B O U W K R AN T
nr
7
September 2008
Overbouwing Eden Hotel op haar plek Een mijlpaal in de bouw van New Babylon: op woensdag 10 september werd een stalen frame van 525 ton bovenop het Eden Hotel gehesen. De twee hoogste mobiele kranen van Europa kwamen eraan te pas om het geheel op zijn plek te krijgen. Heel langzaam kwam de overbouwing, veertig meter breed, rond half elf ’s ochtends van de grond. Na enig balanceren kon de constructie omhoog worden getakeld. Eenmaal op hoogte reden de kranen richting het hotel, om de constructie er precies bovenop weer te laten zakken. Het inhijsen verliep zeer voorspoedig. De stalen liggers van de overbouwing werden de afgelopen weken op de grond in elkaar gelast. Er komen drie verdiepingen van het hotel in. Door de constructie op de grond in elkaar te zetten en in zijn geheel op het Eden Hotel te plaatsen, werd de overlast voor het hotel het meest beperkt. Het hotel opent op 6 oktober haar deuren weer.
Meer nieuws op www.denhaagnieuwcentraal.nl Wilt u meer weten over de werkzaamheden aan Den Haag Nieuw Centraal? Kijk dan op www.denhaagnieuwcentraal.nl. Hier vindt u onder andere het uitgebreide masterplan Den Haag Nieuw Centraal en kunt u via een animatie een digitale wandeling maken door het toekomstige stationsgebied.
Nieuws in het kort Er gebeurt veel binnen het gebied van Den Haag Nieuw Centraal. Het laatste nieuws op een rijtje: •
De tijdelijke fietsenvleugel aan de zijkant van het busplatform naast spoor 1 is eind september klaar. Het eerste deel van de nieuwe stalling is al in gebruik genomen. Op de achterpagina van deze Bouwkrant vindt u een fotoreportage over de totstandkoming van de fietsenvleugel.
•
Volgende maand opent het informatiecentrum van Den Haag Nieuw Centraal aan het Koningin Julianaplein (naast de Hoftoren) haar deuren. Hier vindt u alle informatie over het project, de meest recente stand van zaken en antwoord op al uw vragen. Lees meer op pagina 7.
•
De markante zebraklok op het Koningin Julianaplein gaat voor een paar jaar in de opslag. Hij keert wel op het plein terug, waarschijnlijk in 2012 – als Den Haag Nieuw Centraal grotendeels gerealiseerd is. Lees meer over de klok op pagina 6.
pagina 1 | nr. 7 | september 2008
Locatiebeheerders kunnen niet wachten op Den Haag Nieuw Centraal
Wat doe jij daar? Elke editie vragen we aan iemand die werkt aan Den Haag Nieuw Centraal waar hij mee bezig is. Deze keer: Frans Hol, hoofd Veiligheidszaken bij bouwbedrijf Boele & van Eesteren. “Vandaag voeren wij van Bouwcombinatie New Babylon - een samenwerking van Ballast Nedam Bouw en Boele & van Eesteren - een bijzondere hijsklus uit: met twee kranen tegelijk hijsen we een last van ruim vijfhonderd ton op zijn plaats. Het gaat om de overbouwing van het Eden Babylon Hotel: grote stalen liggers die eerst op de grond in elkaar
‘Van ons mogen ze vandaag nog beginnen’
zijn gelast. Nu takelen we het hele gevaarte omhoog en monteren we het bovenop het hotel. Als hoofd Veiligheidszaken zorg ik ervoor dat de veiligheid op de bouwplaats in orde is. We hebben preventief al heel wat werk gedaan: de kranen zijn gekeurd en de hijslast en constructieve draagkracht van het terrein zijn gecontroleerd. Gisteren hebben we nog een laatste check uitgevoerd om er zeker van te zijn dat we vandaag veilig aan het werk kunnen. De afgelopen weken hebben compleet in het teken gestaan van deze dag. Het is dan ook een grote mijlpaal in het bouwproces van New Babylon.”
Wat nu? Wat staat er de komende maanden te gebeuren rond Den Haag Nieuw Centraal? De Bouwkrant zet de belangrijkste mijlpalen op een rijtje. Sonja Belt en Michel Seekles Wat?
Wanneer?
Verlengen en inkorten van verschillende sporen op het station.
De tijdelijk korter gemaakte sporen 7 en 8 worden eind oktober weer tot hun oorspronkelijke lengte teruggebracht. Spoor 3 en 4 worden ingekort om meer ruimte te maken voor het tijdelijke station.
De tijdelijke fietsenvleugel aan het busplatform, naast spoor 1.
Door de bouwwerkzaamheden kunnen er binnenkort geen fietsen meer staan op het Koningin Julianaplein. Om de fietsen toch kwijt te kunnen, wordt er een tijdelijke fietsenvleugel (voor 3200 fietsen) aan het busplatform gebouwd. Eind september is de stalling klaar.
Het Informatiecentrum Den Haag Nieuw Centraal.
In het pand aan het Koningin Julianaplein, naast de Hoftoren, opent in november het Informatiecentrum Den Haag Nieuw Centraal. Hier kunt u terecht met al uw vragen en opmerkingen over het project.
pagina 2 | nr. 7 | september 2008
De locatiebeheerders van NS Poort zijn de oren en ogen van Den Haag Centraal. In opdracht van ProRail zorgen zij ervoor dat alles schoon, heel en veilig is. De Bouwkrant nam een kijkje op hun werkplek. Van het schoonmaken van de stationshal tot het uitdelen van snacks aan reizigers. Van verlichting tot beveiliging. De locatiebeheerders houden alles in de gaten wat er op Den Haag Centraal gebeurt. “Wij doen het dagelijks beheer voor NS, de eigenaar van het station, en voor Prorail eigenaar van de transfer waar de reizigers komen”, legt Michel Seekles uit. Een paar keer per dag maken Michel en zijn collega Sonja Belt hun ronde over het station. Hierbij controleren ze de schoonmaak, de veiligheid (technisch onderhoud) en zorgen ze ervoor dat het station een prettige plaats is om te verblijven. Maar de werkzaamheden stoppen niet bij
de drempel van het station, ook in de directe omgeving houden de locatiebeheerders een oogje in het zeil. Dit in samenwerking met de HTM, Connexxion en de gemeente Den Haag. Daarnaast houden Michel en Sonja contact met de winkeliers en de andere mensen die op het station werken, om op de hoogte te blijven van wat er speelt. En als er zich problemen voordoen, regelen ze een oplossing. Sonja: “Pas lag de bestrating in de Rijnstraat los. Voorbijgangers meldden dit bij de balie van Tickets & Service. Wij zorgen dan op onze beurt dat de tegels weer worden vastgelegd. Wij zijn eigenlijk de probleemoplossers van het station.” De werkzaamheden van Den Haag Nieuw Centraal betekenen ook het nodige werk voor de locatiebeheerders. “De camera’s moeten bijvoorbeeld worden verplaatst”, vertelt Michel. “Want de beveiliging heeft er niets aan als ze straks alleen maar hardwerkende
bouwvakkers in beeld krijgen. De communicatie met de bouwende partijen is heel belangrijk. Als er straks winkelpanden gesloopt gaan worden, is het handig als het brandmeldingsysteem is uitgeschakeld. Anders rukt de brandweer voor niets uit. Dat is precies het soort praktische zaken waar wij aan moeten denken.” Sonja en Michel kijken uit naar de nieuwe OV-terminal. “Het is een prachtig, licht ontwerp”, meent Sonja. “Er zijn geen donkere plekken, waar mensen zich onveilig zouden kunnen voelen. Bovendien is er ruimte gereserveerd voor een EHBO-ruimte, dat wilden wij graag blijven behouden. Wat ons betreft mogen ze vandaag nog beginnen.”
Op maandag 22 september gaat de schoonmaakcampagne met het thema ‘Dit doe je thuis toch ook niet!’ van start.
Het beste station van Nederland Welk station is het beste van ons land? Waar zijn de broodjes het lekkerst en waar hoeft u nooit te wachten voor de kaartjesautomaten? Breng uw stem uit via www.dag.nl. Den Haag Centraal is ĂŠĂŠn van de vijftien genomineerde stations. Tot 30 oktober kunt u via de site laten weten wat je van het station vindt. Daarbij maakt u ook nog eens kans op leuke prijzen. DAG maakt op die datum ook bekend welk station zich het beste station van Nederland mag noemen.
Drie torens voor het Wijnhavenkwartier? Niet alleen bij Den Haag Centraal wordt gebouwd, ook in het Wijnhavenkwartier zijn de werkzaamheden in volle gang. De bouw van toren De Kroon is gestart en de heipalen voor de twee ministerietorens vinden hun nieuwe plek in de grond. Wat gebeurt hier verder?
en Koninkrijksrelaties. De heiwerkzaamheden zijn hier in volle gang en naar verwachting is dit in februari 2009 afgerond. Op het tweede deel van het bouwterrein komt de toren De Kroon. De heiwerkzaamheden zijn hier eind augustus afgerond, waarna de bouw is gestart.
De bouwput op het terrein waar vroeger de Zwarte Madonna stond, bestaat uit twee gedeelten. Het eerste gedeelte na het ministerie van VROM (komende vanaf het station) is bestemd voor de nieuwbouw van twee ministeries: Justitie en Binnenlandse Zaken
In 2012 moeten er op deze plek drie torens staan. De twee kantoortorens voor de ministeries worden ruim 140 meter hoog, iets hoger dan de nabijgelegen Hoftoren. In de Kroon komen 125 sociale huurwoningen, 128 koopappartementen, kantoren en winkels. Deze toren wordt 125
meter hoog. Als de drie torens klaar zijn, zullen op de huidige plek van de ministeries woningen, kantoren, restaurants en voorzieningen met een cultureel karakter worden gebouwd. Onlangs is aan de Turfmarkt, langs het bouwterrein, een vijftien meter hoge geluidswand
gebouwd van zeshoog gestapelde zeecontainers. Deze wand moet de geluidsoverlast beperken die bewoners aan de Turfmarkt ondervinden van de heiwerkzaamheden. Voor de veiligheid van de constructie zijn de containers aan elkaar gekoppeld en verzwaard met betonblokken.
Meer informatie? Kijk op www.wijnhavenkwartier.nl, www.rijksgebouwendienst.nl of www.visitdekroon.nl.
Wat is dit?
Wat denkt u op de foto hierboven te herkennen? Kijk voor het antwoord op pagina 8 van deze krant.
pagina 3 | nr. 7 | september 2008
Overbouwing busplatform na 2010
Prins Bernhardviaduct
Witte Anna Anna van Buerenplein + garage Medio 2009: garage onder Anna van Buerenplein gereed Eind 2011: bebouwing Anna van Buerenplein gereed
Busplatform
Nationaal Archief
Anna van Buerenstraat
Anna van Bueren
New Babylon 2007 - 2011
pagina 4 | nr. 7 | september 2008
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Openbaar vervoerterminal 2008 - 2011
Stadhuis
Ministerie van VWS
Hoftoren
Ministerie van VROM
t
Ministerie van Onderwijs
Haags Startstation Erasmuslijn (HSE) 2009 - 2011
Fietsenvleugel Rijnstraat
Taxistandplaats
Centraal Station
Koningin Julianaplein
Kiss & ride
nplein
New Babylon
Bezuidenhoutseweg
Koningin Julianaplein 2008 - 2011 Koekamp
pagina 5 | nr. 7 | september 2008
Zebraklok in de opslag We moeten hem een paar jaar missen: de zebraklok op Den Haag Centraal Station. De laatste maanden verroerden de wijzers zich al niet meer. En nu gaat hij in zijn geheel in de opslag. Tot in 2012. Pas dan zien we hem weer terug op het plein. De zebraklok is sinds 1976 onherroepelijk verbonden met Den Haag Centraal. Snel kijken of je de trein nog kunt halen of je afspraak ontmoeten ‘onder de zebraklok’: het is stationbezoekers niet vreemd. De komende jaren zullen gebruikers van Den Haag Centraal echter moeten uitwijken naar alternatieven. Vanwege de werkzaamheden aan het Koningin Julianaplein gaat de zebraklok in de opslag.
pagina 6 | nr. 7 | september 2008
Onno de Bever, werkzaam bij de gemeente Den Haag: “Onder het plein komen een parkeergarage en een fietsenstalling. Het hele gebied gaat dus op de schop. Naar verwachting kunnen we de klok pas in 2012 weer terug plaatsen. Hij komt dan ongeveer op dezelfde hoek te staan. We hebben er over nagedacht de klok in de tussentijd ergens anders te zetten, maar hij hoort toch echt bij het station. Hij gaat in de opslag bij een bedrijf op de Binckhorst. Tevens wordt er groot onderhoud aan de klok gepleegd, zodat hij bij terugkeer weer prima functioneert.” Het is niet de eerste keer dat de zebraklok een tijdje van zijn vaste plek verdwijnt. In 1985 ontstond door kortsluiting brand in de klok. Een gedeelte ging in vlammen op. Ontwerper Jaap Karman, die de geschiedenis
van zijn kunstwerk nauwlettend volgt: “Na de brand twijfelde de gemeente of ze de klok wilde repareren. Met hulp van sponsors kon een nieuw omhulsel worden gefinancierd. Het skelet was nog bruikbaar.” Ook van 1997 tot 2002 werd de klok verplaatst, vanwege de aanleg van de Koningstunnel. “De terugkeer daarna ging niet van harte,” weet Jaap zich nog te herinneren. “Ik heb dat aangekaart. De zebraklok hoort bij het station, Hagenaars zijn er aan gehecht. Dat realiseert de gemeente zich nu ook wel. Er komt een informatiecentrum over de werkzaamheden in het stationsgebied. Daar staat straks een maquette van het station, mét de zebraklok er in.”
Geen carillon In 1976 schreef de gemeente Den Haag samen met de Nederlandse Spoorwegen de opdracht uit voor het ontwerp van een stationsklok met een kunstzinnige toepassing. De klok moest van minimaal drie kanten zichtbaar zijn en zes meter de lucht in gaan. Er mocht ook een carillon in worden verwerkt. Ontwerper Jaap Karman: “Dat laatste paste niet in mijn ontwerp. Ik heb wel een voorstel gedaan voor een ander klankelement, maar dat hebben we uiteindelijk niet doorgezet.” ‘Spoorwegen blauw’ was een optie, maar Jaap koos toch voor uitvoering in zwart-wit. “De mensen zijn hem zelf zebraklok gaan noemen. Dat heb ik niet zo bedacht.” Jaap is nog steeds tevreden over zijn ontwerp. “Hij staat er nu 32 jaar en doet het nog steeds goed.”
Spannende tijden voor Leonidas Toen en nu Niet alleen reizigers zijn getuige van de geboorte van Den Haag Nieuw Centraal. Ook ondernemers ondervinden gevolgen van de bouw. De Bouwkrant vroeg aan Brenda Zuiderwijk van chocolaterie Leonidas wat zij merkt van de werkzaamheden. Wat vind je van Den Haag Nieuw Centraal? “Het hele plan is leuk. Ik denk dat het mooi wordt als het klaar is. Op dit moment is het nog moeilijk om een voorspelling te doen over het nieuwe stationsgebouw. Het is nu een beetje rommelig en er moet nog een hoop gebeuren.” Heb je last van de werkzaamheden? “Het is voor ons lastig dat we steeds moeten verhuizen. We staan nu nog in de hal en hebben veel klanten. Het is onduidelijk hoe lang we hier nog kunnen blijven. Zoals de zaken er nu voor staan, moeten we in ieder geval tijdelijk naar Spoor 1. Dat is een slechtere locatie dan waar we nu zitten. Er passeren daar namelijk veel minder reizigers dan in de grote hal. Een geringer aantal passanten betekent minder klanten. Daar
zijn we dus niet blij mee. Het is wel spannend waar we, als Nieuw Centraal in gebruik is, uiteindelijk definitief terechtkomen.” Wat wordt het mooiste aan Den Haag Nieuw Centraal? “Dat is nu natuurlijk nog moeilijk te zeggen. Maar ik denk de zijkant van het station. Daar komt een hele nieuwe winkelgalerij. Dit zal de hele ruimte aantrekkelijker maken.” Word je voldoende op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen? “We krijgen hier eens in de zoveel tijd de Bouwkrant. Er is een planning gemaakt om op bepaalde tijden dingen klaar te hebben. Maar de uitvoering daarvan loopt nu al anders dan verwacht en gehoopt.” Hoe is het om van zo’n groot project deel uit te maken? “Het is fantastisch dat Leonidas een onderdeel is van dit futuristische project en ook wij straks het “nieuwe Leonidas concept” kunnen presenteren aan het publiek in dit nieuwe station.”
Deze foto werd gemaakt in 1973. De fotograaf stond op het kruispunt van de Bezuidenhoutseweg en de Rijnstraat. Het kantoorgebouw Stichthage boven het station was toen splinternieuw. Opvallend is het witte stationsgebouw van Staatsspoor op de achtergrond. Dat werd vlak na het nemen van deze foto gesloopt.
Het Informatiecentrum Den Haag Nieuw Centraal
Neem een kijkje in het Informatiecentrum Om de gebruikers van het stationsgebied nog beter te informeren opent binnenkort het Informatiecentrum DHNC haar deuren. Vanaf begin november kan iedereen met vragen over het project terecht bij het centrum in de Rijnstraat, naast de Hoftoren. Van een gigantische maquette tot bouwmaterialen, die straks gebruikt gaan worden en van technieken die tijdens de bouw worden gebruikt tot digitale presentaties. Alles is te vinden in het
Informatiecentrum. Kom snel een kijkje nemen!
Openingstijden Dinsdag, woensdag, vrijdag: 11.00-18.00 uur Donderdag: 13.00-20.00 uur Zaterdag: 13.00-17.00 uur Zondag en maandag: gesloten.
Bea Laport staat u straks te woord
Er is heel wat veranderd. Aan de Rijnstraat zijn het ministerie van VROM en de Hoftoren gebouwd, in de Rijnstraat zelf is de tramhalte van het Centraal Station gekomen. Nog steeds even opvallend als in 1973: Stichthage.
pagina 7 | nr. 7 | september 2008
Dineren op duizelingwekkende hoogte Aan een hijskraan zestig meter de lucht in en je dan tegoed doen aan exquise hapjes en een goed glas wijn. Op 5 en 6 september verwende het Eden Babylon Hotel haar trouwe gasten met een culinaire vlucht boven het Koningin Julianaplein. “Het is een ervaring om nooit te vergeten”, krijgen de passagiers voor de take off te horen. Zenuwachtig worden de champagneglazen leeggedronken en de verrekijkers uitgepakt. Als iedereen in de gordels zit, zweven de tafel en stoelen langzaam de lucht in. Op zestig meter hoogte blijft het gevaarte hangen en serveren de obers de heerlijkste hapjes. Eendenborst, kreeftbouillon, zachte geitenkaas en kwartelei. En dit alles voorzien van
een prachtig uitzicht over Den Haag. Het Eden Babylon Hotel sluit in verband met de werkzaamheden rond New Babylon een maand lang haar deuren. Om op ludieke wijze afscheid te nemen van de gasten, werd dit Dinner in the Sky evenement georganiseerd. Twee dagen lang, met in totaal tien vluchten, werden 110 genodigden getrakteerd op de culinaire belevenis. “Het is hartstikke leuk om mijn werk een keer hoog in de lucht uit te oefenen”, vertelt John, medewerker Food & Beverages van het Eden Babylon. “Ik ben vandaag al drie keer de lucht in gegaan en krijg er geen genoeg van. Ondanks het niet al te mooie weer is het uitzicht fantastisch. Nee hoor, ik heb helemaal geen last van hoogtevrees.”
Dat is dit!
Meer informatie Bezoek voor de meest actuele berichten en achtergrondinformatie: www.denhaagnieuwcentraal.nl Bezoekerscentrum Stedelijke Ontwikkeling Gemeente Den Haag Stadhuis Spui 70 Den Haag Telefoon: 070 - 353 3735 Gemeentelijk ContactCentrum Telefoon: 14 070
Colofon Tekst Maters en Hermsen Journalistiek, Leiden Redactie Communicatie DSO en DSB Gemeente Den Haag
Vormgeving, fotografie en productie cimon bv, Den Haag Druk Drukkerij Van Deventer bv Oplage 15.000
Deze bouwkrant is een gezamenlijke uitgave van onderstaande partijen:
Dit is een contragewicht. Een contragewicht is een zwaar stuk metaal dat deze hijskraan in balans houdt. Zonder dat zou de kraan, wanneer deze gaat hijsen, voorover kunnen vallen, omdat hij aan een zijde te zwaar wordt.
In beeld: de bouw van de fietsenvleugel Binnenkort kunnen er in verband met de bouwwerkzaamheden geen fietsen meer staan op het Koningin Julianaplein voor het station. Om de fietsen toch kwijt te kunnen, is er een tijdelijke fietsenvleugel aan de zijkant van het busplatform gebouwd. Deze biedt ruimte aan 3200 fietsen. In eerste instantie is de fietsenstalling onbetaald. Wanneer de stalling onder het station volgend jaar dichtgaat, ook in verband met de bouw, komt er een betaald stallingsgedeelte in de fietsenvleugel.
Het project Den Haag Nieuw Centraal wordt mede mogelijk gemaakt met subsidie van:
Aan de tekst of afbeeldingen van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.
pagina 8 | nr. 7 | september 2008