کێشه‌ی ژنان ئایدۆلۆژییه... «حزبه‌کان له هۆشیاری ژنان ده‌ترسن» ژمار ه 83
ب ه جیاوازییه‌کانه‌وه له‌ژێر چه‌تردا کۆده‌بینه‌و‌ه
نرخ 750 :دینار
ل8
ساڵی دووه‌م
ریکالم
رۆژنامه‌یه‌کی گشتی هه‌فتانه‌یه ،کۆمپانیای چه‌تر ده‌ریده‌کات
دووشه‌ممه 2011/12/5
WWW.Chatrpress.com
نرخی()750دینار
(14ی سه‌رماوه‌زی )2711
مه‌الکه‌ی زاخۆ :ناکرێت له زاخۆ شتێک دژى پارتى بکرێت
«سیاسه‌تى سوتاندن و هێرشکردنه سه‌ر الیه‌نى به‌رامبه‌ر له الیه‌ن پارتییه‌وه مێژووییه‌کى نوێ نییه» تایبه‌ت ب ه چه‌تر
دوابه‌دوای روداوه‌کانی رۆژی هه‌ینی پارتی و یه‌کگرتوی ئیسالمی یه‌کتر تۆمه‌تبار ده‌که‌ن و سه‌رچاوه‌یه‌کیش له یه‌کێتی به (چه‌تر)ی راده‌گه‌یه‌نێت« :ئه‌و جواڵنه‌وه جه‌ماوه‌ریه یه‌کگرتوو نه‌بووه» و رۆژنامه‌نوسێکیش باس لهوه ده‌کات مێژووی پارتی پڕه له روداوی له‌و چه‌شنه.
دواى ئه‌وه‌ى رۆژى هه‌ینى ()2011/12/2 دواى ن��وێ��ژى ن��ی��وه‌ڕۆ ل �ه ش��ارۆچ��ک�هى (زاخ���ۆ) کۆمه‌ڵێک خه‌ڵک هێرشیان کرده سه‌ر چه‌ندین دوکانى مه‌یفرۆشى و شوێنى (مه‌ساج) و ئاگریان تێبه‌ردا، له‌و ئاڵۆزیانه‌دا باره‌گاکانى یه‌کگرتووش کرایه ئامانج و سوتێنرا ،یه‌کگرتووش پارتى به سوتێنه‌رى باره‌گاکانى ده‌زانێت، ئه‌ندامێکى مه‌کته‌بى سیاسى یه‌کگرتووى ئیسالمی ده‌ڵێت« :پارتى یان له‌و سنوره ده‌سه‌اڵتى نیه یان ئه‌وان باره‌گاکانمانیان سوتاندووه». له‌الیه‌کى تریشهوه پارتى ره‌تى کردهوه ،که ئه‌و سوتانه ده‌ستى ئه‌وانى تێدابێت و له به‌یاننامه‌یه‌کدا داوایان کرد ،یه‌کگرتووى ئیسالمى داواى لێبوردن بکات ،چونکه په‌له‌یان کردووه له تۆمه‌تبارکردنى پارتى.
م����ه‌ول����ود ب�����اوه‌م�����وراد ب���ه (چ���ه‌ت���ر)ى راگه‌یاند :ناکرێت پارتى نکۆڵى بکات، چونکه ئه‌وان ئه‌گه‌ر ئه‌و باره‌گایانه‌یان نه‌سوتاندبێت ئه‌ى کێ بووه؟ الى خ��ۆش��ی �هوه ع �ه‌ب��دول��وه‌ه��اب ع�ه‌ل��ى، به‌رپرسى ئه‌نجومه‌نى سه‌رکردایه‌تى پارتى ئاماژه‌ى به‌وه‌کرد ،پێویسته یه‌کگرتووى ئیسالمى داواى لێبوردن بکات ،چونکه په‌له‌ى کردووه له تۆمه‌تبارکردنى پارتى له سوتاندنى باره‌گاکانیان. د.موسه‌نا ئه‌مین ،ئه‌ندامى سه‌رکردایه‌تى ی�هک��گ��رت��ووى ئیسالمى ک��وردس��ت��ان له چاوپێکه‌وتنێکی (چ�ه‌ت��ر)دا ب��اس لهوه ده‌کات ،وه‌اڵمى ئه‌مجاره‌ى یه‌کگرتوو له ئاست رووداوه‌کان وه‌ک ساڵى ()2005 نابێت و ده‌ڵێت :ده‌بێت ئه‌مجاره باس لهوه بکرێت تا که‌ى ئه‌م واڵته بێ سه‌روه‌رى یاسایه. وتیشی« :ده‌بێت یه‌کگرتوو خۆپیشاندان بکات له‌سه‌ر ئه‌م بابهته و لێى بێده‌نگ ن�ه‌ب��ێ��ت ،ب �ه ش��ێ��وازى ج��اران��ى پێشووش م���ام���هڵ���هى ل���ه‌گ���هڵ ن���هک���ات ،ده‌ب��ێ��ت یه‌کگرتوو له رووى سیاسى و یاسایى و راگه‌یاندنییه‌وه جدیتر فشار بێنێت». هه‌روه‌ها سه‌عدی ئه‌حمه‌د پیره ئه‌ندامى مه‌کته‌بى سیاسى یه‌کێتى نیشتمانى کوردستان ئاماژه‌ى ب�ه‌وه‌ک��رد ،پێویسته به وردى لێکۆڵینهوه له‌و رووداوه بکرێت
و ه �ه‌م��ووم��ان ل �ه‌گ �هڵ ئ �ه‌وه‌ی��ن ئ��ارام��ى بگه‌ڕێته‌وه. ل �ه‌الی �هک��ى ت��ری��ش �هوه س �ه‌رچ��اوه‌ی �هک��ى ن��او یه‌کێتى ب�ه (چ �ه‌ت��ر)ى راگ�ه‌ی��ان��د: «یه‌کێتى به دڵنیایه‌وه له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دایه که ئه‌و جواڵنه‌وه جه‌ماوه‌ریه یه‌کگرتوو نه‌بووه». م��ه‌ال ئیسماعیل ع��وس��م��ان ،وت��ارب��ێ��ژى مزگه‌وتى ره‌شید له زاخۆ به (چه‌تر)ى وت :هه‌ر که‌س له هه‌رێمى کوردستان سه‌ر به الیه‌نێکه ،ب�ه‌اڵم وتاره‌که‌ى من دژى توندوتیژى بووه و ئهوه پێشتر پیالنى بۆ دانراوه. ئه‌و مه‌الیه وتیشى« :ناکرێت له زاخۆ شتێک دژى پارتى بکرێت». ه �هر ل�ه‌س�هر ئ �ه‌م دۆخ��ه بیالل سه‌عید، رۆژن��ام �هن��ووس ل �ه‌ب��اره‌ى رووداوه‌ک���ان���هوه ب��ۆ (چ �ه‌ت��ر) وت���ى« :ب���ه‌داخ���هوه ئ��ه‌وه‌ى ل���ه ک���وردس���ت���ان ب��ی��ن��ی��م��ان س��ی��اس�ه‌ت��ى سوتان و کوشتن و هێرش کردنه سه‌ر الی �هن��ى ب��ه‌رام��ب��هر ،ل��ه‌الی��هن پ��ارت��ی �هوه میژووییه‌کى نوێ نیه و به پێى ئه‌زمون و خوێندنه‌وه‌کانمان پارتى له مێژوودا و له سه‌رده‌مى شاخدا مێژوویه‌کى له‌و شێوه‌یه‌ى تومار کردووه».
nکه‌س خاوه‌ندارێتی له‌م جه‌ماوه‌ر ه نه‌کرد
د.کامه‌ران به‌رواری:
گه‌لێ کورد دڤێت ژ قوناغا بنده‌ستى و داگیرکرنێ رزگار ببیت ل7-6
خوێندنه‌وه‌یه‌ک له قه‌ڵه‌می وه‌رگێڕه‌وه
«جه‌نگی شاراوه له باکوری
په‌رله‌مانتارێکی یه‌کگرتوو: ه مانه‌وه‌مان له هاوپه‌یمانی فراکسیۆن کوردستانیه‌کان هیچ مانایه‌کى نییه چه‌تر -ئاراس عوسمان په‌رله‌مانتارێکى یه‌کگرتوو له ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى عێراق بۆچونى وایه دواى ئه‌و حاڵه‌ته‌ى ڕووبه‌ڕووى باره‌گاکانى یه‌کگرتوو بویه‌وه له‌الیه‌ن جه‌ماوه‌ر و الیه‌نگرانى پارتیه‌وه له‌بادینان ،له ( )2005/12/3و ئه‌م ڕووداوانه‌ى ئێستاش، بۆیه مانه‌وه‌مان له‌ئیئتیالفى فراکسۆنه کوردستانیه‌کان هیچ مانایه‌کى نیه.
ئوسامه جه‌میل ،په‌رله‌مانتارى کوتله‌ى یه‌کگرتوو له‌به‌غداد جه‌ختى لهوه کردهوه :هه‌رکاتێک کوتله‌ى یه‌کگرتوو ل�هن��او لیستى هاوپه‌یمانى ل��ه عێراق نه‌کشێته‌وه ،ئهوه به‌ته‌نها ده‌کشێمه‌وه و جارێکى تر ئاماده‌ى دانیشته‌کان نابم له‌گه‌ڵیاندا ،ئه‌و ئیئتیالفه کوردیه‌ى له عێراقدا هه‌یه که بڕیار بوو په‌یڕه و پرۆگرامى بۆ دابنرێت بۆ چوار ساڵ ،تا ئێستا یه‌ک دانیشتنى نه‌کردوه‌و هه‌ر به مردوى له‌دایک بووه. په‌رله‌مانتاره‌که‌ى یه‌کگرتوو ئاماژه‌ى به وه‌کرد: «هیچ کێشه‌یه‌ک له‌نێوان یه‌کگرتوو و برا مه‌سیح و ئیزیدیه‌کان نه‌بووه ،تا یه‌کگرتوو هه‌وڵى تۆڵه
ورده‌کاری زیاتر له الپه‌ڕ‌ه ( 3و )5بخوێنه‌ره‌وه
سه‌ندنه‌وه ب��دات ب�ه‌رام��ب�هری��ان ،مه‌الیه‌کى پارتى خۆى که خه‌ڵکى هانداوه بۆ ئه‌و حاڵه‌ته ،پارتى ئه‌و مه‌الیه بۆ ده‌ستگیر ناکات و له‌به‌رامبه‌ردا ئه‌ندامانى یه‌کگرتوو له‌ناوچه جیاوازه‌کان ده‌ستگیر ده‌کات ،بۆیه سکااڵش له‌به‌غداد ناکه‌ین ،چونکه هیچى پێ ناکرێت به‌غداد ،له‌به‌رئه‌وه‌ى یه‌کێتى و پارتى له‌گه‌ڵ به‌غداد ڕێکه‌وتنیان هه‌یه که ده‌ست له‌کاروبارى هه‌رێم وه‌رن �ه‌دات ،بۆیه ته‌نها په‌نا بۆ الى خودا ده‌به‌ین. د.ئ�ه‌ش��واق ج��اف په‌رله‌مانتارى عێراق له لیستى پ��ارت��ى پ��ێ��ی��وای�ه« :ه �ه‌م��وو لیسته ک��وردی �هک��ان له‌به‌غداد پێکهوه ک��ار بکه‌ین بۆ ک��ورد گرنگه بۆ مه‌سه‌له‌ى نه‌ته‌وایه‌تى نه‌ک جیابونه‌وه ،ئیتر کاره‌کان له‌کوردستان بێت یان له‌به‌غدا و ده‌ره‌وه‌ى شوێنه‌کانى تر بێت ،جه‌نابى سه‌رۆکیش ئاماژه‌ى به‌وه‌کردوه بوونى ئۆپۆزسیۆن شتێکى ته‌ندروسته». ئه‌و په‌رله‌مانتاره وتیشی :ده‌مانه‌وێت یه‌کگرتووى ئیسالمى له‌کوردستان و عێراقیش له‌گه‌ڵمان بێت، له‌به‌رئه‌وه‌ى هێزێکى گرنگه له پڕۆسه‌ى سیاسى له کوردستان وب ه‌غ��داش ،بۆیه یه‌کگرتوومان ده‌وێ��ت له‌کوردستان و عێراق و پێویسته مافیان پارێزراوبێت.
کوردستان»
ل17
په‌رله‌مانتارێکى عێراق:
به‌هۆى کێشه‌کانى نێوان هه‌رێم و به‌غداده‌و ه پێگه‌ى کورد ل ه عێراق چه‌قى به‌ستووه ل5
هه‌ولێر ،کۆمیته‌ى «ژیان و ته‌ندروستى عه‌بدواڵ ئۆجه‌الن» کۆنفرانس ده‌به‌ستێت چه‌تر کۆمیته‌ى ژیان و ته‌ندروستى عه‌بدواڵ ئۆجه‌الن ل ه ()10ى ئه‌م مانگ ه ب ه ئامانجى شکاندنى گۆشه‌گیری چوار مانگ ه و بێده‌نگى جیهانى، کۆنفرانس ده‌به‌ستێت.
ئاماده‌کارى کۆنفرانسه‌ک‌ه د.فایق گۆڵپى ،له‌باره‌ى ئامانجى کۆنفرانسه‌که‌و‌ه به (چه‌تر)ى راگه‌یاند «ئێم ه گومان لهوه ده‌که‌ین که دیسان عه‌بدواڵ ئۆجه‌الن وه‌ک ساڵى ( )2007ژه‌ه��راوى کرابێت و گۆشه‌گیرى چوار
مانگه و په‌راوێزخستنى دوور له دی��دارى پارێزه‌رانیش ( )CPTله‌وباره‌و‌ه سه‌ردانى زیندانى ئیمراڵى کرد. به‌و ئامانج‌ه بێت تا ژه‌هراویکردنى به نهێنى بمێنێته‌وه ،کۆمیته‌ى ژی��ان و ته‌ندروستى ع�ه‌ب��دواڵ ئ��ۆج�ه‌الن ل ه ئێمه هه‌وڵده‌دین ئه‌م بێده‌نگیی‌ه جیهانی‌ه له به‌رامبه‌ر ئه‌م پاش ژه‌هراویکردنى ئۆجه‌الن به گ��ازى (کرۆمیۆم و گۆشه‌گیری‌ه بشکێنین و فشار بخرێت‌ه سه‌ر تورکیا» .ستڕۆنسیۆم) له ساڵى ( )2007له ئه‌وروپا و باشورى ناوبراو رایگه‌یاند ئێمه ()10ى ئه‌م مانگه له هه‌ولێر کوردستان داده‌مه‌زرێت و له ئاستى جیهانیدا بۆ پاراستنى کۆنفرانس ده‌به‌ستین تیایدا باس له ره‌هه‌نده‌کانى رهوشى ژیانى ئۆجه‌الن کار ده‌کات و ( )2007/3 /17له هه‌ولێر سیاسى ،یاسایى و ته‌ندروستى به‌رێز ئۆجه‌الن ده‌که‌ین کۆنفرانس ده‌به‌ستێت ،هه‌روه‌ها له (21ـ8ـ )2008ل ه و هه‌ڵسه‌نگاندن و پێشنیار و ئه‌نجامگیرى ده‌که‌ین و الیه‌ن ئاسایشى هه‌ولێره‌و‌ه رێگرى له کاره‌کانى ده‌کرێت رایگه‌یاند :که ئه‌م کارانه‌مان له رابردووشدا ئه‌نجامى و ناڕه‌زایه‌تى توندى لێده‌که‌وێته‌وه ،ئێستاش کۆمیته‌ک ه ههبووه و رێکخراوى دژه ئه‌شکه‌نجه‌ى یه‌کێتى ئه‌وروپا کۆنفرانس بۆ چاالکییه‌کانى ده‌به‌ستێت.
ه زیندانیکردنی (سه‌ید ئه‌کره‌م) نییه حکومه‌ت ئاگای ل
هه‌رچی زووتره سه‌ید ئه‌کره‌م ئازاد بکرێت تاکوو هیچ یه‌ک که‌سه‌وه» ل ه سه‌ره‌تاى مانگى ()11هوه ده‌ستگیر چه‌تر -پرژان دهۆکى کراوه و تا ئێستا له زینداندا ماوه‌ته‌وه. رووداوێکی نه‌خوازراوی به‌دواوه نه‌بێت. کۆمه‌ڵێک له نوسه‌ر و روناکبیر و د.کامه‌ران به‌رواری له‌مباره‌وه ب ه (چه‌تر)ی راگه‌یاند :هه‌ر له‌وباره‌یه‌و‌ه سه‌رچاوه‌یه‌ک ل ه ئه‌نجومه‌نى وه‌زیرانى مامۆستایانی زانکۆ و رێکخراوه‌کانی گرتنی سه‌ید ئه‌کره‌م نایاسایی ه و ئێمه ئ�ه‌م گرتن ه حکومه‌تى ه �ه‌رێ��م ئ��ام��اژه‌ى ب���هوه ک���رد ،ت��ا ئێستا کۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نی داواده‌که‌ن ئه‌کره‌م خالید به هه‌ڵ ه ده‌زانین و داواده‌ک �ه‌ی��ن ئ��ازاد بکرێت و ئه‌و ئه‌نجومه‌نى وه‌زیران ئاگادارى ورده‌کارى ده‌ستگیرکردنى ناسراو به سه‌ید ئه‌کره‌م ،به‌ڕێوه‌به‌ری دۆسیه دابخرێت و هه‌ر له‌و چوارچێوه‌دا داوام��ان ل ه سه‌ید ئه‌کره‌م نیه. پێشووی ئاسایشی گومرگی ئیبراهیم سه‌رۆکایه‌تی هه‌رێم و سه‌رۆکایه‌تی حکومه‌تی هه‌رێم له‌الیه‌کى تریشهوه ئه‌ندامێکى ئه‌نجومه‌نى سه‌رکردایه‌تى خه‌لیل له زوترین کاتدا ئازاد بکرێت. کردوه تا سه‌ید ئه‌کره‌م ئازاد بکه‌ن ،چونکه بێ تاوانه .پارتى دیموکراتى کوردستان ئاماژه‌ى بهوه کرد ،ئه‌و ب���ۆ ئ���ه‌م م �ه‌ب �ه‌س��ت �ه ژم����اره‌ی����هک ل���ه رون��اک��ب��ی��ر و سه‌ید ئ�هک��ره‌م خالید ،ب�ه‌ڕێ��وه‌ب�ه‌رى پێشوى ئاسایشى کێشه‌یه په‌یوه‌ندى ب ه پارتیه‌وه نیه. مامۆستایانی زانکۆ و رێکخراوه‌کانی کۆمه‌ڵگای گومرگى ئیبراهیم خه‌لیل ،به‌هۆى ئ��ه‌وه‌ى وتبووى مه‌ده‌نی کۆبونه‌وه‌یه‌کیان س��ازک��ردو و داوای���ان کرد «داهاتى گومرگى ئیبراهیم خه‌لیل دهچێته گیرفانى له‌م باره‌وه راپۆرتێک له الپه‌ڕ‌ه ()3دا بخوێنه‌ره‌وه