ریکالم
ب ه جیاوازییه‌کانه‌وه له‌ژێر چه‌تردا کۆده‌بینه‌و‌ه
نوێنه‌ری(:)PYD
نرخ 750 :دینار
نه‌له‌گه‌ڵ مانه‌وه‌ی ئه‌سه‌دین و نه
له‌گه‌ڵ هه‌ڵگرتنی چه‌کداین ژمار ه 82
درێژ ه بۆ ل7-6 ساڵی دووه‌م
رۆژنامه‌یه‌کی گشتی هه‌فتانه‌یه ،کۆمپانیای چه‌تر ده‌ریده‌کات
دووشه‌ممه 2011/11/28
WWW.Chatrpress.com
نرخی()750دینار
(7ی سه‌رماوه‌زی )2711
رێگ ه نادرێت به‌دواداچوون بۆ زیندان ه نهێنییه‌کان بکرێت تایبه‌ت ب ه چه‌تر به گوێره‌ی وته‌ی چه‌ند شایه‌تحاڵێک له قه‌زای شه‌قاڵوه
و ده‌وروبه‌ری زیندانی نهێنی ههیه و وه‌زاره‌تی ناخۆش بێ ئاگایی خۆی له‌و باره‌وه نیشان ده‌دات و په‌رله‌مانتارێکیش
رایده‌گه‌یه‌نێت :رێگه‌مان لێگیراوه ده‌ک��ات ک ه زیندانی نهێنی له هه‌رێمی کوردستان و له سنوری ده‌سه‌اڵتی پارتی بچینه ئه‌و زیندانانه. سه‌رگوڵ ق�ه‌ره‌داغ��ی ،ئه‌ندامی لێژنه‌ی ههیه. مافی مرۆڤ له په‌رله‌مانی کوردستان الی خۆشیه‌وه ک���اروان ساڵح ئه‌ندامی له لێدوانێکدا بۆ (چه‌تر) ئاماژه بۆ ئهوه لیژنه‌ی ناوخۆ له په‌رله‌مانی کوردستان
رایگه‌یاند :به هۆی هه‌بوونی زیندانی ناوخۆی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان نهێنی سه‌ردانی چه‌ند ناوچه‌یه‌کمان کردوه ،رایده‌گه‌یه‌نێت وه‌زاره‌ت�ه‌ک�هی��ان ئاگاداری به‌اڵم رێگه نه‌دراوه به‌دواداچونه‌کانمان ب ه هیچ زیندانێکی نهێنی نیه له هه‌رێمی کوردستان. ته‌واوی به ئه‌نجام بگه‌یه‌نین. ل���ه ب���ه‌رام���ب���ه‌ردا ب��ری��ک��اری وه‌زاره‌ت�����ی درێژه بۆ ل3
«ته‌نیا به رواڵه‌ت ئۆپۆزسیۆن له ده‌ره‌وه‌ى ده‌سه‌اڵته»
که‌مال میراوده‌لى :ئۆپۆزسیۆن ده‌سه‌اڵتى گه‌نده‌ڵ و سیستمى کۆیالیه‌تى موچه‌ى به‌هێز کرد تایبه‌ت ب ه چه‌تر
له چاوپێکه‌وتنێکى (چه‌تر)دا د.که‌مال میراوده‌لى نوسه‌ر و روناکبیر ،باس لهوه ده‌کات ،که مه‌ترسى ئهوه ههیه ئۆپۆزسیۆن زیاتر ببێته به‌هێزکه‌رى سیستمى گه‌نده‌ڵ و تاوانکار له هه‌رێمى کوردستان ،ئه‌وه‌ش ده‌خاته‌ڕوو، که ده‌سه‌اڵت بێده‌نگن به‌رامبه‌ر چه‌وساندنه‌وه‌ى گه‌لى کورد له به‌شه‌کانى ترى کوردستان.
میراوده‌لى له چاوپێکه‌وتنه‌که‌دا باس ل ه گۆڕانکارییه‌کانى رۆژهه‌اڵتى ناوه‌ڕاست
و ره‌وشى لیبیا و میسر و سوریا ده‌کات و ده‌ستێوه‌ردانه‌کانى ناتۆ و رۆئ��اواش ل�ه ن��اچ�ه‌ک�ه‌دا ده‌خ���ات���ه‌ڕوو ،ئ��ام��اژه بۆ ئ�هوه ده‌ک��ات :له هیچ کاتێکدا نه له راب����ردوودا ،نه له ئێستادا ،رۆژئ���اوا و ئه‌مریکا ب��ۆ واڵت��ان��ى جیهانى س��ێ و ههر واڵت��ێ ده‌سه‌اڵتیان به‌سه‌ردا بڕوا، که‌سانى دیموکرات و زانا و ده‌سپاکیان ناوێ... ئه‌و له‌سه‌ر ره‌وشى هه‌رێمى کوردستانیش قسه ده‌کات و ره‌خنه‌ى توند له ئۆپۆزسیۆن ده‌گ���رێ���ت و ده‌ڵ���ێ���ت« :ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن خۆپیشاندانیشى وه‌ک تاقه هه‌ناسه‌یه‌کى خه‌ڵک دژى تاوانکارى و سته‌مى سیستم
دۆسیه‌ی تایبه‌ت به ساڵیادی()pkk
گۆنا سه‌عید:
کوشت .ئۆپۆزسیۆن نه‌ک ته‌نیا پشتى له شه‌قام کرد ،پشتى شه‌قامى شکاند». که‌مال میراوده‌لى ،که له هه‌ڵبژاردنه‌کاندا رکابه‌رى سه‌ره‌کى مه‌سعود بارزانى بوو بۆ سه‌رۆکى هه‌رێم ،ره‌خنه له بارزانیش ده‌گ��رێ��ت و ده‌ڵ��ێ��ت« :س �ه‌رۆک��ى هه‌رێم ئه‌گه‌ر راس��ت بکات چاکسازى بکات ده‌ب��ێ له خ��ۆی�هوه ده‌س��ت پێبکا ،ده‌بێ پێمان بڵێ سه‌رۆکایه‌تى هه‌رێم چییه؟ کێیه؟ له ک��وێ داده‌نیشێ؟ بودجه و موچه‌ى چهنده؟ به کام ده‌ستوور و یاسا ده‌ج��وڵ��ێ��ت�هوه؟ ه�ه‌م��وو چاکسازییه‌کان ساخته‌ن و هیج بۆ خه‌ڵک ن�ه‌ک��راوه و سیستمه‌که هه‌روا حزبیى و بنه‌ماڵه‌ییه».
ههر له‌سه‌ر ده‌سه‌اڵت ،ئه‌وه‌ش ده‌خاته‌ڕوو: «س �ه‌ران��ى ک��ورد ته‌ماحى ده‌س���ه‌اڵت و ده‌وڵ�ه‌م�ه‌ن��د ب��وون چ��او و دڵ و عه‌قڵى کوێر کردوون و عیبره‌ت نه له ئاشبه‌تاڵى ک��ۆن و ن�ه ل�ه چ��اره‌ن��ووس��ى س���ه‌ددام و قه‌زافییه‌کان وه‌رن��اگ��رن .ن�ه هه‌ست و ویژدانێکیان به‌رامبه‌ر نه‌ته‌وه‌ى خۆیان ه �هی �ه ،ل �ه‌گ �ه‌ڵ ئ��ه‌و ه �ه‌م��وو ب��ودج �ه و ده‌رفه‌ته گه‌ورانه‌ى ههیه ،که‌چى له دواى رووخ��ان��ى س �ه‌ددام �هوه ره‌وش��ى گه‌نده‌ڵى و ج��ی��اوازى و ن���ادادپ���ه‌روه‌رى و گرفته ک��ۆم�ه‌اڵی�ه‌ت��ی��ی�ه ک��وش��ن��ده‌ک��ان خراپتر بوون». درێژه بۆ ل5
محه‌مه‌دی مه‌ال که‌ریم:
کورته‌یه‌ک له مێژووه‌که‌ی و رووبه‌ڕوبونه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ کۆسپ و ته‌گه‌ره‌کان... درێژ ه بۆ ل12
درێژ ه بۆ ل11-10
( )90ملیار دیناری ناوچه
«دراماکان هۆکارى زیادبوونى
باڵوکراوه‌ی نوێ
زیانلێکه‌وتوه‌کان دیار نامێنێت
خۆکوشتنن»
ه په‌رتوکخانه‌کاندایه ئێستا ل
سیستمی سیاسی له‌سه‌ر
بنه‌مای عه‌قڵییه‌تی پیاوساالری دامه‌زراوه
چه‌تر -گۆڤار عوسمان
ئه‌ندامێکى په‌رله‌مانى کوردستان ئاشکرایده‌کات ،بڕى 90ملیار دینارى ته‌رخانکراو بۆ قه‌زا و ناحی ه زیانلێکه‌وتوه‌کان ل ه بودجه‌ى ئه‌مساڵى حکومه‌تى هه‌رێم دیار نیه و ئه‌و پاره‌ی ه تا ئێستا بۆ ئه‌و ناوچان ه خه‌رجنه‌کراوه ،پێشیوای ه رێگرى سه‌ره‌کى ل ه چاودێریکردنى حکومه‌ت سه‌رۆکایه‌تى په‌رله‌مانه.
سه‌رهه‌نگ فه‌ره‌ج ،ئه‌ندامى لیژنه‌ى خ��زم �ه‌ت��گ��وزاری �ه‌ک��ان��ى ش���اره‌وان���ى و گواستنه‌وه و گه‌یاندن و گه‌شتوگوزار له په‌رله‌مانى کوردستان ،رایگه‌یاند: ل���ه ب����ڕگ����هى()3ى م�����اده‌ى ()3ى بودجه‌ى ئه‌مساڵ ()2011دا هاتوه، ب���ڕى( )100ملیار دینار بۆ ق�ه‌زا و ناحیه زیانلێکه‌وتوه‌کان ته‌رخانکراوه، ئه‌و بڕه پاره‌یه‌ش بۆ پاڵپشتیکردنى پ��رۆژه‌ک��ان��ی��ان�ه ت��ا پ���رۆژه‌ى زیاتریان ب���ۆ ب���ک���رێ���ت ،ب�����ه‌اڵم پ����اش ئ����ه‌وه‌ى به‌دواداچونمان کرد بۆمان ده‌رکه‌وت ئ����ه‌وه‌ى ت �ه‌رخ��ان��ک��راوه ت�ه‌ن��ه��ا ()10 ملیار دیناره ،که پێنج ملیاریان بۆ هه‌ڵه‌بجه‌یه و پێنج ملیاریشیان بۆ قه‌اڵدزێیه )90( ،ملیاره‌که‌ى تریش دیار نیه. وتیشی :م��اوه‌ى ( )20رۆژ ده‌بێت
درێژ ه بۆ ل8
له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته پرسیارێکم ئاراسته‌ى وه‌زیرى دارایى کردوه ،به‌اڵم تا ئێستا وه‌اڵمم نه‌دراوه‌ته‌وه ،له‌کاتێکدا ده‌بێت له ماوه‌ى ( )15رۆژدا وه‌اڵم بدرێته‌وه. ئ �ه‌و په‌رله‌مانتاره ئاشکراشیکرد: ه���ه‌ف���ت���هى داه����ات����وو ی��اداش��ت��ێ��ک ئ��اراس��ت�هى س�ه‌رۆک��ای�ه‌ت��ى په‌رله‌مان ده‌که‌م و به پێى په‌یڕه‌وى ناوخۆ داواى ئاماده‌بونى وه‌زیرى دارایى ده‌که‌ین له په‌رله‌مان ،بۆ پێدانى رونکردنه‌وه ل ه سه‌ر ئه‌و ( )90ملیار دیناره‌ی دیار نیه. ئ�����ام�����اژه‌ى ب�����ه‌وه‌ش�����دا ،ک��ێ��ش �هى سه‌ره‌کى په‌رله‌مانتاران ئهوهیه ک ه پرسیاره‌کانیان ئاراسته ده‌که‌ن ،وه‌اڵم نادرێنه‌وه یاخود پرسیاره‌کان دره‌نگ ده‌گه‌یه‌نرێت ،ئه‌وه‌ش ته‌واو پێچه‌وانه‌ى ئه‌و قسانه‌یه که سه‌رۆکى په‌رله‌مان ده‌ڵێت په‌رله‌مانتاران به‌دواداچون بۆ کاره‌کانى حکومه‌ت ناکه‌ن ،چونک ه رێگرى سه‌ره‌کى له چاودێریکردنى حکومه‌ت سه‌رۆکایه‌تى په‌رله‌مانه. سه‌رهه‌نگ ف��ه‌ره‌ج به‌پێویستیشی زانی په‌رله‌مان الیه‌نى چاودێرکردنى خۆى به‌سه‌ر کاره‌کانى حکومهتهوه ب�هه��ێ��ز ب��ک��ات ،ب��ۆ ئ����ه‌وه‌ى جێگه‌ى پاراستنى به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانى خه‌ڵک بێت ،نه‌ک به‌رژه‌وه‌ندى حزبێک یان الیه‌نێکى سیاسی.
سلێمانى -دانا به‌رزنجى
له توێژینه‌وه‌یه‌کى زانستى مه‌یدانیدا که له‌الیه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى به‌دواداچوونى توندوتیژى دژ به ژنانه‌وه له شارى سلێمانى ئه‌نجامدراوه له‌سه‌ر خۆکوشتن ،زۆرینه‌ى به‌شداربوان بۆچونیان وایه «زنجیره دراماکان له ته‌له‌فزیۆنه‌کاندا هۆکارى زیادبوونى خۆکوشتنن».
توێژینه‌وه مه‌یدانییه‌که له سیمینارێکدا دوێنێ ( )2011/11/27له هۆڵى ت����ه‌وار خ����رای����ه‌ڕوو ،ل��ه‌ن��او ()500 ف��ۆرم��دا ( )100ف��ۆرم هه‌ڵبژێردرا بوو ،له‌و ( )100که‌سه‌ش ()56یان له ره‌گه‌زى نێر و ( )44له ره‌گه‌زى مێن ،زۆرینه‌شیان ته‌مه‌نیان له‌نێوان ( 21ـ )30س��اڵ��ی��دای �ه)%58( ، یشیان فه‌رمانبه‌رن و ئه‌وانى تریش خوێندکار و کاسب و ژنى ماڵه‌وه و ...هتد بوون ،هه‌روه‌ها له‌و رێژه‌یه ( )%59خێزاندارن ،له‌و توێژینه‌وه‌که‌دا چ�ه‌ن��دی��ن پ��رس��ی��ار ک���راوه ل �ه ب���اره‌ى خۆکوشتن له شارى سلێمانى. به‌اڵم له پرسیارێکدا له‌باره‌ى ئه‌وه‌ى ئایا ده‌زگاکانى راگه‌یاندن رۆڵیان ه �هی �ه ل �ه زی���ادب���وون و که‌مبوونى دی���ارده‌ى خۆکوشتن؟ له ئه‌نجامدا
رێ���ژه‌ى ()%89ى ب �ه‌ش��دارب��ووان ک ه ده‌ک���ات���ه ( )89ک����ه‌س وت��وی��ان��ه: ده‌زگ��اک��ان��ى راگ �هی��ان��دن ه��ۆک��ارى زیادبوونى دی��ارده‌ى خۆکوشتنن ،له ()%11ش که ده‌کاته ( )11وتویانه: ده‌زگ��اک��ان��ى راگ �هی��ان��دن ه��ۆک��ارى که‌مبوونى دیارده‌ى خۆکوشتنن. به‌شداربوونى ئه‌و توێژینه‌وه‌یه له‌سه‌ر رێ��گ��اک��ان��ى زی���ادب���وون���ى دی�����ارده‌ى خۆکوشتن له ده‌زگاکانى راگه‌یاندن قسه‌یان ک���ردووه و ( )%58ده‌ڵێن: زن��ج��ی��ره درام���اک���ان رێ��گ��ای�ه‌ک��ن بۆ زیادبوونى دیارده‌ى خۆکوشتن. هه‌روه‌ها زۆرینه بۆچونیان وایه «بێ ئیراده‌یى تاک له رووبه‌ڕووبونه‌وه‌ى کێشه‌کاندا» ده‌بێته‌هۆى خۆکوژى، به‌شێکیشیان وت��وی��ان �ه «ن �ه‌ب��وون��ى هۆشیارى ئایینى ،کێشه‌ى ئابورى، کێشه‌ى خ��ێ��زان��ى و ک��ۆم�ه‌اڵی�ه‌ت��ى، الوازى پ������������ه‌روه‌رده‌ى خ����ێ����زان و قوتابخانه‌کان و سیستمى سیاسى» ده‌ب���ن���ه ه����ۆى ئ�����ه‌وه‌ى ت����اک خ��ۆى بکوژێت. ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌رای���ه‌ت���ى ب���ه‌دواداچ���وون���ى توندوتیژى دژ به ئافره‌تان ـ سلێمانى، ل���ه ( )2007/7/4دام�������ه‌زراوه و «کارکردنى ئ�ه‌م به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیی ه به‌پێى یاسا و پره‌نسیپه‌کانى مافى مرۆڤه».
به‌رهه‌مى شاعیرانى کورد که‌مى ب ه زیندوێتى ماوه‌ته‌وه ریکالم