Chatr_71

‫ئه‌م دوو حزب ‌ه وایان‬

‫ب ‌ه جیاوازییه‌کانه‌وه‌ له‌ژێر چه‌تردا کۆده‌بینه‌و‌ه‬

‫نرخ‪ 750 :‬دینار‬

‫کردو ‌ه هه‌ڕه‌ش ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌م هه‌رێمه‌‬

‫دروست بێت‬ ‫ژمار ‌ه ‪71‬‬

‫ساڵی دووه‌م‬

‫‪...‬ل‪5‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی گشتی هه‌فتانه‌یه‌‪ ،‬کۆمپانیای چه‌تر ده‌ریده‌کات‬

‫دووشه‌ممه‌ ‪2011/9/5‬‬

‫‪WWW.Chatrpress.com‬‬

‫نرخی(‪)750‬دینار‬

‫(‪14‬ی گه‌الوێژ ‪)2711‬‬

‫ئه‌مریکا و پێشمه‌رگ ‌ه و سوپاى عێراق ده‌یانه‌وێت بچن ‌ه قه‌ندیل‬

‫سه‌ره‌ڕای ئاگربه‌ست گه‌ریال هه‌ڕه‌شه‌ى شه‌ڕێکى دژوار ده‌کات‬ ‫تایبه‌ت ب ‌ه چه‌تر‬

‫به‌هۆى فراوانبوونى‬ ‫هێرشه‌کانى هه‌ر دوو‬ ‫ده‌وڵه‌تى توکیا و ئێرانه‌وه‌‪،‬‬ ‫شه‌ڕ له‌نێوان گه‌ریالکانى‬ ‫کورد و ئه‌و دوو ده‌وڵه‌ته‌دا‬ ‫په‌ره‌ى سه‌ندووه‌ و‬ ‫به‌گوێره‌ى ئاماره‌کانیش‬ ‫له‌ مانگى (ئاب)دا (‪)94‬‬ ‫سه‌ربازى تورک و له‌ دوو‬ ‫رۆژى رابردودا (‪ )76‬پاسدارى‬ ‫ئێرانى کوژراون‪.‬‬ ‫هێزه‌کانى پاراستنى گه‌ل (‪)HPG‬‬ ‫له‌ راگه‌یه‌نراوێکدا ئ��ام��ارى مانگى‬ ‫راب��ردووی��ان ئاشکرا کرد‪ ،‬به‌ گوێره‌ى‬ ‫ئاماره‌که‌ له‌و مانگه‌دا (‪ )94‬سه‌رباز‬ ‫و پێنج پۆلیسى ت��ورک ک���وژراون و‬ ‫سه‌ربازێکیش به‌ دیل گیراوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫(‪ )11‬گه‌ریالش ژیانیان له‌ده‌ستداوه‌‪.‬‬ ‫ه �ه‌پ �ه‌گ �ه‌ ده‌ڵ��ێ��ت‪ :‬ل �ه‌ م��ان��گ��ى ئ��اب��دا‬ ‫تورکیا (‪ )27‬هێرشى زه‌مینى و (‪)37‬‬ ‫هێرشى ئاسمانى ئه‌نجامداوه‌ و (‪)31‬‬ ‫جار تۆپبارانى کردووه‌ و (‪ )22‬جاریش‬ ‫ئاگر که‌وتوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌الیه‌کى ت��ره‌وه‌ گه‌ریالکانى پارتى‬ ‫ژیانى ئ��ازادى کوردستانیش ئامارى‬

‫ه دوو رۆژی رابردوشدا (‪ )76‬پاسداری ئێران کوژراون‬ ‫‪ n‬له‌مانگی رابردودا (‪ )94‬سه‌ربازی تورکیا و ل ‌‬

‫دوو رۆژى رابردوى شه‌ڕیان راگه‌یاند‪،‬‬ ‫به‌ گوێره‌ى ئاماره‌که‌ له‌ رۆژانى هه‌ینى‬ ‫و شه‌ممه‌دا به‌هۆى هێرشه‌کانى ئێرانه‌وه‌‬ ‫شه‌ڕ دروست بووه‌ و له‌ ئه‌نجامدا (‪)76‬‬

‫تراژیدیای ژن به‌ ژن‬

‫واحید هه‌ورامان‬

‫به‌م پیرییه‌وه‌ که‌ باسى‬

‫ریکالم‬

‫دهۆک‬

‫رۆژنامه‌یا دهۆکێ‬

‫دیاری سه‌فه‌ره‌که‌ی‬

‫کچێنیم ده‌گێڕمه‌و ‌ه‬

‫له‌رزم لێدێت‬

‫ل��ه‌س��ه‌ر ب��ن �ه‌م��اى «ب���اوه‌ڕب���ون���ی���ان به‌‬ ‫پاسدارى ئێرانى کوژراون‪.‬‬ ‫ل�ه‌الی�ه‌ک��ى ت���ره‌وه‌ ب��ڕی��ار وای��ه‌ ئه‌مڕۆ چاره‌سه‌رى ئاشتى و دیموکراتیانه‌«‬ ‫(‪ )9/5‬پارتى ژیانى ئازاد ئاگربه‌ستى له‌ دۆخێکیشدا ئه‌گه‌ر ئێران پابه‌ند‬ ‫ی �ه‌ک�لای �ه‌ن �ه‌ راب��گ �ه‌ی �ه‌ن��ێ��ت‪ ،‬ئ �ه‌م �ه‌ش ب��ێ ب �ه‌و ئاگربه‌سته‌وه‌‪ ،‬ئ��ه‌وا درێ��ژى‬

‫‪...‬ل‪8‬‬

‫ نێچیرڤان بارزانی‬

‫جڤاکێن کوردستان‪ ،‬له‌ په‌یامێکیدا‬ ‫ب��ۆ ده‌ی���ان ه���ه‌زار ک���وردى دانیشتوى‬ ‫ئه‌وروپا‪ ،‬رایگه‌یاند‪ :‬ئێمه‌ له‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫«تیرۆرى ده‌وڵه‌تیى» شه‌ڕ ده‌که‌ین و‬ ‫زۆر به‌ توندیش وه‌اڵم��ى هێرشه‌کانى‬ ‫داگیرکه‌ران ده‌ده‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ل���ه‌وب���اره‌ی���ه‌وه‌ وت �ه‌ب��ێ��ژى س��وپ��اى‬ ‫ئه‌مریکا ل�ه‌ ع��ێ��راق رای��گ�ه‌ی��ان��د‪ :‬له‌‬ ‫ئه‌نجامى رێکه‌وتنێک له‌نێوان تورکیا‬ ‫و ع��ێ��راق و ئ�ه‌م��ری��ک��ا ه���ه‌وڵ ده‌ده‌ن‬ ‫ه��ێ��زى ه��اوب�ه‌ش��ى ئه‌مریکا و عێراق‬ ‫و پێشمه‌رگه‌ ببنه‌ س��ن��وره‌ک��ان‪ .‬ئه‌م‬ ‫ل��ێ��دوان�ه‌ى ئ �ه‌و ب�ه‌رپ��رس�ه‌ ئه‌مریکییه‌‬ ‫دواى ئ �ه‌وه‌ دێ��ت‪ ،‬که‌ م��اوه‌ى راب��ردوو‬ ‫نێچیرڤان بارزانى‪ ،‬چووه‌ ئێران و پاشان‬ ‫رای��گ�ه‌ی��ان��د‪« :‬خ�ه‌ری��ک��ى جوڵه‌یه‌کى‬ ‫دی��ب��ل��ۆم��اس��ى چ��ڕی��ن ب����ۆئ����ه‌وه‌ى به‌‬ ‫ب��ێ کێشه‌ ه��ێ��زه‌ک��ان��م��ان بچنه‌ سه‌ر‬ ‫سنوره‌کانى ئێران و تورکیا»‪.‬‬ ‫ب���ری���ک���ارى وه‌زی�������رى پ��ێ��ش��م �ه‌رگ �ه‌ى‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئاژانسی فورات ح��ک��وم �ه‌ت��ى ه �ه‌رێ��م��ی��ش ق��س�ه‌ک��ان��ى‬ ‫به‌رپرسه‌ ئه‌مریکیه‌که‌ به‌ درۆناخاته‌وه‌‬ ‫ده‌که‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رنا ئه‌وا «هه‌ر شتێک و ده‌ڵێت‪ :‬شتێکى وا هه‌یه‌ و ئه‌و قسانه‌‬ ‫بنه‌ماى هه‌یه‌‪ ،‬که‌ هێزى هاوبه‌ش بچنه‌‬ ‫بێته‌ ئاراوه‌ ئێران لێى به‌رپرسیاره‌«‪.‬‬ ‫له‌الیه‌کى تریشه‌وه‌ م��وراد قه‌ره‌یاڵن‪ ،‬سه‌ر سنوره‌کان‪.‬‬ ‫سه‌رۆکى کۆنسه‌ى به‌ڕێوه‌به‌رى کۆما‬ ‫درێژه‌ بۆ ل‪3‬‬

‫خوه‌ به‌ کارێن‬

‫‪...‬ل‪17‬‬

‫هونه‌ری مژویل دکن‬

‫‪...‬ل‪14‬‬

‫کوشتن ل ‌ه سلێمانى په‌ر ‌ه ده‌سێنێت‬

‫«سه‌رمایه‌دارى تاکى‬ ‫توشى بێچاره‌یى کردووه‌»‬ ‫سلێمانى ـ کارزان تاریق‬ ‫دوێنێ (‪ )9/4‬له‌ گه‌ڕه‌کى‬ ‫سابونکه‌رانى سارى سلێمانى‬ ‫«به‌هۆى کێشه‌ى دوژمنداریه‌وه‌«‬ ‫شه‌ڕه‌ ته‌قه‌ دروست ده‌بێت و به‌و‬ ‫هۆیه‌شه‌وه‌ دوو که‌س ده‌کوژرێن و‬ ‫که‌سێکیش بریندار ده‌بێت‪ ،‬یه‌کێک‬ ‫له‌ کوژراوه‌کانیش منداڵێکى ته‌مه‌ن‬ ‫(‪ )12‬ساڵه‌‪.‬‬

‫عیسا محێدین‪ ،‬ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌رى کارگێڕى‬ ‫ئیشکگرى ن�ه‌خ��ۆش��خ��ان�ه‌ى فریاکه‌وتنى‬ ‫سلێمانى ب �ه‌ (چ���ه‌ت���ر)ى راگ �ه‌ی��ان��د‪ :‬دوو‬ ‫ک��وژراوه‌ک�ه‌ یه‌کێکیان منداڵێکی ته‌مه‌ن‬ ‫(‪ )12‬س��اڵ�ه‌ ب �ه‌ ن���اوی (س�ه‌ف��ی��ن سدیق)‬ ‫ئه‌ویتریشیان ناوی (کاروان عارف)ه‌ ته‌مه‌نی‬ ‫(‪ )35‬ساڵه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها برینداره‌که‌ش ناوی‬ ‫(ئ��ازاد که‌ریم)ه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم ب��اری ته‌ندروستی‬ ‫باشه‌‪.‬‬ ‫سدیق عومه‌ر‪ ،‬باوکى سه‌فینى (‪ )12‬ساڵ‬

‫که‌ له‌ روداوه‌ک����ه‌دا بوه‌ته‌ قوربانى‪ ،‬وتى‪:‬‬ ‫«کوڕه‌که‌م له‌ به‌رده‌م دوکانه‌که‌مان بوو ل ‌ه‬ ‫ناکاو گولله‌یه‌ک به‌ر س�ه‌رى ده‌ک �ه‌وت و‬ ‫ک��وژرا‪ ،‬نازانین ئه‌و که‌سانه‌ کێن که‌ به‌و‬ ‫ک��اره‌ هه‌ستاون‪ ،‬سکااڵیان له‌سه‌ر تۆمار‬ ‫ده‌ک �ه‌ی��ن‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئێستا نازانین بکوژه‌که‌‬ ‫کێیه‌«‪.‬‬ ‫ب �ه‌رپ��رس��ان��ى پ��ۆل��ی��س ب���ه‌ه���ۆى ئ�����ه‌وه‌ى له‌‬ ‫لێکۆڵینه‌وه‌دان ئاماده‌ نه‌بوون لێدوان بده‌ن‪.‬‬ ‫ه �ه‌ر ل�ه‌ ش���ارى سلێمانى رۆژى (‪)8/15‬‬ ‫گه‌نجێک به‌ ن��اوى نێچیرڤان ئ���اراس‪ ،‬به‌‬ ‫ده‌مانچه‌ دایکى و باوکى و خوشکێکى‬ ‫خۆى کوشت‪ ،‬به‌ هۆکارى ئه‌وه‌ى «دایکى و‬ ‫باوکى له‌گه‌ڵى خراپ بوونه‌«‪ .‬شاره‌زایه‌کى‬ ‫ب����وارى ک��ۆم�ه‌ڵ��ن��اس��ی��ش ب��ۆچ��وون��ى وای���ه‌‪:‬‬ ‫ئایدۆلۆژیاى س�ه‌رم��ای�ه‌دارى قه‌یرانه‌کانى‬ ‫ن��ائ��وم��ێ��دى‪ ،‬ب��ێ گ��ف��ت��وگ��ۆی��ى‪ ،‬ب��ێ��زارى و‬ ‫سه‌رگه‌ردانى به‌سه‌ر تاک و کۆمه‌ڵگه‌دا‬ ‫هێناوه‌‪ ،‬کۆمه‌ڵگه‌ى ک��وردی��ش که‌وتوه‌ته‌‬ ‫گێژاوى ئه‌م ئایدۆلۆژیایاوه‌‪ ،‬به‌کارهێنانى‬ ‫چه‌کیش هێماى بێچاره‌یى هاواڵتیانه‌‪.‬‬

‫هەواڵ‬

‫ئه‌نجومه‌نى دیالۆگ و چاکسازى سبه‌ینێ ده‌چێته‌ به‌رده‌م په‌رله‌مان‬ ‫راده‌گه‌یه‌نین و دواش ده‌یده‌ین ‌ه‬ ‫په‌رله‌مان و حکومه‌ت و الیه‌نه‌‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌کان‪.‬‬

‫چه‌تر‬ ‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫دووشه‌ممه ‪2711/6/14 - 2011/9/5‬‬

‫‪2‬‬

‫بۆچــوون‬ ‫«ده‌م ده‌می ئازادییه‌»‬ ‫‪u‬‬

‫‪1‬‬

‫مه‌جید ساڵح‬

‫‪u‬‬

‫ده‌م ده‌م���ی ئ��ازادی��ی �ه‌‪ ،‬وت�ه‌ی�ه‌ک��ی زۆر‬ ‫گرنگ و پ��ڕ م��ان��اى م���وراد ق�ه‌ره‌ی�ڵان‬ ‫بوو‪ ،‬رۆژی شه‌مه‌ى رابردوو ل‌ه قه‌ندیله‌وه‌‬ ‫ل‌ه کاتی فیستیڤاڵی کلتورى کورد‬ ‫ل�‌ه ئه‌ڵمانیا پێشکه‌شی ئ��ام��اده‌ب��وان��ی‬ ‫فیسڤاڵه‌ک‌ه و گه‌لی ک���وردی ک��رد‪.‬‬ ‫قه‌ره‌یاڵن خوێندنه‌وه‌یه‌کی واقیعیانه‌ى بۆ‬ ‫دۆخ��ی ئێستاى رۆژه�ه‌اڵت��ی ناوه‌ڕاست‬ ‫کرد و وتی‪ :‬هه‌موو گه‌النی ناوچه‌که‌‬ ‫بۆ ئازادی تێده‌کۆشن و جه‌ختى له‌وه‌ش‬ ‫ک�����رده‌وه‌‪ ،‬داگ��ی��رک �ه‌ران��ی ک��وردس��ت��ان‬ ‫ن��ای��ان��ه‌وێ��ت ل���‌ه گ��ۆڕان��ک��اری �ه‌ک��ان��ی‬ ‫ن��اوچ�ه‌ک�ه‌دا ک��ورد ب‌ه ئ���ازادی بگات‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆک���ی (‪ )KCK‬ی�ه‌ک��گ��رت��ن��ی‬ ‫کوردانی له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و پیالنان‌ه ب‌ه تاکه‌‬ ‫رێگه‌ى گه‌یشتن ب‌ه ئازادی زانی و داواى‬ ‫ل‌ه گه‌لی کورد کرد ل‌ه هه‌رکوێیه‌کی‬ ‫دونیا هه‌ن یه‌کگرن‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ه��اوک��ات ل �ه‌گ �ه‌ڵ گۆڕانکاریه‌کانی‬ ‫رۆژه����ه‌اڵت����ی ن����اوه‌ڕاس����ت ب���‌ه گشتى‬ ‫و ن��زی��ک��ب��ون �ه‌وه‌ى گ��ۆڕب �ه‌گ��ۆڕ بونی‬ ‫رژێمه‌که‌ى (به‌شار ئه‌سه‌د) ل‌ه سوریا‪،‬‬ ‫تورکه‌کان و ئێرانییه‌کان شه‌و و رۆژیان‬ ‫خستوه‌ته‌سه‌ر یه‌ک و هه‌رچی چه‌ک‬ ‫و ته‌قه‌مه‌نی مۆدێرن هه‌ی‌ه به‌کاریده‌هێنن‬ ‫بۆ الوازکردنی ئیراده‌ى کورد‪ ،‬ک‌ه ئێستا‬ ‫خۆى ل‌ه قه‌ندیل و قه‌ندیل نشینه‌کاندا‬ ‫ده‌بینێته‌وه‌‪ .‬ئه‌وان نایشارنه‌و‌ه ل‌ه رۆژهه‌اڵته‌‬ ‫ناوه‌ڕاست‌ه نوێی‌ه چ��اوه‌ڕوان��ک��راوه‌ک�ه‌دا‪،‬‬ ‫ده‌ب���ێ ک���ورد وه‌ک ج���ارى ج����اران بێ‬ ‫ئ��ی��راد‌ه و بێ ناونیشان بێت‪ .‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫تواناکانیان ک��ۆک��ردوه‌ت �ه‌و‌ه ب��ۆ ئ �ه‌وه‌ى‬ ‫قه‌ندیل بێ گه‌ریال بکه‌ن‪ .‬گوشاریش‬ ‫ده‌خه‌ن‌ه سه‌ر سه‌رانی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫له‌م مه‌رامه‌یاندا هاوکاریان بکه‌ن‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ل��ێ��ره‌‪ ،‬ل �ه‌م ه �ه‌رێ��م �ه‌دا‪ ،‬ل�ه‌ب�ه‌رام��ب�ه‌ر ئه‌و‬ ‫گوشار و پێشهاتانه‌دا ب‌ه ئاشکرا دوو‬ ‫جۆر ئیراد‌ه دروس��ت ب��ووه‌‪ ،‬ئیراده‌ى گه‌ل‬ ‫و ئ��ی��راده‌ى ده‌س���ه‌اڵت���داران‪ .‬ئیراده‌یه‌ک‬ ‫گ���ه‌ل پ��ێ��ی��وای�‌ه ده‌م ده‌م���ی ئ�����ازادی و‬ ‫یه‌کگرتن و ب �ه‌گ��ژاچ��ون �ه‌وه‌ى هه‌موو‬ ‫پیالنه‌کانى دژ ب �‌ه ک����ورده‌‪ .‬ئ��ی��راده‌ى‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارانیش کارده‌کات بۆ پاراستنی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندیی‌ه ئابوری و سیاسی و حزبی‬ ‫و بنه‌ماڵییه‌کانی و پێ له‌سه‌ر پاراستنی‬ ‫ئه‌زمونی هه‌رێمی کوردستان داده‌گرێت‪.‬‬ ‫رۆژ ل‌ه دواى رۆژ حه‌قیقه‌تی ه�ه‌ردوو‬ ‫ئ��ی��راده‌ک �‌ه ب �‌ه روون����ی ده‌رده‌ک����ه‌وێ����ت‪.‬‬ ‫گ�ه‌ل ده‌ی�ه‌وێ��ت ببێت‌ه قه‌ڵغان و په‌رژین‬ ‫بۆ قه‌ندیل‪ .‬ده‌س�ه‌اڵت��داران��ی��ش رێگری‬ ‫لێده‌که‌ن و ده‌یگرن و هه‌ڕه‌شه‌ى لێده‌که‌ن‪.‬‬ ‫گه‌ل ل‌ه شار و شارۆچکه‌کانی ده‌ڕژێته‌‬ ‫س �ه‌ر شه‌قامه‌کان و ب�‌ه ی �ه‌ک ده‌ن��گ‬ ‫ده‌ڵێن قه‌ندیل ئیراده‌ى نه‌ته‌وه‌یه‌ک‌ه و ئێمه‌‬ ‫پشتگیری لێده‌که‌ین‪ .‬ده‌سه‌اڵتدارانیش به‌‬ ‫بیانوی نه‌بوونی مۆڵه‌تی خۆپیشاندان‬ ‫رێگ‌ه ب‌ه ده‌ربڕینی ناڕه‌زایه‌تی ن��اده‌ن و‬ ‫ه��اوڕا له‌گه‌ڵ ت��اران و ئه‌نقه‌ر‌ه ده‌ڵێن‪:‬‬ ‫سه‌رده‌می شه‌ڕى چه‌کدارى به‌سه‌رچووه‌‬ ‫و ده‌بێ قه‌ندیل چۆڵ بکرێت‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ک���ه‌س ن��ه‌زان��ێ ده‌ب���ێ س �ه‌رک��ردای �ه‌ت��ی‬ ‫سیاسی ب��اش��ورى کوردستان ب��اش له‌و‬ ‫حه‌قیقه‌ت‌ه تێبگات‪ ،‬ک �‌ه هیچ کات‬ ‫و زه‌م��ان��ێ��ک ک����وردان ه��ێ��ن��ده‌ى ئێستا‬ ‫یه‌کگرتوو نه‌بوون‪ ،‬هیچ کاتێک هێنده‌ى‬ ‫ئێستا کورد ب‌ه ئیراده‌یه‌کی پۆاڵینه‌وه‌‬ ‫روبه‌ڕووی داگیرکه‌ران نه‌بوه‌ته‌وه‌‪ .‬سنوره‌‬ ‫ده‌س��ت��ک��رده‌ک��ان هیچ ده‌م��ێ��ک هێنده‌ى‬ ‫ئێستا سست و الواز نه‌بوون‪ .‬که‌وات‌ه چ‬ ‫بیانو و پاساوێک هه‌ی‌ه بۆ ئه‌وه‌ى مرۆڤ‬ ‫ل‌ه سه‌نگه‌رى داگیرکه‌رانى واڵته‌که‌یدا‬ ‫بێت؟!‬ ‫حه‌قیه‌قه‌ت ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬گه‌ل تێگه‌یشتو‌ه ده‌م‬ ‫ده‌می ئازادییه‌‪ ،‬تۆ ک‌ه خۆت ئیراده‌ت‬ ‫تێدا مردووه‌‪ ،‬رێگ‌ه ب‌ه گه‌ل بد‌ه با ئیراده‌ى‬ ‫خ���ۆى ب��ن��وێ��ن��ی‪ ،‬ب��ا بچێت‌ه ق�ه‌ن��دی��ل و‬ ‫ببێت‌ه قه‌ڵغان‪ ،‬مه‌یترسێن‌ه و مه‌یتۆقێنه‌‪،‬‬ ‫ب���ا ب���‌ه ئ������ازادی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان دژی‬ ‫داگیرکه‌ران بکات‪ ،‬با بایکۆتی کااڵ و‬ ‫کۆمپانیاکانیان بکات‪ ،‬ئه‌و کات ده‌بینی‬ ‫چۆن داگیرکه‌ران چۆک داده‌ده‌ن‪.‬‬

‫هه‌ڵمه‌ت ئیبراهیم‬

‫ئه‌ندامێکى (ئه‌نجومه‌نى‬ ‫دیالۆگ و چاکسازى)‬ ‫رایگه‌یاند‪ :‬سبه‌ینێ (‪)9/6‬‬ ‫کاتژمێر (‪)10‬ى سه‌رله‌به‌یانى‬ ‫له‌ به‌رده‌م په‌رله‌مانى‬ ‫کوردستان له‌ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫به‌ لێدوانێکى چاپه‌مه‌نى‬ ‫پرۆژه‌ى خۆمان بۆ راى گشتى‬

‫ن �ه‌ج��ی��ب �ه‌ ع���وم���ه‌ر‪ ،‬ب���ه‌ (چ���ه‌ت���ر)ى‬ ‫راگه‌یاند‪« :‬ن��اوه‌رۆک��ى پرۆژه‌که‌ى‬ ‫ئ��ێ��م�ه‌ ئ���ه‌وه‌ی���ه‌‪ ،‬ه���ه‌ر ل��ه‌ س���ه‌ره‌ت���او‌ه‬ ‫پێداگریمان ل �ه‌س �ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ک���رده‌وه‌‪،‬‬ ‫چ��اک��س��ازى ت�ه‌ن��ه��ا ب �ه‌ پێنج الی �ه‌ن‬ ‫ن��اک��رێ��ت‪ ،‬دوای���ش ئه‌نجامه‌که‌یمان‬ ‫بینى که‌ نه‌یانتوانى ب���ه‌رده‌وام بن‪،‬‬ ‫ئ��ێ��م �ه‌ ل���ه‌ پ���رۆژه‌ک���ه‌م���ان���دا وه‌ک‬ ‫خ��اڵ��ێ��ک��ى ب��ن��چ��ی��ن �ه‌ی��ى ب����اس ل���ه‌و‌ه‬

‫ده‌که‌ین‪ ،‬که‌ له‌ ماوه‌یه‌کى کورتدا‬ ‫پێویسته‌ کۆنفرانسێکى هه‌مه‌الیه‌ن ‌ه‬ ‫دروست ببێت‪ ،‬که‌ ته‌واوى رێکخراو‬ ‫و پێکهاته‌کانى کۆمه‌ڵگه‌ تێیدا‬ ‫ب���ه‌ش���دار ب���ن و گ��ف��ت��وگ��ۆ ل �ه‌س �ه‌ر‬ ‫کێشه‌کان بکرێت و ب��ڕی��ار له‌سه‌ر‬ ‫پێکهێنانى داخوازییه‌کانى خه‌ڵک‬ ‫ب��گ��ی��رێ��ت‪ ،‬ه���ه‌روه‌ه���ا ب��ڕی��ار ل�ه‌س�ه‌ر‬ ‫چاکسازى راسته‌قینه‌ بدرێت»‪.‬‬ ‫وتیشى‪ :‬ل�ه‌ زۆر ب���وارى یاسایى و‬ ‫ده‌ستوریشدا پیشنیار و پ��رۆژه‌م��ان‬ ‫ئاماده‌ کردووه‌‪.‬‬

‫تورکمانه‌کان ده‌یانه‌وێت له‌ هه‌ڵبژاردندا‬ ‫نزیکى کورد ببنه‌وه‌‬

‫چه‌تر‬ ‫زانیار داقوقى‬ ‫به‌شێک له‌ تورکمانه‌کانى‬ ‫شارى که‌رکوک ئاماده‌ن له‌گه‌ڵ‬ ‫کورددا بچنه‌ یه‌ک لیسته‌وه‌ بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنى ئه‌نجومه‌نى پارێزگا‬ ‫«ئه‌گه‌ر کورد مافه‌کانیان دابین‬ ‫بکات»‪.‬‬

‫عه‌لى هاشم‪ ،‬وته‌بێژى به‌ره‌ى تورکمانى‬ ‫ب ‌ه (چه‌تر)ى وت‪ :‬ئێم ‌ه الریمان نی ‌ه ب ‌ه‬ ‫یه‌ک لیست له‌گه‌ڵ ک��ورددا به‌شدارى‬ ‫هه‌ڵبژاردن بکه‌ین‪.‬‬ ‫وتیشى‪ :‬ئه‌گه‌ر کورد مافه‌کانمان دابین‬ ‫بکات و کێشه‌مان بۆ ن�ه‌دۆزن�ه‌وه‌ ئێم ‌ه‬ ‫رێگر نین و ئاماده‌ین‪ ،‬چونک ‌ه ئێستا‬ ‫الی �ه‌ن��ى ک����وردى ـ ت��ورک��م��ان��ى ه�ه‌وڵ��ى‬ ‫چ��اره‌س �ه‌رى کێشه‌کان ده‌ده‌ن‪ ،‬چونک ‌ه‬ ‫کێش ‌ه و گرفتى هه‌ردووال وه‌ک یه‌ک‬

‫وایه‌‪ ،‬ده‌بێت الیه‌نى کوردى ده‌ستى ئاشتى‬ ‫و ته‌باییمان بۆ درێژ بکات‪.‬‬ ‫پێشتر ج�ه‌م��ال ش���ه‌ن‪ ،‬س �ه‌رۆک��ى حزبى‬ ‫نیشتمانى ت��ورک��م��ان��ى ل �ه‌ ک�ه‌رک��وک‬ ‫رای��گ��ه‌ی��ان��د‪ :‬ئ�����ه‌وان پ��ێ��ی��ان ب��اش � ‌ه بۆ‬ ‫ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن��ى ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن��ى پ��ارێ��زگ��اى‬ ‫ک �ه‌رک��وک ب � ‌ه ی��ه‌ک لیست له‌گه‌ڵ‬ ‫ک���ورد ب���ه‌ش���دارى ب��ک �ه‌ن و ب��ۆ ئ���ه‌وه‌ش‬ ‫سه‌رجه‌م الیه‌ن ‌ه تورکمانه‌کان قسه‌یان‬ ‫کردوه‌ته‌ یه‌ک و رێکه‌وتوون‪.‬‬

‫هه‌ڵبژاردنى ئه‌نجومه‌نى پارێزگاکان بۆ‬ ‫ساڵى داهاتوو دواده‌خرێت‬

‫چه‌تر‬ ‫هۆشه‌نگ سه‌روچاوه‌یى‬ ‫ئه‌گه‌رچى دواى چه‌ند‬ ‫جارێک دواخستن‪ ،‬بڕیاربوو‬ ‫هه‌ڵبژاردنى ئه‌نجومه‌نى‬ ‫پاریزگاکانى هه‌رێمى کوردستان‬ ‫له‌ مانگى نۆى ئه‌مساڵدا‬ ‫ئه‌نجامبدرێت‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆى‬ ‫ئاماده‌نه‌بوونى پێداویستییه‌کانى‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‪ ،‬بۆ ساڵى‬

‫داهاتوو دواخرایه‌وه‌‪.‬‬

‫ع �ه‌ب��دول��ڕه‌ح��م��ان خ�ه‌ل��ی��ف�ه‌‪ ،‬ل��ێ��پ��رس��راوى‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌ جه‌ماوه‌رییه‌کانى کۆمیسیۆنى‬ ‫بااڵى هه‌ڵبژاردنه‌کانى عێراق به‌ (چه‌تر)‬ ‫ى راگ �ه‌ی��ان��د‪ :‬ه�ه‌م��وو هه‌ڵبژاردنێک‬ ‫سێ ک��ارى پێویسته‌‪ ،‬وه‌ک بودجه‌ و‬ ‫ئاماده‌کاریه‌کان و دیاریکردنى کاتى‬ ‫هه‌ڵبژاردن‪.‬‬ ‫وتیشى‪ :‬بودجه‌ى ته‌واو بۆ هه‌ڵبژاردنى‬ ‫ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن��ى پ��ارێ��زگ��اک��ان��ى هه‌رێمى‬ ‫ک��وردس��ت��ان دی����ارى ک����راوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم تا‬ ‫ئێستا نه‌یانتوانیوه‌ هیچ کارێکى پێ‬

‫ئه‌نجامبده‌ن‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ى‪ :‬خ��اڵ��ێ��ک��ى ت��ری��ش ی��اس��اک��ان��ى‬ ‫ه���ه‌ڵ���ب���ژاردن���ه‌‪ ،‬ک���ه‌ ت��ائ��ێ��س��ت��ا الی �ه‌ن �ه‌‬ ‫س��ی��اس��ی�ه‌ک��ان��ى ه �ه‌رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان‬ ‫له‌سه‌رى رێکنه‌که‌وتوون‪.‬‬ ‫ع���ه‌ب���دول���ڕه‌ح���م���ان خ �ه‌ل��ی��ف �ه‌ رون��ی��ش��ى‬ ‫کرده‌وه‌‪،‬خاڵێکى ترى ئاماده‌کاریه‌کان‬ ‫پێویستى به‌ کاته‌‪ ،‬دواى ته‌واوبونى بودجه‌‬ ‫و ئاماده‌کاریه‌کان و یاساکان‪،‬پێویستى‬ ‫به‌ چوار مانگ هه‌یه‌ بۆ ئاماده‌کردنى‬ ‫رۆژى هه‌ڵبژاردن‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌گه‌رى ئه‌وه‌ى‬ ‫هه‌یه‌ بۆ ساڵى داهاتوو دوابخرێت‪.‬‬

‫ل ‌ه ره‌مه‌زاندا کوشتن که‌م بوو ‌ه و له‌ حه‌وت‬ ‫ساڵدا (‪ )12‬هه‌زار هاواڵتى عێراقى کوژراون‬ ‫(زی الن����س����ی����ت)ی زان���س���ت���ی���ی���ه‌وه‌ الیه‌نی که‌م (‪ )239‬هاواڵتی گیانیان‬ ‫چه‌تر‬ ‫باڵوکراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئ�ه‌وه‌ش خ��راوه‌ت�ه‌ڕوو‪ ،‬له‌ له‌ده‌ستداوه‌ و (‪)399‬ی تریش بریندار‬ ‫کاروان ئیبراهیم‬ ‫ماوه‌ی ئه‌و حه‌وت ساڵه‌دا (‪ )12,284‬بوون‌‪ .‬ئه‌وه‌ش‌ خراوه‌ته‌ڕوو‪ ،‬له‌ کۆی ئه‌و‬ ‫هاواڵتى مه‌ده‌نى عێراقى کوژراون‪ ،‬که‌ (‪ )239‬ک��وژراوه‌‪)155( ،‬ی��ان هاواڵتی‬ ‫له‌ ئه‌نجامى لێکۆڵینه‌وه‌‌یه‌کدا (‪)%75‬یان پیاون و (‪)%11‬یان ژن بوون م �ه‌ده‌ن��ی��ن و (‪ )39‬س �ه‌رب��از و (‪)45‬‬ ‫پۆلیس هه‌ن‪.‬‬ ‫و (‪)%14‬ش منداڵ بوون‌‪.‬‬ ‫که‌ له‌ ئاژانسه‌کاندا‬ ‫ل �ه‌ الی �ه‌ک��ى ت����ره‌وه‌ ب�ه‌پ��ێ��ی ئ��ام��ارێ��ک جێگه‌ی باس کردنه‌‌ژماره‌ی قوربانیانی‬ ‫باڵوکراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌ ماوه‌ى‬ ‫ک �ه‌ ل �ه‌الی �ه‌ن حکومه‌تی عێراقییه‌وه‌ مانگی ئ��اب له‌ ژم���اره‌ی قوربانیانی‬ ‫حه‌وت ساڵدا‪ ،‬واتا له‌ ساڵى‬ ‫‌باڵوکراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌ ماوه‌ی مانگی ئابی مانگی ته‌مموزی راب���ردوو که‌متره‌‪،‬‬ ‫(‪)2003‬وه‌ تا ساڵى (‪)2010‬‬ ‫به‌هۆى کرده‌وه‌ خۆکوژییه‌کانه‌و ‌ه راب�����ردوودا (‪ )638‬ه��اواڵت��ی بوونه‌ته‌ چونکه ‌له‌ مانگی ته‌مموزی راب��ردوو‬ ‫‌قوربانی‪ .‬له‌ ئاماره‌که‌دا باس له‌وه‌ کراوه‌‪ ،‬ژم�����اره‌ی ئ���ه‌و ه��اواڵت��ی��ان �ه‌ی ک���وژرا‬ ‫زیاتر له‌ (‪ )12‬هه‌زار هاواڵتى‬ ‫له‌ مانگی ئابی راب��ردوو له‌ ئه‌نجامی ب��وون (‪ )259‬ک �ه‌س ب��وون و ژم��اره‌ی‬ ‫مه‌ده‌نى عێراقى کوژراون‪.‬‬ ‫لێکۆڵینه‌وه‌که‌ که‌ له‌الیه‌ن رۆژنامه‌ی ته‌قینه‌وه‌‌ ‌له‌ سه‌رجه‌م شاره‌کانی عێراق برینداره‌کانیش (‪ )453‬که‌س‪.‬‬

‫هێرشی ترسنۆکان ‌ه ناتوانێت ده‌نگی ئازاد کپ بکات‬ ‫ب�����ه‌ ت�����ون�����دی ه��ێ��رش��ی‬ ‫ترسنۆکانه‌ی س�ه‌ر هاوکاری‬ ‫رۆژن��ام�ه‌ن��ووس��م��ان (ئاسۆس‬ ‫ه���ه‌ردی) ش��ه‌رم��ه‌زار د ه‌که‌ین‬ ‫و ئومێد ه‌وارین ئه‌م رووداو ه‌‬ ‫و ه‌ک رووداو ه‌ک��ان��ی راب��ردوو‬ ‫کپ نه‌کرێت‪ ،‬به‌ڵکو د ه‌سه‌اڵت‬ ‫ک���ه‌م���ت���ه‌رخ���ه‌م ن��ه‌ب��ێ��ت له‌‬ ‫د ه‌رخ��س��ت��ن��ی راس��ت��ی��ی�ه‌ک��ان و‬ ‫لێکۆڵینه‌و ه‌ تێیدا و جورئه‌تی‬ ‫ئ���ه‌و ه‌ی هه‌بێت راستییه‌کان‬ ‫چ��ۆن �ه‌ ئ���اوا ب��ی��خ��ات �ه‌ڕوو بۆ‬ ‫رای گشتی‪ ،‬چونکه‌ پێمانوایه‌‬ ‫ئ���ه‌گ���ه‌ر ئ����ه‌م رووداو ه‌ش‬ ‫هێرشه‌کانیتری‬ ‫ه��اوش��ێ��و ه‌ی‬ ‫س���ه‌ر رۆژن���ام���ه‌ن���ووس���ان و‬ ‫چاالکوانان ئه‌نجامی نه‌بێت‪،‬‬

‫ئ �ه‌وا بێ دوو دڵ��ی د ه‌سه‌اڵتی‬ ‫پارتی و یه‌کێتی پشکی ئه‌و‬ ‫هێرشه‌یان د ه‌که‌وێته‌ ئه‌ستۆ و‬ ‫جێگه‌ی باو ه‌ڕ نییه‌ بڵێن ئێمه‌‬ ‫لێی بێبه‌رین‪.‬‬ ‫هیوای زوو چاکبوونه‌و ه‌ش‬ ‫ب��ۆ ک��اک (ئ��اس��ۆس ه���ه‌ردی)‬ ‫د ه‌خ��وازی��ن و بۆچونیشمان‬ ‫وای��ه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ ته‌نها هێرشێک‬ ‫نییه‌ بۆ سه‌ر ئاسۆس‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫هێرشه‌ بۆ سه‌ر هه‌موو د ه‌نگه‌‬ ‫ئ��ازاد ه‌ک��ان��ى ئ��ه‌م هه‌رێمه‌ و‬ ‫م �ه‌ت��رس��ى گ����ه‌ور ه‌ش ل�ه‌س�ه‌ر‬ ‫ژی���ان���ى رۆژن��ام��ه‌ن��وس��ان��ى‬ ‫د ه‌ر ه‌و ه‌ى د ه‌سه‌اڵت له‌ ئارادایه‌‪.‬‬

‫ستافی رۆژنامه‌ی چه‌تر‬

‫‪ n‬چه‌ند ئه‌ندامێکی ئه‌نجومه‌نی دیالۆگ و چاکسازی‬

‫فۆتۆ‪ :‬چه‌تر‬

‫نه‌بوونى ساردکه‌ره‌وه‌ى سه‌وز ‌ه و میو ‌ه‬ ‫زیانى به‌ جوتیاران گه‌یاندوه‌‬ ‫چه‌تر‬ ‫هۆشه‌نگ سه‌روچاوه‌یى‬ ‫به‌هۆى نه‌بوونى هۆڵى‬ ‫ساردکه‌ره‌وه‌ى پاراستنى سه‌وز ‌ه‬ ‫و میوه‌‪ ،‬سااڵنه‌ جوتیاران‬ ‫زیانێکى زۆریان پێده‌گات و به‌‬ ‫ناچارى به‌ نرخێکى هه‌رزان‬ ‫میوه‌کانیان ده‌فرۆشنه‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌زیرى کشتوکاڵیش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬بۆ ئه‌مساڵ‬ ‫له‌پالنیاندا هه‌یه‌ (‪ )18‬ئامێرى‬

‫ساردکه‌ره‌وه‌ له‌ هه‌رێمى‬ ‫کوردستان دابمه‌زرینن‪.‬‬

‫جه‌میل سلێمان‪ ،‬وه‌زی����رى کشتوکاڵ‬ ‫و س���ه‌رچ���اوه‌ک���ان���ى ئ�����اوى ه �ه‌رێ��م��ى‬ ‫ک��وردس��ت��ان ب �ه‌ (چ��ه‌ت��ر)ى راگ�ه‌ی��ان��د‪:‬‬ ‫ب��ۆ ئه‌مساڵ له‌پالنماندا هه‌ی ‌ه (‪)18‬‬ ‫ه��ۆڵ��ى س���اردک���ه‌ره‌وه‌ى س���ه‌وزه‌ و میو‌ه‬ ‫ل � ‌ه ن��اوچ �ه‌ک��ان��ى ه�ه‌رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان‬ ‫دابمه‌زرێنین‪.‬‬ ‫وتیشى‪ :‬بڕیاریشه‌ ل�ه‌ رێ��گ�ه‌ى ق �ه‌رزى‬ ‫کشتوکاڵییه‌وه‌ جێبه‌جێ بکرێت ب ‌ه بڕى‬ ‫(‪ )500‬ملیۆن دینار بۆ ئه‌و که‌سه‌ى‬ ‫بیه‌وێ ببێ به‌خاوه‌نى پرۆژه‌که‌‪.‬‬

‫خالیدى خول ‌ه سور‪ :‬سکااڵکان‬ ‫سیاسیین نه‌ک یاسایى‬

‫چه‌تر‬ ‫ئاراس عوسمان‬ ‫خالیدى خوله‌ سور ک ‌ه‬ ‫تۆمه‌تبار کراوه‌ به‌ «کوشتنى‬ ‫(‪ )16‬که‌س» و که‌سوکارى‬ ‫شه‌ش له‌و (‪ )16‬که‌سه‌ سکااڵیان‬ ‫تۆمارکردووه‌ له‌ دژى ناوبراو‪،‬‬ ‫ئه‌ویش ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌و سکااڵیان ‌ه‬ ‫سیاسیین و ئه‌و هیچ له‌وانه‌ى‬ ‫نه‌کوشتووه‌ و ئاماده‌شه‌ بچێت ‌ه‬ ‫به‌رده‌م دادگا‪.‬‬

‫خالیدى خوله‌ سور‪ ،‬که‌ پێشتر له‌گه‌ڵ‬ ‫رژێمى به‌عسدا بووه‌‪ ،‬له‌باره‌ى سکااڵى‬ ‫که‌سوکارى ئه‌و شه‌هیدانه‌وه‌ به‌ (چه‌تر)‬ ‫ى وت‪ :‬ب���ه‌ره‌ى ک��وردس��ت��ان��ى ب��ڕی��ارى‬ ‫لێبوردنیان بۆ ئه‌و که‌سانه‌ ده‌رکردووه‌‪،‬‬

‫ب���ه‌اڵم ئ �ه‌م �ه‌ بابه‌تێکى سیاسییه‌ و‬ ‫ئ�ه‌گ�ه‌ر بابه‌تێکى یاسایی بێت ئ�ه‌وا‬ ‫یه‌که‌م که‌س ده‌بم بچمه‌ به‌رده‌م دادگا‬ ‫و ملکه‌چى یاسا ده‌بم‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ى‪ :‬س��وک��ای �ه‌ت��ی��م ب���ه‌ ش�ه‌ه��ی��د‬ ‫ن���ه‌ک���ردووه‌‪ ،‬خ�ه‌ڵ��ک ه �ه‌ب��ووه‌ فڕۆکه‌‬ ‫کوشتویه‌تى ئێستا کردویانه‌ته‌ ئه‌ستۆى‬ ‫م��ن‪ ،‬ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌وه‌ ب��ا که‌سانى یاسایى‬ ‫کۆببنه‌وه‌ و هه‌ر به‌ڵگه‌یه‌کیان له‌سه‌ر‬ ‫من هه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا ملکه‌چى ده‌بم‪.‬‬ ‫م���اوه‌ی���ه‌ک ل��ه‌م��ه‌وب��ه‌ر ک �ه‌س��وک��ارى‬ ‫ش���ه‌ش ش�ه‌ه��ی��د ل �ه‌ ب�ه‌ی��ان��ن��ام�ه‌ی�ه‌ک��دا‬ ‫رایانگه‌یاند‪ ،‬ک�ه‌ خالیدى خوله‌سور‬ ‫ل��ه‌ چ��اوپ��ێ��ک�ه‌وت��ن��ێ��ک��ى ت�ه‌ل�ه‌ف��زی��ۆن��ى‬ ‫(‪ )NRT‬سوکایه‌تى به‌ شه‌هیده‌کانیان‬ ‫ک���ردووه‌‪ ،‬ئه‌وانیش سکااڵیان له‌سه‌ر‬ ‫ن��اوب��راو ت��ۆم��ارک��ردووه‌ و به‌ «ج��اش و‬ ‫ئه‌نفالچى» ناویان بردووه‌‪.‬‬

‫«هێرشه‌کان ته‌نها دژ ب ‌ه‬ ‫(پژاک و په‌که‌که‌) نییه‌»‬

‫‪ n‬چاالکییه‌کی که‌مپینی پشتیوانی ل ‌ه قه‌ندیل (‪)2011/8/27‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬هاوژین‬

‫گروپ و ده‌سته‌ و الیه‌نانه‌ ده‌که‌ین‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫چه‌تر‬ ‫له‌ ناوخۆ و پارچه‌کانى ترى کوردستان‬ ‫سلێمانی‬ ‫و ده‌ره‌وه‌ى واڵت به‌ چاالکى م�ه‌ده‌ن��ى و‬ ‫له‌ به‌یاننامه‌یه‌کدا که‌‬ ‫شارستانیانه‌ به‌شدارن له‌ پاراستنى پیرۆزى‬ ‫وێنه‌یه‌کیان بۆ (چه‌تر) ناردووه‌‬ ‫و سه‌روه‌ریه‌کانى خاکى کوردستان‪.‬‬ ‫(که‌مپینى پشتیوانى له‌ قه‌ندیل)‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش ده‌خ���ه‌ن���ه‌ڕوو‪« :‬ئ��ێ��م�ه‌ پێمانوایه‌‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نن‪ :‬مه‌به‌ستى هێرشه‌کان م�ه‌ب�ه‌س��ت��ى ئ���ه‌و ه��ێ��رش��ان�ه‌ ت�ه‌ن��ه��ا دژ به‌‬ ‫ته‌نها دژ به‌ هێزه‌کانى (په‌که‌که‌‬ ‫هێزه‌کانى (په‌که‌که‌ و پژاک) نییه‌‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫و پژاک) نییه‌‪ ،‬به‌ڵکو هێرشه‌‬ ‫هێرشه‌ بۆ سه‌ر خاک و ئاو و ئاسمان و‬ ‫بۆ‬ ‫بۆ سه‌ر هه‌موو گه‌لى کورد‪،‬‬ ‫هه‌موو گه‌لى ک��ورد و بۆ تێکدانى ئه‌م‬ ‫تێکدانى ئه‌م ئه‌زمونه‌ و سه‌رجه‌م‬ ‫ئه‌زمونه‌ و سه‌رجه‌م ده‌ستکه‌وته‌کانى گه‌لى‬ ‫ده‌ستکه‌وته‌کانى گه‌له‌که‌مانه‌‪.‬‬ ‫ک���ورد‪ ،‬ئ��ه‌م که‌مپینه‌ ک��ار ده‌ک���ات بۆ‬ ‫ل �ه‌ ب �ه‌ی��ان��ن��ام �ه‌ک �ه‌دا ده‌ڵ���ێ���ن‪ :‬که‌مپینى کۆکردنه‌وه‌ى سه‌رجه‌م هێز و تواناکانى نێو‬ ‫پشتیوانى قه‌ندیل به‌ زنجیره‌یه‌ک چاالکى کوردستان به‌ ده‌سه‌اڵت و ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌‪،‬‬ ‫مه‌ده‌نى هه‌وڵى پوچه‌ڵکردنه‌وه‌ى هێرشى بۆ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ى ئه‌م پیالنه‌ هه‌مه‌الیه‌نه‌ى‬ ‫داگ��ی��رک �ه‌ران ده‌دات‪ ،‬ل��ێ��ره‌وه‌ ب�ه‌ گه‌رمى که‌ دژ به‌ دۆزى ره‌واى گه‌له‌که‌مان له‌‬ ‫ده‌ستخۆشى له‌ س�ه‌رج�ه‌م ئ�ه‌و که‌مپین و قۆناغى جێبه‌جێکردندایه‌»‪.‬‬

‫پژاک ئاگربه‌ستی راگه‌یاند و ئه‌مریکا ده‌یه‌وێت‬ ‫هێزه‌کانی له‌ قه‌ندیل جێگیر بکات‬ ‫«ئه‌مریکا مه‌رامی خۆی هه‌یه‌ له‌ جێگیرکردنی هێزه‌کانیان له‌و سنورانه‌دا»‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫هاوژین غه‌ریب‬ ‫ئه‌مریکا رایگه‌یاند سوپای عێراق و‬ ‫هێزی پێشمه‌رگ ‌ه له‌گه‌ڵ خۆیدا ده‌باته‌‬ ‫سه‌ر سنوره‌کانی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫و په‌که‌که‌ش پێیوای ‌ه ئێران له‌و شه‌ڕه‌‬ ‫تێوه‌گالو ‌ه و چاودێرێکی سیاسیش‬ ‫پێیوای ‌ه ئه‌مریکا له‌و بابه‌ت ‌ه چه‌ند‬ ‫ئامانجێکی هه‌ی ‌ه و به‌گوێره‌ی‬ ‫زانیاریه‌کان ل ‌ه به‌رامبه‌ر ئه‌و‬ ‫بڕیاره‌ی ئه‌مریکا پژاک ئاگربه‌ستی‬ ‫راگه‌یاند‪ ،‬به‌رپرسێکی پارتی‬ ‫چاره‌سه‌ریش ده‌ڵێت گه‌لی کورد‬ ‫قبوڵ ناکات ئه‌مریکا بچێت ‌ه سه‌ر‬ ‫سنوره‌کانی هه‌رێمی کوردستان‪.‬‬

‫دوای چ��وون��ی جێگری س �ه‌رۆک��ی پارتی‬ ‫دیموکراتی کوردستان (نێچیرڤان بارزانی)‬ ‫بۆ ئێران‪ ،‬ناوبراو رایگه‌یاند ک‌ه ده‌یانه‌وێت‬ ‫هێزه‌کانی پێشمه‌رگ‌ه ل‌ه سه‌ر سنوری هه‌رێمی‬ ‫کوردستان جێگیر بکه‌ن و دوێنێش جه‌نه‌ڕاڵ‬ ‫ج��ی��ف��ری ب��ی��وک��ان��ن‪ ،‬وت �ه‌ب��ێ��ژی هێزه‌کانی‬ ‫ئه‌مریکا ل‌ه عێراق‪ ،‬ل‌ه لێدوانێکیدا بۆ رادیۆی‬ ‫(ئه‌وروپای ئازاد) رایگه‌یاند «ل‌ه ئه‌نجامی‬ ‫رێککه‌وتنی هاوبه‌شی حکومه‌تی ئه‌مریکا‬ ‫‌و تورکیا‌و عێراق بڕیاردرا سوپای ئه‌مریکا‬ ‫هاوشانی سوپای عێراق‌و هێزی پێشمه‌رگه‌ی‬ ‫کوردستان‪ ،‬له‌ناوچ‌ه سنوریه‌کانی هه‌رێمی‬ ‫ک��وردس��ت��ان ب��چ��ن�‌ه ق �ه‌ن��دی��ل‪ ،‬ئ��ه‌م��ه‌ش بۆ‬ ‫ئاسته‌نگ کردنی هه‌ڕه‌شه‌ی تیرۆریستانی‬ ‫(‪ )PKK‬ک‌ه ده‌یکه‌ن‌ه سه‌ر ژیانی خه‌ڵکی‬ ‫عێراق و تورکیا»‪ .‬ناوبراو ل‌ه قسه‌کانیدا بۆ‬ ‫ئه‌و رادیۆی‌ه هێمای به‌وه‌کرد ک‌ه گه‌ریالکانی‬ ‫(‪ )PKK‬ب��ڕی��اری��ان��داو‌ه ل���ه‌دژی ئێرانیش‬ ‫هێرشی چه‌کداری ئه‌نجام بده‌ن‪ ،‬به‌اڵم وتی‬ ‫«من هیچ زانیاریه‌کم له‌باره‌ی رێککه‌وتنی‬

‫حکومه‌تی ئێران و عێراق نییه‌»‪.‬‬ ‫له‌و باریه‌و‌ه به‌رپرسێکی وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه‌ش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت ب‌ه کرداری هیچ شتێکیان له‌و‬ ‫بابه‌ت‌ه به‌ده‌ست نه‌گه‌یشتووه‌‪ ،‬به‌اڵم نایشارێته‌وه‌‬ ‫ک‌ه پالنێکی وا ل‌ه ئ��ارادای�ه‌‪ .‬شێخ جه‌عفه‌ر‬ ‫مسته‌فا‪ ،‬وه‌زی���ری پێشمه‌رگه‌ی هه‌رێمی‬ ‫کوردستان‪ ،‬ئاماد‌ه نه‌بوو لێدوان بدات و ته‌نها‬ ‫وتی په‌یوه‌ندی بکه‌ن ب‌ه بریکار و ئه‌مینداری‬ ‫وه‌زاره‌ته‌و‌ه و ته‌له‌فۆنه‌که‌ی داخسته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌نوه‌ر حاجی عوسمان‪ ،‬بریکاری وه‌زی��ری‬ ‫ک����اروب����اری پ��ێ��ش��م �ه‌رگ �ه‌‪ ،‬ئ����ه‌و ق��س��ان�ه‌ی‬ ‫وته‌بێژه‌که‌ی هێزه‌کانی ئه‌مریکای ل‌ه عێراق‬ ‫ب‌ه درۆ نه‌خسته‌و‌ه و رایگه‌یاند «تا ئێستا‬ ‫ل�‌ه رووی ک��رداری��ه‌و‌ه شتێکی وا ب�‌ه ئێمه‌‬ ‫نه‌گه‌یشتووه‌»‪ .‬بریکاری وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه‌‬ ‫نه‌شیشارده‌و‌ه ک‌ه کار بۆ شتێکی واده‌کرێت‬ ‫وتیشی «ئه‌و شت‌ه بنه‌مای هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم تا‬ ‫ئێستا ب‌ه ئێم‌ه نه‌گه‌یشتووه‌»‪.‬‬ ‫پێشتریش نێچیرڤان بارزانی‪ ،‬جێگری سه‌رۆکی‬ ‫پارتی دیموکراتی کوردستان‪ ،‬ل‌ه دیدارێکی‬ ‫رۆژن��ام �ه‌ی (رووداو)ی رایگه‌یاندبوو که‌‬ ‫ده‌یانه‌وێت شتێکی وابکه‌ن تا ب‌ه بێ کێشه‌‬ ‫هێزی پێشمه‌رگ‌ه بچێت‌ه س�ه‌ر سنوره‌کانی‬ ‫هه‌رێمی کوردستان‪.‬‬ ‫ن �ه‌ب �ه‌ز گ�����ۆران‪ ،‬رۆژن���ام���ه‌ن���وس‪ ،‬ل �ه‌ب��اره‌ی‬ ‫ئامانجی ئێران و تورکیاو‌ه ل‌ه تۆپباران و‬ ‫بۆردومانه‌کاندا سێ خاڵی ده‌ستنیشان کرد‬ ‫و پێیوای‌ه یه‌که‌مجار‪ ،‬ویستی سوپای تورکیا‬ ‫و په‌شیمانبونه‌وه‌ی حکومه‌ت له‌به‌رنامه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌کانه‌‪ .‬هێرشه‌کان به‌شێکیشی‬ ‫بۆ سه‌ر گه‌ریالکانی پ��ژاک و په‌که‌ک‌ه و‬ ‫خاڵێکیتریشان ب‌ه ب��ڕوای ئه‌و رۆژنامه‌نوسه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی���‌ه ک��‌ه ه�����ه‌ردوو ده‌وڵ���ه‌ت���ی دراوس����ێ‬ ‫ک��ارده‌ک �ه‌ن بۆ ئ �ه‌وه‌ی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫نه‌بێت‌ه پێگه‌یه‌ک بۆ ئه‌وه‌ی ل‌ه دوای روخانی‬ ‫ده‌وڵه‌تی سوریا به‌کار بهێندرێت ل‌ه دژیان‪.‬‬

‫ل‌ه باره‌ی وته‌ی وته‌بێژه‌که‌ی ئه‌مریکاو‌ه ناوبراو‬ ‫وتی «ئه‌مریکا یه‌کێک ل‌ه پایه‌گه‌وره‌کانی‬ ‫ل �‌ه رۆژه���ه‌اڵت���ی ن���اوه‌ڕاس���ت���دا حکومه‌تی‬ ‫تورکیای‌ه بۆی‌ه پشتیوانی پژاک و په‌که‌که‌‬ ‫ناکات» ئه‌و پێشیوای‌ه ک‌ه سیسته‌می خه‌باتی‬ ‫په‌که‌ک‌ه و پژاک سیسته‌مێکی پارتیزانیه‌‬ ‫ک‌ه ب‌ه ده‌وڵه‌تان کۆنتڕۆڵ ناکرێت و ئه‌مریکا‬ ‫خواستیه‌تی سوپای عێراق و پێشمه‌رگ‌ه بباته‌‬ ‫ئه‌و شوێن‌ه بۆ ئ�ه‌وه‌ی ک‌ه ب‌ه ئێرانیش بڵێت‬ ‫منیش ده‌توانم بێم‌ه ئه‌و شوێنه‌»‪.‬‬ ‫ب��ۆ وه‌رگ��رت��ن��ی رای ه �ه‌ری �ه‌ک �‌ه ل �‌ه پارتی‬ ‫ژیانی ئازادی کوردستان (پژاک) و پارتی‬ ‫کرێکارانی کوردستان (چه‌تر) زۆر هه‌وڵیدا‬ ‫به‌رپرسانی ئه‌و دوو هێز‌ه وه‌ربگرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌کان دروس���ت ن�ه‌ب��وو‪ ،‬ب‌ه گوێره‌ی‬ ‫ه �ه‌ن��دێ��ک زان���ی���اری ت��ای��ب �ه‌ت ک��‌ه ده‌س��ت‬ ‫(چ �ه‌ت��ر) ک �ه‌وت��وو‌ه ل�‌ه ئێستادا به‌رپرسانی‬ ‫په‌که‌ک‌ه و پ��ژاک ل‌ه کۆبونه‌وه‌ی چ��ڕدان‬ ‫بۆ وه‌اڵمدانه‌وه‌ی ئه‌و ره‌وشه‌‪ .‬دوێنێ ئێواره‌ش‬ ‫پ��ژاک رایگه‌یاند ئاگربه‌ست ل‌ه به‌رامبه‌ر‬ ‫ئێران ده‌که‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و ده‌وڵه‌ت‌ه ئاماد‌ه بێت‬ ‫بۆ ئاگربه‌ست‪ ،‬به‌گوێره‌ی زانیاریه‌کان ئه‌و‬ ‫ئاگربه‌ست‌ه بۆ ئه‌وه‌ی‌ه ک‌ه ئه‌مریکا نه‌چێت‌ه ئه‌و‬ ‫سنوران‌ه و شه‌ڕی پژاک نه‌که‌وێت‌ه خزمه‌تی‬ ‫ئه‌مریکاوه‌‪.‬‬ ‫رۆژی شه‌مم‌ه ل‌ه په‌یامێکدا بۆ فیستیڤاڵه‌‬ ‫هونه‌ریه‌که‌ی ئه‌ڵمانیاش‪ ،‬م��وراد قه‌ره‌یالن‪،‬‬ ‫س����ه‌رۆک����ی ک���ۆن���س���ه‌ی س���ه‌رۆک���ای���ه‌ت���ی‬ ‫ک��ۆم��اج��ڤ��اک��ێ��ن ک���وردس���ت���ان‪ ،‬رای��گ �ه‌ی��ان��د‬ ‫«ده‌وڵ�ه‌ت��ی تورکیا ل‌ه پێناو ئامانجه‌کانی‬ ‫خۆیدا‪ ،‬ئێرانی بۆ هێرشکردن‌ه سه‌ر قه‌ندیل‬ ‫پێش خۆیدا و به‌مشێوه‌ی‌ه بوو ک‌ه شه‌ڕه‌که‌یان‬ ‫ده‌ستی پێکرد‪ ،‬ل‌ه راستیدا کێشه‌ی کوردیان‬ ‫ب‌ه سه‌ر ئێراندا ساخکرده‌وه‌»‪.‬‬ ‫نه‌جیب‌ه عومه‌ر‪ ،‬جێگری سه‌رۆکی پارتی‬ ‫چاره‌سه‌ری دیموکراتی کوردستان‪ ،‬ئه‌گه‌ری‬

‫‪n‬‬

‫راپۆرت‬ ‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫دووشه‌ممه ‪2711/6/14 - 2011/9/5‬‬

‫‪3‬‬

‫ئه‌و شوان ‌ه ته‌مه‌ن (‪ )17‬ساڵه‌ی پێرێ ده‌وڵه‌تی ئێران کوشتی فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬

‫بوونی ئه‌و پیالنه‌ی ئه‌مریکای پشتڕاست‬ ‫کرده‌و‌ه و هیوای خواست ک‌ه هێز‌ه کوردیه‌کان‬ ‫ئ�ه‌و شت‌ه قبوڵ نه‌که‌ن و ب‌ه هه‌ماهه‌نگی‬ ‫له‌گه‌ڵ هێزه‌کانی گه‌ریال هه‌ڵسوکه‌وت بکه‌ن‪،‬‬ ‫ناوبژیوانیه‌که‌ی هێزه‌کانی پاراستنی گه‌لی‬ ‫به‌بیر هێنایه‌و‌ه و ئاماژه‌شی به‌وه‌دا ک‌ه «بونی‬ ‫هێزێکی ده‌ره‌کی وه‌ک ئه‌مریکا له‌و شوێنه‌دا‬ ‫نه‌ک هه‌ر کێشه‌ک‌ه چاره‌سه‌ر ناکات‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫کێشه‌ک‌ه ئاڵۆزتر ده‌ک��ات»‪ .‬ئه‌و به‌رپرسه‌ی‬ ‫پارتی چاره‌سه‌ری وتیشی «ئه‌مریکا مه‌رامی‬

‫خۆی هه‌ی‌ه ل‌ه جێگیرکردنی هێزه‌کانی خۆیان هێنایه‌و‌ه و رایگه‌یاند ک‌ه «ئه‌گه‌ر په‌که‌که‌ش‬ ‫ل�ه‌و س��ن��وران�ه‌دا»‪ .‬ئ�ه‌و جارێکیتر باسی له‌ ئه‌و‌ه قبوڵ بکات خه‌ڵکی کورد ئه‌و‌ه قبوڵ‬ ‫پێویستی یه‌کگرتووی هێز‌ه ک��وردی�ه‌ک��ان ناکات»‪.‬‬ ‫کرد و پێیوایه‌‪ :‬بونی هێز‌ه کوردیه‌کان له‌و نه‌جیب‌ه وتی «ئه‌مریکا هاوپه‌یمانێتی ل‌ه گه‌ڵ‬ ‫ناوچه‌یه‌دا ده‌توانێت ئارامی زیاتر بهێنێت ئاکه‌په‌دا هه‌یه‌‪ ،‬ده‌یانه‌وێت به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانیان‬ ‫نه‌ک هێزێکی وه‌ک ئه‌مریکا‪ .‬ناوبراو له‌ ب��پ��ارێ��زن» ئ �ه‌و پێیوای‌ه ک�‌ه ئ �ه‌و لێدوانه‌ی‬ ‫باره‌ی قبوڵکردنی ئه‌و بابه‌ت‌ه له‌الیه‌ن په‌که‌که‌ هێزه‌کانی ئه‌مریکا به‌شێکیتری په‌یام‌ه بۆ‬ ‫و پژاکه‌و‌ه پێیوای‌ه ئه‌و شت‌ه نابێت گه‌لی کورد ئێران و به‌شێکیتریشی الوازکردنی په‌که‌که‌یه‌‪،‬‬ ‫قبوڵی بکات نه‌ک هه‌ر ئه‌وان‪ ،‬بۆ پشتیوانی چونک‌ه سه‌رهه‌ڵدانه‌کانی ماوه‌ی رابردوویان‬ ‫قسه‌کانیشی چاالکیه‌کانی ماوه‌ی رابردووی بینی ل‌ه هه‌ر چوارپارچه‌ی کوردستاندا‪.‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن سوره‌ له‌سه‌ر هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى حکومه‌ت‬

‫به‌مشێوه‌یه‌ى ئێستای هه‌رێم «ئۆپۆزسیۆن ناتوانێ‬ ‫پێداگرى له‌سه‌ر داواکاریه‌کانى بکات»‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫دلێر عه‌بدولره‌حمان‬ ‫ئه‌گه‌رچی له‌سه‌روبه‌ندى‬ ‫خۆپیشاندانه‌کاندا الیه‌نه‌کانى‬ ‫ئۆپۆزسیۆن زۆر به‌گه‌رمى باسی‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى کابینه‌ى شه‌شه‌مى‬ ‫حکومه‌تیان ده‌کرد‪ ،‬به‌اڵم له‌ماوه‌ى‬ ‫رابردودا که‌مترین لێدوانیان له‌باره‌ى‬ ‫ئه‌و پرسه‌وه‌داو ‌ه و هۆکاره‌که‌شی‬ ‫بۆ هه‌ڵپه‌ساردنى دانوستانه‌کان‬ ‫‌و نه‌هاتنى کاتى ئه‌و قۆناغه‌‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌‪ ،‬چاودێرانى سیاسیش‬ ‫پێیانوای ‌ه ئۆپۆزسیۆن دواى شکستى‬ ‫سه‌رشه‌قام چۆت ‌ه ناوکۆبونه‌وه‌کان‬ ‫ئه‌وه‌ش وایکردو ‌ه نه‌توانن پێداگرى‬ ‫له‌سه‌ر داواکاریه‌کانیان بکه‌ن‪،‬‬ ‫ره‌وشى هه‌رێمى کوردستان‬ ‫له‌ئێستادا به‌هۆکارێکیترى‬ ‫ساردبونه‌وه‌ى ئۆپۆزسیۆن له‌داواى‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى حکومه‌ت له‌قه‌ڵه‌م‬ ‫ده‌ده‌ن‪.‬‬

‫ل‌ه دوای خۆپیشاندانه‌کانی (‪17‬ی شوبات)‌‬ ‫ه��ه‌ر س��ێ الی �ه‌ن��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن (گ���ۆڕان‪،‬‬ ‫ک���ۆم���ه‌ڵ‪ ،‬ی �ه‌ک��گ��رت��وو) ن��اڕاس��ت��ه‌وخ��ۆ و‬ ‫راسته‌وخۆ ئ��ام��اژه‌ی��ان ب‌ه هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‬ ‫حکومه‌ت ده‌کرد‪ ،‬به‌اڵم ل‌ه ئێستادا ک‌ه ماوه‌ی‬ ‫دوو ساڵ ب‌ه سه‌ر ته‌مه‌نی ئه‌و حکومه‌ته‌دا‬ ‫تێپه‌ڕی ک��ردوو‌ه پێده‌چێت کۆبونه‌وه‌کانیش‬ ‫زه‌مه‌نێکی درێژیان بوێت بۆ ئ�ه‌وه‌ی بتوانن‬ ‫ئه‌و داوای‌ه بخه‌ن‌ه روو‪ ،‬بۆی‌ه ئێستا ئه‌و سێ‬ ‫الیه‌ن‌ه زۆر به‌که‌می باسی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‬ ‫کابینه‌ی شه‌شه‌می حکومه‌ت ده‌ک�ه‌ن‪ ،‬له‌و‬ ‫باره‌یه‌و‌ه عه‌بدولستار مه‌جید‪ ،‬وته‌بیژ و ئه‌ندامى‬ ‫م�ه‌ک��ت�ه‌ب��ی س��ی��اس��ی ک��ۆم �ه‌ڵ��ى ئیسالمى‬ ‫ب‌ه (چ �ه‌ت��ر)ى راگه‌یاند «هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى‬

‫ح��ک��وم �ه‌ت ده‌ک �ه‌وێ��ت �‌ه ق��ۆن��اغ��ى سێیه‌مى‬ ‫ئ �ه‌و پ���رۆژ‌ه و ب�ه‌رن��ام�ه‌ی�ه‌ى که‌الیه‌نه‌کانى‬ ‫ئۆپۆزسیۆن پێشکه‌شیان کردو‌ه بۆ چاکسازى‬ ‫ریشه‌یی له‌هه‌رێمى کوردستاندا‪ ،‬قۆناغى‬ ‫یه‌که‌م بریتی‌ه له‌وه‌ى کۆسپ‌و له‌مپه‌ره‌کانى‬ ‫ب�����ه‌رده‌م ده‌س��ت��پ��ێ��ک��ردن �ه‌وه‌ى گفتوگۆکان‬ ‫الببرێن ک‌ه له‌ئێستادا چ��وار بڕیار ده‌رچ��وه‌‬ ‫و پێویستى به‌جێبه‌جێکردن هه‌یه‌‪ ،‬قۆناغى‬ ‫دووه‌م ده‌ستپێکردنه‌وه‌ى کۆبونه‌وه‌کان‌ه بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ى له‌سه‌ر پرۆژه‌یه‌کى چاکسازى هاوبه‌ش‬ ‫رێکبکه‌وین‪ ،‬له‌قۆناغى سێیه‌مدا ده‌ڵێین ئه‌و‬ ‫پرۆژ‌ه چاکسازیانه‌ى ئێم‌ه پێشکه‌شمان کردوه‌‬ ‫پێویستى به‌پێکهێنانى حکومه‌تێک‌ه جێبه‌جێی‬ ‫بکات چونک‌ه ب�ه‌م حکومه‌ت‌ه له‌سه‌ر هه‌ر‬ ‫پرۆژه‌یه‌کیش رێکبکه‌وین به‌باشی جێبه‌جێ‬ ‫نابێ‌و له‌ئاست داواکارى جه‌ماوه‌ردا نیه‌»‪.‬‬ ‫ن���اوب���راو ه���ۆک���ارى ب��اس��ن �ه‌ک��ردن��ى پرسی‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى حکومه‌ت له‌ماوه‌ى رابردودا‬ ‫ناشارێته‌و‌ه و ده‌ڵێت «ئومێدمان الوازبوو به‌وه‌ى‬ ‫کۆبونه‌و‌ه پێنج قۆڵیه‌کانمان ب�ه‌رده‌وام بێت»‬ ‫ئ �ه‌و ب�ه‌رپ��رس�ه‌ی ک��ۆم�ه‌ڵ راشیده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫ک �‌ه «هێشتا ئ�ه‌وق��ۆن��اغ�‌ه ک��ات��ى نه‌هاتوه‌‬ ‫ت���ا ب��اس��ی ب��ک �ه‌ی��ن ئ �ه‌گ �ه‌رن��ا له‌پاکێجى‬ ‫شه‌شه‌مى پرۆژه‌که‌ماندا باسى پێکهینانى‬ ‫حکومه‌تێکمان ک���ردو‌ه بتوانێت پ���رۆژ‌ه و‬ ‫داواکاریه‌کان جێبه‌جێبکات»‪.‬‬ ‫ئه‌و سێالیه‌ن‌ه ل‌ه پرۆژه‌یه‌کی شه‌ش پاکێجیدا‬ ‫به‌رنامه‌ی خۆیان بۆ چاکسازی ل‌ه هه‌رێمی‬ ‫کوردستاندا خست‌ه روو‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته‌ش‬ ‫چه‌ند کۆبونه‌وه‌یه‌ک ل‌ه نێوان ئه‌والیه‌نانه‌‬ ‫و دوو هێزی بااڵده‌ستی هه‌رێم ئه‌نجامدرا‬ ‫ب �ه‌اڵم ئۆپۆزسیۆن کۆبونه‌وه‌کانی راگ��رت‬ ‫و چه‌ند مه‌رجێکی خست‌ه روو بۆ ئ�ه‌وه‌ی‬ ‫کۆبونه‌وه‌کانیان ده‌ست پێبکه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ن��وێ��ن��ه‌رێ��ک��ی ب����زوت����ن����ه‌وه‌ی گ��ۆڕان��ی��ش‬ ‫رای��ده‌گ�ه‌ی�ه‌ن��ێ��ت ک �‌ه س���ورن ل �ه‌س �ه‌ر ئ��ه‌وه‌ی‬ ‫ئ �ه‌م حکومه‌ت‌ه چاکسازی پێناکرێت به‌م‬

‫ب �ه‌رن��ام �ه‌ی �ه‌ی ئ��ێ��س��ت��ای�ه‌و‌ه ه��ۆک��اره‌ک�ه‌ش��ی‬ ‫ده‌گێڕێته‌و‌ه ب��ۆ ب��وون��ی دوو ئ��ی��داره‌ی��ی که‌‬ ‫ن‌ه سه‌رۆکی حکومه‌ت ل‌ه سنوری پارتیدا‬ ‫ده‌س��ت��ی ده‌ڕوات و ن �‌ه ج��ێ��گ��ره‌ک�ه‌ش��ی له‌‬ ‫سنوری یه‌کێتیدا‪ ،‬یوسف محه‌مه‌د‪ ،‬ئه‌ندامى‬ ‫ش��ان��دى دان��وس��ت��ک��ارى ب��زوت��ن �ه‌وه‌ى گ���ۆڕان‪،‬‬ ‫جه‌خت ده‌ک��ات �ه‌و‌ه «پێویست‌ه حکومه‌تێک‬ ‫پێکبهێنرێ له‌که‌سانى بێالیه‌ن بۆ ماوه‌یه‌کى‬ ‫ئینتیقالی ئه‌رکى چاکسازى پێ بسپێردرێ‬ ‫‌و سه‌رپه‌رشتى هه‌ڵبژاردنێکى پاک‌و بێگه‌رد‬ ‫بکات بۆ پێکهێنانى حکومه‌تیکى نوێ»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو ب‌ه (چ �ه‌ت��ر)ى راگه‌یاند له‌ئێستادا‬ ‫به‌هۆى هه‌ڵپه‌ساردنى دانوستانه‌کان باسی‬ ‫پرسی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى حکومه‌ت ناکه‌ن‪،‬‬ ‫وت��ی��ش��ی «م����ان����ه‌وه‌ى دوو س��اڵ��ى م���اوه‌ى‬ ‫حکومه‌تى ئێستاش هیچ کاریگه‌ریه‌کى‬ ‫ل�ه‌س�ه‌ر ئ �ه‌و داوای��ه‌م��ان نیه‌‪ ،‬چونک‌ه ئێمه‌‬ ‫ب �ه‌داواک��ردن��ى ه�ه‌ڵ��وه‌ش��ان��دن�ه‌وه‌ى حکومه‌ت‬ ‫دژای �ه‌ت��ى هیچ الیه‌نێک ناکه‌ین‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫پێمانوای‌ه حکومه‌تێک ده‌توانێ چاکسازى‬ ‫بکات نیشتمانى بێ ‌و له‌زاخۆو‌ه تا کفرى‬ ‫ده‌سه‌اڵتى هه‌بێ»‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌رپرسه‌ی گۆڕان‪ ،‬ئاماژه‌ى ب‌ه گرنگی‬ ‫حکومه‌تى ئینتیقالیدا و ناشیشارێته‌وه‌‬ ‫«تائێستاش ب��ڕی��ارم��ان ن���ه‌داو‌ه به‌شداربین‬ ‫له‌وحکومه‌ته‌دا‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر حکومه‌ته‌که‌‬ ‫ت��وان��اى چ��اک��س��ازى هه‌بێت النیکه‌م وه‌ک��و‬ ‫ب��زوت��ن �ه‌وه‌ى گ���ۆڕان ب��ا وه‌زی��ری��ش��م��ان نه‌بێت‬ ‫متمانه‌ى خۆمانى پێده‌ده‌ین»‪.‬‬ ‫له‌الیه‌کیتره‌و‌ه ئه‌بوبه‌کر عه‌لی ک��اروان��ى‪،‬‬ ‫ئه‌ندامى مه‌کته‌بی سیاسی یه‌کگرتووى‬ ‫ئیسالمى کوردستان‪ ،‬پێیوای‌ه له‌ئێستادا پرسی‬ ‫داواکارى هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى حکومه‌ت به‌هۆى‬ ‫هه‌ڵپه‌ساردنى کۆبونه‌وه‌کانه‌و‌ه دواک�‌هو‌ت��وه‌‪،‬‬ ‫ئێم‌ه له‌قۆناغى یه‌که‌مدا به‌باسی چاکسازى‬ ‫ریشه‌یی که‌کۆبونه‌وه‌کانمان ده‌ستپێکرد‪ ،‬دواتر‬ ‫دێین‌ه سه‌ر ئه‌جێنداى حکومه‌ت‌و ئاماده‌گى‬

‫‪‌n‬دانیشتنه‌کانی ئۆپۆزسیۆن و هێزه‌ فه‌رمانڕه‌واکان فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‌‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ۆن ب��ۆ ب �ه‌ش��دارى له‌حکومه‌ت یان‬ ‫مانه‌وه‌ى وه‌کو خۆى تاهه‌ڵبژاردنى داهاتوو»‪.‬‬ ‫کاروانی‪ ،‬وتیشى «ئاسایی‌ه ل‌ه ماوه‌ى رابردودا‬ ‫زۆر پێداگریمان ل�ه‌س�ه‌ر ه�ه‌ڵ��وه‌ش��ان��دن�ه‌وه‌ى‬ ‫ح��ک��وم �ه‌ت ن���ه‌ک���ردوه‌‪ ،‬چ��ون��ک�‌ه ل���ه‌ب���ه‌رده‌م‬ ‫ئه‌وه‌دابوین ئایا کۆبونه‌وه‌کان ده‌ست پێده‌کاته‌وه‌‬ ‫یان نا‪ ،‬ج��ارێ خ��ودى کۆبونه‌وه‌کان توشی‬ ‫گرفت هاتون»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو جه‌ختیکرده‌و‌ه «ئۆپۆزسیۆن سوره‌‬ ‫ل �ه‌س �ه‌رئ �ه‌وه‌ى پێویست‌ه حکومه‌تێکى نوێ‬ ‫پێکبهێنرێ ب��ۆ ئ�ه‌ن��ج��ام��دان��ى چاکسازى‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ر ب��ن�ه‌م��اى رێ��ک �ه‌وت��ن ک �‌ه ه����ه‌ردووال‬ ‫ل �ه‌چ��وارچ��ێ��وه‌ى پ��ڕۆژه‌ی �ه‌ک��ى چاکسازیدا‬ ‫له‌سه‌رى رێکبکه‌وین»‪.‬‬ ‫ه���اوک���ات دک���ت���ۆر ک���ام���ه‌ران م�ه‌ن��ت��ک‪،‬‬

‫مامۆستاى زانکۆی سه‌الحه‌دین‌و چاودیرى به‌گۆڕینى هاوسه‌نگى هێز ده‌بێت له‌هه‌رێمدا»‪.‬‬ ‫سیاسی‪ ،‬ب‌ه (چ�ه‌ت��ر)ى وت «ئۆپۆزسیۆن ب���ه‌ب���ڕواى ن���اوب���راو «ره‌ن��گ��‌ه باسنه‌کردنى‬ ‫کاتیک چو‌ه ناو کۆبونه‌وه‌کانه‌و‌ه ک‌ه له‌سه‌ر هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى حکومه‌ت له‌ئێستادا له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌رزى واقیع شکستى هێنابوو‪ ،‬ئه‌و شکسته‌ ئۆپۆزسیۆنه‌و‌ه بۆ ره‌وشى هه‌رێم بگه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫وایکرد نه‌توانێت بۆچونه‌کانى فه‌رز بکات ک‌ه ئه‌گه‌ر له‌مکاته‌دا ئۆپۆزسیۆن داوایه‌کى‬ ‫کار گه‌شت‌ه ئه‌وه‌ى موما‌ته‌ڵه‌ى پێوه‌بکرێ ‌و واى هه‌بێت ده‌سه‌اڵت بیقۆزێته‌و‌ه و تۆمه‌تبارى‬ ‫نه‌توانێ دانیشتنه‌کان ئاراست‌ه بکات ته‌نانه‌ت بکات به‌وه‌ى ره‌چاوى به‌رژه‌وه‌ندی‌ه نه‌ته‌وه‌ییه‌کان‬ ‫ئ �ه‌و ب��ڕی��اران�ه‌ش��ى ده‌رک����ران ل �ه‌س �ه‌ر ئاستى ناکات ئه‌وه‌ش کاریگه‌رى له‌سه‌ر راى گشتى‬ ‫حکومه‌ت مامه‌ڵه‌ى له‌گه‌ڵ نه‌کراو‌ه به‌ڵکو ده‌بێت به‌رامبه‌ر ئۆپۆزسیۆن»‪.‬‬ ‫له‌رێگه‌ى سه‌رۆکى هه‌رێمه‌و‌ه کراوه‌‪ ،‬ک‌ه زیاتر رونیشیکرده‌و‌ه «ئ�ه‌گ�ه‌ر ب��ارودۆخ��ى هه‌رێم‬ ‫بنه‌ماى حزبی پێوه‌دیاره‌»‪.‬‬ ‫به‌مشێو‌ه ئاڵۆزیه‌ى ئێستاى ب����ه‌رده‌وام بێ‪،‬‬ ‫ئه‌و چاودێر‌ه سیاسی‌ه وتیشى «هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى ره‌نگ‌ه ئۆپۆزسیۆن نه‌توانن پێداگرى له‌سه‌ر‬ ‫حکومه‌ت چ��اره‌س �ه‌رى کێشه‌کانى هه‌رێم داخوازیه‌کانیان بکه‌ن به‌پێچه‌وانه‌شه‌و‌ه گه‌ر‬ ‫ناکات‪ ،‬به‌ڵکو پێویست‌ه به‌شێوه‌یه‌کى ورد ب �ه‌ر‌ه و سه‌قامگیرى ب��ڕوا پێداگرى له‌سه‌ر‬ ‫و ج��دى م��ام�ه‌ڵ�ه‌ى ل�ه‌گ�ه‌ڵ بکرێ ئ �ه‌وه‌ش داواکاریه‌کانیان ده‌که‌ن»‪.‬‬

‫وابڕیاره‌ ل ‌ه پایزى ئه‌مساڵدا کۆنفرانسه‌که‌ ببه‌سترێت‬

‫راپۆرته‌ هه‌واڵ‬

‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫‪2010/11/8‬‬ ‫دووشه‬ ‫‪2711/6/14‬‬ ‫‌ممه‌ممه‌‪- 2011/9/5‬‬ ‫دووشه‬

‫‪4‬‬

‫چه‌تر‬

‫کاروان ئیبراهیم‬ ‫شاندێکى کۆنگره‌ى نه‌ته‌وه‌یى‬ ‫کوردستان (که‌نه‌که‌) سه‌ردانى‬ ‫هه‌رێمى باشورى کوردستانیان‬ ‫کرد و به‌ گوێره‌ى ئه‌وه‌ى‬ ‫خۆیان ده‌ڵێن‪ ،‬زۆربه‌ى زۆرى‬ ‫پارت و رێکخراوه‌کانى هه‌رێمى‬ ‫کوردستانیش ئاماده‌ن بۆ به‌ستنى‬ ‫کۆنفرانسێکى نه‌ته‌وه‌یى‪.‬‬

‫ل���ه‌ راپ��ۆرت��ێ��ک��دا ک���ه‌ وێ��ن �ه‌ی �ه‌ک��ی��ان بۆ‬ ‫(چ��ه‌ت��ر) ن���اردووه‌‪(،‬ک���ه‌ن���ه‌ک���ه)‌‪ ،‬ده‌ڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫شاندێکى کۆنگره‌ى نه‌ته‌وه‌یى کوردستان‬ ‫له‌ رۆژى (‪)8‬ى ته‌موز سه‌ردانى هه‌رێمى‬ ‫کوردستانیان کرد و تا (‪)5‬ى ئاب مانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ل �ه‌ ک��ۆب��ون �ه‌وه‌ى ک��ۆن��س�ه‌ى ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری‬

‫«هێزه‌ کوردییه‌کان ئاماده‌ى به‌ستنى کۆنفرانسى یه‌کێتى نه‌ته‌وه‌یین»‬ ‫که‌نه‌که‌دا له‌ (‪)26‬ى حوزه‌یراندا بڕیاردرا‬ ‫که‌ شاندێک سه‌ردانى هه‌رێمى کوردستان‬ ‫بکه‌ن‪ ،‬ئامانجى سه‌ردانه‌که‌ش به‌مشێوه‌یه‌‬ ‫روون��ک��رای�ه‌وه‌‪ ،‬که‌ پێش هه‌ڵبژاردنه‌کانى‬ ‫تورکیا وه‌فدێکى ب�ه‌ره‌ى ره‌نجى ئ��ازادى و‬ ‫دی��م��وک��رات��ى‪ ،‬چونه‌ هه‌رێمى کوردستان‬ ‫و چاویان به‌ مه‌سعود بارزانى سه‌رۆکى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان که‌وت و بارزانى له‌وێدا‬ ‫به‌ روون��ى باسى ل �ه‌وه‌ ک��رد که‌ له‌ پایزى‬ ‫(‪)2011‬دا کۆنفرانسى یه‌کێتى نه‌ته‌وه‌یى‬ ‫له‌ هه‌ولێر پێکبێت‪ ،‬بۆ ئ �ه‌وه‌ش که‌نه‌که‌‬ ‫به‌ باشى زانى سه‌ردانى هه‌رێمى باشورى‬ ‫ک��وردس��ت��ان ب��ک��ات و ل �ه‌گ �ه‌ڵ پ����ارت و‬ ‫رێکخراو و ده‌زگا سیاسى و کۆمه‌اڵیه‌تى و‬ ‫کلتوری و ‪..‬هتد کۆببێته‌وه‌ و له‌ نزیکه‌وه‌‬ ‫ئاگادارى ره‌وشى به‌ڕێوه‌چوونى کاره‌کانى‬ ‫کۆنفرانسه‌که‌ بێت و هه‌روه‌ها رۆڵى خۆى‬ ‫له‌ رێکخستنى کاره‌کانى کۆنفرانسه‌که‌دا‬ ‫ببینێت‪.‬‬ ‫ش��ان��ده‌ک �ه‌ى ک�ه‌ن�ه‌ک�ه‌ش پێکهاتبوون له‌‬ ‫تاهیرى که‌مالى زاده‌‪ ،‬سه‌رۆکى که‌نه‌که‌‬ ‫و رۆژان حازم و ئاده‌م ئۆزۆن‪ ،‬ئه‌ندامانى‬ ‫ک��ۆن��س�ه‌ى ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ر و ش��ی��ار محه‌مه‌د‬

‫به‌رپرسى نوسینگه‌ى هه‌ولێرى که‌نه‌که‌‪.‬‬ ‫له‌ راپۆرته‌که‌دا ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت‪ :‬وه‌فده‌که‌ى‬ ‫ک�ه‌ن�ه‌ک�ه‌ س �ه‌ردان��ى ه�ه‌ری�ه‌ک�ه‌ ل �ه‌ پارتى‬ ‫ک��ۆم��ۆن��ی��س��ت��ى ک���وردس���ت���ان‪ ،‬ی�ه‌ک��ێ��ت��ى‬ ‫په‌رله‌مانتاران‪ ،‬دیوانى سه‌رۆکایه‌تى هه‌رێم‪،‬‬ ‫یه‌کگرتووى ئیسالمى‪ ،‬وه‌زیرى رۆشنبیرى و‬ ‫الوان‪ ،‬یه‌کێتى نه‌ته‌وه‌یى دیموکراتى‪ ،‬پارتى‬ ‫دیموکراتى کوردستان له‌ هه‌ولێر‪ ،‬کامپى‬ ‫پ�ه‌ن��اب�ه‌ران��ى مه‌خمور‪ ،‬پ��ارت��ى چ��اره‌س �ه‌رى‬ ‫ل �ه‌ ک��ه‌رک��وک‪ ،‬ح��زب��ى زه‌حمه‌تکێشانى‬ ‫ک��وردس��ت��ان‪ ،‬رۆژن��ام��ه‌ى (رۆژن���ام���ه‌) له‌‬ ‫هه‌ولێر‪ ،‬قایمقامى پێشوى مه‌خمور‪ ،‬یه‌کێتى‬ ‫نیشتمانى کوردستان له‌ سلێمانى‪ ،‬حزبى‬ ‫زه‌حمه‌تکێشانى سه‌ربه‌خۆ‪ ،‬یه‌کێتى کوردانى‬ ‫سوریا‪ ،‬پارتى چه‌پى کوردانى سوریا‪ ،‬پارتى‬ ‫نه‌سروالدین‪ ،‬پارتى سۆسیالیست دیموکراتى‬ ‫ک���وردس���ت���ان‪ ،‬ت �ه‌ل �ه‌ف��زی��ۆن��ى (‪،)NRT‬‬ ‫بزوتنه‌وه‌ى گۆڕان له‌ سلێمانى‪ ،‬به‌رنامه‌یه‌کى‬ ‫راسته‌وخۆ له‌ (‪ )NRT‬سازکرا‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌گه‌ڵ (‪)NEWROZ.tv‬یش به‌رنامه‌‬ ‫دروستکرا‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى ش��ارى ده��ۆک‪،‬‬ ‫یه‌کێتى نوسه‌رانى کورد‪ ،‬حزبى دیموکراتى‬ ‫کوردستانى ئێران‪ ،‬مه‌ڵبه‌ندى یه‌کێتى له‌‬

‫‪n‬‬

‫جیاواز له‌ هێز ‌ه سیاسیه‌کان‪ ،‬یه‌کێتی نه‌ته‌وه‌یی له‌ناو خه‌ڵکدا دروست بووه‌ فۆتۆ‪ :‬کۆمه‌ڵنیوز‬

‫ه�ه‌ول��ێ��ر‪ ،‬ک��ۆم��ا جڤاکێن ک��وردس��ت��ان ل ‌ه‬ ‫هه‌رێمه‌کانى پاراستنى میدیا و چه‌ندین‬ ‫که‌سایه‌تى سیاسى و ئایینى و چاالکوانى‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌ى مه‌ده‌نى و بوارى ژنان کرد‪.‬‬ ‫ئ �ه‌وه‌ش خ��راوه‌ت �ه‌ڕوو‪ :‬له‌ ئه‌نجامى هه‌موو‬

‫سه‌ردانه‌کاندا ئه‌وه‌ ده‌رکه‌وت‪ ،‬که‌ هه‌مویان‬ ‫ب��ۆ ب�ه‌س��ت��ن��ى کۆنفرانسێکى ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی��ى‬ ‫ئ���ام���اده‌ن‪ ،‬خ��اڵ��ى ه��اوب �ه‌ش ئ���ه‌وه‌ ب��وو که‌‬ ‫کۆمیته‌یه‌ک بۆ ئه‌و کاره‌ دروست بکرێت‬ ‫و له‌ چوار پارچه‌ى کوردستان و ده‌ره‌وه‌ى‬

‫کوردستانیش نوێنه‌رانى کورد کۆبکاته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها کۆنفرانس ده‌بێت زۆر دیموکراتى‬ ‫بێت و میکانیزمى نه‌ته‌وه‌یى دروستبکرێت‪،‬‬ ‫بۆ شوێنى کۆنفرانسیش هه‌ولێر ده‌ستنیشان‬ ‫کراوه‌‪.‬‬

‫«پیالنێکى نێوده‌وڵه‌تى دژى کورد به‌ڕێوه‌ده‌چێت»‬

‫پردێ توڕه‌یه‌ دژى هێرشه‌کانى تورکیا و ئێران‪ ،‬ره‌خنه‌ش له‌ سیاسه‌ته‌کانى ئه‌مریکا ده‌گرێت‬ ‫چه‌تر‬

‫سه‌اڵحه‌دین ساڵه‌یی‬ ‫خه‌ڵکى شارۆچکه‌ى (پردێ)‬ ‫ناڕه‌زایى توند دژى هێرشه‌کانى‬ ‫تورکیا و ئێران ده‌رده‌بڕن و‬ ‫بۆچونیان وای ‌ه ئه‌و هێرشان ‌ه بۆ‬ ‫سه‌ر ته‌واوى خه‌ڵکى کوردستانه‌‪،‬‬ ‫ره‌خنه‌ش ل ‌ه سیاسه‌ته‌کانى ئه‌مریکا‬ ‫ده‌گرن‪ ،‬به‌وه‌ى خۆى ب ‌ه دژى ئێران‬ ‫داده‌نێت و ل ‌ه ئاست تۆپبارانیش‬ ‫بێده‌نگه‌‪.‬‬

‫عه‌بدول موته‌لیب نه‌جمه‌دین‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫شارۆچکه‌ی (پ��ردێ) ب‌ه (چه‌تر)ى وت‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌ر که‌سێ خۆی ب‌ه خه‌مخۆری‬ ‫ک��ورد ده‌زان���ێ ده‌بێت هه‌ڵوێستی هه‌بێت‪،‬‬ ‫چونک‌ه بۆردومانی کوردستان ده‌که‌ن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫کار‌ه نامرۆڤایه‌تیه‌ی پێى هه‌ڵده‌ستن هیچ‬ ‫یاسایه‌ک قبووڵی ناکات‪ ،‬هیچ کێشه‌یه‌ک‬ ‫ب‌ه هێزو سیاسه‌تی داپلۆسین چاره‌سه‌ر نابێت‪،‬‬ ‫ده‌بوای‌ه واڵتانی ده‌وروبه‌ر سوودیان ل‌ه رابردوو‬ ‫و مێژوو وه‌ربگرتای‌ه ک‌ه چه‌ندین ساڵ‌ه ب ‌ه‬ ‫به‌کارهێنانی هێز نه‌یتوانیوو‌ه چ��ۆک ب ‌ه‬ ‫گه‌لی کورد دانه‌وێنێت‪.‬‬ ‫وتیشى‪ :‬ئه‌مریکا ب�ه‌ه��ۆی پێگه‌که‌یه‌و‌ه‬ ‫ب‌ه پارێزه‌ری ئاسمان و سنووری عێراق و‬ ‫کوردستان داده‌ن��رێ و ل�ه‌وه‌ش به‌رپرسیاره‌‪،‬‬

‫ئێم‌ه ل‌ه سیاسه‌تی ئه‌مریکا به‌رده‌وام دژایه‌تی‬ ‫ئێران ده‌بینین‪ ،‬ب �ه‌اڵم به‌رامبه‌ر هێرش بۆ‬ ‫به‌سه‌ر گه‌لی کورد بێده‌نگی ده‌نوێنێت‪.‬‬ ‫ه����ه‌روه‌ه����ا م��ح��ه‌م��ه‌د ن������ادر‪ ،‬س���ه‌رۆک���ی‬ ‫ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن��ی ش���اره‌وان���ی (پ����ردێ) وت��ى‪:‬‬

‫سه‌رۆک وه‌زیران جاشایه‌تى‬ ‫ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‬

‫زمانی کاریکاتێر‬

‫چه‌تر‬ ‫وه‌زی������ران‪ ،‬ک �‌ه ف��ه‌رم��ان��ده‌ى گشتى هێز‌ه‬ ‫چه‌کداره‌کانیش‌ه ب‌ه نیاز‌ه عه‌شیره‌ته‌کان‬ ‫زانیار داقوقى‬ ‫چه‌کدار بکات‪ ،‬ئه‌مه‌ش ته‌نها عه‌شیره‌ت ‌ه‬ ‫شیعه‌کانى گ���رت���وه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ئ��ێ��م�ه‌ش وه‌ک‬ ‫س���ه‌رۆک عه‌شیره‌ت‌ه سوننه‌کانى دیاله‌‪،‬‬ ‫فشارمان خستوه‌ت‌ه سه‌ر مالکى بۆئه‌وه‌ى‬ ‫عه‌شیره‌ت‌ه سونه‌کانیش چه‌کدار بکرێن‪،‬‬ ‫ئه‌گینا ئه‌م‌ه پیالنێک‌ه دژ ب�‌ه عه‌ره‌بى‬ ‫سوننه‌»‪.‬‬ ‫له‌الیه‌کى ت��ره‌و‌ه عوسمان ئیبراهیم ئاغا‪،‬‬ ‫س�����ه‌رۆک ع �ه‌ش��ی��ره‌ت��ى (زه‌ن���گ���ه‌ن���ه‌) له‌‬ ‫که‌رکوک‪ ،‬وتى‪ :‬وه‌ک نوێنه‌رى سه‌رجه‌م‬ ‫ع �ه‌ش��ی��ره‌ت �‌ه ک���ورده‌ک���ان���ى ک���ه‌رک���وک‪،‬‬ ‫نوسراوێکم له‌الیه‌ن س �ه‌رۆک عه‌شیره‌تى‬ ‫(دلێم) پێگه‌یشتوه‌‪ ،‬داواى هاوکاریکردن‬ ‫ده‌کات بۆئه‌وه‌ى جاشایه‌تى دووبار‌ه بکه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫وتیشى‪ :‬ئێم‌ه ب‌ه هیچ جۆرێک رازى نابین‬ ‫ب‌ه دووب��ار‌ه گه‌ڕانه‌وه‌ى جاشایه‌تى و هێزى‬ ‫نورى مالکى‪ ،‬سه‌رۆک وه‌زیرانى‬ ‫چه‌کدارى ل‌ه که‌رکوک‪ ،‬مالکى ب‌ه نیازه‌‬ ‫عێراق هه‌وڵى ئه‌وه‌یداو ‌ه سه‌رۆک‬ ‫عه‌شیره‌ته‌کانى باکورى عێراق چه‌کدار نوسینگه‌یه‌ک ل�‌ه ک �ه‌رک��وک بکاته‌وه‌‬ ‫بکات‪ ،‬له‌م سیاسه‌ته‌شدا زیاتر نزیکى و هه‌ر س�ه‌رۆک عه‌شیره‌تێک فه‌وجێکى‬ ‫سه‌رۆک عه‌شیره‌ت ‌ه شیع ‌ه مه‌زهه‌به‌کان چه‌کدارى بۆ بکاته‌و‌ه و (‪ )500‬چه‌کدارى‬ ‫بوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش ل ‌ه پارێزگاى (دیاله‌) بۆ دابمه‌زرێنێت‪.‬‬ ‫ه�ه‌ر ل�ه‌و ب��اره‌ی �ه‌و‌ه له‌تیف گلى‪ ،‬نوێنه‌رى‬ ‫ناکۆکى له‌نێوان سه‌رۆک عه‌شیره‌ت ‌ه‬ ‫مه‌سعود بارزانى بۆ کاروبارى عه‌شایه‌رى‬ ‫سون ‌ه و شیعه‌کان دروست کردووه‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د ئیسماعیل‪ ،‬سه‌رۆک عه‌شیره‌تى ل‌ه که‌رکوک‪ ،‬وت��ى‪ :‬ئێم‌ه ئ��اگ��ادارى ئه‌وه‌‬ ‫(زێ���دى) ل‌ه سنورى دیال‌ه ل �ه‌وب��اره‌ی �ه‌و‌ه ب ‌ه نین و ب‌ه هیچ جۆرێکیش رازى نابین به‌‬ ‫(چه‌تر)ى وت‪« :‬ن��ورى مالکى سه‌رۆک دامه‌زراندنى فه‌وج‌ه عه‌شایه‌رى‪.‬‬

‫بۆردومانه‌کانی تورکیا و ئێران ب‌ه هه‌ڕه‌ش ‌ه‬ ‫ده‌زانین‪ ،‬ئه‌و‌ه ده‌چێت‌ه خانه‌ی سووکایه‌تی‬ ‫و ئیهان‌ه بۆ سه‌ر ئیراده‌ی گه‌لی کورد‪،‬‬ ‫ئه‌مریکاش ک‌ه خۆی ب‌ه رزگارکه‌ری عێراق‬ ‫ده‌زانی بێده‌نگی هه‌ڵده‌بژیرێت‪.‬‬

‫له‌الیه‌کى تره‌و‌ه رابه‌ر ره‌شید و حه‌م‌ه ره‌شاشی‪،‬‬ ‫ک‌ه دوو پێشمه‌رگه‌ى دێرینن‪ ،‬که‌مپینێکیان‬ ‫راگ�ه‌ی��ان��د دژى هێرشه‌کانى س �ه‌ر خاکى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان‪ ،‬له‌و باره‌یه‌شه‌و‌ه رابه‌ر‬ ‫ره‌ش��ی��د وت����ى‪ :‬وه‌ک دوو پێشمه‌رگه‌ی‬

‫کوردستانی ک‌ه تا ئێستا باوه‌ڕی ته‌واومان ب ‌ه‬ ‫خه‌باتی چه‌کداری بزوتنه‌وه‌ی رزگارخوازی‬ ‫گه‌لی کوردستان ماوه‌‪ ،‬دوای ئه‌وه‌ی بینیمان‬ ‫بێ هه‌ڵوێستیه‌ک ل‌ه شاۆچکه‌ی پردێ‬ ‫و ده‌وروب���ه‌ری هه‌یه‌‪ ،‬مانگرتنێکی یه‌ک‬ ‫رۆژی��م��ان راگ�ه‌ی��ان��د ل�ه‌گ�ه‌ڵ که‌مپینێکى‬ ‫ناڕه‌زایى و واژوکۆکردنه‌وه‌‪.‬‬ ‫وتیشى‪ :‬بزوتنه‌وه‌ی رزگاریخوازی نه‌ته‌وه‌یی‬ ‫ک��ورد ل‌ه باکوری کوردستان گه‌یشتۆت ‌ه‬ ‫ئاستێک ئیتر مه‌حاڵ‌ه به‌ری پێبگیرێ‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫رۆژه�ه‌اڵت��ی کوردستانیش بوونی پژاک‬ ‫وه‌ک هێزێکی چه‌کداری خاوه‌ن بیروباوه‌ڕی‬ ‫پێشکه‌وتنخوازی‪ ،‬وایکردوو‌ه داگیرکه‌ران‬ ‫ئه‌مه‌یان پێ په‌سه‌ند نه‌کرێ‪.‬‬ ‫س���رو‌ه ج����ه‌ودت‪ ،‬چ��االک��وان��ى ب���وارى ژن��ان‬ ‫بۆچونى وایه‌‪ :‬هۆکارى بۆردومانه‌کان ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ک‌ه هیوایه‌ک دروست بوو‌ه بۆ یه‌کگرتنی‬ ‫هه‌ر چوار به‌شی کوردستان‪.‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا گوڵئه‌ندام ئ�ه‌ح��م�ه‌د‪ ،‬ل�‌ه به‌شی‬ ‫راگه‌یاندنى رێکخراوی ژنانى کوردستانیش‬ ‫وتى‪ :‬ئه‌و هێرشان‌ه ئاماژه‌ن ب‌ه چاو هه‌ڵنه‌هاتنی‬ ‫داگیرکه‌ران ب‌ه گه‌لی ک��ورد‪ ،‬ک‌ه روو‌ه و‬ ‫دیموکراسی و فیدراڵی و خۆبه‌ڕێوه‌بردن‬ ‫ه�ه‌ن��گ��او ده‌ن��ێ��ت‪ ،‬ب��ۆی�‌ه ن �ه‌ت �ه‌وه‌ک �ه‌م��ان ب ‌ه‬ ‫یه‌کێتی نه‌ته‌وه‌یی ده‌توانێ ئه‌و پالنگێڕییه‌ی‬ ‫ئاراسته‌ی ده‌کرێ پوچه‌ڵی بکاته‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌روه‌ر ساڵه‌یی‪ ،‬رۆژنامه‌نووسیش وتی‪ :‬به‌‬

‫رای من پیالنێکی نێوده‌وڵه‌تی دژی کورد‬ ‫و هه‌رێمی کوردستان به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ب‌ه ئاگاداری و هۆشیاران‌ه مامه‌ڵ‌ه نه‌که‌ین‬ ‫ل �ه‌وان �ه‌ی �‌ه ئ �ه‌و ه�ه‌رێ��م�ه‌ی ک �‌ه ب �‌ه خوێنی‬ ‫شه‌هیدان دروست بوو‌ه رووبه‌ڕووی له‌ناوچوون‬ ‫ب��ب��ێ��ت�ه‌وه‌‪ ،‬ئ �ه‌وه‌ش��ی ن��ی��گ�ه‌ران��ی ک��ردووی��ن‬ ‫هه‌ڵویستی پارتی و یه‌کێتیه‌‪.‬‬ ‫له‌الیه‌کى تره‌و‌ه ئیسماعیل ره‌ئووف‪ ،‬هاواڵتی‬ ‫ل�‌ه ش��ارۆچ��ک�ه‌ی (دوب���ز) روان��ی��ن��ى وای �ه‌‪:‬‬ ‫سیاسه‌تی ئه‌مریکا ل‌ه ناوچه‌ک‌ه جێگه‌ی‬ ‫گومان‌ه و ته‌نها ده‌ڕوانێت‌ه به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی‬ ‫خ���ۆى‪ ،‬ئ �ه‌م �ه‌ش سیاسه‌تێکی دووف��اق��ی‬ ‫نادروسته‌‪.‬‬ ‫فواد واحید هاواڵتییه‌کى تر‪ ،‬وتى‪ :‬ئه‌مه‌‬ ‫چ�ه‌ن��دی��ن ج���ار‌ه س��ن��ورى خ��اک��ی هه‌رێمى‬ ‫ک���وردس���ت���ان ل����ه‌الی����ه‌ن ه�������ه‌ردوو واڵت���ی‬ ‫داگیرکه‌ره‌و‌ه ده‌به‌زێنرێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش بێگومان‬ ‫سوکایه‌تیی‌ه ب��ۆ س �ه‌ر ه�ه‌م��وو به‌شه‌کانى‬ ‫کورستان‪.‬‬ ‫دیار سه‌باح‪ ،‬ک‌ه پۆلیس‌ه ل‌ه بنکه‌ی پۆلیسى‬ ‫پردێ‪ ،‬وتى‪ :‬هێرشه‌کان پیالنگێڕییه‌ک‌ه بۆ‬ ‫سه‌ر هه‌ر چوار به‌شی کوردستان‪ ،‬بۆی‌ه بۆ‬ ‫رووبه‌ڕوو بوونه‌و‌ه پێویستی به‌یه‌ک ره‌نگ‬ ‫و ی���ه‌ک ده‌ن���گ ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬ل �‌ه ئه‌مریکاش‬ ‫چ����اوه‌ڕوان����ی ه��ی��چ ن���اک���رێ‪ ،‬ئ�ه‌م��ری��ک��ا‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندیخوازه‌‪ ،‬تا ئێستاشی له‌گه‌ڵدا بێ‬ ‫هیچی بۆ کورد نه‌کردو‌ه و ناشیکات‪.‬‬

‫‌ ژێر به‌ژێر رێکه‌وتوون ب ‌ه هیچ شێوه‌یه‌ک باسی مادده‌ی (‪)140‬‬ ‫«حکومڕانێتی ئه‌م دوو حزبه‌ وایکردو ‌ه هه‌ر که‌س ب ‌ه ئاسانی‬ ‫بتوانێت هه‌ڕه‌شه‌ بۆ ئه‌م هه‌رێم ‌ه دروست بکات»‬

‫نه‌که‌ن‬

‫و وه‌زی���ره‌ک���ان و‪...‬ه���ت���د)‪ ،‬چ��ون��ک�ه‌ ل ‌ه‬ ‫راب��ردوودا به‌هێزتربووین رێکخراوتربووین‬ ‫ئه‌وکاته‌ کارتی فشارمان زیاتربوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بۆ خه‌ڵکی کوردستان ده‌یڵێم م��ادده‌ی‬ ‫(‪ )140‬له‌م ده‌وره‌یه‌دا هیچ ئه‌وله‌ویات نیه‌‬ ‫له‌ کاره‌کاندا ئه‌وه‌ جیایه‌ که‌ له‌ راگه‌یاندن‬ ‫ده‌یڵێن له‌ ب�ه‌غ��داد ئ�ه‌و م��ادده‌ی�ه‌ ئه‌وه‌نده‌‬

‫دیداری‬

‫هاوژین غه‌ریب‬ ‫ح��اک��م شێخ له‌تیف‪ ،‬ئه‌ندامی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران له‌ سه‌ر‬ ‫لیستی گۆڕان‪ ،‬له‌م دیداره‌ی (چه‌تر)‬ ‫دا باس له‌ کاره‌کانی حکومه‌تی‬ ‫عێراقی و حکومه‌تی هه‌رێم ده‌کات‬ ‫ب��ۆ ب��ۆردوم��ان و تۆپبارانه‌کان‬ ‫و ده‌ڵ��ێ��ت ب�ه‌ه��ۆی ئ��ه‌و پێکهاته‌‬ ‫تائیفیه‌ی په‌رله‌مانه‌وه‌ حکومه‌تی‬ ‫عێراقی «رۆڵێکی وا گه‌وره‌ی نیه‌‬ ‫که‌ خه‌ڵک چاوه‌ڕوانی دڵخۆشیان‬ ‫ل��ێ��ب��ک��ات» و راش��ی��ده‌گ�ه‌ی�ه‌ن��ێ��ت‬ ‫حکومه‌تی ه�ه‌رێ��م قه‌ناعه‌ت به‌‬ ‫تورکیا و ئێران بکه‌ن «چاره‌سه‌ری‬ ‫کێشه‌که‌یان» بکه‌ن له‌ «بردنی‬ ‫هێزی پێشمه‌رگه‌ بۆ سه‌ر سنور»‬ ‫باشتره‌‪ ،‬ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ که‌ به‌‬ ‫پله‌ی یه‌که‌م له‌ سنوری سلێمانیدا‬ ‫ده‌نگی هێنا له‌ ب��اره‌ی م��ادده‌ی‬ ‫(‪ )140‬ده‌ستوریشه‌وه‌ ده‌دوێ��ت و‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌ ره‌خنه‌ی توند له‌‬ ‫به‌رپرسانی ک��ورد ل�ه‌ پێشتر و‬ ‫ئێستادا ده‌گرێت‪.‬‬

‫چه‌تر‪ :‬لیستی عێراقیه‌ و ده‌وڵه‌تی یاسا‬ ‫کۆکن له‌سه‌ر ئ �ه‌وه‌ی م��ادده‌ی (‪)140‬‬ ‫هه‌موار بکرێته‌وه‌ ئه‌وه‌ تاچه‌نده‌ راسته‌؟ ‬ ‫ وه‌ک کۆکبوون هیچ دانیشتنێکیان‬‫ن�ه‌ک��ردووه‌ و ئێستا ل�ه‌وپ�ه‌ڕی داب��ڕان��دان‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ل �ه‌ رووی ه��اوب��ی��ری �ه‌وه‌ ه��اوب��ی��رن‪،‬‬ ‫هه‌تا ئه‌ندامه‌کانی ده‌وڵ �ه‌ت��ی یاسا که‌‬ ‫ه��اوپ�ه‌ی��م��ان��ی یه‌کێتی و پ��ارت��ی��ن زۆر‬ ‫ج��ار ده‌ڵێن ئه‌گه‌ر ئێمه‌ش رێبده‌ین ئه‌و‬ ‫مادده‌یه‌ جێبه‌جێ بکرێت ئه‌وا عه‌شایه‌ر و‬ ‫خه‌ڵکه‌که‌مان رێ ناده‌ن‪.‬‬ ‫چ �ه‌ت��ر‪ :‬ل �ه‌ ک��ات��ی ه �ه‌م��وار ک��ردن �ه‌وه‌ی‬ ‫مادده‌که‌دا مافه‌کانی کورد چی لێدێت؟‬ ‫ ئه‌وه‌ی ئه‌و ب��راده‌ره‌ ده‌ڵێت کۆکین ئه‌و‬‫ده‌ڵێت کۆکین له‌ سه‌ر جێبه‌جێ نه‌کردنی‬ ‫مادده‌که‌ عێراقیه‌ پێیان خۆشه‌ مادده‌که‌‬

‫دیدار‬ ‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫دووشه‌ممه ‪2711/6/14 - 2011/9/5‬‬

‫‪5‬‬

‫ک��راب��ن و پێش ده‌چ��ێ��ت به‌شتیتر رازی‬ ‫ک��راب��ن ب�ه‌ ب��ودج�ه‌ ب�ه‌ پۆست ب�ه‌ شتیتر‪،‬‬ ‫گومان ده‌ک �ه‌م پێیان ده‌ڵێن ئ�ه‌وه‌ ب�ه‌رن و‬ ‫ئه‌مه‌ واز لێبێنن‪.‬‬ ‫چ���ه‌ت���ر‪ :‬ل���ه‌ ب�����اره‌ی ت��ۆپ��ب��اران �ه‌ک��ان �ه‌وه‌‬ ‫جێگری س �ه‌رۆک��ی پ��ارت��ی دی��م��وک��رات‬ ‫وتی ده‌مانه‌وێت هێزی پێشمه‌رگه‌ به‌رینه‌‬

‫پ‬

‫ڕ‬ ‫ۆف‬

‫له‌تیف مسته‌فا ئه‌مین‬ ‫ناسراو ب ‌ه حاکم شێخ له‌تیف‬ ‫ل‬ ‫ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق له‌سه‌ر لیستی گۆڕان‬ ‫ساڵی (‪ )١٩٦٨‬ل ‌ه سلێمانی له‌دایک بوو‌ه‬ ‫ماسته‌ر‌و دکتۆرای هه‌یه‌ ل ‌ه یاسای ده‌ستوری‬ ‫ماوه‌یه‌ک سه‌رۆکی دادگای نه‌وجه‌وانانی سلێمانی بووه‌‬ ‫ماوه‌یه‌ک به‌ڕێوه‌به‌ری ناحیه‌ بووه‌ له‌ ماوه‌ت‌و زه‌ڕایه‌ن‬ ‫جێگری داواکاری گشتی بووه‌‪ ،‬کاری دادوه‌ری ل ‌ه دادگاکانی سنوری سلێمانی کردوه‌‬ ‫خ��اوه‌ن��ی سێ کتێبی ل ‌ه چ��اپ��دراو‌ه ل ‌ه ب��واری یاسایی ‌و ده‌س��ت��وری��دا‪ ،‬ه�ه‌روه‌ه��ا پێنج‬ ‫توێژینه‌وه‌ی زانستی باڵوکردوه‌ته‌وه‌ و ده‌یه‌ها نووسی ‌ن و چاوپێکه‌وتنی له‌سه‌ر بابه‌ت ‌ه‬ ‫یاسایی و ده‌ستووریه‌کان هه‌یه‌‬

‫فۆتۆ‌‪ :‬ئاراس عوسمان‬ ‫جێبه‌جێ نه‌کرێت و ده‌وڵه‌تی یاساش ده‌ڵێت‬ ‫ئێمه‌ جێبه‌جێی ده‌ک �ه‌ی��ن‪ ،‬ب �ه‌اڵم نایکه‌ن‬ ‫پێموابێت ئ���ه‌وه‌ی ده‌وڵ �ه‌ت��ی ی��اس��اش بۆ‬ ‫خۆیان ئه‌قاڵنه‌تره‌‪ ،‬چونکه‌ با هه‌ر له‌سه‌ر‬ ‫کاغه‌ز‌ نوسرابێت‪ ،‬به‌اڵم جێبه‌جێی ناکه‌ن‬ ‫وه‌ سونه‌کان بۆیان بکرێت هه‌ر نایهێڵن‬ ‫مادده‌که‌ بمێنێت‪.‬‬ ‫چ�ه‌ت��ر‪ :‬ئ �ه‌و لیژنه‌یه‌ی ک�ه‌ په‌رله‌مانی‬ ‫عێراق تایبه‌ت به‌ م���ادده‌ی (‪ )140‬له‌‬ ‫چه‌ند رۆژی راب����ردوودا دروس��ت��ی کرد‬ ‫چه‌نده‌ به‌کاره‌کانی گه‌شبینی؟‬ ‫ ئه‌و لیژنه‌یه‌ی په‌رله‌مان دروستی کرد‬‫بۆ چاودێریکردنی کاره‌کانی حکومه‌ت‬ ‫بوو بۆ مادده‌ی (‪ ،)140‬چونکه‌ په‌رله‌مان‬ ‫چ��اودێ��ره‌ به‌سه‌ر کاره‌کانی حکومه‌ته‌وه‌‬ ‫هه‌روه‌ک چۆن چاودێره‌ به‌سه‌ر وه‌زاره‌تی‬ ‫به‌رگری و ته‌ندروستی و‪...‬هتد ئاواش‬ ‫چاودێری کاره‌کانی حکومه‌ت ده‌کات بۆ‬

‫مادده‌ی (‪ )140‬بۆیه‌ ئه‌م لیژنه‌یه‌ ئیشی‬ ‫چ��اودێ��ری ک��ردن�ه‌ ب��ۆ ئ���ه‌وه‌ی خوێنه‌ران‬ ‫ب��زان��ن‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئ �ه‌م لیژنه‌یه‌ به‌ مردوویی‬ ‫له‌دایک بوو له‌ به‌ر ئ �ه‌وه‌ی ماوه‌یه‌کی‬ ‫زۆر ب �ه‌س �ه‌ر ئ �ه‌م خ��ول �ه‌دا ت��ێ��پ�ه‌ڕی هه‌ر‬ ‫چه‌نده‌ ده‌بوو له‌گه‌ڵ لیژن ‌ه هه‌میشه‌ییه‌کان‬ ‫دروست ببوایه‌ ئێستا ته‌مه‌نی ئه‌م خوله‌ی‬ ‫په‌رله‌مان دوو ساڵ و (‪ )10‬مانگی ماوه‌‬ ‫ئه‌مه‌ش هه‌مووی له‌ ته‌مه‌نی ئه‌و لیژنه‌یه‌‬ ‫رۆیشت‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ ئه‌م لیژنه‌یه‌ له‌ (‪)38‬‬ ‫که‌س پێک هاتووه‌ که‌ پێموایه‌ زۆرێک‬ ‫له‌ عه‌ره‌به‌ شۆڤێنیه‌کان ب��وون به‌ ئه‌ندام‬ ‫بۆ ئ��ه‌وه‌ی کۆبونه‌وه‌کانی ق��ورس ببن‪،‬‬ ‫چونکه‌ رێژه‌ی یاسایی بۆ کۆبونه‌وه‌کانی‬ ‫ده‌بێت له‌ (‪ )20‬که‌س که‌متر نه‌بێت‪ .‬ئه‌و‬ ‫ژماره‌یه‌ش هه‌ریه‌که‌ی له‌ پارێزگایه‌که‌‬ ‫بۆیه‌ پێموایه‌ هه‌ر به‌ شه‌له‌لی له‌دایک‬ ‫بووه‌ و پێش ده‌چێت هه‌ر به‌ نقه‌ست وایان‬

‫لێکردبێت‪ ،‬بۆیه‌ پێموایه‌ ئ �ه‌و لیژنه‌ی ‌ه‬ ‫س �ه‌رک �ه‌وت��وو نابێت ل�ه‌ چاودێریکردنی‬ ‫کاره‌کانی حکومه‌ت بۆ مادده‌ی (‪.)140‬‬ ‫چ�ه‌ت��ر‪ :‬ده‌ت��وان��ی��ن بڵێین هێزی عه‌ره‌بی‬ ‫له‌گه‌ڵ کوشتنی مادده‌ی (‪)140‬دان؟‬ ‫ ب�ه‌ شێوه‌یه‌کی گشتی ب�ه‌ڵ��ێ‪ ،‬ب�ه‌اڵم‬‫پێشتریش وتومه‌ و ئێستاش ده‌یڵێمه‌وه‌ و‬ ‫(‪ )%70‬ب �ه‌ره‌و ژوور هۆکاری جێبه‌جێ‬ ‫نه‌کردنه‌که‌ی یه‌کێتی و پارتی بوون‪ ،‬بۆم‬ ‫ده‌رکه‌وتووه‌ ئه‌وان ئه‌و ماده‌یه‌ بازرگانیان‬ ‫پێوه‌ کردووه‌ و وه‌کو دروشم به‌کاریده‌هێنن‬ ‫ب��ۆ ب��ردن��ی خ�ه‌ڵ��ک ب��ۆ ده‌ن���گ���دان‪ ،‬وات �ه‌‬ ‫ب �ه‌ک��اری��ان��ه��ێ��ن��اوه‌ ب��ۆ ه�ه‌ڵ��خ�ه‌ڵ�ه‌ت��ان��دن��ی‬ ‫خ �ه‌ڵ��ک و ب��ازرگ��ان��ی س��ی��اس��ی��ان پێوه‌‬ ‫کردووه‌‪ ،‬له‌ به‌رامبه‌ردا به‌هیچ شێوه‌یه‌ک‬ ‫کاری جدی بۆ ئه‌م مادده‌یه‌ نه‌کراوه‌ و‌‬ ‫که‌مته‌رخه‌مه‌که‌ش پۆسته‌ سیادیه‌کانی‬ ‫به‌غداد ب��ووه‌‪ ،‬له‌وانه‌ (س �ه‌رۆک کۆمار‬

‫گرنگ نیه‌ به‌الیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬هۆکاری ئه‌وه‌ چیه‌ ئه‌وه‌نده‌ جدی‬ ‫نین له‌وێ و لێره‌ش وایده‌رده‌خه‌ن؟‬ ‫ مه‌به‌ستی سیاسیه‌ لێره‌ له‌ راگه‌یاندن‬‫ده‌ڵێن ئ �ه‌وه‌ ئێمه‌ین ب�ه‌رگ��ری ده‌ک�ه‌ی��ن و‬ ‫ده‌شیانه‌وێت ئه‌م ترسه‌ بهێڵنه‌وه‪ ‌،‬چونکه‌‬ ‫له‌م ترسه‌ سودمه‌ند ده‌بن‪ ،‬چۆن کاتێک‬ ‫سه‌دام مابوو هه‌ر که‌سێک قسه‌ی بکردایه‌‬ ‫ده‌یانوت بێده‌نگ به‌ سه‌دام دێته‌وه‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫له‌ ئاساتی ناوخۆ بۆ ئه‌وه‌ به‌کار ده‌هێنن به‌‬ ‫خه‌ڵکی بڵێن ئه‌وه‌ مه‌ترسی ماوه‌ هه‌روه‌ها‬ ‫ده‌یانه‌وێت خه‌ڵک به‌و شێوه‌یه‌ ده‌نگیان بۆ‬ ‫ب��دات‪ ،‬به‌اڵم له‌ به‌غداد کاری بۆناکه‌ن‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ من به‌ڵگه‌م پێنیه‌‪ ،‬به‌اڵم پێموایه‌‬ ‫ئ�ه‌م��ان�ه‌ ژێ��ر ب �ه‌ژێ��ر رێ��ک �ه‌وت��وون له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی به‌ هیچ شێوه‌یه‌ک باسی مادده‌ی‬ ‫(‪ )140‬نه‌که‌ن‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬باشه‌ زیانی ئه‌وه‌چیه‌ که‌ له‌ به‌غداد‬ ‫به‌ پراکتیکی کاری بۆنه‌که‌ن؟‬ ‫ دی��اره‌ گوشار هه‌یه‌ فشاری عێراقیه‌‬‫و ئه‌مریکا هه‌یه‌ جگه‌ له‌وانه‌ش پێموایه‌‬ ‫له‌وانه‌یه‌ فشاریان بۆ هاتبێت به‌وه‌ ناچار‬

‫ای‬

‫سه‌ر سنوره‌کان‪ ،‬ئایا په‌رله‌مانی عێراقی‬ ‫ئاگاداری ئه‌و بابه‌ته‌یه‌؟‬ ‫ نه‌خێر پێموانیه‌‪ ،‬چونکه‌ په‌رله‌مانی‬‫عێراقی له‌ (‪)8/18‬ه‌وه‌ له‌ پشودایه‌‪.‬‬ ‫چ����ه‌ت����ر‪ :‬ل����ه‌ ک���ات���ی چ���ون���ی ه��ێ��زی‬ ‫پێشمه‌رگه‌دا بۆ سه‌ر سنور به‌ باوه‌ڕتان له‌‬ ‫کاتێکدا په‌که‌که‌ له‌وێدایه‌ و هه‌موشمان‬ ‫ده‌زانین په‌که‌که‌ ناڕوات له‌و شوێنه‌دا ئایا‬ ‫مه‌ترسی پێکدادان نیه‌؟‬ ‫ کورد مه‌به‌ستم دوو حزبه‌که‌یه‌ هه‌ڵه‌ی‬‫کوشنده‌ی مێژوویی ده‌که‌ن ئه‌گه‌ر خۆیان‬ ‫بخه‌نه‌ ئه‌و ش�ه‌ڕه‌وه‌ بۆ سوپای تورکیا و‬ ‫ئێران بیکه‌ن‪ ،‬یه‌که‌م ش �ه‌ڕی ک��ورد به‌‬ ‫ک��ورد خیانه‌تی نیشتیمانیه‌ کاتی ئه‌وه‌‬ ‫ه��ات��ووه‌ ک �ه‌ ئیتر خ�ه‌ڵ��ک ئ���ه‌وه‌ قه‌بوڵ‬ ‫نه‌که‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ش ده‌زانین سه‌رکه‌وتوو نابن‬ ‫بیرمان نه‌چێت واڵتانی عێراق و ئێران‬ ‫و تورکیا ده‌ی��ان ساڵه‌ نه‌یانتوانیوه‌ ئه‌و‬ ‫سنورانه‌ کۆنتڕۆڵ بکه‌ن له‌به‌ر ئ�ه‌وه‌ی‬ ‫کێشه‌ی کورد هه‌یه‌ بیرمانه‌ که‌ عێراق‬ ‫کوردی ده‌چه‌وسانده‌وه‌‬ ‫درێژ ‌ه بۆ ل‪19...‬‬

‫ئاسۆس هه‌ردى‪ :‬ئه‌وه‌ی ده‌توانێت قه‌ناعه‌تمان پێبکات یه‌کێتی ل ‌ه‬ ‫پشت ئه‌م رووداوه‌وه‌ نی ‌ه ئاشکراکردنى تاوانبارانه‌‬ ‫دیداری‬

‫زانکۆ سه‌ردار‬ ‫له‌ چه‌ند رۆژی رابردوودا له‌ دوای‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی له‌ کاره‌که‌ی ئاسۆس‬ ‫هه‌ردى‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری کۆمپانیای‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬ک�ه‌ خ��اوه‌ن��ى خه‌اڵتى‬ ‫(جوبران توینی) رۆژنامه‌نوسى‬ ‫ب��وێ��رى ساڵى (‪)2009‬ى واڵت��ى‬ ‫(لوبنان)ی پێ‌ به‌خشراوه‌‪ .‬له‌م‬ ‫دیداره‌ تایبه‌ته‌ى (چه‌تر)دا قسه‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وهێرشه‌ ده‌ک��ات که‌‬ ‫کراوه‌ته‌ سه‌ری و رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫ب��ه‌م هێرشانه‌ پێمان ده‌ڵێن‬ ‫هه‌رکاتێک چۆن بمانه‌وێت ئاوا‬ ‫ره‌فتار ده‌که‌ین‪.‬‬

‫چ �ه‌ت��ر‪ :‬ب��ۆچ��ى ب �ه‌ت��ای��ب �ه‌ت ت��ۆ وه‌ک‬ ‫(ئاسۆس هه‌ردى )کرایته‌ ئامانجى ئه‌و‬ ‫هێرشه‌؟‬ ‫ ب��ه‌دڵ��ن��ی��ای��ی��ه‌وه‌ ئ���ه‌م���ه‌ پ���ه‌ی���وه‌ن���دى‬‫به‌نوسینه‌کانمه‌وه‌ و به‌ رۆژنامه‌ى ئاوێنه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬بێگومان ئه‌و که‌س و الیه‌نه‌ى له‌‬ ‫پشت ئه‌م رووداوه‌ بوونى هه‌یه‌ زۆر بێزاره‌‬ ‫له‌و ئیشه‌ى ئێمه‌ ده‌یکه‌ین‪ ،‬له‌ هه‌مان‬ ‫کاتیشدا پێموایه‌ ئه‌مه‌ په‌یامێکیشه‌ بۆ‬ ‫هاوپیشه‌کانیترم که‌ پێیان ده‌وترێت هیچ‬ ‫که‌سێک له‌ ده‌ستى ئێمه‌ ده‌رناچێت‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ ه�ه‌ر کاتێکیشدا بمانه‌وێت‬ ‫ده‌توانین ئ��اوا و‌ ل �ه‌وه‌ش خراپتر بکه‌ین‬ ‫و که‌سیش نه‌توانێت هیچمان به‌رامبه‌ر‬

‫بکات‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬ب�ه‌و پێیه‌ى که‌ تۆ نوسه‌رێکى‬ ‫هێمن و له‌سه‌ر خۆیت کاتێک ئه‌مه‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌ تۆ ده‌کرێت‪ ،‬تێڕوانینت چیه‌‬ ‫ل�ه‌س�ه‌ر ئ �ه‌و ن��وس�ه‌ران�ه‌ى ک�ه‌ که‌مێک‬ ‫توندتر ده‌نوسن؟‬ ‫ ئه‌مه‌ش جۆرێکه‌ ل��ه‌وه‌ى بڵێن ئێمه‌‬‫له‌مه‌ى قبوڵ‌ ناکه‌ین چ جاى له‌وانیتر‪،‬‬ ‫شتێکیش هه‌یه‌ ده‌بێت بیزانین له‌م جۆره‌‬ ‫رووداوان����ه‌دا چه‌ند که‌سه‌که‌ ئامانجه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ن���ده‌ خ�ه‌ڵ��ک�ه‌ک�ه‌ ئ��ام��ان��ج��ن‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫په‌یامێکه‌ چه‌ند به‌ رۆژنامه‌نوسان ده‌درێت‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ش به‌ خه‌ڵکى ئاسایى ده‌درێ��ت‪،‬‬ ‫ئ �ه‌وه‌ په‌یامێکه‌ و ده‌ڵێت ئه‌وکه‌سانه‌ى‬ ‫که‌ ناسراون و خ��اوه‌ن قه‌ڵه‌من و ره‌نگه‌‬ ‫پێگه‌یه‌کیان هه‌بێت له‌ رۆژن��ام�ه‌وان��ى‬ ‫کوردستاندا ئێمه‌ سڵ‌ له‌وانه‌ ناکه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ ل �ه‌ م��ێ��ژووى ئ���ه‌و ک�ه‌س��ان�ه‌ سڵ‌‬ ‫ناکه‌ینه‌وه‌‪ ،‬من کابرایه‌کم به‌درێژایى‬ ‫ژیانم له‌گه‌ڵ‌ میلله‌ته‌که‌مدابووم‪ ،‬له‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ کۆنه‌کانم که‌ له‌ هه‌شتاکانه‌وه‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌بووم تا راپه‌ڕین و به‌درێژایى‬ ‫ژیانم هه‌ڵوێستێکى ناشرینم به‌رامبه‌ر‬ ‫میلله‌ته‌که‌م نه‌بووه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ په‌یامێکه‌ و‬ ‫ده‌یه‌وێت بڵێت ئه‌مانه‌ هیچى الى ئێمه‌‬ ‫ناخوات و هه‌رکاتێک چۆن بمانه‌وێت‬ ‫ئاوا ره‌فتار ده‌که‌ین‪ ،‬له‌رێگه‌ى ئێمه‌شه‌وه‌‬ ‫ترساندنى خه‌ڵکی ئاسایى و هاواڵتیانى‬ ‫ئه‌م واڵته‌یه‌‪.‬‬ ‫چ �ه‌ت��ر‪ :‬شوێنت هه‌ولێر ب��وای �ه‌ هه‌مان‬ ‫ره‌ف��ت��ارت ب �ه‌رام��ب �ه‌ر ده‌ک���را ی��اخ��ود له‌‬ ‫سلێمانیه‌ و مه‌هامێکى ترى له‌پشته‌؟‬

‫ ئ �ه‌م ج��ۆره‌ رووداوان����ه‌ ل�ه‌ هه‌ولێریش‬‫روی���ان���داوه‌ شتێک نیه‌ ئ �ه‌گ �ه‌ر ل �ه‌و ‌‬ ‫ێ‬ ‫بومایه‌ یان نا ئه‌وه‌ نازانم‪ ،‬به‌اڵم پێموایه‌‬ ‫ئه‌م جۆره‌ عه‌قڵیه‌ته‌ له‌ کوردستاندا هه‌یه‌‬ ‫قه‌ناعه‌تیوایه‌ له‌رێگه‌ى توندوتیژیه‌وه‌‬ ‫ده‌توانێت کۆنتڕڵى کۆمه‌ڵگه‌ بکات و‬ ‫خه‌ڵک بێده‌نگ بکات‪ ،‬وا ئه‌مجاره‌یان‬ ‫ب���ه‌ر م��ن ک���ه‌وت���وه‌ ئ�ه‌گ��ی��ن��ا پ��ێ��ش من‬ ‫خه‌ڵکانى زۆر به‌ر ئه‌م هێرشانه‌ که‌وتوون‪.‬‬ ‫چ �ه‌ت��ر‪ :‬به‌پێى ل��ێ��ک��دان�ه‌وه‌ک��ان��ى خۆت‬ ‫گومانه‌کان الى کام هێزه‌وه‌ زیاتر بوونى‬ ‫هه‌یه‌؟‬ ‫ به‌و پێیه‌ى که‌ رووداوه‌ له‌شارى سلێمانیدا‬‫روویداوه‌ بێگومان به‌رپرسى یه‌که‌م جارێ‌‬ ‫ل��ه‌رووى ئه‌منیه‌وه‌ و پاراستنى گیانى‬ ‫ه��اواڵت��ی��ان ل���ه‌م ن��اوچ��ه‌ی��ه‌دا ب �ه‌ده‌س��ت‬ ‫یه‌کێتى نیشتمانى ک��وردس��ت��ان�ه‌وه‌ی�ه‌‪ ،‬‬ ‫به‌رپرسیارێتى دۆزینه‌وه‌ى تاوانباره‌کان‬ ‫دیسانه‌وه‌ له‌ئه‌ستۆێ‌ یه‌کێتیه‪ ‌،‬چونکه‌‬ ‫یه‌کێتى حزبى بااڵده‌سته‌ له‌ ناوچه‌که‌دا‬ ‫و هه‌موو ده‌زگا ئه‌منى و سه‌ربازیه‌کان‬ ‫له‌ژێر ده‌ستى ئه‌و حزبه‌دایه‌‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬که‌واته‌ پێتوایه‌ یه‌کێتى نیشتمانى‬ ‫کوردستان له‌م پرۆسه‌یه‌دا به‌شداربێت؟‬ ‫ ن��ام �ه‌وێ��ت پێش لێکۆڵینه‌وه‌کان و‬‫پێش رووداوه‌ک����ان ب��ک�ه‌وم‪ ،‬ب �ه‌اڵم ده‌ڵێم‬ ‫ب�ه‌رپ��رس��ی��ارێ��ت��ى پ��اراس��ت��ن��ى ئه‌منیه‌تى‬ ‫ناوچه‌که‌ و به‌رپرسیارێتى دۆزینه‌وه‌ى‬ ‫تاوانباران له‌ئه‌ستۆى یه‌کێتى نیشتمانى‬ ‫کوردستاندایه‌‪ ،‬پێشموایه‌ ئه‌مه‌ تاوانێکى‬ ‫ئ��ه‌وه‌ن��ده‌ گ���ه‌وره‌ و ئ��اڵ��ۆز نیه‌ ک �ه‌ به‌‬ ‫ده‌زگ��ا ئه‌منیه‌کانى ئێمه‌ نه‌دۆزرێته‌وه‌‬

‫ل�ه‌ کاتێکدا خ��ۆت ده‌زان��ی �ت‌ به‌قسه‌ى‬ ‫خ��ۆی��ان ترسناکترین تیرۆریسته‌کان‬ ‫ده‌ستگیر ده‌ک���ه‌ن و ده‌یانهێننه‌ سه‌ر‬ ‫شاشه‌ى ته‌له‌فزیۆنه‌کان‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫شته‌ى که‌ ده‌توانێت قه‌ناعه‌تمان پێبکات‬ ‫یه‌کێتى وه‌ک رێکخراوێک و حزبێک‬ ‫و وه‌کو بڕیارێکى سیاسى له‌پشت ئه‌م‬ ‫رووداوه‌وه‌ نیه‌ ئاشکراکردنى تاوانبارانه‌‪.‬‬ ‫چ�ه‌ت��ر‪ :‬لێکۆڵینه‌وه‌کان گه‌یشتونه‌ته‌‬ ‫کوێ‌‪ ،‬ئایا تائێستا هیچ شتێک کراوه‌؟‬ ‫ ئ �ه‌وه‌ن��ده‌ى من ئ��اگ��ادار بم ئیشێکى‬‫جدى له‌سه‌ر رووداوه‌ک �ه‌ ده‌کرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هیوادارم به‌و جدیه‌ته‌ تا کۆتایى بڕوات‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬ئه‌گه‌ر له‌ حاڵه‌تێکدا ئه‌نجامه‌کان‬ ‫دیزه‌ به‌ده‌رخۆنه‌کران‪ ،‬ئێوه‌ هه‌ڵوێستان چى‬ ‫ده‌بێت و تا چه‌نده‌ له‌گه‌ڵ‌ رووداوه‌ک�ه‌دا‬ ‫ده‌ڕۆن؟‬ ‫ بێگومان دی��س��ان�ه‌وه‌ ن��ام�ه‌وێ��ت پێش‬‫رووداوه‌ک��ان بکه‌ومه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم هیوادارم‬ ‫ئ�ه‌وه‌ روون �ه‌دا و لێکۆڵینه‌وه‌کان بگه‌نه‌‬ ‫ئه‌نجامێکى راسته‌قینه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وکات‬ ‫ب��ێ��گ��وم��ان وه‌ک���و چ���ۆن ل �ه‌ پ �ه‌الم��ارى‬ ‫هاوڕێ‌ و هاوکاره‌کانم بێده‌نگ نه‌بووم‬ ‫بێگومان له‌وه‌ى خۆشم بێده‌نگ نابم‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬داوات له‌ دادگا تۆمار کردوه‌؟‬ ‫ به‌ڵێ‌ داوام له‌ دادگا تۆمار کردوه‌‪.‬‬‫چ�ه‌ت��ر‪ :‬داواک����ه‌ت ل�ه‌س�ه‌ر ک�ێ‌ تۆمار‬ ‫کردوه‌؟‬ ‫ له‌سه‌ر که‌سێکى دی��ارى ک��راو داوام‬‫تۆمار نه‌کردوه‪ ‌،‬به‌اڵم داوام ک��ردوه‌ له‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتى سیاسى و ئه‌منى شاره‌که‌ که‌‬ ‫تاوانباران بدۆزنه‌وه‌‪.‬‬

‫‪n‬‬

‫فۆتۆ‌‪ :‬زمناکۆ ئیسماعیل‬

‫کوردانى رۆژهه‌اڵت ل ‌ه بارودۆخێکى خراپى‬

‫کورد بدات‬ ‫ئامانجی س �ه‌ره‌ک��ی کوشتنی سڤیل‪،‬‬ ‫سوتاندنی خوێندنگه‌ و کۆچپێکردنی‬ ‫خ �ه‌ڵ��ک��ی ه �ه‌رێ��م �ه‌ک �ه‌ی �ه‌‪ ،‬ئ���ام���اژه‌ بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش���ده‌ک���ات ده‌وڵ�����ه‌ت ب���اش حسابی‬ ‫ئه‌وه‌ی نه‌کردبوو که‌ ئه‌نجامه‌کانی ئه‌و‬ ‫هێرشانه‌ له‌ نێو ڕای گشتی باڵو بێته‌وه‌ و‬ ‫کاردانه‌وه‌ی مه‌زنی لێبکه‌وێته‌وه‌ هه‌ر بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ش سه‌رنه‌که‌وت‪.‬‬ ‫ل �ه‌ پرسیارێکى رۆژن��ام �ه‌ک �ه‌دا ئ��ا خۆ‬ ‫ئه‌گه‌ری ئه‌نجامدانی ئۆپه‌راسیۆنێکی‬ ‫زه‌مینی له‌ الیه‌ن سوپای تورکیاوه‌ هه‌یه‌‬ ‫کاڵکان‪ ،‬وتی‪ :‬ئێمه‌ هه‌موو پێکه‌وه‌ ده‌بینین‬ ‫که‌ ئ�ه‌ردۆغ��ان داخ��ۆ چۆن سه‌رکه‌وتوو‬ ‫ده‌بێ‪ ،‬ئێمه‌ به‌ شێوه‌یه‌که‌ که‌ شایانی بێ‬ ‫پێشوازێ لێده‌که‌ین‪ .‬ده‌رب��اره‌ی ئه‌گه‌ری‬ ‫هێرشێکی هاوشێوه‌ی سریالنکا بۆسه‌ر‬ ‫بزوتنه‌وه‌که‌یان هه‌یه‌؟ وتی‪ :‬نه‌ تورکیا‬ ‫سریالنکایه‌‪ ،‬نه‌ کوردستانیش هه‌رێمی‬ ‫تامیله‌کانه‌‪ ،‬ئه‌و هێرشانه‌ی که‌(‪)30‬ساڵه‌‬ ‫سوپای تورکیا ده‌یکاته‌ سه‌ر په‌که‌که‌‬ ‫ده‌یان جار له‌ هێرشی سریالنکا گه‌وره‌تر‬ ‫و فراوانتر بووه‌‪ ،‬سوپای تورک له‌ باکور‬ ‫و له‌ باشوریش ئۆپه‌راسیۆنی له‌ سه‌ر‬ ‫هه‌رێمه‌کانی پاراستنی میدیا ئه‌نجام دا‪،‬‬ ‫ئه‌نجامه‌که‌یان بۆ ئه‌وان ئابڕووبه‌ر بوو‪،‬‬ ‫له‌ راستی دا سوپای تورک له‌ شه‌ڕی‬ ‫س��ه‌رب��ازی دژ ب � ‌ه پ�ه‌ک�ه‌ک�ه‌ تێکشکا‪،‬‬ ‫ده‌ب���ێ ئ����ه‌وان ئیتر ئ���ه‌و راس��ت��ی�ه‌ ب��زان��ن‬ ‫سوپاکه‌یان شکستی هێنا ئه‌گه‌ر وایه‌ بۆ‬ ‫تا ئێستا س��وورن له‌سه‌ر ش�ه‌ڕ‪ ،‬شتێکی‬ ‫ئه‌و به‌ده‌ستبینێ و بیباته‌وه‌ نه‌ماوه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫بۆئه‌وه‌ش ئه‌وان به‌و ڕێبازه‌ بێ ئه‌نجامانه‌‬ ‫ناتوانن هێچ شتێک به‌ده‌ست بێنن‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌‪ :‬ئۆزگور پۆله‌تیکا‬

‫ئابورى وکۆمه‌اڵیه‌تیدا ده‌ژین‬

‫ئاماده‌کار‬

‫گه‌الوێژ مێهفه‌ر‬

‫چاودێرانى سیاسى و چاالکوانانى‬ ‫م��اف�ه‌ک��ان��ى م��رۆڤ��ى رۆژه��ه‌اڵت��ى‬ ‫کوردستان ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌که‌ن که‌‬ ‫بارودۆخى ئابوورى و کۆمه‌اڵیه‌تى‬ ‫رۆژهه‌اڵتى کوردستان له‌ قۆناخێکى‬ ‫خراپدایه‌ جه‌ختیش ده‌که‌نه‌وه‌ که‌‬ ‫سیاسه‌تى به‌ به‌سیجکردنى کۆمارى‬ ‫ئیسالمى ئێران له‌ رۆژه �ه‌اڵت��دا‬ ‫دیارده‌یه‌کى مه‌ترسیداره‌‪.‬‬

‫جه‌الل کیشوه‌ر دوس��ت‪ ،‬چاالکى سیاسى‬ ‫رۆژه����ه‌اڵت����ى ک���وردس���ت���ان ئ���ام���اژه‌ بۆ‬ ‫ئ �ه‌وه‌ ده‌ک��ات که‌ به‌ هه‌موو شێوه‌یه‌ک‬ ‫رۆژهه‌اڵتى کوردستان له‌ژێر گوشاردایه‌‪،‬‬ ‫هیچ ک��ات به‌پێى به‌رنامه‌و پرۆگرامى‬ ‫ب��ن�ه‌ڕه‌ت��ى واڵت ئیزنى گرتنه‌ ئه‌ستۆى‬ ‫پله‌کانى ل�ه‌ش��ک��رى و ک��ی��ش��وه‌ری��ان پێ‬ ‫نه‌دراوه‌و نادرێ‪ .‬چونکه‌ له‌بارى نه‌ته‌وه‌یی‬ ‫و ئایینیه‌وه‌ له‌گه‌ڵ رژێم له‌ ناته‌باییدایه‌‪.‬‬ ‫وت��ى‪ :‬ته‌نانه‌ت ل�ه‌ م���اوه‌ى (‪ )32‬ساڵدا‬ ‫ئیزنیان نه‌داوه‌ که‌ نوێنه‌رانى راسته‌قینه‌ى‬ ‫خه‌ڵک ته‌نانه‌ت به‌پێى پێوه‌ره‌کانى خودى‬ ‫نیزام ببێته‌ نوێنه‌رو بچێته‌ په‌رله‌مان‪.‬‬ ‫جه‌الل کیشوه‌ردوست‪ ،‬باس له‌ بارودخى‬ ‫ئابوریى رۆژه�ه‌اڵت��ى کوردستان ده‌کات‬ ‫ک�ه‌ به‌پێى ئ �ه‌و تێڕوانینه‌ ئه‌منیه‌ته‌ و‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا ب��اوه‌ڕ ن�ه‌ک��ردن ل�ه‌الی�ه‌ن رژێمى‬ ‫ئێرانه‌وه‌ به‌خه‌ڵکى کوردستان که‌شێکى‬ ‫پ��ڕ ل �ه‌ت��رس و ت��ۆق��ان��دن ل �ه‌و ن��اوچ�ه‌ی�ه‌دا‬ ‫دروس����ت ک�����ردوه‌و ب���ه‌و ب��ی��ان��وه‌وه‌ ئیزنى‬ ‫ه��ی��چ چ�ه‌ش��ن�ه‌ س �ه‌رم��ای �ه‌گ��وزاری��ی �ه‌ک��ى‬

‫ئ��اب��وورى و کلتورى له‌وناوچه‌یه‌دا ن��اداو‬ ‫ت �ه‌ن��ان �ه‌ت ئ��ی��زن��ى س���ه‌رم���ای���ه‌گ���وزارى به‌‬ ‫سه‌رمایه‌داره‌ کورده‌کانیش نادا‪ .‬کیشوه‌ر‬ ‫دوس��ت ئ �ه‌وه‌ش��ى وت‪ :‬ه�ه‌رب��ۆی�ه‌ خه‌ڵکى‬ ‫زه‌حمه‌تکێش له‌وپه‌رى هه‌ژاریدا ده‌ژین و‬ ‫ناچارن بۆ بژێوى خۆیان روو سینگ وه‌به‌ر‬ ‫گولله‌بده‌ن و له‌سه‌ر سنووره‌کان قاچاخى‬ ‫بکه‌ن و ده‌بینن که‌ رۆژانه‌ چه‌ندان که‌س‬ ‫ده‌که‌ونه‌ به‌ر ده‌ستدرێژى گولله‌و یا سه‌ر‬ ‫مین ده‌که‌ون‪ ،‬یاخود چه‌ک هه‌ڵده‌گرن یا‬ ‫بۆ شاره‌ گ �ه‌وره‌و پیشه‌سازییه‌کان کۆچ‬ ‫ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫ع �ه‌ل��ى چ�ه‌م�ه‌ن��گ��ول��ى‪ ،‬چ��االک��ى مافى‬ ‫م������رۆڤ‪ ،‬س����ه‌ب����اره‌ت ب���ه‌ ب����ارودۆخ����ى‬ ‫ک���ۆم���ه‌اڵی���ه‌ت���ى خ��ه‌ڵ��ک��ى ش���اره‌ک���ان���ى‬ ‫رۆژه���ه‌اڵت���ى ک��وردس��ت��ان ب �ه‌ (چ �ه‌ت��ر)ى‬ ‫راگه‌یاند‪ :‬به‌ ئاسانى ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان‬ ‫له‌ ناو گه‌نجاندا باڵو ده‌کرێته‌وه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌و ناوچانه‌ى که‌ کوردى تێدایه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫بۆخۆى ده‌س��ت راگه‌یشتنى خه‌ڵک به‌و‬ ‫ب���ه‌اڵ روخ��ێ��ن �ه‌ره‌ى م���رۆڤ زۆر س��اده‌ت��ر‬ ‫ده‌ک��ات �ه‌وه‌ و کاره‌ساتێکى گ���ه‌وره‌ى لێ‬ ‫ده‌که‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ع �ه‌ل��ى چ�ه‌م�ه‌ن��گ��ول��ى‪ ،‬پ��ێ��ی��وای�ه‌ به‌سیج‬ ‫ترسناکترین کێشه‌یه‌ ئه‌مڕۆ له‌ رۆژهه‌اڵتى‬ ‫کوردستان‪ :‬دیارده‌یه‌ک که‌له‌ نێو خه‌ڵکى‬ ‫کوردستان به‌ تایبه‌ت توێژى گه‌نجانى‬ ‫کۆمه‌ڵگادا زاڵ �ه‌ ئ�ه‌وه‌ی�ه‌ ک�ه‌ کۆمارى‬ ‫ئیسالمى له‌ رێگاى بردنى ئه‌و گه‌نجانه‌ بۆ‬ ‫نێو ریزه‌کانى به‌سیج ده‌یانکاته‌ ئامانجێک‬ ‫ب��ۆ په‌ره‌پێدانى ئایدۆلۆژیاکانى خ��ۆى‪.‬‬ ‫به‌سیج له‌ خۆیدا هێزێکى نیزامی ‌ه که‌ بۆ‬ ‫هه‌ر چینێکى کۆمه‌ڵگا ناوێکى تایبه‌تى‬

‫له‌خۆگرتووه‌‪ ،‬وه‌ک به‌سیجى خوێندکاران‪،‬‬ ‫زان��ک��ۆک��ان‪ ،‬گ �ه‌ڕه‌ک �ه‌ک��ان و‪...‬ئ �ه‌م �ه‌ش‬ ‫له‌ کاتێکدایه‌ که‌ ئ �ه‌و ده‌س �ه‌اڵت �ه‌ هیچ‬ ‫بیرێک بۆ البردنى بێزارى و هه‌ژارى له‌‬ ‫کوردستان ناکاته‌وه‌ و ده‌یهه‌وێ به‌رده‌وام‬ ‫خه‌ڵکى کوردستان ته‌ریک بخاته‌وه‌ تاکو‬ ‫سیاسه‌ته‌ قێزه‌ونه‌کانى خۆى به‌سه‌ر ئه‌واندا‬ ‫بسه‌پێنێ‪ .‬نابراو درێ��ژه‌ى پێداو وتیشى‪:‬‬ ‫ک���ۆم���ارى ئ��ی��س�لام��ى ت �ه‌ن��ان �ه‌ت ل �ه‌ب��ارى‬ ‫ئایینیشه‌وه‌ ک��اری��گ�ه‌رى ل�ه‌س�ه‌ر خه‌ڵکى‬ ‫کوردستان داناوه‌و کۆمه‌ڵگاى کورده‌وارى‬ ‫هه‌میشه‌ له‌وباره‌وه‌ هه‌ستى به‌چه‌وسانه‌وه‌‬ ‫کردوه‌‪.‬‬ ‫ره‌س���وڵ سوڵتانی‪ ،‬ن��ووس �ه‌ر و وه‌رگ��ێ��ڕى‬ ‫رۆژه���ه‌اڵت���ى ک��وردس��ت��ان س���ه‌ب���اره‌ت به‌‬ ‫ئ�������ازادى رۆژن���ام���ه‌ن���ووس���ى و ره‌وش����ى‬ ‫رۆژنامه‌نووسان له‌رۆژهه‌اڵتى کوردستان‪،‬‬ ‫هێما ب��ۆ ئ���ه‌وه‌ده‌ک���ات ک �ه‌ ل �ه‌ م���اوه‌ی‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت��دارێ��ت��ی ک��ۆم��اری ئیسالمیدا‬ ‫له‌ ئ��ێ��ران‪ ،‬هه‌تا ئێستا ک��ۆڕی گشتیی‬ ‫رێکخراوی نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان یه‌ک‬ ‫دوو ساڵ نه‌بێ‪ ،‬هه‌موو ساڵێ سه‌باره‌ت‬ ‫ب�ه‌ پێشێلکارییه‌کانی مافی م��رۆڤ‪،‬‬ ‫ک��رده‌وه‌ک��ان��ی ک��ۆم��اری ئیسالمیی له‌‬ ‫بڕیارنامه‌کانیدا مه‌حکوم کردوه‌‪ .‬دوایین‬ ‫بڕیارنامه‌ی کۆڕی گشتیی رێکخراوی‬ ‫ن�ه‌ت�ه‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان ک�ه‌ ل�ه‌ مانگی‬ ‫خاکه‌لێوه‌ی ئه‌مساڵدا ده‌رکرا‪.‬‬ ‫ره‌سوڵ سوڵتانى‪ ،‬به‌(چه‌تر)ى راگه‌یاند‪:‬‬ ‫هه‌تا ئێستا (‪ )38‬رۆژنامه‌وان له‌ ئێراندا‬ ‫ک����وژراون و (‪ )149‬رۆژن��ام �ه‌ن��ووس له‌‬ ‫ب�ه‌ن��دی��خ��ان�ه‌دان و (‪ )122‬ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ر و‬ ‫نوسه‌ری وێبالگ و سایت له‌ به‌ندیخانه‌‬

‫کوردستانی‬

‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫‪2010/11/8‬‬ ‫دووشه‬ ‫‪2711/6/14‬‬ ‫‌ممه‌ممه‌‪- 2011/9/5‬‬ ‫دووشه‬

‫‪7‬‬

‫دان‪ .‬ئه‌وه‌ خشته‌یه‌کی باوه‌ڕ پێکراوه‌ که‌‬ ‫ماڵپه‌ڕی رۆژنامه‌نووس و هه‌واڵنێرانی بێ‬ ‫سنوور پشتڕاستیان کردوه‌ته‌وه‌‪ .‬ئه‌و ئاماره‌‬ ‫هه‌تا ئێستاش ن �ه‌ک که‌می ن�ه‌ک��ردووه‌‬ ‫به‌ڵکو رۆژ به‌ رۆژ زیاتریش ده‌بێ‪.‬‬ ‫ئێرانه‌وه‌ جینۆساید ک��راوه‌‪ .‬وتیشى‪ :‬ئه‌و‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌نام‬ ‫نابراو ئه‌وه‌شى وت‪ :‬چه‌ند هه‌فته‬ ‫جینۆسایده‌ ئێستا ل�ه‌رێ��گ�ه‌ى پ�ه‌ره‌پ��ێ��دان‬ ‫کوردی‬ ‫گۆڤارێکی دوو زمانه‌ فارسی ـ‬ ‫ب�ه‌ گ��ی��رۆده‌ک��ردن��ى رۆڵ�ه‌ک��ان��ى ک��ورد به‌‬ ‫ئیزنی چاپیان پێ درا‪ ،‬به‌اڵم ته‌مه‌نه‌که‌یان ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان‪ ،‬یه‌کێک له‌ به‌رنامه‌‬ ‫زۆر ک��ورت بوو و زۆری نه‌برد سه‌ریان ستراتیژه‌کانى کۆمارى ئیسالمیه‌‪.‬‬ ‫خ��س��ت��ن �ه‌ ب����ه‌ر گ��ڕوت��ی��ن��ی س��ان��س��ۆری عه‌لى ب�ه‌داغ��ى‪ ،‬به‌ (چ�ه‌ت��ر)ى وت‪ :‬که‌‬ ‫ئیسالمییه‌وه‌ و زمانیان له‌ بنه‌وه‌ ده‌رهێنان‪ .‬ئه‌گه‌ر پێشتر ئایه‌توڵاڵ خاڵ خاڵى‪ ،‬له‌ده‌یه‌ى‬ ‫ب �ه‌ ت��ای��ب�ه‌ت��ی دوای ه��ات��ن�ه‌ س �ه‌رک��اری (‪ )60‬به‌بێ له‌به‌ر چ��اوگ��رت��ن��ى هیچ‬ ‫ئ �ه‌ح��م �ه‌دی ن����ژاد ئ��ی��ت��ر ئ���ه‌و ره‌وش����ه‌ به‌ ج��ۆره‌ مافێکى تۆمه‌تباران به‌دژایه‌تى‬ ‫قه‌ڵه‌مبازێکی توند به‌ره‌و خراپتربوونێکی کۆمارى ئیسالمى ب �ه‌ه �ه‌زاران ک�ه‌س له‌‬ ‫س��ام��ن��اک چ����ووه‌‪ .‬ئێستا کۆمه‌ڵێک چاالکانى سیاسى و مه‌ده‌نى ک��وردى به‌‬ ‫رۆژن��ام �ه‌ن��ووس و چ��االک��ی م �ه‌ده‌ن��ی و دواى دادگایه‌کى رواڵه‌تى چه‌ند خوله‌کى‬ ‫ژینگه‌پارێزی ک��وردی له‌ زیندانه‌کانی به‌مه‌رگ مه‌حکوم کرد‪ ،‬ئێستاش ده‌زگاى‬ ‫رژێمی ئیسالمیی ئێراندان‪.‬‬ ‫قه‌زایى کۆمارى ئیسالمى تاوانى شه‌ڕ‬ ‫چاالکى‬ ‫و‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫نوس‬ ‫هه‌روه‌ها عه‌لى به‌داغى‬ ‫له‌گه‌ڵ خودا به‌سه‌ر رۆڵه‌ ئازادیخوازه‌کانى‬ ‫��ات‬ ‫�‬ ‫‌ک‬ ‫ه‬ ‫‌د‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫��‬ ‫�‬ ‫ل‬ ‫��اس‬ ‫�‬ ‫ب‬ ‫م��اف �ه‌ک��ان��ى م���رۆڤ‬ ‫ک������ورددا ده‌س �ه‌پ��ێ��ن��ێ و ب���ه‌ م �ه‌رگ��ی��ان‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ئیسالمى‬ ‫�ارى‬ ‫�‬ ‫ک�ه‌ رێ��ب�ه‌ران��ى ک��ۆم‬ ‫مه‌حکوم ده‌کا‪ .‬وتیشى‪ :‬ئابوورى ناوچه‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫�ى‬ ‫�‬ ‫�ان‬ ‫�‬ ‫‌ک‬ ‫ه‬ ‫�‬ ‫�اڵ‬ ‫�‬ ‫س‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫��‬ ‫ل���ه‌ س����ه‌ره‌ت����اى ی���ه‌ک�‬ ‫کوردنشینه‌کان ل �ه‌وپ �ه‌ڕى خ��راپ��ى دای �ه‌‪،‬‬ ‫ده‌سته‌وه‌گرتنى ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬به‌مه‌به‌ستى راده‌ى بێکارى له‌ کوردستان له‌(‪)50%‬تێ‬ ‫س �ه‌رک��وت��ى ب��زووت��ن��ه‌وه‌ى گ �ه‌ل��ى ک���وردو ده‌په‌رێ‪.‬‬ ‫چاوترسێن کردنى ناوچه‌کانى دیکه‌ى ئه‌و چاالکوانه‌ى مافى مرۆڤ له‌وه‌شدوا‪:‬‬ ‫ئێران خه‌ڵکى چه‌ندین شوێن و گوندى ک��ۆم��ارى ئیسالمى ل�ه‌ کاتێکدا ی��ادى‬ ‫کوردستانى کۆمه‌ڵکوژ ک��رد‪ .‬قارنێ‪ )32( ،‬س��اڵ�ه‌ى ته‌مه‌نى خ��ۆى ده‌ک��ات �ه‌وه‌‬ ‫قه‌اڵتان‪ ،‬سۆفیان‪ ،‬قه‌رگۆڵ‪ ،‬س�ه‌وزى‪ ...‬که‌هه‌موو میدیاو رۆژن��ام �ه‌و باڵڤۆکه‌‬ ‫ته‌نیا به‌شێک ل��ه‌و جینایه‌ت و ره‌ش �ه‌ کوردییه‌کان له‌کوردستان به‌ قامکه‌کانى‬ ‫کوژییانه‌ن که‌ به‌دواداچوونى هه‌ر کام ده‌س��ت ده‌ژم��ێ��ردرێ��ن و رۆژنامه‌نووسانى‬ ‫له‌و فایالنه‌‌ له‌ دادگایه‌کى نێونه‌ته‌وه‌ییدا کوردیش ی��ان له‌ به‌ندیخانه‌ توندکراون‪،‬‬ ‫بێگومان ئه‌و بڕیاره‌ى لێ ده‌که‌وێته‌وه‌ که‌ ی������ان ب����ه‌ ن�����اچ�����ارى ک���وردس���ت���ان���ی���ان‬ ‫گه‌لى کورد له‌الیه‌ن کۆمارى ئیسالمى به‌جێ‌ هێشتووه‌‪.‬‬

‫(‪ :)KCK‬ده‌وڵه‌تی تورک له‌ به‌رامبه‌ر گه‌لی کورد سیاسه‌تی کۆمه‌ڵکوژی ده‌ست پێکردوه‌‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫چه‌تر‬

‫س���ه‌رۆک���ای���ه‌ت���ی ک��ۆن��س��ه‌ی‬ ‫کۆماجڤاکێن‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫کوردستان (‪ )KCK‬به‌ بۆنه‌ی‬ ‫یه‌کى ئه‌یلول رۆژی جیهانی‬ ‫ئاشتی‪ ،‬په‌یامێکی باڵو کرده‌وه‌‪.‬‬

‫(‪ )KCK‬ل���ه‌ ل��ێ��دوان��ه‌ک��ه‌ی خ��ۆی��دا‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬چاوه‌ڕوانی پێکهێنانی‬ ‫ئ��اش��ت��ی ل���ه‌ الی���ه‌ن���ه‌ ش���ه‌ڕخ���وازه‌ک���ان‬ ‫خه‌یاڵێکه‌ و له‌ دژی سیاسه‌ته‌کانی‬ ‫ئه‌ردۆغان بۆ له‌ناوبردنی گه‌لی کورد‪،‬‬ ‫بانگی به‌هێز کردنی تێکۆشانی له‌‬ ‫الیه‌نگرانی ئاشتی کرد‪.‬‬ ‫به‌ هاتنی یه‌کى ئه‌یلول رۆژی جیهانی‬ ‫ئ��اش��ت��ی‪ ،‬س �ه‌رۆک��ای �ه‌ت��ی ک��ۆن��س�ه‌ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری (‪ )KCK‬په‌یامێکی باڵو‬ ‫ک��رده‌وه‌ که ‌نوسخه‌یه‌کى به‌ (چه‌تر)‬ ‫گ�ه‌ی��ش��ت��وه‌ (‪ )KCK‬راشیده‌گه‌ێنێت‬ ‫«س�������ه‌ره‌ڕای پ��ی�لان��گ��ێ��ڕی‪ ،‬پیالنی‬

‫ه����اوب����ه‌ش و ه���ێ���رش ب���ه‌ ئ��ام��ان��ج��ی‬ ‫ل�ه‌ن��اوب��ردن��ی��ش‪ ،‬رێ��ب�ه‌رای�ه‌ت��ی ئێمه‌ به‌‬ ‫سه‌برێکی مه‌زنه‌وه‌‪ ،‬په‌ره‌ به‌ هه‌وڵه‌کانی‬ ‫ل �ه‌ پێناو چ��اره‌س��ه‌ری دی��م��وک��رات��ى و‬ ‫ئاشتیانه‌ی پرسی کورد ده‌دا‪ .‬له‌ به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ ئێمه‌ ئه‌و وه‌کو پارێزه‌ری راستینی‬ ‫ئاشتی ن��اودێ��ر ده‌ک �ه‌ی��ن و ب�ه‌ رێ��زه‌وه‌‬ ‫ساڵوی لێده‌که‌ین»‪.‬‬ ‫(‪ )KCK‬ل��ه‌ ک �ه‌س��ای �ه‌ت��ی قه‌ڵغانی‬ ‫زی���ن���دوو “ی���ڵ���درم ئ���ای���ه���ان” ک���ه‌ له‌‬ ‫ج��ۆل �ه‌م��ێ��رک ل �ه‌ الی���ه‌ن س �ه‌رب��ازان��ی‬ ‫تورکه‌وه‌ کوژرا‪ ،‬هه‌موو ئه‌و که‌سانه‌ی‬ ‫که‌ له‌ تێکۆشانی ئازادی گه‌لی کورد‬ ‫گیانی له‌ ده‌ست داوه‌‪ ،‬به‌ بێر هێنایه‌وه‌‪.‬‬ ‫(‪ )KCK‬ئاسته‌نگ کردنی دیداره‌کان‬ ‫له‌گه‌ڵ ئۆجه‌النی‪ ،‬وه‌کو زه‌ربه‌یه‌کی‬ ‫م������ه‌زن ل����ه‌ ئ���اش���ت���ی ن����اودێ����ر ک���رد‬ ‫و ئ��ام��اژه‌ى ب �ه‌ س��ت��رات��ی��ژی ش �ه‌ڕی‬ ‫ده‌وڵ���ه‌ت���ی ت����ورک ک���رد «ده‌وڵ���ه‌ت���ی‬ ‫ت��ورک به‌ توندکردنی گۆشه‌گیری‬ ‫له‌ سه‌ر رێبه‌رایه‌تی ئێمه‌‪ ،‬له‌ به‌رامبه‌ر‬

‫گه‌لی کورد سیاسه‌تی کۆمه‌ڵکوژی‬ ‫ده‌ست پێکردوه‌‪ .‬به‌وشێوه‌یه‌ به‌ کوردان‬ ‫ده‌ڵێن‪ ،‬له‌ جۆره‌کانی مردن‪ ،‬جۆرێکی‬ ‫هه‌ڵبژێرن‪ .‬کوشتنی ح �ه‌وت که‌سی‬ ‫م �ه‌ده‌ن��ی ل�ه‌ ب��اش��ووری ک��وردس��ت��ان و‬ ‫کوشتنی ق�ه‌ڵ��غ��ان��ی زی��ن��دوو “ی��ڵ��درم‬ ‫ئایهان” له‌ جۆله‌مێرگ‪ ،‬له‌ ئاکامی‬ ‫ئ�ه‌و ستراتیژیه‌دا پێکهاتووه‌‪ .‬ئ�ه‌وه‌ی‬ ‫ئ��ه‌م��ڕۆ گ �ه‌ل��ی ک����ورد رووب�����ه‌ڕووی‬ ‫بووه‌ته‌وه‌‪ ،‬نه‌ک ئاشتی‪ ،‬به‌ڵکو شه‌ڕه‌‪.‬‬ ‫(‪ )KCK‬ل���ه‌ ل���ێ���دوان���ه‌ک���ی خ��ۆی��دا‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێ‪ ،‬چاوه‌ڕوانی پێکهێنانی‬ ‫ئاشتی ل �ه‌ الی �ه‌ن �ه‌ ش��ه‌ڕخ��وازه‌ک��ان و‬ ‫هێزه‌ سه‌رمایه‌داره‌کان‪ ،‬خه‌یاڵێکه‌ که‌‬ ‫ئیمکانی نییه‌ پێک بێ‪.‬‬ ‫(‪ )KCK‬هێما بۆ ئه‌وه‌شده‌کات ئاشتی‬ ‫ده‌ت���وان���رێ ب��ه‌ ئ���ی���راده‌ی ک��ۆم�ه‌ڵ��گ��ا‬ ‫پێک بێ و جه‌ختده‌کاته‌وه‌(‪)18‬ساڵه‌‬ ‫ئێمه‌ ه �ه‌وڵ ده‌ده‌ی���ن کێشه‌کانمان به‌‬ ‫رێ��گ��ای ئاشتیانه‌ ل �ه‌گ �ه‌ڵ‌ ده‌وڵ �ه‌ت��ی‬ ‫ت��ورک چ��اره‌س�ه‌ر بکه‌ین‪ .‬له‌ م��اوه‌ی‬

‫هـــه‌واڵــی کوردستانی‬ ‫به‌رپرسێکى خوێندکارى ده‌گیرێت‬

‫(‪ )14‬که‌س ل ‌ه رۆژهه‌اڵت ده‌ستگیر ده‌کرێن‬

‫میالد که‌ریمی‪ ،‬به‌رپرسی دووه‌م���ی یه‌کێتی‬ ‫خ��وێ��ن��دک��اران��ی ک���ورد پ��اش بانگهێشت کردنی‬ ‫ل �ه‌ الی���ه‌ن ئیتالعاتی س��ن �ه‌وه‌ ده‌س��ت��گ��ی��رک��راوه‌ و‬ ‫هیچ زانیاریه‌ک سه‌باره‌ت به‌ هۆکار و شوێنی‬ ‫گرتنى نییه‌‪ .‬به‌گوێره‌ى زانیاریه‌کانى «ئێن‌ئێن‌ئێس‬ ‫ڕۆژ»‪ ،‬میالد که‌ریمی چ��االک��ی خوێندکاری‬ ‫و جێگری یه‌کێتی خوێندکارانی ک���ورد‪ ،‬پاش‬ ‫بانگهێشت کردنی له‌ الی �ه‌ن ئیتالعاتی سنه‌وه‌‪،‬‬ ‫رۆژى دووشه‌ممه‌(‪ )8/29‬ده‌ستگیر کرا و پاشان بۆ‬ ‫شوێنێکی نادیار گوزراوه‌ته‌وه‌‪ .‬تا ئێستا نازاندرێت‬ ‫ناوبراو به‌چ هۆکارێک گیراوه‌‪ .‬میالد که‌ریمی‪،‬‬ ‫ب�ه‌رپ��رس��ی ئه‌نجومه‌نی خ��وێ��ن��دک��اران��ی زان��ک��ۆی‬ ‫ئازادی سنه‌شه‌‪ ،‬سه‌رچاوه‌یه‌ک له‌ ئیتالعاتی سنه‌‬ ‫به‌ بنه‌ماڵه‌ی ناوبراوی راگه‌یاندووه‌ که‌ کوڕه‌که‌یان‬ ‫رۆژی شه‌ممه‌ (‪)9/3‬ئازاد ده‌کرێ‪ .‬هه‌روه‌ها سۆران‬ ‫دانیشوه‌ر‪ ،‬چاالکی خوێندکاری ک��ورد‪ ،‬له‌ الیه‌ن‬ ‫به‌رپرسانی ئێرانه‌وه‌ مافی درێژه‌پێدان به‌ خوێندنی‬ ‫لێسه‌ندراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫ل �ه‌ ه�ه‌ف��ت�ه‌ى راب������ردوودا‪ ،‬ه��ێ��زه‌ک��ان��ى ک��ۆم��ارى‬ ‫ئیسالمى ئێران هه‌ڵێناکواته‌وه‌ سه‌رماڵى چه‌ندین‬ ‫رۆشنبیرو چاالکى کرێکارى و مافه‌کانى مرۆڤ‬ ‫و ره‌وانه‌ى زیندانیان کردوون‪ .‬هێزه‌کانی ئیتالعات‬ ‫چوونه‌ته‌ سه‌ر ماڵه‌کانی (مه‌نسووری زه‌ردووی��ی‪،‬‬ ‫کورش به‌خشنده‌)‪ ،‬ده‌ستگیریان کردوون‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫ئ��اژان��س��ی ک���ورد پ��اش��ان ب�ڵ�اوى ک����رده‌وه‌ هه‌شت‬ ‫چاالکی فه‌رهه‌نگی و ئه‌ندامانی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫سینفیی ماموستایانی شاری سنه‌ که‌ پێکهاتوون‬ ‫له‌ (مه‌حه‌ممه‌د سه‌دیق سادقی‪ ،‬مسته‌فا سه‌ربازان‪،‬‬ ‫ع �ه‌ل��ی ق��وڕه‌ی��ش��ی‪ ،‬ع��ێ��زت ئ��ی��ن��ت��زام��ی‪ ،‬ک�ه‌م��اڵ‬ ‫فه‌کووریان‪ ،‬په‌رویز ناسحی‪ ،‬هیوا ئه‌حمه‌دی و ره‌زا‬ ‫وه‌کیلی) له‌ الیه‌ن دادگای شاری سنه‌وه‌ بانگێشت‬ ‫ده‌ک��رێ��ن و پاشان هه‌موویان ڕاپێچی گرتوخانه‌‬ ‫ده‌کرێن‪ .‬له‌چه‌ند رۆژى رابردووشدا چوار کوردی‬ ‫شاره‌کانی سه‌ڵماس و خۆی به‌ ناوه‌کانی (نادر‬ ‫ئه‌مینی‪ ،‬ئ���ازاد ئه‌تمه‌نی‪ ،‬ش �ه‌ک��وور ته‌موویی‪،‬‬ ‫مه‌نسوور ح �ه‌رم��ان) له‌ الی �ه‌ن هێزه‌کانى ئێرانه‌وه‌‬ ‫ده‌ستگیر کراون‪.‬‬

‫رابردوودا‪ ،‬ئێمه‌ وه‌کو ته‌ڤگه‌ر ئه‌زمونی‬ ‫مه‌زنمان به‌ ده‌س��ت هێناوه‌‪ .‬ئیدی به‌‬ ‫شێوه‌یه‌کی ئاشکرا روون بووته‌وه‌‪ ،‬به‌‬ ‫ه �ه‌وڵ��دان و ئاگربه‌ستی یه‌کالیه‌نه‌‪،‬‬ ‫ئاشتی پێک نایه‌‪ .‬به‌ بۆنه‌ی رۆژی‬ ‫جیهانی ئ��اش��ت��ی�ه‌وه‌ ج��ارێ��ک��ی دیکه‌‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێن‪ ،‬تاکه‌‌ رێگای ئاشتی‬ ‫ئ��ازادی رێبه‌ر ئاپۆیه‌‪ .‬بۆ ئ �ه‌وه‌ی له‌‬ ‫تورکیا ئاشتیه‌کی راستی و سه‌قامگیر‬ ‫پ��ێ��ک��ب��ێ‪ ،‬ده‌ب���ێ ئ��اس��ت�ه‌ن��گ��ی�ه‌ک��ان له‌‬ ‫پێش رێ��ب �ه‌رای �ه‌ت��ی ئێمه‌ هه‌ڵگیرێن‪.‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا ده‌ب���ێ ده‌س��ت��ب�ه‌ج��ێ وه‌اڵم��ی‬ ‫پرۆتۆکۆله‌کان و پێشنیاره‌کانی بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ری بده‌نه‌وه‌»‪.‬‬ ‫سه‌رۆکایه‌تی کۆنسه‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫(‪ )KCK‬ل �ه‌ ک��ۆت��ای��ی ل��ێ��دوان�ه‌ک�ه‌ی‬ ‫دا داوا ل�ه‌ ه�ه‌م��وو گه‌لی ک��ورد و‬ ‫به‌ تایبه‌تی الیه‌نگرانی ئاشتی ده‌کات‬ ‫له‌ دژی ستراتیژی له‌نابردنی ئاکه‌په‌‬ ‫به‌رخودان و تێکۆشانی خۆیان به‌هێز‬ ‫بکه‌ن‪.‬‬

‫ده‌ریاچه‌ى ورمێ ل ‌ه مه‌ترسى وشک بوندایه‌‬

‫ ڕاپۆرته‌ هه‌واڵ‬

‫ئاماده‌کار‬ ‫گه‌الوێژ‬

‫ح��زب��ى س��ه‌وزه‌ک��ان��ى ئه‌ڵمانیا‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫راگه‌یاندراوێکدا ده‌رباره‌ى وشک بوونى‬ ‫ده‌ریاچه‌ى ورم��ێ‪ ،‬داواى له‌ ده‌وڵه‌تى‬ ‫ئه‌ڵمانیا و کۆمپانیاکانى ئه‌وروپا کرد‬ ‫که‌ به‌شدارى چاالکانه‌ بکه‌ن بۆ به‌رگرى‬ ‫کردن له‌ رونه‌دانى ئه‌و کاره‌ساته‌‪.‬‬

‫که‌م بوونه‌ى ئاوى ده‌ریاچه‌ى ورمێ و مه‌ترسى‬ ‫وش���ک ب���وون���ى م���اوه‌ی���ه‌ک���ه‌ ل���ه‌ راگ �ه‌ی �ه‌ن��دن � ‌ه‬ ‫گشتییه‌کانى نێوخۆیى و ده‌ره‌وه‌دا باسى ده‌کرێ‪.‬‬ ‫کاربه‌ده‌ستانى کۆمارى ئیسالمى ئێران هیچ‬ ‫هه‌نگاوێکى بۆ چاره‌سه‌رکردنى ئه‌و کێشه‌یه‌‬ ‫که‌ خۆى له‌ کاره‌ساتێکى ژینگه‌یى و ئابورى‬ ‫دا ده‌ب��ی��ن��ێ��ت�ه‌وه‌ ن��ه‌ن��اوه‌‪ .‬م�ه‌ت��رس��ى وشکبوونى‬ ‫ئ�ه‌و ده‌ریاچه‌یه‌ هه‌تا دێ زیاتر ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫خه‌ڵکى ده‌وروب����ه‌رى ئ �ه‌و ده‌ری��اچ�ه‌ی�ه‌ به‌شێکى‬ ‫دانیشتوانى شاره‌کانى ورمێ و ته‌ورێز‪ ،‬رۆژى‬ ‫پێنجى گ �ه‌الوێ��ژ خۆپیشاندانێکى ج �ه‌م��اوه‌رى‬ ‫گه‌وره‌ ده‌ستى پێکرد‪ .‬خۆپیشانده‌ران خوازیارى‬ ‫هه‌نگاونانى به‌په‌له‌ و خێراى کۆمارى ئیسالمى‬ ‫ئێرانن بۆ چاره‌سه‌رکردنى ئه‌و گرفتانه‌ى که‌‬ ‫بوونه‌ته‌ هۆى که‌مى ئاوى ده‌ریاچه‌ى ورمێ‪.‬‬ ‫هێزه‌کانى ئه‌منیه‌تى و ئیتالعاتى رێژیم که‌وتنه‌‬ ‫نێو خۆپیشانده‌ران و به‌گازى فرمێسک رێژ و‬ ‫تێاڵ که‌وتنه‌ گیانى خه‌ڵکى ناڕازى و ژماره‌یه‌کى‬

‫زۆرى لێ گرتن و ره‌وانه‌ى گرتوخانه‌ کران‪ .‬بۆی ‌ه‬ ‫حزبى سه‌وزه‌کانى ئه‌ڵمانیا له‌ به‌یاننامه‌یه‌کدا‬ ‫داوا له‌ کۆمارى ئیسالمى ئێران ده‌کا‪:‬‬ ‫‪1‬ـ رێگابدا رێکخراوه‌کان و کارناسانى ژینگه‌‬ ‫بچنه‌ ئێران و له‌و پێوه‌ندییه‌دا یارمه‌تى زانستیان‬ ‫بکه‌ن بۆ گه‌یاندنى ئاو به‌ ده‌ریاچه‌که‌ و شێوازى‬ ‫به‌رگرى کردن له‌وشک بوونى‪.‬‬ ‫‪2‬ـ داوا له‌ ده‌وڵه‌تى ئه‌ڵمانیا و کۆمپانیاکانى‬ ‫ئه‌وروپیى ده‌کا که‌ له‌ هه‌موو کاناڵه‌کانیانه‌وه‌‬ ‫په‌یوه‌ندى به‌ ئێرانه‌وه‌ بکه‌ن بۆ گه‌یاندنى یارمه‌تى‬ ‫هونه‌رى و کارناسانه‌ به‌ مه‌به‌ستى رزگارکردنى‬ ‫ده‌ریاچه‌ى ورمێ‪.‬‬

‫‪3‬ـ خوازیارى ئازادکردنى هه‌موو ئه‌و که‌سان ‌هن‌‬ ‫که‌ له‌ خۆپیشاندانى رۆژى پێنجى گه‌الوێژدا‬ ‫ده‌ست به‌سه‌رکراون‪.‬‬ ‫ورم�����ێ‌‪ ،‬دووه���ه‌م���ی���ن ده‌ری����اچ����ه‌ى گ�����ه‌وره‌ى‬ ‫ئ��اوى سوێر و بیسته‌مین ده‌ری��اچ �ه‌ى گ �ه‌وره‌ى‬ ‫جیهانه‌‪ ،‬س�ه‌رچ��اوه‌ک��ان ئ��ام��اژه‌ بۆ ئ�ه‌وه‌ده‌ک�ه‌ن‬ ‫چه‌ندین ه��ۆک��ارى دیکه‌ش ه �ه‌ن که‌ بوونه‌ته‌‬ ‫ه����ۆى ک �ه‌م��ک��ردن��ى ئ����اوى ئ����ه‌و ده‌ری���اچ���ه‌ی���ه‌‬ ‫ک � ‌ه ده‌س��ت��ى راس��ت �ه‌وخ��ۆى حکومه‌تى تێدایه‌‬ ‫و ح��ک��وم �ه‌ت ت��ێ��ی��دا ب���ه‌رپ���رس���ی���اره‌‪ .‬ق��واڵی��ى‬ ‫ده‌ریاچه‌ له‌ س��اڵ��ى(‪ )2001‬دا شه‌ش مه‌تربوو‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێستا دوومه‌تره‌‪.‬‬

‫کوردستانی‬

‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫‪2010/11/8‬‬ ‫دووشه‬ ‫‪2711/6/14‬‬ ‫‌ممه‌ممه‌‪- 2011/9/5‬‬ ‫دووشه‬

‫‪6‬‬

‫ئاماده‌کار‬ ‫چه‌تر‬

‫دوران کاڵکان‪ ،‬ئه‌ندامی کۆنسه‌ی‬ ‫ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌ری ک��ۆم��اج��ڤ��اک��ێ��ن‬ ‫کوردستان له‌ دیدارێکیدا له‌گه‌ڵ‬ ‫رۆژن��ام �ه‌ی ئۆزگور پۆله‌تیکادا‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ بۆ نه‌خشه‌ى له‌ ناوبردنى‬ ‫ب���زوت���ن���ه‌وه‌ک���ه‌ی���ان ده‌ک�����ات‪،‬‬ ‫راشیده‌گه‌ێنێت ئاکه‌په‌ له‌ کۆمه‌ڵگه‌دا‬ ‫ق��ورس��ای��ى ده‌خ��ات��ه‌ س��ه‌رک��ارى‬ ‫له‌شفرۆشى و جه‌ختیشده‌کاته‌وه‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌که‌شیان له‌ هه‌موو ئه‌مانه‌‬ ‫حساب ده‌خوازێت‪.‬‬

‫ک��اڵ��ک��ان‪ ،‬رای��ده‌گ�ه‌ێ��ن��ێ��ت‪ :‬ئ �ه‌و نه‌خشه‌ی ‌ه‬ ‫به‌ هه‌نگاوی یه‌کی ح��وزه‌ی��ران��ی(‪)2004‬‬ ‫ب��زوت��ن �ه‌وه‌ی ئ��ازادی��خ��وازی گ�ه‌ل��ی ک��ورد‬ ‫پ��وچ �ه‌ڵ ک���رای���ه‌وه‌‪ .‬به‌پێی ل��ێ��دوان�ه‌ک�ه‌ی‬ ‫ک��اڵ��ک��ان‪ ،‬س��ه‌رده‌م��ی دووه‌م��ی��ن��ی هه‌وڵه‌‬ ‫پاکتاوکاریه‌کانی نێوان سااڵنی(‪)2005‬‬ ‫و(‪)2007‬بووه‌‪.‬‬ ‫ک��اڵ��ک��ان‪ ،‬س��ی��اس�ه‌ت��ی پ��اک��ت��اوک��اران �ه‌ی‬ ‫ئاکه‌په‌ی وه‌ک سێیه‌‌مین قۆناخ شرۆڤه‌کرد‬ ‫و م����اوه‌ی ن��ێ��وان س��ااڵن��ی (‪ )2002‬تا‬ ‫(‪ )2004‬یشی وه‌ک‪ ،‬له‌ ناو ڕێکخستن‬ ‫دا پێشخستنی پاکتاوکردن و هه‌وڵدان بۆ‬ ‫پارچه‌کردنی په‌که‌که‌ ناوبرد‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬ئ��ام��اژه‌ى بۆ ئ �ه‌وه‌ ک��رد که‌ ئه‌و‬ ‫سیاسه‌ت و هه‌وڵدانه‌‪ ،‬له‌ الیه‌ن بزوتنه‌وه‌ی‬

‫دوران کاڵکان‪ :‬ئاکه‌پ ‌ه ده‌خوازێت په‌ر ‌ه ب ‌ه سیاسه‌تی پاکتاوکردنی ک‬ ‫ئ�����ازادی ک������ورده‌وه‌ ب��ه‌ ق��ۆن��اخ��ی یه‌کى‬ ‫حوزه‌یرانی (‪ )2004‬پوچه‌ڵ کرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌ن��دام �ه‌ک �ه‌ی ک��ۆن��س �ه‌ی ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری‬ ‫(‪ ،)KCK‬ق��ۆن��اخ��ی دووه‌م���ی���ن ک �ه‌ بۆ‬ ‫پاکتاوکردنی بزوتنه‌وه‌ی ئ��ازادی خوازى‬ ‫گه‌لى ک��ورد ل�ه‌ ن��ێ��وان س��ااڵن��ی(‪)2005‬‬ ‫و (‪)2007‬دا ب �ه‌ڕێ��وه‌چ��وو رای��گ�ه‌ی��ان��د‪:‬‬ ‫ح��ک��وم�ه‌ت��ی ئ��اک �ه‌پ �ه‌ ل���ه‌و س���ه‌رده‌م���ه‌دا‪،‬‬ ‫ده‌ی���وی���س���ت رێ���ک���خ���راوێ���ک ک���ه‌ وه‌ک‬ ‫حه‌ماسی ک��ورد ناو ده‌ب��را دروس��ت بکات‬ ‫و پ��اک��ت��اوک��ردن��ی پ�ه‌ک�ه‌ک�ه‌ پێشبخات‪،‬‬ ‫هاوکات ب�ه‌وه‌ش ده‌یوست پشتیوانی گه‌ل‬ ‫بۆ په‌که‌که‌ که‌م بکاته‌وه‌‪ .‬ئه‌و هه‌وڵه‌ی‬ ‫ئاکه‌په‌ رووبه‌ڕووی ناڕه‌زایه‌تی گروپه‌کانی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی شاراو‌ه بویه‌وه‌ و به‌و شێوه‌یه‌ش‬ ‫پرۆژه‌ی حه‌ماسی کورد له‌ ئارادا نه‌ما‪.‬‬ ‫دوران کاڵکان‪ ،‬له‌ ساڵی (‪ )2007‬تا به‌‬ ‫ڕۆژگاری ئه‌مڕۆشی به‌ قۆناخی سێیه‌مین‬ ‫ن��او ب��رد وت��ى‪ :‬ل �ه‌م ق��ۆن��اخ�ه‌دا ل�ه‌ هه‌موو‬ ‫کات و ساته‌کانی رابردوو‪ ،‬به‌ شێوه‌یه‌کی‬ ‫جیاوزاتر ده‌ستکه‌وته‌کانی گه‌لی کورد‬ ‫کراونه‌ته‌ ئامانج‪.‬‬ ‫کاڵکان‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌شده‌کات‪ :‬سیاسه‌تی‬ ‫دیموکراتی به‌ گرتن‪ ،‬پاکتاوکردن‪ ،‬به‌‬ ‫ئۆپه‌راسیۆنی س �ه‌رب��ازی و سیاسی‪ ،‬به‌‬ ‫کۆکردنه‌وه‌ی هه‌ندێک که‌س که‌ له‌ دژی‬ ‫په‌که‌که‌ن و دروست کردنی بزوتنه‌وه‌یه‌کی‬ ‫سه‌ربه‌ده‌وڵه‌ت له‌و که‌سانه‌‪ ،‬به‌ به‌کێشکردنی‬ ‫ک�ه‌س��ان��ی الواز‪ ،‬ده‌خ���وازرێ���ت سیاسه‌تی‬ ‫پ��اک��ت��اوک��ردن��ی ک���ورد پ��ێ��ش��ب��خ�ه‌ن‪ .‬وات �ه‌‬ ‫ده‌یانه‌وێت الیه‌نێکی راده‌ستبو و هاوکاری‬ ‫ده‌وڵه‌ت دروست بکه‌ن‪ .‬بۆیه‌ ئێمه‌ ئه‌مڕۆ له‌‬ ‫وه‌ها پێڤاژۆیه‌کدا به‌سه‌ر ده‌به‌ین‪.‬‬ ‫ک��اڵ��ک��ان ده‌ڵ���ێ���ت‪ :‬ب��ه‌ گ���وێ���ره‌ی ئ���ه‌وه‌ش‬ ‫ئاکه‌په‌ ده‌یه‌وێت ئیدی کوردان بخاته‌ ژێر‬

‫‪n‬‬

‫دوران کاڵکان له‌گه‌ڵ چه‌ند گه‌ریالیه‌ک فۆتۆ‪ :‬فورات‬

‫رکێفی خۆیه‌وه‌‪ ،‬به‌که‌سانی وه‌ک که‌مال‬ ‫بورکای بزوتنه‌وه‌یه‌ک دروس��ت بکه‌ن و‬ ‫ئه‌ویش به‌ گوێره‌ی مه‌یلی رژێمی ئاکه‌په‌‬ ‫هه‌ڵسوکه‌وت بکات‪.‬‬ ‫دوران کاڵکان‪ ،‬له‌ گۆشه‌گیرى عه‌بدواڵ‬ ‫ئۆجه‌الن‪ ،‬رێبه‌ری (‪)KCK‬ش دوا وتی‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ئاکه‌په‌ پۆرۆتۆکۆڵه‌کانی ئۆجه‌الن‬ ‫ئه‌رێ بکات‪ ،‬له‌و بابه‌ته‌ دا دان به‌ ڕۆڵی‬ ‫ڕێبه‌ر ئاپۆدا بنێت و ئه‌و وه‌ک نابژیوان‬

‫قبوڵ بکات‪ ،‬ئه‌وا ئه‌و کات پێڤاژۆی ئه‌و ئ����ه‌ن����دام����ی ک���ۆن���س���ه‌ی ب����ه‌ڕێ����وب����ه‌ری‬ ‫ده‌ست پێ ده‌ک��ات‪ .‬ولێ دان به‌و ڕۆڵه‌ی کۆماجڤاکێن ک��وردس��ت��ان‪ ،‬ل �ه‌ درێ���ژه‌ى‬ ‫ئۆجه‌الن دا نانرێت‪ .‬به‌ واتایه‌کی دیکه‌ دی��داره‌ک�ه‌ی��دا له‌گه‌ڵ رۆژن��ام�ه‌ى ئۆزگور‬ ‫حکومه‌تی ئاکه‌په‌‪ ،‬رێگه‌ نادات پێڤاژۆکه‌ پ��ۆل �ه‌ت��ی��ک��ا ک���ه‌ ب���ه‌زم���ان���ى ت���ورک���ى له‌‬ ‫پێشکه‌وێت‪ ،‬ب �ه‌وه‌ش پیڤاژۆی ئاشتی و ئ�ه‌ڵ��م��ان��ی��ا ده‌رده‌چ���ێ���ت‪ ،‬ن �ه‌خ��ش �ه‌ی نوێی‬ ‫دیموکراسی بنبه‌ست کرد‪ .‬ئینجا بۆ ئه‌وه‌ی ش �ه‌ڕی ئاکه‌په‌ی شرۆڤه‌کرد و هێما بۆ‬ ‫ڕێبه‌ر ئاپۆ ئه‌و شتانه‌ ئاشکرا نه‌کات و ئ���ه‌وه‌ده‌ک���ات ک �ه‌ شتێکی ن��وێ نیه‌ که‌‬ ‫ده‌ستی ئاکه‌په‌ نه‌خاته‌ روو‪ ،‬دێن و ناحه‌قی ئاکه‌په‌ بیه‌وێ دۆخی هه‌نوکه‌یی بگۆڕێ‬ ‫و جه‌ختیکرده‌وه‌‪ :‬ئه‌و نه‌خشه‌یه‌ی خراوه‌ته‌‬ ‫ده‌که‌ن و دیداره‌کانی ئاسته‌نگ ده‌که‌ن‪.‬‬

‫ب �ه‌رده‌م ئاکه‌په‌ چه‌ندین ساڵه‌ به‌ زی��اده‌و‌ه‬ ‫پێکی هێناوه‌‪ ،‬له‌و مه‌سه‌له‌یدا دۆخێک‬ ‫نیه‌ که‌ ئاکه‌په‌ بیه‌وێ بیگۆڕێ‪ ،‬ئه‌و‬ ‫هه‌وڵه‌ بێ ئه‌نجامانه‌ی ئاکه‌په‌ جارێکی‬ ‫تریش بێ ئه‌نجام ده‌بن‪ ،‬وه‌ک بزوتنه‌وه‌ و‬ ‫گه‌ل ده‌یان هه‌زار که‌سمان لێ شه‌هید بون‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر پێویست بێ زیاتریش ده‌ده‌ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌رخۆدانی ده‌که‌ین‪ ،‬ئێمه‌ له‌ ژیانی ئازاد‬ ‫و دیموکراتی پاشگه‌ز نابینه‌وه‌‪ ،‬له‌ ئێستا‬ ‫ب �ه‌دواش �ه‌وه‌ تێکۆشانێکی به‌کاریگه‌رتر‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌به‌ین‪ ،‬ده‌بێ فێربین که‌ حسابیش‬ ‫بپرسینه‌وه‌‪ ،‬با که‌س له‌و ب���اوه‌ڕه‌‌دا نه‌بێ‬ ‫که‌ ئێمه‌ مه‌ڕی قوربانین‪ ،‬ئه‌و که‌سانه‌ی‬ ‫ئ �ه‌وش��ت��ان �ه‌ ده‌ک�����ه‌ن‪ ،‬ل �ه‌ ئ��اس��ت��ی هێزی‬ ‫خۆمان حسابیان لێ ده‌پرسینه‌وه‌‪ ،‬ئیدی‬ ‫ئه‌و حسابانه‌ ویژدان‪ ،‬داد و گه‌ل‪ ،‬شێری‬ ‫شۆڕش ده‌یپرسێته‌وه‌‪ ،‬ده‌بێ‌ هه‌موو که‌سێ‬ ‫ئه‌و‌ه بزانێ‪.‬‬ ‫کاڵکان‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و پیالنه‌ی ئاکه‌په‌‬ ‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌کات که‌‪ :‬له‌ژێر ناوی‬ ‫خسته‌ به‌ر خوێندن کچانی(‪ 13‬و ‪)14‬‬ ‫س���ااڵن ده‌ب��ه‌ن��ه‌ خ��وێ��ن��دن��گ�ه‌ی ش����ه‌وان و‬ ‫ده‌ڤ���ه‌ری تر و هه‌موویان بێ ئه‌خالقانه‌‬ ‫پێشکه‌ش به‌ پۆلیس و سه‌ربازان ده‌که‌ن‪،‬‬ ‫ئێمه‌ ئاگاداری زۆرێک له‌و پیالنانه‌ین‪،‬‬ ‫با بنه‌ماڵه‌ و دایک و باوکی کورد له‌و‬ ‫بێ ئه‌خالقیانه‌ ئ��اگ��ادار ب��ن‪ ،‬با هه‌موو‬ ‫بنه‌ماڵه‌کان چ کچ و چ رۆڵه‌کانیان‬ ‫به‌گشتی له‌ خوێندنگانه‌ ده‌رهێنن‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫لێکۆڵینه‌وه‌ له‌سه‌ر ئ�ه‌و دۆخ �ه‌ ده‌که‌ین‪،‬‬ ‫ه�ه‌ن��دێ ئه‌نجام ب�ه‌ ش��ێ��وازی ج��ۆراج��ۆر‬ ‫ل�ه‌ م��اوه‌ی�ه‌ک��ی نزیک ب��ۆ رای گشتی‬ ‫باڵوده‌که‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫دوران کاڵکان‪ ،‬له‌سه‌ر هێرشی فڕۆکه‌‬ ‫جه‌نگیه‌کانی س��وپ��ای ت���ورک وت��ی‪:‬‬

‫کۆمه‌ڵکوژیه‌که‌ی قارنێ و قه‌اڵتان به‌فه‌رمانى خومه‌ینى بووه‌‬

‫ئاماده‌کار‬ ‫باران‬

‫له‌ ئێستادا کۆمارى ئیسالمى ئێران‬ ‫ئاماده‌کاری هێرش بۆسه‌ر باشورى‬ ‫کوردستان ده‌ک��ات‪ ،‬گه‌لی کورد‬ ‫یادی قوربانیانی قاڕنێ و قه‌اڵتان‬ ‫ده‌کاته‌وه‌ که‌ (‪ )32‬ساڵ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫به‌فه‌رمانی جیهادی خومه‌ینی‬ ‫کۆمه‌ڵکوژ کران‪.‬‬

‫ڕۆژی (‪)28‬ی خ �ه‌رم��ان��ان��ی س��اڵ��ی‬ ‫(‪ )1358‬خ��وم �ه‌ی��ن��ی رێ���ب���ه‌ری ت���ازه‌‬ ‫به‌ده‌سه‌اڵت گه‌یشتوویی ئێران‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫پێداگری ‌گه‌لی ک��ورد له‌ ‌س�ه‌ر داوای‬ ‫مافه‌کانى خۆی‪ ،‬فه‌رمانی جیهادی له‌‬ ‫دژی کوردان راگه‌یاند‪.‬‬ ‫ل��ه‌ دوای ده‌رک���ردن���ی ئ���ه‌و ف �ه‌رم��ان �ه‌‪،‬‬ ‫زنجیره‌یه‌ک کۆمه‌ڵکوژی له‌ ڕۆژهه‌اڵتی‬ ‫کوردستان ده‌ستی پێکرد‪ .‬له‌ رۆژی (‪)11‬‬ ‫ی خه‌رمانانی ساڵی (‪ )1358‬به‌رامبه‌ر‬ ‫ب ‌ه (‪ )2‬ئه‌یلولى (‪ )1979‬گوندی قاڕنێ‬

‫له‌ ن��اوچ�ه‌ی ن�ه‌غ�ه‌ده‌ که‌وته‌ ب�ه‌ر هێرش‬ ‫و پ �ه‌الم��ار و ل �ه‌و گ��ون��ده‌ (‌‪ )49‬که‌س‬ ‫ل�ه‌ خه‌ڵکی م �ه‌ده‌ن��ى ک���وژران‪ .‬ل��ه‌دوای‬ ‫ک��ۆم �ه‌ڵ��ک��وژی ق��اڕن��ێ��دا‪ ،‬گ��ون��ده‌ک��ان��ی‬ ‫وه‌ک‪(:‬ق���ه‌اڵت���ان‪ ،‬س���ه‌وزی‪ ،‬ئیندرقاش‪،‬‬ ‫دیالنچه‌رخ‪ ،‬حه‌لبی‪ ،‬کۆیکان‪ ،‬که‌رێزه‌ی‬ ‫شکاکان‪ ،‬چه‌قه‌ڵ مسته‌فا‪ ،‬خه‌لیفه‌لیان‪،‬‬ ‫گۆڕخانه‌‪،‬سووکه‌ند‪ ،‬قه‌ره‌گۆل‪ ،‬دێمه‌سوور‪،‬‬ ‫ج��اف��رئ��اب��اد‪ ،‬م �ه‌رج��ان ئ��اب��اد‪ ،‬ب��ای��زاوێ‪،‬‬ ‫ج��ب��ره‌ئ��ی��ل ئ����اوا‪ ،‬گ��ون��ده‌وێ��ڵ �ه‌‪ ،‬دووئ����او‪،‬‬ ‫کووره‌خانه‌ی سارووقامیش‪ ،‬هه‌ڵه‌قووش‪،‬‬ ‫گ��ێ��ج �ه‌ و س���ۆف���ی���ان‪ ،‬ک��ۆم��ه‌ڵ��ک��وژى‬ ‫ئه‌نجامدران و به‌سه‌دان که‌س له‌‌خه‌ڵکی‬ ‫مه‌ده‌نی کورد کوژران‪.‬‬ ‫به‌ ‌گشتی له‌ ‌نێوان ساڵه‌کانی (‪)1979‬‬ ‫هه‌تا (‪ )1982‬له‌ ماوه‌ی نزیک به‌ چوار‬ ‫ساڵدا النى که‌م چ��وارده‌ ‌کۆمه‌ڵکوژی‬ ‫ب�ه‌ه��ۆی هێزه‌کانی ک��ۆم��ارى ئیسالمى‬ ‫ئ��ێ��ران �ه‌وه‌‌ل �ه‌ گ��ون��ده‌ک��ان��ی ک��وردس��ت��ان‬ ‫روویاندا‌‪ .‬له‌و کۆمه‌ڵکوژیانه‌دا به‌ سه‌دان‬ ‫ک �ه‌س ک���وژراون ک�ه‌ ‌هه‌تا ئێستا ته‌نیا‬ ‫ناوی (‪ )242‬که‌س تۆمار کراون‪.‬‬

‫که‌سایه‌تی هه‌فته‌‬

‫ل���������ه‌و(‪ )242‬ک���ه‌س���ه‌ (‌‪ )105‬ک��ه‌س‬ ‫خه‌ڵکی گونده‌کانی ناوچه‌ی نه‌غه‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ناوچه‌ی ‌نه‌غه‌ده‌ ‌هه‌م له‌باره‌ی زۆرب�ه‌ی‬ ‫کۆمه‌ڵکوژییه‌کان و هه‌م له‌باره‌ی زۆربه‌ی‬ ‫کوژراوه‌کانیش‪ ،‬یه‌کێک له‌ ‌ناوچه‌کانی‬ ‫ڕۆژهه‌اڵتی کوردستان بوو که‌ ‌زۆرترین‬ ‫زه‌ره‌رى به‌ر ک�ه‌وت‪ .‬له‌ناوچه‌ی مه‌هاباد‬ ‫(‪ )72‬ک �ه‌س ل �ه‌ کۆمه‌ڵکوژییه‌کاندا‬ ‫کوژران و کۆمه‌ڵکوژییه‌کانی دیکه‌ ‌له‌‬ ‫‌شنۆ‪ ،‬بۆکان‪ ،‬پیرانشار و ورمێ روویانداوه‌‪.‬‬ ‫چ����اودێ����رى ک���وردۆس���ای���د(چ���اک) له‌‬ ‫راگ �ه‌ی �ه‌ن��دراوێ��ک��دا ک �ه‌ ب��ۆ (چ�ه‌ت��ر)ی��ان‬ ‫ن����اردووه‌ داوا ل �ه‌ ه��ێ��زه‌ سیاسییه‌کانی‬ ‫رۆژه���ه‌اڵت���ی ک��وردس��ت��ان و رێ��ک��خ��راوه‌‬ ‫ک����ۆم����ه‌اڵی����ه‌ت����ی و ڕۆش���ن���ب���ی���ری و‬ ‫جه‌ماوه‌رییه‌کان ده‌ک��ات هه‌وڵبدرێت بۆ‬ ‫به‌ دادگایی گه‌یاندنی به‌رپرسانی بااڵ و‬ ‫تاوانبارانی کۆماری ئیسالمی ئێران و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رانی ئه‌م تاوانانه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها داوا‬ ‫ده‌کات هه‌موو تواناکان یه‌ک بخرێت بۆ‬ ‫فشار دروستکردن بۆ راگرتنی بڕیاری‬ ‫له‌ سێداره‌دانی ئازادیخوازان‪.‬‬

‫ه �ه‌روه‌ه��ا د‪.‬س��اڵ��ح نیکبه‌خت‪ ،‬پ��ارێ��زه‌ر و‬ ‫چاالکی مافی م��رۆڤ‪ ،‬له‌ وتوێژێکدا‬ ‫ل�ه‌گ�ه‌ڵ رادی���ۆى ک���وردان���ه‌‪ ،‬ئاماده‌یی‬ ‫خۆی بۆ ‌وه‌رگرتنی وه‌کاله‌تی دۆسیه‌ی‬ ‫کۆمه‌ڵکوژیی گ��ون��ده‌ک��ان��ی ق��اڕن��ێ و‬ ‫قه‌اڵتان له‌ الیه‌ن کۆماری ئیسالمی له‌‬ ‫دادگادا ده‌ربڕی‪.‬‬ ‫د‪ .‬نیکبه‌خت له‌ سه‌ره‌تای وتوێژه‌که‌یدا‬ ‫ئاوڕ له‌ چۆنیه‌تی رووداوی ئه‌و تاوان و‬ ‫کۆمه‌ڵکوژیه‌ ده‌داته‌وه‌ و ئاوات ده‌خوازێ‬ ‫که‌ هیچ نه‌بێ بۆ تۆمار کردن له‌ مێژوودا‬ ‫ئه‌و دۆسیه‌ بچێته‌ ب �ه‌رده‌م دادگ��ا و ئه‌م‬ ‫پرسه‌ وه‌ک زۆر رووداوی تری په‌یوه‌ندیدار‬ ‫به‌ رۆژهه‌اڵتی کوردستان چیدی پووش‬ ‫به‌ سه‌ر نه‌کرێ‪.‬‬ ‫د‪.‬ن��ی��ک��ب �ه‌خ��ت‪ ،‬ئ���ام���اژه‌ ب���ه‌ ب��ێ��ت��اوان��ی‬ ‫ئ��ه‌و ش�ه‌ه��ی��دان�ه‌ ده‌ک���ا و‌ وت���ى‪ ‌:‬ب �ه‌ پێی‬ ‫لێکۆڵینه‌وه‌کان حاجی عه‌زیم مه‌عبودی‬ ‫به‌رپرسی کۆمیته‌ی دوی نه‌غه‌ده‌ که‌‬ ‫پێشتریش س�ه‌ر به‌ س��اواک ب��وو‪ ،‬رۆڵی‬ ‫سه‌ره‌کی له‌و کۆمه‌ڵکوژیه‌دا هه‌بووه‌‪.‬‬

‫له‌یال زانا‪:‬‬

‫هـــه‌واڵــی کوردستانی‬

‫ێ ببێت ‌ه فه‌له‌ستینێکی تر‬ ‫جوگرافیای کوردستان ناب ‌‬

‫له‌یال زان��ا‪ ،‬نوێنه‌ری ئامه‌د ل‌ه په‌رله‌مانی تورکیا‬ ‫نامه‌یه‌کی بۆ سه‌رۆک کۆماری ئه‌مریکا‪ ،‬سکرتێری‬ ‫گشتی ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی �ه‌ک��گ��رت��ووه‌ک��ان‪ ،‬س �ه‌رۆک��ی ناتۆ‪،‬‬ ‫سه‌رۆکی په‌رله‌مانی ئه‌ورووپا‪ ،‬سه‌رۆک کۆماری‬ ‫تورکیا و س�ه‌رۆک��ی کۆنسه‌ی ئ �ه‌وروپ��ا ن��ارد‪ ،‬که‌‬ ‫تێیدا باس ل‌ه کۆنسێپتی شه‌ڕخوازانه‌ی ئه‌ردۆغان و‬ ‫حکومه‌تی تورکیا‪ ،‬هێرش بۆ سه‌ر قه‌ندیل و قوربانی‬ ‫بوونی خه‌ڵکی مه‌ده‌نى و بێده‌نگی بیروڕایی گشتی‬ ‫جیهان سه‌باره‌ت به‌م دۆخ‌ه ده‌کات‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش به‌شێک ل‌ه نامه‌که‌یه‌‌‪« :‬وه‌ک ده‌زان��رێ‪،‬‬ ‫ل‌ه سه‌ر خاکی میزۆپۆتامیا گه‌لێک چاند‪ ،‬باوه‌ڕ و‬ ‫گه‌لی جیاواز ب‌ه یه‌که‌و‌ه ده‌ژین‪ .‬یه‌کێک له‌م گه‌له‌‬ ‫کۆنان‌ه “گه‌لی کورد”‌ه ک‌ه بێ ئه‌وه‌ی زۆرداری له‌‬ ‫سه‌ر هیچکامیان بکات‪ ،‬میوانداری ل‌ه هه‌موو چاند‪،‬‬

‫باوه‌ڕ و نه‌ته‌وه‌کانی هه‌رێمه‌ک‌ه کردووه‌»‪.‬‬ ‫«ئاشکرای‌ه بۆ ئه‌وه‌ی ک‌ه کوردانی تورکیا‪ ،‬سوریا‪ ،‬ئێران‬ ‫و عێراق (گه‌رچی له‌م پارچه‌ی‌ه به‌شێک ل‌ه کێشه‌کانی‬ ‫چاره‌سه‌ر ب��ووه‌) نه‌بن‌ه خ��اوه‌ن ستاتۆیه‌کی سیاسی‪،‬‬ ‫رێککه‌وتن‌ه مێژوویه‌کان ئێستاش هه‌ر به‌رده‌وامه‌‪ .‬له‌‬ ‫کاتێکدا ک‌ه باسی ستاتۆیه‌کی سیاسی بۆ کوردان‬ ‫دێت‌ه به‌ر باس‪ ،‬سه‌ره‌ڕایی پێشێلکاری مافی مرۆڤ‬ ‫و سنووره‌کان‪ ،‬بێ ره‌چاوگرتنی مناڵ و ژن و پیر‪،‬‬ ‫بۆردومان کردنی ماڵ و ئاواییه‌کان‪ ،‬ئۆپراسیۆنه‌کانی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی سنوور و هێرش‌ه ئاسمانیه‌کان‪ ،‬بێده‌نگی بیرو‬ ‫ڕای گشتی جیهانی و بێده‌نگ ک��ردن و نه‌دیتنی‬ ‫ئه‌م ک��رده‌و‌ه نامرۆڤانان‌ه و ئاشکرا و ب‌ه ئاگابوونه‌وه‌‬ ‫چاوپۆشی له‌م تاوان‌ه مرۆڤایه‌تی‌ه ده‌کرێت‪ .‬ل‌ه دوایین‬ ‫هێرشه‌کانی تورکیادا بۆ سه‌ر قه‌ندیل‪ ،‬سه‌ره‌ڕایی ئه‌وه‌‬

‫‪ n‬کۆمه‌ڵکوژییه‌ک ل ‌ه رۆژهه‌اڵتی کوردستان فۆتۆ‪ :‬ئه‌رشیف‬

‫ک‌ه بنه‌ماڵه‌یه‌کی مه‌ده‌نى ب‌ه گشتی له‌ناوچوون‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌م سیاسه‌ت‌ه رێک ل‌ه الیه‌ن ی��اری��ده‌ده‌ری سه‌رۆک‬ ‫وه‌یزی واڵتێک ک‌ه ب‌ه “مۆدێلی رۆژهه‌اڵتی ناوین”‬ ‫باسی لێوه‌ده‌کرێ و ده‌یهه‌وێ ببێت‌ه “ئه‌ندامی یه‌کێتی‬ ‫ئه‌وروپا” به‌رگری لێده‌کردرێ‪.‬‬ ‫ب‌ه داخ �ه‌و‌ه ده‌ب��ێ ئ �ه‌وه‌ش بڵێم که‌‪ ،‬واڵتانی رۆژئ��اوا‬ ‫تا ئه‌وکاته‌ی سه‌رۆک وه‌زیری تورکیا ب‌ه مۆدێلی‬ ‫رۆژه �ه‌اڵت��ی ن��اوی��ن نیشان ب���ده‌ن‪ ،‬ه��اوک��ات ن��اوب��راو‬ ‫خه‌تی سیاسه‌تی هێرش و توندوتیژی دژ ب‌ه کوردان‬ ‫زیاتر ده‌کات‪ .‬نیگه‌رانی من له‌وه‌ی‌ه ک‌ه ب‌ه رووخانی‬ ‫دیکتاتۆره‌کانی رۆژهه‌اڵتی ناوین‪ ،‬دیکتاتۆرگه‌لێکی‬ ‫ب‌ه ره‌واڵه‌ت مۆدێرن سه‌رهه‌ڵبده‌ن‪.‬‬ ‫به‌ڕێز “ئۆجه‌الن” ل‌ه ساڵی (‪)1993‬ه‌و‌ه تا ئێستا چه‌ندین‬ ‫جار “چه‌که‌کانی بێده‌نگ ک��ردووه‌” و ده‌رفه‌تی بۆ‬ ‫ده‌سته‌به‌رکردنی مافه‌کانی گه‌لی کورد ب‌ه رێگه‌ی‬ ‫دیموکراتى و ل‌ه پانتایی سیاسیدا ره‌خساندو‌ه و بۆ‬ ‫چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌ک‌ه به‌مشێوه‌یه‌‪ ،‬بیروڕای گشتی‬ ‫خۆیی رازی کردوه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێز سه‌رۆک!‬ ‫ل‌ه پێش چ��اوی هه‌موو مرۆڤایه‌تی‪ ،‬جوگرافیایی‬ ‫شه‌ڕ و ئ��اژاوه‌‪ ،‬ئیتر چاوه‌ڕوانی ئاشتی و ئارامیه‌‪.‬‬ ‫ێ ببێت‌ه فه‌له‌ستینێکی‬ ‫جوگرافیای کوردستان ناب ‌‬ ‫تر‪ .‬نابێ مۆدێلی سریالنکا هه‌ر ب‌ه مێشکیش دابێ!‬ ‫وه‌گه‌رنا شه‌ڕی ن�ه‌ژادی و ئاریشه‌یی نێوان گه‌النی‬ ‫لێده‌که‌وێته‌و‌ه و ئه‌مه‌ش ئاشتی جیهانی و مرۆڤایه‌تی‬ ‫به‌ره‌و فه‌الکه‌تی زۆرتر ده‌بات‪.‬‬ ‫چاوه‌ڕوانی و ئاره‌زووم ئه‌وه‌ی‌ه ک‌ه ئه‌رکی ویژدانی و‬ ‫ئه‌و پۆسته‌ی ک‌ه هه‌تان‌ه به‌جێ بگه‌یێنن‪.‬‬

‫نیویۆرک تایمز‪ :‬په‌که‌ک ‌ه چه‌ک دانانێ‬

‫نیویۆرک تایمز هه‌ڵوه‌سته‌ی ل‌ه سه‌ر بۆردومانه‌کانی‬ ‫هه‌وایی تورکیا ک��ردو‌ه و رایده‌گه‌ێنێت په‌که‌که‌‬ ‫هه‌تا داخوازییه‌کانی جێبه‌جێ نه‌بن‪ ،‬چه‌ک دانانێ‬ ‫ئاماژه‌ش به‌و ناکۆکییان‌ه ده‌کا ک‌ه دوابه‌دوای هێرشه‌‬ ‫هه‌واییه‌کانی تورکیا‪ ،‬ل‌ه نێوان تورکیا و هه‌رێمی‬ ‫کوردستان هاتوونه‌ت‌ه ئاراو‌ه و ده‌نووسێ‪ :‬په‌که‌ک‌ه هه‌تا‬ ‫داخوازییه‌کانی خۆی نه‌دات‌ه قه‌بوڵ کردن‪ ،‬درێژ‌ه به‌‬ ‫تێکۆشانی چه‌کداری ده‌دا‪ .‬ده‌شنوسێت‪ :‬په‌که‌که‌‬ ‫له‌م مانگانه‌ی دواییدا زیاتر ل‌ه (‪ )40‬که‌سی له‌‬ ‫هێزه‌کانی سه‌ربازی تورکیا کوشت‪ .‬رۆژنامه‌که‌‬ ‫ئاماژه‌ده‌کات ک‌ه پارتی کرێکارانی کوردستان (‪)26‬‬ ‫ساڵ‌ه ل‌ه هه‌مبه‌ر ده‌وڵه‌تی تورکیا شه‌ڕی چه‌کداری‬ ‫به‌ڕێو‌ه ده‌با‪ ،‬به‌اڵم تورکیا‪ ،‬یه‌کێتی ئه‌وروپا و ئه‌مریکا‬ ‫وه‌ک رێ��ک��خ��راوێ��ک��ی تیرۆریستی ن���اوى ده‌ب���ات‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ک‌ه سه‌باره‌ت ب‌ه داخوازییه‌کانی په‌که‌که‌ش‬ ‫ده‌نوسێ‪ :‬په‌که‌ک‌ه داوا ل‌ه تورکیا ده‌کا سه‌رۆکه‌که‌یان‬ ‫ل‌ه گرتوخان‌ه رزگار بکا‪ ،‬رێگ‌ه بدا ل‌ه خوێندنگاکان‬ ‫ب‌ه زمانی زگماکی وان‌ه بخوێندرێ‪.‬‬

‫(‪ )76‬پاسدار کوژرا‬

‫ناوه‌ندی راگه‌یاندن و چاپه‌مه‌نی پارتی ژیانی‬ ‫ئازادی کوردستان پژاک سه‌باره‌ت به‌ هێرشه‌کانی‬ ‫ده‌وڵه‌تی ئێران و ئه‌نجامه‌کانی‪ ،‬لێدوانێکی بۆ رای‬ ‫گشتی راگه‌یاند که‌ (‪ )76‬پاسدار و به‌کرێگیراو‬ ‫ک����وژراون و ئ��ێ��ران ن��اچ��ار پاشه‌کشه‌ى ک���ردووه‌‪.‬‬ ‫ن��اوه‌ن��دی راگ�ه‌ی��ان��د و چاپه‌مه‌نی پ��ژاک رۆژى‬ ‫سێى ئه‌م مانگه‌‪ .‬رایگه‌یاند‪ :‬چه‌کدارانی ڕژیم له‌‬ ‫ڕێکه‌وتی دووی ئه‌یلول هێزێکی زۆری ڕژێم هه‌وڵ‬ ‫ده‌دات له‌ چیای قۆته‌مان که‌ له‌ نێوان ده‌شتی‬ ‫وه‌زنێ و زه‌ڵێ هه‌ڵکه‌وتووه‌‪ ،‬ویستویانه‌ دزه‌ بکه‌نه‌‬ ‫ناو خاکی باشوری کوردستانه‌وه‌‪ .‬به‌اڵم رووبه‌ڕووی‬ ‫به‌رخۆدانی هێزى رۆژهه‌اڵت (ه‪.‬ر‪.‬ک) ده‌بنه‌وه‌ و تا‬ ‫دره‌نگانی شه‌و شه‌ڕ و پێکدادان روویداوه‌‪ .‬ئاماژه‌ى‬ ‫بۆ ئه‌وه‌شکرد که‌ رۆژى شه‌ممه‌ (‪)3‬ی ئه‌یلول‬ ‫هێزه‌کانى ئێران جارێکی دیکه‌ هه‌وڵی به‌زاندنی‬ ‫س��ن��وور ده‌ده‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ��ه‌و ج���اره‌ش ڕووب����ه‌ڕووی‬ ‫گه‌ریالکانی (ه‪.‬ر‪.‬ک) ده‌بنه‌وه‌ و هێزه‌کانی ئێران‬ ‫پاشه‌کشه‌ ده‌که‌ن‪.‬‬

‫باوکم منیدا به‌ هاوڕێکه‌ى‌و کچى هاوڕێکه‌شى هێنا بۆ خۆى‬

‫ژنان‬

‫ساڵی دووەم ژماره‌ ‪71‬‬ ‫‪2010/11/8‬‬ ‫دووشه‬ ‫‪2711/6/14‬‬ ‫‌ممه‌ممه‌‪- 2011/9/5‬‬ ‫دووشه‬

‫‪8‬‬

‫ئاماده‌کار‬ ‫ئارام شه‌مێرانى‬

‫زیندوو‬ ‫ئێر‌ه کوردستانه‌‬ ‫‪ u‬مه‌هین شوکرواڵ پور‬

‫به‌م پیرییه‌و ‌ه ک ‌ه باسى کچێنیم ده‌گێڕمه‌و ‌ه له‌رزم لێدێت‬

‫‪u‬‬

‫زۆر ب‌ه ئ���ازار‌ه ئ �ه‌و کاته‌ی ک‌ه ژنێکی‬ ‫زوڵملێکراوی نیشتمانم‪ ،‬وه‌ک ناڕه‌زایی و‬ ‫نافه‌رمانی به‌رامبه‌ر ب‌ه نابه‌رابه‌ری‪ ،‬ست‌هم‌و‬ ‫به‌شخوراوییه‌ک ک‌ه سیستمی پیاوساالری‬ ‫ب‌ه فکر‌ه ک��ۆن‌و سواوه‌کانیه‌و‌ه به‌سه‌ریدا‬ ‫ده‌سه‌پێنێت‪ ،‬جه‌سته‌ی ناسکی خۆی ئه‌دا‬ ‫به‌ده‌ست بڵێسه‌ی بێ به‌زه‌یی ئاگره‌وه‌‪.‬‬ ‫ن��اڵ��ه‌‌و ه�����اواری ج �ه‌رگ��ب��ڕی کچێکی‬ ‫سته‌ملێکراو ل‌ه سوچی ماڵێک ل‌ه هه‌ر‬ ‫گۆشه‌یه‌کی ئه‌م نیشتمانه‌‪ ،‬پاش ماوه‌یه‌ک‬ ‫ل‌ه گڕبه‌ردان له‌جه‌ست‌ه الواز‌و ناسکه‌که‌ی‪،‬‬ ‫له‌په‌راوێزی ژیاندا چاوه‌ڕێ مه‌رگی خۆی‬ ‫ده‌کات‪ .‬چه‌ند سامناک‌ه وێنه‌ی ژنێکی بێ‬ ‫تاوان ک‌ه به‌هۆی جه‌بری کلتور‌و نه‌ریت‪،‬‬ ‫رێگه‌ی سه‌لماندنی پاکی و بێ تاوانی‬ ‫خۆی ته‌نها ل‌ه خۆسوتاندندا ده‌بینێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئێر‌ه کوردستانه‌‪ ،‬له‌کوردستانێک که‌‬ ‫خۆسوتاندن ئه‌نجامێکی به‌ئازار‌و تاڵ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌و ژن‌و کچانه‌ی ب‌ه پاش ساڵیانێکی زۆر‬ ‫سه‌بر‌و چاوه‌ڕوانی ل‌ه تاریکیدا‪ ،‬ب‌ه مه‌به‌ستی‬ ‫ده‌ربازبوون ل‌ه حه‌قیقه‌تی هه‌ستپێکرا‌و تاڵی‬ ‫ژیان‪ ،‬خۆکوژی هه‌ڵده‌بژێرێت‌و به‌ره‌وڕووی‬ ‫مه‌رگ ده‌ڕوات‪.‬‬ ‫کوردستان ب‌ه هه‌ڵگرتنی رێ��ژه‌ی بااڵی‬ ‫خ��ۆک��وژی ل�‌ه ت��ون��دڕه‌وان�ه‌ت��ری��ن شێوازی‬ ‫خ��ۆی‪ ،‬وات �‌ه خۆسوتاندن‪ ،‬چه‌ند ساڵێکه‌‬ ‫ل���ه‌گ���ه‌ڵ دی��������ارده‌‌و ق �ه‌ی��ران��ێ��ک��ی ق��وڵ‬ ‫ده‌سته‌ویه‌خه‌یه‌‪ ،‬په‌تایه‌کی مه‌ترسیدار که‌‬ ‫ب �ه‌ره‌ب �ه‌ر‌ه وه‌ک ئه‌خته‌پۆتێکی ناشیرین‬ ‫خ��ۆی ب �‌ه کۆمه‌ڵگای ک���وردی نیشان‬ ‫ده‌دات‌و که‌س وه‌اڵم ده‌ره‌وه‌ی نییه‌‪.‬‬ ‫ل�ه‌م نێوه‌نده‌دا باوترین شێو‌ه بۆ کۆتایی‬ ‫ه��ێ��ن��ان ب �ه‌ژی��ان��ی ژن����ان ل �ه‌ک��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫خۆسوتاندن‌ه ک‌ه زۆرب �ه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ی‬ ‫ئ �ه‌م رێ��گ��ای�‌ه بۆکۆتایی هێنان ب�ه‌ژی��ان‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرن گروپی ته‌مه‌نی(‪15‬تا ‪)30‬‬ ‫ساڵه‌‪ .‬له‌«ئیالم»ێکه‌و‌ه ک‌ه زۆرترین رێژه‌ی‬ ‫خۆسوتاندنی ل‌ه ئێراندا هه‌ی‌ه تا هه‌رێمی‬ ‫ک��وردس��ت��ان��ێ��ک ک �‌ه ب �‌ه وت���ه‌ی وه‌زی���ری‬ ‫مافی مرۆڤه‌که‌ی النیکه‌م رۆژان‌ه ژنێک‬ ‫توشی خۆسوتاندن ده‌بێت‪ .‬ره‌هه‌نده‌کانی‬ ‫کاره‌ساته‌ک‌ه ب‌ه راده‌یه‌ک‌ه ک‌ه شایانی دیزه‌‬ ‫به‌ده‌رخۆن‌ه نیه‌‌و نیگه‌رانییه‌کانی ل‌ه میدیا‬ ‫جیهانییه‌کاندا ده‌نگی داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌جۆرێک‬ ‫چه‌ندین راپۆرتێکی هه‌ژێنه‌ر له‌مباره‌یه‌وه‌‬ ‫باڵوبوونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌کرێت دی��ارده‌ی خۆسوتاندن ل‌ه چه‌ندین‬ ‫ه��ۆک��ار ل���ه‌وان���ه‌‪ :‬ه���ه‌ژاری���ی ئ���اب���وری و‬ ‫کلتوری‪ ،‬نه‌خوێنده‌واری‪ ،‬کۆچ‪ ،‬رێژه‌ی‬ ‫زۆری دانیشتوان‌و پێکهات‌ه نادروسته‌که‌ی‪،‬‬ ‫ب و‬ ‫به‌ربه‌ست‌ه کۆمه‌اڵیه‌تییه‌کان ‌و دا ‌‬ ‫نه‌ریت‌و باوه‌ڕ‌ه هه‌ڵه‌کاندا ببینرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫گرنگترین هۆکاری ئه‌م دیارده‌ی‌ه هه‌ژاری‬ ‫کلتوری کۆمه‌ڵگای پیاوساالر‌ه ک‌ه ژن‬ ‫وه‌ک ک��ااڵی �ه‌ک چ���او ل��ێ��ده‌ک��ات‪ ،‬که‌‬ ‫خاوه‌ندارێتی ئه‌و کااڵی‌ه ته‌نها ل‌ه ده‌ستی‬ ‫پ��ی��اودای��ه‌‌و هیچ مێینه‌یه‌ک ناتوانێت‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر پ��ی��اودا راوه‌س��ت��ێ��ت‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ئه‌گه‌ر رۆڵی ل‌ه دروستکردن‌و پێکهێنانی‬ ‫کۆمه‌ڵگاشدا هه‌بێت‪.‬‬ ‫ل���‌ه ه�������ه‌زاره‌ی س��ێ��ی �ه‌م��دا م��رۆڤ��ای �ه‌ت��ی‬ ‫چ �ه‌ن��دی��ن پێشکه‌وتنی ل �‌ه ب��واره‌ک��ان��ی‬ ‫تکنۆلۆژیادا به‌خۆو‌ه دی��وه‌‌و ده‌ستکه‌وته‌‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تییه‌کانی ئه‌م پێشکه‌وتنه‌ش‪،‬‬ ‫گ �ه‌ش �ه‌ک��ردن��ی ش��ارن��ش��ی��ن��ی��ی�‌ه ب���‌ه م��ان��ا‬ ‫مۆدێرنه‌که‌ی ک‌ه هه‌ر تاکێک به‌پێوه‌ری‬ ‫«ئینسان» ب��وون��ی هه‌ڵده‌سه‌نگێنرێت ‌و‬ ‫جێگه‌ی داخ‌ه ک‌ه مۆدێلی کۆمه‌ڵگای‬ ‫ده‌ره‌به‌گایه‌تی و پیاوساالران‌ه تا ئێستاش‬ ‫له‌هه‌ندێ له‌ناوچه‌کانی کوردستاندا هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ت ب����ه‌ره‌وڕووب����وون����ه‌و‌ه ل �ه‌گ �ه‌ڵ‬ ‫ب��ۆ خ��ه‌ب��ا ‌‬ ‫ئ �ه‌م کێشه‌یه‌دا بنه‌بڕکردن ی��ان النیکه‌م‬ ‫که‌مکردنه‌وه‌ی دیارده‌ی خۆسوتاندنی ژنان‪،‬‬ ‫پێویست‌ه رۆشنگه‌ریی له‌نێو توێژه‌کانی‬ ‫خ��واره‌وه‌ی کۆمه‌ڵگادا بکرێت تا ئاستی‬ ‫فکر‌و بۆچوونه‌کان بگات‌ه راده‌یه‌ک چیتر‬ ‫ژن ب‌ه که‌م ته‌ماشا نه‌کرێت‌و له‌گه‌ڵ پیاودا‬ ‫به‌یه‌کسان سه‌یر بکرێت‪ ،‬مافی یه‌کسان‌و‬ ‫قانونی بۆ هه‌ردوو ره‌گه‌ز ده‌سته‌به‌ر بکرێت‪،‬‬ ‫تا سه‌ره‌نجام ژن بتوانێت ب‌ه به‌شداری له‌‬ ‫چاالکیی‌ه سیاسی و کۆمه‌اڵیه‌تیه‌کاندا‪،‬‬ ‫بتوانێت له‌کاتی پێویستدا به‌سه‌ر کێشه‌‌و‬ ‫گرفت‌ه ده‌رونییه‌کانیدا زاڵ بێت‪ ،‬چونکه‌‬ ‫ل‌ه راستیدا خۆکوژی مه‌رگی مرۆڤێک‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵکو مه‌رگی به‌ئازاری ژیانێکه‌‪.‬‬

‫ئه‌و چیرۆکان ‌ه زۆرو جۆراوجۆرن ک ‌ه له‌م‬ ‫واڵته‌دا به‌سه‌ر کچانى ئێمه‌دا هاتووه‌و‬ ‫تا مردن گرفتارى کردوون‪ ،‬هه‌ریه‌که‌یان‬ ‫به‌شێک ل ‌ه دڕنده‌یى به‌رامبه‌ر کچانى‬ ‫تێدای ‌ه که‌وه‌ک کااڵیه‌ک ب ‌ه خواستى باوک‬ ‫یان برا مامه‌ڵه‌ى پێو ‌ه کراوه‌‌و بێ گوێدان ‌ه‬ ‫خواستى کچه‌ک ‌ه بۆ تێرکردنى حه‌زى‬ ‫خۆیان به‌کار هێنراون‪ ،‬ژیانى (فریشته‌)‬ ‫ش یه‌کێک ‌ه له‌و چیرۆکان ‌ه ‪.‬‬

‫له‌و گۆڕانکاریان‌ه تێنه‌ده‌گه‌شتم ک‌ه ل ‌ه‬ ‫له‌شمدا ڕوویان ده‌دا‬ ‫(فریشت‌ه ڕزگار) تاز‌ه بوو بوو به‌(‪ )13‬ساڵ‌و‬ ‫(ڕوخ��ۆش دڵشاد)ى هاوڕێیشى(‪ )14‬سااڵن‬ ‫بوو‪ ،‬هه‌ردووکیان ڕۆژان�‌ه به‌ده‌م نازکردنه‌وه‌‬ ‫ب �ه‌ره‌و کانییه‌کى گونده‌که‌یان ده‌چ��وون‌و تا‬ ‫ێ قسه‌ى خۆشیان بۆ یه‌کتر ده‌گێڕایه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و ‌‬ ‫هێشتا ئاشنا نه‌بووبوون ب�ه‌و گۆڕانکاریی ‌ه‬ ‫ج�ه‌س��ت�ه‌ی��ی��ان�ه‌ى ل �‌ه ل�ه‌ش��ی��ان��دا ڕووى ده‌دا‪،‬‬ ‫نه‌یانده‌زانى ژیانى ژن‌و مێردایه‌تى ماناى‬ ‫چیه‌‪ ،‬نه‌یانده‌زانى به‌رپرسیارێتى ماڵ‌و منداڵ‬ ‫ل‌ه ئه‌ستۆ گرتن ماناى چیه‌‪ ،‬چونک‌ه له‌ناو‬ ‫خێزانه‌کانیاندا ته‌نها گرنگى ب‌ه شه‌رمنى‌و‬ ‫ێ کردن‌و‬ ‫وه‌ک خۆیان ده‌ڵێن عاقڵى ‌و به‌ڵ ‌‬ ‫بێده‌نگى ده‌دراو جگ‌ه ل‌ه ڕاپه‌ڕاندنى هه‌ندێک‬ ‫ئیشى بچوک هیچ ک��ات دانه‌نیشتبوون‬ ‫له‌گ‌ه ‌ڵ دای�ک‌و باوکیاندا تا کاتژمێرێک‬ ‫ئامۆژگارى ل‌ه ئه‌زمونى دای �ک‌و باوکیان‬ ‫وه‌ربگرن‪( .‬فریشته‌) ده‌ڵێت تا سه‌تڵێک ئاومان‬ ‫ده‌برده‌و‌ه بۆ ماڵه‌و‌ه زۆرمان پێده‌چوو‪ ،‬نیوه‌یمان‬ ‫ده‌ڕش��ت ب‌ه ش��ان‌و ملى خۆماندا‪ ،‬ج��ارى وا‬ ‫هه‌بوو به‌شى ده‌موچاو شۆردنێکمان ده‌برده‌وه‌‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم س���ه‌ره‌ڕاى ئ���ه‌وه‌ى ک�‌ه دای��ک��م ژنێکى‬ ‫نه‌خوێنده‌وار بوو ئاستى وشیارى خراپ بوو‬ ‫له‌گ‌ه ‌ڵ ئه‌وه‌شدا زۆرى خۆشده‌ویستم‌و وه‌ک‬ ‫ب��اوک��م ن�ه‌ب��وو‪( ،‬فریشته‌) ل��ێ��ره‌دا که‌مێک‬ ‫ده‌وه‌ستێت‌و فرمێسکه‌کانى ده‌که‌ون‌ه کۆشى‌و‬ ‫ب�ه‌ده‌م هه‌نسک‌و به‌ره‌نسکه‌و‌ه ده‌یگێڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئێواره‌یه‌کیان باوکم هاته‌وه‌و هه‌ندێک دیارى‬ ‫بۆ هێنابووم ئه‌و‌ه یه‌که‌مجار بوو ببینم باوکم‬ ‫منى که‌وتووه‌ته‌و‌ه بیر‪ ،‬پێیوتم «کچم ئه‌مان ‌ه‬ ‫دیارى هاوڕێیه‌کمن بۆ تۆ» منیش بێ ئه‌وه‌ى‬ ‫بپرسم ئه‌و هاوڕێیه‌ت کێی‌ه لێم وه‌رگرت‌و تا‬ ‫شه‌وگارێکى دره‌ن���گ سه‌یرم ده‌ک���ردن‌و بۆ‬

‫‪n‬‬

‫قوربانیدان به‌بێ خواست فۆتۆ‪ /‬ئینته‌رنێت‬

‫به‌یانیه‌که‌ى جله‌کانم له‌به‌ر کردبوو‪ ،‬خشڵ‌و‬ ‫جوانکارییه‌کانم کردو ب‌ه خۆمه‌وه‌‪ ،‬ک‌ه سبه‌ى‬ ‫«ڕوخۆش» م دى ده‌بینم زۆرێک له‌و دیارى‬ ‫یانه‌ى ب‌ه من دراون بۆ ئه‌ویش براون‌و ئه‌ویش‬ ‫زۆر دڵخۆشه‌‪ ،‬ئیتر تێگه‌شتین ک‌ه باوکى من‬ ‫بۆ ئه‌و و باوکى ئه‌و بۆ من شتیان کڕیوه‌‪.‬‬ ‫لێره‌و‌ه باسى هاوڕێکه‌م ناک‌هم‌و ته‌نها‬ ‫کوێره‌وه‌رى یه‌کانى خۆم ده‌گێڕمه‌وه‌‬ ‫(فریشته‌) ده‌گێڕێته‌وه‌‪ ،‬ئ�ه‌وه‌ن��ده‌ى پێنه‌چوو‬ ‫باوکم وتى کچم ئه‌تده‌م ب‌ه شوو ب‌ه پیاوێکى‬ ‫هاوڕێم‌و ئه‌و پیاوه‌ش زۆر چاکه‌و تۆش به‌خته‌وه‌ر‬ ‫ده‌بیت‪ ،‬وه‌ک ئه‌وه‌ى خه‌و ببینم حه‌په‌سابووم‪،‬‬ ‫باوکم به‌رده‌وام وه‌سفى هاوڕێکه‌ى بۆ ده‌کردم‪،‬‬ ‫منیش وڕبوو بووم‌و سه‌یرى ناوچاوانیم ده‌کرد‪،‬‬ ‫پێشتر چوو بووم‌ه شایى‌و هه‌ڵپه‌ڕکێ‌و باسى‬ ‫شوو کردن‌و ژن هێنانم بیستبوو‪ ،‬به‌اڵم وه‌ک‬ ‫ئه‌وه‌ى خۆم به‌و منداڵی‌ه شوو بکه‌م ئێستاش‬ ‫ک‌ه ده‌یگێڕمه‌و‌ه ته‌زو ب‌ه له‌شمدا دێت‪ ،‬چونک ‌ه‬ ‫من ئه‌وکات‌ه ته‌نها (‪ )13‬سااڵن ده‌ب��ووم‪ ،‬به‌‬ ‫ه�ه‌رح��اڵ ڕام��ک��ردو ب��اوک��م ک�ه‌وت�‌ه شوێنم‌و‬ ‫هێنامیه‌و‌ه بۆ ماڵه‌وه‌و هیچ لێى نه‌دام‌و قسه‌ى‬ ‫ناخۆشیشى نه‌کرد‪( ،‬فریشته‌) به‌رده‌وام ده‌بێت‌و‬

‫ب‌ه له‌چکه‌که‌ى چ��اوى ده‌سڕێت‌و منیش تا‬ ‫م��اوه‌ی �ه‌ک ڕی��ک��ۆرده‌ره‌ک �ه‌م الده‌ب���ه‌م‪ ،‬دوات��ر‬ ‫ده‌ڵێت‪ ،‬بۆ ڕۆژێکى دواى ئه‌و‌ه مه‌الیان هێناو‬ ‫م��اره‌ی��ان ک��ردم‌و بڕیاریاندا بمگوازنه‌و‌ه بۆ‬ ‫ێ الدێکه‌مان جێهێشت‌و‬ ‫(س‪،‬ح)ى مێردم ب‌ه پ ‌‬ ‫ک�‌ه گه‌شتین‌ه س �ه‌ر ج���اده‌ى قیر ده‌س��ت��ى له‌‬ ‫هه‌موو سه‌یاره‌یه‌ک ڕاده‌گرت تا بچینه‌و‌ه بۆ‬ ‫ماڵه‌که‌ى خۆى‪ ،‬فریشت‌ه ده‌ڵێت‪ ،‬یه‌که‌م شه‌و و‬ ‫یه‌که‌م مانگم ب‌ه سه‌د ساڵ لێ ڕۆشت‪ ،‬پاشان‬ ‫به‌ره‌و باوانیان کردمه‌وه‌‪.‬‬ ‫چیان ل‌ه من کرد (روخۆش)یش به‌سه‌رى‬ ‫هاتبوو‬ ‫(فریشته‌) ده‌ب��ێ��ت ب�‌ه ژن‌و ده‌ی �ه‌وێ��ت بچێت‬ ‫سه‌ردانى (ڕوخۆش)ى هاوڕێى بکات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بۆى ده‌رده‌که‌وێت ئه‌ویش بوو‌ه ب‌ه ژنى باوکى‌و‬ ‫ئه‌مه‌ى ک‌ه کراو‌ه خوێن ب‌ه خوێن‌و ژن ب‌ه ژن‬ ‫بووه‌و ئێستا باوکى هه‌ردووکیان خاوه‌نى ژنى‬ ‫دووه‌من‌و تاز‌ه زاوان‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه (فریشته‌) زۆر‬ ‫بێتاقه‌ت ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم (ڕوخ��ۆش) ب‌ه ڕاده‌ى‬ ‫ئه‌و نابێت‪ ،‬چونک‌ه مێرده‌که‌ى (ڕوخۆش) وات ‌ه‬ ‫باوکى (فریشته‌) گه‌نجتر ده‌بێت‌و (ڕوخۆش)‬ ‫ی��ش س��اڵ��ێ��ک ل �‌ه (ف��ری��ش��ت �ه‌) گ���ه‌وره‌ت���ره‌‪،‬‬

‫(ف��ری��ش��ت�ه‌) ده‌دوێ�����ت‌و ده‌ڵ��ێ��ت‪،‬ک �‌ه (س‪،‬ح)‬ ‫ى مێردم ه��ات�ه‌و‌ه ب‌ه دوام���داو بردمیه‌و‌ه بۆ‬ ‫ده‌ربه‌ندیخان ئیتر له‌و ڕۆژه‌و‌ه ژیانى من وه‌ک‬ ‫سه‌گێکى بریندارى بێ نان‌و ئاو وابوو‪ ،‬چونکه‌‬ ‫دڵى لێم پیس بوو ب‌ه جۆرێک یه‌ک چرک ‌ه‬ ‫ده‌رگاى حه‌وش‌ه بکرایه‌ته‌و‌ه ئه‌یقیڕاند «ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌رپێکه‌ت کوا ؟؟» یان له‌گ‌ه ‌ڵ که‌سێک‬ ‫ب��دوام��ای�‌ه ده‌ی���وت «ئ�ه‌م�‌ه کێیه‌؟؟ چیتان‬ ‫وت؟؟» کار گه‌شتبوو‌ه ڕاده‌یه‌ک نه‌مده‌وێرا‬ ‫ده‌ست بکه‌م‌ه ملى خاڵم ل‌ه کاتێکدا شه‌رعى‬ ‫ئیسالمیش ده‌رفه‌ت ده‌دات خاڵ‌و خوشکه‌زا‬ ‫پێکه‌و‌ه بخه‌ون‪ ،‬به‌اڵم براو خوشک بۆیان نیه‌‪.‬‬ ‫(فریشته‌) ده‌ڵێت‪،‬هه‌رچى موڵک‌و ماڵیشى‬ ‫هه‌بوو له‌سه‌ر کوڕ‌ه تاقانه‌که‌ى تاپۆى کرد‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ى خۆى مرد من هیچم به‌ر نه‌که‌وێت‪.‬‬ ‫براکه‌م ل‌ه به‌غداد هاته‌وه‌و شه‌ڕ ڕوویدا‬ ‫ل �‌ه درێ����ژه‌ى قسه‌کانیدا (ف��ری��ش��ت�ه‌) وت��ى‪،‬‬ ‫برایه‌کم هه‌بوو له‌خۆم گ�ه‌وره‌ت��ر ب��وو‪ ،‬پێش‬ ‫ئ����ه‌وه‌ى م��ن ب����ه‌زۆر ب���ده‌ن ب �‌ه (س‪،‬ح) ئ�ه‌و‬ ‫ڕۆشتبوو بۆ به‌غداد بۆ کرێکارى‌و داماوى‪،‬‬ ‫ک‌ه هاتبۆو‌ه هه‌واڵى منى پرسى بوو‪ ،‬پێیان‬ ‫وتبوو شووى کردووه‌و ل‌ه ده‌ربه‌ندیخانه‌‪ ،‬ئه‌ویش‬

‫تێگه‌شتبوو من چۆن ژن ب‌ه ژنم پێکراوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫قاچى باوکمى شکانبدوو‪ ،‬ل‌ه (ڕوخ��ۆش)ى‬ ‫هاوڕێمى دابوو ک‌ه بوو بوو ب‌ه باوه‌ژنم‪ ،‬ئیتر‬ ‫دواى شکات کردن له‌الیه‌ن باوکمه‌و‌ه براکه‌م‬ ‫ده‌گیرێت‌و ده‌کرێت‌ه سجنه‌وه ‌و ژیانى ئێمه‌ش‬ ‫وه‌ک خۆى ده‌س��ت پێده‌کاته‌وه‌و دواى ئه‌م ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ى تر پیاوه‌که‌م له‌گه‌ڵم خراپتر ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه پیر بوو وه‌جاخکوێر بووین‬ ‫(فریشته‌) ده‌ڵ��ێ��ت‪ ،‬ل �ه‌ب �ه‌ر ئ���ه‌وه‌ى (س‪،‬ح)‬ ‫زۆر ته‌مه‌نى ب‌ه به‌ریه‌و‌ه نه‌مابوو منداڵمان‬ ‫نه‌بوو‪ ،‬بۆی‌ه تا ئێستاش ک‌ه بێوه‌ژنم منداڵى‬ ‫خه‌ڵکى ده‌الوێنمه‌وه ‌و خۆم بێبه‌ریم ل‌ه ته‌نها‬ ‫ک��ۆرپ�ه‌ی�‌هک‌و ن��ازان��م ئ�ه‌رک��ى دایکایه‌تى‌و‬ ‫خۆشه‌ویستى منداڵ‌و نازى ڕۆڵ‌ه چۆنه‌‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫ئاواته‌و‌ه بووم منداڵێکم هه‌بێت‌و ئه‌و هه‌موو‬ ‫زوڵمه‌ى ک ‌ه لێیان کردووم بۆی بگێڕمه‌و‌ه و ل ‌ه‬ ‫ژوور سه‌رمه‌و‌ه بیبینم ‌و جارێک بڵێت دایه‌و‬ ‫ئیتر من بمرم‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌شم نه‌دى‌و ئێستا من‬ ‫ته‌نها خاوه‌نى خه‌مم‌و به‌س‪ ،‬فریشت‌ه دیسانه‌وه‌‬ ‫له‌تاو پڕمه‌ى گریان من ناچار ده‌ک��ات�ه‌وه‌‬ ‫چاوپێکه‌وتنه‌ک‌ه بوه‌ستێنم‪( .‬ئێر‌ه شوێنى‬ ‫فرمێسک‌و ئاهى ئه‌و کچ‌ه کورده‌ی‌ه ‪.).....‬‬ ‫ک‌ه مرد جا زانیم د‌ه ساڵ‬ ‫ل‌ه باوکم گه‌وره‌تره‌‬ ‫ل‌ه کۆتایى گێڕانه‌وه‌ى سه‌رگوزه‌شته‌یه‌ک‬ ‫ل‌ه ژیانى (فریشته‌) ده‌ڵێت‪ ،‬کاتێک که‌‬ ‫(س‪،‬ح)ى مێردم م��ردو ل‌ه پرسه‌که‌یدا بۆ‬ ‫یه‌که‌مجار ته‌سکه‌ره‌که‌یم بینى جا زانیم‬ ‫د‌ه سا ‌ڵ ل‌ه باوکم ب‌ه ته‌مه‌نتر بووه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ه��ۆک��ارى ئ��ه‌و‌ه ب��وو ک�‌ه منداڵمان نه‌بێت‪،‬‬ ‫بۆی‌ه ناوهێنراو ده‌ڵ��ێ��ت‪ ،‬ه�ه‌رچ��ۆن بێت من‬ ‫ئه‌و ده‌بوورم‌و هه‌موو ئه‌وانه‌ى منیان والێکرد‬ ‫ده‌یانده‌م‌ه ده‌ست خودا‪.‬‬ ‫هاوڕێکه‌م خاوه‌نى منداڵ‌ه ل‌ه باوکم‪.‬‬ ‫(فریشته‌) ده‌ڵێت‪ ،‬بۆ ه�ه‌ر که‌سێکى باس‬ ‫ب��ک �ه‌ی �ت‌و بڵێى ئ �ه‌م �‌ه چ��ی�‌ه «ه��اوڕێ��م �ه‌و‬ ‫باوه‌ژنمه» یان «منداڵى هاوڕێکه‌م برامه‌»‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ت ئ�ه‌م�‌ه م�ه‌ت�ه‌ڵ�ه‌و پێده‌که‌نێت‪ ،‬ب�ه‌اڵم‬ ‫ئه‌و‌ه منم‌و وام به‌سه‌ر هاتووه‌‪( ،‬ڕوخ��ۆش)ى‬ ‫هاوڕێ‌و باوه‌ژنم ئێستا خاوه‌نى کوڕ‌و کچى‬ ‫خۆیه‌تى منیش چاوه‌ڕێم بمرم‌و چۆن ب‌ه ته‌نیا‬ ‫هاتم ئاوه‌هاش ب‌ه ته‌نیا ب��ڕۆم‌و نه‌وه‌یه‌کیشم‬ ‫لێجێنه‌مێنێت‪ ،‬چونک‌ه دواى ئه‌وه‌ى به‌سه‌رمدا‬ ‫هات نه‌مویست جارێکى تر شوو بکه‌مه‌وه‌و‬ ‫پیاوم ال بوو ب‌ه دێوه‌زمه‌یه‌کى زاڵم‪.‬‬ ‫تێبینى‪ /‬ناوه‌کان خوازراون‬

‫زه‌حمه‌ت ‌ه له‌گه‌ڵ پیاوێک بژیت ک ‌ه دڵى له‌الى تۆ نه‌بێت‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫ئااڵ به‌رزنجى‬ ‫هه‌رچه‌ند ‌ه ته‌القدراو ‌ه و ئێستا له‌گه‌ڵ‬ ‫کچه‌(‪)2‬ساڵه‌که‌ى له‌ماڵى باوکى ژیان‬ ‫به‌سه‌ر ده‌بات‪ ،‬به‌اڵم شن ‌ه ئێستا دڵى‬ ‫له‌جاران خۆشتر ‌ه و به‌گوته‌ى خۆى‬ ‫په‌شیمان نی ‌ه له‌و بڕیاره‌ى داویه‌تى‪ ،‬ئه‌و‬ ‫زۆر ب ‌ه بڕوا به‌خۆبوونه‌و ‌ه ده‌ڵێت‪ :‬ژیان‬ ‫ئه‌گه‌ر ب ‌ه لێک تێنه‌گه‌یشتن و نه‌بوونى‬ ‫رێزى یه‌کترى بێت‪ ،‬ئه‌وا نه‌بوونى‬ ‫باشتر ‌ه ‪.‬‬

‫شن‌ه ته‌نیا (‪)23‬س���اڵ ل�‌ه ب�ه‌ه��ارى ته‌مه‌نى‬ ‫تێپه‌راندو‌ه ئێستا له‌ماڵى باوکى له‌گه‌ڵ کچ ‌ه‬ ‫دووساڵه‌که‌ى ده‌ژى‪ ،‬دواى ئه‌وه‌ى ماوه‌ى (‪)3‬‬ ‫ساڵ بوو شووى به‌دڵشاد کرد ئه‌ویش له‌رێگای‬ ‫خۆشه‌ویستیه‌کى قول و درێژخایه‌ن ‪ ،‬دواجار‬ ‫شن‌ه هه‌روه‌ک خۆى ده‌ڵێ هه‌موو قسه‌کانى‬ ‫ماڵه‌وه‌ى به‌الو‌ه نا به‌س بۆ دڵشاد بێت و ئه‌نجام‬ ‫شوویپێکرد‪ ،‬به‌اڵم به‌جیابونه‌و‌ه کۆتایی هات‬ ‫ئه‌و ژنێکى ره‌نگ ئه‌سمه‌ر و که‌مه‌ر باریک‬ ‫و تاراده‌یه‌ک جوانه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر یه‌کێک نه‌یناسى‬ ‫نازێ شویکردوه‌‪ ،‬شن‌ه پێچه‌وانه‌ى زۆربه‌ى‬ ‫ئافره‌ت‌ه ته‌القدراوه‌کانى تر ب��ڕواى به‌وه‌هه‌بوو‬ ‫ک‌ه جارێکى تر شووبکاته‌وه‌‪ ،‬پێیوابوو ژیان‬ ‫ه جیابوونه‌وه‌ی هاوسه‌ره‌کان‬ ‫ناوه‌ستێ به‌ڵکو ب �ه‌رده‌وام �ه‌‪ ،‬بۆی‌ه سه‌ره‌تاى ‪ n‬ل ‌‬ ‫به‌سه‌رهاته‌که‌ى به‌مجۆر‌ه گێراوه‌‪ :‬ل‌ه ته‌مه‌نى‬ ‫(‪)19‬ساڵیمدا کاتێک له‌قۆناغى یه‌که‌مى وانه‌بوو تادواجار ب‌ه ئاشکرا پێى راگه‌یاندم و‬ ‫زانکۆ بووم هه‌روه‌ک هاورێیانى ترى زانکۆ نیازى خۆى پێیوتم‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ دڵشاد یه‌کترمان ناسى و په‌یوه‌ندیه‌کى شن‌ه تا ئه‌وکات‌ه زۆر به‌هێمنى به‌سه‌رهاته‌که‌ى‬ ‫هاوڕێیانه‌ى ئاسایمان هه‌بوو‪ ،‬له‌و رۆژان‌ه ئه‌وه‌ى خۆ ده‌گێرایه‌وه‌‪ ،‬چونک‌ه به‌گوته‌ى خۆى ئه‌و‬ ‫بیرم لێنه‌کردو‌ه په‌یوه‌ندى خۆشه‌ویستى و ژیانى کاتان‌ه خۆشترین ساته‌کانى ژیانى بووه‌‪ ،‬پاشان‬ ‫هاوسه‌رى بوو‪ ،‬هه‌روه‌ک زۆرجار له‌ناو هاوڕێیانم وتى‪ :‬دواى ئه‌وه‌ى به‌قسه‌ى بریقه‌دار هه‌ڵخه‌ڵه‌تام‬ ‫باسیان ده‌ک��رد‪ ،‬چونک‌ه خه‌مى من جارێ و ب‌ه داواکاریه‌که‌ى دڵشاد رازیبووم‪ ،‬پاشان‬ ‫ته‌واوکردنى خوێندن و دام �ه‌زران بوو‪ .‬به‌اڵم ل‌ه قۆناغى دووه‌م��ى زانکۆ هاته‌خوازبێنم و‬ ‫به‌تێپه‌ڕبوونى کات و یه‌کتر بینینى ڕۆژان ‌ه کاره‌کان هه‌مووى ته‌واو بوو‪ ،‬ئێمه‌ش خوێندنى‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوڕێیان‪ ،‬وه‌ک خۆى نه‌مایه‌و‌ه و ئه‌و زانکۆمان بۆساڵێک دواخ��س��ت‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫هاوڕێیه‌تی‌ه له‌گه‌ڵ دڵشاد چوو‌ه قۆناغێکى س��ه‌ره‌ت��ا دڵ���م خ���ۆش ب���وو ک �‌ه دڵ��ش��اد منى‬ ‫تره‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تى له‌الیه‌ن دڵشاد خۆى‪ ،‬چونک ‌ه خۆشده‌وێ و ده‌توانین تاسه‌ر به‌یه‌که‌و‌ه بژین‪،‬‬ ‫من بێ ئاگابووم له‌وه‌ى ئه‌و به‌نیازى من‌ه و هه‌ر ئه‌مانه‌ش وایانکرد ژیانى هاوسه‌ریم له‌ال‬ ‫ده‌یه‌وێ بمخوازێ‪ ،‬پاشان وورد‌ه وورد‌ه خۆى لێم گرنگتر بێت ل‌ه خوێندنى زانکۆ‪ ،‬چونک‌ه هه‌ر‬ ‫نزیک ده‌کرده‌و‌ه و ب‌ه بیانوى جۆراوجۆر قسه‌ى له‌بنه‌ڕه‌تدا هه‌وڵدانى من بۆ خوێندن هه‌مووى‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌کردم به‌جۆرێک له‌گه‌ڵ کچانى تر بۆ دوا رۆژه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تى ماڵى باوکى دڵشاد‬

‫منداڵ زه‌ره‌رمه‌ندا فۆتۆ‪ /‬ئینته‌رنێت‬ ‫زه‌نگین ب��وون هیچ کێشه‌یه‌کى ئابووریمان‬ ‫ن�ه‌ب��وو‪ ،‬بۆی‌ه ت��اڕاده‌ی �ه‌ک ژیانى قوتابى و‬ ‫هاوڕێکانمان له‌یادچۆو‌ه ‪ ،‬ئ �ه‌وه‌ى به‌المه‌و‌ه‬ ‫گرنگ بوو خۆم و هاوسه‌ره‌که‌م بوو ‪.‬‬ ‫شن‌ه هات‌ه س�ه‌ر ن��اوه‌رۆک��ى به‌سه‌رهاته‌که‌ى‬ ‫و پێیوتین‪:‬دواى چه‌ند مانگێک ل‌ه ژیانى‬ ‫ه��اوس �ه‌ری��م��ان هه‌ستم ک���رد دڵ��ش��اد هه‌مان‬ ‫هه‌ڵسوکه‌وتى ه �ه‌رزه‌ک��اران �ه‌ى خ��ۆى ده‌ک��ات‬ ‫و به‌جۆرێک ده‌رده‌ک����ه‌وت ک�‌ه هیچ ج��ۆر‌ه‬ ‫گۆڕانکاریه‌ک ل‌ه ژیانى رووینه‌دابێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫هه‌ڵسوکه‌وته‌ش بۆ من نه‌بوو‪ ،‬به‌ڵکو بۆ ده‌ره‌و‌ه‬ ‫ب��وو‪ ،‬ئ�ه‌و به‌هۆى قه‌ره‌باڵغى ماڵه‌و‌ه وه‌ک‬ ‫خوشک و دایک و باوک و براکانى به‌هه‌لى‬ ‫ده‌زان��ى و ب‌ه بیانوى کارکردن ل �ه‌ده‌ره‌و‌ه زۆر‬ ‫که‌م له‌ماڵ بێت‪ ،‬ته‌نانه‌ت تا دره‌نگانى شه‌و‬ ‫نه‌ده‌گه‌ڕایه‌وه‌‪ ،‬له‌کاتێک من زانکۆم جێهێشت‬

‫و هه‌موو خۆشیه‌کى دونیام قوربانى ئه‌و کرد‪،‬‬ ‫که‌چى له‌الى ئه‌و نه‌باى بێ و نه‌باران‪ ،‬ئه‌و‬ ‫قس‌ه و به‌ڵینانه‌ى به‌منى داب���وو هه‌مووى‬ ‫پێچه‌وان‌ه ده‌رچوو‪ ،‬ئه‌وه‌ى زیاتر منى له‌ماڵه‌وه‌‬ ‫گۆشه‌گیرکرد سکپڕى و منداڵ بوون بوو‪،‬‬ ‫ک �‌ه دواى ساڵێک کچێکمان ب���وو‪ ،‬به‌و‬ ‫گۆڕانکاری‌ه دڵخۆشبووم‪ ،‬چونک‌ه له‌وبڕوایه‌دا‬ ‫ب���ووم ئیتر دڵ��ش��اد واز ل���ه‌و هه‌ڵسوکه‌وته‌‬ ‫هه‌رزه‌کاریان‌ه دێنێت و ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه دۆخى‬ ‫ج��اران��ى‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ���ه‌وه‌ى چ���اوه‌ڕوان���ى ن�ه‌ب��ووم‬ ‫روویده‌دا‪ ،‬تا ئه‌وکاته‌ى بۆم ده‌رکه‌وت دڵشادى‬ ‫هاوسه‌رم په‌یوه‌ندى له‌گه‌ڵ کچێکى تر هه‌یه‌‬ ‫و زۆرب���ه‌ى کاته‌کانى ل�ه‌گ�ه‌ڵ ئ �ه‌و به‌سه‌ر‬ ‫ده‌ب���ات‪ .‬هه‌رچه‌ند‌ه هه‌وڵمدا ب��ڕوا به‌هه‌واڵه‌‬ ‫ناخۆش‌ه نه‌که‌م ک‌ه له‌رێگاى هاورێیه‌کى‬ ‫کۆنى زانکۆو‌ه پێم گه‌یشت‪ ،‬به‌اڵم قسه‌کان‬

‫واده‌رچوون و هه‌واڵه‌ک‌ه راست بوون‪ ،‬به‌هۆیه‌وه‌‬ ‫هه‌ستم ده‌ک��رد ورد‌ه ورد‌ه هیواو ئاواته‌کانم‬ ‫وه‌ک م��ۆم له‌تاریکى ده‌توێنه‌و‌ه و به‌بینى‬ ‫کۆرپه‌له‌که‌شمان ئه‌و ئازار‌ه زیاتر ده‌بوون ‪.‬‬ ‫پاشان شن‌ه باسى چۆنیه‌تى جیابونه‌وه‌ى له‌دڵشاد‬ ‫و بیرکردنه‌و‌ه ل �ه‌دوارۆژى خۆى کرد و وتى‪:‬‬ ‫دواى ئه‌وه‌ى به‌ڕاستى بۆم ده‌رکه‌وت ک‌ه باوکى‬ ‫کچه‌که‌م چاو ل‌ه ده‌ره‌و‌ه و نایه‌وێ ژیانێکى‬ ‫ئاسایی وه‌ک دوو هاوسه‌ر بژیت‪ ،‬ئیتر من‬ ‫بڕیارى جیابونه‌وه‌مدا و جگ‌ه ل‌ه کچه‌که‌م‬ ‫ده‌ستم له‌هه‌موو مافه‌کانى ت��رم هه‌ڵگرت‪،‬‬ ‫چونک‌ه ئیتر زه‌حمه‌ت بوو له‌گه‌ڵ پیاوێک‬ ‫بژیت ئه‌و دڵى له‌الى تۆ نه‌بێت‪ ،‬له‌کاتێکدا ئه‌و‬ ‫منى ب‌ه خۆشه‌ویستى هێنابوو‪ ،‬به‌اڵم دیاربوو‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندى له‌خۆبایی کردبوو‪ ،‬هه‌روه‌ها رێزى‬ ‫ئه‌و به‌ڵێن و په‌یمانه‌کانى به‌منى دابوو نه‌گرت‬ ‫و له‌ماناى ژیانى ه��اوس �ه‌رى نه‌ده‌گه‌یشت‪،‬‬ ‫ئه‌وبوو ل‌ه رێگاى که‌سوکارى هه‌ردووال زۆر‬ ‫ه �ه‌وڵ��درا ک‌ه ئ �ه‌وک��ار‌ه نه‌کرێت‪ ،‬ب �ه‌اڵم من‬ ‫له‌بڕیارى خۆم ب �ه‌رده‌وام بووم و خێزانه‌که‌شم‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ى سه‌ره‌تا به‌و زه‌واج‌ه رازی نه‌بوون‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وان ئه‌و په‌ڕى ئازادیان ب‌ه من به‌خشى‬ ‫ل‌ه هه‌ڵبژاردنى جۆرى ژیانم‪ ،‬بۆی‌ه به‌جیابونه‌وه‌‬ ‫کۆتایی ب‌ه ژیانى من و دڵشاد هات و ئێستا‬ ‫کچه‌که‌م له‌الیه‌‪.‬‬ ‫له‌دواجار شن‌ه به‌مجۆر‌ه کۆتایی ب‌ه گێڕانه‌وه‌ى‬ ‫به‌سه‌رهاته‌که‌ى دێنێت و ده‌ڵێت ‪:‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫ل�ه‌ک��ۆم�ه‌ڵ��گ��اک�ه‌م��ان زه‌ح��م �ه‌ت �‌ه له‌وته‌مه‌نه‌‬ ‫ئافره‌ت ته‌اڵق بدرێت‪ ،‬به‌تایبه‌تى بۆمن که‌‬ ‫ژیانی خۆم له‌سه‌ر ئه‌و دا‌نا و قسه‌ى هه‌موو‬ ‫که‌سێکم به‌الوه‌نا‪ ،‬که‌چى ئه‌و ب �ه‌رده‌وام بوو‬ ‫ل‌ه س�ه‌ر هه‌ڵسوکه‌وت‌ه ه�ه‌رزه‌ک��اران�ه‌ک�ه‌ى و‬ ‫نه‌یتوانى درێ��ژ‌ه به‌و هاوسه‌رگیری‌ه ب��دات و‬ ‫ژیانى من و کچه‌مى تووشى تاریکى کرد‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم له‌به‌ر ئ �ه‌وه‌ى خ��ۆم ب‌ه خه‌تابار نازانم‬ ‫ه �ه‌وڵ ده‌ده‌م جارێکى تر ژی��ان له‌سه‌ره‌تاوه‌‬ ‫ده‌ست پێبکه‌مه‌وه‌‪ ،‬بۆئه‌مه‌ش قسه‌ى خه‌ڵک‬ ‫به‌المه‌و‌ه گرنگ نیه‌‪ ،‬گرنگ ئه‌وه‌ی‌ه له‌سه‌ر‬ ‫رێگایه‌کى راست ده‌ڕۆم و درێژ‌ه ب‌ه خوێندن‬ ‫ده‌ده‌م‪ ،‬ب��ۆی �‌ه ل������ه‌دواڕۆژ ش��ووک��ردن��ه‌و‌ه و‬ ‫ده‌سپێکردنه‌وه‌ى ژیانى هاوسه‌ری ب‌ه ئاسایی‬ ‫ده‌زان����م ‪ ،‬م�ه‌رج��ی��ش نی‌ه ه �ه‌م��وو پیاوێک‬ ‫وه‌ک یه‌ک بێت‬

‫قه‌ڵغانى زیندو‪:‬‬ ‫تا ئازادى کوردستان له‌ چاالکى به‌رده‌وامین‬ ‫ئاماده‌کار‬

‫کاوه‌ ئیبراهیم‬ ‫قه‌ڵغانى زیندوى پارێزگاى سلێمانى‬ ‫ک ‌ه ل ‌ه ده‌یان گه‌نج پێکهاتوو ‌ه ل ‌ه (‪24‬‬ ‫ـ ‪)27‬ى ئاب به‌ره‌و قه‌ندیل به‌ڕپێوانى‬ ‫س��ێ رۆژ ‌ه گ��ه‌ی��ش��ت��ن�� ‌ه ب��ازگ��ه‌ی‬ ‫(ده‌ره‌کۆتر)ى سه‌نگه‌سه‌ر و رێگریان‬ ‫لێکرا ل�� ‌ه وه‌اڵم���ى پرسیاره‌کانى‬ ‫رۆژنامه‌ى (چه‌تر)دا کۆژین کاو ‌ه به‌‬ ‫نوێنه‌رى گروپ داخوازی و مه‌به‌ست‬ ‫و رووداو و په‌یامه‌کانیان دێنێته‌‬ ‫زمان‪.‬‬

‫چه‌تر‪ :‬بۆچى ئێو‌ه بونه‌ت‌ه قه‌ڵغانى زیندو؟‬ ‫_ وه‌ک تاکێکى کورد هه‌ستمان کرد ئه‌م‬ ‫قۆناغ‌ه گرنگ‌ه و شه‌پۆلێکى گۆڕانکارى‬ ‫ب‌ه تایبه‌ت ل‌ه رۆژهه‌اڵتى ناوه‌ڕاست به‌ڕێوه‌یه‌‬ ‫و هیچ کاتێک ل�‌ه م��ی��ژوودا نه‌ماندیوه‌‬ ‫داگیرکه‌رانى کوردستان ب‌ه وێنه‌ى ئه‌مڕۆ‬ ‫بکه‌ون‌ه قه‌یرانه‌و‌ه و ئه‌و هێرشانه‌ى ده‌وڵه‌تانى‬ ‫داگیرکه‌ر ل‌ه زه‌لیلى و ته‌نگاویه‌و‌ه دێ‪،‬‬ ‫کاتێکیش ده‌ب��ی��ن��ن ک����ورد ب��ۆت �‌ه ه��ێ��ز و‬ ‫توانایى ئ���ه‌وه‌ى ل�‌ه داه��ات��ووی�ه‌ک��ى نزیکدا‬ ‫ده‌ب��ێ��ت ئ���ازادى خ��ۆى بستێنێت ب�‌ه هه‌موو‬ ‫چه‌ک‌ه پێشکه‌وتووه‌کان‪ ،‬دژمنان له‌سه‌روى‬ ‫هه‌موویاندا ئه‌مریکا و تورکیا و ئێران له‌‬ ‫ناویاندا وه‌ک پیالنگێڕیه‌کى نێوده‌وڵه‌تى که‌‬ ‫چۆن به‌سه‌ر به‌رێز «عه‌بدواڵ ئۆجه‌الن»یان‬ ‫هێنا‪ ،‬دووبار‌ه ل‌ه که‌سایه‌تى «ئۆجه‌الن»دا‬ ‫ب‌ه سه‌ر گشتی گه‌لی کوردستان دێننه‌و‌ه و‬ ‫ئێم‌ه ئه‌و‌ه ده‌بینین ک‌ه بوونمان ک‌ه بریتیی‌ه له‌‬ ‫ناسنامه‌ى ئازاد (زمان‪ ،‬کلتور‪ ،‬خاک‪)...‬‬ ‫ل�‌ه ژێ��ر ده‌س��ت��ى دوژم��ن��ان��دا دی��ل ک���راو‌ه و‬ ‫کوشتنمان ره‌وا ک��راو‌ه ‌و ه �ه‌وڵ ده‌ده‌ن له‌‬ ‫بێده‌نگیدا بمانکوژن‪ ،‬ئه‌م‌ه په‌سه‌ند ناکه‌ین‬ ‫ئێستا ئێم‌ه ئۆمێدێکمان هه‌ی‌ه بزوتنه‌وه‌یه‌ک‬ ‫ده‌بینن ب‌ه سیستم و ئایدۆلۆژى لێگه‌رینى‬ ‫ئ��ازادى ک‌ه پشت‌ئه‌ستور ب‌ه ژینگه‌پارێزى‪،‬‬ ‫ئ������ازادی ره‌گ������ه‌زى و دی���م���وک���راس���ى به‌‬ ‫مه‌فهومێکى ه��اوس�ه‌ن��گ��ى ب �ه‌رگ��رى ل�ه‌و‬ ‫نرخانه‌ى ئێم‌ه ده‌ک��ات و گه‌شه‌ى پێده‌دات‬ ‫ئێمه‌ش ب‌ه رۆحێکى فیدایى خۆمان ده‌که‌ینه‌‬ ‫قه‌ڵغانى زیندو‪ ،‬زۆرن له‌و که‌سانه‌ى هه‌ست‬ ‫به‌و‌ه ده‌که‌ن‪ ،‬ئێم‌ه کۆبووینه‌و‌ه و بووین‌ه سێ‬ ‫گروپی قه‌ڵغانی زیندو ده‌ستمان ل‌ه ده‌ستى‬ ‫یه‌کتر ن���اوه‌‪ ،‬بۆی‌ه گ �ه‌ر ئێمه‌ش گیانمان‬ ‫نه‌مێنێت‪ ،‬ئه‌و‌ه ده‌بێ گه‌ریال پارێزراو بێت‪.‬‬ ‫وره به‌خشینه‌‬ ‫ئه‌و ک��رداره‌ى ئێمه‌ش دووب��ار‌ه ‌‌‌‬ ‫ب‌ه گه‌ل و گریال ب‌ه خه‌ڵکى خۆراگرى بنارى‬ ‫قه‌ندیل و بنه‌ماڵه‌ى شه‌هیدان و به‌رزکردنه‌وه‌ى‬ ‫ئاستى تێکۆشان و چوون بۆ قه‌ندیل‌یش ئه‌وه‌‬ ‫ده‌گه‌یێنێ ک‌ه قه‌ندیل چۆڵ ناکرێت‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬ئێو‌ه چۆن گروپى قه‌ڵغانى زیندوتان‬ ‫پێک هێنا؟‬ ‫_ سه‌ره‌تا پێویست‌ه شتێک بڵێم و خه‌ڵکیش‬ ‫با بزانێت ئه‌وه‌ى وایکرد ئه‌وه‌ى بوو ب‌ه هۆکار‬ ‫و ئێم‌ه بووین‌ه گروپ و باوه‌ڕمان ب‌ه یه‌کتر‬ ‫هێنا و له‌سه‌رجه‌م شاره‌کانى کوردستان له‌‬ ‫کلتور‌ه جیاوازه‌کان و ناوچ‌ه جیاوازه‌کان‬ ‫گه‌نج ل‌ه ده‌ورى یه‌کتر کۆبۆو‌ه ئایدۆلۆژیا‬ ‫و رێ��ب��ازه‌ک �ه‌ى «ع �ه‌ب��دواڵ ئ��ۆج��االن» بوو‬ ‫ک �‌ه ل �‌ه رێ��گ �ه‌ى کتێب و م��ی��دی��اک��ان�ه‌وه‌‬ ‫ت��ا راده‌ی����ه‌ک تێیگه‌یشتین و ل�‌ه رێگه‌ى‬ ‫تۆره‌کانى ئینته‌رنێت‪ ،‬فه‌یسبووک‪ ،‬ئامێره‌‬ ‫ته‌کنۆلۆژیاکان و هاوڕێیانمانه‌و‌ه یه‌کترمان‬ ‫دیته‌وه‌‪ ،‬ب‌ه ناسینى یه‌کتر خۆشحاڵ بووین‬ ‫و دڵنیام له‌و گه‌نجان‌ه زۆرن ک‌ه به‌م رۆحه‌‬ ‫ده‌ژین ل‌ه کچ و کوڕ ک‌ه یه‌کترمان تا ئێستا‬ ‫نه‌بینیوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ل‌ه سه‌هۆڵه‌که‌ى سلێمانیش‬ ‫ده‌رک �ه‌وت تا چه‌ند‌ه ئه‌و که‌سانه‌یان خۆش‬ ‫ده‌وێ��ت ک‌ه به‌رگرى ل‌ه ناسنامه‌ى ئ��ازادى‬ ‫مرۆڤ ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬ئایا ته‌نها ل‌ه پارێزگاى سلێمانى‬ ‫قه‌ڵغانى زیندو دروست بوو؟‬ ‫_ نه‌خێر‪ ،‬ئێم‌ه وه‌ک گه‌نجانی واڵتپارێز‬ ‫ل‌ه شاره‌کانی ده��وک‪ ،‬هه‌ولێر و سلێمانی‬ ‫گروپى قه‌ڵغانى زیندومان پێکهێنا‪ .‬بۆیه‌‬ ‫گروپی ده��ۆک ک‌ه ب‌ه نیاز ب��وون ب �ه‌ره‌و‬ ‫هه‌رێمى مه‌تینان و هه‌فتانین به‌ڕێبکه‌ون و‬ ‫زوو ئاسایشى سه‌ر ب‌ه پارتى دیموکرات رێگرى‬ ‫لێکردن‪ ،‬هه‌روه‌ها ل‌ه پارێزگاى هه‌ولێریش‬ ‫گرۆپێک قه‌ڵغانى زی��ن��دو ل�‌ه که‌مپینى‬ ‫سۆلین و گه‌نجانى واڵتپارێز پێکهات‪ ،‬ته‌نها‬ ‫گروپێک بوو گه‌یشت‌ه شوێنى مه‌به‌ست واتا‬ ‫هه‌رێمى (خواکورک)‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه نه‌یانهێشت‬ ‫ئێمه‌ش بگه‌ین‌ه شوێنى مه‌به‌ستمان که‌‬ ‫هه‌رێمى قه‌ندیل و شوێنى (‪ )7‬شه‌هیده‌که‌ى‬ ‫کوردستان (کورته‌ک) بوو‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬کێ رێگرى ل‌ه ئێو‌ه کرد؟‬ ‫_دیار‌ه هێزه‌کانى ئاسایشى و پۆلیسى سه‌ر‬

‫ب‌ه ده‌وه‌رى پشده‌ر و بیتوێن نه‌یانهێشت و له‌‬ ‫کاتژمێر (‪)27( )13:50‬ى ئاب ب‌ه ده‌ستورى‬ ‫به‌رپرسانى بااڵ ب‌ه شێوازێکى زۆر دڕندانه‌و‬ ‫ناشیرین به‌ره‌وڕوومان بوونه‌و‌ه و پێیانگوتن‬ ‫ده‌تانپارێزین و ئێمه‌ش وتمان پێویست ناکات‬ ‫خۆمان خۆمان ده‌پارێزین ب��ڕۆن‪ ،‬سه‌عدیه‌‪،‬‬ ‫جه‌له‌وال و خانه‌قین بپارێزن‪ ،‬دواتر پاراستنى‬ ‫ئه‌وان لێدان و بێ رێزى ب‌ه ئێم‌ه و نرخه‌کانمان‬ ‫ب���وو‪ ،‬ف��ڕێ��دان��ى ئێم‌ه گ���روپ گ���روپ له‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ى شار و لێکدابڕاندنى قه‌ڵغانه‌که‌مان‬ ‫بوو و دوات��ر وتیان ئێم‌ه نه‌بووین ئاسایشى‬ ‫رانی‌ه بوو ئێو‌ه کوردن بۆی‌ه ئازادتان ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫با گه‌لى کورد خۆى قه‌زاوه‌ت بکات با بۆ‬ ‫مێژوو بمێنێ‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬چ کردارێکى ئاسایش و حکومه‌ت‬ ‫زۆر ئێوه‌ى هێشاند؟‬ ‫_ ئ �ه‌م ک����رداره‌ى ئاسایش ته‌نها ئێم‌هی‌‬ ‫نه‌هێشاند ک��وردى نیشتمانپه‌روه‌رى ل‌ه هه‌ر‬ ‫شوێنێک هێشاند و ئه‌و‌ه زیاتر ئێم‌ه دێشێنێ‬ ‫ک �‌ه ده‌ب��ی��ن��ی��ن ب �ه‌رپ��رس��ان��ى ک���ورد ل�ه‌گ�ه‌ڵ‬ ‫واڵته‌داگیرکه‌ره‌کان هیچ کاتێک باسیان‬ ‫ل‌ه مافى کورد نه‌کردوو‌ه و ته‌نها گوێبیستى‬ ‫ئه‌و‌ه ب��وون‪ ،‬سیاسه‌تیان سیاسه‌تێکى حزبی‬ ‫و حزبیبوونیان گشتى له‌خۆ نه‌گرتووه‌‪ ،‬نازم‬ ‫عومه‌ر ب‌ه ئاشکرا ئه‌مه‌ى بۆ راگه‌یاندنه‌کان‬ ‫وت ک‌ه نوێنه‌رى حزبن و ته‌نها ل‌ه کلێشه‌ی‬ ‫ح���زب ی��ا وه‌ره‌ق�����ه‌ی س��پ��ی ده‌ت���وان���ن نامه‌‬ ‫ئاڵوگۆڕ بکه‌ن‪ ،‬ل‌ه کڵێشه‌ی حکومه‌تی‬ ‫هه‌رێمدا ناتوانن‪ ،‬ئێران دانى ب‌ه حکومه‌تى‬ ‫هه‌رێمدا نه‌ناوه‌‪ ،‬تورکیا ئ��االى حکومه‌تى‬ ‫هه‌رێمى بۆ مه‌سعود بارزانی دانه‌نا‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫ئێم‌ه دێشێنێ‪ .‬به‌رپرسان باوه‌ڕیان ب‌ه هێزى‬

‫‪9‬‬

‫گه‌نجان ل ‌ه داوى‬ ‫کاپیتالیزمدا‬ ‫‪ u‬سه‌الح مه‌حمود ‪u‬‬

‫فۆ تۆ‪ :‬فه‌رزین حه‌سه‌ن‬

‫گه‌یاندۆته‌و‌ه یه‌کتر هه‌ندێکمان یه‌کترمان‬ ‫هه‌ر نه‌دیته‌وه‌‪ ،‬کێ به‌م ک��ردار‌ه ناهێشێ؟!‬ ‫بیستمان گوتیان قه‌ڵغان ته‌قه‌ى کردووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫ل‌ه کاتێکدای‌ه ل‌ه نێوان هه‌مووماندا یه‌ک‬ ‫چه‌قوومان پێبوو‪ ،‬ئه‌ویش دارێکمان پێ‬ ‫بڕیبوو کول ببوو‪.‬‬ ‫چ�ه‌ت��ر‪ :‬چ��ى ب�‌ه ب�ه‌رپ��رس��ان و ب��ڕی��ارده‌ران��ى‬ ‫حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان ده‌ڵێن؟‬ ‫_ سوپاس‪ ،‬ه��ی��وادارم ل‌ه رێگه‌ى الپ �ه‌ڕه‌ى‬ ‫رۆژنامه‌که‌تان ئه‌و په‌یام‌ه بگات ب‌ه به‌رپرسان‪،‬‬ ‫ئاسایش و پۆلیسه‌کان با گه‌لیش گوێى‬ ‫لێبێت‪ ،‬پێویست‌ه باش بزانن کوردستان یه‌ک‬ ‫پارچه‌ی‌ه و برین و مێژو و خۆشیه‌کانمان‪،‬‬ ‫دژمنانمان هاوبه‌شه‌‪ ،‬روانگه‌ى پارچه‌گه‌رایى‬ ‫دڵ���ى ه��اواڵت��ی��ان��ى ئێم‌ه خ���ۆش ن��اک��ات و‬ ‫ئ��اگ��ادار ب��ن دوژم��ن��ان ل�‌ه رێ��گ�ه‌ى ش�ه‌ڕى‬ ‫تایبه‌ته‌و‌ه باشورى کوردستان داگیرکردوه‌‬ ‫هیوادارم له‌م شه‌ڕ‌ه تێبگه‌ن و ده‌ست ل‌ه ملى‬ ‫هه‌ڵوێسته‌کانى گه‌لى خ��ۆراگ��رى خۆیان‬ ‫ب��ک�ه‌ن و ب���اوه‌ڕ و درک ب �‌ه ه��ێ��زى گه‌ڵ‬ ‫بکه‌ن‪ .‬کوردستان له‌سه‌ر پێی‌ه ده‌رفه‌تێکى‬ ‫میژوویی‪ ،‬هه‌ڵکه‌وتووه‌‪ ،‬با له‌ده‌ست نه‌چێت‬ ‫ئۆمێدێک هه‌ی‌ه با بێ ئۆمێد نه‌بین‪ .‬چیتر‬ ‫دڵى دژمنان ب‌ه کێشه‌ى ناوخۆیى خۆمان‬ ‫خۆش نه‌که‌ین ل‌ه ملمالنێ سیاسییه‌کاندا‬ ‫وردب��ی��ن ب��ن ت��ا ستاتۆى گ�ه‌ل��ى ک���ورد له‌‬ ‫ناوچه‌ک‌ه دی��ارى بکرێت‪ ،‬به‌خۆشحاڵیه‌وه‌‬ ‫گ �ه‌ل��ى ک���ورد ن�ه‌ه��ێ��ن��او‌ه و ئ���ه‌و‌ه کێشه‌ى ده‌مامکه‌کانى داماڵراون و ده‌رکه‌وت کورد بوو‪ ،‬ئه‌و‌ه دوا قه‌ناعه‌تى ئێمه‌ی‌ه رۆحێکمان‬ ‫زهنیه‌ته‌‪ .‬ده‌بینین گ�ه‌وره‌ت��ری��ن هێز هێزى بێ دۆسته‌‪ ،‬ئیراده‌یه‌تى و شاخه‌کان‪ ،‬خاوه‌نى هه‌ی‌ه بێ ئازادى نامانهه‌وێ و ژیانى ئێمه‌‬ ‫گه‌ل‌ه و ک��ورد به‌خۆشحاڵیه‌و‌ه خ��اوه‌ن ئه‌و ش��اخ �ه‌ک��ان و خ��اک��ى ک��وردس��ت��ان گ�ه‌ل�ه‌‪ ،‬به‌به‌رخۆدانى ئێم‌ه واتادار ده‌بێت بۆی‌ه بۆینه‌‬ ‫نه‌ک ده‌سه‌اڵت‪ ،‬ده‌یانه‌وێت شاخه‌کانیشمان قه‌ڵغانى زی��ن��دو‪ ،‬ل��‌ه‌و رێ��گ�ه‌ی�ه‌ش��دا گیان‬

‫بسپێرین ئاسود‌ه ده‌بین‪ ،‬هه‌ر وه‌ک وتم قۆناغ‬ ‫چاره‌نووس‌ساز‌ه با یه‌ک بگرین به‌په‌له‌‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬چ شتێک دڵى ئێوه‌ى خۆش کرد له‌‬ ‫رێپێوان‌ه سێ رۆژه‌که‌تاندا؟‬ ‫_یه‌که‌م شت ک‌ه دڵی ئێمه‌ى خۆش کرد‬ ‫ک�ه‌س��وک��ارى شه‌هیدانمان ب��وو گه‌نجێکى‬ ‫ده‌وروبه‌رى (‪ )28‬ساڵ ل‌ه ته‌عزیه‌ک‌ه هه‌ڵستا‬ ‫و ب‌ه دروشمى سه‌ر تىشێرته‌کانمان ده‌ستى‬ ‫پێکرد وت���ى‪« :‬ش���اخ ه�ه‌ب��وون��م��ان�‌ه گریال‬ ‫ئیراده‌مانه‌»‪ ،‬وت��ى ئێم‌ه وه‌ک بنه‌ماڵه‌ى‬ ‫شه‌هید یه‌که‌م شه‌هیدمان نیی‌ه ک‌ه بۆ ئازادى‬ ‫کوردستان داومان‌ه و شه‌هیدى دواییشمان‬ ‫نابێ و باسى ل‌ه دابه‌شبوونى کوردستان و‬ ‫زوڵمى داگیرکه‌رانى کوردستان کرد و وتى‬ ‫ئه‌وان‌ه شه‌هیدى ئازادى گه‌لى کوردن‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫ک�ه‌س��وک��ارى شه‌هیدان توندتوند ل�ه‌ب��اوه‌ش‬

‫* دوا قه‌ناعه‌تى ئێمه‌یه‌‬ ‫رۆحێکمان هه‌ی‌ه بێ‬ ‫ئازادى نامانه‌وێ‬ ‫* پێویست‌ه په‌یامى‬ ‫به‌رپرسانى هه‌رێمیش‬ ‫په‌یامى که‌سوکارى‬ ‫شه‌هیدان بێت‬

‫پێگه‌ییشت‪ ،‬پێاڵومان به‌جێ ما‪ ،‬جانتا و‬ ‫جله‌کانمان‪ ،...‬به‌اڵم ئه‌و‌ه ل‌ه رۆحى فیدایى‬ ‫ئێم‌ه بۆ نیشتمان‌ه داگیرکراوه‌که‌مان که‌م‬ ‫ناکاته‌وه‌‪ .‬لێدان چاره‌سه‌ر نییه‌‪ .‬چۆن کێشه‌ى‬ ‫ئێم‌ه زهنییه‌تیی‌ه جه‌سته‌یى نییه‌‪ ،‬ئێم‌ه ئیش‬ ‫له‌سه‌ر زهنیه‌ت ده‌که‌ن و به‌رده‌وامین‪ .‬با ئێمه‌‬ ‫مانگێک له‌به‌رده‌م سه‌یته‌ره‌که‌ى (ده‌ره‌کۆتر)‬ ‫بماباینه‌و‌ه چى ده‌ب��وو داخوازییه‌کى ئێمه‌‬

‫په‌یاممان بۆ ئاسایش‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ه ب‌ه پێچه‌وانه‌ى‬ ‫گه‌ل نه‌جوڵێته‌و‌ه و‬ ‫خۆشیان ده‌زانن ل‌ه پاره‌ى‬ ‫گه‌له‌و‌ه پێیانده‌درێت‬ ‫*خاوه‌نی شاخه‌کان‬ ‫گه‌ل‌ه ده‌یانه‌وێت‬ ‫شاخه‌کانیشمان‬ ‫لێ‌بستێنن‬

‫وتیان قه‌ڵغان ته‌قه‌ى‬ ‫کردوه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه ل ‌ه‬ ‫کاتێکدای‌ه ل‌ه نێوان‬ ‫هه‌مووماندا یه‌ک‬ ‫چه‌قوومان پێبوو‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫دارێکمان پێ بڕیبوو‬ ‫کول ببوو‬

‫مانگرتنی گه‌نجانی قه‌ڵغانی زیندو له‌ به‌رده‌م هێزه‌کانی ئاسایش له‌ ده‌ره‌کۆتر فۆتۆ‪ :‬شارا بابان‌‬

‫هێزه‌یه‌‪ .‬ئه‌وه‌ى ک‌ه راسته‌وخۆ ئێمه‌ى هێشاند‬ ‫هه‌ڵسوکه‌وتى دوور ل‌ه مرۆڤانه‌ى هه‌ندێک‬ ‫ل‌ه هێزه‌کانى ئاسایش و پۆلیس بوو به‌رامبه‌ر‬ ‫ب‌ه گروپه‌که‌مان ب‌ه تایبه‌ت ره‌گه‌زى مێیینه‌‪،‬‬ ‫ک‌ه ئه‌وه‌ش کێشه‌یه‌کى زهنییه‌تیی‌ه ک‌ه له‌‬ ‫هێزه‌کانى ئاسایش و پۆلیس خۆى ده‌رخست‬ ‫و لێدانى کچانیان وه‌ک حه‌زێک بۆ خۆیان‬ ‫ده‌دیت‪ .‬دووبار‌ه ژن ده‌بێت‌ه قوربانى سه‌ره‌کى‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ه تراژیدیای‌ه ناتوانین ئه‌م واقیع‌ه په‌سه‌ند‬ ‫بکه‌ین‪ ،‬زۆر پێى دێشین ب‌ه باسکردنى دڵمان‬ ‫ده‌گ��ی��رێ��ت‪ .‬زی��ات��ر ک�ه‌وت�‌ه گیانى کچانى‬ ‫گروپه‌ک‌ه ک‌ه ده‌ست جه‌مامکردن و لێدان‬ ‫ته‌نانه‌ت کراسیان ل‌ه به‌ر یه‌کێک ل‌ه کچانى‬ ‫قه‌ڵغان داماڵى و ده‌ستیان جه‌مام ک��رد و‬ ‫هه‌ندێکیان نه‌یانتوانى ب‌ه رێگادا بڕۆن له‌‬ ‫تاسلوج‌ه ب‌ه شه‌ل‌ه شه‌ڵ و بێ پێاڵو خۆمان‬

‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫دووشه‌ممه ‪2711/6/14 - 2011/9/5‬‬

‫کارا‬

‫ده‌گ��ری��ن و ب��ری��ن و هه‌سته‌کانمان یه‌که‌‬ ‫شه‌هیدى ئێمه‌ن و ه��ی��واداری��ن کوردستان‬ ‫ئازاد بێت و چیتر خوێنى که‌س نه‌ڕژێت‪.‬‬ ‫پێویست‌ه پ�ه‌ی��ام��ى ب�ه‌رپ��رس��ان��ى هه‌رێمیش‬ ‫په‌یامى که‌سوکارى شه‌هیدان بێت‪ ،‬بنه‌ماڵه‌ى‬ ‫شه‌هیدان ل‌ه ئازاره‌کانى گه‌ل تێگه‌ییشتوون‪.‬‬ ‫باوکى شه‌هید سورکێویش پشتگیرى ل‌ه ئێمه‌‬ ‫کرد به‌ته‌مه‌نى درێژیه‌و‌ه رێگایه‌کى له‌گه‌ڵ‬ ‫ئێم‌ه پێوا‪ ،‬ته‌مه‌ن درێ��ژ بێت‪ ،‬دی��ار‌ه له‌به‌ر‬ ‫ته‌مه‌نى نه‌یتوانى هه‌موو رێگاک‌ه بپێوێ‪،‬‬ ‫به‌اڵم رۆحى باوکى سورکێو له‌گه‌ڵ ئێمه‌‬ ‫بوو و له‌گه‌ڵ ئێمه‌ی‌ه ئه‌وان‌ه ئێم‌ه خۆشحاڵ‬ ‫ده‌ک���ات‪ .‬شتێکیتر مای‌ه خۆشحاڵى ئێمه‌‬ ‫بوو که‌یفخۆشى هاواڵتیانى کوردستان له‌‬ ‫شاروشارۆچکه‌کانى ک‌ه پێیدا تێپه‌ڕ بووین‬ ‫و پێشوازیان ک��ردی��ن و گه‌نج و هاواڵتى‬ ‫نیشتمانپه‌روه‌رمان ناسى‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬په‌یامتان بۆ گه‌ل چییه‌؟‬ ‫_ گه‌لى ب‌ه سااڵن چه‌وساوه‌ى جوگرافیاى‬ ‫ک��وردس��ت��ان پێویست‌ه ب��اش��ت��ر ئ���ه‌م دۆخ �ه‌‬ ‫بخوێنێته‌و‌ه و ب���اوه‌ڕى زی��ات��رى ال دروس��ت‬ ‫بێت ک�ه‌س ل‌ه ده‌ره‌وه‌ى بزوتنه‌وه‌ى ئ��ازادى‬ ‫نه‌مێنێته‌و‌ه و هه‌رکه‌س ل‌ه الى خۆى رۆڵى‬ ‫هه‌بێت و سه‌یرى بارودۆخه‌ک‌ه نه‌کات‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫خۆى رۆڵى چاالکى ل‌ه ئازادى کوردستاندا‬ ‫هه‌بێت کورد نابێت سه‌یر بکات ده‌بێت ئیش‬ ‫بکات قۆناخێکى چاره‌نووسساز‌ه ب‌ه ویستى‬ ‫گه‌ڵ سه‌رکه‌وتن نزیکه‌‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬دواکاریتان وه‌ک گروپ چییه‌؟‬ ‫_ ئێم‌ه کۆمه‌ڵ‌ه داواکارییه‌کى (‪ )7‬خاڵیمان‬ ‫خستۆت‌ه به‌رده‌م راى گشتى هیوادارم الیه‌نه‌‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌کان و هاواڵتیانیش خوێندبیانه‌وه‌‪،‬‬ ‫بمێنێته‌و‌ه یه‌کێک ل‌ه داخوازییه‌کان ک‌ه به‌‬ ‫هۆى هێزه‌کانى ئاسایش زی��اد بوو ئ�ه‌و‌ه به‌‬ ‫فه‌رمى داواى لێبوردن بکه‌ن و هیوادارین‬ ‫شتێکى له‌م شێوه‌ی‌ه ک‌ه دڵى جه‌ماوه‌ر دێشێنى‬ ‫دووبار‌ه نه‌بێته‌و‌ه ئه‌و‌ه داخوازییه‌کانى ئێمه‌ی‌ه و‬ ‫خۆیان و قه‌ناعه‌تى خۆیان‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬ئایا به‌رده‌وامن ل‌ه چاالکى؟‬ ‫_ مه‌گه‌ر ژیان بێ چاالکى ده‌بێت‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫ل�‌ه چ��االک��ى خ��ۆم��ان ب�‌ه ش��ێ��وازی جیاواز‬ ‫ج��ی��اواز ب �‌ه گ��وێ��ره‌ى گۆڕانکارییه‌کانى‬ ‫کوردستان و ناوچه‌ک‌ه تا ئازادى کوردستان‬ ‫و کۆتایى ژیانمان ل‌ه چاالکى به‌رده‌وامین‪،‬‬ ‫ئه‌و‌ه ئه‌مڕۆ ده‌بینین ئێران دووب��ار‌ه هێرشى‬ ‫سه‌ربازى کردۆته‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ش هه‌وڵ ده‌ده‌ین‬ ‫ب���‌ه ش��ێ��وازێ��ک ل���‌ه ش���ێ���وازه‌ک���ان واڵم���ى‬ ‫هێرشه‌کان بده‌ینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مریکا و ده‌وڵ�ه‌ت‬ ‫و ده‌سه‌اڵتدارانی ژێرده‌ستی ئه‌مریکا دژی‬ ‫ده‌نگی ئازادی کورد پاڵیان ل‌ه پاڵ یه‌کتر‬ ‫داوه‌‪ .‬بانگم بۆ گه‌نجانى رۆژهه‌اڵتیش ئه‌وه‌‬ ‫بکه‌ون‌ه چاالکییه‌وه‌‪ ،‬دیوارى ترس بشکێنن‬ ‫و ئ��اگ��اداری��ن ه �ه‌ر رۆژ‌ه چه‌ند که‌سێک‬ ‫ب‌ه به‌هانه‌یه‌که‌و‌ه ده‌ک��وژن کاروانچییه‌کان‬ ‫نمونه‌ى به‌رچاوى رۆژانه‌ن‪.‬‬

‫‪n‬‬

‫گه‌نجان‬

‫لێ‌بستێنن‌‪ .‬ئێمه‌ش ده‌مانویست بچین بۆ‬ ‫الى شاخه‌سه‌رکه‌شه‌کانمان‪ ،‬بۆ نامانهێڵن؟!‬ ‫په‌یامان بۆ ئاسایش ئه‌وه‌ی‌ه ب‌ه پێچه‌وانه‌ى‬ ‫گه‌ڵ نه‌جۆڵێته‌و‌ه و خۆشیان ده‌زانن ل‌ه پاره‌ى‬ ‫گه‌له‌و‌ه پێیانده‌درێت‪ .‬شه‌ڕ ماڵوێرانی‌ه کورد‬ ‫پێویست ناکات خۆبه‌خۆ شه‌ڕ بکات شه‌ڕى‬ ‫کورد ده‌بێ وه‌ده‌ست‌خستنى ناسنامه‌ى ئازاد‬ ‫بێت‪ .‬ئ�ه‌گ�ه‌ر ئێم‌ه وه‌ک قه‌ڵغانى زیندو‬ ‫به‌به‌رد سه‌رى چه‌ندین ئاسایشمان بشکاندبایه‌‬ ‫و ئه‌وانیش ته‌قه‌یان ل‌ه ئێم‌ه بکردبای‌ه چى‬ ‫قازانجمان ده‌ک��رد‪ ،‬ئاسایش و پۆلیس که‌‬ ‫ده‌چۆو‌ه ماڵ مناڵه‌که‌ى ده‌یگوت‪« :‬باب‌ه به‌‬ ‫چى سه‌رت شکاوه‌؟» با به‌رپرسانى ئاسایش‬ ‫و هێزه‌کانى ئاسایش ئ �ه‌و‌ه ده‌رک بکه‌ن‬ ‫ژیران‌ه مامه‌ڵ‌ه بکه‌ن‪ .‬ئێو‌ه ل‌ه ئێمه‌تان دا‬ ‫ده‌ستمان قاچمان و سه‌رمان‪ ،‬جه‌مام و ئازارى‬

‫گه‌نج ل‌ه خه‌یاڵى ئێم‌ه وا واتادار کراو‌ه ک ‌ه‬ ‫هێشتا داه��ات��ووى م��او‌ه و ل‌ه س‌هر‌ده‌مانى‬ ‫مامناوه‌ندى ته‌مه‌نیه‌تى و گه‌ش‌ه ده‌کات‬ ‫و تواناى گۆڕانکارى هه‌یه‌‪ .‬گه‌نج خاوه‌ن‬ ‫ئایدۆلۆژیا و جیهانبینى و تێڕوانینێکى‬ ‫ت��ازه‌ی �‌ه ب��ۆ ژی��ان و م��ل ب��ۆ ده‌س���ه‌اڵت و‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارى شۆڕ ناکات و شۆڕشه‌کانیش‬ ‫رۆح���ى یاخیبوونى گه‌نجى ب�ه‌رام��ب�ه‌ر‬ ‫ن��اع�ه‌داڵ�ه‌ت��ى ک�‌ه ل�‌ه الی���ه‌ن ده‌س �ه‌اڵت �ه‌وه‌‬ ‫ده‌کرێت‪ ،‬سه‌ڵماندووه‌‪.‬‬ ‫کاپیتالیزم ئه‌و سیستم‌ه قۆرخکاره‌ی‌ه که‌‬ ‫ل‌ه بازنه‌ى به‌رژه‌وه‌ندیی‌ه مادییه‌کاندا له‌‬ ‫چوارچێوه‌یه‌کى خودێکى دابڕاو ل‌ه هه‌موو‬ ‫نرخ‌ه کۆمه‌اڵیه‌تییه‌کان و پێوان‌ه ئه‌خالقى‬ ‫و ژینگه‌ییه‌کان ده‌سووڕێته‌وه‌‪ .‬زنجیره‌ى‬ ‫له‌ی‌هک‌دانه‌بڕاوى ئیکۆلۆژى تێکده‌دات‬ ‫و زانست و م��رۆڤ و گشت گ �ه‌ردوون‬ ‫پارچه‌پارچ‌ه ده‌کات ئه‌وه‌ى ده‌یکات وه‌ک‬ ‫جادوگه‌رێک ره‌نجى کۆمه‌ڵگا ده‌خوات و‬ ‫ل‌ه رێگاى فێڵ و ته‌ڵه‌که‌بازى بواره‌کانى‬ ‫ژی��ان ل‌ه گ�ه‌وه�ه‌رى خ��ۆى ده‌رده‌خ���ات له‌‬ ‫هه‌موویان نزیکتر ک‌ه م��رۆڤ (هۆنه‌ر‪،‬‬ ‫سێکس و وه‌رزش) ه���ه‌ر ک��ام��ی��ان له‌‬ ‫گ �ه‌وه �ه‌رى خۆیاندا وات����ادارن سیستمى‬ ‫سه‌رمایه‌دارى ئه‌م سێ ب��واره‌ى خستووه‌ته‌‬ ‫خزمه‌تى خۆیه‌و‌ه بۆ به‌ده‌ستهێنانى قازانج‬ ‫و ب�ه‌م شێوه‌ی‌ه بڕبڕه‌ى پشتى کۆمه‌ڵگا‬ ‫ک‌ه گه‌نج‌ه زیاتر ده‌شکێنێت‪ .‬سیستم له‌‬ ‫رێگاى ته‌کنۆلۆژیاو‌ه ک‌ه ل‌ه خزمه‌ت خۆى‬ ‫هاویشتوو‌ه به‌رده‌وام کار ل‌ه سه‌ر ئه‌م سێ‬ ‫بوار‌ه ده‌کات ک‌ه چۆن کۆمه‌ڵگا و تایبه‌ت‬ ‫گه‌نجا‌ن م��ات و بێکار و نائه‌کتیڤ‬ ‫بکات‪ .‬رۆژان��‌ه ئێم‌ه ده‌بینین گه‌نجانى‬ ‫ئێم‌ه سه‌یرى یارییه‌کان ب‌ه تایبه‌ت تۆپى‬ ‫پێ و هونه‌ر بێ وات��اک��ان و فیلمه‌کان‬ ‫ده‌که‌ن و ل‌ه ژیانى واقیعى دایان ده‌بڕن و‬ ‫رێگا ناده‌ن گه‌نجان ب‌ه واقیعى له‌م بوارانه‌دا‬ ‫رۆڵى ئه‌کتیڤیان هه‌بێت و په‌راوێز خراون له‌‬ ‫یۆتۆپیادا ژیان ده‌که‌ن‪ .‬ته‌نانه‌ت ئامێره‌کان‬ ‫ک‌ه سه‌رمایه‌دارى له‌ده‌ستى گرتوون ژه‌هر‬ ‫و کلتورى ئ �ه‌م سیستم‌ه قۆرخکار‌ه له‌‬ ‫رێگه‌یانه‌و‌ه ب�ڵاو ده‌کرێته‌و‌ه و کلتورى‬ ‫خۆى بونیات ده‌نێته‌و‌ه و مرۆڤى کردۆته‌وه‌‬ ‫رۆبۆت‪.‬‬ ‫دن��ی��اى روخ��س��ار و ف���ۆرم ب��اڵ��ى ب�ه‌س�ه‌ر‬ ‫کۆمه‌ڵگا و ب �‌ه ت��ای��ب�ه‌ت گ�ه‌ن��ج��ان له‌‬ ‫س��ه‌رووى هه‌موویانه‌و‌ه ژناندا کێشاو‌ه و‬ ‫مامه‌ڵه‌کان مامه‌ڵه‌یه‌کى شکڵى و مادین‪.‬‬ ‫ئ �ه‌وه‌ى به‌هادار ک��راو‌ه شکڵ‌ه چۆن خۆد‬ ‫جوان بکه‌ى خۆت ره‌نگ بکه‌ى‪ .‬کامه‌‬ ‫جلوبه‌رگ‌ه له‌به‌ر بکه‌ى‪ ،‬کام‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫کام‌ه ی�ه‌ک ده‌گرێته‌و‌ه یا خ��ود یه‌ک‬ ‫ناگرێته‌وه‌‪ ،‬مۆدى کامه‌ی‌ه و به‌م شێوه‌ی‌ه له‌‬ ‫جلوبه‌رگه‌و‌ه بگر‌ه تا ره‌نگه‌کان و سه‌یاره‌کان‬ ‫و پێداویستییه‌کانى ن��اوم��اڵ بوونه‌ته‌‬ ‫رۆژانه‌یى و ئه‌وه‌ى ک‌ه ب‌ه ده‌ستى ده‌ناڵێنێ‬ ‫و ب‌ه داویه‌و‌ه گرفتار‌ه دیسان گه‌نج‌ه که‌‬ ‫ب �ه‌م دۆخ �‌ه مه‌حکوم ک���راوه‌‪ .‬سیستم وا‬ ‫باڵى به‌سه‌ر کۆمه‌ڵگا کێشاو‌ه ک‌ه گه‌ر‬ ‫خۆى ب‌ه شکلى ده‌رنه‌خات ئه‌و‌ه ل‌ه رووى‬ ‫ده‌روونیه‌و‌ه ناحه‌سێته‌و‌ه زۆر جار گه‌نجان‬ ‫ده‌بن‌ه کۆیله‌ى پرچیان ک‌ه چۆن دایهێنن‬ ‫یا خۆد ده‌ترسن نه‌کا ره‌شه‌بایه‌ک لێیدها‬ ‫و لێکى باڵێنێ‪ .‬ئه‌و‌ه دۆخێکى ناشروشتى‬ ‫گه‌نج‌ه و گه‌نج ل‌ه داوى که‌وتووه‌‪ ،‬پێویسته‌‬ ‫گه‌نجانى کوردستان‌ه داگیرکراوه‌که‌مان‬ ‫‌یاڵه مادى و شکلى‬ ‫خۆیان ل‌ه فکر و خه ‌‌‬ ‫و مۆدگه‌راییه‌کان رزگ��ار بکه‌ن وابیر‬ ‫نه‌که‌نه‌و‌ه ک‌ه ب‌ه شکڵى و ده‌مامکه‌کان‬ ‫ئ �ه‌و‌ه ل‌ه به‌هایان زی��اد ده‌ک���ات‪ ،‬چونکه‌‬ ‫هه‌ر یه‌کێک ل‌ه ئێم‌ه ئه‌و‌ه درک به‌ودیو‬ ‫ده‌مامکه‌کان ده‌که‌ین و رووى راسته‌قینه‌ى‬ ‫خۆمان ده‌بینین ل‌ه ده‌رده‌ک��ان��ى خۆمان‬ ‫تێده‌گه‌ین و چۆن ئ��ازاره‌ک��ان به‌ناوماندا‬ ‫سه‌ما ده‌که‌ن و پێویست به‌و‌ه ناکات خۆمان‬ ‫گ��ی��رۆده‌ى س�ه‌رم��ای�ه‌دارى ک‌ه مه‌به‌ستى‬ ‫ق��ازان��ج و فرۆشتنى کااڵکان‌ه بکه‌ین‪،‬‬ ‫پێویست ناکات ب‌ه م��ۆد‌ه رۆژانه‌ییه‌کان‬ ‫و مه‌یل‌ه دڕه‌نده‌ییه‌کانى سه‌رمایه‌دارى‬ ‫ژینگه‌ى خۆمان تێکبده‌ین‪.‬‬

‫هونه‌رمه‌ندان ره‌خنه‌ له‌وان ‌ه ده‌گرن به‌ناوی ستایلى‬ ‫نوێوه‌‪ ،‬هونه‌رى کوردى ده‌شێوێنن‬ ‫«هه‌ڵکه‌وت زاهیر به‌شى خۆى عه‌ربچێتى کرد له‌ ناو هونه‌رى کوردیدا»‬ ‫ئاماده‌کردن‬ ‫ره‌وه‌ند جه‌واد‬

‫گۆرانى و میوزیکى کوردى‬ ‫س��ه‌رم��ای��ه‌ی��ه‌ک��ى ک��ل��ت��ورى‬ ‫مه‌زنى نه‌ته‌وه‌ییه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌‬ ‫ئێستادا له‌ الیه‌ن رێژه‌یه‌کى‬ ‫زۆر ل �ه‌و گه‌نجانه‌ى ت��ازه‌‬ ‫تێکه‌ڵ به‌ کارى هونه‌رى ده‌بن‬ ‫و چه‌ند هونه‌رمه‌ندێکیتر‬ ‫به‌مه‌به‌ست یان بێمه‌به‌ست‬ ‫کار له‌سه‌ر السییاکردنه‌وه‌ و‬ ‫تواندنه‌وه‌ى هونه‌رى کوردى‬ ‫ده‌که‌ن له‌ناو هونه‌رى واڵتانى‬ ‫ت��ورک و ع���ه‌ره‌ب و ف��ارس‬ ‫و رۆژئ���اوادا‪ ،‬خه‌مخۆرانى‬ ‫هونه‌رى کوردیش پێیانوایه‌‬ ‫ده‌ستێک هه‌یه‌ بۆتێکدانى‬ ‫هونه‌رى کوردى کارده‌کات‪.‬‬ ‫ه��ون�ه‌رم�ه‌ن��د ئ��اڤ��ان ج �ه‌م��ال‪ ،‬پێیوایه‌‬ ‫زۆرینه‌ى هونه‌رمه‌ند و گۆرانبێژه‌کان‬ ‫ب �ه‌ج��ۆرێ��ک ک���ارده‌ک���ه‌ن ک �ه‌ ده‌ن��گ‬ ‫و ئ �ه‌دا و میوزیکییان ک��وردى نیه‌‪،‬‬ ‫گوزارشت له‌ تابلۆ و هونه‌رى کوردى‬ ‫ن��اک�ه‌ن‪ ،‬روون��ی��ک��رده‌وه‌ گ��ۆران��ى هه‌یه‌‬ ‫ب �ه‌ ه�ه‌م��ان��ش��ێ��وازى ت��ورک��ی�ه‌ و ته‌نها‬ ‫به‌ ده‌نگێکى ک��وردى تۆمارکراوه‌ و‬ ‫تێکسته‌که‌ى ک��راوه‌ت �ه‌ ک���وردى‪ ،‬یان‬ ‫س��ت��ای��ل��ى راپ ک �ه‌ ئێستا گه‌نجان‬ ‫ک��اری ل �ه‌س �ه‌رده‌ک �ه‌ن کارێکى باش‬ ‫و ج��وان�ه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم ناکرێت فه‌رزیکه‌ى‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ر ه��ون �ه‌ر و ک��ل��ت��ورى ک���وردى‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها سه‌ماکردن و دیسکۆکانى‬ ‫ناو کلیپه‌ کوردییه‌کان گه‌نجه‌کانى‬ ‫ئێمه‌شیان ت��ێ��ک��داوه‌‪ ،‬ئ�ه‌م�ه‌ ناشیاوه‌‬ ‫و ت��ێ��ک��دان��ى ه��ون �ه‌رى ک��وردی��ه‌‪ ،‬ئ�ه‌و‬ ‫باسیله‌وه‌شکرد که‌سانێک هه‌یه‌ به‌‬ ‫مه‌به‌ست شوێنى ب��اش و پ��اره‌ى باش‬ ‫به‌ که‌سانێک ده‌ده‌ن که‌ خزمه‌ت به‌‬ ‫ه��ون�ه‌رى ک��وردى ن��اک�ه‌ن‪ ،‬ئ �ه‌و پ��اره‌ى‬ ‫ئێمه‌ نیمانه‌ ب��ۆ ئه‌لبومێک‪ ،‬ئ �ه‌وان‬ ‫بۆ کلیپێک به‌کارى دێنن‪ .‬وابڕوات‬

‫هونه‌رى کوردیمان له‌ناو ده‌چێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ه��ون �ه‌ره‌ ج��وان �ه‌ نامێنێت ک �ه‌ پێشتر‬ ‫مامۆستا نه‌مره‌کانى تۆماریانکردوه‌‪.‬‬ ‫ئاڤان ڕه‌خنه‌ى له‌ میدیاکان گرت‪،‬‬ ‫وت��ى‪ :‬میدیاکان ده‌ستێکى ب��ااڵی��ان‬ ‫ل�ه‌ تێکدانى ه��ون�ه‌ى ک���وردى هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ه��ی��چ س��ان��س��ۆرێ��ک��ی��ان ن��ی�ه‌ و گوێى‬ ‫بینه‌ریان راهێناوه‌ به‌م هونه‌ره‌ سه‌قته‌‪،‬‬ ‫ب�ه‌ ئ���اره‌زوى خ��ۆی��ان په‌خشى ده‌ک �ه‌ن‪،‬‬ ‫ده‌ب��ێ��ت س��ان��س��ۆرێ��ک هه‌بێت ل �ه‌ ناو‬ ‫میدیاکان لیژنه‌ هه‌بێت بۆ گۆرانى‬ ‫هه‌ڵسه‌نگاندن‪ ،‬به‌پێى کلتوور و نه‌ریتى‬ ‫خ��ۆم��ان ب��ێ��ت‪ ،‬ه�ه‌ن��دێ��ک ک��ار هه‌یه‌‬ ‫ناشێت دابه‌زێت‪ ،‬چونکه‌ نه‌ ل�ه‌رووى‬ ‫ده‌نگه‌وه‌ نه‌ له‌رووى میوزیک و وێنه‌ى‬ ‫کلیپه‌که‌وه‌ شیاو نیه‌ ماناى نیه‌ له‌‬ ‫م��ی��دی��ای�ه‌ک��ى ک����وردى په‌خشکرێت‪،‬‬ ‫ده‌ب��ێ��ت م��ی��دی��ا ب �ه‌ س��ت��رات��ی��ج��ى خ��ۆى‬ ‫م��ام �ه‌ڵ �ه‌ ل��ه‌گ��ه‌ڵ ه���ون���ه‌رى ک���وردى‬ ‫ب��ک��ات‪ ،‬ئ��ه‌و گ��ۆران��ی��ان �ه‌ى خزمه‌تى‬ ‫شاشه‌ى کوردى ده‌کات باڵویبکاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ�ه‌وه‌ى خزمه‌تناکات باڵوینه‌کاته‌وه‌‪.‬‬ ‫وتیشى‪ :‬پێویسته‌ هونه‌رى خۆمان به‌رز‬ ‫بنرخێنین‪.‬‬ ‫ژنه‌ هونه‌رمه‌ندى رۆژئاواى کوردستان‬

‫هونه‌ر و وێژه‌‬

‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫‪2010/11/8‬‬ ‫دووشه‬ ‫‪2711/6/14‬‬ ‫‌ممه‌ممه‌‪- 2011/9/5‬‬ ‫دووشه‬

‫‪11‬‬

‫ه�����ۆزان ده‌روێ������ش ئ��اش��ک��رای��ده‌ک��ات‬ ‫ک �ه‌ ئێستا ده‌س��ت��ێ��ک پ �ه‌ی��داب��ووه‌ بۆ‬ ‫الوازک��ردن��ى هونه‌رى ک��وردى‪ ،‬به‌زۆر‬ ‫هونه‌رێکى بێگانه‌ زاڵ��ده‌ک�ه‌ن به‌سه‌ر‬ ‫هونه‌رى کوردى‪ ،‬ئه‌وه‌ش جێگاى داخه‌‬ ‫و نابێت قه‌بوڵ بکرێت‪ .‬هۆزان وتیشى‪:‬‬ ‫ئ��ه‌وه‌ى ل�ه‌ ت��وان��ام داب��ێ��ت ب�ه‌رگ��رى له‌‬ ‫هونه‌رى ره‌سه‌نى ک��وردى ده‌ک �ه‌م‪ ،‬له‌‬ ‫ک��وردس��ت��ان ده‌بینم ه��ون �ه‌رى ک��وردى‬ ‫به‌ره‌و به‌عه‌ره‌بکردن چووه‌‪ ،‬تورکى و‬ ‫فارسیش له‌ الیه‌کیتر‪ ،‬ره‌نگدانه‌وه‌ى‬ ‫ه �ه‌ی �ه‌ ل �ه‌ س���ه‌ر م��ی��وزی��ک��ى ک���وردى‪،‬‬ ‫وایکردوه‌ هونه‌رى کوردى ره‌سه‌نایه‌تى‬ ‫خۆى له‌ ده‌ستده‌دات له‌الیه‌ن چه‌ندین‬ ‫که‌س هونه‌رى کوردى ته‌عریب ده‌که‌ن‬ ‫و ب���ه‌وه‌ى ن��اوده‌ب��ه‌ن ک �ه‌ ن��وێ��گ�ه‌رى و‬ ‫ت��ازه‌گ �ه‌ری �ه‌ و ئ��ه‌م س��ت��ای�لان�ه‌ ب��اش�ه‌‪،‬‬ ‫به‌داخه‌وه‌ ده‌یانه‌وێت هونه‌رى کوردى‬ ‫ب �ه‌ره‌و به‌ ت��ورک و ف��ارس و ع�ه‌ره‌ب‬ ‫ک���ردن ب��ب �ه‌ن‪ ،‬ده‌ب��ێ��ت ب �ه‌ ه�ه‌م��ووم��ان‬ ‫به‌رگرى له‌ هونه‌رى کوردى بکه‌ین‪.‬‬ ‫هونه‌رمه‌ندى میوزیکژه‌ن هه‌ڵبه‌ست‬ ‫س���ه‌اڵح‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ى وت‪ :‬هونه‌رمه‌ندى‬ ‫ک��ورد له‌کۆن و ئێستادا توانیویانه‌‬ ‫میوزیکى ک��ۆن و ئه‌مڕۆ به‌یه‌که‌وه‌‬

‫‪n‬‬

‫گ���رێ���ب���ده‌ن‪ ،‬ش���اک���اره ه��ون �ه‌ری �ه‌ک��ان‬ ‫ئه‌وه‌مان پێده‌ڵێن که‌ ئێمه‌ى کوردیش‬ ‫خاوه‌ن ناسنامه‌ و میوزیکى خۆمانین‬ ‫وه‌ک هه‌موو میلله‌تان‪ ،‬سود وه‌گرتن‬ ‫ل��ه‌ م��ی��وزی��ک��ى گ �ه‌الن��ی��ت��ر ک��ارێ��ک��ى‬ ‫زۆر پێویسته‌ به‌مه‌رجێک مۆر‌که‌‬ ‫کوردیه‌که‌ ره‌نگدانه‌وه‌ى باشى هه‌بێت‪،‬‬ ‫ن���ه‌ک ک��ۆپ��ى ب��ک �ه‌ی��ت‪ .‬ه�ه‌ڵ��ب�ه‌س��ت‬ ‫ره‌ونیشیکرده‌وه‌ که‌ هه‌ندێک ستایل‬ ‫ه �ه‌ی �ه‌ ک���ارى ل���ه‌س���ه‌رده‌ک���ه‌ن‪ ،‬ک��ارى‬ ‫س �ه‌رپ��ێ��ی و زی��ات��ر م��ی��زاج��ی ل�ه‌خ��ۆ‬ ‫ده‌گرێت‪ ،‬ستایلى راپ و پۆپ‪ ،‬ئه‌م‬

‫ج���ۆره‌ ستایالنه‌ دووره‌ ل �ه‌ ه��ون �ه‌ر و‬ ‫میوزیکى کوردی‪ ،‬هه‌روه‌ها وتیشى‪:‬‬ ‫ن��اک��رێ��ت الی �ه‌ن��ى ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی��ى ه��ون�ه‌رى‬ ‫خ��ۆم��ان ل�ه‌ب��ی��ر ب��ب �ه‌ی��ن �ه‌وه‌‪ ،‬پێموانیه‌‬ ‫میوزیکزانێکى ع��ه‌ره‌ب ل�ه‌ خزمه‌ت‬ ‫گۆرانێکى ک��وردى دابێت‪ ،‬ته‌نها بۆ‬ ‫الیه‌نى مادیه‌که‌یه‌ له‌م چه‌ند ساڵه‌ى‬ ‫راب������ردو چ �ه‌ن��دی��ن گ���ۆران���ى س��ق�ه‌ت‬ ‫ب�ڵاوک��راون �ه‌ت �ه‌وه‌ ک �ه‌ وش �ه‌ک��ان��ى لێ‬ ‫هه‌ڵگرى هه‌ر هه‌مووى عه‌ره‌بیه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫جیگاى داخه‌‪.‬‬ ‫الیخۆشیه‌وه‌ هونه‌رمه‌ند زامبیا عه‌زیز‬

‫دیمه‌نی کلیپی چه‌ند گۆرانیبێژێکی کورد‬

‫پێیوایه‌ ل �ه‌م دوای���ان���ه‌دا کۆمه‌ڵێک‬ ‫کارکراوه‌‪ ،‬هه‌ندێکیان بوونه‌ته‌ هۆى‬ ‫تێکدانى هونه‌ر و میوزیکى ره‌سه‌نى‬ ‫کوردى‪ ،‬له‌رووى ئاواز و میوزیک و‬ ‫کلیپ و ئه‌و تێکستانه‌ى هه‌ڵیبژاردوه‌‪،‬‬ ‫که‌م تازۆر له‌ هه‌موو روویه‌که‌وه‌ هونه‌ر‬ ‫شێواندنێکى پێوه‌ دی��ارب��ووه‌‪ .‬زامیبا‬ ‫ئه‌وه‌شى وت‪ :‬ئێمه‌ ده‌توانین سود له‌‬ ‫چوارده‌ور و واڵتان وه‌ربگرین‪ ،‬به‌اڵم به‌‬ ‫شێوه‌یه‌کى وانه‌بێت ره‌نگدانه‌وه‌یه‌کى‬ ‫زه‌ق����ی ب��ێ��ت ل���ه‌ ه���ون���ه‌ره‌ک���ه‌م���ان���دا‪.‬‬ ‫ئ��ه‌و ه��ون �ه‌رم �ه‌ن��ده‌ ه��ی��واش��ى خ��واس��ت‬ ‫ره‌سه‌نایه‌تى و کلتور و فه‌رهه‌نگى‬ ‫خۆمان له‌ کارى هونه‌رى وگۆرانى و‬ ‫میوزیک وکلیپ له‌بیرنه‌که‌ین‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌و ب��اره‌ی�ه‌وه‌ هونه‌رمه‌ند شوان‬ ‫ق��ه‌رداغ��ى ئ���ه‌وه‌ى وت‪ :‬ده‌ستخۆشى‬ ‫له‌و که‌سانه‌ ده‌که‌م هێناویانه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫با له‌سه‌ر حیسابى شێواندنى هونه‌رى‬ ‫ره‌س�ه‌ن��ى ک��وردى نه‌بێت و هه‌وڵبده‌ن‬ ‫کارێکى وابکه‌ن هونه‌رى ک��وردى و‬ ‫ئه‌و مۆرکه‌ى که‌ هه‌یه‌تى بیپارێزن‪،‬‬ ‫بتوانن نوێگه‌رى و تازه‌گه‌ریه‌کانیان‬ ‫ب �ه‌ ش��ێ��وه‌ی �ه‌ک��ى ج���وان و ئ�ه‌ک��ادی��م��ى‬ ‫ب���ێ���ت و دوورب����ێ����ت ل���ه‌ ش��ێ��وان��دن��ى‬ ‫ه��ون �ه‌رى ک���وردى‪ .‬ئ �ه‌و ه��ون�ه‌رم�ه‌ن��ده‌‬ ‫باسی له‌وه‌شکرد کۆمه‌ڵێک گه‌نج‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬

‫ه��ات��وون ه �ه‌م��وو گ��ۆران��ی��ی�ه‌ ک��وردی�ه‌‬ ‫ره‌سه‌نه‌کان به‌ ستایلى تورکى کارى‬ ‫له‌سه‌رده‌که‌ن‪ .‬شوان وتیشى‪ :‬داواکارم‬ ‫ل �ه‌و گه‌نجانه‌ ئ�ه‌گ�ه‌ر پێویستیان به‌‬ ‫ده‌رک�ه‌وت��ن�ه‌ ی��ان خه‌ڵک بیانسێت و‬ ‫ناوبانگ په‌یداکه‌ن‪ ،‬با ک��ارى باش‬ ‫ب��ک �ه‌ن ت��ک��ای��ان ل��ێ��ده‌ک �ه‌م ب��ا ل�ه‌س�ه‌ر‬ ‫ح��س��اب��ى ه���ون���ه‌رى ک�����وردى ن �ه‌ب��ێ��ت‪.‬‬ ‫شوان قه‌رداغى ئاماژه‌ى به‌وه‌شکرد‪:‬‬ ‫ل �ه‌ک��ات��ێ��ک��دا ه���ون���ه‌رى ک����وردى الى‬ ‫خه‌ڵکى خۆشمان روون و ئاشکرانیه‌‬ ‫و واش��ێ��وه‌ن��دراوه‌‪ ،‬چ��ۆن ده‌ت��وان��ی��ن به‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ بڵێن هونه‌رمان هه‌یه‌‪ ،‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫ئ��ێ��م�ه‌ ل �ه‌ب��ات��ى خ��زم �ه‌ت ب �ه‌ ه��ون �ه‌رى‬ ‫ک���وردى بکه‌ین چ �ه‌واش �ه‌ى ده‌ک�ه‌ی��ن‬ ‫و ته‌عریبى ده‌ک�ه‌ی��ن و ده‌یکه‌ین به‌‬ ‫تورکى و به‌ فارسى و عه‌ره‌بى و ئه‌و‬ ‫ستایالنه‌ دێنین که‌ دوورن له‌ هونه‌رى‬ ‫ک��وردى‪ ،‬وتیشى (هه‌ڵکه‌وت زاهیر)‬ ‫به‌شى خ��ۆى عه‌ربچێتى ک��رد له‌ ناو‬ ‫هونه‌رى ک��وردى کۆمه‌ڵێک ستایلى‬ ‫س �ه‌ق �ه‌ت��ى هێنا پێشکه‌شى خه‌ڵکى‬ ‫کرد‪ .‬ئه‌و رونیشى کرده‌وه‌ که‌ هونه‌ر‬ ‫به‌رپرسیارێتیه‌کى گه‌وره‌یه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ب �ه‌ نیشتمان نابێت ب��ۆ ب��ه‌رژه‌وه‌ن��دى‬ ‫تایبه‌ت‪ ،‬هونه‌رى نه‌ته‌وه‌یه‌ک بشێوێنى‬ ‫و تێکی بده‌یت‪.‬‬

‫فۆتۆی هه‌ڵبژارده‌‬

‫هونه‌ری‬ ‫کۆنسێرتێک بۆ پشتگیرى ئاواره‌کانى قه‌ندیل‬

‫چایخانه‌ى شه‌عب (که‌ریم کاربان)ى خه‌اڵت کرد‬

‫بڕیار وایه‌ ئه‌مڕۆ له‌ شارى سلێمانى کۆنسێرتێک‬ ‫به‌ناوى (س��روده‌ نیشتمانییه‌کان) بۆ پشتگیرى له‌‬ ‫ئاواره‌کانى قه‌ندیل و ناوچه‌کانى ترى کوردستان‬ ‫سازبکرێت‪.‬‬ ‫کۆنسێرته‌که‌ که‌ ژماره‌یه‌کى زۆر له‌ هونه‌رمه‌ندان‬ ‫تێیدا ب�ه‌ش��دارده‌ب��ن‪ ،‬هونه‌رمه‌ند نه‌وژین محه‌مه‌د‬ ‫ئه‌ندامى لێژنه‌ى ئ��ام��اده‌ک��ارى کۆنسێرته‌که‌ به‌‬ ‫(چه‌تر)ى راگه‌یاند «بڕیار وایه‌ له‌ (‪)٥‬ى مانگ‬ ‫کۆنسێرتێک به‌ناوى (سروده‌ نیشتمانییه‌کان) له‌‬ ‫پارکى ئازادى له‌ شارى سلێمانى به‌ڕێوه‌بچێت»‪.‬‬ ‫نه‌وژین ئه‌وه‌شى وت «ئه‌و کۆنسێرته‌ بۆ پشتگیرى‬ ‫کردنه‌ له‌ ئاواره‌کانى بنارى قه‌ندیل و ناوچه‌کانى‬ ‫ترى کوردستان که‌ به‌هۆى هێرشه‌کانى ئه‌مدواییه‌ى‬ ‫ئ��ێ��ران و ت��ورک��ی��اوه‌ ئ����اواره‌ب����وون‪ ،‬س��ازده‌ک��رێ��ت‪،‬‬ ‫کۆمه‌ڵێک ل�ه‌ ه��ون�ه‌رم�ه‌ن��دان��ى ب�ه‌ڕێ��وه‌ب�ه‌رای�ه‌ت��ى‬ ‫هونه‌رى میوزیکى سلێمانى به‌شدارى تێدا ده‌که‌ن»‪.‬‬ ‫وتیشى «هه‌ر له‌و کۆنسێرته‌ کۆمه‌ک بۆ زیان‬ ‫لێکه‌وتووانى بۆردومانه‌کان کۆده‌کرێته‌وه‌»‪.‬‬

‫بۆ رێزگرتن له‌و خزمه‌ته‌ زۆره‌ى به‌هونه‌ری کوردى‬ ‫ک���ردوه‌‪ ،‬چایخانه‌ى شه‌عب هونه‌رمه‌ند (که‌ریم‬ ‫کابان)ى خه‌اڵت کرد‪.‬‬ ‫چایخانه‌ى شه‌عب له‌ شارى سلێمانى‪ ،‬که‌ شوێنى‬ ‫کۆکردنه‌وه‌ى هونه‌رمه‌ندان و نوسه‌ران و رۆشنبیرانه‌‪،‬‬ ‫بڕیارى داوه‌ سااڵنه‌ الى خۆیه‌وه‌ خه‌اڵت ببه‌خشێته‌‬ ‫ئه‌و که‌سانه‌ى له‌ ب��وارى هونه‌رى خزمه‌تى زۆریان‬ ‫کردوه‌‪ ،‬بۆ ئه‌مساڵیش هونه‌رمه‌ندى گه‌وره‌ى کورد‬ ‫(که‌ریم کابان)ى خه‌اڵتکرد‪.‬‬ ‫بڕیار وابوو ئه‌و خه‌اڵته‌ له‌ رۆژى جیهانى میوزیک‬ ‫ببه‌خشرێته‌ ک�ه‌ری��م ک��اب��ان‪ ،‬ب �ه‌اڵم ب�ه‌ه��ۆى زۆرى‬ ‫چاالکى له‌و رۆژه‌دا دوایخست‪.‬‬ ‫ع��وم �ه‌ر ش���ه‌ری���ف خ���اوه‌ن���ى چ��ای��خ��ان �ه‌ى شه‌عب‬ ‫رایگه‌یاند‪ :‬رێزلێنانه‌که‌ په‌یوه‌ندى به‌ هیچ الیه‌ن‬ ‫و رێکخراوێکى سیاسییه‌وه‌ نییه‌‪ ،‬وه‌ک نه‌ریتێک‬ ‫له‌ پاى ماندووبونیان ده‌یبه‌خشینه‌ ئه‌و هونه‌رمه‌ند و‬ ‫رۆشنبیرانه‌ى خزمه‌تى به‌رچاویان کردوه‌‪ ،‬بڕیاریشه‌‬ ‫له‌ سااڵنى داهاتودا فراوانتر بکرێته‌وه‌‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ /‬دانا به‌رزنجی‬

‫هونه‌ر و وێژه‌‬

‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫‪2010/11/8‬‬ ‫دووشه‬ ‫‪2711/6/14‬‬ ‫‌ممه‌ممه‌‪- 2011/9/5‬‬ ‫دووشه‬

‫‪10‬‬

‫ئاماده‌کار‬

‫چه‌تر‬ ‫ک���چ���ه‌ ده‌ن���گ���خ���ۆش���ى ک���ورد‬ ‫سورخون که‌ له‌ چوارچێوه‌ی‬ ‫ناوه‌ندى کلتوری (بێستون) کار‬ ‫ده‌ک��ات‪ ،‬ئ�ه‌و کچه‌ گه‌ریالیه‌‪،‬‬ ‫ل�ه‌ چاوپێکه‌وتنێکیدا له‌گه‌ڵ‬ ‫(چه‌تر) ره‌خنه‌ له‌ هونه‌رمه‌نده‌‬ ‫ژنه‌کانى وه‌ک (نازێ) ده‌گرێت‪،‬‬ ‫ئ��اش��ک��راش��ی��ده‌ک��ات ب��ه‌ه��ه‌ر‬ ‫رسته‌یه‌ک له‌ گۆرانیه‌کانه‌دا له‌و‬ ‫گۆرانیه‌دا وه‌اڵمی ئه‌و هێرشانه‌‬ ‫ده‌ده‌ی��ن��ه‌وه‌ ل �ه‌ دژی کلتوری‬ ‫کوردی ده‌کرێت‪.‬‬

‫«که‌ ده‌نگی خۆم ده‌بیستم‪ ،‬هه‌ست‬ ‫به‌ئازادبوون ده‌که‌م»‬ ‫س��ورخ��ون وه‌ک کچه‌ گ�ه‌ری�لای�ه‌ک‬ ‫وه‌ها باسى له‌ هونه‌ر کرد‪ ،‬وتى‪ :‬هونه‌ر‬ ‫مرۆڤ خۆیه‌تی‪ .‬له‌ گریالدا هه‌موو‬ ‫شتێک هونه‌ره‌‪ .‬ده‌توانین بڵێین هه‌ر‬ ‫گریالیه‌ک هونه‌رمه‌ندێکه‌‪ ،‬چه‌ک‬ ‫به‌ده‌ستگرتن و شه‌ڕکردن خۆی هونه‌ره‌‪.‬‬ ‫په‌ره‌پێدان به‌ بیری هونه‌ر له‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫سیستم خۆی هونه‌ره‌‪ .‬گۆرانی وتنیش‬ ‫هونه‌ره‌‪ .‬سورخون ئه‌وه‌شى ئاشکراکرد‬ ‫که‌ ده‌یانه‌وێت به‌واتادان به‌ گۆرانی‪،‬‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندی کلتوری کوردی نیشان‬ ‫ب��ده‌ی��ن‪ ،‬ل �ه‌گ �ه‌ڵ ب�ه‌ک��اره��ێ��ن��ان��ی ه�ه‌ر‬ ‫رسته‌یه‌ک ل �ه‌و گ��ۆران��ی�ه‌دا وه‌اڵم��ی‬ ‫ئ �ه‌و هێرشانه‌ ب��ده‌ی��ن�ه‌وه‌ ک�ه‌ ل�ه‌ دژی‬ ‫ک��ل��ت��وری ک�����وردی ده‌ک���رێ���ت‪ .‬ئ �ه‌و‬ ‫وه‌ه��ا باسى له‌ناوه‌نده‌که‌شیان ک��رد و‬ ‫وت���ى‪ :‬ن��اوه‌ن��دى کلتوری (بێستون)‬ ‫که‌ ل �ه‌ ساڵی (‪ )2009‬ده‌ستی به‌‬ ‫خه‌بات کردوه‌ بۆ به‌شی رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ک��وردس��ت��ان‪ ،‬هه‌شت ئه‌ندامى هه‌یه‌‪،‬‬ ‫که‌ سیانیان کچن و پێنجیان کوڕن‪.‬‬ ‫سورخون وه‌ک یه‌کێک له‌ ئه‌ندامانى‬ ‫گروپى ناوه‌ندى کلتورى بێستون‪ ،‬وتى‪:‬‬ ‫جگه‌ ل�ه‌ ب���وارى گ��ۆران��ی‪ ،‬خه‌ریکی‬ ‫ک����اری ش��ان��ۆ و س��ی��ن �ه‌م��ا و چ�ه‌ن��د‬ ‫به‌شێکى ت��ری��ش‪ ،‬ب��ڕوام��وای �ه‌ کلتور‬ ‫ژیان و بوونی مرۆڤایه‌تیه‌‪ .‬کاتێک‬ ‫کلتور پێشێلکرا‪ ،‬ه��ون�ه‌ری��ش پێشێل‬ ‫ده‌ب��ێ��ت‪ .‬بۆیه‌ تێکۆشانی ئێمه‌‪ ،‬زۆر‬ ‫الیه‌ن له‌خۆده‌گرێت‪.‬‬ ‫ئ�ه‌و وه‌ه��ا باسى له‌ هه‌ستى خۆیکرد‬ ‫ل���ه‌ک���ات���ى گ����ۆران����ى وت����ن����دا‪ ،‬وت���ى‬ ‫«ئه‌وکاته‌ى گۆرانی له‌ سه‌ر شه‌هیدان‬ ‫ده‌ڵ��ێ��م و ن��اوی��ان دێنمه‌ س �ه‌رزم��ان‪ ،‬وا‬ ‫بیرده‌که‌ینه‌وه‌ ئ �ه‌و زی��ن��دوه‌‪ .‬کاتێک‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ر ب��ه‌رخ��ۆدان��ی گ���ه‌ل گ��ۆران��ی‬ ‫ده‌ڵێم‪ ،‬وابیرده‌که‌ینه‌وه‌ خزمه‌تی ئه‌و‬

‫سورخون‪ :‬به‌ گۆرانییه‌کانمان وه‌اڵمی ئه‌و هێرشان ‌ه‬ ‫ده‌ده‌ینه‌و ‌ه که‌ ل ‌ه دژی کلتوری کوردی ده‌کرێت‬

‫گه‌له‌ ده‌که‌م به‌تایبه‌ت کاتێک وه‌ک‬ ‫ژن��ێ��ک گ��ۆران��ی ده‌ڵ��ێ��م هه‌ستده‌که‌م‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و سیستمه‌ شه‌ڕ ده‌که‌م‬ ‫ک �ه‌ ناهێڵێت ژن ببێته‌ هونه‌رمه‌ند‬ ‫و ل �ه‌ گ��ۆڕه‌پ��ان�ه‌ک��ان��دا ب �ه‌ش��دار بێت‪،‬‬ ‫ک �ه‌ ده‌ن��گ��ی خ��ۆم ده‌ب��ی��س��ت��م‪ ،‬هه‌ست‬ ‫به‌ئازادبوون ده‌ک �ه‌م‪ .‬سورخوێن باسی‬ ‫له‌وه‌کرد که‌ ئه‌وان به‌گوێره‌ی قۆناغ‬ ‫به‌رهه‌م دروستده‌که‌ن‪ ،‬به‌اڵم هه‌ر رۆژ‬ ‫له‌سه‌ر دروستکردنی به‌رهه‌می نوێ‬ ‫خ�ه‌ری��ک��ی ک��ار و خ�ه‌ب��ات��ن‪ .‬وتیشى‪:‬‬ ‫ن��ام��ان �ه‌وێ��ت ت �ه‌ن��ی��ا ک��ل��ی��پ دروس���ت‬ ‫ب��ک�ه‌ی��ن‪ ،‬ب�ه‌ڵ��ک��و ئ��ام��ان��ج��م��ان ئ �ه‌وه‌ی �ه‌‬ ‫له‌رێگای ئه‌و کلیپه‌وه‌ په‌ره‌ به‌ کلتوری‬ ‫کوردی بده‌ین‪ .‬له‌سه‌ر ئه‌و مندااڵنه‌ی‬ ‫ه �ه‌ر رۆژ ده‌ک��وژرێ��ن‪ ،‬ی��اخ��ود له‌سه‌ر‬ ‫ب �ه‌رخ��ۆدان��ی ئ��اواره‌ک��ان��ی ب��اش��ور له‌‬ ‫قه‌ندیل ل�ه‌ ب�ه‌رام��ب�ه‌ر داگ��ی��رک��اری‪،‬‬ ‫یان له‌سه‌ر شه‌هیدان‪ ،‬به‌رهه‌م دروست‬ ‫بکه‌ین‪.‬‬

‫«نابێت کلیپێک بۆ نمایشکردنی‬ ‫فیزیکی بێت»‬ ‫ئه‌ندامه‌که‌ى ناوه‌ندى کلتوری بێستون‬ ‫ئاشکرایکرد که‌ تا ئێستا په‌یوه‌ندیه‌کی‬ ‫ئ��ه‌وت��ۆی��ان ل��ه‌گ��ه‌ڵ ه��ون �ه‌رم �ه‌ن��دان��ى‬ ‫چ��وارپ��ارچ�ه‌ى کوردستان نیه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌ی��ان �ه‌وێ��ت ل �ه‌گ �ه‌ڵ ه��ون�ه‌رم�ه‌ن��دان��ی‬ ‫هه‌رچوار پارچه‌ى کوردستان پێکه‌وه‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌کی نه‌ته‌وه‌یی خه‌بات بکه‌ن‬ ‫و ب��ی��رو ب��ۆچ��وون��ی��ان ل �ه‌گ �ه‌ڵ یه‌کتر‬ ‫داب���ه‌ش ب��ک�ه‌ی��ن‪ ،‬ب��ۆئ��ه‌وه‌ى ک��ل��ت��ور و‬ ‫ه���ون���ه‌ری ک����وردی گ �ه‌ش �ه‌پ��ێ��ب��ده‌ن و‬ ‫ل �ه‌رێ��گ��ای ه��ون �ه‌رم �ه‌ن��دان �ه‌وه‌ گه‌لی‬ ‫ک��ورد به‌ ئامانج بگه‌یه‌نن‪ .‬سورخون‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش���ى وت‪ :‬ک���ه‌ ه���ون���ه‌رم���ه‌ن���دان‬ ‫زه‌حمه‌تی زۆر ده‌کێشن تا کلیپێک‬ ‫ئاماده‌ده‌که‌ن‪ ،‬ده‌مانه‌وێت کلیپه‌که‌یان‬ ‫وات��ادارب��ێ��ت‪ .‬ئ �ه‌و ه��ون�ه‌رم�ه‌ن��ده‌ باسى‬ ‫ئ �ه‌و گۆرانیبێژانه‌ى ک��رد ک�ه‌ زیاتر‬ ‫گوێیان لێده‌گرێت‪ ،‬وتی‪ :‬زیاتر گوێ‬ ‫ل�ه‌ (ح �ه‌س �ه‌ن زی���ره‌ک‪ ،‬عایشه‌ ش��ان‪،‬‬ ‫مه‌یره‌م خان و ئارام تگران)ده‌گرم‪ ،‬که‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندانێکن په‌ره‌یان به‌ کلتوری‬ ‫ک����وردی����داوه‌‪ .‬ی��ه‌ک��ه‌م گ���ۆران���ی که‌‬ ‫زۆر ل�ه‌س�ه‌رم کاریگه‌ربوو‪ ،‬گۆرانی‬ ‫(نه‌ورۆز)بوو که‌ هونه‌رمه‌ند (حه‌سه‌ن‬ ‫زی�����ره‌ک) وت���ب���وى‪ .‬ده‌م���ه‌وی���س���ت به‌‬ ‫گوێگرتن له‌ گۆرانیبێژه‌ کۆنه‌کان‪،‬‬ ‫وات���ای ک��ل��ت��ور و ه��ون �ه‌ری ک��وردی‬ ‫بزانم پێش ئه‌وه‌ی به‌شداربم‪ ،‬سورخون‬ ‫باسى ل�ه‌ ه��ون�ه‌رم�ه‌ن��ده‌ ژن �ه‌ک��ان کرد‬ ‫وت��ى‪ :‬هونه‌رمه‌ندی ژن زۆرن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ه �ه‌ن��دێ��ک ه���ون���ه‌ره‌ک���ه‌ی���ان خ��زم �ه‌ت‬ ‫به‌گه‌لی ک��ورد و چ��اره‌س�ه‌ری پرسی‬ ‫ژن ن���اک���ات‪ .‬وه‌ک (ن�����ازێ)‪ ،‬زۆر‬ ‫گ��ۆران��ی ه�ه‌ی�ه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم خزمه‌تی ژن‬ ‫ن��اک��ات‪ .‬رێ��ز و ح��ورم�ه‌ت��م ب��ۆ هه‌یه‌‪،‬‬

‫‪n‬‬

‫هونه‌رمه‌ند سورخون‬

‫به‌اڵم وه‌کو ژنێک ده‌بێت ئه‌و کلیپه‌ی‬ ‫وا دروستی ده‌کات‪ ،‬بیخاته‌ خزمه‌تی‬ ‫پ��رس��ی ژن‪ ،‬ن���ه‌ک ل �ه‌ژێ��ر خ��زم�ه‌ت��ی‬ ‫سیستمی کاپیتالیزم ی��ان کلیپێک‬ ‫بێت ته‌نیا بۆ نمایشکردنی فیزیکی‬ ‫خۆی‪.‬‬

‫حورمه‌تمان هه‌یه‌ ب��ۆ هونه‌رمه‌ندان‪،‬‬ ‫به‌اڵم ره‌خنه‌شمان زۆره‌‪ .‬دژی شێوه‌ی‬ ‫پاپ و جاز نین‪ ،‬به‌اڵم ده‌بێت ناوه‌رۆکی‬ ‫گۆرانیه‌کانیان ده‌وڵه‌مه‌ند و وات��ادار‬ ‫بێت‪ .‬هه‌ر له‌وباره‌وه‌ زیاتر دواو وتى‪ :‬له‌‬ ‫چوارپارچه‌ی کوردستان به‌تایبه‌ت له‌‬ ‫باشوری واڵت‪ ،‬زۆر گۆرانی ده‌وترێنه‌وه‌‬ ‫که‌ ته‌نیا ی��اری به‌هه‌ست و مێشکی‬ ‫گه‌نجان ده‌ک��ات و شه‌ڕێکی تایبه‌ته‌‬ ‫له‌ به‌رامبه‌ریان‪ .‬له‌ کاتێکدا پێویسته‌‬ ‫کلتور و هونه‌ری کوردی بپارێزرێت‪،‬‬ ‫نه‌ک ته‌نیا السایی گۆرانیبێژێکی‬ ‫تورک یان عه‌ره‌ب و هونه‌ری رۆژئاوا‬ ‫بکرێته‌وه‌‪ .‬زۆرجار ئامێری میوزیکی‬ ‫کوردی به‌کارناهێنن‪ ،‬که‌ هۆیه‌کیتره‌‬ ‫ب��ۆ الوازب���وون���ی ه��ون��ه‌ری ک���وردی‪.‬‬ ‫به‌تایبه‌ت ل�ه‌ ه�ه‌ل��وم�ه‌رج��ی ئێستای‬ ‫کوردستان پێویسته‌ له‌ گۆرانیه‌کاندا‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ده‌رب �ه‌خ �ه‌ی��ن ک �ه‌ هێشتا خاکی‬ ‫ک��وردس��ت��ان داگ��ی��رک��راوه‌ و ده‌ب��ێ��ت بۆ‬ ‫ژیانێکی ئ���ازاد تێکۆشان بکرێت‪.‬‬ ‫راسته‌ بۆ دروستکردنی کلیپ پاره‌‬ ‫وه‌رده‌گ��ی��رێ��ت‪ ،‬ب �ه‌اڵم له‌ بنه‌مادا رۆح‬ ‫و فیزیکی خ��ۆت ده‌ف��رۆش��ی��ت‪ .‬بۆیه‌‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ی��ن ن���اوه‌رۆک���ی ئ���ه‌و گ��ۆران��ی��ان�ه‌‬ ‫ن���ه‌ ت �ه‌ن��ی��ا ده‌وڵ���ه‌م���ه‌ن���د ن��ی �ه‌‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫چه‌واشه‌کاری تێدایه‌‪ .‬هونه‌رمه‌ندانی‬ ‫کورد له‌ فۆلکلۆر و سینه‌ما و شانۆ و‬ ‫میوزیک زۆر خوڵقێنه‌ر و ده‌وڵه‌مه‌ندن‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌ کوردستان ئه‌گه‌ر ئامێرێکی‬ ‫میوزیک به‌کاربهێنن و پ���ه‌روه‌رده‌ی‬ ‫ل�ه‌س�ه‌رب��ب��ی��ن��ن‪ ،‬سیستمی س �ه‌رده‌س��ت‬ ‫به‌گوێره‌ی خۆی پ �ه‌روه‌رده‌ی ده‌کات‪.‬‬ ‫وات���ه‌ ه��ه‌ر ل �ه‌ م��ن��داڵ��ی �ه‌وه‌ م��ن��دااڵن��ی‬ ‫ک�����ورد راک���ێ���ش���ی ک���ل���ت���وری خ��ۆی‬ ‫ده‌کات‪ .‬ئه‌م سیاسه‌ته‌ زیاتر له‌ تورکیا‬ ‫ب��ه‌رج��ه‌س��ت��ه‌ی��ه‌‪ .‬ئ���ه‌م���ه‌ش ش �ه‌ڕێ��ک��ی‬ ‫تایبه‌ته‌ له‌به‌رامبه‌ر کوردان و کلتوری‬ ‫ده‌وڵ �ه‌م �ه‌ن��دی ک���وردان الوازده‌ک����ات‪.‬‬ ‫ئێمه‌ش ده‌مانه‌وێت به‌ په‌یوه‌ندیکردن‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌ڵ ه��ون �ه‌رم �ه‌ن��دان بڵێین منداڵ‬ ‫ئێوه‌ش گ �ه‌وره‌ ده‌ب��ن به‌مجۆره‌ زمانی‬ ‫کوردی له‌بیر ده‌که‌ن و فێری کلتوری‬ ‫سیستم ده‌بن‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و هونه‌رمه‌نده‌ گه‌ریالیه‌ باسى له‌‬ ‫رۆڵ����ى ه���ون���ه‌رک���رد‪ ،‬وت����ى‪ :‬ک��ات��ێ��ک‬ ‫واڵته‌که‌ت ژێرده‌ست بێت و به‌ته‌واوه‌تی‬ ‫داگیرکرابێت‪ ،‬ناچاریت بیناسێنێت‪.‬‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌ر ک��وردس��ت��ان ب �ه‌ گ��ۆران��ی یان‬ ‫فیلم یان شانۆیه‌ک نه‌ناسێنیت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫کلتوره‌ت له‌ناو ده‌چێت‪ .‬ئه‌م شه‌ڕه‌ی‬ ‫فۆتۆ‪ :‬بێریڤان محه‌مه‌د‬ ‫ئ��ێ��م�ه‌ ده‌ی��ک �ه‌ی��ن ب��ۆ ئ���ه‌وه‌ی���ه‌ دوژم���ن‬ ‫نه‌توانێت به‌ئاسانی له‌سه‌ر ئه‌م خاکه‌‬ ‫«له‌ بنه‌مادا رۆح و فیزیکی خۆت که‌ناڵه‌ ک��وردی�ه‌ک��ان س�ه‌ی��رده‌ک�ه‌ی��ن و ژی���ان ب��ک��ات‪ .‬ه���ه‌روه‌ه���ا زۆر حزبی‬ ‫ده‌فرۆشیت»‬ ‫لێکدانه‌وه‌ بۆ هونه‌رمه‌ندان ده‌که‌ین‪ ،‬دی��ک�ه‌ش شه‌هیدی زۆر و خ�ه‌ب��ات و‬ ‫‌کانیان‬ ‫ه‬ ‫گۆرانی‬ ‫‌رۆکی‬ ‫ه‬ ‫ناو‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌ند‬ ‫ه‬ ‫چ‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ک‬ ‫فیداکاریه‌کی زۆریانکرد‪ ،‬به‌اڵم ئێستا‬ ‫س���ورخ���ون ره‌خ���ن���ه‌ى ل���ه‌ ن���اوه‌رۆک���ى‬ ‫گ��ۆران��ی��ی �ه‌ک��ان گ���رت‪ ،‬وت���ى‪ :‬ئێمه‌ى ده‌وڵه‌مه‌نده‌‪ ،‬ئایا خزمه‌ت به‌ کلتوری له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌و کلتوره‌یان نه‌پاراست‪،‬‬ ‫ئ �ه‌ن��دام��ی ک��ل��ت��ور و ه��ون �ه‌ر‪ ،‬ه�ه‌م��وو گه‌لی ک��ورد ده‌ک��ات ی��ان ن��ا؟ رێ��ز و زۆرکه‌س په‌ی به‌و فیداکاریه‌ نابه‌ن‪.‬‬

‫رێبوار سیوه‌یلى‪:‬‬ ‫هه‌موو مرۆڤێکى ئه‌م نیشتمان ‌ه ده‌توانێت‬

‫هه‌واڵی‬ ‫ره‌زازى به‌شدارى چاالکی خوێن‌به‌ردانى کرد‬

‫کۆڵن کورده‌کانى هه‌نده‌رانى کۆکرده‌وه‌‬

‫له رێگه‌یه‌که‌و ‌ه هه‌ڵوێست وه‌ربگرێت‬ ‫رێبوار سیوه‌یلى نوسه‌ر و روناکبیرى کورد له‌باره‌ى ئه‌و هۆنراوه‌یه‌ى دژ به‌‬ ‫بۆردومانه‌کانى تورکیاو ئێران نوسیوێتى به‌ (چه‌تر)ی وت‪ :‬ئه‌م نوسین ‌ه‬ ‫ته‌نها وه‌کو هه‌ڵوێستیکى نیشتمان په‌روه‌ریمه‌‪ ،‬په‌یوه‌ندى به‌وه‌وه‌ نیه‌ حسابى‬ ‫شیعرى بۆ بکرێت‪.‬‬ ‫رێبوار سیوه‌یلى مامۆستاى زانکۆى سه‌اڵحه‌دین که‌ خاوه‌ن چه‌ندین کتێبى‬ ‫لێکۆڵێنه‌وه‌ و به‌رهه‌مى شیعرى و وه‌رگێرانه‌‪ ،‬له‌ باره‌ى به‌رهه‌مه‌ نوێکه‌یه‌وه‌‬ ‫که‌ دژ به‌ هێرشه‌کانى ئه‌م دواییه‌ى ئێران تورکیا بۆ سه‌ر هه‌رێمى کوردستان‬ ‫وتى‪ :‬ئه‌م نوسینه‌ ته‌نها وه‌کو هه‌ڵوێستیکى نیشتمان په‌روه‌ریمه‌ و هیچ‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌کى به‌وه‌وه‌ نیه‌ حسابى شیعرى بۆ بکرێت‪ ،‬ئاماژه‌ى به‌وه‌شکرد‬ ‫که‌ هه‌موو مرۆڤێکى ئه‌م نیشتمانه‌ ده‌توانێت له‌ڕێگه‌یه‌که‌وه‌ هه‌ڵوێست‬ ‫وه‌ربگرێت‪.‬‬ ‫له‌ خۆرهه‌اڵتى ناوه‌ڕاست‬ ‫له‌ ئێوه‌ زیاتر که‌س نه‌بوو بمکوژێ‬ ‫برایانى مسوڵمان‬ ‫وه‌ک کوشتنى زه‌ڕنه‌قووته‌یه‌ک به‌ر له‌ فڕین‬ ‫وه‌ک کوشتنى قالۆنچه‌یه‌کى ڕێبوار‬ ‫به‌دیوارى حه‌وشه‌وه‌‪:‬‬ ‫(قالۆنچه‌ به‌ ڕێبواریى نه‌بێت‪،‬‬ ‫ئیشى چییه‌ به‌ ماڵى ئێمه‌؟)‬ ‫به‌ ئاواره‌یى نه‌بێت‪ ،‬ئه‌و په‌نابه‌رى گێالسانه‌‬ ‫له‌ مه‌هاباده‌وه‌ بۆ دێن بۆئێره‌؟‬ ‫ئه‌و نه‌وڕه‌سانه‌ى دیاربه‌کر‬ ‫چیده‌که‌ن به‌و کێوانه‌وه‌؟‬

‫ئه‌و که‌ناریانه‌ى ماردین‬ ‫ئه‌گه‌ر هێنده‌ى مه‌یموونێک له‌ هیندستان‬ ‫ئازاد بوونایه‌‪،‬‬ ‫بۆ به‌و چیا سه‌ختانه‌ هه‌ڵده‌گه‌ڕان؟‬ ‫بێڕه‌حمانه‌ کوشتانم‪،‬‬ ‫براکانم‪،‬‬ ‫هاوسێکان‪ ،‬به‌ ئیمانه‌وه‌ کوشتانم‬ ‫ئه‌ى نه‌وه‌کانى سوڵتان‬ ‫ئه‌ى پاسداره‌کانى ئیمام‬ ‫کوشتانم‪،‬‬ ‫بێ بیسمیال‬ ‫بێ یاسین‬ ‫بێ ته‌ڵقین‪.‬‬ ‫ئێوه‌ هه‌ر به‌ منه‌وه‌ نه‌وه‌ستان‬ ‫پێش کوشتنى من‪ ،‬خوداتان کوشت‬ ‫ئه‌وه‌ى خوداکووژ نه‌بێت‪ ،‬مندااڵن ناکوژێت‬

‫ئه‌م نوسه‌ره‌ باس‌ له‌وه‌ده‌کات که‌ بۆردومانى سنوره‌کانى هه‌رێمى کوردستان‬ ‫ل �ه‌وه‌وه‌ هاتووه‌ خه‌ریکه‌ ک��ورد هه‌نگاوێکى هێواش ده‌نێت بۆ کیانێکى‬ ‫سه‌ربه‌خۆ‪ ،‬به‌اڵم ڕێگرى لێده‌کرێت له‌هه‌موو الیه‌که‌وه‌‪.‬‬ ‫رێبوار سیوه‌یلى پێیوایه‌ ئه‌و ڕێگایانه‌ له‌ هه‌رێم گیراوه‌ته‌ به‌ر ڕێگاى‬ ‫ساده‌ن‪ ،‬چونکه‌ هه‌مومان ده‌توانین ماستى ئێرانى نه‌خۆین و ئااڵ بسوتێنین‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌مه‌ ناگاته‌ ئه‌وه‌ى تۆپباران به‌وه‌ستیت‪ .‬ئه‌م نوسه‌ره‌ راشیگه‌یاند که‌‬ ‫پێویسته‌ له‌ ئاستى بااڵ هه‌ڵوێستى گه‌وره‌ هه‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شى خسته‌ڕوو که‌ ناکرێت کورد به‌ چه‌ک وه‌اڵم بداته‌وه‌‪ ،‬هه‌ڵوێستى‬ ‫وه‌ک ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ بێت‪ .‬ناشکرێت قبوڵى ئه‌وه‌ بکرێت خه‌ڵکى سڤیلى‬ ‫کورد بکوژرێت‪.‬‬

‫ئ��ێ��واره‌ى هه‌ینى هونه‌رمه‌ند (ن��اس��رى ره‌زازى)‬ ‫ب�ه‌ش��دارى ک��رد له‌ چاالکییه‌که‌ى (مانگرتنى‬ ‫خوێن ب���ه‌ردان) که‌ دژى هێرشه‌کانى ه �ه‌ردوو‬ ‫ده‌وڵ �ه‌ت��ى تورکیا و ئ��ێ��ران و پاڵپشتى ناوچه‌‬ ‫دابڕاوه‌کانى هه‌رێمى کوردستان رێکخرابوو‪.‬‬ ‫ل�ه‌ چاالکییه‌که‌دا ن��اس��رى ره‌زازى وته‌یه‌کى‬ ‫پێشکه‌ش کرد و رایگه‌یاند‪ ،‬که‌ ئه‌و ده‌مێکه‌‬ ‫خه‌م بۆ ئه‌وه‌ ده‌خوات بیرێکى نه‌ته‌وه‌یى به‌هێز له‌‬ ‫کورستاندا دروست نه‌بووه‌‪ ،‬ره‌خنه‌ى ئه‌وه‌شى کرد‪،‬‬ ‫که‌ تا ئێستاش هه‌ستى نه‌ته‌وه‌یى له‌ کوردستان‬ ‫زۆر الوازه‌ و هیچ به‌ گوێره‌ى پێویست نییه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌ چاالکییه‌که‌دا که‌ له‌ سه‌کۆى ئازادى‬ ‫پ��ارک��ى ئ���ازادى ش��ارى سلێمانى س��ازک��راب��وو و‬ ‫تا ئێستاش ب �ه‌رده‌وام �ه‌‪ ،‬ناسرى ره‌زازى چه‌ند‬ ‫سترانێکى نیشتمانى و شۆڕشگێڕى پێشکه‌شى‬ ‫ئه‌و جه‌ماوه‌ره‌ کرد که‌ له‌ چاالکییه‌که‌دا به‌شدار‬ ‫بوون‪.‬‬

‫نۆزده‌یه‌مین فیستیڤاڵى نێونه‌ته‌وه‌یى کلتورى کوردان‬ ‫سااڵنه‌ ده‌کرێت و به‌ ه�ه‌زاران کورد له‌ ئه‌وروپا و‬ ‫ئه‌سکه‌نده‌ناڤیا به‌ره‌و شارى (کۆڵن)ی ئه‌ڵمانیا‬ ‫رۆشتن و به‌شداریان له‌ فیستیڤاڵه‌که‌دا کرد‪.‬‬ ‫ئه‌م فیستیڤاڵه‌ که‌ (‪)19‬یه‌مین فیستیڤاڵى کلتوریه‌‬ ‫له‌ رۆژى (‪)3‬ى ئه‌یلول ده‌ستیپێکرد و به‌ ده‌یان هه‌زار‬ ‫کوردى له‌ ده‌ورى یه‌کتر کۆکرده‌وه‌ تێدا که‌سایه‌تى‬ ‫و سیاسه‌تمه‌داران و زۆری��ن�ه‌ى پارته‌ کوردیه‌کان‬ ‫به‌شداریانکرد و گۆڕانیبێژان و هونه‌رمه‌ندان و‬ ‫گروپه‌ کلتورى و فۆلکلۆرییه‌کان به‌رهه‌مه‌کانى‬ ‫خۆیان پێشکه‌ش کرد و ئاماده‌کارییه‌کى ته‌واوى‬ ‫بۆ کراوه‌‪.‬‬ ‫فیستیڤاڵه‌که‌ سه‌ره‌تا به‌ س��رودى «ئ�ه‌ى ره‌قیب و‬ ‫ده‌قیقه‌یه‌ک وه‌ستان بۆ گیانى شه‌هیدان ده‌ستى‬ ‫پێکرد و سه‌رۆکى کۆمه‌ڵه‌ کوردییه‌کان (یوکسه‌ل‬ ‫ک��ۆچ) په‌یامێکى پێشکه‌ش کرد و هێرشه‌کانى‬ ‫تورکیا و ئێرانیان شه‌رمه‌زار کرد‪ .‬یوکسه‌ل کۆچ‬ ‫رایگه‌یاند رێگاى چاره‌سه‌رى‪ ،‬به‌ دیالۆگ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئۆجه‌الن چاره‌سه‌رى به‌دیدێت‪.‬‬

‫دۆسیه‌‬

‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫‪2010/11/8‬‬ ‫دووشه‬ ‫‪2711/6/14‬‬ ‫‌ممه‌ممه‌‪- 2011/9/5‬‬ ‫دووشه‬

‫‪12‬‬

‫دۆسیه‌ى ئه‌مجاره‌ى‬ ‫رۆژن��ام �ه‌ى (چه‌تر)‬ ‫تایبه‌ته‌ به‌ هه‌ڵدانه‌وه‌ى‬ ‫چ �ه‌ن��د الپ���ه‌ڕه‌ی���ه‌ک‬ ‫ل�ه‌ م��ێ��ژووى په‌یوه‌ندیه‌کانى نێوان‬ ‫(یه‌کێتى و سوریا) یان (تاڵه‌بانى‬ ‫و ه������ه‌ردوو ئ���ه‌س���ه‌دى ب����اوک و‬ ‫ئه‌سه‌دى کوڕ)‪ ،‬ئه‌م په‌یوه‌ندیانه‌ زۆر‬ ‫توندوتۆڵن و هیچ کاریگه‌ریه‌کیان‬ ‫له‌سه‌ر ره‌وشى سیاسى و کۆمه‌اڵیه‌تى‬ ‫کوردانى رۆژئاواى کوردستان نییه‌‪.‬‬

‫تاڵه‌بانى‪ :‬ئێمه‌و حزبى به‌عسى سوریا ب ‌ه مردنى‬ ‫سه‌رکرده‌ى مه‌زن هه‌ڤاڵ (حافز ئه‌سه‌د)ى نه‌مر‪،‬‬ ‫سه‌رکرده‌یه‌کى مێژوویى بلیمه‌تمان ل ‌ه ده‌ستدا‬

‫ئاماده‌کردنی‬ ‫عه‌لى فه‌تاح مه‌جید‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌کانى نێوان‬ ‫سوریا و یه‌کێتى‬

‫به‌ درێژایى مێژووى خه‌باتى یه‌کێتى نیشتمانى‬ ‫کوردستان‪ ،‬هه‌میشه‌ و ب��ه‌رده‌وام توندترین‬ ‫په‌یوه‌ندى له‌گه‌ڵ حکومه‌تى سوریا و حزبى‬ ‫به‌عسى عه‌ره‌بى سوریدا هه‌بووه‌‪ ،‬پێش ئه‌وه‌ى‬ ‫(حافز ئه‌سه‌د) بمرێت به‌رده‌وام هاوکارى هێزه‌‬

‫کوردیه‌کانى باشورى کوردستانى کردووه‌‬ ‫به‌تایبه‌ت (ى‪.‬ن‪.‬ک)‪ ،‬په‌یوه‌ندییه‌کانى‬ ‫ن��ێ��وان یه‌کێتى و ح��زب��ى به‌عسى س��وری��ا‪،‬‬ ‫یان وردتر (تاڵه‌بانى و ئه‌سه‌د) به‌جۆرێکن‬ ‫که‌ ل�ه‌زارى تاڵه‌بانییه‌وه‌ چه‌ندین جار و له‌‬ ‫ده‌یان بۆنه‌ى جیاوازدا بیستراوه‌ که‌ هه‌میشه‌‬ ‫«سه‌رۆکى نه‌مر حافز ئه‌سه‌د ده‌ستى پڕبووه‌‬ ‫له‌ هاوکارى و میهره‌بانى بۆ کورد و یه‌کێتى‬ ‫نیشتمانى کوردستان»‪ ،‬به‌اڵم هه‌رگیز له‌و‬ ‫درگایه‌ نه‌دراوه‌ که‌ بۆچى (ئه‌سه‌د و حزبى‬ ‫به‌عسى سورى) هاوکارى تاڵه‌بانى و یه‌کێتى‬ ‫نیشتمانى کوردستانیان کردووه‌؟‬

‫پ��اش ه �ه‌ره‌س��ى ش��ۆڕش��ى ئ�ه‌ی��ل��ول یه‌کێتى‬ ‫نیشتمانى له‌ دیمه‌شقى پایته‌ختى سوریاوه‌‬ ‫ی �ه‌ک �ه‌م��ی��ن ب �ه‌ی��ان��ن��ام �ه‌ى دام���ه‌زران���دن���ى‬ ‫ب�ڵ�اوده‌ک���ات���ه‌وه‌‪ ،‬ه��ه‌ر ل��ه‌و ک��ات �ه‌وه‌ سوریا‬ ‫ده‌بێته‌ پێگه‌یه‌کى به‌هێز بۆ دروست بوون و‬ ‫جوڵه‌ى کادره‌کانى یه‌کێتى‪ ،‬سه‌رکرده‌یه‌کى‬ ‫یه‌کێتى پێیوتم «ه��ه‌ر ک��ات پێویستمان‬ ‫به‌سه‌فه‌ر و چونه‌ ده‌ره‌وه‌ى واڵت بووبێت‬ ‫حکومه‌تى سوریا له‌ فیزه‌ و هۆکاره‌کانى‬ ‫گواستنه‌وه‌ ه��اوک��ارى زۆرى ده‌ک��ردی��ن»‪.‬‬ ‫هه‌ر ئه‌و سه‌رکرده‌یه‌ وتى «هاوکاریه‌کانى‬ ‫س��وری��ا ب��ۆ ئێمه‌ پ�ه‌ی��وه‌ن��دى ب�ه‌ ب��ڕواب��وون��ى‬

‫سوریاوه‌ به‌ کێشه‌ى کورده‌وه‌ نه‌بوو‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫هاوکارى کردنى ئێمه‌ ئامانجى دژایه‌تى‬ ‫ک��ردن��ى ح��زب��ى به‌عسى ع��ی��راق و س��ه‌دام‬ ‫حسێن ب��وو» وات �ه‌ هاوکاریه‌کانى سوریا‬ ‫و س �ه‌رۆک �ه‌ک �ه‌ی ل �ه‌ب �ه‌ر دۆزى ک���ورد و‬ ‫ب �ه‌ره‌وپ��ێ��ش ب��ردن��ى ش���ۆڕش و به‌هێزبوونى‬ ‫ک��ورد ن �ه‌ب��ووه‌‪ ،‬به‌ڵکو ب��ۆ دژایه‌تیکردنى‬ ‫حزبى به‌عسى عه‌ره‌بى ئیشتراکى و سه‌دام‬ ‫حسێن ب����ووه‌‪ .‬گ��رف��ت��ى گ����ه‌وره‌ ل �ه‌ رووى‬ ‫ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی��ی �ه‌وه‌ ئ �ه‌وه‌ی �ه‌ ک �ه‌ ب�����ه‌رده‌وام پارته‌‬ ‫کوردیه‌کان و سه‌رکرده‌کانیان سوریایان‬ ‫وه‌ک ماڵى دووه‌م��ى خۆیان وێناکردووه‌ و‬

‫(حافز االسد) که‌ په‌یوه‌ندیه‌کى دۆستانه‌ى‬ ‫گ�ه‌رم��م له‌گه‌ڵیدا ه �ه‌ب��وو‪ ،‬به‌ڵگه‌یه‌کى‬ ‫دره‌وشاوه‌ى ژیریى ئه‌م گه‌له‌ و پابه‌ندبونیه‌تى‬ ‫به‌ مافه‌ نیشتمانیه‌کانى و روانینى به‌ره‌و‬ ‫پاشه‌ڕۆژێکى زانستى دره‌وشاوه‌‪.‬حزبى ئێمه‌‬ ‫حزبى (یه‌کێتى نیشتمانى کوردستان) که‌‬ ‫خاکى دیمه‌شقى ک��رده‌ ئه‌و ماڵه‌ى تێیدا‬ ‫یه‌که‌م کۆبونه‌وه‌ى خۆى به‌ست و به‌یاننامه‌ى‬ ‫دامه‌زراندنى ده‌رک��رد‪ ،‬چاکه‌کانى سوریا‬ ‫به‌سه‌ریه‌وه‌ له‌بیر ناکات‪ ،‬هه‌میشه‌ ده‌ستى‬ ‫کۆچکردووى مه‌زنى له‌بیر ده‌مێنێ که‌‬ ‫پڕى میهره‌بانى و چاودێرى و کۆمه‌ک‬ ‫بوو‪ ،‬به‌م بۆنه‌یه‌شه‌وه‌ حه‌زده‌که‌م ئه‌وپه‌ڕى‬ ‫شانازى و فه‌خر به‌ په‌یوه‌ندیه‌ پته‌وه‌کانمان‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌ڵ ح��ک��وم�ه‌ت و گ �ه‌ل��ى ک��ۆم��ارى‬ ‫عه‌ره‌بى سوریا ده‌ربڕم‪ ،‬له‌ناخه‌وه‌ هیوادارم‬ ‫ئه‌م په‌یوه‌ندیانه‌ ب�ه‌رده‌وام بن و به‌ره‌و پێش‬ ‫بچن‪ ،‬خوا سه‌رتان بخات و بۆ سوریا و‬ ‫گه‌لى مه‌زنى سوریا هه‌ر پاڵپشت و جێى‬ ‫شانازى بن‪.‬‬ ‫جه‌الل تاڵه‌بانى ‪ -‬سکرتێرى گشتى یه‌کێتى‬ ‫نیشتمانى کوردستان –(‪)2000/7/15‬‬ ‫(کوردستانى نوێ ژماره‌ ‪.)2199‬‬

‫تاڵه‌بانى بۆ کۆنگره‌ى حیزبى‬ ‫به‌عسى سوریا‪ :‬پشتیوانى‬ ‫ره‌هامان له‌گه‌ڵ کاروانى‬ ‫پڕ ده‌ستکه‌وت و به‌رده‌وامى‬ ‫سه‌رکرده‌ى دره‌وشاوه‌‬ ‫خوالێخۆش بوو سه‌رۆک هه‌ڤاڵ‬ ‫حافز االسد‪-‬ى نه‌مر ب ‌ه ئێوه‌‬ ‫راده‌گه‌یه‌نین‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌کانى نێوان یه‌کێتى نیشتمانى‬ ‫کوردستان و حزبى به‌عسى سوریا ریشه‌ى‬ ‫‪ n‬بڕیاری ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران‪ /‬ئیداره‌ی سلێمانی ساڵی ‪2000‬‬ ‫قوڵ و مێژووییان هه‌یه‌‪ ،‬له‌م دۆسیه‌یه‌دا‬ ‫ت �ه‌ن��ه��ا چ �ه‌ن��د ن��م��ون �ه‌ی �ه‌ک ل���ه‌ م���اوه‌ى ‪ ،)2171‬ل�ه‌ ه�ه‌م��ان ک��ات��دا به‌ره‌به‌یانى سه‌رکرده‌ى مه‌زن هه‌ڤاڵى سه‌رۆک (حافز‬ ‫(‪11‬ساڵ)ى رابردوودا وه‌رده‌گرین و تایبه‌ته‌ رۆژى (‪ )2000/6/13‬ت��اڵ �ه‌ب��ان��ى له‌ االسد)ى نه‌مر سه‌رکه‌وێ‪ ،‬که‌ ئه‌گه‌رچى‬ ‫به‌ دۆسیه‌ى په‌یوه‌ندیه‌کانى (‪ 11‬ساڵ)ى جمهورى ئیسالمى ئێرانه‌وه‌ گه‌یشته‌ سوریا به‌ جه‌سته‌ الى ئێوه‌ نییه‌‪ ،‬به‌اڵم گیان و‬ ‫رابردووى یه‌کێتى و حزبى به‌عسى سورى‪ ،‬و سه‌ردانى قیاده‌ى قه‌ومى حزبى به‌عسى فیکره‌که‌ى باڵى به‌سه‌ر کۆنگره‌که‌تاندا‬ ‫هێنانه‌وه‌ى یه‌کێتى ی��ان خ��ودى تاڵه‌بانى عه‌ره‌بى ئیشتراکى ک��رد‪ ،‬دوات��ر له‌گه‌ڵ کێشاوه‌ و ئه‌و بنه‌ما پیرۆزانه‌ى خه‌بات‬ ‫وه‌ک نمونه‌ له‌م دۆسیه‌یه‌دا ته‌نها په‌یوه‌ندى (ع �ه‌ب��دواڵ ئ�ه‌ح��م�ه‌ڕ) جێگرى سکرتێرى له‌ نێوتاندا باڵوده‌کاته‌وه‌ که‌ له‌ بزوتنه‌وه‌ى‬ ‫به‌نامه‌کانى ئه‌م دواییه‌ى تاڵه‌بانییه‌وه‌ هه‌یه‌ گشتى حیزبى به‌عسى عه‌ره‌بى ئیشتراکى راس��ت��ک��ردن �ه‌وه‌ى پ���ی���رۆزه‌وه‌ سه‌قامگیرى‬ ‫بۆ (ئه‌سه‌دى کوڕ) که‌ له‌کاتێکدا زۆربه‌ى س��وری��ا و (زوه���ێ���ر م��ش��اری��ق �ه‌) جێگرى ک��ردن‪ ،‬ئه‌و بنه‌مایانه‌ى که‌ ئومێده‌وارین‬ ‫واڵتانى دونیا داواى رۆشتن و کۆتاییهێنان س���ه‌رۆک ک��ۆم��ار و (سلێمان ق���ه‌داح) هه‌میشه‌ ئیلهام به‌خش و رێنیشانده‌رتان‬ ‫به‌ حوکمى (ئه‌سه‌دى کوڕ) و رژێمه‌که‌ى جێگرى ئه‌میندارى گشتى حزبى به‌عسى بێ بۆ ک��ارى ب��اش و درێ��ژه‌ پێدانى ئه‌و‬ ‫ده‌که‌ن‪،‬که‌چى تاڵه‌بانى هیواى سه‌رکه‌وتن عه‌ره‌بى سوریا چونه‌ ماڵى (حافز ئه‌سه‌د) کاروانه‌ مێژووییه‌ى که‌ ئه‌میندارى گشتى‬ ‫له‌وێش (عه‌بدولحه‌لیم خه‌دام)ى جێنشینى حزبه‌که‌تان هه‌ڤاڵى سه‌رۆک (حافز االسد)‬ ‫و داواى به‌رده‌وامى لێده‌کات‪.‬‬ ‫له‌ رێکه‌وتى (‪ )2000/6/10‬حزبى به‌عسى س���ه‌رۆک و (مسته‌فا ت�لاس��ى) جێگرى ى نه‌مر ده‌ستى پێکرد و سه‌رکردایه‌تى‬ ‫س��وری��ا م��ات�ه‌م��ى ک��ۆچ��ى دوای���ى (حافز ف�ه‌رم��ان��ده‌ى گشتى هێزه‌ چه‌کداره‌کانى کرد‪ .‬ئه‌گه‌رچى ئێمه‌ و ئێوه‌ ئه‌و سه‌رکرده‌‬ ‫ئه‌سه‌د)ى سه‌رکۆمارى سوریایان گێڕا‪ ،‬سوریا و (فاروق ئه‌لشه‌رع) وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى مێژووییه‌ بلیمه‌ته‌مان له‌ ده‌ستدا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌و ماته‌مه‌دا (تاڵه‌بانى) سه‌ره‌ڕاى ناردنى سوریاى بینى‪ ،‬هه‌رله‌وێوه‌ به‌ره‌و کۆشکى پێویسته‌ ئه‌مه‌ ببێته‌ پاڵنه‌ر و هانده‌رێک‬ ‫پرسه‌نامه‌ خۆیشى گه‌یشته‌ سوریا و له‌ گه‌ل به‌ڕێکه‌وتن‪ ،‬هه‌ر له‌وێ تاڵه‌بانى بۆ بۆ زیاتر هه‌وڵدان له‌پێناوى ئه‌و ئامانجه‌‬ ‫کوردستانیش پرسه‌ى گشتى راگه‌یاند‪ ،‬دواجار ماڵئاوایى له‌ ته‌رمى (حافز ئه‌سه‌د) نه‌ته‌وه‌یى و مرۆیى و دیموکراتیانه‌ى که‌‬ ‫ه �ه‌ر ل �ه‌و ب��اره‌ی �ه‌وه‌ ئه‌نجومه‌نى وه‌زی��ران��ى کرد‪( .‬کوردستانى نوێ ژماره‌ ‪ .)2172‬کۆچکردووى مه‌زن ژیانى به‌نرخى خۆى‬ ‫ئیداره‌ى یه‌کێتى (‪ )3‬بڕیارى به‌م شێوه‌یه‌ پ���اش ت���ه‌واوب���وون���ى پ���رس���ه‌ى (ئ���ه‌س���ه‌دى ل�ه‌پ��ێ��ن��اوی��ان��دا ت �ه‌رخ��ان ک��ردب��وو‪ .‬هه‌موو‬ ‫ده‌رک���رد‪ :‬ل�ه‌ رێکه‌وتى (‪ )2000/6/13‬ب��اوک) حزبى به‌عسى سوریا کۆنگره‌ى ئازادیخوازانى رۆژهه‌اڵت چاویان بڕیوه‌ته‌‬ ‫س��ه‌رۆک��ای��ه‌ت��ى ئ �ه‌ن��ج��وم �ه‌ن��ى وه‌زی���ران���ى به‌ست بۆ پڕکردنه‌وه‌ى شوێنى سه‌رۆکى ئێوه‌ و ئ��اوات�ه‌خ��وازى رۆژى سه‌رکه‌وتنى‬ ‫ح��ک��وم �ه‌ت��ى ه��ه‌رێ��م��ى ک���وردس���ت���ان – ک��ۆچ��ک��ردووی��ان‪ ،‬ب��ۆ ه �ه‌م��ان مه‌به‌ست کۆنگره‌که‌تانن ل�ه‌ وه‌دیهێنانى ئه‌رکه‌‬ ‫ئیداره‌ى سلێمانى‪ ،‬بۆ رێزلێنان له‌ گیانى جارێکیتر (ت��اڵ �ه‌ب��ان��ى) بروسکه‌یه‌کى پیرۆزه‌کانیدا که‌ خۆى له‌ گه‌شه‌کردنى‬ ‫کۆچکردوو (حافز ئه‌سه‌د)ى سه‌رۆکى پ��ی��رۆزب��ای��ى ئ��اراس��ت �ه‌ى ک��ۆن��گ��ره‌ى حزبى س��وری��ا و سه‌رکه‌وتنى ل�ه‌ رزگ��ارک��ردن��ى‬ ‫خاکه‌که‌ى و به‌رقه‌رار کردنى ئاشتیه‌کى‬ ‫سوریا و سه‌رۆکى حزبى به‌عسى سورى به‌عس کرد که‌ ئه‌مه‌ ده‌قه‌که‌یه‌تى‪:‬‬ ‫چه‌ند بڕیارێک ده‌رده‌ک���ات‪ ،‬له‌ رێگه‌ى‬ ‫نوسراوێکه‌وه‌ که‌ ئیمزاى (که‌مال موفتى)‬ ‫سه‌رۆکى ئه‌نجومه‌نى وه‌زیران به‌ وه‌کاله‌تى‬ ‫له‌سه‌ره‌ ده‌رده‌ک��ات‪ ،‬ده‌قى ئه‌و بڕیاره‌ که‌‬ ‫به‌م شێوه‌یه‌ داڕێ���ژراوه‌ «دوێنى (‪)6/12‬‬ ‫س �ه‌رۆک��ای �ه‌ت��ى ئه‌نجومه‌نى وه‌زی����ران به‌‬ ‫ئیمزاى به‌ڕێز (که‌مال موفتى) سه‌رۆکى‬ ‫ئه‌نجومه‌نى وه‌زیران به‌ وه‌کاله‌ت‪ ،‬به‌ بۆنه‌ى‬ ‫کۆچى دوایى سه‌رکرده‌ى مه‌زنى عه‌ره‌ب‬ ‫و دۆستى دێرینى ک��ورد (حافز ئه‌سه‌د)‬ ‫وه‌ک رێزلێنان له‌ گیانى ئه‌و نه‌مره‌‪ ،‬چه‌ند‬ ‫بڕیارێکى ده‌رکرد‪ ،‬که‌ ئه‌مه‌ ده‌قه‌که‌یه‌تى‪:‬‬ ‫به‌بۆنه‌ى کۆچى دوایى سه‌رۆک (حافز‬ ‫ئه‌سه‌د) س �ه‌رۆک کۆمارى سوریاوه‌ بۆ‬ ‫رێزلێنان له‌ رۆڵى گرنگى له‌ خزمه‌تکردنى‬ ‫گ��ه‌ل��ه‌ک��ه‌م��ان و ی �ه‌ک��ێ��ت��ى نیشتمانى‬ ‫کوردستاندا‪ ،‬بڕیارماندا‪:‬‬ ‫‪ /1‬ل �ه‌ گ��ش��ت وه‌زاره‌ت����ه‌ک����ان و دام و‬ ‫ده‌زگاکانى حکومه‌ت‪،‬سه‌عاتى یه‌که‌مى‬ ‫ده‌وام ته‌رخان بکرێ بۆ باسکردنى خه‌بات‬ ‫و ژیانى ئه‌و دۆسته‌ى گه‌له‌که‌مان له‌ رۆژى‬ ‫سێ شه‌ممه‌ رێکه‌وتى ‪.2000/6/13‬‬ ‫‪ /2‬له‌گشت مزگه‌وت و شوێنه‌ ئایینیه‌کان ‪ n‬ئه‌رشیفی کوردستانی نوێ‬ ‫له‌گه‌ڵ نوێژى نیوه‌ڕۆ ستایش و دۆعا بۆ‬ ‫ه�ه‌ڤ��ااڵن��ى ئ��ازی��ز ئ�ه‌ن��دام��ان��ى کۆنگره‌ى هه‌مه‌گیرى عادیالنه‌ و له‌مانه‌وه‌ى سوریاى‬ ‫گیانى خوالێخۆش بووبکرێ‪.‬‬ ‫‪ /3‬ل�ه‌ وت���ارى رۆژى هه‌ینى رێکه‌وتى قوترى حزبى به‌عسى عه‌ره‌بى سۆشیالیستى االسد وه‌کو قه‌اڵیه‌کى سه‌ختى بزوتنه‌وه‌ى‬ ‫‪ 2000/6/16‬ئ���ی���م���ام و خ �ه‌ت��ی��ب��ى ه��اوپ�ه‌ی��م��ان‪ ،‬ب �ه‌ن��اوى یه‌کێتى نیشتمانى رزگارى خوازى گه‌النى رۆژهه‌اڵته‌که‌مان‬ ‫م��زگ �ه‌وت �ه‌ک��ان ب���ه‌ڕێ���زه‌وه‌ ب��اس��ى ژی��ان��ى کوردستانه‌وه‌ ساڵوتان لێده‌که‌م هیوادارم و داڵده‌ى ئازادیخوازان و پێشڕه‌وى خه‌باتى‬ ‫س �ه‌رۆک (حافز ئه‌سه‌د)ى کۆچکردوو ک��ۆن��گ��ره‌ ره‌س �ه‌ن �ه‌ک �ه‌ت��ان ل �ه‌ وه‌دیهێنانى عه‌ره‌بى نه‌ته‌وه‌یى خوازدا ده‌بینێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ب���ک���رێ‪( ».‬ک��وردس��ت��ان��ى ن���وێ ژم���اره‌ ئه‌رکه‌ پیرۆزه‌کانیدا له‌سه‌ر رێبازى پیرۆزى ده‌س��ت �ه‌ک��ان��ت��ان ده‌گ��وش��ی��ن و پشتیوانى‬

‫ره‌هامان له‌گه‌ڵ کاروانى پڕ ده‌ستکه‌وت و‬ ‫به‌رده‌وامى سه‌رکرده‌ى دره‌وشاوه‌ خوالێخۆش‬ ‫بوو سه‌رۆک هه‌ڤاڵ حافز االسد‪-‬ى نه‌مر‬ ‫ب ‌ه ئێوه‌ راده‌گه‌یه‌نین‪.‬‬ ‫هیواى هه‌ڤااڵنه‌ى راستگۆیانه‌مان قبوڵ‬ ‫بفه‌رمون‬ ‫ل �ه‌ جیاتى مه‌کته‌بى سیاسى یه‌کێتى‬ ‫نیشتمانى کوردستان ‪ -‬جه‌الل تاڵه‌بانى ‪-‬‬ ‫س���ک���رت���ێ���رى گ����ش����ت����ى(ى ن ک –‬ ‫‪( .)2000/6/15‬کوردستانى نوێ ژماره‌‬ ‫‪)2176‬‬ ‫تاڵه‌بانى ب ‌ه بۆنه‌ى هه‌ڵبژاردنى‬ ‫به‌شار ئه‌سه‌ده‌وه‌‪ :‬هه‌ڵبژاردنتان‬ ‫به‌سه‌رۆکى سوریا له‌شوێنى‬ ‫سه‌رکرده‌ى هه‌ر ‌ه مه‌زن و ئازاى‬ ‫عه‌ره‌ب‪ ،‬کۆچکردووى مه‌زن‬ ‫(حافز االسد)‪ ،‬به‌ڵگه‌یه‌کى‬ ‫دره‌وشاوه‌ى ژیریى گه‌لى‬ ‫سوریای ‌ه‬ ‫تاڵه‌بانى بۆ به‌شار ئه‌سه‌د‪ :‬ئه‌وپه‌ڕى شانازى‬ ‫و فه‌خر به‌ په‌یوه‌ندیه‌ پته‌وه‌کانمان له‌گه‌ڵ‬

‫حکومه‌ت و گه‌لى کۆمارى عه‌ره‌بى سوریا‬ ‫ده‌که‌م‬ ‫پاش ته‌واوبوونى کۆنگره‌ى حزبى به‌عسى‬ ‫سوریا جارێکیتر تاڵه‌بانى بروسکه‌یه‌کى‬ ‫پیرۆزبایى ئ��اراس��ت�ه‌ى (ئ �ه‌س �ه‌دى ک��وڕ)‬

‫ئه‌م په‌یوه‌ندییه‌ پته‌وه‌ش هیچى له‌ ئازارى‬ ‫ک��وردى به‌شمه‌ینه‌تىرۆژئاوای کوردستان‬ ‫ک���ه‌م ن���ه‌ک���ردۆت���ه‌وه‌‪ ،‬ب��ه‌ پ��ێ��چ �ه‌وان �ه‌ش �ه‌وه‌‬ ‫ح��ک��وم�ه‌ت و ح��زب��ى به‌عسى س���ورى زۆر‬ ‫دڕن��دان �ه‌ ب�ه‌ درێ��ژای��ى م��ێ��ژوو رووب����ه‌ڕووى‬ ‫خه‌ڵکى کوردى سوریا و تا راده‌ى کوشتنى‬ ‫به‌ کۆمه‌ڵ و کوشتنى منداڵ ده‌ستیان له‌‬ ‫کورد نه‌پاراستووه‌‪ .‬له‌الیه‌ک هاوکارى هێزه‌‬ ‫کوردیه‌کانى باشوور و باکورى کوردستانى‬ ‫به‌تایبه‌تى کردووه‌ و له‌الیه‌کى تره‌وه‌ ره‌شه‌‬ ‫ک��وژی��ی��ان ب�ه‌رام��ب�ه‌ر هاواڵتیانى ک��وردى‬ ‫رۆژئاواى کوردستان به‌رده‌وام بووه‌‪.‬‬

‫ده‌ک����ات‪ ،‬ب �ه‌ب��ۆن �ه‌ى ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن��ی��ی�ه‌وه‌ بۆ‬ ‫سه‌رکۆمارى سوریا که‌ ئه‌مه‌ ده‌قه‌که‌یه‌تى‪:‬‬ ‫ب��روس��ک �ه‌ى پ��ی��رۆزب��ای��ى م���ام ج����ه‌الل بۆ‬ ‫سه‌رۆک کۆمارى هه‌ڵبژێردراوى سوریا‬ ‫به‌ڕێز به‌شار ئه‌لئه‌سه‌د‪-‬ى پایه‌دار‬ ‫ساڵوێکى گ �ه‌رم له‌ کانگاى دڵمه‌وه‌ بۆ‬ ‫به‌ڕێزتان ده‌نێرم‪ ،‬ئومێدى له‌ش ساغى و‬ ‫سه‌رکه‌وتنى ب �ه‌رده‌وام��ت��ان ب��ۆ ده‌خ���وازم‪،‬‬ ‫ح����ه‌زده‌ک����ه‌م ب���ه‌ ب���ۆن���ه‌ى ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن��ت��ان‬ ‫تاڵه‌بانى به‌شدارى ل ‌ه چله‌ى‬ ‫به‌سه‌رۆک کۆمار و متمانه‌ به‌خشینى‬ ‫گه‌لى ره‌سه‌نى سوریا به‌به‌ڕێزتان‪ ،‬جوانترین‬ ‫ماته‌مینى (حافز االسد)دا کرد‬ ‫‌شى‬ ‫پیرۆزبایى له‌ قواڵیى دڵمه‌وه‌ پێشکه‬ ‫له‌ رێکه‌وتى (‪ )2000/7/17‬تاڵه‌بانى‬ ‫جه‌نابتان بکه‌م‪ ،‬ئه‌و متمانه‌ سه‌رتاسه‌ریه‌ى‬ ‫به‌سه‌ردانێک گه‌یشته‌ دیمه‌شقى‬ ‫و‬ ‫گه‌ل به‌ به‌ڕێزتانى به‌خشى که‌ به‌ڕوون‬ ‫پایته‌ختى سوریا‪ ،‬له‌ (‪)2000/7/18‬یشدا‬ ‫خۆى‬ ‫راشکاوى له‌و وشه‌یه‌‌ى (به‌ڵێ)یه‌دا‬ ‫له‌گه‌ڵ (عه‌بدولحه‌لیم خه‌دام) جێگرى‬ ‫‌رتاپاى‬ ‫ه‬ ‫نواند که‌ بۆ چه‌ندین هه‌فته‌ له‌ س‬ ‫سه‌رۆک کۆمارى سوریا کۆبۆوه‌‪،‬‬ ‫سوریاى خۆشه‌ویستدا ده‌نگى دایه‌وه‌‪،‬خۆى‬ ‫رۆژى (‪ )2000/7/19‬چاوى که‌وت‬ ‫‌فادارى‬ ‫له‌ خۆیدا ده‌ربڕینى ب ‌ه ئاشکراى وه‬ ‫به‌ (عه‌بدواڵ ئه‌لئه‌حمه‌ر) یاریده‌ده‌رى‬ ‫‌رى‬ ‫ه‬ ‫بنیاتن‬ ‫و پابه‌ندبوونه‌ به‌و رێبازه‌ى که‌‬ ‫ئه‌میندارى قوترى حزبى به‌عس‪ ،‬ئه‌م‬ ‫(حافز‬ ‫�ر‬ ‫�‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫س��وری��اى ن���وێ‪ ،‬س �ه‌رۆک��ى ن�‬ ‫سه‌ردانه‌ى تاڵه‌بانى تا (‪)2000/7/20‬ى‬ ‫االسد) دیاریى کرد و دایڕشت و سوربونه‌ خایاند‪ ،‬له‌و رۆژه‌دا تاڵه‌بانى به‌شدارى کرد‬ ‫له‌سه‌ر پارێزگارى کردنى بنه‌ما نیشتمانییه‌ له‌ کۆڕى چله‌ى ماته‌مینى حافز ئه‌سه‌د‪.‬‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییه‌کانى سوریا‪ ،‬به‌م بۆنه‌ نیشتمانییه‌‬ ‫(کوردستانى نوێ ژماره‌ ‪.)2204‬‬ ‫مه‌زنه‌شه‌وه‌ هه‌ر هێنده‌م له‌ ده‌ست دێ که‌‬ ‫پیرۆزبایى له‌ گه‌لى سوریاى میراتگرى‬ ‫ش��ارس��ت��ان��ی �ه‌ ه����ه‌ره‌ دێ��ری��ن �ه‌ک��ان ب��ک �ه‌م‪ ،‬تاڵه‌بانى پشتگیرى ل ‌ه ئه‌سه‌د و‬

‫سه‌رکه‌وتنى به‌رده‌وام له‌ ئه‌رکه‌ نوێیه‌که‌تان‬ ‫بۆ جه‌نابتان و گه‌شه‌و پێشکه‌وتنى زیاتر بۆ‬ ‫سوریا به‌ ده‌وڵه‌ت و گه‌له‌که‌یه‌وه‌ ئاواتمه‌‪.‬‬ ‫هه‌ڵبژاردنتان به‌سه‌رۆکى سوریا له‌شوێنى‬ ‫ی �ه‌ک��ێ��ک ل���ه‌س���ه‌رک���رده‌ ه����ه‌ره‌ م����ه‌زن و‬ ‫ئازاکانى ع���ه‌ره‌ب‪ ،‬ک��ۆچ��ک��ردووى مه‌زن‬

‫رژێمه‌که‌ى ده‌کات‬ ‫س �ه‌ره‌ڕاى ئه‌و ره‌وش�ه‌ سه‌خته‌ى که‌ ئێستا‬ ‫سوریا و ده‌سه‌اڵته‌که‌ى ئه‌سه‌دى کوڕ پیاى‬ ‫تێپه‌ڕده‌بن‪ ،‬له‌ ئێستادا زۆربه‌ى واڵتانى دنیا‬ ‫بایکۆتى ئه‌سه‌د و ده‌سه‌اڵته‌که‌یان کردووه‌‬ ‫و داواى جێهێشتنى سوریا و راده‌ستکردنى‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌که‌ى لێده‌که‌ن‪ ،‬به‌اڵم تاڵه‌بانى له‌‬ ‫رێگه‌ى نامه‌وه‌ به‌رده‌وام پشتیوانى لێده‌کات‪،‬‬ ‫رۆژى (‪ )2011/8/23‬رۆژن���ام���ه‌ى‬ ‫(تشرین)ى سورى باڵویکرده‌وه‌ که‌ تاڵه‌بانى‬ ‫نامه‌یه‌کى پشتگیرى بۆ (به‌شار ئه‌سه‌د)‬ ‫ن���اردووه‌‪ ‌،‬ئ��ام��اژه‌ى ب���ه‌وه‌داوه‌ که‌ تاڵه‌بانى‬ ‫له‌رێگه‌ى (فالح فه‌یاز)ى وه‌زیرى ئاسایشى‬ ‫نیشتمانى عێراقه‌وه‌ نامه‌که‌ى گه‌یاندۆته‌‬ ‫(به‌شار ئه‌سه‌د) به‌پێى هه‌واڵى رۆژنامه‌که‌‬ ‫تاڵه‌بانى پشتیوانى عێراقى ب��ۆ سوریا‬ ‫دووپ��ات کردۆته‌وه‌ بۆ رووب �ه‌ڕوو بونه‌وه‌ى‬ ‫ئه‌و پیالنه‌ى ئاسایشى سوریاى خستۆته‌‬ ‫مه‌ترسیه‌وه‌‪ ،‬مانگێک پێشتریش تاڵه‌بانى‬ ‫نامه‌یه‌کى دیکه‌ى بۆ به‌شار ئه‌سه‌د نارد و‬ ‫تیایدا پشتگیرى عێراقى سوریا و ئه‌سه‌د‬ ‫راگه‌یاند بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ى ئاسایش و ئارامى‬ ‫و ئه‌نجامدانى چاکسازى له‌ سوریا‪ ،‬ئه‌م‬ ‫دوو نامه‌یه‌ى تاڵه‌بانى له‌ کاتێکدایه‌ که‌‬ ‫تا ئێستا ه �ه‌زارن خۆپیشانده‌ر به‌ ده‌ستى‬ ‫هێزه‌ ئه‌منییه‌کان له‌ سوریا ک��وژراون و‬ ‫ده‌ی��ان ه �ه‌زارى تریش ل�ه‌ب�ه‌رده‌م هه‌ڕه‌شه‌ى‬ ‫کوشتندان‪ ،‬له‌نێویشیاندا به‌سه‌دان کوژراوى‬ ‫کوردى رۆژئاواى کوردستان هه‌یه‌‪.‬‬

‫په‌رله‌مانتارێکى لیستى گۆڕان‪ :‬سورین له‌سه‌ر بانگهێشت کردنى‬ ‫سه‌رۆکى حکومه‌ت و وه‌زیرى سامانه‌سروشتیه‌کان بۆ ناو په‌رله‌مان‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫پشتیوان وه‌نداوى‬

‫دواى ئ�������ه‌وه‌ى ل��ه‌چ��ه‌ن��د‬ ‫ڕۆژى ڕاب����ردوودا ژم��اره‌ی �ه‌ک‬ ‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ت��ار به‌مه‌به‌ستى‬ ‫رون�����ک�����ردن�����ه‌وه‌ ل���ه‌س���ه‌ر‬ ‫ب�����ه‌رزب�����ون�����ه‌وه‌ى ن��رخ��ى‬ ‫سوته‌مه‌نى‪ ،‬واژۆ کۆده‌که‌نه‌و ‌ه‬ ‫بۆ بانگهێشت کردنى سه‌رۆکى‬ ‫حکومه‌ت و وه‌زی���رى سامان ‌ه‬ ‫س���روش���ت���ی���ه‌ک���ان‪ ،‬ب����ه‌اڵم‬ ‫س�ه‌رۆک��ای�ه‌ت��ى پ �ه‌رل �ه‌م��ان ب ‌ه‬ ‫نیازنییه‌ سه‌رۆکى حکومه‌ت و‬ ‫وه‌زیرى سامانه‌ سروشتیه‌کان‬ ‫بانگهێشتى په‌رله‌مان بکات ‪.‬‬ ‫له‌م به‌دواداچونه‌ى (چه‌تر)دا‪ ،‬عه‌بدواڵى‬ ‫مه‌ال نورى ئه‌ندامى لیژنه‌ى پیشه‌سازى و‬ ‫وزه‌ و سامانه‌ سروشتیه‌کان له‌ په‌رله‌مانى‬ ‫کوردستان به‌ (چه‌تر)ى ڕاگه‌یاند‪ :‬ل ‌ه‬ ‫ماوه‌ی دوو ساڵ و شه‌ش مانگى ڕابردودا‬ ‫وه‌کو لیژنه‌ى پیشه‌سازى و وزه‌و سامان ‌ه‬ ‫سروشتیه‌کان چه‌ندین ج��ار به‌رپرسانى‬ ‫سوته‌مه‌نى و نوێنه‌رى وه‌زاره‌ت��ى سامان ‌ه‬ ‫سروشته‌یه‌کانمان بانگهێشت ک��ردووه‌ ب ‌ه‬ ‫مه‌به‌ستى چ��اره‌س �ه‌ى کێشه‌ى که‌مى و‬

‫گرانى سوته‌مه‌نى‪ ،‬به‌اڵم حکومه‌ت نیه‌تى‬ ‫چاره‌سه‌رى بنه‌ڕه‌تى کێشه‌که‌ى نیه‌‪.‬‬ ‫ع���ه‌ب���دواڵ ب��اس��ى ل���ه‌وه‌ش���ک���رد چ�ه‌ن��دی��ن‬ ‫نوسراویان ئاراسته‌ى حکومه‌ت ک��ردووه‌‬ ‫ته‌نها بۆ جارێکیش وه‌اڵم نه‌دراوینه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ست ده‌که‌ین تاوه‌کو ئێستا حکومه‌ت‬ ‫پالنێکى تۆکمه‌ى نیه‌ بۆ روبه‌روبونه‌وه‌ى‬ ‫گ���رف���ت���ى س���وت���ه‌م���ه‌ن���ى ب���گ���ره‌ الی���ه‌ن���ى‬ ‫به‌رپرسیاریش دیار نیه‌‪ ،‬پێشتر وه‌زاره‌ت��ى‬ ‫س��ام��ان �ه‌ س��روش��ت��ی�ه‌ک��ان ب��اس��ى ئ �ه‌وه‌ی��ان‬ ‫ده‌کرد له‌ ئاینده‌یه‌کى نزیکدا له‌ پااڵوگ ‌ه‬ ‫ناوخۆیه‌کان به‌نزین به‌رهه‌م ده‌هێنن که‌چى‬ ‫م��اوه‌ی �ه‌ک��ى زۆر ب �ه‌ س��ه‌ر به‌ڵێنه‌که‌یان‬ ‫تێپه‌ڕیوه‌ هیچمان نه‌دى‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌که‌ى فراکسیۆنى گۆڕان ل ‌ه‬ ‫درێ��ژه‌ى لێدوانه‌که‌یدا ئ �ه‌وه‌ى رون��ک��رده‌و‌ه‬ ‫ک��ه ‌چیتر ن��اک��رێ��ت متمانه‌ ب �ه‌ به‌ڵێنى‬ ‫حکومه‌ت بکرێت‪ ،‬ناکرێت هاواڵتیان‬ ‫ب���اج���ى ب����ێ س�����ه‌روب�����ه‌رى ک���اره‌ک���ان���ى‬ ‫ح��ک��وم�ه‌ت ب���ده‌ن‪ ،‬رۆژان����ه‌ ده‌ی���ان ه �ه‌زار‬ ‫ب�ه‌رم��ی��ل ن �ه‌وت��ى ئ �ه‌م ه�ه‌رێ��م�ه‌ مامه‌ڵه‌ى‬ ‫ن��ا رۆش��ن��ى پێوه‌ بکرێت ل�ه‌ ب�ه‌رام��ب�ه‌ردا‬ ‫ه����ه‌زاران ئۆتۆمبێل چه‌ندین کاتژمێر‬ ‫س��ه‌ره‌ ب��گ��رن ب��ۆ ئ���ه‌وه‌ى چ�ه‌ن��د لیترێک‬ ‫سوته‌مه‌نى به‌ ده‌ست بێنن‪ ،‬سه‌رۆکایه‌تى‬ ‫په‌رله‌مانیش هێنده‌ خه‌م سارده‌ وه‌کو ئه‌وه‌ى‬

‫کێشه‌که‌ ل�ه‌ واڵتێکى ت��ردا ڕویدابێت‪.‬‬ ‫له‌دوایین کۆبونه‌وه‌ى لیژنه‌که‌ماندا ل ‌ه‬ ‫(‪ )2011/8/2‬داوام��ان له‌ سه‌رۆکایه‌تى‬ ‫په‌رله‌مان کرد له‌ چوارچێوه‌ى ده‌سه‌اڵتى‬ ‫خۆیدا بانگهێشتى سه‌رۆکى حکومه‌ت‬ ‫بکات که‌چى ده‌رک���ه‌وت سه‌رۆکایه‌تى‬ ‫په‌رله‌مانیش ن��ی��ازى نیه‌ بانگهێشته‌ک ‌ه‬ ‫ئه‌نجام ب��دات‪ .‬بۆیه‌ لێره‌ به‌ دوا ناکرێت‬ ‫په‌رله‌مان بێ ده‌نگ بێت هه‌وڵ ئه‌ده‌ین‬ ‫ه���ه‌رچ���ى زوه‌ س���ه‌رۆک���ى ح��ک��وم �ه‌ت و‬ ‫وه‌زیرى سامانه‌ سروشتیه‌کان بانگهێشتى‬ ‫دانیشتنێکى نائاسایى په‌رله‌مان بکه‌ین‬ ‫له‌ سه‌ر کێشه‌ى سوته‌مه‌نى و دۆزینه‌وه‌ى‬ ‫چ���اره‌س���ه‌رى ب��ن �ه‌ڕه‌ت��ى ب���ۆى ‪ .‬ب��ۆ ئ �ه‌و‬ ‫مه‌به‌سته‌ش پێش چه‌ند ڕۆژێک ژماره‌ى‬ ‫یاسایى واژۆمان کۆکرده‌وه‌ و پێشکه‌شى‬ ‫سه‌رۆکایه‌تى په‌رله‌مانمان کرد به‌اڵم وا‬ ‫دیاره‌ سه‌رۆکایه‌تى په‌رله‌مان به‌نیاز نیی ‌ه‬ ‫س�ه‌رۆک��ى حکومه‌ت و وه‌زی���رى سامان ‌ه‬ ‫س��روش��ت��ی �ه‌ک��ان بانگهێشتى پ �ه‌رل �ه‌م��ان‬ ‫بکات‪.‬‬ ‫دواتر له‌ به‌رامبه‌ر کۆکردنه‌وه‌ى واژۆکانى‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانتارانه‌ و سووربوونیان له‌سه‌ر‬ ‫بانگهێشت کردنى سه‌رۆکى حکومه‌ت و‬ ‫وه‌زیرى سامانه‌ سروشتیه‌کان‪ ،‬عه‌بدواڵى‬ ‫مه‌ال نورى رایگه‌یاند‪ :‬به‌ پێى یاسا(‪)38‬‬

‫په‌رله‌مانتار ده‌توانن واژۆ کۆبکه‌نه‌وه‌ بۆ وه‌زی����ران و وه‌زی���ره‌ک���ان ب��ۆ پ�ه‌رل�ه‌م��ان ب ‌ه‬ ‫بانگهێشتکردنى سه‌رۆکى ئه‌نجوومه‌نى مه‌به‌ستى رونکردنه‌وه‌ و لێپێچینه‌وه‌‪.‬‬

‫به‌دواداچوون‬ ‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫دووشه‌ممه ‪2711/6/14 - 2011/9/5‬‬

‫‪13‬‬

‫عه‌بدواڵی مه‌النوری‪:‬‬ ‫تائێستا حکومه‌ت‬

‫پالنێکى تۆکمه‌ى نیه‌‬ ‫بۆ رووبه‌ڕوبونه‌وه‌ى‬

‫گرفتى سوته‌مه‌نى بگره‌‬

‫الیه‌نى به‌رپرسیاریش‬ ‫دیار نیه‌‬

‫به‌ڕێوه‌به‌رى ناحیه‌ى جه‌له‌وال ‪:‬‬

‫له‌ (‪)3‬ساڵى رابردوو (‪ )170‬هاواڵتى کورد ل ‌ه سنورى ناحیه‌ى جه‌له‌وال‬ ‫ش زێدى خۆیان به‌جێهێشتووه‌‬ ‫تیرۆرکراون‪ ،‬زیاتر ل ‌ه (‪ )800‬خێزانى کوردی ‌‬

‫تایبه‌ت‬ ‫پشتیوان وه‌نداوى‬

‫دواى ره‌وان �ه‌ک��ردن��ى هێزى‬ ‫پێشمه‌رگه‌ى کوردستان بۆ‬ ‫سنوورى ناحیه‌ى جه‌له‌وال‬ ‫و مانه‌ویان ب �ه‌اڵم تاوه‌کو‬

‫ئێستا ڕێگایان پێنه‌دراوه‌‬ ‫ب��چ��ن��ه‌ ن����او ن��اح��ی��ه‌ک��ه‌‪،‬‬ ‫ب �ه‌م �ه‌ب �ه‌س��ت��ى پ��اراس��ت��ن��ى‬ ‫س�ه‌ر و ماڵى هاواڵتیان و‬ ‫هێورکردنه‌وه‌ى ئه‌و گرژى و‬ ‫ئاڵۆزی و ئه‌و ده‌ستدرێژى‬ ‫و کاره‌ ئیرهابیانه‌ى که‌ له‌‬ ‫الیه‌ن تیرۆریستان و عه‌ره‌به‌‬ ‫شۆڤێینه‌کانه‌وه‌ ده‌کرێته‌ سه‌ر‬

‫ناحیه‌ى‬ ‫کوردنشینه‌کانى‬ ‫ج�ه‌ل�ه‌وال و ده‌ورووب���ه‌رى‪،‬‬ ‫ئ��ه‌م��ه‌ش ج��گ�ه‌ ل���ه‌وه‌ى که‌‬ ‫ک��ورده‌ک��ان��ى دان��ی��ش��ت��ووى‬ ‫ئ��ه‌و ناحیه‌یه‌ ل �ه‌ هه‌موو‬ ‫مافێکی سه‌ره‌تایى ژیانى‬ ‫ئ��اس��ای��ى بێبه‌ش ب���وون و‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریشدا به‌ڕێوه‌به‌رى‬ ‫ن��اح��ی�ه‌ى ج��ه‌ل��ه‌وال داواى‬ ‫ی��ارم��ه‌ت��ى ل��ه‌ حکومه‌تى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان ده‌کات‪.‬‬ ‫له‌ لێدوانێکیدا بۆ (چه‌تر) (ئه‌نوه‌ر‬ ‫حسێن) به‌ڕێوه‌به‌رى ناحیه‌ى جه‌له‌وال‬ ‫راگ�ه‌ی��ان��د‪ :‬ئ �ه‌و ه��ێ��زه‌ى ک�ه‌ ڕه‌وان��ه‌ى‬ ‫ناحیه‌ى جه‌له‌وال ک��راون به‌مه‌به‌ستى‬ ‫سه‌المه‌تى سه‌ر و ماڵى هاواڵتیانى‬ ‫ناحیه‌که‌ و ده‌ورووب���ه‌ری���ه‌ت���ى‪ ،‬ب �ه‌اڵم‬ ‫ت���اوه‌ک���و ئ��ێ��س��ت��ا ن �ه‌ه��ات��وون �ه‌ت �ه‌ ن��او‬ ‫ناحیه‌که‌ و له‌ دوورى (‪ )7 – 6‬کیلۆ‬ ‫مه‌تر له‌ناحیه‌که‌وه‌ جێگیر ب��وون‪ ،‬له‌‬ ‫ب���اره‌ى م��ان �ه‌وه‌ى ه��ێ��زى پێشمه‌رگه‌ى‬ ‫کوردستان له‌ ده‌ورووب���ه‌رى ناحیه‌که‌‬ ‫ئ����ه‌ن����وه‌ر ح��س��ێ��ن ب���ۆ چ���ه‌ت���ر وت���ى‪:‬‬ ‫ئ���ه‌و ه��ێ��زه‌ ک �ه‌ ه��ێ��زى پێشمه‌رگه‌ى‬ ‫کوردستانن چ��اوه‌ڕێ��ى ڕێگه‌پێدانن‬ ‫ل �ه‌ رێ��گ��اى گ��ف��ت��ووگ��ۆى نوێنه‌رانى‬ ‫ک����ورد ل��ه‌ پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ى ک��وردس��ت��ان‬ ‫بۆ رێگه‌پێدانیان و هاتنیان بۆ ناو‬ ‫ناحیه‌که‌ و مانه‌وه‌یان بۆ ئه‌وه‌ى چیتر‬ ‫تیرۆریستان و عه‌ره‌به‌ شۆڤێنیه‌کان‬ ‫هاواڵتیانی ک��وردى ناحیه‌که‌ تیرۆر‬

‫و ده‌ربه‌ده‌ر نه‌که‌ن ‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌ باره‌ى هاتنى هێزى پێشمه‌رگه‌ى‬ ‫کوردستان بۆ س��ن��وورى ناحیه‌که‌ و‬ ‫ک��اری��گ �ه‌رى ل �ه‌س �ه‌ر ک�ه‌م��ک��ردن�ه‌وه‌ى‬ ‫کارى تیرۆریستى له‌الیه‌ن تیرۆریستان‬ ‫و عه‌ره‌به‌ شۆڤێنیه‌کانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌رى ن��اح��ی�ه‌ى ج �ه‌ل �ه‌وال له‌‬ ‫درێژه‌ى قسه‌کانیدا وتى‪ :‬تا راده‌یه‌ک‬ ‫ک�����ارى ت��ی��رۆری��س��ت��ى و ت��ۆق��ان��دن‬ ‫ک �ه‌م��ب��ووه‌ت �ه‌وه‌ دی���اره‌ ئ �ه‌م �ه‌ش ئ �ه‌وه‌‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێ که‌ تیرۆریستان و عه‌ره‌به‌‬ ‫شۆڤێنیه‌کان ترسیان ل��ێ نیشتووه‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌ هاتنى هێزى پێشمه‌رگه‌‬ ‫بۆ ناوچه‌که‌ و ده‌ورووبه‌رى‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رى ناحیه‌ى جه‌له‌وال ئه‌وه‌شى‬ ‫ڕاگ �ه‌ی��ان��د دواى ئ��ام��اده‌ب��وون��ی��ان له‌‬ ‫چه‌ند ڕۆژى ڕاب��ردوو له‌ په‌رله‌مانى‬ ‫ک��وردس��ت��ان داوای����ان ل �ه‌ حکومه‌تى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان ک��ردووه‌ ده‌ستى‬ ‫ی��ارم �ه‌ت��ى ب��گ�ه‌ی�ه‌ن��ێ��ت�ه‌ ن��اح��ی�ه‌ک�ه‌ و‬ ‫ده‌ورووب���ه‌رى‪ ،‬چونکه‌ کوردنشینانى‬ ‫س���ن���وورى ج���ه‌ل���ه‌وال و ده‌ورووب������ه‌رى‬ ‫ناوچه‌ى حه‌مرین له‌ هه‌موو یارمه‌تى‬ ‫و خ��زم �ه‌ت��گ��وزاری��ی �ه‌ک��ى س �ه‌ره‌ت��ای��ى‬ ‫بێبه‌شن و گوزه‌رانیان ڕۆژ به‌ ڕۆژ‬ ‫ئ��اڵ��ۆزت��ر و ن��اڕه‌ح�ه‌ت��ت��ر ده‌ب��ێ��ت وه‌ک��و‬ ‫خ��زم �ه‌ت��گ��وزاری �ه‌ک��ان��ى ت�ه‌ن��دروس��ت��ى‬ ‫و قوتابخانه‌ و‪ ....‬هتد‪ ،‬ه�ه‌روه‌ه��ا‬ ‫داوایش له‌ نوێنه‌رانى کورد ده‌که‌ین‬ ‫له‌ په‌رله‌مانى عێراق و حکومه‌تى‬ ‫ناوه‌ندى بێ ده‌نگ نه‌بن له‌به‌رامبه‌ر‬

‫ئ �ه‌و به‌رپرسیارێتی و ئ�ه‌رک�ه‌ى که‌‬ ‫له‌سه‌ر شانیانه‌ و به‌ده‌نگه‌وه‌ بێن بۆ‬ ‫ئ�ه‌م قه‌یران و ک��اره‌ تیرۆریستیانه‌ى‬ ‫که‌ ڕووى له‌ سنوورى ناوچه‌دابڕاو و‬ ‫کوردنشینه‌کان کردووه‪ ،‬چونکه‌ ئه‌م‬ ‫قه‌یرانه‌ زیانى ته‌واویش ده‌گه‌یه‌نێت به‌‬ ‫جێبه‌جێکردنى ماده‌ى(‪.)140‬‬ ‫ه��ه‌روه‌ه��ا ل �ه‌ ب �ه‌رام��ب �ه‌ر هه‌ڵوێستى‬ ‫ه��ێ��زه‌ک��ان��ى ئ �ه‌م��ری��ک��ا ل��ه‌ س��ن��وورى‬ ‫ناحیه‌که‌ به‌رامبه‌ر به‌ده‌نگه‌وه‌هاتنیان‪،‬‬ ‫ئه‌نوه‌ر حسێن وتى‪ :‬هێزه‌کانى ئه‌مریکا‬ ‫له‌ ئێستادا هێزێکى ته‌ماشاکه‌رن له‌‬ ‫گ��ۆڕه‌پ��ان�ه‌ک�ه‌ هێچ هه‌ڵوێستێکیان‬ ‫ده‌رنه‌بڕیوه‌ که‌ ببێته‌ هۆى ڕاوه‌دوونان و‬ ‫له‌ناوبردنى تیرۆریستان دیاره‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌و ئیتیفاقیه‌ى که‌‬ ‫له‌ نێوان هێزه‌کانى سوپاى عێراق و‬ ‫هێزه‌کانى سوپاى ئه‌مریکا هه‌یه‌‪.‬‬ ‫تیرۆرکردنى کورد و ئاواره‌بوون و‬ ‫ده‌ربه‌ده‌رکردنیان‬ ‫به‌ وته‌ى به‌ڕێوه‌به‌رى ناحیه‌ى جه‌له‌وال‬ ‫ل���ه‌ م�����اوه‌ى (‪ )3‬س���اڵ���ى ڕاب�����ردوو‬ ‫ت���اوه‌ک���و ئ��ێ��س��ت��ا (‪ )170‬ه��اواڵت��ى‬ ‫ک��ورد له‌ سنوورى ناحیه‌ى جه‌له‌وال‬ ‫تیرۆرکراون‪ ،‬ئه‌مه‌ش سه‌ره‌ڕاى ئه‌وه‌ى‬ ‫که‌ له‌و کاته‌وه‌ تاوه‌کو ئێستا زیاتر له‌‬ ‫(‪ )800‬خێزانى کوردنشینى ناحیه‌که‌‬ ‫زێدى باوباپیرانى خۆیان به‌جێهێشتووه‌‬ ‫و ڕووی���ان ل�ه‌ ناوچه‌کانى ک �ه‌الر و‬ ‫کفرى و ده‌ورووبه‌رى کردووه‌‪.‬‬ ‫ل�ه‌ب��اره‌ى م��ان�ه‌وه‌ى ماڵه‌ کورده‌کانى‬

‫ناحیه‌ى جه‌له‌وال ئه‌نوه‌ر حسێن وتى‪:‬‬ ‫ئێستا له‌ سنوورى ناحیه‌ى جه‌له‌وال‬ ‫(‪ )3000‬م��اڵ �ه‌ ک���ورد م��اون �ه‌ت �ه‌وه‌‬ ‫ل��ه‌ ب���ه‌رام���ب���ه‌ردا (‪ )11000‬م��اڵ�ه‌‬ ‫عه‌ره‌به‌ له‌ ناحیه‌که‌ن ئه‌مه‌یش جگه‌‬ ‫ل��ه‌وه‌ى که‌ ڕۆژان���ه‌ به‌ ده‌ی��ان خێزان‬ ‫س��ه‌ردان��ى ن��اح��ی�ه‌ک�ه‌م��ان ده‌ک���ه‌ن بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ى ڕێ��گ�ه‌ی��ان پێبده‌ین ک �ه‌ ڕوو‬ ‫ل �ه‌ ک��وردس��ت��ان ب��ک �ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئێمه‌‬ ‫ئ �ه‌وه‌ی��ان پێده‌ڵێین ک�ه‌ زێ��دى خۆیان‬ ‫و باوباپیرانیان به‌جێنه‌هێڵن چونکه‌‬ ‫دوژم����ن و ت��ی��رۆری��س��ت و ع �ه‌ره‌ب��ى‬ ‫شۆڤێنى به‌دواى هه‌لى له‌و جۆره‌وه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش سه‌ره‌ڕاى ئه‌وه‌ زیانى زۆر به‌‬ ‫ماده‌ى (‪ )140‬ده‌گه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫دوات��ری��ش ل�ه‌س�ه‌ر متمانه‌ ب��وون به‌و‬ ‫ب���ه‌رپ���رس و ئ���ه‌ف���س���ه‌ران���ه‌ى ک���ه‌ له‌‬ ‫ن��اح��ی �ه‌ک �ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌رى ن��اح��ی�ه‌ى‬ ‫ج�ه‌ل�ه‌وال وت��ى‪ :‬ل�ه‌ ناحیه‌ى جه‌له‌وال‬ ‫ته‌نها من وه‌کو کورد پۆستم هه‌یه‌‬ ‫ئه‌ویش وه‌ک��و به‌ڕێوه‌به‌رى ناحیه‌که‌‬ ‫منیش ته‌نها (‪ )3‬پاسه‌وانم بۆ دانراوه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌ر بێ متمانه‌یى به‌ ‌به‌رپرسه‌کانى‬ ‫ناحیه‌که‌ و ئه‌فسه‌ره‌کانیان یه‌ک‬ ‫ل �ه‌پ��اس �ه‌وان �ه‌ک��ان��م ت��ای��ب �ه‌ت دان����اوه‌‬ ‫ب��ۆ پ��اراس��ت��ن��ى ئۆتۆمبێله‌که‌م که‌‬ ‫له‌کاتى ڕۆێشتنم بۆ ده‌وامى ئاسایى‬ ‫خۆم له‌ حه‌وشه‌ى ناحیه‌که‌ دایده‌نێم‬ ‫ل���ه‌س���ه‌ر ک��ورس��ی��ه‌ک ل���ه‌‌ ته‌نیشت‬ ‫ئۆتۆمبیله‌که‌م داده‌نیشێت تاوه‌کو‬ ‫ده‌گه‌ڕێمه‌وه‌ بۆ ماڵه‌وه‌‪.‬‬

‫له‌م گۆشه‌یه‌دا هه‌رجار‌ه و زانیارییه‌کی پزیشکی له‌الیه‌ن پزیشکێکی پسپۆڕه‌وه ده‌خرێته‌ڕوو‌‬

‫زانیاری پزیشکی‬ ‫نه‌خۆشى هارى‬

‫(رابیپس) که‌ ئاژه‌ڵى توشبوو له‌ رێگه‌ى لیکه‌و‌ه‬ ‫ئ �ه‌م ڤایرۆسه‌ ده‌گ��وازێ��ت �ه‌وه‌ ب��ۆ م��رۆڤ به‌هۆى‬ ‫گه‌زین یان برینداربوونى پێست‪ .‬ئه‌م نه‌خۆشیه‌ ل ‌ه‬ ‫رێگه‌ى ئاژه‌ڵ (سه‌گ‪ ،‬رێوى‪ ،‬شه‌مشه‌مه‌ کوێره‌)‬ ‫وه‌ بۆ مرۆڤ ده‌گوازرێته‌وه‌‪.‬‬

‫نیشانه‌کانى‪:‬‬ ‫د‪.‬سۆران ئه‌حمه‌د‬ ‫ئ �ه‌م نه‌خۆشیه‌ به‌هۆى چه‌ند نیشانه‌یه‌که‌وه‌ ل ‌ه‬ ‫ک�ه‌س��ى ت��وش ب���وودا ده‌رده‌ک���ه‌وێ���ت وه‌ک (دڵ � ‌ه‬ ‫یه‌کێکه‌ ل �ه‌و نه‌خۆشیانه‌ى ک�ه‌ توشى م��رۆڤ راوک��ێ‪ ،‬زۆربوونى لیک‪ ،‬په‌رکه‌م‪ ،‬الواز بوونى‬ ‫ده‌ب��ێ��ت و س �ه‌ره‌ت��اى ب�ڵاوب��ون �ه‌وه‌ى ئ �ه‌م نه‌خۆشی ‌ه ماسولکه‌کانى‪ ،‬ره‌ق بوونى ماسولکه‌کانى‪ ،‬سڕ‬ ‫ب��ه‌ه��ۆى ل��ی��ک��ى ئ���اژه‌ڵ���ه‌وه‌ی���ه‌‪ ،‬ک��اری��گ��ه‌رى ئ �ه‌م بوون و مێرووله‌ کردنى جه‌سته‌‪ ،‬ئازارێکى زۆر له‌‬ ‫نه‌خۆشیه‌ به‌هۆى ڤایرۆسێکه‌وه‌یه‌ که‌ پێى ده‌وترێت شوێنى گه‌زینه‌که‌‪ ،‬گرانى قوتدان)‪.‬‬

‫چاره‌سه‌ر کردن‪:‬‬ ‫که‌سى ت��وش ب��وو به‌ (نه‌خۆشى ه��ارى سه‌گ)‬ ‫به‌مشێوه‌یه‌ چاره‌سه‌رى بۆ ده‌کرێت‪:‬‬ ‫‪ /1‬پاککردنه‌وه‌ و شۆرینى شوێنى برینه‌که‌‪.‬‬ ‫‪ /2‬پێدانى ڤاکسین (‪ )5‬پێنج جار له‌ ماوه‌ى (‪)28‬‬ ‫رۆژدا‪.‬‬ ‫‪ /3‬پێدانى دژه‌ ته‌ن له‌ رۆژى گه‌ستنه‌که‌دا‪.‬‬ ‫رێگاکانى خۆپاراستن له‌ نه‌خۆشى هارى سه‌گ‪:‬‬ ‫به‌ چه‌ندین شێوه‌ مرۆڤ ده‌توانێت خۆى له‌ توش‬ ‫بوون به‌م نه‌خۆشییه‌ بپارێزێت‪ ،‬وه‌ک‪:‬‬ ‫‪ /1‬خۆپاراستن ل�ه‌و ئ��اژه‌اڵن �ه‌ى که‌ ماڵى نین‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌رى توش بوونى مرۆڤ که‌م ده‌کاته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ /2‬له‌ هه‌ر شوێنێک ئه‌م نه‌خۆشییه‌ زۆر بێت‪،‬‬

‫ده‌ب���ێ���ت ڤ��اک��س��ی��ن ب���درێ���ت ب �ه‌و‬ ‫ک �ه‌س��ان �ه‌ى ک��ه‌ ل���ه‌و ش��وێ��ن �ه‌دا‬ ‫ده‌ژین‪ ،‬تا له‌ مه‌ترسى توش بوون‬ ‫به‌ نه‌خۆشیه‌که‌ بیان پارێزێت‪.‬‬ ‫‪ /3‬هه‌ر که‌سێک له‌ ماڵه‌وه‌ یان‬ ‫له‌گه‌ڵ خۆى (سه‌گ و پشیله‌)‬ ‫راب��گ��رێ��ت‪ ،‬پێویسته‌ ڤاکسینى‬ ‫ت��ای��ب �ه‌ت دژ ب��ه‌ ن�ه‌خ��ۆش��ی�ه‌ک� ‌ه‬ ‫وه‌رب��گ��رێ و ب �ه‌ک��ارى بهێنێت‪،‬‬ ‫ت��ا ل��ه‌ م �ه‌ت��رس��ى ت��وش��ب��وون ب ‌ه‬ ‫دووربێت‪.‬‬ ‫ت��ێ��ب��ی��ن��ى‪ :‬ئ���ه‌گ���ه‌ر ه���ات���وو زوو‬ ‫چاره‌سه‌ر نه‌کرێت ده‌بێته‌ هۆى مردنى نه‌خۆشه‌که‌‪.‬‬

‫ئاماده‌کار‪ :‬دیمه‌ن عوسمان‬

‫به‌یاننامه‌که‌ی په‌رله‌مان «له‌وتارێکی ئه‌ده‌بی ده‌چێ»‬

‫کراوه‌‬

‫«دوورنی ‌ه زه‌نگێکی تری شه‌ڕی براکوژی‬ ‫سه‌رهه‌ڵبداته‌وه‌»‬

‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫‪2010/11/8‬‬ ‫دووشه‬ ‫‪2711/6/14‬‬ ‫‌ممه‌ممه‌‪- 2011/9/5‬‬ ‫دووشه‬

‫‪14‬‬

‫ئاماده‌کار‬

‫په‌یمان ئه‌مین‬ ‫په‌رله‌مانی کوردستان له‌ به‌یاننامه‌که‌ی‬ ‫خۆیدا به‌ رونی باسی تورکیا و ئێرانی‬ ‫ن�ه‌ک��ردووه‌ و چاودیچرانی سیاسیش‬ ‫پێیانوای ‌ه ئه‌و به‌یاننامه‌ی ‌ه زیاتر ل ‌ه‬ ‫وتارێکی ئه‌ده‌بی ده‌چێت نه‌ک بڕیار‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتارانی لیستی زۆری��ن�ه‌ش‬ ‫ره‌تیده‌که‌نه‌وه‌ ک ‌ه مه‌ترسی دروس��ت‬ ‫بوونی شه‌ڕی ناوخۆی لێبکرێت‪.‬‬

‫پ���اش چ �ه‌ن��د ه�ه‌ف��ت�ه‌ ل�ه‌ب��ۆردوم��ان��ک��ردن��ی‬ ‫ناوچه‌ سنوریه‌کانی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫ب�ه‌ب��ی��ان��وی ب��ون��ی گ�ه‌ری�لاک��ان��ی پ��ژاک‌و‬ ‫پ�ه‌ک�ه‌ک�ه‌ ل �ه‌و ن��اوچ��ان�ه‌ ل �ه‌الی �ه‌ن فڕۆکه‌‬ ‫جه‌نگیه‌کانی تورکیاوه‌‪ ،‬دواجار په‌رله‌مانی‬ ‫ک���وردس���ت���ان ل���ه‌س���ه‌ر داوای س��ه‌رۆک��ی‬ ‫هه‌رێم کۆبونه‌وه‌یه‌کی نائاسایی گرێداو‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌کی (‪ )11‬خاڵی باڵوکرده‌وه‌‬ ‫له‌ رۆژی (‪ )2011/8/25‬بێئه‌وه‌ی به‌ڕونی‬ ‫ن���اوی ئ �ه‌و واڵت��ان �ه‌ بهێنی ک �ه‌س �ه‌روه‌ری‬ ‫خاکی هه‌رێم ده‌به‌زێنن س��االر مه‌حمود‪،‬‬ ‫ئ�ه‌ن��دام��ی په‌رله‌مانی ک��وردس��ت��ان له‌سه‌ر‬ ‫ل��ی��س��ت��ی ک���وردس���ت���ان���ی‪ ،‬ب���ه‌ (چ���ه‌ت���ر)ی‬ ‫راگه‌یاند «کێشه‌ی ک��ورد له‌رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاستدا هاتۆته‌ سه‌ر سه‌حنی روداوه‌کان‬ ‫‌و ب��اس ‌و خ���واس ‌و ئ��اڵ��وگ��ۆڕ ب�ه‌خ��ۆی�ه‌وه‌‬ ‫ده‌بینێ‌و گۆڕانکاریه‌کانی ئاینده‌ی سوریا‬ ‫کاریگه‌ری راسته‌وخۆی له‌سه‌ر تورکیا‬ ‫و ئێران ده‌بێت‪ ،‬له‌و ڕوانگه‌یه‌شه‌وه‌ ده‌بێت‬ ‫ئه‌و واڵتانه‌ کێشه‌کانی خۆیان له‌ناوخۆی‬ ‫خۆیاندا چاره‌سه‌ر بکه‌ن نه‌ک هێرشکردنه‌‬ ‫سه‌ر خاکی هه‌رێم»‪.‬‬ ‫ب �ه‌ب��ڕوای ئ �ه‌و په‌رله‌مانتاره‌ «ئ��ه‌و ن�ه‌وه‌‬ ‫چ �ه‌ک��داره‌ی ئێستا هه‌یه‌ ب�ه‌ن��اوی پژاک‬ ‫‌و په‌که‌که‌ جگه‌ له‌هه‌وڵدان بۆ مانه‌وه‌ و‬ ‫به‌رگری له‌نه‌ته‌وه‌ی خۆیان عه‌شقیان نیه‌ بۆ‬ ‫چه‌ک‌و توندوتیژی ئه‌وه‌ به‌رامبه‌ره‌کانیانه‌‬ ‫نایانه‌وێ به‌هیچ کلۆجێک له‌سه‌ر زه‌وی‬ ‫بژین که‌خوا پێی به‌خشیون»‪.‬‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ ئه‌و ده‌نگۆیانه‌ی ره‌تکرده‌وه‌‬ ‫که‌ ده‌ڵێن ئه‌و به‌یاننامه‌یه‌ به‌ناڕاسته‌وخۆ‬ ‫ه�ه‌ڕه‌ش�ه‌ی له‌ په‌که‌که‌ و پ��ژاک ک��ردوو‌‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ت «ن��اون�ه‌ه��ێ��ن��ان��ی ت��ورک��ی��ا ‌و ئ��ێ��ران‬ ‫به‌ڕونی له‌خاڵی چواره‌می به‌یاننامه‌که‌ی‬

‫‪n‬‬

‫خاڵی چواری به‌یانه‌که‌ی په‌رله‌مان مه‌ترسی دروستبونی شه‌ڕی ناوخۆی لێ ده‌کرێت‬

‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان��دا ب��ۆ ئ����ه‌وه‌ ده‌گ���ه‌ڕێ���ت���ه‌وه‌ ک ‌ه‬ ‫په‌که‌که‌ و پژاک سه‌رباز نین ‌و ده‌زگای‬ ‫سیخوڕیشیان له‌هه‌رێمدا نیه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ تورکیایه‌‬ ‫له‌پارێزگای دهۆک ده‌زگای سیخوڕی ‌و‬ ‫سه‌ربازگه‌ی هه‌یه‌»‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و ش�����ه‌وه‌ی پ��ه‌رل��ه‌م��ان��ی ک��وردس��ت��ان‬ ‫کۆبونه‌وه‌که‌ی ئه‌نجامدا کێشمه‌کێشێک له‌‬ ‫نێوان لیستی گۆڕان و لیستی کوردستانی‬ ‫دروس��ت ب��وو‪ ،‬ب �ه‌اڵم لیسته‌ ئیسالمیه‌کان‬ ‫بێده‌نگیان هه‌ڵبژارد و نه‌که‌وتنه‌ ناو ئه‌و‬ ‫کێشمه‌کێشه‌وه‌ ئه‌ندامێکی په‌رله‌مانی‬ ‫ک��وردس��ت��ان��ی�ش‌ ل �ه‌س �ه‌ر لیستی ک��ۆم�ه‌ڵ‬ ‫رای���ده‌گ���ه‌ی���ه‌ن���ێ���ت ه���ه‌م���وو پ��ارچ �ه‌ک��ان��ی‬ ‫کوردستان هه‌قی خۆیانه‌ خه‌بات بکه‌ن‪،‬‬ ‫س�ه‌ب��اح ب�ه‌رزن��ج��ی‪ ،‬ئ�ه‌ن��دام��ی په‌رله‌مانی‬ ‫ک���وردس���ت���ان ل���ه‌س���ه‌ر ل��ی��س��ت��ی ک��ۆم�ه‌ڵ��ی‬ ‫ئیسالمی‪ ،‬رای��خ��ۆی ده‌رده‌ب���ڕێ���ت ک �ه‌ له‌‬ ‫وته‌کانی بارزانی سه‌رۆکی هه‌رێم نزیکه‌‬ ‫که‌وتی «بوونی هێزی چه‌کداری پژاک‬ ‫و په‌که‌که‌ له‌ ناوچه‌ سنوریه‌ شاخاوییه‌کان‬ ‫به‌هانه‌یه‌کی به‌هێزه‌ له‌ ده‌ست هه‌ردوو واڵتی‬

‫دراوس���ێ‌» ئ �ه‌و پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ت��اره‌ی کۆمه‌ڵ‬ ‫وت��ی «ده‌ب��ێ��ت پ��ژاک ‌و په‌که‌که‌ رێ��ز له‬ ‫‌س �ه‌روه‌ری خاکی هه‌رێم بگرن ‌و پابه‌ندبن‬ ‫به‌و بڕیارانه‌وه‌ له‌الیه‌ن حکومه‌ته‌وه‌ ده‌رده‌چن‬ ‫‌و کێشه‌ بۆ باشوری کوردستان نه‌نێنه‌وه‌»‪.‬‬ ‫ب �ه‌رزن��ج��ی ل �ه‌ ل��ێ��دوان��ک�ه‌ی��دا ب��ۆ (چ �ه‌ت��ر)‬ ‫ب���ه‌راوردک���اری ک��رد ل �ه‌ ن��ێ��وان ئ��ه‌و هێزه‌‬ ‫کوردیانه‌ و ده‌وڵه‌تانی دراوسێ‪ ،‬رایگه‌یاند‬ ‫«ده‌ب��ی��ت له‌پێشدا ئێمه‌ داوا ل �ه‌پ��ژاک ‌و‬ ‫په‌که‌که‌ بکه‌ین رێز له‌سه‌روه‌ری ‌و یاسای‬ ‫هه‌رێم بگرن ئینجا داوا له‌تورکیا ‌و ئێران‬ ‫بکه‌ین هێرشه‌کانیان راب��گ��رن‪ ،‬کاتێک‬ ‫پ��ژاک ‌و په‌که‌که‌ دان به‌هه‌رێمدا نه‌نێن‬ ‫بۆچی گله‌یی له‌تورکیا‌و ئێران بکه‌ین»‪.‬‬ ‫له‌خاڵ چواره‌می به‌یاننامه‌که‌ی په‌رله‌ماندا‬ ‫ه��ات��ووه‌ «داوا ده‌ک�ه‌ی��ن ه�ه‌رچ��ی بنکه‌ی‬ ‫س��ه‌رب��ازی و ه �ه‌واڵ��گ��ری ل �ه‌س �ه‌ر خاکی‬ ‫ه �ه‌رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان ه �ه‌ی �ه‌ ن�ه‌م��ێ��ن��ن و‬ ‫ب��گ �ه‌ڕێ��ن �ه‌وه‌ ن���او خ��اک��ی خ��ۆی��ان و رێ��ز‬ ‫ل �ه‌س �ه‌روه‌ری خاکی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫ب���گ���رن» ئ����ه‌م خ���اڵ���ه‌ ن���اک���ۆک���ی ن��ێ��وان‬

‫فراکسیۆنی گ��ۆڕان و کوردستانی بوو‬ ‫گۆڕان ده‌یویست که‌ به‌دیاریکراوی ناوی‬ ‫واڵت��ان��ی تورکیا و ئ��ێ��ران بێت و الیه‌نی‬ ‫ب �ه‌رام��ب �ه‌ری��ش ئ����ه‌وه‌ی ره‌ت����ک����رده‌وه‌ بۆیه‌‬ ‫به‌زۆرینه‌ی ده‌ن��گ تێپه‌ڕێندرا‪ .‬به‌بڕوای‬ ‫سه‌باح به‌رزنجی «هۆکاری ناونه‌هێنانی‬ ‫واڵته‌کان له‌خاڵی چواره‌می به‌یاننامه‌که‌دا‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ که‌ ئه‌و واڵتانه‌ دی��ار و ئاشکران‪،‬‬ ‫خۆ پ��ژاک ‌و په‌که‌که‌ واڵت نین»‪ .‬ئه‌و‬ ‫پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ت��اره‌ ئیسالمیه‌ ل �ه‌ قسه‌کانیدا‬ ‫وت��ی��ش��ی «ب �ه‌ی��ان��ن��ام �ه‌ک �ه‌ی پ �ه‌رل �ه‌م��ان‬ ‫نه‌کزبری به‌رامبه‌ر پژاک‌و په‌که‌که‌ تێدانیه‌‬ ‫به‌ڵکو هاوسۆزی تێدایه‌ بۆ پارچه‌کانیتری‬ ‫کوردستان»‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ئ���ه‌م خ��اڵ �ه‌ ب���ووه‌ت���ه‌ ج��ێ��ی گ��وم��ان��ی‬ ‫چاودێرانی سیاسیش له‌و باره‌یه‌وه‌ دکتۆر‬ ‫ک��ام �ه‌ران م�ه‌ن��ت��ک‪ ،‬چ��اودێ��ری سیاسی‬ ‫‌و مامۆستای زانکۆی سه‌اڵحه‌دین‪ ،‬بۆ‬ ‫(چه‌تر)ی شیکرده‌وه‌ رایگه‌یاند «به‌یاننامه‌‬ ‫(‪ )11‬خاڵیه‌که‌ی په‌رله‌مان زیاتر له‌وتارێکی‬ ‫ئه‌ده‌بی ده‌چێ ته‌نها له‌خاڵی هه‌شتدا نه‌بێت‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬ ‫که‌به‌ره‌ و گۆڕه‌پانی سه‌رۆکایه‌تی هه‌رێم‬ ‫هه‌نگاوی ن��اوه‌ له‌کاتێکدا که‌ سه‌رۆکی‬ ‫ه�ه‌رێ��م کێشه‌که‌ی ئ��اراس��ت�ه‌ی په‌رله‌مان‬ ‫ک��ردوه‌ بۆ ئ�ه‌وه‌ی رێگه‌چاره‌ی گونجاوی‬ ‫بۆ بدۆزنه‌وه‌»‪.‬‬ ‫ب�ه‌ب��ڕوای ن��اوب��راو «ن��اردن��ی کێشه‌که‌ بۆ‬ ‫په‌رله‌مان خۆی له‌خۆیدا ئه‌وه‌ ده‌رده‌خات که‌‬ ‫دوورنیه‌ زه‌نگێکی تری شه‌ڕی براکوژی‬ ‫سه‌رهه‌ڵبداته‌وه‌ وه‌ک��و له‌ساڵی (‪ 1992‬ـ‬ ‫‪ )1993‬بینیمان په‌رله‌مانی کوردستان‬ ‫شه‌رعیه‌تیدا به‌شه‌ڕکردن له‌گه‌ڵ په‌که‌که‌دا‬ ‫که‌ ئومێده‌وارم توشی هه‌ڵه‌یه‌کی وانه‌بین‬ ‫به‌هاوکاری ئه‌و دوو واڵت�ه‌ ش�ه‌ڕی کورد‬ ‫کوژی بکه‌ین»‪.‬‬ ‫ئه‌و چاودێره‌ سیاسیه‌ پێیوایه‌ ناونه‌هێنانی‬ ‫تورکیا‌و ئێران له‌به‌یاننامه‌کانی په‌رله‌ماندا‬ ‫ب��ۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌گ �ه‌ڕێ��ت �ه‌وه‌ ک��ه ‌هیچکام له‌و‬ ‫واڵتانه‌ له‌خۆیانه‌وه‌ نه‌هاتونه‌ته‌ ناو خاکی‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬به‌ڵکو له‌رێگه‌ی یه‌کێتی‌و پارتیه‌وه‌‬ ‫و ل�ه‌س�ه‌روب�ه‌ن��دی ش �ه‌ڕی ن��اوخ��ۆدا هاتون‬ ‫‌و ئێستاشی له‌گه‌ڵدا بێت ئ�ه‌و دوو حزبه‌‬

‫م��ان �ه‌وه‌ی خ��ۆی��ان ب�ه‌م��ان�ه‌وه‌ی ئ �ه‌و هێزانه‌‬ ‫ده‌بینن بۆیه‌ ده‌بینین ن��اوچ �ه‌ی س��ه‌وز و‬ ‫زه‌رد به‌ته‌واوی بونه‌ته‌ جێ نفوزی ئێران ‌و‬ ‫تورکیا»‪.‬‬ ‫مه‌نتک‪ ،‬ره‌خ��ن�ه‌ ل�ه‌ حکومه‌تی هه‌رێم‬ ‫ده‌گ��رێ��ت ک �ه‌ ن �ه‌ک ب �ه‌رام��ب �ه‌ر پ���ژاک‌و‬ ‫په‌که‌که‌ تونده‌ به‌ڵکو «له‌گه‌ڵ میلله‌ته‌که‌ی‬ ‫خۆشیدا هه‌ڵوێستی زۆر توند و زبری هه‌یه‌‬ ‫و تائێستاش نه‌یتوانیوه‌ ئ �ه‌و هه‌ڵوێسته‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌داگیرکه‌ران به‌کاربێنی»‪.‬‬ ‫هاوکات ئاشکرای ده‌ک��ات «په‌الماری‬ ‫تورکیا و ئێران بۆسه‌ر خاکی هه‌رێم هێنده‌ی‬ ‫پێوه‌ندی به‌هاوکێشه‌ هه‌رێمیه‌کانه‌وه‌ هه‌یه‌‬ ‫ئ �ه‌وه‌ن��ده‌ پێوه‌ندی ب�ه‌پ��ژاک و په‌که‌که‌وه‌‬ ‫نیه‌‪ ،‬چونکه‌ گ��ۆڕان��ی سیستمی حوکم‬ ‫له‌ده‌وڵه‌تانی ناوچه‌که‌ به‌تایبه‌ت له‌سوریا‬ ‫کاریگه‌ری له‌سه‌ر دۆخ��ی ئه‌و واڵتانه‌ش‬ ‫ده‌بێ»‪.‬‬ ‫هاوکات عومه‌ر عه‌بدولعه‌زیز‪ ،‬سه‌رۆکی‬ ‫ف��راک��س��ی��ۆن��ی ی �ه‌ک��گ��رت��ووی ئیسالمی‬ ‫ل���ه‌پ���ه‌رل���ه‌م���ان���ی ک����وردس����ت����ان‪ ،‬ج �ه‌خ��ت‬ ‫ل��ه‌وه‌ده‌ک��ات��ه‌وه‌ ک �ه‌ «پ���ژاک ‌و په‌که‌که‌‬ ‫به‌رپرسیارێتی پاراستنی ئه‌من ‌و ئاسایشی‬ ‫سه‌رسنوری هه‌رێمی کوردستانیان ده‌که‌وێته‌‬ ‫س�ه‌رش��ان»‪ ،‬بۆیه‌ ناکرێ ئ �ه‌وان باره‌گای‬ ‫س �ه‌رب��ازی تێدا ب��ک�ه‌ن�ه‌وه‌‪ .‬ن��اوب��راو ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ده‌دات که‌به‌یاننامه‌ تایبه‌ته‌ به‌تورکیا و‬ ‫هیچ کێشه‌یه‌ک نیه‌ ناوی له‌به‌یاننامه‌که‌دا‬ ‫هاتبێت یان نا»‪.‬‬ ‫ل�ه‌الی�ه‌ک��ی��ت��ره‌وه‌ ک����اروان س��اڵ��ح‪ ،‬ئه‌ندامی‬ ‫ف��راک��س��ی��ۆن��ی گ�����ۆڕان ل���ه‌ پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ی‬ ‫کوردستان‪ ،‬به‌ (چه‌تر)ی وت «به‌پێی یاسا‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیه‌کان هێنانی هێز بۆ ناوهه‌رێم و‬ ‫دروستکردنی سه‌ربازگه‌ رێگه‌ پێنه‌دراوه‌ و‬ ‫کاتی ئه‌وه‌ هاتوه‌ بڵێین بێگانه‌ بۆده‌ره‌وه‌»‪.‬‬ ‫ن���اوب���راو پ��ێ��ی��وای�ه‌ ده‌س��ت��ک��اری راپ��ۆرت �ه‌‬ ‫بنه‌ڕه‌تیه‌که‌ی په‌رله‌مان کراوه‌ بۆیه‌ ده‌ڵێت‬ ‫«وه‌کو فراکسیۆنی گۆڕان پێمانباش نه‌بو‬ ‫پاساو بدرێته‌ تورکیا و ئێران وه‌کو نیمچه‌‬ ‫مۆڵه‌تێکیان هه‌بێت بۆ تۆپبارانه‌کان بۆیه‌‬ ‫ده‌نگمان پێنه‌دا»‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی «ئێمه‌ زۆر پێداگریمان کرد‬ ‫ل���ه‌وه‌ی به‌ئاشکرا ن��اوی ئ��ێ��ران ‌و تورکیا‬ ‫ببرێت له‌خاڵی چ��واره‌م��ی به‌یاننامه‌که‌دا‬ ‫به‌اڵم لیستی کوردستانی نه‌یانهێشت»‪.‬‬

‫رۆژنامه‌یا دهۆکێ خوه‌ ب ‌ه کارێن هونه‌ری مژویل دکن‬

‫«نه‌ته‌نێ ئازادى‪ ،‬به‌لکو رینمایێن ئه‌کادیمى ژى‬ ‫هاتین ‌ه ژده‌ستدان»‬ ‫ئاماده‌کار‬

‫پرژان دهۆکى‬ ‫ه��ه‌ب��وون��ا رۆژن��ام��ه‌ڤ��ان��ی��ا ئ���ازاد‪،‬‬ ‫ل ک��وردس��ت��ان��ێ جها نقاشا هه‌می‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌های ‌ه ژ بۆ ره‌وش و ئاستێ‬ ‫رۆژنامه‌ڤانیا ئازاد ل پارێزگه‌ها دهوکێ‬ ‫ژ رازارا ره‌شه‌نبیر و نڤیسکار و چاالکڤان‬ ‫ڤی ناوچه‌یا ژ (چه‌تر) را ده‌ئاخفن‪.‬‬

‫ژ بۆ وی ره‌شێ دلۆڤان حه‌سه‌ن‪ ،‬رۆژنامه‌ڤان‪،‬‬ ‫سه‌ره‌تا گۆتنێن خوه‌ به‌ پرسێکی ده‌سپیکر‬ ‫و گۆت «تشتێ ئازاد ده‌رئه‌نجامێ مرۆڤى‬ ‫ئازاده‌‪ ،‬لى پرسا دهێته‌ هه‌بوونێ ئه‌وه‌ تا چ‬ ‫ڕاده‌ مه‌ که‌سى ئازاد هه‌یه‌؟ کلتورى مه‌‬ ‫یێ ک��وردى ژ ئالیه‌کێ ڤه‌ کونترولکرنا‬ ‫سیاسیى ژ ئالیه‌کێ دیڤه‌‪ ،‬بۆیه‌ س�ه‌ده‌م‬ ‫کو هه‌رتشته‌ک کارێ خوه‌ لدویڤ حه‌زا‬ ‫ڤان دوو ئالیێن دیارکرى بکت»‪ .‬دلۆڤان ل‬ ‫درێژه‌ گوتنێن خوه‌دا بالکشاند سه‌ر به‌حسا‬ ‫وه‌زیفه‌تا رۆژنامه‌ڤانیا ئ��ازاد راگه‌هاند‪:‬‬ ‫راس��ت��ی �ه‌ک ه �ه‌ی �ه‌ ک���و س��ازی��ێ��ن مه‌یێن‬ ‫میدیایى پتریا وان سه‌ر ب پارتێن سیاسى‬ ‫ڤه‌نه‌‪ ،‬له‌وران ژى دێ لگور به‌رژه‌وه‌ندا وان‬ ‫کاربکن! نه‌ته‌نێ ئ��ازادى به‌لکو رینمایێن‬ ‫ئه‌کادیمى ژى هاتینه‌ ژده‌ستدان و باشترین‬ ‫به‌لگه‌ژى ده‌مێ کاودانێن ل (‪ )17‬شوبات‬ ‫هاتین پیش کا چاوان شاشه‌ ببو جه‌که‌ک‬

‫دژى ئیک دهاتنه‌ بکارئینان به‌هدینان ژى‬ ‫پارچه‌ک ژ ڤى کلتورى یه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌ڤ رۆژن���ام���ه‌ڤ���ان ب �ه‌ح��س��ا ه��ۆک��ارێ��ن‬ ‫الوازی��ا رۆژنامه‌یا ئ��ازاد و ئه‌هلی کرد و‬ ‫گ��ۆت «الوازی���ا کریارا خ��وه‌ن��ده‌واری��ێ ژى‬ ‫سه‌ده‌مه‌کێ سه‌ره‌کى یه‌‪ ،‬چونکى ده‌مێ‬ ‫روژنامه‌یه‌ک ژ ئالیێ که‌رته‌کێ تایبه‌ت‬ ‫ڤ�ه‌ بهێ ده‌رخ��س��ت��ن‪ ،‬ه�ه‌گ�ه‌ر ره‌واج���ا وێ‬ ‫کێم به‌ ستاف ن��اچ��اره‌ ده‌رگ�ه‌ه��ى دابخه‌‪،‬‬ ‫ی��ان ژى دێ ببه‌ پاریه‌ک ب ت��ام و دێ‬ ‫هێته‌ ئیستغاللکرن هه‌تا ک��و جهه‌ته‌ک‬ ‫بشته‌ڤانیێ لێ بکه‌»‬ ‫دلۆڤان ره‌خنه‌ خۆ ئانیا سه‌ر زمان و گوت‬ ‫«وان سازیێن بانگێ ئازادیێ هه‌لدێرن کو‬ ‫زور جاران وه‌کو مه‌سه‌له‌ک نه‌ته‌وه‌یى بیدڤیه‌‬ ‫س�ه‌ی��رى واق��ع��ى بکن‪ ،‬ئ �ه‌ز نابیژم ب�لا مه‌‬ ‫پیروزى هه‌بن نه‌خێر‪ ،‬به‌س بال رێز ل هنده‌ک‬ ‫تشتى بهێ گرتن‪ ،‬چونکى سیمبولن و ب‬ ‫وێ یه‌کێ ژى دێ به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وه‌یى‬ ‫و ئاسایشا هه‌رێمى پتر هێته‌ پاراستن» ل‬ ‫قسا خه‌وه‌دا ئانیه‌ زمان که‌ ل کوردستانێ‬ ‫بگشتى روژنامه‌ڤانیا پیشه‌یا ئ��ازاد زور‬ ‫الوازه‌‪ ،‬ده‌ڤ����ه‌را ب�ه‌ه��دی��ن��ان ژى زور زور‬ ‫الوازت��ره‌‪ ،‬چونکى هندى هه‌ڤرکیا سیاسى‬ ‫بزاڤا ره‌وشه‌نبیرى و هزرى ل جهه‌کێ خورت‬ ‫به‌ ب وى قاسى روژنامه‌ڤانیا ئازاد ژى پتر‬

‫گه‌شه‌ دکه‌‪.‬‬ ‫چاالکڤان سڤیل ژی رادگه‌هێنن که‌ ئه‌م‬ ‫ژ ده‌ڤ��ه‌را بهدینان رۆژنامه‌ڤانیا ئ��ازاد نه‌‬ ‫دیتیه‌‪ ،‬نائف عه‌لى ئیبۆ‪ ،‬چاالکڤانێ سڤیل‬ ‫گوت «ب شێوه‌یه‌کێ گشتى دکارن بیژن‪،‬‬ ‫کو راگه‌هاندنا ب هه‌مى جورێن خوه‌ ڤه‌‬ ‫یان یێن پارتێن سیاسینه‌ یا یێن حکومه‌تێ‬ ‫نه‌‪ ،‬ئانکو هه‌ر پارته‌کا سیاسى رۆژنامه‌ و‬ ‫گوڤار و تله‌فزیون‪ ...‬هتد هه‌نه‌‪ ،‬هه‌روه‌سا‬ ‫حکومه‌تێ ژى راگه‌هاندنا خوه‌ هه‌یه‌‪ ،‬کو‬ ‫سه‌ر ب ده‌زگه‌هێن حکومه‌تێ ڤه‌نه‌‪ ،‬تشتێ‬ ‫گرنگ کو من دڤێت بێژم ئه‌وه‌‪ ،‬کو پرسا‬ ‫رۆژنامه‌ڤانیا ئه‌هلى یێن کو پتر دک��ارن‬ ‫رۆژنامه‌ڤانیا ئ��ازاد به‌الڤ بکن‪ ،‬ئه‌و ژى‬ ‫من نه‌ دیتى یه‌ و هه‌گه‌ر هه‌بن ژى وه‌ک‬ ‫پێویست نکارینه‌ رۆل��ێ خ��وه‌ ببینن‪ ،‬کو‬ ‫ئه‌م بکارن بێژن ئه‌ڤه‌ روژنامه‌ڤانیا ئازاده‌ و‬ ‫ئه‌هلى یه‌»‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆک���ێ ل��ق��ێ ده���ۆک ی��ێ سه‌ندیکا‬ ‫رۆژنامه‌ڤانێن کوردستانێ ژی دبیژیت نه‌‬ ‫ته‌نێ ل دهۆکی به‌لکو له‌ کوردستانێ‬ ‫ژی رێژه‌ییه‌ن‪ ،‬ئیسماعیل تاهر جانگیر‪« n ،‬رۆژنامه‌ڤانیا ئازاد نه‌ تنێ ل دهۆکێ به‌لکو ل کوردستانێ هه‌میێ رێژه‌یى یه»‬ ‫ژ لێدوانێکدا ب (چه‌تر) ئاخفی و گۆت‬ ‫«رۆژنامه‌ڤانیا ئ��ازاد نه‌ تنێ ل دهۆکێ دئ��اخ��ڤ��ن ل��ێ هند ئ����ازادن ک��ۆ ره‌خ��ن��ێ ل بگرن‪ ،‬ئه‌ڤه‌ژى ب شێوه‌یه‌کێ گشتى ناچیته‌ مخابنى ڤه‌ بتنێ خوه‌ ب ب بابه‌تێن هونه‌رى‬ ‫به‌لکو ل کوردستانێ هه‌میێ رێژه‌یى یه‌‪ ،‬به‌رامبه‌رى خوه‌ بکن لێ ئه‌گه‌ر که‌فته‌ الیێ دناڤا ئاراسته‌یێ رۆژنامه‌ڤانیا ئازاد ده‌‪ .‬ل ڤه‌ مژویل دک��ن و خ��وه‌ ب سیاسه‌تێ ڤه‌‬ ‫هنده‌ک هه‌نه‌ ب ناڤێ ئازادیا رۆژنامه‌ڤانى وان ل وى ده‌مى د ئاماده‌نینن ره‌خنێ ل خوه‌ دهوکێ ژى رۆژنامه‌ڤانیا ئازاد هه‌یه‌ لێ ب ناکه‌ن ژ ترسێن سکاال و کێشه‌یێن هه‌ین»‪.‬‬

‫کوردان ل ‌ه سێ‌گۆشه‌ی ئێران ـ ئه‌مریکا ـ تورکیا‬ ‫گونه‌ی ئه‌سالن‬ ‫و‪ :‬هێدی ئه‌حمه‌د‬ ‫پێکدادانانه‌کانی هه‌نوکه‌یی رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاست ده‌گه‌ڕێته‌و ‌ه بۆ رکابه‌ری‬ ‫ئه‌و دوو به‌ره‌یه‌ی ک ‌ه ئێران و ئه‌مریکا‬ ‫له‌دژی یه‌کتر پێشه‌نگایه‌تی ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫له‌م به‌ینه‌دا دوو به‌ر ‌ه وات ‌ه دوو‬ ‫پرۆژه‌ی سه‌ره‌کی هه‌ن‪ .‬ئێران ده‌یه‌وێ‬ ‫دزه‌یه‌کی زیاتر بکات و بمێنێته‌وه‌‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫الیه‌کی تره‌و ‌ه ئه‌مریکا ک ‌ه هه‌رێمه‌ک ‌ه‬ ‫سه‌رله‌نوێ دیزاین ده‌کاته‌وه‌‪ ،‬ده‌یه‌وێ‬ ‫گه‌مارۆی ئێران بدات و بێ‌کاریگه‌ری‬ ‫بکات‪.‬‬

‫ش��ی��ع�ه‌ک��ان��ی ه��ه‌رێ��م‪ ،‬ده‌وڵ���ه‌ت���ی س��وری��ا‪،‬‬ ‫رێ��ک��خ��س��ت��ن�ه‌ک��ان��ی ح���ه‌م���اس و ح��زب��واڵ‬ ‫له‌گه‌ڵ ئێرانن و واڵتانی وه‌ک ئیسراییل‪،‬‬ ‫عه‌ره‌بستان سعودی و (ئه‌رده‌ن)یش له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌مریکان‪.‬‬ ‫تورکیا که‌وتۆت ‌ه داوی هه‌ر دوو به‌ره‌ک ‌ه‬ ‫و زه‌ختی له‌سه‌ره‌‪ .‬هه‌ر چه‌ند وه‌کو واڵتی‬ ‫م��ۆدێ��ل��ی ئ�ه‌م��ری��ک��ا‪ ،‬ئ �ه‌ن��دام��ی ن��ات��ۆ و‬ ‫به‌رئه‌ندامی چوون ‌ه یه‌کێتی ئه‌وروپایه‌ و ل ‌ه‬ ‫به‌ره‌ی هاوپه‌یمانی رۆژئاوا جێی ده‌گرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ ریزه‌کانی هه‌رێمیشدا ده‌مێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ک �ه‌ ت��ورک��ی��ا ل �ه‌ ن��ێ��وان ه �ه‌ر دوو‬ ‫به‌ره‌که‌دای ‌ه و زه‌ختی له‌سه‌ره‌‪ ،‬ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫بۆ مه‌سه‌له‌ی کورد و کوردستان‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫م��ان��ه‌وه‌ی ل � ‌ه ه��ه‌ر ی��ه‌ک ل��ه‌و ب �ه‌ران �ه‌دا‬ ‫یه‌کالیی بکاته‌وه‌‪ ،‬چه‌نده‌ ئاوانتاژی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫کۆمه‌ڵێک دزئاوانتاژی بۆ ئه‌م ده‌وڵه‌ت ‌ه‬ ‫ه �ه‌ی �ه‌‪ .‬ئ �ه‌گ �ه‌ر ت��ورک��ی��ا ئ��اش��ک��را بچێت ‌ه‬ ‫به‌ره‌ی ئه‌مریکا‪ ،‬له‌و‌ه نیگه‌ران ده‌بێت ک ‌ه‬ ‫ئێران کوردان ل ‌ه دژی ئه‌و بخات ‌ه جوڵه‌و‌ه‬ ‫و به‌ره‌یه‌کی گه‌وره‌تر ل ‌ه به‌رامبه‌ر خۆی‬ ‫ببینێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ل ‌ه هه‌مان کاتدا ئه‌گه‌ر ئاشکرا له‌گه‌ڵ‬ ‫ئێراندا بجوڵێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مجاره‌ له‌وه‌ ده‌ترسێت‬ ‫ئه‌مریکا «کوردستانی گ�ه‌وره‌» دروست‬ ‫بکات؛ وات ‌ه پارچ ‌ه پارچ ‌ه ده‌بێت و رۆڵی‬ ‫ستراتیژیکی تێک ده‌چێت‪ .‬وا دیاره‌ ترسی‬ ‫ک��ورد و کوردستان‪ ،‬ده‌وڵه‌تی تورکیای‬ ‫ئه‌سیر کردووه‌‪ .‬ئه‌و سیاسه‌ته‌ی ک ‌ه له‌گه‌ڵ‬

‫به‌هاری عه‌ره‌بدا په‌یڕه‌وی کردووه‌ ئه‌مه‌ ب ‌ه ه��ی��چ ج��ۆرێ��ک ن��ات��وان��ێ ببێته‌ خ���اوه‌ن‬ ‫هه‌ڵوێستێکی رون؛ نازانێ چی بکات‪.‬‬ ‫روونی نیشان ده‌دات‪.‬‬ ‫ئه‌مریکا ده‌یه‌وێ تورکیا زیاتر په‌لکێشی هه‌ندێ جار دڵی ئه‌مریکا و جارجارێکیش‬ ‫به‌رنامه‌که‌ی بکات و بۆ ئامانجه‌کانی ل ‌ه دڵ��ی ئ��ێ��ران خ��ۆش ده‌ک���ات‪ ،‬ب��ه‌اڵم له‌به‌ر‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬کارێکی زیاتر بخات ‌ه سه‌رشانی‪ ،‬ئ�ه‌وه‌ی قۆناغ ده‌چێته‌ پێشه‌وه‌ و به‌ره‌کان‬ ‫ب�ه‌اڵم ئێران له‌گه‌ڵ فاکته‌ری کورداندا رونتر ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر دووشی ناتوانێ سودی‬ ‫هه‌ستیاران ‌ه هه‌ڵسوکه‌وت ده‌کات‪ .‬هه‌ندێ ه �ه‌ب��ێ��ت‪ .‬س �ه‌ره �ه‌ڵ��دان �ه‌ک��ان��ی هه‌رێمیش‬ ‫هه‌لومه‌رج ده‌داته‌ پێشه‌و‌ه و داوای متمان ‌ه به‌رده‌وامه‌‪ .‬ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌ هه‌یه‌ پێکدادانی‬ ‫نێوان ئه‌مریکا و ئێران توندوتیژی زیاتری‬ ‫له‌ ئه‌مریکا ده‌کات‪.‬‬ ‫ئێرانیش به‌ هه‌مان شێوه‌‪ ،‬ه �ه‌وڵ ده‌دات لێ بکه‌وێته‌وه‌ و وه‌رگ�ه‌ڕێ��ت�ه‌ شه‌ڕێکی‬ ‫تورکیا په‌لکێشی ن��او ک��اره‌ک�ه‌ بکات‪ .‬هه‌رێمی‪ .‬ل ‌ه هه‌مان کاتدا هاوشێوه‌ی شه‌ڕ‌ه‬ ‫ئێران هه‌ندێ جار ب ‌ه هه‌ڕه‌شه‌ و جارجارێک ناوخۆیی ‌ه خوێناویه‌کانی لیبیا و سوریا لێ‬ ‫ب ‌ه نیشاندانی گڵۆپی سه‌وز‪ ،‬په‌یتا په‌یتا دێت‪.‬‬ ‫بانگی تورکیا ده‌کات ک ‌ه «وه‌ر‌ه پێکه‌و‌ه تا دێت تورکیا ته‌نگه‌تاوتر ده‌بێت‪ .‬ئیتر‬ ‫بین»‪ .‬له‌ حاڵێکدا تورکیا‪ ،‬پۆزه‌تیڤ پێویسته‌ بڕیارێک بدات و بێت ‌ه مه‌یدانه‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌اڵم���ی ئێرانیش ن��ادات �ه‌وه‌‪ .‬وا دی���ار‌ه ل ‌ه ب���ه‌اڵم ن��ات��وان��ێ ب��ی��ک��ات‪ .‬چونکه‌ ده‌ب��ێ‬ ‫نێوان مزگه‌وت و کلێسادا په‌کی که‌وتوو‌ه کێشه‌ی کورد چاره‌سه‌ر و پێگه‌ی خۆی‬ ‫و م���اوه‌ت���ه‌وه‌‪ .‬ه��ه‌ر ک��ارێ��ک ده‌ک���ات ب ‌ه به‌هێز بکات‪ .‬ئه‌و متمانه‌ و پشتیوانیه‌ی‬

‫ئه‌مریکا بۆ تێپه‌ڕاندنی نیگه‌رانی قووڵی‬ ‫کێشه‌ی ک���ورد ب � ‌ه ت��ورک��ی��ای داوه‌ تێر‬ ‫ناکات‪ .‬تورکیا ئه‌گه‌ر ئه‌مریکاش ئه‌مڕۆ‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬سبه‌ی له‌و‌ه خۆی ده‌کشێنێته‌و‌ه ک ‌ه‬ ‫بوونی ک��وردان له‌ به‌رامبه‌ر خۆی به‌کار‬ ‫بهێنێت‪ .‬له‌وش ئاسوده‌ نابێت ک ‌ه کوردان‬ ‫بێ‌کاریگه‌ر بکات یاخود به‌ ت�ه‌واوه‌ت��ی‬ ‫نه‌یخات ‌ه ژێ��ر کۆنترۆڵی خ��ۆی‪ .‬تورکیا‬ ‫ده‌رفه‌تی ئه‌و‌ه نابینێت له‌گه‌ڵ به‌کارهێنانی‬ ‫زۆر‪ ،‬کوردان بێ‌کاریگه‌ر بکات یان بیخات ‌ه‬ ‫ژێر کۆنترۆڵی خۆی‪ .‬له‌ حاڵێکدا نه‌ ته‌نیا‬ ‫نابێ ل ‌ه بیری کۆنترۆڵ و به‌ڕێوه‌به‌رێتیدا‬ ‫بێت‪ ،‬پێویست ‌ه دڵی کوردان بۆ الی خۆی‬ ‫راکێشێت‪ .‬بۆ ئه‌مه‌ش ده‌بێ حیسابێکی‬ ‫راستگۆیانه‌ و داوای لێبوردن بکات و‬ ‫ئیراده‌ ئه‌و‌ه نیشان بدات که‌ ده‌یه‌وێ رێگر‬ ‫بێت له‌ زه‌ره‌ر و زیانه‌کان‪.‬‬ ‫ک���وردان ل�ه‌ رۆژه �ه‌اڵت��ی ن��اوه‌ڕاس��ت��دا ب ‌ه‬

‫گشتی په‌نایان نه‌بردۆته‌ هیچ دوژمنێک‪.‬‬ ‫ه�ه‌ر وه‌ک چ��ۆن له‌گه‌ڵ ئێران نابن‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫ته‌نیشتی ئه‌مریکاش جێی ناگرن‪ .‬باشوری‬ ‫کوردستان به‌ پێشه‌نگایه‌تی بارزانی له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌مریکا ده‌جوڵێته‌وه‌‪ .‬به‌اڵم ده‌زانرێت ک ‌ه‬ ‫ئێران کاریگه‌ری ل ‌ه سه‌ر گروپی گۆڕان و‬ ‫رێکخستن ‌ه ئیسالمیه‌کان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ژماره‌یه‌کی که‌م ل ‌ه ده‌زگاکان‪،‬‬ ‫که‌سێتی و پارته‌کانی باکور و رۆژهه‌اڵتی‬ ‫کوردستان الیه‌نگری ئه‌وه‌ن له‌گه‌ڵ ئه‌مریکا‬ ‫بن‪ .‬ل ‌ه سوریا ئه‌و یازد‌ه پارت ‌ه کوردی ‌ه ک ‌ه‬ ‫یه‌کیان گرتوو‌ه نزیکی ئه‌مریکان‪ .‬به‌اڵم‬ ‫په‌که‌ک ‌ه ل ‌ه گه‌وره‌ترین به‌شی کوردستان و‬ ‫به‌شه‌کانی تر و ده‌ره‌وه‌ی واڵت ک ‌ه خۆی‬ ‫به‌رێکسختن ک���ردووه‌‪ ،‬دور ل� ‌ه ه �ه‌ر دوو‬ ‫به‌ر‌ه ده‌وه‌ستێته‌وه‌‪ .‬په‌که‌ک ‌ه سیاسه‌تێکی‬ ‫سه‌ربه‌خۆانه‌ په‌یڕه‌و ده‌ک��ات‪ .‬هه‌ندێ جار‬ ‫به‌ هه‌نگاوی تاکتیکی ده‌ی�ه‌وێ سود ل ‌ه‬ ‫پێکدادانه‌کانی ئه‌مریکا ـ ئێران وه‌ربگرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ ئه‌نجامدا له‌ سه‌ر بنه‌مای هێزی‬ ‫خۆی سیاسه‌ت ده‌کات‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ه �ه‌ل��وم �ه‌رج �ه‌ش ل � ‌ه ئ����ارادا ن��ی�ه‌ ک ‌ه‬ ‫ک��وردان ل ‌ه دۆخ��ی یه‌کبووندا ل ‌ه یه‌ک‬ ‫به‌ره‌دا جێ بگرن‪ .‬سیاسه‌تی سه‌ربه‌خۆی‬ ‫پ�ه‌ک�ه‌ک�ه‌ش ئ��اوان��ت��اژی زۆر گ���ه‌ور‌ه بۆ‬ ‫ک���وردان داب��ی��ن ده‌ک���ات‪ .‬ب��ۆ یه‌کگرتنی‬ ‫ک���وردان پێویست ‌ه په‌که‌ک ‌ه پشتیوان بێ‬ ‫و تورکیا ناچار بکرێت بۆ چاره‌سه‌ری‬ ‫دیموکراتیک هه‌نگاو بنێت‪ .‬چاره‌سه‌ری‬ ‫دیموکراتیکی کێشه‌ی کورد ل ‌ه تورکیا‪،‬‬ ‫رێگا بۆ چاره‌سه‌ری کێشه‌کانی هه‌رێمیش‬ ‫خۆش ده‌کات‪.‬‬ ‫تورکیا ک� ‌ه ل�ه‌ ن��ێ��وان ئ��ێ��ران و ئه‌مریکا‬ ‫یه‌کالیی نه‌بۆته‌و‌ه واڵتێکی رۆڵ‌گێڕه‌‪.‬‬ ‫کاتی ئ �ه‌و ه��ات��وو‌ه ئ �ه‌و رۆڵ��ه‌ بگێڕێت‪.‬‬ ‫ه�ه‌ر وه‌ک بۆ ک���وردان‪ ،‬له‌ ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی‬ ‫تورکه‌کانیشدایه‌‪ .‬پێویست ‌ه پێداگری له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌م ‌ه بکات و ئه‌و شه‌ڕانه‌ی ده‌یکات به‌م‬ ‫چاوه‌وه‌ سه‌یری بکات‪.‬‬ ‫ب����ه‌ ک����ورت����ی؛ «ش�������ه‌ڕی ک���ۆت���ای���ی»‬ ‫ێ‬ ‫چ��اره‌س �ه‌ری نزیک ده‌ک��ات �ه‌وه‌‪ .‬بۆیه‌ ب ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی چ��اوم��ان ل �ه‌ داه��ات��وو داب��خ�ه‌ی��ن‪،‬‬ ‫پێویسته‌ خۆڕاگر بین‪.‬‬

‫ئۆپۆزسیونی لیبیا‪ ،‬دوای به‌ده‌ستخستنی ته‌رابلۆس ل ‌ه ژێر زه‌ڕه‌بیندایه‌‬ ‫سینا عه‌لی نه‌ژاد‬ ‫و‪ :‬سۆران ئازاد‬ ‫دوابه‌دوای کۆنترۆڵ‌کردنی پایته‌ختی‬ ‫لیبیا ل ‌ه الیه‌ن هێز ‌ه چه‌کداره‌کانی‬ ‫دژب ‌ه قه‌زافی دوای چه‌ند مانگ شه‌ڕ‬ ‫و پێکدادان‪ ،‬چاوی هه‌مو که‌سێک ل ‌ه‬ ‫ناسنامه‌ی ئه‌و گروپه‌ی دژبه‌رانه‌یه‌؛‬ ‫که‌چی ئه‌رکی سه‌رشانی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫ئینتیقالی نیشتمانی ـ ک ‌ه دژبه‌ران‬ ‫دوای ده‌ستپێکردنی شۆڕش دژب ‌ه‬ ‫حکومه‌تی سه‌رهه‌نگ قه‌زافی پێکیان‬ ‫هێناـ ئێو ‌ه ته‌نیا تێکۆشان و شه‌ڕ‬ ‫ل ‌ه به‌رامبه‌ر الیه‌نگرانی قه‌زافی نیه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵکو سه‌رله‌نوێ ئاوه‌دانکردنی‬ ‫کاروباری واڵته‌‪ .‬ئه‌ندامانی ئه‌م‬ ‫گروپ ‌ه ل ‌ه رۆژانی رابردوودا ل ‌ه چه‌ند‬ ‫کۆنفراسێکی چاپه‌مه‌نیدا هه‌وڵیان داو ‌ه‬ ‫پشتیوانی بکه‌ن ک ‌ه گوای ‌ه کۆنترۆڵی‬ ‫ره‌وشه‌ک ‌ه ل ‌ه ده‌ستیاندایه‌‪.‬‬

‫ره‌وش���ی پایته‌ختی لیبیا ب � ‌ه دۆخێکی‬ ‫ئاڵۆز لێک ده‌درێته‌وه‌‪ ،‬ب ‌ه تایبه‌ت بڕانی‬ ‫ه چۆنێتی تێپه‌ڕاندنی قۆناغی ئینتیقالی بکرێت» فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬ ‫‪« n‬ده‌بێ چاوه‌ڕوانی جیاوازی بیروڕا سه‌باره‌ت ب ‌‬ ‫به‌رفراوانی خزمه‌تگوزاری ‌ه سه‌ره‌تاییه‌کان‪،‬‬ ‫وێنه‌ی ئاو و کاره‌بای ئه‌زمون ک��ردووه‌‪.‬‬ ‫مه‌حمود شه‌مام یه‌کێک ل ‌ه ئه‌ندامانی ن��ی��وئ��ی��ن��گ��ل�ه‌ن��دی ش����اری پ��ۆرت��ل �ه‌ن��د له‌ کێش ‌ه دوای شکستهێنانی ته‌واوه‌تی رژێم بوو‪.‬‬ ‫ئه‌نجومه‌نی ئینتیقالی ل ‌ه ته‌رابلۆس له‌ پ��ارێ��زگ��ای م��ی��ن و ن���وس���ه‌ری کتێبی دێت ‌ه ئ��اراوه‌‪ ،‬چونک ‌ه دوای ئه‌م ‌ه له‌گه‌ڵ ه �ه‌روه‌ه��ا ده‌وت���رێ س���ه‌ره‌ڕای ب�ڵاوب��وون و‬ ‫شێوازی پراکتیکی ئه‌نجومه‌نه‌ک ‌ه به‌رگری «چۆنێتی سازکردی لیبیای مۆدێرن» ئه‌زمونی گه‌وره‌ی ئاوه‌دانکردنه‌وه‌ی واڵتدا په‌رته‌وازه‌یی شۆڕشگێڕان ل ‌ه چه‌ند مانگی‬ ‫کرد‪« :‬ده‌بێ باش بزانن ک ‌ه دوای (‪ )42‬ده‌ڵ���ێ ئ���ه‌م ئه‌نجومه‌ن ‌ه ل � ‌ه کۆمه‌ڵێک روب���ه‌ڕو ده‌ب��ن�ه‌و‌ه و ئه‌م ‌ه ک ‌ه ده‌ت��وان��ن به‌ دواییدا‪ ،‬دیسان توانیویان ‌ه هه‌ماهه‌نگیان‬ ‫ساڵ دیکتاتۆری‪ ،‬هێند‌ه کێشه‌مان هه‌یه‌ چاالکانی چینی ن��اوه‌ڕاس��ت پێک دێت شێوازێک خاوه‌نی سه‌ربه‌خۆیی بن یان هه‌بێت‪ .‬جفری فلتمه‌ن جێگری وه‌زاره‌تی‬ ‫و که‌سانێک ه �ه‌ن ک� ‌ه ده‌ی��ان �ه‌وێ زی��ان و زۆرین ‌ه مامناوه‌ندین و گروپ ‌ه جیاوازه‌ نا‪ ،‬له‌وانه‌ی ‌ه چاوچنۆکی بیانگرێت یاخود ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریکا ب� ‌ه (‪)CNN‬ی وت‬ ‫ب ‌ه خه‌ڵک و کۆمه‌ڵگا بگه‌یه‌نن‪ .‬به‌اڵم ئیسالمگه‌رایانی مامناوه‌ند ت��ا بگاته‌ بکه‌ون ‌ه ژێر گوشاری گروپ ‌ه دورخراوه‌کان ک ‌ه په‌یوه‌ندی چ��ڕوپ��ڕی شۆڕشگێڕانی‬ ‫ئێم ‌ه به‌ڵێن ده‌ده‌ی��ن رێ ب ‌ه که‌س نه‌ده‌ین هه‌ندێ ل ‌ه پاشاییخوازه‌کان‪ ،‬لیبراڵه‌کان یان ناتو»‪.‬‬ ‫سه‌رانسه‌ری لیبیای توشی سه‌رسوڕمان‬ ‫و هه‌وڵ ده‌ده‌ین ک ‌ه ئه‌م قۆناغ ‌ه دژوار‌ه تا و هه‌روه‌ها ژماره‌یه‌ک ل ‌ه که‌سێتیه‌کانی مانگی راب��ردوو فه‌رمانداری پله‌به‌رزی کردووه‌‪.‬‬ ‫ل ‌ه ده‌ستمان بێت‪ ،‬کورتتر ببێته‌و‌ه و ئه‌مه‌ قه‌بیله‌کانی لیبیا له‌خۆ ده‌گرێ‪.‬‬ ‫هێزه‌کانی ئۆپۆزیسیون ل ‌ه هه‌لومه‌رجێکی به‌رپرسانی ئه‌مریکی ده‌ڵێن نوێنه‌رانی‬ ‫زۆر گرنگه‌‪ .‬بۆی ‌ه چاوه‌ڕوانی موعجیز‌ه له‌ ئه‌حمیدا س �ه‌ب��اره‌ت ب � ‌ه ش��ێ��وازی ک��اری نادیاردا تیرۆر کرا‪ .‬ژه‌نراڵ عه‌بدولفه‌تاح ئه‌نجومه‌نی ئینتیقالی ل ‌ه چه‌ند هه‌فته‌ی‬ ‫ئه‌و ئه‌نجومه‌ن ‌ه ده‌ڵێت‪« :‬ب ‌ه ب��ڕوای من یونس دوای دورک �ه‌وت��ن �ه‌و‌ه ل� ‌ه ده‌وڵ�ه‌ت��ی پێشودا ب ‌ه شاراوه‌یی سه‌رقاڵی چاوپێکه‌وتن‬ ‫ئێم ‌ه نه‌که‌ن»‪.‬‬ ‫ئ�ه‌م ئه‌نجومه‌ن ‌ه تا پێش به‌ده‌ستخستنی ئ �ه‌ن��دام��ان��ی ئ �ه‌ن��ج��وم �ه‌ن ت��ا ئێستا که‌ س���ه‌ره���ه‌ن���گ ق����ه‌زاف����ی‪ ،‬چ�����وو‌ه ری���زی ل �ه‌گ �ه‌ڵ ئ�ه‌م��ری��ک��ی�ه‌ک��ان‪ ،‬ئ�ه‌وروپ��ی�ه‌ک��ان‬ ‫ته‌رابلۆس که‌متر ده‌ناسرا‪ ،‬به‌اڵم هه‌نوکه‌ ک��اروب��اری گ��واس��ت��ن�ه‌وه‌ی��ان ب��اش به‌ڕێوه‌ دژب �ه‌ران��ی �ه‌وه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم ده‌وت��رێ��ت ک� ‌ه له‌نێو و‪ ...‬بوون ل ‌ه قه‌ته‌ر تا هه‌ل بۆ سازدانی‬ ‫دوای گ��واس��ت��ن�ه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نه‌ک ‌ه له‌ بردووه‌‪ ،‬ئه‌ویش ل ‌ه کاتێکدای ‌ه ک ‌ه له‌گه‌ڵ دژبه‌راندا جێگای متمانه‌یه‌کی ئه‌وتۆی ده‌وڵه‌تێکی دیموکراتیک بره‌خسێنن‪.‬‬ ‫بنغازی ‌ه بۆ ته‌رابلۆس‪ ،‬ئه‌ندامانی زۆرتر هێزه‌کانی قه‌زافیدا ل ‌ه ش�ه‌ڕدان‪ .‬هه‌روه‌ها نه‌بووه‌‪ .‬ئه‌حمیدا ده‌ڵێت‪« :‬ته‌نیا قه‌یرانێک ئۆپۆزیسیون هێشتا کۆنترۆڵی هه‌موی‬ ‫ل ‌ه ژێر وردبینیدان‪ .‬ئه‌نجومه‌نی ئینتیقالی ده‌بێ له‌گه‌ڵ گه‌لی لیبیا قس ‌ه بکه‌ن و به‌ ک� ‌ه ئه‌نجومه‌نی ئینتیقالی نیشتمانی‬ ‫لیبیا له‌ده‌ستدا نیه‌‬ ‫(‪ )33‬ئه‌ندامی هه‌ی ‌ه ک ‌ه نوێنه‌رانی هه‌موو باوه‌ڕی من له‌م بواره‌دا سه‌رکه‌وتوو بوون‪ ،‬نه‌یتوانی چ��اره‌س �ه‌ری ب��ک��ات‪ ،‬تیرۆری سه‌رۆکایه‌تی ئه‌و ئه‌نجومه‌ن ‌ه ل ‌ه ئه‌ستۆی‬ ‫زۆر نی ‌ه به‌اڵم باش کاریان کردووه‪».‬‬ ‫ژه‌نراڵ یونس بوو ل ‌ه سێ هه‌فته‌ی پێشودا (موسته‌فا عه‌بدولجه‌لیل)ه‌‪ ،‬که‌سێتیه‌ک‬ ‫به‌شه‌کانی واڵتی تێدایه‌‪.‬‬ ‫عه‌لی ئه‌حمیدا‪ ،‬مامۆستای زانکۆی سه‌ره‌ڕای ئه‌م ‌ه ئه‌حمیدا ده‌ڵێ‪« :‬گه‌وره‌ترین و ئه‌مه‌ش یه‌که‌مین ئه‌زمونی ئه‌نجومه‌ن ک ‌ه چاودێران ب ‌ه میانه‌ڕه‌و و جێی متمانه‌‬

‫ب��اس��ی ده‌ک����ه‌ن‪ .‬ب �ه‌ڕێ��ز ئه‌حمیدا ده‌ڵ��ێ‪:‬‬ ‫«موسته‌فا عه‌بدولجه‌لیل دادوه‌رێ��ک��ی‬ ‫زۆر به‌ڕێزی خه‌ڵکی ناوچه‌ی «چیای‬ ‫س�����ه‌وز»ی رۆژه���ه‌اڵت���ی ل��ی��ب��ی��ای�ه‌‪ .‬ئ�ه‌و‬ ‫که‌سێتی ‌ه وه‌ک وه‌زی����ری داد ب��وو که‌‬ ‫س��ااڵن��ێ��ک��ی دور و درێ���ژ ل � ‌ه ب �ه‌رام��ب �ه‌ر‬ ‫الیه‌نه‌کانی رژێ��م تێکۆشانی کرد و به‌‬ ‫دروستکاری و دژه‌گه‌نده‌ڵی به‌ناوبانگه‌»‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئاماژ‌ه ب�ه‌و‌ه ده‌ک��ات ک ‌ه بوونی‬ ‫که‌سانێک وه‌ک به‌ڕێز جه‌لیل ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ سه‌رده‌می ریفورم ل ‌ه د‌ه ساڵی پێشو‪.‬‬ ‫ئه‌نجومه‌نی ئینتیقالی جه‌ختی له‌سه‌ر‬ ‫ئاماده‌کردنی ده‌ستورێکی بنه‌ڕه‌تی کردووه‌‬ ‫ک ‌ه بوونی نیزامێکی فره‌حزبی سه‌روه‌ری‬ ‫یاسا گه‌رنتی ب��ک��ات‪ .‬چ��اودێ��ران ده‌ڵێن‬ ‫ک ‌ه دوای شکستی ته‌واوه‌تی حکومه‌تی‬ ‫قه‌زافی‪ ،‬ده‌بێ چاوه‌ڕوانی جیاوازی بیروڕا‬ ‫سه‌باره‌ت ب ‌ه چۆنێتی تێپه‌ڕاندنی قۆناغی‬ ‫ئینتیقالی بکرێت»‪.‬‬ ‫رۆڵ����ی ئ��ی��س�لام ل��� ‌ه ک���ۆم���اری ن��وێ��دا‪،‬‬ ‫چۆنێتی په‌یوه‌ندی نێونه‌ته‌وه‌یی به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌گه‌ڵ واڵت��ان��ی ع�ه‌ره‌ب��ی و ئه‌فریقی و‬ ‫کێش ‌ه کۆمه‌اڵیه‌تیه‌کان؛ وێنه‌ی مافی‬ ‫ژن���ان و زه‌گ���ه‌زب���ازان‪ ،‬ده‌ت��وان��ێ ل� ‌ه خاڵه‌‬ ‫سه‌ره‌کیه‌کانی ناکۆکی بێت‪.‬‬ ‫پرسیارێکی تر سه‌باره‌ت ب ‌ه ئه‌نجومه‌نی‬ ‫ئینتیقالی ئ �ه‌وه‌ی � ‌ه ک � ‌ه چ رۆڵ��ێ��ک بۆ‬ ‫خۆی ل ‌ه داهاتودا ته‌رخان ده‌کات و ئایا‬ ‫ده‌یه‌وێ حکومه‌ت ل ‌ه ده‌ستی ئه‌واندا بێت؟!‬ ‫ئه‌حمیدا ده‌ڵێت‪« :‬ئه‌م ئه‌نجومه‌ن ‌ه وتویه‌تی‬ ‫ک � ‌ه رێ��گ��ای ب��زوت��ن �ه‌و‌ه ب���ه‌ره‌و ده‌س��ت��وری‬ ‫بنه‌ڕه‌تی و هه‌ڵبژاردن هه‌موار ده‌ک��ات و‬ ‫گه‌لی لیبیاش بڕیار ده‌گ��رن ک ‌ه دوای‬ ‫ئه‌م قۆناغ ‌ه چی بێت ‌ه ئ��اراوه‌‪ .‬هیوادارین‬ ‫ک ‌ه هێز‌ه رۆژئاواییه‌کانی ناتۆ ل ‌ه پێناو‬ ‫سه‌پاندنی داخوازیه‌کانی خۆیان دوای‬ ‫یارمه‌تیدان ب ‌ه شۆڕشی لیبیا وه‌سوه‌سه‌‬ ‫نه‌بن»‪.‬‬ ‫پێشبینی ده‌کرێت ک ‌ه گواستنه‌و‌ه به‌ره‌و‬ ‫دیموکراسی لیبیا‪ ،‬قۆناغێکی ئاسان‬ ‫نه‌بێت بۆ ئ�ه‌و واڵت �ه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئه‌نجومه‌نی‬ ‫ئینتیقالی نیشتمانی به‌ڵێنی داو‌ه که‌‬ ‫کاتالیزۆرێک بێت ل ‌ه پێناو گواستنه‌و‌ه بۆ‬ ‫نیزامێکی دیموکراتیک و ئازاد‪.‬‬

‫وه‌رگێڕان‬ ‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫دووشه‌ممه ‪2711/6/14 - 2011/9/5‬‬

‫‪15‬‬

‫کورد له‌ میدیا‬ ‫جیهـا‌نـیـیه‌کاندا‬ ‫له‌ کۆنگره‌ی به‌ده‌په‌دا بۆ ئۆجه‌الن‬ ‫په‌یام نێردرا‬ ‫ب���ه‌ده‌پ���ه‌ ک��ۆن��گ��ره‌ی خ��ۆب �ه‌ڕێ��وه‌ب��ردن��ی‬ ‫دیموکراتیکی به‌ست‪ .‬له‌ کۆنگره‌که‌دا‬ ‫ک���ه‌ دروش���م���ی س���ه‌ره‌ک���ی «ل���ه‌گ���ه‌ڵ‬ ‫خ���ۆس���ه‌ری دی��م��وک��رات��ی��ک س�ڵ�او له‌‬ ‫کۆماری دیموکراتیک ده‌که‌ین»‪ ،‬به‌‬ ‫پانکارته‌کانی «ک��ۆت��ری ئاشتی له‌‬ ‫ئیمرالیه‌»‪« ،‬رێبه‌رایه‌تی ژیانمانه‌‪ ،‬ده‌ست‬ ‫له‌ ژیانمان هه‌ڵناگرین»‪ ،‬په‌یامیان نارد‬ ‫بۆ ئۆجه‌الن که‌ ئێستا له‌ گرتوخانه‌یه‌‪.‬‬ ‫نوێنه‌ری ئه‌که‌په‌ به‌شداری کۆنگره‌که‌‬ ‫نه‌بوو‪ .‬له‌ هۆڵی (ئه‌حمه‌د ته‌نه‌ر) که‌‬ ‫ک��ۆن��گ��ره‌ک�ه‌ی ت��ێ��دا ب �ه‌ڕێ��وه‌ چ���وو‪ ،‬له‌‬ ‫هه‌ر چ��وار الی تورکیاوه‌ ژماره‌یه‌کی‬ ‫زۆری ب�ه‌ده‌پ�ه‌ی��ی ب�ه‌ش��داری��ان ک��رد‪ .‬له‌‬ ‫کۆنگره‌که‌دا (یڵدرم ئایهان)‪ ،‬ئه‌ندامی‬ ‫قه‌ڵغانانی زیندو که‌ له‌ چاالکیه‌کی‬ ‫مه‌ده‌نیدا‪ ،‬له‌ الی�ه‌ن پۆلیسی ئه‌که‌په‌وه‌‬ ‫ش�ه‌ه��ی��د ک���راب���وو‪ ،‬ب �ه‌ ب��ی��ر ه��ێ��ن��رای �ه‌وه‌؛‬ ‫وێنه‌یه‌کی ئ �ه‌م شه‌هیده‌ هه‌ڵواسرابوو‬ ‫و ئ��ام��اژه‌ ب���ه‌وه‌ ک���را ک �ه‌ «ش�ه‌ه��ی��دی‬ ‫ئاشتیمان‪ ،‬یڵدرم ئایهان نامرێت»‪.‬‬

‫هێرشی تازه‌ی سوپای پاسداران له‌ دژی‬ ‫پژاک له‌ رۆژئاوای ئێراندا‬ ‫به‌ پێی راگه‌یاندنی په‌یوه‌ندیه‌ گشتیه‌کانی‬ ‫هێزی زه‌مینی سوپای پاسدارانی ئێران‪،‬‬ ‫هێزه‌کانی ئ �ه‌م یه‌کینه‌یه‌ ل�ه‌ سوپای‬ ‫پاسداران‪ ،‬له‌ رۆژی هه‌ینیه‌وه‌‪ ،‬هێرشێکی‬ ‫ت����ازه‌ی س���ه‌رب���ازی���ان ل �ه‌ دژی پ��ژاک‬ ‫ده‌ست پێکردووه‌‪ .‬حه‌مید ئه‌حمه‌دی له‌‬ ‫فه‌رمانده‌کانی هێزی زه‌مینی سوپای‬ ‫پ��اس��داران وتویه‌تی که‌ چاالکیه‌کانی‬ ‫پێشتری هێزه‌کانی سوپای پاسداران له‌م‬ ‫هه‌رێمه‌دا‪ ،‬به‌ مه‌رج و له‌به‌ر داواک��اری‬ ‫ده‌وڵه‌تی هه‌رێمی کوردستانی عێراق له‌‬ ‫مانگی ره‌مه‌زاندا راگیراوه‌‪ .‬له‌مباره‌یه‌وه‌‬ ‫ئه‌حمه‌دی ده‌ڵێت‪« :‬سوپا له‌گه‌ڵ دانانی‬ ‫هه‌ندێ م��ه‌رج‪ ،‬به‌ تایبه‌ت ده‌رک��ردن��ی‬ ‫ته‌واوه‌تی تیرۆریسته‌کان ل ‌ه هه‌رێمه‌کانی‬ ‫رۆژئ���اوای ئێران و پارێزپێکردنیان له‌‬ ‫ئه‌نجامی ه�ه‌ر ج��ۆره‌ چاالکیه‌ک له‌م‬ ‫هه‌رێمانه‌‪ ،‬مۆڵه‌تێکی یه‌ک مانگه‌ی به‌‬ ‫ئه‌وان داب��وو»‪ .‬ئه‌م فه‌رمانده‌یه‌ سنوری‬ ‫ئ�ه‌م چاالکیه‌ی سنوره‌کانی به‌رامبه‌ر‬ ‫سه‌رده‌شت و به‌رزاییه‌کانی (جاسوسان)‬ ‫راگه‌یاندووه‌‪.‬‬

‫ئازادى ڕۆژنامه‌وانى و توندوتیژى دژبه‌‬ ‫رۆژنامه‌وانان له‌ هه‌رێمى کوردستان‬ ‫ل �ه‌م هه‌فته‌یه‌ که‌سێکى ن�ه‌ن��اس��راو له‌‬ ‫ش���ارى سلێمانی‪ ،‬هێرشى ک���رده‌ سه‌ر‬ ‫ئاسۆس ئه‌حمه‌د هه‌ردى رۆژنامه‌نووس‬ ‫و ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌رى گ��ش��ت��ى ک��ۆم��پ��ان��ی��اى‬ ‫راگه‌یاندنى ئاوێنه‌ و بریندارى کرد‪.‬‬ ‫له‌ پاش ئه‌م په‌الماره‌‪( ،‬هیومان رایتس‬ ‫وۆچ) رێکخراوى چاودێرى مافه‌کانى‬ ‫مرۆڤى رۆژه �ه‌اڵت��ى ن��اوه‌ڕاس��ت وێ��ڕاى‬ ‫ن��اپ �ه‌س �ه‌ن��دک��ردن��ى ئ���ه‌م پ���ه‌الم���اره‌ له‌‬ ‫باڵوکراوه‌یه‌کدا‌ داواى له‌ کاربه‌ده‌ستانى‬ ‫حکومه‌تى هه‌رێم کرد «لێکوڵینه‌وه‌یه‌کى‬ ‫ده‌م��وده‌س��ت‪ ،‬تێروته‌سه‌ل و بێ الی�ه‌ن»‬ ‫له‌و هێرشه‌ بۆ سه‌ر گیانى رۆژنامه‌وانى‬ ‫به‌ناوبانگ ئ��اس��ۆس ه���ه‌ردى بکرێت‪.‬‬ ‫ئ����ه‌م ه��ێ��رش �ه‌ ب���ۆ س����ه‌ر رۆژن����ام����ه‌وان‬ ‫ئاسۆس هه‌ردی‪ ،‬جارێکى تر مشتومڕ‬ ‫له‌سه‌ر مه‌سه‌له‌ى توندوتیژى له‌ دژى‬ ‫رۆژن��ام �ه‌وان ل�ه‌ هه‌رێمى کوردستانى‬ ‫عێراق توند ده‌ک��ات�ه‌وه‌ که‌ به‌ ب �ه‌راورد‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌شه‌کانى ترى عێراق ئارامتر و‬ ‫له‌ بوارى ئابورى زیاتر گه‌شه‌ى کردووه‌‪.‬‬

‫دیاری سه‌فه‌ره‌که‌ی‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‬

‫واحید هه‌ورامان‬

‫ل �ه‌ س �ه‌ره‌ت��ای هێرشه‌کانی ئ��ێ��ران و‬ ‫ت��ورک��ی��اوه‌ زۆرێ����ک ل��ه‌ که‌سێتی ‌ه‬ ‫ن��اس��راوه‌ک��ان و میدیاکانی سه‌رب ‌ه‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت���ی ه �ه‌رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫هه‌وڵیان داوه‌ په‌که‌که‌ و پژاک وه‌ک‬ ‫ه��ۆک��اری ئ��ه‌م ه��ێ��رش��ان�ه‌ بناسێنن‪.‬‬ ‫هه‌ره‌دواییش به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی‪،‬‬ ‫جێگری سه‌رۆکی پارتی دیموکراتی‬ ‫ک��وردس��ت��ان پ���اش گ�ه‌ش��ت�ه‌ک�ه‌ی بۆ‬ ‫ئێران و دانیشتنه‌ تێر و ته‌سه‌له‌کانی‬ ‫له‌گه‌ڵ سه‌رۆک کۆمار و به‌رپرس ‌ه‬ ‫ب���ااڵک���ان���ی ده‌زگ�������ای ئ���ه‌م���ن���ی و‬ ‫هه‌واڵگری و س�ه‌رب��ازی ئێران و ل ‌ه‬ ‫گ���ه‌ڕان���ه‌وه‌ی���دا وت��وێ��ژێ��ک��ی ل�ه‌گ�ه‌ڵ‬ ‫رۆژنامه‌ی رووداو سازدا و چاوسورانه‌‬ ‫بزاڤی ئازادیخوازی گه‌لی کوردی‬ ‫له‌ رۆژهه‌اڵت و باکوری کوردستان‬ ‫ک���رده‌ ئ��ام��ان��ج و ب���ه‌وه‌ ت��ۆم�ه‌ت��ب��اری‬ ‫ک��ردن که‌ گوایه‌ ئ �ه‌وان سه‌رچاوه‌ی‬ ‫ئاڵۆزی و کێشه‌کانن و به‌ بێ‌ ئه‌وه‌ی‬ ‫ره‌چاوی به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی هه‌رێمی‬ ‫ک���وردس���ت���ان ب���ک���ه‌ن‪ ،‬س��ن��وره‌ک��ان��ی‬ ‫باشور بۆ هێرش‪-‬کردنه‌ س�ه‌ر ئێران‬ ‫و ت��ورک��ی��ا ب �ه‌ک��ار دێ��ن��ن‪ .‬ئ���ه‌وه‌ ل ‌ه‬ ‫حاڵێکدایه‌ ک �ه‌ ب �ه‌رێ��ز نێچیرڤان و‬

‫ده‌س���ه‌اڵت���داران���ی ه��ه‌رێ��م زۆر ب��اش‬ ‫ده‌زان��ن که‌ سه‌رچاوه‌ی ئه‌م کێشان ‌ه‬ ‫نه‌ک بزاڤی ئازادی‪ ،‬به‌ڵکو ئه‌و دوو‬ ‫واڵت �ه‌ن که‌ س��ه‌ره‌ڕای داگیرکردنی‬ ‫کوردستان و قه‌بزه‌کردن و به‌تاراج‬ ‫بردنی سامانه‌که‌ی‪ ،‬هه‌موو مافێکی‬ ‫گه‌لی کوردیان زه‌وت کردوه‌ و هیچ‬ ‫ده‌رفه‌تێکی ژیانیان بۆ نه‌هێشتۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆیه‌ ئ �ه‌و کێشه‌یه‌ ل�ه‌ بنه‌مادا هى‬ ‫گه‌لێکی ل��ێ��ق�ه‌وم��او ژێ��رده‌س��ت �ه‌ ک ‌ه‬ ‫سااڵنێکه‌ بۆ ده‌سته‌به‌رکردنی ماف و‬ ‫ژیانێکی ئازاد و یه‌کسان تێده‌کۆشێ‬ ‫و له‌ پێناو ئه‌و خه‌باته‌شدا روبه‌ڕوی‬ ‫هه‌موو ج��ۆره‌ زه‌حمه‌تێک بۆته‌وه‌ و‬ ‫به‌ ه�ه‌زاران رۆڵه‌ی قوربانی کردوه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێز نێچیرڤان ده‌بێ ئه‌و راستیه‌ش‬ ‫بزانێ که‌ کوردستان به‌ باشوریشه‌و‌ه‬ ‫واڵتی هاوبه‌شی هه‌موو کوردانه‌ و‬ ‫چاره‌نوسی گه‌لی کورد له‌ هه‌ر چوار‬ ‫پارچه‌ی کوردستان گرێدراوی یه‌که‌‬ ‫و ده‌ستکه‌وتی هیچ پارچه‌یه‌ک ب ‌ه‬ ‫ته‌نیا به‌ بێ پارچه‌کانی تر پارێزراو‬ ‫نیه‌‪ .‬هیچ که‌س‪ ،‬گروپ و الیه‌نێک‬ ‫له‌ کامه‌ پارچه‌دا بۆی نیه‌ به‌ بیانوی‬ ‫پ��ارێ��زگ��اری ل�ه‌ ب�ه‌رژه‌وه‌ن��دی��ی�ه‌ک��ان��ی‬ ‫خۆی یان پارچه‌یه‌کی کوردستان‪،‬‬ ‫گ���ه‌ل���ی ک�����ورد و ب���زاڤ���ه‌ک���ه‌ی ل� ‌ه‬ ‫پارچه‌کانی تر قوربانی بکات‪.‬‬ ‫وت �ه‌ک��ان��ی ب �ه‌ڕێ��ز نێچیرڤان له‌سه‌ر‬ ‫ب���ه‌رژه‌وه‌ن���دی ه �ه‌رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان‬ ‫پ��رس��ێ��ک ده‌وروژێ���ن���ێ���ت ک���ه‌ ئ��اخ��ۆ‬ ‫مه‌به‌ستی به‌ڕێزیان له‌ ب�ه‌رژه‌وه‌ن��دی‬ ‫گه‌لی کورد له‌ باشور یان مه‌به‌ست‬ ‫ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی تاقمێکی ده‌س �ه‌اڵت��دار‌ه‬ ‫که‌ سااڵنێکه‌ کورسی ده‌سه‌اڵتیان‬ ‫قۆرخ کردوه‌ و به‌ بیانوی پاراستنی‬ ‫ده‌ستکه‌وتی هه‌رێم له‌ الیه‌ک گه‌لی‬ ‫باشور ده‌چه‌وسێننه‌وه‌ و مافه‌کانیان‬ ‫پێشێل ده‌ک����ه‌ن؛ ل �ه‌ الی �ه‌ک��ی ت���ره‌و‌ه‬ ‫ل��ه‌گ��ه‌ڵ واڵت���ان���ی داگ��ی��رک��ه‌ر کۆ‬ ‫ده‌ب��ن �ه‌وه‌ و رێکه‌وتنی ژێربه‌ژێریان‬

‫ـــى سیاسى کورد بۆ دوژمن‬

‫ـى و بۆ میلله‌ت شێرن‬ ‫جه‌رگ بڕیان له‌ دوژمنداوه‌ ئه‌ى کوا‬ ‫بۆ ئێسته‌ له‌و جۆره‌ چاالکیانه‌ نابیستین‬ ‫خۆ ئێسته‌ له‌ جاران باشتر کرده‌وه‌کانتان‬ ‫ده‌بیسترێت و ده‌بینرێت و ل �ه‌ ج��اران‬ ‫زیاتر دوژمنان له‌ هه‌وڵى داگیرکردنى‬ ‫خاک و تااڵنکردنى سامانى نه‌ته‌وه‌یى‬ ‫و مه‌عریفى نه‌ته‌وه‌مانن‪.‬‬ ‫نه‌خێر ئێوه‌ هه‌ر کونه‌ درۆ بوون بۆ ئه‌م‬ ‫میلله‌ته‌ هه‌رگیز هه‌واڵێکى دروستان بۆ‬ ‫دڵى دایک و باوکى جه‌رگبڕاوى ئه‌و‬ ‫شه‌هیدانه‌تان نه‌بووه‌ که‌ له‌ سه‌ر خوێنى‬ ‫ئ �ه‌وان ب��وون به‌ خاوه‌نى پایه‌ و مایه‌ و‬ ‫سه‌روه‌ت و سامانى بێشومار‪ ،‬خۆ ئێست ‌ه‬ ‫تورکیا و ئێران هه‌ر ماون و دوژمنانى‬ ‫تر با بوه‌ستێت ئه‌وه‌تا رۆژانه‌ ده‌بینین و‬ ‫ده‌بیستین که‌ چۆن فرۆکه‌ی جه‌نگى‬ ‫تورکیا و ئ��ێ��ران ب�ه‌رب��وون�ه‌ت�ه‌ گیان و‬ ‫خ��اک و ماڵى ئ �ه‌م میلله‌ته‌ و وه‌ک‬ ‫مڵه‌ى ژێر زه‌وی کون کونمان ده‌که‌ن‬ ‫خۆ ئێسته‌ له‌ هه‌موو جار زیاتر خاوه‌ن‬ ‫هێزن و له‌ هه‌موو جار زیاتر میلله‌ت‬ ‫داواى هه‌ڵوێست و شکاندنى رۆژوى‬ ‫بێده‌نگیتان لێده‌کات له‌ به‌رامبه‌ر ئه‌و‬ ‫ده‌ستدرێژییه‌ ی��ان ئ �ه‌وه‌ی �ه‌ ئێوه‌ وه‌ک‬ ‫رێ��وى کلکى خ��ۆت��ان ب�ه‌ دواى خۆتان‬ ‫راکێشاوه‌ ده‌ڵێن با ‪ ...‬و سه‌المه‌ت بژین‬ ‫و شه‌ڕى خۆتڕێنتان پێناکرێت ده‌ى باش ‌ه‬ ‫ئه‌و هه‌مووه‌ موچه‌خۆرى هێزى ناوخۆ و‬ ‫به‌رگرى و پێشمه‌رگه‌تان بۆ چییه‌ دیار‌ه‬ ‫بۆ روداوێکى ترى وه‌ک (‪)17‬ى شوبات‬ ‫ئ��ام��اده‌ت��ان ک��ردوه‌ ب��ۆ ئ��ه‌وه‌ى ئه‌مجار‌ه‬ ‫زه‌برى جه‌رگ بڕ له‌ میلله‌ت بوه‌شێنن‬ ‫باشه‌ ئێوه‌ بۆ له‌به‌رامبه‌ر میلله‌ت هێند‌ه‬ ‫ده‌س��ت و م�ه‌چ�ه‌ک سه‌خى و ک��راوه‌ن‬ ‫چه‌که‌کانتان ب��ۆ هێنده‌ ل�ه‌س�ه‌ر پێی ‌ه‬ ‫له‌ کورترین م��اوه‌دا جه‌سته‌ى چه‌ندین‬ ‫گه‌نج و الوى بێ زم��ان و بێ ن��ان و‬ ‫بێ ماف خه‌ڵتانى خوێنى شه‌قامه‌کانى‬

‫کوردستان ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫ئێوه‌ بۆ میلله‌ت وه‌ک شێرن ئه‌ویش‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌یه‌ میلله‌ت نایه‌وێت خوێنى‬ ‫ب��راى ک��ورد به‌ده‌ستى ک��ورد بڕێژرێت‬ ‫دڵ��ى دوژم��ن��ى پێخۆش ب��ک��ات‪ ،‬ب �ه‌اڵم‬ ‫ئ��ێ��وه‌ى ب��ێ چ���اوڕوو نمه‌ک ب�ه‌ ح �ه‌رام‬ ‫گوێتان لێى نییه‌ وه‌گ�ه‌رن��ا نه‌ ئێوه‌ و‬ ‫نه‌ ئه‌وانه‌شى وه‌ک رێوى خۆتان ئاسا‬ ‫خزمه‌تى سیاسه‌ت و واڵت��ی��ان ده‌ک �ه‌ن‬ ‫به‌رگه‌ى توڕه‌یى چه‌ند رۆژێکى کورد‬ ‫ناگرن و گه‌ر زوو نه‌یه‌نه‌ ده‌نگ ئه‌وا‬ ‫دوور نییه‌ ب��ه‌ده‌ردى رژێمه‌که‌ى تونس‬ ‫و میسر و ئه‌وانى دى بچن‪ ،‬باشه‌ بۆ‬ ‫خۆپیشاندان بۆ ئ���ازادى و نه‌هێشتنى‬ ‫گه‌نده‌ڵى ده‌کرێت له‌ الی �ه‌ن گه‌نجانى‬ ‫بێچه‌ک و ک��وردپ �ه‌روه‌ر و به‌شخوراو‬ ‫خ��ێ��را و ده‌س���ت ب�ه‌ج��ێ س�ه‌رک��ردای�ه‌ت��ى‬ ‫ک��ورد ده‌یکه‌ن به‌ ه�ه‌اڵو ده‌ڵێن ده‌ستى‬ ‫له‌ پشته‌‪ .‬دی��اره‌ ده‌سته‌که‌ ی��ان ئێران ‌ه‬ ‫ی��ان تورکیایه‌ ی��ان عه‌ره‌به‌ ک �ه‌وا نیی ‌ه‬ ‫ب��اش �ه‌ ئ���ه‌وه‌ ئ��ێ��ران و ت��ورک��ی��ا خ��ۆی��ان‬ ‫هاتوون ئه‌توڕێن به‌سه‌رتانا بۆ ناڕۆن‬ ‫سه‌نگه‌ریان لێبگرن و بێده‌نگیان بکه‌ن‬ ‫و ئه‌وه‌تا له‌ باشوریش عه‌ره‌ب وا قه‌تڵ‬ ‫و ع��ام��م��ان ده‌ک�����ات‪ .‬ئ���ه‌وه‌ ب��ا باسى‬ ‫ک �ه‌رک��وک و ن��اوچ �ه‌داب��ڕاوه‌ک��ان هه‌ر‬ ‫نه‌که‌ین ئه‌وه‌ بڤه‌ى سیاسیه‌ نابێت هیچ‬ ‫بوترێت خۆش شۆڕش و خۆش سیاسى‬ ‫ئه‌ى سه‌رکرده‌کانى کورد ئێمه‌ بۆ ریش‬ ‫رۆیشتین وا خه‌ریکه‌ سمێلیش ده‌خه‌ین ‌ه‬ ‫بانى ئێمه‌ وامانزانى هه‌ر که‌رکوک و‬ ‫ناوچه‌دابڕاوه‌کان له‌ژێر ده‌ستمان نیی ‌ه‬ ‫نه‌مانزانى پایته‌ختى هه‌رێم که‌ هه‌ولێر‌ه‬ ‫ئه‌ویش له‌ مه‌ترسیدایه‌ و سه‌رکرده‌کانى‬ ‫کوردیش به‌ خه‌یاڵى خاویدانایه‌ که‌ چى‬ ‫به‌سه‌ر ئاینده‌ى میلله‌تى کورد و نه‌ته‌و‌ه‬ ‫و خاکى کوردستان گوزه‌ر ده‌کات‪.‬‬

‫ل��ه‌گ��ه‌ڵ��دا ده‌ب��ه‌س��ت��ن و ل���ه‌ ب����ه‌رده‌م‬ ‫ب���زوت���ن���ه‌وه‌ی ئ�����ازادی ک�����وردان ل ‌ه‬ ‫پارچه‌کانی تر ئاسته‌نگی دروس��ت‬ ‫ده‌که‌ن‪ .‬خۆ ئه‌گر مه‌به‌ستی به‌ڕێزیان‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی گه‌لی باشور بێت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫هه‌ڵوێستی گه‌لی ک��ورد ل�ه‌ ئاست‬ ‫ئه‌و هێرشانه‌ زۆر روون و ئاشکرایه‌‪.‬‬ ‫گه‌له‌که‌مان ل�ه‌ ب��اش��ور هه‌ستی ب ‌ه‬ ‫واقیعی ئه‌و هێرشانه‌ ک��ردوه‌ و شان‬ ‫به‌ شانی گه‌لی کورد له‌ هه‌ر چوار‬ ‫پ��ارچ�ه‌ی کوردستان ده‌نگی خۆی‬ ‫ب���ه‌رز ک���ردوه‌ت���ه‌وه‌ و س����ه‌ره‌ڕای ئه‌و‬ ‫کۆسپ و ته‌گه‌رانه‌ی که‌ له‌ الیه‌ن‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت و هێزه‌کانی ئاسایشه‌و‌ه‬ ‫دروس������ت ده‌ک�������رێ‪ ،‬ن���اڕه‌زای���ه‌ت���ی‬ ‫خۆیان به‌ شێوه‌یه‌کی مه‌ده‌نیانه‌ و‬ ‫دیموکراتیک ده‌رده‌ب����ڕن‪ .‬په‌یامی‬ ‫ئ����ازادی و یه‌کێتی و ه��اوده‌ن��گ��ی‬ ‫ک������وردان ب����ه‌رز ده‌ک����ه‌ن����ه‌وه‌‪ .‬ب��ۆی � ‌ه‬ ‫س��ی��اس�ه‌ت��م�ه‌داران و ده‌س �ه‌اڵت��داران��ی‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬پ��ارت و الیه‌نه‌ سیاسیه‌کان‬ ‫ئ�ه‌ب��ێ ب �ه‌ هه‌ستیارییه‌کی زۆره‌و‌ه‬ ‫هه‌ڵسوکه‌وت بکه‌ن و ب��زان��ن چیتر‬ ‫ئه‌م گه‌له‌ به‌کرێگیراوی و خیانه‌ت و‬ ‫براکوژی قبوڵ ناکات‪ .‬هه‌ر هێز و‬ ‫الیه‌نێک به‌ هه‌ر شێوه‌یه‌ک بکه‌وێت ‌ه‬ ‫خزمه‌ت داگیرکارییه‌وه‌ یان بیه‌وێ‬ ‫ل �ه‌ س��ه‌ر حیسابی گ��ه‌ل ه��اوک��اری‬ ‫داگیرکه‌ران بکات ئ�ه‌وا بێ‌گومان‬ ‫له‌ الیه‌ن گه‌له‌وه‌ روبه‌ڕوی لێپرسینه‌و‌ه‬

‫ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێز نێچیرڤان له‌ به‌شێکی تری‬ ‫لێدوانه‌که‌یدا تیشک ده‌خ��ات�ه‌ سه‌ر‬ ‫خ �ه‌ب��ات��ی چ���ه‌ک���داری پ �ه‌ک �ه‌ک �ه‌ و‬ ‫پژاک و چاالکی سه‌ربازی گریال‬ ‫وه‌ک به‌ربه‌ستێک بۆ چ��اره‌س�ه‌ری‬ ‫کێشه‌ی کورد ده‌بینێت‪ .‬له‌ راستیدا‬ ‫ده‌وڵ���ه‌ت���ان���ی داگ���ی���رک���ه‌ر ش����ه‌ڕ و‬ ‫ماڵ‌وێرانیان به‌سه‌ر گه‌لی ک��ورددا‬ ‫سه‌پاندوه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر ده‌رفه‌تی خه‌باتی‬ ‫سیاسی و دیموکراتیک بۆ گه‌لی‬ ‫ک���ورد ب��ره‌خ��س��ێ��ن��ێ��ت ب��ۆچ��ی گه‌لی‬ ‫ک���ورد چ��ه‌ک ه �ه‌ڵ��ده‌گ��رێ��ت‪ .‬ب �ه‌اڵم‬ ‫له‌ دۆخ��ی ئێستادا داگیرکه‌ران ب ‌ه‬ ‫هه‌موو شێوه‌یه‌ک هێرش ده‌ک �ه‌ن و‬ ‫خه‌باتکاران و ئازادیخوازانی کورد‬ ‫روبه‌ڕوی کوشتن و زیندان ده‌که‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫گه‌لی کورد پێویستی به‌ هێزێکی‬ ‫پاراستن هه‌یه‌‪ .‬په‌که‌که‌ و پژاکیش‬ ‫زۆر به‌ رونی ئه‌وه‌یان راگه‌یاندوه‌ ک ‌ه‬ ‫هێزی گریال هێزی پاراستنی ره‌وای ‌ه‬ ‫و هه‌رگیز بۆ هێرش و په‌الماردان ‌ه‬ ‫سه‌ر که‌س یان الیه‌نێک به‌کاریان‬ ‫نه‌هێناوه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر ده‌وڵه‌تانی ئێران و‬ ‫تورکیا دان ب�ه‌ مافه‌کانی گه‌لی‬ ‫ک���ورددا بنێن و رێ��گ��ای دی��ال��ۆگ‬ ‫وت��ووێ��ژ بۆ چ��اره‌س �ه‌ری ئاشتیانه‌ی‬ ‫ک��ێ��ش �ه‌ی ک����ورد ب��گ��رن �ه‌ ب���ه‌ر ئ �ه‌و‬ ‫ک��ات�ه‌ ده‌ک���رێ هێزه‌کانی گریالش‬ ‫بێ‌چه‌ک بکرێن‪.‬‬

‫له‌ بنه‌مادا په‌که‌که‌ و پژاک و گریال‬ ‫خه‌باتی سیاسی و چاره‌سه‌رییه‌کی‬ ‫دیموکراتیکی کێشه‌ی ک���ورد ب ‌ه‬ ‫ب��ن�ه‌م��ا ده‌گ����رن‪ .‬ل �ه‌ به‌شێکی ت��ری‬ ‫وته‌کانیدا به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی‬ ‫ده‌ڵ����ێ گ��وای��ه‌ پ �ه‌ک �ه‌ک �ه‌ و ب �ه‌ده‌پ � ‌ه‬ ‫ده‌رفه‌تی پێویستیان به‌ ئه‌ردۆغان و‬ ‫ده‌وڵه‌تی تورکیا نه‌داوه‌ تا پرۆسه‌ی‬ ‫به‌ناو «ک��ران�ه‌وه‌ی دیموکراتیک»‬ ‫ته‌واو بکات‪ .‬به‌ڕێزیان له‌بیر نه‌که‌ن‬ ‫که‌ په‌که‌که‌ له‌ ساڵی (‪)1993‬وه‌‬ ‫تا ئێستا چه‌ندین جار ئاگربه‌ستی‬ ‫یه‌کالیه‌نه‌ی راگ�ه‌ی��ان��دوه‌ و ده‌ستی‬ ‫ئاشتی ب��ۆ ده‌س �ه‌اڵت��داران��ی ت��ورک‬ ‫درێ����ژ ک����ردوه‌ت����ه‌وه‌‪ .‬ه���ه‌ره‌دوای���ی���ش‬ ‫ئ��ه‌وا زی��ات��ر ل �ه‌ ساڵێکه‌ یه‌کالیه‌ن ‌ه‬ ‫ش���ه‌ڕی راگ���رت���ووه‌ و ده‌رف��ه‌ت��ی بۆ‬ ‫ئ����ه‌ردۆغ����ان ره‌خ���س���ان���دوه‌ ت���ا ش �ه‌ڕ‬ ‫راگ���رێ و پ��رۆس �ه‌ی چ��اره‌س �ه‌ری و‬ ‫دیموکراتیزه‌کردنی تورکیا ده‌ست‬ ‫پێ بکات‪ .‬له‌ ب�ه‌رام��ب�ه‌ردا ئاکه‌پ ‌ه‬ ‫پ���ه‌ره‌ی ب �ه‌ ئ��ۆپ�ه‌راس��ی��ون��ی سیاسی‬ ‫و س���ه‌رب���ازی دا و ب���ه‌ ن��م��ون �ه‌ ب ‌ه‬ ‫هه‌ڵپه‌ساردنی مافی په‌رله‌مانتاری‬ ‫خه‌تیب دیجله‌ و ب �ه‌رن �ه‌دان��ی پێنج‬ ‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ت��اری گ��ی��راو‪ ،‬راگ��رت��ن��ی‬ ‫وت��ووێ��ژ ل �ه‌گ �ه‌ل ب �ه‌ڕێ��ز ئ��ۆج �ه‌الن و‬ ‫ئاسته‌نگ کردنی دیداری پارێزه‌ران‬ ‫ل�ه‌گ�ه‌ڵ ب �ه‌ڕێ��زی و‪ ...‬درێ���ژه‌ی ب ‌ه‬ ‫س��ی��اس �ه‌ت��ی ن��ک��ۆڵ��ی��ک��ردن��ی گ�ه‌ل��ی‬

‫هونه‌ر و وێژه‌‬

‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫‪2010/11/8‬‬ ‫دووشه‬ ‫‪2711/6/14‬‬ ‫‌ممه‌ممه‌‪- 2011/9/5‬‬ ‫دووشه‬

‫‪17‬‬

‫کورد داوه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و دۆخ���ه‌ی ئ�ه‌م��ڕۆ ک��وردس��ت��ان و‬ ‫ن��اوچ �ه‌ک �ه‌ی ت��ێ��دای �ه‌ پێویستی ب ‌ه‬ ‫به‌رپرسیاریه‌کی هه‌مه‌الیه‌نه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫وته‌کانی به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی و‬ ‫به‌رپرسانی تری هه‌رێم‪ ،‬لێدوانه‌کانی‬ ‫ئه‌حمه‌دی نه‌ژاد و ئه‌ردۆغان به‌بیر‬ ‫دێنێته‌وه‌ ک�ه‌ چ��ون چه‌واشه‌کاران ‌ه‬ ‫ب��زاڤ��ی ئ����ازادی ک����وردان ت��ی��رۆری��زه‌‬ ‫ده‌ک�����ات و وه‌ک پ���اس���اوێ���ک بۆ‬ ‫داگ����ی����رک����اری و ه��ێ��رش �ه‌ک��ان��ی��ان‬ ‫ده‌یهێنێته‌وه‌‪ .‬هێرشه‌کانی تورکیا‬ ‫و ئ��ێ��ران ب��ۆ ب��اش��وری ک��وردس��ت��ان و‬ ‫ه��اوک��ات گرتنی ئ��اوی ئه‌ڵوه‌ند ل ‌ه‬ ‫الی��ه‌ن ئ��ێ��ران �ه‌وه‌‪ ،‬پ �ه‌الم��اری عه‌ره‌ب ‌ه‬ ‫شۆڤێنیسته‌کان بۆ سه‌ر گه‌لی کورد‬ ‫له‌ ناوچه‌ دابڕاوه‌کان‪ ،‬کۆنسێپتێکی‬ ‫داگ��ی��رک �ه‌ران �ه‌ ب��ۆ ئ����ه‌وه‌ی ه�ه‌م��وو‬ ‫ده‌ستکه‌وته‌کانی گه‌لی کورد له‌ناو‬ ‫بچێت‪ .‬له‌ دۆخێکی ب�ه‌م شێوه‌یه‌دا‬ ‫سه‌فه‌ر و لێدوانی به‌م چه‌شنه‌ خزمه‌ت‬ ‫به‌ دۆزی ره‌وای گه‌له‌که‌مان ناکا و‬ ‫جموجۆڵی زیاتری هێزه‌کانی ئێران‬ ‫و ئاماده‌کاریان بۆ هێرشێکی نوێ‬ ‫دوای سه‌فه‌ره‌که‌ی به‌ڕێز نێچیرڤان‬ ‫گوماناویه‌‪ .‬ئاخۆ رۆڵی حکومه‌تی‬ ‫هه‌رێم له‌م هێرشانه‌دا چیه‌!؟‬

‫قه‌ندیل چییاى کوردستانه‌ گه‌ریالش‬ ‫کورده‌! ئیتر بۆ کوێ بڕوات؟‬

‫ه �ه‌م��ووی��ان ب �ه‌ ی��ه‌ک چ��رک�ه‌ شه‌هید‬ ‫ک��ران ئ �ه‌وه‌ى جیاوازبێت ئه‌وه‌یه‌ ئێستا‬ ‫سه‌دام حسێن مردوه‌ و ئه‌ردۆغانى به‌ ناو‬ ‫ئیسالم په‌یڕه‌وى ده‌کات ئه‌و ئه‌ردۆغانه‌ى‬ ‫سه‌ردانى سۆماڵ ده‌کات و منداڵکانیان‬ ‫له‌باوه‌ش ده‌گرێت و له‌م الشه‌وه‌ مناڵى‬ ‫کورد له‌ئامێزى دایکیدا ده‌سوتێنێت!!‪.‬‬ ‫ب��ۆی�ه‌ به‌نسبه‌ت ئێمه‌ى ک����ورده‌وه‌ ئه‌م‬ ‫تاوانه‌ى تورکیا هه‌ڵه‌بجه‌یه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم له‌‬ ‫(‪)2011‬دا‪ ..‬ئه‌بێت تاکه‌ى کچ و کوڕ‬ ‫و دای��ک و باوکى ئێمه‌ به‌ به‌رچاوى‬ ‫دونیاوه‌ کۆمه‌ڵکوژ بکرێن و که‌سیش‬ ‫به‌ده‌نگمانه‌وه‌ نه‌یه‌ت!‬ ‫به‌بۆچونى من تا ک��ورد هه‌بێت هیچ‬ ‫سۆران حسێن‬ ‫ده‌وڵه‌تێک ئاماده‌ نابێت به‌ بچوکترین‬ ‫چ���ه‌ن���د س��اڵ��ێ��ک �ه‌ ت���ورک���ی���ا و ئ��ێ��ران ش��ێ��وه‌ ه���اوک���ارى ب��ک��ات و ل �ه‌ ئاست‬ ‫گه‌ریالیان کردوه‌ته‌ بیانو بۆ خۆیان و زوڵمه‌کانى به‌رامبه‌رى به‌ده‌نگ بێت‪،‬‬ ‫سنوره‌کانى هه‌رێم ب��ۆردوم��ان ده‌ک�ه‌ن‪ .‬چونکه‌ ئێمه‌ م��ێ��ژوم��ان له‌به‌رده‌سته‌!‬ ‫دی��اره‌ بۆردومانه‌کانى ئ�ه‌م دوو واڵته‌ ئه‌وه‌ى گرنگه‌ و پێویسته‌ بۆ ئه‌وه‌ى کرده‌ى‬ ‫داگیر که‌ره‌ چه‌ندین ئامانجیان هه‌یه‌ تیرۆرستى به‌مشێوه‌یه‌ دوباره‌ نه‌بێته‌وه‌ و‬ ‫ت��ێ��ی��دا و م�ه‌ب�ه‌س��ت��ی��ان�ه‌ گ �ه‌ل��ى ک��ورد ک��وردی��ش چ��اوه‌ڕوان��ى هیچ واڵتێک‬ ‫له‌هه‌ر کوێیه‌ک بێت بێ ده‌س�ه‌اڵت و نه‌بێت ئه‌مه‌یه‌ گه‌لى ک��ورد پێویسته‌‬ ‫بێ ده‌سکه‌وت بێت‪ ..‬له‌ماوه‌ى سااڵنى ده‌نگییان ی �ه‌ک ب��خ�ه‌ن و ه�ه‌م��ووی��ان‬ ‫رابردودا هه‌موو شێوه‌ چه‌کێکیان به‌سه‌ر یه‌ک ده‌نگ و یه‌ک هه‌ڵوێست بن که‌‬ ‫ک���وردا ت��اق��ی��ک��ردوه‌ت �ه‌وه‌ و ل �ه‌ هه‌موو به‌داخه‌وه‌ له‌ ئێستادا ئه‌و یه‌ک ده‌نگییه‌‬ ‫هێرشه‌کانیشیان شکستیان هێناوه‌ هه‌ر زۆر الوازه‌‪ .‬دیاره‌ ئه‌م الوازییه‌ش ده‌ستى‬ ‫بۆیه‌ له‌ئێستادا هێرشه‌کانیان چڕتر دوژمنانى ک��وردى له‌پشته‌ و هه‌میشه‌‬ ‫ک���ردۆت���ه‌وه‌ و زی��ات��ری��ش ه��اواڵت��ی��ان��ى یه‌کێک له‌ ئامانجه‌ سه‌ره‌کییه‌کانى‬ ‫م�ه‌ده‌ن��ى ده‌ک �ه‌ن �ه‌ ئامانجیان‪ .‬ئ �ه‌وه‌ى دوژم��ن به‌گژدانى یه‌کترى کوردبوه‌‪.‬‬ ‫دیمه‌نى ئه‌و خانه‌واده‌ حه‌وت که‌سییه‌ى ک �ه‌ نوێترینیان له‌ئێستادا ل �ه‌ الی �ه‌ن‬ ‫بنارى قه‌ندیلی دیبێت که‌م له‌م رۆژانه‌دا تورکیا و ئ��ێ��ران�ه‌وه‌ پ �ه‌ی��ڕه‌و ده‌ک��رێ��ت‪.‬‬ ‫ک �ه‌وت��ن �ه‌ ب���ه‌ر ه��ێ��رش �ه‌ دڕن��دان �ه‌ک��ان��ى ئ���ه‌گ���ه‌ر س���ه‌ره‌ن���ج���ێ���ک ب���ده‌ی���ن���ه‌ ب��ه‌ر‬ ‫فڕۆکه‌کانى تورکیا ویژدانى هه‌ژاندوه‌ ت��ون��ت��رک��ردن��ى ه��ێ��رش �ه‌ ه �ه‌وای��ی �ه‌ک��ان��ى‬ ‫و دڕن��ده‌ی��ى دوژم��ن��ان��ی��ش��ى ب��اش��ت��ر بۆ تورکیا ئ �ه‌وه‌م��ان ب��ۆ رون��ده‌ب��ێ��ت�ه‌وه‌ که‌‬ ‫رونبۆته‌وه‌‪ .‬ئ �ه‌وه‌ى زیاتر مایه‌ى داخه‌ سه‌ردانى ئه‌رۆغان و وه‌زیره‌کانى بۆ الى‬ ‫واڵت���ان���ى دون���ی���ا و رێ��ک��خ��راوه‌ک��ان��ى به‌ڕێز مه‌سعود بارزانى بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌‬ ‫م��اف��ى م���رۆڤ ه �ه‌م��ووالی �ه‌ بێده‌نگن بوو که‌ ک��ورد و گه‌لى باشور بکه‌نه‌‬ ‫و بێده‌نگییان کردوه‌ته‌ پیشه‌یان و له‌ دوژمنى گه‌ریالکانى پارتى کرێکارانى‬ ‫ئاست زوڵمه‌کانى سه‌ر کورد کوێر و کوردستان (‪ )PKK‬و پارتى ژیانى‬ ‫که‌ڕبوون! ئه‌گینا مناڵى ساوا ئه‌بێت ئ��ازادى کوردستان (‪ )PJAK‬و ئه‌و‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ى خوا به‌ کورد بون دروستى کوشتاره‌ى ئێستا ده‌یکه‌ین به‌ ده‌ستى‬ ‫کردوه‌ چ تاوانێکى ئه‌نجام داوه‌ تا به‌ کورد بیکه‌ن و خۆیان له‌ دوره‌وه‌ سه‌یر‬ ‫م��وش�ه‌ک��ى ف��ڕۆک �ه‌ى حکومه‌ته‌که‌ى ب��ک�ه‌ن‪ .‬ب �ه‌اڵم گه‌لى ب��اش��ور زۆر ل�ه‌وه‌‬ ‫ئه‌ردۆغان گڕى تێبه‌رده‌یت و له‌ باوه‌شى وشیارتره‌ که‌ ئه‌وان ته‌ماشایان ده‌کرد‪.‬‬ ‫هه‌ر بۆیه‌ سه‌رۆکى هه‌رێم ره‌تیکرده‌وه‌‬ ‫دایکیدا پێکه‌وه‌ بیان سوتێنیت!‬ ‫بینینى وێنه‌کانى ئ �ه‌و ت��راژی��دی��ای�ه‌ى و وتى که‌ به‌ هیچ شێوه‌یه‌ک شه‌ڕى‬ ‫ب��ن��ارى قه‌ندیل راس��ت�ه‌وخ��ۆ هه‌ڵه‌بجه‌ى کورد به‌ کورد ناکه‌ین هیچ کاتێک و‬ ‫شه‌هیدمان دێنێته‌وه‌ یاد که‌ جیاوازییان بۆ هیچ واڵتێک ئه‌وه‌ هێڵى سوره‌! که‌‬ ‫ن �ه‌ک��رد ل �ه‌ م��ن��داڵ گ �ه‌ن��ج و پ��ی��ردا و ده‌وڵه‌ته‌ فاشیسته‌کانى تورکیا و ئێران‬

‫بێ ئومێد بون له‌ حکومه‌تى باشورى‬ ‫کوردستان خۆیان هه‌ستان به‌و هێرشه‌‬ ‫و ل �ه‌ ئێستادا ب �ه‌ دڕن��دان �ه‌ت��ری��ن شێوه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ى ده‌به‌ن! ئه‌گه‌ر چى له‌و پالنه‌ى‬ ‫ویستیان ش���ه‌ڕى ک���ورد ب �ه‌ ک��وردم��ان‬ ‫پێبکه‌ن شکستیان هێنا له‌ ئێستادا به‌‬ ‫شێوازێکى نوێتر ده‌ی��ان�ه‌وێ��ت ک��ورد و‬ ‫باشور بخه‌نه‌ نێو هێرشه‌ گاڵوه‌کانیانه‌وه‌‬ ‫ب�ه‌وه‌ى به‌وته‌ى ئ�ه‌وان هێرشى ئ�ه‌وان بۆ‬ ‫سه‌ر گه‌ریالیه‌ و گه‌ریال نه‌بێت هێرش‬ ‫ناکه‌ن‪.‬‬ ‫دی���اره‌ مه‌به‌ستیشیان ئ �ه‌وه‌ی �ه‌ خه‌ڵکى‬ ‫ب��اش��ور ل �ه‌ گ �ه‌ری�لا ن��ی��گ�ه‌ران ب��ک�ه‌ن و‬ ‫داواى چ��ۆڵ��ک��ردن��ى چیاکانى باشور‬ ‫ب��ک �ه‌ن‪ .‬ب���ه‌اڵم دڵنیابن ئ���ه‌وه‌ش وه‌ک‬ ‫پالنه‌کانیتریان بێ سود به‌کۆتا دێت‪..‬‬ ‫ئه‌وه‌ى جێگاى داخه‌وه‌ و مایه‌ى هه‌ڵوێسته‌‬ ‫له‌سه‌ر کردنه‌ دوایین به‌یاننامه‌ى به‌ڕێز‬ ‫مه‌سعود ب��ارزان��ى س �ه‌رۆک��ى هه‌رێمى‬ ‫ک��وردس��ت��ان �ه‌ ک �ه‌ ت��ێ��ی��دا ب �ه‌ ج��ۆرێ��ک‬ ‫گه‌ریالکان تاوانبار ده‌ک��ات‪ .‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫چه‌ند نوسه‌ر و هاواڵتییه‌ک که‌ زیاتر‬ ‫ل�ه‌ س �ه‌رۆک��ى ه�ه‌رێ��م�ه‌وه‌ نزیکن لێره‌و‬ ‫له‌وێ نوسینیان هه‌یه‌ و تێیدا گه‌ریال‬ ‫تاوانبار ده‌که‌ن و به‌باریان ده‌زانن به‌سه‌ر‬ ‫باشورى کوردستانه‌وه‌‪..‬‬ ‫ب�ه‌پ��ێ��وی��س��ت��ى ده‌زان�����م وه‌ک تاکێک‬ ‫په‌یامێکم بۆ سه‌رۆکى هه‌رێم و ئه‌و‬ ‫به‌ڕێزانه‌ى وابیرده‌که‌نه‌وه‌ هه‌بێت‪ ..‬ئێمه‌‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌ر ب����ه‌وردى س �ه‌ره‌ن��ج��ى دۆخ �ه‌ک �ه‌‬ ‫بده‌ین ده‌بینین پالنێکى گشتگیر هه‌یه‌‬ ‫بۆ دژای�ه‌ت��ى کردنى ک��ورد له‌ هه‌موو‬ ‫شوێنێک‪ .‬بۆنمونه‌‪.‬ناوچه‌ دابڕاوه‌کانى‬ ‫ج���ه‌ل���ه‌وال و س �ه‌ع��دی��ی �ه‌ و ق �ه‌ره‌ت �ه‌پ �ه‌‬ ‫خ��ۆ گ���ه‌ری�ل�اى پ �ه‌ک �ه‌ک �ه‌ و پ �ه‌ژاک��ى‬ ‫لێنییه‌ که‌ له‌ئێستادا هێرشی عه‌ره‌به‌‬ ‫فاشیسته‌کانى ل�ه‌س�ه‌ره‌؟ بۆیه‌ ئێمه‌ى‬ ‫ک���ورد پێویسته‌ هیچ کاتێک ب��وار‬ ‫به‌خۆمان نه‌ده‌ین باسى رۆشتنى گه‌ریال‬ ‫بکه‌ین له‌سه‌ر سنوره‌کان‪ ،‬چونکه‌ له‌وه‌ش‬ ‫ئه‌زمونمان هه‌یه‌ و هه‌مووشمان دڵنیان‬ ‫ئه‌و سنوره‌ چۆڵ بکرێت به‌ تیرۆریست و‬ ‫ئه‌نسارولئیسالم و هه‌موو جۆره‌کانیترى‬ ‫دروستکه‌رى ئێران و تورکیا پڕده‌کرێنه‌وه‌‬ ‫و دوات��ر وه‌ک سااڵنى پێشو ژی��ان له‌‬ ‫ب��اش��وری��ش��دا ده‌ک �ه‌وێ��ت �ه‌ م �ه‌ت��رس��ی �ه‌وه‌!‬ ‫گه‌ریالش هه‌ر کورده‌ و قه‌ندیلیش هه‌ر‬ ‫کوردستان ئیتر گه‌ریال بۆ کوێ بڕوات!‬ ‫دوژم��ن��ان��ى ئێمه‌ ه�ه‌رچ��ى ناکۆکیانه‌‬

‫ب �ه‌الوه‌ى ده‌نێن و بۆ زوڵمى سه‌ر کورد‬ ‫یه‌ک ده‌نگن!‪ .‬هه‌موومان ده‌زانین له‌‬ ‫کاتى پالنى عه‌ره‌به‌ شۆڤێنییه‌کان بۆ‬ ‫س �ه‌ر ک �ه‌رک��وک و م���اده‌ى (‪ )24‬چ‬ ‫کاردانه‌وه‌یه‌کى عه‌ره‌به‌ شۆڤێنییه‌کان‬ ‫ه�ه‌ب��وو ل�ه‌س�ه‌ر ک��ورد ب�ه‌ ج��ۆرێ��ک له‌‬ ‫واڵت���ى س��ع��ودی��ی�ه‌ خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان دژى‬ ‫کوردى ئاواره‌ى که‌رکوک کرا!‬ ‫ده‌ى که‌ دوژمێنێک هێنده‌ زۆر و سه‌ر‬ ‫س�ه‌خ��ت بێت ئێمه‌ى ک���ورد ب��ۆ یه‌ک‬ ‫ده‌ن��گ نه‌بین و هه‌موومان پشتیوانى‬ ‫یه‌کتر نه‌بین؟ من دڵنیام که‌ سه‌رۆکى‬ ‫ه���ه‌رێ���م خ���ۆى ب���اش ل���ه‌و راس��ت��ی��ی �ه‌ش‬ ‫ده‌گات که‌ زۆرینه‌ى گه‌ریال له‌ خاکى‬ ‫تورکیادایه‌ نه‌ک باشورى کوردستان و‬ ‫چاالکییه‌کانیشیان هه‌ر له‌و واڵته‌دایه‌‪.‬‬ ‫خ��ۆ ئ �ه‌گ �ه‌ر واشنییه‌ ئ���ه‌وه‌ ت��ورک��ی��ا و‬ ‫ئێران ده‌توانن سنورى خۆیان توند بکه‌ن‬ ‫و رێگرى بکه‌ن له‌ هاتوچۆى گه‌ریال!‬ ‫گ��ه‌ری�لا ب��ۆچ��ى ل��ه‌ چ��ی��ای �ه‌؟ ه �ه‌م��وو‬ ‫ک���ه‌س ئ �ه‌م �ه‌ ب���اش ده‌زان���ێ���ت چه‌ندین‬ ‫ساڵه‌ په‌که‌که‌ ئاگربه‌ستى یه‌ک الیه‌نه‌‬ ‫راده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬به‌اڵم تورکیا ناخوازێت‬ ‫کورد ته‌نانه‌ت به‌زمانى خۆشى بدوێت‬ ‫و بخوێنێت بۆیه‌ له‌شه‌ڕ ب �ه‌رده‌وام �ه‌ و‬ ‫هه‌میشه‌ کوردیش به‌ تاوانبارى سه‌ره‌کى‬ ‫ن���اوده‌ب���ات ب �ه‌ ج��ۆرێ��ک س�ه‌رب��ازێ��ک��ى‬ ‫تورک ده‌کوژرێت هه‌رچى راگه‌یاندنى‬ ‫ئه‌و واڵته‌یه‌ ده‌یکه‌نه‌ هه‌را و دایکانى‬ ‫سه‌رباز نابێت جه‌رگیان بسوتێت و‪...‬‬ ‫ه��ت��د‪ ..‬ب �ه‌ب��ێ ئ����ه‌وه‌ى ق���ه‌ت رۆژێ���ک‬ ‫هه‌ستیان به‌وه‌ کردبێت کوردیش دایکى‬ ‫هه‌یه‌ گ �ه‌ری�لاش دای��ک��ى ه�ه‌ی�ه‌! ئ �ه‌وان‬ ‫ن���ه‌ک گ��ه‌ری�لا و ج��ه‌رگ��ى دای��ک��ی��ان‬ ‫ده‌سوتێنن‪ ،‬به‌ڵکو منااڵن و دایکانى‬ ‫کورد پێکه‌وه‌ ده‌سوتێنن‪ .‬بۆیه‌ پێویسته‌‬ ‫ئێمه‌ى ک��ورد ل�ه‌ ب��اش��ورى کوردستان‬ ‫ب �ه‌وپ �ه‌ڕى ت��وان��ام��ان پشتیوانى گه‌ریال‬ ‫بکه‌ین و به‌و راستینه‌ش بگه‌ین ئامانجی‬ ‫دوژم�����ن ن �ه‌م��ان��ى ده‌س��ت��ک �ه‌وت �ه‌ک��ان��ى‬ ‫ب��اش��وری��ش �ه‌ ن���ه‌ک گ �ه‌ری�لا و پ��ارچ�ه‌‬ ‫داگیر کراوه‌کانیتر‪ ..‬دڵنیاشم زۆرینه‌ى‬ ‫گه‌له‌که‌مان ه��او رام �ه‌ ل�ه‌م بۆچونه‌دا‬ ‫بۆیه‌ داواک��اری��ن ل�ه‌ س �ه‌رۆک��ى هه‌رێم‬ ‫ب �ه‌ ئ��اگ��ای��ی�ه‌وه‌ ه�ه‌ڵ��س��وک�ه‌ت ب��ک��ات و‬ ‫ئ��اگ��ادارى هه‌ست و شعورى زیاتر له‌‬ ‫(‪ )50‬ملیۆن ک��ورد بێت و نه‌که‌وێته‌‬ ‫داوى دوژمنه‌ سه‌ر سه‌خته‌کانى نه‌ته‌وه‌ى‬ ‫کورده‌وه‌‪...‬‬

‫هونه‌ر و وێژه‌‬

‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫‪2010/11/8‬‬ ‫دووشه‬ ‫‪2711/6/14‬‬ ‫‌ممه‌ممه‌‪- 2011/9/5‬‬ ‫دووشه‬

‫‪16‬‬

‫عه‌دنان محه‌مه‌دی‬ ‫ل���ه‌گ���ه‌ڵ ت�����ه‌واو ب���وون���ى ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن � ‌ه‬ ‫پ���ه‌رل���ه‌م���ان���ی���ی���ه‌ک���ه‌ى ت���ورک���ی���ا ئ���ه‌و‬ ‫سه‌رکه‌وتنه‌ مه‌زنه‌ى که‌ گه‌لى کورد‬ ‫له‌ باکورى کوردستان به‌ده‌ستى هێنا‪،‬‬ ‫هه‌موالیه‌ک و له‌ پێش هه‌مووشیانه‌و‌ه‬ ‫ح��ک��وم�ه‌ت�ه‌ک�ه‌ى ئ �ه‌ردۆغ��ان��ى ت��ووش��ى‬ ‫س����ه‌رس����وڕم����ان ک������رد‪ .‬ه���ه‌رچ���ه‌ن���د‌ه‬ ‫ئ�ه‌ردۆغ��ان و ده‌زگ��ا داپلۆسێنه‌ره‌کانى‬ ‫حکومه‌ته‌که‌ى هه‌موو رێگا و رێبازێکى‬ ‫سیاسى و س�ه‌رب��ازى و راگه‌یاندنى بۆ‬ ‫به‌ده‌ستنه‌هێنانى ئ�ه‌و ئه‌نجامانه‌ى ک ‌ه‬ ‫پاڵێوراوه‌ سه‌ربه‌خۆ کورده‌کان به‌ده‌ستیان‬ ‫هێنا گرته‌به‌ر‪ ،‬به‌اڵم دیسان ده‌نگده‌رانى‬ ‫ک���ورد به‌جۆشێکى گ����ه‌وره‌وه‌ توانیان‬ ‫ئیراده‌ى سیاسى خۆیان و هه‌روه‌ها هێز‬ ‫و داخ��وازى خۆیان له‌م رێگا یاسایى و‬ ‫شارستانیانه‌وه‌ نیشانى هه‌موو الیه‌ک‬ ‫بده‌ن‪.‬‬ ‫ل�������ه‌و ک�������ه‌ش و ه�����ه‌وای�����ی�����ه‌ى ک � ‌ه‬ ‫ن��اوچ�ه‌ک�ه‌ پێیدا ت��ێ��ده‌پ �ه‌رێ‪ ،‬سیستم ‌ه‬ ‫دیکتاتۆره‌کانى ناوچه‌که‌ که‌وتونه‌ت ‌ه‬ ‫به‌ر نه‌فره‌تى گه‌له‌کانیان‪ ،‬به‌ده‌ستهێنانى‬ ‫ئ �ه‌م سه‌رکه‌وتنه‌ش له‌ ژێ��ر ده‌سه‌اڵتى‬ ‫فاشیستى وه‌ک���و ت��ورک��ی��ا‪ ،‬ل �ه‌ الی �ه‌ن‬

‫ل ‌ه که‌سایه‌تى (‪)PKK‬دا هه‌وڵى گه‌مارۆدانى سیاسى‬ ‫ته‌واوى کوردان ده‌درێ‬ ‫گه‌لى ک���ورده‌وه‌ ل�ه‌ گ�ه‌وره‌ت��ری��ن به‌شى‬ ‫کوردستان چ له‌ الیه‌ن جوگرافى و چ‬ ‫له‌الیه‌ن مرۆییه‌وه‌‪ .‬که‌ له‌ سه‌ره‌کیترین‬ ‫مافه‌کانى خۆى به‌سااڵنه‌ بێبه‌ش کراو‌ه‬ ‫و روبه‌ڕوى چه‌ندان جینوسایدى کلتورى‬ ‫و فیزیکى کراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆ حکومه‌ته‌که‌ى‬ ‫ئه‌ردۆغان مایه‌ى قه‌بوڵ کردن نه‌بوو‪،‬‬ ‫بۆیه‌ له‌ هه‌موو ئه‌و به‌ڵێنه‌ بریقه‌دارانه‌ى‬ ‫که‌ پێشتر له‌م الوال به‌ گه‌لى کوردى‬ ‫داب���وو وه‌ک بڵقى س �ه‌رئ��اوی��ان لێهات‬ ‫و لێیان پاشگه‌ز ب��وی�ه‌وه‌ و جارێکیتر‬ ‫ک �ه‌وت��ن �ه‌ ن���او لێگه‌ڕینێکى ن���وێ بۆ‬ ‫الوازک��ردن و بێ ئیراده‌کردنى سیاسى‬ ‫کوردان‪.‬‬ ‫سه‌ره‌تا ئازاد نه‌کردنى خه‌تیب دیجله‌ و‬ ‫هه‌ڤاڵه‌کانى له‌ زیندان و وه‌رگرتنه‌وه‌ى‬ ‫م��اف��ى پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ت��ارێ��ت��ى ل��ه‌ خه‌تیب‬ ‫دی��ج��ل�ه‌ ب �ه‌ ب��ی��ان��وى ئ����ه‌وه‌ى پشتگیرى‬ ‫رێکخراوێکى نایاسایى ک��ردوه‌ ده‌ستى‬ ‫پ��ێ��ک��رد و ئ��ێ��س��ت��اش ئ����ه‌ردۆغ����ان ئ �ه‌و‬ ‫زم���ان���ه‌ى ک���ه‌ ل���ه‌ ک��ات��ى ب��ان��گ �ه‌ش �ه‌ى‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌کان له‌ به‌رامبه‌ر پرسى کورد‬ ‫به‌کارى ده‌هێنا و خ��ۆى ک��رده‌ خاوه‌نى‬ ‫کێشه‌ى ک���ورد و به‌ڵێنى چ��اره‌س �ه‌رى‬ ‫ئاشتیانه‌ى ده‌دا‪ ،‬رۆژان���ه‌ سووربوونى‬ ‫خۆى له‌سه‌رى دووباره‌ ده‌کرده‌وه‌ گۆڕاوه‌‬ ‫و بوه‌ته‌ زمانى ئاگر‪ ،‬ئاسن و جموجۆڵ ‌ه‬ ‫سیاسى و سه‌ربازییه‌کانى بۆ له‌ناوبردن‬ ‫و ل�ه‌ب��ارب��ردن��ی ئ �ه‌و ه�ه‌ن��گ��اوان�ه‌ی ک ‌ه‬ ‫گه‌لی کورد بۆ ئاشتی هاویشتویه‌تی‬ ‫له‌گه‌ڵ واڵته‌ دراوسێکانی وه‌ک ئێران‬ ‫و ع��ێ��راق چ��ڕت��ر ک���ردوه‌ت���ه‌وه‌ مانگی‬ ‫پیرۆزی ره‌مه‌زانیش بۆ گه‌لی کورد‬ ‫ره‌وا نابینێت له‌م مانگه‌دا که‌ ئیسالم‬ ‫ش �ه‌ڕی له‌گه‌ڵ ک��اف��ردا حه‌رامکردو‌ه‬ ‫ک �ه‌چ��ی ح��ک��وم �ه‌ت �ه‌ ئیسالمیه‌که‌ی‬ ‫(‪ )akp‬رۆژان �ه‌ خه‌ریکی قڕکردن و‬ ‫له‌ناوبردنی رۆڵه‌کانی گه‌لی کورده‌ ل ‌ه‬ ‫شاخه‌کان و نه‌یهێشت له‌ ره‌مه‌زانیشدا‬ ‫فرمێسکی دای��ک��ان وش���ک ب��ێ��ت�ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ل��ه‌ الی��ه‌ک��ی ت��ری��ش �ه‌وه‌ ی��ارم �ه‌ت��ی بۆ‬

‫لێقه‌وماوانی سودان ره‌وانه‌ ده‌کات و دوا‬ ‫له‌ به‌شار ئه‌سه‌دی دیکتاتۆری سوریا‬ ‫ده‌کات ئه‌گه‌ر ده‌ست له‌ سه‌رکوتکردنی‬ ‫خۆپیشانده‌ران هه‌ڵنه‌گرێ هه‌ڵوێستی‬ ‫ت���ری ده‌ب��ێ��ت ک �ه‌چ��ی ل �ه‌ واڵت �ه‌ک �ه‌ی‬ ‫ئ �ه‌ودا رۆژان��ه‌ چه‌ندان گه‌نجی کورد‬ ‫ل��ه‌ب��ه‌ر ئ����ه‌وه‌ی ه����اوار ب��ۆ ئ�����ازادی و‬ ‫س��اده‌ت��ری��ن م��اف��ی ژی��ان��ی��ان ده‌ک���ه‌ن ب ‌ه‬ ‫نامرۆڤانه‌ترین شێوه‌ ئه‌شکه‌نجه‌ ده‌درێن‬ ‫و به‌بێ گ��وێ��دان ب�ه‌ ت�ه‌م�ه‌ن و ره‌گ �ه‌ز‬ ‫رووب�ه‌ڕوی زیندانێکی خه‌یاڵی ده‌بنه‌و‌ه‬ ‫له‌ الیه‌کی تریشه‌وه‌ بڕیاری (‪)1400‬‬ ‫س��ی��اس�ه‌ت��م�ه‌داری ک��ورد ل�ه‌ب�ه‌ر ئ �ه‌وه‌ی‬ ‫داوای مافی ره‌وای گه‌له‌که‌یان ده‌که‌ن‬ ‫به‌ ج��ودا خ��واز و خیانه‌ت له‌ نیشتمان‬ ‫تاوانبار ده‌کرێن‪ .‬هه‌روه‌ها له‌نیوه‌شه‌وی‬ ‫ره‌مه‌زانیشدا تۆپ به‌سه‌ر گوند و ماڵ‬ ‫و منداڵ و سروشتی باشوری کوردستان‬ ‫ده‌بارێنێت و خه‌ڵکی سڤیلی کورد ب ‌ه‬ ‫زمانی ب �ه‌ڕۆژوو ده‌رب �ه‌ده‌رو ماڵ وێران‬ ‫ده‌کات‪.‬‬ ‫پیالنێکی به‌رفراوان له‌ ئارادایه‌‪:‬‬ ‫چونکه‌ په‌ره‌سه‌ندنه‌کانی ئه‌م دواییه‌ی‬ ‫تورکیا ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌که‌ن که‌ ئه‌ردۆغان‬ ‫و حکومه‌ته‌که‌ی به‌ پێکردنی چرای‬ ‫س���ه‌وزی ئه‌مریکا و ی��ارم�ه‌ت��ی ئێران‬ ‫و ع��ێ��راق ب���ژاری چ���اره‌س���ه‌ری پرسی‬ ‫کوردیان به‌ رێگا چاره‌ی دیالۆگ و‬ ‫ئاشتیانه‌ خستۆته‌ الوه‌ له‌جیاتی ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌ هه‌وڵی ئ �ه‌وه‌دان له‌ رێگای شه‌ڕه‌و‌ه‬ ‫الیه‌نی ک��وردی و بزوتنه‌وه‌ی ئ��ازادی‬ ‫گه‌لی کورد ناچاری ئه‌و رێگاچاره‌ی ‌ه‬ ‫بکه‌ن ک�ه‌ ل�ه‌ ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی (‪)AKP‬‬ ‫دایه‌ و ئیراده‌ی کوردانیش به‌ بنچین ‌ه‬ ‫ناگرێت‪.‬‬ ‫ه �ه‌رچ �ه‌ن��ده‌ ئ���ه‌م ب����ژاره‌ چ �ه‌ن��دی��ن ج��ار‬ ‫ت��اق��ی��ک��راوه‌ت�ه‌وه‌‪ ،‬ش �ه‌ڕی زاپ و ه�ه‌ر‌ه‬ ‫دوای��ش هێرشی سه‌ر قه‌ندیل شکستی‬ ‫ئه‌م بژاره‌یان بۆ هه‌موو الیه‌ک سه‌لماند‪.‬‬ ‫ل��ێ��ره‌دا پرسیار ئ �ه‌وه‌ی �ه‌ ئایا س�ه‌رب��اری‬ ‫ئه‌و ئه‌زمونه‌ی که‌ سوپای تورکیا ل ‌ه‬

‫شه‌ڕی زاپ و قه‌ندیل به‌ده‌ستی هێنا و‬ ‫گه‌یشته‌ ئه‌و بڕوایه‌ی که‌ هه‌ڵکه‌ندن و‬ ‫شکست پێهێنانی (‪ )PKK‬له‌ شاخی‬ ‫قه‌ندیلدا مه‌حاڵه‌ دیسان بۆچی هه‌مان‬ ‫ب���ژار و ه �ه‌م��ان ته‌کتیکی خستۆته‌‬ ‫رۆژه‌ڤی خۆیه‌وه‌؟‬ ‫ئه‌گه‌ر سه‌یری جموجۆڵه‌ سه‌ربازی و‬ ‫دیبلۆماسیه‌کانی ئه‌م دواییه‌ی تورکیا‬ ‫و ئه‌مریکا و ئێران بکه‌ین و له‌ الیه‌کی‬ ‫تریشه‌وه‌ خوێندنه‌وه‌ی دورتر و وردتر بۆ‬ ‫ئه‌و گۆڕانکاریانه‌ی که‌ له‌سه‌ر ئاستی‬ ‫ناوچه‌که‌ به‌گشتی و سوریا به‌تایبه‌تی‬ ‫ب��ک �ه‌ی��ن‪ ،‬ئ����ه‌وا ب��ۆم��ان ده‌رده‌ک���ه‌وێ���ت‬ ‫ن �ه‌ ت��ورک��ی��ا و ن �ه‌ ئ��ێ��ران و ن �ه‌ ع��ێ��راق‬ ‫نایانه‌وێ رژێمی به‌شار ئه‌سه‌د بڕوخێت‬ ‫و ده‌سه‌اڵتێکی تر جێگه‌ی بگرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌به‌ر ئه‌وه‌یه‌ که‌ تورکیا وه‌کو‬ ‫دی�����اره‌ (‪)950‬ک������م س���ن���وری ل �ه‌گ �ه‌ڵ‬ ‫سوریادا هه‌یه‌ و نایه‌وێ کورد له‌و واڵته‌‬ ‫بگاته‌ مافه‌ ره‌واکانی خۆی و له‌وه‌ش‬ ‫ده‌ترسێت هه‌رێمێکیتری کوردی له‌به‌ر‬ ‫لووتی سه‌وز بێت‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌و رۆڵ �ه‌ی که‌ ئه‌مریکا ل ‌ه‬ ‫سوریا دوای به‌شار ئه‌سه‌د به‌ تورکیای‬ ‫داوه‌ ئ���ه‌گ���ه‌ر ت��ورک��ی��ا ب��ت��وان��ێ��ت ل �ه‌و‬ ‫ستراتیژی و تاکتیکانه‌ی که‌ ئه‌مریکا‬ ‫ب��ۆی دی��اری��ک��ردوه‌ سه‌ربکه‌وێت‪ ،‬ئ�ه‌وا‬ ‫ئه‌مریکا توانیویه‌تی ئه‌و سه‌نگه‌ره‌ ک ‌ه‬ ‫سااڵنه‌ به‌ده‌ست ئێرانه‌وه‌یه‌ و هه‌ر له‌و‬ ‫سه‌نگه‌ره‌ ستراتیژیه‌شه‌وه‌ توانیویوتی‬ ‫به‌رژه‌وه‌نیه‌کانی خۆی له‌ ناوچه‌که‌دا‬ ‫بپارێزێ و به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانی ئه‌مریکا‬ ‫و ئ��ی��س��رائ��ی��ل ل��ه‌ رێ��گ��ای ح��زب��واڵ و‬ ‫گ��روپ�ه‌ک��ان��ی ت���ره‌وه‌ بکاته‌ ئ��ام��ان��ج و‬ ‫ده‌س��ت��ی خ��ۆی بخاته‌ ن��او ک��اروب��اری‬ ‫عێراقیشه‌وه‌‪ ،‬له‌ ده‌ست ئێران وه‌ربگرێ‪.‬‬ ‫به‌مشێوه‌یه‌ ه �ه‌م تورکیا ئ�ه‌ت��وان��ێ ل ‌ه‬ ‫رێگای سوریای دراوس��ێ��وه‌ ده‌سه‌اڵتی‬ ‫ب���ه‌س���ه‌ر ن���اوچ���ه‌ک���ه‌دا زاڵ ب��ک��ات و‬ ‫خۆی بگه‌یه‌نێته‌ ئاستی تورکیایه‌کی‬ ‫س��ۆپ �ه‌ر‪ ،‬هه‌میش ئه‌مریکا ده‌ت��وان��ێ‬

‫سه‌نگه‌رێکیتر بۆخۆی ده‌سته‌به‌ر بکات له‌وپه‌ڕی توانایانه‌وه‌‪ ،‬یارمه‌تی یه‌کتر‬ ‫و ف��ش��اری زی��ات��ر بخاته‌ س �ه‌ر ئ��ێ��ران و ده‌ده‌ن بۆ له‌ناوبردن و رووبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت��ی ب �ه‌س �ه‌ر ن��اوچ �ه‌ک �ه‌دا زیاتر هه‌ر هێزێک که‌ داوای مافی ره‌وای‬ ‫بکات‪ .‬بۆیه‌ له‌سه‌ر داخ��وازی تورکیا گه‌لی کورد بکات‪.‬‬ ‫پیالنێکی به‌رفراوان بۆ په‌راوێزخستنی ئ���ه‌م ئ��ۆپ �ه‌راس��ی��ۆن��ان �ه‌ش ک �ه‌ هه‌نوک ‌ه‬ ‫ک����ورد ب�ه‌گ��ش��ت��ی دان������راوه‌‪ .‬ه��ه‌روه‌ه��ا ده‌کرێنه‌ سه‌ر بزووتنه‌وه‌ی ئازادی نابێت‬ ‫به‌ هه‌مان شێوه‌ ئێرانیش نایه‌وێ ئه‌و ته‌نیا ل�ه‌ چ��وارچ��ێ��وه‌ و تێڕوانینێکی‬ ‫شته‌ رووب��دات‪ ،‬چونکه‌ ده‌زانێت دوای ت �ه‌س��ک �ه‌وه‌ س �ه‌ی��ر ب��ک��رێ��ن ت�ه‌ن��ی��ا وه‌ک��و‬ ‫روخ��ان��ی س��وری��ا س���ه‌ره‌ی خ��ۆی دێ��ت‪ .‬شه‌ڕێکی ئاسایی له‌ نێوان دوو الیه‌ندا‬ ‫گه‌النی ئێران به‌تایبه‌ت گه‌لی کورد ل ‌ه لێکبدرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆژهه‌اڵتی کوردستان له‌ به‌رامبه‌ر ئه‌و به‌ڵکو ئه‌م هێرشانه‌ی که‌ به‌ هاوپه‌یمانى‬ ‫زوڵم و زۆریه‌ی که‌ له‌ الیه‌ن ده‌سه‌اڵتی نێوان تورکیا‪ ،‬عێراق‪ ،‬ئێران و ئه‌مریکاش‬ ‫دیکتاتۆری هه‌نوکه‌ینه‌وه‌ له‌ الیه‌نی ب �ه‌ڕێ��وه‌ ده‌چ���ن‪ ،‬مه‌به‌ستی سه‌ره‌کیان‬ ‫سیاسیه‌وه‌ ده‌کرێته‌ سه‌ری ده‌سته‌وه‌ستان گه‌مارۆدانێکی سیاسی و دیبلۆماسی‬ ‫ناوه‌ستێت‪.‬‬ ‫گه‌لی کورده‌ به‌گشتی له‌ که‌سایه‌تی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌تی‬ ‫ه‬ ‫‌اڵی‬ ‫ه‬ ‫کۆم‬ ‫‌نی‬ ‫ه‬ ‫الی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫به‌تایبه‌ت‬ ‫(‪)PKK‬دا‪.‬‬ ‫ترسناک‬ ‫‌کی‬ ‫ه‬ ‫تراژیدیای‬ ‫ناو‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫که‌وتوه‌ت‬ ‫هه‌روه‌ها دابڕاندنییه‌تی له‌و پێشکه‌وتن ‌ه‬ ‫و قه‌تڵوعامێکی کۆمه‌اڵیه‌تی سپی خێرایانه‌ی که‌ له‌ ناوچه‌که‌ دێنه‌ ئاراوه‌‪.‬‬ ‫که‌ له‌ رێگای باڵوکردنه‌وه‌ی مه‌وادی شتێکى جێگه‌ی داخ ئ �ه‌وه‌ی �ه‌‪ ،‬هێشتا‬ ‫موخه‌دیره‌وه‌ به‌سه‌ریدا کراوه‌‪ ،‬به‌جۆرێک ه���ێ���زه‌ک���ان���ی رۆژه�����ه‌اڵت�����ی ک����ه‌ ل� ‌ه‬ ‫ب �ه‌ گ��وێ��ره‌ی دوای��ی��ن ئ��ام��اره‌ک��ان ک ‌ه ب��اش��وری ک��وردس��ت��ان��دان هه‌ڵوێستی‬ ‫باڵوکراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬رۆژان �ه‌ (‪ )10‬که‌س‬ ‫روون��ی��ان نییه‌‪ ،‬ئ �ه‌م بێ هه‌ڵوێستیه‌ش‬ ‫له‌ سه‌رتاسه‌ری ئێران به‌هۆی کێشه‌ی‬ ‫زه‌مینه‌ی هێرشه‌کان خۆشتر ده‌ک��ات‪،‬‬ ‫سیاسی و کۆمه‌اڵیه‌تیه‌کانه‌وه‌ خۆیان‬ ‫بۆیه‌ ل�ه‌م ک��ات�ه‌دا گه‌لی ک��ورد ب�ه‌ره‌و‬ ‫ده‌کوژن که‌ زیاترینیشیان کوردن‪.‬‬ ‫ب���ۆی���ه‌ ه����ه‌ر وه‌ک چ����ۆن ه�ه‌م��ی��ش� ‌ه کۆنفرانسێکی نه‌ته‌وه‌یی هه‌نگاو ده‌نێت‬ ‫ل��ه‌ م���ێ���ژوودا س���ه‌رب���اری ئ����ه‌وه‌ی ئ �ه‌و و ئاستی هێرشه‌کانیش بۆ سه‌ر گه‌لی‬ ‫ده‌وڵه‌تانه‌ی که‌ کوردستانیان به‌سه‌ردا ک���ورد ل �ه‌ الی���ه‌ن ئ��ه‌و ده‌وڵ��ه‌ت��ان��ه‌وه‌ ل ‌ه‬ ‫داب����ه‌ش����ک����راوه‌‪ ،‬ک��ێ��ش �ه‌ و ملمالنێی الیه‌ک به‌ داخستنی (رۆژ ‪ )TV‬و ل ‌ه‬ ‫م��ێ��ژووی��ی و ج��وگ��راف��ی و ئ��اب��ووری الیه‌ک بڕیاری گرتنی له‌سه‌ر (‪)1400‬‬ ‫سیاسیشان هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم به‌دڵنیاییه‌و‌ه س��ی��اس �ه‌ت��م �ه‌داری ک���ورد‪ ،‬ل �ه‌ الیه‌کی‬ ‫له‌ دژایه‌تی کردنی مافی گه‌لی کورد ت��ری��ش��ه‌وه‌ گ��ۆش �ه‌گ��ی��رک��ردن��ی ب �ه‌ڕێ��ز‬ ‫و کوردستان ه��اوڕان و هاوستراتیژ و ئ��ۆج �ه‌الن وه‌ک��و الیه‌نێکی کێشه‌که‌‪،‬‬ ‫گه‌یشتۆته‌ ئاستی هه‌ره‌ به‌رزی خۆی‪.‬‬ ‫هاو تاکتیکن‪.‬‬ ‫ب��ۆی �ه‌ ل���ه‌م ک���ات و س��ات��ه‌ش��دا ئ��ێ��ران بۆیه‌ له‌ هه‌رکاتێک زیاتر هه‌ڵوێستێکی‬ ‫و تورکیا ب�ه‌ ب��ێ گ��وێ��دان ب �ه‌و کێش ‌ه نه‌ته‌وه‌یی له‌الیه‌ن هه‌موو هێز و الیه‌ن ‌ه‬ ‫م��ێ��ژووی��ی �ه‌ ئ��ای��ن��ی��ان �ه‌ی ک��ه‌ ل��ه‌ ه �ه‌ر س��ی��اس��ی�ه‌ک��ان��ی ه���ه‌ر چ���وار پ��ارچ �ه‌ی‬ ‫کاتێکى ئ��ی��م��پ��رات��ۆری ع��وس��م��ان��ی و کوردستان و ته‌واوی چین و توێژه‌کانی‬ ‫سه‌فه‌وییه‌وه‌ هه‌تا ئێستاش به‌رده‌وامیان کۆمه‌ڵگه‌ی کوردی بۆ رووبه‌ڕوبونه‌و‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌ به‌رامبه‌ر بزووتنه‌وه‌ی ئازادی و پوچه‌ڵکردنه‌وه‌ی ئه‌م پیالنه‌ گه‌وره‌ی ‌ه‬ ‫گ��ه‌ل��ی ک����ورد ی���ه‌ک ه �ه‌ڵ��وێ��س��ت��ن و پێویسته‌‪.‬‬

‫کوردستانى گه‌ور ‌ه ب ‌ه بڕیارى زلهێزان دابه‌شکرا‬ ‫به‌اڵم ب ‌ه یه‌ک هه‌ڵوێستى یه‌ک ده‌گرێته‌وه‌‬

‫کامه‌ران گوڵپى‬ ‫دواى ئ����ه‌وه‌ى سیستمى س���ه‌رم���ای���ه‌دارى‬ ‫ل ‌ه ئه‌وروپا و رۆژئ��اوا پێگه‌ى به‌هێزتر و‬ ‫هه‌ریه‌ک له‌و هێزانه‌ له‌ هه‌وڵى ئه‌وه‌دا بوون‬ ‫که‌ بااڵده‌ستى خۆیان به‌سه‌ر زۆرترینى‬ ‫گه‌النى ئه‌م جیهانه‌دا بسه‌پێنن بۆیه‌ شه‌ڕى‬ ‫یا جه‌نگى جیهانى به‌رپابوو ل ‌ه نێوان واڵتانى‬ ‫پاوانخوازدا و ئیتر چاره‌نوسى گه‌النى ژێر‬ ‫ده‌ست ‌ه که‌وته‌ به‌ر به‌زه‌یى الیه‌نى براوه‌!‪.‬‬ ‫کوردستانى ئازیز یه‌کێک بوو له‌و خاک‬ ‫و گ�ه‌ل� ‌ه ب��ێ��ن��ازان�ه‌ى ک � ‌ه ب � ‌ه په‌یمانێکى‬ ‫داگیرکارى بوو ب ‌ه نێچیرى پێشکه‌شکراو‬ ‫ب��� ‌ه چ����وار واڵت����ى دراوس����ێ����ى‪ ،‬چ��ون��ک� ‌ه‬ ‫داگیرکه‌ران هه‌میشه‌ سودیان له‌ جیاوازى‬ ‫و په‌رته‌وازه‌ کردنى گه‌الن وه‌رگرتوو‌ه بۆ‬ ‫به‌ده‌ست هێنانى مه‌رامه‌کانیان ل ‌ه جیهاندا‪.‬‬ ‫ب��ۆی�ه‌ ب��ڕی��ارى داب�ه‌ش��ک��رن��ى کوردستانى‬ ‫گ �ه‌وره‌ی��ان��دا ب��ۆ چ��وار پ��ارچ� ‌ه ب�ه‌ بیانوى‬ ‫داڕشتنه‌وه‌ى نه‌خشه‌ى نوێى جیهانى عه‌ره‌بى‬ ‫و ئیسالمى‪ ،‬ئێستا دواى تێپه‌ڕبوونى نزیکى‬ ‫یه‌ک سه‌د‌ه به‌سه‌ر ئه‌و بڕیاره‌ شومه‌دا ورد‌ه‬ ‫ورده‌ نیشانه‌ى متمان ‌ه به‌خۆبوون بۆ گه‌لى‬ ‫سته‌مدیده‌ى کورد ل ‌ه هه‌ر چوارپارچه‌ک ‌ه‬ ‫گه‌ڕاوه‌ته‌و‌ه و خه‌ریک ‌ه هه‌ستى یه‌ک نه‌ته‌و‌ه‬ ‫بوون ده‌بێته‌ باس و خواسى کۆڕه‌ سیاسى‬ ‫و سیمینار و گردبوونه‌وه‌ جه‌ماوه‌رییه‌کان‪،‬‬

‫ب��� ‌ه پ��ێ��ى ف �ه‌ره �ه‌ن��گ��ى ن���ه‌ت���ه‌وه‌ی���ى ئێم ‌ه‬ ‫یه‌کگرتنه‌وه‌ى چ��وارپ��ارچ�ه‌ک� ‌ه مافێکى‬ ‫زۆر ئاسایى گه‌لى ک��ورده‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌مان‬ ‫مه‌سه‌ل ‌ه ل �ه‌ الى واڵت��ان��ى ف �ه‌رم��ان��ڕه‌واى‬ ‫به‌شه‌کانى کوردستان ماناى جیابوونه‌و‌ه‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێت‪ .‬بۆی ‌ه گه‌یاندنى ده‌نگى راستى‬ ‫ئه‌م دۆز‌ه ب ‌ه پێگه‌ نێونه‌ته‌وه‌یه‌کان پێویستى‬ ‫هه‌ڵوێستى بوێران ‌ه هه‌یه‌ ل ‌ه الیه‌ن سه‌رکرد‌ه‬ ‫و سیاسیه‌کانى ک��ورده‌و‌ه بۆ ئه‌وه‌ى مافى‬ ‫ره‌واى ئه‌م نه‌ته‌وه‌یه‌ به‌ یاخیبوون ل ‌ه قه‌ڵه‌م‬ ‫نه‌درێت له‌الیه‌ن حکومه‌ته‌کانیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌واقیعى کردنى ئه‌م راستیه‌ چۆن ده‌بێت‬ ‫له‌هه‌ر چوارپارچه‌که‌دا؟ ئایا ئه‌م ‌ه خه‌یاڵه‌؟‬ ‫یان پڕکرنه‌وه‌ى الپه‌ڕه‌کانى رۆژنامه‌کان ‌ه‬ ‫به‌نوسین؟ داوایه‌کى ره‌واى نه‌ته‌وه‌ى کورد‌ه‬ ‫که‌ لێى زه‌وتکراوه‌؟ به‌دڵنیاییه‌و‌ه مافێکى‬ ‫ره‌واى نه‌ته‌وه‌که‌مانه‌ بۆیه‌ ده‌بێت هاواڵتیانى‬ ‫هه‌رچوار پارچه‌ک ‌ه خه‌مخۆرى بارودۆخى‬ ‫یه‌کترى بین و رایه‌ڵه‌ى متمان ‌ه به‌یه‌کبوون‬ ‫ل ‌ه نێوانیاندا گه‌شه‌پێ بده‌ین و هاوخه‌مى‬ ‫یه‌کتر بین له‌ هه‌موو رووداوه‌ک��ان��دا‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونه‌ له‌ ب��اش��ورى کوردستان _هه‌رێمى‬ ‫سه‌ربه‌خۆ_ هه‌ی ‌ه ک ‌ه خۆى کاروبارى خۆى‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌بات دوور ل ‌ه ده‌ستى حکومه‌تى‬ ‫ن��اوه‌ن��د ل�ه‌ زۆرب���ه‌ى دام و ده‌زگاکانیدا‪،‬‬ ‫ده‌ب��ێ��ت هاونیشتمانیانى به‌شه‌کانى ترى‬ ‫کوردستان خه‌مخۆرانه‌ ل ‌ه هه‌وڵى پاراستنى‬ ‫ئ �ه‌م ئ�ه‌زم��ون�ه‌داب��ن ل� ‌ه ده‌س��ت��ى ده‌ره‌ک���ى و‬ ‫ڕێگه‌بگرن ل ‌ه هه‌ر بیانوێکى بێگان ‌ه بۆ‬ ‫ده‌ستوه‌ردان له‌ کاروبارى هه‌رێم‪ ،‬چونک ‌ه‬ ‫سه‌رکه‌وتنى ئه‌م ئه‌زموونه‌ کوردیه‌ له‌م به‌ش ‌ه‬ ‫هه‌ستیار و زی��ن��دوه‌ى کوردستانى گ�ه‌ور‌ه‬ ‫هه‌نگاوێک ل ‌ه به‌دیهاتنى _کوردستانى‬ ‫گه‌وره‌_ نزیکمان ده‌کاته‌وه‌‪ ،‬چونک ‌ه جیاواز‬ ‫ل ‌ه هه‌رسێ پارچه‌که‌ى ترى کوردستان له‌م‬ ‫هه‌رێمه‌دا ژیانى مه‌ده‌نى و کۆمه‌ڵگه‌ى‬ ‫مه‌ده‌نى پیاد‌ه ده‌کرێت و خه‌باتیش ته‌نها‬ ‫خه‌باتى سیاسییه‌‪.‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا ل �ه‌ب �ه‌رام��ب �ه‌ردا ده‌ب��ێ��ت هه‌رێمى‬

‫کوردستان پاڵپشتێکى به‌هێز بێت بۆ خه‌باتى‬ ‫هاونیشتمانیان ل ‌ه پارچه‌کانى تر و خه‌باتى‬ ‫شۆڕشگێڕانه‌ى ئ �ه‌وان ب�ه‌رز بنرخێنرێت و‬ ‫هه‌وڵى گه‌یاندنى ده‌نگى مه‌زڵومیه‌تى ئه‌وان‬ ‫به‌جیهان بگه‌یه‌نێت‪ ،‬چونکه‌ ل ‌ه زۆرب�ه‌ى‬ ‫واڵت��ان حکومه‌تى هه‌رێم نوێنه‌رى هه‌ی ‌ه‬ ‫و ده‌توانێت له‌ که‌ناڵه‌ دیبلۆماسیه‌کانه‌و‌ه‬ ‫کار بۆ دۆزى ره‌واى گه‌ل و نه‌ته‌وه‌که‌مان‬ ‫بکات به‌جۆرێک ده‌وڵه‌تانى خاوه‌ن بڕیار‬ ‫و فه‌رمانڕه‌واى به‌شه‌کانى ترى کوردستان‬ ‫بکێشێت ‌ه ناو کایه‌ى سیاسى بۆ چاره‌سه‌رى‬ ‫کێشه‌ى کورد دور له‌ زمانى هێز و باروت‪.‬‬ ‫ب���ه‌ه���ه‌رح���اڵ ل���ه‌ب���ه‌ر ره‌وای����ه‌ت����ى کێشه‌ى‬ ‫نه‌ته‌وه‌که‌مان که‌ به‌بێ ویستى خۆى دابه‌ش‬ ‫ک��راوه‌ ده‌کرێت پ�ه‌ره‌ به‌ په‌یوه‌ندیه‌کانمان‬ ‫بده‌ین له‌سه‌ر ئاستى فه‌رمى و بااڵ له‌گه‌ڵ‬ ‫واڵتانى جیهان و ناوچه‌که‌ بۆ گه‌یشتن‬ ‫به‌ چاره‌سه‌رێکى ریشه‌یى و گونجاو بۆ‬ ‫دۆزى ره‌واى نه‌ته‌وه‌که‌مان‪ ،‬چونکه‌ هه‌مان‬ ‫واڵتانى زلهێز چاره‌نوسى نه‌ته‌وه‌ى کوردیان‬ ‫به‌مشێوه‌یه‌ دایه‌ ده‌ست واڵتانى تر له‌به‌ر‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندى ئه‌و کاته‌ى خۆیان‪ ،‬به‌اڵم ئێستا‬ ‫س���ه‌رده‌م گ���ۆڕاوه‌ و گ�ه‌الن��ى ژێرده‌سته‌ى‬ ‫ئ��ازادی��خ��واز ل �ه‌ رێ��گ �ه‌ى دی��م��وک��راس��ى و‬ ‫راپرسیه‌وه‌ چاره‌نوسى خۆیان دیارى ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫ده‌کرێت ئێمه‌ى کوردیش له‌سه‌ر ئاستى‬ ‫نه‌ته‌وه‌یى راپرسیه‌ک ئه‌نجام بده‌ین بۆ‬ ‫به‌ده‌ستهێنانى مافى سه‌ربه‌خۆیمان‪.‬‬ ‫نمونه‌ى زی��ن��دو زۆرن ک�ه‌ ل�ه‌ ماوه‌یه‌کى‬ ‫که‌مدا ب��وون به‌ خ��اوه‌ن��ى ب��ڕی��ارى خۆیان‬ ‫و چ��اره‌ن��وس��ی��ان دی��اری��ى ک��رد و واڵتانى‬ ‫جیهانیش پیرۆزباییان لێ ک��ردن وه‌ک‬ ‫ک��ۆس��ۆڤ��ۆ‪ ،‬ت�ه‌ی��م��ورى ش �ه‌رق��ى‪ ،‬ب��اش��ورى‬ ‫سودان‪ .‬له‌م سه‌رده‌مى جیابونه‌وه‌ و دیارى‬ ‫کردنى مافى چاره‌ى خۆنوسینه‌دا لۆژیکى‬ ‫هێز هیچ ده‌ورى نیه‌ و ئامرازه‌ کۆنه‌کان‬ ‫که‌ بۆ س�ه‌رک��وت کردنى نه‌ته‌وه‌که‌مان‬ ‫به‌کار ده‌هێنرا هه‌موویان ئاشکرا بوون و‬ ‫به‌سه‌رچوون‪ ،‬هه‌ر له‌ ئه‌نفال و کیمیاباران‬

‫و کۆچى زۆره‌ ملێ و راوه‌دون��ان و هه‌تا‬ ‫دوایى‪.‬‬ ‫سه‌رده‌م سه‌رده‌مى کرانه‌وه‌ و یه‌کتر قبوڵ‬ ‫کردنه‌ له‌جیهاندا دور له‌ نازیه‌ت و نه‌ژاد‬ ‫پ �ه‌رس��ت��ى ن��ێ��وان گ����ه‌الن‪ .‬ب��ۆی �ه‌ ئ�ه‌رک��ى‬ ‫م��ێ��ژووی��ى س���ه‌رک���رده‌ و سیاسییه‌کانى‬ ‫ه �ه‌رچ��وار پ��ارچ �ه‌ى ک��وردس��ت��ان�ه‌ ک �ه‌ له‌‬ ‫ه �ه‌وڵ��ى یه‌کخستنى دی��ده‌ک��ان��دا ب��ن بۆ‬ ‫یه‌کگرتنه‌وه‌ى نه‌ته‌وه‌که‌مان و نیشتمانى‬ ‫دای��ک‪ .‬کوردستان ل�ه‌ڕوى جوگرافییه‌وه‌‬ ‫به‌یه‌ک گرتن زۆر پێگه‌ى به‌هێز ده‌بێت‬ ‫و سنورێکى تۆکمه‌ى بۆ ده‌نه‌خشێنرێت‬ ‫که‌ زۆر ئه‌سته‌م ده‌بێت به‌زاندنی سنوری‬ ‫له‌الیه‌ن داگیرکه‌رانى‪ .‬هه‌روه‌ها له‌ ڕووى‬ ‫فه‌رهه‌نگ و کلتوریشه‌وه‌ گه‌له‌که‌مان له‌‬ ‫هه‌ر چوار پارچه‌که‌دا زۆر نزیک له‌یه‌که‌‬ ‫و داب و نه‌ریت و ره‌وشتى ره‌سه‌نى کوردى‬ ‫تیادا پارێزراوه‌ بۆیه‌ هیچ جۆره‌ گرفتێکى‬ ‫فه‌رهه‌نگى یان کۆمه‌اڵیه‌تى ئاڵۆز روو‬ ‫له‌نه‌ته‌وه‌که‌مان ناکات‪.‬‬ ‫ک��ات��ێ��ک ‪-‬ت���ی���ودۆر ه���رت���زل‪-‬ى جوله‌که‌‬ ‫ب��ی��رۆک��ه‌ى دام���ه‌زران���دن���ى ده‌وڵ �ه‌ت��ێ��ک��ى‬ ‫سه‌ربه‌خۆى بۆ جوله‌که‌ وروژاند زۆرێک‬ ‫له‌ چاودێران و سیاسه‌تمه‌داران به‌خه‌ونیان‬ ‫ده‌زان������ى‪ ،‬ب����ه‌اڵم چ��ون��ک �ه‌ ئ��ی��راده‌ی��ه‌ک‬ ‫له‌پشت ئ�ه‌م بیرۆکه‌یه‌وه‌ ب��وو توانرا زۆر‬ ‫س �ه‌رک �ه‌وت��وان �ه‌ ب�ه‌ئ�ه‌ن��ج��ام بگه‌ێنرێت و‬ ‫بگره‌ له‌ئێستادا پێگه‌ى بڕیارى ئه‌مریکى‬ ‫به‌ده‌سته‌ له‌ یه‌کالکردنه‌وه‌ى هاوکێشه‌کاندا‬ ‫له‌جیهاندا‪ .‬ئه‌م ده‌وڵه‌ته‌ى باسمان کرد به‌‬ ‫یه‌کگرتوویى ئیراده‌ى نه‌پساوى جوله‌که‌‬ ‫هاته‌دى‪ ،‬بۆیه‌ ده‌بێت ئێمه‌ى گه‌لى کورد‬ ‫خوێندنه‌وه‌مان هه‌بێت بۆ راب��ردوى گه‌الن‬ ‫له‌ م��ێ��ژوودا‪ ،‬ن�ه‌ک ته‌نها بیرمان له‌الى‬ ‫داهاتوو بێت و کورت بینانه‌ له‌ رووداوه‌کان‬ ‫بڕوانین‪.‬‬ ‫ل���ه‌ ف �ه‌ل �ه‌س��ت��ی��ن��دا چ��ون��ک �ه‌ ب���ارودۆخ���ى‬ ‫ناوخۆیى ‪-‬ماڵى‪ -‬فه‌له‌ستینى له‌قه‌یراندایه‌‬ ‫و له‌ ئاستى پێویستدا نیه‌ و به‌رژه‌وه‌ندى‬

‫حزبى و تاکه‌ که‌سى ب��ااڵده‌س��ت�ه‌ تاکو‬ ‫ئێستاش نه‌یانتوانیوه‌ راى گشتى جیهان‬ ‫و نێونه‌ته‌وه‌یى بۆ خۆیان مسۆگه‌ر بکه‌ن‬ ‫و س��ۆزى واڵتانى زلهێز به‌ الى خۆیاندا‬ ‫بشکێننه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ده‌بێت ک��ورد به‌ گه‌ل‬ ‫و س �ه‌رک��ردای �ه‌ت��ی �ه‌وه‌ س���ود ل �ه‌ م��ێ��ژووى‬ ‫گه‌النى وه‌ک خۆى وه‌ربگرێت و هۆکارى‬ ‫سه‌رکه‌تنى ئه‌وان به‌ده‌ست بێنێت و خۆى‬ ‫به‌دوور بگرێت له‌ هۆکارى شکستیان بۆ‬ ‫به‌ده‌ست هێنانى سه‌ربه‌خۆیى و ئازادى‪.‬‬ ‫س�����ه‌رک�����ردای�����ه‌ت�����ى ک��������ورد ب�����ه‌ ه���ه‌ر‬ ‫چ����وارپ����ارچ����ه‌ک����ه‌ی����ه‌وه‌ ده‌ب����ێ����ت وه‌ک‬ ‫ه�ه‌ن��گ��اوى ی �ه‌ک �ه‌م زه‌مینه‌ س���ازى بکه‌ن‬ ‫بۆ کۆنگره‌یه‌کى نه‌ته‌وه‌یى له‌ یه‌کێک‬ ‫له‌ واڵتانى دیموکراسى ئه‌وروپیدا و دید‬ ‫و بۆچونه‌کان لێک نزیک بکرێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ک��ار له‌سه‌ر چۆنێتى ده‌ربڕینى هه‌ستى‬ ‫نه‌ته‌وه‌بوون بکرێت دوور له‌ نه‌ژادپه‌رستى‬ ‫و رق لێبونه‌وه‌ له‌ نێوان هاواڵتیانى کورد و‬ ‫گه‌النى ناوچه‌که‌ له‌و واڵتانه‌ى که‌ کوردى‬ ‫تێدایه‌‪ .‬ده‌کرێت لۆژیکى هێز وه‌النێین و‬ ‫خه‌باتى مه‌ده‌نى و سیاسى ده‌ست پێبکه‌ین‪،‬‬ ‫چونکه‌ له‌ ب�ه‌رژه‌وه‌ن��دى نه‌ته‌وه‌که‌ماندایه‌‬ ‫خه‌باتى سیاسى ومه‌ده‌نى بۆ به‌ده‌ستهێنانى‬ ‫راى گشتى جیهانى‪ ،‬چونکه‌ که‌ناڵه‌کانى‬ ‫ئاخاوتن و گه‌یاندنى راستیه‌کان له‌ خه‌باتى‬ ‫سیاسیدا زۆر فراوانترن و گوێگرتن له‌‬ ‫داواکارییه‌کان ئاسانتره‌‪ .‬به‌اڵم له‌ خه‌باتى‬ ‫چه‌کداریدا له‌به‌ر ئ�ه‌وه‌ى هێز هاوتا نییه‌‬ ‫و ده‌زگ��اى راگه‌یاندنى ده‌وڵ �ه‌ت زۆرت��ره‌‬ ‫ده‌ک��رێ��ت وێ��ن �ه‌ى راس��ت�ه‌ق��ی��ن�ه‌ى خه‌باتى‬ ‫میلله‌ته‌که‌مان ن��اش��ی��رن بکرێت و به‌و‬ ‫الیه‌شدا بشکێته‌وه‌ که‌ سودى به‌رامبه‌رى‬ ‫تێدابێت‪.‬‬ ‫خ��ۆزگ�ه‌ ده‌رگ���اى دی��ال��ۆک و دانوستان‬ ‫ب����ه‌ڕووى خ �ه‌ب��ات��ى ک���وردی���دا ده‌ک���رای���ه‌وه‌‬ ‫ئه‌وکات ده‌مانزانى که‌ چه‌نده‌ زه‌ره‌رمه‌ند‬ ‫بووین له‌ به‌ره‌و پێش بردنى کێشه‌ى ره‌واى‬ ‫نه‌ته‌وه‌که‌مان‪.‬‬

‫سه‌رکردایـــه‌تـــ‬

‫رێـــویــــــــ‬

‫پارێزه‌ر کارزان عومه‌ر‬ ‫سه‌رکردایه‌تى سیاسى کورد به‌ درێژایى‬ ‫م��ێ��ژوو ت��ا ئ �ه‌م��ڕۆ ن �ه‌ بیستومانه‌ ن ‌ه‬ ‫بینیومانه‌ یه‌ک ریز و یه‌کده‌نگ بن‬ ‫به‌ڕووى هه‌ر هێرش و مه‌ترسییه‌ک ک ‌ه‬ ‫زیانى بۆ خاک و گیانى هاواڵتیانى‬ ‫ک��ورد هه‌بێت‪ ،‬ل�ه‌ ه �ه‌ر کاتێکدا ئه‌و‬ ‫مه‌ترسیه‌ ده‌ره‌ک��ی��ی �ه‌ بووبێته‌ راستى‬ ‫زۆربه‌ی سه‌رکرده‌ دوفاق و درۆزنه‌کانى‬ ‫میلله‌تى کورد که‌وتوونه‌ته‌ کاسه‌ لێسى‬ ‫بێگانه‌وه‌ دوژم��ن��ان��ى میلله‌ته‌که‌مان‪،‬‬ ‫ئێمه‌ ب �ه‌ درێ���ژای���ى م��ێ��ژووى خه‌باتى‬ ‫سیاسى و چه‌کدارى ئه‌م سه‌رکرده‌ به‌ناو‬ ‫شۆڕشگێر و کوردپه‌روه‌رانه‌ نه‌زانرا و‬ ‫نه‌بیسترا که‌ پێشمه‌رگه‌ قاره‌مانه‌کانمان‬ ‫توانیبێتیان ه �ه‌ر هیچ نه‌بێت بتوانن‬ ‫ک �ه‌ل��ل �ه‌س �ه‌رێ��ک��ى دوژم�����ن ب���ه‌ دی���ارى‬ ‫بۆ میلله‌تیان بهێننه‌وه‌ ی��ان له‌ شه‌ڕى‬ ‫ده‌سته‌ویه‌خه‌دا بتوانن (‪ )10‬سه‌ربازى‬ ‫دوژمن به‌دیل بگرن یان به‌کوشت بده‌ن‬ ‫ب��ه‌داخ��ه‌وه‌ ی��اداش��ت��ى ش��ۆڕش��ى ک��وردى‬ ‫له‌و جۆره‌ داتا و زانیاریانه‌ى تێدا نیی ‌ه‬ ‫هه‌موو کات به‌ درۆ و ده‌له‌سه‌ میلله‌تى‬ ‫کوردییان فریو داوه‌ که‌ گوایه‌ زه‌برى‬

‫تیۆری‬

‫کورد بزوێنه‌ری دیموکراسیه‌ ل ‌ه‬ ‫رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‬

‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫دووشه‌ممه ‪2711/6/14 - 2011/9/5‬‬

‫‪18‬‬

‫گۆشه‌یه‌کی تایبه‌ته‌‪ ،‬هه‌فتانه‌ ئه‌حالم مه‌نسور ده‌ینوسێت‬

‫وێرانى‬ ‫زۆرب����ه‌ی زۆری گ���ه‌الن ح��ه‌زی��ان ل �ه‌ ی��اری ج��اران گڕه‌مان ده‌ه��ات بۆ ساتێکی ئ��ازادی‪.‬‬ ‫ش�ه‌ت��ره‌ن��ج�ه‌‪ ،‬گ�ه‌ل��ی ک���ورد ن �ه‌ب��ێ‪ .‬به‌تایبه‌ت ئێستا گ��ڕه‌م��ان دێ ب��ۆ ئ��اس��وده‌ی��ی‪ ،‬ت��ا دێت‬ ‫سیاسه‌تمه‌داره‌کانی‪ ،‬هه‌ر هه‌مویان راهاتون ‌ه ده‌ردم���ان گ��ران ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬ت��ا دێ��ت ب�ه‌رچ��اوم��ان‬ ‫سه‌ر وشه‌ی (به‌ڵێ)‪ .‬بڕیارێکی ته‌مومژاوی تاریک ده‌بێت‪ ،‬ج��اران سێ به‌شی نوسینمان‬ ‫وه‌ک���و چوکلێت ده‌پ��ێ��چ��رێ��ت �ه‌وه‌ م �ه‌گ �ه‌ر خ��وا ده‌شارده‌وه‌‪ ،‬ئێستا خه‌ریکین به‌ گوێزان زمانمان‬ ‫بزانێت له‌ کوێوه‌ دێ و به‌ رێگای کێ ده‌گات ‌ه ده‌بڕین‪ ،‬خودایه‌ له‌ ده‌ستی سته‌مکاران روو‬ ‫س �ه‌رک��رده‌ک��ان و ب�ه‌ شێوه‌یه‌ک ک��ار ده‌کات ‌ه بکه‌ینه‌ کوێ؟‬ ‫ی���اری ش�ه‌ت��ره‌ن��ج�ه‌ک�ه‌ی��ان‪ .‬ه �ه‌ر ل �ه‌ ب��ن�ه‌ڕه‌ت�ه‌و‌ه من خنکاوم‪ ،‬دوو ده‌ستی زل و ده‌ په‌نجه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ده‌یشێوێنێ و په‌رله‌مانتاران که‌ سه‌ربازن ل ‌ه ملمدایه‌‪ ،‬جه‌خت ده‌خه‌نه‌ س�ه‌ر قوڕقوڕاگه‌م‪،‬‬ ‫خ�ه‌ری��ک�ه‌ ده‌خ��ن��ک��ێ��م‪ ،‬م��ن م�ه‌ب�ه‌س��ت��م ئ���ازادی‬ ‫(به‌ڵێ) زیاتر هیچ ناڵێن‪.‬‬ ‫ئێمه‌ نه‌ ده‌وڵه‌تین‪ ،‬نه‌ فیدراڵین و نه‌ کۆنفیدراڵین خوم نیه‌‪ ،‬مه‌به‌ستم ئه‌وه‌یه‌ هه‌ر هه‌موو کورد‬ ‫ببێته‌ چه‌ند پۆلێ کۆتر‪ ،‬له‌ ئاسمانی ئازادی‬ ‫ته‌نها له‌ قاڵب دراوین و هیچی تر‪.‬‬ ‫دای��ک��م ل��ه‌ ق��س �ه‌ ن �ه‌س��ت �ه‌ق �ه‌ک��ان��ی ن��اب��ێ��ت �ه‌وه‌‪ ،‬کوردستاندا هه‌ڵفڕن‪ .‬جاران سه‌رمایه‌مان ئازادی‬ ‫حاڵه‌تێکی وا قه‌ڵب و ساخته‌ ببینێ ده‌ڵێ‪ :‬بوو‪ ،‬شه‌و و رۆژ خه‌وم به‌ ئازادییه‌وه‌ ده‌بینی‪،‬‬ ‫زۆرب����ه‌ی زۆری نوسینه‌کانم‬ ‫«م �ه‌گ �ه‌ر ه �ه‌ر خ��ۆم بزانم‬ ‫له‌ که‌نتۆره‌که‌مدا ده‌ش���ارده‌وه‌‪،‬‬ ‫ک��ێ ل�ه‌ پشتی ئ �ه‌م ئایین‬ ‫به‌ دزییه‌وه‌ ده‌منوسی‪ ،‬ناچارم‬ ‫و ئ��وی��ن�ه‌ی�ه‌‪ .‬م �ه‌گ �ه‌ر ه�ه‌ر‬ ‫ئێستاش بگه‌ڕێمه‌وه‌ سه‌ر جاران‪،‬‬ ‫رۆشنبیرانمان‬ ‫خ��ۆم ف�ڵان��ی بناسم چه‌ند‬ ‫ئه‌مجاره‌ که‌نتۆرێکی ئاسنین‬ ‫ئاین ئووین که‌ره‌یه‌‪ .‬که‌س‬ ‫بکڕم‪ .‬ئای ئازادی له‌ کوێی؟‬ ‫��م‬ ‫دای����ک و ب���اوک���ی زۆڵ�‬ ‫ه مه‌ترسیدان‪،‬‬ ‫ل‌‬ ‫بۆ ماوه‌یه‌ک بۆنتم کرد و له‌پڕ‬ ‫ل��ێ ن�ه‌پ��رس��ێ کێن و کێ‬ ‫بووى به‌ هه‌ورێکی ره‌ش؟!‬ ‫هو‬ ‫نین؟!»‪�����.‬اری ش��ه‌ت��ره‌ن��ج��ی هه‌ر قه‌ڵه‌م ‌‬ ‫ئ��ای ئ��ازادی ک��ون به‌ ک��ون ب ‌ه‬ ‫م����ن ی�‬ ‫دواتدا ده‌گه‌ڕێم‪ ،‬ده‌ستم ناگاته‌‬ ‫س��ه‌ق��ه‌ت ن���ازان���م‪ .‬م �ه‌گ �ه‌ر‬ ‫پ������ه‌رل������ه‌م������ان������ت������اران������ی ده‌شکێندرێت‪ ،‬هه‌ر ئ���ه‌س���ت���ێ���ره‌ی���ه‌ک���ت‪ ،‬گ��وڵ��ێ��ک��ت‪،‬‬ ‫ل����ه‌ ن���اخ���م���دا ه����ه‌ی����ت‪ ،‬ب����ه‌اڵم‬ ‫کوردستانی باشور نه‌بێ‪.‬‬ ‫خنکاندومی و ون��م ک��ردی��ت و‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫ل���ه‌و ب��ڕی��اره‌ج��وان��ه‌ ک��ه‌‬ ‫دێڕه‌ و ده‌بێت‬ ‫به‌ دوات��دا وێڵ و سه‌رگه‌ردانم‪.‬‬ ‫ت �ه‌م��ان ب���ای ب���ای ب��ک�ه‌ن‪،‬‬ ‫خۆزگه‌ دروستکردنی نه‌خشه‌ی‬ ‫له‌ کورده‌کانی رۆژهه‬ ‫‌اڵت ب ‌‬ ‫ه که‌له‌پچه‌‪ ،‬هه‌ر کوردستان بدرێته‌ ده‌ستی من‪،‬‬ ‫و ب��اک��ور‪ .‬ن�ه‌ن��ک��م وت�ه‌ن��ی‬ ‫خ��ۆزگ �ه‌ هێنده‌ شێت و شه‌یدا‬ ‫«رۆڵ��ه‌ روی زه‌م��ان�ه‌ ره‌ش‬ ‫ب��ێ ک�ه‌ (ع��ل��ی ئه‌ساس) وشه‌یه‌ و ده‌بێت ب ‌‬ ‫ه ع��اش��ق��ی ن �ه‌ب��وم��ای �ه‌‪ ،‬خ��ۆزگ � ‌ه‬ ‫هه‌زار خۆزززززگه‌!‬ ‫ک��ورده‌ک��ان��ی ب��اش��ور ئاخر‬ ‫ه ک�ه‌ ئ�ه‌ح�لام م�ه‌ن��س��ورم‪ ،‬هه‌موو‬ ‫هاوردنه‌»‪ .‬پورم سه‌نیه‌ ل‌ه گولله‌؛ وا خه‌ریک ‌‬ ‫ش���ه‌وێ���ک ب��ری��ن��ه‌ک��ان��م م��اچ‬ ‫کچه‌کانی فێر بووبوو ل ‌ه‬ ‫ده‌که‌م‪ ،‬فرمێسکه‌کانم ده‌که‌مه‌‬ ‫هێچه‌وه‌ ه�ه‌ر ده‌س��ت�ه‌واژه‌ی‬ ‫‌هێنم‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌ڵد‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫خوێن‬ ‫روب��ارێ��ک��ی زێ��ڕی��ن‪ ،‬ئ��ازاره‌ک��ان��م‬ ‫(ع�����ل�����ى ئ������ه‌س������اس) ل�� ‌ه‬ ‫ده‌ک�����ه‌م�����ه‌ ب�������ازن‪ ،‬گ��ل��ێ��ن �ه‌ی‬ ‫رسته‌کانیدا به‌کار بهێنێت‪.‬‬ ‫پورم سه‌نیه‌ مردوه‌‪ ،‬ده‌وڵه‌تی ئاخر ب ‌‬ ‫ه چ رویه‌ک چ��اوه‌ک��ان��م ده‌ک���ه‌م���ه‌ ب��اغ��چ�ه‌‪،‬‬ ‫هه‌ناسه‌کانم ده‌که‌مه‌ په‌پوله‌‪.‬‬ ‫ن��اده‌وڵ �ه‌ت��ی ک���ورد ئ�ه‌م��ڕۆ‬ ‫ب��ب��ی��ن��ێ‪ ،‬ی �ه‌ک��س �ه‌ر ده‌ڵ���ێ‪ :‬سه‌یری نه‌خشه‌ی ب���اڵ ده‌گ�����رن‪ ،‬پ���ۆل ب���ه‌ دوای‬ ‫پ���ۆل���دا ه���ه‌ڵ���ده‌ف���ڕن‪ ،‬ل�ه‌ش��ی��ش��م‬ ‫(ع���ل���ى ئ����ه‌س����اس) ک���ورد‬ ‫ئاخر گیه‌ترب‪ .‬یانێ کورد کوردستان بکه‌م؟ بوه‌ته‌ ئاگری دۆزه‌خ‪ ،‬بێ‌ئۆمێد‬ ‫ب �ێ‌ئ��ۆم��ێ��د ئ����اوڕ ب���ۆ م��ێ��ژوی‬ ‫ئاخری هێناوه‌ یان ئاخری‬ ‫خ��وێ��ن��اوی ک����ورد ده‌ده‌م������ه‌وه‌‪،‬‬ ‫خێر بووه‌!‬ ‫وه‌ک�����و ب���ول���ب���ول ل����ه‌و ژن��‌ه ک ‌‬ ‫ه هه‌موی پارچه‌ خۆزگه‌ به‌ بێ‌گیاندان کت و‬ ‫پڕ دڵم بوه‌ستێ‪.‬‬ ‫زه‌هاویانه‌ فێری ئه‌م په‌ند‌ه‬ ‫زۆر که‌س وا ده‌زانن له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‬ ‫پارچه‌ کراوه‌‬ ‫تورکمانیانه‌ ب���ووم‪ .‬چه‌ند‬ ‫پیر بووم‪ .‬بۆیه‌ بێ‌ئۆمێدم‪ ،‬من‬ ‫که‌س دیپۆرت بکرێن؟ سێ‬ ‫ته‌مه‌نم بیست سااڵن بوو هه‌ستم‬ ‫به‌شی میلله‌ت شه‌هید ده‌بن‪،‬‬ ‫ده‌کرد هه‌شتا سااڵنم‪ .‬ئێستاش‬ ‫زیندانی ده‌کرێن‪ ،‬له‌سێدار‌ه‬ ‫ده‌درێ��ن‪ ،‬وه‌ک بڵێی میلله‌ت جه‌ژنی کردوه‌‪ ،‬دژی دوژمنه‌کانم هێزی شانزه‌ سااڵنم هه‌یه‌‪،‬‬ ‫میلله‌ت قوڕی گرته‌وه‌ بۆ خۆی نه‌زانی جه‌ژن هه‌ر په‌کم ناکه‌وێ بۆ پیرێتیم‪ ،‬ئه‌گه‌ر په‌کم‬ ‫چیه‌ و چی نیه‌‪ .‬ته‌نها چه‌ند گه‌وجێک نه‌بن ن �ه‌ک �ه‌وت��ای �ه‌ ه��ه‌م��وو رۆژێ ب��ه‌ ش��ێ��وه‌ی �ه‌ک‬ ‫که‌ سه‌یرانیان کردوه‌ و قوزه‌ڵقورتیان خواردوه‌‪ .‬نه‌شته‌رگه‌ری جوان‌سازیم ده‌کرد‪.‬‬ ‫من پێشوازیم له‌ پایزێکی خوێناوی کرد تا من ئ��ازاد نه‌بم‪ ،‬ئه‌مرم؛ نیشتمانه‌که‌م ئ��ازاد‬ ‫زستان بێت ئاسمانی کوردستان سور ده‌بێته‌وه‌‪ .‬نه‌بێت دڵم ده‌وه‌ستێت‪ ،‬م��رۆڤ به‌ ئازادییه‌و‌ه‬ ‫خۆزگه‌ پێش هه‌موو که‌سێک یه‌که‌م گولل ‌ه جوانه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئ��ازاد نه‌بێ‪ ،‬به‌ قیست گیان‬ ‫ب���ه‌ر دڵ���م ب���ک���ه‌وێ‪ .‬ب��ۆ ئ����ه‌وه‌ی ئ���ه‌م کێش ‌ه ده‌دات‪ .‬به‌ خوێن ده‌نوسم‪ ،‬به‌ خوێن ئه‌گریم‪.‬‬ ‫تراژیدیانه‌ نه‌بینم و به‌ قیست گیان ن �ه‌ده‌م‪ .‬ب�ه‌ خوێن نه‌خشه‌ی ئاینده‌ وێنا ده‌ک���ه‌م‪ ،‬بۆ‬ ‫ب��ڕی��ارم��دا کوردستانی رۆژه���ه‌اڵت و باکور ن��ا؟ ه�ه‌ر هه‌مومان به‌رامبه‌ر به‌ چ��وار پێنج‬ ‫نه‌بینم ت��ا ئ���ازاد ن �ه‌ب��ن‪ .‬ن��اش��م�ه‌وێ بیانبینم ج��ۆر ل�ه‌ ه �ه‌ڕه‌ش �ه‌ دۆش دام��اوی��ن‪ .‬ده‌ستمان‬ ‫له‌سه‌ر دڵماندایه‌ کورده‌کان رۆژئ��اوا شه‌هید‬ ‫قه‌ڵغانی خوێن کرابن‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌مان بینی و ئه‌وه‌نده‌ بێ‌ئۆمێد بووین بن‪ ،‬رۆژهه‌اڵت‪ ،‬باکور‪ ،‬ئه‌ی خۆمان؟ نازانم‬ ‫ب �ه‌ راده‌ی����ه‌ک ک��اروب��اری سیاسه‌تمه‌دارانی ئه‌و گولالنه‌ وه‌اڵمتان ده‌ده‌ن�ه‌وه‌ که‌ روبه‌ڕوی‬ ‫کورد هه‌ر نائۆمێدی ئه‌ڕژێننه‌ سه‌رمان وه‌کو نوسه‌رانمان ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬که‌له‌پچه‌مان‪ ،‬زیندانه‌کان‪،‬‬ ‫خ��ۆڵ‪ ،‬چه‌ند م��ن��داڵ زینده‌به‌چاڵ ده‌ک��رێ��ن؟ برسێتی میلله‌تیش ل �ه‌ الی ب��وه‌س��ت��ێ‪ .‬خۆ‬ ‫چه‌ند گه‌نج شه‌هید ده‌ب��ن؟ چه‌ند دای��ک و گه‌نده‌ڵی هیچ!‬ ‫باوک کۆسیان ده‌که‌وێت‪ ،‬ئاینده‌ی ئێمه‌ چۆن بڵێم چ��ی‪« ،‬ه �ه‌ی داد و ه�ه‌ی بێداد که‌س‬ ‫له‌ ماڵ نیه‌‪ ،‬که‌س له‌ دڵی که‌س خه‌به‌ردار‬ ‫ده‌بێت؟ نازانم‪.‬‬ ‫ت��ۆ بڵێی تورکیا و ئێرانی گ��ورگ بتوانن نیه‌»‪.‬‬ ‫شاخه‌کانی قه‌ندیل قوت بده‌ن؟ عه‌ره‌به‌کان ل ‌ه له‌ عه‌لیاوه‌دا قوڕ زۆره‌ و قوڕێکی کوردی‬ ‫دیکتاتۆره‌کانیان ئازاد ده‌بن که‌چی ئێمه‌ هه‌ر و ب�ه‌ن��اوب��ان��گ�ه‌‪ ،‬ه�ه‌م��و ب�ه‌ی��ان��ی�ه‌ک س���ه‌رم ب ‌ه‬ ‫زه‌لیل ده‌کرێین؛ رۆشنبیرانمان له‌ مه‌ترسیدان‪ ،‬قوڕی «عه‌لیاوه‌» ده‌گرمه‌وه‌‪ ،‬خه‌نه‌یه‌ راهاتوم‬ ‫ه �ه‌ر قه‌ڵه‌مه‌ و ده‌ش��ک��ێ��ن��درێ��ت‪ ،‬ه �ه‌ر دێ��ڕه‌ و ئه‌گینا سه‌رم ژان ده‌ک��ات‪ ،‬کوێر ده‌ب��م‪ ،‬ئه‌ی‬ ‫ده‌بێت به‌ که‌له‌پچه‌‪ ،‬هه‌ر وشه‌یه‌ و ده‌بێت ب ‌ه چی بکه‌م؟ خۆڵی عه‌لیاوه‌ سپیاوی ده‌م و‬ ‫گولله‌؛ وا خه‌ریکه‌ خوێن هه‌ڵده‌هێنم‪ ،‬ئاخر چاومه‌‪ ،‬ئه‌ی گوێ له‌ (داود ئۆغڵو) بگرم؟‬ ‫به‌ چ روی �ه‌ک سه‌یری نه‌خشه‌ی کوردستان ئه‌ی سه‌یری (ن �ه‌ژاد)ی ناموباره‌ک بکه‌م؟‬ ‫ب��ک �ه‌م؟ ک �ه‌ ه �ه‌م��وی پ��ارچ �ه‌ پ��ارچ �ه‌ ک��راوه‌‪ .‬ئه‌ی؟ ئه‌ی؟ ئه‌ی؟ ئه‌‪،‬ئه‌‪،‬ئه‌‪،‬ی‪،‬ی‪،‬ی‪...‬‬

‫به‌شی یه‌که‌م‬ ‫هه‌ورام محه‌مه‌د‬

‫پاش ئ �ه‌وه‌ی مرۆڤ‌ه سه‌ره‌تاییه‌کان ل‌ه ئه‌فریقیاو‌ه رویان‬ ‫ل�‌ه ن��اوچ �ه‌ی رۆژه �ه‌اڵت��ی ن��اوه‌ڕاس��ت ک��رد‪ ،‬یه‌که‌مین‬ ‫کۆمینه‌کانی مرۆڤ (کالن) ل‌ه سه‌ر بنه‌مای پێداویستی‬ ‫به‌رده‌وامکردنی ژیان ل‌ه میزۆپۆتامیاو‌ه ده‌ستی پێکرد‪.‬‬ ‫ئه‌و راستیه‌ی ک‌ه مرۆڤ ب‌ه بێ کۆمه‌ڵگا و ب‌ه شێوه‌ی‬ ‫تاکه‌که‌سی ناتوانێت درێژ‌ه ب‌ه ژیان بدات‪ ،‬ده‌روازه‌ی هه‌موو‬ ‫پێشکه‌وتنه‌کانی مرۆڤایه‌تیه‌‪ .‬په‌یوه‌ندی نێوان مرۆڤه‌کان‬ ‫رێگای ل‌ه پێش خوڵقاندنی زمان ک��رده‌وه‌‪ .‬بۆ پاراستنی‬ ‫خۆیان ل‌ه سه‌رما‪ ،‬گه‌رما و ئاژه‌ڵ‌ه دڕنده‌کان ئه‌شکه‌وتیان‬ ‫به‌کار ده‌هێنا‪ .‬دروستکردنی ئامێر‪ ،‬ده‌سته‌مۆکردنی ئاژه‌ڵ‬ ‫و زۆرێک پێشکه‌وتنی تر‪ .‬ئه‌نجامی ئه‌و قۆناغه‌ی ژیانی‬ ‫مرۆڤایه‌تیه‌‪.‬‬ ‫ش��ۆڕش�ه‌ک��ان��ی کشتوکاڵ و نیۆلۆتیک و ه �ه‌روه‌ه��ا‬ ‫نیشته‌جێبوون ل‌ه بناری چیاکانی زاگ��رۆس ـ تۆرۆس‬ ‫ک‌ه وه‌ک هیاللی زێڕین پێناس‌ه ده‌کرێت‪ ،‬ئافرێندراون‪.‬‬ ‫ل‌ه هه‌موو ئه‌و پێشکه‌وتنانه‌دا ژن رۆڵی سه‌ره‌کی ده‌بینێت‬ ‫و ته‌نانه‌ت ناوه‌ندی به‌ڕێوه‌بردنی کۆمه‌ڵگایه‌‪ .‬گه‌النی‬ ‫نێشته‌جێ ل‌ه میزپۆتامیا به‌هۆی ئ �ه‌وه‌ی ک‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫شۆڕشی کشتوکاڵیدا ژیاون و له‌گه‌ڵ ئه‌و کلتور‌ه راهاتوون‪،‬‬ ‫زه‌مینه‌ی خوڵقاندنی شارستانیه‌تی تایبه‌ت ب‌ه خۆیان تێدایه‌‪.‬‬ ‫هاوکات خاوه‌ن ئه‌و هێز و توانسته‌ن ک‌ه خۆیان بپارێزن و‬ ‫به‌رگری ل‌ه بوونی خۆیان بکه‌ن‪ .‬هه‌ر له‌م کۆمه‌ڵگایه‌دا‬ ‫ئامێر‌ه سه‌ره‌تاییه‌کانی ژیان و به‌رهه‌مهێنان ده‌دۆزرێته‌و‌ه و‬ ‫ده‌خوڵقێندرێت‪ .‬په‌یوه‌ندی نێوان تاکه‌کانی مرۆڤ و هه‌روه‌ها‬ ‫مرۆڤ و سروشت‪ ،‬په‌یوه‌ندیه‌کی سروشتیه‌‪ .‬چه‌وسانه‌و‌ه و‬ ‫ژێرده‌ستبوون که‌متر به‌دی ده‌کرێت‪ .‬ئه‌مه‌ش وای کردووه‌‬ ‫ک‌ه کۆمه‌ڵگایه‌کی به‌رهه‌مهێن و خوڵقکار بێت‪ .‬ئاو و‬ ‫هه‌وای له‌بار‪ ،‬خاکی به‌پیت‪ ،‬زۆری ژماره‌ی روبار و ئاو‪،‬‬ ‫هۆکاری په‌ره‌سه‌ندنی کشتوکاڵ و ئاژه‌ڵداریه‌‪ .‬پیشه‌سازی‬ ‫و به‌رهه‌مهێنانی که‌رسته‌کانی تایبه‌ت ب‌ه کشتوکاڵ و‬ ‫پێداویستیه‌کانی تری ژیان ل‌ه شاره‌کان په‌ر‌ه ده‌ستێنێت‪.‬‬ ‫په‌ر‌ه ب‌ه بازرگانی ده‌درێ��ت وه‌ک پردێک بۆ په‌یوه‌ندی‬ ‫له‌گه‌ڵ میلله‌تانی ناوچه‌که‌‪ .‬ره‌وشت و سیاسه‌ت وه‌ک دوو‬ ‫باڵی به‌ڕێوه‌بردنی کۆمه‌ڵگا ده‌ور ده‌گێڕن‪ .‬کۆمه‌ڵگای‬ ‫کوردی کۆمه‌ڵگایه‌کی ره‌وشتی و سیاسیه‌‪ .‬ره‌وشت به‌‬ ‫وات��ای ئه‌و نرخ و پیرۆزیان‌ه دێت ک‌ه مرۆڤه‌کانی ئه‌و‬ ‫کۆمه‌ڵگایه‌ی لێک نزیک کردۆته‌و‌ه و به‌کۆمه‌ڵگابوون‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و نرخان‌ه داڕێژراوه‌‪ ،‬رۆڵی پاراستن و درێژه‌پێده‌ری‬ ‫هه‌ی‌ه ل‌ه کۆمه‌ڵگادا‪ .‬سیاسه‌تیش ب‌ه واتای به‌ڕێوه‌بردنی‬ ‫کۆمه‌ڵگای‌ه له‌سه‌ر بنه‌مای ره‌وشت‪.‬‬ ‫به‌هۆی ئه‌م تایبه‌تمه‌ندیان‌ه کۆمه‌ڵگای کوردستان دور‬ ‫ل‌ه سیستمی ده‌وڵه‌ت ژیاون‪ .‬کوردان ب‌ه درێژایی سه‌دان و‬ ‫بگر‌ه هه‌زاران ساڵ له‌ناو سیستمێکی ده‌وڵه‌تگه‌را ژیاون‪.‬‬ ‫کۆمه‌ڵگای کوردی و ته‌نانه‌ت چین‌ه سه‌رده‌سته‌کانیشی‬ ‫ل‌ه ناو پێکهاته‌ی ده‌وڵه‌تدا په‌روه‌رد‌ه نه‌کراون و ب‌ه شێوه‌یه‌کی‬ ‫هه‌رێمی‪ ،‬خۆسه‌ر به‌ڕێو‌ه براون‪ .‬ئه‌گه‌ر به‌هۆی هه‌ندێ‬ ‫په‌یوه‌ندی نێوان چین‌ه بااڵده‌سته‌کان و واڵتانی سه‌رده‌ست‬ ‫ب‌ه ئه‌ندازه‌یه‌کی کلتوری ده‌وڵه‌تیان گرتبێ‪ ،‬دیسان نابێ‬ ‫ب‌ه پڕاوپڕی مانای ده‌وڵ�ه‌ت و سیستمی ده‌سه‌اڵتداری‬ ‫ناوه‌ندگه‌را ببینرێت‪.‬‬ ‫به‌هۆی تایبه‌تمه‌ندی کشتوکاڵی ـ گوندی کۆمه‌ڵگای‬ ‫ک���وردی کۆمه‌ڵگایه‌کی عه‌شیره‌ییه‌‪ .‬ب�ه‌ه��ۆی ئه‌و‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ه خوێنی و خزمایه‌تی‌ه ک‌ه له‌ناو عه‌شیره‌دا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫هیچ الیه‌نێک ل‌ه ده‌ره‌و‌ه ناتوانێت ده‌ست ل‌ه کاروباری‬ ‫وه‌رب���دات؛ چه‌مکی ره‌وش��ت و سیاسه‌ت ل‌ه عه‌شیره‌دا‬ ‫زۆر به‌هێزه‌‪ .‬بۆی‌ه وه‌ک پێکهاته‌یه‌کی کۆمه‌ڵگا رۆڵی‬ ‫گرنگی ل‌ه به‌ڕێوه‌بردنی کۆمه‌ڵگای کورددا هه‌بووه‌‪.‬‬ ‫ده‌وڵ�ه‌م�ه‌ن��دی سروشت و ئ��اب��وری به‌هێز ک‌ه ب‌ه هۆی‬ ‫کشتوکاڵه‌و‌ه دابین کراو‌ه هۆکارێک بوو‌ه بۆ ده‌ستدرێژی‬ ‫و داگیرکاری هێز‌ه ده‌ره‌کیه‌کان بۆ سه‌ر کوردستان‪ .‬به‌‬ ‫درێژایی مێژوو ده‌سه‌اڵتدارانی ناوچ‌ه هه‌وڵی داگیرکردنی‬ ‫کوردستانیان داو‌ه و ک��وردان��ی��ش ب�‌ه ه �ه‌ر شێوه‌یه‌ک‬ ‫به‌ره‌نگاریان بوونه‌ته‌وه‌‪ .‬ئه‌و به‌رهه‌ڵستکاری‌ه درێژخایه‌نه‌‬ ‫شێوه‌ژیانێکی تایبه‌ت و کلتورێکی ب�ه‌رخ��ۆدان��ی له‌‬ ‫کومه‌ڵگای کورددا خوڵقاندووه‌‪ .‬کوردان بۆ پاراستنی‬ ‫خۆیان زیاتر ل‌ه ناوچ‌ه شاخاویه‌کان ژی��اوه‌ن‪ .‬زۆرینه‌ی‬ ‫جه‌ماوه‌ری ک��ورد ل‌ه گونده‌کان نیشته‌جێ ده‌ب��ن‪ .‬هێزه‌‬ ‫داگیرکه‌ره‌کان شار وه‌ک ناوه‌ندی سه‌پاندنی ده‌سه‌اڵت و‬ ‫پاوانخوازی به‌کار دێنن‪ .‬ل‌ه شاردا به‌ره‌به‌ر‌ه چینی جیاواز‬ ‫دروس��ت ده‌ب��ێ‪ .‬کۆیله‌‪ ،‬جوتیار‪ ،‬کرێکار و پیشه‌ساز‬ ‫وه‌ک چینی ژێرده‌ست و ناوه‌ڕاست ل‌ه ده‌ره‌وه‌ی بازنه‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵت ده‌مێننه‌وه‌‪ .‬چینی سه‌رده‌ست ک‌ه ب‌ه کرێگیراوی‬ ‫ده‌وڵه‌تی هه‌ژمونگه‌را و داگیرکه‌ر ل‌ه رێگای جیاوازی‬ ‫ئایدیۆلۆژیکی‪ ،‬سه‌ربازی و برۆکراتیک‪ ،‬ده‌سه‌اڵتی‬ ‫خۆیان به‌سه‌ر گوند و ناوچه‌کانی ده‌وروب �ه‌ر ده‌سه‌پێنن‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ناکۆکی و ملمالنێ ل‌ه نێوان چینی‬ ‫به‌کرێگیراوی ده‌سه‌اڵت و چینی ژێرده‌ست و ناوه‌ڕاستی‬ ‫شا ل‌ه الیه‌ک و ده‌سه‌اڵت و گوند ل‌ه الیه‌کی تر هه‌میشه‌‬ ‫ل‌ه ئارادایه‌‪ .‬ئه‌و روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ه ک‌ه ب‌ه درێژایی مێژوی‬ ‫داگیرکاری و ده‌سه‌اڵت و تا ئێستاش درێژه‌ی کێشاوه‌‪ ،‬له‌‬ ‫دژی دزین و زه‌وتکردنی به‌رهه‌می ره‌نجی ئه‌و مرۆڤانه‌یه‌‪،‬‬ ‫ده‌سه‌اڵت و به‌کرێگیراوی ده‌ستی به‌سه‌ردا ده‌گرن‪.‬‬

‫ده‌وڵه‌ت هه‌ر ل‌ه ده‌سپێکی دامه‌زراندنیه‌و‌ه (ده‌وڵه‌تی راهیبی‬ ‫سومه‌ر) تا ئێستا ل‌ه سه‌ر بنه‌مای پاوانخوازی و زێده‌به‌رهه‌م‬ ‫بونیاد ن���راوه‌‪ .‬وات �‌ه ب‌ه دزی��ن و ده‌س��ت به‌سه‌رداگرتنی‬ ‫زێده‌به‌رهه‌م ک‌ه ئه‌نجامی ره‌نج و ماندوبونی مرۆڤه‌کانه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی خۆی به‌سه‌ر کۆمه‌ڵگادا ده‌سه‌پێنێ‪ .‬چه‌مکی‬ ‫ئایدیۆلۆژیا و ئایین وه‌ک ئامرازێک بۆ ره‌وایه‌تیدان‬ ‫ب�‌ه ده‌س���ه‌اڵت ب�ه‌ک��ار ده‌هێنێت‪ .‬ه��اوک��ات ل�‌ه رێگای‬ ‫به‌کارهێنانی هێزه‌و‌ه هه‌ژمونی خۆی به‌رفراوان ده‌کات‪.‬‬ ‫کوردستان وه‌ک ناوه‌ندێکی کشتوکاڵی‪ ،‬ئاژه‌ڵداری و‬ ‫پیشه‌سازی سه‌ره‌نجی رژێمه‌کانی بۆ خۆی راکێشاو‌ه و‬ ‫روبه‌ڕوی داگیرکه‌ران کراوه‌ته‌وه‌‪ .‬تایبه‌تمه‌ندی گرێدراوی‬ ‫ب‌ه سروشت ب‌ه هێزی چه‌مکی ره‌وشت ل‌ه کۆمه‌ڵگای‬ ‫کورد‪ .‬ئاسته‌نگی له‌به‌ر ئه‌و هه‌واڵن‌ه دروست ده‌کات‪.‬‬ ‫ل‌ه به‌رامبه‌ر هه‌وڵی ره‌وای �ه‌ت��ی به‌خشی ب‌ه ئایین بۆ‬ ‫داگیرکاری و ده‌س �ه‌اڵت‪ ،‬ک��وردان خ��اوه‌ن چه‌مکێکی‬ ‫ئایینی و ئایدیۆلۆژیکی خۆیانن و شۆڕشێکی فیکری‪،‬‬ ‫فه‌لسه‌فی و ئایدیۆلۆژیکی به‌ڕێو‌ه ده‌به‌ن‪ .‬تێکۆشانی‬ ‫زه‌رده‌ش��ت‪ ،‬ئیبراهیم‪ ،‬مانی‪ ،‬م �ه‌زده‌ک و زۆر که‌س و‬ ‫گروپی تر مه‌بده‌ئێکی فیکری نوێ ل‌ه کوردستان و‬ ‫هه‌رێمه‌ک‌ه و ته‌نانه‌ت هه‌موو دونیا ده‌خوڵقێنێت؛ په‌ره‌‬ ‫ب‌ه چاندی به‌رخۆدان و ئازادیخوازی ده‌دات‪ .‬ل‌ه دژی‬ ‫ئیسالمی ده‌س���ه‌اڵت���دار و ه�ه‌ژم��ون��گ�ه‌رای ئ��ۆم�ه‌وی‪،‬‬

‫مێژوی ک��ورد وه‌ک به‌شێک ل‌ه مێژوی شارستانی‬ ‫دیموکراتیک لێک بدرێته‌وه‌‪ .‬چونک‌ه ب‌ه به‌رده‌وامی‬ ‫هێڵێکی ئازادیخوازی و دیموکراسیخوازی ل‌ه مێژوی‬ ‫کوردا به‌دی ده‌کرێت‪ .‬مێژو ئێستا و داهاتوو گرێدراوی‬ ‫یه‌کن‪ .‬مێژو ب‌ه ئاوێنه‌ی ئێستا و داهاتووه‌‪ .‬وات‌ه ئه‌و‬ ‫روداوانه‌ی ئێستا ریشه‌یان ل‌ه مێژودای‌ه و بۆ داهاتو درێژ‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪ .‬ده‌توانین بڵێین ک‌ه مێژو ل‌ه ئێستا و داهاتودا‬ ‫ده‌ژیی‪ .‬هه‌تا خوێندنه‌وه‌یه‌کی راست و بابه‌تیانه‌مان بۆ‬ ‫مێژو نه‌بێت‪ ،‬زه‌حمه‌ت‌ه بتوانین پرسه‌کانی ئه‌مڕۆ چاره‌سه‌ر‬ ‫بکه‌ین‪ .‬ئ�ه‌و کێشه‌یه‌ی ئه‌مڕۆ گه‌لی ک��ورد پێوه‌ی‬ ‫خه‌ریک‌ه په‌یوه‌ندی ب‌ه مێژوو‌ه هه‌یه‌‪ .‬هه‌ڵسه‌نگاندنی ورد‬ ‫ل‌ه سه‌ر مێژوی کورد‪ ،‬وه‌اڵمده‌ری ئه‌و پرسه‌ی‌ه ک‌ه بۆچی‬ ‫گه‌لی ک��ورد س��ه‌ره‌ڕای خه‌بات و ماندوبونێکی زۆر‪،‬‬ ‫سه‌رکه‌وتنی به‌ده‌ست نه‌هێناوه‌؟ ده‌ره‌نجامی ئه‌و هه‌موو‬ ‫زه‌حمه‌تی و تێکۆشان‌ه چیه‌؟ بێ‌گومان سه‌رنه‌که‌وتنی‬ ‫کوردان ب‌ه واتای نه‌بوون یان بێ‌هێزی بزاڤ و به‌رخۆدان‬ ‫یان دیارنه‌کردنی ئه‌لترناتیڤێک بۆ سیستم نیه‌‪ .‬به‌ڵکو‬ ‫زۆر هۆکاری تری هه‌ی‌ه له‌وانه‌؛ گه‌ند‌هڵ‌بوونی هه‌ندێ‬ ‫خێل و عه‌شیره‌ته‌کان به‌هۆی خیانه‌تی ژماره‌یه‌ک له‌‬ ‫ئه‌ندام و به‌تایبه‌ت س �ه‌رۆک خێڵ و عه‌شیره‌ته‌کان‪.‬‬ ‫به‌و پێی‌ه ده‌ب��وون ب‌ه به‌کرێگیراو و دارده‌ستی سیستمی‬ ‫ده‌سه‌اڵت و داگیرکه‌ر و ل‌ه دژی ئه‌و عه‌شیره‌تانه‌ی که‌‬

‫ع�ه‌ب��اس��ی‪ ،‬س �ه‌ف �ه‌وی و عوسمانی ب�‌ه په‌یڕه‌وکردنی‬ ‫کۆمه‌ڵکوژی کوردستان و هه‌رێمه‌که‌ی داگیر کرد له‌‬ ‫الیه‌ک ل‌ه رێگای پارێزگاری و په‌ره‌پێدانی ئایینه‌کانی‬ ‫خۆی (ئیزه‌دی‪ ،‬یارسانی‪ ،‬کاکه‌یی‪ ،‬عه‌له‌وی و‪)...‬‬ ‫ته‌سلیمبوون ره‌ت ده‌کاته‌و‌ه و ره‌سه‌نایه‌تی خۆی ده‌پارێزێت‪.‬‬ ‫ل‌ه الیه‌کی تره‌و‌ه راسته‌قینه‌که‌ی ئیسالم وات‌ه ئیسالمی‬ ‫شۆڕشگێڕی حه‌زره‌تی محه‌مه‌د ب‌ه بنه‌ما ده‌گرێت و به‌‬ ‫گر سیستمی داگیرکه‌ردا ده‌چێت و رۆڵێکی دیاری هه‌یه‌‬ ‫ل‌ه تێکشکان و روخاندنیان‪ .‬په‌یوه‌ندی نێوان گه‌لی کورد‬ ‫و نه‌ته‌وه‌کانی تری هه‌رێمه‌ک‌ه په‌یوه‌ندیه‌کی دۆستانه‌‬ ‫و ئاشتی ئامێزانه‌ی‌ه و الیه‌نی جیاواز وه‌ک په‌یوه‌ندی‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تی‪ ،‬ئابوری‪ ،‬کلتوری‪ ،‬سیاسی و زۆر ره‌هه‌ندی‬ ‫تر له‌خۆ ده‌گرن‪ .‬هه‌زاران ساڵ‌ه ک‌ه گه‌النی ناوچ‌ه پێکه‌وه‌‬ ‫و ل‌ه سه‌ر ئه‌م خاک‌ه ده‌ژین و هه‌رگیز کێشه‌یه‌کی ئه‌وتۆ‬ ‫ل‌ه ناویاندا نه‌بووه‌‪ .‬ئه‌وه‌ش ئه‌و راستی‌ه ده‌سه‌لمێنێت که‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت و ده‌سه‌اڵت هیچ په‌یوه‌ندیه‌کیان ب‌ه کۆمه‌ڵگاوه‌‬ ‫نی‌ه و س�ه‌رچ��اوه‌ی کێش‌ه و قه‌یران و ن��ادادپ �ه‌روه‌ری و‬ ‫چه‌وساندنه‌وه‌ی مرۆڤه‌کانه‌وه‌‪ .‬کاراکته‌ری دژه‌سیستمی‬ ‫کوردان ل‌ه میتۆلۆژیا و ئه‌ده‌بیاتی گه‌النی ناوچ‌ه ره‌نگی‬ ‫ده‌دات �ه‌وه‌‪ .‬زۆر جار کورد وه‌ک سیمبۆلی ئازایه‌تی و‬ ‫زیره‌کی ناوزه‌د کراوه‌‪ .‬ئه‌گه‌رچی ل‌ه مێژوی نوسراوی‬ ‫ناوچه‌ک‌ه مێژوی ده‌وڵه‌ت و ده‌سه‌اڵت شوێنێکی ئه‌وتۆی‬ ‫ب‌ه کورد نه‌درابێت‪ ،‬ل‌ه ئه‌ده‌بیات و فۆلکلۆری گه‌النی‬ ‫ناوچه‌دا شوێنێکی تایبه‌ت و دیار ب‌ه کوردان دراو‌ه هیچ‬ ‫سه‌رده‌مێک نه‌بوو‌ه ک‌ه شۆڕشگێڕانی دژب‌ه سیستمی‬ ‫ده‌سه‌اڵتداری و داگیرکاری به‌ڕێو‌ه نه‌بردبێت‪ .‬بۆی‌ه ده‌بێ‬

‫دژی داگیرکه‌ر بون به‌کار ده‌هێنران‪.‬‬ ‫دابڕانی ژن ل‌ه کۆمه‌ڵگا ره‌هه‌ندێکی تری ئه‌م بابه‌ته‌یه‌‪.‬‬ ‫ژن ل‌ه شۆڕشی کشتوکاڵی و سه‌رده‌می نیۆلۆتیکدا‬ ‫رۆڵ��ی سه‌ره‌کی هه‌بوو و به‌ڕێوه‌به‌ری کۆمه‌ڵگا بوو‪.‬‬ ‫به‌هۆی کاریگه‌ری سیستم و ته‌شه‌نه‌سه‌ندنی بیروبڕوای‬ ‫پیاوساالری ل‌ه سوچی ماڵه‌کاندا به‌ند کرا و بوو به‌‬ ‫موڵکی پیاو‪ .‬وێڕای ئه‌رکی ماڵداری و به‌خێوکردنی‬ ‫منداڵ وه‌ک کۆیله‌یه‌ک ل‌ه م �ه‌زرا و کێڵگه‌کاندا‬ ‫به‌کار ده‌هێنرا‪ .‬ئه‌وه‌ش وای کردوو‌ه ک‌ه نیوه‌ی کۆمه‌ڵگا‬ ‫بێ‌کاریگه‌ر بکرێ و کۆمه‌ڵگا له‌و هێز‌ه وات‌ه هێزی ژن‬ ‫بێبه‌ش بێت‪.‬‬ ‫کاریگه‌ری ئایین و به‌تایبه‌ت ئایینی ئیسالم ل‌ه سه‌ر‬ ‫کۆمه‌ڵگای کورد و فریودانی کورد ل‌ه الیه‌ن سیستمه‌وه‌‬ ‫و نه‌بوونی پ���ه‌روه‌رده‌‪ ،‬هه‌ستێکی به‌هێزی نه‌ته‌وه‌یی و‬ ‫زاڵبوونی هزری عه‌شیره‌یی له‌جیاتی هزری نه‌ته‌وه‌یی‬ ‫و زۆرێک ره‌هه‌ندی تر وه‌ک هۆکاری سه‌رنه‌که‌وتنی‬ ‫کوردان ل‌ه مێژوودا ده‌که‌ون‌ه به‌رچاو‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌مانه‌ش‬ ‫نابێ ئ �ه‌و راستی‌ه له‌بیر بکه‌ین ک�‌ه هیچ گه‌لێک‬ ‫هێنده‌ی ک��ورد روب���ه‌ڕوی داگیرکاری‪ ،‬ماڵ‌وێرانی و‬ ‫کۆمه‌ڵکوژی نه‌بۆته‌و‌ه و سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ش توانیویه‌تی‬ ‫ناسنام‌ه و ره‌سه‌نایه‌تی خۆی بپارێزێت؛ ده‌ست ل‌ه خاک‬ ‫و واڵتی خۆی هه‌ڵنه‌گرێت و ب‌ه بێ ماندووبوون و بێ‬ ‫ئه‌وه‌ی راده‌ستی گۆشاره‌کان بێت تێکۆشانی ئازادی درێژه‌‬ ‫پێ ب��دات‪ .‬ئ�ه‌وه‌ش نرخێکی گ�ه‌ور‌ه و وات��اداری مێژوی‬ ‫مرۆڤایه‌تی‌ه ک‌ه بزاڤی دیموکراتیکه‌کان ده‌بێ واتای پێ‬ ‫بده‌ن و ئه‌زمونی لێ وه‌رگرن‪.‬‬

‫پرسی چه‌تر‬ ‫پرسی چه‌تر‪ ،‬پانتاییه‌ک ‌ه (چه‌تر)‬ ‫بۆ گوزارشتکردنی رای ئێوه‌ی‬ ‫هاواڵتی ره‌خساندوو‌ه تا ئازادانه‌‬ ‫لێره‌و‌ه هه‌ر هه‌فت ‌ه و ل ‌ه سه‌ر‬ ‫پرسێکی گه‌رم بۆچوونی خۆتان‬ ‫بخه‌نه‌ڕوو‪.‬‬

‫››‬

‫‪...‬‬

‫پرسى ئه‌مجاره‌ى (چه‌تر)‪:‬‬ ‫چوار بڕیاره‌که‌ی سه‌رۆکی‬ ‫هه‌رێم له‌ (‪ )28‬ئاب‌دا‬ ‫تا چه‌ند ئه‌گه‌ری‬ ‫جێبه‌جێکردنی هه‌یه‌؟‬

‫ن����ورى ح �ه‌م �ه‌س��اڵ��ح ک��ۆک��ۆی��ی‪،‬‬ ‫هاواڵتیه‌کی هه‌ڵه‌بجه‌‪ :‬م��اوه‌ى‬ ‫ش���ه‌ش م��ان��گ �‌ه ک���وڕه‌ک���ه‌ى له‌‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان �ه‌ک��ان��ى هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫داگ��ی��راو‌ه وت��ى چ��اک��س��ازى چى‬ ‫ئ �ه‌و‌ه هه‌موى بۆ ئیعالمی‌ه ده‌نا‬ ‫س�ه‌رۆک با بڕیاره‌ک‌ه ته‌عمیم بکات به‌سه‌ر الیه‌ن و‬ ‫دام و ده‌زگاکاندا بۆ ئه‌وه‌ى جێبه‌جێ بکرێن‪ .‬کۆکۆیی‬ ‫وتیشى چاکسازى چى من نۆفیشه‌کم پێوه‌ی‌ه هێشتا‬ ‫ده‌چم‌ه دام و ده‌زگاکان ڕێزم لێ ناگرن‪.‬‬ ‫مامۆستا شه‌رافه‌ت حه‌مه‌ڕه‌حیم‪،‬‬ ‫مامۆستاى هونه‌ر ل‌ه خوێندنگه‌ى‬ ‫ش�ه‌پ��ۆل��ى ب��ن �ه‌ڕه‌ت��ى‪ :‬ه�ه‌م��و کات‬ ‫ئومێدمان ه�ه‌ب��و‌ه ب�‌ه بڕیاره‌کانى‬ ‫سه‌رۆکى هه‌رێم‪ .‬ده‌بێ دودڵ نه‌بین‬ ‫ل‌ه بڕیاره‌کان‪ .‬پێمان خۆش‌ه جێبه‌جێ‬ ‫بکرێن و ئه‌گه‌ر ئه‌و بڕیاران‌ه نه‌چن‌ه بوارى کرداریه‌وه‌‬ ‫متمانه‌مان ب‌ه یه‌کتر نامێنێت‪.‬‬ ‫مه‌حمود حه‌م‌ه سه‌عید‪ ،‬هاواڵتى‬ ‫خانه‌نشین‪ :‬ئێم‌ه ح �ه‌ز ده‌ک�ه‌ی��ن‬ ‫بارودۆخى هه‌رێم ئ��ارام بکرێته‌وه‌‬ ‫ت��اک��و ب���‌ه ئ���ارام���ی���ی���ه‌و‌ه ژی��ان��ى‬ ‫ڕۆژرانه‌مان بگوزه‌رێنین‪ .‬چونکه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر بڕیاره‌کانى سه‌رۆکى هه‌رێم‬ ‫جێبه‌جێ نه‌کرێن زه‌ره‌رمه‌ندى یه‌که‌م پارتى و یه‌کێتین‪.‬‬ ‫س���ی���روان ع���وم���ه‌ر‪ ،‬ه��ون�ه‌رم�ه‌ن��د‬ ‫دانیشتوى ش��ارى هه‌ڵه‌بجه‌‪ :‬ئه‌م‬ ‫ب��ڕی��اره‌ى سه‌رۆکى هه‌رێم کاتى‬ ‫ده‌وێت‪ .‬چونک‌ه بڕیاره‌ک‌ه ئاڵۆزى‬ ‫زۆرى پێو‌ه دیار‌ه و جێبه‌جێکردنى‬ ‫ش��ت��ی��ک��ى ئ���اس���ان ن��ی��ه‌‪ .‬ب�ه‌پ��ێ��ى‬ ‫کۆبونه‌وه‌کان وا ده‌رده‌که‌وێت ئه‌رێنی بێت ب‌ه مه‌رجێک‬ ‫گ��ی��راوه‌ک��ان ئ���ازاد بکرێن‪ .‬ب��ه‌داخ��ه‌و‌ه ه �ه‌ر کاتێک‬ ‫هه‌نگاوێک بۆ ئارامى نرابێت په‌رچه‌کردارى خراپ‬

‫به‌دوایدا هاتوه‌‪ .‬وه‌ک ئه‌وه‌ى ئاسۆس هه‌ردى و پێشتریش‬ ‫بینیمان ل‌ه چاالکوان درا‪ .‬ئه‌وه‌ش ده‌ستى حیزبه‌کانى‬ ‫له‌پشته‌‪ .‬به‌داخه‌و‌ه ئێستا مه‌ترسى کوردانى باشور و‬ ‫رۆژهه‌اڵتیش سه‌رى هه‌ڵداو‌ه ک‌ه پێویستى ب‌ه بڕیارى‬ ‫رونى سه‌رۆکى هه‌رێم هه‌ی‌ه به‌اڵم تا ئێستا سه‌رۆک‬ ‫بێ‌ده‌نگه‌‪.‬‬ ‫به‌شیر عه‌بدولکریم‪ ،‬مامۆستاى‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ى ئ���ێ���واران‪ :‬ئه‌رکێکى‬ ‫نیشتمانى ن�ه‌ت�ه‌وه‌ی��ی و ئاینییه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر س�ه‌رۆک��ى هه‌رێم بتوانێ‬ ‫ب���ڕی���اره‌ک���ه‌ى ج��ێ��ب�ه‌ج��ێ ب��ک��ات‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت ب‌ه پرۆژه‌که‌ى سه‌رۆکى‬ ‫هه‌رێم هه‌ر چه‌ند‌ه دره‌نگ‌ه به‌اڵم ده‌رگایه‌کی باش‌ه بۆ‬ ‫سه‌قامگیرى هه‌رێم و خاڵه‌کان له‌وانه‌ی‌ه جێبه‌جێ بکرێن‬ ‫ب‌ه مه‌رجێ ئیراد‌ه هه‌بێت بۆ جێبه‌جێکردنى‪ .‬بڕیاره‌که‌‬ ‫له‌ڕوى مادی و مه‌عنه‌ویه‌و‌ه رێخۆشکه‌ری وه‌رچه‌رخانه‌‬ ‫بۆ به‌ڕێوه‌بردنى ئیداره‌ى هه‌رێم‪ .‬زۆر جار به‌رپرسان باسیان‬ ‫ل‌ه چاکسازی کردو‌ه به‌اڵم ویستى سیاسى گرنگ‌ه بۆ‬ ‫جێبه‌جێکردنى بڕیاره‌که‌‪ .‬به‌رژه‌وه‌ندى تاکه‌که‌س زۆر جار‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندى گشتى زه‌وت کردوه‌‪ .‬ئه‌م بڕیاره‌ى سه‌رۆکى‬ ‫هه‌رێم ئه‌گه‌رجێبه‌جێ بکرێت فشارێکى سیاسى و‬ ‫نێوده‌وڵه‌تى له‌پشته‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫م��ح�ه‌م�ه‌د ح �ه‌س �ه‌ن‪ ،‬دوک���ان���دار‪:‬‬ ‫س�����ه‌رۆک�����ی ه�����ه‌رێ�����م ئ������ه‌داى‬ ‫س���ه‌رۆک���ای���ه‌ت���ى ب���‌ه ت����ه‌واوه‌ت����ى‬ ‫نه‌کردوه‌‪ .‬چونک‌ه ئه‌گه‌ر سه‌رۆک‬ ‫بیه‌وێت سه‌رۆکایه‌تى بکات‪ ،‬ده‌بێ‬ ‫زیاتر گرنگى ب‌ه کێشه‌ى هه‌رێم‬ ‫بدات نه‌ک ب‌ه حزب‪ ،‬به‌اڵم س�ه‌رۆک ب‌ه پێچه‌وانه‌وه‌‬ ‫کار ده‌کات‪ .‬وات‌ه زیاتر سه‌رۆکى پارتىی‌ه وه‌ک له‌وه‌ى‬ ‫سه‌رۆکى هه‌رێم بێت‪ .‬نابێ وا بزانێت ئه‌و کورسیه‌ى‬ ‫له‌سه‌رى دانیشتو‌ه تا قیامه‌ت چۆلى ناکات‪ .‬ئه‌گه‌ر ئه‌و‬ ‫سه‌رۆکى هه‌رێم بوای‌ه ده‌بوو کۆمه‌ڵێک یاسای به‌سودى‬ ‫کۆمه‌ڵگا ده‌رکردای‌ه نه‌ک ب‌ه ئاره‌زوى خۆى کار بکات‬

‫مۆز گورچیله‌ چاالک ده‌کات‬ ‫ئاماده‌کار‬

‫ئاشتی ئه‌حمه‌د‬ ‫ووشه‌ی مۆز (‪ )Banana‬ل ‌ه زاراوه‌ی مۆزاو‌ه وه‌رگیراوه‌ ک ‌ه‬ ‫زاراوه‌یه‌کی هندیه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها پێشی ده‌وترێت سێوی‬ ‫به‌هشت یاخود سێوی ئاده‌م یاخود دره‌ختی ئاده‌م‪.‬‬ ‫چونکه‌ هه‌ندیک بروایان وایه‌ ئه‌مه‌ ئه‌و‬ ‫میوه‌یه‌یه‌ ک ‌ه ل ‌ه ئاده‌م‌و حه‌وا قه‌ده‌غ ‌ه‬ ‫کراوه‌‪ .‬هه‌روه‌ها پێشی ده‌وترێت‬ ‫میوه‌ی دانایان‪ ،‬چونکه‌ فه‌یله‌سوف ‌ه‬ ‫هندییه‌کان له‌ سێبه‌ره‌که‌یدا‬ ‫به‌ره‌که‌یان‬ ‫داده‌نیشتن‌و‬ ‫ده‌خوارد‪.‬‬ ‫پێکهاته‌که‌ی‪:‬‬ ‫ئاو (‪ )%10،62‬پێک دێنێت‪،‬‬ ‫چه‌وری ‪ ،%1،15‬فۆسفات‬ ‫(‪ ،)%0،26‬پرۆتین (‪،)%3،55‬‬ ‫خوێیه‌ کانزاییه‌کان (‪ ،)1،60‬ریشاڵ‬ ‫(‪ ،)%1،15‬کاربۆهیدرات (‪ )%81،67‬زیاتر ل ‌ه (‪)32‬‬ ‫نیشاسته‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ڤیتامینه‌کانی ‪،A، D، H، B1 ،B12.‬‬ ‫‪ C‬تێدایه‌‬ ‫به‌کارهێنان‌و سووده‌ پزیشکییه‌کانی‪:‬‬ ‫ـ ڕێ‌ ل ‌ه ره‌ق بوونی خوێنبه‌ره‌کان ده‌گرێت‪.‬‬

‫ـ میزهێنه‌ره‌‌و به‌رد‌و لم الده‌بات‌و گورچیل ‌ه چاالک ده‌کات‪.‬‬ ‫ـ ده‌رکه‌وتوو‌ه ئه‌و هۆرمۆنانه‌ی ک ‌ه ل ‌ه مۆزدا هه‌ی ‌ه چاالکی‬ ‫کۆئوندامی ده‌مار ڕێک ده‌خات‪.‬‬ ‫ـ پێدانی مۆز به‌برده‌وامی به‌ منداڵ ڕووخۆش‌و له‌ش ساغیان‬ ‫ده‌کات‪.‬‬ ‫ـ سکچوون ناهێڵێت‪.‬‬ ‫ـ مۆز چاره‌سه‌ره‌ بۆ نه‌هێشتنی کرم‪.‬‬ ‫ـ به‌هۆی بوونی ڤیتامین ‪ C‬تیایدا هێز‬ ‫به‌خش ‌ه بۆ ماسولکه‌کان‪.‬‬ ‫ـ هه‌روه‌ها ڤیتامین ‪ B‬ده‌ماره‌کان‬ ‫ده‌پارێزێت‌و که‌م خوێنی ناهێڵێت‌و‬ ‫ته‌ندروستی‬ ‫هاوسه‌نگی‬ ‫ڕاده‌گرێت‪.‬‬ ‫ـ به‌هۆی بوونی ڤیتامین ‪A‬‬ ‫یارمه‌تی گه‌شه‌ ده‌دات‌و چاو‬ ‫به‌هێزده‌کات‪.‬‬ ‫ـ جووله‌ی مێشک‌و فه‌رمانه‌کانی چاالک‬ ‫ده‌کات به‌هۆی بوونی فۆسفۆر که‌ پێویسته‌ بۆ‬ ‫یادگه‌و پاراستنی‪.‬‬ ‫ـ سوودبه‌خش ‌ه بۆ زیادکردنی ژماره‌ی دڵۆپه‌کانی تۆو‪.‬‬ ‫ـ مۆز پێست نه‌رم‌و شل ده‌کات زیندویه‌تی‌و جوانی‬ ‫پێده‌به‌خشێت‪.‬‬ ‫ـ بوونی برێکی زۆر له‌ فۆسفۆر وا ده‌کات ددانه‌کان ل ‌ه‬ ‫کلۆربوون بپارێزێت‪.‬‬ ‫ـ مۆز زیاتر به‌مادده‌یه‌کی خۆراکی داده‌نرێت له‌وه‌ی مادده‌یه‌کی‬ ‫چاره‌سه‌ری ده‌رمان بێت‪.‬‬

‫ونبوون‬ ‫کارتی زانیاری (سه‌نه‌وییه‌کی) تاکسی (‪ )Sany‬به‌ ناوی عه‌لی حسێن کازم ون بووه‌‪ .‬هه‌ر که‌س‬ ‫دۆزییه‌وه‌ تکایه‌ بیهێنێته‌ نوسینگه‌ی رۆژنامه‌ی (چه‌تر) له‌ گردی عه‌لی ناجی به‌رامبه‌ر راگه‌یاندنی‬ ‫گشتی سلێمانی یان په‌یوه‌ندی بکات به‌م ژماره‌ ته‌له‌فۆنه‌وه‌‪07710299753 :‬‬

‫به‌کارهێنانی زۆری فه‌یس‌بوکیش باش نیه‌؛‬ ‫«خۆپه‌رستی و ناته‌واوی ده‌رونی»‬ ‫ئاماده‌کار‬

‫هێمن عه‌لی‬ ‫ئه‌و لێکۆڵینه‌وانه‌ی ک ‌ه ل ‌ه سااڵنی دواییدا ژماره‌یان زیاد‬ ‫بووه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ تاوتوێکردنی کاریگه‌ری به‌کارهێنانی‬ ‫تۆڕه‌کانی کۆمه‌اڵیه‌تی‪ ،‬له‌سه‌ر ره‌فتاری کۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫و مه‌عنه‌ویاتی مرۆڤه‌کان گه‌یشتۆته‌ ئه‌و ئه‌نجامه‌ی‬ ‫ک ‌ه به‌کارهێنانی زیاده‌ له‌حه‌دی ئه‌م راگه‌یاندنه‌ نوێیان ‌ه‬ ‫ده‌توانێ بێت ‌ه هۆکاری هه‌ڵسوکه‌وتی دژه‌کۆمه‌اڵیه‌تی‪،‬‬ ‫خۆپه‌رستی و کۆمه‌ڵێکی تر ل ‌ه ناته‌واوی و ده‌ره‌نجامی‬ ‫نێگه‌تیڤ له‌ نێوان به‌کارهێنه‌راندا‪.‬‬ ‫به‌ نوسینی ماڵپه‌ری ئه‌مریکی (‪ ،)Mashable‬له‌ سه‌ر‬ ‫بنه‌مای ئه‌و لێکۆڵینه‌وه‌ نوێیانه‌ی که‌ (لۆری رۆزن)‪،‬‬ ‫پرۆفیسۆری پیسکۆلۆژی ل ‌ه زانکۆی ده‌وڵه‌تی کالیفۆرنیا‬ ‫ئه‌نجام دراوه‌‪ ،‬به‌کارهێنانی زیاده‌ له‌حه‌دی فه‌یس‌بوک‪،‬‬ ‫ناته‌واوی ده‌رونی هه‌رزه‌کارانی لێ ده‌که‌وێته‌وه‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫لێکۆڵینه‌وه‌ له‌ سه‌ر بنه‌مای راپرسی و ئاماروه‌رگرتن‬ ‫ل ‌ه نێوان هه‌زار مێردمنداڵی بنه‌ماڵ ‌ه شارنشینه‌کان و‬ ‫تاوتوێکردنی ره‌فتاری (‪ )300‬هه‌رزه‌کار له‌ کاتی خوێندن‬ ‫و ئه‌نجامدانی کاروباری قوتابخانه‌ ئه‌نجام دراوه‌‪.‬‬ ‫چه‌ند خاڵ له‌ کاریگه‌ریه‌کانی به‌کارهێنانی فه‌یس بوک‬

‫بۆ هه‌رزه‌کاران له‌م لێکۆڵینه‌وه‌دا ئاماژه‌ی پێکراوه‌ بریتین‬ ‫له‌‪:‬‬ ‫ده‌رکه‌وتن و به‌هێزبوونی هه‌ستی خۆپه‌رستی‬ ‫‪ .1‬‬ ‫ل ‌ه نێوان ئه‌و هه‌رزه‌کارانه‌ی به‌رده‌وام فه‌یس‌بوک به‌کار‬ ‫ده‌هێنن‪.‬‬ ‫ده‌رکه‌وتنی ناته‌واوی ده‌رونی دیک ‌ه وه‌ک‬ ‫‪ .2‬‬ ‫ره‌فتاری دژه‌کۆمه‌اڵیه‌تی‪ ،‬جۆش و خرۆشی توند و‬ ‫ده‌مخراپی ل ‌ه نێوان ئه‌و هه‌رزه‌کارانه‌ی که‌ فه‌یس بوک‬ ‫زۆر به‌کار ده‌هێنن‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و هه‌رزه‌کارانه‌ی زیاده‌ له‌حه‌د‬ ‫‪ .3‬‬ ‫فه‌یس بوک و تۆڕه‌کانی تر و پرۆگرامه‌کانی کۆمپیوته‌ر‬ ‫وه‌ک یاری ڤیدیۆیی به‌کار ده‌هێنن‪ ،‬کاریگه‌ری هه‌بوو‌ه‬ ‫له‌ سه‌ر وه‌ک نه‌چوون بۆ قوتابخانه‌‪ ،‬زک ئێشه‌‪ ،‬کێشه‌ی‬ ‫خه‌و‪ ،‬خه‌مۆکی و نیگه‌رانی‪.‬‬ ‫وێڕای ئه‌مانه‌‪ ،‬ته‌واوی ئه‌نجامه‌کانی ئه‌م لێکۆڵینه‌وان ‌ه‬ ‫نێگه‌تیڤ نه‌بووه‌‪ .‬یه‌کێک له‌و خااڵنه‌ی ل ‌ه‬ ‫لێکۆڵینه‌وه‌کانی پرۆفیسۆر (روزن)دا هه‌بووه‌ ک ‌ه ناوی‬ ‫«هه‌ستی یه‌کگرتویی خه‌یاڵی» لێ نراوه‌‪ .‬به‌ وته‌ی‬ ‫ئه‌و‪ ،‬ئه‌م هه‌ستی عاتیفیه‌ خه‌یاڵیه‌ ده‌توانێ دز‌ه بکات ‌ه‬ ‫دونیای راستیه‌و‌ه و له‌ ژیانی رۆژانه‌دا به‌و هه‌سته‌و‌ه‬ ‫هه‌ڵسوکه‌وت بکه‌ن‪.‬‬

‫و یاسایه‌ک نه‌بێت بڵێ بۆچی وا ده‌که‌ى‪ .‬ده‌بێت سه‌رۆک‬ ‫یاسایه‌ک ده‌ربکات سه‌ره‌تا خۆى پێوه‌ى پابه‌ند بێت‪ .‬به‌دیل‬ ‫بۆ ئ�ه‌م ب��ارودۆخ �ه‌ش په‌ندوه‌رگرتن‌ه ل‌ه واڵتانى دراوس��ێ‪.‬‬ ‫ده‌بێت سه‌رۆک یان دیموکرات بێت یان دیکتاتۆر‪ .‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫دیموکراتیمان ب‌ه سه‌رۆکه‌و‌ه نه‌دیوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌کره‌م ب��ارام‪ ،‬کاسبکارێکی شارى‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‪ :‬ئه‌گه‌ر سه‌یرى بڕیاره‌کانى‬ ‫س�ه‌رۆک��ى هه‌رێم بکه‌ین (‪)%2‬ی��ان‬ ‫جێبه‌جێ نه‌کراون‪ .‬چونک‌ه ب‌ه ته‌نیایه‌‪.‬‬ ‫بڕیار‌ه حه‌سمیه‌کانى پێ نادرێت و من‬ ‫له‌سه‌داسه‌د ئومێدم به‌و چاکسازیانه‌ى‬ ‫سه‌رۆکى هه‌رێم نیه‌‪ .‬چونک‌ه پێشینه‌ى حکومه‌ته‌ک‌ه و ئه‌م‬ ‫واڵته‌مان له‌به‌رچاو‌ه ک‌ه نه‌یانتوانیو‌ه بڕیاره‌کان جێبه‌جێ‬ ‫بکه‌ن‪ .‬چونک‌ه ته‌نها خۆى بڕیارده‌رى ئه‌و کاره‌یه‌‪.‬‬ ‫که‌یوان محه‌مه‌دحسێن‪ ،‬خوێندکارى‬ ‫قۆناغى سێیه‌مى کۆلێژى وه‌رزشى‬ ‫زانکۆى سلیمانى‪ :‬بڕیاره‌کان دورن‬ ‫ل�‌ه راس��ت��ی‪ .‬چونک‌ه به‌رپرسه‌کان‬ ‫ل‌ه کات‌ه گرنگه‌کاندا کوردستانیان‬ ‫به‌جێهێشتوه‌؛ نه‌یانتوانیو‌ه ل�‌ه ناو‬ ‫کێشه‌کاندا بن و رێگای چاره‌سه‌ری بۆ بدۆزنه‌وه‌‪ .‬بۆ نمون ‌ه‬ ‫کاتى خۆپیشاندانه‌کان سه‌رۆک ل‌ه ئیتالیا بوو‪ ،‬له‌برى ئه‌وه‌ى‬ ‫له‌ناو ئێش و ئازارى میله‌ته‌که‌یدا بێت و چاره‌سه‌رى بکات‪.‬‬ ‫بۆی‌ه به‌م حاڵه‌و‌ه کارکردن زه‌حمه‌ته‌‪ .‬هه‌رکات سه‌رۆک‬ ‫ئه‌مرى ب‌ه چاک‌ه و نه‌هى کرد ل‌ه خراپ‌ه ئه‌و کات‌ه پرۆژه‌که‌ى‬ ‫سه‌ر ده‌گرێت‪.‬‬ ‫ب �ه‌ک��رح �ه‌م �ه‌س��دی��ق‪ ،‬پ���ارێ���زه‌ر‪ :‬ئ�ه‌و‬ ‫ک��اره‌ى س�ه‌رۆک��ى هه‌رێم ده‌رگ��ا ل ‌ه‬ ‫ب �ه‌رده‌م ئۆپۆزسیۆن وااڵ ده‌ک��ات بۆ‬ ‫گفتوگۆ‪ .‬سه‌رۆکى هه‌رێم ئه‌وه‌ى لێ‬ ‫چ��اوه‌ڕوان ده‌کرێت وه‌ک پیشاندانى‬ ‫حوسنى نیه‌ت‌ه و ئێم‌ه دڵخۆشین به‌و‬ ‫هه‌ڵوێسته‌ى‪ .‬هیوادارین کێشه‌کان‬ ‫چاره‌سه‌ر بکرێن و الیه‌نى جێبه‌جێکار بڕیاره‌کان جێبه‌جێ‬

‫هه‌مه‌ڕ ‌ه‌نگ‬ ‫ساڵی دووه‌م ژماره‌ ‪71‬‬ ‫دووشه‌ممه ‪2711/6/14 - 2011/9/5‬‬

‫‪19‬‬

‫بکات‪ .‬ئه‌گه‌ر به‌ڵێ بێ ئه‌و‌ه باش‌ه نه‌خێریش بێت ئه‌و کات ‌ه‬ ‫خراپ‌ه و بڕیارده‌رکردن گرنگ نی‌ه به‌ڵکو جێبه‌جێکردنی‬ ‫گرنگه‌‪.‬‬ ‫پشکۆ ح �ه‌م �ه‌ف �ه‌ره‌ج‪ ،‬چ��االک��وان��ى‬ ‫بوارى مافى مرۆڤ‪ :‬وه‌ک خۆیان‬ ‫ده‌ڵین ک��ردار شه‌رته‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫سه‌یرى ڕابردوی پرۆژه‌یاساکان بکه‌ین‬ ‫ده‌بینین جێبه‌جێ نه‌کراون‪ .‬باشترین‬ ‫نمونه‌ش لێدانى رۆژنامه‌نوس ئاسۆس‬ ‫هه‌ردی بوو دواى چه‌ند رۆژێک له‌‬ ‫بڕیاره‌که‌‪ .‬خه‌ڵکێک هه‌ی‌ه ره‌وشه‌ک‌ه ب‌ه ئاراسته‌یه‌کی دیک ‌ه‬ ‫ده‌بات‪ .‬ئه‌گه‌ر ئه‌مجاره‌ش ئه‌م بڕیاران‌ه جێبه‌جێ نه‌کرێن گاڵت ‌ه‬ ‫ب‌ه مه‌شاعیرى خه‌ڵک بکه‌ن ئه‌و‌ه خه‌ڵک لێیان راناوه‌ستێت‪.‬‬ ‫وری��ا حه‌مه‌که‌ریم‪ ،‬رۆژن��ام�ه‌ن��وس‪:‬‬ ‫پێم وای‌ه ئه‌م بڕیاران‌ه ته‌نها قه‌ڵه‌مى‬ ‫سه‌ر کاغه‌زن و هیچى تر‪.‬چونک ‌ه‬ ‫ئه‌و بڕیاران‌ه کاریان پێناکرێت‪ .‬له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ى ل‌ه به‌رژه‌وه‌ندى خه‌ڵکى کورد‬ ‫نی‌ه و ده‌س���ه‌اڵت ل�ه‌ق ده‌ب��ێ��ت‪ .‬بۆی ‌ه‬ ‫پێویست‌ه ئۆپۆزیسیۆن فشار بخات‌ه سه‌ر ده‌سه‌اڵت و بێده‌نگ‬ ‫نه‌بن ل‌ه جێبه‌جێکردنى بڕیاره‌کانى سه‌رۆکى هه‌رێم‪.‬‬

‫ئا‪ :‬یادگار ره‌ئوف‬

‫درێژه‌ی‪ ...‬ژێربه‌ژێر رێکه‌وتوون‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ رێکه‌وتنی سێ قۆڵی هه‌بوو‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم ئ �ه‌و سنورانه‌ کۆنترۆڵ ن�ه‌ده‌ک��را‪،‬‬ ‫ب�ه‌ ه�ه‌م��ان شێوه‌ پ�ه‌ک�ه‌ک�ه‌ش وای��ه‌ دی��اره‌‬ ‫په‌که‌که‌ هێزێکی شۆڕشگێڕه‌ و‌ هه‌موو‬ ‫کوردیش شانازی پێوه‌ ده‌ک��ات و خه‌بات‬ ‫ده‌کات بۆ به‌ده‌ستهێنانی مافی گه‌وره‌ترین‬ ‫پ���ارچ���ه‌ی ک���وردس���ت���ان‪ ،‬دروس�����ت ب��ون��ی‬ ‫په‌که‌که‌ ده‌رئه‌نجامه‌ ن�ه‌ک هۆکار ئه‌و‬ ‫ه��ێ��زه‌ ل �ه‌ ئه‌نجامی ت��ی��رۆری ده‌وڵ��ه‌ت��ه‌وه‌‬ ‫دروس���ت ب���ووه‌ ب��ۆ س �ه‌ر گه‌لێک ئه‌گه‌ر‬ ‫ئێستا په‌که‌که‌ وازیشبهێنێت یان چه‌ک‬ ‫دابنێت که‌ ناشیکات ئه‌وا حزبیتر دروست‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم ئه‌گه‌ر ئه‌و واڵتانه‌ بچن‬ ‫مافی کورد له‌و واڵتانه‌ بده‌ن وه‌ک لێره‌‬ ‫تاڕاده‌یه‌ک دراوه‌ ئه‌وکاته‌ ئۆتۆماتیکی‬ ‫که‌ هۆکاره‌کان نه‌مان ده‌رئه‌نجامه‌کانیش‬ ‫نامێنێت‪.‬‬ ‫پێموایه‌ ده‌بێت پارتی و یه‌کێتی له‌ جیاتی‬ ‫ئ�ه‌وه‌ی ئه‌و رۆڵه‌ ناشیرینه‌ ببینن ده‌توانن‬ ‫بڕۆن هه‌موو گوشاری خۆیان بخه‌نه‌ سه‌ر‬ ‫ئێران و تورکیا که‌ قه‌ناعه‌تیان پێبکه‌ن‬ ‫که‌ چ��اره‌س�ه‌ری کێشه‌که‌یان بکه‌ن‪ .‬ئه‌م‬ ‫رۆڵ �ه‌ ببینن باشتره‌ ن �ه‌ک رۆڵ��ی بردنی‬ ‫هێزی پێشمه‌رگه‌ بۆ سه‌ر سنور‪ ،‬ب��اوه‌ڕم‬ ‫وایه‌ ئه‌مجاره‌ ئه‌گه‌ر ئه‌وه‌ بکه‌ن ئه‌وه‌نده‌ی‬ ‫ده‌رئه‌نجامه‌کانی به‌سه‌ر خودی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫خۆیان و هه‌رێمه‌که‌وه‌ زیاتر ده‌بێت ئه‌وه‌نده‌‬ ‫به‌سه‌ر په‌که‌که‌وه‌ نابێت بۆیه‌ ئه‌مه‌ زۆرتر له‌‬ ‫ته‌ڵه‌یه‌ک ده‌چێت که‌ بۆخۆیانیان نابێته‌وه‌‪.‬‬ ‫چ���ه‌ت���ر‪ :‬ج��واڵن��دن��ی ه��ێ��زی پێشمه‌رگه‌‬ ‫راسته‌وخۆ عێراق په‌یوه‌ندیدار ده‌کات‪ ،‬ئێوه‌‬ ‫وه‌ک فراکسیۆنی گۆڕان له‌ گه‌ڕانه‌وه‌تاندا‬ ‫بۆ په‌رله‌مان باسی ده‌که‌ن یان نا؟‬ ‫ ئه‌وه‌ قسه‌یه‌کی پێشوه‌خته‌‪ ،‬هه‌ندێکیش‬‫حه‌ساسه‌ چونکه‌ له‌ رابردوودا خوێنڕشتنی‬

‫خه‌ڵکی سلێمانیمان باسکرد به‌ موهاته‌راتی‬ ‫راگه‌یاندن کۆمه‌ڵێک چه‌واشه‌ کاریان کرد‬ ‫ئه‌مه‌ش ئه‌گه‌رچی هێزی کوردی لێیه‌ و‬ ‫مه‌ترسی پێکدادان هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم تۆزێک‬ ‫بیرکردنه‌وه‌ی ده‌وێت و ئه‌وه‌ش ئه‌گه‌ر هه‌ر‬ ‫شتێک رووبدات ئه‌وا حکومه‌تی ناوه‌ندی‬ ‫تێوه‌ده‌گلێت‪ .‬به‌اڵم پێموایه‌ به‌و شێوه‌یه‌ داوا‬ ‫نه‌که‌ین به‌ڵکو داوا بکه‌ین حکومه‌ت ئه‌و‬ ‫بۆردومانانه‌ی تورکیا و ئێران بوه‌ستێت‪.‬‬ ‫چ�ه‌ت��ر‪ :‬ده‌ن��گ��ۆی ئ���ه‌وه‌ ه�ه‌ی�ه‌ تورکیا و‬ ‫ئ��ێ��ران ه��ێ��رش��ی س���ه‌رب���ازی ب��ک�ه‌ن�ه‌ س�ه‌ر‬ ‫هه‌رێمی کوردستان‪ ،‬ئه‌رکی حکومه‌ت و‬ ‫په‌رله‌مانی عێراقی چیه‌ له‌وباره‌یه‌وه‌؟‬ ‫ رۆڵێکی وا گ �ه‌وره‌ی نیه‌ که‌ خه‌ڵک‬‫چاوه‌ڕوانی دڵخۆشیان لێبکات له‌به‌ر دوو‬ ‫ه��ۆک��ار‪ ،‬ی�ه‌ک�ه‌م حکومه‌ت و په‌رله‌مان‬ ‫الوازن توانای رووبه‌ڕو بونه‌وه‌ی ناخۆشی‬ ‫نیه‌ ن �ه‌ک دوو واڵت��ی وا زلهێز‪ .‬دووه‌م‬ ‫پێکهاته‌ی حکومه‌ت و په‌رله‌مان پێکهاته‌ی‬ ‫تائیفیه‌ ئه‌م پێکهاته‌ تائیفیه‌ش به‌ تایبه‌تی‬ ‫دوو هێزی سونه‌ و شیعه‌ که‌ هه‌ر یه‌که‌یان‬ ‫وه‌الئیان هه‌یه‌ بۆ واڵتێک شیعه‌کان بۆ‬ ‫ئێران و سونه‌کانیش بۆ تورکیا ئه‌مانه‌‬ ‫ل �ه‌ جیاتی داک��ۆک��ی ل �ه‌ ع��ێ��راق بکه‌ن‬ ‫ئ�ه‌گ�ه‌رچ��ی به‌شێوه‌یه‌کی راس��ت�ه‌وخ��ۆش‬ ‫نه‌بێت به‌رگری له‌ به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانی ئه‌و‬ ‫دوو واڵت �ه‌ ده‌ک���ه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ م��ن ئ�ه‌وه‌ن��ده‌ی‬ ‫ئاگاداری پێکهاته‌ی په‌رله‌مانم‪ ،‬چونکه‌‬ ‫ل �ه‌ ح��ک��وم�ه‌ت ب �ه‌ش��دار نین ه �ه‌ر چه‌نده‌‬ ‫جیاوازیه‌کی ئه‌وتۆی نیه‌ خه‌ڵک نابێت‬ ‫چ���اوه‌ڕوان���ی شتێکی وا گ���ه‌وره‌ ب��ن له‌‬ ‫حکومه‌ت و په‌رله‌مانی عێراق‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬له‌ کاتی ده‌رکه‌وتنی په‌یوه‌ندیه‌کانی‬ ‫حکومه‌تی عێراقی ب��ۆ ئ �ه‌و واڵت��ان�ه‌ به‌‬ ‫شێوه‌یه‌کی راسته‌وخۆ‪ ،‬وه‌ک فراکسیۆنی‬

‫گۆڕان هه‌ڵوێستان چی ده‌بێت؟‬ ‫ ئه‌وه‌ به‌ ئاسانی ده‌رناکه‌وێت چونکه‌ زۆر‬‫به‌ شاراوه‌یی ده‌یکه‌ن‪ ،‬هاوکاری پێده‌چێت‬ ‫ل �ه‌و چ��وارچ��ێ��وه‌ی �ه‌دا بێت ک�ه‌ حکومه‌ت‬ ‫نه‌هێڵێت په‌رله‌مان بڕیارێک ده‌ربکات یان‬ ‫ئاسته‌نگ دروس��ت بکات یان بڕیاره‌کان‬ ‫جێبه‌جێ ن �ه‌ک��ات وه‌ک ل �ه‌ پێشتر له‌‬ ‫شته‌کانیتر کردویانه‌‪ ،‬خۆ ئه‌وان ناڵێن ئێمه‌‬ ‫هاوکاری ده‌که‌ین‪.‬‬ ‫چ�ه‌ت��ر‪ :‬شتێک نه‌متوانیبێت پرسیاری‬ ‫له‌باره‌وه‌ بکه‌م بته‌وێت بیڵێیت؟‬ ‫ دواجار ده‌ڵێم هه‌ر هه‌ڕه‌شه‌یه‌ک له‌سه‌ر‬‫ه �ه‌رێ��م هه‌بێت ه��ۆک��اره‌ک �ه‌ی ه��ۆک��اری‬ ‫ناوخۆییه‌‪ ،‬شێوازی حکومڕانێتی ئه‌م دوو‬ ‫حزبه‌ وای��ک��ردووه‌ ه�ه‌ر ک�ه‌س به‌ ئاسانی‬ ‫بتوانێت ه �ه‌ڕه‌ش �ه‌ ب��ۆ س �ه‌ر ئ �ه‌م هه‌رێمه‌‬ ‫دروست بکات‪ ،‬دواجار ده‌ڵێم سیسته‌مێک‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ بچوک بێت‪ ،‬به‌اڵم دیموکرات‬ ‫بێت و ده‌وڵه‌تی یاسا دروست بکات ئه‌وه‌‬ ‫خ�ه‌ت�ه‌ره‌ک��ان��ی ده‌وروب����ه‌ر هیچ نیه‌ بۆی‬ ‫باشترین نمونه‌ش ئیسرائیله‌‪ ،‬ده‌وڵه‌ته‌که‌ش‬ ‫چه‌ند به‌ هێزیش بێت و دوژمنه‌کانیشت‬ ‫چه‌ند بچوک بن تۆ دیموکرات نه‌بیت‬ ‫ئه‌وا خۆتیان بۆ ناگریت به‌ نمونه‌ش لیبیا‬ ‫و میسر و ئه‌وه‌ سوریا و ئه‌و واڵتانه‌مان‬ ‫بینی‪ ،‬من دڵنیات ده‌که‌مه‌وه‌ ئه‌م شێوازه‌ی‬ ‫ئه‌م دوو حزبه‌ حوکمڕانێتی پێده‌که‌ن به‌سه‌ر‬ ‫چ��ووه‌ و ناتوانێت ئ�ه‌م کوردستانه‌ ب�ه‌ره‌و‬ ‫که‌ناری ئارام به‌رێت ئێستا کاتیش به‌سه‌ر‬ ‫نه‌چووه‌ ئێمه‌ ئه‌گه‌ر ناوماڵی خۆمان به‌‬ ‫ک��رداری رێکبخه‌ینه‌وه‌ سیسته‌مه‌که‌مان‬ ‫چاک ک��رده‌وه‌ ئه‌وا چه‌ند خه‌ته‌ر هه‌بێت‬ ‫رووبه‌ڕویان ده‌بینه‌وه‌‪.‬‬

‫کاریکاتێری هه‌فته‌‬

‫‪Be ciyawaziyekanewe le jêr Çetir da kodebînewe‬‬ ‫ژماره‌ی متمان ‌ه‬ ‫خاوه‌ن ئیمتیاز‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‬ ‫دیزاین‬ ‫باڵوکردنه‌وه‬ ‫‌راوێژکاری یاسایی‬ ‫ناونیشان‬

‫‪212‬‬ ‫که‌مال حه‌سه‌ن حه‌مه ره‌زا‬ ‫کاروان ساالر‬ ‫ته‌حسین تۆفیق‬ ‫کۆمپانیای نێوه‌ند‬ ‫سیروان ئه‌حمه‌د حامد‬ ‫سلێمانی گه‌ڕه‌کی عه‌لی ناجی‌‬ ‫‪07710299753 - 07480179510‬‬ ‫‪cetir2010@gmail.com‬‬ ‫‪cetir2010@yahoo.com‬‬

‫‪WWW.Chatrpress.com‬‬

‫هونه‌رمه‌ندان ره‌خنه‌ له‌وان ‌ه‬ ‫ده‌گرن به‌ناوی ستایلى نوێوه‌‪،‬‬ ‫هونه‌رى کوردى‬ ‫ده‌شێوێنن ‌‪...‬ل‪11‬‬ ‫‪2711/6/14‬‬

‫‪Be ciyawaziyekanewe le jêr Çetir da kodebînewe‬‬

‫‪No: (71) Mo.5/9/2011-‬‬

‫ریکالم‬

‫دوو مانگی داهاتوو‬ ‫سه‌نگی مه‌حه‌ک ‌ه بۆ کورد‬

‫ئێستا له‌بازاڕدایه‌‬

‫ریکالم‬

‫کاروان ساالر س���ه‌ره‌ت���اک���ان���ی ش �ه‌پ��ۆل � ‌ه‬ ‫به‌رفراوانه‌که‌ی گۆڕانکاری‬ ‫ل‌ه واڵتانی عه‌ره‌بی و رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاستدا‬ ‫ئه‌وه‌مان بۆ روون ده‌کاته‌و‌ه و ده‌خات‌ه ڕوو که‌‬ ‫ناکرێ پرسی ک��ورد ل‌ه ه�ه‌رچ��وار پارچه‌ی‬ ‫کوردستاندا وه‌ک ئه‌وه‌ی چه‌ندین ساڵ‌ه هه‌یه‌‬ ‫بمێنێته‌و‌ه و ته‌کانێک به‌خۆیه‌و‌ه نه‌بینێت‪ ،‬ئێستا‬ ‫له‌الیه‌ک ل‌ه رۆژئ��اوای کوردستان و سوریا‬ ‫سه‌رهه‌ڵدان هه‌ی‌ه و دوورنیی‌ه ل‌ه ماوه‌یه‌کیتری‬ ‫نزیکدا پرسی کورد له‌و پارچه‌یه‌ی کوردستان‬ ‫گۆڕانکارییه‌کی ریشه‌یی به‌خۆیه‌و‌ه نه‌بینێت‪...‬‬ ‫ل���‌ه الی �ه‌ک��ی��ت��ری��ش �ه‌و‌ه پ���اش چ �ه‌ن��د م��ان��گ‬ ‫تۆببارانکردنی سنووره‌کان له‌الیه‌ن دوو ده‌وڵه‌تی‬ ‫داگیرکاری تورکیا و ئێرانه‌و‌ه ئێستا ده‌یانه‌وێت‬ ‫جارێکیتر شانس‌ه هه‌رده‌م شکست خواردوه‌که‌ی‬ ‫خۆیان تاقی بکه‌نه‌و‌ه و جارێکیتر رق و کینه‌ی‬ ‫خۆیان له‌گه‌ڵ چیا سه‌رکه‌شه‌کانی قه‌ندیل‬ ‫تاقی بکه‌نه‌و‌ه و ب‌ه گوێره‌ی لێکدانه‌وه‌کانیش‬ ‫وا پێده‌چێت ئه‌مجار‌ه تورکیا و ئێران و هه‌ندێ‬ ‫ده‌وڵه‌ت و الیه‌نیتر پرۆتۆکۆڵی توندوتۆڵتریان‬ ‫ل‌ه نێواندا هه‌بێت و ب‌ه حسابی خۆشیان نیازیان‬ ‫وای���‌ه ئ�ه‌م��ج��ار‌ه ش��ۆڕش��گ��ێ��ڕان��ی پ�ه‌ک�ه‌ک�‌ه و‬ ‫په‌ژاک ب‌ه یه‌کجاری ل‌ه قه‌ندیل هه‌ڵبکه‌نن‪.‬‬ ‫ئ�ه‌وه‌ی له‌م سه‌روبه‌نده‌دا گرنگ‌ه باس بکرێت‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ه ده‌بێت هه‌ڵوێستی الیه‌ن‌ه کوردییه‌کان‬ ‫ب �‌ه ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن و ده‌س���ه‌اڵت���ه‌و‌ه چ��ی بێت؟‬ ‫ده‌ب��ێ��ت چیبکه‌ن ب��اش�ه‌؟ ل �ه‌س �ه‌ره‌ت��ای ده‌س��ت‬ ‫پ��ێ��ک��ردن�ه‌وه‌ی ب��ۆردوم��ان�ه‌ک��ان��ی ئه‌مجاره‌ی‬ ‫س��ن��وری ب���اش���ووری ک��وردس��ت��ان به‌گشتی‬ ‫هه‌ڵوێستی الیه‌نه‌کان و به‌تایبه‌ت جه‌ماوه‌ری‬ ‫باشووری کوردستان هه‌ڵوێستێکی باش بوو‬ ‫به‌تایبه‌ت دوای کۆمه‌ڵکوژییه‌که‌ی (‪)21‬‬ ‫ی ئ��اب ک‌ه ب��وو‌ه ه��ۆی گیان له‌ده‌ستدانی‬ ‫ح �ه‌وت هاواڵتی مه‌ده‌نی ی�ه‌ک خێزان‪ ،‬که‌‬ ‫گه‌لی کورد به‌گشتی و باشوور به‌تایبه‌تی‬ ‫وه‌اڵمێکی شایسته‌ی ئه‌و هێرش‌ه هۆڤانه‌یه‌ی‬ ‫دای �ه‌وه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم ئ �ه‌وه‌ی ت��اڕاده‌ی�ه‌ک له‌ئێستادا‬ ‫ب�ه‌الم��ان�ه‌و‌ه مه‌ترسیی‌ه ئ �ه‌و جموجوڵه‌ی ئه‌م‬ ‫دواییه‌ی هێزه‌چه‌کداره‌کانی یه‌کێتی و پارتییه‌‬ ‫ک‌ه باس له‌و‌ه ده‌کرێت ببرێن‌ه سه‌ر سنور گوایه‌‬ ‫بۆ پاراستنی خه‌ڵکی مه‌ده‌نی گونده‌کان؟!‬ ‫ک‌ه ئه‌م‌ه بۆ خۆی جێگه‌ی پرسیاره‌؟ ئه‌گه‌ر‬ ‫مه‌به‌ست پاراستنی خه‌ڵک‌ه ئایا ئه‌و هێزانه‌‬ ‫ده‌توانن بیانپارێزن؟ چونک‌ه هه‌میش‌ه په‌یامی‬ ‫به‌رپرسانی هه‌رێم ئه‌و‌ه بوو‌ه ک‌ه ئه‌وان ناتوانن‬ ‫رووبه‌ڕوی تورکیا و ئێران ببنه‌وه‌‪...‬‬ ‫ل��ێ��ره‌و‌ه خوازیارین به‌رپرسانی هه‌رێم ل‌ه دوو‬ ‫مانگی داه��ات��وودا دان به‌خۆیاندا بگرن و‬ ‫نه‌چن‌ه به‌ره‌ی دوژمن به‌گه‌لی کورد و ئه‌گه‌ر‬ ‫ئاماده‌نین بچن‌ه ی�ه‌ک سه‌نگه‌ره‌و‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫براکانیان ل‌ه قه‌ندیل و هه‌وڵی هێورکردنه‌و‌ه و‬ ‫چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌ک‌ه ناده‌ن‪ ،‬ئه‌وا با نه‌بنه‌‬ ‫پشتیوانی داگیرکه‌ران‪ ،‬چونک‌ه هه‌رچی ئێرانه‌‬ ‫هه‌مووان ده‌زانین په‌له‌قاژه‌ی مه‌رگیه‌تی و له‌‬ ‫کاتی نزیک ب��وون�ه‌وه‌ی مه‌رگیشدا رژێمی‬ ‫دیکتاتۆر په‌نا بۆ هه‌موو رێگه‌یه‌ک ده‌بات بۆ‬ ‫مانه‌وه‌ی خۆی‪ ،‬تورکیاش بۆ ئه‌وه‌ی حوکمی‬ ‫خ��ۆب�ه‌ڕێ��وه‌ب�ه‌ری گه‌لی ک��ورد ل‌ه باکووری‬ ‫ک��وردس��ت��ان س�ه‌رک�ه‌وت��وو نه‌بێت و ک��ورد له‌‬ ‫پارچه‌کانیتر نه‌بن‌ه کیانێکی سه‌ربه‌خۆ ئه‌وا‬ ‫ئاماده‌ی‌ه هه‌ر شتێکی له‌ده‌ستی بێت بیکات‪.‬‬ ‫ب �‌ه ک��ورت��ی ئ���ه‌م خ��ۆ گ��ی��ڤ ک��ردن �ه‌وه‌ی �ه‌ی‬ ‫ئێستای ئێران و تورکیا هه‌رچۆن بیهێنیت و‬ ‫بیبه‌یت و لێکی بده‌یته‌و‌ه زه‌حمه‌ت‌ه دوو مانگیتر‬ ‫بخایه‌نێت‪ ،‬چونک‌ه دوو مانگیتر کێشه‌ی سوریا‬ ‫ده‌رده‌ک�ه‌وێ��ت ب‌ه چ ئاراسته‌یه‌کدا ده‌ڕوات و‬ ‫پێده‌چێت کێشه‌ی کوردیش هه‌نگاو بنێت بۆ‬ ‫پێشه‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌کیتره‌و‌ه ئه‌گه‌ر ئه‌مجاره‌ش وه‌ک‬ ‫و جاره‌کانیتر هێزی گه‌ریال به‌رخۆدان بکات‬ ‫و بتوانێت رووب���ه‌ڕوی هێرشکاران ببێته‌و‌ه و‬ ‫ئیراده‌ی رابردووش سه‌لماندویه‌تی ک‌ه ده‌توانێت‬ ‫ئه‌و‌ه بکات‪ ،‬ئه‌وا وه‌رزی سه‌رما و زستان دێت‬ ‫و ئه‌و کاته‌ش ئێران و تورکیا هێزی شه‌ڕی‬ ‫سه‌رمایان نیی‌ه و جارێکیتر تێک ده‌شکێن‬ ‫و ب�ه‌م تێک شکانه‌شیان تێکشکانی هه‌تا‬ ‫هه‌تاییانه‌‪ ،‬چونک‌ه ئیدی قه‌یرانی ئێران قوڵ‬ ‫ده‌ب��ێ��ت�ه‌و‌ه و جارێکیتر ده‌رف �ه‌ت��ی یه‌کڕیزی‬ ‫تورکیا و ئێران نامێنێت‪ .‬بۆی‌ه به‌بڕوای من‬ ‫دوو مانگی داهاتوو بۆ گه‌لی کورد سه‌نگی‬ ‫مه‌حه‌ک‌ه بۆ سه‌رکه‌وتن و شکست‪.‬‬