Klasse Apart mei 2011

MEI 2011 JAARGANG 9 NUMMER 2

INFORMATIEBLAD RELATIES CED-GROEP

SPECIAL PROFESSIONALS VAN KALIBER Kaliber Kompas professionaliseert leerkrachten Vliegende Brigade helpt Don Bosco weer in het zadel Implementatietraject Leerlijnen brengt cultuuromslag

N I E U W S

Postbus 8639

bezoekadres:

3009 AP Rotterdam

Dwerggras 30

010 4071599

3068 PC Rotterdam

www.cedgroep.nl

SPECIAL PROFESSIONALS VAN KALIBER

info@cedgroep.nl

Redactioneel

Professionals van kaliber In de special van dit magazine laten we voorbeelden zien van wat de CED-Groep in huis heeft om mensen op scholen en instellingen voor kinderopvang uit te laten groeien tot professionals van kaliber.

Allereerst is er natuurlijk Kaliber Kompas. Leerkrachten kunnen met dit instrument hun ontwikkelingsbehoefte kort, krachtig en bondig formuleren. Op pagina 8 en 9 lezen we hoe leerkrachten op de Rotterdamse Vreewijkschool aan de hand van Kaliber Kompas een ontwikkeling doormaken die het onderwijs op de school aantoonbaar ten goede komt.

Door het trainen van intern begeleiders op de Don Boscoschool in Lisse werkt de ’Vliegende Brigade’ van de CED-Groep mee aan hogere scores voor taal en lezen. Resultaat: een pluim van de inspectie. Zie pagina 10 en 11 voor het hele verhaal.

6 Anne-Marie Smit en Froukje Joosten ‘Ze spreken elkaar aan en gaan bij elkaar in de klas kijken’ 8 Vreewijkschool, Rotterdam ‘Kaliber Kompas goed voor teamontwikkeling’ 10 Don Bosco, Lisse ‘Scores omhoog door compleet anders te werken’ 12 Auris College, Goes ‘Implementatietraject Leerlijnen bracht cultuuromslag’ 14 Kinderdagverblijf SKR, Ridderkerk ‘We lopen de hele dag met voelsprieten’

Teamtraining is de werkwijze die de CED-adviseur toepast op het Auris College in Goes bij het invoeren van leerlijnen. De leerlingen voelen zich meer uitgedaagd en dat heeft een meetbaar positief resultaat. Lees over deze en meer goede ervaringen op pagina 12 en 13.

Pedagogisch medewerkers van het kinderdagverblijf SKR in Ridderkerk volgden een training

3 NIEUWS 4 NIEUW IN WEBWINKEL

voor het werken met Uk & Puk. Deze maakt hen bewuster van hun handelen en zij herkennen kansen die kinderen vooruit helpen in hun ontwikkeling. Lees het op pagina 14 en 15.

COLOFON

klasseApart is een drie

redactie

foto voorpagina

keer per jaar verschijnend

Willem Bijl

Jan van der Meijde

informatieblad van de

Lot Hannik

CED-Groep over (nieuwe)

Cees Hereijgens

vormgeving

diensten, producten en

Toni van Oortmerssen

Pressure Line, Rotterdam

aspecten van educatieve

Carolien Rebel

dienstverlening in de

Elly van der Zel redactie-adres

lingen en overige relaties.

CED-Groep

oplage

Postbus 8639

9500

3009 AP Rotterdam

jaargang 9

klasseapart@cedgroep.nl

5 WERELD IN GETALLEN OP BASISSCHOOL WILLIBRORD Een rekenmethode gebruiken zoals die bedoeld is 16 MAGiTO 16 CED-Groep op Talentenfestival

Jenaplan gecertificeerd!

Rekenen aan de hand van het nieuws? Dat

De Nederlandse Jenaplan Vereniging (NPJV) heeft de

kan voortaan met ‘Nieuwsrekenen’. Na een

CED-Groep erkend als onderwijsinstelling met exper-

succesvolle pilot komen er nu rekenopgaven

tise op het gebied van Jenaplanonderwijs. Het houdt

bij het wekelijks onderwerp van Nieuwsbe-

in dat Jenaplanscholen nu gebruik kunnen maken van

grip. Voor scholen die met Nieuwsbegrip werken blijkt dat een zinvolle aanvulling op het vak rekenen te zijn. Leerlingen zijn er enthousiast over! De wekelijkse opgaven zijn gemaakt voor groep 4 t/m 8 van het basisonderwijs, met een plusniveau dat ook bruikbaar is voor het voortgezet onderwijs.

Vanaf 24 mei kunnen Nieuwsbegrip-klanten kosteloos met het materiaal aan de slag.

Vanaf het begin van het nieuwe schooljaar is een abonnement mogelijk.

NPJV-gecertificeerde adviseurs. Zij kunnen bijvoorbeeld adviseren bij conceptontwikkeling, het werken met leerlijnen en het ritmisch weekplan. Lees meer over het begeleidingsaanbod op www.cedgroep.nl (zoekterm Jenaplan). > Marijke Erades m.erades@cedgroep.nl

Als eerste op de hoogte van acties en aanbiedingen?

> Willem van der Horst w.vanderhorst@cedgroep.nl www.nieuwsbegrip.nl

Bezoek ons op YouTube-kanaal: youtube.com/user/cedgroep.

Volg ons op Twitter: twitter.com/cedgroep.

Lees onze blogspot op http://1-zorgroute.blogspot.com.

Protocol dyscalculie Dit voorjaar verschijnt het protocol voor ernstige reken- en wiskundeproblemen en dyscalculie (ERWD). Om het protocol handen en voeten te geven, ontwikkelt de CED-Groep het toelichten van het protocol op scholen en voor samenwerkingsverbanden en een quickscan waarmee scholen hun rekenonderwijs kunnen doorlichten. Het complete aanbod is te vinden op www.cedgroep.nl. > Carla van Doornen c.vandoornen@cedgroep.nl

Samenspel op de bso ’Samenspel op de bso’ is een interactieve webbased spelmethode voor pedagogisch medewerkers in de buitenschoolse opvang. Op deze website staat een gevarieerd aanbod van activiteiten en spellen. Bij elke activiteit is aangegeven welk ontwikkelingsgebied bij de kinderen gestimuleerd wordt. Er is ook aandacht voor de interactievaardigheden van de pedagogisch medewerker. Bezoekers kunnen een account aanmaken om te reageren en zelf activiteiten te plaatsen. De initiatiefnemers (waaronder CED-Groep) hopen dat de database, die nu al over ruim 126 activiteiten beschikt, een grote groei gaat beleven. > www.samenspelopdebso.nl

Fototaal deel 2

druk

scholen, onderwijsinstel-

ISSN 1571-660

Nieuwsrekenen

een bijpassend en aanvullend aanbod, zoals

17 SOS Kinderdorp Meru Goos, Ouderkerk a/d IJssel

praktijk; bestemd voor

KlasseApart gratis

18 Nieuw cursusaanbod 19 AGENDA Cursussen, studiedagen, workshops en conferenties

Fototaal is een geïntegreerde, leeftijdsadequate taalmethode voor zeer moeilijk lerenden waarin foto’s van de eigen leefwereld van de kinderen een belangrijke rol spelen. Het onlangs veschenen deel 2 biedt tien boeiende projecten voor leerlingen van 6 tot 8 jaar. Er horen werkboekjes en leesboekjes bij voor het aanvankelijk lezen en ook speciaal voor deze doelgroep ontwikkelde spellen. Beide delen zijn te bestellen bij www.edu-desk.nl. De CED-Groep heeft een bijbehorend begeleidingsaanbod ontwikkeld. De delen 3 en 4 van Fototaal zijn momenteel

ontvangen?

in ontwikkeling.

website

Mail uw adresgegevens naar:

> fototaal@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/fototaal

www.cedgroep.nl

klasseapart@cedgroep.nl

nummer 2

2

N I E U W S

inhoud

Alles is te leren

mei 2011

N I E U W S

3

N I E U W S

N I E U W S

N I E U W S

Taaltakenwijzers

Filmpjes bij Nieuwsbegrip

Hoe kun je werken aan taalvaardigheid in

Het NOS Jeugdjournaal maakt voortaan iedere week een

alle vakken? Tips en adviezen daarvoor

filmpje bij Nieuwsbegrip (‘Begrijpend lezen met het nieuws

staan in de publicatie ’Taaltakenwijzers’

van de dag’). Met een jarenlange ervaring is het Jeugdjour-

een nieuwe rekenmethode. Liefst

(werken met de referentieniveaus in

naal de ideale ontwikkelaar van beeldmateriaal. Nieuwsbe-

alle vakken). Deze publicatie komt voort

grip is dan ook erg blij met deze samenwerking.

één met digibord software en met

tekst Connie van der Zel

Basisschool Willibrord was toe aan

mogelijkheden om te differentië-

uit het project ’Elkaars taal spreken’.

Hierin werken vmbo-scholen, Albeda

ren. Maar ook met aandacht voor

College, Zadkine en CED-Groep samen

de meer traditionele automatise-

om de aansluiting tussen vmbo en mbo

ringsoefeningen. Rekencoördinator

te verbeteren. Taaltakenwijzers kunt u downloaden vanaf www.cedgroep.nl.

Petra Notenboom zocht contact

> h.rutgers@cedgroep.nl

met de CED-Groep voor advies en

Leesplezier op vmbo?

In opdracht van Stichting Lezen voerden CED-Groep en DUO Market Research een behoefteonderzoek uit onder vmbo-docenten Nederlands over het bevorderen van lezen. Het doel was te achterhalen op welke manier Stichting Lezen docenten kan ondersteunen bij het stimuleren van lezen en leesplezier bij hun leerlingen. Belangrijkste conclusie: bied oplossingen die weinig tijd kosten, zoals een doordachte website met allerhande bronnen en instrumenten, verhalenbundels, een magazine of producten in de trant van Nieuwsbegrip.

De publicatie, met als titel ’Wie leest, heeft de wereld binnen hand­ bereik’ is te downloaden bij Stichting Lezen.

begeleiding.

Teach like a champion Vanaf september kunt u beschikken over de Nederlandse versie van Teach like a champion: 49 technieken om leerlingen te laten excelleren. In de Verenigde Staten uitgegroeid tot hét handboek voor de succesvolle leerkracht.

De bijbehorende training zorgt ervoor dat u de technieken goed in de vingers krijgt. Daarmee kunt u de hoogst mogelijke prestaties uit uw leerlingen halen.

Let op onze komende nieuwsbrieven voor meer details. Wilt u alvast meer weten? Neem contact op met projectleider Robert Jacobs, r.jacobs@cedgroep.nl.

‘Loop rond en zet puntjes achter de foute antwoorden.’ archieffoto Jan van der Meijde

’WERELD IN GETALLEN’ OP BASISSCHOOL WILLIBRORD

Een rekenmethode gebruiken zoals die bedoeld is

> www.lezen.nl

NIEUW IN WEBWINKEL

Lessen leren leren ’Lessen leren leren ZML’ zijn

Resultaten tellen

Opbrengstgericht en datagestuurd werken in de basisschool

Het team van de Willibrord koos voor ’Wereld

leerkrachten. Een maand later deed ik de

filteren en de kinderen die extra instructie

in Getallen’. Petra Notenboom vertelt over het

tweede consultatieronde alleen. Daarbij keek

nodig hebben eruit halen. Zo koppel je de

begeleidingstraject dat samen met advi-

ik vooral of die eerste ronde het beoogde ef-

extra instructie rechtstreeks aan de lesinhoud

seur Toni van Oortmerssen in gang is gezet:

fect had opgeleverd. De leerkrachten volgden

en niet aan toetsresultaten, zoals vaak ge-

‘We hebben de methode aangeschaft en de

het lesmodel al zichtbaar meer zoals dit

beurt. Andere tips zijn die van de activerende

leerkrachten zijn er op basis van de handlei-

bedoeld is.’

instructie. Haal bijvoorbeeld zes kinderen naar voren en laat ze zichzelf in drie groepjes

ding mee aan de slag gegaan. In deze periode had ik een oriënterend gesprek met Toni,

Verdieping

verdelen. Of laat de leerlingen in tweetallen

Direct aan de slag met opbrengst-

ondermeer over het niveau van de leerkrach-

De derde consultatieronde die Petra en Toni

de opdrachten voorbespreken.’

leren’ voor het ZML het didac-

gericht werken? De nieuwe uitgave

ten en de leerlingen van onze school. Daarna

weer samen uitvoerden, was een verdiepings-

tische uitgangspunt vormen.

’Resultaten tellen’ wijst u de weg.

gaf hij voorlichting aan het team. Dankzij de

slag. ‘Deze ronde was vooral bedoeld om

Blij

De lessen – uitgewerkt volgens

U kunt het boek ook gebruiken

uitprobeerfase konden we heel gericht vragen

alles uit de methode te halen wat er in zit’,

Met de derde consultatieronde eindigde het

het directe instructiemodel –

om het opbrengstgericht werken

stellen, wat de uitvoering van de methode erg

aldus Petra. ‘Toni is erg goed in het prikkelen

begeleidingstraject. ‘De leerkrachten zijn

kunnen als het ware over een

op uw school kritisch tegen het

ten goede kwam.’

en stimuleren van leerkrachten om nieuwe

blij met de keuze van de methode en met de

reguliere les gelegd worden.

licht te houden. Gebruik maken

dingen uit te proberen en meer diepgang in

intensieve begeleiding’, vertelt Petra tot slot.

Een taal- of rekenles leent zich

van data om het onderwijsleer-

Consultatie

de methode te brengen. Bijvoorbeeld, in de

‘Rekenen geef je iedere dag en leerkrachten

uitstekend om te werken aan vaardigheden rond ‘leren leren’. De

proces te versterken is één van de

De methode bevat een lesmodel dat veel

lesopbouw zit een schakelpunt, een overgang

zijn blij om te horen dat ze het goed doen.

lessen laten zien hoe een leerkracht tijdens iedere willekeurige

manieren om tot betere leerop-

oplevert, maar dat je wel goed moet leren

van instructie naar zelf werken. Toni gaf de

Daarom zal ik zelf in de toekomst de consul-

les kan werken aan doelen uit de leerlijn ‘leren leren’. Het doel

brengsten te komen. Deze nieuwe

gebruiken. Alleen de handleiding is niet

tip om dit schakelpunt als controlemoment

tatierondes blijven herhalen.’

van de lessen is het vergroten van de vaardigheden van de leer-

CED-uitgave helpt u daarbij.

voldoende. Daarom besloten Petra en Toni tot

te gebruiken en de puntjesmethode toe te

lingen op het gebied van algemene beroepsvaardigheden zoals

een aantal consultatierondes. ‘We woonden in

passen. Geef de kinderen de opdracht om een

’werkhouding’ en ’taakaanpak’. Het verwachte gevolg hiervan

alle groepen een rekenles bij’, vertelt Petra.

paar rijtjes sommen te maken. Loop rond en

‘Elke ochtend vier consultaties en op dezelfde

zet puntjes achter de foute antwoorden. Op

middag nagesprekken met de betreffende

basis van het aantal puntjes kun je de groep

lessen waarin de twaalf vaardigheden uit de leerlijn ’leren

is een succesvollere aansluiting op een werkplek. ‘Lessen leren leren ZML’ sluit aan bij de vakoverstijgende praktijklessen en de

Deze publicaties zijn te bestellen op: www.cedgroep.nl/webwinkel

Meer weten?

Toni van Oortmerssen 010 4071776 t.vanoortmerssen@cedgroep.nl

taakkaarten die voor het vso zijn gemaakt.

4

5

SPECIAL Professionals van kaliber

KALIBER KOMPAS ONDERSTEUNT LEERKRACHTEN BIJ PROFESSIONALISERING

‘Ze spreken elkaar aan en gaan bij elkaar in de klas kijken’ Froukje Joosten (links) en Anne-Marie Smit: ’De leerkrachten stellen concrete suggesties erg op prijs.’ foto Jan van der Meijde

nodig hebben om de sociale competentie

uitvoeren van handelings- of scholingsadvie-

methodiek van het Kompas in te zetten voor

van hun leerlingen te bevorderen.’ Froukje:

zen geen zaak is van de individuele leerkracht

bijvoorbeeld mentoren van brugklassen of

‘Vervolgens hebben we vanuit de zeven kern-

alleen: ‘Kaliber Kompas past in het profes-

werknemers in de zorg. Alles is mogelijk.’

competenties (van Stichting Beroepskwaliteit

sionaliseringstraject van het persoonlijk

Om aan deze groeiende behoefte tegemoet te

Leraren - red.) de domeinen geconcretiseerd

ontwikkelingsplan (pop), dat in overleg met

komen ontwikkelde de CED-Groep inmiddels

tot een richtpuntenoverzicht, zeg maar de

de leidinggevende nadere invulling krijgt.

een handleiding waarmee beroepsgroepen,

doelen waar je aan wilt werken. Niet in

Juist die feedback is voor veel leerkrachten

verenigingen en andere belangstellenden zelf

algemene beschrijvingen, maar in concrete

belangrijk om zich verder te kunnen ontwik-

aan de slag kunnen om hun eigen Kaliber

gedragingen.’

kelen.’

Kompas samen te stellen.

Kennis vergroten

Zelfreflectie

Anne-Marie geeft een voorbeeld: ‘Een richt-

Onderzoek onder 31 leraren van vijf scholen

De zeven kerncompetenties

punt is bijvoorbeeld: “Ik ken de leefwereld van

voor primair onderwijs laat zien dat voor

Een leerkracht is interpersoonlijk compe-

de leerlingen en ik sluit daar in mijn lessen bij

70% van hen de gestelde doelen bereikt zijn.

tent, pedagogisch competent, vakinhou-

aan”. Als een leerkracht zichzelf op dit punt

Froukje: ‘Kaliber Kompas laat leerkrachten

delijk en didactisch competent, organi-

beoordeelt, denkt ze na over vragen als ‘ik

niet alleen werken aan de expliciet gestelde

satorisch competent, competent in het

weet wat mijn leerlingen voor en na schooltijd

doelen, maar hen tegelijkertijd nadenken over

samenwerken met collega’s, competent

doen, ik ken hun culturele achtergronden,

hun functioneren en daarover overleggen en

in het samenwerken met de omgeving en

etc.’ Op grond van de score op alle richtpun-

samenwerken met collega’s.’

competent in reflectie en ontwikkeling.

moet worden of niet. De wijze waarop kennis

Bedrijfsleven

Financiering

en vaardigheden vergroot worden kan heel

Kaliber Kompas werd oorspronkelijk ontwik-

Kaliber Kompas vloeit voort uit het Rot-

divers zijn. Het kan gaan om het lezen van

keld voor het vergroten van leerkrachtvaar-

terdams Onderwijsbeleid en is in het kader

een boek of een intervisiegesprek, maar ook

digheden bij lessen in sociale competentie en

van DeltaPlus gefinancierd door de Rotter-

om het volgen van een cursus of een leer-

burgerschap. Tegenwoordig zijn er ook richt-

damse schoolbesturen en de dienst Jeugd,

gang. De concrete suggesties voor professio-

puntenoverzichten voor andere vakgebieden,

Onderwijs en Samenleving.

nalisering die bij elk richtpunt worden gedaan

zoals rekenen, taal en ouderbetrokkenheid.

blijken door leerkrachten erg op prijs gesteld

Nieuw is dat er voor leraren in het Jenaplan-

te worden.’

onderwijs een eigen richtpuntenoverzicht is

ten kan ze beoordelen of er actie ondernomen

gemaakt. Wat de ontwikkeling van nieuwe tekst Ronald Buitelaar

Goed gekwalificeerd onderwijspersoneel is van essentieel belang voor de prestaties van kinderen. Maar hoe

Meer weten?

Froukje Joosten

Verder ontwikkelen

Kompassen betreft, zien Anne-Marie en

f.joosten@cedgroep.nl

Froukje wijst erop dat het invullen van het

Froukje nog vele mogelijkheden: ‘De werk-

010 4071433

Kompas, het benoemen van richtpunten en

wijze is voor van alles te gebruiken. Zo is de

houd je als leerkracht je eigen vaardigheden op peil, zonder in cursusland te verdwalen? Kaliber Kompas van de CED-Groep geeft de antwoorden: ‘Je kunt je ontwikkelingsbehoefte kort, krachtig en bondig formuleren.’

Ad Oskam

‘Tijdens de ontwikkelfase van Kaliber Kompas

begeleiden van het gebruik ervan. Zij heeft

ons bezighielden met het ontwikkelen van

bij basisschool De Hoeksteen in Pendrecht

genoten van het enthousiasme dat onder

sociale-competentieprogramma’s, als ‘Kin-

hebben we gezien hoe motiverend het voor

leerkrachten van De Hoeksteen ontstond:

deren en hun sociale talenten’, zagen we hoe

leerkrachten is om zelf te kunnen kiezen

‘Het invullen van en conclusies trekken uit het

belangrijk de vaardigheden van leerkrachten

waarin en hoe zij zich verder willen bekwa-

Kompas werkt aanstekelijk. Concreet maken

zijn bij het stimuleren van sociale competen-

men. Belangrijk omdat je als leerkracht

helpt om actie te ondernemen. Collega’s

tie van leerlingen.’

natuurlijk zelf verantwoordelijk bent voor je

spreken elkaar aan, gaan samen boeken le-

professionalisering. Met het Kompas heb je

zen en bij elkaar in de klas kijken. Heel mooi,

Kerncompetenties

een middel in handen om je ontwikkelingsbe-

want op die manier ondersteun je elkaar en

Vanuit die gedachte werd een ontwikkelpro-

hoefte kort, krachtig en bondig te formuleren

houd je elkaar scherp.’

ject opgezet waarbij én aan sociale competenties en burgerschap bij leerlingen én aan

en kun je er op flexibele wijze aan werken.’

6

Leerkrachtvaardigheden

de professionalisering van leerkrachtvaar-

Elkaar scherp houden

Collega Froukje Joosten is als projectleider

digheden werd gewerkt. Anne-Marie: ‘We zijn

Anne-Marie Smit is ontwikkelaar van Kaliber

vanaf het begin betrokken bij de ontwikkeling

aan de hand van de methodes voor sociale

Kompas en als projectmedewerker van de

van het instrument. Zij legt uit hoe Kaliber

competentie en burgerschap nagegaan welke

CED-Groep en betrokken bij het in de praktijk

Kompas tot stand kwam: ‘In de tijd dat wij

concrete vaardigheden en kennis leraren 7

SPECIAL Professionals van kaliber

KALIBER KOMPAS GOED VOOR TEAMONTWIKKELING

‘Het enthousiasme werkt aanstekelijk’ waarbij de aanleiding van positieve aard moet

tekst Ronald Buitelaar

Hoe bereik ik dat ouders en leerkrachten weer op een constructieve wijze

zijn: ‘Ik merkte al snel dat ik daardoor een veel betere band met ouders kreeg zodat

met elkaar gaan communiceren? Dat was de opgave waarvoor directeur

slecht nieuws ook minder zwaar viel.’ Patricia

Wim Hoogerboord van de Vreewijkschool zich bij zijn aantreden gesteld

besloot tot het instellen van kijkochtenden

zag. Hij introduceerde het Kaliber Kompas en constateert al na een jaar

waarbij kinderen zelf kunnen vertellen waarmee zij bezig zijn en wat ze geleerd hebben:

opmerkelijke verbeteringen: ‘Leerkrachten nemen weer initiatief, waardoor

‘Ouders brengen hun kind ’s morgens naar

ouders zich betrokken voelen bij school en onderwijs.’

school en lopen daarom makkelijk naar binnen. Het is gewoon elke keer propvol en het gaat allemaal heel gezellig en gemoedelijk.’

Ontwikkeling doorgemaakt Het gevolg van deze en acties van andere leerkrachten is dat zowel ouders als leer-

Toen Wim Hoogerboord bijna twee jaar ge-

Dagelijks contact

krachten inmiddels een ontwikkeling hebben

leden directeur werd van de Vreewijkschool

Een ervaring waarmee Annemiek niet alleen

doorgemaakt die het onderwijs en de school

in Rotterdam, viel hem op dat er behoorlijke

stond. Collega Patricia van der Zweth (groep

ten goede zijn gekomen. Wim: ‘Ik merk dat

problemen waren met de wijze waarop de

3) kwam tot de ontdekking dat zij de ouders

leerkrachten en ouders steeds enthousiaster

school met de ouders communiceerde: ‘Het

van haar groep onvoldoende betrok bij het wel

worden. Een enthousiasme dat aansteke-

was een vanuit het verleden gegroeide situ-

en wee in de klas: ‘Bij de kleuters is er veel

lijk werkt en een olievlekwerking heeft op

atie die belemmerend werkte op de ontwikke-

dagelijks contact. In groep 3 is dat opeens

anderen.’ Patricia: ‘Voor ons is het investeren

ling van school en leerkrachten.’

over. Dan gaat de deur in veel gevallen let-

in ouders belangrijk omdat we hen hard nodig

terlijk dicht als de les begint. Precies op het

hebben om de leerlingenresultaten omhoog

Verwarring en conflicten

moment dat het echte leren begint en ouders

te krijgen. Het is daarom fantastisch dat er

Leerkracht Annemiek Bramsen (groep 4)

graag op de hoogte blijven van de ontwikke-

steeds meer ouders bereid zijn om te helpen

geeft een voorbeeld: ‘De onduidelijke wijze

lingen.’

met bijvoorbeeld het inoefenen van de tafels of het klokkijken.’

waarop er aan ouders verslag gedaan werd van de vorderingen van hun kind zorgde voor

Eigen richtpunten formuleren

veel verwarring en conflicten. Met als gevolg

De analyse die volgde op het invullen van

Tramontwikkeling

dat leerkrachten steeds vaker het contact met

het Kompas leidde tot een teambespreking

Wim ziet dan ook zeker mogelijkheden voor

ouders gingen mijden. Een ontwikkeling, die

waarbij vervolgafspraken werden gemaakt.

vervolgstappen: ‘Ik zie Kaliber Kompas voor

wij wel onderkenden, maar die we niet wisten

Wim: ‘Tijdens dat overleg werd duidelijk

ouderbetrokkenheid als een kick-off die wat

te doorbreken.’

hoe belangrijk het is om dit soort zaken

mij betreft gevolgd kan worden door Kompas-

met elkaar te delen. Het uitwisselen zorgde

sen voor andere domeinen. Ik merk namelijk

Confronterend

voor veel herkenning en de afspraak om een

dat het Kompas niet alleen goed is voor de

Als het schoolteam besluit om met behulp

training te volgen in het voeren van slecht

individuele ontwikkeling van leerkrachten,

van Kaliber Kompas te analyseren hoe

nieuws gesprekken. Daarnaast spraken we

maar ook voor de teamontwikkeling en daar-

leerkrachten met ouders omgaan, wordt de

af dat elke individuele leerkracht zijn eigen

mee voor de hele schoolontwikkeling. En dat

leerkrachten al snel duidelijk waar de schoen

richtpunten zou formuleren, waaraan gewerkt

is voor onze school van het grootste belang.’

wringt. Annemiek: ‘Ik vond het nogal con-

zou gaan worden.’

fronterend om te moeten constateren dat ik

Patricia van der Zweth: ‘Investeren in ouders is belangrijk.’ foto Jan van der Meijde

8

ouders eigenlijk alleen maar belde als ik iets

Kijkochtenden

negatiefs te melden had. Dat had ik tot dat

Voor Annemiek betekende het dat zij zichzelf

moment helemaal niet in de gaten.’

ten doel stelt om maandelijks met minimaal

Meer weten?

Anne-Marie Smit a.smit@cedgroep.nl 010 4071662

twee tot drie ouders een gesprekje te voeren,

9

SPECIAL Professionals van kaliber

VLIEGENDE BRIGADE HELPT DON BOSCO WEER IN HET ZADEL

‘Scores omhoog door compleet anders te werken’

tekst Marijke Nijboer

Het stempel ’zeer zwak’ kwam vorig jaar niet helemaal onverwacht voor de Don Boscoschool in Lisse.

De Vliegende Brigade verbreedde en versnelde het verbeterproces. Een jaar later wordt er compleet anders gewerkt en gaan de scores omhoog.

De sbo-school van de Aloysius Stichting had

Organisatie van de klas

Vliegende Brigade

de CED-Groep al ingeschakeld om de zorg-

Edith traint de Don Boscoschool daarnaast in

De Vliegende Brigade, een samenwerking

route te verbeteren. ‘We waren met hun hulp

het werken met het GIP-model (Groeps- en

tussen de CED-Groep, Research voor Be-

al druk bezig met het invoeren van hande-

individueel gericht pedagogisch en didactisch

leid en Oberon, helpt in opdracht van OCW

lingsgericht werken,’ vertelt intern begeleider

handelen). Dit richt zich op een goede organi-

basis- en sbo-scholen binnen een jaar van

Marianne van der Voort.

satie van de klas. De leerlingen weten wat er

het predikaat zeer zwak af. Het verbeter-

Het team leerde om het onderwijs te baseren

van hen wordt verwacht en leren zelfstandig

traject levert op elke school maatwerk.

op leerlingobservaties. De leerling- en

werken en plannen. Ze zitten in groepjes om

Deskundigen ondersteunen de school bij

groepsbesprekingen worden toegespitst op

hun sociale en emotionele ontwikkeling te

het inrichten van onderwijsarrangemen-

de onderwijsopbrengsten. Van daaruit worden

stimuleren. De leerkracht heeft zo meer tijd

ten, scholen leerkrachten in didactisch

per kind per vak de ontwikkelingsperspectie-

voor groeps- en individuele instructie.

handelen, ondersteunen de directeur of observeren in de klas om specifieke leer-

ven geformuleerd. Dat leidt tot telkens drie Weerstand

krachten verder te helpen.

In het begin was er in het team wel wat

Scholen kunnen kiezen uit verschillende

Betere instructie

weerstand tegen al die veranderingen, zegt

modules die aansluiten op de inspectie-ei-

Met het predikaat ’zeer zwak’ kwamen een

Marianne. ‘Mensen vonden dat de werk-

sen: leerstofaanbod voor taal en rekenen;

paar aanbevelingen van de inspectie mee.

druk omhoog ging.’ Willy: ‘Je noteert in

didactisch handelen; leertijd; ontwikke-

Marianne: ‘De inspectie vond dat naast de

een groepsoverzicht voor alle leerlingen de

lingsperspectief en zorgroute; kwaliteits-

zorgstructuur, ook de wijze van instructie

resultaten, stimulerende en belemmerende

zorg; leerlingvolgsysteem en zorgstruc-

moest verbeteren.’ Ook was er kritiek op de

factoren en individuele doelen. Je zet de re-

tuur; en managementondersteuning.

taalmethode van de school. Willy van der

sultaten af tegen de individuele doelen en zo

Uitgangspunt is de datagestuurde onder-

Veldt, intern begeleider en remedial teacher:

wordt duidelijk wie er bijvoorbeeld verlengde

wijsverbetering. Op basis van informatie

‘Onze methode voldeed niet meer aan de

instructie of een zorgvuldige opstart nodig

uit het leerlingvolgsysteem geven scholen

kerndoelen. De inspectie beval Taaltrapeze

hebben. Die kinderen cluster je. Het is veel

sturing aan hun onderwijs. Verbeter-

aan. Die methode is heel geschikt voor het

werk, maar het levert uiteindelijk veel op.’

trajecten starten met een nulmeting,

verschillende instructie-arrangementen.

werken met SMART-geformuleerde doelen

sbo omdat er veel aandacht wordt besteed aan de woordenschat, een zwak punt bij veel

Scores gaan omhoog

(eenvoudig en eenduidig opstellen en

sbo-leerlingen.’

Marianne: ‘Dat beginnen we nu te zien. Het

controleren van doelstellingen – red.) en

motiveert en maakt het hele proces gemak-

eindigen met een evaluatie. De Vliegende

Planmatig en doelgericht

kelijker.’ De scores voor technisch lezen en

Brigade besteedt aandacht aan de borging

In mei 2010 haalde de school de Vliegende

rekenen gaan omhoog; in de bovenbouw gaat

van verbeteringen, ook op bestuursniveau.

Brigade in huis. Edith Fintelman van de CED-

spelling beter.

De inzet is om leerkrachten, directeuren

Groep werkt met de school toe naar een meer

Dit voorjaar eindigt de begeleiding door de

en bestuurders te enthousiasmeren voor

planmatige en doelgerichte aanpak. Zij traint

Vliegende Brigade. De school heeft sinds

planmatig werken, zodat de verbetering

de intern begeleiders om een coachende rol

november 2010 weer een basisarrangement.

beklijft. De CED-Groep heeft de regie. De

aan te nemen. Marianne: ‘We verbeteren

Marianne heeft er vertrouwen in dat de verbe-

Vliegende Brigade wordt ondersteund door

onze klassenconsultaties. We leren om het

tering door zal zetten: ‘We zijn veel alerter

pedagogische centra, begeleidingsdien-

groepsgebeuren en de wijze van instructie

geworden.’ Het team heeft besloten dat ook

sten, besturenorganisaties en de AVS.

te observeren. Na afloop bespreken we met

de rekenmethode aan vervanging toe is. Willy:

de leerkracht het didactisch handelen. We

‘We gaan nu werken aan individuele leerlijnen

stellen vragen, wijzen op goede en verbeter-

en ook een volgsysteem voor de sociaal-

punten. Dat moet allemaal leiden tot meer

emotionele ontwikkeling opzetten.’

continuïteit.’

Meer weten?

Edith Fintelman e.fintelman@cedgroep.nl 06 13250995 info@vliegendebrigade.com

10

De Tandem besloot om meer te variëren in de wijze van oefenen en zoveel mogelijk de dialoog met de leerlingen te zoeken. foto Jan van der Meijde

11

SPECIAL Professionals van kaliber

AURIS COLLEGE GOES BLIJ MET LEERLIJNEN

‘Implementatietraject bracht cultuuromslag’ tekst Renate Rothstegge

In opdracht van de WEC-Raad ontwikkelde de CED-Groep in samenwerking ‘De leerlingen kunnen nu veel meer dan voorheen of dan we vroeger dachten.’ foto’s archief CED-Groep

met het onderwijsveld leerlijnen voor alle clusterscholen. Het Auris College in Goes, een cluster 2 vso-school met 87 leerlingen, zocht voor het invoeren van het werken met leerlijnen hulp bij de CED-Groep. Inmiddels kijkt

aanpakken. Ze passen dat een aantal keren

men terug op een geslaagd traject.

toe en vervolgens kan de docent die vaardigheid aftekenen. De docent moet natuurlijk wel de voorwaarden voor leerlingen scheppen om

12

‘Voorheen werkten we leerlingvolgend, nu gaan we uit van de leerstof’

Marcel: ‘Het ging om circa zes bijeenkomsten van een middag per schooljaar. Het hele team was er vanaf het allereerste begin bij betrokken. Groot voordeel is dat de manier waarop

Tot enkele jaren terug werkte het Auris Col-

Team kiest vakken

Huiswerk voor docenten

op die manier te kunnen werken.’

lege nog zonder leerlijnen. Directeur Marcel

Het Auris College leidt niet op voor een

Onder begeleiding van CED-adviseur Mar

De leerlijnen en de praktische uitwerking zijn

Provoost: ‘De docenten hadden wel impliciete

diploma, maar voor aansluiting op niveau 1 of

Noordegraaf is tijdens bijeenkomsten met

zowel in een map als digitaal voor de team-

leerlijnen in hun hoofd en we waren ook druk

2 van het mbo of uitstroom naar – eventueel

het hele team gebrainstormd, zijn lesexpe-

leden beschikbaar. ‘Leren leren, communi-

met het onderwerp bezig, maar we kwamen

aangepaste – arbeid, zo vertelt Marcel. ‘We

rimenten voorgesteld, zijn video-opnamen

catieve redzaamheid en sociaal-emotionele

er zelf niet goed uit. Een algemeen pro-

zijn er voor kinderen van 1 tot 20 jaar met een

van experimenten besproken, enzovoort. ‘De

ontwikkeling zijn niet alleen vakken op het

bleem is dat er voor cluster 2 scholen weinig

communicatieve en/of auditieve beperking.

docenten kregen ook ’huiswerk’ mee, waar-

rooster geworden, de aandacht voor deze

doorgaande leerlijnen beschikbaar zijn. In

In de praktijk is zo’n 15% van onze leerlingen

onder het inschatten van de eigen leerlingen.’

leergebieden is vakoverstijgend: ieder teamlid

2008 is vanuit de Auris Groep aan een aantal

slechthorend; de rest kampt met ernstige

Tastbaar resultaat is een overzicht van het

kan iedere leerling op elk moment aanspre-

daagt ze meer uit en dat heeft meetbaar een

partijen opdracht gegeven voorstellen voor

spraak- en taalproblemen. De leerlingen heb-

omzetten van de leerlijnen in een beschrijving

ken op wat er geleerd is.’

positief resultaat. Zo weten we dat onze leer-

het invoeren van leerlijnen te doen. We kozen

ben uiteraard recht op de ’gewone’ vakken.

per doel, voorzien van de praktische werkwij-

uiteindelijk voor de CED-Groep, onder andere

Daarnaast is voor hun aandacht voor zaken

ze om dat doel te bereiken. Om een en ander

Leerlingen kunnen meer

zelfstandiger zijn dan vroeger aan het einde

vanwege hun concrete implementatie. Start-

als leren leren, communicatieve redzaamheid

te verduidelijken geeft Marcel het volgende

‘Voorheen werkten we vooral leerlingvolgend,

van het vierde jaar’, aldus Marcel.

punt van het traject was de vraag: wat willen

en de sociaal emotionele ontwikkeling van

voorbeeld. ‘Bij een doel op het eerste niveau

nu gaan we uit van de leerstof. Opvallend

we als team met en voor onze leerlingen?

het grootste belang. We besloten daarom als

– dat is het niveau waarop gewerkt wordt als

genoeg blijkt nu dat de leerlingen veel meer

Gezamenlijk gedragen

m.noordegraaf@cedgroep.nl

Daarna hielden we ons bezig met de prakti-

team ons in eerste instantie te richten op het

de kinderen op school komen – bedenken

kunnen dan voorheen of dan we vroeger

Mar Noordegraaf begeleidde het team van het

010 4071472

sche invulling daarvan.’

invoeren van leerlijnen voor die gebieden.’

en vertellen leerlingen hoe zij een taak gaan

dachten. Het werken volgens de leerlijnen

Auris College gedurende twee schooljaren.

we nu werken echt door iedereen gedragen wordt. Sommige teamleden vonden het aanvankelijk een beetje lang duren allemaal, maar je hebt die tijd nodig om er iets gezamenlijks van te maken. Zonder al die bijeenkomsten zou ongetwijfeld iedereen weer zijn eigen draai aan de leerlijnen hebben gegeven.’

Het Auris College voert inmiddels zelfstandig leerlijnen voor de overige vakken in.

lingen aan het einde van het tweede leerjaar

Meer weten?

Mar Noordegraaf

13

SPECIAL Professionals van kaliber

‘We lopen de hele dag met voelsprieten’

tekst Ineke Westbroek

Toen Kinderopvang SKR in Ridderkerk twee jaar geleden een programma zocht om de pedagogische kwaliteit te verbeteren, was de keuze snel gemaakt. Het werd Uk & Puk vanwege de praktijkgerichtheid, de materialen en de mogelijkheden tot uitbreiding en verdieping van methodes om kinderen in hun ontwikkeling te stimuleren.

KINDERDAGVERBLIJF SKR RIDDERKERK ‘Vroeger was een boek een boek, nu doe je

Kinderen komen los

locatiemanagers benadrukt. Op de werkvloer

er meer mee’, noemt pedagogisch mede-

Sinds de invoering van Uk & Puk zien Anne-

zijn zij van belang in de aansturing, de coa-

werker Miranda Gibson als één van de vele

Marie en Miranda in alle activiteiten mogelijk-

ching en de facilitering in het vve-proces. Zij

voorbeelden waarom zij graag met Uk & Puk

heden om kinderen te stimuleren. Kringge-

bewaken de voortgang van vve en zijn hierin

werkt. Het programma maakt haar bewust

sprekken zijn niet meer alleen gezellig, maar

de aanspreekpunten.’

van de vele mogelijkheden om vaardigheden

geven kinderen ook de kans om te praten.

Miranda: ‘Tijdens de kindbesprekingen maakt

van kinderen aan te boren en te prikkelen.

‘De kinderen komen meer aan bod’, consta-

Gitte concreet waaraan wij moeten werken,

‘Je leest niet alleen voor, maar je stelt ook

teert Miranda, ‘we betrekken iedereen bij het

wat ons alert maakt. We lopen de hele dag

vragen over begrippen die in het verhaal

gesprek, we vragen meer, gaan uitgebreider

met voelsprieten.’

voorkomen: warm, koud, kleuren, vormen,

op zaken in. Is je moeder jarig? Is het feest?

aantallen.’ Neem het prentenboek over de

Kinderen die niet goed durven praten, zet ik

mol die wil weten wie er op zijn kop gepoept

niet meer naast me, maar tegenover me. Ik

Training Uk & Puk

heeft. Miranda gebruikt het om kinderen aan

heb ze in beeld en kan ze aan het woord laten,

Met de Uk & Puk-training traint de CED-

te spreken op rekenvaardigheden. ‘Er komen

met algemene aandacht voor hun verhaal.

Groep pedagogisch medewerkers in het

allerlei voorwerpen en aantallen in voor

Kinderen die niets durfden te zeggen, komen

werken met het programma Uk & Puk

waarop ik doorga.’

nu los.’

(CED-Groep en uitgeverij Zwijsen). Het

Signalen oppikken

Rol locatiemanager

van taal, rekenen, motoriek en sociaal-

De Uk en Puk-training van de CED-Groep,

Puk helpt kinderen over de brug, merken de

emotionele vaardigheden.

die Miranda en haar collega Anne-Marie

pedagogisch medewerkers. Zoals het meisje

Belangrijker nog dan het kunnen uitvoeren

Achterberg binnenkort afronden, maakt hen

dat alleen met haar eigen vertrouwde groepje

van de activiteiten, is de bewustwording

bewuster van hun handelen. Zij herkennen

durfde mee te doen. Anne-Marie: ‘Toen ik

van de invloed van interactie en interven-

kansen die kinderen vooruithelpen in hun

haar Puk als vriendje meegaf, voelde zij zich

ties. De centrale vraag: hoe kan ik met

ontwikkeling.

zo veilig dat ze zich wel bij dat andere groepje

mijn gedrag de brede ontwikkeling van

‘Eerst stimuleerden wij kinderen meer intuï-

durfde aan te sluiten.’

kinderen stimuleren? De training maakt

tief’, schetst Miranda, ‘De training geeft hand-

Kindobservaties zijn met Uk & Puk een stuk

pedagogisch medewerkers bewust van

reikingen en achtergrondinformatie die ons

effectiever geworden, is de ervaring van beide

eigen gedrag, eigen competenties en kwa-

duidelijk maakt hóé wij moeten stimuleren.’

collega’s en hun leidinggevende Gitte van

liteiten. Daardoor zetten zij bewust eigen

Ook Anne-Marie is zich meer bewust van haar

Leeuwen.

vaardigheden in. Zij scherpen deze vaar-

handelen: ‘Ik denk meer na over waarom ik

Anne-Marie: ‘Eerst moesten wij hele boek-

digheden aan en herkennen en creëren

iets doe. Als ik vroeger merkte dat een kind

werken invullen, maar nu zien we na een

kansen om de ontwikkeling van kinderen

moeite had met puzzelen, ging ik dat extra

observatie met de ’Zo-lijsten’ sneller waar

te stimuleren.

oefenen, maar bleef daarin hangen. Nu weet

het eventueel aan schort.’

ik dat slecht puzzelen een signaal kan zijn

‘We kunnen dat op een meer gestructu-

van problemen met rekenen en onderschei-

reerde wijze doen’, aldus Gitte, ‘omdat we de

den van vormen en kleuren. Dus doe ik meer

termijnen vastleggen en nu werken vanuit het

k.vandermeulen@cedgroep.nl

spelletjes die tot rekenen prikkelen en laat ik

theoretische kader dat in de training wordt

010 4071724

zo’n kind tekenen en kleuren.’

geboden. In de training wordt de rol van de

programma richt zich op de ontwikkeling

‘Ik herken nu eerder de kansen die kinderen vooruit helpen.’ foto Jan van der Meijde

14

Meer weten?

Karin van der Meulen

15

MAGiTO

CED-Groep steunt SOS Kinderdorp Alle 350 CED-medewerkers deden vorig jaar mee aan de verkiezing van een goed doel voor de organisatie.

Passend Presteren!

Er moest een relatie zijn met de CED-filosofie: ieder kind heeft recht om zijn of haar talenten te ontplooien.

De uitslag: SOS Kinderdorpen.

Om de CED’ers op de hoogte te hou-

Het onderwijs moet beter gaan pres-

den van het reilen en zeilen in Meru,

teren. Want we moeten als Nederland

stuurt de ’dorpsdirecteur’ regelmatig

internationaal bij de top-5 van de ken-

een brief. Een fragment uit de meest

niseconomieën komen. Om onze welvaart op peil te houden in de internationale

De CED-Groep is erg blij met de keuze voor

Over uitwisseling tussen donateur en kin-

concurrentieslag, lijkt dat inderdaad

het SOS Kinderdorp Meru in Kenia. Algemeen

derdorp vertelt hij: ‘In de meivakantie heeft

belangrijk.

directeur Theo Magito: ‘Het is precies wat wij

CED’er Froukje Joosten een bezoek gebracht

belangrijk vinden. In Meru wordt de meest

aan het kinderdorp Meru en de omgeving.

Dus investeren in (na)scholing van leer-

kwetsbare groep kinderen opgevangen,

Haar verslag is te lezen op www.cedgroep.nl.

krachten, voor- en vroegschoolse educa-

namelijk kinderen die er helemaal alleen voor

Verder kijken we nog hoe we onze kennis en

tie, moderne leermiddelen, enzovoorts,

staan. Je kunt als kind nog zoveel talenten

expertise kunnen inzetten voor de kinderen

enzovoorts. Zou je zeggen… toch? Of op

hebben, zonder een ’thuis’ kun je die niet

in Meru. Een idee is bijvoorbeeld om één van

zijn Amerikaans: ‘Put your money where

goed ontwikkelen en is het heel moeilijk

onze methodes in het Engels te vertalen zodat

om uit te groeien tot kansrijke volwassene.’

die in Kenia gebruikt kan worden.’

your mouth is!’

Ik merk er niks van. U? Ja, de ambitie wordt volop beleden.

Strenger toetsen, zeer zwakke scholen eerder sluiten... veel verbale krachtpatserij, maar middelen?

Oh ja, toch. Er komt geld vrij uit de bezuiniging op het passend onderwijs.

Driehonderd miljoen bezuinigen op de zwaksten, en dan gedeeltelijk herinvesteren in de sterkeren. Zoiets als de tekorten van de topclubs in het voetbal oplossen door het jeugd- en amateurvoetbal op te heffen. Kijkt toch niemand naar op de televisie. Of een medische kliniek sluiten vanwege te veel zieken.

Laat de huisartsen het maar oplossen.

Rare vergelijkingen? Ja, voor een deel.

Maar wie toppers alleen goed kan laten presteren ten koste van de zwakkeren, is geen knip voor zijn neus waard. De keuze is niet beter presteren of passend onderwijs, maar passend presteren!

Het bootje vullen met knikkers tot het zinkt. foto CED-Groep

CED-Groep op Talentenfestival In april organiseerde Stichting Instituut Het Centrum de tweede editie van het Talentenfestival in Ahoy Rotterdam.

De CED-Groep was erbij.

recente.

SOS Kinderdorp Meru heeft bewogen

tijden achter de rug. Tijdens gewelddadige rellen na de verkiezingsuitslag van 2007 raakten veel kinderen hun ouders kwijt.

Gelukkig heeft de organisatie van SOS

Kinderdorpen Kenia een groot aantal van

hen kunnen herenigen met ouders of familie. Kinderen voor wie dat niet lukte, zijn

in één van de vier kinderdorpen geplaatst.

Onder de nieuwkomertjes in kinderdorp

Meru bevinden zich drie broertjes en hun zusje die hun vader en moeder tijdens

een storm verloren. De kinderen werden

aanvankelijk ondergebracht bij hun oma.

Maar de oude dame bleek niet in staat

voor ze te zorgen. Om aan wat geld te komen, verzuimde de oudste jongen school en ging werken. Dat bleek onvoldoende.

De kinderen raakten verwaarloosd en uit-

eindelijk werd de hulp van SOS Kinderdorpen ingeroepen. Het viel niet mee om hen

te plaatsen. Het beleid van de organisatie is om biologische broers en zussen nooit

van elkaar te scheiden. In Meru konden Tijdens het Talentenfestival hebben duizenden kinderen proefjes, workshops en activiteiten op het gebied van techniek, media en communicatie kunnen doen. Zo konden ze ervaren op welk gebied hun talenten liggen.

ze gelukkig samen opgenomen worden.

In het begin hadden ze het moeilijk. Hun nieuwe broers en zussen in het SOS-gezin verstonden hun lokale taal niet. Dankzij

De kinderen konden bij de stand van de CED-Groep uitproberen hoeveel knikkers er in een zelf gemaakt bootje van zilverpapier gaan zonder dat het bootje zinkt. Het winnende kind heeft het voor elkaar gekregen om het bootje met 226 knikkers (!) te laden voordat het begon het zinken.

het engelengeduld van hun SOS-moeder en de goede begeleiding voelden de kinderen

zich na verloop van tijd veilig en geliefd.

Ze zijn dol op hun SOS-moeder en hebben

een groot vertrouwen in haar. De kinderen Ook viel er bij de stand informatie in te winnen over alle activiteiten, producten en diensten

gaan ook met plezier naar school.

die de CED-Groep biedt als het gaat om het ontwikkelen van talenten. www.soskinderdorpen.nl Het winnende kind heeft inmiddels twee bioscoopbonnen opgestuurd gekregen.

16

17

AGENDA

CURSUSBUREAU

Trainingen, cursussen en workshops 2011-2012

STUDIEDAGEN EN WORKSHOPS

CURSUSSEN

25 mei studieochtend Aan de slag met Nieuwsbegrip Basis 25 mei studiemiddag Nieuwsbegrip invoeren als methode voor begrijpend lezen

start 6 september Dyslexiecoach po/vo

8 juni workshop Mindfulness

IN DE NIEUWE CURSUSBROCHURE VINDT U KORTE BESCHRIJVINGEN VAN CURSUSSEN, TRAININGEN, WORK-

31 augustus workshop Mindfulness

start 22 september

SHOPS, CONFERENTIES EN STUDIEDAGEN VOOR PRIMAIR EN SPECIAAL ONDERWIJS. VOOR VOORTGEZET

7 september workshop Lezen rond de Kinderboekenweek

ONDERWIJS EN KINDEROPVANG ZIJN ER APARTE BROCHURES. OP WWW.CEDGROEP.NL/CURSUSSEN VINDT

21 september studieochtend Huiselijk geweld: Meldcode en zorgstructuur po/so

U LANGERE BESCHRIJVINGEN, ACTUELE DATA EN PRIJZEN. BENT U GEÏNTERESSEERD IN EEN CURSUS, NEEM DAN VOORAL EEN KIJKJE OP DE SITE. U KUNT ZICH DAAR ONLINE INSCHRIJVEN.

De nieuwe cursusbrochure is uit!

5 oktober workshop Werken met knuffels 5 oktober workshop Gesprekken met ouders over (vermoedens van) kindermishandeling 5 oktober studieochtend Hoogbegaafdheid

start oktober SVIB, basistraining CURSUSSEN KINDEROPVANG start 8 september NCKO module 1: Kwaliteitsmonitor

10 oktober workshop Stimulerende werkvormen bij spreekvaardigheid

start 12 september Intern begeleider voor kov en psz

BINNENKORT

start oktober GriT: Groepsleidster interactie training

5 oktober studiemiddag Middelen en materialen hoogbegaafden

Specialisten in het onderwijs

Kwaliteit en zorg binnen

In verband met de invoering van

de kinderopvang

de functiemix zijn er nieuwe

Het Nederlands Consortium Kin-

post–hbo cursussen ontwikkeld

deropvang Onderzoek (NCKO) heeft

18 mei CED-Dictee

CURSUSSEN PRIMAIR EN SPECIAAL ONDERWIJS

voor de specialisten in spé. Na

een instrument ontwikkeld om de

Ieder jaar organiseert de CED-Groep het CED-dictee. De beste spellers uit

de basiscursussen voor de Intern

pedagogische kwaliteit van de op-

Rotterdam en omstreken strijden om een felbegeerde wisselbeker.

start 6 september RADslagtrainer

begeleider, de Rekenspecialist,

vang in kinderdagverblijven voor 0-4

iCoach en de Taalcoördinator zijn

jarigen te meten: de NCKO-Kwali-

20 juni Kinderopvang in de 21e eeuw

er nu ook basiscursussen voor

teitsmonitor. De CED-Groep heeft in

Op maandag 20 juni organiseert de CED-Groep een inspirerende informatie­

de Leesspecialist, de Gespeciali-

samenwerking met het NCKO twee

bijeenkomst voor directieleden, pedagogen, regio- en locatiemanagers in de

start 29 september

seerd ambulant leesbegeleider,

cursussen ontwikkeld om die moni-

kinderopvang. Na de inleiding kunt u kiezen uit de volgende workshops: Inte-

Basiscursus Intern Begeleider

de Gedragsspecialist en de Zorg-

tor goed te kunnen gebruiken.

graal Kindcentrum, Inspectiekader – kwaliteit, pedagogisch kader voor bso,

coach en -coördinator vo. Het zijn

Ook is er veel vraag naar oplei-

actuele ontwikkelingen (waaronder startgroepen/groep nul) en Hoe positio-

pittige éénjarige opleidingen voor

dingsmogelijkheden voor intern

neer ik mijn instelling. Kosten € 25,- p.p.

start 20 september Taalcoördinator Plus

de leerkrachten en docenten die

begeleiders en de taaltraining voor

breder inzetbaar willen zijn en

pedagogisch medewerkers. De

start 5 september IKC Seminars 2011-2012

zich willen specialiseren. Naast

eerste cursus wordt inmiddels jaar-

CED-Groep en Stichting Brede School Nederland organiseren in 2011-2012

aandacht voor vakinhoud, vak-

lijks in vier verschillende plaatsen

een groot aantal IKC seminars. Laat u inspireren en neem deel aan seminars

didactiek en passend onderwijs

gegeven.

als Alles onder één dak’, Blikveld en fundament, Beheer en exploitatie en Samen voor ons eigen. De zestien verschillende seminars bestaan ieder uit

worden gesprekstechnieken en

start 19 september Basiscursus Leesspecialist

start 5 oktober iCoach po start 10 oktober Herzie Dyslexie start 12 oktober Rekenspecialist

begeleidingsvaardigheden ook

Advies en maatwerk

twee bijeenkomsten van drie uur; in Rotterdam, Veldhoven of Maartensdijk.

getraind. Hierdoor kan de nieuw

Vrijwel alle cursussen, trainingen

Kosten € 195,- per seminar van twee bijeenkomsten, inclusief lunch.

verworven kennis beter overdra-

en workshops zijn op maat in te

gen worden op de collega’s en

kopen voor uw school, kinderdag-

21 en 28 september Regionale Jonge Kinddagen Science 2011

profiteert de hele school van deze

verblijf, bestuur of samenwerkings-

Op 21 september (ss Rotterdam) en 28 september (Olympisch Stadion

professionalisering.

verband. Neem daarvoor contact

Amsterdam) zijn er de Regionale Jonge Kinddagen Science vol inspirerende

op met uw accountmanager van de

workshops. Deze dagen zijn speciaal bedoeld voor leerkrachten van groep 1

CED-Groep. Heeft u nog geen ac-

en 2 van de basisschool, pedagogisch medewerkers van kinderdagverblijven,

start 16 september

countmanager, dan kunt u contact

peuterspeelzalen, buitenschoolse opvang en gastouders.

Basiscursus Zorgcoach

Meer informatie: h.vandenbemt@cedgroep.nl.

start 12 oktober

Opbrengstgericht en

18

21 september workshop (H)erkennen van kindermishandeling po/so

Cursus Coaching

datagestuurd

Passend

De Inspectie van het Onderwijs gaat strenger

Daarnaast moet passend onderwijs verder

opnemen met het Cursusbureau. Wij verwij-

toezien op opbrengstgericht onderwijs. De

vorm krijgen, ondanks alle bezuinigingen.

zen u dan graag door. Ook voor adviesvragen,

CED-Groep kan u helpen bij deze uitdaging.

Deze uitdaging is ongetwijfeld nog veel

visie-ontwikkelingen en Vliegende Brigades

Conferenties begrijpend lezen

Onze cursusleiders en onderwijsadviseurs

groter. Hoe komt u als (midden)managers,

kunt u bij ons terecht.

De conferentie over begrijpend lezen van oktober 2010 was zo goed bezocht

kunnen u meer vertellen over de wijze waarop

leerkrachten en docenten zover dat u met

u door datagestuurd te werken naar bepaalde

elkaar alle kinderen met al hun verschillende

opbrengsten toe kunt werken. In de cursus-

onderwijsbehoeften passend onderwijs kunt

brochure vindt u het aanbod met cursussen

bieden? Reken maar dat u de op deze pagina

voor directies en intern begeleiders.

genoemde specialisten hard nodig heeft.

dat het Kenniscentrum Begrijpend Lezen komend schooljaar een nieuwe conferentie organiseert. Deze zal op diverse plaatsen in Nederland worden Meer weten?

Lot Hannik cursusbureau@cedgroep.nl

gehouden. Lees meer op www.kcbegrijpendlezen.nl

start 13 oktober Basiscursus Bouwcoördinator start 13 oktober Basiscursus Gedragsspecialist CURSUSSEN VO, VSO EN MBO

Basiscursus Zorgcoördinator start 3 oktober Basiscursus Taalcoördinator Verder specialiseren?

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor prijzen en data.

19

Bekijk het nieuwe cursusaanbod voor het voortgezet onderwijs! www.cedgroep.nl/cursussen • Basiscursus Taalcoördinator • TVO-coach • Stimulerende werkvormen spreekvaardigheid • Taalstimulerende coachingsgesprekken • Taalstimulerende schrijfdidactiek • Werken met Woordenweb • Werken met Nieuwsbegrip • Nieuwsbegrip invoeren in het vo • De dyslexiecoach • De zorgcoördinator • Zorgcoach • Basismodule Zorgleerlingen in het vo • Verdiepingsmodule: Autisme • Huiselijk geweld; meldcode en zorgstructuur • (H)erkennen van kindermishandeling • Omgaan met (pre)pubers • Rekenspecialist