İÇİNDEKİLER David Alan Harvey, hakkında süre gelen iddialardan dolayı 73 yıllık Magnum Mirasını temelinden sarsıyor. Öyle ki bu sürecin sonunda ajans için artık hiçbir şey eskisi gibi olmayabilir.
--->
07 “Şimdi Magnum Photos ve Çocuk İstismarı Hakkında Konuşabilir miyiz?” Benjamin CHESTERTON
16
<---
PORTFOLYO: Safa Baran ÖCAL G Ö LG E FA Z İ N - 2
--->
20
Fotografista der ki... --->
45 Magnum’un Karar Anı Kristen Chick <---
48
51
Son Söz - Gölge Fanzin --->
55
G örüş: M edya, Foto Muhabirlik Alanındak i Cinsel Taciz Sorununu Çözmek İçin Einden Geleni Ardına Koymamalı
G Ö LG E FA N Z İ N - 3
Gölge bir fanzindir. Kafasına göre yayımlanır. Fotokopi yolu ile çoğaltılabilir. Bu işlemden doğan tüm sorumluluklar çoğaltana aittir. Yayımlanan yazı, görüş ve görsellerin sorumluluğu ve telif hakları sahiplerine aittir. Yayın kurulu, Gölge Fanzin’e gönderilen yazıları yayımlayıp yayımlamamakta serbesttir. Ücretsizdir. Tasarım: I.İ.K Kapak Tasarımı: © Cenk 'Mirat' PEKCANATTI
İletişim: E-posta Adresi Facebook Sayfası Twitter Hesabı Youtube Kanalı
G Ö LG E FA Z İ N - 4
G Ö LG E FA N Z İ N - 5
“Magnum bir düşünce topluluğu, paylaşılan insani bir kalite, dünyada neler olup bittiğine ilişkin merak, olana saygı, görsel uyarlamaya arzu duymaktır.” Henri Cartier-Bresson
G Ö LG E FA Z İ N - 6
G Ö LG E FA N Z İ N - 7
G Ö LG E FA Z İ N - 8
©Christopher Michel, 2017 Cmichel67, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons
Cenk Mirat PEKCANATTI “David Alan Harvey, hakkında süregelen iddialardan dolayı 73 yıllık ‘Magnum Mirası’nı temelinden sarsıyor. Öyle ki bu sürecin sonunda ajans için artık hiçbir şey eskisi gibi olmayabilir.” 1947 yılında Paris’te başta Henri Cartier-Bresson, Robert Capa, David ‘Chim’ Seymour ve Maria Eisner olmak üzere bir grup fotoğrafçı tarafından kurulan Magnum, kuruluşundan bu yana geçen yaklaşık 73 yıllık süreçte, Capa’nın ‘Düşen Asker’inin gerçek olup-olmadığı hususundaki spekülasyonlar haricinde, hiçbir zaman cinsel taciz ya da çocuk istismarı gibi ahlak dışı konularla gündeme gelmemişti. Ta ki son zamanlarda ‘David Alan Harvey Vakası’ patlak verinceye kadar... Hoş! aslında bu vaka yeni de değil, 2009 yılından günümüze uzanan bir süreci kapsıyor. Konuya dair ayrıntılara geçmeden ‘ne umduk ne bulduk’ minvalinden bir çıkarımda bulunmamıza vasıta olması açısından merhum Henri Cartier-Bresson’un Magnum’a dair eşsiz söylemini hatırlayarak ajansın kuruluşunun ana gayesini hatırlamakta fayda var.
“Magnum bir düşünce topluluğu, paylaşılan insani bir kalite, dünyada neler olup bittiğine ilişkin merak, olana saygı ve görsel uyarlamaya arzu duymaktır.”
G Ö LG E FA N Z İ N - 9
Şimdi kaldığım yerden bu elim vakayı ilgililere aktarmaya devam edeyim. 76 yaşındaki Harvey, özellikle Latin Amerika’da yaptığı fotografik çalışmaları ile tanınan, !saygın¡ bir fotoğraf emektarı... 1973’ten beri düzinelerce konuyu National Geographic için fotoğraflamış, 1997 yılında da Magnum’a tam üye olarak katılmış. Genç fotoğrafçıların destekçisi ve akıl hocası olarak nam salmış, dünyanın dört bir yanındaki Magnum atö lyelerinde eğitmenlik yapmasının yanı sıra, gelişmekte olan fotoğrafçılar için burslar sağladığı çevrimiçi ve basılı formatta yayımlanan bir dergi olan Burn’u de yönetmekte... Birçok genç fotoğrafçıya göre neredeyse bir Hollywood yıldızına yakın ihtişamlı bir statüye sahip, nitekim iddiaya göre ‘The Bridges of Madison County’ filminde Clint Eastwood’un canlandırdığı ana karaktere ilham dahi vermiş. Lakin bu ihtişamlı geçmiş ve statü, yakın zamanda alevlenen bir dizi iddia ile sarsılmış durumda, hatta öyle ki iddiaların kanıtlanması durumunda David Alan Harvey hayatının geri kalanında bir çocuk ve kadın istismarcısı olarak anılacak. Daha da ötesi tutuklanarak cezaevine gönderilecek. Peki, 2009 yılından günümüze kadar uzanan bu bir dizi suçlama neleri kapsıyor? Şimdi size kısaca bu suçlamaları ve nihayetinde gelinen son noktayı özetleyeyim. (En kısa sürede Kristen Chick’in Columbia Journalism Review’de yayımlanan ‘Magnum’un Hesaplaşma Anı’ başlıklı makalesini dilimize çevirerek konuya ilgi gösterenlerin yaşananların detaylarına vakıf olmasına aracılık edeceğim.) 2009 yılında Contact Fotoğrafçılık Festivali sırasında Toronto’daki Ryerson Üniversitesi’nde fotoğrafçılık okuyan Yalda Pashai, Magnum atölyesine gönüllü olarak katıldığında son derece heyecanlıydı. Ne de olsa etkinlik boyunca koskoca David Alan Harvey’e yardım etmekle görevlendirilmişti. Harvey daha ilk günden itibaren sınıfta kendisini belini kavrayıp fiziksel görünümü hakkında iltifatlarda bulunarak kendisine fazlaca “temaslı!” davranmaya başlamıştı. Öyle ki ikinci gün Pashai, Harvey’e kendine çeki düzen vermesi gerektiğini söylemesi gerekmişti. Harvey O’nu kendisinin kaldığı otelde konaklaması için ısrarla ikna etmeye çalışmış, bu sonu gelmeyen ısrarlar üzerine Pashai, O’na teklifi ancak erkek arkadaşı onunla kalırsa kabul edeceğini belirtmiş ki, Harvey bu noktada ısrarından hemen vazgeçmiş. Bu olaylar cereyan ederken Magnum çalışanı Song Chong, atölyeleri denetlemek için Toronto’daydı. Pashai, o zaman Chong’a Harvey’in davranışlarını bildirmiş. Buna karşılık olarak şu cevabı almış. “Bu tipik David, bütün kızlara böyle davranıyor. Güçlü ol! ve ona hayır! demeye devam et” demiş. “İşler daha da kötüye giderse, biriyle konuşmaya ihtiyacın olursa bana gelebilirsin” diye de eklemiş. Sizlere aktardığım bu vaka, David Alan Harvey’nin kadınlara yönelik örtbas edilen (şimdilik) ilk tacizi olarak biliniyor. Takvimler 2018 yılını gösterdiğinde Magnum çalışanları The New Yorker’dan bir gazetecinin, biri David Alan Harvey olmak üzere iki (bu şahsı kolaylıkla tahmin edebilirsiniz) Magnum fotoğrafçısına yönelik bir takım cinsel taciz iddialarını araştırdığını öğreniyorlar. O günlerde Magnum’un Londra ofisine dışarıdan freelancer olarak çalışan dijital editör Naina Bajekal, bu haberin kapalı kapılar ardında yapılan Magnum toplantılarında telaşa yol açtığını söylüyor. Özellikle ajansın marka değerinin bu iddialar sebebiyle sarsılması ve sonrasında ortaya çıkacak değer kaybı herkesi oldukça endişelendirmiş. Hatırlayacak olursanız, bu olayın cereyan ettiği zamanda Magnum’un fotoğrafçıları için mevcut yazılı bir davranış kuralları yönetmeliği yoktu. Ayrıca bu türden şikayetleri değerlendirmek için herhangi resmi bir mekanizması da bulunmuyordu. (Şu an var. Bildirmek istediğiniz herhangi bir konu varsa; confidential@magnumphotos.com e-posta adresinden ya da 00 800 4488 20729 numaralı telefondan Magnum Photos ile iletişime geçebilirsiniz.)
G Ö LG E FA Z İ N - 10
Bajekal, ajanstaki temel sorunu şu ifadeleriyle işaret ediyor. “Magnum ile ilgili sorun çok net bir biçimde bu yapının bir fotoğrafçı kolektifi olmasından kaynaklanıyor, bu nedenle personelin mevcut fotoğrafçılar üzerinde hiçbir hükmü yok. Onlar bizim patronlarımız..,” diyor. Ve ekliyor: “Etrafta gezerken çok dikkatli hareket etmelisiniz, çünkü nihayetinde ezelden beri personellerin bu ajansa gelip gittiğini gördüler. İşlerine gelmeyen biri olduğunda çok fazla söz hakkı olmadan, pılısını pırtısını toplayıp ajanstan gider. Ne de olsa burası Magnum... ve söz sahibi olanlar bu kolektifi oluşturan fotoğrafçılar... Sonuçta bu durum, söz konusu olan cinsel tacizi ele almayı oldukça zorlaştırıyor.” 2018 yılındaki yaşanan süreçte Magnumun CEO’su olan David Kogan, “bu dönemde kamuya açık hiçbir iddianın” olmadığını, ancak Magnum’un o zamanki başkanı olan Thomas Dworzak’ın “söz konusu fotoğrafçıları araştırdığını” ifade etmişti. 2018’de henüz Magnum’da bulunmayan şu anki Magnum’un CEO’su Hughes ise verdiği bir röportajında Dworzak ve Kogan’ın net bir iddiayı veya kişileri tespit edemediklerini ve bu nedenle soruşturmaya dair yeterli kanıt ya da tanık bulamadıklarından ötürü karşı eyleme geçemediklerini söylemişti. Nihayetinde 14 Şubat 2018’de Kogan, Magnum’un Londra ofisinde düzenlediği bir toplantıda The New Yorker’ın taciz iddialarını araştırmaktan vazgeçtiğini ilan etti. Böylelikle taciz iddiaları bir güzel halının altına süpürülmüş oluyordu. Bu yılın Ağustos ayında, Fstoppers’da yayımlanan makaleyle birlikte bir başka skandal patlak verdi. Ne hikmetse konunun merkezinde yine aynı isim yer alıyordu: David Alan Harvey Bu makalede, Magnum’un internet sitesinde 1989’da Bangkok’ta Harvey tarafından çekilen bazı fotoğraflarında dahil olduğu, cinsel istismara uğrayan küçüklerin fotoğraflarının pazarlandığı yazıyordu. Bu makale vesileyle, foto muhabiri Amanda Mustard, Twitter’da David Alan Harvey hakkında bir tweet paylaştı. Bu paylaşımda Harvey’e yöneltilen cinsel taciz iddialarının Amerika’da sektördeki herkesçe bilinen ama gizlenen bir gerçek olduğunu belirtiyordu. Bu şikayetler ve gittikçe büyüyen kamuoyu tepkisi karşısında Magnum, Harvey’i geçici olarak askıya alacağını açıkladı. 28 Ekim’de ise kimliği gizli tutulan bir kadının kendisine yönelik ‘özel suçlaması’ nedeniyle yapılan iç soruşturmanın ardından, Magnum’un davranış kuralları yönetmeliğini ihlali ettiği gerekçesiyle askıya alma süresinin bir yıla uzatıldığı açıklandı. Bu karar ajansın fotoğrafçı üyelerinin oy birliğiyle alınmıştı. Fakat gerçeklerin eninde sonunda su yüzüne çıkma huyu bu olay içinde söz konusuydu. Gazeteci Kristen Chick’in Columbia Journalism Review’de yayımlanan ‘Magnum’un Hesaplaşma Anı’ başlıklı makalesine göre, alınan bu karardan günler önce zaten Harvey on bir kadın tarafından cinsel tacizle suçlanmıştı. Bu on bir kadın Harvey’i kendilerini video görüşmesi sırasında mastürbasyon yapmasına tanık olmaya zorlamaktan, elle tacize varıncaya kadar türlü şekillerdeki cinsel tacizlerinden ötürü suçluyorlardı. Üç yıl önce, Magnum yeni bir davranış kuralları yönetmeliği oluşturdu. Daha fazla fotoğrafçıyı bünyesine kattı. Ve en ilginci; biri CEO, diğeri başkan olmak üzere iki kadını ajansın başına getirdi. Magnum’un şu anki başkanı Olivia Arthur, makalenin bu ayın 21’inde yayımlanmasının ardından, verdiği demeçte şu sözleri dile getirdi: “Bu konuda konuşmanın çok zor olduğunu ve toplumun kadınlara her zaman inanmadığını biliyoruz. Bu insanların bize gelme konusunda çekimser kalmalarına üzülsek de, bunu kayda geçirme cesaretlerini takdir ediyoruz ” dedi. Evet... sadece bu kadar... söylediklerinin hepsi bu kadar ile sınırlı kaldı.
G Ö LG E FA N Z İ N - 1 1
Yaşanan gelişmelerin ardından Harvey, Twitter hesabında, hukuk temsilcisi Patrick Mincey aracılığıyla Columbia Journalism Review’de yayımlanan ve kendisine yöneltilen suçlamaları ‘kesin bir şekilde’ reddeden bir açıklamayı paylaştı. Kristen Chick’in makalesinin yayımlanmasından bir gün sonra yapılan açıklamada, askıya alınma kararı sonucunda Magnum’un müvekkiliyle mutabık kaldığı sessizlik anlaşmasını, ajans yöneticilerinin açıklamaları nedeniyle bozduğunu iddia ediyordu. Öte yandan, bu açıklama cinsel istismara uğrayan çocuk fotoğraflarının yayımlanmasını, fotoğrafçının suistimaline değil, Magnum’un yazılımındaki bir hataya bağlıyor. Harvey tweetinde bu konuyla ilgili gelecekteki tüm açıklamaların hukuk müşaviri aracılığıyla yapılacağı ve medya soruşturmalarının onun üzerinden sürdürüleceğini belirtti. Bu süreç daha öncekilere hiç benzemiyor. Uzun bir dava sürecinin başlayacağını öngörmek için bir hukukçu olmaya gerek yok. Harvey ve ajansın yollarının ayrılmaya yüz tuttuğu da bir gerçek. Bakalım ilerleyen günler ne gibi gelişmelere gebe olacak? Olaylar bu şekilde seyrederken ülkemizdeki fotoğrafçıların ve #MeToo hareketi destekçilerinin sessizliklerini koruduğu gözlemleniyor. Bu konuya dair adını vermek istemeyen tanınmış bir fotoğrafçıya konu hakkındaki fikirlerini sordum. Şunları söyledi:
“Magnum fotoğraf ajansı ülkemizde özellikle belgesel fotoğraf üreten ve foto-muhabirliğe gönül veren fotoğrafçılarının Kabesi... Hiç kolay sindirilemeyecek bir olayla karşı karşıyalar ve ne diyeceklerini... ne tepki vereceklerini bilemiyorlar. Bir hata edip, tepki almaktan da korkuyorlar... Bunu riyakarlık olarak değerlendirebilir miyiz? Elbette bu mümkün. Ama onlara da anlayış göstermek lazım. Malum ülkemizde de buna benzer bir vaka kısa bir süre önce cereyan etti. İki fotoğrafçı arasında olanlara dair bir ifşa gündeme geldi. Taraflardan birisinin PKK terör örgütü propagandası yapmaktan suçlu bulunmuş olmasından sebep olay bir yandan politize edilirken, tecavüz mağduru olduğu iddia edilen kişi ise ifşasının ardından önce küçük, duygusal ve ateşli bir grup tarafından kısa bir süreliğine desteklendi. Şu anda ise yalnız kalmış durumda... Kulağıma gelen bilgilere göre vermiş olduğu karardan ötürü pişmanmış. Güvendiği dağlara kar yağdığını söylüyormuş. Bu yüzden kişisel çıkarını düşünen herkes sessizliğini koruyacaktır.” Görüşlerine değer verdiğim bir diğer fotoğrafçı ise olaya bambaşka bir bakış açısı getiriyordu. “Magnum özellikle yayıncıların ekmeği; bu ekmek yere düşmüş olabilir. Üfler... 3 kere öpüp başlarına koyar... yine bu ekmeği yedirmeye devam ederler. Ekmeğe ne kadar mikrobun bulaşmış olduğu onları ilgilendirmez. Çünkü halen Cartier-Bresson’un ‘Karar Anı’nı, Capa’nın biyografisini satıyorlar. Siz, David Alan Harvey’nin yaptıkları sebebiyle sadece O’nu mahkum edemezsiniz. Bu olaylara çanak tutan ve kooperatifte yer alan her fotoğrafçı, yaşanan bu olaylara kayıtsız kaldığı ya da politik davrandığı için olası mevcut kara lekeden nasiplenecektir. Dolaysıyla ortaya çıkacak sonuçlardan doğrudan Magnum da etkilenecektir. Bu yüzden adamların etekleri tutuşmuş. Sadece ve sadece sermayeyi düşünmekteler. David Alan Harvey hakkında hiç aleyhte konuşabilirler mi?” Bu arada konuya dair önemli bir diğer gelişmeden bahsetmeden geçmek haksızlık olurdu. Söz konusu vakaya dair Magnum ile ilişkili Türkiyeli fotoğrafçıların tavrını merak ederek Gölge Fanzin sordu:
G Ö LG E FA Z İ N - 12
“Süre gelen olaylara dair Türkiyeli Magnum fotoğrafçıları Sabiha Çimen ve Emin Özmen’in görüşlerini merak ediyoruz. Magnum’un sessizler ekibinde mi yer alacaklar? Ya da?..” Bir süre sonra bu soruyla ilgili olarak iki gelişme yaşandı. Bunlardan ilki Emin Özmen’in eşi Cloé Kerhoas Özmen’in bu soruya verdiği yanıtı oldu. Yanıt, Emin Özmen’in konuya dair görüşlerini duyurduğu tweet’i içeriyordu. “Kristen Chick’e ve bu konuda konuşma cesareti gösteren tüm kadınlara teşekkürler. Yaşadıklarından dolayı tiksindim ve de üzgünüm. Onları ve istismar mağduru diğer tüm kadınları tam olarak destekliyorum. Magnum’da veya başka hiçbir yerde taciz edici davranışlara yer yok. Adalet yerini bulmalı...” Daha Magnum’a tam üyeliği gerçekleşmemiş ve ileride yapılacak ajans içi oylamalarla bu anlamdaki kaderi belirlenecek olan Emin Özmen’i, bir Magnumcu olmaktansa insan olmayı tercih ettiği için tüm samimiyetimle ve geleceğe dair güçlü bir umutla alkışlıyorum. Bu süreçte göstermiş olduğu bu tavrı bence desteklenmeli... Gelelim ikinci vakaya... Gölge Fanzin’in aynı sorusuna istinaden Magnum Ajansı’nda görsel araştırmacı ve öğrenme koordinatörü olan Bayryam Bayryamali, Sabiha Çimen’in konuya dair Instagram’da bir açıklaması olduğunu belirtti. Bu iddiayı araştırdım. Lakin iddia gerçek dışıydı. Ardından aynı kişi, Sabiha Çimen’in görüşlerini bir hikaye (story) olarak paylaştığını iddia etti. (Bu nokta da bir teknik detayı belirtmek lazım. IG’de yayımlanan hikayeler 24 saat boyunca etkin kalıp, sonrasında kamudan gizli olarak kişinin özel arşivinde saklanıyorlar.) Bu konuda yazacağım makaleye istinaden pür dikkat gelişmeleri izleyen bendeniz bahsedilen zaman diliminde böyle bir açıklamaya rastlamadım. Dolaysıyla bu yazıyı kaleme aldığım an itibariyle Magnum aday adayı Sabiha Çimen, bu kadın ve çocuk tacizleriyle ilgili olarak herhangi bir görüş bildirmiş değil... Nedense sessiz kalmayı yeğlemiş durumda... Sadede gelecek olursam, ilerleyen günlerde bu konuya dair birçok yeni gelişmenin yaşanacağı aşikar... Düşüncem Magnum ve David Alan Harvey’nin bu vakada itibarlarının ciddi anlamda sarsıldığı ve tamir edilemeyecek bazı yaralar aldığı doğrultusunda, benim öngörüm ajans ve fotoğrafçı arasında ilerleyen vakitte yol ayrımına gidilmesi kaçınılmaz olacaktır. David Alan Harvey’nin tüm sponsorları hukuki süreç tamamlanana kadar anlaşmalarını ya askıya alacak ya da iptal edecektir. Ayrıca Magnum CEO’su Caitlin Hughes ve başkanı Olivia Arthur’un da süreci yönetemedikleri ayan beyan ortada iken istifalarını sunmaları Magnum Mirası’nın korunması adına alınacak yerinde kararlar olacaktır. Ama daha da önemlisi cinsel tacize maruz kalmış kadınlar adına -uğradığı maddimanevi kayıpların mutlak telafisi asla söz konusu olacak olmasa da- adaletin bir an ö n c e t e c e l l i s i s a ğ d u y u l u i n s a n l a r ı n g ö n ü l l e r i n e a z d a o l s a s u s e r p e c e k t i r . #MeToo 6 Ocak 2021 tarihinde Gaia dergi.com’da yayımlanmıştır.
G Ö LG E FA N Z İ N - 1 3
PEKİ MAGNUM FOTOĞRAFÇILARININ HEPSİ SESSİZ Mİ KALDI?– AMA BU ETİK Mİ? (Kim bilir?) Aj a n s t a p at l a k ve re n s k a n d a l l a i l gi l i o l a ra k b i rçok Magnum fotoğrafçısı sessizliğini korurken aralarından bazılarıları şaşırtıcı bir girişimde bulundu. Cenk Mirat Pekcanattı
647 fotoğraf öğrencisi ve profesyonelinden oluşan cesur bir grup, 08 Ocak 2021 tarihinde, Magnum Photos’un, fotoğrafçı David Alan Harvey aleyhine yapılan suçlamalarla ilgili olarak, sektördeki cinsel tacizin ele alınmasına aktif olarak katılmasını talep eden bir mektubu imzaladı. Bu talep mektubuna imza atanlar arasında 8 Magnum Photos fotoğrafçısı da vardı. Sergiledikleri cesur tutumu alkışlıyorum. Bieke Depoorter Carolyn Drake Christina De Mittel Hannah Price Nanna Heitmann Newsha Tavakolian Shannon Ghibiannam Sohrab Hura
G Ö LG E FA Z İ N - 14
G Ö LG E FA N Z İ N - 1 5
“Şimdi Magnum Photos ve Çocuk İstismarı Hakkında Konuşabilir miyiz?”
Yazar: Benjamin CHESTERTON, Çeviri: Cenk Mirat PEKCANATTI
“Magnum Photos’un çocukları cinsel istismar mağduru olarak teşhir ederek kar elde etmeye çalıştığı gerçeğini ilk kez dile getirdiğimden bu yana beş aydan fazla zaman geçti. Bunu yaptım çünkü Interpol’ün Lyon’daki merkez ofisindeki bir odada oturup, dünyanın önde gelen çevrimiçi çocuk istismarı uzmanlarından biriyle konuya dair bir röportaj yapmıştım.” Uyarı: Bu gönderi, çocuklara yönelik cinsel istismarın yanı sıra kadına yönelik cinsel şiddete odaklanan görsellerin üzücü ayrıntılarını içerir. 2020 yılında uygunsuz olma ihtimali bulunan görüntüler ilgili makamlara bildirildi. Görüntülerde yer alan çocukların kimlikleri, onları korumak amacıyla benim tarafımdan gizlendi. Aşağıdaki gönderi Olivia Arthur‘a hitabendir. Kendisi Magnum Photos Başkanı olarak (2020 yılından beridir) ajansın davranış kuralları yönetmeliğini uygulamaktan sorumludur. Bu gönderiyi bir bağlama oturtmak adına: 2017’de Magnum Photos, Souvid Datta’nın tecavüze uğradığı iddia edilen Hintli bir çocuğun fotoğrafı eşliğinde Facebook’ta pazarlanan bir fotoğraf yarışması düzenledi. Endüstri, foto muhabirliğin dışında sadece seks suçlularının, tecavüze uğrayan çocukların fotoğraflarını çeken fotoğraf makineli erkeklerin övülecek kimseler olduğunu düşündüğünü aymasının ardından tartışmalar oldukça hiddetli oldu. İki adam bu konuda harekete geçmeye karar verdi.
G Ö LG E FA Z İ N - 16
Robert Godden (Rights Exposure, daha önce Amnesty) ve Jason Tanner (Human Rights For Journalism), sektördeki bazı çok temel çocuk koruma standartlarını tanıtmak için bir kampanya başlattılar.
“Son beş yılda üretilen fotoğraf çalışmalarına üstünkörü bir bakış bile, çocukların tartışmalı olarak sömürüldüğü, riske atıldığı ve/veya çocuk koruma yasalarının ihlal edilmiş olabileceği en az yarım düzine çalışma ortaya koyacaktır. Sektör liderlerinden gelen hem bu tür görüntüleri kınayan hem de değişimi teşvik etmeye önderlik eden net, samimi ve yol gösterici tepki hani nerede? En azından sorunlu ve daha fazla sorgulama gerektiren fotoğrafları nasıl tespit edeceğimizi bildiğimizi güvenle söyleyebilir miyiz?” Robert Godden – Witness (World Press Photo) Magnum Photos bu çağrıya karşılık veren birkaç kurumdan biriydi:
“Savunmasız ve istismara uğramış çocukların korunması Magnum Photos için olağanüstü önem arz ediyor…ajans, bu tavsiyelerin eser üretimine nasıl kılavuzluk ettiğini, arşivimize ve yeni yayıncılık girişimlerimize nasıl uygulanacağını değerlendirmek için gerekli zamanı ayırıyor… Magnum personel ve fotoğrafçıları, önümüzdeki haftalar ve aylarda ilgili alanlara ışık tutmamızı sağlamak için işin her bir bölümünü sırayla sorgulayarak bu konuları tartışmaya devam edecek.” Fiona Rogers, Magnum Photos. Dönüm noktası da bu oldu. İşte size gerçek. Merhaba Olivia, Magnum Photos’un çocukları cinsel istismar mağduru olarak teşhir ederek kar elde etmeye çalıştığı gerçeğini ilk kez dile getirdiğimden bu yana beş aydan fazla zaman geçti. Bunu yaptım çünkü Interpol’ün Lyon’daki merkez ofisindeki bir odada oturup, dünyanın önde gelen çevrimiçi çocuk istismarı uzmanlarından biriyle konuya dair bir röportaj yapmıştım. Bana kendisini en çok endişelendirenin çocuk istismarının normalleşmesi olduğunu söyledi. Eve geldim, arşivinizi açtım ve işte her şey oradaydı. Çocuk istismarının normalleşmesi. Her yol mübah. Kar amaçlı. Yeter ki siz bunu ‘foto muhabirlik’ olarak paketleyin. Ve satın. Ekran görüntüleri aldım. Bilgisayarımın başına oturdum. Ve adında da tweetledim. (tweet 3 Ağustos 2020) Gazeteci Andy Day tweetimi gördü ve ertesi gün ajansınızı araştırmaya başladı. Magnum fotoğrafçısı David Alan Harvey’nin Taylandlı “çocuk fahişe” fotoğraflarını ön plana çıkararak yazmaya başladı:
“Magnum Photos arşivinde çocuk seks işçilerinin çok sayıda fotoğrafı yer alıyor ve bunların çoğu onların bilgileri olmadan fotoğraflanmış. Bu fotoğraflardan birkaçı müstehcen, çıplaklık içeriyor ve müşterilerle yüz yüze geliniyor. Bu görüntüler çocuklara yönelik cinsel istismar eylemleri oluşturabilir.” Andy Day/ Fstoppers Çevirinin devamını okumak için, lütfen aşağıdaki bağlantıyı tıklayın! https://dutlukdergi.com/simdi-magnum-photos-ve-cocuk-istismari-hakkinda-konusabilir-miyiz/
G Ö LG E FA N Z İ N - 1 7
‘Magnum’ adının, kurucu üyelerin ilk toplantılarda her zaman muhakkak bir şişe şampanya içmeleri nedeniyle seçildiği iddia edilse de Russell Miller şöyle yazıyor:
“Muhtemelen orada bulunanlar [ilk toplantıda] Magnum’un böyle cesur yeni bir girişim için yeni ve güzel bir isim olduğu konusunda hemfikirdi. Latince tercümesi ‘azameti’, yaptığı silah çağrışımı ‘sertliği’ ve şampanya ile ilgisiyle de ‘kutlamayı’ ifade ediyordu.”
G Ö LG E FA Z İ N - 18
MİRAT’IN PUSLU FOTOĞRAF ATLASI ARTIK POWERAPP’te... Podcast arşivine bağlantıdan erişebilirsiniz; https://www.powerapp.com.tr/podcast/miratin-puslu-fotograf-atlasi/
“Deviremediğin tabuyu kemireceksin... “
TAKİPTE KALIN! G Ö LG E FA N Z İ N - 1 9
“Henri 1995’te Paris’teki ‘Small World’ sergisi açılışıma geldi ve bana başka bir gezegenden olduğumu söyledi! Ben bu söze her zaman değer verdim ve ona bir cevap yazdım, ne demek istediğini anladım, ama elçiye zeval olur mu ki?”
G Ö LG E FA Z İ N - 20
“Katıldığımda sır değil, Magnum içindeki daha muhafazakar kanattan muhalefet vardı. Ancak sonunda üye olmak için gerekli olan% 66.6’yı aldım. Siyasette bu seçimi ezici bir çoğunlukla kazanmak olarak kabul edilir!”
G Ö LG E FA N Z İ N - 2 1
SAFA BARAN ÖCAL
1994, Şubat 17 doğumluyum. Diyarbakırlıyım. Marmara Üniversitesi Fotoğraf Bölümünde öğrenciyim. Yürümeyi, bir şeyler biriktirmeyi, sözsüz müzik dinlemeyi ve fotoğraf çekmeyi seviyorum. Uykusuzluğu, soğuk havayı ve aç kalmayı sevmiyorum. Fotoğraf kendimi anlamamı sağlayan, yaşadığım değişimleri görmemi ve göstermeyi mümkün kılan, hayatımda çok büyük yer kaplayan bir uğraş. Fotoğrafla kendi hayatımın belgeselini çekmeye çalışıyorum. Maruz kaldığım olayları, yaşadığım hüzünleri, mutlulukları, farkına vardığım detayları ve diğer şeyleri...
“Başkaları da bunu görmüş müdür?”, “Acaba onlar da böyle mi düşündü?”, “Benim gibi hisseden olmuş mudur?” diye düşünüp, kesişeceğim insanlar aramak için bir dil, bir anlatı biçimi olarak fotoğrafı kullanıyorum.
G Ö LG E FA Z İ N - 22
bi’ tek... G Ö LG E FA N Z İ N - 2 3
doğum, ölüm, hayat, bereket ve bolluk...
G Ö LG E FA Z İ N - 24
G Ö LG E FA N Z İ N - 2 5
Ben bir KARAAĞAÇ gölgesi buldum. Cebimde ÜMITLERIM... G Ö LG E FA Z İ N - 26
G Ö LG E FA N Z İ N - 2 7
...ceketimi alıp çeki
G Ö LG E FA Z İ N - 28
ip gidemiyorum.
G Ö LG E FA N Z İ N - 2 9
Küçüklüğümd
G Ö LG E FA Z İ N - 30
den beri
MAHSUR KALMAKTAN çok korkuyorum... G Ö LG E FA N Z İ N - 3 1
-melankolimde
G Ö LG E FA Z İ N - 32
boğuluyorum-
G Ö LG E FA N Z İ N - 3 3
Süper kahraman olmadığımı, her defasın G Ö LG E FA Z İ N - 34
nda kazanamayacağımı yeni öğrendim. G Ö LG E FA N Z İ N - 3 5
G Ö LG E FA Z İ N - 36
... G Ö LG E FA N Z İ N - 3 7
GİDİYO
G Ö LG E FA Z İ N - 38
ORUM...
G Ö LG E FA N Z İ N - 3 9
Şimdi eski
BENDEN
GİDİYORUM...
G Ö LG E FA Z İ N - 40
çekip
Bu hesabı burada
KAPATIYORUM. G Ö LG E FA N Z İ N - 4 1
National Geographic’in sözcüsü, bir e-postada, Harvey ile 2012’den beri çalışmadıklarını belirterek, ”Magnum’dan gelen bu raporlar ışığında, biyografisini web sitelerinden kaldırmak ve Instagram hesaplarına katkıda bulunma yetisini engellemek için ek adımlar attık. National Geographic için çalışan fotoğrafçıların, foto muhabirlik olarak addedilerek yayımlanan fotoğrafların, sahnelememesini de içeren katı standartlarımız doğrultusunda çalışmaları bekleniyor.” d i y e y a z d ı .
G Ö LG E FA Z İ N - 42
Magnum üyelik süreçleri halihazırda süregelen Türkiyeli iki fotoğrafçı (Emin Özmen - Associate, Sabiha Çimen - Nominee) ajansta yaşananlara dair ne dediler? “Kristen Chick’e ve bu konuda konuşma cesareti gösteren tüm kadınlara teşekkürler. Yaşadıklarından dolayı tiksindim ve de üzgünüm. Onları ve istismar mağduru diğer tüm kadınları tam olarak destekliyorum. Magnum’da veya başka hiçbir yerde taciz edici davranışlara yer yok. Adalet yerini bulmalı...” - Emin Özmen Not: Sabiha Çimen ise konu hakkında herhangi bir yorumda bulunmadı.
G Ö LG E FA N Z İ N - 4 3
G Ö LG E FA Z İ N - 44
Fotografista der ki;
“Son zamanlarda Magnum fotoğraf ajansında olup bitenleri doğru analiz etmek için; emperyalizm, kolonizasyon, ataerkillik ve beyaz ırkın üstünlüğünün Magnum Photos’un kuruluşunu nasıl olup ta mümkün kıldığına ve bu kirli geçmişin ajansın geleceğini de halen nasıl şekillendirdiğine dikkat etmeliyiz. Yanlış anlaşılmak istemiyorum. Magnum’un kurucularının birer ‘ırkçı’ ve ya ‘cinsiyetçi’ olduğunu ima etmiyorum. Bununla birlikte, bazı ayrıcalık ve türlü baskı sistemlerinden (boyunduruk) yararlandıkları da su götürmez bir gerçek. Bu şahıslar, Magnum’u kurduklarında, zaten ticari olarak başarılı birer foto-muhabiriydi. Elbette yetenekli ve çalışkandılar. Ancaaak! birer beyaz... birer erkek... ve birer Avrupalı ya da Amerikalı olmaları, onlarla eşit derecede yetenekli ve çalışkan fotoğrafçılar karşısında kendilerine muazzam bir avantaj sağladı. İkinci Dünya Savaşı’ndan hemen sonra Magnum’u kurdular ve dünyanın dört bir yanını fotoğraflayarak ajanslarının itibarını inşa ettiler. Rotaları özellikle İngiliz ve Fransız emperyalizminin inşa ettiği ve ABD tarafından günümüzde devralınmış sömürü yollarından geçti. Çünkü emperyalizm ve beyaz ırkın üstünlüğü tartışmasız olarak onlara bu rotada dilediklerince hareket edebilme özgürlüğü hakkını sorgusuz sualsiz ve otomatikman sağlıyordu. Emperyalizm ve beyaz ırkın üstünlüğü, hangi koşulda olursa olsun ve bu duruma itirazları ne olursa olsun, her siyahiyi veya beyaz ırk haricindeki insanı fotoğraflamalarına ¡izin! verdi. Magnum’un ünü, büyük ölçüde acı çeken veya ötekileştirilmiş siyahi ve nasıl desem esmer tenli insanların tasvirlerine dayanıyordu. Yani asla “Hayır!” deme gücüne sahip olmayan insanlar... Magnum fotoğrafçılarının geldiği coğrafyaları fotoğraflamaya ‘hakkı olmayan’ insanlar. Düşünsenize bir siyahi fotoğrafçı gelmiş; ülkenizde köleliğin izlerini sürüyor. Bunu mesela Amerikanın güneyinde bir yerlerde yapıyor olsa, Allah muhafaza ne olur? Yıllardır Magnum’un üyeliğe alım prensibi ve seçkileri aslında bu emperyalist ve beyaz ırkın üstünlüğüyle ilgili köklerini gayet güzel yansıtıyordu - ezici beyaz erkek, Avrupalı veya Kuzey Amerikalı. Magnum, beyaz kadınlara tam üyelik statüsü vermek konusunda oldukça yavaştı. Diğer ırklardan olan kadın fotoğrafçılardan tam üyeler kabul etmek konusunda daha da yavaş. Lakin dünya genelinde momentum kazanan genel geçer kadın hareketleri etkisiyle bu konuda ezber bozmaya başladılar. Samimiler mi? Bunu ilerleyen süreçte öğreneceğiz. Fotoğraf camiası, her fırsatta Magnum’un fotoğrafçılarının birer hümanist olduğunu söylüyor. Onlarda hesapta kendine has dünya görüşü olan, tavırlı fotoğrafçı tanımının ta kendisi gibi davranıyorlar. Belki bu birçoğu için geçerli... Belki bu sadce 2-3 kuşak öncesi fotoğrafçılar için doğru. Günümüzdeki üyeler büyük sisteme esir olmuş durumdalar. Bunu ya anlayamadılar ya da farkında olmalarına rağmen ajansın hayatta kalabilmesi için düşüncelerinden ödün veriyorlar. Bunların hangisi doğru olursa olsun, bu kafayla ajansı bir hale yola koyamazlar. Günümüzde geçmişlerini gerçekten incelemeye çalışan diğer birçok kurum gibi samimi bir refleksle üzerilerindeki ölü toprağından da, töhmetten de silkinmeliler. 9 Haziran’daki çevrim-içi etkinlik bunun için bir başlangıca benziyor. Bakalım gerçekten de ölye mi? Yoksa dağ fare mi doğuracak?”
G Ö LG E FA N Z İ N - 4 5
MAGNUM PHOTOS ile ilgili olarak ülkemizde yaşanan en komik vaka sence hangisiydi?
TIKLA! TIKLA Kİ, AKLIN GIDIKLANSIN HOŞŞİK! Detayları öğrenmek istersen de sayfaları çevir!
G Ö LG E FA Z İ N - 46
HENRI CARTIER-BRESSON’UN BU FOTOĞRAFI, 1000 PARÇALIK BIR YAPBOZ OLARAK MAGNUM’UN TÜKKANIN’DA MEVCUT. FIYATI ISE SADECE 30 DOLAREZZZ.
G Ö LG E FA N Z İ N - 4 7
Magnumun Karar Anı Kristen Chick
#MeToo hareketinin gazeteciliği baştan aşağı dönüştürmesinin ardından geçen yaklaşık 3 yıllık süreçte, dünyanın en prestijli fotoğraf ajansı olan Magnum Photos kendini sürekli bir sektör lideri olarak resmetti. Magnum, 2018’de üyeleri için bir davranış kuralları yönetmeliği yayımladı. Aynı yıl ajansın CEO’su, fotoğrafçılarının hiçbirine karşı tek bir şikayet almadığından dolayı övündü. Ajans, kadınları hem başkan hem de CEO olarak seçti. Kadrosuna daha fazla kadın fotoğrafçı ekledi. Taciz ve istismarı ciddiye aldığı hususunun altını daima çizdi.
süre bu bilgileri sümen altı etti. Sonunda ajans bu yılın Ağustos ayında, ancak iddialar kamuoyuna yansıdıktan sonra harekete geçti: Fstoppers’ın internet sitesinde yayımlanan bir haber, Magnum’un internet sitesinde, Harvey tarafından 1989 yılında Bangkok’ta çekilen bir seri fotoğrafında aralarına dahil olduğu, cinsel istismara uğrayan küçüklerin fotoğraflarını sattığını bildirdi. Bu, foto muhabiri Amanda Mustard’ın Harvey hakkında, kendisine yönelik cinsel taciz iddialarının sektördeki herkesin bilip de suskun kalındığını iddia ettiği bir Tweet dizisi yazmasına neden oldu.
Ancak Magnum, sektörde yaşanan suistimallere karşı koyma çabasını sürekli lanse ederken, ajansın en tanınmış fotoğrafçılarından birisiyle çalışan kadınlar çok daha farklı bir hikaye anlatıyordu. On bir kadın, CJR’ye (Columbia Journalism Review) 13 yıl boyunca David Alan Harvey tarafından maruz kaldıkları müstehcen yorumlardan, istenmeyen cinsel sırnaşmalara, video görüşmelerinde rızaları olmadan karşılarında mastürbasyon yapmasına kadar uzanan uygunsuz birçok davranışı anlattı; Bu davranışları 2009 yılında Magnum’a bildirildi, ancak ajans on yıldan fazla bir
Mustard’ın paylaşımından üç gün sonra, 20 Ağustos’ta Magnum, Harvey’nin kişisel davranışıyla ilgili ‘spesifik bir iddia’ sebebiyle üyeliğini askıya aldığını ve soruşturma için bir iş hukuku avukatı tuttuğunu duyurdu. Ayrıca Magnum, arşivinin çocukları istismar eden fotoğraflar içerdiği iddialarına yanıt olarak, arşivi gözden geçireceğini ve Harvey’nin Bangkok serisini internet sitesinden kaldıracağını söyledi. 28 Ekim’de Magnum, kurumun davranış kurallarını ve tüzüklerini ihlal ettiği gerekçesiyle Harvey’nin üyeliğini bir yıllığına askıya aldığını ilan etti.
G Ö LG E FA Z İ N - 48
Açıklama, açıkça tarif edilmeyen tek bir ‘tarihi iddiaya’ atıfta bulundu. 76 yaşındaki Harvey, özellikle Latin Amerika’daki çalışmalarıyla tanınan, meşhur bir sektör emektar ı. National G eographic için 1973 yılından beri düzinelerce konuyu fotoğrafladı. 1997’de Magnum’a tam üye olarak katıldı. Genç fotoğrafçıların destekçisi ve akıl hocası olarak da biliniyor. Dünyanın dört bir yanındaki Magnum atölyelerinde eğitmenlik yapmasının yanı sıra, genç veya hevesli fotoğrafçılar için kendisinin 3,400 dolarlık atölye çalışmalarını yürütüyor, ilgililere sanal mentorluk kursları da sunuyor. Ayrıca gelişmekte olan fotoğrafçılar için burslar sağladığı hem çevrimiçi hemde basılı bir dergi olan Burn’ü yönetiyor. Pekçok genç fotoğrafçıya göre, neredeyse bir ünlüye denk statüye sahip: Magnum ve National Geographic gibi endüstri güçleri tarafından destek lenen, alanının zir vesindek i güçlü bir adam. CJR’ye ana hatları verilen uygunsuz davranış, M agnum’un Har vey ’i ask ıya alması sırasında b a h s e t t i ği te k ve a n o n i m d ava n ı n ço k ö te s ine geçerek, Magnum soruşturmasının kapsamı h a k k ı n d a s o r u i ş a re t l e r i u ya n d ı r ı yo r. C J R i l e konuşan k adınlar benzer davranış k alıplarını birbirlerinden bağımsız bir biçimde tanımladılar. Harvey sık sık genç kadın fotoğrafçılara mentorluk teklif etti. Ya da onları kendisine asistanlık yapmaya davet etti. Bazen ona katılmaları için uluslararası uçuşların ücretini dahi ödedi. Kadınlardan bazıları onun beyaz olmayan kadınları ya da ABD’li olmayan kadınları hedef aldığını söyledi. Mentorluk teklif ettiği iki kadın, rızaları olmadan kendileriyle yaptığı video görüşmelerinde mastürbasyon yaptığını söylüyor. İki kadın, kendisiyle aynı otelde veya aynı odada kalmaları için baskı yaptığını söylüyor. İ k i k adın fiziksel istismar olaylarını detaylarıyla anlattı. Dört kadın, Harvey’nin kendilerini son derece rahatsız eden sırnaşmalarını anlattı. Eski bir asistanı, Harvey’nin onun isteği dışında fotoğrafını çekmesine izin vermesi için baskı yaptığını ve fotoğrafların yayımlayıp yayımlamayacağı konusunda onun söz sahibi olacağını söylediğini dile getirdi. Kadınlardan bazıları, onunla olan ilişk ilerinin itibarlarının zedelenmesine yol açtığını çok geç fark ettiklerini söyledi. Çünk ü sektördek i birçok k işi, bu kadınların onunla cinsel bir ilişki yaşadığına dair yanlış bir sonuca varmıştı.
Harvey, avukatı aracılığıyla olaylar hakkında genel bir değerlendirmede bulunmayı ya da belli başlı iddialardan herhangi birine cevap vermeyi reddetti. Magnum’un geçen yıldan beri icra kurulu başkanı olan Caitlin Hughes, bir röpor tajında, ajansın Harvey’nin davranışları hakkında Ağustos öncesine kadar hiçbir şikayet almadığını ve alır almaz da soruşturmaya başladık larını söyledi. Ajans, Harvey’nin üyeliğini askıya aldığını kamuyla paylaşmadan önce yaptığı açıklamada, “İddiaları son derece ciddiye alıyoruz. Taciz veya diğer her türlü zorbalık söz konusu olduğunda kesinlikle sıfır tolerans politikamız var. Son aylarda, en ince ayrıntısına k adar ve bütüncül olarak soruşturmaya hazır olduğumuzu gösterdiğimizi, fotoğrafçılarımızı ve personellerimizi adil ve doğal adalet ilkelerine uygun bir süreçte eylemlerinden sorumlu tuttuğumuzu düşünüyorum.” dedi. A n c a k H a r v e y ’e d a i r s u ç l a m a l a r ı n A ’d a n Z ’ye s o r u ş t u r u l a c a ğ ı n ı u m a n k a d ı n l a r h ay a l k ırık lık larını dile getiriyorlar. CJR’ye konuşan iki kişiden soruşturmaya katılmaları talep e d i l d i . M a gn u m’ u n g ü ve n i l i r b i r s o r u ş t u r m a yürüteceğine inanmadıklarından ötürü bu isteği geri çevirdiler. Diğerleriyse olanlardan bihaberdi. – Magnum hiçbir zaman kadınları Har vey hakkındaki şikayetleri bildirmeye alenen davet etmedi. Sürecin sonucunda sadece tek bir iddiadan bahsedilmesi ve verilen hafif ceza kadınların korkularını doğruladı. Bazı kadınlar için, onları konuşmaya teşvik eden Bangkok fotoğraflarıydı. “Bangkok Fahişeleri” başlık lı Tayland serisi, küçük bir odadak i üstsüz bir kızın ya da sadece iç çamaşırı giyen genç bir kadının fotoğrafçıya doğru yürürken ki bir fo to ğra f ı n ı i çe r i yo r. G ö r ü nt ü n ü n b a k ı ş a ç ı s ı , fo t o ğ r a fç ı o t u r u y o r m u ş ç a s ı n a a l ç a k z a v i y e dendir. Görsel, ‘Genç kız – 13-18 yaş’ ve ‘Fuhuş’ olarak etiketlenmişti. Fotoğrafın öznesi reşit değilse, cinsel istismar kurbanı olacaktı. Hughes, C JR ’ye, M agnum’un fotoğraflar ın çek ildik ler i esnada bu fotoğrafların öznelerinin reşit olup olmadığını ve fotoğraflar ın nasıl olup da bu biçimde etiketlendiklerini belirlemeye çalıştığını söyledi. Fotoğrafların nasıl etiketlendiğine atıfta bulunarak, “Bunun tam olarak nasıl olduğunu araştırıyoruz ve ayrıca Magnum olarak bunun gelecekte yeniden gerçekleşmemesi için süreçlerimizi gözden geçirerek ne yapmamız gerektiğine de bakıyoruz” dedi.
G Ö LG E FA N Z İ N - 4 9
9 Kasım’da, Magnum’un arşivinin dikkatle gözden geçirildiği duyurulduktan üç ay sonra Fstoppers, ajansın üçüncü taraf web siteleri aracılığıyla Harvey ve bir (en az) diğer Magnum fotoğrafçısı tarafından çek ilmiş, ‘çocuk fahişeler ’ ve ‘genç fahişeler ’ olarak tanımlanan küçük lerin cinsel içerikli fotoğraflarının satılmaya devam edildiğini bildirdi. MAGNUM, 1947 YILINDA FOTOĞRAFÇILAR TA R A F I N D A N Y Ö N E T İ L E N B İ R K O O P E R AT İ F OLAR AK KURULDU. Kurucular ı arasında ünlü savaş fotoğrafçıları Robert Capa ve Henri CartierBresson vardı. Ajans, günümüze kadar dünyanın en büyükleri kabul edilen bazı fotoğrafçıları üyeleri arasına ekledi. Halen pekçok genç fotoğrafçı için efsanevi statüsünü koruyor. Birçoğu Magnum atölyelerine katılmak, asiste etmek ya da Magnum fotoğrafçılarının portfolyolarını değerlendirmesi için adeta can atıyor. 2009 yılında CONTAC T Fotoğrafçılık Festivali sırasında M agnum atölyesine gönüllü olarak katıldığında, Toronto’daki Ryerson Üniversitesi’nde fotoğrafçılık okuyan Yalda Pashai içinde durum böyleydi. Harvey ’e yardım etmekle görevlendirildi. Har vey ’nin daha ilk günden sınıfta belini kavrayıp fiziksel görünümü hakkında yorumlarda bulunarak fazlaca ‘temaslı’ davrandığını söylüyor. Öyle ki ikinci gün Harvey’e bundan vazgeçmesini söyledim, diyor. H a r v e y ’n i n o n u k e n d i s i n i n k a l d ı ğ ı o t e l d e konaklaması için ikna etmeye çalıştığını söylüyor. Bana yapılacak çok iş olduğunu söyledi… bu yüzden de “Sana benimkinin yanında bir otel odası ayarlayayım, böylece sende burada kalabilirsin ve sabah çalışmaya başlarız.” diyordu. Neler olacağını biliyordum – ama işe yaramayacaktı. Pashai, “Hayır, otel istemiyorum” demiş. Ona teklifi ancak erkek arkadaşı onunla kalırsa kabul edeceğini belirtmiş. Harvey de bu noktada ısrarından vazgeçmiş. Magnum personeli Song Chong, o esnada atölyeleri denetlemek için Toronto’daydı. Pashai, artık Magnum için çalışmayan Chong’a, Har vey ’nin davranışları hakkında bilgi verdiğini söylüyor: Bana “Bu tipik David, bütün kızlara böyle davranıyor. Güçlü ol! ve ona hayır demeye devam et!” dedi. İşler daha da kötüye giderse ve biriyle konuşmaya ihtiyacım olursa, ona gelmeyi sürdürmemi söyledi.
G Ö LG E FA Z İ N - 50
Pashai, Chong’la konuştuktan sonra, Harvey’nin onu yeniden taciz etmeye başlamasından önce bir günlüğüne davranışlarının düzeldiğini söylüyor. Atölye çalışmasında asistan olan Kiana Hayeri, bir e-postada Pashai’nin Harvey’den şikayet ettiğini hatırladığını söyledi. Toronto’daki Magnum atölyelerinde üç yıl asistanlık yapan Hayeri, Harvey’nin uygunsuz davranma konusunda meşhur olduğunu ve Chong’un davranışları hak k ında yorum yaptığını hatırladığını söylüyor: “Diğer herkes gibi Song’da, DAH (David Alan Harvey) ile ilgili durumun açıkça farkındaydı.” C h o n g, Pa s h a i ’n i n k e n d i s i n e t a c i z e d i l d i ği n i söylediğini hatırlamadığını, ancak iddiasından ş ü p h e e t m e d i ğ i n i s ö y l ü y o r. C h o n g , “ O n a i n a n ı yo r u m , s a d e ce o n u n l a k a r ş ı l ı k l ı o t u r u p yaptığımız ve onun tacizden bahsettiği belirli bir konuşmayı hatırlamıyorum. Çok açık bir şey olsaydı, hemen müdahale ederdim, bu yüzden konuşmamızı tam olarak hatırlamıyorum. Dürüst olmak gerekirse, onunla çok stresli, yorgun ve bunalmış hissetmesi haricinde belirli iddialar hakkında bir konuşma yaptığımızı hatırlamıyorum.” diyor. Chong, Harvey’nin uygunsuz bir davranışına şahit olmadığını ve yakın zamana kadar da bununla ilgili herhangi bir söylentinin farkında olmadığını söyledi. Hayeri’nin hatırladığı yorumları yaptığını ise şiddetle reddetti. Herhangi bir suiistimal raporu almış olsaydı, bunu muhakkak müdürüne rapor edeceğini söylüyor. Hughes, 2009 yılında Har vey hakkında yapılan herhangi bir şik ayetten haberdar olmadığını söylüyor. Şayet yönetime iletilmeyen bir şikayet vardıysa da, “Bunun kültürel bir sorun mu, yoksa bireysel bir sorun mu olduğunu söyleyemem, lakin bu doğruysa, belli ki bir şeyler açıkça ters gitmiş.” diyor. Tamamı gaiadergi.com’da yayımlanan bu çevirinin devamını okumak için lütfen aşağıdaki bağlantıyı tıklayın! https://gaiadergi.com/magnumin-karar-ani/ Görsel: DARREL FROST Çeviri: Cenk Mirat PEKCANATTI
Görüş: Medya, foto muhabirlik alanındaki cinsel taciz sorununu çözmek için elinden geleni ardına koymamalı
Nicole Rifkin Alicia Vera, Mexico City ve Miami’de yaşamını sürdüren bir fotoğrafçı. Dünyanın en prestijli fotoğraf ajanslarından biri olan Magnum Photos’un eski bir üyesi olan David Alan Harvey beni cinsel olarak taciz ettiğinde, 23 yaşında hevesli bir foto-muhabiriydim. Genç bir fotoğrafçı olarak, bana rehberlik etmesini umdum ve Harvey’e güvendim. Çünkü o tanınmış, saygı duyulan biriydi. Dünyanın en iyi bazı haber kuruluşları ve fotoğraf editörleri tarafından yoğun bir şekilde destekleniyordu. 2009 yılında Harvey ile Meksika’nın Oaxaca şehrinde bir atölye çalışması yaptım. Çalıştay harikaydı. O hafta, sanat okulunun ilk yılında öğrendiğimden çok daha fazlasını öğrendim. O ve ekibi tarafından desteklendiğimi hissettim, bu yüzden atölye bittikten kısa bir süre sonra beni asistanlığını yapmam için davet ettiğinde karar vermek için bir an olsun gözümü bile kırpmadım. Öğrenmeye karşı büyük açlık hissediyordum. Bunu sanki hayatımın fırsatı gibi hissettim.
G Ö LG E FA N Z İ N - 5 1
Magnum Photos, 1947’deki kuruluşundan bu yana her zaman foto muhabirliğin standardını belirlemiştir. Fotoğrafçıları, 1930’lardan beri dünyanın önemli olaylarını ve k işilik lerini tak ip ediyor. Bugün dünyamızın görsel olarak algısını şekillendirdiklerini söylemek abar tı olmaz. O zamanlar, üzerinde Magnum yazan bir bez çantayı taşıyan ve Facebook biyografisinde “Büyüyünce Magnum fotoğrafçısı olmak istiyorum” diye yazan genç bir kadın olarak, fotoğrafçılarından biri tarafından ona yardım etmek için davet edildiğimde yaşadığım heyecanı tahmin edebilirsiniz. Çalıştaydan sonra, üzerinde çalıştığım bir projeyi birlikte değerlendirmeyi planladığımız bir Sk ype görüşmesine geçtik. Ama görüşme esnasında bir an Harvey ayağa kalktı ve ışıkları kapattı. Bir süre sonra mastürbasyon yaptığı aşikar bir hale geldi. Şaşırmıştım ama bunun beni ona asistanlık yapmayı istemekten alıkoymadığını söylemekten utandım. H a re k e t l e r i b e n i e n d i ş e l e n d i r i yo rd u, ancak hayatım boyunca o kadar çok cinsel tacize maruz kalmıştım ki, bu davranışı mutlak bir tehlike işareti sayılmazdı. H a r ve y ö n c e b e n d e n a s i s t a n ı o l a r a k onunla Brezilya’ya seyahat etmemi istedi, ancak vize alamadım. Bu yüzden Nisan 2 0 1 0 ’d a b e n d e n ve re ce ği d e r s te o n a yardım etmem için Madrid’e gelmemi istedi. Kısa bir süre içinde yapılacak pek fazla bir yardım olmadığını farkettim. B u n u n ye r i n e a k ş a m l a r ı m ı H a r ve y ve öğrencileriyle partileyerek geçirdim. Yolculuk sırasında zaten birkaç uygunsuz yorum yapmıştı. Sonra bir gece, içmeye gi t t i k te n s o n ra , ye n i ç a l ı ş m a m a b a kmak için iyi bir zaman olduğunu söyledi. Bardan ayrıldık ve hostele doğru yola koyulduk. Vardığımızda çevirdiği türlü dalaverelerle odama k adar geldi. Oda oldukça küçüktü ve yatağımdan başka oturacak yer yoktu.
G Ö LG E FA Z İ N - 52
Dizüstü bilgisayarımı çık ardığımda, o yatağa uzandı ve geçmiş konuşmalarımızda yaptığı türden tüm o uygunsuz yorumlara birdenbire geri dönüverdik. O sırada üzerinde çalıştığım proje striptizcilerle ilgiliydi ve benim onlar gibi hareketler yapıp yapamayacağımı ya da dans edip edemeyeceğimi sordu. Gerildim ve laptop’ın kucağıma yapışık kaldığından emin oldum. Laptop adeta benim güvenlik hattım oldu. İncinmemeye o kadar çok odak lanmıştım k i, o odada bana neler söylediğini pek hatırlamıyorum. Sonunda çekti gitti ve ben utanarak evime döndüm. Yıllar sonra, Instagram DM’lerimde yeniden ortaya çıkana kadar, genel olarakHarvey ile iletişim kurmayı kesmiştim. Bana onun görüşünü almak istediğim, yeni bir projemin olup olmadığını sordu. Ben de “Var” dedim. O, “Geçen seferki gibi beni deli etme” diye yazana kadar Skyping yapmayı planlıyorduk. Onunla bir daha da asla konuşmadım. Sonunda, sektördeki cinsel suistimallere dair haberler yapan Columbia Journalism Review muhabiri Kristen Chick ile bağlantı kurdum. Harvey’i araştırmış ve 11 kişinin onun davranışını kınadığı bir yazı yazmıştı. Magnum kısa bir süre sonra bir iç soruşturma başlattı. Harvey, avukatı aracılığıyla tüm iddiaları reddetti ve Mart ayında Magnum yönetim kurulunun onu görevden almak için yaptığı oylama üzerine istifa etti. Haber kuruluşlarının bu hikayeyi #MeToo hareketinin bir parçası olarak ele alacağını varsaydım. Ne de olsa New York Times, Hollywood yapımcısı Harvey Weinstein ve cimnastik milli takımı doktoru Larry Nassar ’ın çöküşünü, daha da yak ın zamanda biyografi yazarı Blake Bailey ve New York Valisi Andrew Cuomo hakkındaki cinsel taciz iddialarını haber yapmıştı.
Ancak yüksek profilli medya şahsiyetlerine yönelik suçlamalar bazen ana akım platformlar tarafından ya saklanıyor ya da gizleniyor. 2018’de Columbia Journalism Review, büyük yayın kuruluşlarında çalışan birkaç fotoğrafçıya yönelik taciz suçlamalarını vurgulayan bir makale yayımladı. Sektörel internet siteleri ve dergiler dışında, neredeyse hiçbir haber kuruluşu bu hikayelere değinmediler. 2018 yılında kaleme alınan yazının başlığı “Foto Muhabirliğinin Hesaplaşma Anı”ydı. Fakat şu ana kadar böyle bir ‘an’ olmadı. Bu vakaların daha da girişken bir biçimde haber yapılmaları gerekiyor - çünkü bunun aksi tüm bu olanları görmezden gelmektir. Sektörümüzdeki bu korkunç güç suistimalleri, geniş çapta ele alınmayı ve kesinlikle tartışılmayı hak ediyor. Bu davranışları haber yapmak, olanları yalnızca kamuya açık bir konu haline getirmekle kalmayıp, aynı zamanda hesap verebilirlik, saygı ve eşitlik içeren sağlıklı bir kültür değişimini sağlayabilmek açısından sektörümüzün temel sorumluluğudur. Mağdurları dinlemeli ve onları tanımalıyız. İktidardakiler de kendilerine bunun olmasında nasıl bir rol oynadıklarını ve bu adamların tacizlerine devam etmelerine izin veren hangi sistemlerin mevcut olduğunu sormalı? Harvey, gelişmekte olan fotoğrafçılara yönelik bir dergi olan Burn Magazine’i yönetmeye devam ediyor ve Patreon’da genç fotoğrafçılara mentorluk hizmetleri sunduğu “Photo Tienda” adlı bir de profili var. Ayrıca Instagram’da neredeyse yarım milyon takipçisi tarafından takip edilmeye devam ediyor. Fotoğraf editörleri, sanat yönetmenleri ve daha birçok meslektaşım ona desteklerini beğenilerle (like) göstermeye devam ediyor. Yaşadıklarımı kamuoyuyla paylaşmanın kariyerimi gelecekte olumsuz olarak etkileyeceğinden korkuyorum ama değişim için şartları sonuna kadar zorladığımı bilerek geceleri daha iyi uyuyabiliyorum. Bu görüş metni washingtonpost.com adresindeki İngilizce dilindeki aslından Türkçe’ye çevrilmiştir. Bu çeviri Cenk Mirat Pekcanattı tarafından yapılmıştır.
G Ö LG E FA N Z İ N - 5 3
G Ö LG E FA Z İ N - 54
SON SÖZ Magnum’da yaşananlar ne ilk ne de son olacak! Lakin D.A.H Sirkinin son gösterisini yaptığı bir gerçek. Magnum Photos yönetimi bu süreç boyunca bıkmadan usanmadan ‘politik doğruculuk’ oynadı. Ajansın hiçte iyi yönetilemediği... hatta yönetilmediği su yüzüne çıktı. Karar süreci uzadıkça uzadı. Harvey’i kovamadılar. Günah keçisi dahi ilan edemediler. Satranç oyununu andıran süreç sonrasında Harvey, itibarından geriye kalan kırıntıları koruyabilmek adına istifasını duyurdu. Bu istifanın ardından Magnum Photos’ta suların durulduğunu kabullenirsek, bizlerde tüm bu olanlara seyirci kalmış oluruz. Hatta suça ortaklık etmiş oluruz. Halen cevaplanması gereken bir ton soru var. Mesela bazıları şunlar; 1- 2018 yılının başlarında The New Yorker’dan bir muhabir 2 Magnum Fotoğrafçısına yönelik cinsel taciz iddialarını araştırıyordu. Bunlardan biri David Alan Harvey’di. Peki ya diğeri kimdi? Bu 2. fotoğrafçı hakkındaki iddialara dair araştırmalar nasıl sonuçlandı? En önemlisi bu araştırmayı yapan muhabir kimdi? The New Yorker son skandallarla neden hiç ilgilenmedi? 2- Ajans’ta çocuk istismarına dair çok ciddi sorunlar var. Arşivden bazı fotoğrafları çıkartmak ya da yanlış etiketlemeden (bu Magnum Photos’un ifadesi) kaynaklanan sorunları gidermek bu sorunu kesinlikle ortadan kaldırmayacak. Çarpık zihniyetin arkasındaki insanların bir an önce bulunmasını ajans nasıl sağlayacak? 6- Magnum, “Olayla ilgileniyoruz. Endişe etmeyin!”, türünden açıklamalar yapmak yerine, tabi şayet varsa çözüme dair planlarını neden açık bir şekilde kamuyla paylaşmadı? Halen de paylaşmıyor? 7- Bu süreci yönetemeyen yöneticiler neden istifa etmedi? Kötü yönetimden de Harvey mi sorumluydu? 8- Magnum Photos, emperyalizm, oryantalizm, kolonizasyon, ataerkillik ve beyaz ırkın üstünlüğü saplantılarından ne zaman vazgeçip, geçmişiyle yüzleşecek? Kadrosunda yaratmaya çalıştığı etnik çeşitliliğin bu saptlantılarını gizlediğini düşünen dahi de kim? Biz bu temel sorular cevaplanana kadar takipte kalacağız! Ya siz? G Ö LG E FA N Z İ N - 5 5
https://linktr.ee/212photographyistanbul
G Ö LG E FA Z İ N - 56
