(چەتر) ناوی ئه‌و بەرپرسانەی یه‌کێتی باڵو دەکاتەوە کە ب ه ره‌وشی ئێستا ناڕازین 3
ب ه جیاوازییه‌کانه‌وه له‌ژێر چه‌تردا کۆده‌بینه‌وه
هه‌ردی فاروق
شێرکۆ بێکه‌س بۆ چه‌تر: ئه‌م دۆخ ه سه‌رده‌می داگیرکه‌ریمانبیردێنێته‌وه
ژمار ه 52
ده‌یه‌مین شه‌هید
هه‌ستێکى گه‌لێک ناخۆشه که ئهمه ده‌بینرێ ،ئهمه سه‌رده‌مى داگیرکردنیان بیردێنێته‌وه نه‌ک پێشمه‌رگه‌ى واڵته‌که‌ى خۆیان .ل10
ساڵی دووه‌م
به‌هۆی ته‌قه‌ی چه‌کدارانی هێزه‌ئه‌منیه‌کانه‌و‌ه له رۆژی ( )2011/4/23شه‌هید کرا.
رۆژنامه‌یه‌کی گشتی هه‌فتانه‌یه ،کۆمپانیای چه‌تر ده‌ریده‌کات
دووشهممه 2011/4/25
ه‌لێک ناخۆشه
(5ی گواڵنی )2711
WWW.Chatrpress.com
نرخ 750 :دینار
« تا ئێستا توندوتیژى به‌کار نه‌هاتوو‌ه و به‌کار نایه‌ت » ئه‌و هێزانه‌ی توندوتیژی ده‌که‌ن رووبه‌ڕوی یاسا دهکرێنهوه
تایبه‌ت ب ه چه‌تر
به‌ڕێوه‌به‌رى گشتى ئاسایشى سلێمانى ئاماژ ه بۆ ئه‌و ه ده‌کات ،تا ئێستا توندوتیژى به‌کار نه‌هاتوو ه و به‌کار نایات ،ئه‌وه‌ش ده‌خاته‌ڕوو ،ئه‌گه‌ر هێزه‌کانیش توندوتیژى به‌کار بهێنن رووبه‌ڕووى یاسا ده‌بنه‌وه.
(حاکم قادر) به‌ڕێوه‌به‌رى ئاسایشى گشتى سلێمانى له چاوپێکه‌وتنێکى (چه‌تر)دا ده‌ڵێت :هێزه‌کان هێزی ئه‌و گه‌له‌ن و خه‌مخۆر و دڵسۆزی خه‌ڵکی خۆیانن، ته‌نها بۆ ئارامی سه‌پاندن هاتوون ،ئه‌وانه‌ی که توندوو تیژی ده‌که‌ن رووبه‌رووی کاری یاسایی دهکهنهوه نه‌ک خه‌ڵکی خۆشه‌ویست و خۆپیشانده‌ری خه‌مخۆر ،ک ه ئارامی شاره‌که‌یان له هه‌موو شته‌کانیتر به پیرۆزتر داده‌نێن. ئ �ه‌وه‌ش ده‌ڵێت« :ئه‌وانه‌ی له هێزه‌کان توندوتیژی ده‌که‌ن رووبه‌رووی یاساش دهکرێنهوه و جیاوازییان کردووه و ده‌شیکه‌ن که ئه‌وان بۆ خزمه‌تی خه‌ڵک و ئارامی هاتوون». له‌باره‌ى هێرشکردنه سه‌ر زانکۆى سلێمانیش ،ده‌ڵێت:
«نهمبیستووه هێزی ئێمه حه‌ره‌می زانکۆ ببه‌زێنێت، به‌اڵم بهداخهوه چه‌ند که‌سێکی له رێ الده‌ر به به‌رد و دار و له به‌رده‌م زانکۆوه هێرشیان کردبوو‌ه سه‌ر هێزه ئارامی پارێزه‌ره‌کان ،که خوێندکارانی هه‌راسان کردبوو هه‌ر بۆیه له ده‌ره‌وه‌ی حه‌ره‌می زانکۆ دوور خراونه‌ته‌وه، چونکه زانکۆ شوێنی به‌رد‌ه فڕکێ نییه و خوێندکاران و مامۆستایانی زانکۆ ئه‌و دۆخه‌یان پێ خۆش نییه، ده‌بێت پیرۆزی زانکۆ و دادگ��ا و نه‌خۆشخانه‌کان به ته‌واوه‌تی بپارێزرێن ،له که‌س قبوڵناکرێت ئه‌و پیرۆزی ه پێشێل بکات». ئ �ه‌وه‌ش ده‌خ��ات �ه‌ڕوو« :تا ئێستا توندوتیژی به‌کار نه‌هاتوو‌ه و به‌کارنایه‌ت ،ئ�ه‌وه‌ی ئێستا ده‌کرێت رێگ ه نه‌دان‌ه به توندوتیژی و رێگه نه‌دان‌ه به کاری نایاسایی». ئ���ه‌وه‌ش دهڵ��ێ��ت :پێشنیاز دهک �هی��ن ب��ۆ هێزه‌کانی ئۆپۆزسیۆن که ئه‌وه‌تا هه‌موو ئه‌گه‌ره‌کانیان تاقیکرده‌وه، با ئه‌گه‌ری گفتوگۆش تاقیبکه‌نه‌و‌ه لهگهڵ یه‌کێتی و پارتی ،که ئاماده‌ن بۆ گفتوگۆ و تیایدا نه مه‌رج قبوڵ ده‌که‌ن لێیان و نه هیچ مه‌رجێکیشیان به‌سه‌ردا ده‌سه‌پێنن.
›
فۆتۆ :ئه‌حمه‌د قادر
ل ه الپه‌ڕ‌ه ( )14درێژه‌ى چاوپێکه‌وتن ههیه
رووداوه‌کانی پاش ()17ی شوبات «بۆکلتوری بێگانه»
هیومان رایتز وۆچ یه‌کێـتى و پارتى رێگه‌ى
سه‌رکوتکردنیانبه‌کارهێناوه
هه‌ڕه‌شه‌ى کوشتن ل ه خوێندکارانى
2
زانکۆى سلێمانى ده‌کرێت
«ئه‌فسه‌رى عه‌ره‌بمان ههیه» و له‌پێناو پارتیدا نه‌هاتوین
وه‌زیرى پێشمهرگه :بۆ رووبه‌ڕووبونه‌وه‌کان لیواى بیستیش ده‌هێنین [ تایبه‌ت به چه‌تر ] وه‌زیرى پێشمه‌رگ ه ئه‌و ه ده‌خاته‌ڕوو ،ک ه لیوایه‌کى زۆریان هێناو ه بۆ سلێمانى و «ئه‌گه‌ر پێویست بکات لیواى ()10ش ده‌هێنین بۆ پاراستنى خه‌ڵکى سلێمانى و ئه‌و ده‌ستکه‌وتانه‌ى ههمانه« ده‌شڵێت: «بۆ ئه‌و روبه‌ڕوبونه‌وان ه لیواى بیستیشده‌هێنین».
(ش��ێ��خ ج �ه‌ع��ف �ه‌ر ش��ێ��خ مسته‌فا) وه‌زیرى پێشمه‌رگه‌ى حکومه‌تى ه �ه‌رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان ل ه چ��اوپ��ێ��ک��ه‌وت��ن��ێ��ک��ى ت��ای��ب�هت��ى (چ���هت���ر)دا له ب��اره‌ى ئ�ه‌و هێزه‌ى هێنراوه‌ت‌ه سلێمانى، ده‌ڵێت« :جیاواز له چ �هک��دارى یه‌کێتى و پ�����ارت�����ى ح���زب���ى تریشى تێدایه ،لیواى
گرتبوو ،هه‌روه‌ها کاروکاسبیان له‌م شاره‌دا نه‌هێشتبوو ،له پاشان توندوتیژییه‌کى زۆریان ئه‌نجامدا و زی��ات��ر ل �ه س��ێ س��ه‌د پۆلیس برینداربوون ،که دیاره چه‌ند الیه‌نێکی سیاسی پشتیوانیان له‌و توندوتیژیان‌ه کردووه و چه‌ندین منداڵى خوار ته‌مه‌نى ( )18ساڵیان ده‌هێنای ه س �ه‌ر ش�ه‌ق��ام�هک��ان ب��ۆ ک���ارى توندوتیژى، لهبهرئهوه ئێمه ناچاربووین ئه‌و هێزان‌ه ره‌وانه‌ى سلێمانیبکه‌ین. وه‌زی���رى پێشمهرگه ئ���ه‌وه‌ش ده‌خ��ات �ه‌ڕوو: ئه‌وانه‌ى ده‌ڵێن یه‌کێتی له‌پێناو پارتیدا هێزی هێناوه‌ت‌ه سلێمانی س �ه‌ری��ان داى ل�ه ب �ه‌رد، خه‌ڵکانێک ماوه‌ى دوو مانگه له‌به‌ر ده‌رکى سه‌را هه‌رچى موقه‌ده‌سات ههیه خستویه‌تی ه ژێر قۆنه‌ره‌کانیه‌وه ،بۆیه لهگهڵ حکومه‌ت و الیه‌ن‌ه په‌یوه‌ندیداره‌کان رێگه ناده‌ین ئه‌و پشێوییه‌ى ههیه له ش �ه‌ڕ‌ه ب �ه‌رد و نائارامى درێ���ژه بکێشێت ،ناهێڵین ئاسایشى شارى سلێمانى زیاتر بشێوێت و هه‌ر حزب و الیه‌نێک هه‌رچیه‌کى ههیه ده‌رگاى گفتوگۆ کراوه‌ی‌ه و با بچێت لهگهڵ یه‌کێتى و پارتى و په‌رله‌مان و سه‌رۆکى حکومه‌ت و سه‌رۆکى هه‌رێمدا دانیشتن بکات.
( )1،2،3،4،5،6،7،8ئه‌گه‌ر پێویست بکات لیواى ()10ش ده‌هێنین بۆ سلێمانى بۆ پاراستنى خه‌ڵکى سلێمانى و ئه‌و ده‌ستکه‌وتانه‌ى هه‌مان ه و نه‌هێشتنى ئه‌و توندوتیژییه‌ى له‌م ناوچان ه ههیه ،لهبهرئهوه هه‌رکه‌س له‌سه‌ر هێز قس‌ه و سه‌رنجى ههیه ئێمه زۆر لێى بێباکین و بۆ ئه‌و رووبه‌ڕووبونه‌وان‌ه لیواى بیستیش ده‌هێنین». له‌باره‌ى هێنانى چه‌کدارى عهرهبیشهوه ده‌ڵێت: درۆی �ه و رهنگه له‌ناو پێشمه‌رگه‌دا عه‌ره‌ب هه‌بێت و (تورکمان ،مه‌سیحی و ،ئاشورى) تێدایه ،ب�ه‌اڵم له‌ناو پێشمه‌رگه‌دا ئه‌فسه‌رى عه‌ره‌بمان ههیه و تێیدایه ،نه‌مانوتو‌ه پ��ێ��ش��م�ه‌رگ�هى ک����ورد ،به‌ڵکو پێشمه‌رگه‌ى کوردستان ک ه ئ �ه‌و که‌سانه‌شى تێدایه/ هه‌موو که‌س بۆى هه‌ی ه بێت و ببێته پێشمه‌رگ ه و ب��ه‌رگ��رى ل �ه خاکى کوردستان بکات. ل�ه‌س�ه‌ر ئ �هم ره‌وش���هى ئ��ێ��س��ت��اش دهڵ����ێ����ت :ل ه دواى ()17ى شوباتهوه خه‌ڵکانێک چ��ون �ه سه‌ر شه‌قامه‌کان و به بێ مۆڵه‌ت ل ه الپ �ه‌ڕ‌ه ( )5درێ��ژه‌ى چاوپێکه‌وتنه‌ک ه ش���ه‌ق���ام���هک���ان���ی���ان ههیه
سلێمانىبه‌ره‌ومانگرتنى سه‌رتاسه‌رى ده‌چێت
ناو گۆڕه‌پانی زانکۆی سلێمانی ()2011/4/19
[ تایبه‌ت به چه‌تر ] دواى هێرشکردنه سه‌ر خۆپیشانده‌رانى سه‌راى ئازادى و چۆڵکردنى سه‌راکه له خۆپیشانده‌ران له رێگه‌ى به‌کارهێنانى هێزى چه‌کداره‌وه ،هه‌روه‌ها باڵوکردنه‌وه‌ى چه‌کدارێکى زۆر له سلێمانى و ده‌وروبه‌رى ،به‌و هۆیه‌وه خوێندکاران
باکووری کوردستان
چه‌تر ڕوو ه تاریکه‌کانى
9
کـه‌نــاڵ 4ئاشکراده‌کات
سه‌رهه‌ڵدانه‌کان
10
()AKPى پاشگه‌ز کردهوه
«رێکه‌وتننامه‌ى ستراتیژى زیانى زۆرى ل ه پارتى داوه»
6
ت هه‌ر شوێنێکی بێت ،پارتى ده‌یداته‌وه شێخ ئه‌دهه‌م بارزانى :حکوم ه [ تایبه‌ت به چه‌تر ] ئه‌ندامێکى سه‌رکردایه‌تى پارتى باس له‌و ه ده‌کات ،به‌هۆى رێکه‌وتنامه‌ى ستراتیژیه‌و ه پارتى زیانێکى زۆرى به‌رکه‌وتووه، ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت «هه‌رکاتێک حکومه‌ت پێویستى ب ه هه‌ر شوێنێک بێت پارتى ئاماده‌ی ه راده‌ستى بکاته‌و ه و سڵى لێناکاته‌وه».
(ش��ێ��خ ئ���هده���هم ب����ارزان����ی) ئ �هن��دام��ی سه‌رکردایه‌تی پارتی دیموکراتی کوردستان و که‌سێتی دی���اری نێو ب��ارزان��ی��ی�هک��ان ل ه چاوپێکه‌وتنێکى رۆژن��ام �هى (چه‌تر) دهڵ��ێ��ت« :پ��ارت��ی ( )%100ئ��ام��اده‌ی راده‌ستکردنه‌وه‌ی موڵکی گشتیی ه پێشترش سه‌رۆکى هه‌رێم باسى شتى وای کردبوو ،پارتى زۆر ش��ت��ى راده‌س����ت����ى ح��ک��وم�هت کردۆتهوه له‌مه‌ودواش ده‌ست ب ه پ��رۆژه‌ى تایبه‌تى خۆى ده‌کات ب��ۆ راده‌س��ت��ک��ردن �ه‌وه‌ى موڵکى حکومى ،به‌اڵم ته‌نها ده‌سه‌اڵت موڵکى گشتى النی‌ه ئۆپۆزسیۆنیش موڵکى حکومه‌تى الیه ،هه‌ر کاتێک
و مامۆستایانى سنورى سلێمانى ده‌ستیان داوه‌ته مانگرتن.
دواى ئ �ه‌وه‌ى مامۆستایانى به‌رهه‌ڵستکار (ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن) و س �ه‌رب �هخ��ۆ ،م���اوه‌ى ()48 ک��ات��ژم��ێ��ری��ان ب���ۆ ک���ش���ان���ه‌وه‌ى ئ����ه‌و ه��ێ��زه چه‌کدارانه دانا که له سلێمانى و ده‌وروبه‌رى باڵوکراونه‌ته‌وه بۆ رێگریکردن له خۆپیشاندانى جه‌ماوه‌رى ،به‌اڵم داواکه‌یان جێبه‌جێ نه‌کرا، هه‌ربۆیه دوێنێ یهکشهممه به‌شێکى زۆر ل ه
حکومه‌ت پێویستى به هه‌ر شوێنێک بێت پارتى ئامادهیه راده‌س��ت��ى بکاتهوه و سڵى لێناکاته‌وه». له باره‌ى خۆپیشاندانه‌کان و ره‌وشى ئێستاى هه‌رێمیشه‌وه ،ئهوه ده‌خاته‌ڕوو :ئه‌وه‌ى له سلێمانى ده‌بینرێت خۆپیشاندانێکى جه‌ماوه‌رى نه‌بوو زیاتر له نیوه‌ى سه‌ر به الیه‌نى سیاسى ئۆپۆزسیۆن بوون ،گۆڕان و یه‌کگرتوو و کۆمه‌ڵ له پشتى ئ �ه‌و خۆپیشاندانان‌ه ب��وون و به ن��اوى ج�هم��اوه‌ره‌و‌ه ق���س���هی���ان دهک������رد، هۆکارى سه‌رهه‌ڵدانى ئ�ه‌و ب��ارودۆخ �هش بۆ ئهوه دهگهڕێتهوه ک ه له هه‌ڵبژاردنه‌کانى پ�����ێ�����ش�����وو
مامۆستایان و خوێندکارانى سنورى سلێمانى مانیانگرت و نه‌چوونه هۆڵه‌کانى خوێندنهوه. له‌و چوارچێوه‌یه‌شدا به‌شێک له مامۆستایان و خوێندکارانى زانکۆى سلێمانى و خوێندنگ ه بنه‌ڕه‌تیه‌کانى ک �ه‌الر ،چه‌مچه‌ماڵ ،کۆیه، هه‌ڵه‌بجه‌ى شه‌هید و چه‌ندین ن��اوچ �هى تر، دهس��ت��ی��ان ب��ه م��ان��گ��رت��ن ک�����ردووه و ناچن ه پۆله‌کانى خوێندنهوه ،ئه‌مه‌ش وهک خۆیان ده‌ڵێن تا ئه‌و کاته‌ى هێزه چه‌کداره‌کان نه‌چنه‌و‌ه
ئۆپۆزسیۆن نه‌یانتوانى بگه‌ن‌ه دهس���ه‌اڵت و ویستیان له‌و رێگه‌یه‌و‌ه به نا یاسایى بگه‌ن ه کورسى ده‌سه‌اڵت. له ب��اره‌ى رێکه‌وتنامه‌ى ستراتیژى نێوان یه‌کیه‌تى و پارتیشه‌وه ،ده‌ڵێت :هه‌موو خاله‌کانى رێککه‌وتننامه‌ى ستراتیژیم ال قبوڵ نیه ،ئه‌و رێککهوتنه نابێت ببێته رێگر بۆ به‌شدارى کردنى الیه‌نه‌کانى تر له‌و رێککهوتنه ،ل ه زۆر شوێندا پارتى به هۆى رێککه‌وتننامه‌ى ستراتیژى زیانى زۆرى بهرکهوتوه. ل ه الپه‌ڕ‌ه ( )5درێژه‌ى چاوپێکه‌وتنه‌ک ه ههیه
شوێنى خۆیان. جێگه‌ی ب��اس�ه ه��ه‌ر دوێ��ن��ێ ئه‌نجومه‌نی زان��ک��ۆی سلێمانی ل�ه راگه‌یاندنێکی پێنج خاڵیاندا ئاماژه‌یان به ره‌دکردنه‌وه‌ی شکاندنی حه‌ره‌می زانکۆ له‌الیه‌ن هێزه‌کانی پۆلیسه‌و‌ه و ئاساییبوونی ده‌وام���ی زان��ک��ۆدا ،ئه‌مه‌ش بووه هۆی ده‌ربڕینی ناڕه‌زایی خوێندکارانی زانکۆ.