ب ه جیاوازییه‌کانه‌وه لهژێر چه‌تردا کۆده‌بینه‌وه
ه مه‌یدانی کوردایه‌تی) (ل
«هه‌رکاتێک بورهان مه‌جید مرد به‌و گۆرانیه‌و ه بینێژن»
ژمار ه 55
ل10 ساڵی دووه‌م
رۆژنامه‌یه‌کی گشتی هه‌فتانه‌یه ،کۆمپانیای چه‌تر ده‌ریده‌کات
دووشه‌ممه 2011/5/9
(19ی گواڵنی )2711
WWW.Chatrpress.com
نرخ 750 :دینار
وه‌زیری پێشمهرگه :ده‌بێت هه‌ڵه‌بج ه پیاوکوژى تێدا نه‌مێنێ
بکوژانى پۆلیسه‌کان الی ئیسالمییه‌کان خۆیان شاردۆته‌وه یادگار ره‌ئوف
به‌رپرسى الیه‌نێکى سیاسى ئاماژ ه بۆ ئه‌و ه ده‌کات ،هه‌ر کاردانه‌وه‌یه‌کى خراپ ل ه هه‌ڵه‌بجه‌ى شه‌هید روبدات ئه‌وا پارتى و یه‌کێـتى لێى به‌رپرسن، وه‌زیرى پێشمه‌رگه‌ش ده‌ڵێت ،ئه‌و هێزه‌ى بردومانه‌ت ه هه‌ڵه‌بج ه بۆ گرتنى بکوژانى پۆلیسه‌کان ه ک ه ل ه باره‌گاى حزب ه ئیسالمییه‌کان خۆیان شاردۆته‌وه.
(نه‌ریمان عه‌بدواڵ) ئه‌ندامى لیژنه‌ى ناوخۆ ل ه په‌رله‌مانى کوردستان به (چه‌تر)ى وت :پرسیارى هێنانى هێز بۆ ههڵهبجه ده‌بێت له ده‌سه‌اڵت بکرێت بۆ هێز ره‌وانه‌ى هه‌ڵه‌بج ه
هه‌ر لهوبارهیهوه (جه‌عفه‌ر شێخ مسته‌فا) وه‌زیرى پێشمه‌رگه‌ى حکومه‌تى هه‌رێم وتى :به‌ڵێ هێزمان بردوه‌ت‌ه ههڵهبجه ،چونکه پۆلیس شه‌هید بووه و بکوژه‌کان له مه‌قه‌راتی حزبه ئیسالمیه‌کانى ههڵهبجه خۆیان ح �ه‌ش��ارداوه ،ئ�هو هێزانه‌ش بۆ گرتنى ئهوانه هاتوون که پۆلیسیان شه‌هیدکردوه، ده‌بێت ههڵهبجه پیاوکوژى تێدا نه‌مێنێ. ه��ه‌روه‌ه��ا (ع �ه‌ب��دول��ڕه‌ح��م��ان ع�ه‌ب��دول��ڕه‌ح��ی��م) به‌رپرسى مه‌ڵبه‌ندى دووى ش��اره‌زوورى کۆمه‌ڵى ئیسالمى وت��ى :ئێمه سیاسه‌تى خۆمان هه‌ی ه بۆ بارودۆخى ناوچه‌ى ههڵهبجه ،هه‌ر تاکێک بگریت ده‌ریایه‌ک خوێنى داوه بۆ ئه‌م ئه‌زمونه، ههڵهبجه تایبه‌تمه‌ندى خۆى ههیه و ئه‌و ه��ێ��زه‌ش ب �ه ب��ڕی��ارى حکومه‌ت هاتۆته شارى ههڵهبجه نابێت
و هه‌ورامان کراوه ،ئهمه شکاندنى ئه‌و به‌ڵێنه‌ی ه که وه‌زی��رى پێشمهرگه سوێندى به موقه‌ده‌سات خوارد هێز ناهێنین ،دواتر ده‌بابه‌ى هێنا ،ئه‌مان ه خروقاتى یاسایین گوای‌ه هێزى ئیسالمیه‌کان ل ه ئێرانه‌و‌ه دێن‌ه ههڵهبجه بۆ ئه‌وه‌ى شه‌رعیه‌ت بدات ه خ��ۆى ،باره‌گاکانیش چه‌کیان نیه تا هێرشى بکه‌نه‌سه‌ر. له الیه‌کى تر (محه‌مه‌د شاره‌زوورى) ئه‌ندامى لیژنه‌ى پێشمهرگه له په‌رله‌مانى کوردستان ب ه (چه‌تر)ى وت :ئۆپۆزسیۆن ده‌ڵێت ئه‌و هێزه‌عه‌ره‌به، ئێمه‌ش ده‌ڵێین عه‌ره‌ب نیه منیش وه‌ک هاواڵتیان نیگه‌رانم ،ب�ه‌اڵم وه‌زی��رى پێشمهرگه بڕیاریداو‌ه ده‌ڵێت ئاسایشى هه‌رێم له خه‌ته‌ردای‌ه بۆیه هێز جواڵوه من نوێنه‌رى حکومه‌ت نیم و نازانم بۆچى هێز جواڵوه.
ساڵیادی له‌سێداره‌دانی فه‌رزاد که‌مانگه‌ر
رۆژی له‌سێداره‌دانی که‌مانگه‌ر ده‌کرێت ه رۆژی مامۆستا
له‌باربردنی منداڵ
10
پارتى :نابێ په‌رله‌مانتار به‌شدارى خۆپیشاندان بکات گۆڕان :په‌رله‌مان ره‌نگى پارتى گرتووه،
یه‌کێتى و الیه‌نه‌کانى تر میوانن
[ تایبه‌ت ب ه چه‌تر ] په‌رله‌مانتارێکى گۆڕان ئه‌و ه ده‌خاته‌ڕوو ،په‌رله‌مانى هه‌رێمى کوردستان ره‌نگ و شێوه‌ى پارتى گرتوو ه و یه‌کێتى و الیه‌نه‌کانى تر میوانن ،په‌رله‌مانتارێکى پارتیش ده‌ڵێت :زۆرجار گله‌یمان ل ه سه‌رۆکى په‌رله‌مان کردووه ،ک ه زیاتر رێگ ه ب ه ئۆپۆزسیۆن دهدات قس ه بکه‌ن.
(عه‌دنان عوسمان) ئه‌ندامى په‌رله‌مانى ک��وردس��ت��ان ل � ه فراکسیۆنى گ���ۆڕان ل ه چاوپێکه‌وتنێکى (چ�ه‌ت��ر)دا ده‌ڵێت« :ل ه خوله‌کانى راب���ردوو په‌رله‌مان به‌سه‌ر دوو حزب دابه‌ش ببوو ،له به‌ناو یه‌کگرتنه‌وه‌ی ئیداره‌ى هه‌ولێر و سلێمانى هه‌موو ده‌زگاکان ب��وون ب� ه حزبى و هیچ گۆڕانکاریه‌ک رووی��ن �ه‌دا ،زۆرب���هى پۆسته‌کان ل�ه خولى رابردوو ل ه په‌رله‌مان دانراوه ،ئێستا په‌رله‌مان ره‌نگ و شێوه‌ى پارتى گرتو‌ه و گۆڕان و یه‌کێتى و الیه‌نه‌کانى تر میوانن ،ههرچهنده یه‌کێتى به‌شدارى حکومه‌ت و په‌رله‌مانیشن، هه‌رکاتێک کۆمه‌ڵێک که‌سى بێ الیه‌ن ب ه پۆلیسهکانیشهوه دان��ران ل ه په‌رله‌مان ئه‌وکات په‌رله‌مان دهبێته نیشتمانى و ده‌بێت
گه‌نجان و بایکۆت
دیارده‌یه‌ک ک ه رووی ل ه زیادبوونه
ده‌سته‌ى سه‌رۆکایه‌تى په‌رله‌مان جێگرێکى س �ه‌ر ب�ه‌الی�هن��ى ئۆپۆزسیۆن بێت ،ئێستا س�ه‌رۆک��ى په‌رله‌مان ته‌مسیلى ()%27ى په‌رله‌مانى کوردستان ده‌ک��ات و نوێنه‌رى ( )30پهرلهمانتاره ،هه‌رکاتێک رێگه به‌م گۆڕانکاریانه نه‌درێت ئه‌وا په‌رله‌مان هه‌ر به‌مشێو‌ه شکڵیه‌ى دهمێنێتهوه». ل ه باره‌ى شه‌ڕى راگه‌یاندنیشه‌و‌ه ده‌ڵێت: ئه‌گه‌ر الیهنه سیاسیه‌کان له‌گه‌ڵ یه‌کتر دابنیشن ئ �هوه راگه‌یاندن خ��ۆى ئ�ه‌م شت ه راده‌گرێت که پێى ده‌ڵێن شه‌ڕى راگه‌یاندن، راگ �هی��ان��دن �ه‌ک��ان ئ��اراس��ت �ه‌ک��راون ،ئ��ه‌وه‌ى راگه‌یاندنى یه‌کێتى ی��ان پارتى ده‌یکات بێگومان ل �ه‌الی �هن به‌رپرسانى مه‌کته‌بى سیاسى ئاراست ه ده‌کرێن. له ب��اره‌ى په‌یکه‌ره‌که‌ى سه‌رده‌شتیشه‌و‌ه ده‌ڵێت« :بۆ ئه‌وه‌ى (سه‌رده‌شت عوسمان) نه‌بێت به ره‌مزێک په‌یکه‌رى له هه‌ولێر ب��ۆ دان���ان���رێ���ت ،ک�� ه ئ �ه‌م �ه ج��ارێ��ک��ى تر تیرۆرکردنه‌وه‌یه‌تى». له به‌رامبه‌ر قسه‌کانى په‌رله‌مانتاره‌که‌ى گ��ۆڕان��دا (ئ��اس��ۆ ک �ه‌ری��م) په‌رله‌مانتارى پارتى ،ده‌ڵێت :زۆرج��ار ئێم ه گله‌یمان ل ه سه‌رۆکى په‌رله‌مان کردووه که زیاتر رێگ ه ب �ه ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن دهدات ق��س�ه‌ب��ک�هن ،ئه‌و قسه‌یه‌ش راست نی ه ک ه سه‌رۆکى په‌رله‌مان
نوێنه‌رى ( )30په‌رله‌مانتار بێت ،له‌کۆى ( )111ئه‌ندامى په‌رله‌مان هه‌موو ئه‌وان ه حزبین ،په‌رله‌مان نوێنه‌رایه‌تى ( )15حزب و الی�هن ده‌ک��ات ک ه ل ه دونیادا شتى له‌م جۆره نیه. پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ت��اره‌ک �هى پ��ارت��ى ده‌ش��ڵ��ێ��ت: «په‌رله‌مانتارى نوێنه‌رى خه‌ڵک ئهوه نی ه بچێت به‌شدارى کۆبوونهوه و خۆپیشاندان بکات ،ل ه یاساى خۆپیشاندان داواک��راوه خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان ب��� ه ش��ێ��وه‌ی��ه‌ک��ى ئ��اش��ت��ى ب �ه‌ڕێ��وه‌ب��چ��ێ��ت ه �ه‌رک��ات��ێ��ک پشێویشى ل��ێ��ک �ه‌وت �هوه ن��اب��ێ��ت ه��ێ��ز به‌کاربهێنرێت، په‌رله‌مانتار که نوێنه‌رى خه‌ڵک ه ده‌بێت ل ه هۆڵى په‌رله‌مان کار بۆ خه‌ڵک بکات». ئ����ه‌وه‌ش ده‌خ����ات����ه‌ڕوو :ب��ه ب����ڕواى من تانه‌لێدانى ئۆپۆزسیۆن له‌و یاسایانه‌ى به‌بێ ئ���ه‌وان ده‌رچ����وون هیچ بنه‌مایه‌کى نیه، چونک ه ئ��ه‌وان ئ��اره‌زووم�هن��دان� ه بایکۆتى دان��ی��ش��ت��ن�ه‌ک��ان��ى پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ی��ان ک����ردووه، سه‌رۆکایه‌تى په‌رله‌مان ده‌توانن به‌رنامه‌کانى ک���ار رێ��ک��ب��خ �هن ،ئ���هو ک��ۆب��وون��ه‌وان��هى ئهنجامدراوه هه‌موویان یاسایین و نیسابى یاساییان ته‌واو بووه ،ناکرێت سه‌رۆکایه‌تى په‌رله‌مان به‌هۆى ئۆپۆزسیۆن کاره‌کانى رابگرێت.
درێژ‌ه بۆ ل 5
«به‌هۆى پێشه‌نگایه‌تی‌کردنى خۆپیشاندانه‌وه» پێشمه‌رگه‌یه‌کى دێرین: ل ه ئاسایش لێیاندام و سوکایه‌تیان پێ کردم
13
سه‌رۆکى حکومه‌ت خۆى له‌به‌رده‌م هه‌ڵه‌بجه‌دا ئیحراج بکات ،ده‌س �ه‌اڵت ده‌یه‌وێت بیسه‌لمێنێ ده‌توانێ گه‌رمیان و کوێستان به‌هێزه‌کانى بکات، ههڵهبجه پێویست به‌هێز ناکات ده‌بێت ئه‌و هێزه بگه‌ڕێته‌و‌ه شوێنى خۆى. (هادى حهمه ره‌شید) له مه‌کۆى گۆڕان ل ه هه‌ڵه‌بج ه بۆچوونى وایه :هیچ پاساوێک نیه بۆ هێنانى هێزى چه‌کدار و میلیشیا و پارتى و یه‌کێتى به‌رپرسن له هه‌ر کاردانه‌وه‌یه‌کى خراپ، چونکه هێز و الیهنه ئۆپۆزسیۆنه‌کانى هه‌ڵه‌بج ه چه‌کداریان نیه ،تا ئه‌و هێزه زۆره‌ى بۆ ره‌وان ه بکرێت ،ته‌نها هێنانى ئه‌و هێزانه بۆچاوترساندنى خ�ه‌ڵ��ک��ه ،ت���ازه خه‌ڵکیش چ��اوت��رس��ێ��ن ناکرێت هاواڵتیان سه‌لماندیان چه‌ک چۆکیان پێنادات. هاواڵتی (هێمن عه‌لى) وتى :هیچ هۆکارێک
8
به‌ندکراوانی زیندانی سوسێ
خوێندنم بۆ چیی ه کاتێک
ده‌سه‌اڵت سووکایه‌تیم پێ
ده‌کات
نی ه بۆ هێنانى هێز ،ههڵهبجه به درێژایى مێژوو هێزى لێنه‌بڕاوه ،ئه‌م هێزانه‌ى ده‌سه‌اڵت ده‌بێت بزانن ئێمه له خۆڕا نه‌هاتووینه‌ت‌ه سه‌ر شه‌قام. (م�هه��دى م�ه‌ال عه‌لى) به‌رپرسى مه‌ڵبه‌ندى پێنجى ه �ه‌ڵ �ه‌ب��ج �هى ی �ه‌ک��گ��رت��ووى ئیسالمى کوردستانیش ئه‌وه‌ى خسته‌ڕوو :ههڵهبجه پێویستى به هێز نیه ،ئێم ه حزبێکى ئیسالحین و بڕوامان ب ه دیالۆگ ههیه ،ده‌مانه‌وێت ئه‌و هێزه بگه‌ڕێته‌و‌ه بۆ ئه‌و ناوچه کوردیانه‌ى هێشتا نه‌گه‌ڕاونه‌ته‌و‌ه سه‌ر هه‌رێمى کوردستان. (چ �ه‌ت��ر) ویستیشى بۆچونى ه�ه‌ری�ه‌ک�ه ل ه به‌رپرسى لقى ()12ى پارتى و به‌رپرسى مه‌ڵبه‌ندى ن���ۆى ش������اره‌زوورى یه‌کێتى وه‌رگ���رێ���ت ،ب �ه‌اڵم په‌یوه‌ندیه‌کان وه‌اڵم نه‌درانه‌وه.
9
( )106به‌ندکراو چاره‌نووسیان دیار نییه
پێیان وتم «کوردستان یاساغه» و بگه‌ڕێوه
3
به‌هۆی وشه‌ی کوردستانه‌و ه رێگ ه ب ه خێزانێک نادرێت بچن ه سنورى تورکیاوه
شوێنى له‌دایکبوون (سلێمانى) هیچ کێشه‌ى کوردستان ئێوه ئه‌و هه‌موو شته‌تان بۆ کرد [ تایبه‌ت به چه‌تر ] نه‌بوو ،هه‌روه‌ها منداڵه‌کانم نوسراو‌ه شوێنى و له راگه‌یاندنه‌کانه‌و‌ه زۆر بایه‌ختان پێدا ،به له‌دایکبوون (له‌نده‌ن) ئه‌وانیش هیچ کێشه‌یان گوێره‌ى قسه‌کانى ئێوه ئه‌م تورکان‌ه دۆستمانن کوردێکى خاوه‌ن ناسنامه‌ى نه‌بوو ،به‌اڵم هی خێزانه‌که‌م به‌هۆى ئه‌وه‌ى و په‌یوه‌ندیمان ههیه!!؟ به‌ریتانى ئاماژ ه بۆ ئه‌و ه ده‌کات، ئ��ه‌وه‌ش��ى وت :ن��اچ��ار ب �ه ب��ێ ئومێدى ئینتماى ههبووه بۆ کوردستان نوسیویه‌تى به‌هۆى ئه‌وه‌ى ل ه پاسپۆرتى شوێنى له‌دایکبوون (کوردستان) کاتێک گهڕاینهوه ،بۆیه ئه‌مجار‌ه نه‌موێرا تیکت ببڕم خێزانه‌که‌ى شوێنى له‌دایکبوون تورکه‌کان وشه‌ى کوردستانیان بینى یه‌کسه‌ر له سلێمانیه‌و‌ه بۆ ئه‌سته‌نبوڵ ،چونکه وتم نوسراو ه «کوردستان» ل ه سنورى وتیان ئهمه «یاساغه» نابێت بڕوات ،وتیان له‌وێش وشه‌ى کوردستان ده‌بینن و کێشه‌مان ئیبراهیم خه‌لیل ده‌گه‌ڕێنرێنه‌و ه و رێگ ه نادرێت بچنه‌و ه بۆ به‌ریتانیا و ئه‌گه‌ر بنوسرای‌ه هه‌ولێر یان سلێمانى یاساغ بۆ دروس��ت ده‌ک���هن ،ب �ه‌اڵم ب �ه‌داخ �هوه ئێستا تیکتى (دوبه‌ی)م بڕیوه ،لێره‌و‌ه بۆ دوبه‌ى و نه‌بوو ،به‌اڵم «وشه‌ى کوردستان یاساغه». پێیان ده‌وترێت ،وشه‌ى سلێمانى و وتیشى :له‌و کاته‌شدا کچێکى لێ بوو له‌وێشه‌و‌ه بۆ (له‌نده‌ن) ،ئه‌مه‌ش دواى ئه‌وه‌ى هه‌ولێر قه‌ده‌غ ه نییه ،به‌اڵم وشه‌ى ه�ه‌ر خ��ۆى ن��اوى کوردستان ب��وو ،به‌هه‌مان منداڵه‌کانمان خوێندنیان فه‌وتا ،نزیکه‌ى دوو کوردستان قه‌ده‌غه‌یه. (عه‌باس حهمه ره‌زا) که ماوه‌ى ( )18ساڵ ه شێوه نه‌یانهێشت ئه‌ویش ب���ڕوات ،ئیتر ک ه هه‌زار دۆالرمان فه‌وتا. عه‌باس ئ�ه‌وه‌ش��ى خسته‌ڕوو :حکومه‌تى له به‌ریتانیا داده‌نیشێت و بۆ سه‌ردان له‌گه‌ڵ گهڕاینهوه من چوشم بۆ الى په‌یوه‌ندییه‌کانى خێزانه‌که‌ی و دوومنداڵی گه‌ڕابوه‌و‌ه هه‌رێمى پارتى دیموکراتى کوردستان و پێموت ئێوه هه‌رێمیش نه‌یتوانى هیچ بکات ،له‌کاتێکدا ل ه کوردستان ،به (چه‌تر)ى راگه‌یاند :رۆژى په‌یوه‌ندیتان ههیه له‌گه‌ڵ تورکیا شتێکمان بۆ زاخۆ په‌یوه‌ندیه‌کانیان زۆر نیگه‌ران بوون ک ه ( )5/4بوو ویستمان بچینه‌و‌ه بۆ به‌ریتانیا بکه‌ن« ،ئیتر خوا هه‌ڵناگرێت پاسپۆرته‌کانیان نه‌یانتوانى هیچ بکه‌ن. وتیشى :ده‌رکه‌وت ئه‌و په‌یوه‌ندیه‌ى که هه‌ی ه ئێمه ناسنامه‌ى به‌ریتانیمان ههیه ،به‌داخه‌و‌ه لێ سه‌ندین ،ب �ه‌اڵم دواى دوو کاتژمێر و کاتێک چوین‌ه سه‌ر سنور پاسپۆرته‌کانماندا نیو نه‌یانتوانى هیچ بکه‌ن» منیش پێموتن له‌نێوان هه‌رێمى کوردستان و تورکیا ،ئه‌توانم به تورکه‌کان ،پاسپۆرتى خۆم که لێى نوسراو‌ه ئ �هو م��اوه‌ی �ه ئ��ه‌ردۆغ��ان ه��ات ب��ۆ هه‌رێمى بڵێم له‌نێوان دوو عه‌شیره‌ت یان دوو که‌سدایه.