Het magazine voor fans van Koninklijke Burgers’ Zoo
Sprookjesquiz
Michael vraagt iets over leeuwen
Allerlei weetjes over...
Nummer 10 | September 2014
de Afrikaanse leeuw
THEMA
Sprookjes
3
8
3
Post!
4
Dierenarts Henk... controleert een biggetje
6
16 7
Ruben Dingemans vertelt
8
11-12
Michael vraagt iets over leeuwen
9
De Leeuwenkuil
10 11 - 12
Op expeditie met Jane Levendsteen
16
Sprookjesfestival in Arnhem – en in Burgers’ Zoo! Burgers’ Natuursuperheld Sprookjesquiz
18
14
Nieuws uit Burgers’ Zoo
14
17
20
Knutselopdracht
Allerlei weetjes over... de Afrikaanse leeuw
13
17
Burgie game
20
Beleef avonturen met Burgie
Colofon
Wil jij het magazine ook?
Het Burgers’ Zoo & Waarom Magazine is een uitgave van Koninklijke Burgers’ Zoo in Arnhem. Het magazine verschijnt zes keer per jaar.
Abonnementhouders van Koninklijke Burgers’ Zoo krijgen het
Koninklijke Burgers’ Zoo || Redactie
maar wil je het magazine wel ontvangen? Laat één van je ouders
cimon communicatie || Concept, vormgeving & eindredactie
het formulier invullen op: www.burgerszoo.nl/magazine met
Gert Janssen, cimon communicatie, Theo Kruse, Christiaan
daarin je naam, adres en rekeningnummer. Voor maar € 6,- krijg
Luttenberg, Jan Vermeer, Cats & Withoos & Roy Borghouts || Fotografie
je het magazine zes keer per jaar thuisgestuurd. Je kunt ook een
Studio Oost || Illustraties
magazine gratis thuisgestuurd. Ben je geen abonnementhouder,
abonnement nemen op de gratis digitale versie van het magazine. Vul dan het formulier in op: www.burgerszoo.nl/magazine.
Brieven aan Burgie Hallo Burgie, Ik dans bij Kunstbedrijf Arnhem. In juni hebben we drie avonden lang een heel grote uitvoering in de dierentuin gehouden. We mochten zelfs als dieren verkleed in de dierverblijven dansen. Dat was gaaf! Het verhaal ging over feestaardvarken Aart, .. niet over jou. Niet jaloers zijn… ik vind jou ook leuk, hoor!
Hi Burgie, Leuk, jullie oranje brillangoertje net voor het WK voetbal. Helaas heeft het niet helemaal geholpen, want Nederland heeft niet gewonnen. Jammer, hè?
Laura Jacob, Arnhem
BURGIE: Hi
Laura, r! maa vooruit dan Als het verhaal volgend jaar maar over mij gaat, dan! Ik vond de uitvoering ook heel leuk. Door de muziek kon ik nog beter slapen dan anders!
Hoi Burgie, Waarom zijn er eigenlijk geen sprookjes met aardvarkens? Het lijkt me wel grappig, een sprookje met jou, Burgie! Helene de Vries, 7 jaar, uit Nijmegen
Kris Maarten, 10 jaar, Arnhem
BURGIE: Zeker
jammer, Kris. Maar derde worden is ook zo gek nog niet, toch? Trouwens, het kleine langoertje is nu niet meer zo fel oranje als in juli. Zou die nu geen Oranje-fan meer zijn?
BURGIE: Dat
is aardig van je, Helene! Ik geloof dat er wel een aantal verhalen over aardvarken s zijn. Maar dat zijn dan sprook jes uit Afrika. De meeste sprook jes zijn al best oud. En vroeger ken de niemand in Nederland aardvarken s. Stel je voor! Wij in Burgers’ Zoo zijn namelijk de enige aardvar kens in Nederland! Misschien verzin je een sprookje over mij, Helene ?
Wil je ook post sturen naar Burgie? Stuur dan jouw brief en een foto van jezelf naar: burgie@burgerszoo.nl. De leukste brieven komen in het magazine!
3
Laat alle ballen verdwijnen! Lanceer de ballen, zorg dat ze bij dezelfde kleur komen en laat ze verdwijnen!
Dierenarts Henk...
Controleert een biggetje! He, wat is dat nou?! Daar zijn twee van de drie biggetjes bij dierenarts Henk Luten! Oh nee, het zijn kleine wrattenzwijntjes. Wat zou er aan de hand zijn?
6
Als er in de dierentuin een dier geboren wordt, moet het gecontroleerd worden door de dierenarts. Hij kijkt of het dier gezond is. Bij sommige diersoorten krijgen de jongen vaccinaties. Dat zijn spuitjes om ervoor te zorgen dat het dier niet ziek wordt. Maar jonge wrattenzwijnen hebben geen vaccinatie nodig, dus geen prikje voor dit biggetje! De dierenarts kijkt of het biggetje een mannetje of een vrouwtje is. Dit is een vrouwtje! Ook krijgt het biggetje een chip. Zo’n chip is zo groot als een rijstkorrel en wordt onder de huid geplaatst (zoals op de foto). Hier staan gegevens van het dier op, dan kan het niet meer verwisseld worden met een ander. Handig, als er een hele groep wrattenzwijntjes rondscharrelt!
n m u l o C Kantjil Hallo allemaal! Voor je ligt de nieuwe Burgers’ Zoo & Waarom. Deze keer gaat het over sprookjes. In sprookjes zijn sommige dieren slimmer dan andere dieren. Want dieren denken allemaal op een andere manier. Mijn favoriete sprookje speelt zich af heel ver hier vandaan, in Indonesië. Het is het sprookje van Kantjil en de tijger. Kantjil is een klein hertje. De tijger wil hem opeten. Maar Kantjil is de tijger te slim af en kan ontsnappen. Kennen jullie het sprookje van de haas en de schildpad? De haas denkt dat hij een wedstrijdje rennen makkelijk van de schildpad kan winnen. Hij doet helemaal niet zijn best, want hij denkt dat hij toch veel sneller is. De schildpad is de haas te slim af, en wint de wedstrijd! Wie niet snel is, moet slim zijn! Wil jij lezen wat voor sprookjesdieren er allemaal in Burgers’ Zoo leven? Lees dan gauw verder!
Groetjes van Ruben
Ruben Dingemans presenteert elke dag het tv-programma Burgers’ Zoo & Waarom. Op maandag t/m vrijdag om 08:07 en 17:11 uur, elke zaterdag om 7:49 uur en elke zondag om 10:18 op RTL Telekids. In elk magazine schrijft Ruben een column over de avonturen die hij beleeft.
Michael vraagt iets over leeuwen Hallo!
In het televisieprogramma Burgers’ Zoo & Waarom gaat Ruben naar de dierentuin om vragen van kinderen te beantwoorden. Je kunt zijn avonturen op tv zien en in deze strip lezen!
Wie zit er in de beammachine?
Op naar de Safari...
Hij vraagt zich af hoe in Burgers’ Zoo de leeuwen worden gevoerd.
Het is Michael!
05:10
...want daar leven de leeuwen!
03:12
Ruben, schiet nou op! Daar is Kees al!
01:41
We vinden de verzorger vast in de buurt van het verblijf, maar niet in het verblijf!
De leeuwen gaan zo gevoerd worden! Leeuwen jagen samen, meestal op grotere prooidieren, zoals buffels of zebra’s.
In de dierentuin krijgen ze rund- en paardenvlees. Ze krijgen drie keer per week een maaltje. Wij kunnen niet bij de leeuwen, dus de dieren moeten uit het verblijf zijn als we het vlees brengen.
00:00
De leeuwen kluiven de grote stuken vlees tot het bot af! De botten zelf lusten ze niet.
Ook een vraag? Stel ’m op www.zooenwaarom.nl
De Leeuwenkuil Paul van Loon wandelt best vaak door Burgers’ Zoo. En dan komt er altijd wel een verhaal in hem op over Daniël, die in Durvers’ Zoo woont... Daniël werkt aan een stripverhaal. Het gaat lekker. Oei! denkt hij dan. Mijn spreekbeurt is morgen. Helemaal vergeten. Wat nu? Hij zucht. Ik zal gewoon voor de klas moeten, denkt hij. Doe ik het over poep. Ik weet niks beters. Bij het ontbijt heeft Daniël buikpijn. ‘Vandaag komt de nieuwe olifant,’ zegt vader. ‘Kan die eerst langs Daniëls klas?’ vraagt Suzina. ‘Ben je gek? Een olifant in de klas.’ Daniël zucht. Dat zou leuk geweest zijn. ‘Mijn s-spreekbeurt gu-gaat over p-poep,’ zegt Daniël. Er wordt gegiecheld. De kinderen kijken verveeld. Vooral Julia. En op haar wil hij nu juist indruk maken. ‘W-weten jullie huh-hoeveel een o-olifant poept per duh-dag? Vijftig kilo! Dat is een hu-hele
kruiwagen vol pu-poep.’ ‘Shit,’ zegt Bufo. ‘Zoveel weeg ik ook.’ Opeens wordt het donker in de klas. Alle hoofden draaien naar het raam. Daar hangt een enorme kist. Een paar kinderen lopen erheen. Daniël volgt hen. Hij ziet vader uitstappen. Daniël glundert. Hij weet wat er in die grote kist zit. Vader heeft de vrachtwagen toch een omweggetje laten maken. Speciaal voor hem. Het luik schuift open. Daar komt een olifantenslurf tevoorschijn. De nieuwe olifant van het park. Alle monden zakken open. ‘Wat ben jij cool,’ zegt Julia. Daniël loopt naar de deur. ‘Gaan jullie mee naar buiten?’ vraagt hij, zonder te stotteren. ‘Ik weet alles over olifanten…’
© Tekst: Paul van Loon © Illustraties: Hugo van Look © Foto: Manisha van Loon
Meer lezen?
Dit was (voorlopig) het laatste verhaal van De Leeuwenkuil van Paul van Loon in het Burgers’ Zoo & Waarom magazine! Wil je de verhalen van Daniël en Suzina allemaal lezen? De Leeuwenkuil-boeken zijn verkrijgbaar in de souvenirshop van Burgers’ Zoo, net als in de boekhandel!
9
Knutselopdracht Het sprookje van de kikkerkoning vertelt over een kikker en een prinses. De kikker was een prins die door een heks omgetoverd was tot een kikker. Alleen de prinses kon ervoor zorgen dat de kikker weer prins werd. De opdracht voor deze keer is om een kikker te maken. Je mag tekenen, knippen, plakken, vouwen, enz. Maak hem net zoals jij wilt. Als je klaar bent, maak er dan een foto van en stuur die op naar magazine@burgerszoo.nl en wie weet sta jij dan wel in de volgende Burgers’ Zoo & Waarom Magazine!* * Je foto komt wel met naam en toenaam in Burgers’ Zoo & Waarom te staan, dus wel eerst even aan je ouders vragen!
10
Allerlei weetjes over...
de Afrikaanse leeuw Weetjes
Waar leven ze?
Afrika
over de A frikaans
e le
euw In de grasla nden van A frika, ten zuiden Hoe oud w van de Sah orden ze? a ra 10 – 14 jaa r in het wil d , 18 – 20 jaa Wat eten z r in dieren e? tuinen Gnoes, zeb ra’s en gaz ellen. Als z een grotere e met groep zijn, jagen ze o grotere die Wist je dat… ok op ren zoals b uffels. je het brull en van een leeuw op wel 8 k m afstand kan horen? 11
Allerlei weetjes over...
de Afrikaanse leeuw
Koning van de dieren
Echte vechtersbazen
De vrouwen jagen
Wie eet wanneer?
Welpjes met vlekjes
De leeuw wordt ook wel koning van de dieren genoemd. Volwassen mannetjes hebben hele mooie manen. De manen zien er heel indrukwekkend uit, heel stoer. Maar ze beschermen de leeuw ook tijdens gevechten. In het verhaal van De Leeuwenkoning is de leeuw de koning van de dieren in Afrika.
Leeuwen leven in groepen. De groep bestaat gemiddeld uit vijf volwassen vrouwen, hun jongen en één man. Bij elke groep is het mannetje de baas. Maar niet voor heel lang! Er komt altijd een ander mannetje dat met de baas gaat vechten. Gewoon omdat hij de nieuwe baas wil worden van de groep. De winnaar is dan weer voor een tijdje de leider van de groep – totdat er na een paar maanden of een paar jaar weer een sterker mannetje komt. Mannetjes leeuwen die niet de baas zijn, leven alleen.
De vrouwen in de groep zijn bijna altijd familie van elkaar. Samen zorgen zij ook voor het eten. Daarbij werken ze goed samen. Ze omsingelen een kudde antilopen of zebra’s. Dan drijven een paar vrouwtjes één prooidier naar de andere leeuwen. Die staan te wachten totdat ze toe kunnen slaan.
Het mannetje eet altijd als eerste. Daarna mogen de vrouwtjes. Pas als laatste zijn de jongen aan de beurt. Gaat het er bij jou thuis ook zo aan toe?
De jongen van een leeuw noemen we welpjes. Als zij geboren worden zijn leeuwen heel klein. Hun ogen zitten nog dicht. Na ongeveer elf dagen gaan de ogen open. De eerste maanden hebben de welpjes nog vlekken op hun vacht. Deze vlekken lijken op de schaduw van bladeren. Hierdoor zijn ze minder goed zichtbaar. Dit noemen we een schutkleur. Alle leeuwinnen helpen met het verzorgen en beschermen van de welpjes.
12
Nieuws uit Burgers’ Zoo Acht jonge gnoes
Dit jaar zijn er maar liefst acht jonge gnoes geboren in de zomer! Gnoes kunnen al heel snel na hun geboorte met hun moeder meelopen. De jongen hebben in de eerste maanden een roodbruine vacht. Ze zijn dus makkelijk te herkennen.
Nieuwe vogel
In de nieuwste verblijven op de vogelafdeling is er een nieuwe soort bijgekomen: de incagaai. Deze slimme en kleurrijke vogels zijn zeker een bezoekje waard.
Girafje Femke
Op 20 juli is er weer een giraffe geboren. Het is een vrouwtje. De dierverzorgers hebben het jong ‘Femke’ genoemd. Femke loopt met haar moeder nog in het aparte moeder-kind verblijf. Je kunt haar daar bekijken vanaf de zijkant van het terras bij de Safari.
Zwaar kleintje
Op 23 juli is er bij de neushoorns een mannetje geboren! De pasgeboren neushoorn is al vrij fors. De verzorgers hebben hem ‘Tank’ genoemd. De oudere broer ‘Vince’ (bijna twee jaar) is niet alleen maar blij met de komst van Tank. De moeder geeft nu namelijk veel aandacht aan haar jongste zoon en dat vindt Vince niet zo leuk.
Over Koninklijke Burgers’ Zoo In Burgers’ Zoo in Arnhem kun je elke dag wat beleven! Het is niet alleen een leuk dagje uit, maar je kunt er ook echt wat van leren. Het park is elke dag open, ook op feestdagen. In de zomer van 9.00-19.00 uur en in de winter van 9.00-17.00 uur. Op www.burgerszoo.nl vind je meer informatie over het dierenpark. Koninklijke Burgers’ Zoo | Antoon van Hooffplein 1 | 6816 SH Arnhem | T 026 - 442 45 34 | E info@burgerszoo.nl
13
op e
editie met p x
EEN T S D N VE op e
E
JANE L
Dieren ontdekken
editie met xp Hoi allemaal!
Zoals jullie weten ben ik gek op dieren. In sprookjes komen vaak ook allerlei dieren voor. Vandaag ga ik daarom in Burgers’ Zoo op zoek naar dieren waarover ik in sprookjes gelezen heb!
eenden. In de Bush zie ik witwangboom je Zij doen me denken aan het sprook de k van het lelijke jonge eendje. Oo zien er jongen van witwangboomeenden als net n, anders uit dan de volwassene t gele in het sprookje. Ze hebben grijs me zijn en wek donsveren. Na ongeveer acht ze ze hun donsveren kwijt. Daar hebben en. reg gek mooie veren voor in de plaats
14
ns dat het Ik bedenk me inee je eigenlijk lelijke jonge eend ndje was! helemaal geen ee n! In Het was een zwaa ook zwanen. Burgers’ Zoo zijn onen twee Bij de wallabies w als hun zwarte zwanen. Zo lemaal ze he naam al zegt, zijn jongen; zwart. Behalve de donsveren. die hebben grijze men zwarte Oorspronkelijk ko alië. Dat is van zwanen uit Austr n de wereld! de andere kant va
In de Desert kom ik de rode lynx tegen. Ik vind hem heel erg lijken op de Gelaarsde Kat! De rode lynx is de kleinste van alle lynxen. Hij lijkt een beetje op de huiskat. De Gelaarsde Kat uit het sprookje kan heel goed muizen van gen. De rode lynx eet ook wel eens muizen, ma ar het liefst eet hij konijnen. Hij besluipt zijn prooi en springt er dan op af. Maar Burgers’ Zoo heeft ook and ere katten die muizen vangen. Bij de zebra- en de giraffenstallen lopen namelijk huiskatten rond! ’s Nachts vangen zij elke muis die de stallen binnenkom t! Ik vind sprookjes leuk, vooral als er ook dieren in voorkomen. Een van de leukste sprookjes vind ik Belle en het Beest. Is het Beest wel een dier? Niemand weet het zeker! Sommigen zeggen dat hij een mix is van allerlei dieren. Anderen zeggen dat hij het meeste lijkt op een gnoe. Op de Safari in Burgers’ Zoo leven ook gnoes! Dit zijn de witbaardgnoes. Deze dieren leven in het wild op de savannes van Afrika. Daar leven ze in kuddes. Kijk maar eens goed naar een gnoe. Vind jij het Beest op een gnoe lijken?
15
Sprookjesfestival in Arnhem – en in Burgers’ Zoo! Van 18 t/m 26 oktober 2014 vindt in Arnhem voor de zevende keer het Sprookjesfestival plaats. Negen dagen lang staat de stad in het teken van sprookjes! Prinses Arnerijntje is in die periode weer de baas in Arnhem. De aftrap wordt gegeven met een heuse parade door de stad. Op 18 oktober om 1 uur ‘s middags trekt een kleurrijke, leuke optocht door de binnenstad. Natuurlijk met de prinses zelf voorop! Omdat dit jaar het thema ‘dierlijk’ is, doet Burgers’ Zoo ook aan dit festival mee! De herfstvakantie in de zoo wordt dit jaar sprookjesachtig mooi en spannend. Wat er precies in Burgers’ Zoo gaat gebeuren, blijft nog even een verrassing. Er zijn in elk geval grappige rondleidingen speciaal voor kinderen. En er komt en leuke doetocht. Voor tijden en aanmelding: houd de website van Burgers’ Zoo in de gaten!
16
Burgers’ Natuursuperheld Hallo, allemaal! Ik ben Caleb. Mijn vader werkte in een nationaal park in West-Afrika. Ik ben dus in de natuur en met de natuur opgegroeid. Al toen ik een klein jongetje was, wilde ik later graag met dieren werken en ze beschermen. En dat is nu wat ik ook werkelijk doe! Er zijn best veel mensen die chimpansees, giraffes of tijgers leuk vinden. Er zijn minder mensen die gek zijn op kikkers! Ik wel, ik ben er helemaal verkikkerd op! Om de kikkers in de bossen van West-Afrika beter te kunnen beschermen, moeten meer mensen deze dieren leuk gaan vinden. Daarom houd ik nu kikkercursussen. Hierbij lopen we in groepjes door de bossen. Ik vertel dan over kikkers. Nu zijn er al meer mensen in mijn thuisland die kikkers leuk vinden! Onlangs was ik in Burgers’ Zoo. Hier kreeg ik de “Future For Nature” prijs uitgereikt voor mijn natuurbehoudswerk. Hebben jullie het beeldje dat bij die prijs hoort al goed bekeken op de foto? Daar zitten drie gouden kikkers op! Ik vind het dus de mooiste prijs op aarde! Met het geld dat bij de prijs hoort, ga ik nog beter mijn best doen. Want de bedreigde kikkers hebben echt een opkikkertje nodig!
Sprookjesquiz In de dierentuin leven verschillende dieren die ook meedoen in allerlei sprookjes. Deze keer gaat de quiz over deze dieren! Weet jij alle antwoorden?
Grottenkrekel – Japie Krekel, Pinokkio
Kip– Eitjetok, De stenen kip
In het sprookje van Pinokkio leeft Japie Krekel overal en nergens. De grottenkrekel is wat kieskeuriger in het kiezen van zijn woonplek. Zoals de naam al zegt, woont de grottenkrekel… in grotten! Waar vind je hem in Burgers’ Zoo?
Eitjetok legt in het sprookje ‘De stenen kip’ elke dag één ei. Eitjetok is een kip, een boerderijdier. In Burgers’ Zoo leeft op de vogelafdeling de wilde familie van de kippen. Welke vogel in Burgers’ Zoo lijkt het meest op een kip en is dus ook voorouder van de huiskip?
O In de Bush, achter de waterval. G In een verblijfje bij de Desert. M In het donkere aquarium in de Ocean.
Cactusmuis – Muizen van Assepoester De muizen van Assepoester zijn overdag heel druk bezig om Assepoester te helpen. ’s Nachts slapen ze. De cactusmuis in de Desert is vooral ’s nachts actief, daarom is het donker in zijn verblijf. Als hij gaat slapen, kruipt hij in zijn holletje. Wat voor een holletje heeft de cactusmuis in Burgers’ Zoo? E L
Er is een holletje onder de grond gemaakt. De cactusmuis heeft een nestje gemaakt van hooi. Daar kan hij in liggen. A Hij heeft een slaapplek in een cactus.
A De argusfazant J Het rode kamhoen S De boskalkoen
Een sprookjesfiguur in Burgers’ Zoo In het dierenpark staat bij de pelikanen een heus sprookjesfiguur! Het is een herinnering aan vroeger, toen de figuur bij een dierenverblijf stond. Wie staat daar? E Roodkapje N Ezeltje-strek-je T Bambi
Lierhert – Hertjes van Sneeuwwitje De herten in het sprookje van Sneeuwwitje leven samen met allerlei andere bosdieren. Weet jij met welke andere dieren het lierhert in Burgers’ Rimba samen leeft? I Bantengs K Chimpansees P Leeuwen
Uil – Uit veel sprookjes en verhalen Uilen komen vaak voor in sprookjes! Zo speelt een uil een rol in Bambi. En wat is de Fabeltjeskrant zonder Meneer De Uil? Ook in Harry Potter komen uilen voor. Ze hebben daar een bijzondere taak. Welke?
Oplossing
De juiste letters aan elk aar geven je als oplossing een dier dat ook in een sprookje voorkomt!
De oplossing van de ‘Binnenste Buiten’-speurtocht in het magazine van juli 2014 was ‘koffervisje’!
S Ze houden het huis muizen- en rattenvrij. F Ze bewaken ’s nachts het huis. T Ze brengen de post.
19