Cursusbrochure vo 2016-2017 by CED-Groep

2016-2017 vo

Trainingen, cursussen, workshops en conferenties

Colofon Vormgeving en opmaak: Ton Kuijpers Vormgeving, Rotterdam Drukwerk: De Swart, Den Haag

Trainingen, cursussen, workshops en conferenties 2016-2017 Samen goed onderwijs neerzetten Onderwijs geven is een dynamisch, mooi en veeleisend vak. Leerlingen, lesinhouden, ouders, de schoolorganisatie; op alle niveaus bestaat de behoefte aan vaardigheden en instrumenten om nog beter te functioneren. De CED-Groep heeft uitgebreide mogelijkheden om samen met u goed onderwijs neer te zetten; onderwijs dat ten goede komt aan leerlingen, docenten en de schoolorganisatie. Wij hopen dat deze brochure u ideeën en inspiratie biedt om hiermee aan de slag te gaan!

Cursusbrochure en cursussite In deze brochure vindt u korte beschrijvingen van cursussen, trainingen, workshops, conferenties en studiedagen. Op de cursussite vindt u meer informatie, actuele prijzen en data. Op de site kunt u zoeken via vele ingangen; u kunt bijvoorbeeld uw sector combineren met uw functie en zo naar geschikt aanbod zoeken. Of u kunt zoeken op vakgebied of thema. In de brochure kunt u rustig bladeren en wie weet komt u zo op ideeën waar u anders niet opgekomen was. Bent u geïnteresseerd in een cursus, neem dan vooral een kijkje op www.cedgroep.nl/cursussen. U kunt zich daar online inschrijven. Vul het cursusnummer in het zoekvenster rechtsboven en u komt meteen op de juiste cursuspagina.

Kwaliteitsverbetering didactiek Het boek Teach Like a Champion heeft veel leerkrachten geïnspireerd om hun lessen te verbeteren, zowel in Amerika als in Nederland. Deze frisse energie levert een win-winsituatie op voor zowel de leerkrachten als de leerlingen. Leerlingen blijven meer bij de les en leerkrachten voelen zich energieker. Na het schrijven van dit boek heeft de onderzoeker en auteur Doug Lemov niet stilgezeten. In Amerika is het reeds uitgekomen, in Nederland wordt het op 8 juni 2016 gepresenteerd: Teach Like a Champion 2.0. In dit boek staan nog meer technieken en bestaande technieken worden aangescherpt. Dat betekent voor ons dat de basiscursus iets wordt bijgesteld en dat vanaf 1 september het nieuwe boek bij de basiscursus geleverd wordt. Verder zijn er bijvoorbeeld de cursussen Bewust lesgeven met Breinsleutels, Differentiëren doe je zo! en Feedback geven doe je zo! U leest er meer over vanaf pagina 6.

Opbrengstgericht of prestatiegericht Opbrengstgericht werken is niet hetzelfde als prestatiegericht afrekenen. Het betekent dat u het beste uit de leerlingen en het team wilt halen en dat u goed weet waar u met z’n allen mee bezig bent. U bepaalt, op basis van gegevens, waar u aan wilt werken als team en met welk doel. Na verloop van tijd kijkt u wat er gelukt is en wat nog beter kan. Vervolgens worden weer nieuwe doelen geformuleerd met het hele team. Zo werken geeft ook houvast voor het vormgeven van het Passend onderwijs dat uw school biedt. Of u een prestatiegerichte of een opbrengstgerichte school wilt zijn, bepaalt u zelf.

Nieuwkomers Door de stroom van vluchtelingenkinderen en veelheid van nieuwe opvangplaatsen, krijgen steeds meer scholen te maken met anderstalige nieuwkomers. De CED-Groep, van oudsher expert op het gebied van Nederlands aan anderstaligen, wordt overstelpt met vragen uit het hele land. We hebben daarom besloten extra trainingen te ontwikkelen over lesgeven aan nieuwkomers. Lees meer hierover op pagina 29.

Gedragspecialist, datacoach of taalcoördinator De CED-Groep biedt een groot aantal trainingen waarmee u zich verder kunt specialiseren in een actueel onderwerp waarna u niet alleen meer weet over dit onderwerp maar ook uw collega’s goed kunt ondersteunen. Het zijn hele praktische trainingen waarbij u het geleerde goed kunt toepassen in uw eigen schoolsituatie.

Advies en maatwerk Naast het open cursusaanbod voor individuele inschrijving biedt de CED-Groep ook maatwerk bij u op locatie. Opbrengstgericht werken, verbetering van docentvaardigheden, effectief taal- en rekenbeleid, Passend onderwijs en de 21ste-eeuwse vaardigheden zijn voor scholen actuele thema’s. De CED-Groep helpt u uw doelen op deze thema’s te realiseren en verbindingen tussen de thema’s te leggen. Daarbij vinden wij een aantal zaken belangrijk. Een goed beeld van de startsituatie vormt het fundament. Op basis daarvan bepalen we met u uw schoolspecifieke doelen, waarbij centraal staat wat al goed gaat. Een volgende stap is het werken aan zichtbaar effect. Om dat te bereiken is gezamenlijk optrekken van directie en docenten van essentieel belang. Ons doel is ervoor te zorgen dat uw school uiteindelijk op eigen kracht verder kan. Wij bieden praktijkgerichte dienstverlening en krachtige trajecten voor effectief onderwijs in het voortgezet onderwijs.

Volg ons op Twitter en Facebook U kunt het Cursus- en conferentiebureau volgen op Twitter: @cursusced en Facebook: www.facebook.com/cursusbureau. U bent dan als eerst op de hoogte wanneer het nieuwe aanbod op de site staat en welke kortingsacties er zijn.

Kortingsactie Deelnemers die zich voor 15 juli online inschrijven kunnen 15% korting op hun cursusprijs krijgen, indien ze de kortingscode uit de gids invullen in het veld opmerkingen van het inschrijfformulier. Deze actie is niet geldig in combinatie met andere kortingsacties van de CED-Groep.

Inschrijving en betaling Inschrijving – steeds per deelnemer – vindt plaats door het invullen en ondertekenen van het inschrijfformulier uit deze cursusbrochure of online op www.cedgroep.nl/cursussen. Op basis van dit formulier wordt een factuur toegezonden.

Certificaat Cursisten ontvangen aan het einde van hun cursus een nascholingscertificaat van de CED-Groep als zij aan de voorwaarden hebben voldaan. Deze impliceren dat tenminste 80% van de opdrachten is uitgevoerd en voldoende is beoordeeld door de cursusleider en dat ten minste 80% van de cursusbijeenkomsten is gevolgd. Indien afwijkingen bestaan op deze regels, worden zij vermeld bij de betreffende cursussen.

Evaluatie Elke cursus wordt geëvalueerd door de deelnemers door middel van een vragenlijst. Dit gebeurt altijd aan het einde van de cursus. Wij vragen hun naar hun mening, hun ervaringen en hun eventuele wensen, zodat we ons werk steeds kunnen verbeteren.

Leveringsvoorwaarden en annuleringskosten Voor de door de CED-Groep geleverde cursussen zijn de Algemene leveringsvoorwaarden van toepassing zoals gedeponeerd bij de Rotterdamse Kamer van Koophandel. U vindt ze op www.cedgroep.nl. Voor de CED-Groep geldt een uniforme annuleringsregeling.

Annuleringsregeling CED-Groep Tot vier weken voor de eerste cursusdatum heeft een deelnemer de mogelijkheid om schriftelijk te annuleren, waarna alleen de administratiekosten (€ 50,-) verrekend worden. Vindt annulering plaats binnen vier weken voor de geplande aanvangsdatum, dan is de deelnemer verplicht de volledige cursuskosten te betalen. Het is echter wel mogelijk een vervanger te sturen. U kunt dit melden bij het Cursusbureau. De gegevens van uw vervanger worden dan genoteerd in verband met het certificaat.

Klachten Het kan voorkomen dat u ontevreden bent over het gebodene in een cursus. Bespreek dit dan direct met de cursusleider. Mocht dit niet leiden tot het beoogde resultaat, dan kunt u altijd contact opnemen met het Cursusbureau: cursusbureau@cedgroep.nl, (010) 4071 504. Uw klacht komt dan op de juiste plaats terecht. Mocht dit dan nog niet leiden tot een adequate oplossing in de ogen van de deelnemer, dan kunt u altijd een formele klacht indienen bij de klachtencommissie van de CED-Groep. Wij hopen en verwachten natuurlijk dat het niet zo ver hoeft te komen!

Snel op de hoogte Wilt u snel en goed op de hoogte blijven van de diensten en producten van de CED-Groep, neem dan een gratis abonnement op het relatiemagazine van de CED-Groep: KlasseApart of op VO Nieuws, één van de digitale nieuwsbrieven. Een uitgebreide en actuele versie van dit cursusaanbod kunt u ook lezen op onze website, www.cedgroep.nl/cursussen. Voor vragen kunt u contact opnemen met het secretariaat van het Cursusbureau, (010) 4071 504, cursusbureau@cedgroep.nl.

Ten slotte Wij wensen u succes met het zoeken naar de juiste cursus of training. Mocht u vragen over of aanvullingen op deze brochure hebben, dan kunt u altijd terecht bij de medewerkers van het Cursusbureau, cursusbureau@cedgroep.nl, (010) 4071 504. Zij helpen u graag verder.

Lot Hannik Manager Cursus- en conferentiebureau

Inhoudsopgave

Kwaliteitsverbetering didactiek

pag. 6q

Opbrengstgericht werken

pag. 11

Passende ondersteuning en professionalisering

pag. 14

Effectief taalonderwijs

pag. 18

Effectief leesonderwijs

pag. 21

Effectief rekenonderwijs

pag. 27

Lesgeven aan nieuwkomers

pag. 29

Inschrijfformulier

pag. 31

Speciale kortingsactie… voor iedereen die zich vóór 15 juli 2016 online inschrijft voor een ingeplande cursus uit het open aanbod van het Cursus- en conferentiebureau. Als u de kortingscode: CBROvo16-17 invult in het veld opmerkingen op het inschrijfformulier, dan krijgt u 15% korting op uw cursusprijs. Deze actie is niet geldig in combinatie met andere kortingsacties van de CED-Groep.

Kwaliteitsverbetering didactiek De docenten zijn het kapitaal van uw school. Zij hebben de meeste invloed op de prestaties en de ontwikkeling van leerlingen. De vaardigheden van de docent waarborgen de kwaliteit van het onderwijs. Er worden dus hoge eisen gesteld aan docenten. Maar hoe bereikt u dat er in alle lessen kwalitatief goed onderwijs wordt gegeven? Hoe zorgt u ervoor dat docenten over de gewenste didactische en organisatorische vaardigheden beschikken? Om de kwaliteit van lesgeven te verhogen, biedt de CED-Groep het traject Kwaliteitsverbetering didactiek. In dit traject vormen klassenobservaties het fundament. Nadat de beginsituatie van de school in beeld is gebracht, bepalen we samen de doelen voor het vervolgtraject met docenten, trainen we de schoolleiding en leiden we interne coaches op. Naast trajecten op maat kunnen we ook de cursussen uit het open aanbod van de CED-Groep aanraden voor individuele docenten, zoals Teach Like a Champion, Bewust lesgeven met Breinsleutels, Praktisch aan de slag met feedback, Omgaan met moeilijke klassen en DifferentiĂŤren doe je zo!

Basiscursus Teach Like a Champion

S7212 Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten vo.

Waar gaat de cursus over? Teach Like a Champion is een bestseller uit de VS. Het boek is een must voor elke docent die gereedschappen wil om het beste uit zijn leerlingen te halen. De auteur, Doug Lemov, bezocht leraren die opmerkelijke resultaten wisten te bereiken. Hij observeerde wat er in het klaslokaal gebeurde: van leerlingen begroeten tot blaadjes uitdelen, van ongevraagd beurten geven tot wachten op een antwoord. De succesvolle werkwijzen van excellente leraren werden helder vertaald naar 49 bruikbare technieken die onmiskenbaar bijdragen aan betere prestaties van leerlingen. De CED-Groep bewerkte en vertaalde de 49 technieken naar de Nederlandse situatie, zodat ze bruikbaar zijn in de dagelijkse lespraktijk van leraren in het basis- en voortgezet onderwijs.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Kwaliteitsverbetering didactiek

Inmiddels heeft Teach Like a Champion een vervolg gekregen. Doug Lemov heeft zich de afgelopen jaren gericht op het observeren van leraren die zijn technieken gebruiken en aanpassen. De opbrengst daarvan heeft hij verwerkt in een herziene en aangevulde uitgave van zijn boek. Teach Like a Champion 2.0 is voorzien van nieuwe ideeën, inzichten en maar liefst 62 technieken. Meer informatie over Teach Like a Champion kunt u vinden op de website www.teachnederland.nl.

Cursusinhoud Bij het boek is onder meer de basiscursus Teach Like a Champion ontwikkeld. In de basiscursus leert u een aantal technieken met betrekking tot het opbouwen van een sterke gedragscultuur in de klas, technieken met betrekking tot het hebben van hoge verwachtingen van leerlingen, technieken om leerlingen betrokken en geactiveerd houden tijdens de lessen, en technieken in relatie tot lesmodellen en opbrengstgericht werken. Tijdens de cursus wordt gebruikgemaakt van praktijkvoorbeelden, simulatieactiviteiten en reflectieopdrachten. Dit wordt ondersteund door voorbeelden uit de onderwijspraktijk. Er ligt een sterke nadruk op docentvaardigheden in relatie tot opbrengstgericht en resultaatgericht werken.

Bewust lesgeven met Breinsleutels

S4155 Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten en zorgcoördinatoren vo.

Waar gaat de cursus over? Er is steeds meer bekend over het functioneren van het brein. Maar wat kunt u ermee in de klas? De CED-Groep vertaalde in het boek Breinsleutels kennis over het lerende brein naar de dagelijkse onderwijspraktijk en gebruikte daarbij de metafoor van de bovenkamer met deuren en sleutels. Met Breinsleutels kunt u de deuren die toegang geven tot die ‘bovenkamer’ (het brein) van uw leerlingen openen. Veel docenten uit het voortgezet onderwijs reageren enthousiast op dit boek maar hebben specifiek behoeften aan praktijkvoorbeelden en antwoorden op vragen vanuit het vo. Aanvullend op het boek Breinsleutels po/so is daarom een vo-reader ontwikkeld en een cursus voor docenten in het vo en mbo.

De cursusinhoud In deze cursus leert en ervaart u hoe ons brein informatie verwerkt en welke functies in het brein een rol spelen bij het leren. Dit doet u aan de hand van inspirerende, interactieve werkvormen. Vervolgens ontdekt u hoe pedagogische handelingen en didactische technieken die u als docent dagelijks inzet in de klas invloed uitoefenen op deze functies. Maar wat hebben leerlingen dan nodig bij wie één of meer van deze functies minder goed ontwikkeld zijn? En welke rol speelt motivatie bij het leren en hoe kan een docent daar invloed op uitoefenen? Ook deze vragen komen aan bod tijdens de cursus. De neuropsychologische invalshoek die het uitgangspunt vormt voor deze cursus geeft u een frisse blik op het lesgeven. Door te begrijpen wat er gebeurt in het brein van leerlingen tijdens de les kunt u als docent technieken uit veelgebruikte instructiemodellen verfijnen en uw handelen nog nauwkeuriger afstemmen op dat wat leerlingen op dat moment nodig hebben.

Wat u verder nog moet weten… • • •

Bij de eerste bijeenkomst ontvangt u de cursusmap, het boek Breinsleutels en de vo-reader. Van de deelnemers wordt verwacht dat zij gedurende de cursus huiswerkopdrachten maken en/of uitvoeren. U kunt de cursus Breinsleutels ook inkopen als aanbod op maat bij u op school.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Kwaliteitsverbetering didactiek

Feedback geven doe je zo!

S7225 Voor wie is de cursus bedoeld?

werk te verbeteren. In de cursus Feedback geven doe je zo! krijgt u handvatten over hoe u feedback een vaste plek in uw onderwijs kunt geven. Het gaat hierbij om feedback geven en ontvangen, tussen leerlingen onderling en tussen leerlingen en leraar.

Docenten vo.

Cursusinhoud Waar gaat de cursus over? In een professionele cultuur leert u van elkaar door elkaar feedback te geven. Maar hoe is dat in de klas? Weten de leerlingen hoe u feedback geeft en wat ze daarmee moeten doen? Zijn ze gewend om te leren van feedback? Kunnen ze omgaan met de feedback die ze elkaar geven? Feedback is de sleutel tot leren; het is niet weg te denken uit de dagelijkse les. Het geeft ons de informatie waarmee we reflecteren op onszelf en op wat we doen. Het helpt bij het verduidelijken van wat een goede prestatie is. Feedback geeft informatie over waar en waarom leerlingen fouten hebben gemaakt én geeft informatie waarmee leerlingen zich kunnen verbeteren. U kunt van leerlingen echter niet verwachten dat ze meteen weten wat ze met feedback moeten doen. En feedback geven aan een ander is al helemaal moeilijk. Als docent bent u een rolmodel voor de leerlingen, dus ook in het gebruiken van feedback voor het leren! Leerlingen hebben begrip nodig over wat feedback betekent, hoe je die feedback krijgt en geeft, wat je ermee kunt doen en hoe je die benut om je

Onderwerpen die aan bod komen zijn: • het kader van feedback • wat is (goede) feedback? • wanneer en hoe is feedback effectief? • SMART-doelen en het geven van feedback • wat werkt in de klas met betrekking tot feedback • Fixed and growth mindset • de verschillende niveaus van feedback • feedback geven en differentiëren • onderwijsbehoeften signaleren aan de hand van feedback van leerlingen

Doel van de cursus De deelnemer... • kent de kenmerken van effectieve feedback • begrijpt waarom gegeven feedback wel/niet effectief is • kan effectieve feedback geven om het leren van alle leerlingen te bevorderen • heeft een feedbackaanpak voor zijn/haar klas geformuleerd

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Kwaliteitsverbetering didactiek

Differentiëren doe je zo!

Omgaan met moeilijke klassen

S7243

S4595

Voor wie is de cursus bedoeld?

Voor wie is deze cursus bedoeld?

Docenten vo.

Docenten, teamleiders, mentoren en studieloopbaanbegeleiders in vo.

Waar gaat de cursus over? Elke leerling is uniek, maar dat betekent nog niet dat elke leerling een eigen lesprogramma nodig heeft. Hoe zorgt u er als docent voor dat u alle leerlingen bereikt, zonder dat u elke leerling afzonderlijk steeds weer uitleg moet geven? Hoe helpt u leerlingen die niet verder kunnen met hun werk en wachten op uw uitleg, effectief verder zonder dat u aan het eind van de dag uitgeput thuiskomt en het gevoel hebt toch niet alle leerlingen goed te hebben geholpen? Deze cursus geeft u handvatten om te differentiëren en hogere opbrengsten te halen.

Waar gaat de cursus over?

Cursusinhoud

In deze cursus leert u – op basis van lvs-uitslagen en andere data – onderwijsarrangementen te ontwikkelen voor uw leerlingen, waarbij we uitgaan van een basisarrangement voor de grote groep leerlingen, een intensief arrangement voor de (zeer) zwakke leerlingen en een talentarrangement voor de leerlingen die boven de korenmaat uitsteken. In deze arrangementen beschrijft u de doelen die u nastreeft, de ondersteuning die u biedt, de activerende werkvormen die u inzet om zo veel mogelijk leerlingen bij de les te betrekken en de manier waarop u de voortgang in kaart brengt, waar mogelijk gebruikmakend van ict-middelen. Dit alles met als doel om de hele klas de minimumdoelen te laten halen en de talentvolle leerlingen uit te dagen. In de cursus maakt u een opzet voor een lesinstructiemodel waarin u differentieert op ten minste twee niveaus, waarbij ook het werken met drie niveaugroepen aan bod komt. Door onderwijs op maat te bieden, profiteren zowel de sterke als de zwakke leerlingen van uw lessen.

De cursus gaat in op verschillende processen die een rol spelen bij een moeilijke klas en hoe u daar als docent invloed op kunt uitoefenen. Tevens krijgt u handreikingen om het gedrag in beeld te brengen, te analyseren en aan te pakken. Aan de orde komen onder meer: • Groepsvorming: hoe ontstaat een groep, welke fasen doorloopt een groep en welke rollen zijn er in een groep? • Pedagogisch handelen: op welke wijze kunt u uw pedagogisch handelen versterken, waardoor gaan leerlingen wel aan de slag en meewerken, wat is jouw rol en invloed als docent daarop? • Klassenmanagement: op welke wijze kunt u voldoen aan de behoefte aan autonomie van de leerlingen? Hoe kunt u ervoor zorgen dat alles vlot verloopt zonder dat u alles zelf moet doen? • Interactie: hoe kunt u zich bewust worden van uw eigen manier van interactie met leerlingen en welk effect dit heeft op de klas?

Doel van de cursus

•

U leert uw klas kritisch te observeren en de patronen die ten grondslag liggen aan het gedrag van de leerlingen in beeld te brengen. U leert op welke wijze u invloed kunt uitoefenen op het gedrag in de klas – te weten door middel van klassenmanagement, pedagogisch handelen en interactie – en u leert dit toe te passen.

• • • •

U kunt de beschikbare data van een klas analyseren en conclusies trekken ten aanzien van de leerbehoeftes. U kunt vanuit deze analyse ambitieuze en haalbare doelen stellen voor de leerlingen. U kunt op basis van de gestelde doelen een gedifferentieerd onderwijsarrangement ontwerpen. U kunt dit plan omzetten in een concreet lesprogramma. U kunt op grond van harde en zachte data de resultaten evalueren en het programma zo nodig bijstellen, al dan niet voorzien van nieuwe leerdoelen.

Soms heeft u alles gedaan om een goede les te geven: de les is voorbereid, het doel is helder, de opdrachten zijn activerend en aansprekend, maar toch wil het niet lukken. Leerlingen letten niet op, zijn bezig met andere dingen en met elkaar en u moet ze maar al te vaak waarschuwen. Het enthousiasme voor het lesgeven zakt langzamerhand weg. Soms lijkt het erop of er klassen zijn die gewoon lastig zijn. Wat kunt u als docent doen om goed les te kunnen geven in een moeilijke klas?

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Kwaliteitsverbetering didactiek

Traject Kwaliteitsverbetering didactiek Docenten zijn de sleutels tot betere prestaties van leerlingen. Om de kwaliteit van lesgeven te verhogen, bieden wij het traject Kwaliteitsverbetering didactiek aan scholen, besturen en gemeentes aan. Het traject Kwaliteitsverbetering didactiek is een intensief traject dat zorgt voor een gemeenschappelijke basis in de school, kwalitatieve verbetering van het primaire proces, een hogere leerlingtevredenheid en betere schoolprestaties. Het traject kent de volgende onderdelen: Oriëntatie op de docentvaardigheden We brengen eerst de huidige vaardigheden van docenten in beeld. Daarvoor voeren wij oriënterende klassenobservaties uit en analyseren we relevante documenten, zoals toetsen examenresultaten en de opbrengstenkaart van de inspectie. Uit de klassenobservaties blijkt vaak dat er in een school bepaalde patronen van lesgeven zijn ingesleten, die niet allemaal effectief zijn. De sterke en zwakke punten uit de klassenobservaties vermelden we in een schriftelijk verslag. In een bijeenkomst met de schoolleiding bespreken we de conclusies van de observatieronde en wordt het plan van aanpak verder bepaald. Training teamleiders Hierop volgt een training van teamleiders en interne coaches. Met de school stellen we een lijst van docentvaardigheden op die van belang zijn om effectief en doelgericht les te geven en opbrengstgericht te werken. Dit wordt het schooleigen lesmodel. We leren de betrokkenen om te observeren aan de hand van filmopnamen in de eigen school. Samen met de teamleiders en de coaches voeren wij observaties en feedbackgesprekken uit zodat zij goed inzicht krijgen in effectief docentgedrag. De teamleiders leren we oplossinggerichte stuurgesprekken te voeren en de coaches oplossingsgerichte coachgesprekken. De interne coaches nemen op termijn de rol van de externe adviseur over. Teamtrainingen Het traject voorziet verder in teambijeenkomsten voor alle docenten, waarin goede voorbeelden centraal staan en observatielijsten met effectief docentgedrag worden toegelicht. Deze lijsten kunnen fungeren als leidraad in het verbetertraject. Met de docenten stellen we de verbeterpunten in het lesgeven vast. Per team wordt er één docent gefilmd die als good practice fungeert voor zijn collega’s. Er volgen observatie- en feedbackrondes voor alle docenten. De docenten werken aan hun eigen ontwikkelpunten en krijgen hier feedback op.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Opbrengstgericht werken Wat doet u met de al die leerlingresultaten die u verzamelt? Gebruikt u deze als middel om uw onderwijs te sturen of aan te scherpen? Opbrengstgericht werken is het bieden van effectief onderwijs op basis van data, met als doel het maximale uit de leerling te halen. Door middel van datagestuurd werken, kijkt uw team heel nauwkeurig naar de huidige stand van zaken. Daardoor kunt u duidelijk en specifiek benoemen hoe de opbrengsten verbeterd kunnen worden. De CED-Groep heeft een lange traditie van opbrengstgericht werken. De 4D-cyclus vormt daarbij een vaste leidraad. Het 4D-model beschrijft een cyclische werkwijze aan de hand van de begrippen Data, Duiden, Doelen en Doen. Deze werkwijze is inmiddels door vele besturen en scholen in het hele land beproefd en praktisch werkzaam bevonden.

Verantwoord plannen en borgen

S7364 Voor wie is deze cursus bedoeld? Directeuren/teamleiders vo.

Waar gaat de cursus over? Deze cursus is gebaseerd op een van de onderdelen van Het Lerende VO. U leert in één dag uw prioriteiten plannen met de vijf fasen van verantwoord verandermanagement. Uw team gaat zich herkennen in deze planning en de kans op bovenmatige werkdruk wordt beduidend minder. Aan het einde van de dag heeft u al een (deels) ingevulde planning waar u nog jaren gebruik van kunt maken.

Cursusinhoud De volgende onderdelen komen tijdens de dag aan bod: • de principes van Het Lerende VO • het planningsdocument • in kaart brengen van de eigen prioriteiten in het kader van verandering en borging • faseopbouw, faseplanning en procesoverzicht • een eigen faseplanning maken • presentatie en bespreking • vervolgmogelijkheden en afsluiting

Het Lerende VO Hoofdkenmerk van het traject Het Lerende VO is het op overzichtelijke en gestructureerde wijze organiseren van veranderprocessen in de school. Als schoolleider richt u zich op dié aspecten van uw onderwijs en organisatie die u wilt verbeteren. Enkele hoofdkenmerken van het traject zijn: • een sterk managementteam met duidelijke verantwoordelijkheden, taken en bevoegdheden • heldere prioritering, dosering, agendering en planning van veranderingsprocessen • een vaste, democratische besluitvormingsprocedure • een docententeam dat verantwoordelijkheid neemt • duurzame verbetering van de schoolkwaliteit

Wat u verder nog moet weten… Het is raadzaam om met twee personen te komen, bijvoorbeeld directeur en teamleider of teamleider en sectievoorzitter.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Opbrengstgericht werken

Opbrengstgericht sturen voor teamleiders en sectievoorzitters

S7066 Voor wie is deze cursus bedoeld? Directieleden, teamleiders en sectievoorzitters vo.

Waar gaat de cursus over?

Opbrengstgerichtwerken in 4D Opbrengstgericht werken betekent: sturen op resultaat, op alle niveaus. U verzamelt systematisch gegevens over de leeropbrengsten van uw leerlingen en verbindt hier doelen en acties aan. We gebruiken hierbij een praktische, goed onderbouwde aanpak. De 4D-aanpak is uitstekend toepasbaar in uiteenlopende inhoudelijke verbetertrajecten, bijvoorbeeld op het gebied van lezen, taal, rekenen, spellen of gedrag. Het programma biedt ruimte voor accentverschillen. U kunt primair focussen op opbrengstgericht werken of juist een accent leggen op passend onderwijs. Deze cyclus wordt niet alleen uitgevoerd op leerlingniveau, maar ook op docentniveau en op schoolniveau. Onze adviseurs beschikken over de know how en ervaring om u op schoolniveau effectief te ondersteunen. Data U verzamelt systematisch gegevens over de leeropbrengsten van uw leerlingen. Duiden U analyseert deze gegevens. Wat betekenen ze? Hoe gaat u ermee aan de slag? Doelen Op basis van de analyse bepaalt u welk onderwijs u aanbiedt. U formuleert ambities en ontwikkelt passende onderwijsarrangementen, waarin álle leerlingen tot hun recht komen. Doen U gaat aan de slag. U bewaakt en creëert de randvoorwaarden voor een passend en uitdagend onderwijsaanbod, voldoende leertijd, een duidelijk onderwijsplan en een adequate didactiek.

Als school wilt u het beste uit leerlingen halen. In deze cursus (in de vorm van een masterclass) leert u de resultaten van de leerlingen te verbeteren door te sturen op opbrengsten. U leert allerlei data die op uw school voorhanden zijn te selecteren en interpreteren. Wat is op uw school de waarde van een rapportcijfer? Wat vertellen bijvoorbeeld de cijfers uit het Cito Volgsysteem, de examenresultaten (inclusief de verhouding ce en se) en alle data die u invoert in Vensters vo? En hoe kunt u in samenspraak met de secties de cijfers interpreteren en daar verbeterplannen en een effectieve jaarcyclus voor de afdeling of sectie aan verbinden? Naast een goede interpretatie van data is het pedagogischdidactisch handelen van uw docenten een belangrijk aangrijpingspunt voor opbrengstgericht werken. U maakt met collega’s een lesmodel voor uw school en gaat daarmee lessen observeren. Daarbij kijken we naar de aanbevelingen die onderzoekers als Fullan, Hattie en Marzano doen op basis van onderzoek naar succesfactoren in het kader van opbrengstgericht werken. Als sluitstuk van de cursus onderwerpt u uw eigen school aan een audit opbrengstgericht werken.

Cursusinhoud • • • • • •

•

U leert verschillende soorten data (cijfers) te interpreteren. U leert hoe u in overleg met secties de leerlingresultaten kunt verbeteren en verbeterplannen opstellen. U maakt een lesmodel voor uw school en observeert collega’s. U onderzoekt het toetsbeleid in de sectie en doet verbetervoorstellen. U krijgt inzicht in de succesfactoren die leiden tot hogere opbrengsten in de klas en op school. U leert de cyclus van opbrengstgericht werken te vertalen in een cyclus van data verzamelen, data interpreteren, verbeterplannen maken, secties aansturen en evalueren. U maakt een audit van uw eigen school ten aanzien van opbrengstgericht werken.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Opbrengstgericht werken

Datacoach

S7068

Vakkundig toetsen en opbrengstgericht werken

S7064 Een datacoach draagt zorg voor de toetskeuze, de toetskalender en het toepassen van toetsprocedures binnen de school.

Voor wie is de cursus bedoeld?

Waar gaat de cursus over?

Docenten die al als datacoach binnen de school functioneren of dat binnenkort gaan doen.

Wat maakt een toets tot een goed meetinstrument? Op welke plek in de leerlijn zet onze sectie een toets in en aan welke kwaliteitsafspraken houden wij ons? Wat doen wij met de schat aan informatie die elk toetsmoment oplevert? Het antwoord op deze en vele andere vragen omtrent toetsing komen aan bod in deze cursus. U gaat op basis van de verzamelde data, de onderwijsbehoeften van leerlingen koppelen aan een hanteerbare werkwijze in de les. Met behulp van data kunt u namelijk uw lesdoelen scherper formuleren en daarmee het beste uit uw leerlingen halen. Na afronding van deze cursus kunt u zich met recht een expert op het gebied van toetsen noemen. Een must voor elke school om meerdere toetsexperts in huis te hebben.

Waar gaat de cursus over? In deze cursus leiden wij u op tot datacoach op school. Een datacoach voert in de school verschillende taken uit. Hij of zij zorgt voor de toetskeuze, voor de toetskalender en voor het vaststellen en realiseren van zorgvuldige procedures rondom toetsing binnen de school. Verder is een belangrijke taak van de datacoach om ervoor te zorgen dat alle relevante personen in de school inzicht krijgen in de toetsresultaten en daar ook naar handelen. De datacoach is in staat collega’s te coachen in het ontwikkelen van aanvullende onderwijsarrangementen voor zwakke en excellent presterende leerlingen.

Docenten vo.

Cursusinhoud Cursusinhoud In de cursus oefent u met het analyseren van toetsresultaten op basis van het Onderwijscontinuüm van de CED-Groep. Ook de toetsen rapportcijfers van uw eigen vak kunnen daarbij onder de loep worden genomen. Aan de hand van deze analyse ontwerpt u onderwijsarrangementen voor verschillende groepen leerlingen in de school. Daarvoor verkent u de mogelijkheden van inzetbare materialen, methodieken en acties op beleidsniveau die het onderwijsniveau kunnen verhogen. Ook gaan we in op andere werkzaamheden van de datacoach binnen de school, zoals het voorbereiden van de toetsafname en de presentatie van toetsresultaten aan collega’s, ouders en leerlingen. Ten slotte komt de beleidskant aan bod. De datacoach bewaakt de acties die in gang worden gezet om de onderwijsprestaties te verhogen en zorgt, waar nodig, voor bijstelling van de ingezette acties. Speciaal aandachtspunt daarbij is de verankering van de procedures en maatregelen in het schoolbeleid.

Wat u verder nog moet weten… •

Bij de cursus is het boek Taal in 4D inbegrepen.

U leert tijdens de bijeenkomsten: • zin en onzin van toetsen • veelvoorkomende valkuilen ten aanzien van toetsing herkennen en omzeilen • uiteenlopende functies en toepassingsmogelijkheden van toetsen • alles over inspirerende internationale praktijkvoorbeelden • aanscherpen toetsbeleid binnen het vakwerkplan • vakkundig overnemen, aanpassen en opstellen van toetsen • uw huidige toetsen op kwaliteit screenen • constructiefouten in toetsvragen herkennen • alles over toetstaxonomieën • doorlopende leerlijnen vast te stellen met behulp van toetsen • optimaliseren toetsprogramma’s (PTA’s en PTO’s) • indelen van de klas naar arrangementen op basis van toetsanalyses • leren kennen en hanteren van de onderwijsbehoeften • koppelen van onderwijsbehoeften en arrangementen • realiseren hogere leeropbrengsten met behulp van toetsen

Wat u verder nog moet weten… Gedurende de gehele cursus werkt u aan een eigen verbetertraject. Elke bijeenkomst biedt ruimte, nieuwe theoretische inzichten en individuele begeleiding om s tappen te maken binnen het eigen verbetertraject.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Passende ondersteuning en professionalisering Binnen het voorgezet onderwijs vormen mentoren veelal de spil van de begeleiding. Zij ondersteunen en monitoren de studievaardigheden en het welbevinden van de leerlingen in hun klassen. En zij zijn eerste aanspreekpunt voor leerlingen die extra zorg nodig hebben. Zij worden bij hun werk ondersteund door zorgcoördinatoren die op hun beurt weer de contactpersonen zijn met de professionals buiten de school. Wanneer er problemen zijn waarbij betrokkenheid van deze mensen nodig is, zoals bij stoornissen in de psychosociale ontwikkeling of ernstig schoolverzuim, worden deze besproken in het zorgadviesteam (ZAT). Dit vraagt om nauwe samenwerking tussen scholen en hulpverleners, waarbij de zorg van de externe partners vraagt om afstemming met de school. Een goed georganiseerde zorgstructuur van de school draagt bij aan snelle inzet van professionals binnen de school wanneer er problemen worden gesignaleerd. De CED-Groep heeft ruime ervaring in het ondersteunen bij de opzet van uw zorgstructuur en de begeleiding en scholing van mentoren, zorgcoördinatoren en ZAT’s in het voortgezet onderwijs.

Basiscursus zorgcoördinator

S5103 Voor wie is de cursus bedoeld?

Cursusinhoud • • • •

Passend onderwijs profiel van de zorgcoördinator en nu in de praktijk, hoe houd je het werkbaar? managen van de zorg

Zorgcoördinatoren vo.

Waar gaat de cursus over? De invoering van Passend onderwijs heeft consequenties voor de inrichting van het onderwijs en gevolgen voor de inhoud van de werkzaamheden van de zorgcoördinator. Een goede zorgstructuur en adequate afstemming met het samenwerkingsverband en de gemeente zijn belangrijker dan ooit. Uitgaan van onderwijsbehoeften, handelingsgericht werken, het opstellen van groepsplannen en het werken met ontwikkelingsperspectieven van leerlingen zijn ook facetten van het werk als zorgcoördinator. In deze cursus leert u effectief invulling te geven aan uw taken en verantwoordelijkheden, waarbij de focus ligt op uw rol binnen de schoolorganisatie.

Basiscursus gedragspecialist

S4455 Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten vo.

Waar gaat de cursus over? Lesgeven aan pubers en adolescenten: leuk en lastig! Als de lastige kant de overhand krijgt, kan het helpen om meer te weten over gedrag en gedragsbeïnvloeding. Of om hulp te zoeken bij een gedragspecialist op school. De cursus Gedragspecialist biedt praktisch toepasbare kennis van mogelijke oorzaken van probleemgedrag, de

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Passende ondersteuning en professionalisering

gedragsleer en de motivatietheorie. Het analyseren van probleemgedrag van leerlingen en het vertalen van deze analyse in onderwijsbaar positief gedrag nemen een belangrijke plaats in. Na de cursus is de gedragspecialist in staat collega’s te adviseren en begeleiden bij een individuele en groepsgerichte aanpak. De cursus is in principe bestemd voor alle docenten en dus ook voor docenten in een lc- of ld-functie met bijzondere taken, zoals zorgcoördinatoren, teamleiders, afdelingsleiders en sectieleiders.

Cursusinhoud •

•

Cursusinhoud • • • • • • • • •

toegepaste gedragsleer en motivatieleer psychopathologie en probleemgedrag basisaanpak voor gedrag observeren, registreren en analyseren: gedrag van leerlingen en docenten werken vanuit onderwijsbehoeften: wat heeft deze leerling nodig om te leren? het brein en gedrag vaardigheden van docenten (Teach Like a Champion) gesprekstechnieken: gesprekken met leerlingen, collega’s en ouders intervisie en begeleiden van collega’s

Wat u verder nog moet weten… Bovenstaande cursusinhoud wordt behandeld tijdens negen cursusdagen. Na elke cursusbijeenkomst zijn er huiswerkopdrachten, waarbij u het geleerde beproeft in uw eigen praktijk. Bij deze opdrachten behoort ook het bestuderen van literatuur. Daarnaast werkt u aan een casus vanuit uw eigen praktijk. Als eindwerkstuk maakt u een presentatie voor uw team waarin u vertelt wat u heeft geleerd, hoe u het geleerde in praktijk gaat brengen en wat men van u als (beginnend) gedragsspecialist kan verwachten.

Basiscursus interne vertrouwenspersoon

S5261

•

De taken van de interne vertrouwenspersoon en de functie van externe vertrouwenspersoon (indien aanwezig). Hoe verhoudt de taak van interne vertrouwenspersoon zich tot de externe vertrouwenspersoon, de directie, de klachtencommissie en het bevoegde gezag? Hoe ziet de klachtenregeling eruit? Vertrouwen hebben in iemand. Wat heeft een leerling nodig om vertrouwen te hebben in de interne vertrouwenspersoon? Hoe gaat u om met een klacht? Hoe handelt u als interne vertrouwenspersoon in bepaalde situaties? Meld- en aangifteplicht en het oefenen van de lastige gesprekken die je als interne vertrouwenspersoon moet voeren met ouders, leerlingen of collega’s. Klachtroutes en de sociale kaart. Ook wordt aandacht besteed aan de proactieve en preventieve werkzaamheden van de interne vertrouwenspersoon in de eigen school.

Gecertificeerde externe vertrouwenspersonen De CED-Groep kan uw instelling, school of bestuur gecertificeerde externe vertrouwenspersonen leveren. U haalt daarmee onafhankelijke kwaliteit in huis, juist als er lastige zaken in het spel zijn. De vertrouwenspersoon is er voor hulp bij het vinden van oplossingen. Deze vertrouwenspersoon kan daarnaast de scholing van uw interne vertrouwenspersonen (ook wel interne contactpersonen machtsmisbruik genoemd) verzorgen, uw jaarverslag van klachtenbehandeling – als onderdeel van uw sociaal jaarverslag – coördineren en leveren, en uw directie, leraren of ouders voorlichten over nieuwe thema’s of ontwikkelingen in het sociale domein. De vertrouwenspersonen van de CED-Groep hebben geheimhoudingsplicht. Zij werken samen in de projectgroep ‘Preventie Machtsmisbruik’.

Voor wie is de training bedoeld? Beginnende interne vertrouwenspersonen of interne vertrouwenspersonen die al langer als zodanig werkzaam zijn, maar hun kennis willen bijspijkeren.

Waar gaat de training over?

Veilig op school Het cursusaanbod is voortdurend in ontwikkeling. Kijk op www.cedgroep.nl/veiligopschool voor het meest actuele aanbod.

In deze cursus krijgt u een basistraining tot interne vertrouwenspersoon op school. U krijgt zicht op de onderdelen van deze taak en de bijbehorende werkzaamheden. Er wordt veel tijd ingeruimd voor het trainen van gesprekstechnieken en bespreken van casussen. Na deze training kunt u starten als interne vertrouwenspersoon (ook wel interne contactpersoon machtsmisbruik) op uw school.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Passende ondersteuning en professionalisering

Training mentorvaardigheden

S5080 Voor wie is de cursus bedoeld? Mentoren vo.

Waar gaat de cursus over? In deze cursus worden de basisvaardigheden behandeld waarmee u als mentor direct aan de slag kunt. Door uitbreiding van kennis en het praktisch oefenen van gesprekssituaties ontstaat er meer zekerheid over het eigen functioneren. Tevens leert u op een effectieve manier te participeren in de zorg naar de leerlingen van uw mentorklas.

Cursusinhoud • •

actief luisteren en gespreksvaardigheden gesprekken met ouders, hoe voer je als mentor op adequate wijze een tienminutengesprek • gesprekken met ouders, waaronder slechtnieuwsgesprekken • omgaan met weerstanden in gesprekken met leerlingen en/of ouders • ontwikkeling van het groepsproces (en je dat als docent positief kunt beïnvloeden) • veiligheid en regels: hoe ga je om met regels in de klas en regels in de school • pesten (analyse van het pestprotocol) • conflictbemiddeling • kernkwaliteiten en valkuilen (deze in relatie brengen met collega’s en/of leerlingen) • intervisietechniek voor het bespreken van problemen Samen met de school zoeken we naar een goede mix, passend bij de schoolsituatie en de wensen van de deelnemers.

Werkwijze De bijeenkomsten starten met een korte theoretische uiteenzetting. Vervolgens nemen de persoonlijke ervaringen een belangrijke plaats in. Door gebruik te maken van een intervisiemethode en gesprekstechnieken, wordt de transfer naar praktijksituaties bevorderd. Hierdoor ontstaat er een dubbele ‘loop’ van leren, op inhouds- en vaardigheidsniveau. U traint vaardigheden die bruikbaar zijn bij de uitvoering van mentortaken. De uitwisseling van inzichten en ervaringen met uw collega’s hebben een positief effect op de teamvorming en betrokkenheid bij het schoolbeleid.

Wat u verder nog moet weten… Elke deelnemer aan de cursus ontvangt het boekje Spellen voor de mentorgroep in de onderbouw, zodat u uw mentorgroepen op verschillende kwaliteiten kunt aanspreken.

Loopbaanoriëntatie en -begeleiding in het vmbo Maatschappelijke ontwikkelingen als individualisering, digitalisering, globalisering, ontgroening en vergrijzing en de snelheid waarmee de wereld verandert leiden tot nieuwe beroepen. Dit vraagt om een andere aanpak van het beroepskeuzeproces bij leerlingen. Hiervoor heeft een school een Loopbaanoriëntatie en –begeleidingplan of kortweg een LOB-plan nodig. Een plan waaruit blijkt dat de school wil werken aan talenten, maar ook aan zelfsturing en weerbaarheid. Het is van belang dat deze componenten onderdeel worden van het LOB-beleid. Oriënteren op een loopbaan en de begeleiding daarbij, zorgt voor vermindering van schoolverlaters en switchgedrag. Dit is terug te lezen in de cijfers van vroegtijdig schoolverlaten en het switchgedrag op de vervolgopleidingen. Een van de adviezen uit verschillend onderzoek blijkt dat de scholen veel meer hun blik naar buiten moeten ontwikkelen (ECBO, 2011; OC&W, 2014-17) om leerlingen goed voor te bereiden op het leven na het voortgezet onderwijs. (Kuijpers en Meijer, 2011). Het gaat om het aanwakkeren van een vlammetje. Op welke manier kan de school, in samenwerking met thuis, het beste uit de leerlingen halen? Ook het nadenken en stimuleren van zelfstandigheid en eigenaarschap is van groot belang om betere beroepskeuzes te maken. Naast het aanwakkeren van het vlammetje, gaat het om ervaringen opdoen. Ervaringen in en om de school. In samenwerking met het bedrijfsleven, maar ook de vervolgopleidingen.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Passende ondersteuning en professionalisering

Loopbaan oriëntatie en –begeleiding in het vmbo

S7314 Een LOB-plan van begin tot eind

Voor wie is de cursus bedoeld? Decanen of schoolleiders vmbo die bevlogen aan de slag willen met het LOB.

Waar gaat de cursus over? In het vmbo gaan in 2016 de vernieuwde beroepsgerichte examens van start. Hierin is loopbaanbegeleiding en -oriëntatie (LOB) opgenomen in het kerndeel van het examen. Een verplicht onderdeel hiervan is het opleveren van een loopbaandossier. Het loopbaandossier wordt verplicht in het hele voortgezet onderwijs. Aan de hand van de activiteiten en de reflectie hierop, krijgen leerlingen een beter beeld van hun kwaliteiten, krijgen zij meer verantwoordelijkheden over hun loopbaan en kunnen zij uiteindelijk beargumenteerde keuzes maken ten aanzien van hun loopbaan. De school zal een krachtige leeromgeving moeten ontwikkelen waarin de vijf loopbaancompetenties geïntegreerd zijn in het dagelijks onderwijs. Dit vraagt om een andere rol van de decaan, mentoren en ook zeker de beroepsgerichte docenten. De decaan zal meer in de tweede lijn van de begeleiding komen. Terwijl de mentoren en beroepsgerichte docenten in de eerste lijn van de begeleiding komen te staan. Keuzes waar een school nu voor staat.

Cursusinhoud De cursus gaat over de vijf loopbaancompetenties en welke veranderingen deze van uw programma vragen. U krijgt elke bijeenkomst informatie over loopbaanoriëntatie en -begeleiding in het vo. U gaat samen met andere collega decanen of schoolleiders kijken naar de verschillende mogelijkheden van samenwerking met derden. Tijdens de cursus schrijft u gaande weg een eigen LOB-plan voor uw school. De cursus bestaat uit vier bijeenkomsten: • veranderende rollen van de school, de decaan, het mentoraat en de docenten • 4D’s in het plan: het borgen en evalueren van de doelen • het betrekken van derden • de rol van de leerling Aan het eind heeft u, een LOB-plan, waarin uw visie op LOB beschreven staat, hoe u de integratie van LOB wilt vormgeven op school en u heeft de rollen van alle betrokken beschreven. Een plan waaruit blijkt dat de school wil werken aan talenten, maar ook aan zelfsturing en weerbaarheid van zijn leerlingen.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Effectief taalonderwijs De CED-Groep is sterk in taal. In de diverse gemeente verzorgen onze onderwijsadviseurs zeer effectieve trajecten Taal Effect om de taalresultaten van leerlingen in het voortgezet onderwijs te verbeteren. Zowel op de toetsen voor tekstbegrip als voor woordenschat wordt in de Taal Effectrajecten forse winst geboekt. De CED-Groep hanteert een uitgekiende strategie met schoolrapportages op klassenniveau, het uitwisselen van successen tussen scholen, het hanteren van een kijkwijzer voor monitoring van de voortgang en het opleiden van datacoaches. De blauwdruk voor dit traject ligt er. Nieuwe gemeentes en besturen kunnen er hun voordeel mee doen. Naast trajecten voor gemeentes, besturen en scholen zijn er ook mogelijkheden voor docenten om zich individueel bij te scholen, bijvoorbeeld op een specifieke taalvaardigheid of in de rol van taalcoördinator.

Basiscursus taalcoördinator

S1105 Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten vo.

• •

Waar gaat de cursus over?

•

Wanneer een school de leerprestaties van leerlingen op de basisvaardigheid taal wil verbeteren, is het aanstellen van een taalcoördinator van wezenlijk belang. Het opstellen van een taalbeleidsplan, het verbeteren van de didactische vaardigheden van alle docenten, het afnemen van taaltoetsen en het kiezen van (extra) methodes kunnen tot de verantwoordelijkheden van een taalcoördinator behoren. Ook kan de taalcoördinator binnen de school fungeren als taalcoach. Het is essentieel dat iemand binnen de school de kennis en vaardigheden bezit die nodig zijn voor het ontwikkelen en uitvoeren van een adequaat taalbeleid.

Cursusdoelen De taalcoördinator heeft na afloop van de cursus: • kennis en inzicht in factoren die van invloed zijn op goed taal/leesonderwijs op school-, groeps- en leer-

•

lingniveau, met als doel de leerlingresultaten te verbeteren kennis van recente ontwikkelingen in het taal/leesonderwijs en taalgericht vakonderwijs kennis van veranderingsprocessen vaardigheden in innovatie- en implementatieprocessen en het begeleiden en coachen van docenten zelf een taalbeleidsplan opgesteld voor de eigen school

Wat u verder nog moet weten... •

• •

•

Voorafgaand aan de opleiding wordt met iedere deelnemer een (telefonische) intake gehouden waarbij wordt ingegaan op de eigen schoolsituatie en persoonlijke leerdoelen. U krijgt een literatuurlijst met verplicht te lezen boeken die u zelf moet aanschaffen. De bijeenkomsten hebben een interactief karakter, de eigen inbreng van de deelnemers staat voorop. Afwisselende werkvormen en ruimte voor discussie zorgen voor een coöperatieve sfeer. Het opstellen en invoeren van een taalbeleidsplan kan ook via een begeleidingstraject op school. U kunt hiervoor een offerte aanvragen.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Effectief taalonderwijs

Taalgericht vakonderwijs

S1620 Voor wie is de training bedoeld?

Wat u verder nog moet weten… Vanaf de website van het Platform taalgericht vakonderwijs, waarin de CED-Groep participeert, zijn veel handige producten te downloaden waarmee u vorm en inhoud kunt geven aan taalgericht vakonderwijs.

Docenten vo.

Waar gaat de training over? Onderwijs in alle vakken en leergebieden wordt steeds taliger. Veel leerlingen hebben daar problemen mee. U kunt deze taalproblemen aanpakken in uw eigen lessen met behulp van de praktische tools die taalgericht vakonderwijs (tvo) te bieden heeft. Taalgericht vakonderwijs is een beproefde wijze van lesgeven die leerlingen vaardig maakt in het uitvoeren van de taaltaken in uw lessen: het lezen en begrijpen van schoolboekteksten, het beantwoorden van vragen, het geven van een presentatie, het maken van verslagen enzovoort.

Cursusinhoud In de cursus Taalgericht vakonderwijs leert u door middel van praktische opdrachten hoe u taalgericht les kunt geven. We reiken voorbeelden aan uit de praktijk en verbinden die met de theoretische basis van tvo. In elke bijeenkomst staat één van de pijlers van taalgericht vakonderwijs centraal. In de periodes tussen de bijeenkomsten past u het geleerde toe in uw eigen lessen. Hiervan doet u verslag in de eerstvolgende bijeenkomst.

Aan de slag met woordenschat

S1505 Welke woorden en met welke didactiek?

Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten vo.

Waar gaat de cursus over? Wat moet je precies doen als je iets moet ‘interpreteren’ en wat is ‘marginaal’? Wat betekent ‘afgezien van’? Veel leerlingen hebben ogenschijnlijk weinig problemen met woordenschat. Toch zijn vaak grote aantallen woorden bij leerlingen onbekend of ze kennen ze maar oppervlakkig. Dit levert problemen op bij tekstbegrip, maar ook bij het spreken en schrijven van leerlingen. Iets wat leerlingen niet alleen parten speelt bij het vak Nederlands, maar bij alle vakken. Deze korte cursus is bedoeld voor alle docenten in vo en mbo die werk willen maken van het verbeteren van de woordenschat van hun leerlingen.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Effectief taalonderwijs

Cursusinhoud Welke woorden hebben de leerlingen op de verschillende onderwijsniveaus (vmbo, havo, vwo) nodig? Hoe breng je in kaart hoe groot de woordenschat van de leerlingen is en hoe blijf je dat volgen? Wat zijn de relevante, actuele theorieën op het gebied van woordenschatdidactiek? Hoe leert u woorden aan? En welke plaats kan woordenschatverwerving hebben in het schoolbeleid? Op deze vragen krijgt u in de training antwoord. U gaat naar huis met praktische handreikingen waarmee u op een zinvolle manier kunt werken aan de uitbreiding van woordenschat.

Krachtig schrijfonderwijs

S1651 Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten vo.

Waar gaat cursus over? Schrijfvaardigheid kan veel meer zijn dan het geven van een schrijfopdracht en die vervolgens nakijken. Hoe haalt u het beste uit uw leerlingen? Hoe reflecteert u met leerlingen op de geschreven tekst? Hoe zorgt u ervoor dat de leerlingen aan het eind van hun schoolloopbaan op het vereiste referentieniveau zitten? En hoe maakt u aan hen duidelijk wat dat niveau inhoudt? In deze cursus maakt u kennis met procesgericht schrijfdidactiek en leert u hoe u de opbrengsten van uw schrijfonderwijs kunt verhogen.

Nieuw! Newswise Newswise is een programma begrijpend lezen voor het vak Engels waarbij gebruik wordt gemaakt van actuele onderwerpen die voor jongeren interessant zijn. Er is veel aandacht voor woordenschatuitbreiding. Newswise is gebaseerd op de succesvolle aanpak van Nieuwsbegrip, een programma dat op meer dan 6000 Nederlandse scholen wordt gebruikt bij het vak Nederlands. Newswise verschijnt elke twee weken en bevat een nieuwstekst plus opdrachten. De teksten zijn gebaseerd op authentieke bronnen en worden aangeboden op niveau A2 en B1 van het Europees Referentiekader (ERK). De voertaal van Newswise is Engels. Newswise is bedoeld voor leerlingen in de bovenbouw van het (tweetalig) basisonderwijs, voortgezet onderwijs, mbo en speciaal onderwijs. Newswise verschijnt op twee verschillende niveaus (A2 en B1). Bij de teksten horen opdrachten die gericht zijn op het werken met vijf evidence-based leesstrategieën. Meer weten of een proefabonnement nemen? Kijk op www.newswise.nl

Cursusinhoud Procesgerichte didactiek: hoe gebruikt u de andere taalvaardigheden om de schrijfvaardigheid te versterken? U maakt kennis met een aantal bewezen (evidence-based) aanpakken voor goede schrijfdidactiek. U krijgt een aantal handvatten en werkvormen voor een activerende, taalstimulerende, procesgerichte schrijfdidactiek aangereikt. U gaat actief aan de slag met verschillende werkvormen en u vertaalt die naar uw eigen praktijk door die uit te proberen in uw eigen lessen. Van 1F tot 4F: hoe brengt u lijn aan in het schrijfonderwijs? Hoe reflecteert u met leerlingen op de geschreven tekst? We werken aan een leerlijn met adequate schrijfopdrachten en een feedbackmodel dat leerlingen/studenten helpt te reflecteren op hun tekst. De eisen in de referentieniveaus taal zijn daarbij steeds de richtlijn; van belang is echter ze te concretiseren voor het specifieke genre dat centraal staat in de schrijfopdracht. Ook werkvormen waarmee u leerlingen kunt uitdagen een tekst te produceren op een hoger taalniveau komen aan bod. We wisselen ervaringen uit en we koppelen deze ervaringen weer aan relevante theorieën uit de schrijfdidactiek.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Effectief leesonderwijs Goed kunnen lezen is een basisvoorwaarde voor goed presteren in alle vakken. Wat kunnen docenten, school of andere hoofdrolspelers in en rond het onderwijs voor een leerling doen als het lezen niet goed lukt? Lees meer hierover bij de cursus Leesexpert vo. Begrijpend lezen is nog complexer. Er zijn veel factoren van invloed op het destilleren van de goede informatie uit een tekst. Bij het Kenniscentrum Begrijpend Lezen van de CED-Groep wordt veel kennis en informatie verzameld over goed begrijpend leesonderwijs. Er wordt onderzoek gedaan en werkwijzen worden op scholen beproefd. Deze kennis en vaardigheden hebben wij omgezet naar een toegankelijk cursusaanbod voor docenten.

Leesexpert vo

S2115 Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten en taalcoördinatoren vo.

Conferentie Begrijpend lezen

S2158 Jaarlijks organiseert het Cursus- en conferentiebureau van de CED-Groep in samenwerking met het Kenniscentrum Begrijpend Lezen een aantal conferenties over begrijpend lezen. De eerstvolgende conferentie wordt eind september gehouden in Rotterdam. Lees vanaf juni meer op onze site: www.cedgroep.nl/conferentiebegrijpendlezen.

Waar gaat de training over? Een goede leesvaardigheid is essentieel voor het volgen van onderwijs. Dat geldt voor leerlingen op alle niveaus. Daarom is het van belang dat elke school werk maakt van effectief leesonderwijs en het vrij lezen door leerlingen stimuleert. Ingrediënten van een goed leesbeleid zijn onder meer: • aanleren van een goede tekstaanpak bij Nederlands en gebruik van die aanpak binnen andere vakken • schoolbrede aandacht voor woordenschat en algemene ontwikkeling

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Effectief leesonderwijs

• •

veel activiteiten rondom gelezen teksten en boeken het bieden van verschillende vormen van ondersteuning en voldoende uitdaging aan zowel goede als zwakkere lezers

Zo’n leesbeleid beperkt zich niet tot het vak Nederlands, maar docenten Nederlands vervullen wel een spilfunctie in het creëren van de voorwaarden voor een goede leesontwikkeling van de leerlingen op hun school. De CEDGroep heeft een speciaal aanbod met twee sporen samengesteld. In het eerste spoor wordt één persoon in de school opgeleid als leesexpert, in principe een docent Nederlands. Hij/zij volgt deze bovenschoolse training. In het tweede spoor volgen diverse groepen docenten (talendocenten, docenten van andere vakken en/of onderwijsteams) op school trainingen om lezen en schrijven in de verschillende vakken een goede plaats te geven. De leesexpert-in-wording kan direct een rol spelen bij de voorbereiding van deze schoolspecifieke trainingen. De sporen kunnen echter ook onafhankelijk van elkaar worden ingezet. In deze cursusbeschrijving leest u over de bovenschoolse cursus tot leesexpert.

kaarten, leerlingen werken aan een boekverwerkingsopdracht of wisselen lees/boekervaringen uit. Belangrijk is dat er daadwerkelijk veel gelezen wordt, zowel op school als thuis. Het devies luidt: altijd een boek of krant bij de hand. Meer informatie: www.cedgroep.nl/leesdok.

Cursusinhoud Tijdens de cursus maakt u aan de hand van concrete, praktisch inzetbare werkvormen kennis met Leesdok, de onderdelen, de werkwijzen en de voorwaarden om het programma bij u op school te laten slagen. Bij Leesdok horen, naast de referentiekaarten bij de verschillende niveaus, lessuggesties voor de invulling van het Leesdokuur, boekenlijsten en verwerkingsopdrachten per niveau. Ook is er een oudercomponent ontwikkeld, met voorlichting over Leesdok voor ouders en tips om het leesgedrag en de leesvaardigheid van hun kind te stimuleren. U leert de mogelijkheden van deze onderdelen kennen en bepaalt in samenspraak met de trainer welke onderdelen van Leesdok bij u op school goed ingezet kunnen worden.

Cursusinhoud In de vier bovenschoolse bijeenkomsten komen de volgende thema’s aan bod: • de doorgaande leerlijn voor zakelijk lezen en fictielezen (o.a. vanuit het referentiekader taal) • effectieve didactische aanpakken voor het omgaan met teksten, zoals modellen en rolwisselend lezen • stimuleren van vrij lezen • het maken van leesonderwijsarrangementen op basis van de toetsresultaten van leerlingen/klassen • interactie tussen lezen en schrijven • taalgericht vakonderwijs en transfer van de op school gekozen tekstaanpak naar andere vakken

Aan de slag met Leesdok

S2105 Teamtraining

Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten vo.

Waar gaat de cursus over? Het lezen van fictie op een motiverende manier en op het juiste niveau stimuleren – daar gaat het om in Leesdok. Een school besteedt ten minste een uur per week aan Leesdok. In zo’n uur wordt er echt gelezen; leerlingen maken leeskilometers. Daarnaast vinden er allerlei leesbevorderende activiteiten plaats: de docent houdt leesontwikkelgesprekken aan de hand van de referentie-

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Effectief leesonderwijs

Werken met Nieuwsbegrip

S2183 Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten vo.

Wat is Nieuwsbegrip? Nieuwsbegrip: dat is leren met het nieuws van de dag. Met wekelijks actuele lessen voor begrijpend lezen, rekenen en schrijven, vele mogelijkheden voor het digibord en online leren.

Nieuwsbegrip Basis bevat wekelijks nieuwe informatieve leesteksten en opdrachten. De onderwerpen worden door de gebruikers zelf aangedragen en daardoor altijd actueel en aansprekend. De teksten en opdrachten zijn op vijf niveaus: AA, A, B, C en D.

Nieuwsbegrip Schrijven biedt lessen voor stelonderwijs, aansluitend bij het nieuwsbegriponderwerp. Het doel is dat leerlingen teksten leren schrijven met verschillende functies en in verschillende vormen, dat zij plezier hebben in schrijven en dat zij verschillende stappen in het schrijfproces aanleren. De schrijflessen zijn onderdeel van de Nieuwsbegrip Basis.

Nieuwsbegrip XL geeft de leerlingen toegang tot het online leerlingendeel van Nieuwsbegrip. Daar maken zij wekelijks een andersoortige tekst met opdrachten én er zijn woordenschatoefeningen. Bij de woordenschatoefeningen wordt gebruik gemaakt van de moeilijke woorden van de week van de nieuwsbegriptekst.

Nieuwsrekenen is een aantrekkelijke aanvulling op de rekenmethodes. Nieuwsrekenen geeft iedere week toepassingsopgaven op zes verschillende niveaus. Precies genoeg voor een half uur extra rekenen, aan de hand van het actuele nieuwsbegriponderwerp.

Waar gaat de cursus over? De cursus Werken met Nieuwsbegrip is bedoeld voor docenten die sinds kort met Nieuwsbegrip werken of daarmee gaan starten. Alle ins & outs van Nieuwsbegrip en goed begrijpend leesonderwijs in vo en mbo worden in vogelvlucht behandeld.

Cursusinhoud • • • •

goed begrijpend leesonderwijs: didactiek en werkvormen aansluiting van Nieuwsbegrip op de referentieniveaus Nieuwsbegrip Basis en Nieuwsbegrip XL: haal alles eruit wat erin zit differentiëren met Nieuwsbegrip

Nieuwsbegrip: omgaan met verschillen in de groep

S2192 Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten vo die Nieuwsbegrip al gebruiken.

Waar gaat de cursus over? Nieuwsbegrip is een online methode met actuele teksten en opdrachten gericht op tekstbegrip. Nieuwsbegrip besteedt structurele aandacht aan lees- en woordenschatstrategieën, essentiële elementen om een goede lezer te worden. Voor de gebruikers van Nieuwsbegrip zijn diverse cursussen om de methode nog beter te implementeren op uw school. De cursus Nieuwsbegrip: omgaan met verschillen in de groep is voor gevorderden.

Cursusinhoud Nieuwsbegrip biedt de unieke mogelijkheid om met de hele groep tegelijkertijd met hetzelfde actuele onderwerp bezig te zijn, terwijl de leerlingen toch op hun eigen niveau werken. Tijdens deze cursusbijeenkomst leert u hoe u op basis van toetsresultaten het juiste niveau aan een leerling toewijst. Vervolgens krijgt u handvatten voor werken met niveaugroepen in uw klas. Belangrijk hierbij is dat u uw instructie aanpast aan deze werkwijze (differentiëren). U krijgt hierbij een handig hulpmiddel: een fasemodel. Voordeel van deze manier van werken is dat alle leerlingen, ook de betere lezers, een niveau krijgen aangereikt dat bij hen past en hen uitdaagt.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Effectief leesonderwijs

Nieuwsbegrip: De docent als rolmodel

Werken met Nieuwsbegrip en Woordenschat

S2196

S2189

Hoe geeft u als docent het goede voorbeeld?

Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten vo.

Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten van scholen waar Nieuwsbegrip al wordt gebruikt en die goed op de hoogte zijn van de basisprincipes van de methode. De cursus Nieuwsbegrip en Woordenschat is voor gevorderden.

Waar gaat de cursus over? Een goede instructie van de docenten is doorslaggevend voor het leersucces van leerlingen. Het modelen van leesstrategieën – waarbij een leesexpert hardop denkt – draagt bij aan een beter tekstbegrip van leerlingen. Modelen is een krachtig didactisch instrument bij begrijpend lezen waar bij de lessen van Nieuwsbegrip veel gebruik wordt gemaakt. Maar hoe doe je dat modelen goed?

Waar gaat de cursus over? Tijdens het lezen van teksten komen de leerlingen onbekende woorden tegen. Uw leerlingen moeten zich die onbekende woorden eigen zien te maken. Hoe kunt u de verschillende Nieuwsbegriplessen inzetten voor het leren achterhalen van woordbetekenissen en het leren van woorden?

Cursusinhoud Cursusinhoud Hoe geeft u als docent het goede voorbeeld? In deze cursusbijeenkomst komt aan de orde hoe u als docent effectief kunt modelen en hoe u expertleerlingen kunt inzetten. Goed kunnen modelen is een belangrijke vaardigheid bij het aanleren van de leesstrategieën aan leerlingen. Om u daarbij te ondersteunen ontwikkelde Nieuwsbegrip tools voor op het digitaal schoolbord. Tijdens de cursus leggen we uit hoe deze tools werken en hoe u ze het beste kunt inzetten.

In deze module wordt kort uitgelegd hoe het proces van woordenschatverwerving in elkaar zit. Ook behandelen we de relaties tussen begrijpend lezen, technisch lezen en woordenschat. We laten zien hoe u met de actuele woorden van de Nieuwsbegriplessen een stevige impuls geeft aan uw woordenschatonderwijs. Met behulp van theorie en actieve werkvormen gaan we in op de volgende vragen: • Hoe kan ik de digibordtools gebruiken bij Nieuwsbegrip en Woordenschat? • Hoe kunnen mijn leerlingen de woordhulp op het stappenplan lezen van Nieuwsbegrip gebruiken bij het lezen van teksten?

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Effectief leesonderwijs

Nieuwsbegrip en Teach Like a Champion

Starten met Nieuwsbegrip Schrijven

S2197

S2178

Voor wie is de cursus bedoeld?

Docenten vo.

Waar gaat de cursus over?

Speciaal voor scholen die werken met Nieuwsbegrip en Teach Like a Champion is er de nieuwe cursus: Nieuwsbegrip en Teach Like a Champion. Scholen die Nieuwsbegrip gebruiken, kunnen profijt hebben van de combinatie Nieuwsbegrip & Teach Like a Champion. In deze cursus krijgen de nieuwsbegripgebruikers teachtechnieken aangereikt die direct aansluiten bij de belangrijkste principes van Nieuwsbegrip: actief lezen en modelen en een goede voorbereiding van de nieuwsbegriples. Er staan drie teachtechnieken centraal: Begin aan het einde, Dubbele planning en Stap voor stap. Andere teachtechnieken zijn verwerkt in de opbouw van de cursus en worden gedemonstreerd door de trainer.

Nieuwsbegrip biedt sinds enige tijd ook lessen in schrijven van teksten. Hoe is dit materiaal opgebouwd? Wat zijn de didactische achtergronden? Hoe zet u het materiaal effectief in?

Cursusinhoud Onderwerpen die onder andere aan bod komen zijn: • effectieve didactiek stellen/schrijven: strategieën, modelen, feedback geven • beoordelen met rubrics • de opzet van het materiaal: verschillende tekstsoorten, cursorische opbouw • handvatten voor het inzetten van het materiaal • manieren om meer uit het materiaal te halen

Cursusinhoud De cursus bestaat globaal uit de volgende drie delen: • introductie en herhaling van de belangrijkste principes van Nieuwsbegrip • de kern van Teach Like a Champion en een kort overzicht van de meest gangbare technieken • de koppeling tussen Nieuwsbegrip en teachtechnieken

Wat u verder nog moet weten... Deze cursus is niet zinvol als u geen basiskennis heeft over Nieuwsbegrip en Teach Like a Champion. Deze cursus is dus voor gevorderden. Volg bij voorkeur eerst de cursus: Werken met Nieuwsbegrip in het vo (S2183) en Basiscursus Teach Like a Champion vo (S7212).

Doel van de cursus De deelnemer... • is bekend met de didactische opzet en achtergrond van de schrijflessen in Nieuwsbegrip • kiest het juiste niveau voor de leerlingen • zet het materiaal effectief in • kan een schrijfstrategie modelen • kan het materiaal zinvol en doelgericht aanpassen om in te zetten in de eigen groep

Wat u verder nog moet weten... Dit is een opstartcursus van drie uur. Voor wie echt goed geschoold wil worden in stelonderwijs is er een training van vijf bijeenkomsten ontwikkeld: Krachtig schrijfonderwijs (S1651), zie pag 21.

Masterclasses Nieuwsbegrip Naast de cursussen van het Cursus- en conferentiebureau, traint en begeleidt de CED-Groep ook op de werkvloer, op schoolniveau. Kijk voor de acht masterclasses Nieuwsbegrip voor teams op www.nieuwsbegrip.nl.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Effectief leesonderwijs

Begrijpend lezen met Vakbegrip in het (v)mbo

S2186 Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten in (v)mbo

Waar gaat de cursus over? Wat is Vakbegrip? Toewerken naar 2F met motiverende vakteksten Begrijpend lezen wordt leuker als je dat doet met teksten uit je vakgebied. En begrijpend lezen wordt gemakkelijker als je weet wanneer je welke leesstrategieën op teksten kunt toepassen. Leerlingen in het (v)mbo vinden dat moeilijk. Daarom is er Vakbegrip. Vakbegrip is ontwikkeld door de CEDGroep in opdracht van het Steunpunt taal en rekenen mbo. Vakbegrip bevat 32 vakgerichte leesteksten voor de sectoren Techniek en Handel & Economie op 1F-, 1F/2F- en 2F-niveau. Elke leestekst is voorzien van verwerkingsopdrachten begrijpend lezen en woordenschat.

Deze cursus is bedoeld voor docenten die leerlingen en studenten willen leren de juiste leesstrategieën toe te passen op vakteksten. Tevens kan deze cursus een waardevolle aanvulling vormen voor taalcoördinatoren en taalcoaches die hun inhoudelijke kennis en vaardigheden willen versterken.

Cursusinhoud De cursus geeft in één dagdeel antwoord op de volgende vragen: • Wat is Vakbegrip? Alle ins & outs. • Hoe onderwijst u leesstrategieën? • Hoe kunt u het stappenplan lezen toepassen in andere vakken?

Wat u verder nog moet weten... Deze cursus concentreert zich op begrijpend lezen. Wilt u zich daarnaast gericht verdiepen in de mogelijkheden van woordenschatuitbreiding, dan is de cursus Aan de slag met woordenschat aan te raden op pagina 19.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Effectief rekenonderwijs Met de wettelijke invoering van het referentiekader taal en rekenen heeft uw school de opdracht gekregen om rekenbeleid op te zetten, toewerkend naar de afsluitende rekentoets. Heeft u al een rekenbeleid ontwikkeld? Wat doet u op school met de referentieniveaus? Voor deze onderwerpen kunt u terecht bij onze rekenspecialisten die bij u op school op maat op uw vragen kunnen ingaan. In het open aanbod vindt u onder andere korte cursussen voor individuele docenten die zich verder willen professionaliseren in het ondersteunen van collega’s en van leerlingen die met rekenproblemen kampen.

• • • • • •

Hoe organiseer je een cyclus van toetsen, interpretatie, doelen formuleren en handelen? Hoe formuleer je onderwijsarrangementen voor verschillende groepen leerlingen in de school? Rekenen in alle vakken: hoe stem je de rekendidactiek af binnen de school? Contextopgaven heb je in alle vakken; hoe leer je de leerlingen deze op te lossen? Wat doen we met zwakke rekenaars en leerlingen met dyscalculie? Hoe formuleer je succesvol rekenbeleid?

Wat u verder nog moet weten… •

•

Voorafgaand aan de cursus wordt iedere deelnemer gevraagd een intakelijst in te vullen waarin wordt ingegaan op de eigen schoolsituatie en persoonlijke leerdoelen. Er worden huiswerkopdrachten meegegeven. Deze zijn bedoeld om opgedane kennis te spiegelen aan de praktijk. De cursus wordt afgerond met het schrijven van een activiteitenplan.

Rekencoach

Aan de slag met het drieslag- en handelingsmodel

S3053

S3092

Voor wie is de cursus bedoeld?

Docenten vo.

Waar gaat de cursus over?

De wettelijke invoering van het referentiekader taal en rekenen en de invoering van de verplichte rekentoets vormen voor scholen aanleiding om een rekenbeleid te formuleren. Daarnaast willen scholen graag het maximale uit leerlingen halen door datagestuurd te werken aan hogere opbrengsten en tegelijk recht te doen aan verschillen. In de cursus leert u een rekenbeleid op te zetten en leert u te sturen op data, zodat de leerlingen met een bij hun capaciteiten passend rekenniveau kunnen uitstromen.

Hoe pakken zwakke rekenaars opgaven aan waarbij flink gerekend moet worden? Waar zitten de grootste problemen en wat betekent dat voor de invulling van de lessen waarin gerekend wordt? Met behulp van het drieslagmodel uit het protocol ERWD kunnen we analyseren waar de problemen zich voordoen: op de as van betekenisverlening en/of op de as van uitvoering en reflectie.

Cursusinhoud De volgende onderwerpen komen in de cursus aan bod: • Hoe hebben de leerlingen leren rekenen op de basisschool?

Cursusinhoud In de cursus krijgt u inzicht en tips voor de aanpak van de rekenproblemen. Daar waar de problemen op de as van de uitvoering zitten, kijken we hoe leerlingen ondersteund kunnen worden met behulp van het handelingsmodel uit het protocol.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Effectief rekenonderwijs

Is uw rekenbeleid op orde?

Wat is Nieuwsrekenen? •

wekelijks levensechte rekenopgaven op zes niveaus • aan de hand van het onderwerp van Nieuwsbegrip • leerlingen voorbereiden op de rekentoets • meer plezier in rekenen! Nieuwsrekenen vormt een aanvulling op uw reguliere methode. Met Nieuwsrekenen besteedt u wekelijks een half uur of meer aan toepassingsopgaven. Hiermee bereidt u uw leerlingen goed voor op het rekenen bij alle vakken, werkt u met hen aan de doelen van het referentiekader en bereidt u hen voor op de rekentoets. www.nieuwsrekenen.nl

Aan de slag met Nieuwsrekenen

S3072 Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten vo.

Cursusinhoud Rekenonderwijs is er uiteindelijk op gericht om leerlingen te leren hun rekenvaardigheden toe te passen in allerlei (functionele) dagelijkse situaties. Nieuwsrekenen kan een krachtige manier zijn om dit functionele rekenen van uw leerlingen te helpen ontwikkelen. Daarvoor is het nodig dat u de didactiek van Nieuwsrekenen goed in de vingers krijgt. Die didactiek heeft de CED-Groep vervat in een vaste aanpak. De kernelementen daaruit en de stappen die u als docent daarbij kunt nemen, komen in de cursus uitgebreid aan bod. Uiteraard oefent u daar tijdens de cursusbijeenkomst ook daadwerkelijk mee. Ten slotte is er aandacht voor de relaties van Nieuwsrekenen met de domeinen van het referentiekader, de vakleerlijnen en het protocol ERWD.

Scholen in het vo en mbo moeten hun rekenbeleid op orde hebben. De volgende vragen komen naar voren als het gaat om de opzet van rekenbeleid: • Wie is verantwoordelijk voor (de uitvoering van) het rekenbeleid op onze school? • Wat kunnen de leerlingen als ze op uw school instromen? Welke toetsgegevens zijn al bekend, welke toetsen kunt u inzetten? • Welke eisen worden aan leerlingen gesteld in de landelijke rekentoetsen voor vo of mbo? Hoe goed bent u bekend met de referentieniveaus? • Hoe zorgt u ervoor dat tachtig procent van de leerlingen het vereiste niveau haalt? • Welke faciliteiten moet u regelen om de rekenvaardigheid van de leerlingen verder te ontwikkelen? • Wat voor programma’s kunt u inzetten om de rekenvaardigheid van de leerlingen te verbeteren? • Wie gaan de rekenlessen geven? Hoe gaat u remediëren? • Hoe heeft u het protocol ERWD ingebed in uw curriculum? • Wat zijn de nieuwe didactische inzichten in het rekenonderwijs? Hoe zit dat met realistisch rekenen? • Met welke vakgroepen gaat u vakgroepoverstijgend aan de slag? • Heeft de school aanbod voor de referentieniveaus rekenen dat past bij alle leerlingen? • Hoe kunt u de opbrengsten van uw rekenonderwijs verhogen en borgen? Hoe richt u de cyclus in? Bij de ondersteuning van het vormgeven van uw rekenbeleid werken we het liefst op maat op locatie. Teamtrainingen en hulp bij het schrijven (van de onderdelen) van uw rekenbeleid behoren tot de expertise van de rekenadviseurs van de CED-Groep. Bij het schrijven van een rekenbeleidsplan maken we gebruik van ‘smart’ doelen en concrete activiteiten. www.cedgroep.nl/rekenenvo

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Lesgeven aan nieuwkomers Anderstalige nieuwkomers van 12 tot 18 jaar die korter dan twee jaar in Nederland zijn, worden opgevangen in een Internationale Schakelklas (ISK). Hier leren ze de Nederlandse taal en kennis van de Nederlandse samenleving. Ook rekenen en Engels zijn kernvakken. Met het oog op een goede aansluiting met het voortgezet onderwijs en mbo staan vaak ook andere schoolvakken op het rooster en wordt er aandacht besteed aan beroepenoriëntatie en opleidingsoriëntatie. De CED-Groep heeft door de jaren heen verschillende projecten voor nieuwkomers begeleid. Samen met ISK-scholen komen we tot een effectieve werkwijze bij de ontwikkeling en invulling van doorlopende leerlijnen, kwaliteitsverbetering docentvaardigheden en didactiek, en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en de aansluiting op vervolgonderwijs. Daarnaast zijn er ook trainingen voor individuele ISK-docenten.

Vakoverstijgend werken in de ISK

S1520 Voor wie is de cursus bedoeld? Docenten ISK’s.

Waar gaat de basiscursus over? Op veel ISK’s worden naast de NT2-lessen ook andere vakken gegeven: Engels, rekenen, zaakvakken, creatieve vakken enzovoort. In korte tijd moeten de leerlingen veel leren, vooral op het gebied van taalvaardigheid en woordenschat. Samenwerking tussen vakken biedt mogelijkheden om de korte leertijd nog beter te benutten. Wat zijn de mogelijkheden voor samenwerking tussen NT2 en andere vakken?

Cursusinhoud Onderwerpen die in de cursus aan bod komen: • doelen die je met vakoverstijgend werken wilt bereiken • de sterke punten van verschillende vakken met het oog op samenwerking • verschillende mogelijkheden om vakoverstijgend te werken • de praktische uitwerking hiervan • implementatie binnen de school

Doel van de cursus De deelnemer... • is zich bewust van de doelen van vakoverstijgend werken • kiest een aanpak die in overeenstemming is met de beoogde doelen • is in staat om vakoverstijgende opdrachten/lessenseries te ontwikkelen • weet hoe je dit op school implementeert

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Lesgeven aan nieuwkomers

Schrijfvaardigheid en NT2

Werken met Nieuwsbegrip in de ISK

S1655

S2185

Voor wie is de cursus bedoeld?

NT2-docenten die op een ISK lesgeven aan leerlingen met uitstroomperspectief vmbo-k, mavo, havo/vwo of mbo (niveau 3/4).

NT2-docenten op de ISK die nog weinig ervaring hebben in het werken met Nieuwsbegrip.

Waar gaat de cursus over? Waar gaat de cursus over? Op ISK’s verwerven nieuwkomers de taalvaardigheid die nodig is om op een bij hun talenten passend niveau te kunnen uitstromen. Schrijfvaardigheid is in veel NT2methodes onderbelicht, terwijl het vervolgonderwijs juist een steeds groter beroep doet op de schrijfvaardigheid van de leerlingen. Hoe bereid je NT2-leerlingen voor op de schrijfvaardigheid die zij in het vervolgonderwijs nodig hebben?

Cursusinhoud Onderwerpen die in de cursus aan bod komen: • wat moet een NT2-leerder minimaal kunnen als het gaat om schrijven? • met welke schrijftaken komen leerlingen in het vo/mbo in aanraking? • wat is effectieve schrijfdidactiek en wat kan genredidactiek daaraan bijdragen? • wat is de relatie van schrijven met lezen en woordenschat? • schrijvend informatie verwerken (schrijvend leren) • bruikbare werkvormen

Doel van de cursus De deelnemer... • is bekend met verschillende soorten schrijftaken in vo en mbo • weet welke schrijftaken NT2-leerders minimaal moeten beheersen • is bekend met effectieve schrijfdidactiek • is bekend met genredidactiek • kan verschillende werkvormen inzetten in de les

Op veel ISK’s wordt naast de NT2-methodes Nieuwsbegrip ingezet om te werken aan begrijpend lezen en woordenschat. Nieuwsbegrip is echter niet ontwikkeld voor nieuwkomers. Waar en wanneer kun je Nieuwsbegrip voor deze doelgroep inzetten en hoe haal je het beste uit het materiaal?

Cursusinhoud Onderwerpen die onder andere in de cursus aan bod komen: • didactiek begrijpend lezen, leesstrategieën en woordenschat • inhoud en didactische opbouw van Nieuwsbegrip • inzet van Nieuwsbegrip in een NT2-traject • manieren om meer uit het Nieuwsbegrip te halen

Doel van de cursus De deelnemer... • is bekend met de didactische opzet en achtergronden van Nieuwsbegrip • kiest het juiste niveau, passend bij het NT2-niveau en het uitstroomperspectief • kan materiaal en werkwijze aanpassen aan NT2-leerlingen • kan aanvullende woordenschatopdrachten ontwikkelen

Wat u verder nog moet weten… Het beoordelen van schrijfvaardigheid komt in deze cursus niet aan bod.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Inschrijfformulier 2016-2017

Trainingen, cursussen, workshops en conferenties vo

s.v.p. per post retour aan: CED-Groep, t.a.v. het Cursus- en conferentiebureau Antwoordnummer 90118 3009 VB ROTTERDAM Een postzegel is niet nodig ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bij meerdere deelnemers dit formulier svp kopiëren Naam instelling ......................................................................................................................................................................... Postadres ................................................................................................................................................................................... Postcode en Plaats .................................................................................................................................................................... Telefoonnummer ....................................................................................................................................................................... Nummer cursus ........................................................................................................................................................................ Naam cursus ............................................................................................................................................................................ Cursusdatum (indien de cursus meerdere keren gegeven wordt) ………………………………………………………………………………...... Cursusplaats (indien de cursus in meerdere plaatsen gegeven wordt) ………………………………………………………………………......

Cursistgegevens (i.v.m. certificering) Naam cursist + voorletters ………………………………………………………………………………………………….........………………………… m/v Adres ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Postcode en woonplaats………………………………………………………………………………………………………………………………………….……… Mobiele nummer (zodat we u bij ziekte van de cursusleider kunnen bereiken) ………………………………………………………...…… E-mailadres …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Functie …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Geboortedatum ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…… Geboorteplaats ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…… Hoe bent u met ons cursusaanbod in contact gekomen? …………………………………………………………………….............………………………………………………………………………………………………………

Datum ………………………………………………………………… Handtekening

Annuleringsvoorwaarden: uw inschrijving kan alleen schriftelijk worden geannuleerd. Bij verhindering kan een collega van uw inschrijving gebruik maken. Annulering tot vier weken vóór de aanvangsdatum is mogelijk tegen uitsluitend betaling van € 50,administratiekosten; bij annulering binnen deze vier weken is de volledige deelnemersprijs verschuldigd.

Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen voor meer informatie, cursusplaatsen, data en prijzen.

Meer informatie •

Wilt u meer weten over onderwerpen uit deze brochure? Kijk op www.cedgroep.nl/cursussen. Mail of bel naar het Cursusbureau van de CED-Groep: cursusbureau@cedgroep.nl, 010 4071504.

•

Wilt u ons relatiemagazine KlasseApart ontvangen? Mail naar klasseapart@cedgroep.nl.

•

Ga naar www.cedgroep.nl/nieuwsbrief om u op te geven voor de nieuwsbrief van uw keuze.

•

De cursusbrochure kunt u aanvragen bij cursusbureau@cedgroep.nl

•

Voor alle andere folders en brochures kunt u terecht bij communicatie@cedgroep.nl.

•

Volg @cedgroep en @cursusced op Twitter.

•

Like ons op www.facebook.com/cursusbureau.

CED-Groep Postbus 8639, 3009 AP Rotterdam, bezoekadres: Dwerggras 30 T: + 31 10 4071 599 E: info@cedgroep.nl

De CED-Groep traint professionals en adviseert beslissers in onderwijs en kinderopvang. En ontwikkelt innovatieve educatieve producten. Dat is wat we doen. Maar niet wat we zijn. Bij de CED-Groep zijn we van alle onderwijsmarkten thuis. We zijn innovatief en hebben een grote passie voor kansen voor kinderen. Maar voor alles zijn we trots op resultaat. Als het een professional lukt om kinderen het beste uit zichzelf te laten halen, hebben wij echt iets bereikt.

CED-Groep bereikt

www.cedgroep.nl

Maart 2016