Krant van de Aarde

NIEUWS / CULTUUR / BEAUTY / SPORT / WONEN / VOEDING / NATUUR EN MILEU / DUURZAAM ONDERNEMEN / REIZEN

GRATIS

Jaargang 6, #2 april/mei 2011

Dag van de Aarde

ieder jaar op 22 april

Overbevolking: wanneer is de Aarde vol?

Nieuwe serie: streekgerechten Gastcolumnist: Marianne Thieme De 5 leukste gadgets Mes en vork • ‘Aardige’ recepten • Gezonde levensstijl: het mediterrane dieet Mode • Serie: duurzame garderobe • Duurzame makeover • Win: prijsvraag

Lezers reageren • Gerda Verburg • de ‘blote borst’ Wereldwijd: • S eada Nourhussen over onze blik op Afrika

Uitgave van de Stichting Dag van de Aarde www.earthday.net www.krantvandeaarde.nl www.dagvandeaarde.nl

INHOUD/REDACTIE REDACTIE

INHOUD

Rokjesdag is ook leuk

Jaargang 6 #2 april/mei

‘Je weet toch dat Bolivia een ministerie voor Moeder Aarde heeft?’, vraagt Berith mij tijdens een avondje bijkletsen in Amsterdam-Noord, vlakbij het NDSM pontje. Berith is expert op het gebied van internationaal theater.

Ze heeft nog met een interview over haar Theatre Embassy in de Krant van de Aarde gestaan vorig jaar. En geeft mij nu een lesje in wat mijn expertise zou moeten zijn. Foei. Hoe heb ik dat kunnen missen?

Google biedt diezelfde avond nog inzicht. Naast het ministerie van Moeder Aarde wil president Evo Morales ook een internationaal gerechtshof starten om het niet nakomen van de afspraken over broeikasgassen aan te pakken. En op 22 april 2011 moeten er tien miljoen bomen zijn geplant in de strijd tegen het broekaseffect. 22 april, de Internationale Dag van de Aarde. Bolivia denkt groot.

Intussen is 22 april in Nederland ‘gekaapt’ door Rokjesdag.

Ook leuk. Maar aandacht voor ‘Moeder Aarde’ -check bijvoorbeeld eens www.coolglobes.nlvind ik toch van een andere orde van grootte dan blote vrouwenbenen op straat. Niet dat het groot moet. Want via het eten op je bord, de kleren om je lijf en aandacht voor je omgeving maken álle keuzes, hoe klein ook, een verschil. Deze Krant van de Aarde geeft in het groot én in het klein aandacht aan onze Dag van de Aarde.

22 april is, naast rokjesdag, ook Dag van de Aarde. Zegt het voort!

Afran Groenewoud hoofdredacteur

03

Nieuws op z’n Frans 04 Gadget top 5 05 Demeter: Mediterrane dieet, Zonnehoeve 06 Lezersreacties over Gerda Verburg en de ‘blote borst’ 07 Mes en Vork 08 Nieuwe Serie: streekgerechten 08 ‘Aardige’ recepten 10 Column: Gerda Verburg 11 Gastcolumnist: Marianne Thieme 11

Special: Dag van de Aarde Overbevolking: wanneer is het vol? 12, 1 dag op Aarde 14

Mode 16

Duurzame makeover 16, Serie: groene garderobe.

Over sokken. 17

Column: Tinkebell 19 Mooiste plekjes 19

Wereldwijd: Afrikajournalist Seada Nourhussen

over... Afrika 20

Op de agenda 23 Greenpeace: vaarwel steenkool. Hallo zon 23

®

04

NIEUWS

Nieuws op z’n Frans

Redacteur Frans van der Beek geeft zijn visie op wereldwijd duurzaam nieuws. de professional. Als inwoners hun plastic scheiden komen ze jaarlijks tot vijf à tien kilo per huishouden.

Tijdens de proef werd er met het achteraf scheiden van kunststof door een machine, veel meer kunststof uit het restafval gefilterd.

Omgerekend jaarlijks veertig kilo kunststof per huishouden. Om de proef op de som te nemen werd 500 ton huisvuil uit de havenstad ingezameld en getransporteerd naar

vuilniszakken gescheiden. Na twee weken van intensief handmatig sorteerwerk bleek er netto 5,4 procent kunststof, ofwel veertig kilogram per huishouden per jaar, uit het huisvuil te zijn gescheiden. Dus is de enige echte plastic hero: Alexandra van Huffelen!

een nieuwe nascheidingsinstallatie. Met wind, lucht en moderne infrarood afvalscheidingtechnieken werden de kunststoffen uit de

Professioneel plastic scheiden wint

In alle Nederlandse steden staan oranje containers voor kunststof afval. Gebruik je die, dan ben je een ‘plastic hero’. Maar niet in Rotterdam. Wethouder Alexandra van Huffelen wilde weten wie het beste plastic kan scheiden: de burger of

Dilemma: Alexandra van Huffelen

FlowSleeping ontwikkelt slaapsystemen die door hun zwevende ophanging en individuele instelbaarheid, de gebruiker de vrijheid geven om naar wens harder of zachter te liggen, meer of minder aanpassing te geven aan schouder of heupen en de beweging van draaien of veranderen van houding te volgen.

FlowSleeping, De Kloet 12, 5531 MA Bladel, Tel. 0497 - 387452 www.flowsleeping.nl info@flowsleeping.nl Open op di - wo - do - vrij. van 10.00 - 16.30 uur.

Zat. 10.00 - 13.30 uur. Of op afspraak.

FLOWSLEEPING SLAAPSYSTEMEN, ANDERS DAN ANDERE.

tienduizenden of 23 miljoen?

In Brazilië bepaalde de rechter dat een van de grootste waterkrachtcentrales ter wereld mag worden gebouwd bij de Xingu-rivier bij Altamira in het Amazonegebied.

De lokale bevolking en natuurorganisaties staan op hun achterste benen, ook omdat tienduizenden inwoners daardoor dakloos worden.

Daar staat tegenover dat de dam 23 miljoen huishoudens van energie kan voorzien en veel nieuwe banen oplevert. Wat een dilemma: twee stappen vooruit, een achteruit. Maar dat is altijd nog één stap voorwaarts.

broodje walvis te eten. Echt waar!

Paul Watson, stoere zeeheld en oprichter van de Sea Shepherd Conservation Society maakt het leven van de jagers zuur door met zijn schip tussen de prooi en de harpoenen te manoeuvreren en met verf- en stinkbommen te smijten.

Gevaarlijk, maar effectief, want de walvisvaart is voor dit jaar stilgelegd “om de veiligheid van de walvisvlootbemanning te garanderen.”

De ware reden is waarschijnlijk de overvolle voorraadschuren. Nu kunnen de miljoenen subsidie voor de walvisjacht aan de wederopbouw worden besteed.

Klok loopt op insecten

Britse ontwerpers hebben een klok gemaakt die loopt op dode insecten. Een strip honing lokt het ongedierte, dat vervolgens automatisch van de strip wordt geschraapt en in een brandstofcel terechtkomt. De klok geeft op acht vliegen twaalf dagen de juiste tijd. Ze bedachten ook een tafel met middenin een gat waarin muizen vallen die als brandstof voor de tafel dienen. Geen idee waarom een tafel brandstof nodig heeft. Zinvoller is de ‘slugbot’, een robot die slakken in boomgaarden opspoort en deze als energie voor de eigen voortbeweging gebruikt.

Verder nog vragen?

JAPAN-SEA Sociale SHEPHERD: 0-1 Over Japan mogen we dezer dagen niets negatiefs melden, want: hagelslag in 2015 Vanaf dit jaar zal de hagelslag heel zielig. Maar ook heel triest is het lot van honderden walvissen die met harpoenen worden vermoord, zogenaamd voor wetenschappelijk onderzoek, maar de Japanners smullen naar hartenlust van het walvisvlees. Eigenlijk is het niet te vreten, dus liep de consumptie terug, waardoor de overheid de ‘onderheid’ verplichtte op school een

van De Ruijter uit duurzame bron komen. In 2015 is dat volledige verduurzaming. Eerder kon niet volgens De Ruijter, omdat er te weinig duurzame cacao beschikbaar was.

De fabrikant meldt dat daardoor de hagelslag niet duurder wordt. Flink strooien op de boterham en je helpt die arme boeren!

Gadgets

Gadget top5

2

1

Op nr.

Op nr.

Lichtgewicht horloge

PATCH heet ie. Zwaar ‘en vogue’ uit modegidsland Italië is dit horloge toch maar 11 gram licht.

Dat lage gewicht zit ‘m erin dat dit horloge gemaakt is van biologisch afbreekbaar papier. Er is keuze uit vele modellen. En dat voor helemaal niet veel geld.

Help je radio een handje

Deze AM/FM radiospeler kun je opladen via het stroomnet of via de USB-poort van je computer.

Maar ook, en dat is natuurlijk veel leuker en duurzamer, via zonneenergie of door hem op te winden.

Na één minuut opwinden heb je al gauw twintig minuten radioplezier.

Go Green Solar en Opwind Radio, €37,95. via www.ecostore.nl

PATCH watch, $33,50 (aanbieding, oorspronkelijk $39,50).

Te bestellen via www. madeinitalymall.com

4

Waarom onze winnaar?

Zon, (hand)beweging, fijne muziek: daar worden wij gewoon erg vrolijk van.

3

Op nr.

Op nr.

Zuig je groen

Speciale gelegenheid? Cocktail?

Of gewoon voor de leukigheid?

Een rietje in je glas maakt alles net even feestelijker. Met deze volledig afbreekbare rietjes hoef je je geen zorgen meer te maken dat je het milieu belast. De rietjes zijn al na een paar maanden blootstelling aan warmte, vocht of bacteriën helemaal afgebroken. In een ‘modieus groene kleur’ volgens de website.

5

Buigbare rietjes.

Omgerekend €3,- per 250.

Via www.drinkstuff.com

Voor onze jongste Aardbewoners Natur-elle heeft een nieuw babyartikel aan haar assortiment kunnen toevoegen: de Natural bijtring. De bijtring is van gepolijst hout. Het knuffeldoekje is gemaakt van ‘zachte ongebleekte biologische katoenen velours’ en er zijn geen verf- en bleekstoffen gebruikt. Inclusief een belletje en labeltjes die uitnodigen tot ‘frunniken’.

Op nr.

Bakkie troost nu ook bakkie Eco Aldus de Groene Zaak: ‘Met de ‘Outpresso’ kun je eenvoudig de koffieprut van het aluminium Nespresso-cupje scheiden.

De koffieprut kan op de composthoop of rechtstreeks de tuin in. De lege aluminium cupjes kunnen worden aangeboden voor recycling.’

Outpresso. €19,95 (afgeprijsd van €24,95).

Via www.degroenezaak.nl

door: de groene zaak outpresso

Natural bijtring. €9,95. voor verkooppunten zie www.natur-elle.nl

Meer weten?

Scan met je smartphone deze QR-codes!

05

06

DEMETER

Zonnehoeve Mijn naam is Teka Kappers, 27 jaar en bedrijfsleider op landbouwbedrijf Zonnehoeve te Zeewolde. Zonnehoeve is een gemengd Biologisch Dynamisch werkend bedrijf, gelegen aan de rand van de Flevopolder. Na mijn studie biologisch-dynamische landbouw op de Warmonderhof te Dronten wist ik al vrij snel dat ik hierin actief wilde blijven.

Gevoelsmatig staat deze werkwijze het dichtst bij mij. Het werken met natuurlijke elementen is voor mij een zeer belangrijke methode om verantwoord te kunnen boeren.

Naast melkvee en akkerbouw hebben we op de Zonnehoeve een bakkerij en een maalderij waar we ons eigen graan tot hoogwaardig tarwemeel en bloem verwerken. Daarvan worden onze overheerlijke broden gebakken, die vervolgens hun weg vinden naar natuurvoedingswinkels in heel Nederland.

Zonnehoeve heeft een grote paardentak met pensionstal en stoeterij (fokkerij en handel). Tenslotte heeft ons bedrijf een zorgtak met jeugdzorg en dagbesteding / 24-uurs opvang. De waarde van zorgverlening op Zonnehoeve is dat we kijken naar wat mensen kunnen in plaats van wat zij niet kunnen. En dat ondersteunen we met de nadruk op de natuurlijke verbinding met het ritme van mens, plant, dier en milieu van alle dag.

De akkerbouw van boerderij Zonnehoeve heeft 50 hectare cultuurgrond: een derde grasklaver, een derde akkerbouwteelt en een derde bakgraan.

Het is een extensief bouwplan. Dit betekent dat de zorg voor bodem en voeding van bodemleven centraal staat. De koeien staan in dienst van de akkerbouw: met hun mest voeden zij de bodem. Daar teel ik vervolgens vlinderbloemige op, klavers en conserven die luchtstikstof kunnen binden en omzetten in stikstofnitraat waar het gras en de granen weer goed van groeien. En zo is er een effectief en gezond kringloopsysteem op multifunctioneel landbouwbedrijf Zonnehoeve. Het bedrijf als geheel is een levend organisme waarin alle onderdelen zorg verdienen en met elkaar samenhangen.

Het mediterrane dieet: een gezonde levensstijl!

Natuurlijke ingrediënten en seizoensproducten zijn in de landen rond de Middellandse Zee onlosmakelijk verbonden met de eetcultuur. Ook hier wint de mediterrane keuken terrein. Niet zo gek, want deze voedingswijze heeft talrijke voordelen voor onze gezondheid. Dus eet jezelf fit met het mediterrane dieet.

Eind vorig jaar plaatste Unesco het mediterrane dieet op de Werelderfgoedlijst. Het eetpatroon uit landen als Spanje, Italië, Griekenland en Marokko, kenmerkt zich door een evenwichtige samenstelling van voedingswaarden en een gezonde combinatie van natuurlijke producten.

Niet voor niets noemt de medische wereld het mediterrane dieet hét antwoord op moderne ziekten als zwaarlijvigheid, diabetes, hart- en vaatziekten en diverse vormen van kanker.

Medische experts waarschuwen: de Nederlandse eetcultuur staat bol van geraffineerde koolhydraten die rechtstreeks uit de fabriek komen en zijn aangevuld met grote hoeveelheden verborgen suikers en verzadigde vetzuren. Bovendien ontbreekt het fabrieksproducten aan voldoende voedingswaarden. Het suikergehalte stuwt de bloedsuikerspiegel omhoog, is slecht voor het cholesterol en bloeddruk en dat zorgt voor overgewicht.

De insulinerespons wordt gestimuleerd en dat veroorzaakt bijvoorbeeld diabetes.

Perfecte balans

Het mediterrane dieet kent een perfecte balans tussen macronutriënten (koolhydraten, proteïnen en vetten) en micronutriënten (vitaminen en mineralen) en bevat veel onverzadigde vetzuren, antioxidanten en vezels.

Deze spelen een belangrijke rol bij het voorkomen van diverse chronische ziekten. Veelgebruikte ingrediënten zijn aubergine, courgette, tomaten, fruit, noten, gedroogde vruchten en natuurlijk olijfolie. De vuistregel is wekelijks twee keer vlees, twee keer vis en twee keer peulvruchten.

Het eetpatroon helpt mensen gedurende de hele dag een breed scala aan gezonde voedingswaarden, nodig om het lichaam optimaal te laten functioneren, binnen te krijgen. Het lichaam moet alle chemische, toegevoegde ingrediënten in fabrieksproducten verwerken en dat kost extra energie. Natuurlijke producten met een lage Glycemische Lading (GL), zoals binnen het mediterrane dieet, verhogen de stofwisseling, geven het lichaam meer energie en uithoudingsvermogen waardoor het lichaam beter in staat is zich te herstellen van bijvoorbeeld ziekten.

De hoge suikerwaarden in industriële producten zorgen vaak voor suikerverslaving; het mediterrane dieet rekent hiermee af.

De eerste dag van de lente betekent dat we weer volop voorbereidingen treffen voor het komende seizoen. De koeien staan nog op stal, winteropstal, maar voelen aan dat het weideseizoen dichter bij komt. De stalperiode geeft de gelegenheid alles op het gebied van melkvee en akkerbouw op de rit te zetten voor het komende seizoen. Het is ook de periode dat de stieren tussen de koeien komen, om het natuurlijke gedrag op het gebied van dekken te stimuleren. Gedurende drie maanden blijven de stieren er, verdeeld over twee groepen. Onlangs zijn de koeien gescand op drachtigheid en het resultaat mag er wezen hoor! Bijna alle koeien zijn drachtig. Dus omstreeks juli/augustus verwachten we de eerste kalfjes. De stieren worden verkocht aan de Hofwebwinkel waarin Zonnehoeve ook participeert. Hiermee is de verbinding tussen boer en burger gerealiseerd. Daarnaast is de meerwaarde dat de Hofwebwinkelklant weet waar het stukje vlees vandaan komt!

Daarnaast is er een meer cultureel aspect dat het mediterrane dieet tot ideaal eetpatroon maakt.

Het is een levensfilosofie die zijn oorsprong vindt in eeuwenoude gewoonten van de mediterrane volken.

Daar hoort een actieve levensstijl bij: naast lekker koken en eten is genieten van elkaars gezelschap belangrijk voor een gelukkig leven.

Teka Kappers www.dezonnehoeve.net De Zonnehoeve is een door stichting Demeter gecertificeerd Biologisch-dynamisch landbouwbedrijf. De producten van deze boerderij mogen daarmee het Demeterkeurmerk dragen. Demeter is een internationaal keurmerk. Basis vormen de normen van de biologische landbouw, maar de normen liggen veel strenger. Zo is alle stro en veevoer biologisch en moet minimaal 80% van het veevoer op het eigen bedrijf worden geproduceerd. Koeien en geiten mogen hun hoorns houden. Er is sprake van een ruime vruchtwisseling zodat de bodem niet uitgeput raakt. BD landbouw gaat uit van samenhang tussen gezonde bodem, gezonde planten, gezonde dieren en gezonden mensen. Stichting Demeter verzorgt de certificering en de promotie van het Demeter-keurmerk. www.stichtingdemeter.nl

Bernadet Bijsterbosch www.degezondekeuken.nl

LEZERSREACTIES

07

Hoofdredacteur Afran Groenewoud beantwoordt vragen en opmerkingen van lezers Nieuws / Cultuur

De krant hoort over de blote borst ‘Deze week hebben we Kranten van de Aarde, jaargang 6 nr. 1, ontvangen. Deze liggen inmiddels al bij het oudpapier. De prominent op de voorzijde geplaatste blote borst vind ik, en zeker ook een groot deel van mijn klanten, zeer ongewenst. Graag wil ik u vragen dit in de toekomst niet meer te doen. Dan kan ik de verder goede en interessante krant wellicht weer aan mijn klanten meegeven.’

Roel Jansen, Bedrijfsleider Estafette Ede

De krant antwoordt

Wij hebben veel positieve reacties ontvangen op bedoelde editie van de Krant van de Aarde. Lezers vonden de inhoud sprankelend, de cover uitnodigend. Een aansporing om onze meer opiniërende koers

/ Beauty / sport /

woNeN / VoediNG/

Natuur eN Milieu

/ duurzaaM oNderNe

MeN / reizeN

Krant Aarde Gratis

Jaargang 6, #1 februari/maart 2011

➜ Wat de mens heeft verknald

➜ Algen hebben de

toekomst

➜ (Eerste hulp voor) de

honingbij

➜ Interview Tinkebell: don't

blame the messenger Bio De truffel Restaurant recensie

Nieuwe columniste n Gerda Verburg, Tinkebell

Mode Serie: duurzame garderobe Milieuvriendelijke t-shirts van FILT, Win: prijsvraag

Gadgets Toffe tassen, sneakers met zadenmix en bedreigde dieren app

Uitgave van de Stichting Dag Van De Aarde

www.earthday.net www.krantvandeaarde.nl www.dagvandeaarde.nl

voort te zetten. Deze kritische noot over de blote borst is één van slechts twee negatieve reacties die wij hierover hebben ontvangen. Wij respecteren deze. Maar wat wij betreuren is dat deze lezer blijkbaar zonder ruggespraak heeft bepaald voor zijn klanten wat ze ongewenst vinden.

Deze potentiële lezers hebben hierdoor de kans gemist om de Krant van de Aarde, met bedoeld visitekaartje, te waarderen of zélf af te wijzen. De Krant van de Aarde gelooft in de kracht van mensen

Panir, een heerlijke vleesvervanger nu ook van schapenmelk!

Panir de perfecte vleesvervanger: • is een unieke kaassoort gemaakt van biologische melk en citroenzuur.

• smelt niet en kan worden gebakken, gefrituurd of gegrild.

• heeft een romige en neutrale smaak, kinderen zijn er gek op.

• is zuiver, voedzaam en makkelijk te bereiden.

Heilige Koe panir van koemelk

Heilige Schaap panir van schapenmelk

Te koop bij uw natuurvoedingswinkel.

Zie ook www.panir.nl voor recepten.

om als individu hun eigen mening te kunnen vormen. En om zelf in actie te komen, door bijvoorbeeld in dit geval een reactie naar onze redactie te sturen. Dit geldt misschien zelfs nog sterker bij kunstuitingen – de blote borst is, zo hebben wij vermeld in ons colofon, onderdeel van een kunstobject dat de blootcultuur juist aan de kaak stelt –, aangezien kunst veelal ‘de meest individuele expressie van de meest individuele emotie’ wordt genoemd. Deze blote borst is geen zwaktebod. Het is een bewuste aanvulling op het hoofdartikel over de kunstenaar (Tinkebell), dat met de titel ‘Don’t blame the messenger’ eveneens verwijst naar het interessante fenomeen dat een gevoel van ‘ongewenstheid’ en daaropvolgende actie pas zichtbaar wordt als een situatie duidelijk zichtbaar wordt. Die zichtbaarheid vergroten, daar ziet onze redactie een taak voor haarzelf weggelegd.

De krant hoort over Gerda Verburg ‘Ik heb net de laatste uitgave van de Krant van de Aarde gelezen.

Wat ik nu echt niet te verteren vind, is dat jullie Gerda Verburg een column laten schrijven. De minister die geen actie nam toen de Q-koorts om zich heen greep. De minister die ook verder zo’n keurig verlengstuk van de bio-industrie bleek te zijn. Er zijn toch wel andere columnisten te vinden? Met zo iemand als columnist wordt jullie naam ongeloofwaardig.’

Dick Troost, Bussum

De krant antwoordt

Lef hebben, vastgeroeste patronen doorbreken en dingen bespreekbaar maken. Dat is de nieuwe koers van ons blad. Een columnist die de tongen losmaakt en nu eens niet gemakzuchtig uitdraagt of opschrijft wat iedereen graag wil horen draagt daaraan bij.

Dat is ook de mening van Gerda Verburg, getuige haar reactie op de kritiek: ‘Commentaar van lezers is een compliment voor de columnist. Dank daarom aan Dick Troost, die aangeeft het niet te verteren te vinden dat juist ik een column schrijf voor de Krant van de Aarde.

Ik had in zijn ogen een aantal zaken anders moeten aanpakken.

Voor een deel is hij daarmee ‘profeet van ons eigen verleden’.

Want het is even populair als gemakkelijk om met de kennis van nu te verklaren dat dingen anders hadden gemoeten. Maar los daarvan. Ik beschouw het ook als een compliment voor de redactie. Durven kiezen voor een columnist die niet het gebruikelijke proza schrijft over het redden van de aarde door strengere geboden en verboden, getuigt van lef en visie. We redden de aarde namelijk alleen als wijzelf verantwoordelijkheid nemen en waarmaken.’

Toen de Krant enige tijd geleden advertenties plaatste van Shell trokken verontwaardigde lezers bij ons aan de bel.

Voor ons het signaal om in onze Krant ruimte te bieden voor discussie en, in het kader van hoor en wederhoor, een reactie van Shell. De directie van Stichting Dag van de Aarde, uitgever van deze krant, antwoordde met het argument dat ze ‘een langzame kentering in de houding van het bedrijf ziet, mede afgedwongen door de publieke opinie. Daar wil ze, via de Krant van de Aarde, juist een rol in spelen en een platform voor zijn’.

Een succesvol platform brengt meningen van mensen samen. Ook, juist, van mensen die het niet met elkaar eens zijn. Of meningen die geen hout lijken te snijden. Want juist door het kennis nemen van zaken waar mensen het – op het eerste gezicht althans – niet mee eens zijn wordt hun eigen overtuiging op de proef gesteld en hierdoor versterkt.

Of, ook een mogelijkheid, bijgesteld.

Zo toonde de NCRV onlangs een item.

Naar aanleiding van hun onderzoek werd daarin gesteld dat het eten van biologisch vlees slechter voor het milieu is dan regulier bio-industrie vlees. Dat maakte de tongen los op de NCRV website. Maar is dat reden om de partij die het ‘ongewenste’ nieuws brengt dan maar te ontslaan? Nee, dat is een uitgelezen mogelijkheid om de ‘eigen waarheid’ aan een test te onderwerpen. De Krant van de Aarde maakt zich juist extra geloofwaardig door dit zo goed mogelijk te faciliteren.

Foto: Koos Breukel

08

Mes en vork

Scherpe en prikkelende artikelen in het katern over eerlijk en gezond eten.

Nieuwe serie:

Streekgerechten

Redacteur Renske de Zwart en fotograaf Ben Deiman maken de komende maanden voor de Krant van de Aarde een ronde door Nederland. Ze gaan tijdens hun rondgang op zoek naar bijzondere streekgerechten en –producten. Wie kent bijvoorbeeld de Chaamse Pel, of weet wat Naegelholt is? Verwacht in deze serie enerzijds het persoonlijke portret van de gedreven vakman, anderzijds de cultuurhistorische achtergrond van lokale voedselbereiding. Daarnaast komt natuurlijk ook het culinaire genieten aan bod: mooie producten en lekker eten komen smakelijk in beeld, aangevuld met recepten.

Foto’s: Ben Deiman

Deel 1: Gelderse Rookworst Iedereen kent de glanzende ronde worst die op de meeste stamppotten ligt te geuren. Maar wat maakt de Gelderse rookworst zo bijzonder? Wat is de bereidingswijze en wie maakt de klassieke worst nog volgens oud recept? De Ark van de Smaak, onderdeel van Slow Food, heeft de Gelderse rookworst opgenomen in haar kandidatenlijst van beschermde producten.

We hebben het dan uiteraard over de ambachtelijk bereide rookworst en niet over het fabrieksproduct van ongedefinieerd vlees met hoog meelgehalte en kunstmatige rooksmaak.

Met een ‘portret’ van deze klassieke, handgemaakte rookworst starten we onze Ronde van Nederland; op zoek naar de bekende en minder bek ende streekgerechten en -producten die Nederland rijk is.

De Gelderse rookworst is meer dan honderd jaar geleden ontstaan in de tijd dat er in heel Gelderland veel gemengde boerderijen waren met landbouw en vee, waaronder varkens. Zij werden gevoed met al het goede dat het land en de boerderij voortbrachten: rogge, karnemelk, aardappels en het liefst veel eikels.

Deze voeding zorgde voor prima vleeskwaliteit. De eerste rookworsten dateren uit de tijd dat er thuis geslacht werd. Om het vlees lang te bewaren in tijden zonder koelkast werd vlees gezouten en / of gerookt. De darmen van de varkens werden gebruikt om de restjes in te verwerken en het zoute vlees in combinatie

Demeter-grondstoffen zijn geteeld met liefde en passie.

De molenaar, de bakker en de kaasmaker zorgen ervoor om de pure kwaliteit van de oogst van biologisch-dynamisch werkende boeren te behouden. Daarom zijn veel bewerkingen of additieven taboe. Melk wordt niet gehomogeniseerd en behoudt haar specifieke vetstructuur en smaak.

In plaats van toegevoegde enzymen kiest de bakker voor intensief kneden en rijzen. Zo blijft brood puur brood.

www.stichtingdemeter.nl

Ambachtelijk en puur

Mes en vork

09

met het roken resulteerde in de rookworst zoals we die nu kennen.

Traditioneel werden worsten in de slachtmaand november gemaakt. En omdat november tevens de boerenkoolmaand was, werd dit een klassieke combinatie.

We zoeken een Gelderse keurslager op die nog volgens oud recept en op ambachtelijke wijze rookworsten maakt: Hans van den Burg in Geldermalsen. Samen met zijn zoon maakt hij in het hoogseizoen soms wel 500 kilo rookworst (ongeveer 2000 rookworsten) per week!

Hoe gaat het maken van rookworsten in z’n werk?

Rookworst wordt gemaakt van varkensvlees dat wordt gemalen en gekruid.

De kruidenmix Gelria die we hiervoor gebruiken is al ruim 100 jaar oud en bestaat uit peper, folie, koriander, gember en kardemom. De vleesmassa wordt vervolgens in natuurlijke varkensdarm gestopt en moet daarna nog gaar gemaakt worden. De worsten worden afgebonden en aan een touwtje opgehangen aan ijzeren staven in rookkasten. Die worden gestookt met snippers van beuken en eiken. Vroeger duurde het roken wel 6 tot 8 uur, maar met de moderne rookkasten kan het al binnen 1,5 uur gedaan zijn. Elke dinsdag maken mijn zoon en ik zo een heleboel rookworsten. Een deel gaat ongerookt in de vriezer en pas als we ze nodig hebben gaan ze de rookmachine in.

Gebruiken jullie biologisch vlees?

Als keurslager zorgen we natuurlijk altijd voor goed vlees. Het is alleen nog niet mogelijk om voor de worsten biologisch vlees te gebruiken omdat daarvoor het slachtafval van 40 varkens nodig is en die aanvoer is niet altijd gegarandeerd. En of het voor de kwaliteit van de worst wat uitmaakt…..

De manier waarop er tegenwoordig met fok- en mestvee wordt omgegaan en wat ze te eten krijgen wordt steeds beter. Natuurlijk is het belangrijk dat misstanden in de bio-industrie verdwijnen maar naar mijn idee zijn we op de goede weg.

Wat is jullie geheime recept?

Toen ik 35 jaar geleden begon als slager kreeg ik het recept van een oude slager in Zoelen. Ik heb het sindsdien altijd gebruikt, met precies dezelfde kruidenmix. Wat ik wel heb veranderd is het zoutgehalte. Het vlees voor de worsten werd oorspronkelijk gepekeld om het lang te kunnen bewaren. De originele Gelderse rookworst is daarom ontzettend zout van smaak. Dat is niet gezond, en mensen willen het ook niet meer. Heel geleidelijk halen wij het zout er nu uit; dat gaat met een gram per jaar. Maar om een idee te geven: vroeger zat er gerust 30 tot 32 gram zout per kilo vlees in de worst.

Nu maak ik het met 16 gram zout. Maar dat gaat in kleine stapjes. Als ik er in een keer een gram afhaal vinden mensen de worst flauw; dat proeven ze direct.

Hoe komen jullie op de lijst van de Ark van de Smaak?

Eerlijk gezegd wisten we niet eens dat we daar op stonden. Het is natuurlijk leuk dat erkend wordt dat we een mooie traditie in stand houden, en vooral een lekkere worst maken. Het komt misschien doordat we veel prijzen winnen met onze rookworst. We doen al sinds jaar en dag mee aan de wedstrijd om het Goudkeur certificaat. Dat is een wedstrijd onder 550 keurslagers in Nederland. Je kunt 100 punten krijgen voor de beste worst.

Dat is ons in de afgelopen twintig jaar zes à zeven keer gelukt. En we eindigen hoe dan ook elk jaar boven de 90 punten. Onze worst heeft dus altijd een 9 en soms een 10!

Weet of maak jij nog een bijzonder streekgerecht of -product? Laat het ons weten en misschien neemt Renske de Zwart het mee in haar Ronde van Nederland. Tips kun je sturen naar redactie@krantvandeaarde.nl

10

Mes en vork

‘Aardige’ gerechten voor de Dag van de Aarde door Renske de Zwart

Op de Dag van de Aarde zijn we extra aardig voor de wereld. We gaan back to basic en eten vandaag zo duurzaam mogelijk. Dus geen vlees, geen exotische import- ingrediënten, maar lokaal, eerlijk en puur voedsel.

We eten vandaag al het goede dat de aarde ons geeft; aardperen, aardappels en aardbeien toe.

Aardperen

We beginnen het menu met een soep van aardpeer. De aardpeer is een vrij onbekend maar overheerlijk knolletje dat je zowel rauw als gekookt kunt eten. Als je ze in de tuin in de grond stopt komen er overigens prachtige gele bloemen uit, maar ze woekeren nogal, dus eet ze liever op. De smaak is kruidig, licht zoetig en doet denken aan artisjok of walnoot.

Aardpeersoep • • • • •

500 gr. aardperen 1 liter groentebouillon van biologisch blokje, niet te sterk peper en zout scheut slagroom fijngehakte verse peterselie en / of andere verse tuinkruiden

Schil de aardperen en kook ze in groentebouillon in ca. 10 minuten gaar.

Dat gaat heel verrassend: het ene moment zijn ze nog hard en een minuut later volkomen zacht. Pureer de aardpeer in het kookvocht. Op smaak brengen met room, peper en zout. Bij het opdienen een gulle hand tuinkruiden erop: voor het oog en uiteraard ook de smaak.

Aardappelgratin met tuinkruiden, spinazie en kaas • • • • • • • • • •

Om te serveren

Gemengde sla van het seizoen; bijvoorbeeld (rode) witlofbladeren, raapsteeltjes of spinazieblaadjes. Gehakte tuinkruiden, vinaigrette, zeezout en peper Vet een springvorm met een doorsnede van 23 cm. in met boter en knoflook. Verwarm de oven voor op 180 C. Was de spinazie en kook met aanhangend water en deksel op de pan tot het geslonken is. Schep af en toe om. Laten uitlekken en druk er zo veel mogelijk vocht uit. Klop de eieren los met de crème fraîche en tweederde van de kaas. Voeg de tuinkruiden en spinazie toe en breng op smaak met nootmuskaat, peper en zout.

Bedek de bodem van de springvorm met een laag aardappelschijfjes en verdeel er een lepel spinaziemengsel over. Ga door met laagjes maken en eindig met een laag aardappel. Strooi er de rest van de kaas over en dek de vorm af met aluminiumfolie.

Zet de springvorm in een braadslee en giet er kokend water bij tot de helft van de vorm onder water staat. Zet in de oven en laat in 1, 5 uur bakken tot de aardappels gaar zijn. Verwijder de folie 15 minuten voor het einde van de baktijd zodat er nog een mooie bruine korst op komt.

Serveer de gratin (koud of warm) met slablaadjes besprenkeld met vinaigrette, zout, verse peper en tuinkruiden.

Aardbeien toe

Superbintje!

De aardbei is ongetwijfeld een van onze lekkerste en populairste vruchten. Aardbeien zijn rijk aan vitamine C en bevatten per 100 gram slechts 23 Kcal. Ze zijn tegenwoordig het gehele jaar door te koop omdat ze worden ingevlogen of in verwarmde kassen worden gekweekt. Maar als het goed is kun je in april ook al Hollandse aardbeien van de koude grond krijgen. Die zijn het lekkerst én minder belastend voor het milieu. Het aardbeienseizoen is van maart tot begin oktober, met de grootste aanvoer in de maanden mei, juni en juli.

Een aardappel heeft alles wat je van eten kunt verlangen. Aardappels zijn lekker, goedkoop, eenvoudig te bereiden, voedzaam en licht verteerbaar.

Aardappels zijn geen dikmakers: ze bestaan voor 80% uit water en leveren daarom slechts 76 calorieën per 100 gram. Ze bevatten veel voedingsvezels en vitamines, met name vitamine B en C. Aardappels zijn er in alle soorten en maten en ook de bereidingswijzen zijn talrijk. Pureren, frituren, bakken, poffen, koken; je kunt er alles mee. Het is een geweldig, veelzijdig product dat in de hele wereld wordt gegeten. Een prima keus om te eten op de Dag van de Aarde.

Gek op aardappelen en nog geen vakantieplannen?

Hier is een tip voor een gezonde en groene vakantie: fiets of wandel dit jaar eens lang het Pieperpad. Dit is een fietspad van 1000 kilometer, dwars door Nederland, langs allemaal biologische en biologisch dynamische bedrijven waar aardappels worden geteeld.

Deze fietsroute gaat van het Friese Lauwersmeer naar de Zeeuwse Heikant. Om te overnachten zijn er ‘bed & breakfasts’ bij de boer opgenomen.

Kijk voor meer informatie op www.pieperpad.nl of scan de QR-code hiernaast met je smartphone

15 gr. gesmolten boter 1 gekneusd teentje knoflook 500 gr. verse spinazie 3 eieren 5 dl. crème fraîche 125 gr geraspte licht belegen kaas 50 gr. gehakte verse tuinkruiden als bieslook, peterselie, kervel of zuring snufje nootmuskaat zout, peper 1 .25 kilo vastkokende aardappelen, geschild en in dunne plakjes gesneden

Aardbeiensorbet met munt • • • • • •

500 gr. Hollandse aardbeien bruisend mineraalwater 1 liter vanille-ijs 350 dl. slagroom, geklopt met een beetje suiker 8 à 12 verse muntblaadjes 4 hoge sorbetglazen met een wijde hals

Was de aardbeien, verwijder de kroontjes en snijd ze in stukjes. Kook een deel van de aardbeien met een beetje water en suiker en pureer dit tot een saus. Vul de sorbetglazen om en om met aardbeien, vanille-ijs en weer aardbeien. Schenk hierover de aardbeiensaus en vlak voor het opdienen het mineraalwater voor een bruisend geheel. Maak het af met een toef slagroom en een paar muntblaadjes.

Column

11

Column: Gerda Verburg

If you do what you did, you get what you got.

Foto: Dirk Hol

Anders gezegd: als we in de 21e eeuw op dezelfde voet doorgaan, groeien we van onze aarde af. Daarom gaat het roer om. Niet: meer, meer, meer. Maar: anders en beter.

Was de vorige eeuw voor de westerse wereld de eeuw van materiële groei en verbetering van de welvaart, deze eeuw zal het gaan om kwaliteit. Kwaliteit van leven, wonen, werken

en natuurlijk van onze leefomgeving. Daar kan iedereen zelf mee aan de slag.

Een betere wereld begint inderdaad bij jezelf en in je eigen omgeving. Dat is misschien een beetje wennen. Want de afgelopen 40 jaar zijn we bij problemen steeds meer naar de overheid gaan kijken. Inflatie? Overheid moet compenseren. Geluidsoverlast? De politie moet komen en wel onmiddellijk. Te zwaar? Afslanken moet in het basispakket. De keerzijde van die medaille is bureaucratie. Veel regels, veel controles, veel nalevingkosten en een steeds grotere hekel aan ‘die lui’ die alles maar voor ons bedisselen.

Dat kan anders, beter, leuker en vooral uitdagender. Er is iets te kiezen in het dagelijks leven. In je eigen buurt en omgeving. Werk bijvoorbeeld met elkaar een plan uit voor alternatieve energie en voor (her)gebruik van restwarmte en energie. Je ontdekt er niet alleen je eigen buren door, het scheelt ook flink in je portemonnee.

Is je omgeving groen genoeg of kan dat beter?

Maak een plan voor een groenere buurt, en neem die verantwoordelijkheid van de gemeente over. De buurt wordt er mooier en –

blijkt uit onderzoek - veiliger door! Het is goed voor je gezondheid en welzijn en de waarde van huizen stijgt door meer groen. Maak bijvoorbeeld ook afspraken met scholen dat kinderen worden ingeschakeld bij inrichting en onderhoud en je hebt een win zonder min.

Makkelijker geschreven dan gedaan?

Ongetwijfeld, maar hier is de gouden tip. Ga met een afvaardiging naar je gemeente en maak een Green Deal.

Groene afspraken tussen ondernemers en overheden, burgers en overheden, gaan ervoor zorgen dat we sterker voelen dat Nederland van ons is en tegelijkertijd wordt ons stukje aarde er mooier, beter en duurzamer van.

Ik schreef het eerder: reken niet op meer geld, ga voor meer kansen.

Gerda Verburg Lid Tweede Kamer voor het CDA

Uitgelicht

Eén van de distributiepartners van de Krant vd Aarde is EkoPlaza. Tonny is medewerker van EkoPlaza in Tilburg. “Bij EkoPlaza zijn de laatste tijd veel prijsverlagingen doorgevoerd. Zo hebben we recentelijk vruchtensappen, groenteconserven en melen van het merk ‘het dichtste bij de natuur’ geïntroduceerd. Heerlijke producten van Demeter kwaliteit voor een betaalbare prijs. We zien hierdoor de afzet in biologisch dynamische (Demeter) producten weer groeien. De sappen zijn ook écht lekker!”, aldus Tonny.

Gastcolumn: Marianne Thieme We zullen niet alleen iets moeten laten. We moeten iets doen!

De Aarde is zeer onrustig. We moeten onder ogen zien dat het zeer onnatuurlijk is wat wij haar aandoen.

We verwoesten onze eigen leefomgeving. Natuurlijk, dat doen we niet allemaal. Velen scheiden het afval, matigen hun consumptie, kiezen bewust voor biologische voeding, doen wat ze kunnen.

Toch is dat onvoldoende om de planeet te redden van de roofbouwers. De mensen die bereid zijn kleingeld te maken van alles wat waarde heeft. De beleidsmakers die geen rekening wensen te houden met de reproductiecapaciteit van de aarde en naar hartenlust een voorschot nemen op de reserves van komende generaties. Die welzijn en gezondheid van mens en dier in de waagschaal stellen door megastallen te bouwen en de doodsteek vormen voor het biologische en agrarische gezinsbedrijf. De beleidsmakers die de verantwoordelijkheid voor hun falen neerleggen bij de consument.

Nederland is het meest veedichte land ter wereld en 70% van de dierlijke producten die we in Nederland produceren wordt geëxporteerd. Daar kan de Nederlandse consument niet aansprakelijk voor worden gesteld. Die aansprakelijkheid ligt bij de landbouwpolitiek van de afgelopen decennia, waar nu actief tegen in opstand gekomen moet worden voor het te laat is.

Marianne Thieme Partij voor de Dieren

Foto: Erik van der Burgt

12

Special: Dag van de Aarde

A crowded planet earth?!

6.902.860.940 en de teller tikt door...

De wereldbevolking blijft maar

Wanneer is het Door Moniek Verstegen

In een van haar laatste prognoses voorspelt de Verenigde Naties voor 2050 een groei van dertig procent van de wereldbevolking. Dat betekent dat er in de komende veertig jaar wereldwijd nog eens twee miljard, ofwel 2.000.000.000, mensen bijkomen. Zo’n gigantische groei heeft vanzelfsprekend nogal wat consequenties.

Zo kun je je onder andere afvragen of we iedereen in de toekomst kunnen voorzien van basisbehoeften.

Is er straks wel genoeg water en eten beschikbaar? Door de enorme verschillen in de wereld zijn die basisbehoeften voor velen nu al ver te zoeken en hoe dit verder uitpakt zal uiteraard grotendeels afhangen van beleid. Met de groei van de wereldbevolking dreigt misschien wel een probleem waar zelfs de meest welwillenden straks niets meer aan kunnen veranderen; namelijk dat er gewoonweg niet genoeg is omdat de aarde te weinig capaciteit heeft.

De vraag die dan rijst is of er een limiet is van het aantal mensen dat op aarde kan wonen. En mocht dat zo zijn, wat gaan we doen om ervoor te zorgen dat we deze limiet niet overschrijden?

Plek voor 1.500.000.000

Geboortebeperking dan maar?

In de documentaire ‘How many people can live on planet earth?’ uit 2009 probeert de vader van de natuurfilms Sir David Attenborough in samenwerking met de BBC een antwoord te vinden op de vraag hoeveel mensen er op aarde kunnen leven. Theoretisch gezien kun je daar achter komen door enerzijds te berekenen hoeveel de aarde produceert aan water, voedsel en energie, en anderzijds hoeveel een mens nodig heeft. Vervolgens deel je die twee getallen door elkaar en voilà, zoveel tickets zijn er te vergeven.

De berekening van Rees laat zien dat de hoeveelheid mensen een gevaar vormt voor de aarde en daarmee ook voor zichzelf. De mate van consumptie ligt simpelweg te hoog voor het aantal mensen dat nu de aardbol bevolkt en met een groeiende wereldbevolking wordt dit probleem alleen maar groter. Attenborough zoekt naar manieren om de problemen op te lossen. Uiteindelijk komt hij tot de conclusie dat een oplossing drieledig is.

Een soortgelijke berekening zien we terug in de film. Professor William Rees van de University of British Columbia legt uit dat wanneer we zouden leven als de gemiddelde Rwandees er plek is voor achttien miljard aardbewoners, wat erop wijst dat we nog wel even door kunnen blijven groeien. Meten we ons daarentegen het leefpatroon van de gemiddelde Amerikaan aan dan zien de resultaten er grimmiger uit; dan is er slechts plek voor anderhalf miljard.

Aangezien we nu al ver voorbij die hoeveelheid zijn - dit jaar nog zullen we de zeven miljard bereiken – stemt dit tot nadenken over de ongelijkheden in de wereld. Maar het laat ook zien dat het pad dat geïndustrialiseerde landen lijken te kiezen geen plek laat voor een almaar groter wordende wereldbevolking. Sterker nog, volgens Rees is de gemiddelde consumptie al te hoog voor het aantal mensen op aarde.

Waarschijnlijk overschrijden we ieder jaar de productieve capaciteiten van de aarde en geven we de aarde geen kans ons afval te verwerken. “Eigenlijk is er nu al anderhalve planeet nodig om onze levensstijl op een duurzame manier te onderhouden”, aldus Rees.

De eerste twee zijn vrij voor de hand liggend.

Zo moet vanzelfsprekend de consumptie in de geïndustrialiseerde landen omlaag.

Voornamelijk vanwege het feit dat het grootste aandeel van de totale consumptie hier ligt.

Ontwikkelde landen consumeren zoveel dat voedsel uit andere werelddelen gehaald moet worden; werelddelen die deze middelen straks, maar eigenlijk ook nu al, hard nodig hebben.

Naast het terugbrengen van de totale consumptie hebben we nieuwe technologieën nodig die duurzame consumptie van water, voedsel en energie mogelijk maken. We hebben technologieën nodig die ervoor kunnen zorgen dat we het maximale uit onze planeet halen op een manier die de natuur in staat stelt zichzelf te herstellen.

Volgens Attenborough is het ook duidelijk dat de omvang van de bevolking minder snel moet toenemen. Maar hoe pak je zoiets aan?

Met geboortebeperking zoals we sinds de jaren ’70 in China zien? Met een vrij radicaal beleid, waarin de regering slechts één kind per gezin toestaat, heeft het land volgens kenners wel een extra groei van 400 miljoen weten te voorkomen. Kunnen we dit in de toekomst verwachten?

Special: Dag van de Aarde

13

groeien.

vol?

Condooms & onderwijs Analytici menen dat het grootste aandeel van de bevolkingsgroei afkomstig zal zijn uit ontwikkelingslanden. Daarentegen lijkt het erop dat de bevolkingsomvang in meer ontwikkelde landen een soort balans heeft bereikt; in Japan en Duitsland bijvoorbeeld zal het aantal inwoners naar verwachting enigszins teruglopen. Het direct tegengaan van de sterke bevolkingsgroei moet dus worden gezocht in ontwikkelingslanden en juist hier krijgen vrouwen relatief veel kinderen. Attenborough concludeert dat geboortebeperking niet nodig is, maar dat de oorzaken achter het krijgen van zoveel kinderen in deze landen moeten worden aangepakt.

Dus waarom worden juist hier zoveel baby’s geboren? Ten eerste is er een aanwijsbare relatie tussen het aantal kinderen dat een vrouw krijgt en onderwijs; wanneer een vrouw onderwijs geniet krijgt zij relatief minder nakomelingen. Ten tweede heeft een kwart van de vrouwen in subSaharisch Afrika geen toegang tot anticonceptiemiddelen. Wanneer deze beschikbaar zijn wordt er welwillend gebruik van gemaakt wat ervoor kan zorgen dat het aantal ongeplande geboortes – zo’n tachtig miljoen per jaar – drastisch afneemt.

Dit lijkt een effectieve manier om de groei enigszins terug te brengen, maar wanneer is het genoeg? Een antwoord op de vraag wanneer de aarde vol is blijft lastig te formuleren; het lijkt alsof de conclusie compleet samenhangt met de mate waarmee we consumeren, maar eigenlijk nog meer met de manier waarop. Feit is dat de balans nu veel te ver door is geslagen en dat er nodig iets gedaan moet worden. Als we niets doen groeien we gewoon door en vormen wij zelf straks onze grootste bedreiging.

Hutje mutje Monaco is het land met de hoogste bevolkingsdichtheid. Hier wonen meer dan 16.000 mensen op een vierkante kilometer. In Nederland zijn dat er 491. Mongolië is daarentegen het dunst bevolkt. Hier delen ze hetzelfde oppervlak maar met zijn tweeën.

Bron: CIA World Factbook

Nederland en bevolkingsgroei

In de afgelopen jaren bleef de bevolking in Nederland almaar groeien. Had Nederland op 1 januari 1900 nog 5.104.000 inwoners, in december 2010 waren dat er 16.654.979.

CBS-bevolkingsprognose 1990-2060 in: de bevolking zal de komende jaren in omvang blijven groeien. De mate van groei neemt wel af. Misschien zal het aantal inwoners van Nederland in 2050 zelfs een beetje teruglopen. Bij de prognose werd rekening gehouden met trends in sterfte, geboorte en migratie. Denk bijvoorbeeld aan een gigantische groei in sterfgevallen in de toekomst vanwege de relatieve vergrijzing in ons land.

Explosief De wereldbevolking nam sinds 1800 explosief toe. In iets meer dan 200 jaar gingen we van 1 miljard naar bijna 7 miljard in 2011. Deze groei wordt veroorzaakt door steeds betere mogelijkheden en technieken om de natuur naar onze hand te zetten. Kennis in het voorkomen van ziekten en epidemieën is hier een van de voornaamste.

14

Special: Dag van de Aarde

Elk dagje aarde telt mee Door Michelle Jonker

Waar was jij op 10-10-10? Een prachtige datum, maar waarschijnlijk geen dag die in je geheugen

gegrift staat. En toch gebeurde er veel die dag, heel veel zelfs. Net als op elke willekeurige andere dag in het jaar. Alleen is 10-10-10 voor eeuwig vastgelegd in het project One day on earth. Initiatiefnemers Kyle Ruddick en Brandon Litman riepen iedereen van over de hele wereld op om op deze dag een filmpje te maken van hun leven. Het resultaat: een document van het leven op aarde met beeldmateriaal uit elk land van de wereld, allemaal geschoten in een periode van 24 uur op 10 oktober 2010.“Every day matters!”

De datum voor zijn project had regisseur Kyle Ruddick snel bedacht: een makkelijk te onthouden datum die speciaal is, maar toch ook net zo gewoon als alle andere dagen op aarde. Dat het tevens de Onafhankelijkheidsdag van Taiwan is en dat vorig jaar op 10-10-10 De Nederlandse Antillen werden opgegeven, gooit Kyle op puur toeval.

“10-10-10 is gewoon een dag waarop je pro actief bent, je wilt iets leuks doen op die datum.

Daarom wist ik dat het mooie filmpjes en verhalen op zou leveren.”

The circle of life

Wat gebeurt er dan allemaal op zo’n dag?

We zien de cirkel van het leven: geboortes, verjaardagen, begrafenissen. We zien filmpjes van jarenlang voordurende conflicten, tragedies, overwinningen en rijke culturele tradities. Maar ook simpele alledaagse dingen zoals een scooterritje door de stad of het eten van een boterham. Het zijn die duizenden normaal onvertelde verhalen die ons onze identiteit geven. De verhalen die regisseur Kyle Ruddick uit Californie, USA graag wilde

delen met de hele wereld. Een favoriet heeft Kyle niet, al wil hij er wel een paar bijzondere uitlichten. De film die geschoten is vanuit de ruimte bijvoorbeeld, of al die mensen die deze dag aangrepen om te strijden voor klimaatverandering. “Het belangrijkste wat je in alle filmpjes terugziet is dat het leven op aarde elke dag mooi is en dat we elke dag keuzes hebben. De boodschap is eigenlijk heel simpel: Every day matters!”

Een van de meest ontroerende filmpjes komt van Hollandse bodem. We volgen Vincent, een Nederlandse jongen met een zeldzame genetische ziekte. Zijn levensverwachting was maar tien jaar. Toch weet Vincent op 10-10-10 samen met idool Syb van der Ploeg zijn tiende verjaardag te vieren!

Alle verhalen vertellen

Met One day on earth wil regisseur Kyle Ruddick vooral bewustwording creëren. Hij wil op zoek naar de diepere betekenis van ons leven op deze planeet. Daarmee heeft hij zichzelf een zware taak opgelegd. “Dat weet ik. Maar iedereen zoekt naar die diepere betekenis. Het doel van One day on earth is dieper graven, vragen stellen en met andere ogen kijken naar wat we dagelijks zien. We zijn een eind op weg, maar we blijven altijd op zoek naar die diepere betekenis.”

Hij heeft deals gesloten met meer dan 60 non-profit organisaties om te zorgen dat alle verhalen verteld worden. Het WNF heeft voor wild life beelden van elk continent gezorgd. Het United Nations Development Programme leerde mensen in de 100 armste landen om beelden te schieten. Zo dat ook aan de meest kritieke problemen op onze aarde aandacht besteed wordt.

Iedereen die iets wilde vertellen over zijn of haar dag op die bewuste 10 oktober, kon een filmpje insturen. De makers variëren van met een award bekroonde regisseurs tot tieners die vanuit eigen perspectief met hun mobieltje filmden. Allemaal hielpen ze mee om het verhaal van de wereld te vertellen.

Social media

Zonder de inzet van Social Media was het succes van One day on earth nooit zo groot geweest. Kyle is twee jaar bezig geweest om het project op te zetten en via internet zijn boodschap over de hele wereld te verspreiden.

“Mensen willen het idee hebben dat ze samen zijn, dat ze dicht bij elkaar zijn in deze grote wereld. Social media geven je dat gevoel.”

Daar ligt volgens hem ook de kracht van het hele project. “Mensen willen zien hoe anderen leven en willen laten zien hoe hun eigen wereld eruit ziet. Het gaat om een gevoel van connected zijn, we are all in this together.

Mensen willen graag deel uitmaken van One day on earth.”

Alle filmpjes zijn verzameld in een online filmarchief. Het archief is voor iedereen toegankelijk. Je kunt nog steeds materiaal toevoegen en je bent vrij om de filmpjes te gebruiken voor je eigen interpretatie van een global life film. Kyle hoopt zo op interactie tussen filmmakers van over de hele wereld.

“Mensen doen vanuit hun hart mee aan dit project. Ze vertellen een verhaal of vertellen het door. Uiteindelijk is dat dé manier om verandering te weeg te brengen in de wereld.”

Het project eindigt met een film van 120 minuten die deze herfst klaar moet zijn. Ze zijn de film nu aan het editen, maar er is zo veel om uit te kiezen, dat ze nog dagelijks weer nieuwe verhalen toevoegen. Kyle: “De uiteindelijke documentaire geeft een mozaïek van wat er allemaal gebeurt in een dag op aarde. Elke film heeft een eigen verhaal. Soms is het een rijk verhaal met een grote boodschap. Soms is het a simple day of life at the park. Maar het gaat uiteindelijk om dat totaalplaatje. Dat echt elke dag er toe doet!”

Kyle Ruddick

Special: Dag van de Aarde

Vincent’s bijzondere 10de verjaardag op 10-10-10 bekijken?

Scan deze QR-code met je smartphone.

Pakistan foto: Mehreen Saeed

Het filmarchief is toegankelijk via www.onedayonearth.org.

Hier kun je op een grote landkaart alle filmpjes terug vinden. Het is zeker de moeite waard om daar eens te gaan kijken. Elke film is een minidocumentaire op zich. Maar regisseur Kyle Ruddick en producer Brandon Litman hebben alweer plannen voor een ander groot wereldwijd initiatief op 11-11-11.

Kijk op de website hoe ook jij deel uit kunt maken van dit project.

Ukraïne foto: Petro Zadorozhnyy

Australië foto: Jason Wingrove

Kenia foto: Phil Moore

15

16

Mode

MODE De moderubriek gaat nog dieper in op de achtergronden van duurzame mode. Met de zesdelige serie ‘Hoe krijg ik een groene garderobe?, waarbij we iedere aflevering een ‘honderd procent groen’ fashion item mogen weggeven.

Verwacht voortaan ook regelmatig ‘sneak previews’: wat zijn de duurzame trends? En wat kunnen we op dat gebied verwachten van aanstormend talent?

VOOR

‘Mooi is niet genoeg’

Mede mogelijk gemaakt door watMooi

De groene make-over door Lynsey Dubbeld, beeld: André Blom

Dag van de Aarde. Een mooie aanleiding voor een groenere garderobe, met een duurzame slow make-over, een hoogstpersoonlijk kleur- en stijladvies. De Krant van de Aarde volgde Nederlands eerste duurzame stijladviseur, Claudia Hulshof van Sustainable Style, tijdens een slow make-over.

Wensenlijstje

Het programma helpt mensen de juiste kleuren en stijlen te vinden en informeert over duurzame mode en make-up.

‘Nadat jarenlang thuisblijfmoeder te zijn, wil ik weer werken. Mijn stijl en garderobe zijn toe aan een update, vertelt Rita Hagan. ‘Ik was onzeker over een passende stijl. Claudia kan me helpen een persoonlijke stijl te ontwikkelen.’

Body Beauytiful Methode

Claudia Hulshof, die werkt met de Amerikaanse Body Beautiful methode, besteedt als eerste Nederlandse stijladviseur aandacht aan duurzaamheid. ‘Mooi is niet genoeg, als ik weet welke ellende er achter schuilgaat. De opgave is mensen te helpen aantrekkelijker en trotser op zichzelf te worden, zonder uitbuiting van andere mensen, dierenleed, of aantasting van het milieu.’

Rita onderschrijft het duurzame karakter van de adviezen van Sustainable Style. ‘Ik vind het belangrijk op individueel niveau iets te doen om de hulpbronnen van onze planeet te beschermen’.

Claudia legt het als volgt uit: ‘Als je weet welke kleuren en stijlen je staan, koop je gerichter’.

Daarnaast krijgen klanten van Sustainable Style advies over duurzame modemerken, verantwoorde make-up en natuurlijke haarkleuring.

Een slow make-over begint met een kleur- en stijlanalyse. Tegelijkertijd wordt de garderobe geïnventariseerd. ‘Rita’s garderobe is weinig uitgesproken, dus zoek ik naar contrasten met koele en warme kleuren, lichte en donkere tinten, of vrouwelijke en stoere kleding.’

‘Ik wil best meer opvallen’, beaamt Rita. ‘De laatste twee jaar kocht ik nauwelijks kleding, alleen basics zoals jeans en t-shirts.’ Geen vrouwelijke, professionele look.

En jeans en katoenen tops zijn niet bepaald milieuvriendelijk, vertelt Claudia. ‘Katoen klinkt natuurlijk maar is door de productiemethoden niet duurzaam. Biokatoen is een goed alternatief, maar zie je weinig bij broeken.’

Natuurlijke lichaamsvorm

Uitgangspunt bij Sustainable Style: wat je natuurlijke lichaams-vorm benadrukt, staat beter. Nadat de basisstijl is vastgesteld, de beste kleuren bepaald, het ideale kapsel gevonden en de kledingkast uitgeplozen, gaan stijladviseur en klant winkelen. ‘Ik ben toe aan een vrouwelijkere en stijlvollere uitstraling.

Ik heb al tien jaar geen rok meer ge-dragen, zegt Rita. De stijladviseur leidt haar eerst langs duurzame merken. Met een kleurenwaaier in de aanslag worden kledingstukken gekozen. Eerst selectie op kleur, dan op vorm en dan op materiaal. Voor Rita’s tops zijn zachte, dunne, beweeglijke materialen een must, zodat de kleding flatteus om het lichaam valt. ‘Het moeilijkste aan het ontwikkelen van een duurzame stijl is iets te vinden dat je goed staat, de juiste kleur heeft en dat je leuk vindt’, aldus Claudia. Mensen met een ‘gewone’ lichaamsvorm–slank en rechthoekig– hebben met het huidige modebeeld de meeste kans van slagen.

Mode Groen en bewust?

‘Relatief gezien is er natuurlijk lang niet zoveel keuze aan groene mode als aan het gebruikelijke aanbod. Maar het is niet moeilijk op internet te slagen.’

‘Ik moet nog veel kopen, maar de focus maakt het makkelijker, concludeert Rita na een intensieve winkelexpeditie. ‘De nieuwe kledingstukken kunnen beter worden gecombineerd en kun je toe met minder kleding.’ Dat is misschien nog wel de duurzaamste uitkomst van een slow make-over: consuminderen is natuurlijk groener dan nieuwe must-haves kopen.

17

Sta eens stil bij sokken

Serie: Hoe krijg ik een groene garderobe? (deel 4) door Lynsey Dubbeld

Het stereotype beeld van verantwoorde kleding is geen fraai plaatje. Duurzame outfits roepen associaties op van linnen tasjes met activistische leuzen, vormeloze wollen truien, sneue korte broeken, geitenwollen sokken en onappetijtelijke sandalen. In de serie ‘Hoe krijg ik een groene garderobe?’ laat de Krant van de Aarde zien dat er volop milieuvriendelijke must-haves zijn. Deze keer: sokken.

Sokken zijn een van de weinige kledingstukken die zelfs anno 2011 totaal ongevoelig voor mode lijken. De mode-industrie en het modeminnend publiek zien het belang van een hippe sok nog steeds niet in. Kennelijk is de gedachte: een groot deel van de tijd ziet niemand je sokken, dus waarom zou je je er druk om maken?

Laurie Mallet, oprichtster en ontwerpster van Ozone Socks, ziet kousen juist als een geheim wapen. Af en toe zal iemand misschien een glimp van je sokken kunnen opvangen, maar het belang van een modieus paar schuilt vooral in het plezier dat je er zelf van hebt. Want mode is iets dat je voor jezelf doet, vindt Laurie Mallet.

NA!

Duurzaamheid en een stijlvol uiterlijk zijn geen vanzelfsprekende combinatie. Zelfs anno 2011 kampen verantwoorde mode en natuurlijke make-up met een suf imago. Toch krijgt duurzame stijladviseur Claudia Hulshof geen geitenwollen sokken types over de vloer. ‘Ik zie vooral bewust levende 35-plussers die toe zijn aan een eigen stijl en een aantrekkelijker uiterlijk, en die zich er niet voor schamen daar hulp bij zoeken.’

De gemiddelde fashionista loopt nog niet de deur plat bij Sustainable Style. Dat mag geen verwondering wekken, want op de catwalks van Fashion Weeks, in glossy modetijdschriften en bij fast fashion ketens zoals H&M is duurzaamheid nog een niche. Kan een duurzame stijladviseur onze (mode)wereld groener maken? ‘Ik verwacht geen wonderen, hoor. Hopelijk kan ik mijn klanten meegeven hoe ze duurzamere keuzes kunnen maken, als ze dat willen. Dat kan mensen op de ‘juiste’ ideeën brengen, hoop ik.

Veel mensen weten niets van de kledingindustrie.’

Ozone Socks, opgericht in 2000, staat bekend als voorloper op het gebied van sokken en kousen met een hoog fashion & fun gehalte. Zo verkoopt het bedrijf enkele sokken – de ideale oplossing voor het eeuwenoude probleem van een sok die op mysterieuze wijze verdwijnt. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld sokken zonder tenen, enkelsokjes met zebraprint en over the knee socks met ruches. En natuurlijk zijn er – ook voor heren – volop exemplaren met ruitjes, strepen of stippen.

De collecties van Ozone Socks laten zien hoe gedateerd de traditionele geitenwollen sokken zijn. Dat is niet alleen een kwestie van stijl, maar ook van duurzaamheid. Wollen sokken mogen ons dan natuurlijk in de oren klinken, erg dieren milieuvriendelijk zijn ze niet. Schapen en geiten die worden gebruikt voor wolproductie brengen gerust hun hele leven met afgeknipte staarten in megastallen door. Daar worden ze regelmatig tot bloedens toe geschoren, om vervolgens zonder pardon in een bak ontsmettingsmiddel te worden gegooid.

Ons beeld van zoete schaapjes in de wei, die in de zomer door een zachtaardige herder liefdevol worden ontdaan van hun winterjasje, is dus op zijn zachtst gezegd onrealistisch.

Bovendien is de productie van wol volgens onderzoek van CE Delft – gemeten per kilo stof – het meest milieubelastend van alle textielsoorten. Bij de productie wordt namelijk een flinke dosis milieuonvriendelijke bestrijdingsmiddelen tegen parasieten en schimmels gebruikt. Voor het reinigen van de ruwe wol is bovendien veel water nodig, en om krimp van kledingstukken te voorkomen worden chemicaliën gebruikt.

Gelukkig doet ecologische wol langzamerhand haar intrede in de textiel- en mode-industrie. Bij zo’n productiewijze is het gras waarop schapen grazen vrij van pesticiden en krijgen de dieren biologisch voedsel. Daarnaast bekommeren steeds meer modemerken zich om dierenwelzijn. Zo maakt het Britse Izzy Lane kleding voor heren en dames van wollen stoffen die afkomstig zijn van een kudde schapen en geiten die het label zelf bezit en verzorgt.

De voetjes kunnen tegenwoordig dan ook zonder al te veel gedoe warm en modieus worden verpakt in duurzame kousen. Zo zijn er volop sokken van biologisch katoen (bij het Duitse postorderbedrijf Hess Natur ook voor kinderen) en zelfs van dennentakken (bij het Franse lingerielabel g=9.8). Maar vooral hennep en bamboe zijn dankbare alternatieven voor wol, want deze materialen zijn ijzersterk en lekker ademend. Omdat de gewassen snelgroeiend zijn en weinig bestrijdingsmiddelen nodig hebben, scoren ze wat betreft duurzaamheid aanzienlijk beter dan wol of zijde. Extra mooi is dat er inmiddels heuse kunstwerkjes voor de voeten op de markt zijn, die op duurzame wijze zijn gemaakt. In de collectie van Happysocks vind je vrolijk gestreepte sokken gemaakt van een mix van hennep en gerecyclede garens. Simpel maar doeltreffend zijn de unisex sokken van Bamboo Clothing: met een menging van bamboe en nylon zijn ze superzacht en milieuvriendelijk. En de prettige kleuren – van felpaars tot chique grijs – dragen nog eens bij aan het draagcomfort.

Win win win

Krant van de Aarde mag van webwinkel watMooi een paar groene sokken van g=9.8 weggeven! Wil je kans maken op deze verantwoorde en frisse sokken? Mail dan uiterlijk 20 mei het antwoord op de volgende vraag naar prijsvraag@ krantvandeaarde.nl. Van welke boomsoort zijn de sokken van g=9.8 gemaakt? Vermeld als onderwerp ‘watMooi sokken’ en vergeet niet in de email je naam, adresgegevens en schoenmaat te zetten.

Het antwoord op de vorige prijsvraag (‘Uit welk land komt het merk RE-5’) is: Nederland. De RE-5 longsleeve is gewonnen door Annemiek Hoogsteder uit Ooij.

18

Column

19

Column: Tinkebell

AirCares

Elke week een tas met biologische groenten en fruit van het seizoen

-in het vliegtuig naar NYC-. Laptop op schoot en zojuist een taxfree, fairtrade Verkade hazelnootreep gekocht. In het KLM boekje staat dat ik voor slechts 10 euro mijn CO2 uitstoot al kan compenseren.

Nog geen drie weken geleden zat ik in de jungle van Guinee Bissau met een compleet team om daar voor mijn project SAVE THE WORLD, onaangekondigd, twee IKEA showrooms te installeren in het huis van een gezin daar. Ja, ze leken oprecht blij met de PAX-kast, het LEIRVIK-bed en de complete STUVA&KURA-kinderkamer. Ergens leken ze het, na de eerste verwarring, zelfs helemaal niet zo heel erg gek te vinden dat vier IKEA bouwers, een fotograaf, een cameraman en een vrouw gehuld in roze met een camper vanuit Amsterdam dit meubilair naar hun huis kwamen brengen: of we ook een tv en een ijskast bij ons hadden?

Dat ik voor mijn project de Nederlandse norm wil verplaatsen naar plaatsen wereldwijd waar de omstandigheden niet zo fijn zijn als ‘bij ons’, heb ik ze niet uitgelegd. En dat ik hiermee het Nederlandse norm-denken en de ‘zendingsdrang’ die daarmee gepaard gaat wil onderzoeken is op dit moment vooral interessant voor het publiek thuis. Ik ben nog niet eerder in New York geweest en vraag me af wat ik daar ga vinden aan situaties die ‘niet zo fijn zijn als bij ons’. Zwervers? Slachtoffers van de financiële crisis? Workaholics? Mc Donalds –verslaafden? Hoe red ik iemand van het obsessief eten van hamburgers? En had Morgan Spurlock dat niet al eens geprobeerd in die film ‘Super Size Me’? Nu eerst nog een paar uur vliegen. Wie weet besluit ik vanuit de lucht al iets goeds te doen voor de wereld. KLM is mij hierbij graag van dienst in de vorm van ‘AirCares’: ‘Donations can be done in any sum’ - met een lachend negerjongetje ernaast..

Looove TINKEBELL

Mooiste plekjes: Etersheim

We wilden eigenlijk stoppen met onze rubriek ‘Mooiste Plekjes’.

Maar de inzendingen bleven binnenstromen dus gaan we door.

Stuur je foto, met vermelding van de plek in Nederland waar deze is genomen, naar redactie@krantvandeaarde.nl. De mooiste foto plaatsen wij en je krijgt een Kaart van de Aarde – goed voor 25 procent korting in talloze restaurants in heel Nederland – van ons kado.

De winnende foto is ditmaal van Greetje Snoek. Zij stuurde ons een prachtige foto van grillige ijsvorming aan het Markermeer. De oostenwind zwiepte water uit het Markermeer tegen takken en lage temperaturen zorgden voor grillige ijsvorming.

Deze plek, bij het rond het jaar 800 gestichte gehucht Etersheim, kun je aandoen als je de Kijk over Kogenroute volgt, een gemarkeerde wandelroute van ongeveer 10 kilometer die start en eindigt in Oosthuizen. Dit wandelpad voert langs interessante historie en cultuur, onder andere de restanten van een windmolen en de sporen van oude dijkdoorbaken en uitgestorven zoutwaterschelpen zoals strandgapers en kokkels. De natuur is boeiend: grutto’s keren hier in het voorjaar terug van hun overwintering in Afrika, het gebied herbergt vooral in de winter honderden wulpen en ook de driehoeksmossel is hier te vinden.

www.odin.nl

Wie deze Noord-Hollandse route wil wandelen moet even geduld hebben: in verband met het vogelbroedseizoen is het pad – heel diervriendelijk – afgesloten van 15 maart tot 15 juni.

20

Wereldwijd

Het katern over internationale samenwerking. Over mensen, ontwikkelingen, grote én kleine initiatieven.

‘Ik heb meer informatie dan ik kan opschrijven’ De eerste Afrikaanse vrouwelijke Afrikajournalist bij een Nederlands dagblad is openhartig over de Nederlandse journalistiek over dit continent. Ze weet dat haar Ethiopische achtergrond haar beïnvloedt bij haar werk als journalist. Seada Nourhussen maakt vaak andere keuzes dan de ‘witte mannen’ die over Afrika schrijven. ‘Ik heb nog heel wat goed te maken.’

Door Afran Groenewoud, beeld: Babette Huijsman

Je bent nu, na onder andere gewerkt te hebben bij de Volkskrant, de Afrikajournalist van dagblad Trouw. Waarom journalistiek? Bij journalisten denk ik aan heel nieuwsgierige mensen.

‘Ik ben inderdaad altijd nieuwsgierig geweest maar ik wist eigenlijk helemaal niet wat ik wilde worden. Ik hield wél heel erg van taal, wist dat ik daar iets mee wilde doen. Maar wat? Ik had geen idee. Op het VWO kwam een studente ons op een voorlichtingsavond vertellen over de School voor Journalistiek. Dat leek me wel wat.’

Ik had van jou, als kind van ouders die moesten vluchten uit Ethiopië wegens hun politiek activisme, eigenlijk een antwoord verwacht als ‘na wat mijn ouders is overkomen wil ik mijn stem kunnen laten horen’.

‘Nee, ik ben er dus echt ingerold. Uiteindelijk ben ik de HBO-opleiding in Utrecht gaan doen. Dat is ook de plek waar ik voor het eerst merkte dat ik echt de enige was.’

Hoe bedoel je dat?

‘Er zaten wel veel vrouwen op de opleiding maar toen ik studeerde was de School voor Journalistiek nog megawit. Inmiddels is dat wel anders hoor. Overigens heb ik het meeste geleerd op mijn stages, waar ik veel vrijheid kreeg.’

En nu ben je Afrikajournalist bij een landelijk dagblad. De eerste die én vrouw én Afrikaans is.

‘Inderdaad. Ik werd gebeld door een oud-collega van de Volkskrant, die een baan voor me had bij Trouw. Na een tijd werken op andere redacties daar kwam ik op mijn huidige plek. En nee, dat was niet mijn grote droom. Die Afrikaportefeuille kwam gewoon op mijn pad.’

Je werd gevráágd door Trouw? Is dat mazzel of ben je gewoon goed? [lacht] ‘Nou ja, dat kan ik toch niet over mezelf zeggen.’

Dat weet je echt wel van jezelf.

‘Ik denk wel dat ik goed ben. Mijn kracht ligt in mijn ideeën. Ik heb invalshoeken waar andere mensen niet zo snel opkomen, denk net wat anders dan de ‘traditionele’ journalist. Ik ben niet zozeer bezig met ‘nieuws’ maar veel meer met ‘nieuw’. Ik denk dat ik daardoor op originele ideeën kom.’

Wat mij opvalt bij jouw artikelen is dat je heel vaak een expliciete vraag stelt. Er zit natuurlijk wel vaker een vraag achter een artikel, maar bij jou staat die vraag vaak in de artikelkop. ‘Heb ik een bloedmobieltje?’ bijvoorbeeld.

(H)eerlijk theeleuten Fairtrade thee en chocolade

Advertorial

Even genieten van een dampende kop thee. En iets lekkers erbij natuurlijk. Dat kan nu met een nog beter gevoel met de nieuwe eerlijke thee van Ekoland en eerlijke chocolade van De Rit.

Echt genieten is eerlijk genieten

Naast biologisch is Ekoland thee namelijk ook fairtrade geteeld. Volgens Ekoland kun je namelijk pas echt genieten van een dampende kop thee, wanneer je weet dat de theebladeren geteeld zijn met respect voor de natuur én voor de plantagemedewerkers en hun gezinnen. Ekoland Groene thee bestaat uit jonge theeblaadjes, die na het plukken, drogen en stomen een verkwikkende thee opleveren met een pure smaak! Onze Rooibos kruidenthee bestaat uit de fijngestampte, gedroogde naalden van de rooibosstruik. Deze thee heeft een milde, lichtzoete smaak. En de Engelse melange tot slot is een krachtige, zwarte theemelange. Ekoland thee is verkrijgbaar bij de natuurvoedingswinkel. www.ekoland.eu

Chocola met een verhaal

En bij je kop thee geniet je vervolgens van de chocolade van het merk De Rit. Hiervoor heeft De Rit alleen de beste cacaobonen geselecteerd: biologische bonen, afkomstig van kleinschalige fairtrade boerencoöperaties in Zuid-Amerika en Azië. Naast vier heerlijke chocoladetabletten (extra puur, puur, melk en wit) zijn er voor de bijzondere momenten Story Telling Pralines. Verrukkelijke, luxe bonbons met aansprekende namen als Date-on-a-Rock en Inca Dream. Of de Raspberry Kiss, gevuld met framboos, en daarna zorgvuldig gedipt in pure chocolade van Peruaanse cacaobonen. In het doosje leest u van iedere bonbon het herkomstverhaal.

De Rit laat zien dat onweerstaanbaar lekker, biologisch en eerlijk heel goed samengaan!

Wereldwijd ‘In dat geval is dat omdat dat artikel een onderdeel van een serie is. Ik was op zoek naar een antwoord in die serie. Een vraag stellen, doe ik dat zo vaak? Ik weet niet of dat zo is.’

Niet altijd natuurlijk. Maar als ik jouw artikelen lees denk ik wel ‘die is wel héél erg op zoek naar antwoorden’. Je schrijft ook vaak in de ‘ik’ vorm.

Het lijkt wel een persoonlijke zoektocht.

‘Nee, dat is een stijltruc. Neem het verhaal over mijn roots in Ethiopië. Natuurlijk was dat ook iets wat ik zelf wilde weten maar veel meer ging het over mensen zoals ik. Mensen die hun wortels elders hebben. Als het een persoonlijk verhaal is dan is dat veel interessanter voor de lezer.’

Als tegenwicht tegen de ‘white man’s view’?

‘Nee, het gaat vanzelf. Door de andere bril die ik op heb, als één van de weinige allochtone journalisten bij een landelijk dagblad. Tussen al die witte mannen die over Afrika schrijven.

Zo was er een journalist van de Volkskrant die met ‘andere verhalen rond het WK voetbal in Zuid-Afrika’ bedoelde dat hij zou schrijven over aidsklinieken. Dat vind ik totaal uitgekauwd. Ik ben een journalist die graag verhalen vertelt die nog niet verteld zijn. Dat heeft verder weinig met kleur te maken.’

Wat maakt jou en de manier waarop jij je onderwerpen behandelt dan zo anders?

‘Het komt doordat ik van huis uit geen ‘hardnieuwsjournalist’ ben. Ik denk niet sec in nieuwsberichten, achtergrondverhalen of analyses. Het gaat dus ook gedeeltelijk vanzelf, door mijn achtergrond als zwarte, islamitische vrouw uit een arm gezin en niet een witte man uit een protestant, hoogopgeleid en welgesteld milieu. Vanzelf vallen mij andere dingen op.

Laat ik je een recent voorbeeld geven. Mijn portefeuille is Afrika, maar dat is veel te groot

om in je eentje te doen. Ik reis zelf maar stuur daarom ook correspondenten (gedeeltelijk) aan. Eén daarvan had op eigen initiatief een stuk geschreven over ambtenarenstakingen in Zuid-Afrika. Hij had hiervoor een kliniek bezocht.

Het was een goed stuk, maar: die kliniek werd gerund door een Nederlander. De – Nederlandse – correspondent liet bovendien allemaal expat experts aan het woord, op één Afrikaanse arts na. Kortom, hij schreef alleen over wat voor hem vertrouwd is. Ik zou veel meer moeite gedaan hebben. Wat betreft Afrikajournalistiek heb ik nog heel veel in te halen. Er kwamen bijvoorbeeld wel gedupeerde zwarte Zuid-Afrikaanse patiënten aan het woord in bovengenoemd stuk, maar waar ik me aan ergerde was dat de witte mensen en de zwarte arts met naam en toenaam genoemd werden en de zwarte patiënten alleen met voornaam. Alsof zij minder belangrijk zijn. En dat gebeurt in verhalen over ontwikkelingslanden wel vaker wanneer burgers geïnterviewd worden.

Een ander voorbeeld is de kwestie BP. Waarom lazen we de hele tijd over een kap die dan weer wel, dan weer niet over het olielek past en horen we niets meer over Shell in Nigeria? Die ramp daar is minstens even groot en speelt al jaren.

Dat heeft er puur mee te maken dat Afrika niet belangrijk wordt gevonden. De balans is zoek.’

21

Is er ook een man-vrouwbalans zoek? Schrijf je expres vaker over vrouwen? Toen ik je artikel over vrouwen in de prostitutie in Kenia las dacht ik ‘dat is een echt Seada-artikel’.

‘Nee, ik blijf gewoon nieuwsgierig en laat me verrassen. Ik schrijf niet per sé over vrouwen.’

Maar ik zag ook je artikel over illegale crèches gerund door Afrikaanse vrouwen in de Bijlmer.

En dan is er nog je artikel over die vrouw die op het Pinkpopfestival vertelde over verkrachting als oorlogstactiek in Congo.

‘Niet mijn beste artikel.’

Hoezo?

‘Weet je wat ik daar jammer aan vond? We blijven hangen in gruwelijkheden en primitieve stammenoorlogen. Maar ik wil ook de zelfredzame kant van Afrikanen laten zien. Ik heb soms veel meer informatie dan ik kan schrijven.

Soms heb ik maar driehonderd woorden. Om een oorlogsconflict uit te leggen! In dit geval was er domweg geen ruimte in de krant, dus de diepere laag onder de verkrachtingen kon ik niet kwijt. Ook niets over de gewone Afrikaan, die mobiel internet heeft en een heel normaal leven leidt. Dat is niet iemand die hulpbehoevend zit te wachten tot er een zak rijst uit de lucht komt vallen.’

Seada Nourhussen (32) schreef voor dagblad Trouw een artikelenserie over de industrie achter grondstoffen uit Congo – voor onder andere mobiele telefoons en laptops – die de oorlog in Oost-Congo financieren. Deze serie is onder de naam ‘Bloedmobiel, Coltan in Congo’ in boekvorm verschenen met extra fotomateriaal en interviews.

Een goede journalist worden is volgens Seada vooral een kwestie van doen: veel schrijven en oefenen. Seada gebruikt het woord ‘wit’ als huidskleur bewust, want zij is ‘toch ook niet zwart’. De meeste van haar artikelen zijn online te lezen.

22

Kaart van de Aarde

Lezersaanbiedingen Lezers van de Krant vd Aarde ontvangen een scala aan mooie duurzame voordelen. Abonnees ontvangen altijd 25% korting bij meer dan 1000 (!) restaurants. Verder 2 tot 5% korting bij EkoPlaza op al uw boodschappen. Korting op groene energie van Greenchoice en nog veel meer.

Zie ook: www.kaartvandeaarde.nl Voor slechts €19,95 (rek nr. 617736146 t.n.v. Stichting Dag van de Aarde) steunt u ons en kunt u niet alleen nu, maar het hele jaar gebruik maken van de kortingen.

MAIL & WIN actie

Zelf composteren zonder vieze handen?

Uw keuken- en tuinafval reduceren en recyclen tot

Wil jij het boek: Dieta Mediteranea van Bernadet Bijsterbosch winnen? Lees De krant van de Aarde goed door en mail je antwoord op de volgende vraag naar contact@degezondekeuken.nl

gezonde compost in 10-12 weken!

Actie:

Wat is de vuistregel van het Mediterrane dieet?

€ 25,00 korting op een composter bij vermelding van code ‘KVDA’ voor bestellingen tot 31 mei 2011.

Heb je niet gewonnen maar wil je toch het boek kopen?

Ga naar www.degezondekeuken.nl

www.eco-cycle.nl / e-mail info@eco-cycle.nl / 072 - 572 21 76

Advertentie Botanical Beauty 98x68.pdf 1 25-1-2011 16:55:58

WIN - WIN - WIN - WIN - WIN - WIN

Botanical Beauty

Doe mee met de prijsvraag en win een gratis flesje

100% natuurzuivere producten geneeskrachtig antibacterieel hypoallergeen parfumvrij pure verwennerij

C

50 ml Calendula-Mandarijn olie!

M

De Krant vd Aarde mag een aantal flesjes Calendula mandarijn olie weggeven. Wil je kans maken op deze prijs?

Stuur dan uiterlijk 20 mei een email met je antwoord naar prijsvraag@krantvandeaarde.nl. De winnaars worden bekend gemaakt op www.botanicalbeauty.nl

CM

Vraag: Wat is de Nederlandse naam voor het oranje basiskruid van onze NIEUWE Calendula producten?

Vermeld als onderwerp “Botanical Beauty” en vergeet niet in je e-mail je naam en je adresgegevens te zetten.

K

HUIDVERZORGING

Y

MY

CY

CMY

Live Rozen

your beautiful

Lavendel

Calendula

Life Eucalyptus

NU gratis BODY SCRUB bij een bestelling op botanicalbeauty.nl Leden ontvangen 5% korting.

Abonees Krant vd Aarde krijgen 2 tot 5% korting bij EkoPlaza EkoPlaza en de Krant vd Aarde werken samen. Sinds kort heeft EkoPlaza een eigen klanten voordeelpas. Abonnees van de Krant vd Aarde krijgen op vertoon van de Kaart vd Aarde, de EkoPlaza pas helemaal gratis (normaal €10,-). U ontvangt dan direct 2% korting vanaf € 25, 3 % vanaf € 50, 4% vanaf € 100 en 5% vanaf € 200 aan bestedingen. Binnenkort heeft EkoPlaza 34 vestigingen in heel Nederland, kijk op de website www. ekoplaza.nl voor de vestigingen bij u in de buurt.

Al snel winkelt u nog voordeliger bij EkoPlaza!

Op de agenda

COLOFON

De Krant van de Aarde is een uitgave van de Stichting Dag van de Aarde. De Stichting wil samen met partners uit de natuurvoedingsbranche mensen aanzetten tot een gezonde en duurzame leefwijze. Verder werkt de Stichting samen met universiteiten, (semi)overheden en goede doelen. © 2011 Krant van de Aarde | ISSN 1872-5104 Stichting Dag van de Aarde Gerestein 1, 4158 GB DEIL info@dagvandeaarde.nl M: 06-53332980 Bestuur Albert Poutsma, voorzitter, uitgever Jos Huijser, penningmeester Frans van der Beek, secretaris Redactie Afran Groenewoud, hoofdredacteur Afran.groenewoud@krantvandeaarde.nl M: 06-53345880 Frans van der Beek, Tom van der Beek, Lynsey Dubbeld, Moniek Verstegen, Renske de Zwart eindredactie: Petra van der Veer contact redactie: redactie@krantvandeaarde.nl Columnisten Tinkebell Gerda Verburg

23

IN DE VOLGENDE Bijensterfte komt door imkers?!! Bijenstichting steekt terug Ook design tassen kunnen duurzaam Streekrecepten: Lekker! Bergense ansjovis

OP DE AGENDA The day after..........

De Internationale Dag van de Aarde is niet beperkt tot één dag, althans, in Amsterdam. Op 23 april organiseert Slow Food daar namelijk van 14 tot 18 uur ‘als toetje’ een informatiemiddag in de Openbare Bibliotheek. ‘Slow Food Amsterdam laat op 23 april zien waar je Lekker, Puur en Eerlijk voedsel in en rond Amsterdam kunt vinden,’ zo valt te lezen op de Nederlandse website van de internationale beweging die in ruim honderd landen kleinschalige producenten en smaakbewuste consumenten bij elkaar brengt. Naast het vergroten van je kennis over bewust voedsel, kun je ook winnen: de bezoekers met de meeste voedselkennis krijgen een tegoedbon om hun theorie in praktijk te brengen.

Slow Food informatiedag

23 april, 14-18u OBA Centrale Bibliotheek, 6e etage Oosterdokskade 143 Amsterdam

Wollige Lenteworkshops

Aan dit nummer werkten mee André Blom, Martin Danker, Ben Deiman, Babette Huijsman, Michelle Jonker, Marianne Thieme, WatMooi Cover Lycee Saint Exupery. Met dank aan Cool Globes.

Bezoek www.coolglobes.nl en vergroot je bewustzijn van oplossingen voor klimaatverandering. Meer weten? Scan met je smartphone deze QR-code Content partners Stichting Demeter Greenpeace WNF Distributiepartners Udea BV EkoPlaza Groep BV Natudis Nederland BV Estafette Associatie CV

Het schapenscheerseizoen is weer begonnen! Dus ben je dol op lentelammetjes en wol, volg dan een viltworkshop, vanaf mei iedere zaterdag gegeven door ZachtAardig in Amsterdam. ZachtAardig gebruikt milieuvriendelijke wol van Hollandse schapenrassen, onder andere Heideschapen en Schonebeekers, om vilt te maken. Aan het eind van de workshop – kosten 80 euro – ga je naar huis met een prachtig zelfgemaakt vilten kleed.

Www.zachtaardig.nl

Meer activiteiten in het kader van Dag van de Aarde zien?

Surf naar www.dagvandeaarde.nl/content.php?id=603 of scan deze QR-code’

Vaarwel steenkool.

Hallo zon

Vormgeving & Opmaak Insight design | Celina Koekenbier www.insight-design.nl Advertentieverkoop Bureau Sjoerdsma, Peter Sjoerdsma W.A. Scholtenlaan 47, 6865 VV Doorwerth T: 026-3817658, info@bureau-sjoerdsma.nl Distributie: Via de natuurvoedingswinkels. Naar abonnees / leden van de stichting. Naar (semi) overheden en overige partners.

Oplage 50.000.

Scholiereneditie: De scholiereneditie, Het KVDA Magazine, wordt uitgereikt in de les aan HAVO-VWO scholieren uit de bovenbouw.

Oplage 75.000.

Abonnementen: Je kunt de Krant vd Aarde thuis ontvangen door lid te worden. Maak € 19,95 over op rekening nr. 61 77 36 146 van de Stichting Dag van de Aarde onder vermelding ‘abonnement’.

Je ontvangt dan ook onze voordeelkaart thuis. Met de voordeelkaart krijg je 25% korting bij meer dan 1000 restaurants en vele andere kortingen zoals duurzame mode en groene stroom. www.krantvandeaarde.nl Meer weten over de Krant van de Aarde?

Scan met je smartphone deze QR-code

Greenpeace

Copyright Langrock Zenit GP

Zou het niet geweldig zijn als iedereen op de Dag van de Aarde vervuilende kolencentrales vaarwel zegt? Greenpeace vraagt internet-reus Facebook de uitdaging aan te gaan en vóór 22 april een groene vriend van de aarde te worden. U kunt Facebook een duwtje in die richting geven. En ‘vriendjes’ worden met een leverancier van schone stroom. Internet, wie kan nog zonder? Informatie en amusement liggen voor het oprapen en dankzij uitvindingen als Facebook zijn er online wereldwijd honderden miljoenen ‘vriendschappen’ ontstaan. Maar er is een minder mooie kant. De Internet Technologie-sector verslindt energie als geen ander. Toch kiezen IT-bedrijven als Facebook massaal voor stroom opgewekt door het verbranden van steenkool. Een proces zó smerig: nummer 1 veroorzaker van klimaatverandering. Gebruikt u Facebook? Help het miljardenbedrijf dan steenkool vaarwel te zeggen op www.facebook.com/unfriendcoal en te kiezen voor schone energie uit zon, wind en waterkracht.

Schakel zelf ook om

Als u toch achter de computer zit, kunt ook u verschil maken. Neemt u stroom af van Nuon en Essent? Zij willen elk een kolencentrale bouwen in de Groningse Eemshaven; rampzalig voor het klimaat en het nabijgelegen Waddengebied. Met tienduizenden bezorgde Nederlanders vroegen wij Essent en Nuon hiervan af te zien, tevergeefs.

Daarom vragen we u nú over te stappen naar een duurzame energieleverancier. Dat kan eenvoudig met behulp van onze handige overstapservice op www.ikswitch.nu.

Doen! Want steenkolen zijn niet meer van deze tijd.

Wil je zien hoe groot we in het echt zijn?

Nu 25% korting op Burgers’ Zoo met Hollandia Matzes