Kasteelbrouwerij Ter Dolen

Bier drinken is hot. Niet alleen bij strakke broeken dragende hipsters in industrieel ingerichte pop-upcafés. Nee, het nuttigen van gerstenat is helemaal terug van weggeweest. Steeds meer kroegen specialiseren zich in bier en restaurateurs nemen

‘JONKVROUW’ MIEKE DESPLENTER

bier-spijscombinatie alleen maar serieuzer. In 2016 bezoekt Navenant elke uitgave een ‘brouwerij’ in het Limburgse om de ‘proef’ op de som te nemen.

Eerste vrouwelijke bierbrouwer van Limburg

De eerste vrouwelijke brouwer van Limburg zetelt op Kasteel Ter Dolen.

Hoewel deze ‘jonkvrouw’ niet van adel is, zijn haar bloedlijnen indrukwekkend.

Mieke Desplenter is de nazaat van een familie van bierbrouwers. Een traditie die ze op smakelijke wijze voortzet.

Tekst: Cindy Brouns I Fotografie: Paul Rous

000

000

Mieke Desplenter

e worden in Helchteren ontvangen met een glas Ter Dolen Blond. Het is het eerste Limburgse Abdijbier dat gebrouwen werd op Ter Dolen, een toegankelijk brouwsel dat veel bierdrinkers aanspreekt. Een goede dorstlesser door haar volle zachte smaak, met zes procent alcohol. Zo kunnen we nog wel even doorgaan. Maar bier, daar moet je niet teveel over praten, dat moet je proeven. Het glas aan je lippen zetten, de schuimkraag voelen kriebelen op je bovenlip en dan een slok nemen. Dan concludeer je zelf dat dit prachtige glas gerstenat niet voor niets al 22 jaar de hardloper onder de abdijbieren van Ter Dolen is.

ABDIJBIER

Brouwer van de Ter Dolen Blond is Mieke Desplenter. De enige vrouwelijke Limburgse brouwer en dat is tot op de dag van vandaag nog altijd een zeldzaamheid. Opzienbarend, want in de vroege middeleeuwen was het brouwen van bier voorbehouden aan vrouwen. Mieke hervindt die roots in Kasteel ter Dolen. De fundamenten van de voormalige zomerresidentie van de abten van de Abdij van Sint-Truiden stammen uit 1107.

Het kasteel kent een bewogen geschiedenis.

Het was regelmatig oorzaak van conflicten en werd herhaaldelijk platgebrand en vernield.

Tegenwoordig bevindt het domein zich in rustiger vaarwater, hoewel datzelfde water voor zes tot negen procent uit alcohol bestaat en er een stevige schuimkraag op rust. Sinds 1994, toen Mieke er Kasteelbrouwerij Ter Dolen opende, stroomt er abdijbier door de slotgracht.

ARMAND RIDDERS

De eerste abdijridder die door de ‘jonkvrouw’ geslagen werd, was Ter Dolen Blond. Door de jaren heen volgden er nog vijf: Ter Dolen Donker, Kriek, Tripel, Winter en Armand.

Allen dragen de trots van kasteeldame Mieke, samen vormen ze de fundamenten van Kasteelbrouwerij Ter Dolen. In de voorgebouwen van het kasteel zetelt de brouwerij, bottelarij en het horecagedeelte.

Mieke woont in het achterliggende kasteel.

Naar historisch voorbeeld beschermen de ridders de weg die naar de jonkvrouw leidt.

Toch gaat er ergens iets fout. In plaats van het kasteel te beschermen tegen indringers, 000

trekken de ridders juist bezoekers aan. “In de beginjaren vond ik het wel eens moeilijk om in dit kasteel te wonen. Je moet het continu onderhouden en renoveren, bent nooit klaar.

Inmiddels is het voortbestaan van dit kasteel mijn levenswerk geworden.”

Voeg water, mout, hop en gist samen en je hebt de basis van een stevige Ter Dolen.

Toch heeft elk van de abdijbieren zijn eigen kenmerken. De een heeft een fruitige smaak met karameltoetsen, de ander kenmerkt zich door een citroenzuur accent. Allen hebben hun sporen inmiddels verdiend. Toch is er één die het hart van Mieke in het bijzonder wist te veroveren. Natuurlijk is dat ten eerste het resultaat van de toetsing der smaakpapillen, maar speelt er ook iets heel anders mee: nostalgie. Uitverkorene is de Armand, vernoemd naar Mieke’s vader. Hij was het die aan de grond van Kasteelbrouwerij Ter Dolen stond.

GOUD

ABDIJBIER

“Toen het idee ontstond een brouwerij te beginnen, vond mijn vader dat een geweldig idee. Hij liet zijn brouwerij in Dentergem destijds met pijn in het hart achter zich. Kasteelbrouwerij Ter Dolen was niet mogelijk geweest zonder zijn steun. Toen we in 2011 een hoppig bier brouwden, hebben we het naar hem vernoemd.” Hoewel Armand inmiddels overleden is, heeft hij nog mogen meemaken dat ‘zijn’ bier tijdens de eerste internationale Belgische bierwedstrijd bekroond werd met goud. Het glas behorende bij de Ter Dolen Armand is voorzien van een portret van de oud-brouwer. Het hoppig biertje was oorspronkelijk een eenmalig brouwsel. Het daaropvolgende succes dreef de brouwmeester al snel weer terug achter de ketel. Het fruitige blonde bier, achter wiens licht troebele aanblik een explosie van citrus schuil gaat, is inmiddels een vaste waarde binnen Ter Dolen.

Ter Dolen is Erkend Belgisch Abdijbier. Dit keurmerk wordt sinds 1999 door de Unie van de Belgische Brouwers aan bepaalde abdijbieren toegekend.

000

CAPACITEIT De brouwerij bevat zes cilinderconische gist- en lagertanks. De brouwketel heeft een capaciteit van 25 hectoliter per brouwsel.

Sinds 2013 is er tevens een eigen bottelarij en een nieuw magazijn met warme

EXPORT

De brouwsels die in de ketels van de Kasteelbrouwerij in Helchteren ontstaan, worden voor een groot deel weggedronken op het bijbehorende café en terras. Met goed weer trekt het kasteel veel plaatselijke bierliefhebbers en toeristen. De rest van het gerstenat vindt zijn weg binnen Limburg, maar ook buiten de provincie- en landsgrenzen. “We exporteren naar Nederland, Frankrijk en Engeland, maar hebben bijvoorbeeld ook klanten in Finland, Japan en Amerika. Dat is ontzettend leuk, hoewel de grote volumes voornamelijk in Limburg gedronken worden.”

kamer, zodat Kasteelbrouwerij Ter Dolen in staat is de bieren in eigen huis te brouwen en af te vullen.

000

PIONIER

Speciale biertjes zijn in opmars. Dorst lessen, dat doe je met een pilsje. Genieten van een zomers zonnetje op het terras, daar maak je een moment van met een gecompliceerder glas gerstenat. Bierbrouwerijen schieten wereldwijd als paddestoelen uit de grond.

Toch blijft België hét bierland bij uitstek.

“Onze reputatie hebben we te danken aan ons verleden. België heeft in verhouding tot het aantal inwoners de meeste brouwerijen.

Door de jaren heen hebben we in België de meest diverse biertjes gebrouwen. Daardoor zijn we nog altijd een pionier. In België was het witbier al niet meer echt in trek, toen het in Nederland nog maar pas een rage was. Hetzelfde kun je zeggen over de fruitige bieren. We zijn nu al enige tijd in de ban van hoppige varianten, terwijl ze dat in Nederland nu pas aan het ontdekken zijn.”

De afgelopen 22 jaar heeft Mieke Kasteelbrouwerij Ter Dolen opgericht en gemaakt tot het succes dat het heden ten dage is. Toch ziet ze haar levenswerk in haar stoutste dromen niet uitgroeien tot een grote multinational. “We gaan de brouwerij wel iets uitbreiden, maar daar blijft het bij. Het brouwen zal altijd binnen de slotgracht van dit kasteel plaatsvinden.”