirerend om te zien hoe leerlingen kunnen groeien.
vaardigheden en het ondergedompeld worden in de school met alles wat daarbij hoort. Leerlingen zijn overal hetzelfde.
Barbara:
Marianne:
Lidia:
waar het vandaan komt. Alle technieken,
Lorraine:
Xandra:
Ik neem mee dat ‘the why’
Dit is een bevestiging van
heel belangrijk is en dat we
waar wij mee bezig zijn. Je
het als team met z’n allen
ziet ook hoe belangrijk het is
moeten doen. ‘One school,
om onderwijs te geven vanuit
one mission’. Ik heb weer
een gedeelde visie, waarbij
ervaren dat ons vak heel
het niet uitmaakt wat je doet
bijzonder is.
maar waarom je het doet (de
Super en inspirerend om
why van Sinek)
het enthousiasme van alle principals te zien.
An eye opener Heeft u ook belangstelling om een volgende keer deel te nemen aan een Teach-reis? Laat dit weten via teachnederland@cedgroep.nl.