Impressie
Wat is eigenlijk een held? Is dat iemand die groot en sterk is of iemand die heel hard kan rennen? Is een held iemand die mensen helpt of die mensen beschermt? Een soort van superman dus. Of kan een klein persoon ook een held zijn, kun je misschien held zijn op verschillende manieren?
Tien basisscholen in Hengelo maakten op 15 en 16 maart 2012 in het kader van de Wereldverteldag kennis met het thema helden. Topvertellers van de Karavaan der Vertellers vertelden meer dan honderd heldenverhalen. Van het Chinese jongetje Tjing tot bijtje Fleur en van Ridder Roelandt tot Jack de leerlingsmid uit Wales. Allemaal helden, allemaal op hun eigen unieke wijze. Theatergroep De Jonge Honden verzorgde voorafgaand aan de verhalen een spannende heldenvoorstelling op het schoolplein. Het is 7.30 uur. Langzaam transforme-
in de rol van je personage. Het draagt bij
ren de mensen van de Karavaan der
aan je concentratie�, zo vertelt verhalen-
Vertellers en van Theatergroep De
verteller Gerda Noordam. Er wordt
Jonge Honden in hun personage van
geschminkt, de puntjes op de i gezet
deze dag. De theatermakers verand-
en natuurlijk nog gauw even een kop
eren in allerlei insecten. De verhalen-
koffie of thee gedronken. Dan is het
vertellers trekken een prachtig middel-
zover. De dag kan beginnen. Op naar
eeuws kostuum aan. “Je verkleden en
de eerste school van vandaag.
opmaken is belangrijk. Je stapt daarmee
pagina 2
pagina 3
Op het schoolplein bij De Hunenborg begint Theatergroep De Jonge Honden met hun voorstelling. Een spannend verhaal, vrij gebaseerd op het bekende boek van Godfried Bomans ‘Erik of het klein insectenboek’ Marieke is opeens beland in de wereld van de insecten. “En wat ben jij dan wel voor een insect?”, vraagt de bijenkoningin, die ze als eerste ontmoet. “Ben jij soms ook van adel? Nee? Aanvallen!” Marieke vlucht weg.
“En wat ben jij dan wel voor een insect?”
pagina 5
Dit moet een boze droom zijn,
Gelukkig helpen alle kinderen op
denkt ze en ze gaat op de grond
het schoolplein mee om ze te
liggen. Wanhopig probeert ze te
verjagen. Ze stampen en
slapen. O jee, daar doemt alweer
springen, het geluid lijkt op
een probleem op. Er komen dood-
dat van de mol, de vijand van
gravers aan met grote ronde
de doodgravers. Opeens klinkt
tonnen. Doodgravers ruimen
er mooie, klassieke muziek.
namelijk kadavers op.
pagina 6
pagina 7
pagina 8
Twee lieve wormen rollen het schoolplein op. “Krijgen de mensen daarin wel lucht?”, vraagt een meisje zich bezorgd af. De wormen bewegen onrustig heen en weer, ze zijn niet veilig. “Wow, moet je kijken wat daar aan komt!” Twee gevaarlijke rode en twee zwarte mieren komen aangesneld en vallen de wormen aan. Marieke helpt de onschuldige wormen, maar dan vallen de mieren haar aan en… ze is weer terug in de mensenwereld.
“Wow, moet je kijken wat daar aan komt!”
pagina 9
pagina 10
“Jij hebt jouw verhaal verteld. Nu is het tijd voor andere verhalen” beëindigt overgrootmoeder in het schilderij hoog in de lucht de voorstelling. Vanuit verschillende kanten komen de verhalenvertellers aangelopen. Elke verteller gaat mee met een groep en vertelt in de klas een heldenverhaal. De theatergroep breekt ondertussen het decor af en vertrekt naar de volgende school.
pagina 11
En zo rolt de dag zich uit. Vijf scholen worden er per dag bezocht. De mieren maken op elke school grote indruk. Veel kinderen vinden ze spannend. “Dat was geen echt mierengift, joh. Dat was gewoon water.” Zo discussiëren twee jongetjes van de Woolderschool als ze naar hun klas teruglopen. Muisstil wordt er in elke groep geluisterd.
pagina 12
“Een stoer verhaal�, klinkt er in groep 1 van de Woolderschool als het verhaal over bij Fleurtje af is. Fleur de dappere is op verzoek van bijenkoningin Bea op zoek gegaan naar eten en onderdak. En dat heeft ze gevonden, dankzij de vriendjes die ze onderweg heeft gemaakt. In groep 8 bij de St. Plechelmusschool wordt even gehuiverd als verhalenverteller Gery met zijn diepe basstem vertelt dat de voeten van Jack, de leerlingsmid, worden afgehakt. En zachtjes gegniffeld als hij verhaalt van die prachtige vrouw met blanke schouders en een boezem waar iedere man van droomt.
pagina 13
pagina 14
Bij de Wilbertschool spelen enkele kinderen van groep 6, 7 en 8B opeens mee in het verhaal van Ridder Roelandt. De koning ondergaat onder grote hilariteit van zijn klasgenoten de kussen van verhalenverteller Margot op zijn kruin. Jammer dat het verhaal alweer voorbij is. Wil Margot dan misschien als extraatje nog een liedje zingen? Dat doet ze, het bekende liedje van de blauwbilgorgel. En dan zit het erop. EĂŠn voorstelling en acht verhalen op tien basisscholen in Hengelo, stadsdeel midden. Op twee dagen waarop het voorjaarszonnetje zich van zijn beste kant liet zien. Er is geluisterd, gestampt, gesprongen, gehuiverd, gediscussieerd, gelachen, geknuffeld, meegeleefd en meegespeeld, nagepraat en nagedacht. Maar bovenal is er genoten. Door piepjong en ietsje ouder. Want wie houdt er nou niet van een goed verhaal?
pagina 15
impressie van verhalen Uit het verhaal van Helene Huizenga. … En daar hing de leeuw. Hoog in de boom, gevangen in een net. Vele dieren kwamen kijken. De apen, de giraffen, de olifanten. Geen een kon hem helpen. Opeens hoorde de leeuw een zacht, hoog en bekend stemmetje. “Dag leeuw”, piepte zijn vriendje muis. “Ik kom je helpen hoor.” Het muisje rende naar boven en begon aan het net te knagen. En hij knaagde en knaagde en knaagde…
pagina 16
Uit het verhaal van Margot Vermeulen. … En opeens zag bijna-ridder Roelandt dat het al donker was. De zon was al ondergegaan. “Oh, nee”, riep Roelandt. “Ik heb nog geen heldendaad verricht.” Het was al laat toen hij weer terugkwam in het kasteel. “En, wat was jouw heldendaad”, vroeg de wijze koning. “Ik wilde de zevenkoppige draak verslaan, maar dat heb ik niet gedaan. Ik heb geen heldendaad verricht”, zei Roelandt verdrietig. Maar de wijze koning zag dat anders. “En waarom heb jij dan drie sterren op je voorhoofd staan?” Roelandt wreef verbaasd over zijn hoofd. “Jij hebt voor een oud vrouwtje een peer uit een boom gehaald. Jij hebt een oude man geholpen met zandzakken zodat het water niet bij zijn huisje kon komen. En jij hebt voor een meisje haar hondje uit de put gered. Roelandt, jij bent een echte held!”En de wijze koning sloeg hem tot ridder…
pagina 17
reacties kinderen “Is het verhaal echt gebeurd?”, vraagt een meisje uit
“Waarom we ook dit jaar hebben meegedaan? De voorgaande
groep 5 van de Willemschool aan verhalenverteller
jaren was het optreden van de Karavaan der Vertellers ons
Gerda. De klas heeft zojuist met grote aandacht
heel goed bevallen. Het is een extraatje voor de kinderen. Ook
geluisterd naar het verhaal over de penseel van het
voor de leerkrachten is het leuk om een verhalenverteller in de
Chinese jongetje Tjing. Alles wat Tjing tekent met
klas te hebben. Cultuur is waardevol. We vinden het belang-
zijn bijzondere penseel wordt echt. Het kommetje
rijk dat kinderen er ook via school wat van meekrijgen.”
rijst, de kraanvogels, bloemen in de mooiste kleuren.
Evelien Sasborg, leerkracht Woolderschool
Maar soldaten, nee, dat wil Tjing niet tekenen voor de keizer. En dat zint de keizer niet… Gerda: “Een penseel
opmerking ouder
die zoiets kan, dat bestaat natuurlijk niet. Maar jullie hebben
“Het was een fantastische middag. Eerst die prachtige
het verhaal net wel in je hoofd gezien. In jullie fantasie zagen
voorstelling op het schoolplein. En daarna nog een verhaal in
jullie die prachtige kraanvogels zo van het papier afstappen.
de klas. Heel mooi hoe die overgang daartussen verliep. Leuk
Dus ja en nee is mijn antwoord.”
dat er ook voor de ouders van onze school een verhaal was. Eerlijk gezegd, stond ik daar eerst een beetje sceptisch
“Ik vind het leuk om naar een verhaal te luisteren. Dan is het
tegenover. Maar ik zat meteen middenin het verhaal ‘Wat
een keer stil.” Esmee, leerling groep 6, Wilbertschool
vrouwen willen’ dat Gery vertelde. Ik vind het heel positief als er op school aan cultuur wordt gedaan. Niet elk kind komt er
“Je kunt je bij een verhaal iets voorstellen. Dat vind ik het
thuis mee in aanraking. Kinderen krijgen zoveel mee van
leuke van luisteren naar een verhaal.”
cultuur. Het is een gemiste kans als dat er niet meer zou zijn.”
Thijmen, leerling groep 6, Wilbertschool
Natascha Vos, ouder van een leerling, Wilbertschool
opmerkingen scholen
opmerkingen verhalenvertellers
“We waren erg enthousiast over het programma. Het thema
“Verhalen vertellen is zo belangrijk. Mensen hebben verhalen
‘Helden’ sprak ons zeer aan. Het was ook het thema van de
nodig. Dat prikkelt de fantasie. Mensen moeten elkaar meer
Kinderboekenweek van 2011. Het is een onderwerp waarmee
vertellen, dan leren ze elkaar beter kennen.”
je veel kunt. In de lessen geschiedenis en bij handvaardigheid
Gery Zwaaftink, verhalenverteller
zijn we er bijvoorbeeld mee aan de slag gegaan. ‘Helden’ is ook een thema waarover kinderen kritisch kunnen nadenken.
“Ik word vooral heel blij van het vertellen van verhalen aan
Want wat is eigenlijk een held?”
kinderen van zo’n jaar of tien. Op die leeftijd hebben veel
Thea Ponds, intern begeleider De Hunenborg
kinderen al een goed begrip van taal. Gekke rijmwoorden, verbasteringen, alliteraties. Ik vind dat prachtig en bij een verhaal voor kinderen rond die leeftijd kan ik daar goed mee spelen.” Petra Zuiderwijk, verhalenverteller
pagina 18
Medewerkers: opbouwtea m 1. Geert Meuffels
geluid en opbouw schoolplein
2. Theo
chauffeur hoogwerker,
opbouw geluid schoolplein
3. Tessa Elferink
diverse werkzaamheden
jonge honden 4. Louise Bouwhuizen 5. Melle Offringa 6. Ferdi Celik 7. Marieke Braaksma 8. Marian de Reu 9. Manon Heijne 10. Johannes Miedema 11. Suzanne ter Riele 12. Jolmer Versteeg
coördinator Jonge Honden
vertellers 13. Gerda Noordam
vertelt aan de groepen 1 en 2
14. Helene Huizenga
groep 2
15. Ailun Elzenga
groep 3
16. Josine van het Schot
groep 4
17. Gerda Hoogendijk
groep 5
18. Petra Zuiderwijk
groep 6
19. Margot Vermeulen
groep 7
20. Gery Groot Zwaaftink
groep 8 en ouders
verder helpen mee 21. David Jagersma
fotograaf
22. Ageeth Kruk
tekstschrijver
23. Karin Yoneya
gastvrouw Christophel
24. Diny
gastvrouw Christophel
25. Wim Wolbrink
projectleider en coördinator
deelnemende scholen * Don Bosco * de Bleek
* de Hunenborg * de Willemschool
* Dr. Kuy perschool * Kardiaan Alfrinkschool
* Plechelmus * ’t Woolde
* AMG Schmidtschool
* Wilbert
pagina 19
Deze uitgave is tot stand gekomen door de Karavaan Der Vertellers in samenwerking met tien basisscholen in de gemeente Hengelo. contact Stichting Karavaan der Vertellers Eendengang 75 7552 KN HENGELO tel 074 - 24 22 696 e-mail info@ karavaandervertellers.nl
uitgave maart 2012 deze publicatie is eigendom van de karavaan der vertellers. vormgeving nest0ntwerp.nl tekst tekstbureau-tussenhaakjes.nl fotografie davidjagersma.com eindredactie Wim Wolbrink
internet www.karavaandervertellers.nl kvk 08139151
www.karavaandervertellers.nl