KlasseApart, mei 2018

Informatieblad relaties CED-Groep 15 mei 2018 nummer 2 jaargang 16

Lessen in democratie Rechtdoen aan verschillen Grip op de groep Klaar voor de AVG Bouwen aan een eigen academie Teach Like a Champion Het jonge kind Kwaliteit van lesgeven op het MBO

Breinbewust lesgeven

Inhoud

6

Lessen in democratie

Het team van Praktijkschool Apeldoorn werkt aan een eenduidige pedagogische aanpak. Leerlingbemiddeling maakt daar deel van uit.

4

Simpele waarden in neptijden

Breinbewust lesgeven

Wie het nieuws volgt, wordt voorzichtig. Wordt achterdochtig.

Klik niet op links in mails, want waarschijnlijk dringt iemand vervolgens je computersysteem

8

Bij de training Breinbewust lesgeven leerden leerkrachten van de Bredase school De Zandberg over de executieve functies die belangrijk zijn bij het leren. Nu ontwerpen zij zelf hulpmaterialen voor het werken aan deze functies.

binnen. Plak een pleister over de camera op je beeldscherm, want voor je het weet word je gefilmd bij je doen en laten. Wees je ervan bewust dat de gegevens over jouw aanwezigheid, je uitgaven, je voorkeuren en je contacten waarschijnlijk met die van vele anderen te koop worden aangeboden. En dat de koper die gegevens gebruikt om jou te sturen bij wat je koopt en wat je stemt.

Hoe bereiden we kinderen en leraren voor op een wereld vol nepnieuws en digitale valkuilen?

Natuurlijk moeten we hen voorlichten over risico’s en leren om voorzichtig en kritisch te zijn.

12

Maar laten we daarbij de nadruk leggen op weerbaarheid en niet op angst.

Dat kan door leerlingen op school al te laten kennismaken met onze belangrijkste waarden.

Grip op de groep

Soms krijg je je vinger niet achter het negatieve gedrag in een groep. Grip op de groep biedt concrete handvatten om van een negatieve groep een positieve groep te maken.

Vertel hen over de rechten van het kind en leer ze wat democratie inhoudt. Laat ze dat ervaren, in de klas, op school en als het kan in de buurt. Neem de ouders hierin mee. En vergroot de veiligheid door je organisatie goed voor te bereiden op de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Hoe dat kan, leest u op pagina 14.

Masterclass OGW4D

Een format maken dat niet steeds hoeft te worden bijgesteld.

Blinde vlekken opsporen. Zien hoe we meer resultaat kunnen boeken. Bouwen aan duurzame verbeteringen: dat leren directeuren en ib’ers in de vernieuwde masterclass OGW4D.

Op pagina 6 en 7 beschrijven we hoe de Praktijkschool Apeldoorn leerlingen schoolt in democratische waarden met behulp van het programma Democratie kun je leren. Leerling-

Klaar voor de AVG

bemiddelaars interveniëren bij conflicten. Alle partijen, ook de bemiddelaars, leren zo dat er altijd twee kanten aan een verhaal zitten en dat je na een conflict weer naar elkaar toe kunt

Stichting Prisma in Almere is klaar voor de AVG. Mede dankzij de module e-learning, de workshop identiteitsfraude en het inhuren van een functionaris gegevensbescherming.

groeien. Zo leren kinderen dat respect voor elkaar leidt tot een prettigere wereld.

Misschien is dat ons beste verweer tegen alles wat nep is: een generatie kinderen die onze democratische waarden heeft leren kennen en omarmt.

Marijke Nijboer, eindredacteur

14

Teach Like a Champion - Het jonge kind

CED-Groep bereikt De CED-Groep traint professionals en adviseert beslissers in onderwijs en kinderopvang. En ontwikkelt innovatieve educatieve producten. Dat is wat we doen. Maar niet wat we zijn. Bij de CED-Groep zijn we van alle onderwijsmarkten thuis. We zijn innovatief en hebben een grote passie voor kansen voor kinderen.

Rotterdam Bezoekadres: Dwerggras 30 3068 PC Rotterdam

Volg ons

Postadres CED-Groep Postbus 8639 3009 AP Rotterdam

www.cedgroep.nl info@cedgroep.nl

Kwaliteit van lesgeven op het MBO

kinderen het beste uit zichzelf te laten halen, hebben wij echt iets bereikt.

2

KlasseApart mei 2018 nummer 2

16

Met de technieken van Doug Lemov halen leerkrachten het beste uit hun leerlingen.

Specifiek voor de kleuters is er het vernieuwde boek ‘Teach Like a Champion 2.0 – Het jonge kind’ en de bijbehorende training.

Maar voor alles zijn we trots op resultaat. Als het een professional lukt om

KlasseApart is een drie keer per jaar verschijnend informatieblad van de CED-Groep over (nieuwe) diensten, producten en aspecten van educatieve dienstverlening in de praktijk; bestemd voor scholen, onderwijsinstellingen en overige relaties. ISSN 1571-660, jaargang 16, nummer 2, mei 2018 redactie: Lot Hannik, Jeroen Meijboom, Marijke Nijboer (eindredacteur), Carolien Rebel, Elly van der Zel redactie-adres: CED-Groep, Postbus 8639, 3009 AP Rotterdam, klasseapart@cedgroep.nl website: www.cedgroep.nl fotografie: Jan van der Meijde, tenzij anders vermeld vormgeving: Pressure Line druk: MediaCenter Rotterdam oplage: 14.000 KlasseApart gratis ontvangen? Mail uw adresgegevens naar: klasseapart@cedgroep.nl

Een sterke eigen academie

18

Een onderwijsleider bij Albeda kreeg hulp bij het vergroten van de leskwaliteit binnen haar team.

Bij de Stichting 15 Kindwijs bedient de Kindwijsacademie zo’n 270 leerkrachten. De CED-Groep hielp om de academie uit te bouwen tot een efficiënte aanbieder van cursussen waar veel vraag naar is.

10 Nieuws 20 Professionaliseringsaanbod 22 Hoogenkamp Uit de wetenschap @CEDGROEP

23 Agenda 24 Robotje Nao Nao verlevendigt het onderwijs

KlasseApart mei 2018 nummer 2

3

Laatbloeier? Lastpost? Brein in ontwikkeling!

Breinsleutels Het boek ‘Breinsleutels’ behandelt vijf deuren naar de ‘bovenkamer’ van kinderen: het langetermijngeheugen en vier executieve functies: werkgeheugen (waar kennis verwerkt wordt), inhibitie (rem op het gedrag), flexibiliteit en planning. Deze functies helpen bij ingewikkelde taken zoals het maken van keuzes en oplossen van problemen. Breinsleutels zijn technieken waarmee de leerkracht die deuren kan openen. Zo ondersteunt hij of zij de executieve functies en het langetermijngeheugen en krijgt de ontwikkeling hiervan een stimulans.

Breinbewust lesgeven

Wie mag naar groep 3?

Ik ging beseffen: dit hebben ze nodig, ze wil-

Leerkracht Clare Proost: ‘Bij de afweging wie

len die doelen zien.’

er rijp is voor groep 3, kijken we naar facetten

Groep 5 van Maud Slagmolen zou een muur-

als de sociaal-emotionele ontwikkeling en

krant gaan maken. Verschillende groepjes

de leesvoorwaarden. Daar zou het bewust

kregen deelopdrachten. Maud: ‘Ik riep ze

oefenen en ontwikkelen van de executieve

een voor een bij me en wat bleek: sommigen

functies een heel goede aanvulling op kun-

hadden nog niks gedaan. Ik heb samen met

nen zijn.’ Clare denkt daarbij aan de inzet

hen hun werk gestructureerd: wat moet er

van specifieke spelletjes . Sonja: ‘Bijkomend

nog gebeuren, hoe ga je dat aanpakken? De

voordeel is dat je met zo’n spelletje de hele

volgende ochtend heb ik dat voor de hele

groep bereikt.’

groep herhaald en toen ging iedereen meteen

Door de kennis over executieve functies ga

aan de slag.’ Hanni: ‘Heel goed, je hebt ze

je anders naar kinderen en hun ontwikke-

begeleid bij het leren plannen en hun werk-

Tekst Marijke Nijboer

ling kijken, zeggen de leerkrachten. Neem

geheugen ontlast. En het werkt inderdaad

Leerkrachten van KBS De Zandberg in Breda willen kinderen nog

de vage term ‘laatbloeier’. Door deze theorie

om, als iets niet lukt, te kijken welke concrete

besef je dat bepaalde executieve functies nog

stappen er nodig zijn.’

verder moeten rijpen. Hanni: ‘Datzelfde geldt

Rt’er Claudette: ‘We zijn op alle lagen met de

voor de ‘‘lastpost’’. Zo’n kind geef je taken die

executieve functies bezig: in de onder-, mid-

hem op de juiste manier aanspreken. En je

den- en bovenbouw, op individueel-, klas- en

helpt hem om vaardigheden te ontwikkelen

schoolniveau. Je hebt er elke dag wat aan,

zoals plannen en samenwerken, waarmee hij

voor ieder kind en ieder vak.’

beter ondersteunen bij het leren. Tijdens een training in Breinbewust

Vorig schooljaar gaf Hanni Bijl, adviseur van

Een aantal materialen is klaar en gaandeweg

lesgeven leerden zij over de executieve functies die belangrijk zijn bij

de CED-Groep, de leerkrachten van school-

komen er nieuwe plannen bij. Zo maakt één

bestuur INOS (28 scholen) een training over

groepje nu materiaal voor een thematische

executieve functies. Een aantal enthousias-

werkwijze.

telingen besloot vervolgens een onderzoeks-

De werkgroepjes opereren zelfstandig. Op

groep te vormen. In verschillende groepjes

gezette tijden komt Hanni langs om de vorde-

het leren. Inmiddels ontwerpen zij zelf allerlei hulpmaterialen voor het werken aan deze functies.

4

ontwikkelden de leerkrachten eigen mate-

ringen door te spreken en ideeën aan te rei-

‘Als lezen of schrijven minder goed gaat, is er

Brouwers, leerkracht van groep 6. ‘Ze worden

rialen: een vragenlijst die inzicht geeft in de

ken. Zo ook deze avond. Hanni: ‘Het is tijd om

vaak sprake van onderliggende problematiek.

gezien als druk of vervelend, maar dat heeft

ontwikkeling van executieve functies in het

je materialen te gaan delen met je collega’s,

We zagen dat steeds vaker, waarschijnlijk ook

een reden. Daar kan je heel goed op sturen,

kinderbrein; databases met suggesties voor

ouders en leerlingen. Maar ondertussen kun

omdat we zelf beter kijken’, zegt Claudette

zodat het gedrag verandert. Dat is belangrijk

een aanpak op individueel niveau en een aan-

je doorgaan met je onderzoek.’

Kops, remedial teacher van de middenbouw.

want wie niet goed in z’n vel zit, komt niet tot

pak op groepsniveau; en een checklist voor

Kinderen krijgen snel een stempel, zegt Sonja

leren.’

een rijke leeromgeving.

KlasseApart mei 2018 nummer 2

het straks in het vo beter kan doen.’

Doelen aan de muur Aan een muur in haar lokaal heeft Sonja de doelen van verschillende taallessen uitgeschreven. Zoals: ‘Ik leer wat enkelvoudige en samengestelde zinnen zijn.’ Sonja: ‘Je kijkt

Meer weten?

Hanni Bijl h.bijl@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/breinsleutels @breinsleutels

veel gerichter naar het kind.

KlasseApart mei 2018 nummer 2

5

Lessen in democratie op Praktijkschool Apeldoorn

je leren’, de vo-variant van De Vreedzame

aankunnen, maar nu we bezig zijn, zien ze dat

School, legt de school contact met adviseur

het werkt en merken ze dat het hen werk uit

Hans Scheltema. Hoewel het programma

handen neemt. Ruzies die voorheen de klas

bedoeld is voor het vmbo, vond Hans het een

in kwamen, worden nu buiten de klas door de

uitdagende gedachte om dit naar het praktijk-

leerlingbemiddelaars opgelost.’

onderwijs te ‘vertalen’. ‘Als een school bereid

‘Ik overleg graag over een oplossing’ Tekst Ronald Buitelaar

Het team van Praktijkschool Apeldoorn is gewend om de ontwikkeling van de school actief in eigen hand te nemen. Zo wordt er gewerkt aan een eenduidige pedagogische aanpak. Leerlingbemiddeling maakt daar deel van uit. De CED-Groep ondersteunde en monitorde het proces en trainde de trainers.

6

KlasseApart mei 2018 nummer 2

en in staat is om vernieuwingstrajecten zelf

Ruzie bij tafelvoetbal

ter hand te nemen, ben ik daar een groot

Sander (15) en Bayamiin (15) zijn twee van die

voorstander van. Ik had vooral met de sova-

bemiddelaars. De twee derdejaars leerlingen

werkgroep te maken. We bereidden samen

bemiddelen inmiddels respectievelijk één en

de teamscholingen voor. Zij zorgden voor de

twee jaar bij kleine conflicten en doen dat vol-

afstemming en uitvoering in de school. Ik

gens het vaste protocol. Sander: ‘Als iemand

houd de vinger aan de pols door onder andere

een conflict bij ons meldt, gaan we met de

In 2016 ontving Praktijkschool Apeldoorn uit

te monitoren wat er in de klassen gebeurt.

ruziemakers aan tafel zitten.’ Bayamiin: ‘We

handen van Monique Vogelzang, inspecteur-

Mijn inzichten besprak ik met de werkgroep.’

laten ze allebei vertellen wat er gebeurd is en overleggen met elkaar over een oplossing.

generaal van de Onderwijsinspectie, het predicaat Excellente School. De erkenning was

Scepsis sloeg om in enthousiasme

Dat vind ik het leukste gedeelte.’ Sander: ‘Ik

het sluitstuk van een meerjarig traject waarin

Hans roemt de Praktijkschool Apeldoorn

vind dat nog moeilijk. Voor mij voelt het vooral

de school handen en voeten gaf aan ‘keuze-

vanwege de keuzevrijheid voor leerlingen.

goed dat ik kan helpen. Een gesprek voeren

praktijk’. Bij deze werkwijze zijn de keuzes

‘Het team werkt vanuit de overtuiging dat er

over het conflict en zorgen dat iedereen kan

van leerlingen bepalend voor het te volgen

niet één soort praktijkschoolleerling is. Er is

uitpraten en vriendelijke taal gebruikt. Met

leer- en ontwikkelingstraject. De afgelopen

bijvoorbeeld een flinke categorie leerlingen

elkaar tot een oplossing komen vind ik nog

twee jaar is een lerarenteam sociale vaardig-

die, mits geactiveerd, prima zelfstandig uit

lastig.’ Sabhrin (14) is bijvoorbeeld al vier

heden (sova-werkgroep) aan de slag gegaan

de voeten kan.’ Dat activeren gebeurt bij de

keer bemiddeld. De laatste keer is alweer

om ook het pedagogisch handelen verder te

Praktijkschool Apeldoorn op alle vlakken. Zo

enige tijd terug. ‘Ik had ruzie bij tafelvoetbal

versterken. Groepsleerkracht Kirsten Heilen

is er leerlingbemiddeling opgezet. Leerlingen

en ging schelden.’ Na het zoveelste gesprek

is trekker van de sova-werkgroep. Jelle de

kunnen door medeleerlingen worden voorge-

met de leerlingbemiddelaars besloot Sabhrin

Jong is vakleerkracht techniek en schilderen.

dragen, of zelf solliciteren. Leraren verzorgen

dat het genoeg was: ‘Ik stop met ruziemaken.

Hij traint leerlingen tot leerlingbemiddelaar.

de uiteindelijke selectie.

Het is zonde van mijn tijd.’

Kirsten en Jelle leggen uit welke ontwikke-

Inmiddels telt de school veertien leerlingbe-

ling het sova-traject doormaakte. ‘Wij zochten

middelaars. Jelle zorgt voor hun opleiding en

een goede sova-methode, maar liepen aan

begeleiding. ‘Ze leren om conflicten volgens

tegen een probleem: basisschoolmethodes

een vast script te bespreken en maken na

sluiten wel aan bij het niveau van onze leer-

afloop een verslagje.’ Een op het niveau

lingen, maar niet bij hun interesses en het

van de praktijkschoolleerling herschreven

praktijkonderwijs.’

stappenplan biedt de leerlingen houvast.

Aanvankelijk was er bij groepsleerkrachten

Vinger aan de pols

sprake van scepsis, maar Kirsten heeft dat

Als de werkgroep hoort dat de CED-Groep

in enthousiasme zien omslaan. ‘Collega’s

werkt aan het programma ‘Democratie kun

vroegen zich af of onze leerlingen dit wel

Meer weten?

Hans Scheltema h.scheltema@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/lessenindemocratie www.devreedzameschool.nl

KlasseApart mei 2018 nummer 2

7

Masterclass OGW4D

Doel: goed onderwijs dat rechtdoet aan verschillen Tekst Ineke Westbroek

Een format maken dat niet steeds hoeft te worden bijgesteld. Blinde vlekken opsporen. Zien hoe meer resultaat kan worden geboekt. Bouwen aan

Procesgericht

duurzame veranderingen door zelf te duiden en te doen. Dat leren directeuren

Pamela en Vivian zien de meerwaarde van

en ib’ers uit het basisonderwijs in de vernieuwde masterclass OGW4D*.

zo’n structuur: ‘Het geeft ruimte om het voor vraag: wat is het effect van mijn onderwijs op de leerresultaten en hoe kan ik die resultaten beïnvloeden? Hoe zorg ik voor een positief Doen wij iets niet goed? Vaak hadden direc-

effect op de leeropbrengsten?

teur Pamela Tjon Appian en Vivian Molenaar,

Aan de hand van eigen data formuleren

intern begeleider van de Rotterdamse OBS De

deelnemers aan de Masterclass OGW4D voor

Schalm, het gevoel zich in teamvergaderingen

hun school een ambitie. Op basis daarvan

te moeten verantwoorden over toetsresulta-

ontwikkelen zij passende onderwijsarrange-

ten en lesmethodes. Veel leerlingen komen op

menten, die rechtdoen aan al hun leerlingen.

De Schalm binnen met een achterstand die in

Op hun school verzamelen en analyseren zij

de laatste klassen wordt ingelopen; vaak met

vervolgens systematisch gegevens over de

hoge scores op de centrale eindcito. Pamela:

leeropbrengsten en verbinden daaraan doelen

‘Helaas lag binnen de toenmalige structuur

en verbeteracties. Omdat ook de leerkrachten

de focus op toetsresultaten onder de inspec-

deze werkwijze tijdens studiemomenten op

tienorm. Je zag vooral rode cijfers.’ Na het

school hebben geleerd, kunnen zij er in hun

volgen van de masterclass, waarin de nadruk

groep mee aan de slag.

ligt op zelf leren duiden en doen, leerden Pa-

‘Het gaat hierbij om het consequent volhou-

mela en Vivian om met het schoolteam vooral

den van heldere structuren’, omschrijft Wilma

te kijken naar de groei van leerlingen.

Peulen het werken volgens OGW4D. Directeuren en intern begeleiders leren om

Verschillen

naar aanleiding van leerlinggegevens hun

De vierdaagse masterclass leert cursisten

onderwijsconcept af te stemmen op hun eigen

om kwalitatief goed onderwijs te bieden, dat

schoolsituatie met de verschillende cate-

rechtdoet aan verschillen en toch uitvoerbaar

gorieën leerlingen en hun niveaus. Wilma:

blijft. Zij leren hun team denken en werken

‘Aan welke onderdelen van het leerproces

vanuit het effect dat hun onderwijs heeft op

kan worden gewerkt om winst te behalen?

de resultaten van leerlingen. Zij leren om de

Waar sta je, waar ga je naar toe, waaraan ga

competenties van teamleden op dit terrein

je beginnen? Wat voor soort school heb je,

te ontwikkelen en ze bouwen een ondersteu-

waarin ben je goed, wat kan beter? Aan welke

ningsstructuur op die tegemoetkomt aan de

knoppen kun je draaien op het gebied van

onderwijsbehoeften van hun leerlingen.

bijvoorbeeld leertijd, klassenmanagement of

De vier pijlers data, duiden, doelen, en doen

pedagogisch-didactisch handelen? Daarop

vormen een cyclus die antwoord geeft op de

baseer je je schoolplan.’

je leerlingen geschiktste onderwijs te ontdekken. Bij het bepalen van onze schoolstandaard gingen wij te veel uit van de landelijke- en inspectienorm. Nu baseren wij de schoolstandaard op het haalbare niveau waarop wij leerlingen willen laten uitstromen. We durven nu procesgericht te werken. Vroeger lag de nadruk op cijfertjes, opbrengsten, leerlinggedrag, volgen van het curriculum. Nu stellen we het leren centraal en hebben we zicht op leerstijlen van de kinderen. Methodes die niet werken, durven wij te vervangen door effectievere methodes. Het werkt. Ook leerlingen die net in Nederland zijn, komen echt aan leren toe en stromen uit met een advies dat hoger is dan verwacht.’

Beiden ondervinden veel steun van de begeleiding die zij na de masterclass van Wilma kregen. Vivian: ‘Zij benadrukte als eerste wat wij goed deden. Met ons type leerling kun je moeilijk aan de gemiddelde standaard voldoen. Wilma zei: ‘‘Bij hun binnenkomst begin je met schuld, maar bij uitstroom zie je winst’’.’

Meer weten?

Wilma Peulen w.peulen@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/4d

* Deze aanpak is gebaseerd op vier pijlers: data, duiden, doelen en doen.

8

KlasseApart mei 2018 nummer 2

KlasseApart mei 2018 nummer 2

9

Nieuws

Nieuws

Nieuw in de webwinkel

Anja Heikoop, directeur

Data onder de Dom

van sSprong (links) en Margéke Hoogenkamp,

Binnen scholen zijn veel gegevens beschikbaar over leerlingen,

bestuurder van de CED-

zoals toetsresultaten, doorstroomgegevens en examenresul-

Groep, ondertekenen de

taten. Ook beschikken scholen over bovenschoolse gegevens:

overeenkomst.

overstapgegevens (van po naar vo) en data over extra ondersteuning. Data onder de Dom is het resultaat van vier jaar werken aan het beantwoorden van vragen die binnen de school leven. De Utrechtse scholen werkten in dit project samen met de CED-Groep en de Universiteit Utrecht. Data onder de Dom is een aanrader voor iedereen die op zijn eigen school aan de slag wil met datagestuurd werken.

CED-Groep en sSprong slaan handen ineen

In de hoofdstukken ‘Implementatie van datagebruik in de

Van het onderwijs wordt verwacht dat het tegemoet komt aan

U kunt een exemplaar aanvragen via www.uu.nl/onderzoekin-

voor groepen 4 t/m 8 van Even denken,

de eisen die worden gesteld vanuit overheid, maatschappij en

deschool.

het Handboek voor Denkstimulerende

ouders. Die eisen leiden tot een verhoogde werkdruk. Een baan in

www.cedgroep.nl/werkenmetdata

Gespreksmethodiek

het onderwijs wordt soms als onaantrekkelijk ervaren, omdat de

Nu ook verkrijgbaar: • Even verder denken: de aanvulling

Bliksemstart: word een topleraar in100 dagen

• Teach Like a Champion zml 2.0: een aanvulling speciaal voor het zml

school’ en ‘Onderzoeksvragen’, geschreven door Brigitte van Hilst, krijgt u handzame tips om in de school een infrastructuur voor datagestuurd werken op te zetten.

eisen niet meer in evenwicht zijn met de persoonlijke ontwikkeling en het werkplezier. Schoolbesturen en directeuren willen dit

• Sil op school biedt nu, naast alle online

evenwicht graag herstellen. De CED-Groep en sSprong slaan de

Met de beschreven technieken en werkwijze,

materialen, ook een themamap met

handen ineen om het onderwijs daarbij te ondersteunen. De twee

gebaseerd op Get Better Faster van Paul Bambrick-

zes thema’s, een materialendoos met

organisaties vinden elkaar in de vorm van een samenwerking

Santoyo, zullen (her)startende leraren zich snel

o.a. dagritmekaarten, planbordkaartjes

waarin verandering, verbetering en werkplezier één doorgaande lijn

competent voelen in hun eerste cruciale maanden van

en woordkaarten bij de themamap en

vormen.

hun loopbaan als leraar.

zes prentenboeken bij de thema’s in de

www.cedgroep.nl/goedinjevel

themamap.

Elke les telt Nieuw op de markt: het boek ‘Elke les telt’ van uitgeverij Pica.

Met een voorwoord van Doug Lemov, bekend van de bestseller Teach Like a Champion. Het boek gaat terug naar de basis: geef kinderen goed les en ze zullen presteren. Als ze presteren, zien ze zichzelf als succesvolle leerlingen. Het boek gaat uit van twee waarden: excellentie en groei. De CED-Groep ontwikkelde bij dit boek de workshop Elke les Telt! over wat écht belangrijk

Binnenkort verkrijgbaar: Het Nieuwsbegrip Woordenboekschrift.

Startboek Skillis groep 1 t/m 4

Een Woordenboek, en tegelijk een Woordenschrift! Hierin vinden de kinderen die met Nieuwsbegrip werken alle lastige woorden van de afgelopen jaargangen van

Skillis is dé praktische, schoolbrede aanpak

Nieuwsbegrip terug. Niet alleen handig

waarmee leerlingen zich ontwikkelen tot

om in te zoeken, maar ook handig en

initiatiefrijke en zelfverantwoordelijke personen.

leerzaam, omdat ze zelf nieuwe woorden

Klaar voor de 21e eeuw, omdat ze over

kunnen toevoegen.

vaardigheden beschikken die helpen mee te

nu ook het Startboek Skillis voor groep 1 t/m 4.

Het staat vol leuke activiteiten en werkvormen.

Hoe ga je als school om met leerlingen die opgroeien tussen botsende codes van thuis, school en straat?

is voor een effectieve les. Gebaseerd op de zes principes die de basis vormen voor elk lesmodel. De workshops worden gegeven op 20 juni en 19 september 2018. Meld u snel aan! www.cedgroep.nl/elkelestelt

Onderwijswetenschapper Ilias El Hadioui ontwikkelde de filosofie van de Transformatieve School, waarbij docenten leren omgaan met straatgedrag op school.

Jos van Kessel, bestuurder van de CED-Groep, en El Hadioui tekenden onlangs een overeenkomst om de filosofie van de transformatieve school gezamenlijk verder te introduceren in het onderwijs. www.cedgroep.nl/transformatief

bewegen in de snel veranderende samenleving.

Na het Startboek Skillis voor groep 5 t/m 8 is er

De 'transformatieve school'

Startboek Skillis

Toekomstgericht leren voor groep 1 t/m 4

Marléone Goudswaard . Angelique v.d. Pluijm

Er is een speciale rol weggelegd voor Skilly, die

Hoe inspectie-proof is uw school?

rondrijdt in haar auto Bink. Tijdens hun avonturen komen de vier skills goed van pas.

De Inspectie van het Onderwijs ziet er op toe dat leerlingen goed

www.cedgroep.nl/skillis

onderwijs krijgen. De normen waar scholen aan moeten voldoen zijn niet gering. Hoe inspectie-proof is úw school eigenlijk? De CED-Groep

www.cedgroep.nl/webwinkel

biedt de mogelijkheid om dit eens onder de loep te nemen. Met een speciaal ontwikkelde vragenlijst kunnen schooldirecteuren eenvoudig en snel nagaan of hun school voldoet aan de gestelde normen.

Op onze website vult u in vijf minuten de vragenlijst in. De resultaten worden u gelijk via de e-mail toegezonden. www.cedgroep.nl/inspectieproof

10 KlasseApart mei 2018 nummer 2

KlasseApart mei 2018 nummer 2 11

Grip op de groep

Een positieve groep heb je zelf in de hand Tekst Karin van Breugel

Elke leerkracht wil graag een positieve groep, waarin kinderen lief zijn en respectvol met elkaar omgaan. Maar soms krijg je je vinger niet achter negatief gedrag in een groep. Dat kost leerlingen en leerkrachten veel negatieve energie. Grip op de groep biedt concrete handvatten om van een negatieve groep een positieve groep te maken.

Basisschool De Klaroen, in het Utrechtse

fluitje van een cent. De leerlingen gaan in een

iets leuks van te maken. Op de Grip-training

moet je die afspraken constant herhalen,

Tienhoven, is een piepklein dorpsschooltje

rij staan, bijvoorbeeld van groot naar klein,

hebben we geleerd hoe je kunt zorgen dat

het is haast een soort mantra. Maar op een

met bijna zeventig leerlingen en een zeskop-

op huisnummer, of wat dan ook. Vervolgens

een leerling een positieve rol gaat pakken. Je

gegeven moment wéten de leerlingen het en

pig team dat plezier en energie uitstraalt.

gaan ze aan het werk met een groepsop-

kunt bijvoorbeeld de dictator de leiding geven

is het de normale routine. Daar heb je het

‘Deze school besteedt veel aandacht aan so-

dracht. Als leerkracht denk je al snel: ze

over een klein groepje en een specifieke taak

hele jaar profijt van, je hoeft niet constant

ciale vaardigheden en het tegengaan van pes-

zitten al vier jaar bij elkaar in de klas, dus ze

meegeven. Als de leerling vanuit die nieuwe

politieagentje te spelen.’

ten. Toch maakte een enquête enkele jaren

kennen elkaar wel. Maar ik merk dat het echt

rol een positieve bijdrage levert, beloon

Het team van De Klaroen is erg enthousiast

geleden duidelijk dat ouders daar anders over

heel waardevol is om tijd te nemen voor een

je dat. Uiteraard moet je een leerling wel

over Grip op de groep en heeft de training

denken’, vertelt locatieleider Gwen Caviet.

hernieuwde kennismaking. Het zorgt voor

een rol geven die bij hem of haar past. Een

inmiddels twee keer gevolgd. Ook volgend

meer wederzijds begrip en saamhorigheid.’

dictator wordt echt niet opeens een sociaal

jaar is deze training alweer ingepland. ‘Een

werker, maar misschien wel een leider of een

bewuste keus’, zegt Gwen Caviet. ‘Door die

organisator’, vertelt Brechtje.

training wordt iedereen er weer aan herin-

Patronen doorbreken

Vlnr Ruud Oostveen, Rosa van Harten, Rebecca van Dopperen, Brechtje Sierksma, Hanneke Kazius.

12 KlasseApart mei 2018 nummer 2

De school nam dit signaal serieus. In 2016

Positieve rollen

gingen een vrijwel volledig nieuw team en

Als leerkracht leer je de kinderen in die

een nieuwe schoolleider aan de slag met Grip

eerste weken ook heel goed kennen. Je ziet

Samen afspraken maken

het jaar is en waar je alert op moet zijn. Het

op de groep. Brechtje, leerkracht van groep

bijvoorbeeld naar welke rol een leerling van

Na die eerste twee weken zijn verschillende

is goed om die kennis jaarlijks even op te

7-8, legt uit: ‘Grip helpt om van je groep één

nature neigt. Grip onderscheidt positieve

korte fasen cruciaal voor het bouwen van

frissen en te verdiepen. Ik kan dit elke school

geheel te maken. Leerlingen leveren een

rollen, zoals de leider, de organisator, de

een positieve groep. Grip geeft voor elke fase

aanraden. Sinds wij met Grip werken, is er

positieve bijdrage en er gelden duidelijke

sociaal werker en de joker, en negatieve rol-

aanwijzingen wat je als leerkracht kunt doen.

nauwelijks meer sprake van negatief gedrag.’

afspraken.’

len. Voorbeelden daarvan zijn de dictator, die

Bijvoorbeeld positief geformuleerde klassen-

De Grip-aanpak is heel concreet. Zo zitten

invloed uitoefent door middel van angst, en

afspraken maken. ‘Je maakt die afspraken

alle leerlingen de eerste twee weken na de

de meeloper.

sámen met de leerlingen en zij stemmen er

vakantie dagelijks op een andere plek in de

Als leerlingen een negatieve rol pakken, moet

ook “officieel” mee in. Zo worden de regels

klas. Rebecca, leerkracht van groep 5-6: ‘In

je snel ingrijpen. ‘Want voordat je het weet,

echt van henzelf en stimuleren zij elkaar

eerste instantie dacht ik eerlijk gezegd: wat

heb je het hele jaar een “negatieve” groep.

om zich eraan te houden’, aldus Brechtje.

een gedoe… Maar in de praktijk is het een

Dan moet je heel hard werken om er elke dag

Rebecca vult aan: ‘In het begin van het jaar

nerd hoe essentieel die eerste periode in

Meer weten?

Ria van der Sar r.vandersar@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/gripopdegroep

KlasseApart mei 2018 nummer 2 13

Kindwijs bouwt sterke eigen academie

‘Wij zijn klaar voor de AVG’ Tekst Marijke Nijboer

Stichting Prisma in Almere wilde zich goed voorbereiden op de veranderende wetgeving rond privacy. Alle medewerkers volgen de module e-learning over de AVG. De gmr, directeuren en ict’ers volgden de workshop identiteitsfraude. Daarnaast huurt Prisma een Functionaris Gegevensbescherming in van de CED-Groep.

De AVG Vanaf deze maand is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van toepassing. De AVG stelt hoge eisen aan de beveiliging van privacygevoelige informatie over leerlingen en ouders. Schoolbesturen zijn aansprakelijk wanneer de organisatie de verplichtingen niet nakomt.

‘De nieuwe wetgeving leeft voornamelijk bij besturen en ict’ers’, zegt Martijn

Tekst Marijke Nijboer

van Dijk, beleidsme-

De pc-basisscholen op Goeree Overflakkee hebben door

dewerker ict bij

de jaren heen de kracht van gezamenlijkheid ontdekt. Ze

Prisma. ‘Voor de

vormen nu samen de Stichting Kindwijs. Die schaalvergroting

leerkrachten is het allemaal nieuw.’ De organisatie besefte dat

komt goed van pas bij de professionalisering. De

er wat moest gebeuren. Martijn: ‘We zaten

Kindwijsacademie bedient de eigen dertien scholen plus

vooral in onze maag met de verplichting om een Functionaris Gegevensbescherming aan

drie eenpitters. In totaal maken ongeveer 270 leerkrachten

te stellen. Wat voor opleiding moet zo iemand

gebruik van de professionalisering.

hebben en wat kost dat? Toen bleek dat we dat extern konden regelen, was de keuze snel gemaakt.’

De kartrekkers van de Kindwijsacademie zijn

het aanbod van het cursus- en conferentie-

aan de doelen van het Lerarenregister. En

Prisma huurde een Functionaris Gegevens-

Jos Koopman, directeur van de Eben Haëzer-

bureau. In het aanbod zitten nu cursussen

natuurlijk sluiten we ook zo goed mogelijk

bescherming in bij de CED-Groep en laat

school in Goedereede en directeur Corsti-

over meer- en hoogbegaafdheid, Skillis,

aan bij onze ontwikkelpunten en de wensen

ook de eigen medewerkers via deze organi-

aan de Jong van de School met de Bijbel in

Gedrag is een signaal, Opbrengstgericht

van de medewerkers.’

Sommelsdijk. ‘In ons strategisch beleidsplan

spelen in de onderbouw en Nieuwsbegrip. Dit

De cursussen lopen goed. Driekwart van de

is een belangrijke rol weggelegd voor het toe-

is aangevuld met aanbod van derden, zoals

medewerkers heeft zich voor een of meerde-

Foto Stichting Prisma

satie trainen. De gmr, directeuren en ict’ers volgden de workshop identiteitsfraude. ‘Dat stimuleert de bewustwording’, ervoer Martijn.

maar met die module ga je interactief door de

huidige inschrijfformulieren bepaalde dingen

werken naar een lerende organisatie’, vertelt

een BHV-cursus en een mentorcursus voor

re cursussen ingeschreven. Bij Gedrag is een

Zo duikt de cursusleider, met diens toestem-

stof heen.’ Prisma gaat in de hele organi-

vragen van ouders, die de school eigenlijk

Jos. ‘Elke twee jaar houden we een eiland-

stagebegeleiders. CED-Groep ontzorgde het

signaal waren er zelfs twee cursusgroepen.

ming, in de digitale voetsporen van een van

satie bekijken welke softwareprogramma’s

niet nodig heeft. Bijvoorbeeld hun beroep.

brede conferentie voor het pc-basisonderwijs.

bestuur verder door de folder en posters

‘De hulp van Angela bespaart ons een hoop

de cursisten. Martijn: ‘Als je de her en der

worden gebruikt, of daar persoonsgegevens

We hebben nu een nieuw formulier gemaakt,

Daar bieden we allerlei workshops aan. Aan

vorm te geven en de aanmeldingsregistratie

werk’, zegt Jos. ‘En ik zie het effect van al die

vindbare gegevens bij elkaar legt, besef je dat

bij zijn betrokken en in hoeverre die worden

gebaseerd op een voorbeeldformulier van de

het eind van de dag vragen we de mensen

op te zetten.

scholing. Collega’s komen geïnspireerd en

er veel te veel op straat ligt. Een kwaadwil-

beschermd.

CED-Groep. Ik vind dat we een aardige slag

waar ze meer over zouden willen weten. Dat

Jos: ‘Ons huidige aanbod dient de drie doelen

verrijkt van die cursussen terug. En ze delen

lende kan daar misbruik van maken. Je gaat

Het onderwerp privacy vraagt redelijk veel

hebben gemaakt.’

gaan we dan inrichten voor het tussenjaar.’

die de rode draad vormen bij alles wat we

hun kennis met de collega’s op hun school.’

begrijpen waarom privacy zo belangrijk is en

van besturen, zegt adviseur Angela Groen van

Vorig jaar ging Kindwijs op zoek naar een

doen: professionalisering, ontmoeting en

waar je alert op moet zijn.’

de CED-Groep. ‘Er moet van alles gebeuren,

partner die de academie zou kunnen onder-

inspiratie voor het onderwijsvak. We willen

steunen. Vanwege de goede ervaringen met

onze mensen zo ondersteunen dat zij inhoud

hun aanbod kwam men bij de CED-Groep

kunnen geven aan passend onderwijs, eigen-

terecht. Jos en Corstiaan maakten samen

tijdse middelen kunnen inzetten en kunnen

met adviseur Angela Groen een keuze uit

differentiëren. Het hele aanbod is gekoppeld

maar men weet vaak niet waar te beginnen.

Pittig

Wij kunnen hen op dit punt ontlasten.’

Het volledige personeel gaat de module e-le-

Martijn: ‘We gaan nu nog bewuster met gege-

arning volgen. Martijn: ‘Het is pittige materie,

vens om. Wij beseften bijvoorbeeld dat onze

14 KlasseApart mei 2018 nummer 2

Meer weten?

Angela Groen a.groen@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/privacy

Meer weten?

Ook hulp ontvangen bij de opzet of uitbouw van uw academie?

Angela Groen, a.groen@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/bestuursacademies

KlasseApart mei 2018 nummer 2 15

Teach Like a Champion - Het jonge kind 2.0

Structuur, plezier en resultaten voor alle kleuters Tekst Erik Ouwerkerk

Met de pedagogische en didactische technieken van de Amerikaanse onderwijsvernieuwer Doug Lemov halen leerkrachten het beste uit hun leerlingen. Specifiek voor de kleuters is er het pas vernieuwde boek ‘Teach Like a Champion 2.0 – Het jonge kind’.

Een grote groep kleuters zit in een kring.

Vingers weg

Hoge lat

lijn met het gedachtengoed van Doug Lemov.

klimaat, waarin de leerkracht meer tijd en

De leerkracht ziet wat werkt bij kleuters en

‘Weten jullie nog waar we aan gewerkt heb-

‘Met de techniek Draai en Praat krijgen alle

Tijd voor het belspel. ‘Uit het kanon van de

Volgens de grondlegger van Teach Like a

ruimte heeft voor de inhoud.

heeft die ervaring ingezet met behulp van

ben voor de vakantie?’ vraagt Jos van Dijk van

kinderen de gelegenheid om na te denken

ridders komen...’ Een snelle meid is als

Champion begint een prettig leerklimaat in

OBS De Vogelenzang in Spijkenisse. ‘Nee?

en actief mee te doen’, legt de leerkracht uit.

eerste bij de bel die tussen haar en Jaylano in

de klas met het geloof in het vermogen van

Bewustwording

Kind 2.0.’ ‘Mijn favoriete techniek? Moeilijk,

Kijk dan n og maar even naar deze foto en

‘Vandaag halen ze in korte tijd weer op wat ze

op een tafel ligt. ‘Kegels!’ roept ze overtuigd.

kinderen om te leren.

Samen met haar collega’s heeft Jos zich de

er zijn er zoveel… Ik vind de non-verbale cor-

denk goed na. Dan gaan jullie het daar in

eerder gedaan of geleerd hebben. En vingers

‘Jammer, bijna goed, het scheelt maar één

technieken van Teach Like a Champion stap

recties heel sterk. Met subtiel en kort één-

tweetallen even kort met elkaar over hebben.’

hoeven ze niet op te steken, want iedereen

letter’, reageert de juf. Dan mag Jaylano ant-

Structuur

voor stap eigen gemaakt, vertelt ze nadat

op-één contact laat je het kind in zijn waarde

Jos draait de kleine kinderen een voor een

kan de beurt krijgen. Zo betrek je iedereen

woorden. ‘Kogels’, zegt hij verheugd. De klas

Het middagprogramma zit erop. Heel rustig

haar kleuters zijn opgehaald. ‘Het slijt er op

ten opzichte van de groep en leid je niemand

naar elkaar toe.

bij de les. Mochten ze het antwoord niet

juicht, maar de juf verlangt meer van hem.

staan de kleinste leerlingen van de school op,

die manier vanzelf in. Het begeleidingstraject

af. Dat geeft zóveel rust.’

Op haar teken heeft de juf daarna weer snel

weten, dan zeg ik: “Geeft niet, luister goed,

‘En maak nu eens een hele zin met een kogel

zoeken hun rij-maatje, lopen naar de kapstok

van de CED-Groep is echt een bewustwor-

de aandacht van alle kinderen te pakken. Vin-

ik kom straks bij je terug. En dan weet jij het

en een kanon.’ Dat kan hij. ‘Dat is een mooie

en trekken hun jas aan. Een sterke groeps-

dingsproces. Steeds weer waren er mo-

gers schieten de lucht in: ze weten het weer.

ook.’’ Later weten ze het dan inderdaad, of

zin, Jaylano!’

cultuur met onder andere efficiënte routines

menten waarop ik dacht: “Ja, daar neem ik

‘Vingers naar beneden’, zegt Jos. ‘Ze kijkt een

ze krijgen gelegenheid het antwoord van een

Jos: ‘De Formulering Telt is één van de tech-

speelt een grote rol. Dat is prettig voor leraar

normaal gesproken genoegen mee, maar het

jongen aan: ‘Levi, zeg het maar.’

klasgenoot te herhalen. Op die manier heb-

nieken van Teach Like a Champion waarmee

én leerling. De lat ligt hoog, maar de kinderen

kan ook anders”. Of: "Hee, het kan nog ef-

ben ze óók een succeservaring. Dat leidt tot

de lat hoger wordt gelegd. Juíst omdat er

weten precies wat er van ze verlangd wordt.

fectiever.” Beetje bij beetje pas je vervolgens

zelfvertrouwen in de hele groep.’

meer in de kinderen zit.’ Dat is helemaal in

Dat zorgt voor rust en een prettig werk-

de technieken toe in de praktijk.’

16 KlasseApart mei 2018 nummer 2

het boek ‘Teach Like a Champion - het Jonge

Meer weten?

Gusta Schreiner g.schreiner@cedgroep.nl www.teachnederland.nl @teachnederland

KlasseApart mei 2018 nummer 2 17

‘Goede docenten zijn de sleutel tot betere prestaties’

Kwaliteit van lesgeven op het mbo Tekst Connie van der Zel

Hoe kunnen we de kwaliteit van ons onderwijs verder verbeteren?

Die vraag stelde Marleen Dumfries zich. Zij is onderwijsleider bij de opleidingen Maatschappelijke Zorg en Pedagogisch Medewerker van het Albeda College. Met behulp van het traject Kwaliteit van lesgeven wordt hard gewerkt aan verbetering.

Marleen: ‘Goede docenten zijn de sleutel tot

met praktische handvatten aan de slag. Neem

betere prestaties van de leerlingen. Om te

het maken van een lesplan: met een goed

kijken hoe onze docenten het doen, heb ik

voorbeeld kun je direct aan de slag. Er is ook

lesbezoeken afgelegd. Daarbij constateerde

veel geoefend met verschillende activerende

ik dat er wel wat ontwikkelpunten waren.’

didactische werkvormen en met doelgericht

Marleen ging op zoek naar een passend aan-

lesgeven. Ook daarbij kregen de docenten

bod en kwam terecht bij de CED-Groep. In het

concrete voorbeelden die ze direct konden

schooljaar 2016-2017 begon het team met het

toepassen in de klas.’

traject Kwaliteit van lesgeven.

Voor dit schooljaar heeft Marleen een ver-

Bij het intakegesprek inventariseerde Mar-

volgtraject aangevraagd. ‘Je moet zo’n proces

leen met de adviseurs de aandachtspunten.

wel blijven monitoren. Dit jaar leggen de

In het begin van het schooljaar gingen de

adviseurs weer lesbezoeken af. Bij de eerste

adviseurs bij alle docenten op lesbezoek. Op

ronde lesbezoeken is van elke docent een

basis van het intakegesprek en de obser-

individueel verslag gemaakt. Bij deze tweede

vaties maakten zij in overleg een traject op

ronde kun je dus goed zien wat de verschillen

maat voor een jaar. Er kwamen vijf trainings-

zijn. Wat gaat al beter en waar is nog aan-

bijeenkomsten voor alle docenten. Daarnaast

dacht nodig? Later in het jaar volgen er weer

is er een individueel coachingtraject gestart

nieuwe teamtrainingen voor de verdieping.

nieuwe docenten eerst bijgespijkerd worden.

Op dit moment wordt de jaarlijkse JOB-Moni-

Kwaliteit van lesgeven is een traject op maat voor docententeams binnen het vo en

voor de docenten die daar behoefte aan had-

Een onderwerp wat daar zeker terug komt is

Zij hebben inmiddels een samenvatting van

tor afgenomen, een tevredenheidsonderzoek

het mbo. Drie hoofdlijnen staan centraal:

den. Daarbij was er bijvoorbeeld aandacht

klassenmanagement; daar hebben de docen-

de training gehad en zijn klaar om mee te

onder studenten. Hierin wordt ook gevraagd

- pedagogisch handelen en goed klassenmanagement

voor ordeproblemen.

ten veel behoefte aan.’

doen aan de nieuwe ronde.

hoe de studenten de docenten ervaren.

- didactisch handelen met activerende werkvormen

Marleen: ‘Het veranderen van leerprocessen

Marleen: ‘De uitslag laat nog even op zich

- leerlingmotivatie beïnvloeden

Foto archief CED-Groep

Veel oefenen

Vervolg

op een mbo-school is een langdurig proces.

wachten, maar ik ben benieuwd of we al

Het traject bestaat uit teamtrainingen en individuele coaching. De coaching wordt

Marleen is erg te spreken over de trainin-

Over de adviseurs van de CED-Groep zegt

Bij een dergelijke cultuuromslag is het pret-

verschillen zien. Wij hebben in ieder geval wel

doorgaans ingezet als aanvullende ondersteuning of bij docenten die een coachende

gen. ‘Ze zijn interactief en afwisselend. Er is

Marleen: ‘Zij kunnen goed inschatten wat

tig dat we langere tijd kunnen samenwerken

het gevoel dat we met dit traject op de goede

rol binnen de organisatie gaan vervullen.

natuurlijk aandacht voor de theorie, maar er

nodig is. De docenten hebben zelf gevraagd

met de CED-Groep. De adviseurs kennen de

weg zitten.’

wordt vooral ook geoefend en er is ruimte om

om een vervolg.’ Dat vroeg nog wel even om

school en staan in direct contact met mij als

ervaringen uit te wisselen. De trainers reiken

wat extra inzet: vorig schooljaar zijn veel

onderwijsleider. Zij denken en doen met ons

veel praktische tools en goede voorbeelden

docenten vertrokken. Om mee te kunnen

mee. Zo kunnen we de verbetering duurzaam

aan. Na elke training kunnen de docenten

doen met de nieuwe trainingen, moesten de

maken.’

18 KlasseApart mei 2018 nummer 2

Meer weten?

Albert de Bruijn a.debruijn@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/kwaliteitvanlesgeven

KlasseApart mei 2018 nummer 2 19

Professionaliseringsaanbod 2018-2019 Op zoek naar goede professionalisering voor komend schooljaar? Bekijk het professionaliseringsaanbod 2018-2019 van de CED-Groep. Dit voorjaar zijn de nieuwe cursusbrochures weer verstuurd naar alle scholen voor po, so, vo en mbo en naar de centrale bureaus voor kinderopvang. Bekijk de brochure voor uw sector online of blader de papieren versie rustig offline door. Het professionaliseringsaanbod met open inschrijving wordt door heel Nederland verzorgd en bijna alle onderdelen zijn op maat in te kopen voor uw team of uw academie. Vroege inschrijvers bij het Cursus- en conferentiebureau krijgen korting met de voucher die in elke brochure te vinden is.

Steeds beter

Denkkracht; gesprekken met jonge kinderen is

In het professionaliseringsaanbod 2018-2019

nieuw voor de kinderopvang. Om goed voorbe-

hebben we veel nieuwe cursussen en work-

reid te zijn op de vernieuwde veiligheidseisen

shops, maar ook een groot aantal bekende

voor het bewaren van persoonsgegevens is

Instructional leader – om zelf startende

cursussen en trainingen komt dit jaar weer

er een workshop voor beleidsmedewerkers

leraren te begeleiden - is nu een complete

terug. Dat komt omdat ons cursusaanbod heel

ontwikkeld over identiteitsfraude.

doorgaande lijn verkrijgbaar. Een doorgaande

goed wordt beoordeeld. Gemiddeld krijgen

lijn vol praktische producten met boeken en

we een dikke acht. We gebruiken de evalua-

AVG en privacy

trainingen voor (startende) leerkrachten tot

ties altijd om de cursussen en trainingen te

Deze workshop over identiteitsfraude is er ook

en met concrete handvatten voor succesvolle

verbeteren en cursusleiders bij te scholen, als

voor bestuurders en managers in het onder-

schoolleiders.

dat nodig mocht blijken. Omdat we best trots

wijs, samen met een e-learningmodule ter

zijn op deze resultaten hebben we ook veel

bewustwording van de nieuwe privacy-eisen

Werkplezier

uitspraken van cursisten overgenomen bij de

die de Algemene Verordening Gegevensbe-

Het onderwijs heeft te maken met hoge eisen

beschrijvingen. Dan kunt u meteen zien wat

scherming (AVG) stelt aan iedereen die met

vanuit onderwijsbeleid en maatschappelijke

er precies gewaardeerd werd in een eerder

persoonsgegevens omgaat. Denk hierbij aan

ontwikkelingen. Dat leidt tot een verhoogde

cursusjaar.

alle informatie die over ouders, leerlingen en

werkdruk. Vertegenwoordigers uit het onder-

medewerkers wordt opgeslagen en uitgewis-

wijs en de ministers zijn in gesprek over het

cursus Speerpunten taalonderwijs voor onder-

Kwaliteit kinderopvang

seld. Met de e-learningmodule Bewustwor-

verlagen van deze werkdruk. Ondertussen

wijsassistenten is nieuw en geeft veel informa-

De wereld van de kinderopvang is volop in

ding AVG kunt u alle medewerkers tegelijk

geeft minister Slob ook aan dat scholen zelf

tie en praktische suggesties om gerichter aan

beweging. Sinds 1 januari is de Wet Innovatie

scholen over dit belangrijke onderwerp. Hoog

aan de slag kunnen om de ervaren werkdruk

het werk te gaan met leerlingen die aan het

Afgelopen schooljaar zijn de eerste modulen

geweldige kinderopvang neer te zetten. Wij

en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) van kracht.

nodig, want alle bestuurders hebben immers

te verlagen. Om u daarmee te helpen zijn

eind van de basisschool achterblijven op het

beschikbaar gekomen en diverse trainingen

hopen dat onze cursusbrochures u ideeën en

Beroepskrachten wordt gevraagd zich doorlo-

de inspanningsverplichting alle collega’s

we een samenwerking aangegaan met een

gebied van mondelinge taal, begrijpend lezen

omgezet naar blended. De reacties van zowel

inspiratie bieden om hiermee aan de slag te

pend te professionaliseren. Het taal-, kennis-

aantoonbaar te informeren over deze nieuwe

nieuwe partner: sSprong. Zij bieden trainingen

en schrijven.

de cursisten als de cursusleiders zijn erg

gaan! Op www.cedgroep.nl/cursussen staat

en vaardighedenniveau van de medewerkers

wet. Zij zijn hoofdelijk aansprakelijk als er iets

over bevlogenheid en anders omgaan met

positief. De leeropbrengsten van de blended

het complete aanbod met data en prijzen en de

moet verder omhoog om aan de nieuwe

misgaat.

de ervaren werkdruk. Via ons Cursusbureau

Blended en e-learning

cursussen zijn nog verhoogd door de online

zoekmachine waarmee gefilterd kan worden

kunnen individuele deelnemers zich hiervoor

Maak kennis met de online leeromgeving

verwerking van de lesstof en de feedback van

op doelgroep, thema, vakgebied, functie en

inschrijven.

Bloom voor ‘high impact’ leren. In deze

cursusleider en medecursisten. De grootste

cursusplaats. Een gratis cursusbrochure

eisen te voldoen. Het kind en met name de baby staat centraler door deze wet. Met deze

Learn Like a Champion

nieuwe eisen in het achterhoofd is ons cursus-

Teach en Lead Like a Champion kent u waar-

leeromgeving kunt u e-learningmodulen ma-

winst bij de losse e-learningmodulen is vooral

ontvangen? Mail uw verzoek naar

aanbod aangescherpt en uitgebreid. Zo is de

schijnlijk al, maar kent u het nieuwe boek in

Inzet onderwijsassistenten

ken en werken aan de online component van

de tijdwinst: u hoeft niet te reizen en niet ver-

cursusbureau@cedgroep.nl.

theoretische cursus Babypedagogiek omge-

dezelfde serie? Het heet Bliksemstart, over

Het professionaliseringsaanbod voor onder-

onze blended cursussen. In de leeromgeving

vangen te worden onder schooltijd.

bouwd naar een praktische cursus Ontwikke-

hoe je een topleraar wordt in 100 dagen. Hét

wijsassistenten is flink uitgebreid. Hard nodig,

vindt u (bijna) alles wat u nodig heeft in zo’n

lingsgericht werken met baby’s en de Interne

boek voor alle startende leraren, maar ook

want door het lerarentekort krijgen zij een

cursus. De opdrachten worden online gemaakt

Samen onderwijs en opvang verbeteren

coach vve krijgt een verdieping naar hbo-

heel zinvol voor leraren die nog een goede

steeds grotere rol binnen het onderwijs. Er is

en ingeleverd. In de community kunt u met

Onderwijs geven en goede kinderopvang

niveau. Nieuw is de training Samen vooruit:

impuls kunnen gebruiken en zich in 100 dagen

professionalisering voor onderwijsassisten-

medecursisten en de trainers onderwerpen

bieden zijn mooie en veeleisende beroepen.

samen werken met ouders van jonge kinderen

willen ontwikkelen tot een topleraar. Met

ten op het gebied van (tweede) taalonderwijs,

bespreken en feedback vragen. Bij het ver-

De CED-Groep heeft uitgebreide mogelijkhe-

in de vve voor (beleids)medewerkers. Ook

dit nieuwe boek en de bijbehorende training

omgaan met opvallend gedrag en rekenen. De

nieuwde breinaanbod werken we blended.

den om samen met u excellent onderwijs en

20 KlasseApart mei 2018 nummer 2

Meer weten?

Lot Hannik cursusbureau@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/cursussen /cursusbureau @cursusced

KlasseApart mei 2018 nummer 2 21

Agenda

Hoogenkamp Passie in benarde dagen ‘Als je ons echt wilt helpen, stuur dan je collega’s naar onze scholen om voor de klas te staan!’ Met deze bijna wanhopige oproep onderstreepte een bestuurder onlangs in ons adviescollege de dagelijkse nood om de klassen bemenst te krijgen. Het lerarentekort is, zeker in de grote steden, een drama. En dat heeft alles te maken met imago. Het aanzien van leraren in het basisonderwijs is, volgens onderzoek van ROA & Ecorys (2017), de laatste tien jaar steeds verder gedaald en is nu vergelijkbaar met dat van een secretaresse, een boekhouder of een verzekeringsagent. Maar misschien nog belangrijker is het negatieve beeld dat leraren zelf van hun vak hebben en dat wij ook in het maatschappelijk debat steeds terugzien. Zonde, want wat is er nu mooier dan het leraarsberoep? Zeker, er zijn banen waar je met minder inspanning meer verdient. Maar met welke baan kun je een zo grote maatschappelijke bijdrage leveren?

Gelukkig zijn er nog steeds mensen die zich niets van dat negatieve imago aantrekken, die vol enthousiasme aan de pabo beginnen en dan een start maken in het onderwijs. Ik sprak met zulke starters en ben verrast

UIT DE WETENSCHAP In 2016 is de Kennisrotonde gelanceerd door het Nationaal Regieor-

SCOL-miniconferenties

rie van OCW, de PO-Raad, VO-raad, MBO-raad en Onderwijscoöpera-

Op veler verzoek organiseren Kwintessens, de CED-

tie. De CED-Groep is actief betrokken bij de Kennisrotonde. Eén van

Groep en Rovict een nieuwe serie SCOL-miniconfe-

de medewerkers is kennismakelaar en betrokken bij het beantwoor-

renties. Kom meer te weten over het nieuwe Moni-

den van vragen.

torinstrument Sociale Veiligheid, bekijk de nieuwste functies in de SCOL en verbeter uzelf in het werken

De Kennisrotonde is bedoeld voor onderwijsprofessionals in het po,

met de SCOL. De bijeenkomsten zijn op 23 mei in

vo en mbo. Het is is een online loket voor de beantwoording van actu-

Zwolle, 4 juni in Eindhoven, 5 juni in Amsterdam en 6

ele kennisvragen uit en over het onderwijs. Dit is een snelle manier

juni in Rotterdam. Wees er op tijd bij, de bijeenkom-

om relevant wetenschappelijk onderzoek beschikbaar te maken voor

sten zijn populair!

het onderwijs.

www.cedgroep.nl/agenda

Er zijn inmiddels meer dan 350 onderwijsvragen gesteld. Een aantal

Woensdag 6 juni Utrecht

voorbeelden:

Inspiratieworkshop Teach & Brein(kennis)

• Is het waar dat gestandaardiseerde toetsen bijdragen aan het

Actief denkende en betrokken leerlingen: welke

betrouw­baar vaststellen van het beheersingsniveau op het gebied

onderwijsprofessional wil dit niet? Door Teach-tech-

van rekenen en beginnende geletterdheid in groep 1 en 2?

nieken te koppelen aan de kennis over de werking van

• Is het waar dat een adaptieve leeromgeving leerlingen voldoende feedback geeft en leidt tot hogere leerresultaten?

• Wat is er bekend over de relatie tussen rekeninterventies en motivatie bij leerlingen in het praktijkonderwijs?

Hoe beïnvloed je gedrag van leerlingen op school? Dat is de hoofdvraag van de conferentie Gedrag is een vak.

@CEDGROEP

Maar tegelijk wordt zichtbaar hoezeer zij overweldigd worden door de dagelijkse complexiteit van het lesge-

dend gedrag, een veilig schoolklimaat, het beïnvloe-

@SBOMeander

vindt plaats op woensdagmiddag 12 september in

Conflicten horen bij het leven.. maar hoe los je ze op? Dat

NDC den Hommel in Utrecht.

leren wij in @VreedzameSchool !

www.cedgroep.nl/conferentiegedragpo

@Vlindernatasja

Woensdag 26 september Rotterdam

Yes! En goede inzet van Taakspel (niet zomaar volgens een

Conferentie Begrijpend lezen

of ander YouTube filmpje) kan het pedagogisch klimaat in de

Lezen en 21e eeuwse vaardigheden, dat is het thema

klas verbeteren en pestgedrag doen afnemen.

van de komende editie van de conferentie Begrijpend lezen. Volg inspirerende workshops over onder an-

Bambrick analyseerde, net als zijn collega Doug Lemov (van Teach Like a Champion), welke vaardigheden

@SylviaVeltmaat

essentieel zijn voor beginnende leraren en hoe ze die

Teach like a champion @CEDgroep in het ketelhuis

tot in de puntjes kunnen leren. Mijn collega’s hebben

Ouhrlokaal #Ulft Congres @DeBasisFluvius Leerkrachten

dat bewerkt tot een praktijkgids waarmee elke nieuwe

kunnen ontzettend veel leren van elkaar. Maak daar veel

leraar een bliksemstart kan maken in het onderwijs.

meer gebruik van. Want 100% aandacht is belang van

Dat helpt hen om vol zelfvertrouwen te blijven genieten

leerling en leerkracht. Doen!

van hun prachtige vak.

dere nieuwe media, kritisch lezen en informatievaardigheden. De conferentie vindt plaats op woensdag 26 september in Rotterdam. www.cedgroep.nl/begrijpendlezen Woensdag 31 oktober Utrecht Taalconferentie po/so Hoe zorgt u ervoor dat alle kinderen op uw school of

En zolang de schoolteams nog niet compleet zijn, zul-

@Leraar24

len wij vanuit de CED-Groep ook zelf ons steentje gaan

Beter begrijpend lezen met Nieuwsbegrip. Veel leerlingen

bijdragen. We stellen onze collega’s met ib-expertise

vinden begrijpend lezen saai en weinig uitdagend. Daarom

beschikbaar om schoolteams in nood met raad en daad

staat in Nieuwsbegrip het motiveren van leerlingen centraal.

bij te staan. Hebt u nog andere suggesties? Laat het ons weten; we gaan graag met u in gesprek over oplos-

@onderwijs

singen. Want linksom of rechtsom: wij gaan voor goed

Er is steeds meer kennis over het brein. Wat betekent

onderwijs en willen echt helpen!

kennis over het brein voor het werken met kinderen in de

22 KlasseApart mei 2018 nummer 2

Volg workshops op het gebied van: regeloverschrijden van groepsdynamiek en pesten. De conferentie

het samen.’

@MHoogenkamp

www.cedgroep.nl/teachenbrein

Conferentie Gedrag is een vak

kracht. Ik kan trots zijn op hen en op mezelf. Wij doen

dagen is bepalend voor een duurzaam vervolg. Paul

dag 6 juni in NDC den Hommel in Utrecht.

zijn online te vinden: www.kennisrotonde.nl.

mijn lessen bij de leerlingen achterlaten. Het geeft mij

voor het onderwijs? Het succes in de eerste negentig

De inspiratieworkshop vindt plaats op woensdagmid-

Woensdag 12 september Utrecht

de samenleving’; ‘Het is leuk om te zien wat voor indruk

Hoe zorgen we ervoor dat starters hun passie behouden

het brein kunt u dit bewerkstelligen!

Inmiddels is er een grote verzameling van beantwoorde vragen. Deze

nieuwe generatie kunt voorbereiden op hun toekomst in

oudercontacten…

23 mei, 4, 5 en 6 juni 2018

gaan Onderwijsonderzoek. Dit gebeurde op initiatief van het ministe-

over hun drive. Ik hoorde: ‘Een prachtig vak waarin je de

ven, de administratie, de samenwerking in het team, de

BINNENKORT

in uw klas beter worden in taal? Hoe gaat u om met taalzwakke leerlingen? Concrete antwoorden krijgt u tijdens de Taalconferentie po en so. De conferentie vindt plaats op woensdagmiddag 31 oktober in NDC den Hommel in Utrecht.

STARTDATA CURSUSSEN HET JONGE KIND Di 05/06 Spelen in hoeken - taal voor de kinderopvang Do 06/09 Intern begeleider kov en psz Vrij 07/09 Interne coach vve Ma 17/09 Denkkracht in de kinderopvang Wo 31/10 Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong Wo 14/11 Basiscursus Teach Like a Champion – Het jonge kind PO/SO Di 22/05 Aan de slag met woordenschat po Do 24/05 Job crafting in de praktijk po/so Wo 30/05 Workshop identiteitsfraude po/so Do 31/05 Werken met Nieuwsbegrip en woordenschat bao Do 31/05 Werken met Nieuwsbegrip en woordenschat so Do 31/05 Taakspel netwerkbijeenkomst Licentiehouders Wo 20/06 Grip op de groep po Wo 20/06 Elke les telt po Wo 27/06 Grip op de groep po Wo 06/09 Gedrag is een signaal bao Ma 10/09 DGM voor logopedisten, intern begeleiders en taalcoördinatoren (S1310) Do 13/09 Werken met Nieuwsbegrip in het basisonderwijs Wo 19/09 Hoe verbeter ik mijn aanvankelijk technisch leesonderwijs? po Wo 26/09 NT2 in het basisonderwijs Wo 26/09 Meidenvenijn in het basisonderwijs Di 02/10 Coöperatieve leerstrategieën po Do 04/10 Basiscursus Taalcoördinator po Do 04/10 Vernieuwde masterclass OGW 4D, bao vr 05/10 Basiscursus Gedragsspecialist po Di 09/10 Rekenspecialist po Wo 07/11 Gedrag is een signaal bao Wo 14/11 NT2 in het basisonderwijs Do 15/11 Onderwijsassistent leescompetent bao Do 15/11 In vertrouwde handen po/so Wo 21/11 NT2 voor onderwijsassistenten bao Do 10/01 Krachtig schrijfonderwijs VO/MBO Do 24/05 Werken met Nieuwsbegrip en woordenschat vo en mbo Do 27/09 Basiscursus Interne vertrouwenspersoon vo/mbo Ma 01/10 Basiscursus Taalcoördinator vo Di 09/10 Meidenvenijn in het voortgezet onderwijs Di 06/11 Antipestcoördinator in het vo Bekijk het complete aanbod op www.cedgroep.nl/cursussen /cursusbureau @cursusced

www.cedgroep.nl/taalconferentieposo

praktijk? @CEDgroep bit.ly/hetjongebrein KlasseApart mei 2018 nummer 2 23

Dansen met robotje Nao Nou Een dansje met een robot: op acht Rotterdamse basisscholen hadden kleuters die unieke ervaring.

Robotje Nao Nou maakte op dinsdag 24 april een ‘Robo-tour’. Veel basisscholen scholen toonden hiervoor belangstelling. De acht gelukkige scholen waren Duo 2002, de Valentijnschool, Rotterdamse Montessorischool, CBS De Ark, OBS-Pluspunt, de Da Costa School, Paus Joannesschool en OBS De Barkentijn. In de kleuterklassen liet Nao Nou zien wat hij allemaal in huis heeft. De robot verzorgde activiteiten gekoppeld aan ‘Sil op school’ en de kleuters mochten aan het eind van de tour een dansje met hem maken, dat zij van te voren al hadden geoefend. Zo deden de kleuterleerkrachten en de kleuters een nieuwe ervaring op: werken met een robot in de klas.