KlasseApart, oktober 2017

Informatieblad relaties CED-Groep oktober 2017 nummer 4 jaargang 15

Theo Magito pleit voor flexibel achterstandsbeleid Eigenaarschap van leerlingen De blended Teachtraining Ib’er voor kinderopvang en peuterspeelzaal Beter dan Goed Toetsen met taxonomieÍn

Predicaat Learn Like a Champion

Inhoud

4

Predicaat ‘Learn Like a Champion’

Twee basisscholen ontvingen het predicaat Learn Like a Champion.

Zij laten met behulp van ‘Learn’ de opbrengsten, betrokkenheid, leerhouding en motivatie groeien.

6 Afscheid van Theo Magito

8

‘Achterstandsbeleid moet steeds kunnen inspelen op nieuwe doelgroepen’

De CED-Groep gaat steeds meer trainingen ‘blended’ aanbieden.

Cursisten krijgen een mix van cursusbijeenkomsten en langs digitale weg krijgen ze theorie, opdrachten, filmpjes en opgenomen lessen.

Intern Begeleider Kinderopvang en Peuterspeelzaal

Míjn werk

Pedagogisch medewerkers en leidinggevenden leren 10 in deze training om vanuit het ontwikkelingsniveau van kinderen te observeren. Na afloop kunnen ze ook een zorgstructuur opzetten.

Je werk wordt pas echt leuk als het van jou is. Als je het niet doet omdat het moet van iemand anders, maar omdat jij gelooft dat het je dichter bij je doelen brengt. Dat geldt voor leraren net zo goed als voor leerlingen.

Zelf verantwoordelijkheid nemen is een thema dat in veel artikelen in dit nummer van Klasse Apart terugkomt. Zo zien we een school die kritisch naar zichzelf kijkt vanuit de wens om nog beter te gaan scoren. Een andere school, geplaagd door onvoldoende resultaten, gaat met vereende krachten het tij keren. Het voornaamste wapen in de strijd?

De blended Teachtraining

12

Nieuwsbegrip Inspiratiemiddag

Meer eigenaarschap van leerlingen over hun eigen werk.

Ook bij de kinderopvang en in peuterspeelzalen werkt eigenaarschap goed. Een training leidt pedagogisch medewerkers en leidinggevenden op tot intern begeleiders, die niet al-

Eigenaarschap van leerlingen

leen gericht observeren maar ook zelf een zorgstructuur voor hun organisatie opzetten.

Onderwijsgevenden en leerlingen die er plezier in hebben om te groeien en daar een

Debatteren in de klas, leesbevordering en andere onderwerpen die een link hebben met begrijpend lezen, stonden centraal op de drukbezochte Nieuwsbegrip Inspiratiemiddag.

16

actieve rol in spelen: samen zorgen we voor een lerende cultuur.

OBS De Sleutelaar stimuleert het eigenaarschap van leerlingen om zo de resultaten te verbeteren.

CED-Groep bereikt De CED-Groep traint professionals en adviseert beslissers in onderwijs en kinderopvang. En ontwikkelt innovatieve educatieve producten. Dat is wat we doen. Maar niet wat we zijn. Bij de CED-Groep zijn we van alle onderwijsmarkten thuis. We zijn innovatief en hebben een grote passie voor kansen voor kinderen.

Rotterdam Bezoekadres: Dwerggras 30 3068 PC Rotterdam

Volg ons

Postadres CED-Groep Postbus 8639 3009 AP Rotterdam

www.cedgroep.nl info@cedgroep.nl

kinderen het beste uit zichzelf te laten halen, hebben wij echt iets bereikt.

KlasseApart is een drie keer per jaar verschijnend informatieblad van de CED-Groep over (nieuwe) diensten, producten en aspecten van educatieve dienstverlening in de praktijk; bestemd voor scholen, onderwijsinstellingen en overige relaties. ISSN 1571-660, jaargang 15, nummer 4, oktober 2017 redactie: Lot Hannik, Jeroen Meijboom, Marijke Nijboer (eindredacteur), Carolien Rebel, Elly van der Zel redactie-adres: CED-Groep, Postbus 8639, 3009 AP Rotterdam, klasseapart@cedgroep.nl website: www.cedgroep.nl fotografie: Jan van der Meijde vormgeving: Pressure Line druk: MediaCenter Rotterdam oplage: 14.000 KlasseApart gratis ontvangen?

Mail uw adresgegevens naar: klasseapart@cedgroep.nl KlasseApart oktober 2017 nummer 4

18

Je school scoort voldoende. Dat is mooi, maar kan het misschien nog beter? Basisschool De Noord in Ridderkerk gebruikte het programma Beter dan Goed om een paar flinke stappen vooruit te zetten.

20 Toetsen met taxonomieën

Maar voor alles zijn we trots op resultaat. Als het een professional lukt om

2

Beter dan Goed

De training Toetsen met taxonomieën voor docenten in vo en mbo helpt docenten hun lessen en leerlingbegeleiding effectiever in te richten op basis van toetsresultaten. Met hogere opbrengsten als resultaat.

12 Nieuws 22 MAGiTO, Uit de wetenschap, @cedgroep

23 Cursussen, agenda

KlasseApart oktober 2017 nummer 4

3

Learn Like a Champion: op naar de Champions League van het onderwijs

Van Teach-school naar Learn-school Een school mag zich Learn Like a Championschool noemen wanneer aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Zo moeten er bijvoorbeeld minimaal zeven klassenconsultaties per jaar plaats vinden, minimaal veertig Teach-technieken worden gehanteerd en wordt er geleerd met behulp van video intervisie.

‘Dit concept laat iedereen groeien’

Kracht en motivatie Marcel ziet het Learn-predicaat niet als het eindpunt van een verbetertraject, maar als het startpunt voor nieuwe ontwikkelingen.

‘Wij organiseren drie keer per jaar een opbrengstenstudiedag waarop we toetsuitslagen analyseren en onze groei afzetten tegen de eigen en landelijke normen. Omdat we naar een groei streven die boven de landelijke norm ligt, blijven we onszelf uitdagen.’ Hij ziet zichzelf vooral als facilitator: ‘De kar wordt op onze school voornamelijk door juf Joyce en juf Corrie getrokken, twee zeer gedreven en bedreven Teach-coördinatoren. Zij dragen het ontwikkelproces dat jonge leerkrachten ondersteunt om een goede start te maken en oudere leerkrachten stimuleert om de kracht en motivatie voor hun vak vast te houden. Zo Doorgaande lijn

werkt hier een leerkracht die deze maand

resultaten verbeteren en een betrokken en

Marcel van As van De Leeuwenburch in Mid-

met pensioen gaat. Hij zag Teach als een

enthousiast team.’

delburg trof een andere beginsituatie aan op

impuls, maakte zich de technieken eigen en

Carla begeleidt de school. Zij bood elke twee

zijn school. Toen hij een jaar geleden direc-

zet ze veelvuldig in.’

weken een nieuwe Teach-techniek aan en

teur werd, had de school al de ambitie om

De ervaringen van Marcel sluiten aan bij het

Tekst Ronald Buitelaar

ten. Zij bevinden zich in de Champions League

houdt ook nu nog de vinger aan de pols. Carla

Teach in te zetten om de school te profileren.

advies dat Ingard aan collega-directeuren

Twee Nederlandse basisscholen ontvingen recent het predicaat Learn Like

van het onderwijs.’

heeft van nabij gezien wat de effecten zijn: ‘De

‘De school draaide prima, maar het team zag

geeft: ‘Wie zich afvraagt of het Teach-traject

samenhang groeit en er ontwikkelt zich een

in het toepassen van de Teach-technieken een

ook bij haar of hem tot een Learn-school kan

Gemeenschappelijke taal

gemeenschappelijke taal. Daardoor neemt

mogelijkheid om verder te professionaliseren.

leiden, moet voor ogen houden dat dit concept

Ingard Lachman is directeur van De Ark

het enthousiasme toe om steeds nieuwe

Er was bijvoorbeeld veel behoefte aan een

iedereen laat groeien: leerlingen, leraren en

in Rotterdam. Toen zij de school vier jaar

aspecten aan te pakken.’ Carla benadrukt het

doorgaande lijn. Niet alleen voor de metho-

management.’

geleden binnenstapte, presteerde deze in de

belang van sterk leiderschap om een school

des, maar ook voor de aanpak, strategieën en

ogen van de onderwijsinspectie zwak. Om

te laten evolueren van Teach naar Learn

vaardigheden. Het gebruik van Teach door de

de onderwijskwaliteit snel op peil te bren-

school (zie kader). ‘Ingard is zeer gedreven.

hele school zorgt voor structuur en duidelijk-

a Champion. Zij kregen het keurmerk omdat met behulp van ‘Learn’ de opbrengsten groeien, net als de betrokkenheid, leerhouding en motivatie van leerlingen. Een lerende houding van team en onderwijskundig leiderschap van directie zorgen voor continue verbetering.

4

betrokkenheid van leerlingen toenemen, de

Basisschool De Ark in Rotterdam en De

van Doornen, ‘want deze scholen zijn echt

gen, besloot zij Teach Like a Champion te

Zij wil het best mogelijke onderwijs voor haar

heid bij de leerlingen en een cultuur waarin

Leeuwenburch in Middelburg werden begin

bijzonder. Ze werken keihard om de kwaliteit

introduceren. ‘Ik was al bekend met Teach

leerlingen en bemoeit zich daarom zeer actief

iedereen aan betere resultaten werkt. Niet

juli getrakteerd op een feestelijke uitreiking

van hun onderwijs voortdurend te verbeteren.

en wist dat het toepassen van de technieken

met het primaire proces. Ingard: ‘Ik ben bij

omdat het van anderen moet, maar omdat er

van het predicaat Learn Like a Champion. ‘Dik

Dit zijn scholen waar directies weten waar ze

gedragsveranderend werkt. Er ontstaat een

alle trainingen en bezoek vrijwel elke week

ambitie is om te blijven verbeteren.’

verdiend’, zegt CED-Groep adviseur Carla

naartoe willen en de teams zich enorm inzet-

open en resultaatgerichte cultuur. We zien de

een klas.’

KlasseApart oktober 2017 nummer 4

Meer weten?

Carla van Doornen c.vandoornen@cedgroep.nl www.teachnederland.nl @teachnederland @doornen

KlasseApart oktober 2017 nummer 4

5

Theo Magito pleit voor flexibel onderwijsachterstandenbeleid Tekst Marijke Nijboer

Na een lange loopbaan in de onderwijsbegeleiding, waarvan de laatste negentien jaar bij het CED en de CED-Groep, gaat algemeen directeurbestuurder Theo Magito met pensioen. Rode draad in zijn werk en nog steeds het brandpunt van zijn zorg: het bestrijden van onderwijsachterstanden en het bieden van gelijke onderwijskansen.

Theo’s columns in Klasse Apart, vaak actueel

wijsachterstandenbeleid al jaren financieel

werken op de IKC’s ‘vrijetijdspedagogen’,

en soms ontroerend, laten zien hoe hij een

verwaarloosd. ‘Er moet veel meer geld naar

hbo-opgeleide mensen zonder lesbe-

brede kennis van het onderwijs koppelt aan

onderwijs en naar achterstandsbeleid.’

voegdheid. Die worden onder andere

een persoonlijke betrokkenheid bij school en

Een ander punt van zorg is wat hem be-

ingezet in klassen bij verwerkingsop-

kind. Hij hield zich vanuit verschillende posi-

treft het gebrek aan regie op dit beleid. De

drachten. En kijk eens naar al die mbo’ers

ties bezig met de kwaliteit van het onderwijs

gemeente heeft nog maar een beperkte rol.

die op het ROC niet langs de taaltoets

en het welzijn van kinderen.

De vier grote gemeenten hebben hier goede

komen, maar wel heel gemotiveerd zijn.

Theo studeerde af als ontwikkelingspsycho-

voorstellen ter verbetering voor gedaan. ‘Er

Onderwijsassistenten kunnen heel goed

loog. Hij kwam terecht bij het ‘compensa-

is met name een steviger samenhang nodig

bepaalde taken in de klas waarnemen

tieprogramma’ Onderwijs en Sociaal Milieu

tussen alle activiteiten voor de jongsten: vve,

onder supervisie van een bevoegde leer-

(OSM) van Jan Grandia in Rotterdam; een

kinderopvang en het IKC. Als je alle initia-

kracht en intern begeleiders.’

project dat draaide om het wegwerken van

tieven voor onderwijsverbetering, ook voor

Gelukkig ziet Theo ook genoeg goede

onderwijsachterstand. Vervolgens werd Theo

oudere kinderen, laat aansturen door één

ontwikkelingen. ‘De grote aandacht die nu

schoolpsycholoog. In zijn volgende baan, als

regisseur, zorgt dat voor meer samenhang en

gaat naar leerkrachtvaardigheden, leidt

projectleider culturele minderheden, dacht hij

meer effect.’

tot veel dynamiek onder leerkrachten. En schoolbesturen voelen zich steeds meer

mee over onderwijsbeleid. In 1998 werd Theo

‘Je moet steeds kunnen inspelen op nieuwe doelgroepen’ 6

KlasseApart oktober 2017 nummer 4

adjunct-directeur bij het CED. Vier jaar later,

Een regisseur zoals destijds OSM?

verantwoordelijk voor de inhoud van het

na de fusie van het CED met drie omliggende

‘Je zal mij niet horen zeggen dat vroeger alles

onderwijs dat ze bieden. Veel besturen

diensten, werd Theo bestuurder bij de nieuwe

beter was. Maar dat ene aspect wás des-

stellen eigen doelen en huren ons in om

CED-Groep.

tijds beter geregeld. Je moet hier een goede

deze te helpen vormgeven. Als partners

projectorganisatie op zetten, die zorgt voor

werken we dan systematisch en soms

We worstelen nu al zo lang met onderwijsach-

samenhang en een link tussen de praktijk,

meerjarig aan hun ambities. Dat levert

terstand. Hebben we de bestrijding daarvan

het bestuur en de ondersteuning.’

vaak mooie resultaten op.’

nu eindelijk goed genoeg in de vingers?

Echt onbevooroordeeld is hij natuurlijk niet,

Dergelijke trajecten passen bij de nieuwe

Theo: ‘Veel innovaties dragen bij aan onder-

maar hij denkt dat de CED-Groep als exper-

koers van de CED-Groep. De organisatie

wijskansen en het onderwijspeil neemt toe.

tisecentrum een prima regisseur zou kunnen

is na een aantal reorganisaties klaar voor

Maar we zien ook dat er regelmatig nieuwe

zijn. ‘Wij leggen van oudsher de link tussen

de toekomst. ‘We richten ons nu hele-

achterstandsgroepen ontstaan. Niet alleen

wetenschappelijke kennis en de praktijk.’

maal op essentiële problemen waarbij wij

als gevolg van migratie; ook door andere

Tot zijn spijt wordt bij zo’n klus echter niet zo

meerwaarde kunnen bieden.’ Producten

maatschappelijke ontwikkelingen. Neem de

snel naar de CED-Groep gekeken. ‘Wij zijn

die daarbij passen zijn bijvoorbeeld Op-

digitalisering: die leidt tot een zorgwekkende

een marktgerichte organisatie en dan word

brengstgericht Werken in 4D, de Vreedza-

nieuwe tweedeling. Het onderwijsachterstan-

je al snel gezien als geldwolf. Wij zijn echter

me School, de Betere Basisschool, Teach

denbeleid moet daarom heel dynamisch zijn,

een stichting zonder winstoogmerk. Onze

Like a Champion en Nieuwsbegrip.

zodat we steeds kunnen inspelen op nieuwe

winst gaat naar innovatie en wordt gebruikt

Theo schat in dat de CED-Groep voorlopig

doelgroepen.’

om de prijzen van onze producten zo redelijk

langs deze koers zal blijven varen. En

mogelijk te houden.’

welke koers kiest hij zelf als pensioen-

‘Veel meer geld nodig’

gerechtigde? ‘Voorlopig ga ik een paar

De kansenongelijkheid die de onderwijsin-

‘Haal mbo’ers binnen’

maanden afstand nemen en heroriënte-

spectie op scholen ziet, baart hem zorgen.

Ook het aanzwellende lerarentekort baart

ren. En dan komen er vanzelf weer mooie

‘Dat is slecht voor de samenleving en voor

Theo zorgen. Volgens hem moet er creatiever

en zinvolle dingen op mijn pad.’

kinderen.’ Helaas, zegt hij, wordt het onder-

naar personeel worden gezocht. ‘In Zweden

KlasseApart oktober 2017 nummer 4

7

Thuis lezen, oefenen en goed voorbereid naar de training

De blended Teach-training Tekst Marijke Nijboer

Tijdens hun laatste bijeenkomst bekijken de

over dingen; dat kost veel tijd.’ Het oogt mis-

cursisten een filmpje waarin een leerkracht

schien wat strak, zegt cursusleider Hanneke

de Teach-techniek Strakke overgangen

van Keeken. ‘Maar het werkt en de leerlingen

toepast. De leerkracht wil switchen naar een

vinden het fijn.’

andere les en instrueert haar klas: ‘Stap één.’

De voormalige leraar Doug Lemov beschreef

De kinderen gaan achter hun stoel staan.

62 technieken waarmee leraren een werk-

en, via een digitale leeromgeving,

Bij stap twee lopen ze langs een vaste route

zaam klimaat kunnen scheppen in hun klas.

theorie, opdrachten, filmpjes en

naar hun andere werkplek. En bij stap drie is

In de Verenigde Staten werken complete

iedereen klaar voor de volgende les.

scholen op basis van Teach. De CED-Groep

‘Dat ga ik ook proberen’, zegt een cursist.

vertaalde en bewerkte Lemov’s boeken voor

‘Kinderen praten tussendoor soms langdurig

de Nederlandse situatie en begeleidt scholen

De CED-Groep gaat steeds meer trainingen ‘blended’ aanbieden.

Daarbij krijgen cursisten een mix van fysieke cursusbijeenkomsten

opgenomen lessen. Cursisten van de pilottraining Teach Like a Champion Blended zijn lovend.

bij de invoering van Teach.

De blended versie van de Teach-training is nieuw. Sommige Teach-technieken hebben meerdere kenmerken of verschillende

varianten. Stukjes theorie en verwerkingsoe-

blijft hangen.’ Ze is ook positief over de mo-

heeft ondertussen even kunnen nadenken.

feningen in de digitale leeromgeving helpen

gelijkheid om in de blended omgeving uit te

Dat werkt prima.’

cursisten om deze beter te onthouden.

wisselen met de anderen hoe de technieken

Linda Romijn, ib’er en rt’er op dezelfde

Elementen als een opgenomen les versterken

bevallen. ‘Ik heb een probleem voorgelegd en

school als Marijke, stimuleert haar col-

het begrip en helpen hen om de samenhang

daarna handige tips gekregen.’ Hanneke: ‘En

lega’s om Teach-technieken te gebruiken.

beter te zien. Verder gaan deelnemers tussen

ik kan in de werkomgeving zien in hoeverre

Een favoriet van haar: de Korte stop. ‘Je stelt

de bijeenkomsten aan de slag met de tech-

de cursisten al met de technieken bezig zijn.’

een vraag en bouwt daarna even bewust een

nieken. Met opdrachten kunnen ze zich ook

De deelnemers hebben zich allemaal in hun

denkpauze in voordat je om een antwoord

alvast voorbereiden op de volgende cursusbij-

klas door een collega of leerling laten filmen

vraagt.’

eenkomst.

terwijl ze een techniek toepasten. Die filmpjes

Bianca kiest voor Positief inkleden. ‘Daarbij

bespraken ze later. Bianca: ‘Je kan veel beter

benoem je wat al goed gaat. Daardoor verbe-

Meerwaarde

reflecteren als je jezelf in actie ziet. Ik heb

tert de sfeer in de klas. Kinderen willen het

Een voordeel van de blended-aanpak is ook

ervan geleerd dat ik iets vrolijker en enthousi-

graag goed doen voor de leerkracht. In een

dat er tijdens de cursusbijeenkomsten meer

aster voor de klas mag staan.’

betere sfeer wordt ook beter geleerd.’

ruimte is voor uitwisseling. Hanneke: ‘De cur-

Tom is, geïnspireerd door deze training, ver-

Linda is meegeweest op een Teach-studiereis

sisten bekijken bijvoorbeeld thuis een opge-

schillende Teach-technieken gaan toepassen.

naar New York. Ze zag daar dat de Teach-

nomen les over de vijf pijlers van een sterke

Als voorbeeld noemt hij de Begintaak. ‘Bij

aanpak heel krachtig kan zijn wanneer je

klascultuur. De zo gewonnen tijd kunnen we

binnenkomst van de kinderen staat de taak

deze schoolbreed doorvoert. ‘Alle leerkrach-

gebruiken voor extra uitleg en reflectie.’

al op het bord. En die sluit aan op de les die

ten gebruiken daar dezelfde benamingen en

‘Dat thuis oefenen heeft echt meerwaarde’,

volgt.’

routines. Dat geeft rust en is echt effectief.’

Momenteel is ze daarom in gesprek met haar

zegt Tom Olijkan, leerkracht op vso-school

8

KlasseApart oktober 2017 nummer 4

De Waterlelie in Cruquius. ‘Daarmee krijgt de

Denkpauze

eigen onderwijsorganisatie over hoe zij Teach

theorie betekenis voor je. Je leest bijvoor-

Marijke Blom, leerkracht op obs De Hobbit-

verder kunnen uitzetten.

beeld over een techniek waarmee je onge-

stee in Montfoort, gebruikt vaak de Bliksem-

wenst gedrag kan corrigeren. Daarna volgt

beurt. ‘Ik heb een pot met daarin alle namen

er een rijtje van ingrepen, die jij op volgorde

van mijn leerlingen op kaartjes. Ik trek een

moet zetten van effectiviteit.’

naam en geef dat kind de beurt. Weet hij geen

Bianca Jongerius, leerkracht op de Gabriël-

antwoord, dan trek ik een nieuwe naam. Maar

school in Delft: ‘Ik denk dat de stof zo beter

ik kom daarna bij het eerste kind terug. Die

Meer weten?

Hanneke van Keeken h.vankeeken@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/teachtrainingen @teachnederland @HannekedeG

KlasseApart oktober 2017 nummer 4

9

Intern Begeleider Kinderopvang en Peuterspeelzaal

Daar ga je op maat mee verder.’

Cursisten leren om kinderen met gemeenschappelijke behoeften en problemen aan elkaar te koppelen, zodat er groepsgewijs aan hun ontwikkeling kan worden gewerkt.

‘Een kind dat moeilijk contact maakt, zet je bij een kind dat ook in zijn eentje zit te kleien’, schetst Jeannette. ‘Als verbindende factor doe jij met ze mee. Je praat met ze, zodat ze worden

Leer zelf een zorgstructuur opzetten

aangemoedigd om met elkaar te spelen. Dat werkt. Vroeger kwamen we niet verder dan: die doet niet mee, waar ligt dat aan? Door die observaties zie je de ontwikkelingsfase van elk kind en herken je gemeenschappelijke punten waaraan je gaat werken.’

Dit gebeurt in samenspraak met ouders. Met hen wordt bijvoorbeeld afgesproken dat zij thuis kinderen uitnodigen om met hun kind te spelen, of taalspelletjes doen bij taalachterstand.

De cursus bestaat inmiddels een aantal jaren, maar staat volgens Karin binnen de kinderopvang nog in de kinderschoenen. ‘De functie van intern begeleider in de kinderopvang is nog niet zo bekend, maar de cursus trekt geleidelijk steeds meer geïnteresseerden.’

Ze hoopt dat deze functie meer ‘body’ zal krijgen. ‘Om de functie regulier te maken, is het nodig dat een organisatie investeert in extra uren

Tekst Ineke Westbroek

voor medewerkers die de taak naast hun andere

Wat kan een kind en hoe help je het verder? Bij jonge kinderen in de

de juiste observatiemethode om te werken aan

ren, coachen bij kind- en groepsbesprekingen,

groep. De cursus traint leidinggevenden en pe-

werk uitvoeren. Dat gebeurt nog te weinig.

kinderopvang gaat het vooral om het aansluiten en inspelen op het

verbeterpunten, zoals taalachterstand. Deze

en planmatig werken aan sociaal-emotionele-,

dagogisch medewerkers hierin. Cursisten leren

Gelukkig zijn er al organisaties overtuigd van de

ontwikkelingsniveau. Pedagogisch medewerkers en leidinggevenden

cursus sprak mij aan vanwege de aandacht voor

spraaktaal- en motorische ontwikkeling. Zij hou-

ook om aan te sluiten op wat kinderen kunnen

noodzaak van deze functie. We zien mensen die

de zorgstructuur en de positieve manier waarop

den een portfolio bij, voeren het geleerde met-

en vervolgstappen te zetten die uitgaan van het

gelijk na de cursus als intern begeleider aan de

wordt ingespeeld op observaties. Het idee is dat

een in de praktijk uit en stellen als eindopdracht

eigen ontwikkelniveau van kinderen; in plaats

slag gaan.’

om van daaruit te observeren. Ze worden ook getraind in het opzetten

je bij problemen niet gelijk doorverwijst, maar

een ontwikkelplan voor hun organisatie op.

van wat zij op een bepaalde leeftijd zouden

van een zorgstructuur binnen hun organisatie.

eerst zelf kinderen stimuleert.’

leren in de training Intern Begeleider Kinderopvang en Peuterspeelzaal

moeten kunnen.

Ervaren pedagogisch medewerkers en leiding-

Inhaken

Karin: ‘Als je observeert dat een kind niet praat,

gevenden leren om collega’s te ondersteunen

Binnen de kinderopvang groeit het inzicht dat

stimuleer je de woordenschat door met een kind

Wat een druk kind… Hoe komt dat, wat doen we

Begeleider Kinderopvang en Peuterspeelzaal

bij het werken met kinderen die extra aandacht

de ontwikkeling van kinderen onder de vier jaar

mee te spelen en kleine gesprekjes te voeren.

eraan? Bij observaties van kinderen wordt vaak

besteedt hieraan veel aandacht. Een sterk punt,

nodig hebben. In acht bijeenkomsten leren

behoorlijk verschilt van die van basisschoolkin-

Dat is leuker dan alleen plaatjes benoemen in

uitgegaan van problemen, terwijl je ook op een

vindt Jeannette Riswick (vve-coach SKCN), die

cursisten bovendien hoe ze een structuur van

deren, zegt cursusleider Karin van der Meulen.

een boek. Intern begeleiders leren pedagogisch

positieve manier kan inspelen op de ontwikke-

de cursus volgde om de zorgstructuur binnen

interne begeleiding kunnen realiseren, externe

De zorgstructuur van kinderopvangorganisaties

medewerkers observeren en inhaken op wat ze

lingsfase waarin een kind zit. De training Intern

haar organisatie te verbeteren. ‘We zochten naar

contacten onderhouden, oudergesprekken voe-

moet liefst zijn toegesneden op deze leeftijds-

signaleren. Wat boeit het kind op dat moment?

10 KlasseApart oktober 2017 nummer 4

Meer weten?

Karin van der Meulen k.vandermeulen@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/ibvoorkov

KlasseApart oktober 2017 nummer 4 11

Veel variatie tijdens Nieuwsbegrip Inspiratiemiddag Allerlei onderwerpen die een link hebben met begrijpend lezen, stonden centraal op de drukbezochte Nieuwsbegrip Inspiratiemiddag op 14 juni in Nieuwegein. De bezoekers, leerkrachten die werken met Nieuwsbegrip, kozen uit verschillende workshops, bijvoorbeeld over leesbevorderende activiteiten (verzorgd door Jeugdbieb) of over debatteren in de klas (een sessie van het Nederlands Debat Instituut).

Leerkrachten die zich wilden verdiepen in 'zusjes en broertjes' van Nieuwsbegrip konden terecht bij presentaties over Newswise (begrijpend lezen voor het vak Engels) en Nieuwsrekenen (contextopgaven aan de hand van het Nieuwsbegriponderwerp). Veel belangstelling was er voor de workshop over woordenschat en de sessie ‘Teach-technieken en Nieuwsbegrip’.

Maar er gebeurde nog meer. Na de opening door Marianne Molendijk, projectleider Nieuwsbegrip, gaven presentatrice Lysette van Geel en eindredacteur Sonja Verbaarschott van het NOS Jeugdjournaal een leuk kijkje in de keuken: hoe komt zo'n Jeugdjournaal uitzending voor Nieuwsbegrip nu eigenlijk tot stand?

The Big Mo Impro Show zorgde met haar improvisatiecabaret voor een spetterend intermezzo. Bezoekers lieten zich in de pauze met diverse 'props' vastleggen in de photobooth.

Reacties van enkele deelnemers: 'De plenaire inleiding was erg leuk. De praktische tools in de workshops spraken mij aan. Bedankt Yvet van Noordt voor een superworkshop over Teach Like a Champion en Nieuwsbegrip!'

‘Heel goed om te ervaren dat de werkvormen die Nieuwsbegrip aanbiedt ook toe te passen zijn op andere vakgebieden.' www.nieuwsbegrip.nl Volg ons op Twitter en Facebook!

12 KlasseApart oktober 2017 nummer 4

KlasseApart oktober 2017 nummer 4 13

Nieuws

Nieuws

TeamUp in uitzending NOS Jeugdjournaal

Nieuw in de webwinkel

Omslag-Een nieuwkomer in je groep_07-17_DRUKVEL.qxp_Opmaak 1 03-08-17 12:09 Pagina 1

de CED-Groep bij is betrokken, haalde op 31 augustus het NOS Jeugdjournaal.

In TeamUp werken War Child, Save the Children en

Een NIEUWKOMER in je groep

Volgende week krijg je een nieuwe leerling in je groep: een jongetje dat vorig jaar met zijn gezin is gevlucht uit Syrië. Een nieuwkomer. Hij heeft het afgelopen jaar een taalbad gekregen binnen een AZC-school en nu is hij, midden in het schooljaar, in jouw groep geplaatst. Hoe zorg je ervoor dat hij zich welkom voelt? Hoe kondig je deze nieuwe leerling aan binnen een groep? En wat moet je praktisch in ieder geval regelen? In deze brochure vind je het antwoord op de eerste vragen die je hebt als je een nieuwkomer in je groep krijgt.

TeamUp, een project voor vluchtelingenkinderen waar

Deze brochure is bedoeld voor leerkrachten uit het regulier- en speciaal basisonderwijs van scholen, die zorgen voor de vervolgopvang van nieuwkomers.

Deze nieuwkomers zijn afkomstig van een eerste opvang, zoals een AZC school of een opvanggroep, en komen binnen in een bestaande groep. Leerkrachten vinden in deze brochure praktische handreikingen om een veilig pedagogisch klimaat voor deze leerlingen te creëren en te behouden. De brochure sluit aan bij de boekenserie Gedrag is een vak en Gedrag is een signaal.

Een robot in de kleuterklas

Offline en online situaties lopen vaak op een natuurlijke manier in elkaar over. Jongeren spreken bijvoorbeeld op school af dat

Zorgen voor een veilig pedagogisch klimaat

www.cedgroep.nl

gestructureerde sport-, spel- en dansactiviteiten de sociaal-emotionele ontwikkeling van vluchtelingenkin-

www.cedgroep.nl/gedrag

Lessenserie voor sociale competentie in off- en online situaties

Unicef met elkaar samen. Doel is om door middel van

Zorgen voor een veilig pedagogisch klimaat Esther van Efferen - Wiersma

   ISBN 978-90-5676-049-6

Een robot kan een leerkracht niet vervangen, maar wel on-

deren tussen de 6 en 18 jaar in opvangcentra in Neder-

dersteunen. De CED-Groep ontwikkelt een robotdidactiek voor

land te versterken.

kleuters en een simpele manier om de robot aan te sturen. Drie

TeamUp kreeg veel vragen uit het onderwijsveld, waar

Rotterdamse scholen gaan samen met de CED-Groep, Interactive

men de TeamUp-methodiek ook wilde toepassen. De

Robotics en de Maakotheek aan de slag. Adviseurs van de CED-

CED-Groep maakte samen met TeamUp hun werkwijze

Groep maken activiteiten, gekoppeld aan het kleuterprogramma

geschikt voor scholen die te maken hebben met vluch-

‘Sil op school’, waarbij we de 'Nao-robot' als hulpmiddel inzetten.

telingenkinderen.

www.cedgroep.nl/robot

www.cedgroep.nl/teamup

Nieuwkomers in je groep

ze samen een film gaan kijken. ’s Avonds sturen ze elkaar een preview van leuke films. Jongeren die minder sociaal competent

Nieuw in onze webwinkel is het boekje ‘Een nieuwkomer

zijn, beseffen soms onvoldoende dat wat zij online doen en zeg-

in je groep, zorgen voor een veilig pedagogisch klimaat’.

gen, invloed heeft op offline-ontmoetingen en andersom.

Deze uitgave is bedoeld voor leerkrachten uit het regulier

In de lessen van de nieuwe methode Sociaal offline/online leren

en speciaal basisonderwijs die zorgen voor de vervolgop-

leerlingen op een interactieve en stapsgewijze manier om zich

vang van nieuwkomers. Deze nieuwkomers zijn afkom-

on- en offline te presenteren en zich sociaal te gedragen. De

stig van een eerste opvang, zoals een AZC-school of een

lessen zijn bedoeld voor leerlingen in de bovenbouw van het so

opvanggroep en komen binnen in een bestaande groep.

en leerlingen in het vso met uitstroomprofiel dagbesteding en

Leerkrachten vinden in dit boekje praktische handreikin-

Dit schooljaar starten er ruim 65 scholen

het arbeidsmarktgerichte uitstroomprofiel. De lesmappen kun-

gen om een veilig pedagogisch klimaat voor deze leerlin-

met het programma De Vreedzame School.

Nieuwsrekenen brengt een Plusboekje uit voor sterke

nen worden besteld bij de webwinkel van de CED-Groep. Bij de

gen te creëren en te behouden.

Dat brengt het totaal op ruim 900 vreedzame

rekenaars in groep 7 en 8. Deze talenten mogen aan de

map hoort een chatsimulator waarmee u chatten in een veilige

www.cedgroep.nl/webwinkel

scholen in Nederland. Op deze scholen voelen

slag met pittige rekenopgaven. Leerkrachten vinden

omgeving kunt laten oefenen.

kinderen zich gehoord en gezien, krijgen

het soms lastig om goed materiaal te vinden voor

www.cedgroep.nl/webwinkel

zij een stem en leren kinderen om samen

sterke rekenaars. De wekelijkse opgaven van Nieuws-

beslissingen te nemen en conflicten op te

rekenen, contextopgaven aan de hand van het Nieuws-

lossen. Leerlingmediatie is een belangrijk

begriponderwerp, bieden uitkomst.

werkzaam element van het lesprogramma.

Het Plusboekje is gratis te downloaden.

De website van De Vreedzame School én het

www.nieuwsbegrip.nl

deelnemersdomein voor leerkrachten zijn in

@Nieuwsbegrip

Vernieuwde versies Teach Teach Like a Champion – het jonge kind en het katern Teach Like a Champion- zml zijn aangepast aan het succesvolle Teach Like a Champion 2.0.

De versie voor het jonge kind is al beschikbaar via de webwinkel; de 2.0-versie verschijnt dit najaar. www.cedgroep.nl/webwinkel

Steeds meer vreedzame scholen

Plusboekje voor betere rekenaars

een nieuw jasje gestoken. De bezoeker vindt er onder andere nieuwe filmpjes en links naar lesmateriaal. www.vreedzameschool.nl. @Vreedzameschool

Gratis opdrachtkaarten bij Stap in de Wereld Bij het bordspel Stap in de Wereld, waarmee leerlingen zich spelenderwijs voorbereiden op de overstap naar het voortgezet onderwijs, is een nieuwe kaartenset verschenen. De opdrachten op deze kaarten zijn onder andere zeer geschikt voor zml-leerlingen en leerlingen met leesproblemen. Deze kaarten zijn nu gratis te bestellen via www. cedgroep.nl/webwinkel.

Bij het spel horen ook films en een praktische handleiding. Deze zijn te downloaden via www.cedgroep.nl/stapindewereld

14 KlasseApart oktober 2017 nummer 4

KlasseApart oktober 2017 nummer 4 15

Eigenaarschap van leerlingen

Meer betrokkenheid, betere resultaten

Eigenaarschap van leerlingen Met Eigenaarschap van leerlingen worden leerlingen eigenaar van hun eigen leerproces. Ze kijken naar wat ze al kunnen, wat deze resultaten voor hen betekenen, aan welke doelen ze gaan werken en welke ze nog moeten herhalen. Zij volgen hun leerproces op de doelenkaart. Zo krijgen leerlingen inzicht in hun voortgang en worden ze gemotiveerd om hun doelen te halen.

Tekst Connie van der Zel

Wat doe je als je school twee jaar op rij de norm van de Cito Eindtoets niet haalt? OBS De Sleutelaar in Bladel ging hard aan de slag om het tij te keren. Samen met Audrey Machielsen, adviseur van de CED-Groep, stelde de school een plan van aanpak op. Doel: het eigenaarschap van leerlingen zo vormgeven dat de resultaten omhoog gaan.

Roy Pellegrom, locatiedirecteur en leerkracht

uitslag en het voorlopig advies. Samen met de

kan werkwoorden, zoals vinden, vervoegen in

van groep 8: ‘Wij hadden schoolbreed het

leerlingen zochten we verbeterpunten en we

de tegenwoordige tijd’’. De lessen volgen een

gevoel dat de resultaten van de leerlingen

hielpen hen om hun eigen doelen te formule-

vast patroon: lesdoel benoemen, instructie,

niet strookten met het beeld dat wij van ze

ren. Wil jij proberen de havo te halen? Op de

oefenen en afsluiten met een minitoets. Heb je

hadden. Zo was de Entreetoets van groep 7

kaart kun je zien wat je daarvoor moet kunnen.

de toets goed gemaakt? Dan mag je het vakje

slecht gemaakt, terwijl er volgens de ouders

Welke vakken wil je verbeteren? Hoe kunnen

op je doelenkaart inkleuren. Lukt het nog niet?

en leerkrachten veel meer in de leerlingen zat.

we er voor zorgen dat dat lukt? Wil een leerling

Dan geven we jou verlengde instructie of extra

goed vooruitgegaan. ‘Er is zelfs één leer-

Extra inspanning

een algemene informatieavond de ouders op

We hebben van alle leerlingen resultatenkaar-

zijn spelling verbeteren, dan krijgt hij gericht

oefeningen voor thuis.’

ling die aan het begin van het schooljaar met

Het vormgeven van eigenaarschap van

de hoogte gesteld. We vragen hen ook om

ten gemaakt voor begrijpend lezen, rekenen,

huiswerk of extra opdrachten. Door leerlingen

begrijpend lezen op functioneringsniveau M5

leerlingen vraagt een extra inspanning van

hun kinderen te begeleiden bij het huiswerk.

spelling, werkwoordspelling en leren leren. Op

actief te betrekken bij hun eigen plan van aan-

Veelbelovende resultaten

zat. Nu beheerst hij functioneringsniveau M8.

leerkrachten, leerlingen en ouders. ‘Om de

Zo werken we met de leerkrachten, ouders

deze kaart worden de citoscores uitgedrukt in

pak, worden ze meer eigenaar van hun eigen

Ook na een volgende toetsronde werden de

En dat in een half jaar! Zo spectaculair is het

leerkrachten op één lijn te krijgen, hebben

en leerlingen samen aan hetzelfde doel: het

een functioneringsniveau. Eind groep 7 zou het

leerproces.’

resultaten verwerkt op de individuele resul-

natuurlijk niet bij iedereen, maar bijna alle

we met de CED-Groep een studieochtend

maximale uit ieder kind halen.’

tatenkaarten en volgden nieuwe individuele

leerlingen zijn bij vier van de vijf vakken fors

georganiseerd’, vertelt Roy. ‘Audrey heeft de

functioneringsniveau E7 moeten zijn, maar uit de resultatenkaarten bleek dat veel leerlingen

Doelenkaart

gesprekken. Met elke leerling werd bekeken

vooruit gegaan. Een bijkomend voordeel is dat

aanpak Eigenaarschap van leerlingen op een

te laag zaten.’

Alle leerlingen hebben ook een eigen doe-

of hij zijn doelen had bereikt en wat de doelen

we met de resultatenkaarten iets concreets in

inspirerende wijze uitgelegd. Verder hebben

lenkaart en er hangen doelenkaarten in de

moesten worden voor het volgende blok. Roy:

handen hebben om ons te verantwoorden bij

we samen de doelenkaarten en resultaten-

Verbeterpunten

klas. Roy: ‘Voor alle vijf vakgebieden worden

‘De leerlingen zijn erg enthousiast, want door

OCW. Wij moeten daar laten zien of ons plan

kaarten vormgegeven. Wij noemen de aanpak

Aan de hand van de resultatenkaarten ging de

de doelen die het komende blok gehaald

de doelenkaarten en de resultatenkaarten

van aanpak om uit de rode cijfers te komen,

‘Groep 5 tot en met 8 op volle kracht’ en zijn

school met iedere leerling apart in gesprek.

moeten worden, concreet benoemd. Een

wordt hun eigen groei zichtbaar.’ Volgens hem

werkt. Met de resultatenkaarten maken we

er direct na de studieochtend mee aan de slag

Roy: ‘Zij waren zelf ook geschrokken van de

spellingdoel uit groep 8 is bijvoorbeeld: ‘‘Ik

zijn de meeste leerlingen door deze aanpak

zichtbaar dat we op de goede weg zijn.’

gegaan. In dezelfde periode hebben we tijdens

16 KlasseApart oktober 2017 nummer 4

Meer weten?

Audrey Machielsen a.machielsen@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/eigenaarschap

KlasseApart oktober 2017 nummer 4 17

Beter dan Goed

Basisschool De Noord wil meer dan ‘voldoende’ Tekst Marijke Nijboer

Je school scoort voldoende. Dat is mooi, maar kan het misschien nog beter? Basisschool De Noord in Ridderkerk gebruikt het programma Beter dan Goed om kritisch naar zichzelf te kijken en een paar flinke stappen vooruit te zetten.

Basisschool De Noord investeert in gelijke kansen voor alle kinderen.

Als je door een vergrootglas naar je eigen

gedrag) werd dit handelen in alle klassen in

Blijven vernieuwen

het bestuur van De Noord meededen. Elke

om met elkaar in gesprek te gaan over vragen

Het is prettig, zegt Ingrid, dat de nieuwe

functioneren kijkt, roept dat vanzelf vra-

kaart gebracht. Ingrid: ‘We keken naar het

Het programma Beter dan Goed is geënt op

twee maanden kwamen de directeuren, ib’ers

als: hoe organiseer jij dit op jouw school en

aanpak nauwelijks extra werk met zich mee-

gen op. Zoals: stemmen wij ons onderwijs

pedagogisch-didactisch aspect, maar ook

het nieuwe toezichtskader van de inspectie.

en soms ook locatieleiders bijeen. ‘We hebben

wat kan ik daarbij van jou leren? Ook bestuur-

brengt. ‘Als leerkrachten eenmaal verschil-

voldoende af op onze doelgroep? De bevol-

naar hoe een les werd begonnen en afgerond.

De verbeteringen richten zich op het onder-

het proces met elkaar doorlopen en dat heeft

ders krijgen zo meer zicht op hoe hun scholen

lende coöperatieve strategieën in hun vingers

kingssamenstelling van de wijk waarin De

We hebben met elkaar geanalyseerd waar we

wijsproces, schoolklimaat, de onderwijsre-

ons veel gebracht’, zegt Ingrid. ‘We wisselden

functioneren.’

hebben, merk je dat ze die vrij makkelijk

Noord staat, is aan het veranderen. Directeur

vooral aan moeten werken. Onze conclusie

sultaten en kwaliteitszorg en ambitie. ‘Het is

onder andere uit hoe je je schoolstandaard

De bijeenkomsten ondersteunden De Noord

inzetten.’

Ingrid van Rookhuizen: ‘Wij hadden vroeger

was dat het eigenaarschap van de kinderen

goed als een school zich wil blijven verbete-

vaststelt, met inachtneming van de wijk waar

bij het bepalen van de eigen schoolstandaard

12% leerlinggewichten, maar dat is toege-

veel meer aandacht verdient.’ Leerkrach-

ren en regelmatig kritisch kijkt naar de in-

je in staat en de aard van je populatie. We

en het hierop afstemmen van het opbrengst-

nomen naar 21%.’ De vraag die het team

ten gingen hiermee aan de slag bij het vak

richting van het onderwijs’, zegt Guyanne van

bespraken hoe ambitieus je doelen kunnen

gericht werken. De CED-Groep bracht

zich stelde: kunnen we onze lat op hetzelfde

rekenen.

der Horst, adviseur van de CED-Groep. ‘Met

zijn en wat dat betekent voor je leerkrachten

de leergroei in beeld. Zo kreeg de school

niveau houden? Ingrid: ‘We hebben besloten

De leerkrachten hadden al de gewoonte om

deze aanpak kun je specifiek werken aan de

en hun handelen.’

beter zicht op wat er goed ging en op welke

om dat te doen, zodat we alle kinderen gelijke

de doelen van elke les op te hangen. ‘Maar we

kwaliteit op die punten waarop jij je als school

kansen kunnen bieden. We gaan uit van hoge

nemen kinderen nu mee in hun eigen leer-

wilt versterken. Bij scholen die al een goede

Lerende school, lerende organisatie

Dat inzicht hielp de school bij het stellen van

ambities en kijken hoe we de kinderen daar

proces’, vertelt Ingrid. ‘We laten hen zelf die

basis hebben, kijken we wat zij kunnen doen

Guyanne ziet grote voordelen in deze be-

prioriteiten.

kunnen brengen.’

doelen verwoorden en ze maken deze samen

om die basis nog sterker te borgen zodat de

stuursbrede aanpak. ‘Je ziet de kwaliteit op

Ingrid merkt dat leerkrachten nu bewuster

Het is belangrijk dat leerkrachten hun han-

met de leerkracht zichtbaar. We merken dat

kwaliteitseisen vanuit het inspectiekader

iedere individuele school omhoog gaan, mede

naar de opbrengsten kijken. Ze passen de

delen op deze ambities afstemmen, besefte

de betrokkenheid, het willen leren, daardoor

ruim worden behaald.’

dankzij de uitwisseling tussen de directies.

manier waarop ze de leerstof aanbieden aan

de school. Met behulp van COEL-lijst (CED-

groeit.’

Aan het begin van dit schooljaar startte het

Er ontstaat zo een lerende omgeving op di-

hun leerlingen aan. De Noord kiest voor het

traject, waaraan ook vier andere scholen van

rectieniveau. Het heeft duidelijk meerwaarde

inzetten van veel coöperatieve werkvormen.

Groep Observatielijst Effectief Leerkracht-

18 KlasseApart oktober 2017 nummer 4

gebieden extra ondersteuning nodig was.

Meer weten?

Guyanne van der Horst g.vanderhorst@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/beterdangoed

KlasseApart oktober 2017 nummer 4 19

Evenwichter toetsen en maximaal profiteren van de verkregen data

Wat is een taxonomie?

Een taxonomie is een middel om toetsvragen te classificeren en om de vaardigheid die achter de vraag schuilgaat zichtbaar te maken.

Een klassieke taxonomie is die van Bloom. Recent populair geworden taxonomieën zijn RTTI en OBIT.

Toetsen met taxonomieën Tekst Connie van der Zel

Wat maakt een toets tot een goed meetinstrument? Wat meet je precies? En wat doe je met de informatie die een toets oplevert? De CED-Groep ontwikkelde de training Toetsen met taxonomieën voor docenten in voortgezet onderwijs en mbo. De training helpt docenten hun lessen en leerlingbegeleiding effectiever in te richten op basis van toetsresultaten. Met hogere opbrengsten als resultaat.

De inzet van taxonomieën helpt om leerlingen meer uit te dagen.

Het volledige team van de Horeca Vakschool

Waarom taxonomieën?

een leerling die goed is in het begrijpen en

je inhoudelijk toetst, is ingewikkeld. Ik vind

Pas als we onze toetsresultaten periodiek

de taxonomie is dat de data die je eruit krijgt,

in Rotterdam volgde de training. Voor loca-

Adviseur en trainer Maarten Jiskoot: ‘Een

reproduceren, maar zwak is in het toepassen

het heel prettig om hier met het hele team

analyseren volgens de cyclus uit de training,

ook worden gebruikt. In het beoordelen en

tiedirecteur Marco Meily en docent Jolanda

taxonomie helpt je om op een gestructu-

van kennis.’

over na te denken. Bewustwording van wat je

zal blijken of dit vermoeden door de verkre-

begeleiden van de leerlingen, in gesprekken

Hansen was de training een volgende stap

reerde manier je toetsopgaven te kiezen of te

Een taxonomie levert volgens Maarten een

toetst en hoe, verhoogt absoluut de kwaliteit

gen data wordt bevestigd.’

met ouders, in het meten van de kwaliteit van

in het professionaliseren van het team. ‘We

ontwikkelen. Het maakt je alert op de soorten

goede basis voor de leerlingbespreking en

van het onderwijs.’

wilden onderzoeken hoe we onze leerlingen

opgaven die je opneemt en hoe je die verdeelt

vergemakkelijkt de determinatie. ‘En je

Volgens Jolanda worden leerlingen meer

Eenduidig antwoord

de meerwaarde; daarmee is de borging van

beter kunnen begeleiden en aansturen op hun

over de toets. Aan de hand van een taxonomie

hebt ook in oudergesprekken een duidelijk

uitgedaagd doordat docenten bewuster zijn

Marco vond de training ‘inspirerend, gestruc-

deze manier van werken al deels geregeld.

cognitieve leerkwaliteit.’

wijs je bewuster per leerjaar of onderwijsni-

verhaal.’

gaan toetsen. ‘Ze krijgen bijvoorbeeld niet

tureerd en toegesneden op de leerbehoefte

Verder staat toetsen en beoordelen stan-

Ze zien meerdere pluspunten. ‘Naar aan-

veau kennis- en vaardigheidsvragen toe. Ook

alleen meerkeuzevragen, waarbij ze kunnen

van het team’. Jolanda: ‘Door samen een

daard op de agenda van ons vakgroepoverleg.

leiding van deze training ga je met elkaar in

kun je aan de hand van een taxonomie door

Bewustwording

gokken.'

toets onder de loep te nemen, ervoeren we

Zo houden we iedereen ook in de toekomst

gesprek over je onderwijs. En deze training

de leerjaren heen een mooie opbouw aan-

Binnen het team van de Horeca Vakschool

Marco: ‘Een evenwichtige manier van toetsen

onmiddellijk wat er aan een toets schort. We

scherp.’

maakt je zeer bewust van het belang van data.

brengen. En als je een toets samenstelt voor

was er een groot verschil aan voorkennis over

doet meer recht aan de individuele leerling.

moesten zelf een paar toetsvragen beant-

Meet je wat je wilt meten? Wat doe je met de

een herkansing, kun je door een taxonomie

taxonomieën. Jolanda kende de theorie, maar

De één is beter in kennisvragen, de ander

woorden. Toen bleek dat er verschillende

verkregen data? Je krijgt ook houvast bij het

te hanteren het toetsniveau gelijk houden,

stak toch veel op van de training. ‘Natuurlijk

in toepassingsvragen. Veel van onze leer-

antwoorden mogelijk waren. Dan ga je met

nemen van beslissingen, bijvoorbeeld over

terwijl je toch heel andere vragen stelt.’

stemde ik wel eens met directe collega’s af

lingen vinden begrijpend lezen moeilijk. Die

elkaar die vragen zo formuleren dat er wél

de doorstroommogelijkheden voor leerlingen

Je kunt aan de hand van een taxonomie

over de inhoud en de resultaten van toetsen.

vaardigheid heb je wel nodig bij inzichtvragen.

een eenduidig antwoord is.’

naar een hoger niveau. Die neem je niet op

ook goed aansluiten bij de leerbehoefte van

En we hebben afspraken over hoe vaak we

We vermoeden dan ook dat onze leerlingen

Het toetsen met taxonomieën krijgt een vaste

basis van een onderbuikgevoel maar op basis

individuele leerlingen. ‘Denk bijvoorbeeld aan

per periode toetsen. Maar bespreken wat

hierop gemiddeld niet zo goed zullen scoren.

plek binnen de school. Marco: ‘De kracht van

je onderwijs. Nu al zien de meeste docenten

Meer weten?

Maarten Jiskoot m.jiskoot@cedgroep.nl www.cedgroep.nl/taxonomie @JiskootM

van concrete data.’

20 KlasseApart oktober 2017 nummer 4

KlasseApart oktober 2017 nummer 4 21

Agenda

MAGiTO

STARTDATA CURSUSSEN

UIT DE WETENSCHAP

Is nergens ergens?

HET JONGE KIND

Als je zoals ik met pensioen gaat na een lange pe-

Do 18/01 Basiscursus Specialist jonge kind

riode van leidinggeven in een turbulente tijd, breekt

Do 18/01 Intern begeleider voor kov en psz

een fase van reflectie aan. Ook door de vragen die collega's en dierbaren je dan stellen. Kierkegaard zei: ‘Het leven kan alleen achterwaarts worden begrepen, maar het moet voorwaarts worden geleefd’; maar dat achterwaarts begrijpen is nog niet zo simpel. Je bent geneigd van veel keuzes een mooi logisch verhaal te maken. Omdat als de consequenties duidelijk zijn, de intenties er netjes bij kunnen worden ingekleurd. Maar veel keuzes waren naar eer en geweten 'the best possible guess at the moment' met alle twijfels die daar bij horen. Keuzes die je kon beargumenteren en waarbij je voelde dat je jezelf de volgende dag nog recht in de ogen kon kijken. En misschien zit daar wel het echte antwoord op de vraag waarom je een bepaalde keuze maakte: je deed het naar eer en geweten, oprecht, integer.

Althans: daar streefde je voortdurend naar.

Voor hoeveel keuzes staat een bestuurder, directeur of onderwijsgevende wel niet? Wie geef ik extra aandacht en wie niet, wat zijn belangrijke nieuwe

Wo 10/01 Het Kinderbrein, motoriek en leren 0-7 jaar Di 16/01 Interne coach vve

Leesvaardigheid is onmiskenbaar een belangrijke factor in schoolsucces en in het maatschappelijke leven. Uit internationaal onderzoek weten we dat Nederlandse leerlingen bovengemiddeld presteren op leesvaardigheid, maar minder goed op leesmotivatie. In 2016 heeft prof. dr. R.C.M. van Steensel een overzichtsstudie naar leesmotivatie interventies gedaan. Het meest effectief bleken leesprogramma’s die leesdoelen benadrukken en het vertrouwen in eigen kunnen van leerlingen stimuleren.

Het Kenniscentrum Begrijpend Lezen slaat een brug tussen wetenschap en onderwijspraktijk. Op 4 oktober werd een conferentie gehouden over de leesmotivatie in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Prof.dr.

R.C.M. van Steensel presenteerde zijn onderzoek naar leesmotivatie en de relevantie van dit onderzoek voor de onderwijspraktijk. De powerpointpresentaties van de sprekers op deze dag zijn te vinden op: www.kenniscentrumbegrijpendlezen.nl Van Steensel, R.C.M, Van der Sande, N.E., Bramer, W.M. & Arends, L.R.

Wo 14/02 Doelgericht werken aan begrijpend luisteren

STUDIE(MID)DAGEN EN WORKSHOPS

BAO

Wo 29/11 Nieuwsbegrip: omgaan met verschillen in de groep (vo)

Vr 10/11 Basiscursus Rekenspecialist

Do 30/11 Loopbaanoriëntatie vso-arbeid

Di 14/11 Coaching voor ib en coördinatoren

Do 13/12 Werken met Nieuwsbegrip in het (v)s(b)o

Wo 13/12 Basiscursus Teach Like a Champion

Wo 10/01 Starten met Nieuwsbegrip schrijven (po)

Do 14/12 Basiscursus Bouwcoördinator

Wo 17/01 Aan de slag met Goed Geld vso

Do 11/01 Aan de slag met woordenschat

Wo 07/02 Werken met Nieuwsbegrip in het basisonderwijs

Di 16/01 De feedbackrijke klas

Di 06/03 Spelen in hoeken taal (po)

Wo 24/01 Bewust lesgeven met Breinsleutels

Wo 07/03 Nieuwsbegrip: Omgaan met verschillen in de groep

Wo 31/01 Coöperatieve leerstrategieën Do 01/02 Lead Like a Champion Do 29/03 Vernieuwde masterclass OGW4D SBO/SO/VSO

derwijsonderzoek binnen het onderzoeksprogramma Overzichtsstudies.

Wo 08/11 Eigenaarschap van leerlingen Di 14/11 Onderwijsassistent gedragscompetent

BINNENKORT

en wat kan echt niet? Zoveel keuzes dat je duizelig

@CEDGROEP

Wo 21/03 Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong

Di 21/11 Werken met Nieuwsbegrip (vo)

Deze reviewstudie werd gefinancierd door het Nationaal Regieorgaan On-

leerlingen samenwerken, welk gedrag stimuleer ik

Vr 16/03 Basiscursus opvallend gedrag bij jonge kinderen

Vr 10/11 Prioriteren en plannen in het v(s)o

analyse. Erasmus Universiteit Rotterdam.

in en op welke niet, hoe leer ik mijn medewerkers of

Ma 12/03 De overgang van 1 naar 2 naar 3

Do 29/03 Pientere peuters

Do 02/11 Prioriteren en plannen in een dag (vo)

(2016). Effecten van leesmotivatie-interventies. Uitkomsten van een meta-

ontwikkelingen en welke niet, op welke vragen ga ik

Wo 07/03 Opbrengstgericht werken kleuters

Wo 15/11 Basiscursus Teach Like a Champion Wo 22/11 Hoe verbeter ik mijn spellingsonderwijs?

Ma 27/11 Onderwijsassistent rekencompetent

24 november 2017 Arnhem

Wo 10/01 Aan de slag met woordenschat in het so

zou uitschrijven. Natuurlijk geven de regels van

Hét Congres

Do 11/01 Basiscursus Teach like a Champion zml

het vakmanschap op een flink aantal vragen een

Tijdens Hét Congres wordt nieuw ontwikkelde ex-

Vr 12/01 Stimuleren van taalzwakke kinderen

zou worden als je echt alle mogelijkheden per dag

goed antwoord. We weten nu eenmaal veel over

@Pleinpraat

pertise gedeeld. Daarnaast krijgen deelnemers een

Ma 15/01 Motiverend leesonderwijs

goed bestuur en leidinggeven en over pedagogiek

Nieuwe Goed Geld-app van CED-groep leert jongeren met een

indruk van 'good practice' voorbeelden en ervaringen

Di 16/01 Seksuele vorming in het (v)so

en didactiek. Maar is dat genoeg? Zijn er ook voor

#LVB geldwijs te worden #gehandicaptenzorg

van allerlei samenwerkingsvormen en initiatieven

Do 18/01 Aan de slag met Rekenhuis in het s(b)o

een bestuurder, directeur en onderwijsgevende niet

tussen regulier en speciaal (basis) onderwijs. De CED-Groep is mede-organisator en hoofdsponsor van

VO/MBO

@AnkeMVisser

Hét Congres. Specialisten van de CED-Groep verzor-

Di 14/11 Bewust lesgeven met Breinsleutels

Hoe pak je #meidenvenijn in je groep aan?

gen workshops. Hét Congres vindt plaats in Hotel en

Do 23/11 Differentiëren doe je zo!

Lekker praktische cursus, met #gratis boek

Congrescentrum Papendal in Arnhem.

Di 28/11 Antipestcoördinator

www.hetcongres.nl

Di 09/01 Basiscursus Teach Like a Champion

talloze keuzes die 'the best possible guess at the moment' zijn? Naar eer en geweten?

Iris van der Graaf heeft een prachtig boekje met verhalen over filosofen en hun ideeën geschreven onder de titel ‘Is nergens ergens?’ (Uitgeverij Nieuwezijds, 2017). Over grote vragen en de lol van denken. Of beter: over de liefde voor wijsheid.

Bijvoorbeeld over de vraag 'Wat is tijd?' waarover

@OBS IJsselmonde Weer 2 leerkrachten die het certificaat voor Taakspel hebben behaald.

ze schrijft: ‘Als niemand het mij vraagt, weet ik

Di 09/01 Gedrag op de kaart 18, 19 en 20 januari 2018 Den Bosch

Wo 10/01 Datacoach reken en taal

KindVak

Vr 12/01 Mentortraining

KindVak 2018 is een niet te missen vakbijeenkomst

Wo 17/01 Differentiëren doe je zo

voor professionals in het primair onderwijs, de kin-

Do 18/01 Omgaan met moeilijke klassen

het. Als ik het iemand wil uitleggen, is het me een

@AnoukdeVries78

deropvang en jeugdzorg. De CED-Groep neemt deel

Ma 22/01 Krachtig schrijfonderwijs

raadsel.’En misschien, heel misschien… is dat na

Nice. Op de basisschool van mijn kinderen zijn ze dit jaar

aan het programma met workshops. De KindVak vindt

Ma 29/01 Eigenaarschap van leerlingen

alle vakmanschap ook wel het antwoord op de vraag

begonnen met 'de vreedzame school'

plaats in de Brabanthallen in Den Bosch.

Do 02/02 Aan de slag met woordenschat

www.kindvak.nl

Do 02/02 De rekencoach

naar goed bestuur en onderwijs. @hannekedefrelr een avondje bijscholing. De regels voorop Dit is de laatste column van Theo Magito. Hij nam op

#onderwijs365dagen Onderwijs#107 Uitwerken opdracht

2 oktober afscheid als directeur-bestuurder van de

van "Lead like a champion" in het kader van verbeteren

CED-Groep.

onderwijskwaliteit. Inzicht.

22 KlasseApart oktober 2017 nummer 4

Bekijk het complete aanbod op www.cedgroep.nl/cursussen /cursusbureau

@cursusced KlasseApart oktober 2017 nummer 4 23

Nieuwe mascottes

Eerst zijn er schetsen gemaakt.

Wat zal het worden… een mannetje of een beer?

De eerste Nieuwsbegripreporter heette Joost.

Na een paar jaar kreeg hij een nieuw uiterlijk en een nieuwe naam: Sam.

Suus

De laatste jaren kennen we Sam als dit vrolijke mannetje. Hij kreeg ook een zusje: Suus. Zij hoorde bij Nieuwsrekenen

Werkschrift AA-NT2

l en te vinden in het lesmateriaa Dit vrolijke duo is vanaf nu or rlingen op de basisschool. Vo lee or vo g vin ge om e lin on de rmgeving. zen voor een ‘zakelijkere’ vo leerlingen in het VO is geko

@nieuwsbegrip nieuwsbegrip.nl fb.com/nieuwsbegrip www.nieuwsbegrip.nl

Opmaak: Pixel:ID, creatieve grafische vormgeving en drukwerk, Rotterdam

Nieuwsbegrip start dit schooljaar fris met een nieuwe vormgeving. Daar horen ook twee nieuwe mascottes bij! Hieronder zie je de reporters van Nieuwsbegrip door de jaren heen.