De plant als
chemiefabriek Agro meets hightech
000
eel planten hebben een medicinale werking en werden vroeger gebruikt om kwalen te genezen. De ontwikkeling van de farmaceutica verdreef grootmoeders middeltjes uit de keukenkast. Toch wordt de genezende werking van bepaalde inhoudsstoffen van planten nog altijd erkend. Zo werkt cavacrol (bonenkruid) ontstekingsremmend. Door het in veevoer te verwerken, daalt de antibioticabehoefte van rundvee met vijftien tot twintig procent. Taxol, gewonnen uit de taxus, is een belangrijk ingrediënt van chemomedicatie. Voor één chemokuur moeten echter vier tot zes volwassenen bomen gekapt worden. Dat betekent dat voor de behandeling van eierstokkanker in Amerika jaarlijks 360.000 taxusbomen nodig zijn.
Medicijnen uit je eigen tuin. Is dat een utopie of staan we in de toekomst inderdaad elke ochtend het bonenkruid te melken voor een naderend griepje de kop in te drukken? Jeroen Rondeel vertelt ons er alles over. Met zijn Flora Fluids ontwikkelt hij, geïnspireerd door de natuur, nieuwe technologieën waarmee we onze levenstandaard behouden maar onze footprint op de aarde minder groot maken. Tekst: Cindy Brouns | Fotografie: Paul Rous
OOGSTTECHNOLOGIE
Stel je eens voor dat we een koe moeten doodmaken om melk te kunnen winnen. Dierenactivisten zouden zich vast ketenen aan tankwagens, de wereld zou op z’n kop staan. Toch doen we met planten niet anders. We kappen zes volwassen bomen voor één chemokuur. Zielig? Dat niet, maar dat het een stevige belasting voor de wereld om ons heen vormt, staat vast. De enorme hoeveelheid die we van bepaalde inhoudsstoffen nodig hebben, maakt dat we de natuurlijke gang van zaken vervangen door een zwaar chemisch proces.
Medicijnen en medicinale elementen van planten zijn daardoor niet langer schaars, maar laten wel een enorme footprint achter op de wereld. Flora Fluids ging met deze problematiek aan de slag. Door terug te gaan naar de basis ontwikkelden ze een oogsttechnologie waarmee inhoudsstoffen op duurzame wijze uit planten gewonnen worden. MELKEN
Jeroen Rondeel: “Jan Marijnissen, onderzoeker aan de TU Delft, ontdekte twintig jaar geleden in Australië dat planten als reactie op bliksem inhoudsstoffen sprayen. Met dat idee is hij aan de slag gegaan. Tien jaar later kon hij het proces nabootsen. Dat concept hebben wij verder doorontwikkeld. Wij onderzoeken momenteel hoe we dit op grotere schaal kunnen implementeren.” Het melken van de plant leidt tot nul beschadigingen, waardoor op korte termijn opnieuw inhoudsstoffen gewonnen kunnen worden. Daarmee staat de natuur aan de basis van nieuwe ontwikkelingen. BELASTING
Het chemisch proces vervangen door een simpel plantje, zorgt ervoor dat de aarde minder zwaar belast wordt. Toch gaat het op termijn ook over geld, want de vervuilingen van het milieu gaat de maatschappij niet langer meer accepteren, zo vermoedt Jeroen.
000
Jeroen Rondeel
neer te zetten. Je hebt af en toe disruptors nodig om de wereld in beweging te brengen.” VOORAVOND
“We willen de aardbol allemaal een stukje mooier achterlaten dan we hem aantroffen. Dat besef is er. De kijk op de wereld verandert. Als je je kinderen wilt laten zien waar onze medicijnen vandaan komen, moet je DSM bezoeken. Zou het niet mooi zijn als je daarvoor over het regenwoud vliegt?” Vanuit het principe van Gunter Pauli’s Blauwe Economie werkt Flora Fluids aan nieuwe technieken die, geïnspireerd op de natuur, ons in staat stellen met behoud van de levensstandaard het milieu minder zwaar te belasten. HET NIEUWE WERKEN
Het melken van planten is een voorbeeld van de crossover tussen agro en hightech. “Plat gezegd weten wij niets van agro en agro niets van hightech. Door samen te werken, versterk je elkaar. Innoveren is niet zo spannend. Als je twee mensen met kennis van verschillende vakgebieden samen zet, kom je hoogstwaarschijnlijk een stap verder. Dat is innoveren.” Bij Flora Fluids speelt ‘het nieuwe werken’ een belangrijke rol. “Einstein was een slimme man die helemaal alleen iets betekende voor de wereld. Die tijd is voorbij, je kunt heel slim zijn, maar alleen bereik je niets meer. Dat zie je bijvoorbeeld bij de automotive. Die hele industrietak was gefocust op brandstof, Elon Musk schudde die branche wakker door een Tesla met elektrische motor 000
“De mens is ooit begonnen als jager, werd toen fabriekswerker en ondertussen zijn we kenniswerker geworden. In die tussenliggende periode waren er een aantal grote golven die voor economische groei zorgden. Er ontstond stoom, elektriciteit en ook de automotive droeg zijn steentje bij. De laatste economische groei hebben we te danken aan computers en IT. Het vraagstuk dat mij bezighoudt, is wat de volgende golf in beweging brengt. Is dat robotisering, 3D-printen, het telen van medicijnen in kassen, nanotechnologie of biotechnologie? Ik weet het niet, maar ik voel wel dat we aan de vooravond van een nieuwe periode staan. Dat geldt ook voor de agrofoodsector. Er staat een hoop te gebeuren.” VERNIEUWING
Toch is Jeroen er niet gerust op dat de agrarische sector klaar is voor deze nieuwe periode. “Mensen houden niet van veranderingen, vooral als dat hun schijnzekerheid bedreigt. Sommige tuinders klampen zich vast aan het vertrouwde, terwijl technologische veranderingen nu eenmaal niet tegen te houden zijn. We zijn nu al veel verder dan we dachten. Wie had er bijvoorbeeld ooit durven voorspellen dat we nu al 3D voedsel printen?” Woorden die uitnodigen zelf een blik in de toekomst te werpen. “We hebben in mijn optiek heel lang geen gebruik gemaakt van alle mogelijkheden waarmee de natuur ons omringt. In de nabije toekomst teelt iedereen zelf de ingrediënten en inhoudsstoffen die hij nodig heeft. Dat leidt tot een minder zware footprint op de wereld, terwijl je toch niets mist van wat je nodig hebt.” In Jeroens toekomstdromen doen we wat Flora Fluids nu doet: hetzelfde produceren met minder waste, een verlaagde belasting voor de wereld. Samen de wereld een stukje mooier achterlaten voor de volgende generaties.
HET CHEMISCH PROCES VERVANGEN DOOR EEN SIMPEL PLANTJE, ZORGT ERVOOR DAT DE AARDE MINDER ZWAAR BELAST WORDT
000