Resource House

RESOURCE HOUSE

SLOOPMATERIAAL als basis voor de toekomst

000

Architect Erol Oztan is één van de pioniers achter het Resource House in Heerlen.

Het eerste zelfvoorzienende woonhuis in Nederland dat gebouwd wordt met hergebruikte materialen en grondstoffen die vrijkomen uit duurzame sloop. Daarmee bouwt Erol niet alleen een huis, maar ook aan een 100 procent circulaire toekomst.

Tekst: Cindy Brouns | Fotografie: Paul Rous en Studio Erol

000

rol Oztan is een enthousiaste vakman die durft te tornen aan de gevestigde standaard.

In gesprek met de vooruitstrevende architect word je aan het denken gezet, niet in de laatste plaats door zijn voortdurende ‘waarom’-vragen die je uitdagen anders tegen gevestigde processen en standaards aan te kijken. “Waarom kunnen we ons huis niet oppakken en meeverhuizen? Waarom bouwen we nog een huis van bakstenen? Waarom bouwen we geen huis dat je kunt demonteren en vervolgens kunt doorverkopen? Waarom kan het niet goedkoper? Waarom bouwen we eigenlijk een huis voor de eeuwigheid?”

Al snel realiseer je je dat Erol geen echte vragen stelt. Het is zijn visie op de toekomst.

Een visie waarvan hij overtuigd is dat het binnen twee dan wel drie jaar getransformeerd is tot de realiteit.

CIRCULAIR

Het kabinet sprak onlangs uit dat Nederland in 2050 volledig circulair moet zijn. Het economische systeem moet erop gericht

CIRCULAIRE ECONOMIE Er zijn drie redenen waarom vanuit de overheid wordt gestimuleerd over te stappen naar een circulaire economie: sterk toenemende vraag naar grondstoffen, afhankelijkheid van andere landen en samenhang met klimaat (uitstoot CO2).

Bron: Rijksoverheid

zijn herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Resource Limburg (waar Erol medeoprichter van is)werkt naar de verwezenlijking van die ambitie in de bouwwereld toe. De sociale onderneming richt zich op het circulair maken van het sloop- en bouwproces en bundelt die kennis in het Resourcenter: een fysieke locatie waar door middel van leren, werken en experimenteren zichtbaar wordt welke innovaties en ontwikkelingen op het gebied van hoogwaardig hergebruik mogelijk zijn. De kennis die daar wordt opgedaan, wordt geïmplementeerd in het Resource House: het eerste zelfvoorzienende woonhuis in Nederland dat gebouwd wordt met hergebruikte materialen en grondstoffen die vrijkomen uit duurzame sloop. Grote aanjager van dit alles is architect Erol Oztan.

TWEEDE LEVEN

100 PROCENT HERGEBRUIK

Eén van de grootste afvalstromen in Nederland is afkomstig van bouw- en sloopactiviteiten. Erol: “In de regio Parkstad en daarbuiten moet er de komende tijd veel gesloopt worden. Als je al dat sloopafval in containers stopt, staat half Limburg vol.

Dat is toch absurd?” Niet alleen op het gebied van slopen, maar ook in de bouw is er sprake van éénrichtingsverkeer. Materialen als stenen, dakpannen, balken en kozijnen worden één keer gebruikt en vervolgens afgedankt. “Waarom zouden ze geen tweede leven kunnen krijgen in een nieuw huis? Dat gaan we in het Resource House laten zien.

Als architect zoek ik niet langer materialen bij mijn ontwerp, maar ontwerp op basis van de beschikbare materialen die ik uit de sloop haal.”

“We weten inmiddels dat bepaalde bronnen eindig zijn. In 2030 is heel veel bouwmateriaal op. Dus we weten dat er schaarste is, dat bronnen eindig zijn én dat er heel veel technieken en kennis zijn om hier op een andere manier mee om te gaan. Dan kun je niet verkopen dat je op deze voet verder gaat.” 100 procent hergebruik en optimaal woongenot in één, dat is waar Erol naartoe wil. Inherent daaraan verandert ook de rol van de architect die bij de circulaire sloop en bouw al aan het begin van het proces staat.

Nog voordat een gebouw gesloopt wordt, bekijkt hij welke materialen hij zou kunnen hergebruiken. Vervolgens is het aan zijn creativiteit om het circulaire gedachtegoed in tekeningen te vertalen en het ontwerp met de beschikbare materialen in te vullen.

HET KABINET SPRAK ONLANGS UIT DAT NEDERLAND IN 2050 VOLLEDIG CIRCULAIR MOET ZIJN 000

000

“ALS ARCHITECT ZOEK IK NIET LANGER MATERIALEN BIJ MIJN ONTWERP, MAAR ONTWERP OP BASIS VAN DE BESCHIKBARE MATERIALEN DIE IK UIT DE SLOOP HAAL” SMART HOUSE

Erol Oztan

STENEN TIJDPERK

Innovatie is in veel sectoren het toverwoord.

Robots die mensen opereren, domotica in de thuiszorg, zelfrijdende auto’s of het 3D-pinten van sieraden zijn slechts enkele succesvolle voorbeelden waar kennis, techniek en innovatie geïntegreerd zijn in de huidige maatschappij. De bouwwereld lijkt minder uit te blinken in het doorvoeren van innovatieve veranderingen. Ons huis openen en sluiten we nog elke dag met een metalen sleutel. Als je die sleutel onverhoopt kwijt raakt, moet het hele slot uit je deur gebroken worden. De verlichting bedienen we nog altijd met een ouderwetse lichtschakelaar.

Erol: “Je kunt haast stellen dat we nog in een stenen tijdperk leven. Ik weet zeker dat dat anders kan en dat gaan we met het Resource House bewijzen!”

000

“We laten zonnepanelen op het dak monteren, stoppen een waterpomp in de grond en dan denken we dat we goed bezig zijn. Er zijn veel meer mogelijkheden die we onbenut laten.” Erol wil naar een Smart House toe. Een woning dat het resultaat is van de dans tussen comfort en innovatie, met hemzelf als choreograaf die het ritme aangeeft. Een Smart House dat zich aanpast naar haar bewoner. Alle technieken die bijvoorbeeld gebruikt worden in de medische sector, kunnen we in ons huis implementeren in de zoektocht naar een combinatie die zowel innovatief als comfortabel is.

“Ik denk bijvoorbeeld aan een tegel die je voetafdruk scant. Alle medische informatie die dat oplevert, kan dan in combinatie met je zorgkaart bepaalde processen in huis in werking zetten. Sommige vraagstukken zijn wel al beantwoord, maar nog niet vertaald in woningen die voor jou en mij beschikbaar zijn. Maar denk bijvoorbeeld ook eens aan de positie van je huis. Het staat altijd op dezelfde manier op één plek, terwijl de zon juist draait. Dat zet aan het denken!”

terwijl je over tien jaar misschien wel iets heel anders wil. Zo ver vooruitplannen is niet meer van deze tijd. De huidige maatschappij vraagt om andere dynamieken, oplossingen en processen. Waarom moet je überhaupt grond kopen? In Indonesië pachten ze dat.

Stel je voor dat je voor tien jaar een huis kunt neerzetten dat maximaal €75.000,- kost en dat over tien jaar demonteert en doorverkoopt. Dat voelt voor mij prettiger en aangenamer dan een hoge hypotheek voor iets dat over tien jaar misschien helemaal niet meer bij mijn leven van dat moment past.

Welke innovaties moet je toepassen om dat te realiseren? Ik heb niet overal een antwoord op, maar ik weet wel dat we ermee bezig zijn.

Onze missie is een zelfvoorzienende regio met hergebruik van materialen. Daar heb je veel partijen voor nodig, het duurt lang en is een kwestie van vallen en opstaan.”

PREFAB CONSUMENTENWONING

Op dit moment ligt de focus van Erol en consorten op het werven van de benodigde

financiering door sponsoren, crowdfunding en subsidies. Het Resource House wordt verder door ontwikkeld en in januari 2017 wordt er gestart met de bouw. Ervaringen en onderzoeken van de proefbewoners moeten vervolgens leiden tot optimalisatie en standaardisatie van het Resource House. De volgende stap is zo mogelijk nog ambitieuzer: vanaf 2018 100 prefab Resource Houses voor consumentengebruik. Verkrijgbaar in een zelfbouwpakket voor een startprijs van €75.000,-, ontwikkeld op een manier dat potentiële bewoners de vrijheid houden zelf hun woning in te delen. Alle vergaarde kennis wordt vervolgens open source gedeeld.

FEITEN De afgelopen 100 jaar is het wereldwijde grondstofgebruik sterk toegenomen: -3 4 keer meer materialen -2 7 keer meer mineralen -1 2 keer meer fossiele brandstoffen -3 ,6 keer meer biomassa Bron: Rijksoverheid

Zo bouwt Erol samen met andere pioniers aan de basis van een zelfvoorzienende regio.

Parkstad dat lange tijd haar welvaart dankte aan de kolen uit de mijnen heeft een nieuwe bron aangeboord: sloopmateriaal. Daarmee neemt de regio het verleden, de basis van haar gebouwen, als startpunt voor de bouw van een nieuwe toekomst.

VALLEN EN OPSTAAN

“Moeten we nog wel huizen bouwen voor de eeuwigheid? We kopen voor twee ton een lap grond en bouwen er iets voor twee of drie ton. Vervolgens zit je twintig jaar vast aan een enorme hypotheekaflossing,

Materiaal: metal stud shingles

Materiaal: Metal stud shingles

Materiaal: Systeemplafonds als isolatie

Materiaal: Beton Aantal vloeren 2

Materiaal: Aluminium raamkozijn & HR++ glas.

Materiaal: Zonnepanelen

000