Salt magazine lente 2017

salt

The network for trail seekers & happy dreamers

12e jaargang #63 • € 10 Lente 2017 • GetSalt.com

Make food not war

Zweden

Peddel passie

Floortje Dessing

Smeltkroes aan tafel

The High Coast Trail

Kano- en kajakspecial

Europa is immens fascinerend

Make Europe great again

Outdoor Lifestyle

•

Creative Culture

•

Inspired by Nature

•

Into the Wild

voorwoord

Make Europe Great Again Nadat we het thema voor deze editie ‘Make Europe Great Again’ hadden bedacht, zou het heel logisch geweest zijn als ik mijn hele voorwoord aan dit onderwerp opgehangen zou hebben. Met zoveel politiek geharrewar, intolerantiegedrag en angstaanjagers die dagelijks verdeeldheid zaaien, zouden we immers haast vergeten hoe gezegend wij zijn met het feit dat we in een geweldig land wonen dat, in mijn ogen, op een van de meest fascinerende continenten van de wereld ligt.

Het continent waar wij vrij mogen reizen, wonen en werken maar dat hoognodig liefde nodig heeft. Liefde om verbin­ dingen te herstellen en mensen niet alleen over grenzen maar vooral over hun vooroordelen te laten stappen. In deze uitgave van Salt vieren we Europa grenzeloos en gebruiken we de kracht van creativiteit voor positieve verandering.

Ik wilde het ook nog hebben over het nieuwe lettertype, de Homestead, dat wij kozen om onze naam ‘SALT’ na 10 jaar in een nieuw jasje te hijsen. De ontwerper van dit font, Luke Lisi, liet zich inspireren door het collectieve verlangen van mensen om te ontdekken. Altijd op zoek naar een plek dat we thuis kunnen noemen. Dat hij zijn letterontwerp de ‘Homestead’ noemde is dan ook niet voor niets gekozen.

In de 19e eeuw trokken kolonisten, vaak Europeanen, met hun volgepakte huifkarren door het Amerikaanse Wilde Westen om zich uiteindelijk te vestigen in the middle of nowhere waar ze met veel pijn en moeite een hoeve, oftewel een ‘homestead’ bouwden. Toen wij in onze zoektocht op deze avontuurlijke letter, die zich op vele manieren laat toepassen, stuitten voelde het ook een beetje als thuis­ komen. We wisten gelijk dat-ie paste bij Salt; zowel bij ons als makers als bij de lezers. Dit is wie wij zijn!

Dit waren de twee onderwerpen die de afgelopen weken in mijn hoofd zaten om te delen op deze plek. Wat ik toen nog niet wist was dat er een derde onderwerp bij zou komen, namelijk het overlijden van Salt-medewerkster Jette Vonk die met uitgezaaide borstkanker de wereld begin maart op 36-jarige leeftijd moest verlaten. Dat nieuws kwam keihard binnen.

Ik kende Jette nog niet toen ze bijna vier jaar geleden de keiharde diagnose kreeg dat ze nog slechts een paar jaar te leven had. Maar vanaf dat moment begon Jette alles uit het leven te persen, smeet ze alle bullshit overboord, luisterde alleen nog naar haar hart en stelde ze een bucket list op.

En één van de dingen op die lijst was schrijven voor Salt.

Zo leerden we elkaar kennen en wat een voorrecht is het geweest om met haar samen te kunnen werken. Bevlogen, nieuwsgierig, betrokken, humoristisch, liefdevol, dapper en met een recht-voor-zijn-raap schrijfstijl die me direct aansprak. Twee jaar schreef Jette voor Salt, maakte ze reizen voor ons blad en dacht ze mee over de inhoud. Haar naam is nu uit het colofon verdwenen en dat is een enorm gemis.

Jette was een vrouw die niet alleen Salt, maar de hele wereld nog zo veel moois had kunnen brengen. Die zich niet liet leiden door angst maar door liefde, nieuwsgierigheid en haar dromen. Een inspiratie voor iedereen om haar heen. En ik durf zelfs groter te denken, want hoe mooi zou het zijn als wij met zijn allen Europa tegemoet zouden treden met haar instelling? Dan wordt ons continent toch vanzelf weer Great Again! Dank lieve Jette voor je vriendschap en jouw mooie stempeltje op Salt.

Natasha Bloemhard, hoofdredacteur

natasha_bloemhard

SALT lente 2017 |

3

colofon

salt

The network for trail seekers & happy dreamers

DE WERKP L A ATS

SA LT VRIENDENDIENST

Rebel Media Creators B.V.

Leden: vriendendienst@getsalt.com

Kleine Koppel 48, 3812 PH Amersfoort

Shop: shop@getsalt.com \ FAQ: www.GetSalt.com

The Netherlands

T. +31 (0)33-8200252 (ma of vr, 15.00 tot 17.00 uur)

T. +31 (0)33-8200252 – E: hallo@getsalt.com LID WORDEN?

www.GetSalt.com

Salt lidmaatschap Nederland VASTE WERKLUI

en België vanaf € 35,- per jaar.

Natasha Bloemhard – Hoofdredacteur | natasha@getsalt.com

Ga naar GetSalt.com

Ard Krikke – Redacteur | ard@getsalt.com Matthijs Meeuwsen – Redacteur | matthijs@getsalt.com Laura Luykenaar – Beeldredacteur, internet | laura@getsalt.com

VERKOOPPUNTEN

For g ed By

België: Imapress Verkooppunten Nederland: check www.getsalt.com

Chris Pollen – Vormgeefster | chris@getsalt.com Aukje van Gerven – Salt Meetups | aukje@getsalt.com

Losse edities bestel je op GetSalt.com/shop

Tof - Floormanager | tof@getsalt.com

Distributiepunt worden? Mail naar marketing@getsalt.com

GASTA RBEIDERS

VERSCHI JNINGSDATA 201 7

Stijn van Oss, Selfa Verlaat, Wendy van den Hengel - Salt Meetups

Lente editie – 28 maart | Zomer editie – 25 juni

Yvonne Mureau & Marjolein Hovius - taalpolisie

Herfst editie – 25 september | Wintereditie – 21 december

SEIZOENSKRACHTEN

COPYRIGHT

Floortje Dessing, Ilja Gort,

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder

Laurens de Groot, Roxane Catz

voorafgaande, schriftelijke toestemming van Rebel Media Creators B.V. worden overgenomen. ISSN: 1874-334X - Oplage: 22.000 Drukfouten, fouten en technische wijzigingen voorbehouden.

SA LT PA RTNERSHIP S Wij verbinden ons graag met merken en organisaties die de outdoor lifestyle vieren en, net als wij, geloven in de kracht van creativiteit.

Kom langs en drink met ons een vers gezet bakkie koffie om te praten over de mogelijkheden die er zijn om partner van Salt te worden.

Of stuur een e-mail naar partnership@getsalt.com. Bellen met Natasha kan ook: 033-8200252

DIT IS WA AR WIJ GOED IN ZIJN Mensen samenbrengen | Publiceren van een tof seizoenmagazine Hosten van originele evenementen | Delen van mooie verhalen Inspireren om naar buiten te gaan | Optrekken met mensen zoals jij to make things happen

SA LT GIV E BACK Dit zijn organisaties die wij steunen

BEDANKT Al onze adverteerders, distributiepunten en Salt-leden

4 | SALT LENTE 2017

N

IE

U

W

®AIR 0 0 0 G-1

Maak je klaar voor een lange hete zomer

Next stop nature

een halve eeuw nadat de oprichter van Fjällräven, Åke Nordin, de klassieke outdoorstof G-1000 heeft ontworpen, is het duurzame materiaal nog steeds één van de basisstoffen van de producten van Fjällräven. Het heeft zijn veelzijdigheid en sterkte in zware omstandigheden keer op keer bewezen en beschermt de drager tegen wind, water en UV-stralen, terwijl het altijd uitstekend blijft ventileren. Maar behoeften veranderen afhankelijk van de omgeving en situatie, en daarom zijn er nieuwe versies van de oorspronkelijke stof ontwikkeld. De nieuwste toevoeging aan de collectie G-1000 is G-1000

Air: een stof met een losser weefsel, gemaakt van gerecycled polyester en biologisch katoen.

De stof is ontwikkeld voor warmere omstandigheden en is aangepast voor gebruik in tropische klimaten, maar tevens geschikt voor Europese landen als het warm is. G-1000 Air is gemaakt voor situaties waarin het belangrijker is om warmte en vocht af te voeren dan kou en regen buiten te houden. Het is een lichtere en luchtigere stof die, in tegenstelling tot de originele stof, niet behandeld is met Greenland Wax, waardoor het bijzonder ventilerend is.

Het losse weefsel maakt het zacht en

comfortabel om te dragen, zelfs als het nat wordt.

Er is zowel getest in tropische en subtropische omstandigheden als in de warmte van de Scandinavische zomer met zijn wisselvallige weer.

Het materiaal heeft bewezen dat het tijdens het wandelen in wisselende weersomstandigheden ongelooflijk snel droogt. Dat is een geweldig voordeel.

www.fjallraven.com

EUROPA KOMT UIT MIDDEN-OOSTEN Vluchtelingen zijn steeds minder welkom in Europa.

Blijkbaar zijn we vergeten dat Europa in de Griekse mythologie een prinses uit Fenicië was, het huidige Libanon en Syrië. Het verhaal gaat dat oppergod Zeus, niet vies van een buitenechtelijke avontuurtje, een oogje op de knappe prinses had. Vermomd als stier ontvoert hij haar naar Kreta. Europa, zwaar onder de indruk, werpt zich uiteindelijk in zijn armen. Het seksende stel krijgt twee kinderen: Minos en Rhadamanthys. Minos staat later aan de wieg van de Minoïsche beschaving, een van de oud­ ste beschavingen van ons werelddeel.

6 | SALT LENTE 2017

home

110 Vakmanschap is meesterschap

R E P O R TAG E S 92 Op patrouille langs het IJzeren Gordijn 124 The High Coast Trail

COLUMNS 69 Laurens de Groot 98 Ilja Gort

RUBRIEKEN 11 ONGEZOUTEN 12 LENTEOOGST 22 - 57 WILDGROEI 60 DOSSIER 70 MAN MET DE HAMER

88 COOL PEOPLE 99 STADSWILD

74 SPULLEN

106 NATUURTALENT

116 SOULKITCHEN

131 TIPS VAN TOF

132 HAPPY TRAIL 136 DE TOFSTE WINKELS

reacties van lezers prachtige platen hier word je blij van

Make Europe Great Again Miriam Lancewood Europese Startups stad en land aflopen made in Europe de wolf liefde voor lijf en ziel tips van Salts floormanager nostalgie op twee wielen geselecteerd door lezers

80 Peddel Passie 32 Interview met Floortje Dessing

O P D E C OV E R Andrew Groves weet in een paar pennenstreken de outdoor lifestyle te vangen. Niet verwonderlijk dus dat we dolblij waren toen de Engelse illustrator voor de cover van deze Salt wilde tekenen. De afgebeelde hiker die de kaart van Europa bestudeert staat in onze ogen voor een Europa zonder grenzen.

Een Europa waar solidariteit in plaats van onenigheid heerst.

TV We wensen je grenzeloos veel leesplezier.

TV

TV SHOP

SHOP FEST CLUB LAB

TV SHOP FEST SHOP CLUB 120, 145 MEETUP 9, 87, 113, LAB

SHOP CLUB 146

TV

CLUB

LAB

SHOP

TV

MEETUP

MEETUP CLUB 138

LAB

TV SHOP FEST CLUB LAB

TV 134

SHARE

SHOP

140

MEETUP

TV SHOP FEST CLUB LAB

backstage

R ASE UROP E A NE N

S A LT R E D A C T E U R E N E N VA S T E M E D E W E R K E R S DELEN HUN 'BEHIND THE SCENES'BELEVENISSEN.

AUKJE VAN GERVEN

ARD KRIKKE

LAURA LUYKENAAR

TOF

(SALT MEETUPS)

(REDACTEUR)

(BEELDREDACTIE)

(FLOORMANAGER)

Van huis uit jurist, maar in mijn hart een avonturier. De afgelopen vijftien jaar heb ik aardig wat van onze wereld mogen ontdekken. Van een studie in Australië tot een poolexpeditie in Canada en van een zero plastic leven dwars door Afrika en het Midden-Oosten tot aan het roer staan van stichting 'Res­ pect the Mountains'.

Het was allemaal geweldig, en vooral bijzonder leer­ zaam. En nu mag ik Salt komen versterken en me gaan bemoeien met de Salt Meetups. Een buitenkans om jullie te leren kennen; van jullie te leren; samen mooie dingen neer te zetten; en vooral heel erg te genieten van alle actie en avontuur die dat teweeg gaat brengen.

Ik hoop dat de Salt Meetups tot heel veel authentieke ervaringen, warme vriend­ schappen en duurzame sa­ menwerkingen gaan leiden.

“Europa is tegenwoordig een beladen begrip. Toch hoef je maar even terug in de tijd te gaan om te begrijpen dat we als Europeanen niet zonder elkaar kunnen.

Ik ondervond dit aan den lijve tijdens een trip naar de Duitse Rhön; een gebied dat tot 1990 werd doorklieft door het IJzeren Gordijn. Bij een oude grenspost sprak ik met een voormalig soldaat uit Oost-Duitsland. Met dikke tranen in zijn ogen vertelde hij me dat we vrijheid nooit en te nimmer voor lief mogen nemen. Lees mijn reisverhaal op pagina 92.”

“Waar je ‘iedereen’ hoort over tripjes buiten Europa, ben ik opgegroeid met vakantie in Nederland. Niet met de auto, maar op avontuur met de fiets en de trein. Een paar weekjes op een boerencamping aan zee, struinen tussen de hunebed­ den of slingeren over schelpenpaden. Nederland is niet saai, het zit vol met avonturen, je moet ze alleen zelf opzoeken ;-)”

“Ik ben een ras-Europeaan.

Hoewel ik alleen maar belachelijke gezonde brokken te eten krijg, lust ik wel pap van Griekse yoghurt, Zwitserse kaas, Italiaanse pizzakorsten en Duitse worsten. Helaas gaan al deze lekkernijen aan mijn harige neus voorbij. Ik vind dan ook dat we een referendum op poten moeten zetten over de vrijheid van brokken. Ik stem in ieder geval voor broxit.”

@fiatje600

@bikebikkel

@lifeoftof

CHRIS POLLEN (VORMGEEFSTER)

“Ik sluit me volledig aan bij Laura. Avontuur zoek je op.

Wat dacht je van een rondje IJsselmeer in een vintage VW busje. Jammer dat die plas niet veel groter is :-)"

MATTHIJS MEEUWSEN (REDACTEUR)

"Tijdens al mijn rondzwervingen over onze grote blauwe knikker ben ik ontelbaar veel uurtjes zoet geweest met onmogelijke visumprocedures en eindeloos durende grensovergangen.

Des te groter is de verademing om op ons eigen continent ongestoord te kunnen rondcrossen zonder om de haverklap je paspoort te moeten trekken. Houden zo! Op die manier kunnen we immers blijven smullen uit die fantastische snoepwinkel die Europa heet."

8 | SALT lente 2017

meet meetup

SPRING erin

7

Salt redactie amersfoort 16-19 uur

april

Elk seizoen is het waard om gevierd te worden! En dat doen we niet alleen met een vuistdik magazine, maar ook met een seizoenduik samen met onze leden. De ene keer stropen we de mouwen op en gaan we aan de slag, de andere keer organiseren we een boekenbal en dit keer vertellen we je over het proces van het maken van een tijdschrift. We krijgen er altijd veel vragen over en misschien heb jij er zelf ook nog wel een paar. Elke editie is als het ontploffen van een bollenveld.

Dus wie zin en tijd heeft, komt op 7 april langs voor een vrijdagmiddag­ borrel, een kijkje in de Salt-keuken en een ontmoeting met de makers.

Gratis poster Elk Salt-lid dat langskomt krijg van ons gratis een A3-poster van het Salt Manifest (zie pag. 140) t.w.v. € 10 mee naar huis.

Aanmelden De seizoenduiken organiseren wij exclusief voor onze leden en zijn gratis toegankelijk (+ 1 iemand gratis mee).

Wel vinden we het fijn als je even laat weten of je langskomt. Dus stuur een mailtje naar aukje@getsalt.com o.v.v.

SPRING ERIN. Toegang is gratis poster is gratis. Borrelnoten zijn gratis, even­ als de gesprekjes. Drankjes kosten € 2,50, waarvan we € 0,50 doneren aan

Salt Give Back waarmee wij (kleinscha­ lige) organisaties steunen die zich inzetten voor natuur en milieu.

Dan vind je deze ook vast leuk Salt Zomerduik 1 juli.

Salt Herfstduik 1 oktober.

Salt Winterduik 13 januari 2018.

Ga naar saltmeetups.com (website nog under construction) waar je meer informatie plus de laatste updates vindt over onze Meetups.

ongezouten

p Roe ar! ma

Ik zie Trump nog niet kitesurfen. CAROLINE | Pff, wat een weer. Ik kan niet wachten tot de lente begint.

ERIC | Stop met boren naar olie bij het Amazonerif. LINDA | Bibian Mentel, wat een heldin. Drie hele diepe buigingen voor haar. MARTIN | Het bos stelt nooit teleur. KARIN | Shit, ik heb de workshop ‘houten peddel maken’ gemist. BIBCHICK | Super leuk om als Terschellingse in de Salt 70 te staan. NICOLETTE | Ik ben gelukkig een happy dreamer. RIENEKE | Mountainbikers uit de natuur weren gaat wel erg ver. BEN | Mooi geschreven stuk over boswachter Hanne. IVN | Na het lezen van Salt zijn we naar Black & Blue in Nijmegen geweest. LINDSEY | Hoe gaaf is dit luchtfietspad in China. SELFA | Hahaha, heel mooi gemaakt filmpje Salt.

FEM | Zoek maar een mooie trailrunroute voor me uit. ROB | Wanneer schrijven jullie een keer iets over survival runs? BEN

LET’S ALL BE PETER PAN. SANDRA Hoera voor het initiatief om statiegeld op plastic flesjes te heffen. Ikzelf raap iedere dag 10 minuten zwerfvuil op. JEAN-PAUL | Laat ze maar een paar tiny houses op Katendrecht neerzetten. MARIT | Het Valleikanaal is mijn visstekkie. HENDRIK-JAN | Gaaf dat Dos Winkel naast Barack Obama in de Salt 70 staat.

ROEL | Kunnen we plastic niet gewoon helemaal afschaffen in plaats van er fleecetruien van te maken?

RICHARD | Nog gefeliciteerd met het uitrijden van de Elfstedentocht op de Weissensee. RENSKE | Dank voor het leuke boekenbal. FLOD | Wat een mooi initiatief en dito verslag over fietsende vrouwen in Afghanistan.

JACOLINE | Lang leve papier. EDGAR | Boudewijn Büch was een prachtig figuur. ANNA | Erg blij met de old skool Salt zakagenda. ROB | Plastic Soup Surfer for president. ERIK

SALT lente 2017 |

11

12 | SALT LENTE 2017

DAK VAN EUROPA Wielrenners uit alle windstreken worden als een magneet naar de Mont Ventoux getrokken. Niet omdat de kale bergreus met zijn 1.912 meter spec­ taculair hoog is. Wel omdat hij nog wispelturiger is dan het huidige heethoofd in het Witte Huis.

Zo kan een plotseling opstekende stormwind (vent) de hemelse beklimming richting het azuur­ blauwe uitspansel plotskaps in een helse onder­ neming veranderen. Wie echter over een fikse longinhoud en het nodige doorzettingsvermogen beschikt, kan de pittige kuitenbijter – gemiddeld stijgingspercentage 7,6 procent – prima aan zijn palmares toevoegen. Het Provençaalse stadje Bédoin aan de voet van de Ventoux is de ideale uitvalsbasis om aan de 21 kilometer lange klim­ partij te beginnen. Bovenop de buitenaardse top waan je je, door de weidse vergezichten, op het dak van Europa.

SALT lente 2017 |

13

14 | SALT LENTE 2017

CENTRUM VAN DE WERELD In de 17e eeuw was Europa het centrum van de wereld. Zeevarende naties als Nederland, Portugal en Spanje ontdekten aan de lopende band nieuwe landen, volkeren en zelfs complete continenten. Joan Blaeu (1596-1673) was destijds een van de weinige mensen die de kennis en kunde had om deze expansiedrift in kaart te brengen. Op basis van eeuwenoude overleveringen, eerdere kaarten en de meest recente ontdekkingen schreef, tekende en drukte de Amsterdam­ mer wereldkaarten, zoals het hier afgebeelde exemplaar uit 1648.

De Nova totius terrarum orbis tabula is een van de eerste wereldkaarten waar de kustlijn van Australië – door Blaeu Nova Hollandia genoemd – en NieuwZeeland te zien is. De kolossale kaart (2 bij 3 meter) van dichtbij bekijken?

Ga vanaf 14 april naar de tentoonstelling Blaeu’s wereld in kaart in het Amsterdamse Scheepvaartmuseum. Met een loep in de hand ontdek je grap­ pige details als onafgemaakte landsgrenzen, zeemonsters en kannibalen. beeld: scheepvaartmuseum.nl

SALT lente 2017 |

15

GELUKSVINDERS Noord-Europese landen staan steevast in de top tien gelukkigste landen ter wereld. Tenminste, als we het World Happiness Report van de Verenigde Naties moeten geloven. Denemarken (1e plek), IJsland (3e plek), Noorwegen (4e plek), Finland (5e plek), Nederland (7e plek) en Zweden (10e plek) scoren torenhoog op zaken als levensverwachting, sociale zekerheid, overheids­vertrouwen, welvaartsniveau en keuzevrijheid.

Niet meetbaar, maar volgens Scandinaviërs minstens zo belangrijk is ouderwetse gezelligheid. Met name de Denen hebben gezelligheid, hygge genoemd, tot een ware volkskunst verheven. Hygge is samen rond een knapperend haardvuur of kaarsen zitten, met koek en snoep binnen handbereik. Hoewel ze in Zweden ook niet vies zijn van gezellig koffieleuten – fika genoemd – worden ze hier zielsgelukkig van lagom, oftewel de kunst van het matigen. Het begrip is een samenvoeging van läget om en betekent ‘net zoveel als nodig is’.

Beeld: Volodya Senkiv

16 | SALT lente 2017

SALT lente 2017 |

17

WALLSTREET De door The Donald geplande muur tussen Amerika en Mexico is niets nieuws onder de zon. In het jaar 122 gaf een andere blaaskaak, de Romeinse keizer Hadrianus, de opdracht om een muur in Schotland te bouwen. Geen lullig tuinhekje, maar een 117 kilometer lange verdedigingslinie die behalve uit muren ook uit grachten, forten, tempels en toegangspoorten bestond. Het vier meter hoge bolwerk aan de noordgrens van het toenmalige Romeinse rijk had tot doel om ongewenste indringers, de Kelten, op afstand houden. Bijna 1900 jaar later staat het gros van Hadrians Wall – tussen Bowness-on-Solway aan de Ierse Zee naar Wallsend in het oosten – nog fier overeind. Treed in de kei­ zerlijke voetsporen door de Hadrian’s Wall Path National Trail (135 km) te lopen of kies voor de Hadrian’s Cycleway.

(278 km).

18 | SALT lente 2017

SALT lente 2017 |

19

STUIBEN II Ein echter Klassiker Een authentieke bergschoen uit Bavaria.

Handgemaakt in Duitsland.

Hanwag verrast wederom met een echte klassieker: de Stuiben II. De ambachtelijke dubbelgestikte maakwijze geeft deze schoen een ongeĂŤvenaard karakter. Robuust en solide en met een zeer goede pasvorm. De Stuiben II is opgetrokken uit een mooie kwaliteit gewaxt nubuck en heeft een chroomvrij gelooide leren voering.

De nieuwe HanwagZT profielzool biedt goede grip op alle soorten terrein. Verkrijgbaar voor mannen en vrouwen (Stuiben II Lady).

Adviesverkoopprijs â‚Ź 269,99 Voor verkooppunten: info@hanwag.nl

wildgroei

Castagno dei Cento Cavalli

Krasse knarren De oudste vrouw ter wereld, de Française Jeanne-Louise Calmant, stierf in 1997 op 122 jarige leeftijd. Recent onderzoek heeft aangetoond dat we in de toekomst waarschijnlijk niet veel ouder zullen worden. Bomen lijken daarentegen het eeuwige leven te hebben. Dit zijn de 3 oudste knarren van Europa.

1. Llangernyw Yew, 3900 jaar. Hoewel deze tanige taxus op een kerkhof in het gehucht Llangernyw (Noord-Wales) staat, is hij nog steeds alive and kicking. Volgens lokale folklore fluistert de boom ieder jaar rond Halloween de namen van dorpelingen die gaan sterven.

2. S’Ozzastru, 3500 jaar. Laat je niet misleiden door zijn bescheiden uiterlijk: de stramme olijfboom, l’olivastro in het Italiaans, was al ruim 1000 jaar oud toen het Romeinse rijk uit de grond gestampt werd. S’Ozzastru slijt zijn bejaarde dagen op Sardinië, aan Lago Liscia in het noorden.

3. Castagno dei Cento Cavalli, 2500 jaar. De ‘Kastanjeboom van de Honderd Paarden’ dankt zijn fantastische naam aan een legende: de kolossale boom zou in 1308 een mysterieuze koningin en haar gevolg van honderd ridders tegen erbar­ melijk noodweer hebben beschermd. De levende legende is net buiten Sant'Alfio op de flanken van de Siciliaanse Etna geworteld.

Van potlood tot plant Kauwen op een potlood is nog nooit zo lekker geweest. Mits je het op een Sprout Pencil doet: het Deense tekengerei, handgemaakt van duurzaam geoogst cederhout, zit stampvol met zaadjes van kruidenplanten. Is het potlood op? Plant het overgebleven (waterdoorlatende) stompje in een pot aarde en na een paar weken groeit er vanzelf een kruid uit. Je kunt kiezen uit onder andere basilicum, mint, rozemarijn en tijm.

Ga naar sproutworld.com voor meer ‘stompzinnige’ plantjes.

22 | SALT LENTE 2017

wildgroei

OERTAAL

Rimboe Betekenis: Wildernis, oerwoud Afkomst: Ontleend aan het Malei­ sische rimbu, wildernis. Het woord kreeg voet aan de Nederlandse grond nadat Multatuli in zijn mees­ terwerk Max Havelaar (1860) repte over de ondoordringbare rimboe.

Make Friesland Great Again Net zoals Amerikanen zijn ook Friezen niet vies van een beetje borstklopperij. Zo werd vorig jaar het Groot-frieslandpad (LAW-14) geopend: een 362 kilometer lange wandelroute die van het Noord-Hollandse Bergen aan Zee naar het Duitse Leer loopt. Via kleurrijke bollenvelden, slingerende dijken, fraaie Zuiderzeestadjes, weidse landerijen en statige boerderijen stap je door een gebied (West-Friesland, Groningen, OstFriesland) dat in de middeleeuwen Groter-Friesland werd genoemd.

Het prijswinnende pad (Wandelroute van het Jaar) is met bordjes aangegeven. Kaar­ ten, afstanden en routeboekje vind je op wandelnet.nl/groot-frieslandpad

Rekel Betekenis: Deugniet, kwajongen.

Afkomst: Met rekel (afgeleid van het Oudnoorse rakkí) werd vroeger een ‘brutale boerenhond’ bedoeld.

In de late middeleeuwen begon men onberekenbare kwajongens als rekels te bestempelen.

Kim Betekenis: Horizon, blikveld.

Afkomst: Kim komt al sinds de 14e eeuw in landen rondom de Noordzee voor. Oorspronkelijk betekende kimmen ‘balken aan weerszijden langs de heele zij van een schip’. Pas later verschoof de betekenis van (scheeps)rand naar horizon.

“Lente: niks moet, niksen mag.”

- Loesje

SALT lente 2017 |

23

wildgroei

24 | SALT LENTE 2017

wildgroei

H I STOR I SC H E R A U WDA U WE R

BILLIE FLEMING Billie Fleming (1914-2014) deed niets liever dan fietsen. Geen pietluttige rondjes om de kerk, maar fikse afstanden. Zo vatte de Britse in 1938 het plan op om in een jaar tijd zoveel mogelijk kilometers weg te trappen. Op eigen kracht, zonder volgauto’s.

Surf Odyssey Denk je bij surfen aan knalblauwe golven, wuivende palmbomen en bruinverbrande beach boys? Blader dan eens op je gemak door Surf Odyssey. The Culture of Wave Riding heen.

Het dikke fotoboek neemt je mee op een visuele ontdekkingsreis langs verschillende surfculturen, van meisjes uit Bangladesh die met afgetrapte boards de golven induiken tot klappertand­sessies bij De Lofoten (Noorwegen) en wereldverbeteraars die afgedankte visnetten omtoveren tot skateboards. 320 pag.

Gestalten.com.

Met haar record­poging wilde de 24-jarige secretares­ se een gezonde lifestyle promoten, met name onder vrouwen. Na precies twaalf maanden door weer en wind fietsen – Billie doorkruiste heel Engeland op haar drieversnellingenros van het merk RidgeWhitworth – stond de teller uiteindelijk op 47.642 kilometer. Ondanks talloze pogingen werd haar record pas 78 jaar later uit de boeken gefietst: de Zweedse Kasja Tylen legde in 2016 in één enkel jaar een afstand van 52.025 kilometer af.

SALT lente 2017 |

25

Geef Salt cadeau En profiteer beiden van een extraatje

Ben je zelf al jarenlang een van onze vele hondstrouwe leden en zou je Salt graag aan iemand door willen geven? Of ken je iemand die je Salt gunt en waarvan je vindt dat hij of zij Salt absoluut moet kennen? Ben je daarnaast nog op zoek naar een origineel cadeau? Doe hem of haar, ons én jezelf dan een plezier en geef een lidmaatschap van een jaar op Salt cadeau.

Voor € 35 sluit je iemand voor een jaar* aan en geef je: • 4 vuistdikke (148 pagina’s) Salt magazines • 1 extra editie (de laatst verschenen) gratis • 1 x een Salt Special • 1 x de Salt zakagenda • Gratis toegang bij de Salt seizoenduiken • Minimaal 10% korting in de Salt shop En krijg zelf: Een voucher t.w.v. € 10 die je kunt verzilveren in de Salt shop of bij een Salt Meetup naar keuze.

Aanmelden?

Stuur een mailtje naar laura@getsalt.com o.v.v. cadeau lidmaatschap met hierin de gegevens van de persoon (naam, adres, e-mail) die je het lidmaatschap cadeau wilt doen. Je ontvangt dan de betalingsinstructies. Na betaling sturen wij het laatst verschenen nummer met een persoonlijke boodschap van jou naar degene die jij het lidmaatschap cadeau hebt gedaan en gaat het lidmaatschap voor een jaar in.

* Het lidmaatschap stopt automatisch na een jaar. Degene aan wie jij het cadeau hebt gedaan ontvangt van ons na ontvangst van de laatste editie een mailtje met de vraag of hij/zij zelf wil verlengen.

wildgroei

Muurbloempje Kleine huisjes duiken inmiddels overal en nergens op.

Kleiner wonen betekent natuurlijk niet dat je met minder genoegen hoeft te nemen. Zo bouwt Heirloom, gevestigd in het Amerikaanse Portland, op aanvraag de mooiste optrek­ jes. Neem het voor twee klimmers gefabriceerde Adventure Home: een zelfvoorzienende miniatuurwoning op wielen, waarvan een buitenmuur bezaaid is met klimgrepen.

Check tinyheirloom.com voor meer slimme zakmeshuisjes.

SALT lente 2017 |

27

wildgroei OERTAAL

Gelukzoekers Bladerend door New Nomads (224 pag.) kom je er al snel achter dat wij in het Wes­ ten eigenlijk hetzelfde willen als de meeste vluchtelingen: vrijheid. Alleen slaan wij niet op de vlucht voor oorlog en armoede, maar voor torenhoge hypotheken, vastgeroeste gewoontes en bomvolle steden. In Nieuwe Nomaden komt een keur aan bevrijdings­ middelen voorbij, van zelfgemaakte fietscaravans, drijvende vlotwoningen en afgelegen boshutten tot pop-up kantoor­ ruimtes en omgebouwde zeecontainers.

In feite zijn we allemaal gelukzoekers.

Tijgen Betekenis: Ergens naartoe gaan, beginnen, (ver)trekken.

Afkomst: Tijgen doolt al ruim 1000 jaar in onze taal rond. Hoewel niet ze­ ker is het waarschijnlijk afgeleid van het oude tian: opvoeden of leiden. De huidige woorden tuig, tucht en inge­ togen zijn nauw met tijgen verwant.

Van likmevestje Betekenis: Slechte kwaliteit, minderwaardig.

Afkomst: Vestje, of vessie, is een ver­ bastering van het Franse fesses, dat achterwerk betekent. Zo is gare tes fesses Frans voor ‘hoepel op’. Omdat de verwensing lik-mijn-kont niet altijd in goede aarde viel, besloten fatsoensrakkers anderhalve eeuw geleden het platvloerse reet door het keurig klinkende vestje te vervangen.

Gloren Betekenis: Glinsteren, gloeien.

Maar ook: zich manifesteren (er gloort hoop aan de horizon).

Afkomst: In de betekenis van licht komt gloren in vrij veel Europese talen voor, van het IJslandse glosâ tot het Friese gloarje. Tegenwoor­ dig wordt het vooral gebruikt in de samenstelling ‘ochtendgloren’.

Spidermanschoen Bij Adidas houden ze niet van stilzitten. Schreven we in de vorige Salt al over een sneaker gemaakt van opgevist oceaanplastic, dit keer liepen we de Futurecraft Biofabric te­ gen het lijf: een hardloopschoen die grotendeels bestaat uit Biosteel, een garen geïnspireerd op spinnendraad. Behalve ijzersterk is het nieuwe materiaal (gesponnen van gefer­ menteerde bacteriën) ook nog eens afbreekbaar en kost het productieproces maar een fractie van de fossiele brandstof­ fen die voor het maken van plastic nodig zijn. De Duitse door­ stappers liggen op zijn vroegst pas volgend jaar in de winkel.

28 | SALT LENTE 2017

wildgroei

Uitvindingen die de wereld niet veranderden Fie t s ve rs ne lling sb ak Een beetje fiets heeft tegenwoordig meer versnellin­ gen dan een vrachtauto. Eind negentiende eeuw was dit wel anders. Tweewielers waren destijds uitgerust met een vast verzet (doortrapper) waardoor het over­ winnen van een heuvel of brug de nodige zweetdrup­ pels kostte. John Hentz uit Baltimore verzon in 1897 een oplossing: een versnellingsbak bestaande uit een klein achtertandwiel aan de rechterzijde (zwaar verzet) en een groot achtertandwiel aan de linkerzijde (licht verzet). Met een lange pook in het midden kon desgewenst worden geschakeld. In de praktijk ram­ melde het mechanisme echter aan alle kanten, waar­ door de Amerikaanse vinding vrijwel direct voorbij werd gestreefd door de vlekkeloos werkende 2-speed versnellingsnaaf van de Brit William Reilly.

W Wadden­ kalender

Heb je een oogverblin­ dende foto van het Waddengebied op je filmrol staan? Stuur ‘m op naar www.wadden­ vereniging.nl/wadfoto en wie weet prijkt jouw plaat van de woelige baren, uitgestorven strand of eenzame steltloper volgend jaar op de befaamde De Wadden Kalender.

Neem een kijkje op Instagram (#wadfoto) voor inspiratie.

SALT lente 2017 |

29

wildgroei

30 | SALT LENTE 2017

wildgroei

Op Europees avontuur met Andrew Op zoek naar een geschikte cover voor deze ‘Make Europe Great Again’ lente-editie van Salt stuitten we een paar weken voor het sluiten van de deadline op het waanzinnige werk van Andrew Groves.

Wat ons meteen aansprak in zijn illustraties is het gemak waarmee de Britse creatieveling de outdoor lifestyle in een tekening weet te vangen. Omdat brutalen de halve wereld hebben, stuurden we Andrew een mailtje waarin we hem vroegen of hij de cover voor Salt wilde maken. Prompt kregen we een antwoord terug: “Thanks for getting in touch.

I really love the sound of Salt - it seems like we have a lot of ideas in common! So yes, this sounds great and I’d love to work with you. I have a little time over the coming weeks and I am sure I could make it work.” Zo gezegd, zo gedaan.

Nog geen tien dagen later stuurde hij een illustratie van een hiker die de kaart van Europa aandachtig bestudeert. Behalve dat we de tekening heel erg tof vonden, was het ook vooral de symboliek die ons aansprak: een groots Europa is een grenze­ loos Europa. We hebben hem meteen gevraagd of hij ook de covers van de komende uitgaves (zomer, herfst, winter) een gezicht wil geven. En dit was zijn antwoord: "That’s a nice idea to illustrate all the covers, thanks for asking."

Kun je niet zolang wachten? Neem een kijkje op miscellaneousadventures.co.uk. Hier vind je behalve werk dat hij onder andere voor Millican, The new York Times en Google maakte ook houten lepels en snijplanken van zijn hand.

SALT lente 2017 |

31

interview

32 | SALT LENTE 2017

interview

Floortje Dessing

Europa is immens fascinerend Zet Floortje Dessing (46) op een afgezonderd eiland of in een schier onbereikbaar jungledorp en ze begint spontaan te stuiteren. Maar verder weg betekent niet per se beter voor de Salt-columniste. Een gesprek over de kunst van het reizen.

Tekst Matthijs Meeuwsen Beeld Archief Floortje Dessing

Ben jij zo’n doorgewinterde reiziger die tijdens de landing stug zijn krantje blijft lezen?

“Nee man, ik zit aan het vliegtuigraampje gekluisterd. Altijd.

Eergisteren nog, toen ik vanuit Singapore terugvloog naar Nederland. Ik ben bewust de halve nacht wakker gebleven, omdat ik wist dat we over Kazachstan zouden vliegen.

Het was dat deel van de nacht dat de maan nog schijnt, maar de zon zich ook al langzaam begint aan te dienen.

Een diepblauwe lucht. En dat bevroren land dat maar einde­ loos onder je voorbij glijdt. Ik heb er uren naar gekeken.

Als een kind zo blij.”

Is de terugweg dan mooier dan de heenweg?

“Nee, de heenweg. Of wacht… Sorry, maar dat is echt een onmogelijke keuze. Wat is lekkerder: het voorgerecht of het nagerecht? Het is niet met elkaar te vergelijken. De heenweg is vol verwachting. Vol gezonde spanning. Vol energie en verlangen. De terugweg gaat meer over voldaanheid en verlangen naar waar je vandaan komt; thuis, geborgenheid.

Ik vind het allebei hele mooie emoties.”

Maar reizen is ook wachten. Op het vliegtuig.

Op de paspoortcontrole. Op de trein.

“Absoluut. Ik heb in mijn leven heel wat afgewacht. Elf uur wachten op de ferry naar Tonga. Veertien uur in een file voor de Russische grensovergang. Zesendertig uur wachten op het vliegtuig naar Gabon. Maar ik stel me er gewoon op in.

Ik heb er geen enkele moeite mee. Ik weet namelijk dat ik ergens naar onderweg ben. Of dat ik ergens vandaan kom met een tas vol mooi materiaal. Als je geïrriteerd raakt, duurt

het alleen maar langer. Ik heb op reis een bloedhekel aan negativisme.”

Er zijn ergere ontberingen?

“Dat sowieso. Ziek zijn op reis is het ergste. Vorige week vloog ik vanuit Pakistan naar Thailand. Na een uur werd ik wakker en voelde ik me niet goed; waarschijnlijk omdat ik in Pakistan iets verkeerds had gegeten. Ik heb toen drieënhalf uur apen­ ziek op het vliegtuigtoilet gezeten. En als klap op de vuurpijl ging ik daarna nog even lekker over mijn nek middenin een volgepropte bus op het vliegveld van Bangkok. Dan duurt zo’n reis echt ein-de-loos.”

Is de reis dan nog altijd mooier dan de bestemming, zoals de tegelwijsheid luidt?

“Dat tegeltje klopt sowieso niet. Onderweg zijn is zeker een belangrijke component van je reis, maar het is niet zaligma­ kend. Het gaat altijd om een symbiose tussen reis en bestem­ ming. En soms zijn er dus ook dagen dat je alleen maar aan het vechten bent om je te kunnen verplaatsen. Met zeeziekte is dat bijvoorbeeld zo. Drie dagen op een vieze stinkboot vanaf de Cook Islands. Drie dagen alleen maar op en neer klotsen en van links naar rechts worden geschud.”

Denk je op zo’n moment nooit: waarom doe ik dit in godsnaam?

“Nooit. Ik denk alleen maar: hoe kan ik dit zo goed mogelijk doorstaan? Reizen dwingt je tot een enorme mentale weer­ baarheid. Ik moet heel vaak tegen mijzelf zeggen: ‘OK Floor, je kunt dit.’”

SALT lente 2017 |

33

interview

"Door reizen lijkt de tijd langzamer te gaan"

Dus die vraag stel je jezelf nooit?

“Waarom ik reis? Nee, ik weet waarom ik reis.”

Iedereen denkt natuurlijk…

“Vluchtgedrag. Dat ik mijn leven in Nederland niet leuk of interessant genoeg vind. Dat ik bang ben om me te sette­ len. Nee hoor, dat zijn allemaal drogredenen. Weet je, het voelt voor mij gewoon alsof je langs een bibliotheek loopt waarvan je weet dat er allemaal waanzinnige boeken liggen.

Natuurlijk, je kunt doorlopen en een hartstikke gelukkig leven leiden. Maar je weet ook: als ik wel naar binnen ga en eenmaal begin te bladeren, valt er zo ongelofelijk veel moois te zien en te leren. Die gedachte zoemt bij mij altijd in mijn achterhoofd. Nee, ik hoef niet weg. Maar ik weet dat er een poort is – Schiphol – waarachter zoveel moois wacht wat ik zó graag wil beleven.”

Zoveel mogelijk uit het leven persen?

“Ja, het zit nogal in mijn aard dat ik intens wil leven. En het mooie van reizen is dat je de tijd veel intensiever beleeft.

De klok lijkt langzamer te gaan. Als je al jarenlang hetzelfde werk doet, slaat je brein het niet meer op: je hebt immers al tienduizend keer hetzelfde gedaan en je hersenen hebben maar beperkte opslagcapaciteit. Dan kijk je even terug en denk je dus: hé, er zijn alweer acht maanden voorbij. Wie veel reist, heeft dat nooit. Al die nieuwe plekken vol nieuwe men­ sen houden je geest scherp. Waarmee ik niet wil zeggen dat mensen die niet reizen geen scherpe geest hebben. Sommige gedijen daar prima bij. Alleen ik niet.”

Kun je het ook leren? Een betere reiziger worden?

“Ik denk het wel. Toen ik twintig jaar geleden voor een van mijn eerste reisprogramma’s naar Thailand vloog, werd ik compleet overweldigd door alle indrukken. Maar als er nu iemand op mijn schouder tikt met de mededeling dat ik over twee uur naar Burkina Faso vlieg, vind ik dat prima. Dan open ik in mijn hoofd gewoon het vakje dat bij zo’n land past.

Anti-malariapillen kopen. Dunne kleren. Paspoort. En gaan.

Geen enkel probleem.”

Is het moeilijk om niet blasé te worden als je al zoveel hebt gezien?

“Voor mij niet. Ik heb zo’n allejezusgrote hekel aan van die mopperende ik-heb-alles-al-gezien-mensen. Maar ik ben ervan overtuigd dat zo’n houding volledig het gevolg is van hoe je als mens bent afgebakken. Wat dat betreft heb ik de

34 | SALT lente LENTE 2017

perfecte opvoeding gehad. Ik ben opgevoed in een tent. We gingen op zijn verst op vakantie naar België; als ik geluk had naar de Ardennen. En toen ik twaalf was, werd alles bij elkaar geschraapt zodat ik voor tweehonderd gulden kon gaan skiën met het buurthuis. Ik klink nu echt als een bejaarde, maar tegenwoordig vliegen kinderen al voor hun eerste verjaar­ dag de wereld over. Ik hoorde de tienerkinderen van een vriendin laatst klagen dat ze niet wéér naar Thailand wilden.

Natuurlijk, ergens kunnen ze daar niks aan doen, maar aan de andere kant denk ik toch: jullie moeten de ogen uit je kop schamen. Als je daarentegen in de eerste jaren van je leven leert om zowel het grote als het kleine te waarderen, krijg je dat er nooit meer uitgeramd. Ik ben daar het levende bewijs van. Ik kan net zo blij worden van een gammel tentje bij de Duitse grens als van een tropisch resort op Hawaï.”

Jij hebt niet zo’n wereldkaart op de wc hangen waarop je landen afkrast?

“Nee, nog nooit gedaan. Ik heb jaren geleden eens uitgezocht in hoeveel landen ik ben geweest; puur omdat iedereen er maar naar bleef vragen. Ik zou het weer eens moeten doen, maar eerlijk: het interesseert me niet. Als ik voor mijn tv-pro­ gramma Floortje naar het Einde van de Wereld weer eens een uithoek bezoek, kom ik wel eens een stel schatrijke mensen tegen dat zichzelf The World Most Traveled People noemt.

Zij turven een lijst af van zo’n 750 landen, eilanden, minis­ taatjes en bijzondere gebieden. Niet uit interesse, maar enkel om lekker decadent te kunnen zeggen dat ze er geweest zijn.”

Jij waardeert reizigers die meer kunnen genieten?

“Nou, je hoeft echt niet de hele dag dankbaar gaan zitten wezen over wat je allemaal mag meemaken, maar blijf je alsjeblieft wel verwonderen. Een open blik. Aanpassings­ vermogen. De bereidheid om je te verdiepen in anderen.

Dat zijn eigenschappen die ik waardeer in reizigers.”

Nog voorbeelden onder de beroepsreizigers?

“Wat de VPRO de laatste jaren doet met gasten als Ruben Terlou van Langs de Oevers van de Yangtze is een hele mooie ontwikkeling. Reizigers die verstand hebben van een bepaalde regio en er de taal ook spreken.”

Terwijl je als reiziger toch altijd een buitenstaander blijft.

“Absoluut. Zelfs als je vloeiend Chinees spreekt, zie je er nog uit als zo’n gekke buitenlander.”

interview

SALT lente 2017 |

35

interview

36 | SALT lente 2017

interview

"Ik ben een ontiegelijk laffe reiziger" Is dat een rol die jou goed ligt?

“Goede vraag… Ik zit er heel diep over na te denken… Ja, schijnbaar wel. Aan de andere kant: mensen in het gros van de wereld zijn nog steeds heel erg geïnteresseerd in vreemde­ lingen. Ik word bijna overal waar ik kom ontzettend vriende­ lijk ontvangen. Die oprechte gastvrijheid en interesse wegen dan zwaarder dan het gevoel dat ik anders ben. Maar je moet vaak een beetje off the beaten track om dat zo te ervaren.”

Kan dat nog? Alle plekken zijn toch al bereisd?

“Nee man, helemaal niet. Er zijn nog zo onwaarschijnlijk veel plekken waar geen kip komt. Je moet er alleen een beetje je best voor doen. Neem de Cariben. Ja, we kunnen met zijn allen naar Curaçao, waar je lekker Nederlands kunt blijven spreken en er gewoon een Albert Heijn staat. Maar je hebt aan de andere kant ook nog heel veel totaal genegeerde eilanden in die hoek.”

Betrap je jezelf wel eens op vooroordelen?

“Ja, daar hebben we allemaal last van. En voor een groot deel kloppen die meestal ook. Maar wat ik vervolgens altijd probeer te doen is uitzoomen en daardoor ook weer vooroor­ delen wegnemen. Neem Noord-Korea. Alle vooroordelen zijn waar: het is gewoon een fucking drama wat voor onmense­ lijke toestanden je er tegenkomt. Tegelijkertijd wemelt het er van de mensen die nooit gevraagd hebben om in zo’n dicta­ tuur geboren te worden en gewoon zo goed of zo kwaad als het gaat proberen om een normaal leven te leiden. Het dagelijks leven achter de vooroordelen, daar ligt mijn inte­ resse. De waarheid is altijd vele malen gecompliceerder.”

Hoe kijk je in die zin naar al die selfiestick-reizigers?

“Ik kan me kapot irriteren aan mensen die verwachten dat al­ les hetzelfde gaat als thuis of het presteren om in Thailand in hun naveltruitje een tempel binnen te lopen. Of die jongens die laatst in hun blote reet op een heilige berg stonden in Maleisië. Ik wil ze niet veroordelen, maar lees je heel even in, joh.”

Besef je dan ook dat er volgend jaar misschien wel duizend Nederlanders op de stoep staan als jij ergens een item opneemt?

“Allereerst denk ik dat dat effect wel mee valt. Zeker met Floortje naar het Einde van de Wereld, waarbij veel bestem­ mingen nauwelijks te bereizen zijn. Laten we bovendien voor­ opstellen dat Nederlanders over het algemeen heel erg goed

geïnformeerd en geïnteresseerd zijn. De meeste kijken verder dan hun neus lang is en komen heus niet de boel kapot stam­ pen. Dus als ik naar – pak hem beet – Saoedi-Arabië ga; wat is er dan op tegen dat andere mensen dat ook doen?”

De impact. Vliegreizen zijn niet bepaald milieuvriendelijk te noemen.

“Helemaal waar. Dat is het grote dilemma van de reiziger: het is gewoon niet goed voor de wereld.”

Als iedereen zoveel zou vliegen als jij, zouden we misschien wel tien aardbollen nodig hebben. Zorgt dat niet voor gewetenswroeging?

“Ja, ik ben mezelf daar heel erg van bewust. Ik zal er nooit een excuus voor verzinnen, want die is er simpelweg niet. Het enige wat ik erover zou kunnen zeggen is dat ik niet alleen voor mezelf reis. Ik hoop mensen met mijn verhalen te kun­ nen inspireren. Zo van: die aarde is zo mooi, daar zouden we wel eens wat zuiniger op mogen zijn. Zo ben ik niet begon­ nen als programmamaakster, maar daar groei ik wel steeds meer naartoe. Al maakt dat al die CO2-uitstoot natuurlijk nog steeds niet goed. Het is gewoonweg niet recht te lullen.”

Voor Floortje naar het Einde van de Wereld ging je dit seizoen naar het Russische Wrangel: een eiland zo afgelegen dat je bijna twee weken moest reizen om er überhaupt voet aan land te zetten.

“Ja, en zelfs als we dat eiland nooit bereikt hadden, had ik geen spijt gehad van de reis. De bultruggen en zeeleeuwen die je ziet vanaf de boot. Het feit dat je vaart in een gebied waar geen andere boten komen. Het grappige was, we had­ den Gennadiy – de hoofdpersoon uit die aflevering – voor vertrek nog nooit ook maar een seconde kunnen spreken.

Gelukkig bleek het een onwaarschijnlijk uniek mens. Een lot uit de loterij.”

Wat als je na al die dagen op zee was ontvangen door een ontzettende sufkut?

“Het blijft ergens altijd een gok. En het gaat ook zeker niet altijd goed. De laatste aflevering van dit seizoen was een moeilijke. We hadden een heel cool grietje gevonden die aan de Thais-Birmese grens met vluchtelingen werkt. Op papier klonk het geweldig, maar eenmaal daar leek het wel alsof ze een holistisch woordenboek had ingeslikt. Het was allemaal zo zweverig. Dan moet je alle zeilen bijzetten om er een goede aflevering van te maken.”

SALT lente 2017 |

37

interview

"Het zit in mijn aard om op drift te zijn"

Is er een karaktertrek wat al die mensen in het programma bindt?

“Het feit dat ze zekerheden durven op te geven. Dat ze niet bang zijn om in te leveren: luxe, vrijheden, vrienden en familie, geld. Het komt ze nooit aangewaaid, maar ze zijn tot die opofferingen bereid omdat ze geloven er een zinvoller leven voor terug te krijgen.”

Meer dan jij bereid bent te doen.

“Absoluut. Ik heb veel respect voor mensen die tien jaar in een Pakistaans bergdorp de taal gaan leren of in Nepal 49 geadopteerde kinderen opvoeden. Maar ik kan het niet. Ik moet altijd weer weg. Het zit in mijn aard om op drift te zijn.”

Onrustige genen?

“Mijn moeder is vlak na haar geboorte geadopteerd. Ik heb na lang zoeken mijn biologische oma gevonden, maar mijn biologische opa bleef altijd een raadsel. Mijn broer heeft nu ontdekt wie het waarschijnlijk is geweest: een van de eersten in Nederland die op een woonboot leefde en iemand die voortdurend het land door reisde met een soort circusgezel­ schap. Ik denk wel eens: zie je wel, het zit er gewoon ingebak­ ken.”

Je ouders zijn je anker?

“Ja, mijn familie en vrienden zijn de reden dat ik steeds weer terug wil naar Nederland. Ik ben een ontiegelijk laffe reiziger.

Echte reizigers vertrekken gewoon met de noorderzon en kijken wel waar het schip strandt. Ik kan dat niet. Mijn vader was in de veertig toen hij mij kreeg en ik ben altijd bang ge­ weest dat ik te veel kostbare tijd met hem zou mislopen. Aan de andere kant lukt het me ook weer niet om een keertje wat langer in Nederland te blijven. Ik ben gewoon een moeilijk geval; word af en toe ook doodmoe van mijzelf. Iedereen zei altijd: ‘Wacht maar, na je 35ste word je vanzelf rustig’. Maar dat is nooit gebeurd. Ik kan me op een mooie dag als vandaag een enorm buitenbeentje voelen tussen al die huisje-boom­ pje-beestje-stelletjes op het terras.”

Dus toch weer die buitenstaander?

“Maar het gekke is dat ik dat in Nederland veel meer ervaar dan op reis. Op reis zijn er andere reizigers, maar hier word ik met mijn neus op de feiten gedrukt dat ik eigenlijk een heel gek leven leid. Ik ben een dolende ziel. Daar heb ik zelf voor gekozen, hoor. En ik heb gelukkig een soort modus operandi gevonden: ik heb aan de ene kant de liefde van mijn familie

38 | SALT lente 2017

en vrienden en kan aan de andere kant toch die constant borrelende onrust bevredigen door voortdurend op pad te gaan. Dat maakt me zo’n laffe reiziger: ik kan geen van beide loslaten.”

Floortje naar het Einde van de Wereld insinueert een beetje dat verder altijd beter is.

“Het programma draait om de verhalen van die mensen.

Persoonlijk heb ik echter al lang niet meer de drang om steeds per se gekkere uithoeken en onbekendere vlekken op de kaart te bezoeken. Ik vind Europa ook immens fasci­ nerend. Ons continent heeft misschien een klein oppervlak, maar je vindt er zo’n ongelooflijke diversiteit aan culturen, gebruiken en bouwstijlen. Je kunt je hele godganse leven door Europa reizen en nog elke dag verrast worden. Ik ook.

We zijn laatst met vrienden naar Zwitserland gereden en dan space ik van blijdschap echt de tent uit zodra die bergen weer opdoemen aan de horizon.”

En je hoeft hier niet 14 uur in de file voor de grensovergang.

“Nee. Al maakt het huidige klimaat mij wel bezorgd. Ik heb nog nooit zoveel intolerantie gevoeld. Zoveel kortzichtigheid, populisme en ongefundeerde angst. Daarom vind ik het ook belangrijk om televisie te blijven maken: om juist die angst – die van alle kanten wordt gevoed – weg te nemen. Dat is ook de reden waarom ik vorig jaar naar Syrië ben gegaan. Ik deed het in mijn broek, maar ik wilde koste wat het kost laten zien waar die vluchtelingen vandaan komen.”

Bange mensen zouden meer moeten reizen?

“Absoluut. Iedereen die ooit naar een islamitisch land is geweest, denkt genuanceerder over de vluchtelingenproble­ matiek. Daarom is reizen ook zo zinvol. En als je niet kunt of wilt reizen, dan is het fijn dat er iemand op tv is die je zulke bestemmingen alsnog kan laten zien. Dat is de functie die ik nu wil vervullen. Het is een druppel op een gloeiende plaat, maar ik doe het wel. Alle beetjes zijn meegenomen.”

interview

SALT lente 2017 |

39

PHOTO: CLARK LITTLE

A production by

OC

EA

NF

I LM

TOUR

NA

AMSTERDAM UTRECHT ROTTERDAM DEN HAAG

I NT E RN A TI O

06-05 07-05 08-05 09-05

VANAF MEI 2017 OP TOURNEE

L

AVONTUUR. ACTIE. ONDERWATERWERELD.

4

VOLUME

TRAILER, DATUM EN KAARTJES OP

WWW.OCEANFILMTOUR.COM We proudly support

lentekriebels

Zakken vullen is dankzij de vernieuwde Osprey Sirius nog nooit zo leuk geweest.

Want: clean design, indruk­ wekkend draagcomfort, afneembare regenhoes, han­ dige vakverdeling. Inhoud 27 liter. € 140. ospreyeurope.nl

Geen zin om ieder dag in de file naar je werk te kruipen?

Met de Canyon Commuter 7.0 baan je je stressvrij een weg naar kantoor. Onder de motorkap: 8-speed versnel­ lingsbak, schijfremmen, riemaandrijving, leren handvatten. Optioneel: spatborden en bagagedrager.

Vanaf € 1.999. canyon.com

Speciaal voor dames die geen berg te hoog gaat ontwikkelde Fjällräven de Abisko Trekking Tights: een stoere wandel legging die is gemaakt van technische en functionele stretch stof. Extra ver­ stevigingen op knieën en billen geven stenen en nattigheid het nakijken. 2 handige zakken op de pijpen. € 164,95. fjallraven.nl

Meisjes zetten de bloemetjes buiten met dit Vaude Girls Leni T-shirt. De gebruikte materialen – gerecycled polyester en bio-katoen – en de Fair Wear en Green Shape keurmerken zorgen alvast voor de eerste geluksmomentjes. € 26,. vaude.com

Sportschoen, sneaker of slip-on; met de Teva Arrowood Swift Slip On maak je je razendsnel uit de voeten. Sneldrogende mesh bovenkant, klitten­ bandsluiting en een dempende buitenzool die niet van slippertjes houdt. € 119,95. teva-eu.com

Met de Olight H1R Nova heb je een zaklamp (ter grootte van een pink) en een hoofdlamp in één.

Compact en oplaadbaar. Ideaal voor trail runners, hardlopers en bikers die de schemer opzoeken.

Deze lichtgewicht (51,5 gr.) overbrugt een afstand van 72 meter. Maximale lichtsterkte 600 lumen.

Inclusief SOS-mode. € 84,95. olightworld.net

Met de lancering van The Teton Range, waar deze Klettersack 30 onderdeel van is, kijkt het Amerikaanse rugzakkenmerk Lowe Alpine terug op 50 jaar (1967-2017) historie. € 99,95. lowealpine.com

SALT lente 2017 |

41

Een keertje in Bergschenhoek kennis maken met open kanovaren?

Met een kajak de Noordzeebranding induiken?

Of een cursus wildwater kajakken in de Franse Alpen volgen?

Ga in zee met Kanosport Zwalker, de kano- en kajakspecialist van Nederland.

ZWALKER.NL

lentekriebels Met dit toffe Flying Fish T-shirt vis je automa­ tisch naar complimentjes. Mix van bio-katoen en gerecycled polyester. De print, gemaakt door de Canadese kunstenaar Geoff McFetridge, is pvcvrij. bluesign approved. € 30. patagonia.com

Het bonte Cookie Board van Maui and Sons (wie kent het nog?) is speciaal ontworpen voor skaters vanaf 3 jaar. Abec 5 lagers, 80mm trucks, 60mm pvc-wielen. € 23,29. mauiandsons.eu Zuidwesters suf?

De Wasserratte van het Zwit­ serse Alprausch is behalve über­hip ook nog eens water- en wind­ dicht, en door het gebruik van wol aan de binnen­ kant behaaglijk warm. € 158,95. alprausch.com

De gerecyclede boekjes en blokjes van Rite in the Rain bewaren je herinneringen als in een goed bewaakte kluis. Dankzij een waterproof laagje zit er op elk velletje een stevig ‘slot’ dat geen druppel doorlaat. v.a. € 6,95. Verkrijg­ baar in de Salt shop.

De stoere Support Trucker verandert iedere sukkel in een stoere surfdude. Mesh boven­ kant, ‘support your local surf shop’ patch, platte klep. € 24,95. billabong.com

In de afgetrainde Vigor Running Tights van Odlo draf je voort­ aan als een hazewindhond over de paden.

Gemaakt van sneldrogende, synthetische materialen. € 55. odlo.com

De onverwoestbare Ortlieb Koeriertas (39 liter inhoud) houdt je spullen droger dan een heteluchtoven.

Voorzien van rolsluiting, geventileerd rugpand en reflectoren. € 92,95. ortlieb.nl

De POC Corpora AID is de eerste slimme fietshelm ter wereld. Via een ledstrip op het achterhoofd geeft de slimmerik richting aan en bij een ernstige valpartij belt hij automatisch een voorgeprogrammeerd ICEnummer. Verantwoordelijk hiervoor zijn ingebouwde bewegingssensoren en een bluetooth verbinding met je telefoon. In de loop van het jaar verkrijgbaar. € 379,95. pocsports.com

SALT lente 2017 |

43

44 | SALT lente 2017

beeldvullend

Wat maakt Europa uniek?

Dat we in ons deel van de wereld frank en vrij kunnen rondreizen. Vaak zelfs zonder dat we om de haverklap ons paspoort tevoorschijn moeten trekken. Uniek in de wereld. Misschien komt het wel omdat veel Europese landen vroeger stikten van de vrijbuiters; piraten die de zeeën afschuimden op zoek naar schatten. Vooral Hollandse kapers hadden maling aan grenzen. Niet verwonderlijk dus dat het Hollandse woord ‘vrijbuiter’ door andere Europese talen werd overgenomen. Tegenwoordig is een echte vrijbuiter iemand die volledig zijn eigen plan trekt, een avonturier die zich niet in het hokje van het ‘normale’ leven laat vangen.

vrijbuiter Het begrip is overigens actueler dan ooit: Amerikaanse Democraten proberen met ‘vrijbuiteren’ – filibusteren – zoveel mogelijk politieke spreektijd in het congres te ‘kapen’. Hiermee hopen ze Donald Trumps aanval op de vrije rechtstaat af te slaan.

Om ze een hart onder de riem te steken hebben we een paar Europese voorvechters in kaart gebracht.

SALT lente 2017 |

45

Ooit waren Hollanders de schrik van de zeven wereldzeeën.

Zeebonken als Piet Hein, Maarten Tromp en Michiel de Ruyter kaapten zonder pardon de meest uiteenlopende schepen, van de rijk gevulde Spaanse zilvervloot tot nietsvermoedende koopvaardijschepen uit Engeland. Doordat ze een zogenaamde kaperbrief – een document waarin de overheid toestemming geeft om andere schepen aan te vallen en te plunderen – op zak hadden, werden ze als helden in plaats van zeerovers gezien.

Hun roemruchte reputatie heeft er voor gezorgd dat het woord vrybuyter (zeerover, kaper) ook andere Europese talen binnensijpelde.

Flibustier 46 | SALT lente 2017

beeldvullend

SALT lente 2017 |

47

beeldvullend

Zo dook het in 1591 als flibutor en fleebooter in officiĂŤle Britse publicaties op. Fransen hebben het vervolgens gejat en verbasterd tot flibustier, dat vermoedelijk weer van het Spaanse filibustero (piraat in de CaraĂŻben) is geroofd. Halverwege de 19e eeuw maakte het de oversteek naar Amerika. Hier werd het eerst gebruikt voor avonturiers die aan het hoofd van een eigen legertje een Midden-Amerikaanse staat probeerden te veroveren.

farabutto

Free booter

FREIBEUTER SALT lente 2017 |

49

50 | SALT LENTE 2017

beeldvullend

Niet veel later is het weer door knauwende Yanks veramerikaanst tot filibuster en duidde het op een politicus die langdurig spreektijd van een ander ‘kaapt’. Hoewel het geen gangbaar werkwoord is, komt filibusteren ook in het Nederlands voor. De Dikke Van Dale omschrijft het als ‘obstructie door urenlange redevoeringen te houden’ – met als doel de behandeling van bijvoorbeeld een wetsvoorstel te vertragen of blokkeren. Met andere woorden: van uitstel komt, in sommige gevallen, afstel. En nu maar hopen dat de Amerikaanse vrijbuiters in de Senaat een langere adem hebben dan hun politieke tegenstanders.

SALT lente 2017 |

51

locals

Raseuropeanen

Je hoeft niet naar Kenia, Indonesië of Costa Rica voor een dosis exotische dieren. Salt gaat op safari door Europa.

Flamingo Volgens sommigen ontsnapten de eer­ ste exemplaren ooit uit een dierentuin.

Volgens anderen kwamen ze aanvlie­ gen vanuit Zuid-Amerika. Hoe het ook zij, feit is dat er sinds de jaren 80 een kolonie heuse flamingo’s broedt in het Duitse Zwilbrocker Venn, een ondiepe plas op luttele meters van het Gelderse Groenlo. Buiten de zomermaanden steken de fotogenieke vogels hun roze kop ook graag op in onder meer de Grevelingen en het Veluwemeer.

Marsicaanse beer Het Nationale Park van Abruzzo in Italië heeft ’s werelds hoogste berendicht­ heid, maar helaas zegt dit meer over de ruimte dan het aantal beren. Dit is het leefterrein van de laatste veertig Marsi­ caanse beren op aarde. Met een beetje geluk kun je na een vroege ochtendklim vanaf 1835 meter hoogte zien hoe deze blonde broertjes van de bruine beer zich rond de bessenstruiken op de open bergflanken wagen.

Lynx Toegegeven, een wilde lynx laat zich nog moeilijker spotten dan een kluize­ naar met pleinvrees. Maar als je ergens kans maakt om deze grote kat de krullen van de trap te zien krabben, dan is het in nationale park van Doñana, Andalusië. In het Spaanse struikgewas azen de gevlekte ‘pardellynxen’ het hele jaar op een konijnenboutje.

Papegaaiduiker In de winter heeft de papegaaiduiker – vooral op IJsland prima te spotten – maar een saaie, grauwe snavel. Vanaf het voorjaar trekt de vrolijke vogel ech­ ter een feestneus uit de kast waarbij menig kanariepiet verbleekt. De bek is een driedimensionale contactadverten­ tie, en eveneens een vervaarlijk wapen: tijdens één duik vinden soms wel vijftig visjes hun Waterloo aan weerhaakjes in het gehemelte.

Berberaap Aapjes kijken in Europa? Jazeker. De veertig berberapen in het Upper Rock natuurreservaat, een piepklein en ijzingwekkend steil park op Gibraltar, zijn naast de mens de enige wilde primaten in Europa. Hoewel ze aan de lopende band toeristen van hun snacks beroven, zijn de locals maar wat zuinig op de kleptomane makaken. Volgens de legende houdt het Britse kroondomein immers op te bestaan zodra de laatste aap het licht uitdoet.

Wisent Met gemakkelijk 800 kilo aan spier­ massa is dit neefje van de Amerikaanse bison het grootste landzoogdier van ons continent. In de Kennemerduinen houdt een kudde van wollige wisenten al tien jaar het gras kort. En ook in de Noord-Brabantse Maashorst en bij Radio Kootwijk op de Veluwe is sinds vorig jaar een vergelijkbare plantsoen­endienst actief.

SALT lente 2017 |

53

wildgroei

Outside the box Nee, dit is geen knotsgekke uitvinding van Leonardo da Vinci. De houten doos, genaamd Exploration Through Motion, is gemaakt door drie design studenten uit Philadelphia.

Door aan de hendel aan de zijkant te draaien, verrijst als bij toverslag een driedimen­ sionaal miniatuurlandschap met bergen, dalen en rivierarmen uit de doos. Ieder stukje is minutieus uit hout gelaserd en wordt omhoog gestuwd door tal van tandradertjes.

De knappe koppen lieten zich overigens inspireren door een beroemd schilderij uit de 19e eeuw, de Grand Canyon of the Colorado River van de Brit Thomas Moran.

54 | SALT LENTE 2017

wildgroei

Leermeester: De perfecte… Hollandse golf Een minicollege Hollandse golven van Timothy Price: surfer en onderzoeker kustmorfodynamica aan de Universiteit Utrecht.

“Surfers lezen de golven. Als ik het strand op loop, probeer ik echter ook te lezen wat voor bodemprocessen daaronder gaande zijn. Kijk, golven worden op zee opgewekt door wind.

Hoe langer, harder of omvangrijker de wind over het water waait, hoe groter de golven. In eerste instantie ontstaat er een heel rommelig golfveld. Maar omdat langere golven sneller zijn dan kortere, raken de golven naarmate ze zich van de windbron bewegen gebundeld in sets van nettere lijntjes met dezelfde snelheid. Je hebt echter niets aan een goede golf zonder goede bodem. Op weg naar de kust beginnen golven de bodem te voelen, worden daardoor vertraagd, omhoog gestuwd en als een harmonica in elkaar geduwd. Tot het in de surf zone – vanaf vijf meter diepte – te ondiep wordt en ze omklappen; breken genoemd. Hoe de golf breekt hangt af van de steilheid van de bodem. Een steile bodem duwt alle energie ineens omhoog met een mooie, holle tube als resultaat. In onze Noordzee loopt de bodem echter flauwtjes op, waardoor de golven geleidelijk hun energie verliezen en je veelal schuimende, kruimelige spilling breakers krijgt. Bovendien ligt Nederland nooit ver van de windbron waardoor de golven

meestal nog niet netjes zijn uitgelijnd.

Zonder zandbanken – waar mijn onderzoek zich op richt – zouden we goede golven hier helemaal op onze buik kunnen schrijven. Zandbanken zorgen voor ondieptes, creëren extra bodemsteilheid en dus steiler brekende golven. Ze bepalen daarmee ook hoeveel golfenergie nog op het strand wordt losgelaten en hoeveel zand er daarvandaan weer naar de duinen kan bewegen. Zand is namelijk constant in beweging.

Zandbanken ook dus: de ene keer een lange parallelle worst langs het strand, dan weer een soort kronkelslang met grote diepteverschil­ len. In Nederland zijn deze dieptever­ schillen constanter en minder uitgesproken dan bijvoorbeeld aan de Franse westkust. Al kruipen de zandbanken bij rustig weer hier wel wat richting het strand en zijn ze in de winter juist hoger en verder van de kust. Het vroege najaar is in Nederland zo doorgaans de beste surfperiode omdat goede golven en een goede bodem samenkomen. Maar de perfecte golf bestaat natuurlijk niet: de ene surfer wil honderd meter cruisen, de ander zo diep mogelijk in de tube; al is het maar voor twee seconden. En hoewel weerspatronen kunnen verschuiven en de zeespiegel stijgt, moeten we het de komende honderd jaar sowieso nog met onze typische Hollandse klotsbakgolven doen. Tenzij we Groot-Brittannië laten afdrijven of de Noordzee uitdiepen natuurlijk.”

SALT lente 2017 |

55

wildgroei

"There is a crack in everything.

That’s how the light gets in" - LEONARD COHEN

Digitale vogel detective Wat Shazam is voor het herkennen van onbekende muziek, is Song Sleuth voor het achterhalen van obscure vogelgeluiden. De nieuwe app werkt bedrieglijk simpel: bij het horen van onbekend gekwetter, getjilp, gefluit of gekwaak druk je op record, waarna de digitale detective binnen een paar seconden de juiste vogel identificeert.

Een nadeeltje: de app is Engelstalig en vooralsnog alleen geschikt voor iPhone.

Fort Asperen, hollandsewaterlinie.nl

Nieuw Werelderfgoed De Nieuwe Hollandse Waterlinie wordt in 2019 mogelijk toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De waterlinie was van 1815 tot 1940 een 'onneembare' vesting.

Kwam de vijand eraan, dan werden hele stukken land via een ingenieus systeem van sluizen en dijken onder water gezet. Met de komst van gevechtsvliegtuigen verloor de 88 kilometer lange linie – bestaande uit vijftig forten en vijf vestingsteden (Muiden, Weesp, Naarden, Gorinchem en Woudrichem) – zijn waarde. Ontdek de verdedigingsgordel door via fietsknooppunten een van de uitgestippelde (fietsknooppunten) Forten­ routes te volgen. Zo kronkelt de Fortenlandroute (36 km) vanuit Muiden langs zeven forten en bunkers en voert de Vesting3hoekroute (55 km) door stadjes als Gorinchem en Woudrichem. Een overzicht van alle traptochten vind je op forten.nl/activiteiten/naarbuiten.

56 | SALT lente 2017

wildgroei

Hollandse huttentocht Dankzij Hihahut kun je sinds kort een huttentocht in eigen land maken. Verspreid in het Groene Hart staan vier bijzondere optrekjes.

Zo staat de Binnentent in een kas, de Zonnepost naast een koeienstal, de Sterren­kijker in een boomgaard en de Vogelaar in een weiland. De designhutjes, van alle gemakken voorzien (tweepersoonsbed, keukentje, douche, composttoilet,

zonnestroom en oudHollandse spelletjes), worden door middel van uitgestippelde wandel-, fiets- en vaarroutes met elkaar verbonden. Hoe de meerdaagse trektocht precies verloopt, is een verrassing: pas bij het startpunt (restaurant ’t Veen in het Zuid-Hollandse Roelofarendsveen) krijg je een uitgebreide beschrijving en sleutels van zowel de hutten als de klaarstaande vervoersmiddelen (fietstandem en roeiboot) overhandigd. Je microavontuur begint op hihahut.nl.

SALT lente 2017 |

57

WORKOUT WANDERLUST Klaar nu met de plensbuien en het zingen in de regen. Tijd voor de lentepruik, de zon én een paartje Terradora’s. Een nieuw schoenconcept van het Amerikaanse KEEN met de focus op vrouwen én TrailFit. Maak je klaar voor een seizoen vol Workout Wanderlust.

A

ls het om fitness gaat zijn er eigenlijk geen regels.

Open je geest en je voordeur en er gaat letterlijk een wereld voor je open. Maakt niet uit welke route je kiest; de stoep in de stad, de slingerende trail in de bergen, een eindeloos lange trap of je vertrouwde bospad, elke trail is er een om (her)ontdekt te worden en te kiezen voor een van je work-outs. Daarnaast brengt buiten zijn je in contact met jezelf maar ook met moeder natuur.

Dus zweet, adem, maak je hoofd leeg, voel de energie van het terrein en ervaar hoe fijn het is om zowel fysiek als mentaal en emotioneel fit te zijn. Dat is waar de TrailFit beweging om draait en de reden van het bestaan van de KEEN Terradora.

De voordelen van outdoor fitness Work-outs in de buitenlucht brengen veel plezier waardoor het gemakkelijker is om van je dagelijkse portie lichaamsbe­ weging een gewoonte te maken die blijft. Bovendien slapen mensen die regelmatig in de natuur zijn veel beter en krijgt ook je immuunsysteem een lekkere boost door de vitamine D die de buitenlucht je cadeau doet. Maar we zijn nog niet klaar want het blijkt dat buiten trainen ook wordt geas­ socieerd met een hoger energieniveau en dat je er tevens je eigenwaarde mee oppoetst. Met andere woorden; work-outs buiten in de natuur geven je zo’n goed gevoel dat je haast vergeet dat je aan het ‘work-outen’ bent.

Meet Terradora De KEEN Terradora is een lichtgewicht performance hiking schoen die vanaf de grond is opgebouwd voor vrouwen.

Verkrijgbaar in drie verschillende kleuren (roze, blauw, grijs) die zich niet alleen onder je sport outfit maar ook onder je spijkerbroek thuisvoelen.

• Lage schacht voor maximale bewegingsvrijheid • KEEN all-terrain rubberen zool voor maximale grip • KEEN.DRY waterdicht en ademend membraan • Lichtgewicht Mesh upper • Voorgevormde hiel lock voor stabiliteit • Dual-density PU foam voetbed • Gevulde kraag voor comfort en bescherming • Flexibele tussenzool waarmee je gemakkelijk bergopwaarts rent zonder aan stabiliteit te verliezen.

• Glove-like pasvorm • Info: keenfootwear.com/trailfit

Deel je TrailFit tips en maak kans op een paar Terradora’s Salt en KEEN hebben de handen ineen geslagen om zoveel mogelijk vrouwen te inspireren om de trails op te gaan. Zo staan de vrouwen van de Salt redactie – en die zijn in de meerderheid – ook in de startblokken voor een avontuurlijk voorjaar vol Workout Wanderlust. Wat (letterlijk) op ons pad komt zullen we via Facebook (/saltmagazine) delen maar we willen ook geïnspireerd worden door jou. Dus deel je TrailFit tips met ons door een mailtje (tekst plus foto) naar laura@getsalt.com o.v.v. TrailFit Tip) te sturen. Elke kwartaal belonen we de meest originele inzending met een paartje Terradora’s. Ter inspiratie en om je alvast wat op te warmen, verzamelde de redactie wat TrailFit tips.

Silent Night Run Hardlopen zonder te praten en zonder het geluid van stampende beats uit je koptelefoon. Alleen maar ervaren met je zintuigen op scherp, in het donker en midden in de urban jungles van Amsterdam (12 mei) Den Haag (26 mei), Utrecht (2 juni), Breda (9 juni) en een premium editie deze zomer in Amsterdam waarbij hardlopen, yoga én opera (ja, je leest het goed) voor een unieke afsluiting zorgen.

Afstand: 7,5 km. Tijdstip van 21.00 tot 22.30. Loop er eentje of allemaal. Inschrijven doe je op stadswild.nl

Stop and drop yoga Voor welke work-out je ook kiest, yoga kan altijd rekenen op een warm onthaal van zowel je spieren als je geest. En dat je hiervoor niet per se naar het yogacentrum hoeft, bewijst de nieuwe rage op Instagram (#stopanddropyoga) die wereldwijd mensen aanmoedigt om overal, vooral buiten, yogaposes te doen. De straat, het bos- of bergpad vormen de ‘mat’ waarop je je oefeningen kunt doen. Mooi uitgevoerd in een mooie omgeving levert dat ook vaak weer een pareltje op voor de digitale galerie die inmiddels ontelbaar veel mooie plaatjes telt.

Goed ontbijtje TrailFit zijn kan niet zonder goede brandstof en dat begint met een goed ontbijt. Deze ‘overnight oats’ loodst je moeite­ loos door de ochtend heen. Nodig: 50 gram havermout, 2 à 3 dadels in stukjes gesneden, een handje wal- en/of hazelno­ ten, een eetlepel zadenmix (lijn-, pompoen-, sesamzaad), wat rozijnen of gojibessen en kokos-, hazelnoot- of amandelmelk.

Alle droge ingrediënten in een kommetje doen en afvullen met je favoriete melk. Doe er voldoende vloeistof in want de havermout zet flink uit. De avond ervoor bereiden, in de koelkast zetten en de volgende ochtend nog wat fruit aan toevoegen. Druk op fast forward en je dag kan beginnen.

Salt x

make europe great again

60 | SALT LENTE 2017

make europe great again

Open grenzen De mooiste grensovergangen voeren niet langs norse douaniers, betonnen muren of torenhoog prikkeldraad. Wel langs de rivieren, bergketens, meren en wildernissen die al eeuwen geleden de lijntjes tussen landen trokken. Een rondje Europa in 12 grensverleggende gebieden en routes.

Tekst Matthijs Meeuwsen Illustratie Andrew Groves

Natte grenzen Grensgeval De Kolpa rivier.

Blije buren Slovenië en Kroatië.

Op de koffie Kajakken, suppen of kanoen.

Grensgeval De Bodensee.

Blije buren Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk.

Op de koffie Surfen, fietsen, skaten.

Grensgeval Oder Delta.

Blije buren Duitsland en Polen.

Op de koffie Wildspotten.

Naar de overkant De woeste stroom­ versnellingen van de Soca rivier trekken de laatste jaren steeds meer waterrat­ ten naar Slovenië. Helaas heeft geen hond daardoor oog voor de Kolpa: een 113 kilometer lange rivier die de natuur­ lijke grens met Kroatië vormt. Tijdens het voormalige Joegoslavië was dit strengverboden terrein, waardoor zelfs veel Slovenen nog nooit een duik heb­ ben genomen in de onwaarschijnlijk heldere rivier. Zonde, want in tegenstel­ ling tot de wilde, steenkoude Soca, is het water ’s zomers heerlijk warm en beteugelen zelfs de hevigste stroom­ versnellingen zich tot een prima te be­ happen kabbeltempo. Ideaal voor een avontuurlijk tochtje per kajak, kano of sup (te huur bij vrijwel alle campings in Osilnica of verder langs de route) door bosrijke valleien. Grenscontroles? Ga toch weg. Tijdens het peddelen wordt je vanzelf door een van de Kroaten aan de overkant uitgenodigd om aan wal te krabbelen voor een slok zelfgestookte duivelsrakija in hun achtertuin.

Info slovenia.info

Naar de overkant Dit drijfnatte drie­ landenpunt is groot genoeg om er acht keer het IJsselmeer in leeg te hozen.

Logisch dus dat er wel negen surfscho­ len zijn te vinden waar je een kite-, sup- of windsurfplank kunt huren of onder begeleiding van een instruc­ teur los kunt gaan op de reusachtige waterspiegel. Weer droog achter de oren? Op de Bodensee Radweg fiets je in 273 kilometer door Duitsland, Zwit­ serland en Oostenrijk langs de oevers van het grensmeer. Wie dan nog steeds niet uitgeput om zijn fysiotherapeut schreeuwt, snoert de skeelers aan voor een tocht over een van de fijn geasfal­ teerde skatepaden aan de waterkant.

Een aanrader is bijvoorbeeld het 42 kilometer lange marathontraject tus­ sen de Zwitserse dorpen Rorsach en Kreuzlingen.

Info bodensee.eu, bodensee-radweg.com, skatingland.myswitzerland.com

Naar de overkant Toen de Europese landkaart na de Tweede Wereldoorlog opnieuw werd ingekleurd, werden de rivieren Neisse en de Oder gekozen als scheidslijn tussen Polen en de voorma­ lige DDR. Aan het eind van de natuur­ lijke grens, waar de Oder uitmondt in de Baltische Zee, drijft Moeder Natuur een nog nattere wig tussen beide buren. Maar liefst 250.000 hectare van deze Oder-Delta is met een dikke strik ingepakt door Rewilding Europe; de organisatie die de pure wildernis wil terugbrengen op ons continent.

En terecht. Dit is de beste plek in Europa om wilde zeearenden te spot­ ten: in amper een uurtje dobberen, vliegen er al gauw twintig voor je ver­ rekijker langs. Tot de Big Seven van de Oder-Delta behoren ook de Europese bizon, de Europese bever, de eland, de Europese wolf, de grijze zeehond en de Atlantische Steur. Gidsen van Rewilding Europe nemen je er mee op safari.

Info rewildingeurope.com/areas/oder-delta

SALT lente 2017 |

61

make europe great again

WATERBRON VAN EUROPA De Rijn is met een lengte van 1.230 kilometer een van de langste rivieren van Europa. Klimaatveran­ dering vormt echter een bedreiging voor de machtige waterweg. Doordat er steeds minder sneeuw in de Alpen valt – de Rijn ontspringt op een hoogte van 2.345 meter in een Zwitsers bergmeer – dreigt de watertoevoer te stokken. Slimme Zwitsers hebben hier nu wat op gevonden. Door de Rhôneglet­ sjer, het belangrijkste waterbekken van Europa, af te dekken met zonwerende witte doeken, hopen ze de toekomst van onze watervoorziening veilig te stellen.

Wilde grenzen Grensgeval Het Oulanka national park.

Blije buren Finland en Rusland.

Op de koffie Wandelen.

Grensgeval Kielder Forest.

Blije buren Engeland en Schotland.

Op de koffie Mountainbiken.

Grensgeval De Zoom-Kalmthoutse Heide.

Blije buren Nederland en België.

Op de koffie Fietsen.

Naar de overkant De natuur kent geen grenzen, weten ze in Fins Lapland.

En dus sloegen de boswachters van het Oulanka national park de handen ineen met hun Russische collegae in het Paanajärvi national park; in feite één oeroud woud op het grensgebied tussen Finland en Rusland. Hoewel de samenwerking in het ‘Twin Park’ de lokale grensovergang nog niet veel versoepeld heeft, kronkelt aan de Finse kant – vlak tegen de grens – wel een van de meest onvergetelijke wandel­ routes van Europa. De Karhunkierros of het ‘Berenpad’ voert hikers van­ uit Hautajarvi in 80 kilometer langs duizenden dennen, wilde watervallen, magistrale meren en de imposante Oulankakloof. De route is het hele jaar begaanbaar (al heb je ’s winters wel sneeuwschoenen nodig) en prima op te hakken in vijf of zes dagetappes.

Er zijn gratis trekkershutten en kam­ peerplaatsen langs de route om even uit te puffen. En voor wandelaars met een minder lange adem is er ook een kleine Karhunkierros van slechts 12 kilometer.

Info nationalparks.fi/oulankanp

Naar de overkant Bovenin de kroon van Engeland, pal tegen de grens met Schotland, ligt het Kielder Forest. ’s Lands grootste aangelegde bos (meer dan honderdduizend voetbal­velden aan groen) kent niet alleen meer sparren dan een kerstkaartenfabriek, tussen de bomen en over de omliggen­ de heuvels slingeren volgens Britse bikers ook de allerfijnste singletracks van heel Engeland. De gemakkelijkste rit van de negen bewegwijzerde routes is de Borderline Trail (12 km): een rela­ tief vlak tochtje langs de verroeste rails van de voormalige Border Counties Railway spoorlijn. Heel wat meer uit­ daging is te vinden op de Cross Border Trail (48 km): een pittig hobbel-de-bob­ bel-rondje dat ook over de grens heen snijdt en de fabuleuze singletracks van het Schotse New­castleton bikepark aan elkaar rijgt.

Of zet de tanden in de zwaarste van het stel: de Deadwater Black Grade Trail (11 km). De route, alleen voor doorge­ winterde mtb’ers, gaat onder meer op en over de loodzware grensberg Deadwater Fell (580 meter) en werd persoonlijk uitgestippeld door down­ hillkampioen Gary Forrest.

Info visitkielder.com, trailbrakes.co.uk, forestry.gov.uk/kielder.

Naar de overkant Vraag een gemid­ delde natuurliefhebber om uit het hoofd de 20 nationale parken van Nederland op te sommen, en al gauw zullen de Veluwe en de Biesbosch over zijn lippen rollen. De kans dat De Zoom-Kalmthoutse Heide snel wordt genoemd is echter niet veel groter dan een Elfstedentocht in mei. De ZoomKalmwattes?!? Juist ja. Dit onbekende (inter)nationale grenspark ligt zowel in Nederland als België en bewijst zo dat het gras bij de buren helemaal niet groener hoeft te zijn als je samen de schutting afbreekt. Vanuit Putte (of een handvol andere potentiële startpunten) tuft de bewegwijzerde Grensparkroute in een rondje van 32 kilometer door de mooiste bossen, vennen, stuifzanden en heidevelden van dit schone half­ bloedje. Helemaal leeggetrapt?

De Spaak en Smaakroute doet er nog eens 18 km bovenop, maar loopt ook langs vijf culinaire pitstops waar het prima bijtanken is.

Info grensparkzk.nl, spaakensmaak.eu.

62 | SALT LENTE 2017

make europe great again

TOPJE VAN DE EUROPESE IJSBERG Onbekend maakt onbemind. Dat geldt niet alleen voor mensen, maar ook voor bergen.

Waarom steevast naar de Alpen, Pyreneeën of Dolomieten gaan, als er nog zoveel moois in Europa te ontdekken valt? Wat dacht je van hut naar hut trekken in de Transsylvanische Alpen (Roemenië), parapenten in de Nordryggen (Zweden/Noorwegen), bij boeren slapen in de Pindos (Griekenland), mountainbiken in het Ertsgebergte (Duitsland/Tsjechië), graat­ wandelen over de Beskiden (Oekraïne/Polen/ Slowakije) of tapas eten in de Cantabrische bergen (Spanje)?

SALT lente 2017 |

63

make europe great again

EUROPESE BRUGGENBOUWERS Veertig jaar lang spande de Europabrug over het Wipptal ten zuiden van Innsbruck de kroon: de 777 meter lange en 190 meter hoge overspanning was de allerhoogste van Europa. In 2004 moest de brug over de Bren­ nerpas zijn meerdere erkennen in het Viaduct van Millau: een ontzagwekkende luchtbrug die automobilisten op een hoogte van 343 meter over het diepe dal van de Tarn loodst.

Het Franse viaduct is inmiddels alweer voorbij gestreefd door de 570 meter hoge Beipanjiangbrug in Zuid-China

64 | SALT lente 2017

make europe great again

Hoge grenzen Grensgeval De Dinarische Alpen.

Blije buren Albanië, Bosnië-Herzego­ vina, Kroatië, Kosovo, Montenegro, Servië en Slovenië.

Op de koffie Wandelen.

Grensgeval Het Elbezandsteen­ge­bergte.

Blije buren Duitsland en Tsjechië.

Op de koffie Klimmen, mountainbiken.

Grensgeval De Pyreneeën.

Blije buren Frankrijk en Spanje.

Op de koffie Wielrennen.

Naar de overkant De kale pieken van de Dinarische Alpen bewijzen in één ogenblik wat Charlize Theron niet lukte in 120 minuten Mad Max: bold is wel degelijk beautiful. Wat de gortdroge karst- en kalksteenkliffen missen aan vegetatie, wordt bovendien meer dan goed gemaakt door de rest van het decor: een ruig berglandschap vol feno­ menale vergezichten die schreeuwen om wandelaars, kajakkers, paragliders en andere buitensporters. Om de onbekende bergpas een duwtje in de rug te geven, wordt sinds 2010 dan ook hard getimmerd aan de Via Dinarica: een 1.260 kilometer lange bergwande­ ling die de zeven landen op de weste­ lijke Balkan als een roestig kartelmes doormidden zaagt. De reeds afgeronde hoofdroute door de bergen werd de laatste twee jaar al door menig reis- en outdoortijdschrift uitgeroepen tot mooiste nieuwe wandeling in Europa.

Naast dit bewegwijzerde witte traject, moet ook spoedig een blauwe route (richting de kust) en een groene route (door de bossen op de lagere bergflan­ ken) volgen.

Info viadinarica.com

Naar de overkant Tafelbergen, steen­ bogen, grotten en kloven. Op de grens van Saksen (Duitsland) en Boheems Zwitserland (Tsjechië) ligt een bergrug die rechtstreeks uit een boek van de Gebroeders Grimm lijkt te zijn gesleurd.

Meest bezocht is de Bastei: een stel loodrechte langevingerrotsen met een brug (sinds 1.824 al) tussen de toppen voor bezoekers. De wonderschone rots­ formatie ziet eruit alsof-ie is ontworpen door George Lucas en Tolkien samen op te sluiten in een krappe berghut.

Vergeet echter niet de rest van de regio: met meer dan 14.000 potentiële beklim­ mingen is het Elbezandsteengebergte al sinds mensenheugenis een hemelse bestemming voor berggeiten. Het gebergte vormt bovendien de eerste etappe van de TransOst: het onbekende broertje van de beruchte TransAlp mountainbikeroute door de Alpen.

Vanuit het Duitse Bayreuth stoemp je in 2.900 kilometers en 47.500 hoogte­ meters – goed voor zo’n vijf weken wielerplezier – over 27 bergruggen en door vijf landen naar de Zwarte Zee. Info Klimuitjes zijn te boeken via rock-trail.com. De TransOst is zowel begeleid als op eigen houtje te onder­ nemen. Check: transost.de

Naar de overkant Het is geen toeval dat de Tour de France karavaan jaar in jaar uit door de Pyreneeën jakkert. De natuurlijke tochtstrip is zo rijkelijk be­ zaaid met bergen van de hors catégorie dat zelfs erkende klimmers hier op den duur het risico lopen om met de tong tussen de spaken te komen. Waar een gemiddelde touretappe echter slechts een handvol bergen aan elkaar rijgt, kent de regio een nog veel grotere lak­ moesproef voor fietsfanaten: de ‘Route des Cols’. Deze onmenselijk zware helletocht doorkruist de Pyreneeën van de Atlantische Oceaan tot de Mid­ dellandse Zee (denk: 952 kilometers), terwijl en route maar liefst 34 grote bergpassen moeten worden bedwon­ gen. Gek genoeg was het helemaal geen wielerliefhebber die de route op de kaart zette, maar Napoleon III en zijn echtgenote Eugénie. Le Route des Cols was destijds een thermale route die voor welvarende Europeanen alle kuur­ steden in de Pyreneeën aaneenreeg.

Ook tegenwoordig kun je de uitgeputte klimmerskuiten nog onderdompelen in een keur aan kuurstadjes langs de route.

Info lespyrenees.net, toerisme-midi-pyrenees.nl

SALT lente 2017 |

65

make europe great again EUROPESE MAAN Mocht de grond onder onze voeten te heet worden, dan kunnen we altijd zelf nog op de vlucht slaan. Bijvoorbeeld naar Europa, een van de vier grote manen van Jupiter.

Verre toekomstmuziek? De NASA denkt van niet: op basis van foto’s van de Hubbletelescoop is de ruimtevaartorganisatie er steeds meer van overtuigd dat zich onder de ijskorst van de maan een ondergrondse oceaan bevindt. En dus wellicht ook leven.

NASA wil nu zo snel mogelijk een ruimtevaartuig naar de maan sturen.

De missienaam: Europa Clipper.

Historische grenzen Grensgeval Het ijzeren gordijn.

Blije buren Van Noorwegen tot Turkije: twintig landen in totaal.

Op de koffie Toerfietsen.

Grensgeval De Alpen.

Blije buren Oostenrijk en Zwitserland.

Op de koffie Lenteskiën.

Grensgeval St. Olavsleden.

Blije buren Zweden en Noorwegen.

Op de koffie Lopen, fieten, paardrijden.

Naar de overkant Amper dertig jaar geleden was het nog vrij ondenkbaar om kriskras door het oosten van Europa te fietsen. Je botste immers om de haverklap op de wachtposten, tankgrachten en mijnenvelden van het IJzeren Gordijn. Hoewel het gordijn na de val van de Berlijnse Muur rap ontrafelde, ligt de voormalige grens­ linie op de Iron Curtain Trail nog vers in het geheugen. Deze 10.400 kilometer lange geschiedenisles is de langste van 17 Eurovelo-routes: een spinnenweb van krankzinnig lange fietsroutes door Europa (vergelijkbaar met de GR lange­ afstandswandelpaden). De tocht volgt vanaf de Barentszzee de voormalige scheidslijn tussen het communistische oosten en het kapitalistische westen; langs de Baltische Staten, dwars door Duitsland en over de Balkan naar de Zwarte Zee. Onderwijl scheer je niet alleen langs monumenten en musea die de herinnering aan het IJzeren gordijn levend houden, maar ook door Tsje­ chische wijnvelden, Bulgaarse bergen, Poolse scheepswerven en heel veel natuurgebieden waar decennialang geen kip te zien was.

Info eurovelo13.com, ironcurtaintrail.eu

Naar de overkant In de schaarse tijden na de Tweede Wereldoorlog wemelde het in de alpentoppen rond het Oosten­ rijkse Ischgl en het Zwitserse Samnaun van de smokkelaars. In hun rugtassen droegen ze vaak wel vijftig kilo aan contraband: tabak, koffie, specerijen, rijst, bloem en – destijds het allerpo­ pulairst – Amerikaanse panty’s. Met de komst van het wintersporttoerisme verdwenen de clandestiene praktijken.

Maar niet voordat met het geld van de smokkelaars in 1952 de eerste skilift was opgetrokken in Ischgl. Als ode aan het gespuis van weleer openden beide skigebieden deze winter dan ook drie smugglers’ runs waarbij je in hun voetsporen op de lange latten de grens kunt oversteken: goud (36 km, 6.463 hoogtemeters), zilver (25 km, 4.745 hoogtemeters) en brons (20 km, 3.191 hoogtemeters). En nog mooier: de skistations sluiten pas op 1 mei.

Als elders in de Alpen alweer het gras tevoorschijn is gekomen, ratelen hier dus nog wekenlang de liften voor een grenzeloos potje lenteskiën.

Info ischgl.com

Naar de overkant Als er één soort men­ sen is dat lak heeft aan grenzen, dan zijn het wel pelgrims. Zo ook tussen het Zweedse Selånger en het Noorse Trondheim, waar de St. Olavsleden als een spatader door het landschap kronkelt. De 560 kilometer lange pelgrimstocht is een hommage aan Olav Haraldsson; een heilig verklaarde viking en de eerste christelijke koning van Noorwegen. In 29 dagetappes loop je coast to coast door een landschap vol golvende heuvels, ruisende bossen, spierwitte kerkjes, donkergroene me­ ren en volgepakte rendierboerderijen.

Geen hele maand de tijd? Op de fiets is de monstertocht in 11 dagen te behap­ pen; en dankzij een karrenvracht maneges en ruiterpaden langs de weg kun je de rit eveneens op een ros van vlees en bloed beproeven. Laatste op­ tie: op je hardloopschoenen. Sinds 1988 wordt tussen Östersund en Trondheim elk jaar aan het eind van juni de 340 kilometer lange St. Olavs­loppet hard­ looprace georganiseerd.

Info stolavsleden.com, st-olavsloppet.com

66 | SALT lente 2017

SALT MANIFEST Voor een groots Europa Leer een nieuwe taal Slow down Maak samen een kampvuur

Open je deur

Werk samen Deel je spullen

Eet lokaal

Deel je trails

Vertrouw elkaar

Bekommer je

Blijf nieuwsgierig

Gebruik je talent

Verbind met de natuur

Deel de tafel

Luister naar elkaars muziek

SALT lente 2017 |

67

Ik ga op vakantie en neem mee...

de

slurp vakantiegids

De leukste restaurantjes en hotelletjes in Frankrijk volgens

Ilja Gort

â‚Ź10,vanaf 15 april in de boekhandel gesigneerd exemplaar @ www.gortshop.nl

column

Europa

Hij zonk in Antarctica met Sea Shepherd en redde bedreigde diersoorten met onbemande vliegtuigjes. nu vecht hij ook aan het politieke front.

In Salt beschrijft hij zijn avonturen in en buiten de bush.

‘Uw standpunten dienen zich aan te dienen als hapklare brokjes die zonder nuancering of verdere uitleg door luisteraars of kijkers verorberd kunnen worden.’ De afgelopen maanden mocht ik de Partij voor de Dieren ondersteunen tijdens de Tweede Kamerver­ kiezingen. De openingszin vat zo ongeveer de toon van de debatten tijdens deze periode samen. Heftige onderwerpen als veiligheid, immigratie, vluchtelingen, Europa, AOW of zorg werden gereduceerd tot ‘blokjes’ van een paar minuten zendtijd. Politici hadden hun handen op de rug gebonden. Omroepen schalden als kermisexploitanten ‘meemaken en erbij zijn!”. En voor je het wist, vertrok de volgende lijsttrekker in een achtbaanritje vol boude uitspraken. Met zo veel partijen die strijden om een zetel kon een weigering fataal zijn. Zelden heb ik zo verlangd naar langzame televisie. In de vorige eeuw scheen het bij Duitse verkiezingen heel normaal te zijn wanneer een politiek zwaargewicht eerst eens rustig door verschillende ordners ging bladeren voordat hij aan een monoloog begon om een onderwerp te duiden. Een kopje kruidenthee, een kaarsje en slow olitics; ik stem voor.

Met het ter perse gaan van deze Salt weet ik nog niet hoeveel zetels we hebben gewon­ nen, maar ik hoop dat Nederland in ieder geval partijen heeft gekozen die de opwar­ ming van de aarde niet van rechts naar links swipen.

“Geen Wilhelmus na het ontbijt of maatschappelijke dienstplicht, maar verplicht op pelgrimstocht” Terwijl zich in Afrika mede door klimaat­ verandering de grootste humanitaire crisis voltrekt sinds de Tweede Oorlog, kwam het onderwerp klimaat in geen enkel debat op tafel. Een trieste zaak in een land dat alle mogelijkheden heeft om tot de koplopers van de wereld te horen als het gaat om het

tegengaan van de opwarming van de aarde in eigen land. Grote veranderingen beginnen klein. Of ze beginnen niet. Ik verlang naar Nederland als gidsland.

Waar ik ook naar hunker, is een beetje meer liefde voor Europa. En dan bedoel ik niet die draak van een EU die zegt te streven naar de bescherming en verbetering van het milieu.

Voor fatsoenlijke EU-maatregelen die de natuur beschermen moeten we haast terug naar de vorige eeuw. Symbolisch vind ik de ontbossing van het laatste stuk Europees laagland oerwoud, Bialowieza in Polen, waarbij de EU niemand een strobreed in de weg legt.

Door de aversie jegens de EU als instantie dreigen we de schoonheid van Europa te vergeten. Maar op ‘ons’ continent vind je een enorme verscheidenheid aan landschappen en natuur. Bergen, rivierdalen, bossen, pol­ ders, hoogvlaktes, weidegebieden; met elke gebied zijn eigen dieren en planten. Vergeet voor even de Afrikaanse Big 5; op ons wereld­ deel vind je wolven, lynxen, wisenten, veel­ vraten en bruine beren. Onlangs nog sprak ik een cameraman van Planet Earth die zei: “In Europa kan je zo ontzettend veel mooie din­ gen zien. Hier heb je nog de ruimte. Waar ik in de jungle vaak geen hand voor ogen zie, spot je bijvoorbeeld in Nederland regelmatig een buizerd, dat is toch geweldig!” Hij liet weer eens zien dat je soms met buitenstaanders moet praten om je de pracht van je eigen om­ geving te realiseren. En om te zorgen dat dit besef niet verloren gaat, pleit ik tot slot voor een radicale koerswijziging voor onze jeugd.

Geen Wilhelmus na het ontbijt of maat­ schappelijke dienstplicht, maar verplicht op pelgrimstocht. Hop, rugzak om en wandelen langs bloeiende lavendelvelden in Frankrijk naar Santiago de Compostella.

Vanuit daar gelijk door naar Rome. Via Efeze in Griekenland naar Wadowice in Polen, en via Scandinavië weer terug naar de school­ banken om de wereld te veranderen. Eropuit!

En kom terug met ervaringen die laten zien dat wij Europa delen met heel veel verschil­ lende mooie mensen. Aan zulke verhalen­ vertellers hebben we namelijk dringend behoefte.

SALT lente 2017 |

69

man met de hamer

Miriam Lancewood De Nederlandse Miriam Lancewood (33) trekt al zes jaar lang met haar man door de NieuwZeelandse wildernis. Onderweg slaapt het stel in een tentje en leven ze zo veel mogelijk van bessen, wilde planten en de jacht. De Man met de Hamer greep de Achterhoekse in haar kraag.

Tekst Ard krikke

Achterhoek of avontuur?

“Zonder enige twijfel avontuur. Ik zie avontuur als kiezen voor het onbekende. Van het gebaande pad afwijken. Het doorbreken van ongeschreven regels. Een buitenbeentje zijn.

Zo ben ik na mijn studie (de ALO in Groningen, red.) de wijde wereld ingetrokken. Na verschillende omzwervingen liep ik Peter, mijn huidige man, in India tegen het lijf. Samen trokken we maandenlang door de Himalaya en Zuidoost-Azië om uiteindelijk in Nieuw-Zeeland, Peters vaderland, te belanden.

Hier leiden we al sinds 2010 een vrij primitief en nomadisch bestaan in de onherbergzame natuur. Waarom? Ver weg van de bewoonde wereld, omringd door ongetemde wildernis, voel ik me zo vrij als een vogel. Ik kan me echter heel goed voorstellen dat als je midden in Amsterdam woont, een fiets­ tocht door de Achterhoek ook een avontuur kan zijn. Eigenlijk is het vrij simpel: de mooiste avonturen beleef je door je hart te volgen.”

Zelfvoorzienend of sociaal?

“Het zelfvoorzienende leven in de wildernis heeft me een stuk socialer gemaakt. Door mijn hechte band met bergen, bomen, planten, rivieren en wilde dieren sta ik meer dan ooit open voor sociale contacten. Vooral jagen heeft aan deze openheid bijgedragen: door tijdens de jacht op mijn zintuigen – zien, horen, voelen, ruiken én gevoel – te vertrouwen ben ik zelfverzekerder geworden, en laat ik makkelijker andere men­ sen in mijn nabijheid toe. Vroeger wilde ik vooral alleen zijn.

Nu kijk ik uit naar ontmoetingen met andere mensen. Het jagen is overigens niet zonder slag of stoot gegaan. De eerste keer dat ik na eindeloos veel oefenen, op een schietschijf, een dier doodschoot was echt gruwelijk. Mijn hart ging als een bezetene tekeer en tranen welden in mijn ogen op. Ik was ontzet dat ik in een handomdraai een leven had genomen. Ik had echter geen keuze: Peter en ik hadden vlees nodig om in de ijskoude bergen te overleven. Alleen rijst en bonen waren niet genoeg. Het villen heb ik van mijn man geleerd – Peter jaagt al zijn leven.”

Verstand of intuïtie?

“In de stad kom je met verstand waarschijnlijk een heel eind.

In de natuur heb je zowel verstand als gevoel nodig om te overleven. Mijn verstand vertelt me op basis van vroegere ervaringen bijvoorbeeld precies waar wilde geiten zich in een

70 | SALT LENTE 2017

bepaalde omgeving schuilhouden. Erg handig. Mijn gevoel vertelt me wat het beste moment is om een schot te lossen.

Ik luister dus naar beiden. Veel mensen zijn verleerd om naar hun gevoel te luisteren. Toch keer ik voor het aanvullen van onze voedselvoorraden – bloem, gist, rijst, bonen, thee, honing, melkpoeder – één keer in de zoveel maanden terug naar de bewoonde wereld. Hélemaal op eigen houtje in de Nieuw-Zeelandse wildernis overleven is toch vrij lastig. We bivakkeren dan een paar nachten bij vrienden en zijn dan weer weg.”

Buigen of barsten?

“Bomen die in de natuur met alle winden meebuigen zijn vaak het sterkst. Denk maar aan soepele wilgen. Vreemd genoeg wordt meebuigen in de maatschappij vaak geassoci­ eerd met zwak en staat halsstarrigheid voor sterk. Ongeloof­ lijk toch? Ik vind koppige mensen juist helemaal niet stoer of sterk. Integendeel. Je bent pas sterk als je het lef hebt om je eigen leven te leiden. Als je open staat voor nieuwe ontwik­ kelingen. Meebewegen met veranderingen geeft het leven betekenis. Het leven is in mijn ogen als een rivier; zwem niet tegen de stroom in, maar laat je meevoeren.”

Nu of morgen?

“Aan morgen denk ik niet. Wel aan nu en straks. Nu is bewust van de omgeving genieten. Straks is voorbereid zijn. Bijvoor­ beeld: kampeerspullen netjes klaarleggen voordat de sche­ mering valt; hout sprokkelen voordat het winter wordt; een droge plek zoeken voordat de regen met bakken uit de hemel komt. Zonder met ‘straks’ rekening te houden, trek je in de wil­ dernis onherroepelijk aan het kortste eind. Zo simpel is het.”

Nieuw-Zeeland of Europa?

“De afgelopen tien jaar hebben we heel Nieuw-Zeeland doorkruist. Op eigen houtje, met rugzak en tentje. Inmiddels hebben we alle uithoeken van het land wel zo’n beetje gezien.

Het plan is om binnenkort naar Oost-Europa te verkassen.

Hoog in de afgelegen bergen tussen beren, wolven en andere dieren ronddolen. Bijkomend voordeel is dat het leven in de voormalige Oostbloklanden vrij goedkoop is en dat er nog ontzettend veel wilde gebieden te vinden zijn. We zien wel hoe het loopt. Terugkeren naar de beschaafde wereld is voor­ lopig nog geen optie.”

man met de hamer

“Het zelfvoorzienende leven in de wildernis heeft me een stuk socialer gemaakt�

Meer Miriam?

In het net bij Kosmos verschenen boek Mijn leven in de wildernis (320 pag.) vertelt Miriam hoe ze in de Nieuw-Zeelandse bush achter de zin van het leven kwam. Het levensverhaal is boeiend en grappig geschreven, met veel oog voor detail. Of kijk gewoon de aflevering van Floortje naar het einde van de wereld (17 feb. 2016) terug waarin Floortje het echtpaar op het Zuidereiland bezoekt.

SALT lente 2017 |

71

spullen

Sneakpeak ISPO München Begin februari verandert München vier dagen lang in een (buiten)sportmekka. Tijdens de ISPO tonen merken vol trots hun allernieuwste producten. Salt licht alvast een klein tipje van de sluier op.

Aluminati Skate­ boards geeft je vleugels. Iedere plank bestaat namelijk uit gerecycled alumi­ nium, afkomstig van afgedankte Amerikaanse vliegtuigen. Niet afgedankt zijn de gave graphics uit de Artists Series.

Zo is de hier afge­ beelde California Dream gemaakt door Drew Brophy, een kunstenaar gespecialiseerd in surf art. Vanaf $ 64,99 (alleen deck). aluminatiboards.com

☞

Met de nieuwe Primus Primetech Stove Set kook je onderweg altijd de sterren van de hemel. Aan de basis van deze buitenkoker staat een windbeschermer met geïntegreerde brander (2000 Watt).

De set bestaat verder uit twee alu pannen (2,3l) die voorzien zijn van een warmte­ regulerende heat exhanger. Inclusief Pot Gripper. Winnaar ISPO Award.

Binnenkort verkrijgbaar. € 135,95. primus.eu

72 | SALT LENTE 2017

☞

☞

De Mobot is een drinkfles en schuimroller in één. Ideaal om tijdens een work-out zowel je dorst te lessen als even je spieren los te masseren. De in een dikke schuimjas gestoken handgranaat (staal,BPA-vrij) is beschikbaar in 50cl, 80cl en 120cl. Negen kleurencombinaties. Genomi­ neerd voor de ISPO Brandnew Awards. $ 39. mobot.com

spullen

☞ Flectr Zero ging op de ISPO met een Brandnew Award aan de haal. De jury noemde de Britse spaakreflectoren ‘briljant in eenvoud’.

De vederlichte Flectr (0,7gr), geïnspireerd op de flight van een dartpijl, laat je wielen in het donker oplichten als een stel doorgedraaide katten­ ogen. Geschikt voor iedere fiets. Zelfklevend. € 17,50. (set van 4) flectr.bike

☞

De tijden dat je er in een wetsuit uitzag als een doodgraver zijn voorbij. Met de toffe pakken van het Franse Saint Jacques loop je na een surfsessie zo het terras op. Neem de Ted: een long sleeve top die eruitziet als een Amerikaans college jacket. 2mm dik neopreen, verlijmde naden. Twee zaken met rits aan de zijkant. € 170. saintjacques-wetsuits.com

☞ Met Skinners is iedereen een held op sokken. De ‘zool’ van de Tsjechische tenentrappers is gemaakt van een soort wa­ terdicht rubber (dual polymeer) en bestand tegen steentjes, legoblokjes en stekels. Geschikt voor barefoot runners, frequent flyers en blote voeten fetisjis­ ten. Vanaf deze zomer beschik­ baar. $ 40. skinners.cc

SALT lente 2017 |

73

spullen

☞

Gemaakt in Europa Een wollen sneaker die je blote voeten in de watten legt. Dat is de Urban Wooler van Babuuk, een vrij nieuw schoenenmerk uit Zwitserland. De wol wordt afgestaan door Portugese schapen en is zacht (kriebelt niet), warm, ademend en antibacterieel.

Verder voorzien van rubberen zool en elastische schoenveters. € 120. baabuk.com

☞

Nee, dit is niet het schild van een of andere Romeinse gladiator.

Maar wel het perfecte wapen om dit voorjaar de strijd met het spiegelgladde water aan te gaan. Het Zuid-Duitse Goodboards ontwierp de speelse Pure speciaal voor wakeboarders die ook wel eens een kunstje willen flikken, bijvoorbeeld door een schans te pakken. Onverwoestbare constructie van Tsjechisch hout en carbon. Lengtes: 133-146cm. € 579. woodboards.eu

☞

Wat is sterker dan staal, veerkrachtiger dan titanium en duurzamer dan carbon?

Bamboe. Ideaal materiaal dus om een fraaie fiets van te maken. In’Bô, gevestigd in de Franse Vogezen, heeft een oogverblindend mooi racekarretje gebouwd.

Het handgemaakte frame van Le Ventoux (2 kg) wordt in overleg met hightech onder­ delen uitgerust. Prijs frame € 3740. inbo.fr

74 | SALT LENTE 2017

spullen

☞

Steppen is weer stoer en boven­dien eenvoudig op je schouder mee te nemen in de trein of bus. De vreemde stadsvogel uit Litouwen, de Pigeon van Citybirds, ziet er niet alleen gestroomlijnd uit, maar rolt eenmaal uitgevouwen ook soepel door het drukke stadsverkeer.

Specs: stalen frame (3,4 kg), houten stuur en voetplaat (fungeert tevens als rem), grote voor- en achterwielen (200 en 147mm). Draaggewicht: tot 100 kilo. € 154,99. citybirds.lt

☞

De Indiana Carbon Race Black is de Ferrari onder de stand up paddle boards: bloedmooi, razendsnel en onbetaalbaar.

Dankzij de (holle) carbon con­ structie, een lengte van 427 centimeter en een gewicht van slechts 9,5 kilo klieft deze Zwitser als een torpedo door het water. Wel eerst even je bankrekening plunderen. € 3.350. indiana-sup.ch

☞

Als je een skateboard van het Utrechtse Woody aan­ schaft, weet je zeker dat de plank uit het goede hout gesneden is. Alle decks zijn namelijk afkomstig van gevelde bomen uit Utrecht of Amsterdam. Zo was de hier afgebeelde Utrecht Ash Fish ooit een Es die groeide op de Prinses Magrietstraat, in de wijk Zuilen. Lengte: 69 cm.

Abec 7 lagers. 60 mm wielen. € 225. woodyskateboards.nl

SALT lente 2017 |

75

spullen

Kurkentrekkers De Birkenstock Boston Star Wars is een must have voor scifi-nerds. Dankzij het anatomisch gevormde kurk-latex voetbed, de vuilafsto­ tende bovenkant en de lichte EVA-loopzool marcheert deze Stormtrooper moeiteloos over iedere oneffenheid heen. € 90. birkenstock.com

☞ ☞ Geen zin om tijdens een stevige hike in de bergen van je stokje te gaan? Probeer dan de Leki Corklite eens. Behalve licht (255 gr.) en stevig (aluminium) liggen ze door het gebruik van antibacterieel en dempend kurk ook nog eens lekker in de hand. Eenvoudig in lengte te verstellen door het Speedlock 2 verstel­ systeem. € 89,95. leki.com

☞ Toe aan een afmattende yogasessie? Dankzij de Dreamer Nomad Cork lijkt iedere pose net even iets makkelijker te gaan. Het gebruikte kurk is afkomstig van een oeroude kurkplantage aan de Middellandse Zee en wordt duurzaam geoogst.

De droomvanger-print bestaat uit waterverf. $ 119. yolohayoga.com

76 | SALT LENTE 2017

spullen

☞ De Ergon GC1 Biokork is speciaal ontworpen voor fietsers die last hebben van ‘slapende’ vingers. Het gevleugelde handvat biedt maxi­ male ondersteuning, waardoor de zenuwen in je hand en pols worden ontlast. De grip bestaat voor 40% uit Portugees bio-kurk, de rest is van natuurrubber. Aluminium klem. Geschikt voor stadsfietsen en trekking bikes. € 42,95. ergon-bike.com

☞ De Dwayne Cap van het Franse Picture tovert iedere druiloor om tot een stoere straatheld.

De stof is van gerecycled katoen en de platte klep is van kurk. One size fits all. € 34,90. picture-organic-clothing.com

☞ Van sneaker freakers tot treehuggers; iedereen loopt weg met deze kicks van het Portugese Berg Outdoor. De Jindo Burel sneaker bestaat voor 100% uit lokale materialen, waaronder kurk, burelwol (een soort vilt), bio-leer en bio-katoen. Verkrijgbaar vanaf september. € 99,95. bergoutdoor.com

SALT lente 2017 |

77

FIRST NAME IN THE WATER O’Neill bestaat dit jaar precies 65 jaar. Om dit te vieren brengt het surf lifestylemerk een zestal unieke T-shirts uit: de Heritage Collection. Op ieder shirt is een highlight uit het kleurrijke verleden afgebeeld, van oude surflogo’s tot vergeelde wetsuitadvertenties. Stuk voor stuk must haves. Enjoy the ride!

Surf Shop – 1952 In 1952 opende Jack O’Neill in San Francisco de Surf Shop, de allereerste surfwinkel ter wereld. Badgasten hadden echter nauwelijks oog voor Jacks piepkleine winkeltje. Na enig gepieker kwam hij op het idee om een enorm stuk drijfhout als reclamezuil te gebruiken (op de print links van de Kever). Vrijwel direct stroomde de zaak vol met klanten.

O’Neill circle surfer logo – 1957 De stormloop op de winkel zorgde ervoor dat Jack een cool logo voor zijn naamloze produc­ ten wilde hebben. Jim Foley, een surf buddy, bood zijn creatieve hulp aan. Door een gesten­ cilde surfplaat van abstracte lijnen te voorzien kwam Foley met het glas-in-loodachtige circle surfer logo op de proppen. Jack was er meteen helemaal weg van.

First name in the water – 1960 First name in the water is een verwijzing naar Jacks uitvinding van het wetsuit. De afbeelding op dit T-shirt bestaat uit oude wetsuitadvertenties en is een eerbetoon aan de eerste surffilms die eind jaren vijftig – zoals de The Big Surf (1957) en Gidget (1959) – in de Amerikaanse bioscopen opdoken. De ‘filmtitel’ groeide uit tot een begrip onder surfers.

Originals – 70’er Zoals deze advertentie laat zien waren Long Johns, wetsuits die alleen het lichaam en de benen bedekten, in de jaren zeventig hipper dan hip. Bij koud weer trokken surfers, windsurfers en zeilers gewoon een extra jasje van neopreen aan. Tegenwoordig zijn de 'natte tuinpakken' vrijwel van het toneel verdwenen.

Cold Water Classic - 1987 Al sinds 1987 wordt voor de kust van Santa Cruz, O’Neills huidige thuisbasis, de Cold Water Classic ge­ houden. De surfwedstrijd op Steamer Lane break is tot op de dag van vandaag alleen geschikt voor bik­ kels die het aandurven om de steenkoude oceaangol­ ven te trotseren. Of zoals Jack zegt: “Go big or go home.”

O’Neill surfer neon logo – 80'er In de jaren tachtig werd je bijna verblind door felle neonkleuren. Boards, wetsuits, T-shirts, rugzakken en jassen waren zonder uitzondering zuurstokroze, gifgroen, fel geel of knaloranje gekleurd. Logisch dus dat het door Jim Foley ontworpen circle surfer logo ook een kleurrijke make-over kreeg.

Salt x o'neill

Peddel passie Sla je slag Peddelen is populairder dan ooit. Wie wil er nu niet in een Canadese kano de Biesbosch ontdekken of met een gestroomlijnde kajak over het Wad zwerven? Daarnaast is het ook nog eens supergoed voor je lijf en een stuk leuker dan een benauwde sportschool. Plus: Nederland is met een wirwar van waterwegen één van de mooiste peddelparadijzen van Europa.

Tekst & Beeld Ard Krikke & Natasha Bloemhard

V

ergeet fitness. Waarom jezelf afbeulen in een saaie sportschool als je ook al peddelend je lijf aan het werk kunt zetten? Daarbij werkt water ook nog eens als een zen master: de geest komt vanzelf tot rust. Fysiek en mentaal ga je er dus met sprongen op vooruit.

Niet verwonderlijk dat kanoën (in spreektaal is kano het verzamelwoord voor kano én kajak) aan een serieuze opmars bezig is. Volgens de Outdoor Industry Association trekken jaarlijks 23 miljoen Amerikanen er regelmatig met hun kano op uit; een toename van 3 miljoen ten opzichte van vijf jaar geleden. Hoewel exacte cijfers ontbreken, schat het Water­ sportverbond dat Nederland tussen de 150.000 en 175.000 actieve kanovaarders telt – vergelijkbaar met het aantal geschatte mountainbikers. Aangezien ons lage landje zo’n beetje onder water ligt, heb je eigenlijk geen excuus meer om een keertje van wal te steken.

Watervlugge work-out Nog een duwtje in de rug nodig? Een stevig potje kanoën zet ongeveer net zoveel zoden aan de dijk als een serieuze crossfit-training. Zo steek je tijdens een tochtje van slechtst 1,5 kilometer ongeveer 500 keer je peddel in het water.

Dit betekent dat als je een uur lang met een relaxte snelheid van 4,5 kilometer per uur door het water klieft, je 1500 low impact herhalingen uitvoert.

80 | SALT LENTE 2017

Voer de snelheid op tot 8 kilometer en je verbrandt zomaar 800 tot 1000 calorieën per uur. Ben je al rank en slank genoeg?

Behalve calorieën verbranden heeft kanoën de volgende voordelen: • Kracht: een goede peddelbeweging begint bij de voeten.

De energie verplaatst zich vervolgens vanuit aangespannen benen, billen en lage buik- en rugspieren (core) door het bovenlichaam naar de armen en schouders. Geen spier­ groep blijft dus onbenut. Zorg wel voor een ‘actieve’ houding. Dit doe je door rechtop te zitten en je buikspieren flink aan te spannen.

• Flexibiliteit: peddelen is zoals gezegd een low impact beweging. De vloeiende pedelslag houdt je gewrichten soepel en blessurevrij.

• Stress: meren, rivieren, plassen, sloten, stroompjes, beekjes, kreekjes; ze werken stuk voor als natuurlijke antidepressiva.

Of zoals Tulka Lama Lobsang, een boeddhistische meester uit Tibet, zegt: “Water maakt gelukkig! Of we het nu zien, horen, voelen, proeven of erin spelen. Maar veel mensen vinden dit moeilijk te begrijpen, omdat het te goedkoop en te simpel is. Daarom vergeten we het.”

• Vitamine D: zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D, onmisbaar voor sterke spieren, sterke botten en een ijzersterk immuunsysteem.

paddle power

SALT lente 2017 |

81

Peddel passie

Peddel passie

Kano vs Kayak De termen kano en kajak worden nogal eens door elkaar gebruikt. Wat is nu eigenlijk wat?

Kanovaren is de verzamelnaam voor alles wat met deze sport te maken heeft. Kijk je naar het type boot, dan kun je grofweg de volgende onderverdeling maken. Een open kano, de zoge­ naamde Canadees, is geschikt voor twee of meer personen.

De keuze is reuze Voor iedereen die geen zin heeft om in hetzelfde schuitje te zitten, hebben we de verschillende kano- en kajaksoorten op een rijtje gezet.

SOORTEN KANO’S Een kano is ideaal om op je dooie akkertje een traag slinge­ rende rivier mee af te varen. Hoewel de uitgeholde boom­ stam al lang en breed is vervangen door een onverwoestbaar jasje van kunststof (hout, kunstvezels, plastic), ziet een kano er nog steeds uit alsof hij zo uit het Wilde Westen komt.

Dit zijn de boten die je niet wilt missen: • Recreatie: leuk en makkelijk te varen. De sterke romp is van polyethyleen, glasvezel, canvas (opblaasbaar), pvc of hout.

Deze laatste categorie is vaak handgemaakt en bloedmooi.

De platte bodem blinkt niet uit in snelheid, maar zorgt wel voor extra stabiliteit. Ideaal voor vlakwateravonturen zoals

82 | SALT LENTE 2017

Doorgaans zit je in een kano wat hoger, op een smal bankje.

De steekpeddel is vrij kort en bestaat uit een enkel blad.

De boot is vrij breed en ligt als een huis in het water. In een kajak zit je daarentegen op een laag kuipstoeltje, met je benen languit naar voren. Vrijwel op de bodem dus. Het ranke vaartuig is een stuk gestroomlijnder en daardoor ook sneller.

Nadeel: minder stabiliteit. De peddel is lang en voorzien van dubbelzijdig blad. Een kajak komt in een- of tweepersoons uitvoering.

vogelspotten op het Lauwersmeer, vissen in de Weerribben of gewoon chillen op de Loosdrechtse plassen. Veel bagageinhoud. Lengte: 430-460 cm.

• Rivier: speciaal ontworpen voor rivierratten die niet vies zijn van een beetje wild water. De gebogen romp (rocker oftewel kromming) en de ronde bodem zorgen voor extra wendbaarheid. Het gebruikte materiaal (polyethyleen, glasvezel) kan tegen een stootje. Perfect voor glijpartijen op de Gelderse IJssel, de Limburgse Grensmaas of de Duitse Moezel. Lengte: 430-510 cm.

• Multipurpose: van stille wateren tot rappe stroomversnel­ lingen, deze alleskunners gaat geen binnenzee te hoog.

Het geheim: een zogenaamde shallow-arch bodemvorm, een kruising tussen een ronde en V-vormbodem: stabiel, koersvast en snel. Ideaal voor meerdaagse trektochten met veel bagage. Materiaal: polyethyleen, kevlar, carbon.

Lengte: 460-560 cm.

Peddel passie

Peddel p

SOORTEN KAJAKS

Recreatie

Tour

Ideaal om het rustige sop mee te kiezen, bijvoorbeeld de slome Linge (Gelderland), de duttende Dommel (Brabant) of het ondie­ pe Eemmeer. Gemaakt van poly­ethyleen, glasvezel, canvas (opblaasbaar) of hout.

Stabiel door platte bodemvorm, uitgerust met beperkte opberg­ ruimte.

Lengte 300-370 cm.

Langere en duurdere variant van de recre­ atieve kajak. Ranke, V-vormige bodemvorm klieft als een vis door het water. Meerdere afsluitbare comparti­ menten en elastische deklijnen voor het meenemen van spul­ len. De kuip kan met een spatzeil worden afgesloten, zodat water buiten de deur blijft. Veelal uitge­ voerd in polyethyleen, glasvezel of carbon.

Lengte 365-520 cm.

Sit-on-top Ideaal om branding mee in te duiken, zoals bij The Spot in Zandvoort of voor kinderen om mee op een meer te spelen.

In tegenstelling tot een normale kajak zit je hier bovenop. Het voordeel hiervan is dat je niet hoeft te hozen als je wordt overmand door golven.

Lengte 300-460 cm.

Zee Snel, stabiel en koers­ vast; dat zijn zeeka­ jaks. Door de ranke en snelle bodemvorm (niet stabiel) alleen geschikt voor zeer ervaren peddelaars.

Dankzij twee of drie grote, waterdichte compartimenten kun je eindeloze zwerf­ tochten over het zilte nat maken. Karakte­ ristiek oplopende voor- en achterpunt.

Gefabriceerd van polyethyleen.

Lengte 360-600 cm.

Playboot Kleine, lichte en zeer wendbare freestyler (van polyethyleen, kevlar of glasvezel) die zich thuis voelt in zowel de branding als snelstromende rivieren. Bedoeld voor durfallen die graag kletsnatte kunstjes flikken.

Lengte 155-210 cm.

SALT lente 2017 |

83

Peddel passie

Peddel passie

Peddels Er zijn twee soorten peddels: de kajakpeddel (twee bladen) en de steekpeddel (een blad)

Kajakpeddel

84 | SALT LENTE 2017

Steekpeddels

Steekpeddel Dit is het slagwapen voor de Canadese kano, de raft of een drakenboot. Om de juiste lengte van een steekpeddel te bepalen, bestaan er verschillende theorieën. Je eigen (arm) lengte speelt in ieder geval bij alle overtuigingen een rol.

Gelukkig hebben ze in elke gespecialiseerde kanoshop wel een methode die je helpt de juiste maat te vinden. De steel is meestal recht maar kan ook een knik hebben. Met knik is populairder onder wedstrijdpeddelaars. Ook bij de steekped­ del geldt: hoe lichter de peddel, des te minder vermoeiend elke peddelslag is, vooral op langere afstanden. Maar ook hier kenmerkt de beste peddel zich door een goede balans in sterkte, gewicht en flexibiliteit. Vlakwaterkanoërs zoeken meer flexibiliteit om de schok van elke peddelslag op te kun­ nen vangen. Wildwaterkanoërs zoeken daarentegen meer stijfheid in de peddel. Op het gebied van materiaal heb je de keuze uit hout (mooi, responsive, warm) of de duurzame en veel goedkopere plastic of aluminium variant. Het blad van een steekpeddel kan lang en smal zijn (de traditionele beaver tail) of kort en breed. Je keuze wordt bepaald door het water waarop je vaart. De eerste vorm is ideaal voor het maken van tochten over meren, de tweede vorm is handiger op rivieren en ondiep water. En dan nog iets over de grip. Een steekped­ del heeft aan het eind een knop of een handvat waarbij je kunt kiezen uit een palmgrip en een T-grip. De palmgrip volgt de handpalm op een natuurlijke wijze en biedt veel comfort.

De T-grip biedt meer houvast is met name populair bij rafters en wildwaterkanoërs.

Kajakpeddel

Kajakpeddels variëren in lengte tussen de 210 en 260 cm. De maat wordt bepaald door je eigen lengte, de breedte van de boot en door je vaarstijl. De steel is meestal recht. Peddels met een geknikte steel worden eerder gebruikt door zee- en wildwaterkajakkers. Qua materiaal heb je ruwweg de keuze uit glasvezel (in het midden van de prijsrange, licht, duur­ zaam en in veel kleuren verkrijgbaar), carbon/kevlar (licht, stijlvol maar duur) en nylon, aluminium, of plastic (goedkoop, sterk, weinig onderhoud). Hoe lichter het materiaal, des te gemakkelijker het peddelen gaat. Maar sterkte telt ook. Een laag gewicht is relevant voor toerkajakkers, vooral op lange tochten. Wildwaterkajakkers zullen daarentegen meer baat hebben bij een sterke peddel. De beste peddel biedt de beste balans tussen sterkte en gewicht. De bladen van de kajak­ peddel kunnen verschillend gedraaid zijn ten opzichte van elkaar, variërend van 0 tot wel 90 graden. Een draai van 30-45 graden komt het meest voor. Het voordeel van een gedraaid blad is dat de peddel altijd in de meest efficiënte hoek door zowel het water als de lucht (minste weerstand) klieft. De meest voorkomende bladvorm is een asymmetrische twee­ vlakshoek.

Sla je slag In Nederland kun je op meerdere plekken kano’s en kajaks kopen, maar er zijn twee centra waar je werkelijk alles kunt vinden: Kanoshop in Bergschenhoek (kanoshop.nl) en Kanocentrum Arjan Bloem in Wormer (kano.nl)

Peddel passie

Peddel p

Peddelparadijs in de polder Dankzij de ontelbare sloten, rivieren, kanalen, meren en uiteraard de zee is onze verzopen rivierdelta een waar peddelparadijs.

Wil je niet tussen wal en schip belanden? Neem dan eens een uitgebreid kijkje op kanoweb.nl/kanokaart. Per provincie vind je hier ruim 300 uitgestippelde kanoroutes. Klik op de interactieve kaart en je wordt overspoeld door een schat aan informatie, van routebeschrijvingen en foto’s tot kaarten. Voor elk is er wat wils: de watertrajecten variëren in lengte van 1 tot 100 kilometer. Minder mooi, maar barstenvol prak­tische informatie (routes, kanoverhuurders, kaartjes, foto’s) is kanoroutes.nl. Geen zin om in je uppie te peddelen?

Op kano.watersporters.nl heeft het Watersportverbond alle Nederland­ se kanoverengingen verzameld. Hier kun je tevens terecht als je meer wilt weten over de verschillende wedstrijddisciplines, bijvoorbeeld kanopolo (een combinatie van basketballen en kanoën), kanoslalom (een combinatie slalom skiën en kanoën) en surfski (een combinatie van marathonlopen en kanoën). Ook kilometervreters die zich een slag in de rondte willen peddelen, komen in ons waterlandje ruimschoots aan hun trekken. Neem de Veluwe Ralley: een georganiseerde monstertocht (80 km) die over de IJssel van Deventer naar Kampen gaat. Mindere goden kiezen voor 35 of 50 kilometer. De race vindt altijd plaats op de laatste zondag van september. Opgeven via veluwerally.nl. In Friesland doet kanovereniging Onder de Wadden uit Franeker er nog een schepje bovenop. Zij drukken hun permanente schaatskoorts de kop in door de Tocht der Tochten te organiseren, een 200 kilometer lange Elfsteden­ tocht voor kajakkers. Het doel: binnen 36 uur weer aan de koek en zopie achter de finishlijn te zitten. Op 8 en 9 september ‘giet it oan’.

De beste stuurlui nemen een kijkje op onderdewadden.nl.

Een duik in de verleden

Hunebedbouwers, Inuït, Indianen, Aboriginals; dankzij smalle bootjes zijn ze onze geschiedenis binnengevaren.

In 1955 werd tijdens de aanleg van de A28 ter hoogte van het Drentse Pesse een uitgeholde boomstam gevonden. Nader onderzoek wees uit dat het om een 8000 jaar oude kano ging. De Kano van Pesse is tegenwoordig te bewonderen in het Drents Museum (Assen) en geldt als de oudste ter wereld. Uiteraard waren de

handige hunebedbouwers destijds niet de enigen ter wereld die op het idee kwamen om van dik hout kano’s te zagen.

Van Aboriginals tot Amazone-indianen; kano’s waren het vervoersmiddel van de prehistorie. Het woord kano stamt overigens af van het Caraïbische canoa , dat ‘smal bootje’ betekent. Via het Franse canot kwam het in de 16e eeuw als kanoot onze taal binnengedruppeld.

Een stuk zeewaardiger dan boomstam­ kano’s waren de eerste kajaks, zo’n 4000

jaar geleden door de Noord-Amerikaanse Inuït uitgevonden. Hun qajaq (jagers­ boot) bestond uit een smal frame van drijfhout en walvisbotten, waarover ze huiden van zeehonden of walrussen spanden. Door het geheel met dierlijk vet in te smeren en de kleine opening aan de bovenkant met een waterdicht zeil (annuraa) af te dichten, groeide het uit tot een zeer doeltreffend jachtmiddel.

SALT lente 2017 |

85

Peddel passie

Peddel passie

Samo Vidic / Red Bull Content Pool

Waterdicht, waar let je op?

Wat je avontuur op het water ook is, je wilt je spullen graag drooghouden.

De waterdichte zak – in outdoor jargon ‘dry bag’ of ‘dry sack’ genoemd - een onmisbaar stuk ‘gereedschap’. Maar waar let je op?

In het begin doen we allemaal hetzelfde. Om onze spullen droog te houden proppen we alles in een plastic tas of in een vuilniszak en tapen die stevig dicht met duct tape.

Druppels zullen van goeden huize moeten komen om hier doorheen te dringen, denken we. Voor kleiner spul zijn de zip bags mateloos popu­ lair. En laten we eerlijk zijn, voor wie niet regelmatig in een kajak of op

86 | SALT LENTE 2017

een sup stapt, is er met deze manier van drooghouden helemaal niets mis. Bovendien is het een lekkere goedkope oplossing. En dat de tas of zak na gebruik kapot is, boeit eigen­ lijk niet. Maar wie vaker gebruik wil maken van een waterdichte zak of tas, gaat veel plezier hebben van een product dat daar echt voor gemaakt is. Maar waar let je op?

Peddel passie

Peddel p

salt

Naden

Materiaal

Het eerste waar water doorheen komt zijn de naden. Bij kwalitatief mindere dry bags of dry sacks zijn deze matig getapet of met een slechte lijm gehecht. Wie zijn waterdichte zak intensief gebruikt en dus veel vouwt, zal de naden snel zien scheuren. Een goede waterdichte naad is eerst gelast en vervolgens aan de binnenkant met hoogwaardige tape afgedicht.

Daarnaast is het belangrijk dat de naden van de sluiting, een roll-top die op de bovenkant van zak is ge­ naaid, geseald zijn. Anders loop je het risico dat er water door de zoge­ naamde ‘hygroscopische’ werking van het materiaal alsnog naar bin­ nen sijpelt. In het algemeen geldt; hoe minder naden, hoe minder kans op lekkage.

Materialen die het meest voor de vervaardiging van droogtassen worden gebruikt zijn siliconen nylon, polyester, pvc of een combi­ natie hiervan. Nylon is sterk, licht en stoot water en vuil af. Afhanke­ lijk van het gebruik kies je voor een lichte (+/- 70D) of een zware (+/- 210D) nylonvariant. Mensen die aan canyoning doen en het risico lopen dat hun waterdichte zak langs rotsen schuurt, kunnen ook voor een polyester of pvc-variant kiezen, evenals suppers die hun dry bag op het board binden. Deze materiaalsoorten zijn zeker sterk maar wel zwaarder dan nylon. Daar­ naast bepaalt de afwerking van de binnenkant – wel of geen gladde coating - of je spullen er gemakke­ lijk in- of uitglijden of juist constant stroppen. Omdat je een waterdich­ te zak als een plunjezak vult, kan het soms moeilijk zijn om je spullen terug te vinden. Sommige merken hebben daarom de binnenkant van de zak voorzien van een witte coating die als een soort ‘lampje’ op je spullen reflecteert of hebben er een venster in aangebracht.

Sluiting en volume Een waterdichte tas of zak heeft een zogenaamde ‘roll-top’ sluiting die je sluit door deze een aantal keren op te rollen en dan vast te klikken. Dan is de zak waterdicht niet drukdicht. Je kunt er dus niet mee duiken maar wel mee zwem­ men. Een goede kwaliteit dry bag volstaat met 3 keer oprollen en is dan waterdicht. Een waterdichte zak van mindere kwaliteit moet je vaak wel 5-6 keer oprollen. Hoeft op zich niet erg te zijn, behalve dat je er dan wel veel minder spullen in kwijt kunt. Test de sluiting ook eens door de zak met lucht te vullen, de roll-top 3 keer op te rollen en dan op je borstkas, met je armen er omheen, de lucht eruit te persen.

Goede sluitingen blijven dicht, slechte kwaliteit springt open.

Tip: kijk of je de sluitgesp kunt vervangen.

Haken en ogen Veel waterdichte zakken worden ergens aan vastgehaakt, bijvoor­ beeld op een vlot, sup of bovenop een kano. Het is dus van belang dat je dry bag een sterke D-ring of een Hypalon bevestiging heeft.

Electronica Vervoer elektronica zoals je telefoon of camera in een extra waterdichte zak.

meet meetup Peddel passie

Dit jaar kun je je met Salt een slag in de rondte slaan want wij organiseren dit jaar 3 MEETUPS waarvan je peddelhartje sneller gaat kloppen.

1. Salt Workshop: Maak je eigen peddel Hout is goud en tijdens deze workshop leer je in één dag hoe je stap voor stap op ambachtelijke wijze een steekpeddel maakt.

Zelf meenemen: bloed, zweet en tranen.

Resultaat: een zelfgemaakte peddel als trofee mee naar huis.

Locatie: Ambachtelijk Botenbouw Centrum in Amersfoort. Houtmeester: Frank Brouwer.

2. Toertocht door de Zaanstreek Een kano- en kajaktoertocht door het Wormer en Jisperveld in Noord-Holland.

Dit is het grootste aaneengesloten veen­ weidegebied van West-Europa. en bestaat uit honderden weilanden die omgeven zijn door slootjes en ruisende rietkragen. Samen met Kanocentrum Arjan Bloem, Biolite, Sea to Summit en Hillenberg The Tentmaker organiseren we een dagtocht door dit mooie gebied inclusief verrassende pitstops.

3. Cursus Open kano varen Het varen met een Canadese kano is alsof je in een heerlijke loungebank wegzakt.

Pure zen op het water waarbij elke peddelslag je rustiger maakt. Mits je de goede techniek hebt. In samenwerking met de Kanoshop in Bergschenhoek organiseren we een Meetup die je helemaal in het teken staat van het varen in deze open kano.

Welcome in the slow lane.

Voor exacte data, meer informatie en tickets boeken, ga je naar saltmeetups.com.

Of schrijf je in voor onze nieuwsbrief (op get­ salt.com) en ontvang 2-wekelijks de laatste updates.

Merken Sea to Summit – seatosummit.com Ortlieb – ortlieb.nl Osprey – ospreyeurope.com

SALT lente 2017 |

87

cool people

Europese start-ups Een Duits fietsslot van ijzersterk textiel, een Italiaanse buitenbrander die hout vreet en een Fins skateboard van gerecycled plastic en pulp: deze drie start-ups laten Europa weer glimmen van trots.

Tekst Ard krikke

Henri Vanonen - Uitto Boards (FI) Henri Vanonen is een duurzame dromer. Met Uitto Boards, gemaakt van houtsnippers en gerecycled plastic, droomt hij niet alleen van eindeloze asfaltritten, maar ook van een betere toekomst. “‘Uitto’ betekent in het Fins zoiets als ‘boomstammen besturen’. Vroeger werden gevelde bomen in Noord-Europa vaak via rivieren vervoerd. Verantwoordelijk voor dit water­ tran­sport waren zogenaamde vlotters: mannen die stammen samenbonden tot vlotten en ze als paddle boarders richting de dichtstbijzijnde zagerij loodsten. Ik zie huidige skate­ boarders dan ook een beetje als ouderwetse vlotters; door­ douwers die zich in woelige tijden staande weten te houden; vrije geesten die tegen de stroom in durven te roeien. Deze filosofie probeer ik uit te dragen met Uitto Boards: skate­ boards die niet zijn vervaardigd van hout of plastic, maar van natuurlijke biomaterialen. Zo bestaat het Uitto-deck honderd procent uit gerecycled plastic waarin houtsnippers, lokaal en duurzaam geoogst, zijn verwerkt. Het resultaat is een duurzame, lichte en onverwoestbare plank. Mocht het onver­ hoopt toch kapot gaan, dan kunnen de originele grondstof­ fen zonder milieu­schade worden hergebruikt. De fabriek die onze decks produceert, Plasthill Oy in Oost-Finland, maakt overigens ook het bekende outdoorservies van Kupilka. De reden: Plasthill is de enige in de wereld die dit biocomposiet-

88 | SALT LENTE 2017

materiaal produceert. Tevens draaien ze volledig op groene energie en werken ze via een zogenaamd ‘closed looped systeem’, wat betekent dat restafval tijdens het productie­ proces meteen weer wordt hergebruikt.

Na ruim twee jaar brainstormen, tekenen, mallen maken, fondsen werven en talloze nachten doorhalen, wordt op dit moment de eerste lading Uitto boards verstuurd. Vooralsnog alleen naar skaters die ons via Indiegogo hebben gesteund.

In mei gaat de tweede lading de deur uit, en tegen de zomer zijn de boards overal verkrijgbaar. Mijn streven is om niet alleen mooie en milieuvriendelijke producten te maken, maar ook om andere skateboardmerken te inspireren om een duurzame weg in te slaan. Veel te veel afgetrapte skatedecks verdwijnen nu nog op de vuilstort. Doodzonde. Yvon Chouinard is in veel opzichten mijn voorbeeld. Met Patagonia laat hij al sinds jaar en dag zien dat een gezonde business niet ten koste hoeft te gaan van een gezond milieu. Lijkt mij een prima uitgangspunt.” info: uittoboards.com

cool people

"Ik zie huidige skateboarders een beetje als ouder­wetse vlotters"

SALT lente 2017 |

89

cool people

“Stof kan sterker zijn dan staal”

Alexandra Baum - Tex-Lock (DE) Als het aan Alexandra Baum ligt, bijt het populaire fietskettingslot binnenkort letterlijk in het stof. Het door haar ontwikkelde Tex-Lock is gemaakt van textiel en behalve licht ook nog eens ijzersterk.

“Fietssloten heb je in alle soorten en maten. Beugels, ringen, draden, kettingen. Hiervan zijn kettingsloten verreweg het meest populair. Afgezien dat je er een fiets vrij makkelijk mee aan een paal of hek kunt vastzetten, ziet een dikke ketting er ook uit alsof hij bestand is tegen grijpgrage handen.

Toch kleven er ook nadelen aan deze sloten; ze zijn vaak super smerig, loodzwaar en in de praktijk niet echt bestand tegen diefstal – met een betonschaar knip je de meeste exemplaren zelfs zo door. Ondingen in mijn ogen. Zelf woon ik in Leipzig en pak ik dagelijks de fiets naar mijn werk. Op een gegeven moment was ik mijn vieze fietskettinghanden zo zat, dat ik besloot om een alternatief te verzinnen. Geholpen door mijn jarenlange achtergrond als productontwikkelaar in de textielsector – ik ontwikkelde bijvoorbeeld slimme elektrodes van textiel die tijdens een hersenscan worden ge­ bruikt - kwam ik op het idee om een slot van hightech textiel te maken. Stof kan namelijk sterker zijn dan staal. Mits je de juiste garencombinatie gebruikt en deze goed vervlecht.

90 | SALT lente 2017

Overtuigd van de mogelijkheden ging ik aan de slag; in het voorjaar van 2016 richtte ik Tex-Lock op en een paar maanden later had ik al mijn eerste soepele slot ontwikkeld. Vooral het vinden van het juiste garen heeft me heel wat hoofdbrekens gekost. Inmiddels heb ik via Kickstarter ruim 245.000 euro opgehaald en verwacht ik dat in juli de eerste sloten van de band rollen. Tex-Lock zal in het begin misschien nog wel met argusogen bekeken worden. Veel fietsers vragen me bijvoorbeeld of het slot wel veilig is. Talloze testen in Duitse laboratoria hebben echter keihard aangetoond dat Tex-Lock aanvallen met een betonschaar, zaag of snijbrander vaak beter weerstaat dan een fietsslot van staal. Daarnaast weegt het nog geen vijfhonderd gram per meter en beschadigt het zachte materiaal je frame niet. Wat wil je als fietser nog meer?”

Info: tex-lock.com

cool people

“Mijn kooktoestel is geïnspireerd door energiecentrales die biomassa omzetten in brandschone energie” Andrea Moretti - Enki Stove Wild (IT) De door Andrea Moretti ontwikkelde Enki Stove Wild vreet hout, van takken tot houtsnippers en dennenappels.

Het resultaat is een knalhete vlam waarmee je buiten de sterren van de hemel kookt.

“Het idee om een buitenbrander te maken die op biomassa loopt ontstond in 2011. Ik woonde als student industrieel design in Pisa en had even geen geld om de torenhoge ener­ gierekening van mijn woning te betalen. De grootste ener­ gieslurper? De elektrische kookplaat. Samen met een handige studiegenoot, Ivan Mura, besloot ik om zelf een kooktoestel in elkaar te knutselen. Deels omdat we het een leuke uitda­ ging vonden. Deels om de kosten te drukken. Geïnspireerd door energiecentrales die biomassa omzetten in brand­ schone energie flansten we van blikken tomatensoep en een oud campinggasbrandertje het eerste werkende prototype van de Enki Stove Wild in elkaar. Hoewel het na maanden van experimenteren verre van perfect was, maakte de brander al gebruik van pyrolyse: een duurzaam proces waarbij organi­ sche materialen door middel van zeer hoge temperaturen, in een zuurstofvrije omgeving, niet worden verbrand maar volledig worden vergast. Het resultaat leverde een geurloze en rookvrije vlam op. Ideaal om op te koken, zowel binnen als buiten. Pyrolyse is overigens niet iets dat we zelf verzonnen

hebben, maar al sinds mensenheugenis bestaat; in het Oudgrieks staat pyrolyse voor ‘uit elkaar halen met vuur’.

Uiteindelijk hebben we naast onze studie nog zo’n jaar of vier aan de Enki Stove gesleuteld. Ten eerste hebben we de brander door een metaalbewerker in een strak jasje van staal en aluminium laten gieten. Vervolgens hebben we door een battery pack aangedreven ventilator aan de onderzijde ingebouwd, zodat we het vuur beter in goede banen konden leiden. Tenslotte zijn we als een dolle op zoek gegaan naar serieuze geldschieters. Dit ging wonderwel goed; binnen een jaar hadden we al een kleine ton bij elkaar geharkt. Vooral het idee dat onze brander op hout in plaats van benzine of gas loopt, sprak met name veel outdoorliefhebbers meteen aan. Ook het feit dat het restproduct, een houtskoolachtige stof die biochar wordt genoemd, de bodem verrijkt, heeft ons geen windeieren gelegd. Inmiddels werken we met vijf man bij Enki Stove en vliegen de branders de deur uit.”

Info: enkistove.com

SALT lente 2017 |

91

REISREPORTAGE

Der Rhön Op patrouille langs het IJzeren Gordijn

Het IJzeren Gordijn doorkliefde veertig jaar lang Europa. Een groot deel hiervan, zo’n veertienhonderd kilometer, verdeelde Duitsland in Oost en West.

Nu is het een groene long waar je struikelt over sporen uit het verleden.

Een verslag recht uit het hart van het voormalig grensgebied, de onbekende Rhön.

Tekst Ard Krikke Beeld Tourismus Bayerische Rhön, Ard Krikke

I

k ben gek op geschiedenis. Verslagen van ontdekkings­ reizigers. Dikke pillen over oorlogen. Autobiografieën van wereldleiders. Documentaires over Europa. Ik krijg er niet snel genoeg van. Het verleden bestaat niet louter uit saaie feitjes, rijtjes en begrippen, maar zit ook vol boeiende lessen waarmee je je voordeel kan doen. Onze huidige samenleving is een directe weerspiegeling van wat er vroeger gebeurd is. Door af en toe een blik in deze historische spiegel te werpen, leer je jezelf én anderen beter kennen.

Dus toen ik de kans kreeg om naar een van de hotspots van de Koude Oorlog te gaan, de Duitse Rhön, stond ik te trap­ pelen van ongeduld. Behalve historisch interessant is het voormalige grensgebied in het hart van Duitsland ook nog eens waanzinnig mooi. Slechts een handjevol mensen mocht vroeger in de buurt van de zwaarbewaakte grens tussen Oost en West komen, waardoor de natuur hier decennialang haar gang kon gaan. Tijd voor een sprong in het verleden.

Drassige veendeken Ik start mijn historische ontdekkingstocht in het onheil­ spellend klinkende Schwarzes Moor, zo’n dertig kilometer ten oosten van Fulda. Samen met Torsten Kirchner volg ik vanaf het bezoekerscentrum een van de vele uitgestippelde rondwandelingen die door het uitgestrekte hoogveengebied, op de grens tussen Beieren, Hessen en Thüringen, lopen.

“Ga nergens van de vlonders af”, waarschuwt de bioloog en natuurgids. “Het veen is door de vele plensbuien zo zompig dat je zo tot aan je middel wegzakt.” Braaf loop ik achter de enthousiast vertellende Torsten aan. Zo ver het oog rijkt zie ik een drassige deken van veenmossen, planten en dwerg­

92 | SALT lente 2017

struiken. In de lucht lijkt een havik ons op deze regenach­ tige dag uit te lachen. Het geheel doet me vanonder mijn capuchon enigszins aan de Sallandse Heuvelrug denken.

“Het komt hier vaak met bakken uit de hemel”, weet Torsten.

“Gemiddeld wel zo’n 1000 millimeter per jaar. De oorzaak: het veen ligt op een achthonderd meter hoog plateau, waar wolken tegenaan botsen. Het gevolg: heel veel regen.”

Todesstreifen Na ruim een uur banjeren, doemt een uitzichttoren op.

Bovenop het stalen gevaarte ontvouwt zich een landschap dat je niet op vier uur rijden van Nederland verwacht. Kale, uitgedoofde vulkanen. Verre uitzichten. Stille dalen. Dichte bossen. En in de verte een vierkante toren die als een vergeten schaakstuk op het bord is achtergebleven. “Een oude OostDuitse Grenzwachturm”, verduidelijkt Torsten.

“De grens tussen beide Duitslanden behoorde tot de best bewaakte ter wereld. Dwars door de Rhön liep over een lengte van tweehonderdvijftig kilometer een honderd meter brede strook die aan beide zijden werd begrensd door metershoge hekken, wachttorens, schijnwerpers, bunkers, geulen, honden, automatische schietinstallaties en betonnen obstakels. In een straal van vijf kilometer mocht niemand in het spergebied komen. Tenminste, niet zonder speciale toe­ stemming. Ossies die dit wel deden, werden zonder pardon in de rug geschoten. Vandaar dat de grens ook wel de Todes­ streifen werd genoemd. In totaal slingerde de brute barrière, vanaf 1952 door de DDR gebouwd, veertienhonderd kilometer door heel Duitsland. Officieel om westerlingen buiten de deur te houden. Onofficieel om DDR-burgers binnen te houden.”

REISREPORTAGE

1

SALT lente 2017 |

93

REISREPORTAGE 2

3

94 | SALT LENTE 2017

4

REISREPORTAGE 1. (pag. 91) De afbeelding die je hier ziet hangt in Point Alpha, één van de hotspots van de Koude Oorlog.

2. In de Rhön heb je vaak het gevoel in de Alpen te lopen, zoals hier op de Rockstein (776m).

3. Natuurgids Torsten Kirchner legt uit dat het IJzeren Gordijn een zegen voor de natuur is geweest.

4. Der Rhön ligt in het hart van Duitsland, op de grens tussen Hessen, Thüringen en Beieren.

5. Soms zie je door de rijk versierde meibomen het bos niet meer.

“Wil je alsjeblieft ook schrijven dat vrijheid iets heel bijzonders is?”

Torsten dreunt de feiten op alsof hij een boodschappenlijstje voorleest. Met name omdat ik er naar vraag. Liever praat hij over wat er na de Duitse eenwording in 1990 met het stuk niemandsland is gebeurd. “Door de afwezigheid van mensen is hier een unieke biotoop ontstaan. Op plekken waar de natuur haar gang kon gaan, zoals het Schwarzes Moor, is vaak verloren gewaande flora en fauna weer opgebloeid. Denk aan korhoenders, adders en dennenwolfsklauw.” Op de hielen gezeten door de invallende duisternis spoeden we ons terug naar het bezoekerscentrum.

Bedevaarstocht De volgende ochtend zak ik voor dag en dauw een stukje af naar het zuiden. Onderweg passeer ik een lege lappendeken van golvende weilanden, kitscherig mooie dorpen en boeren­ hoeven die als verdwaalde koeien tegen elkaar aanschurken.

Een ragfijne mistsluier hangt in het dal. Aan de voet van de Kreuzberg (928 meter) ontmoet ik Christine, mijn gids voor vandaag. Het plan is om de 15 kilometer lange Hochrhöntour te lopen. “Kreuzberg is al sinds de middeleeuwen een bede­ vaartsoord”, steekt ze van wal. “Het klooster verderop wordt jaarlijks door zo’n zeshonderdduizend bedevaartgangers bezocht. Deels om boete te doen. Deels omdat de monniken verdraaid lekker Klosterbier brouwen”, lacht de doorstapster.

Na een uur klimmen staan we oog in oog met drie reus­ achtige kruizen. Links en rechts zie ik mensen de handen ten hemel slaan en een gebed prevelen. Hoewel ik zelf niet gelovig ben, is het schouwspel toch indrukwekkend. Niet in de laatste plaats vanwege het fraaie panorama. Overal om me heen rijzen bergentoppen als eilandjes uit een zee van wolken omhoog. Ik tuur minutenlang de verte in. Christine verbreekt de stilte. “Weet je waarom je hier zo ver kunt kij­ ken? De meeste heuveltoppen zijn zo kaal als een biljartbal.

Dit komt omdat straatarme keuterboeren ooit hele stukken bos in vruchtbare landbouwgrond hebben veranderd. Het re­ sultaat van deze noeste arbeid is een open cultuurlandschap dat nergens anders in Duitsland te vinden is. Niets voor niets

kreeg de Rhön al in 1991 het predicaat Biosphärenreservat.

In plaats van uitsluitend natuurbescherming draait het in een biosfeerreservaat om de wisselwerking tussen mens, natuur en cultuur. Anders gezegd: Schutz durch Nutzung”, besluit ze haar verhaal. Ook het tweede deel van de Hochrhöntour stelt nergens teleur. Door de vele doorkijkjes richting het dal heb ik constant het gevoel dat ik ergens in de Alpen loop.

Dit gevoel wordt nog eens versterkt als we na vijf uur hiken bij Kloster Kreuzberg aankomen. Gezeten aan lange houten tafels zitten honderden mensen uitbundig van het zonnetje te genieten. Grote pullen bier en bakken vol pretzels binnen handbereik. Ik stort me rücksichtloos in het gemoedelijke feestgedruis.

Derde Wereldoorlog Op mijn derde en laatste dag bezoek ik net buiten het stadje Geisa de meest westelijke uitstulping van het IJzeren Gordijn, Point Alpha. Nu een indrukwekkend museum, vroeger een tot de tanden gewapende grenspost waar Amerikanen en Russen in een patstelling tegenover elkaar stonden. Westerse strate­ gen waren er tijdens de Koude Oorlog van overtuigd dat de Russen hier zouden aanvallen. Geisa ligt namelijk midden in de zogenaamde Fulda Gap: een door bergen ingesloten laag­ land dat in één rechte streep van Fulda naar Frankfurt loopt.

Ideaal voor grote troepenverplaatsingen. Generaals waren als de dood dat duizenden Sovjettanks via het ‘gat’ over WestEuropa zouden uitzwermen. Maar de gevreesde aanval kwam nooit. Na de val van de Muur werd Point Alpha ontmanteld en al vrij vlot tot officiële gedenkplaats uitgeroepen.

In het museum zelf val ik van de ene in de andere verbazing.

Uit oude aanvalsplannen blijkt dat Russen de Fulda Gap inderdaad als potentiële openingszet voor een Derde Wereld­ oorlog zagen. Weer andere documenten laten zien dat Ameri­ kanen bereid waren om het hele gebied op te offeren (tactiek van de verschroeide aarde). Wat meer indruk op me maakt dan alle tentoongestelde wapens, uniformen, documenten en posters zijn de persoonlijke verhalen.

SALT lente 2017 |

95

REISREPORTAGE

“Door de afwezigheid van mensen is hier een unieke biotoop ontstaan”

5

Middels video- en audiofragmenten wordt het bewogen leven van de voormalige bewoners in het grensgebied ver­ teld: Bernard Simon trapt tijdens zijn vluchtpoging op een mijn, verliest zijn been en bloedt dood; Manfred Weiss, een deserterende Oost-Duitse soldaat, wordt tijdens zijn vlucht naar het Westen neergeschoten door een kameraad met wie hij wachtliep. Maar ook talloze verslagen van West-Duitsers die een deel van hun familie nooit meer terugzien.

Brok in de keel Tenslotte besluit ik om een van de overbleven wachttorens te beklimmen. Hoog boven de grond zie ik een wirwar van mu­ ren, prikkeldraad, betonpaden, greppels en barakken. Deels echt, deels nagebouwd. Net als ik wil vertrekken, word ik aangesproken door twee mannen. Vijftigplussers. Ze stellen zich voor als Peter en Klaus. ”We zijn nieuwsgierig wat je al­ lemaal aan het opschrijven bent”, begint Peter. “Werk je voor een krant?” Ik leg uit dat ik redacteur ben en aantekeningen maak voor een reisverhaal in een Nederlands blad. “Wil je dan alsjeblieft ook schrijven dat vrijheid iets heel bijzonders is?

Dat het onbeschrijflijk is dat we hier zesentwintig jaar na de Duitse hereniging zomaar met elkaar kunnen praten”, brengt Klaus geëmotioneerd uit. Beide mannen hebben dikke tranen in hun ogen. Ik heb een brok in de keel. “Klaus en ik liepen vroeger wacht aan de overkant”, legt Peter wijzend naar het prikkeldraad uit. “Wij hadden het bevel om vluchters neer te schieten. Desnoods in de rug. Als Oost-Duitse grenssoldaten hadden we domweg geen keuze. Weigering stond gelijk aan deportatie. Niet alleen van jezelf, maar ook van je familie.

Dus deden we wat ons werd opgedragen.” Ik verzeker de mannen dat grenzeloze vrijheid in mijn verhaal zeker aan bod zal komen. Met een instemmend knikje nemen ze afscheid. Ietwat overrompeld blijf ik achter. Voor me strekken heden, verleden en toekomst zich duidelijker dan ooit uit.

Meer info germany.travel/nl, rhoen.de biosphaerenreservat-rhoen.de, pointalpha.com

96 | SALT LENTE 2017

REISREPORTAGE

De Rhön Essentials

Komt het met bakken uit de hemel, dan houdt het Surfie hoesje je telefoon krukdroog.

George Orwell had het in Nine­ teen Eight-Four al bij het rechte eind toen hij schreef over al­ ternative facts: ‘War is peace’.

‘Freedom is slavery’.

‘Ignorance is strenght’.

Vergeet Google Maps. Niets gaat boven een ouderwetse wandelkaart. Die Hochrhön Karte is verkrijgbaar bij lokale toeris­ tenbureaus en boekhandels.

Rohrer Bräu Öko Bier & Apfel (3,1%) is de ideale dorstlesser na een dagje buitenspelen.

Zelf als je het vuur uit je sloffen loopt, leggen de wollen Point 6 Fire­ crackers je voeten in de watten.

Basaltbier (5,6%) uit Fulda is het enige bier ter wereld waar tijdens het brouwproces kokendhete ba­ saltblokken (vul­ kaangesteente) in worden gegooid. Het resultaat: een zoete smaak.

Geen zin in Käse op je brood?

Probeer dan eens Weissbiergelee.

Een soort jam gemaakt van, jawohl, witbier.

Met de KEEN Feldberg sla je geen modder­ figuur als je na een fikse wandeling op een terrasje een biertje wilt pakken.

In de Rhön doen ze geen water bij de wijn.

Wel pruimen. Het resultaat: Pflaumenwein (9%), onder andere te koop bovenop op de Wasserküppe, met 950 meter het hoogste punt van de omgeving.

De Salt x Millican bag: vakkundig gemaakt in het Engelse Lake District, door een boomlange Hollander in de Rhön aan de tand gevoeld.

Europeser dan dit wordt het niet.

SALT lente 2017 |

97

COLUMN

Hou mijn ballen vast!

Hij kan voor geen meter surfen, slacklinet slechter dan een olifant en kan nog geen fatbike van een fixie onderscheiden.

En toch is wijnboer Ilja Gort als ongeneeslijke levensgenieter 100% Salt.

‘Testikel’ is een Latijns woord. Het betekent ‘kleine getuigenis’. Wanneer twee Romeinen elkaar een belofte deden, grepen ze elkaar bij de ballen en knepen daar zachtjes in.

Ook als je in de rechtbank een eed aflegde, moest je, terwijl je de rechter strak in de ogen keek, met je rechterhand beide kloten stevig kneden.

Ik tik dit stukje met één hand, want met mijn andere hand heb ik mijn ballen in een vast greep en ik zweer: ‘Dat ik nooit meer naar een land buiten Europa zal gaan’.

Waarom? Omdat ik een watje blijk te wezen.

Ik ben niet bestand tegen de respectloos­ heid waarmee ze in verwegge landen met de natuur omgaan.

"Ik zweer dat ik nooit meer naar een land buiten Europa zal gaan" Afgelopen februari moest er een nieuwe roman voltooid worden. Omdat ik dat in de zon wilde doen, kochten we twee vliegkaart­ jes naar Kaapverdië; tien dagen op het paradijseiland Sal. Nu hoor je de laatste tijd veel over ‘nepnieuws’, maar op het eiland Sal aangekomen realiseerde ik me dat je als mens voortdurend blootstaat aan nepnieuws.

Want wat doet iemand die een foto maakt op een plek als Sal? Die fotografeert die azuurgroene zee en dat ivoorwitte strand.

Draai je 180 graden om en je ziet een troosteloze vlakte. De planeet Mars, maar dan volgeflikkerd met oude autobanden en vuilniszakken, afgewisseld met hier en daar een verroeste ijskast.

En áls die keerzijde al wordt gefotografeerd, dan zijn dat foto’s die de magazines uit advertentietechnisch oogpunt liever niet publiceren, dus krijg je die keerzijde nooit te

zien. Maar er is meer aan de hand.

Aan het strand van het dorpje Santa Maria steekt een pier van houten planken in zee.

Daar brengen lokale vissersbootjes dagelijks hun vangst aan wal. Op de pier zitten vrouwen de vis schoon te maken, die vervolgens in een kruiwagen wordt gegooid en naar de restaurantjes gereden.

Beeldschoon om te zien, maar die vrouwen gebruiken ook plastic zakjes. Gele, groene en rode, van dat dunnige plastic dat zo makkelijk wegwaait. Die zakjes worden na gebruik hetzij tussen de planken van de steiger gepropt, hetzij nonchalant in de azuurgroene zee gegooid. Evenals lege flessen, ijspapiertjes en sigarettenpeuken.

Het snijdt me door de ziel om daar getuige van te zijn. Sterker nog: ik kan het niet aanzien!

Dus hervond ik mijzelf op mijn knieën op die steiger waar ik, verwonderd gadegeslagen door de visschoonmakende dames, de plastic tasjes tussen de planken uit zat te peuteren.

Precies twee dagen later zaten wij weer op ons Château tussen de druivenstokken (waar overigens een zonnetje scheen van Kaapverdische allure). Dit reistechnische debacle ontmaskert mij als een watje die niet bestand is tegen mooie natuur. Althans tegen het misbruik ervan.

PS Nader zelfonderzoek wees overigens uit dat ik tegen veel andere mooie dingen evenmin bestand ben. Ik noem er een paar: 1. Mooie films (’s nachts de hele tijd aan denken) 2. Mooie muziek (blijft dag en nacht door m’n kop zeuren) 4. Mooie wijn (wil tot de laatste druppel opdrinken) 5. Mooie vrouwen (...)

stadswild

Als de gesmeerde bliksem Brommers voor boeren? Dan heb je duidelijk nog nooit een ritje op een Meijs Motorman gemaakt. Deze elektrische bromfiets, handgemaakt in Maastricht, zoeft als de gesmeerde bliksem door het drukke stadsverkeer. De Limburgse Harley-Davidson lookalike is verkrijgbaar in een langzame (25 km/uur) en snelle versie (45 km/uur) en is met een prijs vanaf € 5.950 nog altijd een stuk goedkoper dan een Tesla.

Mind the gap Wie op een doorsnee plattegrond een fietsroute probeert uit te stippelen, zit al gauw met samengeknepen ogen te turen naar een onuitpluisbare wirwar van onmogelijk dunne kronkellijntjes.

Dat kan beter, dacht Michael Graham.

En dus tekent hij op zijn website spiderbikemaps.com razend overzich­ telijke fietsroutekaarten geënt op de welbekende metrokaarten. Vooralsnog beslaat het aanbod slechts een handvol Amerikaanse steden, maar wij zijn enthousiast. Wie pakt er in Nederland de kleurpotloden op?

SALT lente 2017 |

99

stadswild

Bike Batman

De Amerikaanse stad Seattle kampt met hetzelfde probleem, maar dankzij één man gloort er weer hoop aan de horizon: Bike Batman. Overdag werkt deze anonieme superheld als fietsen­ maker, maar in zijn vrije uurtjes speurt hij het internet af naar twijfelachtige fietsadvertenties. Hij vergelijkt die fietsen vervolgens met een online database voor gestolen barrels.

Een match? Bike Batman maakt een afspraak met de nietsvermoedende fietsendief, om aldaar – met het lokale politiekorps onder speed dial – het ge­ stolen ros weer resoluut terug te vorde­ ren. De bejubelde burger slaagde er op die manier in om al tientallen fietsen terug te brengen naar hun eigenaar.

Cole Ott/outsideonline.com

In Nederland worden er elke dag meer dan 300 fietsen gestolen, waarvan de meeste de eigenaar nooit meer terugzien.

“A soulless city creates soulless people” - Mehmet Murat Ildan

Regen in de brouwerij Met een regenbuitje is weinig mis. Maar door klimaatverandering krijgen steden steeds vaker te maken met zulke heftige wolkbreuken dat het water geen kans meer krijgt om normaal weg te spoelen. Reden voor duurzame ondernemer Joris Hoebe om het regenwater in Amsterdam door heel de stad op te vangen in reusachtige vaten, te zuiveren en te gebruiken als grondstof voor zijn Hemelswater bier. Op bezoek in San Francisco ontdekte Salt onlangs toevallig een vergelijkbaar initiatief.

Druppels uit de lokale mist – een weersfenomeen dat in ‘Frisco’ zelfs zijn eigen Twitter @KarlTheFog heeft – worden door distilleerderij Hanger 1 opgevangen om er Fog Point wodka van te brouwen.

100 | SALT LENTE 2017

stadswild

Kunstkolos Kijk waar je loopt!

Wie bij paleontologie denkt aan opgravingen in woeste woestijnen of steenkoude steengroeves, heeft duidelijk nog nooit van Jelle Reumer gehoord.

De stadsbioloog en hoog­ leraar paleontologie beschrijft in zijn nieuwste boek Kijk waar je loopt! hoe onze steden tjokvol krankzinnig oude sponzen, slakken en andere fossielen zitten. Diep onder de grond?

Nee, gewoon in drempels, deurposten, klinkers en bakstenen die ooit uit verre oorden werden ingevoerd als bouwmateriaal. In een paleontologisch potje Pokemon Go! neemt Reumer de lezer mee langs de stokoude straatfossielen vereeuwigd in Utrechtse winkelcentra, Groningse urinoirs, Maastrichtse kerk­ muren, Zwolse kloosters, Middelburgse stoepranden en zelfs de vloer van het Rijksmuseum.

Er zijn van die musea waar je jezelf door een massa mensen moet wurmen om een glimp op te vangen van een piepklein schilderijtje. In de voormalige lasloods op de Amsterdamse NDSMwerf zijn ze wars van dit soort Mona Lisataferelen en is het kleinste kunstwerk in de collectie al groter dan de Nachtwacht. Het industriële erfgoed – ruim 7000 vierkante meter aan roestig staal – wordt momenteel getransformeerd tot het grootste street art museum op aarde.

Honderd van ’s werelds meest toonaangevende straatkunstenaars leveren elk hun visitekaart­ je af met reusachtige muurschilderingen die al sinds 2015 op een geheime locatie in Nederland worden gespoten. In de zomer van 2018 moeten de deuren openzwaaien.

Briljante baan Hoe haal je meer uit je borstcrawl? Wat is de beste techniek bij het keerpunt? En hoe voorkom je dat je na drie baantjes als een verzopen kat naar adem hapt? De door­ gewinterde zwemcoaches van het fonkel­ nieuwe SwimGym in Amsterdam is geen vraag te veel. SwimGym is een initiatief van Olympisch zwemmer Johan Kenkhuis en Neerlands eerste zwembad volgens sport­ schoolmodel (denk: alleen te reserveren voor leden en persoonlijke begeleiding met zelfs onderwatercamera’s). Het bad – slechts twee Olympische banen breed – mikt op water­ ratten van elk niveau: trainende triatleten, beginnende baantjestrekkers en iedereen die het zat is om in zijn lokale zwembad te moeten zigzaggen tussen de keuvelende bejaarden en ketende kinderen. Boek je baantje via swimgym.nl

SALT lente 2017 |

101

stadswild

Paradijsvogel Deze 42 meter hoge spreeuw werd onlangs op een flatgebouw in Berlijn uitgebroed door de Nederlandse (straat)kunstenaars Collin van der Sluijs en Super A. Wie goed kijkt, ziet dat de buik van de vogel is opge­ bouwd uit een wildgroei aan planten, wortels en bloemetjes. Wees niet bang dat de spreeuw aan de Neheimer Strasse binnenkort de vleu­ gels uitslaat; het dier werd met toestemming vastgelegd in het kader van het Berlijnse kunst­ project Urban Nation.

“If you don't know where you're going, any road'll take you there” - George Harrison

Rondje van de zaak In tijden dat je geen boterham, melk of jus d’orange meer kunt nuttigen zonder dat er een hysterische gezondheids­ goeroe op je vinger tikt, zouden we graag een standbeeld optrekken voor Mikkel Borg Bjergsø. De Deen is een vooraanstaande brouwer van speciaal­ bieren, maar ook een begenadigd hardloper. Gaan die twee samen dan?

Jazøkør! En dus begon meneer in 2014 de Mikkeller Running Club: een rencollec­ tief dat na de eindstreep immer bijtankt met een of meerdere ‘finishbiertjes’.

Het idee voor deze ‘drinking club with a running problem’ ging al snel als een lopende vuurtje de wereld rond en ook Amsterdam heeft sinds deze winter zijn eigen tak van de Mikkeler Runner Club.

Elke derde vrijdagavond van de maand wordt vanaf Delirium Biercafé een rondje van 5, 10 of 15 kilometer afgelegd, waarna er wordt bijgepraat aan de bar.

Niet in de buurt? Via de toffe Mikkeller Running Club app kun je gratis checken hoeveel biertjes je na jouw hardloop­ rondje *hik* zonder spijt achterover mag tikken.

102 | SALT LENTE 2017

stadswild

Plankdansen Longboards worden vaak geassocieerd met lome ritjes over de boulevard of duizelingwekkende afdalingen van Zwiterse alpen­ collen. Dat de lange planken zich ook lenen voor betoverend mooie choreografieën, blijkt op 22 en 23 april, als ’s werelds beste longboarders naar Eindhoven komen voor de vierde jaargang van So… You Can Longboard? Tijdens dit wereldkampioenschap longboarddansen zwieren de deelnemers met muzikale ondersteuning door het Klokgebouw op Strijp-S, terwijl ze ondertussen de tofste trucjes uit hun skatehemden schudden.

Onder de vleugels Geen vogel in ons luchtruim heeft zulke wendbare en energiezuinige vleugels als de kolibrie. Middels een gewiekst potje biomimicry bedacht de Tunesische uitvinder Anis Aouini zo deze gevleugelde windmolen, die al klapwiekend energie opwekt. De molen is geruis­ loos, een stuk kleiner dan de gangbare windmolens en bovendien een stuk minder fataal voor langs vliegende vogels. Het bedrijf Tyer Wind test pioniert momenteel met de eerste prototypes.

SALT lente 2017 |

103

STREETRACER Ben je het zat om dagelijks in stampvolle treinen of ellenlange files richting je werk te kruipen?

Maak dan kennis met hét alternatief: de fonkelnieuwe Trek Super Commuter+ 8S, een speed e-bike die met een flitssnelheid van 45 kilometer over het asfalt vliegt.

D

e e-bike is mateloos populair. Minder bekend, maar voor een grote groep forenzen een stuk interessanter is de opmars van de supersnelle e-bike, de zogenaamde speed pedelec. Speciaal voor sportievelingen die op zoek zijn naar een serieus alternatief voor de auto ontwikkelde het Amerikaanse Trek de Super Commuter+ 8S: een strakke straatracer die met het gemak van een Tesla door de straten zoeft. De flitsfiets is overigens niet uit de US of A komen overwaaien, maar werd de afgelopen 2,5 jaar in het diepste geheim op het Benelux hoofdkantoor in Harderwijk van de grond af opgebouwd.

“Tijdens de ontwikkeling van de Super Commuter stonden drie dingen voorop: snelheid, design én veiligheid. De fiets voldoet dan ook aan dezelfde teststandaards als een mountainbike”, aldus Trek.

Onder de motorkap Behalve snel (45 km/uur) is de Super Commuter+ 8S ook sportief (11-versnellingen), veelzijdig (4 ondersteunings­ standen: (Eco/Tour/Sport/Turbo), handig (spatborden en bagagedrager), veilig (krachtige schrijfremmen) en gewoon gruwelijk mooi (hydrovorm-frame). Ideaal dus om flinke

afstanden mee te overbruggen, bijvoorbeeld naar je werk.

Dankzij de onvermoeibare Bosch Performance Speed Motor (350Watt, 60Nm) en de in het frame weggewerkte Bosch PowerPack-batterij (500Wh) geef je tandenknarsende auto­ mobilisten en opgevouwen treinforenzen lachend het na­ kijken. Verder is de rappe racebak uitgerust met een carbon voorvork, sterke Supernova M99 verlichting, snelle Formula wielen en Schwalbe Super Moto-X sloffen.

Enjoy the ride Iedere dag fris en fruitig met de Super Commuter op je werk aankomen is natuurlijk onbetaalbaar. Daarnaast doe je anderen ook een plezier met stekkerfietsen. Volgens cijfers van de Fietsersbond is de CO2 -uitstoot van een e-bike per kilometer 26x kleiner dan die van een auto. Verder neemt een automobilist op de weg 7x zoveel plek in als een fietser (op een parkeerplaats maar liefst 16x zoveel). Genoeg reden dus om als de gesmeerde bliksem over te stappen.

Enjoy the ride!

Prijs € 4999. trekbikes.com

Salt x Trek

“Wij zijn gebaat bij de open grenzen in Europa”

106 | SALT LENTE 2017

natuurtalent

De wolf Bijna was de Europese wolf uitgestorven. Maar op heel het continent werkt het dier succesvol aan een comeback. Zelfs in ons land.

Welkom terug man.

En dus jank je maar wat weemoedig naar de maan?

“Ho ho, niet te vroeg juichen, hè. Natuurlijk, in 2015 liep er vier dagen een wolf rond in Drenthe en Groningen. En deze maand was het opnieuw raak toen er bij Meppel een wolf werd gevonden. Maar om nou te zeggen dat de wolf na 150 jaar van afwezigheid weer helemaal terug is in Nederland, lijkt me wat overdreven. Je bent godbetert de grens nog niet over of er jakkert een hele stoet met cameralui, journalisten en hyperventilerende wolvenspotters achter je aan, joh.

Doe eens normaal man. Waarom denk je dat al die wolven binnen een paar dagen alweer rechtsomkeert maken richting Duitsland?”

“Onzin. Allereerst huilen we nooit langer dan een paar tellen.

Het lijkt simpelweg langer aan te houden omdat we met zijn allen in een soort canon zitten te janken. Ten tweede is er geen enkele reden om naar de maan te huilen. We huilen om hele andere redenen. Om een familiebijeenkomst aan te kondigen of rivalen te waarschuwen bijvoorbeeld.”

Maar je gaat toch niet ontkennen dat het goed gaat met de wolf?

“Nee, dat is waar. We zijn in heel Europa aan het opkrab­ belen. Duitsland, Polen, Frankrijk, Zwitserland, Italië, Spanje, Oostenrijk, Denemarken, Zweden… Door onze beschermde status, de groei van natuurgebieden en een stijgend aantal andere dieren – waar wij weer op jagen – gaat het in veel landen de goede kant op. Maar dat mag ook wel! Het scheelde een haartje of jullie hadden de Europese wolf voorgoed over de kling gejaagd.”

En dat terwijl het in Europa juist zo goed toeven is voor wolven.

“Nou, klop jezelf maar niet teveel op de borst; zo veeleisend zijn we ook weer niet. We waren ooit het meest verspreide landdier ter wereld. Behalve in tropisch regenwoud, woes­ tijnen en op Antarctica, kwamen wolven eigenlijk overal wel voor. Maar het klopt dat we gebaat zijn bij de open grenzen in Europa. Weg met Wilders!”

Er zijn de laatste jaren wolven gevolgd die tot wel 1500 kilometers door verschillende Europese landen trokken.

Vanwaar die reislust?

“Kijk, een roedel bestaat in Europa doorgaans uit niet meer dan een wolf of tien; al komen elders ter wereld ook groepen voor van wel dertig exemplaren. Alle leden van de groep zijn bloedverwanten. Vader en moeder hebben uiteraard de leiding; alleen dit echtpaar heeft doorgaans het recht om zich voort te planten. Zodra bij een puberwolf de hormonen beginnen te gieren, wordt-ie dan ook uit de roedel geschopt of gaat hij vrijwillig de hort op om een eigen familie te stich­ ten. En ja, soms is het lang zoeken naar de ware liefde.”

Maar is Nederland eigenlijk niet veel te dichtbevolkt voor een terugkeer van de wolf?

“Nou mensen en wolven kunnen prima samenleven in ieder geval. Wij wolven hebben in de loop der eeuwen geleerd om mensen zoveel mogelijk te mijden. Ondanks alle griezelver­ halen zijn we enorm schuw en mijden we mensen dus als de pest. Geloof me, ik ken keeshondjes met meer pit in hun donder.”

En je gaat niet stiekem onze schapen opvreten?

“Och, ik kan niet ontkennen dat ik best een lamsboutje lust.

Maar daar hebben al die zogenaamde deskundigen van jul­ lie genoeg maatregelen tegen bedacht. Elektrische rasters.

Waakhonden. En uiteraard ook een subsidiepotje voor boe­ ren die schade ondervinden van ons. Kap gewoon eens met dat Roodkapjetrauma. Jullie moeten alleen maar blij zijn als wij ons weer definitief in Nederland vestigen.”

Want?

“Nou, kijk naar het Amerikaanse Yellowstone, waar de herin­ troductie van wolven enorme positieve gevolgen had. Voor de terugkeer van de wolf hadden herten er niets te vrezen.

Grote delen van het park werden dus totaal overgraasd, waardoor veel zangvogels, konijnen en bevers het loodje legden. Sinds er in 1995 wat van mijn Amerikaanse neefjes werden uitgezet is in amper twee decennia de balans in het ecosysteem weer volledig hersteld. De invloed van de wolf was er zelfs zo groot dat de loop van de rivieren veranderde.

Doordat de herten zich op sommige plekken niet meer durfden te laten zien, kreeg vegetatie er vrij spel, waardoor er meer grond werd vastgehouden en de rivieren minder gingen slingeren.”

Er zijn ook mensen die zeggen dat dit verhaal iets genuanceerder ligt.

“Er zijn ook mensen die zeggen dat wij huizen omver blazen en ons verkleden als oma’s. Sprookjes!”

SALT lente 2017 |

107

SALT X MILLICAN Collaboration Salt verbindt zich graag met mensen, merken en projecten die de outdoor lifestyle vieren en die de kracht van creativiteit gebruiken voor positieve verandering. Deze passie heeft geleid tot een samenwerking met het Engelse tassenmerk Millican waaruit een exclusieve Salt roll top rugzak is geboren waarvan er slechts 350 zijn gemaakt.

S

amenwerkingen tussen merken, of collaborations zoals ze veelal worden genoemd, zijn helemaal van deze tijd. Vaak geboren uit een gedeelde visie en ethos en de wens om elkaars mooie verhalen te delen. Zo waren wij bij Salt van begin af aan gecharmeerd van het tassenmerk Millican dat sinds 2008 opereert vanuit een kleine boerderij in de bergen van het Lake District in Engeland. De naam Millican is voortgekomen uit het waarge­ beurde verhaal van Millican Dalton, een non-conformist die begin 20e eeuw zijn hectische leven in Londen verruilde voor een simpel maar avontuurlijk bestaan in het Lake District.

Net als wij wordt het Millican team gedreven door nieuws­ gierigheid en passie om met simpele en eerlijke producten mensen anders naar de wereld te laten kijken en je aan te moedigen om je eigen weg te vinden. Daarnaast zijn we beiden ervan overtuigd dat we door het delen van onze persoonlijke verhalen een bron van inspiratie kunnen zijn voor mensen om zich zowel met elkaar als met de planeet te verbinden. Zo vinden we betekenis in elke reis die we maken.

Het maken van een Salt roll top rugzak was ook een reis en die begon vorig jaar in de zomer op de jaarlijkse Outdoor Show in Friedrichshafen.

The Blank Canvas Project De basis voor onze samenwerking is het Blank Canvas Project van Millican dat voor creatieve vrijheid staat. Een roll top rugzak gemaakt van 40 gerecyclede petflessen. Samen met grafisch ontwerper en creatief directeur van Millican, Jeffrey Bowman (ja, hij van het baanbrekende boek The Outsiders) zijn we rond de tafel gaan zitten en hebben we de Salt x Millican rugzak laten ontstaan. Dit begon met het kiezen van de basiskleuren: donkergroen en lime geel. Kleuren die volgens ons goed uiting geven aan de gecombineerde life­ style van een groeiende groep mensen die urban en outdoor met elkaar afwisselen. Vervolgens bogen we ons over de print. Dit bleek een lastige want Jeffrey kwam met zoveel toffe voorstellen dat kiezen echt moeilijk was. Uiteindelijk kozen we voor een minimalistische print waarin het Salt beeldmerk, de druppel, centraal staat. Als laatste werkten we aan het label en een mini magazine die elke rugzak sieren.

En nu, bijna een jaar later is niet alleen de Salt x Millican rugzak een feit maar ook onze eerste echte collaboration en kun jij in het bezit komen van een rugzak waarvan er maar 350 op de wereld bestaan.

Homeofmillican.com

Salt x millican

Salt x Millican bag Limited edition • Oprolbare sluiting met handige handgreep • Ergonomische (gepolsterde) schouderbanden • Gepolsterd rugpand • Gemakkelijk toegankelijk laptop vak (tot 15”) op het rugpand • Duurzame aluminium gesp • 100% gerecycled polyester (waterdicht) • Uit 2 stukkken gerecycled polyester canvas (40 petflessen)

• Afmeting 50 x 28 x 15 cm.

• Inhoud 18L. • Gewicht 650 gram.

• Prijs € 119,95 • Verkooppunten bij alle Bever filialen en op bever.nl SPECIALE AANBIEDING VOOR SALT XL LEDEN Van de 350 rugzakken die er zijn gemaakt heeft Salt er 40 exclusief gereserveerd voor Salt XL-leden.

Zij profiteren niet alleen van een uniek exemplaar maar ook van een prijsvoordeel. Alléén XL-leden betalen slechts € 99. Bestellen: mail naar shop@GetSalt.com

vakmanschap is meesterschap

Een tweede leven

"

Imke van de Venne heeft een hekel aan spullen weggooien. Helemaal als het gaat om afgetrapte fietsonderdelen. Liever geeft ze oude wielen, kromme sturen en roestige naven een tweede leven als tuintafels, kapstokken of hanglampen.

je er ook toffe woonspullen van kunt maken”, vertelt Imke vol vuur vanachter haar houten werkbank. “Kijk, van dit wiel kun je met een paar latten een leuke tuintafel maken. En deze naaf van Sturmey-Archer leent zich perfect voor een grote lamp.”

Omringd door een berg oud ijzer voelt de creatieveling zich overduidelijk als een klimmer op de flanken van een Alpencol.

Tekst Ard Krikke Beeld Imke van de Venne, Ard Krikke

Fietsgek

o

Tweede leven

ngelooflijk mooi toch, hoe die versnellingsnaaf eruitziet? Het lijkt wel op het binnenwerk van een ouderwetse klok”, lacht Imke van de Venne. De 38jarige Amersfoortse slalomt soepel langs afgedankte fietsonderdelen die in haar piepkleine werkplaats liggen opgestapeld. Dozen vol tandwielen. Een wirwar aan race­ sturen. Her en der een gebutst fietsframe. Maar ook gloed­ nieuwe fittingen, kleurrijke elektrasnoeren en energiezuinige ledlampen zijn in allerhande opbergsystemen weggestopt.

“Van wielnaven tot cassettes en koplampen; ze blinken vrijwel allemaal uit in industrieel design. Dus waarom weggooien als

110 | SALT LENTE 2017

Haar enthousiasme werkt aanstekelijk. Imke, leerkracht van beroep, is een goedlachse spraakwaterval. Een spontane vrouw die haar geestdrift voor fietsen en het recyclen van oude materialen niet onder stoelen of banken steekt. “Voor zover ik weet, ben ik altijd al gek van fietsen geweest. Eerst racefietsen en later, tijdens mijn studie, is daar mountainbi­ ken bijgekomen”, herinnert ze zich. “Korte tochtjes door bos en polder werden langzaam maar zeker prestatietochten, zoals de Amstel Gold Race, de Grand Raid Bouillon en de Dolo­ mieten Marathon. Gewoon voor de lol hoor. Niet voor een of ander eindklassement. Of ik nu op mijn bike natuurgebied Den Treek achter mijn huis induik, met mijn racefietscluppie in de omgeving van Amersfoort over het asfalt zoef of in Praag een stadsfiets huur, voor mij staat beleving voorop. Door te fietsen zie je de wereld met andere ogen.”

Behalve haar ogen goed de kost geven, steekt Imke ook al van kleins af aan haar twee rechter handen uit de mouwen. “Het begon met een gereedschapskistje dat ik ooit op mijn achtste voor Sinterklaas kreeg”, weet ze nog. “Ik was als een kind zo blij met mijn nieuwe hamer, zaag en vijltje. Vrolijk begon ik mee te klussen met mijn vader, een fanatiek doe-het-zelver.

vakmanschap is meesterschap

SALT lente 2017 |

111

vakmanschap is meesterschap

vakmanschap is meesterschap

salt

meet meetup zondag 14 mei

"Waarom weggooien als je er ook toffe woonspullen van kunt maken" Hij leerde me vooral dat je veel dingen niet per se in de winkel hoeft te kopen, maar ook prima zelf kunt maken. Het liefst van versleten materialen. Inmiddels staat en hangt mijn hele huis vol met zelfgemaakte lampen en meubels.”

Ruim een jaar geleden besloot Imke om haar twee passies, fietsen en hergebruik van afgedankte spullen, te combineren.

Per toeval liep ze bij een fietsenzaak in Leusden tegen een afvalbak vol versleten fietsonderdelen aan. “Eeuwig zonde.

Waarom frames, wielen en versnellingen weggooien als je er nog iets moois van kunt maken? Het kwartje viel. Met een stapel oud ijzer toog ik naar huis om vervolgens in mijn schuur onder de naam WOOD you reCYCLE driftig aan de slag te gaan”, verhaalt ze enthousiast. “Al gaandeweg leerde ik om spaken met een betonschaar uit wielen te knippen, verweerde handvatten in heet water van sturen los te weken en roestige naven met speciale tangen uit elkaar te halen. Vervolgens heb ik per onderdeel gekeken waarvoor het gebruikt zou kunnen worden. Inmiddels weet ik dat bijvoorbeeld een racestuur ideaal is om als wc-rolhouder te dienen, een remgreep zich uitstekend leent voor een kapstok, een bidonhouder een leuke pot voor hangplanten is en twee koplampen samen een mooie designlamp vormen. Al doende heb ik ontzettend veel geleerd. In de toekomst wil ik vooral heel veel mensen blij maken met mooie, gerecyclede fietsproducten.”

WORKSHOP MAAK JE EIGEN DESIGN LAMP Op zoek naar een fraaie lamp voor in je woonkamer? Maak dan tijdens deze Salt Meetup een designlamp.

Van oude fietsonderdelen, even­ tueel met hout. In een middag tijd leer je stap voor stap hoe je een afgetrapte versnellingsnaaf – Imke heeft een berg naven bij zich, zelf meenemen mag uiteraard ook – omtovert tot een stoere, industriële hanglamp.

Compleet met vintage snoer, stekker en energiezuinige ledlamp.

Na afloop krijg je niet alleen je gemaakte lamp maar tevens een complete how-to mee zodat je thuis aan de slag kunt. De work­ shop vindt plaats in Vive le Velo, een van de mooiste fietsenwinkels van Amersfoort, gevestigd in een oud pand aan de Leusderweg.

Datum zondag 14 mei Tijdstip 13.00 tot 17.00 uur Locatie fietsboetiek Vive le Velo (fietsboetiek.nu), Amersfoort Kosten € 99 Inclusief materiaal (naaf, snoer, lamp), handleiding, het gebruik van alle gereedschappen en een Salt ambachtsbiertje om de kunst­ werken te vieren.

Aantal deelnemers minimaal 7, maximaal 10 Inschrijven saltmeetups.com

Meer info woodyourecycle.nl

SALT lente 2017 |

113

MA BOYLE SAYS: "BRING IT ON MOTHER NATURE"

TESTED TOUGH Columbia geeft weergoden al sinds 1938 het nakijken. De reden: het outdoormerk beschikt over het beste testlaboratorium ter wereld, het onherbergzame noordwesten van Amerika. Ook het in Oregon geteste OutDry Extreme Eco Jacket laat Moeder Natuur in het stof happen.

B

ij Columbia luisteren ze maar naar één moeder: Gert Boyle, beter bekend als ‘Ma Boyle’ of ‘One Tough Mother’. De 93-jarige matriarch – Gert Boyle heeft al sinds 1970 de touwtjes bij Columbia stevig in handen en is de moeder van de huidige CEO – ziet er nog steeds op toe dat ieder product in weer en wind aan de tand wordt gevoeld. Pas als de ‘Chairma of the Board’ een tas, tent, schoen, rugzak of jas goed genoeg vindt, krijgt het haar ‘Tested Tough’ keurmerk en wordt het in de collectie opge­ nomen. De nieuwste aanwinst is het OutDry Extreme Eco Jacket: een lichtgewicht regenjas die je onder alle omstan­ digheden kurkdroog houdt. Ook tijdens een huttentocht in de bergen, stevige stadswandeling of slingerende fietstocht door de bossen.

Moeders mooiste Om indruk op Ma Boyle te maken, moet je van goeden huize komen. Dus ontwikkelden Columbia’s knappe koppen het OutDry Extreme Eco Jacket helemaal from scratch. Bijzon­ der aan de knalwitte jas is dat hij met respect voor Moeder Natuur is gemaakt. Zo is het materiaal (100% gerecycled polyester), het vochtregulerende membraan en de DWRcoating (waterafstotende laag) geproduceerd zonder

gebruik van zeer schadelijke PFK’s, oftewel broeikasgassen.

Door geen verf te gebruiken wordt bovendien ook nog eens 51 liter water per jas bespaard. Columbia hoopt met het Eco Jacket andere outdoormerken te inspireren om voortaan geen PFK’s meer te gebruiken. Om niet in allerlei technische termen te verzanden, hebben we de belangrijkste kenmer­ ken op een rijtje gezet: • licht, waterdicht en ademend • eerste outdoorjas zonder PFK’s • geen kleurstoffen (51 liter waterbesparing per jas) • 100% gerecycled polyester (21 petflessen) • waterkolom 20.000 mm • getapete naden • ritsen, ogen en koordjes zijn van gerecyclede materialen gemaakt • voorzien van bluesign: keurmerk dat erop toeziet dat er tijdens de productie geen milieuonvriendelijke stoffen worden gebruikt die slecht zijn voor mens, milieu en dier.

• labels gemaakt van FSC-papier en bedrukt met soja-inkt • verkrijgbaar in dames- en herenmodel Adviesverkoopprijs € 199,95. columbia.com

Salt x Columbia

116 | SALT LENTE 2017

SOULKITCHEN

Make food not war Van verwarring naar versmelting

Terwijl de wereldpolitiek alsmaar bezig is met het bepalen van de landsgrenzen, gaat het er in de keuken gelukkig behoorlijk grensoverschrijdend aan toe.

Tekst Roxane Catz Beeld Natasha Bloemhard, Marcin Szymczak, Martchan

B

ami uit China, nasi uit Indonesië, pizza en pasta uit Italië en niet te vergeten frites van onze Belgische buren…. Dankzij onze multiculturele samenleving hebben we in ons land een gigantische keuze aan buitenlandse ingrediënten, gerechten en eetervaringen die inmiddels zo zijn ingeburgerd dat we ons niet eens meer kun­ nen voorstellen dat ze er niet zouden zijn. Of ik nu eens iets wilde schrijven over de keukens van de landen in het MiddenOosten. De landen - zo’n slordige dertig stuks - die de wereld momenteel door het opkomende populisme enorm verdelen.

Maar ondanks de toenemende polarisatie kiezen gelukkig ook heel veel mensen juist voor de verbinding, en laat die nu vaak aan tafel plaatsvinden. Voor wie angst omdraait in nieuwsgierigheid en kijkt wat het Midden-Oosten ons op culinair gebied allemaal brengt, opent zich een nieuwe we­ reld bomvol verrassende smaken. En die zijn niet mis. En dat eten verbindt weten we als geen ander. Het is niet voor niets dat ons hele sociale gedoe er rondom plaatsvindt. Vonden we vroeger de geborgenheid, verbondenheid en hoop in de kerk, nu kijken we massaal non stop naar kookprogramma’s, kopen eindeloos kookboeken en laten ons inspireren door zelf­ verklaarde kookhelden als waren ze onze nieuwe geestelijk leiders. Met als uiteindelijk doel samen te eten en het leven te vieren. So let’s do it!

Share and care Het Midden-Oosten is dus veel omvattend met op culinair gebied - naast regionale verschillen - veel overeenkomsten die in de diverse keukens duidelijk aanwezig zijn. Omdat het klimaat en de grond meer geschikt zijn voor de groenteteelt dan voor de veeteelt, zijn de mensen hier meesters in het bereiden van groenten en granen. Door de eeuwen heen hebben ze talloze manieren geleerd om groenten te bereiden en als de spil van een gerecht te presenteren in plaats van als bijrol naast een lap dierlijk eiwit. In dat opzicht is het ook een diervriendelijke keuken. De maaltijden zijn daarbij altijd heel ontspannen en flexibel. In tegenstelling tot Europese menu’s waarbij gerechten in voor-, hoofd- en nagerechten worden opgesplitst, draait een Midden-Oosterse maaltijd om het delen van een selectie kleinere gerechten die allemaal tege­ lijkertijd worden geserveerd. Op die manier worden vele bij elkaar passende smaken en texturen ervaren. De gerechten worden op elk moment van de dag gegeten. Er heersen wat

dat betreft weinig regels. Eén van mijn grote helden, die de keuken van het Midden-Oosten als geen ander heeft weten neer te zetten, is de inmiddels über populaire Yotam Otto­ lenghi. Zijn boeken hebben ervoor gezorgd dat we - naast de ruimschoots ingeburgerde kebab, shoarma en falafel - ineens heel anders naar dit eten zijn gaan kijken.

Vooral het overvloedig gebruik van groenten en peulvruch­ ten, bijzondere specerijen en kruiden maken zijn recepten niet te versmaden. Zijn invloed is groot binnen de trend van het eten van meer groenten en minder vlees en vis.

De gerechten zijn goed te maken, maar bevatten natuurlijk de nodige exotische ingrediënten, die je wel even in de betere Turkse of Marokkaanse winkel moet zien te vinden.

Grenzeloos lekker Voor wie helemaal geen vlees of vis wil eten schreef het echtpaar Greg en Lucy Malouf het prachtig geïllustreerde Vegarabia. Het bevat 130 gerechten voor ieder moment van de dag voor elk seizoen. Ze geven daarnaast diverse menuideeën voor diverse gelegenheden: van een zomerbarbecue, een ‘lui weekend-brunch’, een vrijdagavond vriendendiner, tot aan een ‘trek-alles-uit de kast-feestmaal’. De uit Iran (het vroegere Perzië) afkomstige Sabrina Ghayour is een andere Midden-Oosterse kookheldin. Naast Perzische gerechten maakt ze gebruik van Turkse, Armeense, Arabische en Afghaanse invloeden. Haar inspirerende kookboeken (Persiana en Sirocco) laten zien dat gerechten van het Midden-Oosten toegankelijk en ongecompliceerd kunnen zijn. Ze groeide op in Engeland en het resultaat van deze culturele-culinaire mengelmoes is dat ze combinaties kan creëren die perfect in balans zijn. Ook maakt ze gebruik van westerse kookstijlen en techniek en van producten die gewoon hier in de supermarkt verkrijgbaar zijn.

Op die manier weet ze onze culturen prachtig te verbinden en wordt 1 plus 1 ineens 3! Ze noemt zichzelf ‘a lazy cook’ en houdt niet van ingewikkeld gedoe, maar van eenvoudig en lekker eten. En aangezien in ons leven tijd en gemak een grote rol spelen, is ze een enthousiast voorstander van flexibel koken. Hierdoor maakt ze het nog eenvoudiger om de midden-oosterse smaken bij je op tafel te toveren en samen met je vrienden het leven te vieren. Van confusion naar fusion - van verwarring naar versmelting - is haar motto en daar sluiten wij ons graag bij aan!

SALT lente 2017 |

117

soulkitchen

Voor wie angst omdraait in nieuwsgierigheid opent zich een nieuwe wereld vol verrassende smaken

Veelgebruikte ingrediënten uit de Midden-Oosterse keuken Sumak Een donkerrood poeder gemaakt van een zuur besje dat gedroogd en vermalen is. Het wordt – net zoals citroensap – als ‘zuurtje’ in gerechten gebruikt.

Harissa Dit wordt ook wel de sambal van het Midden-Oosten genoemd en is onmisbaar!

Het is een combinatie van verschillende chilipepers en specerijen en je gebruikt het (met mate, want mega hot!) in bijna alles, zoals sladressings, yoghurtsauzen, mayonaise, stoofpotten, soepen, pastasauzen en roerbakgerechten.

Ook perfect in marinades voor vlees en gevogelte.

Za’atar Dit kruidenmengsel wordt gemaakt van wilde tijm en geroosterde sesamzaadjes, maar tegenwoordig ook met sumak, oregano, majoraan en komijn. Strooi het over salades, sandwiches en kaas of maak er met olie een mari­ nade van om vlees, gevogel­ te of vis mee te marineren.

Gemengd met olijfolie maak je een dip van om brood in te dopen.

118 | SALT LENTE 2017

Pul biber (Turkse chilivlokken).

Deze worden veel gebruikt in de Turkse keuken en zijn minder scherp dan de gebruikelijke chilivlok­ ken. Strooi ze over salades, bruschetta, aardappels en wortelgroenten of gebruik ze in pasta’s, rijstgerechten en stoofschotels.

Granaatappelmelasse Deze melasse (of siroop) is in feite een geconcen­ treerde reductie van puur granaatappelsap. Het heeft een zoete smaak met een geweldige zure nasmaak.

Het is onder meer heerlijk in dressings over salades met zilvervliesrijst en bulgur.

Ingelegde citroen Over het algemeen kleine citroenen die in zout of pekel worden ingelegd.

Hierdoor kan je ze langer bewaren en zijn ze altijd binnen handbereik. Ze geven gerechten direct een meer levendige en bijzondere smaak.

Ingelegde chilipeper Ook deze zijn eindeloos houdbaar en kan je overal in en voor gebruiken!

Saffraan Dit is een kostbaar specerij die gewonnen wordt uit de saffraankrokus in Iran.

Saffraan maakt mayonaise, sauzen en marinades af en geeft leven en kleur aan rijstgerechten. Het heeft een hele eigen, bijzondere smaak en is ook erg lekker in tomatensauzen, bij vis en gevogelte Hele specerijen Komijnzaad, korianderzaad, groene en zwarte kardemom zijn hele specerijen die zich perfect lenen om in een pan te roosteren en ze daarna in een vijzel te vermalen.

Zo profiteer je optimaal van hun smaak.

El hanout en baharat El hanout (Marokkaans) en baharat (Libanees) zijn specerijen-mengsels die overal in worden gebruikt om smaak en karakter toe te voegen.

Knoflookolie Dit is hét geheime wapen van Sabrina Ghayour en ze gebruikt het in van alles.

Volgens haar kan een klein scheutje een gerecht al transformeren.

SOULKITCHEN

SALT lente 2017 |

119

soulkitchen

Shakshuka Shakka…watta? Het duurt inderdaad even voordat je dit gerecht zonder struikelen hebt uitgesproken, maar wen er maar aan, want het gerecht is inmiddels ook onze landgrens overgestoken.

Shakshuka wordt wereldwijd gegeten maar niemand weet waar het precies vandaan komt. De een zegt uit Noord-Afrika, de ander beweert dat Shakshuka zijn roots heeft in de Arabische wereld en weer een ander verwijst naar het voormalige Ottomaanse rijk.

Vandaar waarschijnlijk dat het ook overal anders wordt gegeten maar dat maakt dit ge­ recht tegelijkertijd ook zo leuk. Ongeacht de variant, in elke Shakshuka worden eieren gepocheerd in een pittige saus die op basis van tomaten, uien, chilipepers en komijn is gemaakt en zit elk portie bomvol groente en eiwitten. Bovendien is het snel gemaakt, is het een gerecht dat je samen deelt en kun je het de hele dag eten.

Ingrediënten voor 4 personen • 1 theelepel komijn • +/- 200 ml plantaardige olie • 2 grote uien in ringen gesneden • 2 rode en 2 gele paprika’s in repen gesneden • 2 laurierblaadjes • Snuf chilipoeder • Paar takjes verse tijm (blaadjes los) • 2 eetlepels bladpeterselie fijngehakt • Bosje koriander, fijn gehakt • 6 grote tomaten in grote stukken gesneden • 1 blik gepelde tomaten • 1 theelepeltje saffraan • zout, peper uit de molen • 8 eieren Houd je van extra pittig? Doe er dan nog 2 rode pepertjes in ringetjes gesneden bij.

Nodig 1 grote hapjespan

120 | SALT LENTE 2017

Bereiden • Begin met het roosteren van de komijn in een droge pan. Doe hierna de olie in de pan en bak de uien een paar minuutjes.

• Voeg nu de paprika (eventueel de pe­ pers), de laurierblaadjes, tijm, peterselie en 2/3 van de koriander toe. Bak op hoog vuur zodat het mooi verkleurt. Dan zijn de tomaten, saffraan, zout en peper aan de beurt en mag het vuur naar beneden.

• Voeg wat water en de ongepelde to­ maten toe en laat de boel de boel voor ongeveer 15 minuten. Breek vervolgens de eieren boven de saus, doe een deksel op de pan of dek af met aluminiumfolie en laat de eieren stollen. Dit duurt onge­ veer 10 minuten.

• Als laatste strooi je nog wat verse koriander over het gerecht. Serveren met een heerlijk versgebakken wit stokbrood of pita’s. Pan in het midden van de tafel en dippen maar met zijn al­ len. Eet smakelijk. PS. Als variatie op het thema brokkel je feta over de saus heen.

salt

meet meetup vrijdag 5 mei

Bevrijdingsfeest Bevrijd jezelf van je vooroordelen Betrap je jezelf, ondanks je open mind, misschien toch op vooroordelen en wil je die graag inruilen voor een portie nieuwedingen-leren-horen-voelen-enproeven? Deel dan op vrijdag 5 mei, op Bevrijdingsdag, de tafel met ons en verlos je van het ‘kwade’. Maar bovenal is deze Salt aanschuiftafel een ken­ nismaking met de verrassende smaken uit het Midden-Oosten.

Locatie: Het Lokaal in Amersfoort Datum: vrijdag 5 mei Tijd: 19-22 uur Voor tickets en meer info ga je naar saltmeetups.com

SOULKITCHEN

Jeruzalem

SouQ

Sirocco

In zijn derde kookboek gaat de populaire Israëlische-Britse kok Yotam Ottolenghi terug naar zijn thuisstad Jeruzalem en vertaalt hij zijn jeugdherinneringen naar 120 toegankelijke gerechten vol verrassende smaken.

320 pagina’s. € 34,95.

Het woord mezze komt van het Arabische tamazzaza; in kleine porties genieten. In dit boek van Nadia Zerouali en Merijn Tol krijg je 100 recepten uit de Arabischemediterrane keuken voorgescho­ teld om een mezzetafel mee te vullen. Inclusief persoonlijke verhalen over tradities, familie, vrienden en herinneringen.

256 pagina’s. € 29,95.

Sirocco betekent hete, droge wind die waait van oost naar west.

En daarmee brengt de Brits-Iraan­ se Sabrina Ghayour, zoals de cover al verklapt, spannende smaken uit de Midden-Oosten naar Euro­ pa. Dit levert een mengelmoes van culturen op, zoals bijvoorbeeld fish and chips met koriander en kurkuma.

240 pagina’s. € 24,95.

Snackistan

De Perzische keuken

Vegarabia

Een kennismaking met kleine hapjes met grote smaken afkom­ stig van bazaars en markten in het Midden-Oosten. Eten is een bron van geluk, zegt auteur Sally Butcher, of je het nu op straat, thuis of in een restaurant nuttigt.

Meer dan 100 recepten in 208 pagina’s. € 14,95 .

Een reis door Iran, van de be­ sneeuwde bergtoppen van Tabriz tot aan de granaatappelboom­ gaarden van Isfahan. Het leverde een tapijt aan verhalen en smaken op waarmee de Brits-Iraanse kok Yasmin Khan je kennis wil laten maken met het Iran zoals zij dit kent. 240 pagina’s. € 24,95.

Een veranderend eetpatroon met meer ruimte voor plantaardig eten en minder voor vlees en vis, was de reden voor het schrijven van het kookboek Vegarabia, waarin de van Libanese afkomst Greg Malouf en zijn ex-vrouw Lucy je meenemen op hun vegetarische zoektocht langs de keukens van het MiddenOosten. 272 pagina’s. € 29,95.

SALT lente 2017 |

121

#ORIGINALADVENTURES

Win een weekendavontuur met je vrienden Tenten, slaapmatjes, rugzakken, kleding; heel veel Nederlanders hebben wel iets van Nomad in huis. En dan te bedenken dat een slaapzak ooit aan de wieg van het oerHollandse outdoormerk stond. Gevoed door zucht naar avontuur. Heb jij dat ook?

Deel je verlangen en maak kans op een weekendavontuur met je vrienden.

E

erst even een tikkie terug. In 1965 komt een Zweeds bedrijf Polydaun op het idee om een slaapzak te vullen met een slimme mix van polyester en dons.

De compacte, lichte en warme slaapzakken vinden gretig aftrek en al snel kruipt iedere zichzelf respecterende kampeerder in een van deze comfortabele warmhouders. In 1974 wordt ‘de Nomad’ gelanceerd: een uitsluitend met dons gevulde slaapzaak. De bij Polydaun werkzame Bob Kooij­ mans verzint de pakkende naam tijdens een roadtrip door Amerika. De Nomad is een instant hit. Het doet de onder­ nemende Hollander besluiten om zelf een outdoormerk te beginnen. Over de naam van zijn nieuwe bedrijfje hoeft hij niet lang na te denken en de slaapzakken vliegen als warme broodjes over de toonbank. In de daaropvolgende jaren wordt de collectie uitgebreid met tenten, matten, tassen en kleding en wordt er halverwege de jaren 90 een koerswijzi­ ging ingezet: het draait niet meer uitsluitend om het berei­ ken van de top, maar steeds meer om het eropuit trekken.

Ervaringen in plaats van prestaties. ‘Original Adventures’ is het nieuwe mantra.

Win een Original Adventure Original Adventures gaat over het ontdekken van een nieu­ we omgeving, dichtbij huis en soms ook verder weg. Maar ook over het ontdekken van jezelf. Waar word je gelukkig van? Houd je graag controle of laat je het avontuur ook wel eens op zijn beloop en kijk je waar het je brengt? Waar ben je nieuwsgierig naar? Ken je je angsten? Waar liggen je gren­ zen? Kortom, hoe avontuurlijk durf jij te leven? Vragen die leuk zijn om aan jezelf te stellen en wij zijn benieuwd naar

de antwoorden. Je hoeft niet per se de hoogste bergen te be­ klimmen of naar de andere kant van de wereld te vliegen om herinneringen te maken die beklijven. Juist niet. Het is veel leuker en interessanter om te ontdekken hoe je van elke dag een avontuur kunt maken. Loop eens op een doordeweekse dag ’s avonds na het werk naar een van de paalkampeerplek­ ken in Nederland, pak een slaapzak voor een nachtje buiten staren naar de sterren, vul een rugzak en zwerf een aantal dagen over een langeafstandspad of huur een Canadese kano en ontdek de wildernis van de Flevopolder. Kortom, bedenk een origineel avontuur en wie weet ben jij straks degene die het weekend samen met een paar vrienden of vriendinnen daadwerkelijk mag gaan beleven.

De voorwaarden •

• • •

Je avontuur moet zich binnen een rijafstand met de auto van maximaal 4 uur afspelen, Er mogen maximaal 2 nachten in zitten, Je mag maximaal 3 vrienden of vriendinnen meenemen, Je inzending moet bestaan uit een heldere beschrijving van wat je zou willen beleven, op welke locatie, met wie en waarom?

Inzenden kan tot uiterlijk 31 mei 2017. Stuur je inzending naar aukje@getsalt.com o.v.v. Nomad Original Adventures.

Het meest originele en verrassende avontuur wordt beloond met het uitvoeren ervan, geheel verzorgd door Nomad.

Tijdstip in overleg. Bovendien krijgt de winnaar, afhankelijk van de belevenis, een passende Nomad outfit mee.

C100 M55 Y0 K70

C0 M9 Y45 K0

Salt x nomad

reisreportage 1

2

124 | SALT lente 2017

reisreportage 1. Tärnåttvattnen, een postcard pleisterplaats 2. Slåttdalsberget, ontstaan door de schuivende ijsmassa 3. ‘Hell Gap’, het icoon van Skuleskogen

The High Coast Trail Langs s’werelds hoogste kustlijn

Sinds de UNESCO de Höga Kusten aan de Zweedse oostkust, in de Botnische Golf aan haar lijstje van World Heritage Sites toevoegde, zijn wij ons pas bewust van dit verborgen pareltje met de hoogste kustlijn ter wereld.

Langs de rafelige rand van de archipel loopt de 127 km lange High Coast Trail.

3

Tekst Natasha Bloemhard Beeld Angélique van Schalkwijk

A

ls je al 15 World Heritage Sites hebt, barst van de ruimte, kunt verdwalen in pure natuur en een aantal goed draaiende marketingmachines van andere Zweedse ‘schonen’ hebt, dan begrijp je dat de Höga Kusten zelfs door de Zweden lange tijd over het hoofd is gezien. Behalve door onderzoekers. Die vroegen zich in de 18e eeuw al af wat er hier aan de hand was.

Was het water nu aan het verdwijnen of het land aan het stijgen? Voor de gelovige gemeenschap was het bijzondere natuurverschijnsel echter zo klaar als een klontje. Hier was God’s hand aan het werk geweest en het resultaat van de Zondvloed. Maar voor die Bijbelse verklaring stak ene Jakob Berzelius (1779-1848), een bekende Zweedse scheikundige, een stokje. Hij concludeerde begin 1820 dat niet het water was gereduceerd maar dat het verhoogde niveau van de kustlijn was veroorzaakt door de landmassa die geleidelijk omhoog was gekomen. Het zou echter nog tot begin 20e eeuw duren eer de wetenschap dit ook daadwerkelijk kon bevestigen. De Höga Kusten bleek gevormd door de ijstijd.

In de meest recente ijstijd, het Weichselglaciaal, drukte een ijslaag van maar liefst drie kilometer dik, de landmassa met maar liefst één kilometer kopje onder. Toen het ijs begon te smelten en de zeespiegel steeg, kon het land zich weer omhoog wurmen. Eerst verschenen er eilandjes, maar later volgde de hele kustlijn in rap tempo. Toen het ijs helemaal verdwenen was, zo’n 10.000 jaar geleden, bleek de aardkorst hier met 286 meter gestegen. En nog steeds beweegt de

landmassa zich hemelwaarts, alleen nu op een sukkeldrafje van zo’n 8 mm per jaar. Het stijgen zal ongetwijfeld een keer ophouden maar dat kan volgens de wetenschap nog wel een slordige 2000 jaar duren. Het geduw en getrek van Moeder Natuur heeft er in ieder geval voor gezorgd dat er hier aan de oostkust van Zweden een geweldige archipel is ontstaan met een dramatisch landschap van bergen, eilandjes, steile klif­ fen, diepe baaien en met 286 meter dus de hoogste kustlijn ter wereld. Geen wonder dat UNESCO er in 2000 voor koos om de hele Höga Kusten, dat internationaal beter bekend staat als The High Coast, op het lijstje van Werelderfgoed te plaat­ sen. Overigens deelt Zweden de erkenning met de Kvarken Archipel van buurland Finland die eveneens door de ijstijd tot stand is gekomen maar een hele andere vorm kent.

The High Coast Trail Wie van dit bijzondere natuurfenomeen wil genieten, volgt The High Coast Trail (Höga Kusten Leden in het Zweeds) die zich over een lengte van 127 km en 13 etappes van Zuid naar Noord uitstrekt. Wie de hele route wil afleggen start in Hornöberget in het zuiden van het werelderfgoed, bij de inham van de Ångermanälven rivier en eindigt in het stadscentrum van Örnsköldsvik in het noorden. De route is goed gemarkeerd met (afstand)bordjes en oranje stippen op bomen en paaltjes maar is op sommige stukken wel veelei­ send voor de wandelaar. Onderweg zijn er diverse schuil- en berghutten waar je gratis gebruik van kunt maken.

SALT lente 2017 |

125

reisreportage

Met 286 meter de hoogste kustlijn ter wereld De 13 etappes zijn zo neergelegd dat je in elke etappe op zijn minst één overdekte slaapplaats tegenkomt in de vorm van een hut of een schuilplaats op de route zelf of een hotel of hostel in de buurt van een start- of eindpunt. Ook kun je dankzij het zogenaamde Zweedse Allemansrecht op veel plekken gewoon je tent opzetten, waaronder op diverse strandjes. Bovendien is elke etappe aan begin of eind bereik­ baar met een auto. Hier zijn ook parkeerplaatsen.

een prehistorisch karakter met sporen uit de bronstijd en het leven van voorvaders die leefden van de jacht en de visserij.

Men zegt dat er trollen en reuzen leefden en later ook rovers die in de bossen een prima schuilplaats vonden. Volgens velen is het Nationale Park het werelderfgoed in miniatuur.

Een ideaal startpunt ook voor mensen die te weinig tijd heb­ ben om de hele High Coast Trail te lopen maar wel graag ‘the best of’ willen.

Skuleskogen National Park

Trail troeven

The High Coast Trail voert je door oeroude bossen, over berg­ toppen met waanzinnige vergezichten, langs de hoge rotsige kustlijn, verborgen baaien én door Skuleskogens National Park. Dit is een grote wildernis van 3.062 hectare en sinds 1984 officieel Nationaal Park en volgens zeggen het kroon­ juweel van het werelderfgoed. Skuleskogen is een oerbos met

Ons High Coast avontuur begon bij de zuidingang van Skuleskogen waar we met een volle rugzak en een volle dag voor de boeg de High Coast Trail betraden. We kozen voor dit startpunt omdat je dan in één dag behoorlijk wat trail troeven kunt afvinken zoals Slåttdalsberget, midden in het bos waar je oog in oog staat met een enorm stenenveld,

126 | SALT LENTE 2017

reisreportage

zogenaamde morenen die hier ooit door de schuivende ijsmassa naartoe zijn gerold en nog steeds beweegt. Niet veel verder stuit je vervolgens op de… tádáááh, Slåttdalsskrevan, een gigantische bergkloof van 30 meter diep en 7 meter breed die ook wel ‘Hell Gap’ wordt genoemd en de berg Slättdal bruut in tweeën klieft. Staand bovenop de kloof overzie je de ruige rafelrand van The High Coast tot zover het oog reiken kan, met begroeide bergtoppen als drijvende kralen, steile kliffen die angst aanjagen en landtongen die brutaal in zee steken. Via een lange houten trap daal je in de kloof af. Maar niet voordat je je naam in het logboek hebt achtergelaten.

Iets wat vrij zeldzaam is, behalve in Skuleskogen is de zoge­ naamde ‘oudemansbaard’, een korstmossoort die eruit ziet als een baard en die zich vasthecht aan een tak. Baardmos is een graadmeter voor schone lucht en gezien de hoeveel­ heid ervan zou de gemiddelde barber er instant high van

worden. Nog een troefkaart van dit deel van The High Coast trail is Tärnåttvattnen, een postcard pleisterplaats die je zo op je tijdlijn zou plaatsen om je vrienden te vertellen over je te gekke tijd in Zweden. Een paar picknicktafels, een echte Zweedse berghut en een meertje voor de deur. Hier ga je vanzelf mijmeren over een ongecompliceerd leven op deze plek. Maar wie net als ik toch onbewust zijn telefoon pakt om het bereik te checken, is nog lang niet toe aan een leven in de wildernis.

Peddelparadijs Nog een reden om Skuleskogen te kiezen als uitvalsbasis zijn de kajakmogelijkheden. Vanuit het park kun je diverse peddeltochten starten die in lengte variëren van 5 – 50 kilometer. Hoe verder je naar buiten gaat hoe meer je bloot­gesteld wordt aan de elementen van de Baltische zee.

SALT lente 2017 |

127

reisreportage

Vanuit de baai van Kälaviken in Skuleskogen peddelden we in 2 uur tijd naar het eiland Mjältön.

Dus wie geen ervaren kajakker is, doet er sowieso goed aan een gids in te huren. Overnachten op de eilanden in de archipel is toegestaan, je mag er gewoon je tent opslaan en ook vuur maken en buiten koken zijn in het Zweedse out­ door leven vanzelfsprekend. Wie zich aan de regels houdt van het Allemansrecht zal nergens problemen ondervinden.

Skuleberget Natuurreservaat Hét landmark voor de totale regio is Skuleberget, een berg die om heel veel redenen een bekendheid is. Niet in de laatste plaats vanwege het adembenemende uitzicht van de top die je of te voet, of met de kabelbaan of – hoogte­ vrees alert aan – klauterend langs een van de uitdagende via ferrata routes kunt bereiken. Maar net zo bijzonder zijn de flora en fauna van deze berg, de stokoude grotten die tot op de dag van vandaag hun geheimen prijsgeven en de duidelijke sporen van de landstijging die nergens zo zicht­ baar zijn als hier.

Wie zich echt even wil onderdompelen in de ijskoude geschiedenis van de hoogste kustlijn ter wereld wandelt naar binnen bij Naturum Höga Kusten, onderaan de Skule­ berget in Docksta waar je een permanente expositie van deze World Heritage Site vindt.

128 | SALT LENTE 2017

Meer info • Lees alles over The High Coast Trail op hogakusten.com • Liever meedoen aan een evene­ ment? Schrijf je in voor The High Coast Hike (40 km. 3 dagen. 20-22 juli 2017. highcoasthike.com) of voor de winter­variant, inclusief winterkamperen, The High Coast Winter Classic (highcoastwinter­ classic.com). Jaarlijks in februari.

• Suppen en surfen in de archipel: hogakustensurf.se • Hoe kom je er? Boek een vlucht naar Stockholm en vlieg vervolgens in een uur door naar Örnskoldsvik of reis vanaf Stockholm verder met de auto (+/- 530 km).

• Op visitsweden.nl vind je meer informatie over Zweden in het algemeen.

reisreportage

The High Coast Essentials Stevige wandelschoenen, de Xpedition 3GTX van het Deense Ecco als je best trail buddy. ecco.com/nl

Beanie van het Finse Halti voor de frisse och­ tend en avond. halti.com

Trail Notes van Salt voor al je herin­ neringen, bierlabels en plakplaatjes. getsalt.com

Slechte koffie is een misdaad.

Met deze Porlex Mini handkof­ fiemolen is je ‘cup of Joe’ altijd verser dan vers.

Mes, inclusief vuurstar­ ter, plus aanmaakhout van het Zweedse Light My Fire waarmee je snel een vuurtje maakt. lightmyfire.com

Deze comfortabele en lichtgewicht sportsandaal voelt zich zowel op het land als in het water helemaal thuis: de Biom Delta Ladies van het Deense Ecco met een mesh bovenwerk, een beschermende PUneus en een grijpgrage zool. ecco.com/nl

In een thermosfles van het Zweedse Primus houd je je gekookte water voor thee, koffie of soep urenlang op temperatuur. primus.eu

Sokken, ondergoed, mid layers; als outdoor fan kun je er nooit genoeg van hebben.

Het Zweedse Wool­power produceert in Zweden op verantwoorde wijze, de fijnste warmhouders van Merinowol. woolpower.se

Gebiedskaart van Skuleskogen Nationaal Park. Gratis op te pik­ ken bij de drie ingangen van het park.

Een alles-in-1 Meal Kit voor onderweg van het Zweedse Light My Fire inclusief afsluitbare drinkbeker, diverse afsluitbare bakjes, een spork en een snij­ plank gecombineerd met vergiet. lightmyfire.com

Rugzak van het Noorse Helsport die zoveel spullen opslokt voor je dagtrip dat-ie er haast van begint te boeren. Inclusief bevestigingslussen voor je wandelstokken, twee zijvakken en een apart vak voor een drinkwaterzak.

Helsport.no

Watervrije voetencrème van de Noorse ontdekkingsreiziger Roald Amundsen die als eerste mens de Zuidpool bereikte.

Hoofdlampje van het Zweedse Silva voor het licht in de duisternis. silva.se Een Engelstalig boekje over de archipel inclusief overzichtskaart van het Wereld­ erfgoed en veel leuke tips. Voor SEK 149 (+/- € 18) te bestellen op hogakusten.se

Een goed avontuur sluit je af met een ambachtelijk streekbiertje.

SALT lente 2017 |

129

SHOP

dit is een goede gids Wil jij ook graag wat duurzamer leven maar kun je nog wel wat verfrissende tips gebruiken? En kùn je er eigenlijk niet veel tijd, geld of gedoe in steken? Dan is dit een boek voor jou, geschreven door Marieke Eyskoot (1977), bekend uit de wereld van de duurzame mode.

€ 20 SALT LEDEN/NIET LEDEN

Wat is je grootste eyeopener geweest Waarom wilde je dit boek maken? tijdens het schrijven?

Om te proberen de vragen te beantwoorden die ik altijd krijg. Waar kan ik eerlijke kleding kopen, Dat is een bonte verzameling kleine dingetjes. waar moet ik op letten, wat kan ik zelf doen?

Laat ik eten als voorbeeld nemen. Dat het veel Op elke verjaardag of bij elke lezing die ik gaf beter is om niet altijd het pak melk te pakken was het raak. Maar als je stil staat bij één aspect dat de langste houdbaarheidsdatum heeft, van je leven - zoals wat je draagt - kan het zijn dat omdat je het toch vaak lang binnen die tijd al je ook na gaat denken over de rest. Wat stop ik op hebt - en het pak met de kortere datum dan eigenlijk in mijn mond, en wat smeer ik op mijn door de winkel moet worden weggegooid. huid? Hoe zit het eigenlijk met reizen, het inrich­ Ik deed dat zelf ook altijd. We zijn zó ingesteld ten van mijn huis, het eten van vlees? op het maximale eruit halen voor onszelf, ter­ Ik merkte dat er behoefte was aan een algemene Foto: Melody Lieftink wijl dat in zo'n geval als dit helemaal niks ople­ gids met praktische informatie over kleding, vert; behalve verspilling dus. Een derde van wat ver­zorging, eten, wonen, werken en vrije tijd. Dus heb ik al mijn we wereldwijd aan voedsel produceren wordt verspild - en daar tips, adressen, merken, plekken en weetjes verzameld, en slim­ kunnen we zelf zó veel aan doen. En dan is dit nog maar één me en interessante mensen geïnterviewd, om een soort hand­ onderwerp, ik kan er op het gebied van bijvoorbeeld verzorging, boek te maken. En om mensen het gevoel te geven dat ze goede reizen of wonen en werken (er staan in Nederland 8 miljoen stappen kunnen zetten, maar niet perfect hoeven zijn. auto's 23 uur per dag niks te doen, dus doe in vredesnaam sa­ men) ook zo nog een heel aantal noemen. 336 pagina's.

130 | SALT LENTE 2017

O

Hapklare brokken van Salts harige floormanager

tips van tof

Op de plank Surfhond Storm is al jaren de baas van het Oud­ dorpse strand. Vanaf zondag 14 mei nodigt de kwis­ pelgrage krullenbos van surfschool SurfKaravaan vrolijke viervoeters – en hun mensenvolk – weer uit voor de jaarlijkse cursus ‘surfen of suppen met je hond’. Je kunt zowel meedoen aan de hele 3-daagse cursus of slechts een los lesje meepakken. Plekken zijn echter beperkt. Boeken via surfkaravaan.nl

Rennen met je maat Hardlopen met je hond is leuk, gezond voor beide en goed voor een stortvloed likes op je Instagram. Neem echter wel de volgende tips van mij aan. Ken je hond: Keeshonden worden nooit kilometervreters. Onder meer border collies, weimeraners, dalmatiërs en Australische schaapshonden zijn daarentegen wel zeer geschikt als running mate.

Bouw langzaam op: Ongetrainde mensen rennen ook niet op dag twee een marathon. Wees voorzichtig – zeker met jonge of juist oude honden – en besef dat ook honden de volgende dag spierpijn kunnen hebben. Twijfel?

Raadpleeg je dierenarts.

schoenen misschien een eitje, maar voor gevoelige hondenvoetjes een stuk min­ der fijn. Zand is ideaal, mits niet te mul.

Ontdek je plekje: Scherpe takken of venijnige gravel zijn op je hardloop­

Neem mee: Water, beloningssnoepjes en een flexibele hardloopriem voor de

Check het weer: Warmer dan twintig graden? Fijn voor jou, maar bloedbe­ nauwd voor je hond. Thuislaten dus.

paden waar je hond niet los mag. En zakjes voor de plotselinge poeper.

Lees je hond: Honden zijn geen klagers.

Veel slijm, loomheid, donkerrood tand­ vlees, overgeven, buiten­sporig gehijg of – open deur alert! – hinken, zijn tekenen dat het rennen te veel wordt.

SALT lente 2017 |

131

happy trails

Eroica Limburg Nostalgie op twee wielen Zin om in het spoor van oude wielerhelden lang vervlogen tijden te laten herleven?

Doe dan mee aan Eroica Limburg: een fietsfeest waar de nostalgie zo dik als kettingvet vanaf druipt.

Tekst & beeld Ard Krikke/Ian James

Vintage fietsfeest Dwepen met het bitterzoete verleden is populairder dan ooit. Van plaatjes draaien tot vergeten groenten eten en van oude caravans pimpen tot stalen rossen een tweede leven als doortrappers (fixies) geven. Niet verwon­ derlijk dus dat vintage fietsevenementen de laatste jaren als ANWB-paddenstoelen uit de grond schieten. Eentje die je volgens ons absoluut niet mag missen is Eroica Limburg: een driedaags fietsfeest (30 juni - 2 juli) waar alles draait om nostalgie. Zo mag je alleen aan een van de uitgestippelde tochten (60 km, 100 km of 160 km) door het Limburgse heuvelland meedoen als je in het bezit bent van een ros dat minimaal 30 jaar oud is en je (bij voor­ keur) gekleed bent in een wollen kriebelshirt, snelle pet met opstaande klep en gehaakte fietshandschoenen. Start en finish vinden plaats in Valkenburg, door zuiderlingen trots het wielermekka van Nederland genoemd.

Inschrijven via eroicalimburg.nl.

132 | SALT LENTE 2017

Glorieus verleden Limburg is de uitgelezen plek voor een ouderwets wielerspektakel als Eroica. Niet alleen vanwege de steile heuvels, maar ook omdat wielrennen en de streek onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Zo werd hier al 1869 een van de allereerste wedstrij­ den voor vélocipèdes gehouden en werd de Limburger Mathieu Cordang wereldberoemd door aan het einde van de 19e eeuw het ene naar het andere fietsrecord aan flarden te trappen. Zijn meest opmerkelijk pres­ tatie: op een wielerbaan in 24 uur tijd, achter een gangmakende motor met windscherm, 991 (!) kilome­ ter afleggen. Zijn Britse sponsor Dunlop omschreef hem koeltjes als een mannetjesputter die ‘bizonder flink gebouwd is en goed in zyn vleesch zit.’

happy trails

Bruisend festivalterrein Het bruisende hart van Eroica Limburg wordt gevormd door het festivalterrein in het centrum van Valkenburg (Dersaborg Park), aan de voet van de Cauberg. Hier vind je kraamp­jes met handge­ maakte leren Brooks zadels, fletse retroshirts of afgetrapte fietsonderdelen, dampende foodtrucks met heerlijke streekgerechten, en een hou­ ten blaaskapelpodium waar artiesten van diverse pluimage de boel op stelten zetten. Dus ook niet-stoempers komen hier volop aan hun trekken.

Van de gebaande paden Om oude tijden zoveel mogelijk te laten herleven jaagt de organisatie deelnemers aan de toertocht zoveel mogelijk van de gebaande paden af.

Denk aan holle grindwegen, kasseienstroken, onverharde bospaden, vettige kleiklimmen, kronkelige achterafweggetjes en schaars verlichte mergel­ grotten. Deze laatste zijn met een ondergronds gangenstelsel van 750 kilometer uniek in de wereld. Temeer omdat hier al zo’n 300.000 jaar geleden de eerste mensen bivakkeerden.

In de buurt van het Drielanden­ punt maakt de route overigens ook nog even een grensover­ schrijdende omweg door België en Duitsland.

Italiaanse godfather De godfather van alle nostal­ gische wielerevenementen is de Italiaanse L’Eroica. Eens per jaar (begin oktober) reizen fietsers uit alle hoeken van de wereld naar Toscane af om daar over stoffige gravelwegen het heroïsche wieler­ verleden te laten herleven.

De immense populariteit van de tocht – de startplekken zijn vaak binnen een paar uur uitverkocht – heeft ervoor gezorgd dat L’Eroica inmiddels ook op tal van andere plekken in Europa en de rest van de wereld wordt verreden, waaronder: Californië (7-9 april), Italië (30 april, 7 mei, 1 oktober), Japan (12-14 mei), Spanje (2-4 juni), Engeland (16-18 juni), Uruguay (3-4 december). Ga naar eroica.it (events) voor meer informatie.

SALT lente 2017 |

133

CLUB LAB Het SaltLab is een ‘proeflokaal’ waarin we nieuwe of leuke producten door de mangel halen. Verwacht geen

SHARE

hardcore testverslagen, wel een eerlijke eerste indruk. Dit keer op de pijnbank: vlugge fietshelm, fitte trailschoen en revolutionaire koptelefoon.

134 | SALT LENTE 2017

Salt Lab KEEN Terradora Merk KEEN Bestaat sinds 2003 Product TrailFit Schoen Prijs € 139,95 Info keenfootwear.com

+ -

Trekz Titanium Innovatie Vakmanschap Functionaliteit Levensduur Design Eco-vriendelijk

pasvorm, looks, functionaliteit worden gemakkelijk vuil

De Terradora werd afgelopen zomer al groots aangekondigd bij ons op de redactie. Niet verwonderlijk, want het is niet zomaar een nieuw schoentje waarmee het Amerikaanse KEEN de markt op rent. Nee, we hebben het over een heel nieuw schoenconcept, specifiek voor vrouwen, dat de komende jaren verder uitgerold zal worden. Meer variaties op het thema dus. En dat thema is TrailFit. Doe elke dag een sportactiviteit, maakt niet uit wat en waar, ruim je hoofd op, werk aan je spieren en wordt fit.

Met de Terradora als je nieuwe beste vriendin ligt de wereld volgens de fabrikant letterlijk aan je voeten. De verwachtingen waren dus hooggespannen toen er een schoenendoos op de redactie werd afgeleverd. Met het openen van de doos sprong de lente instant naar buiten: roze schoenen. Waarbij de reacties bij Salt varieerden van YES! naar YUK! Voor mij dus ‘yes’.

Met het aan- en uittrekken is het altijd afwachten, elke voet is anders, elke schoen is anders. Maar ik heb kennelijk voeten die smachten naar de pasvorm van KEEN. Als gegoten en zacht en soepel. Dan het gewicht. De Terradora’s zien er dan misschien uit als zware ‘jongens’ maar het zijn vederlichte dames die zich swingend door elk terrein bewegen. Zo liep ik op een sukkeldrafje naar de supermarkt, rende ik door de duinen, stoof ik trappen op en trok Salts floormanager me op hoog tempo door het bos.

Dankzij het beproefde KEEN.DRY hield ik de voetjes droog. Het enige wat me aan deze schoen eigenlijk tegenviel is dat vuil zich als een magneet aan het bovenwerk van nylon hecht.

Om ze schoon te houden manoeuvreerde ik dus om de plassen heen terwijl je eigenlijk zou verwachten dat deze stoere chica’s het vuil zo van zich af zouden schudden. – Angélique

Merk Aftershokz Bestaat sinds 2011 Product draadloze headphone Prijs € 149,95 Info tomtom.com

Innovatie Vakmanschap Functionaliteit Levensduur Design Eco-vriendelijk

+ design, gewicht, geluid - bedieningsgemak tijdens het sporten Koptelefoon, je vraagt je soms af of er ook nog mensen zijn zonder zo’n ding. Vooral in het verkeer is het niet altijd even handig. Schreeuw, toeter of bel maar raak maar meneer of mevrouw heeft er letterlijk geen oren naar. Die zitten namelijk volgepropt met zo’n irritant oortje waardoor er maar één planeet bestaat. Zo, even lekker kort door de bocht, maar het legt wel een probleem bloot. Niet vreemd dus dat Amerikaanse Aftershokz een enorme markt aanboorde toen zij in 2011 hun eerste bone construction headphones lanceerde. Een koptelefoon waarbij de speakers op het kaakbeen rusten in plaats van ín je oren.

Het geluid komt via botgeleiding je oren in. Zo kun je ongestoord van je favoriete muziek genieten zonder het omgevingsgeluid te verliezen. Win-win voor iedereen en bovendien een stuk veiliger.

Het installeren moet een fluitje van een cent zijn. Voor een geek misschien, maar een non-geek, zoals ik, had beduidend meer tijd nodig om de Trekz Titanium up and running te krijgen.

Maar als je het ‘pairen’ met je mobiele telefoon of sporthorloge via blue­tooth eenmaal voor elkaar hebt, kun je aan de slag.

De pasvorm van de Trekz Titanium is supergoed, zit stevig, je kunt je hoofd er alle kanten mee opdraaien en hij is superlicht.

Het bedienen van de knopjes die op het frame zitten, vond ik lastig. Behalve dat ze klein zijn, vind ik het moeilijk oriënteren.

“Waar zitten die dingen???” De muziek harder en zachter zetten via de volumeknop op mijn telefoon ging een stuk sneller. Het geluid is prima maar als je van bonkende bassen houdt, schiet de Trekz tekort. Bij bellen schakelt de Trekz automatisch over naar je telefoon. Je kunt echter niet zien wie er belt. De Trekz Titanium is verkrijgbaar in verschillende kleuren. – Natasha

Giro Synthe Merk Giro Bestaat sinds 1985 Product racefietshelm Prijs € 199,95 Info giro.com

Innovatie Vakmanschap Functionaliteit Levensduur Design Eco-vriendelijk

+ pasvorm, verstelmogelijkheden, gestroomlijnd - je gaat er niet harder door De allereerste fietshelm die ik halverwege de jaren negentig kocht zag eruit als een pompoen van plastic. Groot, onhandig en snikheet. Een groter contrast met de geteste Synthe is nauwelijks

denkbaar: extreem licht (230 gram), gestroomlijnd (19 luchtgaten) en verbluffend goede pasvorm (Roc Loc Air Fit System). Hoewel de racefietshelm met een beetje fantasie wel wat weg heeft van een platgeslagen tros bananen viel ik als een blok voor zijn flitsende uiterlijk. Wat me al naar een paar ritjes door de polder meteen opviel, is dat mijn bovenkamer tijdens het fietsen lekker doorwaaide. Dit komt omdat de Synthe niet plat op je hoofd zit, maar net een fractie er boven zweeft. Middels een draaiknop aan de achterkant is de snelheidsduivel overigens makkelijk in goede banen te leiden. Ook koppie-koppie: het pothelmdesign (van po­ lycarbonaat) dat moet voorkomen dat je achterhoofd tijdens een valpartij als een rauw ei door elkaar wordt geklutst. De Synthe is wat mij betreft een no-brainer. – Ard

SALT lente 2017 |

135

winkels waar je wat aan hebt Een houten surfshop met spullen van de bovenste plank. Een brillenwinkel die appeltaarten voorschotelt. En een boekhandel gevestigd in een middeleeuws grachtenpand.

Dit zijn winkels, aangewezen door Salt lezers, waar je écht wat aan hebt.

Drab Beans & Machines – Den Bosch Bij Drab doen ze niet aan koffiedik kijken. Tom en Merijn, de enthousiaste eigenaren, stellen namelijk alles in het werk om jou de lekkerste espresso, latte macchiato of filterkoffie voor te schotelen. Behalve koffie – of thee, huisgemaakte appeltaart en worstenbroodjes – verkopen ze in hun fraaie zaak in het stadscentrum ook apparaten om zelf het zwarte goud te brouwen, van de Moccamaster tot de AeroPress. drabdenbosch.nl

H. de Vries Boeken – Haarlem Wat is er leuker dan ouderwets met je neus in de boeken zitten?

Lekker struinen langs titels, op zoek naar verborgen pareltjes of nieuwe bestsellers?

Het ruwe metselwerk, de kromgetrokken balken, de ruime lees­ tafel en de knapperen­ de openhaard nodigen in ieder geval uit om urenlang in het prach­ tige oude pand aan de Gedempte Oude Gracht rond te dwalen, of een lezing van een bekende auteur bij te wonen. devriesboeken.nl

136 | SALT LENTE 2017

Bij Folkert – Sneek Bij het Friese Bij Folkert loopt het personeel het vuur uit zijn sloffen om spoorzoekers, na een uitgebreide voetmeting, de juiste bergschoenen, stadssluipers, hardlopers of trailrun­ ners aan te meten. Niet echt verlegen om een paar stappers? De winkel in hartje Sneek puilt ook uit met rugzak­ ken, kooktoestellen en sinds kort zelfs met vintage (stads)fietsen. bijfolkert.nl

MUPH

winkels waar je wat aan hebt

CycleWorks – Utrecht

Verwacht in deze Brabantse brillenwinkel geen opdringerige opticiens in witte jassen en rekken vol monsterlijke montu­ ren. Wel een oogstrelende collectie die op houten planken is uitgestald; een bar waar cappuccino en zelfgemaakte appel­ taart worden geserveerd; en uiteraard een ruimte, achterin de winkel, waar gediplomeerde opticiens zich over jouw ogen ontfermen. vanwelyoptiek.nl

Voor een afgetrapte studentenfiets ben je bij CycleWorks aan het verkeerde adres. Loop je echter warm voor niet alledaag­ se mountainbikes, racefietsen en fixies (Cinelli, Santa Cruz, Kona), leuke workshops (fietstechniek), wielercafés (lezingen, kennisquizzen) en mekaniekers die hun hand nergens voor omdraaien, dan zit je bij de industrieel ingerichte zaak aan de Weerdsingel gebeiteld. facebook.com/CycleWorks-Utrecht

Beelden Ruben Snislaar

Van Wely Optiek – Boxmeer

Noordpier Surfshop – Wijk aan Zee Noordpier is misschien wel een van de mooiste surfshops van Nederland.

In de uit hout opgetrokken strandhut verkopen ze uitsluitend spullen van de bovenste plank. Denk aan shortboards van Firewire, neopreenvrije wetsuits van Patagonia, kleding van Rip Curl en skateboards van Sector 9.

Noordpier is onderdeel van Green Waves: een duurzaam gerund water­ sportcentrum dat o.a. surf-, sup- en kitelessen aanbiedt. greenwaves-watersport.nl

SALT lente 2017 |

137

TV

Op GetSalt.tv verzamelen we de leukste nieuwe filmpjes die we op het web tegenkomen. Bekijk ze op je laptop, tablet of schakel via Apple TV of Chromecast door naar het grote scherm. 'Sit back and enjoy the ride'.

SHOP FEST CLUB LAB SHARE The Smog of the Sea Waar blijft het oceaanplastic? Om antwoord op deze vraag te krijgen voer een groep wetenschappers en surfers – waaronder singer-songwriter Jack Johnson – een week lang met een driemaster op de Sargassozee rond. “Plastic eilanden bestaan niet.”

Al na een paar minuten wordt in de door Jack Johnson gepro­ duceerde documentaire The Smog of the Sea korte metten gemaakt met de mythe dat er plastic eilanden ter grootte van duizenden vierkante kilometers in de oceanen ronddob­ beren. Marcus Eriksen, wetenschapper en oprichter van het zeeonderzoeksinstituut 5 Gyres, legt aan boord van driemas­ ter Mystic uit: “Het grote publiek denkt nog steeds dat er Jules Verne-achtige eilanden van plastic afval bestaan. Was dit maar waar, dan hadden we ze zo uit de zee kunnen vissen.

In werkelijkheid bestaat de zogenaamde Great Garbage Patch uit minuscule plastic deeltjes die als onzichtbare mistflarden in het water zweven. Een groot deel hiervan verdwijnt in de maag van zeedieren. De rest zinkt en wordt op grote diepte opgeslokt door oceaanstromen.”

138 | SALT LENTE 2017

Eriksen doet verder uit de doeken dat de drijvende afval­ eilanden min of meer door de Amerikaanse zeezeiler en oceanograaf Charles Moore zijn verzonnen – met de beste bedoelingen van de wereld overigens: hij wilde het milieu­ bewustzijn van het grote publiek bevorderen. Tegenwoordig weten we wel beter. Het meeste afval dat in de zee ronddrijft is helaas niet veel groter dan een rijstkorrel. Extreem lastig op te ruimen dus. Zo ook de buit die Jack Johnson en zijn varende metgezellen, waaronder Dan en Keith Malloy, tussen de surf- en duiksessies door uit de Sargassozee filteren.

“Ik hoop dat mensen na het kijken van The Smog of the Sea beter gaan nadenken over het gebruik van wegwerpplastic”, aldus Johnson.

salt TV

The Cinder Cone

De Muur

Boomhutten voor geitenwollensukkels? Neem dan even de tijd om naar het waanzinnige bouwwerk van Foster Hunting­ ton te kijken. In minder dan een jaar bouwde de fotograaf en blogger (bedenker van de #vanlife) met een stel vrienden The Cinder Cone: twee boomhutten die door middel van loopbrug­ gen met elkaar verbonden zijn. Eenmaal klaar legde hij ook nog een betonnen skate bowl in zijn achtertuin aan. Volg zijn avonturen in het noordwesten van Amerika (Washington) op instagram.com/fosterhunting. (zendtijd: 15.56 min)

Als Agent Orange zijn plannen doordrukt, wordt binnen afzienbare tijd een giant wall tussen Amerika en Mexico opgetrokken. Menno Bentveld laat in De Muur zien dat overal ter wereld driftig wordt gebouwd; alleen in Europa staan al negen nieuwe muren en hekken, met als voornaamste doel het tegenhouden van vluchtelingen. Voor het tweede seizoen van de boeiende documentaireserie trok Menno langs muren in onder andere Hongarije, Calais en Ceuta (Spaanse enclave in Marokko). Bekijk de afleveringen terug op npo.nl. (zendtijd: 44 min/aflevering)

The Islands and the Whales

Little Trail Hunter

Op de Faeröer, een afgelegen archipel in de Atlantische Oceaan, jagen eilandbewoners al eeuwenlang op zeemeeu­ wen en walvissen. Toenemende vervuiling zorgt ervoor dat gevangen vogels en vissen inmiddels te giftig zijn om op te eten. De buitenwereld, Sea Shepherd voorop, heeft echter alleen oog voor de massale slachting die de vissers hier jaar­ lijks onder grienden aanrichten. Regisseur Mike Day bivak­ keerde vier jaar lang op de woeste Faeröer en schetste een boeiend portret van bevlogen eilanders die alles op alles zet­ ten om hun manier van leven te behouden. De prijswinnende docu draait vanaf eind maart in de filmhuizen. (zendtijd: 80 min)

Jong geleerd, oud gedaan. Dat geldt tenminste wel voor Robbie, de 3-jarige zoon van Matt Hunter, een van de beste freeride mountainbikers ter wereld. In dit hartverwarmende filmpje zie je hoe vader en zoon bepakt en bezakt de Canade­ se wildernis van British Columbia intrekken. Overdag banen ze zich een weg over kronkelpaden en ’s avonds peuzelen ze zelf gevangen vis boven een kampvuurtje op. “Te jong? Tsja, beren op de weg zijn er altijd. Soms moet je dingen gewoon doen.”(zendtijd: 3.19 min)

SALT lente 2017 |

139

BESTELLEN: GETSALT.COM (SHOP)

SHOP Poster SALT MANIFEST VOOR EEN GROOTS EUROPA Artwork exclusief voor Salt ge­ maakt door de Engelse illustrator Andrew Groves die vele boeken in de surf- en outdoorwereld illustreerde, diverse merken en organisaties hun gezicht gaf en tal­ loze internationale magazines ver­ rijkte. Inspiratieposter voor thuis, op kantoor, in je winkel, outdoor shack, horecatent of gewoon als cadeautje.

• hoge kwaliteit drukwerk • keuze uit 2 formaten: A2 (42 x 59,4 cm) of A3 plus (32 x 45 cm) • papierdikte: 250 grams

A2 poster

€ 20 € 25 SALT LEDEN

140 | SALT LENTE 2017

NIET LEDEN

A3 poster

€ 10 € 12 SALT LEDEN

50

NIET LEDEN

€ 25 € 29 SALT LEDEN

50

NIET LEDEN

One size fits all

WE’RE ALL UNDER ONE SKY In een tijd waarin intolerantie, angst en vooroordelen wereldwijd voor verdeeldheid zorgen, is het soms goed om stil te staan bij het feit dat we allemaal onder dezelfde hemel leven en dat verbinding ons nog altijd sterker maakt. Salt gelooft in de kracht van creativiteit voor positieve verandering. Bovendien verbinden we ons graag met merken en projecten die de outdoor lifestyle vieren.

Artist Series Een samenwerking met het Amerikaan­ se Sunday Afternoons was voor ons dus een logische stap. Sunday Afternoons is geboren in ‘the Great Northwest’, in de staat Oregon, de thuisbasis voor vrijheidszoekers, outdoor lovers, vrije geesten en the young at heart. Deze cultuur vormde de inspiratie voor kun­ stenaar Chris Herbst die de Artist

Series van de Northwest Trucker Cap vormgaf. Behalve kunstenaar is Chris ook een fervent surfer. Deze flow vind je terug in zijn werk waaronder deze trucker cap. Behalve dat je de spirit en de grootsheid van the Great Outdoors draagt, is de afbeelding ook een reality check : we leven allemaal onder de­ zelfde hemel.

Salt Give Back Wie deze cap koopt, draagt € 5 bij aan het Salt Give Back Project waarvoor wij geld inzamelen voor (kleinschalige) orga­ nisaties die zich inzetten voor natuur en milieu. Op onze website Getsalt.com kun je lezen welke organisaties wij steu­ nen. Zelf projecten aandragen? Stuur een mail naar natasha@getsalt.com o.v.v. Salt Give Back.

Salt x

SALT lente 2017 |

141

Salt coasters Het Salt logo als onderzetter.

Gemaakt van fsc-hout.

Onbewerkt. Formaat: 12,5 x 10 cm.

Verpakt per 5 stuks.

€ 10 € 12 SALT LEDEN

50

NIET LEDEN

Salt Bladenbox Al je Salt edities netjes bij elkaar, per jaargang in een stoere houten (fsc) box.

€ 10 € 15 SALT LEDEN

NIET LEDEN

XL-LEDEN: GRATIS

OPRUIMING

Salt t-shirts De laatste maten (dames en heren), kleuren en prints voordat we aan een nieuwe collectie beginnen. Biologisch katoen. Geproduceerd in Europa, geprint in Amersfoort.

142 | SALT LENTE 2017

€ 25

€ 15

BESTELLEN: GETSALT.COM (SHOP)

SHOP

€ 79 € 99

SALT SPRING BOX

SALT LEDEN

Limited Edition: slechts 25 stuks Totale waarde € 118,50

LOVE YOUR MOTHER HOODY t.w.v. € 55 • brushed fleece, soft touch, 85% organisch ringgesponnen katoen 15% polyester • raglan mouwen, 2 steekzakken, lusje voor koptelefoondraad • kleur lichtblauw, unisex STANLEY BIG STEELD FLASK t.w.v. € 25 • 236 ml, lifetime warranty, lekvrij, roestvrijstaal, ideaal voor het bewaren van je neutje SALT TRAIL SEEKER PATCH t.w.v. € 4,50 • geborduurd, voor op je jas of rugzak

FORESTIA GRANEN & VIJGEN t.w.v. € 2,50 • 100% biologisch, vegan, gmo-vrij • natuurlijke energie RITE IN THE RAIN ALL-WEATHER BOEKJE t.w.v. € 12,50 • ringband, duurzaam geproduceerd, vochtbestendig, bewaart al je notities, ongeacht het weer SALT LOGO t.w.v. € 2 • duurzaam fsc hout, leuk als sleutel­ hanger, oorbel of onderzetter

NIET LEDEN

HOUTEN KISTJE t.w.v. € 5 • ideaal opbergkistje of als vogelhuisje SALT KAMPEERMOK t.w.v. € 12 • tijdloze held, dubbele laag emaille • geproduceerd in Europa CLIMBON SKINCARE – gratis sample • gemaakt van ongeraffineerde bijenwas, hoog vitamine A gehalte, voedend en verzachtend, ontwikkeld voor en door klimmers maar bruikbaar voor iedereen die buitenspeelt.

SALT lente 2017 |

143

doen l e r e n maken

ontmoeten

verbinden

aanmoedigen

delen

s p e l e n

144 | SALT LENTE 2017

meetups

salt

the network for trailseekers & happy dreamers

meet meetups Het idee is simpel. Mensen die dingen doen, kunnen anderen inspireren om ook aan de slag te gaan. Daarom organiseert Salt verspreid door het jaar diverse Meetups.

salt

salt

Kleinschalig en variërend van&workshops the network for trailseekers happy dreamers waar de handen ouderwets uit de mouwen gaan, clinics voor buitenspelers, film­ premières, inspirerende sprekers, testing & tastings van verschillende producten tot en met meerdaagse evenementjes waarbij we er samen op uit trekken.

Salt Meetups gaan over het volgen van je instinct, doen wat je graag doet en kijken waar dat je brengt. Ontdek de magie die in het doen zit.

project hebben waarvoor ze crowdfunding the network for trailseekers & happy dreamer zoeken; het is allemaal interessant om met ons te delen. Want hoe meer mensen dingen toevoegen aan het Salt Netwerk for Trail Seekers and Happy Dreamers hoe leuker en waardevoller het voor iedereen wordt. Bovendien biedt het delen van je skills in het Salt Netwerk je de mogelijkheid om andere mensen te ontmoeten, die jou misschien ook weer een stap verder helpen én om een extra duitje te verdienen.

Deel je kennis met ons De afgelopen jaren zijn we erachter geko­ men dat er in het Salt netwerk heel veel mensen zitten met leuke kennis en fantas­ tische vaardigheden. En dat ze deze skills ook graag delen met Salt. Dat varieerde van alles weten over veganistisch koken, hout­ bewerking, yoga, fietsreparaties, houthak­ ken en upcycling. Maar ook mensen die een bepaald gebied op hun duimpje kennen en het leuk vinden om groepjes mee te nemen in hun ‘achtertuin’, of een mooie film heb­ ben gemaakt en die willen laten zien, of een

Dus ben (of ken) jij zo iemand?

Stuur dan een mailtje naar aukje@getsalt. com o.v.v. Salt Meetup en laat weten waar jij goed in bent en wat volgens jou een podium verdient op een Salt Meetup.

meet meetups meetu Ga naar saltmeetups.com voor tickets en ons wisselende programma.Deze website is nog under construction dus wees een beetje lief voor ons en zie het als een mooie oefening in geduld. We beloven een website vol inspiratie en mogelijkheden om elkaar te ontmoeten.

ontdekken

inspireren b e l e v e n

genieten

SALT lente 2017 |

145

Onze passie is om mensen, projecten en organisaties te verbinden die de outdoor lifestyle vieren, die aanmoedigen om naar buiten te gaan en de kracht van creativiteit gebruiken voor positieve verandering.

Spreekt jou dit aan?

WORD LID Vanaf â‚Ź 35 per jaar sluit je aan en krijg je: 4 x per jaar een vuistdik Salt magazine thuisgestuurd 1 x per jaar een Salt Special Jaarlijks de Salt zakagenda Gratis toegang bij de Salt seizoenduiken (4 x per jaar) Minimaal 10% korting in de Salt shop Aanmelden doe je op GetSalt.com

DE ALTERNATIEVE FEITEN Een lidmaatschap van Salt‌ levert meer vrije dagen op lost files op

verhoogt je IQ

zet alle stoplichten op groen

houd je schoonmoeder buiten de deur houdt je jong

klaart de lucht kookkunsten

vergroot je wifi-bereik brengt nieuwe vrienden

laat de zon altijd schijnen

laat je hond kwispelen

zorgt dat je haar goed zit

#alternatievefeiten

verbetert je

SALT lente 2017 |

147