Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΚΔΟΣΗ 1η
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
2015-2016
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ
Αποτελεσματική Συμβολή στην Επιτυχή Προετοιμασία προς τις Εξετάσεις για την Εισαγωγή στα Πανεπιστήμια
Με το επιστημονικό κύρος του Φιλολογικού τμήματος του Φροντιστηρίου http://www.christodoulou-n.eu/ http://christodouloufro.blogspot.gr Λεωφ όρος Γεωργίου Παπανδρέου
Δρ Νικόλαος Στ. Χριστοδούλου Έξω Παναγίτσα, 34.100 Χαλκίδα Διδάκτωρ Μαθηματικών (Ανάμεσα Intersport & Mini Market Τερτίπης) Διευθυντής Σπουδών 2221 302 266 & 6939 588 769 Email: christodouloufro@gmail.com Skype: christodouloufro
Επιμέλεια: Περιβολάρη Ματίνα (Φιλόλογος)
www.christodoulou-n.eu 1
ΒΟΗΘΗΜΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΛΑΤΙΝΙΚΑ
® Πνευματικές Υποχρεώσεις: 2015 Φροντιστήρια Μ.Ε ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Λεωφόρος Γεωργίου Παπανδρέου, Έξω Παναγίτσα, Χαλκίδα, ΤΚ 34100 2221303366 - 6939588769 Απαγορεύεται κάθε αντιγραφή μερική ή ολική και με οποιοδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό ή χειρόγραφο, καθώς και για οποιοδήποτε σκοπό. Σχόλια, προτάσεις, βελτιώσεις, υποδείξεις για σφάλματα γίνονται ευχαρίστως δεκτά στην διεύθυνση christodouloufro@gmail.com
Σημείωμα Αυτό το βοήθημα ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ του Λυκείου με το Νέο Σύστημα αποτελεί ένα δείγμα της δουλειάς που γίνεται στο Φροντιστήριο ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ. Η χρησιμότητα αυτής της προσπάθειας έγκειται στο γεγονός ότι για πρώτη φορά συγκεντρώνεται σε ένα φυλλάδιο όλες οι απαραίτητες γνώσεις των ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ για την επιτυχή εισαγωγή στα ΑΕΙ. Έτσι ο υποψήφιος είναι σε θέση όχι μόνο να επαναλάβει την ύλη εν τάχει αλλά επιπλέον διευκολύνεται να την εμπεδώσει συγκρίνοντας και συνδυάζοντας τα επιμέρους λήματα. Η προετοιμασία των υποψηφίων, με ορίζοντα τις Εισαγωγικές Εξετάσεις στα ΑΕΙ, αποσκοπεί στην ουσιαστική κατανόηση της ύλης, αποφεύγοντας την άσκηση αποστήθησης και τον μηχανιστικό τρόπο σκέψης. Η διδακτική μας μεθοδολογία στηρίζεται στην πολυπρισματική προσέγγιση της ύλης, ώστε να προσαρμόζεται ευκολότερα στις πρασλαμβάνουσες και στις απορίες του κάθε υποψηφίου. Επιπλέον, η εκπαιδευτική διαδικασία υποστηρίζεται μέσω των συγγραμμάτων που έχουν καταρτιστεί από τους διδάσκοντες καθηγητές του Φροντιστηρίου ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ και καλύπτουν διεξοδικά όλη την ύλη των Εξετάσεων για το μάθημα. Οι σημειώσεις αυτές δημοσιοποιούνται με την ίδια αρχική ελπίδα που γράφτηκαν: ότι θα βοηθήσουν κάποιους νέους παράλληλα με τα μαθήματα τους να κάνουν μία είσοδο στο εξαίρετο μάθημα των Λατινικών. Φιλολογικό Τμήμα Φροντιστηρίου ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Δρ Νικόλαος Στ. Χριστοδούλου Διδάκτωρ Μαθηματικών-Διευθυντής σπουδών Επιμελεια: Φιλολογικό τμήμα
www.christodoulou-n.eu
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3
Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΜΕΔΑΣ Οι Ρωμαίοι δε δημιούργησαν, παρά με ελάχιστες εξαιρέσεις, δικούς τους μύθους, αλλά παρέλαβαν αυτούσια την ελληνική μυθολογία. Η προσφορά τους στο χώρο αυτό υπήρξε διπλή: από τη μια μεριά συγκέντρωσαν και διέσωσαν τους ελληνικούς μύθους· από την άλλη, τους ξαναδούλεψαν ως ποιητικό υλικό με καινούρια ευαισθησία και μέσα από τη δική τους οπτική γωνία. Η ιστορία της Ανδρομέδας π.χ., που υπήρξε το θέμα μιας περίφημης τραγωδίας του Ευριπίδη, υπάρχει και στις «Μεταμορφώσεις» του Οβιδίου, σε μια παραλλαγή όπου κυριαρχεί η ανάλαφρη διάθεση και τα χιουμοριστικά και παρωδιακά στοιχεία. Στο κείμενο που ακολουθεί εκτίθεται με συντομία η υπόθεση του μύθου.
Cēpheus et Cassiope Andromedam filiam habent*. Cassiope, superba formā suā, cum Nymphis se comparat. Neptūnus irārtus ad oram Aethiopiae urget* beluam marīnam, quae incolis nocet*. Oraculum incolis respondet: «regia hostia deo placet*!» Tum Cēpheus Andromedam ad scopulum adligat; belua ad Andromedam se movet*. Repente Perseus calceis pennātis advolat; puellam videt* et stupet* formā puellae. Perseus hastā beluam delet* et Andromedam liberat. Cēpheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent*.
Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος
www.christodoulou-n.eu 1
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3
Α. Μετάφραση Κειμένου
3
Cēpheus et Cassiope Andromedam filiam habent Cassiope, superba formā suā cum Nymphis se comparat Neptūnus irātus ad oram Aethiopiae urget beluam marīnam
Ο Κηφέας και η Κασσιόπη την Ανδρομέδα κόρη έχουν Η Κασσιόπη, περήφανη για την ομορφιά της με τις Νηρηίδες τον εαυτό της συγκρίνει Ο Ποσειδώνας θυμωμένος στην ακτή της Αιθιοπίας στέλνει ένα θαλάσσιο κήτος
quae incolis nocet
το οποίο αφανίζει τους κατοίκους
Oraculum incolis respondet regia hostia « deo placet
Το μαντείο στους κατοίκους απαντά: «Βασιλικό σφάγιο στο θεό αρέσει».
Tum Cēpheus
Τότε ο Κηφέας
Andromedam ad scopulum adligat
την Ανδρομέδα πάνω σε ένα βράχο δένει.
belua ad Andromedam se movet
Το κήτος προς την Ανδρομέδα κατευθύνεται.
Repente Perseus
Ξαφνικά ο Περσέας
calceis pennātis
με τα φτερωτά σανδάλια του
advolat;
καταφτάνει πετώντας
puellam videt
Την κόρη βλέπει
et stupet* formā puellae
και θαμπώνεται από την ομορφιά της κόρης.
Perseus hastā beluam delet
Ο Περσέας με το δόρυ το κήτος σκοτώνει
et Andromedam liberat
και την Ανδρομέδα απελευθερώνει.
Cēpheus, Cassiope et incolae Aethiopiae
Ο Κηφέας, η Κασσιόπη και οι κάτοικοι της Αιθιοπίας
valde gaudent
πάρα πολύ χαίρονται
Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος
www.christodoulou-n.eu 2
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Τύπος κειμένου 1. 2.
ονομαστική ενικού
κλίση- γένος-μετάφραση
filiam : filia,ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… κόρη formā : forma,ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… μορφή /
ομορφιά 3. oram : ora, -ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… ακτή 4. beluam : belua, -ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… κήτος 5. incolis : incola, -ae ………. α΄κλίση ………. αρσενικό… κάτοικος 6. Oraculum : oraculum, -i ………. β΄κλίση ………. ουδέτερο… μαντείο 7. puellam : puella, -ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… κοπέλα, κορίτσι 8. hostia : hostia -ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… σφάγιο 9. deo : deus, -i ………. β΄κλίση ………. αρσενικό… θεός 10. scopulum : scopulus, -i ………. β΄κλίση ………. αρσενικό … βράχος 11. calceis : calceus -i ………. β΄κλίση ………. αρσενικό… σανδάλι/υπόδημα 12. hastā: hasta, -ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… δόρυ
τύπος κειμένου
τρία γένη
κλίση - μετάφραση
1. superba : superbus,a, um ……. β΄ κλίση …. περήφανος -η -ο 2. irātus : irātus,a ,um ……. β΄ κλίση …. (μετοχή Παρακειμένου του αποθετικού ρήματος γ΄ συζυγίας irascor) 3. marīnam : marinus,a, um……. β΄ κλίση …. θαλάσσιος -α -ο 4. regia : regius,a, um……. β΄ κλίση …. βασιλικός -η -ο 5. pennātis : pennatus,a, um……. β΄ κλίση …. φτερωτός -η -ο
Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος
www.christodoulou-n.eu 3
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3
Κύρια Ονόματα Cassiope, -es = Κασσιόπη Andromeda, ae = Ανδρομέδα Nympha, -ae = Νύμφη Aethiopia,-ae = Αιθιοπία Cepheus,-i=Κηφέας Neptunus, -i=Ποσειδών Perseus, -i=Περσέας
α ΄ κλίσης (ομαλά)
β ΄ κλίσης (ομαλά)
Θεωρία Γένη Ουσιαστικών α΄ και β΄ κλίσης α΄ κλιση Όλα τα ουσιαστικά α΄ κλισης είναι θηλυκά . Εξαιρούνται μόνο το : poeta, incola (εντός ύλης)
β΄ κλιση Όλα τα ουσιαστικά β΄ κλισης είναι
αρσενικά σε -us και ουδέτερα σε um .
Θηλυκά είναι μόνο τα ονόματα δέντρων και φυτών .Στην ύλη μόνο το ficus- i(σύκο)
Α’ ΣΥΖΥΓΙΑ ΡΗΜΑΤΩΝ : Η α’ συζυγία έχει χαρακτήρα –α : π.χ. ama-o (με συναίρεση γίνεται amo μόνο στο α’ ενικό ) . ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ : Το ρήμα excrucio έχει πριν την κατάληξη – o το- i . Αυτό είναι γνώρισμα της δ’ συζυγίας οπότε υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης . Ρήματα σε –io είναι τα : excrucio somnio nuntio spolio Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος
www.christodoulou-n.eu 4
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3
Κλίση κυρίων ονομάτων Ενότητας 3 Μόνο Ενικός αριθμός
Andromeda - Andromede
Cassiope
Perses
Cepheus
Andromedae - Andromedes
Cassiopes – (Cassiopae)
Persae
Cephei / Cepheos
Andromedae
Cassiopae
Persae
Cepheo
Andromedam, -an, -en
Cassiopen-(Cassiopam)
Persen - Persam
Cepheum/Cephea
Andromeda - Andromede
Cassiope
Perse - Persa
Cepheu
Andromeda - Andromede
Cassiope – (Cassiopa)
Perse – Persa
Cepheo
Ενικός Nympha / Nymphe Nymphae / Nymphes
Πληθυντικός Nymphae Nympharum
Nymphae
Nymphis
Nympham / Nymphen
Nymphas
Nympha / Nymphe Nympha / Nymphe
Nymphae Nymphis
Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος
www.christodoulou-n.eu 5
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3
ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Να γραφούν τα ρήματα στην οριστική ενεστώτα : exulo , deploro , desidero , scriptito , sum. exulo
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
deploro
desidero
Οριστική
scriptito
2 . Να κλιθούν τα ουσιαστικά : filia , ora , hostia , belua Ενικός Αριθμός filia ora hostia
sum
belua
Πληθυντικός Αριθμός
1. Να συμπληρωθούν και να τονιστούν οι σωστοί τύποι της οριστικής του ενεστώτα: Nos filiam habē............ Ego formā puellae stupe.............. Vos puellam vidē............ Tu beluam hastā dele................. Deis hostiae place................ Tu Andromedam vide............... Ille valde gaude..................... Nos scopulum vidē...................... Vos filiam habē........................ Beluae incolis noce............... Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος
www.christodoulou-n.eu 6
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3
2. Να συμπληρωθούν οι σωστοί τύποι των ουσιαστικών και επιθέτων: Nymph.................. Cassiopen (αιτ.) non amant. Beluā Neptūn................. incol............... nocet. Incolae (αρσ.) barbar................... sunt. Deo regi............... hosti............ dant (do δίνω). Perseus calce............... (πληθ.) pennāt............ habet.
Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος
www.christodoulou-n.eu 7